Asian Disaster Preparedness Center SM Tower, 24th Floor 979/69 Paholyothin Road, Samsen Nai Phayathai, Bangkok 10400 Thailand Tel: +66 2 298 0682-92 Fax: +66 2 298 0012-13 E-mail: [email protected] Website: http://www.adpc.net รู ้ ก ่ อน เข ้ าใจ เตรียมพร ้ อม ลดภัยพิบัติ การเตรียมความพร ้ อมป ้ องกันอุทกภัยบ ้ านหัวหินและบ ้ านใหม ่ พัฒนา Case Study บ ้ านหัวหินและบ ้ านใหม ่ พัฒนากับอุทกภัยในพื้นที่ อุทกภัยปี 2554 ส่งผลกระทบทั ้ งทางตรงและทางอ้อมต่อ สังคมและเศรษฐกิจของประเทศไทย ทั ้ งนี ้ หลายพื ้ นที ่ มี ข้อจำากัดเรื ่ องการประเมินสถานการณ์ การเข้าถึงข้อมูล การ เตรียมพร้อมรับมืออย่างเป็นกระบวนการ ทำาอย่างไรจึงจะ ทำาให้ข้อจำากัดเหล่านี ้ ลดลงได้ หากกล่าวถึงการเตรียมความ พร้อมป้องกันภัยที ่ ดีที ่ สุด คือ “การเตรียมความพร้อมรับมือ ภัยพิบัติของชุมชนด้วยชุมชน” ที ่ ถือว่า เป็นหัวใจสำาคัญใน การลดผล กระทบจากภัยพิบัติ พื ้ นที ่ บ้านหัวหินและบ้านใหม่พัฒนา ตำาบลท่าหลวง อำาเภอ ท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นพื ้ นที ่ ราบลุ่มแม่น ้ ำา และมีบ้านเรือนตั ้ งอยู่ริมน ้ ำา ซึ ่ งมีแม่น ้ ำาป ่ าสักไหลผ่านด้าน เหนือของชุมชนทำาให้เสี ่ ยงต่อการได้รับผลกระทบจากน ้ ำ า ท่วม ในปี 2553 เกิดอุทกภัยในพื ้ นที ่ แต่ระดับน ้ ำาไม่สูงมาก นัก ปี 2554 ผลกระทบมีมากขึ ้ น ระดับน ้ ำาที ่ สูงประมาณ 1.2 เมตร ทำาให้ประชาชนต้องอยู่กับน ้ ำานานกว่า 2 เดือน ทำ� อย่�งไรจึงจะจัดก�รได้ดีขึ ้ น ชุมชนบ้านหัวหินและบ้าน ใหม่พัฒนาเป็นตัวอย่างของชุมชนที ่ พร้อมพัฒนาเรียนรู้ เเละถอดบทเรียนในการรับมือกับอุทกภัยที ่ ผ่านมาเพื ่ อสร้าง กระบวนการทำางานเตรียมความพร้อมรับมือกับอุทกภัย และกำาหนดวิธีการเตือนภัยล่วงหน้าด้วยชุมชนเอง ด้วยทุน ทางสังคมที ่ ดี คือ ผู้นำาเข้มแข็ง เปิดใจเรียนรู้ แก้ไข พัฒนา ประชาชนในพื ้ นที ่ พร้อมช่วยเหลือเกื ้ อกูลกันและกัน จึงเกิด กระบวนการเรียนรู้ “รู้ก่อน เข้าใจ เตรียมพร้อม ป้องกัน ลด ภัยพิบัติ” ของชุมชนขึ ้ น ร ่ วมกันคิด เรียนรู ้ เข ้ าใจ เพื่อเตรียมพร ้ อมรับมืออุทกภัย ของชุมชน การจัดการภัยพิบัติควรมีความเข้าใจพื ้ นที ่ และรู้จัก www.adpc.net ความเสี ่ ยงที ่ เกิด เพื ่ อให้การเตรียมพร้อมนั ้ นช่วยแก้ไขหรือลดปัญหาที ่ แท้จริงของชุมชน ได้ โครงการลดความเสี ่ ยงต่ออุทกภัยในประเทศไทยดำาเนินการร่วมกับกรมป้องกันและ บรรเทาสาธารณภัย ทำางานกับชุมชนบ้านหัวหินและบ้านใหม่พัฒนา