Osteoporoz Rehabilitasyonuesaglikonline.com/E-Saglik Online/Fizyoterapi... · OSTEOPOROZ Kemik kitlesinde azalma, kemik mikroyapısında bozulma sonucu kemik kırılganlığının

Osteoporoz

Rehabilitasyonu

OSTEOPOROZ

Kemik kitlesinde azalma, kemik mikroyapısında bozulma

sonucu

kemik kırılganlığının artması olarak tanımlanır.

Kemik yaşayan, dengeli bir şekilde oluşan yıkım ve yapım

olaylarıyla devamlı yenilenen bir dokudur

Trabeküler kemiğin % 25’i, Kortikal kemiğin % 3’ü her yıl

resorbe olur ve yenilenir.

.

Kemik (Makroskopik)

Kompakt(Kortikal) Trabeküler(Spongioz)

UZUN KEMİK DİAFİZLERİNİN ORTA KISMINDA ENKALIN

İSKELETİN %80APENDİKÜLER İSKELETYASSI KEMİKLERİN YÜZEYİ

MEKANİK VE KORUYUCU İŞLEVMİĞE SERTLİK AZANDIRIR

YASSI KEMİKLER

VERTEBRA KORPUSU BÜYÜK KISMIUZUN KEMİKLERİN EPİFİZ VE METAFİZLERİİSKELETİN %20 SİESNEKLİK VE GÜÇ SAĞLAR

METABOLİK İŞLEV

Kemik

Organik(%30) İnorganik(%70)

Matriks (%98) Kemik hücreleri(%2) Yaşam boyu yenilenir Hidroksiapatit ile mineralize olur

TİP I KOLLAJEN(%98)KEMİĞİN GERİLMEYE KARŞI DAYANIKLILIĞINI SAĞLARKOLLAJEN DIŞI PROTEİNLER

KALSİYUM HİDROKSİAPATİT(Ca10(PO4) (OH)2)KOLLAJEN LİFLERİ İÇİNDE VE ARASINDA İĞNE ,PLAK, ÇUBUKŞEKLİNDE KRİSTALLER

OSTEOBLASTLAROSTEOKLASTLAROSTEOSİTLER

20 - 25 yaşlarına kadar kemiği yapımı, kemiğin yıkım hızından daha yüksektir.

30'lu yaşlarda en yüksek kemik kütlesine ulaşılır. Bu dönem kemiğin en güçlü olduğu dönemdir.

Doruk kemik kitlesi

40 yaşları civarında kemik kütlesi yavaş yavaş azalmaya başlar.

Bu kayıp menopozdan sonra kadınlarda östrojen hormonunun seviyesinin düşmesine bağlı olarak

hızlanmaktadır.

Menopozdan sonraki ilk 5 yıl kemik kütlesinin en hızlı kaybedildiği zaman dilimidir.

Hızlı kayıp döneminin sonlarında, 60 yaş civarında Osteoporozun belirtileri ortaya çıkmaya başlar.

Kamburlaşma, boy kısalması, yaygın sırt ağrıları yada ufak bir zorlama sonucu oluşan kırıklar şeklinde ortaya

çıkabilir.

Osteoporozda rehabilitasyon programı 2 dönemde uygulanır.

• Birinci dönem : Önleme – Çocukluk ve adölesan dönemde kalsiyumdan

zengin beslenme ve fiziksel aktivite;

– Erişkin dönemde ise yüksek risk gruplarının saptanması ve korunma programları önemlidir..

• İkinci dönem: Hastalığın tedavisi ve rehabilitasyonu

Osteoporoz rehabilitasyonunun amaçları

• 1- Kemik kuvvetini arttırmak • 2-Düzgün postür sağlamak • 3- Kas kuvvetini, denge ve koordinasyonu

geliştirmek • 4- Düşme ve kırıklardan korunmak • 5-Akut ve kronik ağrının kontrolü • 6-Hareket ve günlük yaşam aktivitelerinde

bağımsızlık kazanmak • 7-Yaşam kalitesini arttırmak

Bu amaçlara ulaşmak için ilaç dışı kullanılan yöntemler

• 1- Ağrı kontrolüne yönelik fizik tedavi uygulamaları

• 2- Egzersiz

• 3- Korse ve cihazlar

• 4-Eğitim

• 5- Düşme ve kırıktan koruyucu önlemler

Osteoporozda ağrının azaltılması Osteoporoz kırık ortaya çıkana kadar semptomsuz

seyreden bir hastalıktır. • Akut ağrı

– Yatak istirahati (2-7 gün)– TENS – Soğuk veya orta derecede ısı tedavisi – Masaj – İzometrik egzersizler

• Kronik ağrı– Postür eğitimi– Spinal korse kullanımı– Terapötik egzersizlerin öğretilmesi – TENS, sıcak uygulama gibi fizik ajanların kullanımı

Egzersiz

• Kemik kaybını azaltarak kemik kitlesini arttırmak• Kas gücü ve kitlesini arttırmak • Denge ve koordinasyonu arttırmak• Fleksibiliteyi sağlamak• Kardiyovasküler dayanıklılığı arttırmak• Eklem stabilitesini geliştirmek• Postürü düzeltmek ve deformiteleri önlemek,• Ağrıyı azaltmak• Kendine güveni arttırmak

Osteoporozda egzersizin amaçları

Egzersiz

Postür egzersizleri

Sırt ekstansörlerine kuvvetlendirme

Pektoral kaslara germe

Kalça kaslarına kuvvetlendirme

Denge ve proprioseptif egzersizler

Kemiklere yük bindiren, vücut ağırlığımızı kemiklere taşıtarak ayakta yaptığımız egzersizler, kemiklerimizi uyararak güçlenmesine yardımcı olurBu açıdan yürüme en iyi fiziksel aktivitelerden biridir

Öne eğilerek yapılan hareketler omurga kırıklarına neden olacağından bu hareketlerden kaçınılmalıdır

Korse ve cihazlama

• Kifozu azaltmak

• Vertebralarda kompresyon zorlanmalarını azaltmak

• Erektör spinal kasların zayıflığını kompanse etmek ve sırt ve bel ağrısını azaltmak.

Kullanım amaçları

Osteoporozlu hastalarda yürüme emniyetini sağlamak amacıyla yürüteç ve bastonlar kullanılabilir.

Korse kullanımı

Düşme ve kırıkların engellenmesi

Düzenli görme ve işitme kontrolü

Yataktan ani kalkmama

Lastik tabanlı ve alçak topuklu ayakkabılar

Egzersizlerin düzenli yapılması

Denge bozukluğu yapabilecek ilaçların kontrollü kullanılması

Evin odalarının iyi aydınlatılması

Yerde kaygan halı,paspas bulunmaması

Banyo ve tuvalette kaymayan lastik paspaslar

Merdivenler, banyo küveti, tuvalette destek alınabilecek trabzanlar

Düşme ve kırıkların engellenmesi