ว า ร ส า ร สุ ข ภ า พ จิ ต เ เ ห่ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ... ว า ร ส า ร สุ ข ภ า พ จิ ต เ เ
Post on 08-Jul-2020
19 Views
Preview:
Transcript
w w w . d m h . g o . t h
ว า ร ส า ร ส ข ภ า พ จ ต เ เ ห ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย
J o u r n a l o f M e n t a l H e a l t h o f T h a i l a n d
คณะทปรกษานพ.ชาตร บานชนนพ.ม.ล.สมชาย จกรพนธนพ.วชระ เพงจนทรนพ.ปภสสร เจยมบญศรนพ.เกยรตภม วงศรจตนพ.สจรต สวรรณชพศ.แสวง บญเฉลมวภาสรศ.พล.ต.ดร.ชยณรงคเชดชศ.พญ.เพญแข ลมศลาพญ.อนทรา พวสกลนพ.ยงยทธ วงศภรมยศานตพญ.ศภรตน เอกอศวน
บรรณาธการพญ.อรวรรณ ศลปกจ
บรรณาธการรองนางภทรา ถรลาภนางสคนธ ชมชน
กองบรรณาธการวชาการนพ.เกษม ตนตผลาชวะนพ.ธระ ลลานนทกจรศ.นพ.ดร.ชชวาลยศลปกจรศ.นพ.มาโนช หลอตระกลรศ.พญ.สดสบาย จลกทพพะผศ.ดร.จฬาลกษณโกมลตรผศ.ดร.ภาณ วงษเอกผศ.ดร.อจฉราพร สหรญวงศพญ.ศภรตน เอกอศวน
พญ.อรวรรณ ศลปกจพญ.ดวงตา ไกรภสสรพงษพญ.รกสดา กจอรณชยพญ.ปทมา ศรเวชนพ.วรวฒน ไชยชาญดร.วนดา พมไพศาลชยนางภทรา ถรลาภนายชรนทร ลมสนธกลนางสาวสนนท จำารญสวสดนางสาวปรารถนา มงมลนางเสาวนย พฒนอมร
กองบรรณาธการดานจดการพญ.อรวรรณ ศลปกจนางอรวรรณ ดวงจนทรนายบารม จรสสงหนางสาววนดา อจนารมยวาทนางภทรา ถรลาภนางสาวศรกล จลครนางสาวพชรน คณคำาชนางวรรณวไล ภตระกลนางสาวจารวรรณ จนดามงคลนางสคนธ ชมชนนางสาวนชนาถ เมฆสทองนายรตนศกด สนตธาดากล
ผจดการนางสาวบศราลกษณเพชรประเสรฐ
ผชวยผจดการ
นางนำาออย มนคง
EditorsHandbook 8Aug.indd 1 8/10/09 12:49 AM
ค ม อ บ ร ร ณ า ธ ก รกรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข
พมพครงท๑:มถนายน๒๕๕๒จำานวน๑,๐๐๐เลม
สงวนลขสทธการพมพเพอจำาหนาย
บรรณาธการ:อรวรรณศลปกจ
ออกแบบปก/จดรปเลม:ชลกรเกยรตศร
พสจนอกษร:เอมวดเกยรตศร
พมพท:โรงพมพทรปเปลเอสพรนทตงจำากด
๓๓/๑๓หมท๕ซอยพทธบชา๙แขวงบางมด
เขตจอมทองกรงเทพฯ๑๐๑๕๐
โทรศพท๐๒-๘๗๔-๑๑๐๓-๕โทรสาร๐๒-๘๗๔-๑๑๐๖
e-mail:sss_print@yahoo.co.th
ISBN:978-974-660-693-6
EditorsHandbook 8Aug.indd 2 8/10/09 12:49 AM
บ ร ร ณ า ธ ก า ร เ เ ถ ล ง
การอบรมการบรรณาธกร ซงจดโดยกลมท
ปรกษากรมสขภาพจต เพอพฒนานกวชาการของกรม
สขภาพจตใหมทกษะในการจดทำาบทความวชาการ เพอ
เผยแพรในวารสารวชาการในระดบชาต และพฒนา
วารสารของโรงพยาบาลสงกดกรมสขภาพจตใหม
คณภาพระดบประเทศตอไป ไดจดอบรมตอเนองทก
ป ซงผเขาอบรมไดเสนอแนะใหรวบรวมเอกสารเพอเปน
คมอในการพจารณาบทความหรอเรยบเรยงบทความ
วชาการ ดงนนวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยฉบบ
เสรมเลมนมเนอหาครอบคลมขนตอนการพจารณากอง
บรรณาธการ ระบบการอางองเอกสาร คำาแนะนำาผ
นพนธ ประเภทบทความวชาการ หลกการพจารณา
บทความโดยเฉพาะรายงานวจย รวมการนำาเสนอขอมล
ทางสถตทผดพลาดบอยซงเคยเผยแพรในวารสาร
สขภาพจตแหงประเทศไทยมากอนเพอเปนคมอสำาหรบ
กองบรรณาธการและนกวชาการตอไป ขอขอบคณ
แพทยหญงดวงตา ไกรภสสรพงษ คณสคนธ ชมชน
และคณเอมวด เกยรตศร ทตรวจทานตนฉบบและตรวจ
พสจนอกษร
อรวรรณศลปกจ
EditorsHandbook 8Aug.indd 3 8/10/09 12:49 AM
บทท ๑ กองบรรณาธการ............................................................................ ๖ มาตรฐานกองบรรณาธการ.............................................................. ๖ บทบาทหนาทของกองบรรณาธการ.................................................. ๘ มาตรฐานวารสาร............................................................................๙ ดชนคณภาพวารสาร.....................................................................๑๔บทท ๒ บทบาทของบรรณาธการ...............................................................๑๘ หนาท/บทบาทของบรรณาธการ....................................................๑๘ จรยธรรม......................................................................................๑๘ มาตรการลงโทษกรณละเมดจรยธรรม............................................๒๐บทท ๓ บทบาทของผพจารณาบทความ.....................................................๒๔ หนาทของผพจารณาบทความ(Reviewer).....................................๒๔ จรยธรรมผพจารณาบทความ(Reviewer:R)..................................๒๔บทท ๔ การจดทำาคำาแนะนำาผนพนธ..........................................................๒๖ คำาแนะนำาสำาหรบผนพนธ..............................................................๒๗ ประเภทของบทความ....................................................................๒๗ การสงตนฉบบ..............................................................................๒๙ การเขยนเอกสารอางอง.................................................................๓๐ ตวอยางการเขยนเอกสารอางอง.....................................................๓๐บทท ๕ การพจารณาบทนพนธตนฉบบ......................................................๓๖ ๑. ชอเรอง(Title)........................................................................๓๖ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๓๖ ๒. ชอผนพนธและสงกด(Author&by-line).................................๓๗ ๓. บทคดยอ(Abstract)..............................................................๓๗ หนาทของบทคดยอ................................................................๓๗ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๓๘ ๔. คำาสำาคญ(Keywords)..........................................................๓๘ หนาท....................................................................................๓๘ ๕. บทนำา(Introduction)..............................................................๓๙ หนาท....................................................................................๓๙ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๓
EditorsHandbook 8Aug.indd 4 8/10/09 12:49 AM
๖. วสดและวธการ(Materialsandmethods)..............................๔๓ หนาท....................................................................................๔๓ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๔ ๗. ผล(Results)..........................................................................๔๕ หนาท....................................................................................๔๕ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๕ ๘. วจารณ(Discussion).............................................................๔๖ หนาท.....................................................................................๔๖ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๗ ๙. สรป(Conclusion)..................................................................๔๘ หนาท....................................................................................๔๘ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๘ ๑๐.กตตกรรมประกาศ(Acknowledgements)..............................๔๘ หนาท....................................................................................๔๘ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๔๙ ๑๑.เอกสารอางอง(References)..................................................๕๐ หนาท....................................................................................๕๐ ขอบกพรองทพบบอย..............................................................๕๐บทท ๖การใชสถตในนพนธตนฉบบ............................................................๕๒ ๑) วตถประสงคของงานวจย........................................................๕๒ ๒) รปแบบการศกษา(studydesign)ประชากรทศกษา(studypopulation) และตวอยางทศกษา(sample)......................................................๕๓ ๓)การคำานวณขนาดตวอยาง...................................................... ๕๕ ๔)การทดสอบทางสถตตางๆ.......................................................๖๑บทท ๗การสมตวอยาง.............................................................................๙๔ การสำารวจ(Survey)......................................................................๙๔ ประชากร(population,universe)..................................................๙๕ ชนดของการสมตวอยาง.................................................................๙๖บทท ๘ ขอแนะนำาในการรายงานผลการศกษา.........................................๑๒๔
ส า ร บ ญ
EditorsHandbook 8Aug.indd 5 8/10/09 12:49 AM
บ ท ท
ก อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า ร ในบทความนจะกลาวถงมาตรฐานของกองบรรณาธการบทบาท
หนาทของกองบรรณาธการมาตรฐานของวารสารขนตอนการดำาเนนงาน
ของวารสารดชนคณภาพของวารสาร
ม า ต ร ฐ า น ก อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า ร
กองบรรณาธการของวารสารวชาการทเขาเกณฑมาตรฐาน ในทน
อางองตามหลกเกณฑของสำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (สกว.) ซง
ประกาศในป๒๕๔๕ดงน
๑. กองบรรณาธการของวารสารระดบชาตตองประกอบดวยผทรง
คณวฒระดบศาสตราจารยหรอเทยบเทาจากภายนอกโดยจำานวนไมนอย
กวารอยละ๒๕ของทงหมด
๒. ผประเมนบทความตองเปนผเชยวชาญในสาขานน และยงคง
ทำางานวจยและมผลงานวจยอยางตอเนอง
การจดตงกองบรรณาธการควรคำานงถงปจจยหลกโดยเฉพาะขอ
แรก ถากองบรรณาธการไมเขาเกณฑหลกดงกลาว ความนาเชอถอของผ
พจารณาบทความจะลดลง และจะขาดโอกาสในการรบรองและสนบสนน
จากสำานกงานการศกษาอดมศกษาดงนนกองบรรณาธการวารสารของกรม
สขภาพจตจงไดปรบปรงกองบรรณาธการเปน๒สวนคอกองบรรณาธการ
ฝายจดการและกองบรรณาธการดานวชาการโดยทวไปจะมการสอบถาม
ความยนยอมของผมรายชอดวยวาจากอน แลวจะจดทำาหนงสอเชญเปน
กองบรรณาธการไปหนวยงานตนสงกด โดยเฉพาะนอกสงกดกรมสขภาพจต
๑
EditorsHandbook 8Aug.indd 6 8/10/09 12:49 AM
เพอใหหวหนาหนวยงานของบคคลนนๆ อนญาตเปนลายลกษณอกษร ซง
ในขอนมกถกละเลยจนทำาใหภาพลกษณของหนวยงานตนสงกดวารสาร
นนๆ เสยหาย เนองจากไมมอำานาจในการแตงตงบคลากรนอกสงกดตน
เปนกรรมการในกจกรรมของตนเองโดยไมไดรบอนญาตจากสวนราชการท
เกยวของ
โดยทวไปการทำาวารสารของสวนราชการ ผททำาหนาทพจารณา
บทความมคณวฒในระดบเชยวชาญ ซงเปรยบเทยบกบตำาแหนงขาราชการ
กคอ ระดบ ๙ เนองจากมความไมเสมอภาคของความกาวหนาระหวาง
วชาชพ เชน ระหวางแพทย กบพยาบาล ดงนนผพจารณาบทความทม
ประสบการณและเชยวชาญจรงอาจจะไมไดดำารงตำาแหนงระดบเชยวชาญ
ดงนนรายชอในฝายวชาการจงควรจะทบทวนรายชอทสามารถปฏบตงานได
จรง ยงมผเชยวชาญดานสขภาพจตและจตเวชทสามารถปฏบตงานไดจรง
จำานวนมากทงในกรมสขภาพจตและนอกสงกดกรมสขภาพจต การสราง
และธำารงไวซงเครอขายวชาการจงมความสำาคญเนองจากการปฏบตหนาท
ของผพจารณาบทความในกองบรรณาธการวารสารวชาการ ไมไดเปนงาน
ประจำา มคาตอบแทนตำา ตองอาศยความสมครใจและสมพนธภาพทด
ของกองบรรณาธการ
ปจจยขอสองทกำาหนดใหผพจารณาบทความหรอกองบรรณาธการ
ฝายวชาการควรมผลงานตอเนองไมนอยกวา ๒ เรองตอปนนคอนขาง
เปนอปสรรคในการสรรหานกวชาการทมผลงานตอเนองและยนดเปนกอง
บรรณาธการของกรมสขภาพจตได ดงนนในสวนของกรมสขภาพจต จง
พจารณาจากทปรกษางานวจย หรอผพจารณาโครงการวจย ปละ ๒ เรอง
หรอมผลงานวจยอยางนอย ๑ เรอง เพอทำาหนาทเปนผพจารณาบทความ
ซงจะกลาวตอไปในบทท๓
EditorsHandbook 8Aug.indd 7 8/10/09 12:49 AM
อยางไรกตามผททำ าหนาทพจารณาบทความโดยมชอ เปน
กองบรรณาธการควรมผลงานวจยตพมพเผยแพรและผานการอบรม
บรรณาธกรซงอาจจะจดโดยกรมสขภาพจตหรอหนวยงานอน เนองจาก
การเรยบเรยงบทความวชาการเพอเผยแพรนนมหลกการตางจากการเขยน
วทยานพนธ หากไมมประสบการณตรงในการเขยนบทความวชาการ ก
ควรผานการอบรมการบรรณาธกร ในกรณเรมตนจดทำาวารสารของหนวย
งาน ผททำาหนาทในกองบรรณาธการดานวชาการ อาจจะคดเลอกจากผทม
ประสบการณในการวจยเคยนำาเสนอผลงานในทประชมวชาการเปนเกณฑ
พนฐาน
สำ าหร บคำ าแนะนำ าท ว ไปในการสรรหาผ ทำ าหน าท ในกอง
บรรณาธการ ควรเปนผสมครใจโดยไมคำานงถงคาตอบแทนทเปนตวเงน
และมความรบผดชอบตอหนาท เนองจากการทำาหนาทตองอาศยกรอบของ
เวลากำาหนดในการสงมอบงาน ถาหากมคณสมบตวชาการครบ แตขาด
ความตรงตอเวลา กทำาใหเปนปญหาอปสรรคทำาใหไมสามารถออกวารสาร
ไดตรงตามกำาหนดเวลาซงเปนดชนคณภาพวารสารทสำาคญประการหนง
บทบาทหนาทของกองบรรณาธการ
๑.รวมกำาหนดแนวคดสำาคญของวารสาร(theme)
๒.รวมพจารณาบทความเพอเผยแพรในรปแบบผพจารณา
บทความ
๓.รวมพจารณาประเดนทางจรยธรรม
๔.รกษามาตรฐานของวารสาร
๕.รวมพฒนานกวชาการของกรมสขภาพจตในการจดทำา
วารสารฯ(เฉพาะกรมสขภาพจต)
EditorsHandbook 8Aug.indd 8 8/10/09 12:49 AM
ม า ต ร ฐ า น ว า ร ส า ร
เกณฑคณภาพวารสารระดบชาต
๑.กองบรรณาธการของวารสารระดบชาตตองประกอบดวยผทรง
คณวฒระดบศาสตราจารย หรอเทยบเทา (ระดบ ๑๐ หรอผทรง
คณวฒ หรอปรญญาเอก) จากภายนอก โดยจำานวนไมนอยกวารอย
ละ๒๕ของทงหมด
๒.ผประเมนบทความตองเปนผเชยวชาญในสาขานน และยงคง
ทำางานวจยและมผลงานวจยอยางตอเนอง
๓.บทความทตพมพในวารสารตองมาจากหลากหลายสถาบนและม
จำานวนบทความจากสถาบนอนทมใชสถาบนทจดทำาวารสาร ไมนอย
กวารอยละ ๑๐ ของจำานวนบทความทงหมด และควรมการพฒนา
ใหมการเพมจำานวนบทความจากสถาบนอนใหมากขนถงรอยละ ๒๕
ของจำานวนบทความทงหมดในอนาคต
๔.การประเมนบทความทสงตพมพโดยนกวจยในสถาบนทจดทำา
วารสารตองสงใหผประเมนจากนอกสถาบนพจารณาเทานน
๕.กำาหนดใหมการประเมนคณภาพวารสารทกๆ๒ปโดยพจารณา
จากคณภาพของกองบรรณาธการและผประเมนบทความ รวมถง
คา impact factor* ของวารสารทไดจากการจดทำาฐานขอมลท
สกว. สนบสนน ในโครงการการศกษาวจยดชนผลกระทบการอางอง
ของวารสารวชาการภายในประเทศ และฐานขอมลนจะไดรบการ
สนบสนนใหมการดำาเนนงานอยางตอเนอง (ประกาศ สกว. ๓ ธ.ค.
๒๕๔๕)*
* อานรายละเอยดเพมเตมหนา ๑๔
EditorsHandbook 8Aug.indd 9 8/10/09 12:49 AM
วารสารทไดรบการรบรองจากสำานกงานการอดมศกษา (สกอ.)ให
ตพมพเผยแพรผลงานระดบปรญญาโทและปรญญาเอกไดไวทเวบไซดของ
สกอ. สำานกงาน กพ. ไดรบรองวารสารของกรมวชาการตางๆ ใหสามารถ
เปนแหลงเผยแพรผลงานวชาการทขอรบการพจารณาเลอนตำาแหนงใน
ระดบเชยวชาญได ดงนนควรตองทำาความเขาใจกบผนพนธทจะสงเรองเพอ
พจารณาเลอนตำาแหนงใหทราบถงขอจำากดของวารสารของแตละแหงควร
ตรวจสอบกบกองการเจาหนาทของแตละหนวยงานเพอการปฏบตทถกตอง
เกณฑมาตรฐานของวารสารดานอนๆ
การพจารณาคณภาพของวารสารทควรคำานงถง ไดแก การออก
วารสารตรงกำาหนด จำานวนเรองทสงพจารณา จำานวนเรองทพมพเผยแพร
รวมถงจำานวนเรองทผนพนธขอถอน โดยทวไปกองบรรณาธการวารสาร
ควรกำาหนดระยะเวลาในการดำาเนนการของผพจารณาบทความใหผนพนธ
ทราบเพอเขาใจขนตอนการทำางานของวารสาร
ก า ร ด า เ น น ง า น ข อ ง ฝ า ย จ ด ก า ร
ฝายจดการมหนาทหลกทเกยวของกบธรการคอรบเรอง ลงทะเบยน
ตดตอบรรณาธการ ตดตามทวงถามเรองระหวางผนพนธกบผพจารณา
บทความตดตอสำานกพมพและพสจนอกษรสงวารสารตามทอยทกำาหนด
หรอทำาธรการอยางอนทไดรบมอบหมายจากบรรณาธการ
โดยทวไปการจดทำาวารสาร จะมฝายจดการทำาหนาททางธรการ
เชน ตอบรบเรองทผนพนธสงมายงกองบรรณาธการ ซงการตอบรบในทน
มไดหมายถงวาเรองทสงนนไดรบการตอบรบเพอเผยแพรแลว แตเปนการ
แจงใหทราบวาเรองทสงมานนมไดสญหายไป และจะไดขนทะเบยนเพอให
EditorsHandbook 8Aug.indd 10 8/10/09 12:49 AM
บรรณาธการพจารณาสรรหาทาบทามผพจารณาบทความ ตามรายชอใน
กองบรรณาธการวชาการหรอผเชยวชาญภายนอก นอกจากนทำาหนาทเปน
สอกลางการตดตอระหวางผนพนธกบผพจารณาบทความโดยทผนพนธและ
ผพจารณาบทความจะไมทราบชอระหวางกน ดงนนขอสรปขนตอนหลกๆ
ของการจดทำาวารสารดงน
ขนตอนรบเรอง
เปนหนาทของผจดการหรอฝายจดการดำาเนนการแจงใหผนพนธ
ทราบทนททไดรบเรองทาง e-mail หรอโทรศพท หรอไปรษณยบตรแลว
แตกรณ และขนทะเบยนหมายเลขประจำาเรองไว พรอมกบชอผพจารณา
บทความ/ประจำาเรอง
ขณะนวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยยงไมสามารถรบเรองผาน
ระบบinternetได(submissiononline)เนองจากตองพฒนาwebpageและ
ยงไมมwebmasterประการสำาคญจำานวนเรองทสงพจารณาไมถง๑๐๐เรอง
ตอป ซงในระบบนจะเปนการตอบรบโดยอตโนมต เอกสารทสงมาในระบบ
word สามารถกำาหนดใหเปลยนไปเปน pdf โดยอตโนมต ผนพนธสามารถ
ตรวจสอบรปแบบได ทงนขนกบขนตอนการพฒนารปแบบโดยผเชยวชาญ
การตดตงระบบ ผนพนธสามารถเขาไปตรวจสอบผลการพจารณาบทความ
ไดดวยตนเองไมตองตดตอฝายจดการสามารถแนะนำาผพจารณาบทความได
ในขณะเดยวกนผพจารณาบทความทไดรบมอบหมายจะทำาหนาทพจารณา
บทความ สามารถตดตามผลการแกไขปรบแกตามคำาแนะนำาของผนพนธได
เชนกน
ขนตอนการพจารณาบทความ
บรรณาธการหรอผทไดรบมอบหมายจากกองบรรณาธการ เชน
EditorsHandbook 8Aug.indd 11 8/10/09 12:49 AM
บรรณาธการรองทำาหนาทคดกรองบทนพนธกอนเขาสขนตอนการพจารณา
บทความโดยผเชยวชาญตอไป บางครงบรรณาธการอาจจะตดสนใจปฏเสธ
ไดทนท หรอสงใหผเชยวชาญพจารณาเบองตนวารบหรอปฏเสธ เมอ
พจารณาขนตนอาจจะใหปรบแกไขรปแบบตรงกบคำาแนะนำาผนพนธของ
วารสารฯแลวจงสงใหผพจารณาบทความประเมนเพอใหขอเสนอแนะมผ
พจารณาบทความ๓ลกษณะ
๑. ผพจารณาบทความรบเชญ (reviewer : R) ซงขนอยกบแตละ
วารสารสวนของกรมสขภาพจตม๒ทานโดยทขนกบความชำานาญของR
ตรงกบเรองทไดรบหรอไม โดยมากจะมนกสถตรวมเปนRในกรณทสถตม
แนวโนมตองแกไข
๒. ผพจารณาบทความประจำาเรอง ซงใชชอยอวา editor (e)
ทำาหนาทพจารณาบทความ และรวบรวมความคดเหนของผพจารณา
บทความซงบรรณาธการเสนอหรอeditorคดเลอกเองสรปความเหนสงให
บรรณาธการ(Editor:E)
๓.บรรณาธการ (Editor: E)มหนาทคดเลอกe,Rและพจารณา
ความเหนของขอ๑และ๒เพอสรปสงใหผนพนธในกรณทไมเหนดวยกบe
จะสรปความเหนสงกลบไปยงeเพอพจารณาทบทวนอกครงความเหนของ
Eทสงไปใหผนพนธจะสงกลบไปใหe,RเสมอยกเวนRดานสถต
ดงนนขนตอนการพจารณาบทความวชาการแตละเรอง อยางนอย
มผรวมพจารณาบทความถง๕คนยกเวนบทความประเภทปกณกะอาจจะ
มเพยงe,Eเทานนซงแตละขนตอนใชเวลาอยางนอย๒–๔สปดาหขน
อยกบความพรอมของ R ดงนนในการพจารณาเรองเพอตพมพเผยแพรจะ
ใชเวลาอยางนอย๖สปดาหถาหากไมมการปรบแกไขใดๆโดยทวไปการ
ปรบแกมกจะใหเวลาไมนอยกวา ๒ – ๔ สปดาหในครงแรก สวนครงรองๆ
EditorsHandbook 8Aug.indd 12 8/10/09 12:49 AM
มกจะใหเวลาไมเกน๒สปดาห
การปรบแกจะไมสนสดในการแกไขเพยงครงเดยว เนองจากมกม
ประเดนใหมปรากฏ หรอปรบแกไมครบตามทกำาหนด ดงนนผนพนธควร
ตรวจสอบและอานคำาแนะนำาผนพนธในการแกไขใหละเอยด ชแจงการปรบ
แกแตละประเดนใหชดเจนไมแกไขประเดนใดอยางไร
ผนพนธมกจะใชชอวาสงวารสาร.docหรอเผยแพรในวารสาร.doc
ซงเปนชอทไมถกตองโดยทวไปวารสารทมจำานวนเรองมากจะใหรหสในการ
ตดตอครงตอไป แตเนองจากวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยมจำานวน
ไมมาก พอจะคาดเดาไดวาเปนของใคร แตจะไมสามารถตดตามการแกไข
ไดวาฉบบใดมากอนหลง ดงนนถาจะตงชอกใหตงชอเดมเสมอแตตอดวย
วนทปรบแกหรอversionเชนdrugaddict_v2หรอdrugaddict_19Jan
ขนตอนการตรวจเอกสาร
ขนตอนนเปนขนตอนกอนสดทายตอจากการพจารณาบทความซง
ผนพนธปรบแกเสรจสนแลว ซงเปนการตรวจเอกสารกอนทจะพมพในฉบบ
จรงตอไป จะเปนการพสจนอกษรจากเอกสารทโรงพมพสงมาให ปจจบน
สำานกพมพจะสงมาใน ลกษณะ pdf ถาหากตองการปรบแกใหสงโทรสาร
ในหนาทตองการปรบแกกลบมา ไมแนะนำาใหสงไฟลใหม เนองจากตอง
ผานขนตอนการพสจนอกษรใหมทงหมด การตงชอไฟลสดทาย มกจะตอ
ดวย final แตวายงไมผานการรบรองจากบรรณาธการ จงไมควรใชชอ
น เพราะวาไมใชฉบบสดทายจรง ควรตงชอตามขอแนะนำาเดม ตอดวย
versionหรอdate
เมอถงขนตอนนผนพนธสามารถใชเอกสารฉบบรางจากโรงพมพ
แทนคำารบรองหรอจดหมายรบรองวาจะตพมพเผยแพรในวารสารเพอ
EditorsHandbook 8Aug.indd 13 8/10/09 12:49 AM
ประกอบการพจารณาดานวชาการได ปจจบน กพ.หรอสวนราชการไมรบ
พจารณาจดหมายรบรองวาจะตพมพ ซงไมไดแสดงวาบทความวชาการ
มความพรอมในการตพมพ บางครงรบรองแลวแตไมไดตพมพเนองจากได
รบการปฏเสธการตพมพ หรอเมอบรรณาธการตดตามใหปรบแกกเพกเฉย
เพราะไดประโยชนจากการพจารณาแลว
ด ช น ค ณ ภ า พ ว า ร ส า ร
ปจจบนวารสารในประเทศไทยมระบบดชนคณภาพวารสาร หรอ
ทเรยกวา Impact factor (IF) ซงเปนดชนทบงบอกปรมาณการอางอง
ของบทความในวารสารตอหนงบทความในชวงเวลาหนงๆ สำานกงานท
เกยวของกบการจดทำาคอ ศนยดชนการอางองวารสารไทย (Thai Journal
CitationIndexCentre:TCI)ซงวารสารจะขอรบการพจารณาIFไดตอง
มคณลกษณะ เชน มการออกเลมของวารสารตรงเวลาตอเนองไมนอยกวา
๓ปมบทคดยอภาษาไทยและองกฤษเปนบทความทมเอกสารอางองมผ
พจารณาบทความอยางนอยสองทาน
(http://www.kmutt.ac.th/jif/public_html/journal_criteria.html)
วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยไดขอรบการรบรอง Impact
factorตงแตพ.ศ.๒๕๔๖ โดยทวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย ณ
มถนายน๒๕๕๐อยในอนดบท๒/๑๓๗
สำาหรบดชน IF นนอาจจะไมไดสะทอนคณภาพของบทความ
อยางแทจรง เนองจากมการอางองตนเอง หรอเปนบทความเกยวกบการ
ทบทวนองคความร หรอ reviewarticleบทความปรทรรศน ทำาใหคาดชน
เพมขนมากนอกเหนอจากดชนIFแลวจำานวนการอางองทงหมดหรอเปน
วารสารทไดรบการแนะนำา ในสาขาวชานนๆ หรอมทงฉบบพมพ หรอฉบบ
คอมพวเตอรกจะบงบอกคณภาพของวารสารไดเชนกน
EditorsHandbook 8Aug.indd 14 8/10/09 12:49 AM
วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยไดการรบรองจากสกอ. สำาหรบ
เผยแพรวทยานพนธในระดบปรญญาโทและเอก(กรณไมเนนการวจย)และ
ใหทนสนบสนนเพอพฒนาวารสารตอเนอง๒ปตงแตพ.ศ.๒๕๕๐ถงพ.ศ.
๒๕๕๑ ปละ ๑๐๐,๐๐๐ บาท ซงมขอสญญาสำาคญไมตางจากมาตรฐาน
ของวารสารและควรมบทความปรทรรศน คอการทบทวนองคความรใน
วารสาร
วารสารวชาการสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปนทยอมรบ
ระดบชาต (List of Approved National Journals) ของ สกอ. ประจาป
๒๕๕๐ - ๒๕๕๑
เปนวารสารท สกอ. แนะนำาใหใชเพอลงตพมพวทยานพนธระดบ
ปรญญาโท และตพมพเผยแพรวทยานพนธระดบปรญญาเอกสำาหรบ
มหาวทยาลยทมไดเนนการวจย (กลมมหาวทยาลยราชภฏ เทคโนโลยราช
มงคลและกลมมหาวทยาลยตงใหม)รวมถงผลงานของนกวชาการดวยดง
รายการตอไปน
๑.JournalofNursingScienceChulalongkornUniversity(วารสาร
พยาบาลศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย)
๒.Chulalongkorn University Dental Journal (วารสารทนต
แพทยศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย)
๓.ThaiJournalofVeterinaryMedicine(เวชสารสตวแพทย)
๔.ThaiJournalofNursingResearch(วารสารวจยทางการพยาบาล)
๕.RamathibodiNursingJournal(รามาธบดพยาบาลสาร)
๖.VajiraMedicalJournal(วชรเวชสาร)
๗.TheThaiJournalofNursingCouncil(วารสารสภาการพยาบาล)
EditorsHandbook 8Aug.indd 15 8/10/09 12:49 AM
๘.KKUResearchJournal(วารสารวจยมข.)
๙.ThaiJournalofHematologyandTransfusionMedicine(วารสาร
โลหตวทยาและเวชศาสตรบรการโลหต)
๑๐.TheJournaloftheRoyalInstituteofThailand(วารสาร
ราชบณฑตยสถาน)
๑๑.AgriculturalScienceJournal(วารสารวทยาศาสตรเกษตร)
๑๒.LadkrabangEngineeringJournal(วศวสารลาดกระบง)
๑๓.JournaloftheNephrologySocietyofThailand(วารสารสมาคม
โรคไตแหงประเทศไทย)
๑๔.ASEANJournalonScienceandTechnologyforDevelopment
๑๕.JournaloftheNationalResearchCouncilofThailand(วารสาร
สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต)
๑๖.KasetsartJournal:NaturalScience(วทยาสารเกษตรศาสตร
สาขาวทยาศาสตร)
๑๗.KMUTTResearchandDevelopmentJournal(วารสารวจยและ
พฒนามจธ.)
