REALIZACJA PROGRAMU ZDROWOTNEGO
W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KLUSZKOWCACH
W każdej kompozycji zasad zdrowego stylu życia systematyczny ruch jest
najważniejszy. Jest on nie tylko czynnikiem wspomagania rozwoju i warunkiem zdrowia,
ale spełnia też rolę katalizatora, bo wzmacnia znacząco efekty działań prozdrowotnych
podejmowanych w innych dziedzinach, w tym przede wszystkim w zakresie żywienia.
Dlatego też aktywny ruch i zdrowe odżywianie są najważniejsze dla każdego człowieka. Ale
wiemy też dobrze, że tylko nieliczni potrafią tak zorganizować swe życie, aby tych
elementarnych zasad przestrzegać. Trzeba zatem wciąż podejmować wysiłki edukacyjne
i motywujące, by wzrastała liczba ludzi, którzy chcą zdrowo się odżywiać i być aktywni
fizycznie. Te przesłanki towarzyszą nam przy realizacji programu zdrowotnego w naszej
szkole.
Aktywność fizyczną uczniów propagujemy i rozwijamy przede wszystkim na
lekcjach edukacji przedszkolnej, wczesnoszkolnej, wychowania fizycznego oraz na
zajęciach z UKS –u, na których doskonali się umiejętności gier zespołowych oraz
przygotowuje do zawodów sportowych.
O wysokim poziomie i atrakcyjności
prowadzonych zajęć świadczą bardzo dobre
wyniki (czołowe lokaty w gminie, powiecie,
województwie oraz w Polsce).
Aktywność ruchową uczniów rozwija się również podczas przerw poświęconych na zabawy
na korytarzu lub boisku szkolnym oraz gry
np. w tenisa stołowego. Każda klasa bierze
udział w wycieczkach pieszych,
prowadzonych po okolicznych szlakach
przez naszych nauczycieli przewodników
górskich. Wieloletnią tradycją naszej szkoły
jest organizowanie masowych imprez
sportowych i rekreacyjnych np. „Dzień
Sportu”, „Dzień Dziecka na sportowo”,
„Zimowa olimpiada”.
Najlepszym sposobem kształtującym
prawidłową sylwetkę jest pływanie. Dlatego
szkoła w ramach programu „Już pływam”
organizowała dla uczniów wyjazdy na basen, z których skorzystało wielu uczniów.
W czasie ferii zimowych nasza szkoła, w ramach gminnej akcji Sportowe Ferie,
organizowała bezpłatne
zajęcia ruchowe na hali
sportowej w Maniowach.
W grach i zabawach
uczestniczyło wielu
uczniów z naszej szkoły.
Konkurencje dostosowane
były do wieku dzieci.
Obecnie uczniowie
również korzystają z hali
sportowej w ramach zajęć
pozalekcyjnych.
Od ośmiu lat w naszej szkole organizowane są rodzinne festyny pod hasłem
„Zdrowo i wesoło”. Liczne grupy uczniów
przygotowują inscenizacje poświęcone
zdrowiu, zachęcają rodziców do wspólnej
zabawy w organizowanych na festynie
konkurencjach sportowych, podczas
których wszyscy świetnie się bawią.
Głównym celem organizowanego
przez naszą szkołę festynu jest
promowanie rodzinnego i aktywnego
spędzania wolnego czasu na świeżym
powietrzu. Ponadto przygotowane przez
nauczyciela wychowania fizycznego
zabawy można zorganizować
w dowolnym miejscu i wykorzystać
jako rekwizyty dostępne w każdym
domu przedmioty.
Co roku organizujemy badania pod względem wad postawy uczniów. Badania te
przeprowadza pani dr chirurg ortopeda
z Kliniki Ortopedycznej w Zakopanem.
Pozwalają one wcześnie wykryć
nieprawidłowości w rozwoju fizycznym
dzieci i kwalifikują dzieci do zajęć
gimnastyki korekcyjnej.
Wady postawy powstają na
wskutek niewłaściwego siedzenia, czy
nierównego obciążania ramion. Dlatego,
w celu przeprowadzenia analizy
zgodności z przepisami bhp, po raz
kolejny dokonano przeglądu ławek
i krzeseł oraz mierzenia wzrostu dzieci.
Dzięki wygospodarowanym funduszom
analiza w/w danych pomoże przy zakupie nowych
sprzętów do niektórych klas lekcyjnych.
Promocję zdrowego odżywiania rozpoczęto od
wycofania ze sklepiku szkolnego chipsów i napojów
gazowanych na rzecz mleka, wody mineralnej i soków
dla dzieci.
Zaproszono do szkoły uczniów Zespołu Szkół
Gastronomicznych w Krościenku n/Dunajcem.
Młodzież z Technikum
Gastronomicznego przygotowała dla
uczniów naszej szkoły pokaz
przyrządzania zdrowych potraw i ich
degustację. Zaproszeni goście
uświadomili młodszym kolegom jak
należy się zdrowo odżywiać.
