Talk at ebina house 2556

มาตรการสงเสรมปองกนโรคในชองปาก

การบรณาการและผลกระทบตอสขภาพและคณภาพชวต

28 มนาคม 2556 โรงแรมเอบนา เฮาส กรงเทพมหานคร

มทนา เกษตระทต matana [at] gmail.com

คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผสงอาย

Wednesday, March 27, 13

การบรณาการและผลกระทบตอสขภาพและคณภาพชวตกบงานอนๆในรพสต.

การบรณาการและผลกระทบตอสขภาพและคณภาพชวตประสทธผลของ

มาตรการปองกนตางๆ

การดแลอยางตอเนองไมสะดด ชะงก

• ตลอดชวต• ไมใชไมสนใจแลวเพราะ แก พการ ยาก โรคเยอะ เดยวกตาย

ทาไมถงตองทางานผสงอาย

Prof. Sutthichai Jitapunkul

สทธชย จตะพนธกล

http://staff.md.chula.ac.th

นายประเทศไทย

แกแลวแกเรวแกกอนรวยแกเฮงซวย

อกไมถง 20 ปจะมจานวนผสงอาย 25% หรอ 1 ใน 4 คน

(Shyrock, 2004)

7.6 ลานคนในปพศ. 2552

งานผสงอายฉกเฉนเฉยบพลนฟนฟ ดแลทบานหรอ เขาสถานดแลระยะยาวดแลผปวยระยะสดทาย

มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

โรงพยาบาลนครพงค

โรงพยาบาลกลวยนาไท

ผทตองการความชวยเหลออยางมความตอเนอง

(ผสงอาย/คนพการ)

ตดบาน ตดเตยง

ทญปน

The 4th National Health Exam Survey

ไมใชปญหาความเปราะบางของสงคมทจะไมดแลผสงอาย แต....

ความอดของผดแลนาเปนหวงทสด

ตองเตรยมระบบใหพรอม

สทธชย จตะพนธกล,

http://www.oppo.opp.go.th

แมพน อรามวฒน

อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มลกทงหมด 5 คน คนโตอาย 76 ป คนเลกอาย 60 ป

อาย 106 ป“แม 100 ป มหดลวนแม ประจาป 2554”

มฟนทใชงานไดอยางนอย 20 ซ

และมอยางนอย 4 คสบ

เปาหมายยอย

กระทรวงสาธารณสข

อะไร อะไร ก ……

สขภาพชองปากมนเรองหลงๆ

มเรองอนทสาคญกวา?= มองแบบแยกสวน

http://www.empowher.com/files/ebsco/images/lung_aspiration.jpg

Source: Prof. MacEntee, UBC

ทางเดนเชอโรค• ตดเชอในกระแสเลอด • ตดเชอทขอเทยม• ตดเชอทเยอบหวใจ ลนหวใจ หรอ ทลนหวใจเทยม

• ตดเชอในปอด

เศษอาหารตกคาง

Aspiratechoke!

มะเรงชองปากhttp://oralcancerfoundation.org

สขภาพชองปากสขภาพโดยรวม

ยงปนนดเดยวไดนกหลายตว

จดการกบปจจยเสยงรวม

• ลมหายใจไมเหมนจนรบกวนการเขาสงคม• กนขาวได• ไมเสยงตอการตดเชอ โดยเฉพาะทปอด• ไมเจบ ไมปวด รสกสบายด• รมฝปากและลนไมแหงแตกเปนแผล ลนไมมคราบเกาะหนา ปากชมชน

• เหงอกไมอกเสบ บวม

เปาหมายกวางขนมาอกนด

เจบ! ปวด!• นอนไมหลบ • ซมเศรา • ไมสบาย

ไมมฟนแลวไมเปนไรใชมย?

