รู้ก่อน เข้าใจ เตรียมพร ้อม ลดภัยพิบัติ ·...

Asian Disaster Preparedness CenterSM Tower, 24th Floor 979/69 Paholyothin Road, Samsen Nai Phayathai, Bangkok 10400 ThailandTel: +66 2 298 0682-92 Fax: +66 2 298 0012-13 E-mail: adpc@adpc.net Website: http://www.adpc.net

รกอน เขาใจ เตรยมพรอม ลดภยพบต การเตรยมความพรอมปองกนอทกภยบานหวหนและบานใหมพฒนา

Case Study

บานหวหนและบานใหมพฒนากบอทกภยในพนท

อทกภยป 2554 สงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอ

สงคมและเศรษฐกจของประเทศไทย ทงน หลายพนทม

ขอจำากดเรองการประเมนสถานการณ การเขาถงขอมล การ

เตรยมพรอมรบมออยางเปนกระบวนการ ทำาอยางไรจงจะ

ทำาใหขอจำากดเหลานลดลงได หากกลาวถงการเตรยมความ

พรอมปองกนภยทดทสด คอ “การเตรยมความพรอมรบมอ

ภยพบตของชมชนดวยชมชน” ทถอวา เปนหวใจสำาคญใน

การลดผล กระทบจากภยพบต

พนทบานหวหนและบานใหมพฒนา ตำาบลทาหลวง อำาเภอ

ทาเรอ จงหวดพระนครศรอยธยา เปนพนทราบลมแมนำา

และมบานเรอนตงอยรมนำา ซงมแมนำาปาสกไหลผานดาน

เหนอของชมชนทำาใหเสยงตอการไดรบผลกระทบจากนำา

ทวม ในป 2553 เกดอทกภยในพนท แตระดบนำาไมสงมาก

นก ป 2554 ผลกระทบมมากขน ระดบนำาทสงประมาณ 1.2

เมตร ทำาใหประชาชนตองอยกบนำานานกวา 2 เดอน ทำ�

อย�งไรจงจะจดก�รไดดขน ชมชนบานหวหนและบาน

ใหมพฒนาเปนตวอยางของชมชนทพรอมพฒนาเรยนร

เเละถอดบทเรยนในการรบมอกบอทกภยทผานมาเพอสราง

กระบวนการทำางานเตรยมความพรอมรบมอกบอทกภย

และกำาหนดวธการเตอนภยลวงหนาดวยชมชนเอง ดวยทน

ทางสงคมทด คอ ผนำาเขมแขง เปดใจเรยนร แกไข พฒนา

ประชาชนในพนทพรอมชวยเหลอเกอกลกนและกน จงเกด

กระบวนการเรยนร “รกอน เขาใจ เตรยมพรอม ปองกน ลด

ภยพบต” ของชมชนขน

รวมกนคด เรยนร เขาใจ เพอเตรยมพรอมรบมออทกภย

ของชมชน

การจดการภยพ บ ตควรมความเ ขาใจพนท และร จก

www.adpc.net

ความเสยงทเกด เพอใหการเตรยมพรอมนนชวยแกไขหรอลดปญหาทแทจรงของชมชน

ได โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทยดำาเนนการรวมกบกรมปองกนและ

บรรเทาสาธารณภย ทำางานกบชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา เรมจากการทำาความ

เขาใจชมชน โดยการเรยนรและจดฝกอบรม “การจดการภยพบตโดยชมชนเปนฐาน”

เพอสรางแผนทเสยงภยของแตละชมชน ทงสองชมชนไดทำาแผนทเสยงภยของตนเองขน

และเนองจากแตละพนทมลกษณะและขอจำากดทแตกตางกนจงไดจดทำาแผนทของแตละ

หมบานแยกกน เมอชมชนรและไดเหนภาพจดเสยงภยของตนเองแลว กนำาขอมลเหลา

นมาหารอรวมกบนกวชาการพรอมทงนำาขอเสนอแนะขององคการบรหารสวนตำาบลมา

ใชในการกำาหนดเสนทางอพยพ กำาหนดทตงอปกรณเพอลดผลกระทบตางๆ จากการ

ฝกอบรมนำาไปสการปรกษาหารอรวมกนเพอหามาตรการลดผลกระทบจากอทกภยของ

ตนเอง

ชมชนบานหวหน มปญหาขาดแคลนนำาบรโภคขณะเกดอทกภย ทผานมานน ชมชนจะได

รบนำาทมคนนำามาบรจาคหรอตองออกไปรบนำาจากพนทอน เพอใหการรบมอกบอทกภย

ผแทนชมชนตำ�บลท�หลวงรวมประเมนคว�มเสยง เพอระบพนทเสยงอทกภยของชมชน

นอกจากความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถนแลว โ ค ร ง ก า ร ล ด