เริ ่ มจากการทำาความ เข้าใจชุมชน โดยการเรียนรู้และจัดฝึกอบรม “การจัดการภัยพิบัติโดยชุมชนเป็นฐาน” เพื ่ อสร้างแผนที ่ เสี ่ ยงภัยของแต่ละชุมชน ทั ้ งสองชุมชนได้ทำาแผนที ่ เสี ่ ยงภัยของตนเองขึ ้ น และเนื ่ องจากแต่ละพื ้ นที ่ มีลักษณะและข้อจำากัดที ่ แตกต่างกันจึงได้จัดทำาแผนที ่ ของแต่ละ หมู่บ้านแยกกัน เมื ่ อชุมชนรู้และได้เห็นภาพจุดเสี ่ ยงภัยของตนเองแล้ว ก็นำาข้อมูลเหล่า นี ้ มาหารือร่วมกับนักวิชาการพร้อมทั ้ งนำาข้อเสนอแนะขององค์การบริหารส่วนตำาบลมา ใช้ในการกำาหนดเส้นทางอพยพ กำาหนดที ่ ตั ้ งอุปกรณ์เพื ่ อลดผลกระทบต่างๆ จากการ ฝึกอบรมนำาไปสู่การปรึกษาหารือร่วมกันเพื ่ อหามาตรการลดผลกระทบจากอุทกภัยของ ตนเอง ชุมชนบ้านหัวหิน มีปัญหาขาดแคลนน ้ ำาบริโภคขณะเกิดอุทกภัย ที ่ ผ่านมานั ้ น ชุมชนจะได้ รับน ้ ำาที ่ มีคนนำามาบริจาคหรือต้องออกไปรับน ้ ำาจากพื ้ นที ่ อื ่ น เพื ่ อให้การรับมือกับอุทกภัย ผู้แทนชุมชนตำ�บลท่�หลวงร่วมประเมินคว�มเสี ่ ยง เพื ่ อระบุพื ้ นที ่ เสี ่ ยงอุทกภัยของชุมชน
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Asian Disaster Preparedness CenterSM Tower, 24th Floor 979/69 Paholyothin Road, Samsen Nai Phayathai, Bangkok 10400 ThailandTel: +66 2 298 0682-92 Fax: +66 2 298 0012-13 E-mail: [email protected] Website: http://www.adpc.net
รกอน เขาใจ เตรยมพรอม ลดภยพบต การเตรยมความพรอมปองกนอทกภยบานหวหนและบานใหมพฒนา
Case Study
บานหวหนและบานใหมพฒนากบอทกภยในพนท
อทกภยป 2554 สงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอ
สงคมและเศรษฐกจของประเทศไทย ทงน หลายพนทม
ขอจำากดเรองการประเมนสถานการณ การเขาถงขอมล การ
เตรยมพรอมรบมออยางเปนกระบวนการ ทำาอยางไรจงจะ
ทำาใหขอจำากดเหลานลดลงได หากกลาวถงการเตรยมความ
พรอมปองกนภยทดทสด คอ “การเตรยมความพรอมรบมอ
ภยพบตของชมชนดวยชมชน” ทถอวา เปนหวใจสำาคญใน
การลดผล กระทบจากภยพบต
พนทบานหวหนและบานใหมพฒนา ตำาบลทาหลวง อำาเภอ
ทาเรอ จงหวดพระนครศรอยธยา เปนพนทราบลมแมนำา
และมบานเรอนตงอยรมนำา ซงมแมนำาปาสกไหลผานดาน
เหนอของชมชนทำาใหเสยงตอการไดรบผลกระทบจากนำา
ทวม ในป 2553 เกดอทกภยในพนท แตระดบนำาไมสงมาก
นก ป 2554 ผลกระทบมมากขน ระดบนำาทสงประมาณ 1.2
เมตร ทำาใหประชาชนตองอยกบนำานานกวา 2 เดอน ทำ�
อย�งไรจงจะจดก�รไดดขน ชมชนบานหวหนและบาน
ใหมพฒนาเปนตวอยางของชมชนทพรอมพฒนาเรยนร
เเละถอดบทเรยนในการรบมอกบอทกภยทผานมาเพอสราง
กระบวนการทำางานเตรยมความพรอมรบมอกบอทกภย