25(Iowa Geriatric Education Centre, 2005)

(Iowa Geriatric Education Centre, 2005)

สงวยอยางมศกดศรSuccessful aging (ไมตองไปแอนตเอจจง)

อยอยางมคณคาอายเปนเพยงตวเลข(อายไมเยอะแตรางกายจตใจแกกได)

เปาหมายหลก

ทศทางกระแสนยม (Trends)Successful aging = Aging-in-place “ชราทบานเราเอง”

,1990 )(

Dignity สมศกดศรSelf-fulfillment เตมเตมตามทตนตองการSocial inclusion ไมถกแบงแยกSafety and Security ปลอดภย มระบบดแลFairness อยางเปนธรรม

หลกการทางานกบผสงอาย• ใหอสระ เพมศกยภาพ• มสวนรวม คงความเปนตวเขา• ดแลดวยความหวงใย• เคารพในศกดศร

United Nations

เปาหมายของ Long-term care

• ยดเวลาทผปวยชวยเหลอตนเองได

• ทำใหกระบวนการเสอมถอยมนชาลง

• ทำใหเขามคณภาพชวตทดทสด เทาทจะทำได

ถาเขาไมเหนความสาคญ?ถาเขาปฏเสธ? ถาสอสารไมได?

ทาความเขาใจไมบงคบ

กลบไปหาใหมเปนระยะ…

เขาตองการเมอใด เราตองพรอม

ความพการ ทพลภาพ ความออนแรง

มขนมลง

ผปวยไมรวมมอ

• เขาใจโรค เขาใจสภาวะ• จบมอ แตะไหล ยม• ใจเยนๆ • เรยนรเทคนค

การดแลผปวยระยะสดทาย• ตองคยเรองนได ตองรบใหได• มองใหเหนเปนเรองธรรมดา

ทาอะไรใหเพยงเลกนอยแตผลมนอาจใหญหลวง

Aging mouth

การสญเสยฟนไมใชขบวนการชราภาพ

สรางเสรมสขภาพvs

สงเสรมปองกนอะไร? ทาไม?

รกษาไมไหว

ปองกนไดปจจยเชงสงคมมนกเยอะ

1. นโยบายสาธารณะ2. สงแวดลอมทสนบสนนสขภาพ3. ทกษะชวตของบคคลเพอสขภาพ4. ชมชนรวมมอกระทาการเพอสขภาพ5.ทศทางใหมของบรการสขภาพ

กฎบตรออตตาวา

ottawatourism.ca

ชนาและเชอมประสานใหไดมาซง โครงสรางพนฐาน

http://www.translink.ca/en/Rider-Info/HandyDartWednesday, March 27, 13

Public awareness

รามะนาด

ภาพจากขางซองบหร

(ปรทนตอกเสบ)

โรคหวใจและหลอดเลอดโรคเบาหวาน

เกยวของกบ

ยาสบแอลกอฮอลนาตาล

ความเครยดฯลฯ

ในกรณทผปวยกลนลาบาก (Dysphagia)ระวงปอดอกเสบ จากการสาลก

Aspiration pneumonia จากการใชเครองชวยหายใจ

Ventilator-associated pneumonia (VAP)

ทาอะไรไดบาง• ตรวจเพอเฝาระวงโรค (มฟนทก 6 เดอน ไมมฟนทก 1 ป)• เขยนแผนการดแลเฉพาะบคคล• ใหความรและฝกทกษะการดแลสขภาพชองปาก• สรางปจจยทเออตอการดแลตนเองทบาน• จดการกบปจจยเสยงรวม (อาหาร ออกกาลงกาย อารมณ)• สงรกษาตอ/ประสานงานการรกษาและปองกนโรค

“สรางทม”

แหลงงบประมาณ

• กองทนฟนฟระดบจงหวด• กองทนทนตกรรม• อบต./เทศบาล• อนๆ

พฒนาศกยภาพผปวย ผดแล แกนนาชมชน

• ผปวยตดเตยงธรรมนญสขภาพตาบลชะแล• http://www.youtube.com/watch?v=CkNXr1GtnXI

แหลงขอมลตางๆ• http://www.dinoh.org/library• http://www.nidcr.nih.gov/OralHealth/Topics/DevelopmentalDisabilities/