ความเสยงตออทกภยในประเทศไทย มเปาหมายในการสงเสรมการสราง

ความรวมมอและเครอขายของชมชนกบหนวยงานทเกยวของ โดยได

จดการฝกอบรมดานการเฝาระวงและแจงเตอนอทกภยของชมชน มผ

แทนจากโครงการชลประทานปาสกใตหรอเขอนพระรามหกมาใหความ

ร พรอมอธบายถงสาเหตการเกดอทกภยในพนทกบชมชน ผลจากการฝก

อบรม นอกจากการใหความรความเขาใจแลว ยงเปนการแลกเปลยนความ

คด และใหขอเสนอแนะจากชมชนถงความตองการขอมลการแจงเตอน

อนนำามาซงการสงขอมลระดบนำาทงายตอความเขาใจของชมชนมากขน

การเตรยมความพรอมปองกนภย เปนเรองของทกคน ทกวย

ชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา สรางกระบวนการทำางานในรป

แบบคณะกรรมการปองกนภยพบตของชมชนขน โดยกำาหนดบทบาท

หนาททชดเจนและไมจำากดวาสมาชกตองเปนผหญงหรอชาย หรอหนม

สาวเทานน แตคณะกรรมการปองกนภยพบตมสมาชกทหลากหลายเขา

รวมดวยใจอาสาเพอชวยกนเสรมสรางความปลอดภยของชมชน “ผใหญ

โม” นางมยร แจงประดษฐ ผใหญบานของบานหวหน มหนาทในดแล

ประชาชนในพนทมากกวา 300 คน และ เปนผใหญบานหญงคนแรกของ

หมบาน “ดวยประสบการณทำางานเปนอาสาสมครสาธารณสขหมบาน

มากอน จงใหความสำาคญกบอาหารและนำาดมทสะอาด การเตรยมพรอม

หยกยาตางๆ จงเปนสงจำาเปนทตองทำาในชวงหนาฝน” นอกจากนน บาน

หวหนและบานใหมพฒนา ยงมกลมสตร ผสงอาย และ เยาวชน ทมความ

ทอาจจะเกดขนในอนาคตเปนไปไดดขน บานหวหน ไดเลอกการตดตง

เครองกรองนำาในพนทสถานดแลเดกเลก ซงสมาชกในชมชนตางใหความ

คดเหนวาสามารถใชเปนจดกระจายสงของใหความชวยเหลอเมอเกด

อทกภยได และไดรวมกนกำาหนดการบรหารจดการดแลเครองกรองนำา

โดยคณะกรรมการชมชน โดยเงนทนหมนเวยนในการบรหารจดการนน

มาจากชมชนเอง เมอเกดอทกภย เครองกรองนำาจะชวยลดปญหาการแจก

นำาขวดพลาสตกและการขาดแคลนนำาดมของชมชน สำาหรบชมชนบาน

ใหมพฒนา ตองการแกไขปญหาการสอสารในชมชน เมอเกดภยหรอกอน

เกดภย ระบบเสยงตามสายถอวาเปนสงจำาเปน แตจะตดตงทใด อยางไร

สมาชกชมชนไดนำาแผนทเสยงภยมารวมกนหารอ และ เลอกเพมจดตดตง

ลำาโพงกระจายเสยงของชมชนในพนทเสยงใกลรมนำามากขน เปนตน

ความรวมมอนำาเราสความพรอมและปลอดภย

การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตไมสามารถทำาดวยคนใด

คนหนง ชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา ไดนำาโครงการกจกรรม

ตางๆหารอกบองคการบรหารสวนตำาบลทาหลวงทพรอมสงเสรมและให

ขอเสนอแนะในการดำาเนนการ โดยเฉพาะการกำาหนดมาตรการลดผล

กระทบทคดเลอกมาโดยชมชน เพอใหมาตรการทกำาหนดไมซำาซอนกบ

แผนการพฒนาของ อบต.ทดำาเนนการอย อาท การกำาหนดจดตดตงลำาโพง

เสยงตามสายของหมบาน หรอ การกำาหนดจดกระจายของ และใหขอ

เสนอแนะกำาหนดจดอพยพ โดยใชอาคารเอนกประสงคของ อบต. ในกรณ

ทไมสามารถอยอาศยในบานได

เดกและเย�วชนของบ�นหวหนและบ�นใหมพฒน� เรยนรเกยวกบพนทของตนเอง

พรอมในการทำางานดานการลดความเสยงภยของชมชน และไดเขารวมกจ

กรรมอนๆทหลากหลาย ไมวาจะเปน การฝกอบรมตดตามสถานการณนำา

หรอ การฝกอบรมการตอบโตภยระดบชมชน เปนตน

เมอหนาฝนใกลเขามา ลงโสภณ สวรรณภพ หนงในสมาชกสภาองคการ

บรหารสวนตำาบลทาหลวงและยงเปนคณะกรรมการปองกนภยพบต

ของบานใหมพฒนา ใชไอแพด เพอดขอมลระดบนำาทสามารถใชผาน

แอพพเคชนมอถอได ลงโสภณดขอมลจาก Thai Flood Watch,

www.thaiwater.net และ www.hydro-5.com

ลงโสภณ กลาววา “ ลงยงแขงแรงและพรอมทจะทำางานเพอชมชน พรอม

เรยนรการใชเทคโนโลย ในยคของเทคโนโลยขอมลขาวสาร ผสงอายตอง

ฝกเรยนรและทนสมย”