๑๘.InternationalJournaloftheEngineeringInstituteofThailand
๑๙.SuranareeJournalofScience&Technology(วารสารเทคโนโลย
สรนาร)
๒๐.ThammasatInternationalJournalofScience&Technology
ResearchandDevelopmentJournaloftheEngineering
InstituteofThailand(วศวกรรมสารฉบบวจยและพฒนา)
๒๒.InternalMedicineJournalofThailand
๒๓.วารสารพยาบาลศาสตร
๒๔.วารสารธรรมชาตวทยาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย
๒๕.วารสารโลหะวสดและแร
EditorsHandbook 8Aug.indd 16 8/10/09 12:49 AM
๒๖.วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย
๒๗.วารสารสตวแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน
๒๘.ศรนครนทรวโรฒเภสชสาร
๒๙.KMITLScienceJournal
๓๐.วารสารพยาบาล
๓๑.ChiangMaiJournalofScience
๓๒.วารสารเภสชศาสตรมหาวทยาลยมหดล
๓๓.วารสารวจยวทยาศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย
๓๔.วารสารวจยวทยาศาสตรการแพทย
๓๕.วารสารพยาบาลทหารบก
๓๖.วารสารวชาการเกษตร
๓๗.ศรนครนทรเวชสาร
๓๘.วารสารวทยาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน
๓๙.วารสารมหาวทยาลยนเรศวร
๔๐. แพทยสารทหารอากาศ (ไดรบการรบรองจากคณะอนกรรมการ
กลมสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สกอ. ใหเปนทยอมรบ
ในระดบชาตตามมตของทประชมครงท๒/๒๕๕๑เมอวนท๑๓
ก.พ.๒๕๕๑)
http://stang.sc.mahidol.ac.th/text/th-journals.htm
EditorsHandbook 8Aug.indd 17 8/10/09 12:49 AM
บ ท ท
บ ท บ า ท ข อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า ร
บรรณาธการมบทบาทสำาคญในการจดทำาวารสาร ซงมทงหนาท
และสงทควรตระหนกหรอจรยธรรมในการเปนบรรณาธการวารสาร
ห น า ท / บ ท บ า ท ข อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า ร๑.กำาหนดthemeของวารสารรวมกบกองบรรณาธการ
๒.กลนกรองบทความตนฉบบเพอเผยแพร
๓.คดเลอกreviewerผเชยวชาญในการพจารณาบทความ
๔.สรปความเหนของ reviewer ผพจารณาบทความประจำาเรอง
และความเหนของบรรณาธการเพอใหผนพนธปรบปรงแกไขตามขอ
แนะนำา
๕.ธำารงรกษามาตรฐานของวารสารทงดานวชาการและจรยธรรม
เชน ความสมำาเสมอ ตรงเวลา ความหนา จำานวนบทความของ
วารสารพจารณาบทลงโทษกรณผนพนธทละเมดจรยธรรม
จ ร ย ธ ร ร ม
บรรณาธการมจรยธรรมในวชาชพโดยสรป
๑. ธำารงรกษาหนาทในการสรางสรรคผลงาน และมาตรฐานของบท
นพนธ
๒.รบผดชอบมาตรฐานและเนอหาบทนพนธของวารสาร
๓.ตองแจงหนาทของผพจารณาบทความใหชดเจนมการสอสาร
๒
EditorsHandbook 8Aug.indd 18 8/10/09 12:49 AM
ระหวางกนในลกษณะพเศษ คอไมเปดเผยชอระหวางกน และบท
นพนธเปนของผนพนธเสมอถายงไมตพมพ
๔.ไมควรเกบสำาเนาของบทนพนธทปฏเสธการพมพ
๕.ไมเผยแพรผลการพจารณาบทความของผพจารณายกเวนไดรบ
อนญาตจากผนพนธและผพจารณาบทความ
๖.อาจจะสงผลการพจารณาระหวางผพจารณาบทความเพอแลก
เปลยนเรยนร
โดยทวไปบรรณาธการควรมทกษะในการบรรณาธกรวารสารอยาง
นอยในระดบบรรณาธการรอง หรอ e มากอน หรอมผลงานวชาการเปนท
ยอมรบของวงการวชาชพ ประการสำาคญผบรหารหนวยงานตองใหอสระ
เชงวชาการ ไมกาวกายหรอใชอำานาจการบรหารกดดนบรรณาธการ เพอ
ใหเลอกตพมพเผยแพรผลงานทยงไมไดรบการพจารณาบทความ หรอให
ละเวนมาตรการทางจรยธรรมในกรณมผนพนธละเมดจรยธรรม
จากเกณฑมาตรฐานการพจารณาบทความ บทความในหนวยงาน
ตองไดรบการพจารณาบทความโดยผเชยวชาญนอกสงกด เนองจากความ
เปนอสระทางวชาการจะมมากสวนการเปดเผยชอตนเองของR,eตองได
รบความยนยอมจากบรรณาธการกอน เนองจากอาจจะมขอขดแยงกระทบ
กระเทอนตอR,eไดหรอมผลประโยชนทบซอนได
บรรณาธการสามารถคดเลอกบทนพนธในระหวางการปรบแกมา
เปนบทเรยนในการฝกอบรมการบรรณาธการวารสารไดเนองจากบทนพนธ
ทเผยแพรแลวเปนลขสทธของวารสารสวนบทนพนธใดทถกปฏเสธตองได
รบความยนยอมจากผนพนธกอน
EditorsHandbook 8Aug.indd 19 8/10/09 12:49 AM
ม า ต ร ก า ร ล ง โ ท ษ ก ร ณ ล ะ เ ม ด จ ร ย ธ ร ร ม
โดยทวไปผนพนธควรจะอานจรยธรรมในการวจยซงมเผยแพรใน
websiteสามารถหาอานไดมประเดนดงน
•การกำาหนดชอผนพนธ/ผนพนธรวม
•การรายงานผลการวจย
•ผนพนธตองไมคดลอกผลงานของผอน(plagiarism)
•ไมสงผลงานเพอนำาเสนอมากกวา๑แหง(duplicatepublication)
หรอทำาซำามากกวา๑ เรอง (redundant publication) โดยไมมการ
อางองระหวางเรอง
ตามมตของ Committee on Publication Ethics (COPE) จะม
แผนภมในการพจารณาเหตการณดงกลาวโดยละเอยด ในทนจะกลาว
โดยยอทเคยมปรากฏในวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยเทานน สำาหรบ
รายละเอยดสามารถหาอานไดใน www.publicationethics.org.uk,
www.ICMJE.org,www.WAME.org
กรณชอผนพนธ
บรรณาธการมประสบการณทผนพนธตองการใหมชอผนพนธรวม
เพมอก ๑ คน เนองจากเกรงปญหากระทบตอผนพนธรวมเดม ดงนนจง
ขอทบทวนการมชอเปนผนพนธ ซงกำาหนดไวโดยหลกการดงนคอ (๑) ตอง
เปนผมสวนในการวางแนวคดออกแบบการวจยการไดมาของขอมลการ
วเคราะหหรอแปลผล(๒)มสวนในการรางหรอทบทวนใจความสำาคญของ
รายงานการวจยและ(๓)มสวนรบรองในฉบบทสงพจารณาเผยแพรซงตอง
มผลงานครบทง๓ดานถาไมครบถวนกควรจะมชอในกตตกรรมประกาศ
เทานน(www.ICMJE.org)
EditorsHandbook 8Aug.indd 20 8/10/09 12:49 AM
ดงนนกระบวนการพมพบทความวชาการ จงใหความสำาคญกบ
เอกสารยนยนชอผนพนธ/รวมและสดสวนการวจยเพอลดกรณขดแยงภาย
หลง นอกจากนในเอกสารควรระบลขสทธของบทความจะเปนของวารสาร
การนำาไปนำาเสนอในทประชมวชาการไมตองขออนญาตวารสาร แตหากนำา
ไปประกอบในเอกสารทมผลประโยชนทางการคา เชน ตำารา หรอเอกสาร
ประกอบในธรกจ ตองขออนญาตเปนลายลกษณอกษร แมวาผนพนธจะ
เปนเจาของเรองกตาม ในทนกรมสขภาพจตเปนเจาของลขสทธ มใชกอง
บรรณาธการหรอบรรณาธการ
สำาหรบปญหาการมชอเพมถาหากยงไมตพมพควรจะระงบการต
พมพจนกวาจะสนสดปญหากรณชอผรวมนพนธ
กรณลอกผลงานผอน
ในกรณท พบว าผ น พนธ ค ดลอกผลงานของผ อ นท ง ฉบ บ
บรรณาธการจะไมจดพมพให ซงสามารถดำาเนนการไดทนท แตทางออก
ทผานมาสำาหรบคนไทย เปนวธการทนมนวลคอ ขอใหผนพนธสงขอมลดบ
ทางสถตมาใหกองบรรณาธการ จากการทบทวนขอมลพบวาขาดความ
ชดเจนในคำาแนะนำาผนพนธ ดงนนวารสารควรมการแจงนโยบายใหชดเจน
ในคำาแนะนำาผนพนธ ในกรณทไมจดพมพ และไมพบความผดโดยเจตนา
เปนนกวจยหนาใหม บรรณาธการควรทำาหนงสอตกเตอนจรยธรรม อาจจะ
ทำาหนงสอไปทผบงคบบญชาถากรณทไมไดรบคำาอธบายทเหมาะสม หรอ
ไมตอบสนองตอการถามของบรรณาธการ
ถามการจดพมพแลว ตรวจสอบแลว ตองแจงผลการตรวจสอบใน
วารสารฉบบถดไป ถาพบวาเปนการโจรกรรมผลงานจะตองแจงใหหนวย
งานตนสงกดและแจงถอนเรองดงกลาวในวารสารฉบบตอไปทนทนอกจาก
EditorsHandbook 8Aug.indd 21 8/10/09 12:49 AM
นตองลบชอบทความนนจากวารสารทำาหนงสอแจงเกยวกบความผดพลาด
ของบรรณาธการไปยงวารสารเดมทเคยพมพเผยแพร โดยทวไปไมใชความ
ผดของบรรณาธการ เนองจากวารสารมจำานวนมากผลงานลกษณะนจะนำา
ไปขอเสนอผลงานทางวชาการไมไดผกระทำาผดจะไดรบโทษโดยทวารสาร
จะไมรบพจารณาบทความเปนระยะเวลา๕ป
(www.WAME.org,www.publicationethics.org.uk)
โดยทวไปการกลาวถงผลงานของผอนตองมการกลาวอางแหลง
อางอง โดยหลกการถาหากใชในรปประโยคเดมตองใสเครองหมาย
อญประกาศค มฉะนนจะเขาหลกการขโมยหรอโจรกรรมผลงานได โดย
มากภาษาไทยอาจจะไมพบกรณคดลอกทงประโยค แตถาม วารสารตอง
ยนยนนโยบายใหชดเจน โดยมากจะพบในขอความวจารณหรอกลาวถงวธ
การศกษาซำากน
กรณสงผลงานซา
ลกษณะทพบเปนการตดตอนหรอคดลอกผลงานบางสวนของ
ตนเองจากรายงานอน หรอสงผลงานสำาคญซำาทงหมด มการเปลยนชอ
ลำาดบชอผนพนธในกรณนดำาเนนการเชนเดยวกบกรณขางตนถาเปนกรณ
ศกษาในกลมยอย หรอขยายเวลา หรอวจารณเพอกลมเปาหมายอน กไม
เขากรณทำาผลงานซำาแตตองอางองรายงานฉบบเดมดวยถาไมอางองหรอ
สงผลงานซำาซอนเปนการทำาลายหลกฐานเชงประจกษ (evidence based
medicine)ทำาใหจำานวนขอมลเพมขนทงทเปนการศกษาในขอมลชดเดยว
สวนการเผยแพรในภาษาอนแลวนำามาแปลเปนภาษาไทย หรอ
แปลจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษเพอเผยแพรทอน ตองไดรบอนญาต
จากบรรณาธการวารสารตนฉบบซงการนำาเสนอในลกษณะแปลโดยตรงนน
ไมควรกระทำา ควรจะสรปความสำาคญและกลาวถงบทนพนธตนฉบบดวย
EditorsHandbook 8Aug.indd 22 8/10/09 12:49 AM
ยกเวนการเผยแพรทมความสำาคญจำาเปนมาก สามารถเผยแพรไดพรอม
กนหลายแหง เพอการเขาถงบทความทมความสำาคญนนๆโดยมากจะเปน
แนวปฏบตทางคลนกการเผยแพรในรปแบบองคกรวชาชพเปนตน
EditorsHandbook 8Aug.indd 23 8/10/09 12:49 AM
บ ท ท
บ ท บ า ท ข อ ง ผ พ จ า ร ณ า บ ท ค ว า ม
๓ห น า ท ข อ ง ผ พ จ า ร ณ า บ ท ค ว า ม ( R e v i e w e r )
ผพจารณาบทความควรทำาหนาทในการคดกรองบทความตามท
ไดรบมอบหมาย ในกรณทไมพรอมหรอไมมเวลาเพยงพอ ควรจะแจงให
บรรณาธการทราบโดยเรว ไมเกบเรองไวจนถงกำาหนดเวลา ทำาใหเสยเวลา
ในกระบวนการพจารณาบทความ และควรทำาหนาทกลนกรองบทความ
เตมกำาลงความสามารถ โดยศกษาคำาแนะนำาผนพนธของวารสาร และถอ
เสมอนวาการทำาหนาทกลนกรองนนเพอทำาใหบทความนนมความสมบรณ
ทงเชงวชาการ การใชภาษารวมถงการตรวจสอบการอางองวารสารใหถก
ตองสามารถแนะนำาผนพนธกรณเอกสารอางองทอาจจะมประโยชนสำาหรบ
ผนพนธ
จ ร ย ธ ร ร ม ผ พ จ า ร ณ า บ ท ค ว า ม ( R e v i e w e r : R )
๑.รกษาความลบและศกดศรของผนพนธ
๒.ไมนำาไปวจารณในทสาธารณะ
๓.ไมเกบสำาเนาหรอทำาลายตนฉบบเมอสงผลการทบทวนแลว
๔.หามแลกเปลยนขอมลของบทนพนธกบผอนโดยไมไดรบอนญาต
จากบรรณาธการ
๕. บทนพนธถอเปนสมบตของผนพนธ R ตองไมลอกเลยนแบบ
แนวคดการวจยของผนพนธในขณะทยงไมมการตพมพเผยแพร
๖.ตองไมนำาบทนพนธไปเผยแพรทอนโดยไมไดรบอนญาตจาก
บรรณาธการในกรณทพมพเผยแพรแลว
EditorsHandbook 8Aug.indd 24 8/10/09 12:49 AM
R ควรรกษาบทบาทหนาทตามทไดรบมอบหมายจากบรรณาธการ
โดยรกษาหนาท ตรงเวลาในการสงผลการพจารณาโดยพมพความเหนใน
แบบฟอรมสำาหรบการพจารณาบทความกรณทเปน R มอใหม สวนกรณ
ทชำานาญแลวสามารถพจารณาเรยงลำาดบของหวขอไดโดยตรง และสรป
ประเภทของบทนพนธสวนใหญนพนธตนฉบบ หรอรายงานเบองตน หรอ
ปกณกะ
บทนพนธตนฉบบมกเปนการศกษาเชงพฤตกรรม เครองมอในการ
วจยจะเปนลกษณะวดการเปลยนแปลงของพฤตกรรม ซงไมมการวนจฉย
โดยตรงดงนนในรปแบบการทดลองสวนใหญจะเปนการทดลองในลกษณะ
กงทดลองหรอการสำารวจขอมลเทานนแตการสรปผลหรอวจารณผลนนมก
จะกลาวเกนเลยไปจากแนวคดและการออกแบบวจย ดงนน Rจงควรม
ความรในการวจย เพอทำาใหการทำางานงายขน ยกเวนกรณทการวจยนนๆ
ใชสถตทยงยากสามารถขอความเหนเพมเตมจากนกสถตได
Rททำาหนาทและมประสบการณเพยงพอบรรณาธการจะเสนอให
ทำาหนาทเปนeditorแตเนองจากภาระงานของeditorจะมากกวาRตอง
อานผลงานของRอกสองคนและสรปความเหนพรอมกบพจารณาการปรบ
แกดวยดงนนRหลายทานจงปฏเสธบทบาทการเปนeditor
R สวนใหญของวารสารจะเปนผทมความสามารถ ดงนนผททำา
หนาทหลายดานมกจะไมวางหรอมภารกจอนๆ เสมอ ดงนนการพฒนาR
คนใหม จงเปนบทบาทสำาคญของบรรณาธการเสมอ R สวนใหญจะทำา
หนาทเปนบรรณาธการวารสารของหนวยงานสงกดตนเองดวย
EditorsHandbook 8Aug.indd 25 8/10/09 12:49 AM
บ ท ท
ก า ร จ ด ท า ค า เ เ น ะ น า ผ น พ น ธ ๔
คำาแนะนำาผนพนธ เปนแนวการเขยนบทความตามกำาหนดของ
แตละวารสารซงโดยทวไปวารสารทางการแพทยจะมรปแบบไมแตกตางกน
ดงนนในวารสารสากลเกยวกบทางการแพทย(Biomedical journal) จงมกจะ
ใหวารสารทเปนสมาชกใชรปแบบเดยวกนเชนของwww.ICMJE.orgในการนำา
เสนอเพอพจารณาตอไปเมอไดรบคำายนยนใหพมพจงคอยปรบแกระบบให
ตรงกบวารสารนนๆซงมกจะตรงกนยกเวนระบบการอางองเอกสารอาจจะ
ตางกนไดผนพนธจงควรอานและทำาความเขาใจกบคำาแนะนำาผนพนธเพอ
สะดวกในการเรยบเรยงบทนพนธใหตรงกบความตองการของแตละวารสาร
คำาแนะนำาผนพนธของวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยปรบปรงหลาย
ครง ลาสดคอเดอนธนวาคม๒๕๕๑ เพอใหครอบคลมการอางองเอกสาร
อเลกทรอนกส และเนองจากการอางองระบบ Vancouver ปจจบนเปนท
เขาใจคอ ระบบ InternationalCommittee ofMedical Journal Editors:
ICMJE ซงมการปรบปรงตอจากป พ.ศ. ๒๕๔๕ ไมตรงกบระบบอางอง
เอกสารอเลกทรอนกสทแนะนำาในคำาแนะนำาผนพนธ
คำาแนะนำาผนพนธมวตถประสงคเพอใหบทความทเผยแพรใน
วารสารมรปแบบเดยวกน สะดวกสำาหรบผนพนธและผพจารณาบทความ
ดงนนผพจารณาบทความและบรรณาธการตองศกษาคำาแนะนำาผนพนธ
เชนกน มฉะนนจะปรากฏความหลากหลายของการนำาเสนอบทความใน
หวขอตางๆ คำาแนะนำาผนพนธจะกลาวถง วตถประสงคของการจดทำา
วารสาร ประเดนจรยธรรม วธการจดทำาตนฉบบแตละประเภทซงมหวขอ
สำาคญแตกตางกนบาง เชน บทนพนธตนฉบบ บทฟนฟวชาการ หรอ
ปกณกะ การอางองเอกสาร การใชภาษา การนำาเสนอขอมลดวยตาราง
EditorsHandbook 8Aug.indd 26 8/10/09 12:49 AM
บางแหงอาจจะทำาอยางยอ แตคำาแนะนำาของวารสารสขภาพจตแหง
ประเทศไทย จะบรรยายคอนขางละเอยด ดงนนจะยกตวอยางคำาแนะนำาผ
นพนธของวารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยเพอใหผสนใจสามารถศกษา
และปรบแกได
ค า เ เ น ะ น า ส า ห ร บ ผ น พ น ธ
วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยจดทำาขนเพอประชาสมพนธ
นโยบาย และกจกรรมของกรมสขภาพจต เปนสอในการเผยแพรผลงาน
ทางวชาการสขภาพจต บทความทสงมาใหพจารณาเพอตพมพตองไมเคย
ตพมพหรออยในระหวางการพจารณาตพมพในวารสารอน บทความ
ทกประเภททสงมาใหพจารณาตพมพจะไดรบการตรวจทานตนฉบบ
จากคณะบรรณาธการและผทรงคณวฒจากภายนอกอยางนอย ๒ ทาน
บทความทไดรบการตพมพแลวจะเปนลขสทธของวารสารฯ
ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง บ ท ค ว า ม
๑. บทบรรณาธการ (Editorial)
เปนบทความซงวเคราะหผลงานทางการแพทยหรอสขภาพจต หรอ
อาจเปนขอคดเหนเพอความกาวหนาทางวชาการ มองคประกอบ ดงน :
บทนำา(Introduction)เนอเรอง(Text)สรป(Summary)และเอกสารอางอง
(References)
๒. นพนธตนฉบบ (Original article)
เปนบทความรายงานการวจย มองคประกอบดงน : ชอเรอง(Title)
บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ตามดวยคำาสำาคญ(Key
words) จำานวน ๒ - ๕ คำา บทนำา (Introduction) วสดและวธการ
EditorsHandbook 8Aug.indd 27 8/10/09 12:49 AM
(Materials and methods) ผล (Results) วจารณ (Discussion)
สรป(Conclusion)กตตกรรมประกาศ(Acknowledgements)และเอกสาร
อางอง(References)
การเตรยม ตาราง และรปภาพ
ตารางประกอบดวยชอตารางสดมภมหนวยนบมเสนตารางเฉพาะ
แนวนอนและใหเรยงตอจากคำาอธบายจำานวน๓-๕ตารางสำาหรบ
รปภาพดจทอลใหใชรปแบบJPEG
๓. บทความฟนฟวชาการ (Review article)
เปนการรวบรวมวเคราะห สงเคราะหผลเรองใดเรองหนง เพอใหผ
อานมความรความเขาใจเกยวกบความกาวหนาของเรองนนในสถานการณ
ปจจบนมองคประกอบดงน: บทคดยอ(Abstract) คำาสำาคญ(Keywords)
บทนำา(Introduction)สรป(Conclusion)เอกสารอางอง(References)
๔. รายงานเบองตน (Preliminary report)
เปนการนำาเสนอรายงานผลการศกษาวจยทยงไมเสรจสมบรณตอง
ศกษาตอเพอเกบขอมลเพมเตม มสวนประกอบทสำาคญเชนเดยวกบนพนธ
ตนฉบบ
๕. รายงานผปวย (Case report)
เปนรายงานเกยวกบผปวยทนาสนใจ มองคประกอบดงน :
บทคดยอ (Abstract) คำาสำาคญ(Keywords) บทนำา(Introduction) เนอ
เรอง(Text)สรป(Conclusion)เอกสารอางอง(References)
๖. ปกณกะ (Miscellany)
เปนบทความทวไปทเกยวกบกจการทางการแพทยหรอสขภาพจต
EditorsHandbook 8Aug.indd 28 8/10/09 12:49 AM
ก า ร เ ต ร ย ม ต น ฉ บ บ
๑.ใหพมพใบนำาสงแยกออกจากเนอหาใหระบชอเรองชอผนพนธ
ตวยอวฒการศกษาสงสด หนวยงาน ทงภาษาไทยและองกฤษ พรอมท
อยและหมายเลขโทรศพท ทสามารถตดตอได ในสวนของเนอหาใหพมพ
บทคดยอแยกออกจากเนอหา ไมตองระบชอผนพนธและหนวยงาน เพอให
กองบรรณาธการทบทวนบทความโดยไมทราบผเขยน(blindlyreview)สวน
ชอเรองพมพไวกงกลางของเนอหาหนาแรก
๒. ตนฉบบพมพดวย MS word ขนาดตวอกษร Angsana UPC
16ขนาดกระดาษA4พมพหนาเดยวระยะหาง๑บรรทด(singlespace)
ขอความ๑สดมภตอ๑หนาระยะหางขอบกระดาษ๑นวและใสเลขหนา
ทกแผน(ไมนบใบนำาสง)จำานวน๑๐-๑๕หนา
๓. การใชภาษา ใชภาษาไทยโดยยดหลกของราชบณฑตยสถาน
สำาหรบคำาศพทแพทยภาษาองกฤษทไมมคำาแปลในพจนานกรมสขภาพจต
อนโลมใหใชภาษาองกฤษได คำาศพทภาษาองกฤษทปนในเรองภาษาไทย
ใหใชตวพมพเลกทงหมดยกเวนชอเฉพาะซงขนตนดวยตวพมพใหญการ
เขยนคาสถตรอยละใหใชทศนยม๑ตำาแหนง
ก า ร ส ง ต น ฉ บ บ
สงใบนำาสงทมลายมอชอผนพนธรวม(ถาม) พรอมตนฉบบจำานวน
๓ ชด ทกองบรรณาธการ หรอสงทาง e-mail: dmhjournal@gmail.com
ในกรณทมผนพนธรวมใหสงใบนาสงมาทางไปรษณย หรอโทรสาร
๐๒-๙๕๑-๑๓๔๐หรอทางe-mail
EditorsHandbook 8Aug.indd 29 8/10/09 12:49 AM
ก า ร เ ข ย น เ อ ก ส า ร อ า ง อ ง
การอางองในเนอหาใชเครองหมายเชงอรรถเปนหมายเลข (ตวเลข
ยก)ถาตองการอางองซำาใหใชหมายเลขเดมการอางองทายบทความใหใส
หมายเลขเรยงตามลำาดบทอางองในเนอเรอง การยอชอวารสารใหใชตาม
IndexMedicusสามารถคนไดจากhttp://www.nlm.nih.gov
ตวอยางการเขยนเอกสารอางอง :
๑. เอกสารอางองทเปนวารสาร
๑.๑ กรณทมผนพนธรวมมากกวา ๖ คน ใหใสชอ ๖ คนแรก
แลวตามดวย et al. หรอ และคณะ
MeydaniSN,LekaLS,FineBC,DallalGE,KeuschGT,Singh
MFetal.VitaminEandrespiratorytractinfectionsinelderlynursing
homeresidents:arandomizedcontrolledtrial.JAMA2004;292:828-
36.(ไมเวนวรรคหลงเครองหมายวรรคตอนระหวางปปทและหนา)
๑.๒ กรณทไมมชอผนพนธ
CancerinSouthAfrica[editorial].SAfzMedJ1994;84:15.
๑.๓ กรณทเปนฉบบเสรม (Supplement)
๑.๓.๑ฉบบเสรมของป
StraussSE.Historyofchoronicfatiquesyndrome.RevInfDis
1991;11suppl1:52-7.
๑.๓.๒ฉบบเสรมของเลม
GlauserTA.Integratingclinicaltrialdataintoclinicalpractice.
Neurology.2002;58(12Suppl7):S6-12.
EditorsHandbook 8Aug.indd 30 8/10/09 12:49 AM
๑.๔ กรณเอกสารอางองเปนคอลมนเฉพาะอาจแสดงชนด
ของเอกสารไดตามความจาเปนภายในเครองหมาย [ ]
อมพร เบญจพลพทกษ. สขภาพจตครอบครว… สขภาพจต
สงคม[บทบรรณาธการ].วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย 2545;10:137-
42.
๒. เอกสารอางองทเปนหนงสอ
๒.๑ หนงสอมาตรฐานทวไป
สงน สวรรณเลศ. ผปอบผเขาในทรรศนะทางจตเวชศาสตร.
กรงเทพมหานคร:บพธการพมพ;2529.
Eisen HN.Immunology: an introduction to molecular and
cellularprinciplesoftheimmuneresponse.5thed.NewYork:Harper
andRow;1974.
๒.๒ หนงสอทผเขยนเปนบรรณาธการหรอผรวบรวม
ธนชาตธนานนท,บรรณาธการ.คมอประกอบการใช ICD-10.
เชยงใหม:โรงพยาบาลสวนปรง;2536.
๒.๓ หนงสอทมผนพนธเปนหนวยงานและเปนผพมพ
กรมสขภาพจต.คมอICD-10.นนทบร:กรมสขภาพจต;2538.
๒.๔ เอกสารอางองเปนบทหนงในหนงสอ
มาโนช หลอตระกล. อาการของความผดปกตทางจตเวช.ใน :
มาโนช หลอตระกล, ปราโมทย สคนชย, บรรณาธการ. จตเวชศาสตร
รามาธบด.พมพครงท2.กรงเทพมหานคร:บยอนดเอนเทอรไพรซ;2548.
EditorsHandbook 8Aug.indd 31 8/10/09 12:49 AM
หนา55-62.
StrangJ,GradleyB,StockwellT.Assessmentofdrugand
alcoholuse. In: ThompsonC,editor. The instrumentofpsychiatric
research.London:JohnWilley&son;1989.p.211-32.
๒.๕ เอกสารประกอบการประชมวชาการ
ทรงเกยรตปยะกะ.บรรณาธการ.ยมสภย..ยาเสพตด.เอกสาร
ประกอบประจำาป 2545เรองสขภาพจตกบยาเสพตด;21-23สงหาคม
2545;ณโรงแรมปรนซพาเลซ.กรงเทพฯ:กรมสขภาพจต;2545.
๓. เอกสารอางองทเปนรายงานทางวชาการ
๓.๑ รายงานวจย
อรวรรณ ศลปกจ. รายงานการวจยเรองเครองมอวดคณภาพชวตผ
ปวยโรคลมชก.นนทบร:โรงพยาบาลศรธญญา;2541.
กรมสขภาพจต.การพฒนาแบบประเมนและวเคราะหความเครยด
ดวยตนเองสำาหรบประชาชนไทยโดยคอมพวเตอร.นนทบร:กรมสขภาพจต;
2542.
๓.๒ เอกสารอางองทเปนวทยานพนธ
Silpakit C. A study of common mental disorders in prima-
ry care in Thailand [Ph.D. thesis].London: University of London;
1998.
พนษฐาพานชาชวะกล.การพฒนาเครองมอวดคณภาพทเปนสห
มตสำาหรบผสงอายในชนบท[วทยานพนธดษฎบณฑต].นครปฐม:บณฑต
วทยาลยมหาวทยาลยมหดล;2537.
EditorsHandbook 8Aug.indd 32 8/10/09 12:49 AM
๔. การอางองจากสออเลกทรอนกส
๔.๑ วารสารในรปแบบอเลกทรอนกส
๔.๑.๑บทความทมDigitalObjectIdentifier(DOI)
Stultz J. Integrating exposure therapy and analytic ther-
apy in trauma treatment. Am J Orthopsychiatry 2006;76:482-88.
doi:10.1037/0002-9432.76.4.482.(อาจจะละหนาได)
๔.๑.๒บทความไมมDOI
Sillick T.J, Schutte N.S. Emotional intelligence snd self-
esteemmediate between perceived early parental love and adult
happiness.E-IournalofAppliedPsychology2006;2:38-48.Retrieved.
from http://ojs.lib.swin.edu.au/index.php/ejap/article/view/71/100.
[12April2007]
๔.๑.๓Preprintversionofarticle
Philippsen C, Hahn M,Schwabe L,Richter S,Drewe
J,Schachinger H. Cardiovascular reactivity to mental stress is not
affectedbyalpha2-adrenoreceptoractivationor inhibition.Phycho-
pharmacology 2007;190:181-88. Advance online publication. Re-
trieved22January2007.doi:10.1007/s00213-006-0597-7.
๔.๒ หนงสออเลกทรอนกส
๔.๒.๑หนงสอ
O’KeefeE.Egoism&thecrisisinWesternvalues.Available
EditorsHandbook 8Aug.indd 33 8/10/09 12:49 AM
fromhttp://www.onlineoriginals.com/showitem.asp?itemID=135.
๔.๒.๒บทในหนงสอ
Mitchell H.W. Alcoholism and the alcoholic psychoses. In
W.A.White&S.E.Jelliffe(Eds.),Themoderntreatmentofnervous
andmentaldiseases1913;1:287-330.RetrievedfromPhycBOOKS
database.
(availableหมายถงไมสามารถเขาถงเอกสารโดยตรงตางจากretrieve,ไม
ตองระบวนทเขาถงขอมลถาเปนฉบบจรง)
๔.๓ รปแบบอนๆ
กรมสขภาพจต. อควกบการเลยงลกใหฉลาด. เขาถงไดท http://
www.dmh.go.th/news/view.asp?id=1062.[23ตลาคม2551]
Cassels C, Lie D. Folate deficiency may triple risk in the
elderly.Retrieved from http://www.medscape.com/viewarti-
cle/569976.[23October2008]
๕. การอางองในรปแบบอน
๕.๑ บทความหนงสอพมพ
Lee G. Hospitalizations tied to ozone pollution: study esti-
mates50,000admissionsannually.TheWashingtonPost1996Jun
21;Sect.A:3(col.5).