ไอเดยการทางานสงเสรมสขภาพ ในกลมประชากรผสงอาย

“Centre for Healthy Living” ในแคนาดา• ควบคมยาสบ/สรา• โภชนาการ• ทนตสาธารณสข

“ไกลหมอไดถากนแอบเปลวนละลก”

ไลฟสไตล (LifeStyle Approach)

• L: Living Arrangement อย อยางไร พอใจหรอไม• I: Independent Activities อาบนาแปรงฟนเอง ทานขาวเอง มอสระตามใจตองการหรอไม• F: Family Activities พบหนา/ทานขาวกบคนในครอบครวบอยหรอไม• E: Eating Habits กนดมอะไร บอยแคไหน พอใจรเปลา

• S: Spiritual Activities ไดรวมพธกรรมทางศาสนาหรอไมอยางไร ไดทางานจตอาสาบางหรอไม• T: Treatment Program พอใจกบบรการทางการแพทยหรอไม• Y: Youth-Senior Program ไดเจอไดเลนกบรนหลานบอยแคไหน• L: Literacy Program อานหนงสอประเภทไหนเปนประจาหรอไม• E: Exercise Program ออกกาลงกายทไหนและบอยแคไหน

• ขยายกลมเปาหมายกลมเปาหมายหลก: ผสงอาย (ไมไดมแคในชมรมฯ)กลมเปาหมายรอง: ครอบครว คนดแล ชมชน

• อยายดตดกบรปแบบจดหมายเดยวกนไปไดหลายทางความแนนอนคอความไมแนนอน

• สารวจความตองการและความคาดหวง ผสงอายอยเสมอ

• เปนแหลงใหขอมลทถกตองและทนสมย

• ใสใจกบอปสรรคทขดขวางการมสวนรวม

• สาเรจแลวอยาหยดถาอยากใหงานยงยน

• ใชหลายๆยทธวธใหเสรมผลกน

โมเดลททางออสเตรเลยและอเมรกาเหนอแนะนา

• หาตว แชมปเปยนดานสขภาพชองปากใหได เปนคนเชอมกบทนตบคลากรและเปนผนาดานน

• จดทาคมอหรอเอกสารเกยวกบกฎ กตกา และ วธปฎบตของทม

• ตรวจคดกรองเปนระยะๆ โดยใช OHAT หรอ วธอนๆ

• สงตอเพอการตรวจอยางละเอยดและรบการรกษาตอไป

• จดทาแผนการดแลประจาตวผปวย และ ทบทวนปรบปรงแผนเปนระยะๆ (individualized oral hygiene care plan)

• ฝกอบรมเสรมทกษะการดแลสขภาพชองปากเปนระยะๆ[MacEntee et al., 1999; Thorne et al., 2001; Chalmers, 2005]

Practical Oral Care for People With Developmental Disabilities

http://www.nidcr.nih.gov/OralHealth/Topics/DevelopmentalDisabilities/

series of publications

วดโอสอนเทคนค oral care

• วดโอชด http://www.youtube.com/user/RNAOVideo

• MOUth project http://www.ssri.psu.edu/news/2011/managing-oral-hygiene-using-threat-

reduction-mouth

อนๆ• http://www.youtube.com/watch?v=AVsMmppYXrI&feature=related• http://www.youtube.com/watch?v=gJDGLzKcqyU&feature=related• http://www.youtube.com/watch?v=hT-kxGlbD5k&feature=related

http://web.me.com/alisondougall/IADH_EDUCATION/Home.htmlWednesday, March 27, 13

งานสรางเสรมสขภาพชองปากคนพการสถาบนสรางเสรมสขภาพคนพการ สสพ.