และกำาหนดวธการเตอนภยลวงหนาดวยชมชนเอง ดวยทน
ทางสงคมทด คอ ผนำาเขมแขง เปดใจเรยนร แกไข พฒนา
ประชาชนในพนทพรอมชวยเหลอเกอกลกนและกน จงเกด
กระบวนการเรยนร “รกอน เขาใจ เตรยมพรอม ปองกน ลด
ภยพบต” ของชมชนขน
รวมกนคด เรยนร เขาใจ เพอเตรยมพรอมรบมออทกภย
ของชมชน
การจดการภยพ บ ตควรมความเ ขาใจพนท และร จก
www.adpc.net
ความเสยงทเกด เพอใหการเตรยมพรอมนนชวยแกไขหรอลดปญหาทแทจรงของชมชน
ได โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทยดำาเนนการรวมกบกรมปองกนและ
บรรเทาสาธารณภย ทำางานกบชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา เรมจากการทำาความ
เขาใจชมชน โดยการเรยนรและจดฝกอบรม “การจดการภยพบตโดยชมชนเปนฐาน”
เพอสรางแผนทเสยงภยของแตละชมชน ทงสองชมชนไดทำาแผนทเสยงภยของตนเองขน
และเนองจากแตละพนทมลกษณะและขอจำากดทแตกตางกนจงไดจดทำาแผนทของแตละ
หมบานแยกกน เมอชมชนรและไดเหนภาพจดเสยงภยของตนเองแลว กนำาขอมลเหลา
นมาหารอรวมกบนกวชาการพรอมทงนำาขอเสนอแนะขององคการบรหารสวนตำาบลมา
ใชในการกำาหนดเสนทางอพยพ กำาหนดทตงอปกรณเพอลดผลกระทบตางๆ จากการ
ฝกอบรมนำาไปสการปรกษาหารอรวมกนเพอหามาตรการลดผลกระทบจากอทกภยของ
ตนเอง
ชมชนบานหวหน มปญหาขาดแคลนนำาบรโภคขณะเกดอทกภย ทผานมานน ชมชนจะได
รบนำาทมคนนำามาบรจาคหรอตองออกไปรบนำาจากพนทอน เพอใหการรบมอกบอทกภย
ผแทนชมชนตำ�บลท�หลวงรวมประเมนคว�มเสยง เพอระบพนทเสยงอทกภยของชมชน
นอกจากความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถนแลว โ ค ร ง ก า ร ล ด
ความเสยงตออทกภยในประเทศไทย มเปาหมายในการสงเสรมการสราง
ความรวมมอและเครอขายของชมชนกบหนวยงานทเกยวของ โดยได
จดการฝกอบรมดานการเฝาระวงและแจงเตอนอทกภยของชมชน มผ
แทนจากโครงการชลประทานปาสกใตหรอเขอนพระรามหกมาใหความ
ร พรอมอธบายถงสาเหตการเกดอทกภยในพนทกบชมชน ผลจากการฝก
อบรม นอกจากการใหความรความเขาใจแลว ยงเปนการแลกเปลยนความ
คด และใหขอเสนอแนะจากชมชนถงความตองการขอมลการแจงเตอน
อนนำามาซงการสงขอมลระดบนำาทงายตอความเขาใจของชมชนมากขน
การเตรยมความพรอมปองกนภย เปนเรองของทกคน ทกวย
ชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา สรางกระบวนการทำางานในรป
แบบคณะกรรมการปองกนภยพบตของชมชนขน โดยกำาหนดบทบาท
หนาททชดเจนและไมจำากดวาสมาชกตองเปนผหญงหรอชาย หรอหนม
สาวเทานน แตคณะกรรมการปองกนภยพบตมสมาชกทหลากหลายเขา
รวมดวยใจอาสาเพอชวยกนเสรมสรางความปลอดภยของชมชน “ผใหญ
โม” นางมยร แจงประดษฐ ผใหญบานของบานหวหน มหนาทในดแล
ประชาชนในพนทมากกวา 300 คน และ เปนผใหญบานหญงคนแรกของ