๕.๒ เอกสารอางองเปนพจนานกรมตาง ๆ
Stedman’smedicaldictionary.26thed.Baltimore:William&
EditorsHandbook 8Aug.indd 34 8/10/09 12:49 AM
Wilkins1995;Apraxia:p.119-20.
๕.๓ เอกสารอางองสอโสตทศน
พจน สารสน, ผพด. ความอยรอดของเศรษฐกจไทย [บทวทย].
กรงเทพมหานคร: สถานวทย กระจายเสยงแหงประเทศไทย; 13 เมษายน
2520.
๕.๔ เอกสารอางองทเปนสอรวมทางการศกษา
Getthefacts(andgetthemorganised)[videocassette].Wil-
liamstown,Vic.:AppleseedProductions;1990.
EditorsHandbook 8Aug.indd 35 8/10/09 12:49 AM
บ ท ท
ก า ร พ จ า ร ณ า บ ท น พ น ธ ต น ฉ บ บ
๕ นพนธตนฉบบ(originalarticle)หมายถงรายงานวจยควรมขอมล
เรยงตามลำาดบดงน
๑. ชอเรอง (Title)
ตองมชอภาษาไทยและภาษาองกฤษทมเนอหาเหมาะสม เพยง
พอทจะทำาใหผอานเขาใจและตรงวตถประสงคของเรอง กลาวคอ ชอกบ
เนอหาตองสอดคลองกนดงคำาวาชอนนสำาคญไฉนใหหลกเลยงคำาวาการ
ศกษาการรายงานหรอชอเฉพาะของสถานททำาการศกษาเชนจงหวดชอ
โรงพยาบาลเปนองคประกอบของชอเรองโดยหลกการชอเรองจะประกอบ
ดวยคำาสำาคญ (key word) เสมอ สำาหรบชอภาษาองกฤษ ใหใชอกษรตว
พมพใหญเฉพาะชอเฉพาะหรอชอตนเทานนเชนDepressionintheelderly
ขอบกพรองทพบบอย
๑.ชอยาวเกนไป
๒.ชอไมตรงกบเรอง
๓.มอกษรยอในชอ
๔.ปรากฏสถานทในชอของเรอง
๕.องคประกอบของชอไมปรากฏในบทคดยอ
ตวอยาง ชอเรอง :ความสมพนธระหวางปจจยบางประการภาระการดแล
กบความผาสกของผดแลผปวย...ทมารบบรการณ(ชอโรงพยาบาล)
EditorsHandbook 8Aug.indd 36 8/10/09 12:49 AM
๒. ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line)
เขยนชอ นามสกล ตวยอวฒการศกษาสงสด และชอหนวยงาน
ของผเขยนเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษในกรณทมผนพนธหลายคนให
เรยงชอตามลำาดบความสำาคญทแตละคนมสวนในงานวจยนน ใหอานคำา
แนะนำาผนพนธหรอตวอยางในบทความฉบบปจจบนของวารสารทตองการ
สงโดยทวไปจะตองเขยนใหถกตองตามหลกของสถาบนศกษากำาหนดถา
มฐานนดรศกด กใหละไวเชนกน เนองจากเปนรายงานวชาการไมใชหนงสอ
ราชการควรตรวจสอบการยออกษรตามทสถาบนการศกษากำาหนด
การเขยนช อผนพนธดงกลาวในจรยธรรมของบรรณาธการ ใน
หนาทของผพจารณาบทความสามารถทวงตงไดกรณชอผนพนธมจำานวน
มากเกนไปหรอการใสชอผไมมคณสมบตเปนผนพนธมาในบทความ
๓. บทคดยอ (Abstract)
ประกอบดวยบทคดยอภาษาไทยและองกฤษ เรยงลำาดบตามหวขอ
ดงนวตถประสงค(Objective)วสดและวธการ(Materialsandmethods)
ผล(Results)สรป(Conclusion) จำานวนไมเกน ๒๕๐คำา ตามดวยคำา
สำาคญ(Keywords)ทงภาษาไทยและองกฤษจำานวน๒-๕คำาใหอยใน
หนาเดยวกนโดยทเรยงลำาดบอกษร
หนาทของบทคดยอ
บทคดยอมหนาทใหรายละเอยดจากชอเรอง ดงนนแตละหวขอของ
บทคดยอจะมประโยคเพยง๑หรอ๒ประโยคเทานนมความยาวทงหมด
ไมควรเกน๒๐๐–๓๐๐คำาหรอตามทคำาแนะนำาผนพนธกำาหนดไวดงนน
ขอมลทสำาคญจำาเปนเชนสรปแนวโนมควรจะกลาวในบทคดยอเพอทจะ
สามารถอางองบทความได ลกษณะการเขยนบรรยายตองเขยนใหกระชบ
EditorsHandbook 8Aug.indd 37 8/10/09 12:49 AM
ไมมรปไมมการอางองเอกสารไมมคำายอหรอคำาฟมเฟอย
การเขยนบทคดยอทดควรเขยนภายหลงจากเขยนเนอหาและสรป
แลวดงนนในการแกไขตนฉบบอานบทคดยอกอนแลวทำาความเขาใจกอน
ทจะอานเนอหาการเขยนบทคดยอภาษาองกฤษ เขยนกรรตวาจก (active
voice)และใชpasttenseใหมากทสด
ขอบกพรองทพบบอย
๑.บทคดยอไมตรงกบวตถประสงคของรายงาน
๒. ไมทำาตามรปแบบทกำาหนด
๓.ขาดหวขอตามทกำาหนดหรอขาดขอมลสำาคญตามทกำาหนด
๔.กลาวถงระดบนยสำาคญทางสถตพรอมคาpเชนp<0.001
๕. การเขยนไมตรงกบหวขอ เชน สรป จะเปนการพรรณนาถงผล
กระทบหรอผลทคาดวาจะไดรบ
๔. คาสาคญ (Key words)
หนาทของคาสาคญ
คำาสำาคญ มหนาทคอ เปนกญแจเพอคนหาแหลงขอมลทาง
อเลกทรอนกส ควรเลอกคำาสำาคญทแนใจวาสามารถคนหาบทนพนธได
และไมซำากนสามารถคนควาเพมเตมไดในhttp://www.nlm.nih.gov/mesh/
meshhome.html ซงจะมคำาแนะนำาการเลอกคำาสำาคญทเหมาะสมในกลม
โรคอวยวะตางๆคำาสำาคญจะเปนองคประกอบของชอเรองหรอปรากฏ
ในบทคดยอ
ขอบกพรองทพบบอย
๑.เลอกคำาทไมปรากฏในชอเรองหรอบทคดยอ
๒.ใชคำาทมความหมายซำากนหรอคลายกนเชนการรกษาการดแล
EditorsHandbook 8Aug.indd 38 8/10/09 12:49 AM
๓.เลอกคำาจำานวนมากเกนไป
๔.ไมเรยงลำาดบอกษร
๕. บทนา (Introduction)
หนาทของบทนา
บทนำามหนาทกลาวถงขอมลทมอย ซงมาจากการคนควาเอกสาร
เพมเตม และสรปความเขาใจหรอปญหาในปจจบน กลาวถงวตถประสงค
ของการศกษาครงนในรปแบบสมมตฐาน คำาถามการวจย หรอปญหาท
ตองการคนควา และบอกเหตผลคราวๆ ถงการศกษา และผลทคาดวาจะ
เกดขนจากการศกษาโดยทวไปบทนำาจะบอกวาสงทรกอนการศกษาครงน
มอะไรคำาถามการวจยคออะไรผนพนธศกษาอะไรและจะไดความรใหม
หรอความกาวหนาจากการศกษาครงน ลกษณะการเขยนในรปกรรตวาจก
(activevoice)โดยมโครงสรางเหมอนสามเหลยมหวกลบคอกลาวถงขอมล
ในภาพกวางกอน แลวคอยๆ เนนประเดนทแคบลงถงปญหาเฉพาะทผ
นพนธตองการ เรยบเรยงขอมลเปนลำาดบจนถงประโยคสดทายบอกเหตผล
หรอวตถประสงคในการศกษา
ดงนนการพจารณาบทความ ควรอานประโยคสดทายกอน เพอ
สบคนกลบไปวาขอมลในระดบกวางวาสอดคลอง หรอตรงกบวตถประสงค
หรอไมอยางไร
EditorsHandbook 8Aug.indd 39 8/10/09 12:49 AM
ตวอยาง ชอเรอง และบทนากอนการปรบแก :
การทดสอบแบบประเมนความเสยงตอการเกดพฤตกรรมรนแรง
ผปวยโรคจตทไมไดรบการรกษาตดตอกนนาน 6 เดอนจะม
พฤตกรรมรนแรงอยางผดปกต กอความวนวาย และนำาไปสการกระทำา
รนแรงได1การประเมนผปวยจตเวชกอนกลบไปสชมชน เปนสงทควรปฏบต
อยางระมดระวง การประเมนความเสยงตอการเกดความรนแรง (Risk as-
sessment) นนเปนเรองทยาก อาจตองใชวธการประเมนหลายแนวทาง2
การประเมนความเสยงมกอยบนพนฐาน 2 วธการ คอ Actuarial model
และ Clinical model3,4 พบวาในยคสมยแรกตงแตทศวรรษ 1960 ถง
1970 มการประเมนโดยวธการทางคลนก (Clinical judgment) กลาวคอ
ประเมนโดยใชความรสก หรอประสบการณทางคลนก อาจทำาใหมความผด
พลาดในการทำานายไดสง โดยเฉพาะการใหคาทำานายทมากเกนไป ตอมา
ในยคท 2 ประเมนโดยมแบบแผนทางสถต (Actuarial assessment) ซง
เปนการใชกระบวนการทางสถต ชวยใหมความแมนยำาในการทำานายไดด
ขน ยคสดทายยคท 3 โดยการรวมทงสองวธขางตนเขาดวยกน กลาวคอ
เปนการนำาวธการทางสถตมาพจารณารวมกบปจจยทางพลวตร (Examine
Static & Dynamic Factors) รวมดวยใชการพจารณาอยางมโครงสราง
ทางคลนก(StructuredClinicalJudgment)ซงเปนการรวมเอาทงClinical
และActuarial เขาดวยกนและเปลยนการเรยก วา“StructuredClinical
Judgment”ซงแบบประเมนในกลมนทถกพฒนาขนมามหลายชนดหนงใน
นนคอ TheHCR-20:AStructuredClinicalRatingScale forRisk for
FutureViolence2 แบบประเมนHCR-20เปนแบบประเมนความเสยง
ตอการเกดพฤตกรรมรนแรงทมจำานวน20ขอโดยแบงเปน3องคประกอบ
คอHistorical Scale (H)เพอประเมนประวตพฤตกรรมเบยงเบนความเจบ
ปวยทางจตเวชการปรบตวทางสงคมสวนท2คอ Clinical Scale (C)เพอ
EditorsHandbook 8Aug.indd 40 8/10/09 12:49 AM
ประเมนอาการทางจตและความสามารถของสภาพจตใจในปจจบน สวนท
3คอRisk Management Scale (R) เพอประเมนความสามารถในการปรบ
ตวในอนาคต5ซงการนำาเครองมอTheHCR-20มาใชจะมประโยชนอยาง
ยงตอทมนตจตเวช3 ทสามารถบอกระดบความรนแรง เพอสามารถใหการ
บำาบดชวยเหลอ และตดตามทเขมงวดตามระดบความเสยงไดอยางเหมาะ
สม2,3,6,7ทงนมการนำาไปใชในหลายๆประเทศไดแกแคนาดาสวเดน
เยอรมน เนเธอรแลนด และฝรงเศส8,9 อกทงมการนำาไปศกษาหาความ
เทยงความตรงและใชกนมากขนในประเทศองกฤษ3ซงอรพนทรชชม10
กลาววาคณลกษณะของเครองมอวดทดมประสทธภาพตองมสงสำาคญโดย
ทวไปดงนคอความเชอมน / ความเทยง(Reliability)หมายถงผลการ
วดมความคงเสนคงวาแนนอนไมวาจะวดกครงกตาม ความตรง (Valid-
ity)ซงหมายถงวดในสงทตองการวดความมอานาจจาแนก(Discrimina-
tion)หมายถงเครองมอสามารถจำาแนกลกษณะทแตกตางออกจากกนได
EditorsHandbook 8Aug.indd 41 8/10/09 12:49 AM
ปรบแกแลว :
แบบประเมนความเสยงตอการเกดพฤตกรรมรนแรง
HCR-20:ViolenceRiskAssessmentSchemeเปนแบบประเมน
ความเสยงตอการเกดพฤตกรรมรนแรง ทมโครงสรางชดเจน มจำานวน 20
ขอแบงเปน3องคประกอบคอHistorical Scale (H)เพอประเมนประวต
พฤตกรรมเบยงเบนความเจบปวยทางจตเวชการปรบตวทางสงคมสวนท
2คอClinical Scale (C)เพอประเมนอาการทางจตและความสามารถของ
สภาพจตใจในปจจบน สวนท 3 คอRisk Management Scale (R) เพอ
ประเมนความสามารถในการปรบตวในอนาคต1 แบบประเมนนมโครงสราง
ทแนนอน ลดการประเมนจากความรสก ไดรบการพฒนาเพอใชในการ
เฝาระวงและการวางแผนการรกษา มการนำาเครองมอ HCR-20 ไปใชซง
ทำาใหสามารถเฝาระวงตามระดบความรนแรงไดอยางเหมาะสมในหลายๆ
ประเทศ เชนแคนาดาสวเดน เยอรมน เนเธอรแลนดฝรงเศสและประเทศ
องกฤษ2,3,4,5,6,7 แบบประเมนภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมรนแรง SAFE
precaution เปนแบบประเมนหนงทนำามาใชในประเทศไทย เหมาะตอ
การใชเฝาระวงในหอผปวย แตมองคประกอบของเครองมอยงไมละเอยด
ครอบคลม เชน ประวตดานพฤตกรรมรนแรงกอนมาโรงพยาบาลซงทำาให
ความแมนยำาในการคาดการณนอยลง8 ขณะท HCR-20 มองคประกอบ
ทงภาคอดตคอHscaleภาคปจจบนคอCscale และภาคอนาคตคอ
R scale ทเหมาะทงตอการเฝาระวงและวางแผนจำาหนายผปวยออกไปส
ชมชน
(วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยปท๑๕ฉบบท๒หนา๑๐๑–๘)
EditorsHandbook 8Aug.indd 42 8/10/09 12:49 AM
ขอบกพรองทพบบอย
๑.การกลาวถงขอมลทวไปพรอมกบการอางองนน มกจะกลาวถง
รายละเอยดของเนอหามากเกนไป ซงเนองจากสามารถบรรยายราย
ละเอยดเพมเตมในวจารณ การฝกฝนบอยๆ จะชวยทำาใหสามารถ
ตดสนใจวาเหมาะสมคออะไร
๒.บรรยายขอมลทวไปไกลในระดบใหญเกนไปกวางเกนไป
๓.กลาวถงขอมลไมเปนลำาดบ
๔.การอางองเอกสารไมทนสมย
๕.เอกสารทอางองในบทนำาไมสอดคลองกบเรอง หรอกลมประชากร
ทศกษาเชนการศกษาในเดกแตสบคนเอกสารอางองเกยวกบในวย
ผใหญโดยเฉพาะความชกของโรคหรอพยากรณโรค
๖.ใชภาษาไทยไมถกตองโดยเฉพาะคำาสนธานหรอบพบท(ใหแด
กบแกตออาทเชนเปนตน)ซงจะพบไดทกหวขอทเกยวของไดแก
บทนำาวสดวธการผลวจารณ
๖. วสดและวธการ (Materials and methods)
หนาท
วสดและวธการเปนการบรรยายเพอใหผอานเขาใจรปแบบการวจย
กลมตวอยางและเครองมอในการวจย ซงผนพนธตองบรรยายอยางชดเจน
เปนลำาดบขนตอนททำาการศกษา แตไมใชเปนขอๆ เหมอนคมอทำาหอง
ปฏบตการโดยทวไปจะมหวขอดงนกลมตวอยางการเลอกกลมตวอยาง
สถานทศกษา ถาหากกลาวถงการศกษาภาคสนามตองระบใหชดเจน วธ
การเกบขอมลเครองมอในการศกษาแบบแผนการศกษากรณการทดลอง
การวเคราะหขอมล สถต โดยมขอมลเพยงพอทผอนสามารถจะทำาการ
ศกษาในลกษณะเดมไดไมผดเพยนปญหาคอมรายละเอยดเกนไปประโยค
EditorsHandbook 8Aug.indd 43 8/10/09 12:49 AM
ซำาๆกนกำากวมโดยเฉพาะมกลมควบคมหรอหลายกลมศกษา
ขอบกพรองทพบบอย
๑. บรรยายวกวน
๒. หวขอไมครบ
๓. อธบายกลมตวอยางไมชดเจนโดยเฉพาะเมอมการสมตวอยาง
๔. การบรรยายวธการไมครบถวน โดยเฉพาะการพฒนาโปรแกรม
หรอกจกรรมทใชทดลองในการประเมนผล
๕. บรรยายเหมอนรายงานวทยานพนธ ใชหวขอแทนการเขยนแบบ
ความเรยง
๖. เครองมอขาดรายละเอยดเชนวธการใหคะแนนเอกสารอางอง
เครองมอไมถกตองการแปลผลของเครองมอ
๗. ใชเครองมอไมตรงกบวตถประสงคของการวจย
๘. ไมระบการไดมาของขอมล เชน ตอบแบบสอบถามดวยตนเอง
หรอการสมภาษณ
๙. ไมมการทดสอบความนาเชอถอของเครองมอ หรอบรรยายราย
ละเอยดความนาเชอถอของเครองมอมากเกนจำาเปน
๑๐.ขาดหลกฐานสนบสนนในการพฒนากจกรรมหรอเครองมอใน
กรณพฒนาโปรแกรมหรอเครองมอขนใหม
๑๑.ใชหนวยหรอมาตรวดไมถกตองตามหลกเมตรก
EditorsHandbook 8Aug.indd 44 8/10/09 12:49 AM
๗. ผล (Results)
หนาท
เพ อรายงานผลการศกษาตามวตถประสงคของการวจย โดย
ตองเสนอใหครอบคลมวตถประสงค พรรณนาเปนความเรยงตามลำาดบ
โดยอธบายลกษณะประชากรเปนลำาดบแรก อาจจะมตารางหรอรปภาพ
ประกอบ และบรรยายความสรปจากตารางหรอรปภาพ ผลเชงลบกตอง
รายงานเชนกน
โดยหลกการการรายงานคาสถต ใหรายงานทศนยมเพมขนจาก
หนวยเดม๑ตำาแหนงสำาหรบคาp ถามนยสำาคญ.๐๐๐๑ใหสรป<.๐๑
และไมม๐นำาหนากรณท๐.๕จงจะมคา๐นำาหนาถาจำานวนนบไมถง๓๐
ไมนยมนำาเสนอคารอยละ
ขอบกพรองทพบบอย
๑. ไมรายงานลกษณะประชากรซงมความสำาคญทำาใหเขาใจการ
ศกษาวาทำาในกลมใดโดยเฉพาะกรณทมกลมเปรยบเทยบ
๒. รายงานผลวกวนไมเรยงลำาดบไปตามวตถประสงค
๓. พรรณนารายละเอยดซำากบตาราง
๔. พรรณนารายละเอยดมากซบซอนควรนำาเสนอขอมลดวยตาราง
๕. มรายละเอยดมากเกนไปไมไดสมพนธกบวตถประสงค
๖. นำาเสนอตารางมากเกนไป
๗. องคประกอบของตารางไมถกตอง
๘. นำาเสนอขอมลทางสถตไมถกตองไมสมำาเสมอ
๙. วจารณผลในรายงานผล
๑๐.รายงานผลไมครบถวนแตในวจารณมรายงานผลปรากฏ
๑๑.ไมรายงานผลเชงลบหรอผลทไมเปนไปตามสมมตฐาน
EditorsHandbook 8Aug.indd 45 8/10/09 12:49 AM
๘. วจารณ (Discussion)
หนาท
เพอขยายผลสงทรแลว และอธบายความเขาใจทเกดขนใหมหลง
จากการศกษาของผนพนธซงจะเชอมกบบทนำาในประเดนวตถประสงคหรอ
คำาถามการวจยไมควรกลาวซำากบรายงานผลแตอาจจะกลาวในลกษณะท
เชอมโยงใหผอานเขาใจถงผลทกลาวไปแลวผลการศกษาสอดคลองงานอน
หรอไม ถาไมมคำาอธบายหรอขอดอยในการศกษาทอางองหรอของผนพนธ
อยางไร คำาแนะนำาสำาหรบการวจยตอไปควรเปนเชนใด บรรยายกระชบ
ลกษณะกรรตวาจก(activevoice)เปนลำาดบเชนเดยวกบผลตองไมแสดง
ผลใหมซงไมไดกลาวไวในผลการศกษาแตบางครงอาจจะตองแสดงตาราง
แผนภมเพออธบายประกอบ
ตวอยางกอนการปรบแก :
“1.การเลนเกมของเดกนกเรยนในจงหวดสมทรสงครามสวนใหญ
รอยละ50.3เลนเกมคอมพวเตอรรองลงมารอยละ26.4,19.3และ4.0เลน
เกมดงกลาวมากกวา1เกมตามลำาดบทงนในพนทจงหวดสมทรสงคราม
ระบบเครอขายอนเตอรเนตยงมขอจำากดในเรองความเรวจงทำาใหมการเลน
เกมออนไลนกนนอยเกมเพลยสเตชนสวนใหญกจะมตามรานเกมนกเรยนผ
เลนจงมจำากดสวนเกมคอมพวเตอรจะเปนเกมทนกเรยนเลนกนมากเพราะ
มเครองคอมพวเตอรทจะสนบสนนในการเลนเกมมากกวาเกมเพลยสเตชน
และเกมออนไลน ซงปจจบนอาจจะกลาวไดวา คอมพวเตอรเกอบจะเปน
อปกรณประจำาบานเชนเดยวกบโทรทศน”
EditorsHandbook 8Aug.indd 46 8/10/09 12:49 AM
หลงการปรบแก :
“เดกนกเรยนทเลนเกม (ชนประถมศกษาปท 5 ถงชนมธยมศกษา
ตอนปลาย) ทตดเกมนนมจำานวนไมมาก อาจเปนเพราะลกษณะเมอง และ
ครอบครวของคนสมทรสงครามยงเปนบานเมองแบบกงเมอง กงชนบท
ความเจรญของเมองสมทรสงครามยงมไมมาก การใชชวตในครอบครวนน
พอแม ญาตพนองยงชวยเหลอเกอกลกน ทำาใหการดแลบตรหลานมความ
ใกลชดกนพอสมควรทงน นกเรยนชนประถมศกษาปท5และ6ตดเกม
มากทสด รองลงมาคอนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนและชนมธยมศกษา
ตอนปลาย อาจเปนเพราะเดกนกเรยนในชนประถมศกษาเปนวยทมความ
สามารถในการควบคมดแลตวเอง มนอยกวานกเรยนชนมธยมศกษาตอน
ตนและตอนปลาย เมอเลนเกมกทำาใหมโอกาสการตดเกมสงกวานกเรยน
ชนมธยมศกษาตอนตนและชนมธยมศกษาตอนปลาย ซงในลกษณะเชน
เดยวกนน นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนกมการตดเกมมากกวาเดก
นกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย”
(วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทยปท๑๕ฉบบท๓หนา๑๘๗-๙๗)
ขอบกพรองทพบบอย
๑.รายงานขอมลซำากบทรายงานในผลและเปนรายขอ
๒.วจารณผลไมตรงตามวตถประสงคหลก
๓.การวจารณไมสมเหตสมผลหรอขดแยงกนเอง
๔.นำาทฤษฏขนมากลาวอางไมไดอภปรายถงผลการศกษาของตนเอง
๕.การวจารณเปนการสรปเกนกวาระเบยบวธวจยทออกแบบไวเชน
เปนการคดกรองภาวะอาการ แตสรปเปนเรองโรค หรอเปนการ
ศกษาปจจยทเกยวของแตสรปเปนสาเหตหรอเปนผล
๖.เอกสารอางองไมสอดคลองกบกลมประชากรทศกษาในกรณ
คลอยตาม
EditorsHandbook 8Aug.indd 47 8/10/09 12:49 AM
๗.เอกสารอางองไมทนสมยตอเหตการณ โดยเฉพาะการศกษาทม
ปจจยเรองสถานการณความชกภาระโรค
๘.การใชภาษาไมถกตอง มกจะละประธาน หรอใชคำาเชอมประโยค
ไมถกตอง ใชภาษาพดแทนภาษาเขยน หรอแปลมาจากภาษา
องกฤษโดยไมเรยบเรยงใหถกตอง
๙. สรป (Conclusion)
หนาท
สรปประเดนสำาคญของการศกษาไมเยนเยอหรอวเคราะหเพมเตม
อาจจะกลาวถงหวขอเพอเปนประเดนการศกษาตอไป หรอแยกหวขอออก
มาเปนขอจำากดในการศกษา จดออนของการศกษา หรอขอควรระมดระวง
ในการแปลผลในกลมตวอยางทแตกตางจากการศกษา
ขอบกพรองทพบบอย
๑.ไมสรปประเดนสำาคญของผลการศกษา
๒.บรรยายผลกระทบแตไมสรปความสำาคญตามวตถประสงคสำาคญ
๓.บรรยายเยนเยอ
๔.สรปเกนผลการศกษา
๑๐. กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements)
หนาท
เปนการแสดงความขอบคณคนทใหความชวยเหลอพเศษ เชน
ทบทวนตนฉบบเกบขอมลใหทนสนบสนนตองกลาวโดยยอเปนจรงไม
แบงชนชน เลอกปฏบต กตตกรรมประกาศจะอยระหวางสรปกบเอกสาร
อางอง
EditorsHandbook 8Aug.indd 48 8/10/09 12:49 AM
ตวอยาง :
“ขอขอบพระคณ...ทใหอำานวยโอกาสในการศกษาวจยขอขอบคณ
นายแพทย..ทใหขอคำาแนะนำาทมประโยชนมากมาย ขอขอบคณเจาหนาท
เวชระเบยน และเจาหนาทหอผปวยทกทานทชวยกรณารวบรวมแฟมผปวย
ตลอดจนใหรายละเอยดเพมเตม ขอขอบคณเจาหนาทและผรวมงานทก
คนทแนะนำา แสดงความคดเหนทเปนประโยชนหลายประการจนทำาใหการ
ศกษาวจยครงนประสบความสำาเรจไปดวยด”
“ขอขอบพระคณผอำานวยการโรงพยาบาล หวหนากลมงาน... และ
คณะกรรมการบรหารโรงพยาบาล... ตลอดจนผปวยทเขารวมการศกษา
จนการวจยสำาเรจลลวงดวยด ในทสดขอกราบขอบพระคณดร.รวยนำาใจ ม
ไมตรทกรณาใหคำาปรกษาทางสถต”
ขอบกพรองทพบบอย
๑.กลาวขอบคณหวหนาหนวยงานซงไมไดใหความชวยเหลอพเศษ
ใดๆ มกจะกลาวภาพรวมๆ วาใหการสนบสนนอยางดยง แตไม
ระบหนาทพเศษใดๆทเกยวของกบการเขยนบทนพนธ
๒.มระดบชนวรรณะของการกลาวขอบคณเชนขอบพระคณกราบ
ขอบคณ
๓.กลาวขอบคณกลมตวอยาง หรอสถานทเกบขอมล ซงไดกลาว
ขอบคณในขณะเกบขอมลแลว จงไมจำาเปนตองขอบคณในบท
นพนธอก
๔.กลาวขอบคณบคคลซงปฏบตตามหนาทปกต เชน เจาหนาทเวช
ระเบยน
๕.กลาวขอบคณเกนจรง
๖.กลาวขอบคณอาจารยทปรกษาซงมชอเปนผวจยรวม
EditorsHandbook 8Aug.indd 49 8/10/09 12:49 AM
๑๑. เอกสารอางอง (References)
หนาท
เปนแหลงขอมลทผน พนธกลาวถงในบทนพนธ ตางจาก
บรรณานกรมซงอาจจะเปนขอมลทผนพนธทบทวนแตไมไดอางองในบท
นพนธซงมกจะพบในหนงสอหรอบทความประเภทอน
ขอบกพรองทพบบอย
๑.ผดรปแบบของการอางองตามคำาแนะนำาของวารสาร
๒.เรยงลำาดบหมายเลขในเนอหาไมตรงกบรายการอางอง
๓.สะกดผด
๔.สลบชอกบชอสกลในภาษาองกฤษ
๕.ใชเครองหมายวรรคตอนผด
๖.เวนชองไฟหนาเครองหมายวรรคตอนไมถกตองโดยเฉพาะระหวางป
ทเลมทและหนา
๗.มรายการอางองเกนจากรายการทปรากฏในบทความ
๘.การอางองบทความหรอเอกสารจากwebsiteไมถกตอง
๙.รายการอางองไมครบถวน
๑๐.รายการอางองมจำานวนนอย(<๕รายการ)ในกรณทเปนการศกษา
เพมเตมหรอมากเกนไป(มากกวา๕๐)
๑๑.อางองเอกสารทไมสอดคลองกบเนอหาสาระของบทนพนธ
EditorsHandbook 8Aug.indd 50 8/10/09 12:49 AM
EditorsHandbook 8Aug.indd 51 8/10/09 12:49 AM
ในปจจบนการใชสถตในงานวจยไดเพมมากขน เนองจากผวจยเหน
ความสำาคญและความจำาเปนของสถตและนอกจากนการวเคราะหทางสถต
สามารถทำาไดงายขนดวยโปรแกรมสำาเรจรปทางสถตตางๆ แตผลทตาม
มาคอมความผดพลาดตางๆ ทางสถตมากขน เชน ไมมการคำานวณขนาด
ตวอยาง การคำานวณขนาดตวอยางไมสอดคลองกบวตถประสงคของการ
วจยและรปแบบงานวจยการรายงานการคำานวณขนาดตวอยางไมครบถวน
ไมมการรายงานวธวเคราะหทางสถตทใช หรอมแตไมครบถวน ไมถกตอง
วธวเคราะหทางสถตไมเหมาะสมกบขอมล การคำานวณทางสถตไมถกตอง
การนำาเสนอผลการวเคราะหทไมจำาเปน การรายงานผลทไมครบถวนและ
ไมชดเจนบทความนมจดประสงคเพอใหผอานผประเมนบทความซงไมใช
นกสถตสามารถตรวจสอบไดวาสถตในงานวจยนนมความเหมาะสมและถก
ตองหรอไมโดยจะกลาวเฉพาะผดพลาดทางสถตทพบบอยเทานน
1) วตถประสงคของงานวจย
วตถประสงคของงานวจยควรเขยนใหชดเจน เชน ประมาณคา
สดสวนการมสขภาพจตตำากวาปกตในอาสาสมครสาธารณสขหมบาน
ประมาณคาความไว (sensitivity) และความจำาเพาะ (specificity) ของ
การประเมนสภาวะสขภาพจตของพยาบาลเทยบกบจตแพทย เปรยบเทยบ
คาเฉลยของปรมาณมอรฟนทผปวยใชทงหมดในชวง 24 ชวโมงหลงผาตด
ระหวางกลมทไดยา ก และยา ข เปรยบเทยบสดสวนการเกด hypother-
mia ในเดกแรกคลอดทมนำาหนกตำากวา 1,800 กรม และมอายครรภนอย
บ ท ท
ก า ร ใ ช ส ถ ต ใ น น พ น ธ ต น ฉ บ บ
๖จฬาลกษณโกมลตรDr.Phd.