http://www.oha-th.com

62 ภาพจากแผนพบของ

Niigata University, oral rehab

มาตรการปองกนโรคในชองปากของผสงอาย

โดยเฉพาะในกลมพงพา

ผสงอายทแปรงฟนเองไมได

(Courtesy: Prof. Michael MacEntee)Wednesday, March 27, 13

รากฟนผ

(Fejerakov and Kidd, 2003)Wednesday, March 27, 13

ยาทมผลขางเคยงทาใหปากแหง• ยาแกแพ ยาโรคซมเศรา ยาความดน ยาขบปสสาวะ ยารกษาโรคพารกนสน ยานอนหลบ กลอมประสาท

กลนนาลายไมลง/นาลายไหลยอย ในคนไขพารกนสน

แผนเฉพาะคน เพอการดแลสขภาพชองปากประจาวน

แผนการดแลรกษาสขภาพชองปากมฟนเทยมฟนแท

กลนลาบากนาลายนอยเยอบชองปากอกเสบ

ผปวยมะเรงผปวยอมพาต ผปวยใหอาหารทางทอผปวยเบาหวานผปวยหมดสต ฯลฯ

สอสารไดเดนได

ชวยทงหมดชวยบางขนตอนสามารถทาไดเอง

มผดแลประจา

ฯลฯ

เรมจากการตรวจคราวๆ

Oral screening

Oral Health Assessment Tool(OHAT)

ตรวจคราวๆ ระบปญหาไดปวดฟน ฟนผเปนร ฟนโยก เหงอกแดงบวม ฟนแตกบนหก เปนแผล มตม มกอน

OHAT (7.8 นาท/คน)0 = ไมมปญหา1 = ผดปกต แตไมรบ 2 = ตองพบหมอดวน

ทาอยางไรฟนถงไมผ

• กาจดคราบจลนทรย

• สงเสรมการคนกลบของแรธาต

• กระตนนาลาย

• ปรบพฤตกรรมการกน

“2 x 2 x 2 x 2 x 2”แปรงฟนวนละ 2 ครง

ครงละ 2 นาท

แลวไมทานอะไร 2 ชม.

“2 x 2 x 2 x 2 x 2”แปรงฟนวนละ 2 ครง

ครงละ 2 นาท

“พยายามไมบวนนาเกน 2 ฝามอ”แลวไมทานอะไร 2 ชม.

2 ถวลนเตา ดวยยาสฟนฟลออไรด 1000ppm

(1 เมด = 0.25 g)

• 5,000 ppmวนละ 2 ครงไดผลดกวายาสฟนธรรมดา 2 เทา

ยาสฟนแบบหมอตองจายให

Stephen et al Baysan et al (2001)

คอลเกต เพรบวเดนท

แปรงขนนม หวแปรงเบอรเลก

แปรงกอนหรอหลงอาหาร?แปรงเหงอก แปรงลน?

แปรงลนดวยนะ

ภาพจากแผนพบใหความรของ Niigata UniversityWednesday, March 27, 13

แปรงซอกฟน

ไมแนะนาใหใชไหมขดฟนแบบธรรมดา

0.12%Sodium

Fluoride

นายาบวยปากวนละครง

Wyatt & MacEnteeLTC Study

กนและแกปญหาฟนผ

0.12%Sodium

Fluoride

นายาบวยปากวนละครง

Wyatt & MacEnteeLTC Study

กนและแกปญหาฟนผ

ถาใชคลอเฮกซดใหเวน 30 นาทกอนหรอหลงการใชฟลออไรด

• 250ppm (0.05%) NaF• 500ppm (0.2%) NaF• 920ppm (0.2%) neutral NaF

นายาบวนปากปองกนฟนผ

แนะนาใหใชในกลมเสยงFDI Statement Fluoride and Dental Caries June 2000

1. ใหฟลโอไรด

2. ฆาเชอโรค 3.ไมผสมแอลกอฮอล

นายาบวนปาก

ถาจะปองกนฟนผ ไมเอาแบบ: ไมมฟลออไรด หรอ มแอลกอฮอล

รากฟนผ นมๆขยๆ

(Fejerakov and Kidd, 2003)