นายคณสรณ ใจบตร กำานนตำาบลทาหลวง และ ทมงานของคณะกรรมการ

ปองกนภยพบตบานใหมพฒนา มฝายประชาสมพนธ เฝาระวง และแจง

เตอนภย จะเฝาระวงและแจงเตอนระดบนำากบลกบาน ไดวางแผนในการ

สงขอความ SMS ผานมอถอ เพราะปจจบนผสงอายของชมชนมมอถอใช

และเทคโนโลยเหลานชวยใหการแจงเตอนภยลวงหนาเปนไปไดรวดเรว

และยงเปนสวนสำาคญในการเตรยมความพรอมรบมอกบอทกภยทอาจจะ

เกดในพนทไดดขน

การฝกซอมทบทวนสรางความพรอมและสรางความตระหนกรของชมชน

ในชมชนบานหวหน มการตดตงเสาวดระดบนำาทหนาวดหวหน และ ม

แผนปายประชาสมพนธแจงระดบนำา เพอเปนขอมลใหกบชมชน โดย

สมาชกชมชนไดตกลงรวมกนเลอกสของเสาวดระดบนำา และสถาน

ทตดตงท วดหวหนเพอใชในการเฝาระวงรวมกนกบชมชนบานใหม

พฒนา คณะกรรมการเฝาระวงและแจงเตอนภย จะเปนผจดบนทกเพอ

แจงประชาสมพนธระดบนำาทบอรดประชาสมพนธของชมชน การทำางาน

เปนทมเชนนเปนการทำางานอยางสมำาเสมอและเปนกระบวนการ การ

รจกกบ

โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทย

โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทย ไดรบการ

สนบสนนการดำาเนนกจกรรมโดยองคการเพอการพฒนา

ระหวางประเทศแหงสหรฐอเมรกา โดยมจดมงหมาย เพอลด

ความเสยงตออทกภยในประเทศไทย และ สงเสรมการทำางาน

แบบบรณาการของหนวยงานทเกยวของ ซง กจกรรมในพนท

สาธต เปนกจกรรมหลกกจกรรมหนงของโครงการดำาเนนการ

ระหวาง เดอนกมภาพนธ 2555 ถง เดอนสงหาคม 2556

ผเขยน

นางสาววรฎฐา วรรณทอง เจาหนาทประสานงานโครงการอาวโส

และ

นางสาวฐตพร สนสพรรณ ผจดการโครงการ ศนยเตรยมความ

พรอมปองกนภยพบตแหงเอเชย

จดฝกซอมแผน ทงแบบบนโตะและการเลนบทบาทสมมต ชวยใหคณะ

กรรมการแตละฝายไดทบทวนบทบาทหนาทของตนเอง

ก�รสร�งคว�มรวมมอและขอตกลงรวมกนของชมชน เปนสงสำ�คญ

ในก�รขบเคลอนใหก�รเตรยมคว�มพรอมปองกนอทกภยเปนไป

อย�งมประสทธภ�พ โครงก�รลดคว�มเสยงตออทกภย ไดนำ�แนวคด

กระบวนก�รก�รจดก�รภยพบตโดยชมชนเปนฐ�น (Community Based

Disaster Risk Reduction – CBDRR) และ Flood End-to-End Early

Warning ม�ประยกตใชในกระบวนก�รเตรยมคว�มพรอมของชมชน โดย

มขอคำ�นงถงทสำ�คญคอ คว�มรวมมอและก�รสร�งคว�มตระหนกร เข�ใจ

เพอชมชนรบมอกบภยอย�งมประสทธภ�พและยงยน

“กอนมโครงก�รนเข�ม�ในหมบ�นของเร� ฉนไมรว�จะตดต�มหรอ

เตรยมตวอย�งไร” น�งสำ�รวย กฐนสมตร กล�ว “โครงก�รนมประโยชน

กบหมบ�นเร�ม�ก ตอนนฉนรว�จะระวงหรอดระดบนำ�ยงไง จะไปดนำ�

ทเส�วดระดบนำ� ถ�สเหลอง คอรแลวว�ตองระวงไว ถ�บ�นใกลนำ�ตอง

เตรยมอพยพยกของขนทสง และไปดทป�ยหน�วด” น�งสำ�รวย กล�วถง

ก�รแจงเตอนภยลวงหน�ของชมชน

Let’smake aSafer

SM Tower, 24th Floor 979/69 Paholyothin Road, Samsen Nai Phayathai, Bangkok 10400 ThailandTel: +66 2 298 0682-92 Fax: +66 2 298 0012-13 E-mail: adpc@adpc.net

Asian Disaster Preparedness Center

www.adpc.net Group: Asian Disaster Preparedness Center @ADPCnetwww.drrprojects.net Asian Disaster Preparedness Center