EditorsHandbook 8Aug.indd 52 8/10/09 12:49 AM
กวา34สปดาห ระหวางเดกทไดรบและไมไดรบการหอดวยพลาสตก การ
ไมเขยนวตถประสงคของงานวจยหรอเขยนแตไมชดเจน ทำาใหผอานตองหา
วตถประสงคจากผลการศกษาซงอาจถกตองหรอไมถกตองกได
2) รปแบบการศกษา (study design) ประชากรทศกษา (study
population) และตวอยางทศกษา (sample)
รปแบบการศกษาควรเขยนใหชดเจน เชน งานวจยนเปนการศกษา
เชงสำารวจเชงพรรณนาการศกษาแบบdiagnostictest,แบบunmatched
case-control, แบบ matched(1:1)case-control, แบบ matched(1:3)
case-control, แบบ retrospective cohort, แบบ cohort, แบบ double-
blindedrandomized(1:1)controlledtrialและแบบ2–treatment2
-period2–sequencecross-overเชน
การวจยนเปนการศกษาแบบunmatchedcase-control(1:2)โดย
caseคอผทพยายามทำารายตวเองแตไมเสยชวตcontrolคอผปวยดวยโรค
อนๆ ทไมเคยพยายามทำารายตวเอง control มเพศ ชวงอายและภมลำาเนา
ใกลเคยงกบcaseและมจำานวนเปน2เทาของcase
ประชากรทศกษา คอผปวยจตเวชทมารบการรกษาทแผนกผปวย
นอก โรงพยาบาล ก การเลอกตวอยางใชการสมตวอยางอยางเปนระบบ
(systematic random sampling) เนองจากจำานวนผปวยนอกของโรง
พยาบาลมประมาณวนละ 300 ราย แตสามารถทำาการเกบขอมลไดวนละ
10 ราย จงสมผปวยอยางเปนระบบวนละ 10 ราย ทำาการเกบขอมลเปน
เวลา40วนดงนนจะไดผปวยทงหมด400ราย
ประชากรทศกษาคอพยาบาลวชาชพทงหมด 1,400 คน ในโรง
พยาบาลจตเวช สงกดกรมสขภาพจต 17 แหง แตละโรงพยาบาลมจำานวน
EditorsHandbook 8Aug.indd 53 8/10/09 12:49 AM
พยาบาลแตกตางกนตงแต...ถง...คนกลมตวอยางในการศกษานไดจาก
การสมอยางแบบชนภมอยางงาย (stratified simple random sampling)
โดยแตละโรงพยาบาลคอหนงชนภม (stratum) และผวจยคาดวาแตละโรง
พยาบาลจะมความแตกตางกนในตวแปรทตองการศกษาซงคอคณภาพการ
บรหารงานทางการพยาบาล จากโรงพยาบาลทงหมด17แหง ทำาการสม
ตวอยางพยาบาล 25% ของจำานวนพยาบาลทงหมดในแตละโรงพยาบาล
(proportionate allocation) โดยใชการสมตวอยางอยางงาย (simple ran-
domsampling)ดงนนในการศกษาจะมพยาบาลทงหมด350คน
ประชากรทศกษา คออาสาสมครสาธารณสขหมบาน (อสม.) ใน
จงหวด ข การเลอกตวอยางใชการสมตวอยางแบบ Two-stage cluster
samplingโดยในขนตอนท1ทำาการเลอกหมบาน30หมบานจากจำานวน
หมบานทงหมด400หมบานในจงหวด (หมบานเปนclusterและเปนpri-
marysamplingunit,PSU)โดยใชการสมตวอยางอยางงาย(simpleran-
domsampling)ขนตอนท2เปนการเลอกอสม.17คนในแตละหมบาน
(อสม. เปน secondary sampling unit, SSU) ดวยวธการสมอยางงาย
(simplerandomsampling)ดงนนจะไดจำานวนอสม.ทงหมดในการศกษา
น510คน
ประชากรทศกษา คอเกษตรกรทเปนเจาของสวนยางพาราขนาด
เนอทไมเกน 50 ไรในจงหวด ค. ตวอยางทใชในการศกษานไดจากการสม
แบบStratifiedfour-stageclustersamplingโดยเรมจากแบงจงหวดเปน
4 เขต (stratum) ตามขอมลกรมการปกครอง แตละเขตมจำานวนอำาเภอไม
เทากนคอ1-5อำาเภอผวจยคาดวาแตละเขตมความแตกตางกนในตวแปร
ทตองการศกษาซงคอ ... การสมตวอยางครงแรกเปนการสมตวอยาง
อำาเภอ 1 อำาเภอในแตละเขต (อำาเภอ คอ primary sampling unit, PSU)
โดยใชการสมตวอยางอยางงาย(simplerandomsampling)ดงนนจะได4
EditorsHandbook 8Aug.indd 54 8/10/09 12:49 AM
อำาเภอการสมตวอยางครงท2เปนการสมตวอยางตำาบล1ตำาบลในแตละ
อำาเภอ(ตำาบลคอsecondarysamplingunit,SSU)จะได4ตำาบลการ
สมตวอยางครงท 3 เปนการสมตวอยางหมบาน 1 หมบานในแตละตำาบล
(หมบานคอtertiarysamplingunit,TSU)ดงนนจะได 4หมบานและ
การสมครงท 4 เปนการสมตวอยางเกษตรเจาของสวนยางพาราหมบานละ
22คน(เกษตรกรเจาของสวนยางพาราคอquarterlysamplingunit,QSU)
โดยการสมตวอยางอยางงาย ดงนนจะไดเจาของสวนยางพาราทงหมด 88
คน
3) การคานวณขนาดตวอยาง
ในนพนธตนฉบบควรมกลาวถงการคำานวณขนาดตวอยางใน
การศกษา ถาไมสามารถคำานวณขนาดตวอยางได เนองจากไมเคยมการ
ศกษาคลายๆ กนนมาเลย กควรกลาวถงเหตผลทไมสามารถคำานวณขนาด
ตวอยางดวย ในกรณทมการคำานวณขนาดตวอยาง ผนพนธตองเขยนวธ
การคำานวณใหชดเจน โดยอาจจะไมใสสตรการคำานวณถาเปนสตรทวๆ ไป
หรอใสสตรการคำานวณดวยกไดเชน
ตวอยางท 1
การศกษานมวตถประสงคเพอประเมนภาวะสขภาพจตของ อสม.
โดยทำาการสมตวอยางอยางงาย (simple random sampling) จากจำานวน
อสม.ทงหมด400คนในจงหวด ง.ผวจยคาดวาอสม.จะมสภาวะสขภาพ
จตตำากวาเกณฑเฉลย35%ถากำาหนดให95%confidenceinterval(CI)
ของสดสวนจรงของ อสม. ทมสภาวะสขภาพจตตำากวาเกณฑเฉลย เทากบ
0.35±0.05หรอ(0.30,0.40)จะตองใชจำานวนอสม.ในการศกษาน187
ราย
EditorsHandbook 8Aug.indd 55 8/10/09 12:49 AM
สตรการคำานวณขนาดตวอยางในการศกษานมาจากการกำาหนด
95%CIของคาสดสวนจรงในประชากร(π)กลาวคอ
95%CIของπ=p±d เมอd=ความคลาดเคลอนในการประมาณคาสดสวน(marginof
error,halfwidthoftheconfidenceinterval)
p = สดสวนของ อสม.ทมสภาวะสขภาพตำากวาเกณฑเฉลย จาก
ตวอยางทศกษา
เนองจากd=zα/2√ p(1-p)/n
ดงนนn=zα/22p(1-p)/d2-----------(1)
สตรท (1) เหมาะสมเมอประชากรมจำานวนมาก (infinitepopulation,N=
∞) ซงเปนลกษณะของประชากรในการวจยทางการแพทย เชน จำานวนผ
ปวยเบาหวานทงหมดในประเทศไทยดงนนnจงมคานอยมากๆเมอเทยบ
กบNสตรการคำานวณnจะไมมNอยดวย
ในกรณทไมมขอมลจากการศกษาในอดตวา p ควรจะเปนเทาไร
การกำาหนดใหp=0.5จะทำาใหไดจำานวนขนาดตวอยางทมากเนองจากผล
คณp(1-p)จะมคามากทสดเมอp=0.5เมอกำาหนดใหp=0.5,α=0.05(2-sided),z0.025=1.96จะไดวา
n=1.962(0.5)(0.5)/d2 4/(4d2)=1/d2-------------(2)
ถาประชากรมจำานวนนบได (finite population) และทราบจำานวน
ประชากรทสนใจ (N) ดงเชน การวจยทางสงคมศาสตร การวจยเชง
EditorsHandbook 8Aug.indd 56 8/10/09 12:49 AM
สำารวจตองมการปรบnทคำานวณไดตามสตรท(1)และ(2)ตามขนาดของ
ประชากรขนาดตวอยางใหมทไดคอn´มสตรการคำานวณคอ
n´ =n -----------------(3)
1+n/N
จากสตรท(2)เมอn=1/d2จะไดวา
n´=N ----------------(4)
(1+d2N)
ซงสตรท(4)คอสตรของYamane
เมอรวมสตรท (1) และ (3) เขาดวยกนจะไดเปนสตรการคำานวณ
ขนาดตวอยางจากประชากรทมจำานวนนบไดคอ
n´=zα/22pqN ---------------(5)
d2N+zα/22pq
ในบางครงจะเหนดงสตรท(6)ซงแตกตางจากสตรท(5)เลกนอย
n´=zα/22pqN ---------------(6)
d2(N-1)+zα/22pq
ดงนนสตรท(1),(3),(5)และ(6)จงเปนสตรทวไปสำาหรบคาp,d
และαใดๆสวนสตรท(2)และ(4)เปนสตรเฉพาะเมอp=0.5,α=0.05หรอ95%CIเทานน
สตรของ Yamane [สตรท (4)] ซงใชกนมากในงานวจยทาง
สงคมศาสตร เปนสตรทเหมาะสมเมอตองประมาณคาสดสวน 1 คา
EditorsHandbook 8Aug.indd 57 8/10/09 12:49 AM
(estimationofasingleproportion)โดยคาดวาp=0.5,95%CIของπ=p±d=0.5±dสตรนเปนทนยมเนองจากใชงายผวจยกำาหนดเฉพาะ
คาdและN เทานน แตอยางไรกตามสตรของYamaneจะassumeวา
ประชากรมจำานวนทนบได(finite)และทำาการสมตวอยางอยางงาย(simple
randomsampling,SRS)
สตรท(1)ถง(6)จะassumeวาตวอยางไดจากสมอยางงายแต
ในทางปฏบตมกจะใชการสมแบบอนไมสามารถใชสมอยางงายไดเชนถา
สมแบบ cluster sampling จะตองเพมขนาดตวอยางโดยการคณ n´ ดวย
designeffect(Deff) ถาสมแบบstratifiedsimplerandomsampling
จะตองใชสตรการคำานวณขนาดตวอยางทแตกตางออกไป
ถามคาประมาณของpจากการศกษาทคลายๆกนในอดตการใช
pนนในการคำานวณขนาดตวอยางและกำาหนดใหdมคาไมเกน20%ของ
pจะดกวาการใชสตรของYamane
รายละเอยดการคำานวณขนาดตวอยางในตวอยางท1มดงน
n´=zα/22pqN
d2(N-1)+zα/22pq
เมอn´=จำานวนอสม.ในการศกษาน
N=จำานวนอสม.ทงหมดในจงหวด=400
α=โอกาสทจะเกดtypeIerror=0.05(2-sided),z0.025=1.96p=สดสวนของอสม.ทมสภาวะสขภาพจตตำากวาเกณฑเฉลย=0.35
q=1-p=0.65
d=ความคลาดเคลอนของการประมาณคาp=0.05
EditorsHandbook 8Aug.indd 58 8/10/09 12:49 AM
ดงนนn´=349.44=186.76
1.8711
ตวอยางท 2
ในการศกษาเพอเปรยบเทยบคาเฉลยของ visual analog scale
(VAS)painscore(0 - 10) ในผปวยโรครดสดวงทวารทไดรบยาสลบแบบ
local และ spinal ผวจยคดวาคาเฉลยของ pain score ควรแตกตางกน
อยางนอย 1.5 คะแนน (5.0 vs. 3.5) จงจะถอวามความสำาคญทางคลนก
(clinical importance) และจากการศกษาในอดตพบวา สวนเบยงเบน
มาตรฐาน(SD)ของpainscoreเทากบ2.0เมอกำาหนดtypeIerror=0.05
(2-sided),power80%จะตองใชผปวยกลมละ28รายดงรายละเอยด
การคำานวณคอ
n=2(zα/2+zβ)σ 2Δเมอn=จำานวนตวอยางตอกลม
α =โอกาสทจะเกดtypeIerror=0.05(2-sided),z0.025=1.96β=โอกาสทจะเกดtypeIIerror=0.2z0.2=0.482 σ=SDของVASpainscoreในแตละกลม=2.0Δ=ความแตกตางทมนยสำาคญทางคลนกของคาเฉลยของpain
score=1.5
ดงนนn=27.92
EditorsHandbook 8Aug.indd 59 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 3
ในการศกษาเพอหาปจจยตางๆทมความสมพนธกบการพยายามทำาราย
ตนเอง ผวจยสนใจในผลของการมประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตตอ
การพยายามทำารายตนเอง การศกษาในอดตพบวาผปวยทไมเคยทำาราย
ตนเอง(control)มประวตการเจบปวยดวยโรคทางจต4%และผวจยคาดวา
ผปวยทเคยทำารายตนเองแตไมเสยชวต(case)จะมประวตการเจบปวยดวย
โรคทางจตมากกวาคอ10%เนองจากโดยปกตจำานวนผปวยทไมเคยทำาราย
ตนเองมมากกวาจำานวนผปวยทเคยทำารายตนเอง จงกำาหนดให control ม
จำานวนเปน2เทาของcaseเพอใหการศกษานมpower80%ในการพบ
วาความแตกตางของประวตการเจบปวยดวยโรคทางจต10%vs.4%มนย
สำาคญทางสถตท 2-sided type I error = 0.05 จะตองใช case 200คน
และcontrol400คนดงแสดงในสตรการคำานวณขางลาง
n1=ncase=[zα/2√(r+1)pq+zβ√rp1q1+p2q2]2
r(p1–p2)2
เมอr=n2/n1=ncontrol/ncase=2
p1= สดสวนการมประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตในกลม case = 0.10
q1=1-p1=0.90
p2=สดสวนการมประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตในกลมcontrol=0.04
q2=1-p2=0.96
p=(p1+rp2)/(r+1)=0.06
q=1-p=0.94
α=โอกาสทจะเกดtypeIerror=0.05(2-sided),z0.025=1.96β=โอกาสทจะเกดtypeIIerror=0.2,z0.2=0.482
EditorsHandbook 8Aug.indd 60 8/10/09 12:49 AM
ดงนนncase=[0.8062+0.3935]2=199.9
0.0072
อนงถาใหจำานวนcaseและcontrolเทากนยงคงใชสตรขางตนได
เชนเดยวกนแตแทนคาr=1
4) การทดสอบทางสถตตางๆ
4.1) การทดสอบไค-สแควร (Pearson chi-square test)
ในทนจะกลาวเฉพาะการทดสอบไค-สแควรของ Pearson เทานน
และจะขอเรยกสนๆ วาการทดสอบไค-สแควร แตอยางไรกตามยงมการ
ทดสอบไค-สแควรอนๆอกเชนLinear-by-linearassociation,Chi-square
testfortrendและMantel-Haenszelchi-square
การทดสอบไค-สแควรของ Pearson มจดประสงคเพอหาความ
สมพนธระหวางตวแปรเชงคณภาพ 2 ตวเชน ความสมพนธระหวางเพศ
(ชาย,หญง)และสภาวะสขภาพจต(ดกวาเกณฑเฉลย,เทากบเกณฑเฉลย,
ตำากวาเกณฑเฉลย) ถาใหเพศเปนตวแปรในแนวแถว (row) และสภาวะ
สขภาพจตเปนตวแปรในแนวสดมภ(column)จะไดเปนตาราง2x3(ม2
แถวและ3สดมภ)ซงม6ชอง(cell)ตวเลขในแตละชองคอจำานวนคนดง
แสดงในตารางท1
EditorsHandbook 8Aug.indd 61 8/10/09 12:49 AM
ตารางท1สภาวะสขภาพจตของอสม.แยกตามเพศและสถานภาพสมรส
สภาวะสขภาพจตของอสม.:จำานวน
ดกวา
เกณฑเฉลย
(n=100)
เทากบ
เกณฑเฉลย
(n=200)
ตำากวา
เกณฑเฉลย
(n=150)
p-value
เพศ
ชาย 40(21%) 80(42%) 70(37%) 0.402
หญง 60(23%) 120(46%) 80(31%)
สถานภาพสมรส
โสด 15(13%) 25(27%) 20(20%) 0.936
ค 75(22%) 155(44%) 120(34%)
หมาย 5(23%) 10(45%) 7(32%)
หยา 3(25%) 7(58%) 2(17%)
แยก 2(33%) 3(50%) 1(17%)
จากขอมลในตารางท1ในตวแปรเพศ ผประเมนบทความอาจเรม
จากการตรวจสอบความถกตองของขอมลโดยรวมจำานวนเพศชายและหญง
ในแตละสดมภซงผลรวมทไดควรมคาเทากบจำานวนคนในแตละสดมภหรอ
อาจจะมคานอยกวาในกรณทมการไมระบเพศ(missingdata)แตถามคา
มากกวาแสดงวาผดซงอาจมสาเหตมาจากการพมพตวเลขในตารางผด
EditorsHandbook 8Aug.indd 62 8/10/09 12:49 AM
การตรวจความถกตองของผลการวเคราะหดวยไค-สแควร อาจเรม
จากการเปรยบเทยบคารอยละในคน2กลมจากคารอยละของเพศทแสดง
ในตาราง ผอานจะตองพจารณากอนวารอยละทแสดงเปนรอยละทคดตาม
แถว (row percent) หรอสดมภ (column percent) รอยละในตารางท 1
เปนรอยละทคดตามแถวเนองจากผลรวมของรอยละในแตละแถวเทากบ
100% เชนในเพศชาย ผลรวมของ 21%, 42%และ 37% เทากบ 100%
และในเพศหญงผลรวมของ23%,46%และ31%เทากบ100%(ในบาง
ครงการแสดงรอยละอาจมทศนยม1หรอ2ตำาแหนงและผลรวมของรอยละ
อาจไมเทากบ100.0%,100.00%ซงเนองจากการปดเศษทศนยม)ในขณะ
เดยวกนผลรวมของรอยละในแตละสดมภจะไมเทากบ100%เชนในกลมท
มสภาวะสขภาพจตดกวาเกณฑเฉลย ผลรวมของรอยละเพศชายและหญง
เทากบ44%
จากการเปรยบเทยบรอยละของสภาวะสขภาพจตตางๆระหวางเพศ
ชายและหญงพบวามคาใกลเคยงกน คอ อสม.ชายมสขภาพจตดกวาปกต
เทากบปกตและตำากวาปกตเทากบ21%,42%และ37%ตามลำาดบเทยบ
กบ23%,46%และ31%ในอสม.หญงดงนนพอจะคาดได(กอนทำาการ
ทดสอบไค-สแควร) วาไมมความแตกตางในสภาวะสขภาพจตแบบตางๆ
ระหวาง อสม.ชายและหญงทงหมดหรอไมมความสมพนธระหวางเพศและ
สภาวะสขภาพจตในประชากรของอสม.
การทดสอบไค-สแควรเปนการทดสอบความสมพนธระหวางเพศ
และสภาวะสขภาพจต โดยมสมมตฐานทางสถตคอ Null hypothesis (H0)
และAlternativehypothesis(H1,Ha)ดงน
H0:ไมมความสมพนธระหวางเพศกบสภาวะสขภาพจต
H1:มความสมพนธระหวางเพศกบสภาวะสขภาพจต
EditorsHandbook 8Aug.indd 63 8/10/09 12:49 AM
ถาไมมความสมพนธระหวางเพศและสภาวะสขภาพจต ควรจะพบ
วารอยละของการมสขภาพจตทดกวาปกต เทากบปกต และตำากวาปกต
ในอสม.ชายและหญงควรใกลเคยงกนดงตวอยางขอมลในตารางท1ซง
จะทำาใหคาสถตไค-สแควร (chi-square test statistic) ทคำานวณไดมคา
นอยและp-valueมคามากและถาp-valueมคามากกวาระดบความมนย
สำาคญทางสถต (statistical significance level, type I error)ทตงไวเชน
0.05จะสรปวาขอมลทไดจากตวอยางทศกษาสอดคลองกบH0ทตงไวจง
เชอวาH0นาจะถกตองหรอไมปฏเสธ(donotreject)H0นนเอง
ในทางตรงขาม ถามความสมพนธระหวางเพศและสภาวะสขภาพ
จตควรจะพบวารอยละของการมสขภาพจตทดกวาปกต เทากบปกตและ
ตำากวาปกตในอสม.ชายและหญงแตกตางกนมากๆ ซงจะทำาใหคาสถต
ไค-สแควรทคำานวณไดมคามากๆ และมผลทำาให p-value มคานอย และ
ถา p ≤ 0.05 จะสรปวาขอมลทไดจากตวอยางไมสอดคลองกบH0 ทตงไว
จงปฏเสธ (reject) H0 และสรปวามความสมพนธระหวางเพศและสภาวะ
สขภาพจตในประชากรของอสม.
จากขอมลเรองเพศและสภาวะสขภาพจต ผลการวเคราะหไค-
สแควรดวยโปรแกรมSPSSในรปท1จะไดคาสถตไค-สแควรของPearson
=1.822,degreeoffreedom(df)=2,2-sidedp-value=0.402(ดใน
ตารางของ “Chi-Square Tests” ในบรรทดของ “Pearson Chi-Square”)
เนองจาก p >0.05 จงสรปวาไมปฏเสธ H0 กลาวคอไมมความสมพนธ
ระหวางเพศกบสภาวะสขภาพจตในประชากร หรอประชากรเพศชายและ
หญงมสภาวะสขภาพจตคลายๆกน
EditorsHandbook 8Aug.indd 64 8/10/09 12:49 AM
อนงกอนทผวจยจะนำา p-value ไปรายงานควรพจารณากอนวา
ในตารางนนๆ มจำานวนชองทมคา E <50 อยรอยละเทาไรเทยบกบจำานวน
ชองทงหมด เมอ E คอคาความถทคาดวาจะเกดขนเมอ null hypothesis
ถกตอง (expected frequency, expected count) ในทนจะไมกลาว
ถงวธการคำานวณคา E ถาจำานวนชองทม E <5 มมากกวา 20% ของ
จำานวนชองทงหมดจะทำาให p-value ทไดจากการทดสอบไค-สแควรของ
Pearsonไมถกตอง (invalid) ผวจยควรทำาใหตารางมขนาดเลกลงโดยการ
รวมแถวและ/หรอสดมภทเหมาะสมเขาดวยกนกลาวโดยสรปคอp-value
ทไดจากการทดสอบไค-สแควรของ Pearson จะถกตองเมอจำานวนชองทม
E<5มนอยกวา20%ของจำานวนชองทงหมด
จากSPSSoutput (รปท1)ในตาราง“Crosstabulation”ในแถว
ของ “Expected Count” จะอานคา E ไดคอคา E ในเพศชายมคาเทากบ
42.2,84.4และ63.3ตามลำาดบและในเพศหญงเทากบ57.8,115.6และ
86.7ตามลำาดบซงคาEทง6คามคามากกวา5มาก[การดผลสรปของ
จำานวนชองทม E<5 ในSPSS output ดไดจากเชงอรรถของตาราง “Chi-
SquareTests”ทเขยนวา“0cells(.0%)haveexpectedcountlessthan
5.Theminimumexpectedcount is42.22”] ดงนนp-valueทไดจาก
ไค-สแควรของPearsonจงถกตอง
EditorsHandbook 8Aug.indd 65 8/10/09 12:49 AM
รปท 1 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางเพศและสภาวะสขภาพจต
สวนความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสและสภาวะสขภาพ
จต (ตารางท 1) พบวา ผลรวมของสภาพสมรสในแตละสดมภมคาเทากบ
จำานวนขนาดตวอยางในแตละสดมภ มการคดรอยละในแนวแถวและผล
รวมของรอยละในแตละแถวถกตองคอเทากบ 100% ผลการวเคราะหไค-
สแควรของPearson(รปท2)พบวาในตาราง5x3ซงมจำานวนชองทงหมด
15ชองม 6ชอง (40%)ทม E<5 [ในSPSSoutputสวนเชงอรรถของ
ตาราง “Chi-Square Tests” เขยนวา “6 cells (40.0%) have expected
countlessthan5.Theminimumexpectedcountis1.33”]กลาวโดย
สรปคอจำานวนชองทมE<5มมากกวา20%คาp-valueทเทากบ0.936
จงไมถกตองจากแถวของExpectedCountจะเหนไดวาสวนใหญของคา
Eทนอยกวา5มาจากแถวทสภาพสมรสเปนหยาและแยกนนคอจำานวนคน
ทหยาและแยกมนอยมากคอ 12และ6ตามลำาดบ ตาราง5 x 3จงเปน
EditorsHandbook 8Aug.indd 66 8/10/09 12:49 AM
ตารางทใหญเกนไปซงสามารถแกไขไดโดยรวมแถวทเปนหมาย,หยาและ
แยกเขาดวยกน ซงจะไดเปนตาราง 3 x 3 ผลการวเคราะหไค-สแควรของ
ขอมลใหมจากตาราง 3 x 3 (รปท 3) แสดงวา ไมมชองใดทม E<5 [จาก
SPSSoutputทเขยนวา“0(.0%)cellshaveexpectedcountlessthan5.