4 เดอนผานไป ดแลตวเองอยางเดยว

แบบนเรยกวาหยดผแลว

ทาฟลออไรดวารนชทก 3-6 เดอน

RECALDENT™ (CPP-ACP)

• MI paste (tooth mousse) & Recaldent gum

Casein Phosphopeptide- Amorphous Calcium Phosphate

Silver Diamine Fluoride (SDF) solution

• Saforide (TN), Japan• Cariestop, Cariestatic, Bioride (TN), Brazil• FluropatV (TN), Argentina

• SDF 380mg per 1m

Mori H et al. (2006)Intensive Care Medicine 32:230-6

Sjogren et al. (2008)J Am Geriatr Soc 54: 2124-30 Terpenning M. (2005)

Clin Infect Dis. 40(12): 1807

การทาความสะอาดชองปากทกวน

• ลดอตราการเสยชวตจากปอดอกเสบ ~10%• ลดอตราการเปนไขได 9-21%

0.12% CHX สเปรยวนละครง(Perio Kin Spray)

Clavero J et al., (2003) J Clin Periodontol 30:773-7.

กลว 1% povidone iodine หลงอาหาร อยางนอยวนละครง

Ishikawa A et al (2008)J of Dental Res 87(6):594Yoneyama T et al (1999) Lancet 354:515

เสรมจากการกาจดคราบจลนทรย/เศษอาหารอยางนอยอาทตยละครงโดยมออาชพ

- นายาบวนปากผสมแอลกอฮอล - ไฮโดรเจน เปอรออกไซด- ฟองนาชบเลมอนกลเซอรน- แปรงขนแขง- ยาสฟนทมฟองเยอะ (ใส Sodium Lauryl Sulfate: SLS) หรอมสารฟอกสฟน

หามใชในผปวยปากแหง (xerostomia) หรอ เยอบชองปากอกเสบ (mucositis)

• คอลเกต เพรบวเดนท 5,000 ppmวนะ 2 ครง ไดผลดกวายาสฟนธรรมดา 2 เทา Stephen et al Baysan et al (2001)

ไมม SLS (Sodium Lauryl Sulfate)

การรกษาเยอบชองปากอกเสบ (mucositis)

• นาเกลอ (Saline) • นายาบวนปากพเศษ (Magic mouthwash: Benadryl, viscous lidocaine, a topical

steroid, anti-fungal, antibiotic, antacid gel)• ยาชาเฉพาะทชนดทา

http://www.mims.comWednesday, March 27, 13

การจดการกบภาวะปากแหง• ดมนาใหพอเพยง จบนาทละนดแตบอยๆ• อาหารทมกลนและรสชาตดๆ มกากเสนใยเยอะๆ• นาลายเทยม• ยาทารมผปาก

เจลหลอลนสตรนา หรอ วาสลน

นายาบวนปาก/ นาลายเทยมคณะทนตแพทยศาสตร จฬาฯคณะทนตแพทยศาสตร มหดลรพ. รามาธบด

108http://www.dent-in-found.org/project03.phpWednesday, March 27, 13

(Iowa Geriatric Education Centre, 2005)

ยาตานเชอรา• ไมใชยาอม clotrimazole troches (เพราะมนาตาลสง)• Nystatin oral suspension Micronazole gel (ใหเภสชผสมแบบไมใสนาตาลไดจะดมาก)• Nystatin ointment (ดทสด)

แปรงฟนเทยมดวยทงดานนอกและดานใน

แปรงสาหรบฟนเทยม

สาคญคอมฝาปด

เคลดลบการดแลในแตละวน• ยดหยนในเรองเวลาทจะแปรง • หลายครงตองชวยกน 2 คน• ใสถงมอ• อยาเอานวเขาไปอยระหวางฟน• แปรงขนนม หวเลก • แปรงซอกฟน floss holder• อยาลมถอดฟนเทยมทาความสะอาดดวย• กมมอผปวยไว หรอใหถอผาขนหนมวน/ตกตา• หรอ กอดจากดานหลง• ใหผปวยนอนตะแคง ใชผาหรอถาดรปไตรอง

