BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK …hilminamli.baun.edu.tr/lisanssem/ls2008-2009/Lokman... · balikesİr Ünİversİtesİ 2008-2009eĞİtİm ÖĞretİm
Post on 11-Jun-2020
3 Views
Preview:
Transcript
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 2008-2009EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ
HAZIRLAYAN:*Lokman LİV*FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM*200610105035
ALDOL KONDENSASYONU
Enolat
Anyonlarının Aldehit ve Ketonlara Katılması ve Su
Ayrılması
ENOLAT ANYONLARININ ALDEHİT VE KETONLARA KATILMASI
•
Asetaldehit,seyreltik NaOH
ile oda sıcaklığında (veya altında) tepkimeye sokulduğunda,3–Hidroksi
bütanali
oluşturan bir dimerleşme
meydana gelir. 3-Hidroksibütanal
hem aldehit
hem de alkol olduğu için “ALDOL” ismi verilmiştir ve bu genel türdeki tepkimeler ALDOL KATILMALARI olarak adlandırılır.
CH 3CH
O
CH 3CHCH2CH
OH O sey.NaOH , H2O
50C2
ALDOL KATILMASI MEKANİZMASI
•
Aldol
katılması için olan mekanizma,karbonil bileşiklerini iki önemli özelliğini gösterir : Alfa hidrojenlerinin asitliği ve karbonil gruplarının nükleofilik
katılmaya uğrama eğilimi.
Baz Katalizli Aldol
Katılması Mekanizması
ALDOL KATILMASI MEKANİZMA DEVAMI
BAZI ÖRNEKLER:
Aldol
Katılma Ürününden Su Ayrılması
•
Eğer aldol
içeren bazik karışım(3- Hidroksi
bütanal)ısıtılırsa, su
ayrılması meydana gelir ve 2-Bütenal (krotonaldehit) oluşur. Geri kalan
alfa hidrojenlerinin asitliği nedeniyle ve ürünün,içerdiği konjuge
ikili bağı
tarafından kararlı kılınması nedeniyle su ayrılması(ayrılan grup hidroksit iyonu olsa bile) kolayca meydana gelir.
ALDOL KATILMA ÜRÜNÜNDEN SU
AYRILMASI MEKANİZMASI
•
Bazı aldol
tepkimelerinde su ayrılması o kadar kolay gerçekleşir ki ürün aldol
halinde elde edilemez;
yerine türevi olan “enal” (alken aldehit) elde edilir ve aldol
katılması
yerine bir ALDOL KONDENSASYONU meydana gelir. Bir kondensasyon
tepkimesi,moleküllerin,su veya alkol gibi küçük bir molekülün moleküller arası ayrılmasıyla birbirine bağlandığı bir tepkimesidir.
BAZ KATALİZLİ BİR KONDENSASYON
TEPKİMESİ
KETONLARIN ALDOL KATILMALARI
•
Ketonlar da baz katalizli Aldol Katılmalarına uğrarlar fakat onlar için
denge yeğlenmez. Bununla birlikte, tepkime , oluşan ürünün bazla temas etmeden uzaklaştırılmasına imkan veren özel bir cihaz içerisinde yapılarak bu karmaşıklığın üstesinden gelinebilir. Ürünün uzaklaştırılması dengeyi sağa çevirir ve birçok ketonun da başarılı aldol
katılması vermesine imkan sağlar. Örneğin; aseton aşağıdaki gibi tepkime verir:
ASİT KATALİZLİ KONDENSASYON•
Genel olarak,asit katalizli aldol
tepkimeleri başlangıçta oluşan aldol
katılma ürününden su
ayrılmasına neden olur.
•
DİMETİL KETON’UN ASİT KATALİZLİ ALDOL KONDENSASYONU MEKANİZMASINI İNCELERSEK;
Asit Katalizli Aldol Kondensasyonu
Mekanizması
ÇAPRAZ ALDOL TEPKİMELERİ
•
İki farklı karbonil bileşiği ile başlayan aldol tepkimesine ÇAPRAZ ALDOL TEPKİMESİ
denir. Eğer her iki reaktant
da alfa hidrojenleri içeriyorsa bu tepkimler karmaşık bir ürünler karşımı vereceğinden, sulu NaOH
çözeltisi kullanılarak yapılan
çapraz aldol
kondensasyonunun
sentetik önemi çok azdır.
•
Örneğin; eğer asetaldehit
ve propanal kullanarak çapraz aldol
katılması
yapsaydık,en az 4 ürün elde ederdik.
UYGULAMALI ÇAPRAZ ALDOL TEPKİMELERİ
•
NaOH
gibi bir baz kullanılarak yapılan çapraz aldol
tepkimeleri, reaktantlardan
biri alfa hidrojeni içermediğinde ve bu yüzden enolat
anyonu oluşturamadığı için
kendi kendi kendine kondensasyona uğrayamadığında kullanışlıdır.
•
Çapraz aldol
tepkimeleri çoğu kez su ayrılması ile beraber yürür. Tepkime şartlarının seçimi ile zaman zaman, su ayrılmasının olup olmaması yönlendirilebilir.Fakat su ayrılması,uzatılmış bir konjuge
sistemin
oluşumuna yol açıyorsa özellikle kolaydır.
ÇAPRAZ ALDOL TEPKİMELERİ
ALDOL KONDENSASYONU (ÖNEMLi KISIMLAR)
•
Enolat
anyonları karbonil gruplarına nükleofil olarak eklenebilirler.
•
Bu tür reaksiyonlar,yeni C-C bağının oluşmasına öncülük ederler.
•
Sentetik organik kimyada son derece kullanışlıdırlar(reaktantların
birinde alfa
hidrojeni olmayan tepkimeler).•
Aldol
tepkimeleri geri dönüşümlü olup bir
denge reaksiyonundan ibarettir.
KAYNAKÇA•
www.fatih.edu.tr/~besat/Teachi
ng/Kim355/Deney4.pdf•
www.organic-
chemistry.org/namedreactions/a ldol-condensation.shtm - 5k -
•
Organik Kimya~GRAHAM SOLOMONS,CRAIG FRYHLE
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…
top related