Theminimumexpectedcountis8.89”]ดงนนp-value=0.780จงถก
ตองกลาวโดยสรปคอสำาหรบตวแปรสถานภาพสมรสผวจยตองยบตาราง
5x5ใหเปนตาราง3x3
รปท 2 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสและสภาวะสขภาพจต: ตาราง 5 x 3
EditorsHandbook 8Aug.indd 67 8/10/09 12:49 AM
รปท 3 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสและสภาวะ สถานภาพสมรสและสภาวะสขภาพจต: ตาราง 3 x 3
อนงในการรายงานผลการทดสอบไค-สแควรควรรายงานเฉพาะp-
valueไมจำาเปนตองรายงานคาสถตไค-สแควรทคำานวณไดและdfเนองจาก
p-valueไดมาจากคาสถตไค-สแควรทคำานวณไดและdfลกษณะการเขยน
ตารางควรเปนแบบตารางท1ไมควรแสดงเฉพาะคาสถตไค-สแควร,dfและ
p-value(ตารางท2ก)เนองจากไมมรายละเอยดของขอมลทจำาเปน
EditorsHandbook 8Aug.indd 68 8/10/09 12:49 AM
สวนขอมลในตารางท2ขควรบอกจำานวนคนในแตละกลม(ในท
นคอในแตละสดมภ) ควรบอกดวยวาตวเลขในตารางคอจำานวนคนหรอรอย
ละ ถาจำานวนคนในแตละกลมไมเทากนควรแสดงคารอยละดวยเพอความ
สะดวกในการเปรยบเทยบนอกจากนไมจำาเปนตองใสคาสถตไค-สแควร
ตารางท2การรายงานผลทไมถกตองของการทดสอบไค-สแควร
(ก)
Chi-square df p-value
เพศ 1.822 2 0.402
สถานภาพสมรส 2.969 8 0.936
(ข)
สภาวะสขภาพจต
ดกวา
เกณฑเฉลย
เทากบ
เกณฑเฉลยตำากวา
เกณฑเฉลยChi-square p-value
เพศ
ชาย 40 80 70 1.822 0.402
หญง 60 120 80
สถานภาพสมรส
โสด 15 25 20 2.969 0.936
ค 75 155 120
หมาย 5 10 7
หยา 3 7 2
แยก 2 3 1
EditorsHandbook 8Aug.indd 69 8/10/09 12:49 AM
ในกรณทผวจยสนใจในความเสยงของปจจยตางๆ ควรจะรายงาน
ผลดวย odds ratio (OR), relative risk (RR) และ 95% confidence
interval (CI) ของ OR, RR นอกเหนอจาก p-value ทไดจากการทดสอบ
ไค-สแควรเชนในการศกษาแบบcase-controlโดยcaseและcontrolคอ
คนทเคยและไมเคยพยายามทำารายตนเองตามลำาดบ(ตารางท3)จากการ
ศกษาในcase200คนและcontrol400คนพบวากลมcaseมประวตการ
เจบปวยดวยโรคทางจตสงกวากลม control อยางมนยสำาคญทางสถต
(10%เทยบกบ4%,p=0.004,รปท4)โดยมคาOR=2.67,95%CI=
1.35,5.27(จากรปท4ดoutputในสวนทเขยนวา“RiskEstimate”และ
แถวของ “Odds Ratio”) กลาวคอ คนทมประวตการเจบปวยดวยโรคทาง
จตจะมความเสยงตอการพยายามทำารายตนเองเปน2.67 เทาของคนทไมม
ประวตการเจบปวยดวยโรคทางจต และผวจยมความเชอมน 95% วาคา
ORจรงในประชากรจะเปนคาใดกไดระหวาง1.35ถง5.27
ตารางท3ความสมพนธระหวางการพยายามทำารายตนเองและประวตการ
เจบปวยดวยโรคทางจต
การพยายามทำารายตนเอง:
จำานวน OR(95%CI) p-value
เคย(n=200)
ไมเคย(n=400)
การเจบปวยดวยโรคทางจต
ม 20
(10%)
16
(4%)
2.67
(1.35,5.27)
0.004
ไมม180
(90%)
384
(96%)
EditorsHandbook 8Aug.indd 70 8/10/09 12:49 AM
รปท 4 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการพยายามทำารายตนเองและประวต การเจบปวยดวยโรคทางจต
EditorsHandbook 8Aug.indd 71 8/10/09 12:49 AM
อนงp-value,ORและ95%CIจะขนกบจำานวนขนาดตวอยาง(n)
ในการศกษานน(ตารางท4)เชนถาลดจำานวนcaseและcontrolลงครง
หนงคอมcase100คนและcontrol200คนโดยทความแตกตางของการ
มประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตระหวาง case และ control ยงคงเปน
10%vs.4%เหมอนเดมจะพบวาp-valueมคามากขนเปน0.039แตยงคง
มนยสำาคญทางสถต,ORมคาเทาเดมคอ2.67แต95%CIของORมชวง
ทกวางขนคอ1.02–6.98
ถาลดจำานวนcase:controlใหเหลอ50:100โดยทสดสวนของ
การมประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตใน case และ control ยงคงเปน
10%และ4%เหมอนเดมจะพบวาp-valueยงมคามากขนเปน0.145และ
ไมมนยสำาคญทางสถต,ORมคาเทาเดมคอ2.67แต95%CIของORยง
กวางมากขนเปน0.68–10.41
ในทางตรงขามถาเพมจำานวน case : control ใหเปน 400 : 800
โดยทสดสวนของการมประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตใน case และ
control ยงคงเปน 10% และ 4% จะพบวา p-value มคานอยมากคอ
<0.001,ORมคาเทาเดมคอ2.67และ95%CIของORจะแคบลงเปน
1.65–4.32
ขอสรปจากตวอยางทงหมดในตารางท 4 คอ การลดจำานวนขนาด
ตวอยางจะทำาให p-value มคามากขน และ 95% CI มชวงกวางมากขน
แมวาORจะมคาเทาเดมในทางตรงขามการเพมจำานวนขนาดตวอยางจะ
ทำาใหp-valueมคานอยลงและ95%CIมชวงแคบลงแมวาORจะมคา
เทาเดม การใชnจำานวนมากๆจะทำาใหพบวาความแตกตางมนยสำาคญ
ทางสถต (statistical significance) เสมอ แมวาความแตกตางนนอาจจะ
ไมมความสำาคญในทางปฏบต(clinical,practicalimportance)เลยกตาม
EditorsHandbook 8Aug.indd 72 8/10/09 12:49 AM
เชน ความแตกตางในสดสวนการเคยเจบปวยดวยโรคทางจตทเทากบ 2%
(6%vs.4%)ในการสรปผลผวจยจงควรพจารณาถงนยสำาคญทางปฏบต
ดวยไมใชพจารณาแตนยสำาคญทางสถตแตเพยงอยางเดยว
ในตวอยางนถาผวจยคดวาOR=2.67(หรอการมประวตการเจบ
ปวยดวยโรคทางจตในcaseและcontrol เทากบ10%และ4%)มความ
สำาคญในทางปฏบต แตทำาการศกษาใน case 50 คนและ control 100
คนจะพบวาOR=2.67นไมมนยสำาคญทางสถตกลาวคอจำานวนcase
และcontrolในการศกษานนนอยเกนไปการศกษาทใชcase50คนและ
control100คนไมมอำานาจ(statisticalpower)มากพอทจะสรปไดวาการ
มประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตเปนปจจยเสยงของการพยายามทำาราย
ตนเองดวยOR=2.67ดงนนจงตองมการคำานวณขนาดตวอยางทเพยงพอ
กอนเรมทำาการศกษา
EditorsHandbook 8Aug.indd 73 8/10/09 12:49 AM
Case:Control
การเจบปวย
ดวยโรคทางจต
การพยายามทำารายตนเอง
:จำานวน
OR(95%CI) p-value
เคย
(n=200)
ไมเคย
(n=400)
400:800 ม 40(10%) 32(4%) 2.67
(1.65,4.32)
<0.001
ไมม 360(90%) 768(96%)
200:400 ม 20(10%) 16(4%) 2.67
(1.35,5.27)
0.004
ไมม 180(90%) 384(96%)
100:200 ม 10(10%) 8(4%) 2.67
(1.02,6.98)
0.039
ไมม 90(90%) 192(96%)
50:100 ม 5(10%) 4(4%) 2.67
(0.68,10.41)
0.145
ไมม 45(90%) 96(96%)
ตารางท4ผลของจำานวนขนาดตวอยางตอp-value,ORและ95%CIของOR
EditorsHandbook 8Aug.indd 74 8/10/09 12:49 AM
อนงในกรณทมปจจยเสยงหลายตว การรายงานคา odds ratio,
95% CI ในตารางควรมความชดเจน (ตารางท 5) เชน การมหรอไมมการ
ประวตการเจบปวยดวยโรคทางจตเปนปจจยเสยงตอการพยายามทำาราย
ตนเอง เพศชายหรอหญงทมความเสยงมากกวากน ถาเปนตวแปรเชง
ปรมาณตองบอกหนวยการวด เชน อาย (ป) การรายงานคา OR ควรใช
ทศนยมเพยง1-2ตำาแหนง
ตารางท 5 (ข) แสดงปจจยทมผลตอการเกด core hypothermia
(Tc<36.0ำC)ในผปวย105คนและ79คนทมและไมมhypothermiaตาม
ลำาดบ เนองจากความจำากดในเนอทของวารสารจงไมมรายละเอยดของ
จำานวนคนในแตละตวแปรมเฉพาะORและ95%CIเทานนในตวแปรเรอง
อาย,ORของการเกดhypothermiaในกลมอาย41-70ป,>70ปจะเทยบ
กบกลมอาย≤40ป(กลมอาย≤40ปเปนreferencegroup)กลาวคอคนทอาย41-70ปจะเสยงตอการเกดhypothermiaเปน0.59 เทาของ
คนทอาย≤40ป และคนทอายมากกวา70ปจะเสยงตอการเกดhypo-thermiaเปน1.83เทาของคนทอาย≤40ปเชนเดยวกบASAphysicalstatus,ORของASAII,ASA>IIจะเทยบกบASAIอนงOR<1หมายถง
เปนprotectivefactorสวนOR>1หมายถงเปนriskfactor
EditorsHandbook 8Aug.indd 75 8/10/09 12:49 AM
ตารางท5การรายงานผลoddsratioเมอมตวแปรอสระหลายตวแปร
(ก)ปจจยทมผลตอการพยายามทำารายตนเอง
การพยายามทำารายตนเอง:
จำานวน CrudeOR
(95%CI)p-value
เคย(n=200) ไมเคย(n=400)
การเจบปวยดวยโรคทางจต:ม
20(10%) 16(4%) 2.7
(1.4,5.3)
0.004
ภาวะซมเศรา:ม 120(60%) 20(5%) 28.5
(16.8,48.5)
<0.001
ประวตพนธกรรม:ม
20(10%) 10(2.5%) 4.3
(2.0,9.4)
<0.001
ญาต,เพอนสนท:ไมม
40(20%) 40(10%) 2.3
(1.4,3.6)
0.001
ความสมพนธกบผปกครอง:ไมด
80(40%) 80(20%) 2.7
(1.8,3.9)
<0.001
(ข)ปจจยทมผลตอการเกดcorehypothermia(Tc<36.0ำC)
CrudeOddsratio(95%CI) p-value
Age(yr)
≤ 40 1.00 0.007
41–70 0.59(0.28–1.27)
>70 1.83(0.77–4.31)
Women 0.98(0.54–1.76) 0.947
EditorsHandbook 8Aug.indd 76 8/10/09 12:49 AM
CrudeOddsratio(95%CI) p-value
ASAphysicalstatus
I 1.00 0.974
II 1.04(0.48–2.28)
>II 1.11(0.46–2.68)
Historyofdiabeticretinopathy 0.60(0.26–1.38) 0.225
Emergencysurgery 0.56(0.25–1.24) 0.147
Magnitudeofsurgery
Minor 1.00 <0.001
Medium 4.03(1.33–13.68)
Major 14.28(4.88–46.53)
Temperaturemonitoringnot
used0.83(0.43–1.58) 0.564
Forcedairwarmingtechnique
notused0.79(0.44–1.42) 0.431
Generalanesthesia 0.70(0.37–1.30) 0.254
Regionalanesthesia 0.42(0.15–1.20) 0.098
Combinedepiduraland
generalanesthesia2.33(1.13–4.80) 0.020
TotalIVfluidreplacement>
4000ml1.79(0.90–3.58) 0.095
Durationofanesthesia>2h 2.08(0.99–4.40) 0.052
Durationofsurgery>2h 2.54(1.30–4.96) 0.006
EditorsHandbook 8Aug.indd 77 8/10/09 12:49 AM
4.2) การทดสอบ McNemar
ในบางครงผวจยสนใจในการเปรยบเทยบระดบความร (ไมร, ร
ปานกลาง, รมาก) ของผรบการอบรมในชวงกอนและหลงไดรบการอบรม
การนำาเสนอขอมลควรอยในรปแบบของตารางท 6 (ก) ซงจะทำาใหทราบ
ถงรายละเอยดของระดบความรทเปลยนแปลงไปหลงการอบรม ไมควร
แสดงแบบตารางท 6 (ข) นอกจากนควรทำาการทดสอบดวย McNemar
เพอเปรยบความแตกตางในระดบความร กอนและหลงการอบรม ซงจะได
p-value < 0.001 (รปท 5) นนคอ ความรกอนและหลงอบรมแตกตางกน
อยางมนยสำาคญทางสถต
การสรางตารางแบบตารางท6(ข)นอกจากจะสญเสยรายละเอยด
ของขอมลแลวอาจจะนำาไปสการวเคราะหขอมลดวยการทดสอบไค-สแควร
ของPearson(ตาราง2x3)ซงไมถกตองเนองจากตวแปรความรกอนและ
หลงการอบรม ไดจากผรบการอบรมคนๆ เดยวกน (2 dependent sam-
ples,pairedsamples) การสรางตารางแบบตารางท 6 (ข)ทำาใหเขาใจ
วาตวแปรความรกอนอบรมไดจากคนกลมหนง(100คน)และหลงอบรมได
จากคนอกกลมหนง(100คน)จงมคน2กลมเปนอสระตอกน(2indepen-
dentgroups)ซงไมถกตองตามรปแบบการศกษา
EditorsHandbook 8Aug.indd 78 8/10/09 12:49 AM
ตารางท6 ระดบความรของผเขาอบรม100คนกอนและหลงการอบรม
(ก)
ระดบความร
กอนอบรม
ระดบความรหลงอบรม:จำานวน
รวมไมร รปานกลาง รมาก
ไมร 0 29 15 44
รปานกลาง 0 49 7 56
รมาก 0 0 0 0
รวม 0 78 22 100
(ข)
ระดบความรหลงอบรม:จำานวนรวม
ไมร รปานกลาง รมาก
กอนอบรม 44 56 0 100
หลงอบรม 0 78 22 100
EditorsHandbook 8Aug.indd 79 8/10/09 12:49 AM
รปท 5 ผลการวเคราะหดวย McNemar’s test เพอเปรยบเทยบระดบความรกอนและ
หลงการอบรม ดวยโปรแกรม StatXact
4.3) การทดสอบ paired และ unpaired t-test
การทดสอบpaired(1-sample)t-testและunpaired(2-sample)
t-test ใชเปรยบเทยบคาเฉลยของตวแปรเชงปรมาณทมการแจกแจงใกล
เคยงกบการแจกแจงแบบปกต(normal,Gaussiandistribution)
pairedt-testใชเมอ
(1)การศกษาเปนแบบBefore-afterเชนเปรยบเทยบคะแนนกอน
และหลงการอบรมในตวอยางคนเดยวกน โดยทความแตกตางของคะแนน
(เชน คะแนนหลงอบรม-คะแนนกอนอบรม) มการแจกแจงใกลเคยงกบ
การแจกแจงแบบปกต ผวจยตองการทดสอบวาในประชากร คาเฉลยของ
ความแตกตางของคะแนนเทากบศนยหรอไม โดยม null และ alternative
hypothesisดงน
H0:μ=0
H1:μ≠0
!Paired Samples:McNemar's Test>>>PSMC/EX /SC=3 /CI=0.9500 /MC=0.9900 /CR=10000 /FR=1000 /TI=NONE
Datafile: <new>
MARGINAL HOMOGENEITY TEST FOR ORDERED TABLE
Statistic based on the observed 3 by 3 table(x) with 2 observations:
Min Max Mean Std-dev Observed Standardized 58.00 124.0 91.00 4.899 58.00 -6.736
Asymptotic Inference: One-sided p-value: Pr {Test Statistic .LE. Observed} = 0.0000 Two-sided p-value: 2 * One-sided = 0.0000
Exact Inference: One-sided p-value: Pr {Test Statistic .LE. Observed} = 0.0000 Pr {Test Statistic .EQ. Observed} = 0.0000 Two-sided p-value: 2*One-Sided = 0.0000
Elapsed Time is 0:0:0.00
EditorsHandbook 8Aug.indd 80 8/10/09 12:49 AM
เมอμ=คาเฉลยทแทจรง(ในประชากร)ของความแตกตางของคะแนน
กอนและหลงการอบรม
นอกจากการศกษาแบบ Before-after แลว ลกษณะการศกษา
แบบอนทเหมาะสมเชน การเปรยบเทยบยา 2 ชนด โดยทายาแตละชนด
บนใบหนาแตละซก,แขนซายและขวา(self-pairing),การศกษาในฝาแฝด
แบบidenticaltwin,สตวครอกเดยวกน(naturalpairing),การศกษาแบบ
matched (1:1) case-control โดยมการจบคแบบ individual matching
ไมใช group matching โดยในทกรปแบบการศกษา ตวแปรทตองการ
เปรยบเทยบเปนขอมลเชงปรมาณ
(2) การศกษาเพอเปรยบเทยบคาเฉลยในกลมตวอยางทศกษา 1
กลม กบคาเฉลยในอดตทมการศกษามากอนแลว เชน เปรยบเทยบอตรา
การหลงนำาลายแบบไมกระตนในผปวยจตเวช เทยบกบในคนปกต ซง
เทากบ0.3มลลเมตรตอนาทจากการศกษาในผปวยจตเวช300คนไดคา
เฉลยของอตราการหลงนำาลายแบบไมกระตนเทากบ 0.2 (SD = 0.15) ผ
วจยอยากทราบวาคาเฉลยในผปวยจตเวชเทากบคาเฉลยในคนปกตหรอไม
โดยมnullและalternativehypothesisดงน
H0:μ=0.3
H1:μ≠0.3
การตรวจสอบผลการวเคราะหดวย 1-sample t-test จะทำาไดดวย
โปรแกรมทางสถตเชนSTATAโดยการใสคาทไดจากตวอยางทศกษาคอn,
คาเฉลย,SDและคาเฉลยในnullhypothesisรปท6แสดงผลการวเคราะห
เปรยบเทยบคาเฉลย 0.2 (SD=0.15) ของอตราการหลงนำาลายแบบไม
กระตนทไดจากผปวย300คนวาจะเทากบ0.3หรอไมผลการวเคราะหได
2-sidedp-value<0.001(จากSTATAoutputดในสดมภของHa:mean
EditorsHandbook 8Aug.indd 81 8/10/09 12:49 AM
≠0.3ในสวนของP>|t|)จงสรปวาคาเฉลยของอตราการหลงนำาลายแบบ
ไมกระตนในผปวยจตเวชทงหมด(ประชากร)ไมเทากบคนปกตคอ0.3
. ttesti 300 0.2 0.15 0.3
One-samplet-test
------------------------------------------------------------------------------------------
|ObsMeanStd.Err.Std.Dev.[95%Conf.Interval]
---------+--------------------------------------------------------------------------------
x|300.2.0086603.15.1829572.2170428
-------------------------------------------------------------------------------------------
Degreesoffreedom:299
Ho:mean(x)=0.3
Ha:mean<0.3Ha:mean!=0.3Ha:mean>0.3
t=-11.5470t=-11.5470t=-11.5470
P<t=0.0000P>|t|=0.0000P>t=1.0000
รปท 6 ผลการวเคราะห 1-sample t-test ดวยโปรแกรม STATA
สวนunpaired (2-sample) t-test ใชเพอเปรยบเทยบคาเฉลยทได
จากกลมตวอยาง2กลมทเปนอสระตอกน(2independentsamples)คำา
วาเปนอสระตอกนหมายถงกลมตวอยาง2กลมไมใชคนๆเดยวกนเชนการ
เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความรของอาสาสมครสาธารณสขหมบาน
2กลมคอกลมทไดรบและไมไดรบการอบรม,การเปรยบเทยบคะแนนเฉลย
ความตงใจในการเลกเสพแอมเฟตามนในผปวยทมและไมมการเสพซำา,
การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยของการแสดงพฤตกรรมในผปวยจตเวชเรอรง
EditorsHandbook 8Aug.indd 82 8/10/09 12:49 AM
ทอยในกลมทดลอง (ไดรบการบำาบดตามปกตรวมกบการฝกทกษะทาง
สงคม)และกลมควบคม(ไดรบการบำาบดตามปกตอยางเดยว)
การวเคราะหดวย unpaired t-test จะเหมาะสมเมอตวแปรท
ตองการเปรยบเทยบเปนตวแปรเชงปรมาณแบบ interval หรอ ratio scale
และมการแจกแจงใกลเคยงกบการแจกแจงแบบปกต ตวเปนทเปน
ordinalscaleเชนAPGARscoreไมควรใชunpairedt-test
ผประเมนบทความอาจจะตรวจสอบความถกตองของการวเคราะห
ดวยunpairedt-testไดโดย
(1)พจารณาวาตวแปรนนมการแจกแจงแบบปกตหรอไมในกรณท
ไมมhistogram,boxplot,medianในบทความผประเมนอาจจะพจารณา
ไดคราวๆจากSDโดยเทยบวาSDเปนเทาไรของคาเฉลยเชนจำานวนวน
ทนอนโรงพยาบาลมคาเฉลยเทากบ86วน,SD=130วนนนคอSDเปน
1.5 เทาของคาเฉลยในกรณทSDมคามากเมอเทยบกบคาเฉลย (เชนSD
มคาเทากบคาเฉลย หรอ SD มคามากกวาคาเฉลย) กแสดงวาขอมลมการ
กระจายมากและอาจจะมความเบ (skewness) ในตวอยางนพอจะคาดได
วาhistogramของจำานวนวนทนอนโรงพยาบาลจะเบขวากลาวคอคนสวน
ใหญจะนอนโรงพยาบาลไมนาน แตจะมคนสวนนอยทนอนโรงพยาบาล
นานมากๆ ดงนนการเปรยบเทยบจำานวนวนทนอนโรงพยาบาลระหวางคน
2กลมจงไมควรใชunpairedt-testแตควรใชMann-WhitneyUtestแทน
ซงเปนnon-parametrictestชนดหนง
(2)การคาดผลการวเคราะหดวยตาจากการพจารณาคาเฉลย,SD
และ n ของแตละกลม จากตารางท 7 ในตวแปรคะแนนการปฏบตจะพบ
วาความแตกตางในคาเฉลยของคะแนนระหวาง อสม.ทไดและไมไดรบการ
อบรมมคานอยคอ0.08(2.80vs.2.88),SDในคน2กลมมคาใกลเคยง
EditorsHandbook 8Aug.indd 83 8/10/09 12:49 AM
กน (0.65vs.0.64)และSD เปนประมาณ20%ของคาเฉลย จงคาดวา
คาเฉลยไมนาจะแตกตางกนทางสถตหรอp-value>0.05
สวนตวแปรเรองคะแนนความรพบวาคาเฉลยในอสม.2กลมแตก
ตางกนถง0.53(15.60vs.15.07),SDในคน2กลมมคาไมแตกตางกนมาก
(2.43vs.2.86)และSDกมคาไมมากเมอเทยบกบคาเฉลย(SDประมาณ
15% ของคาเฉลย) ประกอบกบจำานวนคนแตในแตละกลมมมาก จงคาด
วาผลจากการวเคราะหดวย unpaired t-test จะพบวาคาเฉลยของคะแนน
ความรแตกตางกนทางสถตหรอp-value<0.05
(3)การตรวจผลการวเคราะหดวยโปรแกรมทางสถตเชนSTATAซง
สามารถวเคราะหunpairedt-test(โดยใชสตรทความแปรปรวนของตวแปร
มคาเทากนใน2กลม)ไดโดยการใสn,คาเฉลยและSDในแตละกลมโดย
ไมตองใชขอมลจรงของแตละคน รปท 7 แสดงผลการวเคราะห unpaired
t-test ดวยโปรแกรม STATA ซงจะได 2-sided p-value ของการเปรยบ
เทยบ คะแนนความร, ความคดเหน และการปฏบตระหวางอสม. 2 กลม
เทากบ0.0122,0.0459และ0.1186ตามลำาดบ(จากSTATAoutputดใน
สดมภของHa:diff≠0ทP>|t|)อนงจะเหนไดวาp-valueของคะแนน
การปฏบตทไดจากโปรแกรมSTATA (p=0.1186)มความแตกตางจากท
รายงานในตารางท 7 (p = 0.88) มากซงอาจมาจากความผดพลาดในการ
พมพคาเฉลย,SD,p-valueหรอจำานวนคนทมขอมลในตวแปรนนนอยกวา
320,315มาก
EditorsHandbook 8Aug.indd 84 8/10/09 12:49 AM
ตารางท7คะแนนความร,ความคดเหนและการปฏบตในอสม.2กลม
คาเฉลย(SD)
p-valueอสม.ทไดรบ
การอบรม
(n=315)
อสม.ทไมได
รบการอบรม
(n=320)
ความร 15.60(2.43) 15.07(2.86) 0.01
ความคดเหน 3.90(0.32) 3.85(0.31) 0.06
การปฏบต 2.80(0.65) 2.88(0.64) 0.88
การรายงานผลจากการทดสอบunpairedt-testผวจยควรรายงาน
คาเฉลยและSDในแตละกลม,p-valueจรงทไดจากการทดสอบและ95%
CI ของความแตกตางในคาเฉลยระหวางคน 2 กลม บอยครงทไมมการ
รายงานคา SD ซงทำาใหไมทราบวาตวแปรนนมการกระจายมากนอยเทาใด
ในแตละกลมทศกษาหลายครงจะพบวามการรายงานคาสถตt(tstatistic)
ทไดจากการวเคราะหเพยงอยางเดยว และไมมการรายงานคาจรงของ p-
valueคอรายงานเพยงแตวาp-value<0.05หรอp-value>0.05(ตารางท
8)การรายงานคาสถตtทคำานวณไดไมมความจำาเปนเพราะp-valueได
จากคาสถตtทคำานวณไดและdfการรายงานเฉพาะคาจรงของp-value
จงเปนการเพยงพอไมควรรายงานเพยงแตวาp-value<0.05หรอp-value
>0.05เนองจากp=0.048และp=0.008ตางกนอยกวา0.05แตมความ
หมายตางกนมาก ในทำานองเดยวกน p-value = 0.053 และ p-value =
0.782ตางกมากกวา0.05แตมความหมายตางกนมากเชนเดยวกน
EditorsHandbook 8Aug.indd 85 8/10/09 12:49 AM
. ttesti 315 15.60 2.43 320 15.07 2.86
Two-samplettestwithequalvariances----------------------------------------------------------------------------------------------| ObsMeanStd.Err.Std.Dev.[95%Conf.Interval]---------+-----------------------------------------------------------------------------------x|31515.6.1369152.4315.3306115.86939y|32015.07.15987892.8614.7554515.38455---------+-----------------------------------------------------------------------------------combined|63515.33291.10581852.66654115.1251215.54071---------+-----------------------------------------------------------------------------------diff|.53.2107605.1161257.9438743----------------------------------------------------------------------------------------------Degreesoffreedom:633
Ho:mean(x)-mean(y)=diff=0
Ha:diff<0Ha:diff!=0Ha:diff>0t=2.5147t=2.5147t=2.5147P<t=0.9939P>|t|=0.0122P>t=0.0061
(ก)คะแนนความร
รปท 7 ผลการวเคราะห 2-sample t-test ดวยโปรแกรม STATA
EditorsHandbook 8Aug.indd 86 8/10/09 12:49 AM
.ttesti 315 3.90 0.32 320 3.85 0.31
Two-samplettestwithequalvariances----------------------------------------------------------------------------------------------|ObsMeanStd.Err.Std.Dev.[95%Conf.Interval]---------+-----------------------------------------------------------------------------------x|3153.9.01803.323.8645253.935475y|3203.85.0173295.313.8159053.884095---------+----------------------------------------------------------------------------------combined|6353.874803.0125299.31574453.8501983.899408---------+----------------------------------------------------------------------------------diff|.05.0250016.0009039.0990961---------------------------------------------------------------------------------------------Degreesoffreedom:633
Ho:mean(x)-mean(y)=diff=0
Ha:diff<0Ha:diff!=0Ha:diff>0t=1.9999t=1.9999t=1.9999P<t=0.9770P>|t|=0.0459P>t=0.0230
(ข)คะแนนความคดเหน
EditorsHandbook 8Aug.indd 87 8/10/09 12:49 AM
. ttesti 315 2.80 0.65 320 2.88 0.64
Two-samplettestwithequalvariances-----------------------------------------------------------------------------------------------|ObsMeanStd.Err.Std.Dev.[95%Conf.Interval]---------+------------------------------------------------------------------------------------x|3152.8.0366234.652.7279422.872058y|3202.88.0357771.642.8096112.950389---------+------------------------------------------------------------------------------------combined|6352.840315.0256243.6457132.7899962.890634-------------+--------------------------------------------------------------------------------diff|-.08.0511921-.1805268.0205268-------------------------------------------------------------------------------------------Degreesoffreedom:633
Ho:mean(x)-mean(y)=diff=0
Ha:diff<0Ha:diff!=0Ha:diff>0t=-1.5627t=-1.5627t=-1.5627P<t=0.0593P>|t|=0.1186P>t=0.9407
(ค)คะแนนการปฏบต
รปท 7 (ตอ)
EditorsHandbook 8Aug.indd 88 8/10/09 12:49 AM
ตารางท8การรายงานผลการทดสอบ2-samplet-testทไมถกตอง
คาเฉลย
tอสม.ทไดรบการอบรม(n=315)
อสม.ทไมไดรบการอบรม(n=320)
ความร 15.60 15.07 2.60*
ความคดเหน 3.90 3.85 1.89
การปฏบต 2.80 2.88 0.72
*p<0.05
คาเฉลย
อสม.ทไดรบการอบรม(n=315)
อสม.ทไมไดรบการอบรม(n=320)
p
ความร 15.60 15.07 <0.05
ความคดเหน 3.90 3.85 >0.05
การปฏบต 2.80 2.88 >0.05
EditorsHandbook 8Aug.indd 89 8/10/09 12:49 AM
4.4) การวเคราะหสหสมพนธ (Pearson correlation)
การวเคราะหสหสมพนธเปนการหาความสมพนธเชงเสนตรง
ระหวางตวแปรเชงปรมาณ 2 ตว โดยตวแปรทง 2 ตว ตองมการแจกแจง
ใกลเคยงกบการแจกแจงแบบปกต ผลการวเคราะหจะไดคาสมประสทธสห
สมพนธในตวอยาง(samplecorrelationcoefficient,r)ซงมคาระหวาง-1
และ1คาrประกอบดวยสวน2สวนคอ
1)เครองหมายบวกหรอลบเครองหมายบวกหมายถงตวแปร2ตว
มความสมพนธกนแบบเสนตรงในเชงบวก (positive correlation) กลาวคอ
เมอตวแปรหนงมคาเพมขนอกตวแปรหนงจะมคาเพมขนดวย ในทางตรง
ขามเครองหมายลบแสดงถงความสมพนธกนแบบเสนตรงในเชงลบ (nega-
tivecorrelation)กลาวคอ เมอตวแปรหนงมคาเพมขนอกตวแปรหนงจะม
คาลดลง
2) คาสมบรณ (absolute value) หรอคา r ทไมคดเครองหมาย
คาสมบรณของ r แสดงถงระดบ (magnitude, degree) ของความสมพนธ
เชงเสนตรงระหวางตวแปร2ตวแปร(ตารางท9)
ถาr=0หมายความวาตวแปร2ตวไมมความสมพนธเชงเสนตรงกน
r=1หมายความวาตวแปร2ตวมความสมพนธแบบเสนตรงเชง
บวกทสมบรณ(positiveperfectcorrelation)
r=-1หมายความวาตวแปร2ตวมความสมพนธแบบเสนตรงใน
เชงลบทสมบรณ(negativeperfectcorrelation)
การม perfect correlation หมายถง จดตางๆ ใน scatter plot
(scatter diagram) เรยงกนเปนเสนตรง (รปท 8) การทจดตางๆมการ
กระจายกนมากจะทำาใหคาrมคานอยลง
EditorsHandbook 8Aug.indd 90 8/10/09 12:49 AM
ตารางท9การแปลผลระดบความสมพนธจากคาสมบรณของr
คาสมบรณของr ความหมาย
0-0.25 ไมมความสมพนธเชงเสนตรงถงมความสมพนธเชงเสนตรงในระดบ
ทนอย
0.25-0.50 มความสมพนธเชงเสนตรงในระดบทใชได
0.50-0.75 มความสมพนธเชงเสนตรงในระดบปานกลางถงด
0.75-1 มความสมพนธเชงเสนตรงในระดบดมากถงดทสด
เนองจากคา r ทคำานวณได เปนคาทไดจากตวอยางทศกษา
จำานวนหนงจงตองมการทดสอบสมมตฐานวาคาสมประสทธสหสมพนธใน
ประชากร (population correlation coefficient,ρ) จะเทากบศนยหรอไมโดยมสมมตฐานทางสถตดงน
H0:ρ=0
H1:ρ≠0
ผลการทดสอบจะได 2-sidedp-valueซงจะตองรายงานควบคไปกบคา r
เสมอ
การแปลผลคา r มกมความเขาใจผดทพบบอยคอ การพจารณา
ความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว จากคา p-value เพยงอยางเดยว โดย
ไมไดพจารณาถงระดบของความสมพนธเลย เชนการสรปวาคะแนนเชาวน
อารมณดานการเอาใจเขามาใสใจเรามความสมพนธกบคะแนนการดแล
เดกทมความบกพรองทางสตปญญา (r = 0.19, p<0.01) จะเปนการสรป
ทไมครบถวน ทถกตองควรจะสรปวา มความสมพนธเชงเสนตรงในทาง
บวกในระดบทนอยมากอกประเดนทมกจะมความผดพลาดคอการใชการ
วเคราะหสหสมพนธเมอมเพยง1ตวแปรเทานนทเปนขอมลเชงปรมาณแต
EditorsHandbook 8Aug.indd 91 8/10/09 12:49 AM
อกตวแปรหนงเปนขอมลเชงคณภาพในกรณเชนนควรใชunpairedt-test,
Mann-WhitneyUtestเมอตวแปรเชงปรมาณตวนนมและไมมการแจกแจง
ใกลเคยงกบการแจกแจงแบบปกตตามลำาดบ
รปท 8 Scatter plot ของความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว
r = 1 r = -1
r = 0.929 r = 0.764
r = 0.546 r = 0.489
EditorsHandbook 8Aug.indd 92 8/10/09 12:49 AM
สรป :
การตรวจสอบความถกตองของการใชสถตในงานวจย ตองใช
ความรดานระบาดวทยาและสถต แตอยางไรกตามความผดพลาดมกจะม
ลกษณะคลายๆกนผนพนธจงหวงวาผอานบทความนคงจะมความสามารถ
ในตรวจพบความผดพลาดทางสถตทพบบอยไดเองในระดบหนง
เอกสารอางอง
1. AltmanDG.Practicalstatistics formedical research.1sted.BocaRaton:
Chapman&Hall/CRC;1999.
2. FleissJL,LevinB,PaikMC.Statisticalmethodsforratesandproportions.
3rded.Hoboken:JohnWiley&Sons,Inc.;2003.
3. KishL.Surveysampling.1sted.NewYork:JohnWiley&Sons,Inc.;1965.
4. LemeshowS,HosmerDW,KlarJ,LwangaSK.Adequacyofsamplesizein
healthstudies.1sted.Chichester:JohnWiley&Sons,Inc.;1990.
(วารสารกรมสขภาพจตปท14เลมท3หนา151-73)
EditorsHandbook 8Aug.indd 93 8/10/09 12:49 AM
การวจยเชงสำารวจ(surveyresearch)ในดานตางๆเชนทางธรกจ
สงคมศาสตรประชากรศาสตรการศกษาการแพทยและสาธารณสขมก
จะใชการสมตวอยาง (sampling) เพอใหไดตวอยางทมลกษณะเหมอน
ประชากรทตองการศกษา(studypopulation)แตอยางไรกตามผวจยสวน
ใหญยงขาดความรความเขาใจทถกตองเกยวกบวธการสมตวอยางและการ
วเคราะหขอมลทไดจากการสมตวอยาง บทความนจะกลาวถงวธการสม
ตวอยางเทานน สวนวธการประมาณคาและการวเคราะหทางสถตทเหมาะ
สมกบวธการสมตวอยางตางๆจะไดกลาวในบทความอนตอไป
ก า ร ส า ร ว จ ( S u r v e y )
การวจยเชงสำารวจ หมายถงการเกบขอมลเกยวกบมนษยทงทาง
ตรง (เชน การสมภาษณทางโทรศพท การสมภาษณสวนตว การตอบ
แบบสอบถามทางไปรษณย การสงเกต) และทางออม (เชน การบนทก
ขอมลจากแฟมประวตผปวยในโรงพยาบาล) โดยใชวธการเกบขอมลอยาง
เปนระบบ(เชนแบบสอบถาม)
การสำารวจจดเปนการศกษาแบบ observational study (non
experimental study) และเนองจากมกจะเปนการสำารวจเพยง 1 ครงณ
เวลาใดเวลาหนงจงมกจะเปน cross-sectional study ดวย การสำารวจสวน
ใหญมวตถประสงคหลกเพอประมาณคาในประชากร เชน สดสวนการไดรบ
วคซนในเดกอายนอยกวา1ปจงมกจะเปนการศกษาเชงพรรณนา(descriptive
study)ในบางครงอาจจะมวตถประสงครองเพอการทดสอบสมมตฐานดวย
บ ท ท
ก า ร ส ม ต ว อ ย า ง
๗จฬาลกษณโกมลตรDr.Phd.