ลาดบขนตอนการแปรงฟนวธ “mob and go”

1. เชดกาจดเศษอาหารและคราบชนใหญออกกอน นวดใหทว2. ในขนแรกน ถาเปนไปไดใหผปวยกดฟนไว 3. แปรงดานนอกของฟนทกซกอน ใชทาแปรงทถนด4. ดานในของฟนหลงลางเปนตาแหนงสดทายทจะแปรง ซบนาลายและเศษอาหาร/คราบจลนทรยตลอดการแปรง

เชดเศษอาหารชนใหญๆออก

กระตนกลามเนอและเยอบชองปากWednesday, March 27, 13

บรหารกลามเนอเพอชวยในการกลน

ภาพจากแผนพบใหความรของ Niigata UniversityWednesday, March 27, 13

ภาพจากแผนพบใหความรของ Niigata University

นวดกระตนตอมนาลาย

desensitize

Nishimura et al, 2007 Residential care education in Japan

ลบโดยรอบรมฝปากเบาๆ

Open Wide® Disposable Mouth Rest

ดดแปลง

http://community.wihd.org/Page.aspx?pid=302Wednesday, March 27, 13

ดดแปลง

http://community.wihd.org/Page.aspx?pid=302Wednesday, March 27, 13

อปกรณ

1.แนะคว เรมให

2. ชวยจบ

3. ทาให

เบยงเบนความสนใจ (distraction)ใหคนเขามาทาเปนวามาชวย (rescuing)

Bridgingใหถอของทจะใชไวในมอผปวย

นมนวล ออนโยน

ระวงผดแล ปวดคอ ปวดหลง!

135ภาพจากแผนพบใหความรของ Niigata University

นมนวล ออนโยน

กจกรรมเปลยนเจตคต“เอาใจเขามาใสใจเรา”

งานปฐมนเทศแพทยอนเทรนคณะแพทยศาสตร UNC, สหรฐอเมรกา

GLAUCOMAตอหน

CATARACTตอกระจก

DIABETIC RETINOPATHYเบาหวานขนจอประสาทตา

MACULAR DEGENจอประสาทตาเสอม

Age-friendly Primary Health Care (PHC) Centres Toolkit

http://www.who.int/ageing

สงตอเพอพบทนตแพทย• ปวดฟน • ฟนปลอมหก หลวม• พบกอนเนอ หรอ แผลในชองปาก• กอนหรอหลงรกษามะเรง• มปญหาเรองการดแล

การเตรยมตวกอนมาทาฟน•อยาหยดยาสลายลมเลอดมาเอง•อยาลมทานยาความดน•ทานยาหรออาหารเสรมอะไรอย บอกหรอเอายาใหหมอดกได

•มโรคประจาตวกรณาบอกหมอ

ขอบคณคะ…คาถาม?…

Talk at ebina house 2556

sodium lauryl sulfate

feature related http

al baysan

wyatt

pid 302 wednesday

123 http

http

macentee

Documents

2556 - NIDAlibdcms.nida.ac.th/thesis6/2556/b180278.pdf ·.....

Ebina Shiki dinnermenu · Title: Ebina_Shiki_dinnermenu...

11. II. Tinjauan Pustaka Ebina

ปรับตามวิทยาลัย...

Directions to RICOH Future House · RICOH Future House is.....

· 2019-01-21 · '100 2556 '100 2556 24 n.q.2556 9 fl.q.....

โครงการครูพลังงาน 2556

Capital Market Research Forum 1/2556 · Capital Market...

คำสั่งที่ 875/2556 ลว 22...

มาตรฐานวิชาชีพครู 2556

4 . 2556 2559 ) -------------------------------------- ·.....

2556 2 2556 (Direct Admission) (natlffl.) 21-22 2556 2556...

Annual Report 2555-2556...

วารสารคนทำงานกุมภาพั...

Talk Labexperiment 4 Nonaqueos Titration Analysis1 HCU...

รายงานประจําปี 2556...