หมบาน “ดวยประสบการณทำางานเปนอาสาสมครสาธารณสขหมบาน
มากอน จงใหความสำาคญกบอาหารและนำาดมทสะอาด การเตรยมพรอม
หยกยาตางๆ จงเปนสงจำาเปนทตองทำาในชวงหนาฝน” นอกจากนน บาน
หวหนและบานใหมพฒนา ยงมกลมสตร ผสงอาย และ เยาวชน ทมความ
ทอาจจะเกดขนในอนาคตเปนไปไดดขน บานหวหน ไดเลอกการตดตง
เครองกรองนำาในพนทสถานดแลเดกเลก ซงสมาชกในชมชนตางใหความ
คดเหนวาสามารถใชเปนจดกระจายสงของใหความชวยเหลอเมอเกด
อทกภยได และไดรวมกนกำาหนดการบรหารจดการดแลเครองกรองนำา
โดยคณะกรรมการชมชน โดยเงนทนหมนเวยนในการบรหารจดการนน
มาจากชมชนเอง เมอเกดอทกภย เครองกรองนำาจะชวยลดปญหาการแจก
นำาขวดพลาสตกและการขาดแคลนนำาดมของชมชน สำาหรบชมชนบาน
ใหมพฒนา ตองการแกไขปญหาการสอสารในชมชน เมอเกดภยหรอกอน
เกดภย ระบบเสยงตามสายถอวาเปนสงจำาเปน แตจะตดตงทใด อยางไร
สมาชกชมชนไดนำาแผนทเสยงภยมารวมกนหารอ และ เลอกเพมจดตดตง
ลำาโพงกระจายเสยงของชมชนในพนทเสยงใกลรมนำามากขน เปนตน
ความรวมมอนำาเราสความพรอมและปลอดภย
การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตไมสามารถทำาดวยคนใด
คนหนง ชมชนบานหวหนและบานใหมพฒนา ไดนำาโครงการกจกรรม
ตางๆหารอกบองคการบรหารสวนตำาบลทาหลวงทพรอมสงเสรมและให
ขอเสนอแนะในการดำาเนนการ โดยเฉพาะการกำาหนดมาตรการลดผล
กระทบทคดเลอกมาโดยชมชน เพอใหมาตรการทกำาหนดไมซำาซอนกบ
แผนการพฒนาของ อบต.ทดำาเนนการอย อาท การกำาหนดจดตดตงลำาโพง
เสยงตามสายของหมบาน หรอ การกำาหนดจดกระจายของ และใหขอ
เสนอแนะกำาหนดจดอพยพ โดยใชอาคารเอนกประสงคของ อบต. ในกรณ
ทไมสามารถอยอาศยในบานได
เดกและเย�วชนของบ�นหวหนและบ�นใหมพฒน� เรยนรเกยวกบพนทของตนเอง
พรอมในการทำางานดานการลดความเสยงภยของชมชน และไดเขารวมกจ
กรรมอนๆทหลากหลาย ไมวาจะเปน การฝกอบรมตดตามสถานการณนำา
หรอ การฝกอบรมการตอบโตภยระดบชมชน เปนตน
เมอหนาฝนใกลเขามา ลงโสภณ สวรรณภพ หนงในสมาชกสภาองคการ
บรหารสวนตำาบลทาหลวงและยงเปนคณะกรรมการปองกนภยพบต
ของบานใหมพฒนา ใชไอแพด เพอดขอมลระดบนำาทสามารถใชผาน
แอพพเคชนมอถอได ลงโสภณดขอมลจาก Thai Flood Watch,
www.thaiwater.net และ www.hydro-5.com
ลงโสภณ กลาววา “ ลงยงแขงแรงและพรอมทจะทำางานเพอชมชน พรอม
เรยนรการใชเทคโนโลย ในยคของเทคโนโลยขอมลขาวสาร ผสงอายตอง
ฝกเรยนรและทนสมย”
นายคณสรณ ใจบตร กำานนตำาบลทาหลวง และ ทมงานของคณะกรรมการ
ปองกนภยพบตบานใหมพฒนา มฝายประชาสมพนธ เฝาระวง และแจง
เตอนภย จะเฝาระวงและแจงเตอนระดบนำากบลกบาน ไดวางแผนในการ
สงขอความ SMS ผานมอถอ เพราะปจจบนผสงอายของชมชนมมอถอใช
และเทคโนโลยเหลานชวยใหการแจงเตอนภยลวงหนาเปนไปไดรวดเรว