EditorsHandbook 8Aug.indd 94 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางการวจยเชงสำารวจ เชน การทำาสำามะโนประชากร การ
สำารวจรายไดของประชากรไทย พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.
2542 ไดใหความหมายของคำาวาสำามะโนไวดงน “สามะโน (กฎ)น.การ
เกบรวบรวมขอมลเกยวกบประชากร เคหะ การเกษตร อตสาหกรรม ธรกจ
และการอน เพอใชประโยชนในทางสถต โดยการแจงนบจากทกหนวยเกยว
กบเรองนนๆ.สามะโนประชากรน.การเกบรวบรวมขอมลเกยวกบจำานวน
และลกษณะตางๆของราษฎรทกคนในครวเรอน ในระยะเวลาใดเวลาหนง
เพอใชประโยชนในทางสถต.” กลาวโดยสรปคอ สามะโน หมายถงการ
ศกษาในประชากรทงหมดการทำาสำามะโนมขอดคอไดขอมลของประชากร
ไมมอคตจากการสมตวอยางแตมขอเสยในดานเวลาคาใชจายความเปน
ไปไดคณภาพ(ความถกตองความสมบรณ)ของขอมล
ป ร ะ ช า ก ร ( p o p u l a t i o n , u n i v e r s e)
ประชากรคอสงทผวจยสนใจทงหมดประชากรอาจจะเปนคนสตว
หรอสงของกได ประชากรแบงเปน2ประเภทคอ targetpopulationและ
studypopulation (surveypopulation) เชน ในการศกษาถงความชกของ
โรคเบาหวานในผใหญของประเทศไทย target population คอ ประชากร
เพศชายและหญงทมอาย18ปขนไปทวประเทศไทยในเดอนมกราคมปพ.ศ.
2550studypopulationจะเปนสวนหนง(subset)ของtargetpopula-
tionถาstudypopulationมลกษณะเหมอนtargetpopulationจะทำาให
สามารถสรปผลการศกษาจาก study populationไปส target population
ได ซงเรยกวาการศกษานนม external validity (generalizability) แตใน
หลายครงจะมขอจำากดในการดำาเนนการศกษา study population จงม
ลกษณะไมเหมอนtargetpopulationเชนstudypopulationคอประชากร
เพศชายและหญงทมอาย18ปทมภมลำาเนาอยในกรงเทพมหานครในเดอน
มกราคมปพ.ศ.2550 เนองจากความชกของโรคเบาหวานของคนทอยใน
EditorsHandbook 8Aug.indd 95 8/10/09 12:49 AM
กรงเทพมหานครและจงหวดอนๆมความแตกตางกนจงไมสามารถอางคา
ความชกทไดจากคนในกรงเทพมหานครไปสคนไทยทงประเทศได จงเรยก
วาการศกษานไมมexternalvalidityจากstudypopulationจะมการสม
เลอกตวอยางเพอใหไดกลมตวอยางทจะศกษา ถามการสมตวอยางทถก
ตองตามหลกสถต มจำานวนคนเพยงพอและมวธดำาเนนการศกษาทด ไมม
อคต จะสามารถนำาคาความชกของเบาหวานทไดจากตวอยางทศกษาไป
ประมาณคาความชกในstudypopulationไดซงจะเรยกวาการศกษานนม
internalvalidityinternalvalidityเปนสงทจำาเปนในทกการศกษา
ประชากรทสนใจในแตละการศกษาอาจจะมจำานวนมากจนนบไม
ได(infinite)หรอนบจำานวนได(finite)การนบไดหรอนบไมไดของประชากร
จะมความสำาคญตอวธการสมตวอยางการประมาณคาและการวเคราะห
ผลทางสถต
ช น ด ข อ ง ก า ร ส ม ต ว อ ย า ง
การสมตวอยางแบงเปน2ชนดคอ
1. Nonprobability sampling
Nonprobability sampling คอการเลอกตวอยางโดยไมใชวธการ
สม (random, chance) ดงนนจงไมสามารถทราบถงโอกาสทแตละคนจะ
ถกเลอกเขาไปในการศกษาNonprobabilitysamplingมหลายอยางเชน
1.1 Haphazard sampling เชน การศกษาในอาสาสมคร (volun-
teersampling)ซงจะทำาใหเกดปญหาเรองความเปนตวแทน(representa-
tiveness) ของประชากร เชน ในรายการโทรทศนทใหผชมรวมแสดงความ
คดเหน(เหนดวย,ไมเหนดวย)ในเรองใดเรองหนงผานโทรศพทคนทรวมให
ความคดเหนจะเปนเฉพาะคนทชมรายการนนเทานนมโทรศพทมความ
EditorsHandbook 8Aug.indd 96 8/10/09 12:49 AM
รสกอยากแสดงความคดเหนมความคดเหนดวยหรอไมเหนดวยอยางมาก
ดงนนตวอยางจงเปนกลมคนทมลกษณะตางไปจากคนทวๆไป นอกจาก
นแตละคนยงสามารถแสดงความคดเหนไดมากกวา 1 ครง คาทไดจาก
ตวอยาง(รอยละของการเหนดวย)จงไมสามารถนำาไปอางองไดถงแมจะมา
จากตวอยางคนเปนจำานวนมากเชนเกน10,000คนคาทไดจากตวอยาง
ทมจำานวนนอยกวาเชน1,000คนแตมาจากการสมอยางถกตองตามหลก
สถตจะมความนาเชอถอมากกวาและไมมความลำาเอยง(bias)
ในบางครงตวอยางไดจากคนเดนถนน เดนตามหางสรรพสนคา
ตวอยางเหลานจะมลกษณะอยางไรขนกบปจจยหลายอยางเชนการตดสน
ใจของพนกงานสมภาษณเกยวกบคนทจะเขาไปขอความรวมมอ สถานท
วนและเวลาทสมภาษณดงนนอาจมอคตในการเลอกตวอยาง
1.2 Purposive (judgment) sampling คอ การเลอกตวอยางโดย
อาศยการพจารณา การตดสน ของผวจยวาตวอยางเหลานนเปนตวแทน
ทดของประชากร วธนมปญหาคอ ผวจยแตละคนอาจจะมความเหนทไม
เหมอนกนเกยวกบความเปนตวแทนทดของประชากร
1.3 Quota sampling เปนรปแบบหนงของpurposivesampling
ทใชกนมากในการวจยตลาด เชน เพอใหกลมตวอยางมลกษณะทาง
ประชากรบางอยาง(เชนเพศอาย)ทคลายกบประชากรผวจยจะกำาหนด
จำานวนขนาดตวอยางซงจะทำาใหตวอยางมสดสวนของเพศและกลมอาย ท
คลายกบสดสวนจรงในประชากร
2. Probability sampling
Probability sampling คอ การเลอกตวอยางดวยวธการสม จง
ทำาใหทราบถงโอกาสทตวอยางแตละตวอยางจะถกเลอกเขาในการศกษา
EditorsHandbook 8Aug.indd 97 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางแตละรายจะมความนาจะเปนทจะถกเลอกซงจะไมเทากบศนยแต
จะเทากนหรอไมเทากนกได การใชprobabilitysamplingทำาใหสามารถ
ประมาณคาทสนใจในประชากร (เชนความชกของโรคเบาหวาน) จากคา
สถตทไดจากตวอยางไดอยางถกตอง
ในการเลอกตวอยาง แตละตวอยางอาจจะถกเลอกเพยงครงเดยว
หรอถกเลอกซำาไดอก การถกเลอกเพยงครงเดยวเกดจากการไมนำาตวอยาง
ทถกเลอกในครงแรกใสคนในประชากรเพอการเลอกครงตอไป (sampling
without replacement, WOR) สวนการถกเลอกซำาไดอกเกดจากการนำา
ตวอยางทถกเลอกในครงแรกกลบคนสประชากรกอนการเลอกครงตอไป
(sampling with replacement, WR) โดยสวนมากการเลอกตวอยางจะ
เปนแบบ without replacement เนองจากตองการทราบขอมลจากแตละ
ตวอยางเพยง 1 ครง การวเคราะหทางสถตเมอมการสมแบบ without
replacementจะยงยากกวาเมอมการสมแบบwithreplacementเนองจาก
ความนาจะเปนทแตละคนจะถกเลอกในแตละครงจะเปลยนไป คอนอยลง
เรอยๆ แตอยางไรกตามประชากรมกมจำานวนมาก (อนนต) จงทำาใหการ
สมตวอยางแบบ without replacement ไมแตกตางจากการสมแบบ with
replacement คอความนาจะเปนทแตละคนจะถกเลอกในแตละครงจะม
คาคงทการวเคราะหทางสถตจงสามารถใชแบบwithreplacementได
Probability sampling
การสมตวอยางแบบprobabilitysamplingแบงเปน4ชนดใหญๆคอ
1.การสมตวอยางแบบงาย(Simplerandomsampling,SRS)
2.การสมตวอยางแบบมระบบ(Systematicsampling)
3.การสมตวอยางแบบชนภม(Stratifiedsampling)
4.การสมตวอยางแบบกลม(Clustersampling)
EditorsHandbook 8Aug.indd 98 8/10/09 12:49 AM
ในการสมตวอยาง สงทไดรบการสมตวอยางจะเรยกวา sampling
unit (selection unit) ซง sampling unit อาจจะเปนคน (หรอสตวหรอสง
ไมมชวตกได)หรอกลมคน(เชนโรงเรยนหองเรยน)กได ในทนจะสมมต
วาเปนการสมตวอยางในคน สวนคนทไดรบการบนทกคาตวแปรทสนใจจะ
เรยกวาelementaryunit(element)
1.การสมตวอยางแบบงาย(Simplerandomsampling,SRS)
การสมตวอยางแบบงาย คอการสมตวอยาง (แบบ without re-
placement)คนnคนจากประชากรจำานวนNคน ซงจะเขยนไดสนๆวา
SRS (n จาก N) ในการสมตวอยางแบบงายแตละคนจะมโอกาสทจะถก
เลอกเทากนคอn/Nในการสมแบบนจะตองมรายชอของประชากรทงหมด
(sampling frameบางครงจงเรยกการสมตวอยางแบบงายวา list sampling)
จงเปนวธการสมทไมสะดวกในทางปฏบตไมคอยนยมใชแตอยางไรกตาม
วธการวเคราะหทางสถตทงหมดจะตงอยบนพนฐานของการสมตวอยาง
แบบงายตวอยางทไดจากการสมแบบนจะเรยกวาsimplerandomsam-
pleซงมกจะเรยกสนๆวาrandomsample
การสมอยางงายอาจทำาไดโดยการใชตารางเลขสม (Table of
randomnumbers)ตวเลขตางๆในตารางเลขสมมคณสมบตคอ
ก.ตวเลขแตละตว(0,1,2,…,9)มโอกาสเกดขนเทาๆกน
ข.ตวเลขแตละค(00,01,02,…,98,99)มโอกาสเกดขนเทาๆกน
ค.ตวเลข3ตวตางๆ(000,001,002,…,989,999)มโอกาส
เกดขนเทาๆกน
ง.ตวเลขตางๆเปนอสระตอกน
EditorsHandbook 8Aug.indd 99 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 1
ผวจยสนใจในการสำารวจความคดเหนเรองการเรยนตอในชนมธยม
1 (เปลยน, ไมเปลยนโรงเรยน) จงจะทำาการศกษาในนกเรยนชนประถม
ศกษาปท6ในโรงเรยนแหงหนงซงมถงชนมธยมปท6จากจำานวนนกเรยน
ทงหมด300คน(N=300)ผวจยจะทำาการศกษาในตวอยางนกเรยนจำานวน
30คน(n=30)เนองจากมรายชอของนกเรยนป.6ทงหมดจงจะใชการสม
ตวอยางแบบงายวธการสมตวอยางแบบงายทำาไดดงน
1)เรยงชอนกเรยนป.6ทงหมดตามตวอกษรแลวใหหมายเลขจาก
1ถง300
2)สมตวเลขจากตารางเลขสมโดยมขนตอนคอ
-สมแถวและสดมภ
- จากแถวและสดมภทสมไดกำาหนดลกษณะของการอานตวเลข
เชนอานจากซายไปขวาและจากบนลงลาง
- อานตวเลข 3 หลก ถาตวเลขสมนนมคาไมเกน 300 (จำานวน
ประชากร) กเลอกตวอยางหมายเลขนนไดเลย แตถาตวเลขสม
นนมคาเกน 300 ใหเอาตวเลขสมนนลบดวย 1*300 หรอ 2*300
หรอ3*300 เชนถาสมไดเลข374ใหเลอกนกเรยนหมายเลข74
(= 374-300) ถาสมไดเลข 826 ใหเลอกนกเรยนหมายเลข226
(=826-600)ถาสมไดเลข912ใหเลอกนกเรยนหมายเลข12(=
912-900)
ในการเลอกตวอยาง ถาเลอกไดหมายเลขเดมใหเลอกใหม แตละ
คนจะไดรบเลอกเพยง1ครงเทานน
ตวเลขขางลางเปนสวนหนงของตารางเลขสม ถา 546 คอตวเลข
EditorsHandbook 8Aug.indd 100 8/10/09 12:49 AM
แรกทสมไดจะสมไดคนหมายเลขตางๆดงน246(=546-300),29(=329-
300),037,194(=494-300),143,192(=492-300),58(=958-900),
272(=872-600),043,035,70(=970-900)เรอยไปจนครบ30คน
32924223241812509077
54632903749414349295
88720430359708183373
21727119044151331653
80985707995797569282
ในปจจบนการสมสามารถทำาได ง านดวยการใช โปรแกรม
คอมพวเตอรซงจะสะดวกและรวดเรวกวาการสมดวยมอจากตารางเลขสม
2.การสมตวอยางแบบมระบบ(Systematicsampling)
จากตวอยางขางตนจะเหนไดวาในการสมแบบงาย ตวอยางทได
จะกระจายกนไปในประชากร จงอาจจะทำาใหเกดความไมสะดวกในการ
เกบขอมลโดยเฉพาะเมอประชากรมขนาดใหญ ผวจยจงอาจจะใชการสม
ตวอยางแบบมระบบ ซงทำาไดงายกวาและคาประมาณทไดมความถกตอง
เชนเดยวกบการสมอยางงาย
ถา N=จำานวนประชากร
n=จำานวนขนาดตวอยาง
การสมแบบมระบบมขนตอนคอ
1)คำานวณkโดยท
k=N/n=samplinginterval(selectioninterval,skipnumber)
EditorsHandbook 8Aug.indd 101 8/10/09 12:49 AM
จากตวอยางแรก N=300, n=30, k=300/30 = 10 หมายถง
ประชากรมจำานวนเปน 10 เทาของตวอยาง ดงนนทกๆ ประชากร 10 คน
จะเลอกตวอยางมา1คนโอกาสทแตละคนจะถกเลอกจะเทากนคอเทากบ
n/Nหรอ0.1หรอจะกลาวไดวาในการสมแบบมระบบจะแบงประชากรเปน
30zone(n)ในแตละzoneม10คน(k)และในแตละzoneจะสมตวอยาง
มา1คนดงแสดงในภาพ
r=2
2) สมเลอกตวเลข 1 ตวระหวาง 1 ถง k เปนจดเรมตน (random
startnumber)ซงจะเรยกวาr
3) ตวอยางทเลอกคนแรกคอประชากรหมายเลข r หลงจากนน
เวนไปkคนเรอยไป กลาวคอเลอกคนท r, r+k, r+2k,… , r+(n-1)k จะ
ไดตวอยางnคนเชนในตวอยางแรกถาสมไดr=2จะเลอกตวอยางจาก
ประชากรหมายเลข2,12,22,32,…,292จะเหนไดวาตวอยางคน30
คนนจะกระจายไปเทาๆกนในประชากร
เลอก #2
1 2 29....3 30 zone
10คน 10คน 10คน 10คน 10คน N=300
12 22 282 292
EditorsHandbook 8Aug.indd 102 8/10/09 12:49 AM
ในการสมแบบมระบบจะมการสมตวเลขเพยง 1 ครงเทานนในครง
แรก(r)และหมายเลขทถกเลอกในครงตอๆไปจะถกกำาหนดโดยคาrทสม
ไดในครงแรกการสมแบบนจงงายและสะดวกกวาการสมแบบงาย
เนองจากในการสมตวอยางแบบมระบบน ตวอยางคนทสมไดจะ
กระจายไปเทาๆ กนในประชากร ลำาดบทในประชากรจงมความสำาคญ
ตอคาประมาณทไดจากตวอยาง เชน ถาเรยงชอประชากรตามตวอกษร
ก ถง ฮ การใชการสมตวอยางแบบมระบบจะทำาใหตวอยางมสดสวนของ
ตวอกษรตางๆ เหมอนกบในประชากร ดงนนถาสนใจในการประมาณคา
ใชจายเฉลยของผปวยในและเรยงชอผปวยตามรหสของโรค การใชการ
สมตวอยางแบบมระบบจะทำาใหกลมตวอยางประกอบดวยผปวยดวยโรค
ตางๆในสดสวนทเหมอนกบในประชากรเนองจากคาใชจายของผปวยโรค
เดยวกนจะใกลเคยงกน การสมตวอยางแบบมระบบจงคลายกบการสม
ตวอยางแบบชนภม (ชนภมคอรหสโรค)ซงจะไดกลาวตอไปแตถาเรยงชอ
ผปวยตามตวอกษรหรอวนททออกจากโรงพยาบาลการสมตวอยางแบบม
ระบบจะคลายกบการสมตวอยางแบบงายเนองจากชอผปวยหรอวนทออก
จากโรงพยาบาลไมมความสมพนธกบคาใชจายของผปวย
การใชการสมแบบมระบบจะไมเหมาะสมเมอม monotonic trend
ในตวแปรทศกษา เชน ในการประมาณคาเงนเดอนเฉลยในปจจบน ถา
หมายเลขในประชากรเรยงตามเงนเดอนในปทแลว (จากนอยไปมาก) และ
ใชการสมแบบมระบบโดยท N=3,000, n=30, k=100 คาเฉลยของเงน
เดอนทไดตวอยางหมายเลข(1,101,201,…,2901;randomstartr=1)
จะนอยกวาคาเฉลยทไดตวอยางหมายเลข(100,200,300,…,3000;r=
100)
EditorsHandbook 8Aug.indd 103 8/10/09 12:49 AM
ในกรณท k ไมใชเลขจำานวนเตม (integer) เชน N=920, n=100
จะได k=9.2 วธการแกปญหามหลายวธ แตวธทงายคอ การพจารณา
หมายเลข 1-920 เหมอนเปนวงกลม การสมตวอยางทำาโดยสม random
start ( r) ซงเปนตวเลขจาก 1 ถง 920 หมายเลขแรกทเลอกคอ r และ
หมายเลขตอไปคอr+k,r+2kเรอยไปจนครบnคนถาหมายเลขทสมไดเกน
จำานวนคนในประชากรกใหตอดวยหมายเลข1เชนถาr=120คนแรกท
เลอกคอหมายเลข120คนตอไปคอหมายเลข120+kหรอ120+9=129,
120+2k=138,120+3k=147,…,120+88k=912,120+89k=921
=1(เนองจากตวเลขทสมไดมคาเกนจำานวนประชากรN=920จงนำาตวเลข
นนลบดวย920กลายเปนตวเลขสมตวใหมทมคานอยกวา920),1+k=10,
1+2k=19,…,1+9k=82,1+10k=91
3.การสมตวอยางแบบชนภม(Stratifiedsampling)
ในการสมตวอยางแบบชนภม จะมการแบงประชากรออกเปนกลม
ยอย (subgroup, stratum) ตามตวแปรทมความสมพนธกบสงทสนใจจะ
ศกษา แตละกลมจะไมซำาซอนกน (เชนกลมอาย ≤ 30, 31-50,>50ป)
และแตละคนจะถกจดอยในกลมยอยกลมใดกลมหนงเทานน
ตวอยางท 2
ผวจยสนใจทจะประเมนรายไดเฉลยของพนกงานทงหมดใน
ธนาคาร จากประสบการณผวจย คดวารายไดขนกบสาขาทจบการศกษา
อายแตไมขนกบเพศวธการสมตวอยางทเหมาะสมควรเปนวธใด
EditorsHandbook 8Aug.indd 104 8/10/09 12:49 AM
การเลอก Stratification variable
เนองจากรายไดของพนกงานขนกบสาขาทจบการศกษาจงแบง
พนกงานเปนกลมตามสาขาทจบ สาขาทจบเปนตวแปรทใชในการแบง
กลมหรอแบงชนภมซงเรยกวาstratificationvariableในทนมstratifica-
tionvariable1ตวซงประกอบไปดวย3stratumคอเศรษฐศาสตรบญช
และอนๆ(ตารางท1)การแบงพนกงานออกเปน2กลมตามเพศอาจจะไม
เหมาะสมถารายไดไมขนกบเพศสวนการแบงพนกงานเปนกลมตามสาขา
ทจบ(เศรษฐศาสตร บญชและอนๆ)และกลมอาย (<30,30-39,40-49,
≥50 ป) ดงตารางท 2 อาจจะดกวาการแบงกลมตามสาขาทจบแตเพยง
อยางเดยวเนองจากรายไดขนกบอายดวยการทำาเชนนทำาใหมstratifica-
tionvariable2ตวคอสาขาทจบ(3สาขา)และกลมอาย(4กลม)จำานวน
กลม(ชนภม)ทงหมดจงเทากบ12กลมพนกงานแตละคนจะถกจดอยใน
กลมใดกลมหนงใน12กลมการมstratificationvariable3ตวเชนนมขอด
ทางสถตคอ คาเฉลยของรายไดของพนกงานทไดจากตวอยางจะมความ
ถกตอง (ใกลเคยงกบคาเฉลยทแทจรงของพนกงานทงหมดในประชากร)
มากกวาการจดกลมตามสาขาทจบเพยงอยางเดยว
การทคนทจบสาขาตางกนไดเงนเดอนตางกน หมายถงมความแตก
ตางในตวแปรทศกษา (เงนเดอน) ระหวางกลม ชนภม (สาขาทจบ) ซงใน
ทางสถตเรยกวา heterogeneous among strata และผวจยยงคาดวาคน
ทจบสาขาเดยวกนนาจะไดเงนเดอนใกลเคยงกน หรอไมมความแตกตาง
ในตวแปรทศกษา (เงนเดอน) ระหวางคนในกลม ชนภมเดยวกน ซงเรยก
วาhomogeneouswithinstratum(internallyhomogeneous) ดงนน
การสมแบบชนภมจะเหมาะสมเมอมheterogeneous(ของตวแปรทศกษา)
amongstrataและhomogeneouswithinstratumหรอจะกลาวไดสนๆ
วาstratificationvariableทดตองมความสมพนธกบตวแปรทจะศกษา
EditorsHandbook 8Aug.indd 105 8/10/09 12:49 AM
การทstratificationvariableมความสมพนธกบตวแปรทจะศกษา
จะทำาใหคาประมาณทไดจากตวอยางมความคลาดเคลอน (standard
error, SE) ตำากวาคาประมาณทไดจากการใชการสมตวอยางแบบงาย ใน
ทางตรงขามถา stratification variable ไมมความสมพนธกบตวแปรทจะ
ศกษา การสมแบบชนภมจะไมมประโยชนและไมดกวา (ในทางสถต) การ
สมแบบงาย ดงนนจงควรใชการสมแบบงายซงจะสะดวกและงายกวาใน
ทางปฏบตเนองจากไมตองมการจดคนเปนกลมๆ แตยงคงใหคาประมาณท
ถกตอง
ดงนนการเลอกstratificationvariableจงมความสำาคญในการสม
แบบชนภม
ตารางท1การแบงกลมพนกงานตามสาขาทจบ
ชนภม สาขาทจบ
ประชากร(พนกงานทงหมด)
ตวอยาง(พนกงานทสมได)
จำานวน(Nh) จำานวน(nh)
1 เศรษฐศาสตร
2 บญช
3 อนๆ
รวม N n
EditorsHandbook 8Aug.indd 106 8/10/09 12:49 AM
ตารางท2การแบงกลมพนกงานตามสาขาทจบและกลมอาย
ชนภม สาขาทจบ กลมอาย(ป)
ประชากร
(พนกงาน
ทงหมด)
ตวอยาง
(พนกงานทสมได)
จำานวน(Nh) จำานวน(nh)
1 เศรษฐศาสตร <30
2 เศรษฐศาสตร 30-39
3 เศรษฐศาสตร 40-49
4 เศรษฐศาสตร ≥50
5 บญช <30
6 บญช 30-39
7 บญช 40-49
8 บญช ≥50
9 อนๆ <30
10 อนๆ 30-39
11 อนๆ 40-49
12 อนๆ ≥50
รวม N n
EditorsHandbook 8Aug.indd 107 8/10/09 12:49 AM
จานวน Stratification variable(s) และจานวน stratum
การม stratificationvariableมากเกนไปจะทำาใหเกดความยงยาก
ในการสมตวอยาง แมวาคาประมาณทไดจะถกตองมากขน ดงนนการ
ออกแบบวธการสมตวอยางจงตองคำานงถงความถกตองทางสถตและความ
ยากงายในทางปฏบตไปพรอมกน
ผวจยควรคำานงถงจำานวน stratum ในแตละ stratification
variableดวยจำานวนstratumขนกบจำานวนประชากรทมในแตละstratum
และความแตกตางในตวแปรทศกษาระหวางแตละstratumเชนถาจำานวน
พนกงานธนาคารทมอายมากกวา50ปมนอยกควรรวมเปนกลมอาย≥40ป
การสมตวอยางในแตละชนภม
หลงจากทไดจดคนในประชากรเปนชนภมตางๆแลว เพอใหไดมา
ซงกลมตวอยางจำานวนnคนจะตองทำาการสมตวอยางจากประชากรซงจะ
เปนการสมตวอยางในแตละชนภม(สมnhคนจากNhคน)การสมตวอยาง
ในแตละชนภมอาจจะใชวธการสมทเหมอนกน หรอตางกนกได เชน ใชการ
สมตวอยางแบบงายในทกชนภม (จงเรยกวธการสมแบบนวา Stratified
simple random sampling) หรอใชการสมตวอยางแบบงายในบางชนภม
และใชการสมตวอยางแบบมระบบในบางชนภม
การแบงจานวนคนทงหมดในตวอยางออกตามชนภมตางๆ
วธการแบงจำานวนคนในตวอยาง n คนออกตามชนภมตางๆ
(stratumallocation)ม4วธคอ
1.Proportionateallocation
2.Balancedallocation
3.Optimumallocation
4.Disproportionateallocation
EditorsHandbook 8Aug.indd 108 8/10/09 12:49 AM
ตารางท3แสดงจำานวนประชากรทงหมดและจำานวนประชากรในแตละชน
ภมโดยท
N=จำานวนประชากรทงหมด=1000
Nh=จำานวนประชากรในชนภมh,h=1,2,3,4
(N1=100,N2=300,N3=400,N4=200และN1+N2+N3+N4=1000)
Ph=สดสวนของประชากรในชนภมh=Nh/N
(P1=0.1,P2=0.3,P3=0.4,P4=0.2และP1+P2+P3+P4=1.0)
ตารางท 4 แสดงการแบงจำานวนตวอยางทงหมดออกตามชนภมตางๆ
โดยวธตางๆโดยท
n=จำานวนตวอยางทงหมด
nh=จำานวนตวอยางในชนภมh,h=1,2,3,4
(และn1+n2+n3+n4=n)
ph=สดสวนของตวอยางในชนภมh=nh/n
(และp1+p2+p3+p4=1.0)
fh=samplingrateในชนภมh=nh/Nh
Proportionateallocation
การแบงจำานวนตวอยางในแตละชนภมดวยวธ proportionate
allocation(ตารางท4ก)มลกษณะคอ
1)sampling rateในแตละชนภมจะเทากน (f1= f2= f3= f4)และ
เทากบ sampling rate ของตวอยางนน (f1= f2= f3= f4=f) เนองจาก
EditorsHandbook 8Aug.indd 109 8/10/09 12:49 AM
n=200,N=1000 ดงนนจงสมมา 20%หรอ sampling rate ในการศกษา
นเทากบ0.2(f=n/N)samplingrateในแตละชนภมจงควรเทากบ20%
ดวยกลาวคอในชนภมท1มประชากรจำานวน100คนจงสมมา20%หรอ
20คนในชนภมท2มประชากร300คนและสมมา20%เชนกนดงนนจง
สมมา60คนในชนภมท3ม400คนและชนภมท4ม200คนเมอสม
มา20%จะไดจำานวนตวอยาง80,40คนตามลำาดบ
2) สดสวนของจำานวนตวอยางในแตละช นภมเทากบสดสวน
ของจำานวนประชากรในแตละชนภม (p1= P1, p2= P2, p3= P3, p4= P4)
กลาวคอ ตวอยางมการกระจายของ stratification variable เหมอนกบใน
ประชากร จากตารางท 3 ประชากรประกอบดวยจำานวนคนในชนภมท
1, 2, 3 และ 4 รอยละ 10, 30, 40และ 20ตามลำาดบ และตวอยางกม
จำานวนคนในชนภมท1,2,3และ4รอยละ10,30,40และ20ดวยเชนกน
ตวอยางจงมลกษณะเหมอนกบประชากร
Balancedallocation
การแบงจำานวนตวอยางในแตละชนภมดวยวธ balanced alloca-
tion หมายถง ในตวอยาง แตละชนภมจะมจำานวนคนเทากน จากจำานวน
ตวอยางทงหมด200คนถาแบงเปน4ชนภมจะไดจำานวนคนในแตละชน
ภมเทากบ50(ตารางท4ข)วธการแบงแบบนเปนวธทงายแตตวอยางจะม
ลกษณะ(ของstratificationvariable)แตกตางจากประชากร
ในดาน sampling rate ในแตละชนภมจะม sampling rate (fh)
แตกตางกนไปคอเทากบ50%,17%,13%,และ25%ในชนภมท1,2,3
และ 4 ตามลำาดบ เมอเทยบกบ sampling rate ของตวอยางทงหมด (f)
ซงเทากบ20%จะเหนวามการสมตวอยางในชนภมท1และ4มากเกนไป
(oversample)และสมตวอยางในชนภมท2และ3นอยเกนไป(undersample)
EditorsHandbook 8Aug.indd 110 8/10/09 12:49 AM
Optimumallocation
การแบงแบบ optimum allocation มหลกการคอ จำานวนตวอยาง
ในแตละชนภมจะแปรผกผนกบคาใชจายในการเกบขอมลของชนภมนน
(Jh) และแปรผนตาม variation (standard deviation, SD) ของตวแปรท
ศกษาในแตละชนภม (Sh, within-stratum variation) กลาวคอ จำานวน
ตวอยางในชนภมจะนอยถาตองเสยคาใชจายในการเกบขอมลของชนภม
นนมาก (nh จะนอยถา Jh มคามาก) และมความแตกตางนอยในตวแปรท
ศกษาระหวางคนทอยในชนภมเดยวกน(nhจะนอยถาShมคานอย)
nhαSh/√Jh โดยสวนมากคาใชจายในการเกบขอมลในแตละชนภมมกจะไม
แตกตางกนมากจำานวนตวอยางในแตละชนภมจงขนอยกบSDของตวแปร
ทศกษาในแตละชนภมเพยงอยางเดยว ซงการแบงเชนนเรยกวา Neyman
allocation
nhαSh ในแง sampling rate ในแตละชนภมจะมความแตกตางกนไปเมอ
ใชoptimumallocation
Disproportionateallocation
การแบงแบบ disproportionate allocation เปนการแบงทผวจย
กำาหนดจำานวนตวอยางในแตละชนภมเอง เชน ถาชนภมใดมจำานวน
ประชากรนอยมาก กจะเกบตวอยางมามากหรออาจจะทงหมด (เชน ชน
ภมท 1 ในตารางท 4ค) เพอใหชนภมนนมจำานวนคนเพยงพอทจะสามารถ
ประมาณคาตวแปรทสนใจในชนภมนนไดอยางนาเชอถอ ชนภมใดทผ
EditorsHandbook 8Aug.indd 111 8/10/09 12:49 AM
วจยมความสนใจเปนพเศษกจะเกบตวอยางมามากการแบงแบบนจงทำาให
ตวอยางมลกษณะไมเหมอนกบประชากร
เชนเดยวกบbalancedและoptimumallocationdisproportionate
allocationจะทำาใหsamplingrateในแตละชนภมแตกตางกนบางชนภม
กจะมoversampleหรอundersampleเชนสมคนในชนภมท1มามากถง
100%ทำาใหตวอยางมคนในชนภมท1มากถง50%เทยบกบเพยง10%ใน
ประชากรคนในชนภมท2,3และ4มการสมเพยง10%,10%และ15%
ตามลำาดบ ทำาใหตวอยางมคนในชนภมเหลานนอยคอ 15%, 20% และ
15%ตามลำาดบเทยบกบ30%,40%และ20%ในประชากร
ตารางท3จำานวนประชากรในแตละชนภม
ชนภม
ประชากร
จำานวน(Nh) สดสวน(Ph=Nh/N)
1 N1=100 P1=0.1
2 N2=300 P2=0.3
3 N3=400 P3=0.4
4 N4=200 P4=0.2
รวม N=1000
EditorsHandbook 8Aug.indd 112 8/10/09 12:49 AM
ตารางท4 การแบงจำานวนตวอยางในแตละชนภม
ก.Proportionateallocation
ตวอยาง:Proportionateallocation
ชนภม จำานวน(nh) สดสวน(ph=nh/n)Samplingrate
(fh=nh/Nh)
1 n1=20 p1=0.1 f1=0.2
2 n2=60 p2=0.3 f2=0.2
3 n3=80 p3=0.4 f3=0.2
4 n4=40 p4=0.2 f4=0.2
รวม n=200 f=0.2
ข.Equalallocation
ตวอยาง:Equalallocation
ชนภม จำานวน(nh) สดสวน(ph=nh/n)Samplingrate
(fh=nh/Nh)
1 n1=50 p1=0.25 f1=0.5
2 n2=50 p2=0.25 f2=0.167
3 n3=50 p3=0.25 f3=0.125
4 n4=50 p4=0.25 f4=0.25
รวม n=200 f=0.2
EditorsHandbook 8Aug.indd 113 8/10/09 12:49 AM
ค.Disproportionateallocation
ตวอยาง:Disproportionateallocation
ชนภม จำานวน(nh)สดสวน
(ph=nh/n)
Samplingrate
(fh=nh/Nh)
1 n1=100 p1=0.5 f1=1
2 n2=30 p2=0.15 f2=0.1
3 n3=40 p3=0.2 f3=0.1
4 n4=30 p4=0.15 f4=0.15
รวม n=200 f=0.2
ในการสมแบบชนภม ผวจยตองทราบกอนทำาการสมวาแตละคน
อยในชนภมใด ซงเรยกวา pre-stratification ในบางครงจะไมทราบวา
แตละคนอยในชนภมใด จนกวาจะไดเกบขอมลเสรจแลว จงไมสามารถ
ทำา pre-stratification ได แตอยางไรกตาม ในการวเคราะหทางสถตผวจย
สามารถทำาการวเคราะหแยกในแตละชนภมไดซงเรยกวาpost-stratification
การสมแบบชนภมมขอดคอ
1)ชวยลดความคลาดเคลอน(SE)ในคาประมาณทไดจากตวอยาง
ทศกษาถาstratificationvariable(s)มความสมพนธกบตวแปรทศกษา
2) การสมตวอยางในแตละชนภมเปนอสระตอกน ซงอาจจะใชวธ
การสมตวอยางทเหมอนกนหรอตางกนกได
3) สามารถกำาหนดขนาดตวอยางในแตละชนภมไดเอง เชน บาง
ชนภมทมจำานวนประชากรนอย(เชนจบเศรษฐศาสตร,อาย≥50ป)อาจจะ
ทำาการศกษาในประชากรทกคนไมตองใชการสมตวอยาง
EditorsHandbook 8Aug.indd 114 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 3
ในการศกษาภาคตดขวางเพอประมาณคาสดสวนของผตองขง
ทมสขภาพจตตำากวาเกณฑเฉลย ประชากรคอผตองขงในเรอนจำาและ
ทณฑสถานทวประเทศจำานวน200,000คนกลมตวอยางมจำานวน5,000
คนคอเปน2.5%ของประชากรเนองจากคาดวาสดสวนการมสขภาพจตตำา
กวาเกณฑเฉลยจะแตกตางกนในแตละเรอนจำา จงแบงเรอนจำาเปน 4 กลม
(ชนภม)คอเรอนจำากลางเรอนจำาจงหวด เรอนจำาพเศษและทณฑสถาน
บำาบดพเศษ ในแตละชนภมจะสมจำานวนผตองขงมา 2.5% (proportionate
allocation)โดยใชการสมแบบเปนระบบจากรายชอผตองข งท งหมดใน
ชนภมนนๆ ดงนนการสมตวอยางจงเปนการสมแบบชนภมอยางมระบบ
(stratifiedsystematicrandomsampling)
ตารางท5 การสมผตองขงแบบชนภม
ประชากร ตวอยาง
ชนภม จำานวนผตองขง(%) จำานวนผตองขง
เรอนจำากลาง N1(a1%) n1=0.025N1
เรอนจำาจงหวด N2(a2%) n2=0.025N2
เรอนจำาพเศษ N3(a3%) n3=0.025N3
ทณฑสถานบำาบดพเศษ N4(a4%) n4=0.025N4
รวม 200,000(N) 5000(n)
EditorsHandbook 8Aug.indd 115 8/10/09 12:49 AM
4.การสมตวอยางแบบกลม(Clustersampling)
ในการสมแบบงาย แบบมระบบ ตองมรายชอของทกคนใน
ประชากร ซงบางครงจะเปนไปไมได เนองจากไมมรายชอในประชากร
การหารายชอในประชากรสามารถทำาไดแตเสยคาใชจายมาก หรอบาง
ครงมรายชอแตการสมจากรายชอจะทำาใหไดตวอยางทกระจายกนไปใน
ประชากร ทำาใหเสยคาใชจายในการเกบขอมลมาก วธการสมทเหมาะสม
กวาคอ ทำาการสมเลอกกลม (cluster) กอน ซงอาจจะตองเลอกหลายชน
แลวจงเลอกคนเปนอนดบสดทายซงเรยกวาmultistageclustersampling
Clustersamplingเปนวธการสมตวอยางทsamplingunitประกอบ
ไปดวยคนมากกวา 1 คน sampling unit จงเปนกลมของคน ตวอยาง
ของclusterเชนโรงเรยนหองเรยนจงหวดอำาเภอตำาบลและหมบาน
cluster จะมลกษณะทตรงขามกบ stratum คอ แตละ cluster มความ
เหมอนกนในตวแปรทจะศกษา(homogeneityamongclusters)คนทอย
ภายใน cluster เดยวกนมความแตกตางกนในตวแปรทจะศกษา (hetero-
geneitywithincluster)สวนstratumมลกษณะคอhomogeneitywithin
stratumและheterogeneityamongstrata
ในการศกษาถงสภาวะสขภาพจต (ปกต ดกวาปกต ไมปกต) ใน
บคลากรสาธารณสขในภาคใตผวจยสมเลอกจงหวด 5 จงหวด ในแตละ
จงหวดสมเลอก 3 โรงพยาบาล ในแตละโรงพยาบาลสมเลอกบคลากร
สาธารณสข 20 คน จงหวด โรงพยาบาล คอ cluster ซงผวจยคดวา
สขภาพจตของบคลากรสาธารณสขในแตละจงหวด โรงพยาบาลจะคลาย
กนในตวอยางนมการสม3ครงจงเรยกวา3-stageclustersamplingใน
การสมแตละครงม sampling unit ตางกนคอ จงหวดเปน primary sam-
plingunit(PSU)โรงพยาบาลคอsecondarysamplingunit(SSU)และ
EditorsHandbook 8Aug.indd 116 8/10/09 12:49 AM
บคลากรสาธารณสขคอtertiarysamplingunit(TSU)
โดยปกตแตละclusterจะมขนาดไมเทากน(unequal-sizedcluster)
เชนแตละจงหวดจะมจำานวนโรงพยาบาลไมเทากนแตละโรงพยาบาลจะม
จำานวนบคลากรสาธารณสขไมเทากนในบางครงclusterอาจมขนาดเทา
กน(equal-sizedcluster)เชนบหรแตละหอจะม20ซองแตละซองม20
มวนการสมอาจเรมจากการสมบหร5หอในแตละหอสมบหร2มวน
Cluster sampling มขอดคอ
1)ในทางปฏบตclustersamplingจะงายกวาเสยคาใชจายนอย
กวาการสมแบบงายแบบมระบบ
2) ใน cluster sampling ตองการรายชอเฉพาะ cluster ทถกสม
เลอก เชนตองการรายชอบคลากรสาธารณสขเฉพาะโรงพยาบาลทสมได
เทานน
Cluster sampling มขอเสยคอ
1)คาประมาณทไดจากclustersamplingมความคลาดเคลอนสง
กวาคาทไดจากการสมแบบงาย เนองจากคนทอยในclusterเดยวกนมกจะ
มความคลายกนในตวแปรทศกษาเชนในการสำารวจความเหนเกยวกบการ
ใสเครองแบบนกเรยนทรดรป นกเรยนในโรงเรยนเดยวกนอาจมความคดเหน
คลายๆ กน ดงนนในแตละโรงเรยนจงไมควรใชนกเรยนจำานวนมาก ซงจะไม
ไดประโยชนเนองจากมความคดเหนคลายๆ กน แตควรใหมหลายๆ โรงเรยน
เชนถาตองการทำาศกษาในตวอยางนกเรยนทงหมด1,000คนการสมมา10
โรงเรยนๆละ100คนจะดกวาการสมมาเพยง5โรงเรยนๆละ200คน
2) การวเคราะหผลทางสถตจะยากกวาการสมแบบงาย แบบม
ระบบ
EditorsHandbook 8Aug.indd 117 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 4
ผวจยสนใจทจะสำารวจความคดเหน(เหนดวย,ไมเหนดวย)ตอการ
สอบA-netของนกเรยนชนมธยม6ในกรงเทพมหานครถาใชการสมแบบ
งาย หรอการสมแบบมระบบ จะตองมรายชอของนกเรยนม. 6 ทงหมดใน
กทม.แลวสมตวอยางจากรายชอเหลานน ซงไมสะดวกในทางปฏบต การ
สมแบบ2-stageclustersamplingจะสะดวกกวาซงมขนตอนคอ
1) จากจำานวนและรายชอโรงเรยนทงหมดในกทม. A โรงเรยน จะ
สมมาaโรงเรยนโดยใชวธการสมแบบงายซงจะเขยนสนๆวาSRS
(a จาก A โรงเรยน) โรงเรยนเปน cluster โดยคาดวานกเรยนใน
โรงเรยนตางๆมความคดเหนตอการสอบ A-net คลายๆกน สวน
นกเรยนทอยในโรงเรยนเดยวกนมความคดเหนตอการสอบตางกน
เมอทกโรงเรยนเหมอนกน (ในตวแปรทจะศกษา) จงสมเลอกมา a
โรงเรยนไดในทนโรงเรยนเปนprimarysamplingunit(PSU)
2) ใน a โรงเรยนทสมมาได จะสมเลอกมา b หองดวยวธการสม
แบบงาย หองเรยนเปนclusterโดยถอวานกเรยนทอยในหองเรยน
เดยวกนมความคดเหนตอการสอบ A-net ตางกน นกเรยนแตละ
หองมความความคดเหนคลายๆกน เมอทกหองมความคลายกน
(ในตวแปรทจะศกษา)จงสมเลอกมาbหองไดในทนหองเรยนเปน
secondarysamplingunit(SSU)เนองจากแตละโรงเรยนทสมมา
ไดมจำานวนหองม. 6 แตกตางกน จงเขยนวาสมแบบSRS (b จาก
Bαหอง)เมอBαคอจำานวนหองม.6ในโรงเรยนαทสมได
3) ในแตละหองเรยนทสมได จะสอบถามความคดเหนของนกเรยน
ทกคนในหอง
EditorsHandbook 8Aug.indd 118 8/10/09 12:49 AM
ถาเปลยนวธการสมตวอยางเปน ในแตละโรงเรยนทสมได จะ
ทำาการศกษาในทกหองของโรงเรยนนนๆ และในแตละหองจะทำาการศกษา
ในนกเรยนทกคนจะมการสมตวอยางเพยง1ครงเทานนวธการสมจงเปน
1-stageclustersampling
ถาเปลยนวธการสมตวอยางเปน ในแตละหองทสมได จะสมเลอก
นกเรยน c คนดวยวธการสมแบบงาย วธการสมจะกลายเปน 3-stage
cluster sampling สมมตวาแตละหองมจำานวนนกเรยนเทากน (C คน)
จะเขยนไดวาสมนกเรยนแบบSRS(cจากCคน)ถาแตละหองมจำานวน
นกเรยนไมเทากน(Cαคน)จะเขยนไดวาสมนกเรยนแบบSRS(cจากCαคน)
ตวอยางท 5
ผวจยสนใจทจะสำารวจระดบความเครยด (นอย, ปานกลาง, มาก)
ตอการสอบA-netของนกเรยนชนมธยม6ในกรงเทพมหานครผวจยคดวา
ความเครยดขนกบชนดของโรงเรยน(รฐบาล+สาธต,เอกชน)และขนาดของ
โรงเรยน(เลก+กลาง,ใหญ)จงแบงโรงเรยนมธยมในกทม.ออกเปนกลม4
กลม(ชนภม)ตามชนดและขนาดของโรงเรยนคอ
1.โรงเรยนรฐบาล+สาธตขนาดเลก+กลาง
2.โรงเรยนรฐบาล+สาธตขนาดใหญ
3.โรงเรยนเอกชนขนาดเลก+กลาง
4.โรงเรยนเอกชนขนาดใหญ
ชนดและขนาดของโรงเรยนจงเปน stratification variable ในทน
จงมstratificationvariable2ตว หลงจากนนในแตละชนภมจะสมเลอก
EditorsHandbook 8Aug.indd 119 8/10/09 12:49 AM
โรงเรยนโดยใชการสมแบบงาย เนองจากแตละชนภมมจำานวนโรงเรยน
ไมเทากน เพอความงาย ในแตละชนภมจงสมมา a โรงเรยนซงกคอ
balanced allocation หรออาจจะสมจำานวนโรงเรยนในแตละชนภมมาไม
เทากนโดยใช proportionate allocation เมอสมเลอกโรงเรยนแลวกจะสม
หองมาbหองและทำาการศกษาในนกเรยนทกคนของหองทสมไดวธการสม
ตวอยางจงเปนstratified2-stageclustersampling(โรงเรยน=primary
samplingunit,หองเรยน=secondarysamplingunit)
สมมตวากทม.มโรงเรยนมธยมทงหมด200โรงเรยนเมอแบงตาม
ชนดและขนาดของโรงเรยนจะไดดงแสดงในสดมภท 3 (Nh)ของตารางท 6
ถาจะทำาการศกษาในโรงเรยน40 โรงเรยน (sampling rate=20%) อาจ
ใหแตละชนภมมจำานวนโรงเรยนเทากนคอ10โรงเรยน(balancedalloca-
tion)หรอแบงจำานวนโรงเรยนแบบproportionateallocationกไดโดยใน
แตละชนภมจะสมโรงเรยนมา20%เชนในชนภมท1ม100โรงเรยนจงสม
มา20 โรงเรยน การสมแบบproportionate allocationจะทำาใหตวอยาง
และประชากรมสดสวนของโรงเรยนในแตละชนภมเหมอนกนคอในชนภมท
1,2,3และ4มโรงเรยนรอยละ50,20,20และ10ตามลำาดบ
EditorsHandbook 8Aug.indd 120 8/10/09 12:49 AM
ตารางท6ตวอยางของstratified2-stageclustersampling
ชนภม ชนด,ขนาดของโรงเรยน
ตวอยาง
ประชากรBalanced
allocation
Proportionate
allocation
จำานวน
โรงเรยนมธยม
ในกทม.(nh)
จำานวน
โรงเรยนมธยม
ในกทม.(nh)
จำานวน
โรงเรยนมธยม
ในกทม.(nh)
1(รฐบาล+สาธต)
ขนาด(เลก+กลาง)100 10 20
2(รฐบาล+สาธต)
ขนาดใหญ40 10 8
3เอกชนขนาด
(เลก+กลาง)40 10 8
4 เอกชนขนาดใหญ 20 10 4
รวม N=200 n=40 n=40
สรป:
ในการสมตวอยางตวอยางทดตองเปนตวแทนของประชากรการ
เลอกวธการสมตวอยางตองคำานงถงความถกตองในทางสถตและความ
เหมาะสมในทางปฏบตควบคไปดวย
EditorsHandbook 8Aug.indd 121 8/10/09 12:49 AM
เอกสารอางอง
1.FletcherRH,FletcherSW,WagnerEH.Clinicalepidemiology,
theessentials.2nded.Baltimore:Williams&Wilkins;1988.
2. Kish L. Survey sampling. 1st ed. New York: John Wiley &
Sons,1965.
3. LemeshowS,HosmerDW,Klar J, LwangaSK.Adequacyof
samplesizeinhealthstudies.1sted.Chichester:JohnWiley&
Sons;1990.
4.LevyPS,LemeshowS.Samplingofpopulations:Methodsand
applications.3rded.NewYork:JohnWiley&Sons;1999.
(วารสารกรมสขภาพจตปท15เลมท2หนา136-53)
EditorsHandbook 8Aug.indd 122 8/10/09 12:49 AM
EditorsHandbook 8Aug.indd 123 8/10/09 12:49 AM
การรายงานผลการศกษาทไมชดเจน ไมครบถวน เปนปญหาท
พบบอยทวโลก เกดขนในการศกษาทกรปแบบ เชน observational study
(cross-sectional, case-control, cohort), clinical trial, diagnostic
test study, cross-over study และ quality improvement study การ
รายงานผลการศกษาทชดเจนและครบถวนจะทำาใหผอานมความเขาใจใน
วตถประสงคของการศกษา รปแบบการศกษา การดำาเนนการศกษา ผล
และขอสรปทไดจากการศกษาผอานสามารถตดสนใจในเรองคณภาพของ
การศกษา (internal validity) และการนำาผลการศกษาไปใชในประชากร
กลมอน(externalvalidity)
คณะทำางานซงประกอบดวยบคคลตางๆเชนนกระบาดวทยานก
สถตเจาหนาทของวารสารชนนำาเชนAnnalsofInternalMedicine,BMJ,
International Journal of Epidemiology, JAMA,PreventiveMedicine,
Lancetไดรวมกนกำาหนดขอแนะนำาในการเขยนผลการศกษาทเปนclinical
trial เปนครงแรกในป 1996ซงเรยกวาCONSORT (ConsolidatedStan-
dardsofReportingTrials)statementหลงจากนนกไดมการทบทวนแกไข
เพมเตม และครงสดทายคอป 20081-3 CONSORT statement ประกอบ
ดวยchecklistในดานตางๆ5ดานรวม22ขอคอTitle,abstract(1ขอ),
Introduction(1ขอ),Methods(10ขอ),Results(7ขอ)และDiscussion
(3ขอ)
บ ท ท
ขอเเนะนาในการรายงานผลการศกษา
๘จฬาลกษณโกมลตรDr.Phd.
EditorsHandbook 8Aug.indd 124 8/10/09 12:49 AM
หลงจาก CONSORT statement ไดมขอแนะนำาในการเขยนผล
การศกษาจากรปแบบการศกษาอนๆเชนSTROBE(Strengtheningthe
Reporting of Observational Studies in Epidemiology) statement
สำาหรบการศกษาแบบ observational study ซงรวมถง cross-sectional,
case-controlและcohortstudy4-5,STARD(StandardsforReportingof
DiagnosticAccuracy)6และSQUIRE(StandardsforQualityImprove-
ment Reporting Excellence) สำาหรบ health care study7 บทความน
จะไดกลาวเฉพาะchecklist ในSTROBEและCONSORT เนองจากเปน
ลกษณะการศกษาทพบบอยในงานวจยสขภาพ และยกตวอยางการเขยน
ทดจากวารสารตางๆ
ตารางท1และ2แสดงchecklistในSTROBEและCONSORT
statement ผนพนธควรรายงานในหวขอตางๆ ของ checklist โดยม
รายละเอยดทเพยงพอและถกตองตามความเปนจรง สวนลำาดบและรป
แบบการเขยนขนกบผนพนธ ธรรมเนยมปฏบต และรปแบบของวารสาร
checklist นจะชวยใหมการรายงานทด แตไมไดหมายความวาจะเปนการ
ศกษาทมคณภาพดchecklistในSTROBEม22หวขอโดยท18หวขอ
ใชไดกบทกรปแบบการศกษาของ observational study สวน 4 หวขอท
เหลอ (หวขอ 6,12,14 และ15) มความแตกตางกนในแตละรปแบบการ
ศกษาสวนchecklistในCONSORTมจำานวน22หวขอเชนเดยวกนแต
เนอหาบางอยางแตกตางกนเชนในหวขอ randomization (หวขอ 8,9,10),
blinding (หวขอ 11), baseline data (หวขอ 15) และ adverse events
(หวขอ19)ทงSTROBEและCONSORTstatementจะแนะนำาใหเขยน
flow chart ของการเขามาในการศกษาของผปวย ซงจะทำาใหเขาใจไดงาย
และมรายละเอยดครบถวนสมบรณรายละเอยดตางๆของSTROBEและ
CONSORT statement (เชน เหตผลทมา ความสำาคญ และตวอยางใน
EditorsHandbook 8Aug.indd 125 8/10/09 12:49 AM
แตละหวขอ) จะดไดท www.strobe-statement.org และ www.consort-
statement.orgตามลำาดบ
ในทนจะขอยกตวอยางการรายงานทดซงอาจจะไมครอบคลมครบ
ถวนในทกหวขอและทกรปแบบของการศกษา
1) T i t l e and Abs t r a c t
ชอเรองควรสอดคลองกบการศกษา ไมยาวเกนไปและระบรปแบบ
การศกษาดวย สวนบทคดยอควรระบทมาของการศกษาวตถประสงควธ
การผลและสรป
ตวอยาง: Title
ตวอยางท 1
ความสมพนธระหวางความฉลาดทางอารมณกบพฤตกรรมทางเพศ
ของวยรนในเขตกรงเทพมหานคร8
ผลการรกษา zuclopenthixol accuphase กบ haloperidol และ
diazepamในการรกษาอาการถอนพษสรา9
Efficacy of donepezil in early-stage Alzheimer disease.
Arandomizedplacebo-controlledtrial10
EditorsHandbook 8Aug.indd 126 8/10/09 12:49 AM
ตวอยาง: Abstract
ตวอยางท 2
วตถประสงค เพอประเมนผลของการเจรญสตในชวตประจำาวน
และพฒนาแบบวดสขภาวะทางจต
วสดวธการ การศกษากงทดลองในบคลากรโรงพยาบาลศรธญญา
จำานวน30คนทเขารบการฝกปฏบตเพอเจรญสตในชวตประจำาวนตามแนว
มหาสตปฏฐานสตรระหวางวนท21-23พฤษภาคม2550ประเมนสขภาวะ
ทางจตกอนการอบรมและตดตามประเมนผลหลงการอบรม4สปดาหดวย
แบบวดสขภาวะทางจตทผวจยสรางขนเอง เปนแบบประเมนคา วเคราะห
คาเฉลย ความถ และเปรยบเทยบคาเฉลยของสขภาวะทางจตระหวางกอน
และหลงการฝกอบรม
ผล มผตอบแบบสอบถามครบถวนจำานวน 25 คน เปนเพศหญง
17คนอายเฉลย45.71ป (SD=10.43) ระยะเวลาการศกษาเฉลย12ป
(SD=3.85) เกอบทงหมดไมเคยปฏบตเจรญสต (21 คน) ไดขอคำาถาม
ของแบบวดสขภาวะทางจตจำานวน 16 ขอ ประกอบดวย 2 สวน คอสวน
คณลกษณะจำานวน8ขอไดแกความสงบทางใจความเบกบานใจเปนตน
และสวนสมรรถนะทางจต 8 ขอ ไดแก ความอดทนในการทำางาน ความ
คาดหวงคนอน เปนตน ซงมคาความสอดคลองในระดบด ความแตกตาง
ของคะแนนเฉลยรวมกอนและหลงการทดลองของแบบประเมนทงฉบบและ
แตละสวนมคาตางกนอยางมนยสำาคญ
EditorsHandbook 8Aug.indd 127 8/10/09 12:49 AM
ตารางท1checklistในSTROBEstatement
Item No.
Recommendation
Title and abstract 1 (a) Indicate the study design with a commonly used term in the title or the abstract(b) Provide in the abstract an informative and balanced summary sheet of what was done and what was found
Introduction
Background/ rationale
2 Explain the scientific background and rationale for the investigation being reported
Objectives 3 State specific objectives, including any prespecified hypotheses
Methods
Study design 4 Present key elements of study design early in the paper
Setting 5 Describe the setting, locations, and relevant dates, including periods of recruitment, exposure, follow-up, and data collection
Participants 6* (a) Cohort study – Give the eligibility criteria, and the sources and methods of selection of participants. Describe methods of follow-up Case-control study – Give the eligibility criteria, and the sources and methods of case ascertainment and control selection. Give the rationale for the choice of cases and controls Cross sectional study - Give the eligibility criteria, and the sources and methods of selection of participants(b) Cohort study – For matched studies, give matching criteria and number of exposed and unexposed Case-control study – For matched studies, give matching criteria and number of controls per case
Variables 7 Clearly define all outcomes, exposures, predictors, potential confounders, and effect modifiers. Give diagnostic criteria, if applicable
Data sources/measurement
8 For each variable of interest, give sources of data and details of methods of assessment (measurement). Describe comparability of assessment methods if there is more than one group
Bias 9 Describe any efforts to address potential sources of bias
Study size 10 Explain how the study size was arrived at
Quantitative variables
11 Explain how quantitative variables were handled in the analyses. If applicable, describe which groupings were chosen and why
EditorsHandbook 8Aug.indd 128 8/10/09 12:49 AM
Item No.
Recommendation
Statistical methods 12* (a) Descriptive all statistical methods, including those used to control for confounding(b) Describe any methods used to examine subgroups and interactions(c) Explain how missing data were addressed(d) Cohort study – If applicable, explain how loss to follow-up was addressed Case-control study – If applicable, explain how matching of cases and controls was addressed Cross sectional study – If applicable, describe analytical methods taking account of sampling strategy(e) Describe any sensitivity analyses
Results
Participants 13 (a) Report numbers of individuals at each stage of study – eg, numbers potentially eligible, examined for eligibility, confirmed eligible, included in the study, completing follow-up, and analyzed(b) Give reasons for non-participation at each stage(c) Consider use of a flow diagram
Descriptive data 14* (a) Give characteristics of study participants (eg, demographic, clinical, social) and information on exposures and potential confounders(b) Indicate number of participants with missing data for each variable of interest(c) Cohort study – Summarize follow-up time (eg, average and total amount)
Outcome data 15* Cohort study – Report numbers of outcome events or summary measures over timeCase-control – Report numbers in each exposure category, or summary measures of exposureCross-sectional study – Report numbers of outcome events or summary measures
Main results 16 (a) Report the numbers of individuals at each stage of the study – eg, numbers potentially eligible, examined for eligibility, confirmed eligible, included in the study, completing follow-up, and analyzed(b) Give reasons for non-participation at each stage(c) Consider use of a flow diagram
Other analyses 17 Report other analyses done – eg, analyses of subgroup and interactions, and sensitivity analyses
ตารางท1(ตอ)
EditorsHandbook 8Aug.indd 129 8/10/09 12:49 AM
Item No.
Recommendation
Discussion
Key results 18 Summarize key results with reference to study objectives
Limitations 19 Discuss limitations of the study, taking into account sources of potential bias or imprecision. Discuss both direction and magnitude of any potential bias
Interpretation 20 Give a cautious overall interpretation of results considering objectives, limitations, multiplicity of analyses, results from similar studies, and other relevant evidence
Generalizability 21 Discuss the generalizability (external validity) of the study results
Other information
Funding 22 Give the source of funding and the role of the funders for the present study, if applicable, for the original study on which the present articles is based
ตารางท 1 (ตอ)
EditorsHandbook 8Aug.indd 130 8/10/09 12:49 AM
Section Item Descriptor
Title and abstract 1 How participants were allocated to interventions (eg, “random allocation,” “randomized,” or “randomly assigned”)
Introduction
Background 2 Scientific background and explanation of rationale
Methods
Participants 3 Eligibility criteria for participants; settings and locations where the data were collected
Interventions 4 Precise details of the interventions intended for each group and how and when they were actually administered
Objectives 5 Specific objectives and hypotheses
Outcome 6 Clearly defined primary and secondary outcome measures and, when applicable, any methods used to enhance the quality of measurements (eg, multiple observations, training of assessors)
Sample size 7 How sample size was determined; explanation of any interim analyses and stopping rules when applicable
Randomization-sequence generation
8 Methods used to generate the random allocation sequence, including details of any restriction (eg, blocking, stratification)
Randomization-allocation concealment
9 Methods used to implement the random allocation sequence (eg, numbered containers or central telephone), clarifying whether the sequence was concealed until intervention were assigned
Randomization-implementation
10 Who generated the allocation sequence, who enrolled participants, and who assigned participants to their groups
Blinding (masking) 11 Whether participants, those administering the interventions, and those assessing the outcomes were blinded to group assignment
Statistical methods 12 Statistical methods used to compare groups for primary outcome; methods for additional analyses, such as subgroup analyses and adjusted analyses
Results
Participant flow 13 Flow of participants through each stage (a diagram is strongly recommended) – specifically, for each group, report the numbers of participants randomly assigned, receiving intended treatment, completing the study protocol, and analyzed for the primary outcome; describe deviations from planned study protocol, together with reasons
Recruitment 14 Dates defining the periods of recruitment and follow-up
ตารางท 2 checklistในCONSORTstatement
EditorsHandbook 8Aug.indd 131 8/10/09 12:49 AM
Section Item Descriptor
Baseline data 15 Baseline demographic and clinical characteristics of each group
Number analyzed 16 Number of participants (denominator) in each group included in each analysis and whether analysis was by “intention-to-treat”; state the results in absolute numbers when feasible (eg, 10/20, not 50%)
Outcome and estimation
17 For each primary and secondary outcome, a summary of results for each group and the estimated effect size and its precision (eg, 95% CI)
Ancillary analyses 18 Address multiplicity by reporting any other analyses performed, including subgroup analyses and adjusted analyses, indicating which are prespecified and which are exploratory
Adverse events 19 All important adverse events or side effects in each intervention group
Discussion
Interpretation 20 Interpretation of the results, taking into account study hypotheses, sources of potential bias or imprecision, and the dangers associated with multiplicity of analyses and outcomes
Generalizability 21 Generalizability (external validity) of the trial findings
Overall evidence 22 General interpretation of the results in the context of current evidence
ตารางท 2 (ตอ)
EditorsHandbook 8Aug.indd 132 8/10/09 12:49 AM
2 ) I n t r o duc t i o n
บทนำาควรกลาวถงเหตผลททำาการศกษาน วตถประสงคของการ
ศกษาและสมมตฐานทตองการทดสอบ
3 ) Me t hods
วสดและวธการ ควรกลาวถงสงทไดทำาในการศกษาน โดยมราย
ละเอยดทเพยงพอเพอใหผอนเขาใจ ตดสนไดวาวธการศกษาเหมาะสม
กบคำาถามการวจยหรอไม เชน รปแบบการศกษา สถานทททำาการศกษา
ลกษณะของกลมตวอยาง เกณฑการคดเขาและเกณฑการคดออก การสม
ตวอยาง (sampling) การสมแบงกลม (randomization) วธการใหการ
รกษา ตวแปรผลการศกษาและตวแปรอนๆ เครองมอทใช การคำานวณ
ขนาดตวอยางการปกปด(blinding)และการวเคราะหผลทางสถต
ตวอยาง:รปแบบการศกษา,วตถประสงค,กลมตวอยางตวอยางท 3
การศกษานเปนการศกษาแบบยอนหลงเพอวเคราะหตนทนการ
บรการสขภาพจตของสถานพยาบาลสงกดกรมสขภาพจตทวประเทศ
จำานวน 17 แหงของป 2547 ในทศนะของผใหบรการ เกบขอมลจากแบบ
ฟอรมบนทกขอมลทแกไขปรบปรงมาจากการศกษาตนทนตอหนวยบรการ
สขภาพจตป 2543 และการศกษาตนทนบรการตอหนวยโรงพยาบาล
สวนปรงปงบประมาณ254312
EditorsHandbook 8Aug.indd 133 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 4
กลมตวอยางคอพนกงานโรงงานอตสาหกรรมอาหารแหงหนง
จงหวดปทมธาน สมตวอยางแบบเจาะจง เลอกระดบการศกษาไมสง
กวาประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และสมครใจตอบแบบสอบถามท
ประกอบดวยขอมลสวนบคคล แบบวดความเครยดฉบบศรธญญา (ST-5)
แบบสอบถาม Hospital Anxiety Depression scale (HAD) และแบบ
ประเมนความเครยดรายดาน ประเมนภาวะเครยดภายใน 4 สปดาห เกบ
ขอมลระหวางเดอนกนยายน–ตลาคม255113
ตวอยางท 5
This240week,randomized,double-blind,placebo-controlled
studywasconductedat17sitesintheUnitedStates.Patientswere
randomized in an approximately 2:1 ratio to donepezil, 5 mg/d,
for the first6weeks,witha forcedescalation to10mg/dthereafter,
or placebo. Patients unable to tolerate 10 mg of donepezil were
discontinued from the study. Assessments were conducted at
screening, at baseline, and at 6-week intervals thereafter through
week 24 (final study visit) or at unscheduled termination visits.10
ตวอยางท 6
This randomized, double-blind, double-dummy, placebo-
controlledstudywasconductedat71medicalcentersin14countries
EditorsHandbook 8Aug.indd 134 8/10/09 12:49 AM
fromJanuarytoSeptember2003.Thestudycomparedtheefficacy
andsafetyofMFNS200μgoncedailywithMFNS200μgtwicedaily
toestablishtheminimallyeffectiveMFNSdose.