และยงเปนสวนสำาคญในการเตรยมความพรอมรบมอกบอทกภยทอาจจะ
เกดในพนทไดดขน
การฝกซอมทบทวนสรางความพรอมและสรางความตระหนกรของชมชน
ในชมชนบานหวหน มการตดตงเสาวดระดบนำาทหนาวดหวหน และ ม
แผนปายประชาสมพนธแจงระดบนำา เพอเปนขอมลใหกบชมชน โดย
สมาชกชมชนไดตกลงรวมกนเลอกสของเสาวดระดบนำา และสถาน
ทตดตงท วดหวหนเพอใชในการเฝาระวงรวมกนกบชมชนบานใหม
พฒนา คณะกรรมการเฝาระวงและแจงเตอนภย จะเปนผจดบนทกเพอ
แจงประชาสมพนธระดบนำาทบอรดประชาสมพนธของชมชน การทำางาน
เปนทมเชนนเปนการทำางานอยางสมำาเสมอและเปนกระบวนการ การ
รจกกบ
โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทย
โครงการลดความเสยงตออทกภยในประเทศไทย ไดรบการ
สนบสนนการดำาเนนกจกรรมโดยองคการเพอการพฒนา
ระหวางประเทศแหงสหรฐอเมรกา โดยมจดมงหมาย เพอลด
ความเสยงตออทกภยในประเทศไทย และ สงเสรมการทำางาน
แบบบรณาการของหนวยงานทเกยวของ ซง กจกรรมในพนท
สาธต เปนกจกรรมหลกกจกรรมหนงของโครงการดำาเนนการ
ระหวาง เดอนกมภาพนธ 2555 ถง เดอนสงหาคม 2556
ผเขยน
นางสาววรฎฐา วรรณทอง เจาหนาทประสานงานโครงการอาวโส
และ
นางสาวฐตพร สนสพรรณ ผจดการโครงการ ศนยเตรยมความ
พรอมปองกนภยพบตแหงเอเชย
จดฝกซอมแผน ทงแบบบนโตะและการเลนบทบาทสมมต ชวยใหคณะ
กรรมการแตละฝายไดทบทวนบทบาทหนาทของตนเอง
ก�รสร�งคว�มรวมมอและขอตกลงรวมกนของชมชน เปนสงสำ�คญ
ในก�รขบเคลอนใหก�รเตรยมคว�มพรอมปองกนอทกภยเปนไป
อย�งมประสทธภ�พ โครงก�รลดคว�มเสยงตออทกภย ไดนำ�แนวคด
กระบวนก�รก�รจดก�รภยพบตโดยชมชนเปนฐ�น (Community Based
Disaster Risk Reduction – CBDRR) และ Flood End-to-End Early
Warning ม�ประยกตใชในกระบวนก�รเตรยมคว�มพรอมของชมชน โดย
มขอคำ�นงถงทสำ�คญคอ คว�มรวมมอและก�รสร�งคว�มตระหนกร เข�ใจ
เพอชมชนรบมอกบภยอย�งมประสทธภ�พและยงยน
“กอนมโครงก�รนเข�ม�ในหมบ�นของเร� ฉนไมรว�จะตดต�มหรอ
เตรยมตวอย�งไร” น�งสำ�รวย กฐนสมตร กล�ว “โครงก�รนมประโยชน
กบหมบ�นเร�ม�ก ตอนนฉนรว�จะระวงหรอดระดบนำ�ยงไง จะไปดนำ�
ทเส�วดระดบนำ� ถ�สเหลอง คอรแลวว�ตองระวงไว ถ�บ�นใกลนำ�ตอง
เตรยมอพยพยกของขนทสง และไปดทป�ยหน�วด” น�งสำ�รวย กล�วถง
ก�รแจงเตอนภยลวงหน�ของชมชน
Let’smake aSafer
SM Tower, 24th Floor 979/69 Paholyothin Road, Samsen Nai Phayathai, Bangkok 10400 ThailandTel: +66 2 298 0682-92 Fax: +66 2 298 0012-13 E-mail: [email protected]
Asian Disaster Preparedness Center
www.adpc.net Group: Asian Disaster Preparedness Center @ADPCnetwww.drrprojects.net Asian Disaster Preparedness Center
Related Documents