ThestudywasconductedinaccordancewiththeDeclaration
of Helsinki and guidelines on Good Clinical Practice. Subjects
whowereeligibleatscreeningvisit(visit1)andbaselinevisit(visit
2)wererandomizesina1:1:1:1ratioto1of4treatmentarms:….
Randomizationwasperformedaccordingtoacomputer-generated
code,stratifiedon thebasisofdurationof rhinosinusitissymptoms
beforebaseline(7-14daysand15-28days).14
ตวอยาง:ตวแปรผลการศกษา,การวดตวแปรและเครองมอทใชตวอยางท 7
Todeterminetherelationshipbetweenthelungvolumesand
the estimated fetal weight, we measured the biparietal diameter,
head circumference, abdominal circumference and femur length,
fromwhich estimated fetal weight was derived using theHadlock
formula.
To assess intraobserver variability the stored right and left
lungvolumesofeachexaminationwas remeasuredon two further
separateoccasionsbythesameexaminerateachgestationalweek
(18-34weeks).Toassessinterobservervariability,24scans,selected
randomly,weremeasuredthreetimesbyasecondexaminer.15
EditorsHandbook 8Aug.indd 135 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 8
The main outcome was change in hemoglobin A1c levels
frombaselineto12monthsfromrandomization.Wealsomeasured
hemoglobinA1clevelsatquarterlyintervals.Thesecondaryoutcomes
werechangesfrombaselineto12monthsinthePatientHealthQues-
tionnaire-9 score, Hypoglycemia Fear Survey score, Summary of
Diabetes Self-Care Activities score, body mass index, and the
DiabetesQualityofLifescore.16
ตวอยางท 9
Ourprimaryoutcomewaschangeinpainlevelasassessed
on a VAS (0 to 100 mm) from baseline to 1 month. Secondary
outcomeswerechangeinmeasuresofhanddisabilityat1month,as
wellaschangeinpainlevelandmeasuresofdisabilityat12months.
Two independent, trained physicians of physical medicine
and rehabilitation (who were not involved in patients’ treatment)
assessedseveralclinicaland radiographic (structural)variablesat
enrollment(baseline)andat1,6,and12months.17
ตวอยางท 10
TheprimaryefficacyendpointwasmeanAM/PMMSSover
days2to15ofthetreatmentphase.
EditorsHandbook 8Aug.indd 136 8/10/09 12:49 AM
Secondary efficacy endpoints included mean MSS, TSS,
andindividualscores(averageofAM/PMscores)foreachsymptom
averagedweeklyandfordays2to15and16to29.Timetoonsetof
actionwasassessedanddefinedasthefirstdayofactivetreatment
onwhichMSSwas statistically significantly different fromplacebo
andsustainedthereafter.…14
ตวอยางท 11
เครองมอทใชในการวจยไดแกแบบสอบถามเกยวกบลกษณะทวไป
ของกลมตวอยางแบบทดสอบกลไกทางจตDefenseStyleQuestionnaire
– 40 ฉบบภาษาไทยโดย ชยยศ จตตรงสรรค ประกอบดวย 40 ขอคำาถาม
ไดแกmaturedefense8ขอคำาถามneuroticdefense8ขอคำาถามและ
immaturedefense24ขอคำาถามรวมกลไกทางจต20ชนด(คำาถาม2ขอ
ตอการประเมนกลไกทางจต1ชนด)และแบบสอบถามTheFiveScaleof
Self-EsteemforChildren(FSC)ฉบบภาษาไทยโดยสวรรณพทธศรและ
ชชวาลยศลปกจประกอบดวยคำาถาม36ขอประเมนใน5ดานไดแกดาน
มมมองรวม(globalscale)ดานการศกษา(academicscale)ดานภาพ
ลกษณ(bodyimagescale)ดานครอบครว(familyscale)และดานสงคม
(socialscale)โดยใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามดวยตนเอง18
ตวอยางท 12
A questionnaire was designed for GPs and primary care
practicenurses(Table1).Free-textcommentswereinvitedattheend
EditorsHandbook 8Aug.indd 137 8/10/09 12:49 AM
of thesurvey.Adraftquestionnairewaspilotedamongaselection
of healthprofessionals including twoGP registrars, twoconsultant
gynaecologists,twopublichealth/microbiologylaboratoryconsultants
andtwonursepractitionerswithspecialistexperienceintheprovision
of sexual health. The final questionnairewas a result of feedback
andopinionfromthesehealthprofessionals.Thequestionnairewas
thensenttoallGPswithinthecounty.Atotalof281questionnaires
reachedtheirdestination.…Theresponserate to thesuccessfully
sentquestionnaireswas61.2%.19
ตวอยาง:Randomization,blindingตวอยางท 13
Werandomlyassignedpatientswhomettheinclusioncriteria
andagreedtoparticipate.Therandomizationprocesswascentralizedat
thecoordinatingofficewhichhadnoinvolvementinenrollment,
follow-up,orassessmentofparticipants.Astatisticianmadea
computer-generated randomization list (withablock sizeof 6 and
stratifiedbycenter)at thecoordinatingoffice.Once thescreening
processwascomplete,theinvestigatorsentafaxtothecoordinating
office. The coordinating office randomly assigned the patient to a
treatmentandfaxedtheinvestigatortheallocatedtreatment.17
ตวอยางท 14
We prepared a computer-generated randomization list,
EditorsHandbook 8Aug.indd 138 8/10/09 12:49 AM
stratifiedbyhospitalsite,whichusedblocksofrandomsizes(3,6,
9,and12)inadvance.ThedatabasemanageroftheClinicalTrials
Unit,whowasindependentofthestudy,heldthelistelectronicallyin
apassword-protecteddatabase.Allocationcouldonlyberevealed
totherecruitingresearcher,whothenassignedeachparticipant
afterobtainingconsent.Wecollectedallbaselinemeasuresbefore
randomization.Thelaboratorytechnicians,whowereblindedtothe
allocationthroughoutthestudyandtheself-reportedpsychological
measures, assessed hemoglobin A1c levels, which was the main
outcome.Theresearchers,studyparticipants,andnursetherapists
werenotblindedtoallocationafterrandomizationbecauseofthe
natureofdeliveringpsychologicaltreatments.16
ตวอยางท 15
ThePROSPECTwasconductedin20primarycarepractices
locatedingreaterNewYork,…,fromMay1999toAugust2001,with
individualpatientsfollowedfor2years.Afterbeingpairedbyurban
location, academic affiliation, size, and population type, practices
wererandomlyassignedtotheinterventionortousualcarebycoin
flip(clusterrandomizationbypractice).Patientswererecruitedfrom
an age-stratified (60-74 years and ≥75 years), random sample of
patientswithupcomingappointments.Researchassociatesconfirmed
studyeligibility(age≥60years,Mini-MentalStateExaminationscore
≥18 and English-speaking) of consenting patients and screened
EditorsHandbook 8Aug.indd 139 8/10/09 12:49 AM
patientsfordepressionbyusingtheCentersforEpidemiologicStudies
Depressionscale.20
ตวอยาง:การคำานวณขนาดตวอยางตวอยางท 16
ThestudywasconductedinMushin,ahigh-densityinnercity
areaofLagosinNigeriawithapopulationof11,689schoolentrants
in76publicprimaryschools.EPIInfo(6.04)statisticalpackagewas
usedtocomputetheinitialsamplesizeof256basedonthefollowing
formula:
Samplesize(n)=k/[1+(k/population)];
where,k=z2p(1-p)/d2
z=Z-scorecorrespondingto95%CI(i.e.1.96),
p=availablelocalprevalencerateinthetargetpopulation
(whichwas2.8%obtainedfromacomparablelocal
study),
d=marginoferrorallowed(2%)
Bybuilding inanattrition rateof20% thesamplesizewas
increasedto306asabaseline.Thesamplewasdrawnfrom8(10%)
schools chosen by simple random sampling. The first child was
randomlyselectedfromtheclassregisterandeverythirdchildthere-
after.Thisprocessyieldedatotalof361children.However,parental
consentwasobtainedfor359whowereenlistedforthestudy.…21
EditorsHandbook 8Aug.indd 140 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 17
Toachievea15-mmclinicaldifferenceinVASscorebetween
control and intervention groups, with a slightly overestimated SD
of 26, anα risk for 0.05, andpower (1-β) of 0.80, the number ofparticipantsneededineachgroupwas54.Withanestimated10%
ofpatients lost to follow-up,wesought to include120patientsbut
recruitedonly112.17
ตวอยางท 18
Itwas established that a total target sample size of~ 940
subjects(235subjects/treatmentgroup)wouldprovide90%power
ata2-sided α levelof0.049todetectadifferenceof≥0.7pointsinmeanAM/PMMSSoverdays1to15betweentreatmentgroups.
JointpowerfordetectingdifferencesforMFNSμgtwicedailyversusplaceboandversusamoxicillinwasatleast81%.14
ตวอยางท 19
Samplesizewasestimatedbyanalyzingpreviousdatafrom
studiescomparingverbalrating-scalepainscoresbetweenpatients
receiving aCOX-2 selective inhibitor and those receivingplacebo
afterspinal fusionsurgery. With90%power,ameandifferenceof
2.9,astandarddeviationof1.0,andα=0.05,apoweranalysisof
EditorsHandbook 8Aug.indd 141 8/10/09 12:49 AM
ANOVAtestingonfourindependentmeanswouldrequire16patients
pergroup.Tobeconservative,weplannedtoinitiallyenroll20
patientspergroup.Attheendofthestudy,iftherewasadrop-outin
anygroupduetoaprotocolviolation,newpatientswouldbeenrolled
andrandomlyassignedtotreatmentgroupstoincreasethetotalto
20pergroup.22
ตวอยางท 20
Samplesizecalculationwasbasedonahypothesized0.8%
difference in hemoglobin A1c levels in the motivational enhance-
menttherapypluscognitivebehaviortherapygroup(ormotivational
enhancement therapyalonegroup)comparedwithusualdiabetes
care. Weassumedthat theSDof thechangeswasapproximately
1.65.Atapowerof90%,atypeIerrorof0.05(2-tailed),arandomization
ratioof1:1:1,anda20%withdrawalrate,weestimatedasamplesize
of339participants(n=113ineachgroup).16
ตวอยางท 21
Wedesignedthestudyasanoninferioritystudy.Adifference
of0.5hasbeenrecognizedastheminimumclinicallyimportant
differencetodistinguishtreatmentsonthedyspneasubscaleofthe
CRQ.Byusingthisvalueinthesamplesizecalculationfora
noninferioritystudy,withanαlevelof0.025,1-β,0.90,andSDof1.1
EditorsHandbook 8Aug.indd 142 8/10/09 12:49 AM
(slightlygreaterthanprevioussimilarstudies),therequiredsample
sizewas204(102patientspergroup).Onthebasisofourprevious
studyinasimilarpatientsample,weanticipated15%attrition,sowe
plannedtorandomlyassign240patients.23
ตวอยาง:วธวเคราะหทางสถต
ตวอยางท 22
Efficacyanalyseswereperformedontheintent-to-treatand
fullyevaluable(FE)populations,whereassafetyanalyseswereper-
formedonthesafetypopulation.Studyendpointwasthefinalvisit
observation(ie,ifapatientwasmissingaweek24observation,then
the last observedvaluewascarried forwardandusedas theend
pointvisitobservation).
The intent-to-treat population included all patients ran-
domized to treatment regardless of follow-up evaluations or
compliancewithtreatments.TheFEpopulationcomprisedpatientswho
completed24weeksoftreatmentwith80%ormorecomplianceatthe
week24visitsandat2otherclinicvisits,withnosignificantprotocol
violations.….10
EditorsHandbook 8Aug.indd 143 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 23
วเคราะหคาความถคาเฉลยของคะแนนภาวะซมเศรา เปรยบเทยบ
คาคะแนนภาวะซมเศรากอนและหลงการใหคำาปรกษาโดยสถต Wilcoxon
SignedRankstestการวเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา
จากคำาพดของผรบการปรกษาจำาแนกตามหมวดหมของหลกอรยสจส24
ตวอยางท 24
Continuous variables were summarized with means and
standard deviations, while categorical variables were summarized
withfrequenciesandpercentages.Continuousdatawereanalyzed
usinganalysisofvarianceifnormallydistributed,orthenonparametric
Wilcoxonranksumstestifnonnormallydistributed.Thechi-squared
testorFisher’sexacttestwasusedforcomparisonoffrequencydata
whereappropriate.…25
ตวอยางท 25
Fortheanalysisofdifferencesbetweenindependentgroups
involvingLikertscales(e.g.,PRresidentsversusNRresidentswith
regard to general impression of patient care), the evaluation was
carried out using the nonparametric Mann-Whitney test for
ordinaldifferencesbetween independentgroups.Forcomparisons
ofindependentgroupsinvolvingcategoricalscales(e.g.,“yes”,“no”,
EditorsHandbook 8Aug.indd 144 8/10/09 12:49 AM
“don’tknow”),the χ2testwasused.ThenonparametricWilcoxontest
forordinaldifferencesbetweenpairedsampleswasused tocom-
parepairedsamplesinvolvingLikertscalespaireddata(beforethe
80-hworkweekversusafterthe80-hworkweek),whileMcNemartest
wasusedtocomparepairedsamplesinvolvingcategoricaldata.26
ตวอยางท 26
Intra- and inter-observer agreement between measure-
mentswasassessedusingBland-Altmanplots.Eighteenscanswere
selectedatrandomandtheoutliningprocessesrepeatedbyboththe
sameobserver(intra-observeragreement)andadifferentobserver
(inter-observeragreement).
The relationshipbetween lung volumeandgestational age
wasexaminedusingmultilevelmodels,toaccountforthecorrelation
betweenmultiple observations on the same subject. Multilevel
modelswerefittedtothedatausingMLnsoftware(InstituteofEducation,
London,UK)....27
ตวอยางท 27
Morphine consumption, pain at rest, pain with movement,
heart rate,meanarterialbloodpressure,and respiratory ratewere
comparedamongthefourgroupsoverthepostoperativetimepoints,
EditorsHandbook 8Aug.indd 145 8/10/09 12:49 AM
withrepeatedmeasureslinearfixedmodel.Ifgroupdifferenceswere
significant(P<0.05),thentreatmentgroupswerecomparedateach
timepointwithTukey-Kramerposthoctesting.
Sedationscoreswerecomparedamongthefourgroupsby
repeatedmeasuresanalysisofvarianceforassessmentoftimeand
treatmenteffects. Ifdifferenceswere found,aBonferroniposthoc
testwasperformed.
Total PCA morphine use, duration of surgery, and intra-
operative blood loss were compared among the four groups with
ANOVA, and Tukey-B post hoc testing. Demographic data were
analyzed using ANOVA or chi-square test, as appropriate. The
incidenceofeachsideeffectwascomparedwithanomnibuschi-
squaretest,andifsignificant(P<0.05),pairwiseposthoccomparisonsof
eachofthethreedruggroupstotheplacebogroupweremadewith
Fisher’sexacttest(P<0.0167forsignificance).22
ตวอยางท 28
Whereappropriate,thefollowingtestswereused:chi-square
forcomparingproportions,ttestsforcomparisonofmeans,andcrude
odds ratios (ORs) toestimate relative risks.For themorecommon
contactlens(CL)-relatedcomplications,binomiallogisticregression
(forbinaryoutcomes)wasusedtoestimateORsasmeasuresofas-
sociation.TheORsarereportedasestimatesofrelativeriskthrough-
outthisstudy.AnalyseswhereORestimateswereadjustedforeffect
ofothercovariate(potentialconfounders)arereferredtothroughout
EditorsHandbook 8Aug.indd 146 8/10/09 12:49 AM
thispaperasmultivariableanalysis.
InteractionsbetweenCLtypeandcovariateswereassessed
through classical methods (testing homogeneity of ORs across
the covariate strata), and through likelihood ratio tests comparing
appropriate logistic models with and without the interaction term.
Thesewerelimitedtointeractionsthoughttobebiologicallyfeasible.
The regressiondiagnostics included theHosmer-Lemeshowgood-
ness-of-fittest,andcalculationoftheareaunderthereceiveroper-
atingcharacteristiccurve.ThestatisticalsoftwareusedwasSTATA
(StataCorporation,CollegeStation,TX).Thestudywasapprovedby
theLocalEthicsCommittee.28
4 ) Resu l t s
ผลการศกษาจะประกอบไปดวยสวนตางๆ เชน (1) จำานวนคนใน
แตละขนตอนของการศกษาเชนจำานวนคนทมคณสมบตเหมาะสมจำานวน
คนทไดรบการสมจำานวนคนทใชในการวเคราะหทางสถต(2)flowdiagram
ของการศกษา(3)ระยะเวลาทตดตามกลมตวอยางเหตผลของdrop-out,
lossfollow-up(4)การบรรยายและเปรยบเทยบลกษณะของกลมตวอยาง
เมอเรมตนกอนใหการรกษา(5)การรายงานและเปรยบเทยบตวแปรผลการ
ศกษาระหวางกลม ระหวางเวลาตางๆ และ (6) ผลการวเคราะหทางสถต
ตางๆ
ตวอยางการเขยนผลการศกษาจะไดกลาวในบทความอนตอไป
EditorsHandbook 8Aug.indd 147 8/10/09 12:49 AM
5 ) D i s cu s s i o n
ในบทวจารณจะมการสรปถงผลทสำาคญของการศกษาน เปรยบ
เทยบผลทไดจากการศกษานกบการศกษาในอดต อภปรายสาเหตของ
ความเหมอนและความแตกตางระหวางผลทไดจากการศกษานและการ
ศกษาในอดต ขอจำากดของการศกษานและการนำาผลจากการศกษานไปใช
ในประชากรกลมอน
ตวอยางท 29
ขอจำากดของการศกษาครงนเปนดวยเรองความปลอดภยในพนท
ในการเกบขอมล และโรงเรยนหยดบอยอนเปนผลจากเหตการณความ
ไมสงบ ทำาใหมขอจำากดในเรองการเปนตวแทนของนกเรยนในเขตจงหวด
ชายแดนใตและเครองมอทใชเปนแบบประเมนทไมใชเครองวนจฉยโรคและ
การสมภาษณทางคลนก29
ตวอยางท 30
เนองจากไมมกลมเปรยบเทยบหรอเปรยบเทยบกบการปฏบตสราง
สขภาวะทางจตดวยการปฏบตตามแนวอน ไมสามารถสรปไดวาการเจรญ
สตจะเปนการปฏบตดทสดกวาแบบอนๆ อยางไรกตามกยอมเปนไปตาม
หลกคำาสอนวาตองเลอกใหเหมาะสมกบความชอบของแตละบคคล ปฏบต
แลวสบายมความสขจงจะเปนวธการทถกตอง สวนการตดตามผลในระยะ
ยาวนนขนกบความสมำาเสมอในการปฏบต11
EditorsHandbook 8Aug.indd 148 8/10/09 12:49 AM
ตวอยางท 31
การวจยครงนเปนการศกษาเฉพาะในเพศหญง และไมไดแบง
ประเภทและระยะเวลาของการถกทารณกรรมนอกจากนขอมลไดจากการ
ตอบดวยตนเอง ซงอาจมขอจำากดในขอคำาถามทเกยวเนองกบภาพลกษณ
ของวยรนเชน บรรยากาศในครอบครว มแนวโนมทเดกบางรายอาจตอบใน
ดานบวกทำาใหคำาตอบเชอถอไดตำา18
เอกสารอางอง
1. MoherD,SchulzKF,AltmanDG.FortheCONSORTGroup.TheCON
SORTstatement:revisedrecommendationsforimprovingthequalityof
reportsofparallel-grouprandomizedtrials.Lancet2001;357:1191-94.
2. Altman DG, Schulz KF, Moher D, Egger M, Davidoff F, El-
bourne D et al, for the CONSORT Group. The revised CON-
SORT Statement for reporting randomized trials: explana-
tion an elaboration. Ann Intern Med 2001;134:663-694.
3. Zwarenstein M, Treweek S, Gagnier JJ, Altman DG, Tunis S,
HaynesBet al, for theCONSORTandPragmatic Trials in Health-
care (Practihc) groups. Improving the reporting of pragmatic trials:
an extension of the CONSORT statement. BMJ 2008;337:a2390.
4. Vandenbroucke JP, ElmEV,AltmanDG,GotzschePC,MulrowCD,
PocockSJetal, for theSTROBE initiative.Strengthening thereport-
ingof observational studies in epidemiology (STROBE): explanation
andelaboration.AnnInternMed2007;147:w-163-w-194.
5. ElmEV,AltmanDG,EggerM,PocockSJ,GotzschePC,Vanden
EditorsHandbook 8Aug.indd 149 8/10/09 12:49 AM
broucke JP and STROBE Initiative. Strengthening the reporting of
observational studies in epidemiology (STROBE) statement: guide-
lines for reporting observational studies. BMJ 2007;335:806-808.
6. BossuytPM,ReitsmaJB,BrunsDE,GatsonisCA,GlasziouPP,Irwig
LMetal.Towardscompleteandaccuratereportingofstudiesofdiag-
nosticaccuracy:theSTARDinitiative.ClinicalChemistry2003;49:1-6.
7. Davidoff F, Batalden P, Stevens D, Ogrinc G, Mooney SE, for the
SQUIRE development group. Publication guidelines for quality im-
provement studies in health care: evolution of the SQUIRE project.
BMJ2009;338:a3152.
8. ภทรา ถรลาภ, นชนาถ เมฆสทอง. ความสมพนธระหวางความฉลาดทาง
อารมณกบพฤตกรรมทางเพศของวยรนในเขตกรงเทพมหานคร. วารสาร
สขภาพจตแหงประเทศไทย2550;15:22-32.
9. องกรภทรากร.ผลการรกษาzuclopenthixol accuphaseกบhaloperidol
และ diazepam ในการรกษาอาการถอนพษสรา. วารสารสขภาพจตแหง
ประเทศไทย2550;15:162-169.
10.SeltzerB,ZolnouniP,NunezM,GoldmanR,KumarD,IeniJ,Richard-
sonS,fortheDonepezil“402”StudyGroup.Efficacyofdonepezil in
early-stageAlzheimerdisease.arandomizedplacebo-controlledtrial.
ArchNeurol.2004;61:1852-1856.
11.ชชวาลย ศลปกจ, อรวรรณ ศลปกจ. การเจรญสตและแบบวดสขภาวะทาง
จต.วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย2552;17:252-260.
12.เอนก สภรนนท, สวฒน มหตนรนดรกล. บปผวรรณ พวพนธประเสรฐ.
ตนทนบรการสขภาพจตของกรมสขภาพจตป 2547. วารสารสขภาพจตแหง
ประเทศไทย2550;15:1-9.
EditorsHandbook 8Aug.indd 150 8/10/09 12:49 AM
13. อรวรรณ ศลปกจ, เอมวด เกยรตศร. ความเครยดของพนกงานโรงงาน
อตสาหกรรม.วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย2552;17:37-44.
14. Meltzer EO, Bachert C, Staudinger H. Treating acute rhinosinusitis:
comparing efficacy and safety ofmometasone furoate nasal spray,
amoxicillin,andplacebo.JAllergyClinImmunol2005:116:1289-95.
15.GerardsFA,EngelsMAJ,TwiskJWR,VanVugtJMG.Normalfetallung
volumemeasuredwiththree-dimensionalultrasound.UltrasoundOb-
stetGynecol2006;27:134-144.
16.IsmailK,ThomasSM,MaissiE,ChalderT,SchmidtU,BartlettJetal.
Motivationalenhancementtherapywithandwithoutcognitivebehavior
therapytotreattype1diabetes.AnnInternMed.2008;149:708-719.
17.RannouF,DimetJ,BoutronI,BaronG,FayadF,MaceYetal.Splintfor
base-of-thumbosteoarthritis.AnnInternMed2009;150:661-669.
18.รชนฉลองเกอกล.ความรสกมคณคาในตนเองและการใชกลไกปองกนทางจต
ของเดกทถกทารณกรรม. วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย 2551;16:78-
89.
19.ShefrasJ,EdmondsonS,McNultyC.Countywidesurveyofthecurrent
practiceofChlamydiadetectioninprimarycare.JFamPlannReprod
Healthcare2002;28(3):145-148.
20.GalloJJ,BognerHR,MoralesKH,PostEP,LinJY,BruceML.Theeffect
ofaprimarycarepractice-baseddepressioninterventiononmortality
inolderadults.Arandomizedtrial.AnnInternMed2007;146:689-698.
21. OlusanyaBO,OkoloAA,AdeosunAA.Predictorsofhearingloss in
schoolentrantsinadevelopingcountry.JPostgradMed.2004:50:173-
179.
EditorsHandbook 8Aug.indd 151 8/10/09 12:49 AM
22.ReubenSS,BuvanendranA,KroinJS,RaghunathanK.Theanalgesic
efficacyofcelecoxib,pregabalin,andtheircombinationforspinalfu-
sionsurgery.AnesthAnalg2006;103:1271-7.
23.IsmailK,ThomasSM,MaissiE,ChalderT,SchmidtU,BartlettJetal.
Effectsofhome-basedpulmonaryrehabilitationinpatientswithchron-
icobstructivepulmonarydisease.AnnInternMed2008;149:869-878.
24.ฤทธรงค หาญรนทร, สมพร รงเรองกลกจ. การใหการปรกษารายบคคล
แนวพทธศาสนาในผปวยเรอรงทมภาวะซมเศรา.วารสารสขภาพจตแหง
ประเทศไทย2551;16:242-251.
25.CharltonM,AnguloP,ChalasaniN,MerrimanR,VikerK,Charatcha-
roenwitthayaPetal.Lowcirculatinglevelsofdehydroepiandrosterone
inhistologicallyadvancednonalcoholicfattyliverdisease.Hepatology
2008;47:484-492.
26.BillerCK,AntonacciAC,PelletierS,HomelP,SpannC,Cunningham
MJetal.The80-hourworkguidelinesandresidentsurveyperceptions
ofquality.JSurgRes2006;135:275-281.
27.BahmaieA,HughesSW,ClarkT,MilnerA,SaundersJ,TillingK,Max-
wellDJ.Serialfetallungvolumemeasurementusingthree-dimensional
ultrasound.UltrasoundObstetGynecol2000;16:154-158.
28.RadfordCF,MinassianD,DartJKG,StapletonF,VernaS.Riskfactors
fornonulcerativecontactlenscomplicationsinanophthalmicaccident
andemergencydepartment. acase-control study. Ophthalmology
2009:116:385-392.
29.เบญจพร ปญญายง, สลนดา จนทรเสนา. ปญหาสขภาพจตนกเรยนในพนท
เกดเหตการณความไมสงบจงหวดชายแดนใต. วารสารสขภาพจตแหง
ประเทศไทย2552;17:1-11.
EditorsHandbook 8Aug.indd 152 8/10/09 12:49 AM
EditorsHandbook 8Aug.indd 153 8/10/09 12:49 AM
ด ช น ค า
Cluster sampling...................................................................................๑๑๖
Yamane...........................................................................................๕๗,๕๘
กลม
กลมประชากร..................................................................................๙๕
การแบงจานวนตวอยาง...............................................................๑๐๘,๑๐๙
การสม
แบบงาย..........................................................................................๙๙
แบบมระบบ..................................................................................๑๐๑
กตตกรรมประกาศ...................................................................................๔๘
ความสมพนธ
คาสมบรณ......................................................................................๙๐
คา
คำาสำาคญ.........................................................................................๓๘
คานวณ
คำานวณขนาด..................................................................................๕๕
คาแนะนา
คำาแนะนำาผนพนธ........................................................................... ๒๗
จรยธรรม.................................................................................................๑๘
ชอ
ชอผนพนธ...................................................................................... ๓๗
ดชน
ดชนคณภาพ...................................................................................๑๔
ตวอยาง
ขนาดตวอยาง................................................................................. ๕๕
EditorsHandbook 8Aug.indd 154 8/10/09 12:49 AM
ทดสอบ
ttest............................................................................... ๘๐,๘๒,๘๓
ทดสอบความสมพนธ...................................................................... ๖๓
บทคดยอ
บทคดยอภาษาไทย......................................................................... ๓๗
บทนา......................................................................................................๓๙
บทบาท
บทบาทบรรณาธการ....................................................................... ๑๘
ผพจารณาบทความ................................................................................ ๒๔
มาตรฐาน
วารสาร............................................................................................. ๙
วสดและวธการ........................................................................................๔๓
วารสาร
วารสารระดบชาต...............................................................................๙
วเคราะห
วเคราะหสหสมพนธ.........................................................................๙๐
วจย
วจยเชงสำารวจ.................................................................................๙๔
สถต
ทดสอบไค-สแควร........................................................................... ๖๑
สถต............................................................................................... ๕๒
อางอง
เอกสารอางอง................................................................................. ๕๐
EditorsHandbook 8Aug.indd 155 8/10/09 12:49 AM
บ น ท ก
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
EditorsHandbook 8Aug.indd 156 8/10/09 12:49 AM
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
EditorsHandbook 8Aug.indd 157 8/10/09 12:49 AM
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
EditorsHandbook 8Aug.indd 158 8/10/09 12:49 AM
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
EditorsHandbook 8Aug.indd 159 8/10/09 12:49 AM
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
EditorsHandbook 8Aug.indd 160 8/10/09 12:49 AM
top related