Przypominali o konieczności częstego
sięganiu po owoce i warzywa, które są
źródłem witamin. W kolejnych latach
na spotkania rodziców byli zapraszani
dietetycy, którzy przedstawiali
przykładowe jadłospisy dla całej
rodziny. Zwracali głównie uwagę na
kaloryczność przyrządzanych posiłków
oraz zawarte w nich substancje
odżywcze, potrzebne każdemu
organizmowi do prawidłowego
funkcjonowania.
Odżywianie dzieci uzależnione
jest od rodziców, dlatego też na
spotkaniach ogólnych z rodzicami
podkreślano wagę spożywania przez
dziecko w domu śniadania,
właściwego przygotowania posiłku dla
dziecka, przypominano o zdrowotnych
walorach owoców i warzyw.
Zdrowo i wesoło
Na stałe, jako realizacja zagadnień edukacji zdrowotnej wpisane są zajęcia, zwłaszcza
edukacji wczesnoszkolnej i techniki, na których uczniowie samodzielnie przyrządzają
zdrowe potrawy składające się z kanapek, surówek i soków. Na zdjęciach można zobaczyć
uczniów klasy I, którzy przygotowują
smaczne, zdrowe kanapki. Poprzez zbiorowe
przygotowanie i spożywanie tych potraw
zachęca się uczniów do częstego sięgania po
naturalne witaminy.
Co roku w klasach starszych organizowany
jest konkurs sałatek. Biorą w nim udział
drużyny z klas IV – VI. Uczniowie wykazują
się niezwykłą pomysłowością w znakomitym
doborze składników i sposobie prezentacji
samodzielnie przygotowywanych sałatek.
W naszej szkole od wielu lat
organizujemy apele o tematyce zdrowotnej.
Oprócz inscenizacji przygotowanych
przez naszych uczniów nawiązujemy również
współpracę z różnymi instytucjami.
Firma Swedeponic przygotowała prezentację i pokaz zdrowej żywności do smaku
doprawianej naturalnymi ziołami.
W ramach godzin wychowawczych
i pozalekcyjnych uczniowie z klas starszych
przygotowują prelekcje dla najmłodszych
dzieci na temat zasad zdrowego stylu życia.
Na podstawie utworów literackich lub
własnego tekstu prezentują krótką
inscenizację, pokazują piramidę zdrowia
wraz z instruktażem oraz zadają młodszym
kolegom zagadki. Zachęcają ich do
zdrowego odżywiania i zwracają uwagę na
potrzebę ruchu. Szkoła aktywnie włącza się
do akcji propagujących zdrowe odżywianie
i aktywne spędzanie wolnego czasu,
organizowanych przez rożne instytucje. W celu poprawy bezpieczeństwa w naszej szkole zorganizowano kilka spotkań
z osobami, które się zajmują tym
zagadnieniem. Jednym z nich
było spotkanie uczniów klas 0-
III z pracownikami
Małopolskiego Ośrodka Ruchu
Drogowego. Zaproszeni goście
przypomnieli zasady ruchu
drogowego. Zwrócili uwagę na
to jak i w których miejscach
można przechodzić przez drogę.
Zachęcali do noszenia
odblasków. Uczniowie z uwagą
słuchali prelekcji i czynnie brali
udział w pogadance. Każdy
z uczestników otrzymał małą
niespodziankę w postaci
odblasków.
Na spotkania dotyczące bezpieczeństwa wielokrotnie zapraszano policjantów. Każde
spotkanie dotyczyło innej tematyki.
Jedno z nich dotyczyło zagrożeń, jakie
niosą materiały pirotechniczne.
Zaproszeni goście przestrzegali dzieci, że
zakupu i odpalania środków
pirotechnicznych mogą dokonywać
jedynie osoby pełnoletnie. Wspomnieli
jak należy zachować się w przypadku
znalezienia podejrzanych przedmiotów.
Największą atrakcją dla dzieci był pokaz
pirotechniczny. Na przykładzie arbuza,
który zniknął w sekundzie z pola
widzenia, pokazano skutki, jakie mogą
spotkać tego, kto będzie bawił się materiałami pirotechnicznymi.
Innym razem policjanci zaprezentowali uczniom film na temat przemocy w Internecie.
Zwrócili uwagę na skutki długotrwałego korzystania z sieci oraz zawierania znajomości
przez Internet. Uczniowie
z zaciekawieniem wysłuchali
komentarza. Następne spotkanie
z pracownikami policji dotyczyło zasad
bezpiecznego poruszania się po
drogach, uprawiania sportów zimowych,
korzystania z komunikatorów
internetowych, zwłaszcza GG lub Tlen
(nie udzielanie informacji o danych
osobowych i miejscu zamieszkania).
Policjant zwrócił też uwagę dzieci na
sposób rozmowy z nieznajomymi,
przestrzegł przed wsiadaniem do
nieznanego samochodu, otwieraniem
drzwi obcym osobom i braniem
słodyczy od przygodnie
spotkanych ludzi. Kolejnym
ważnym tematem była
prezentacja sposobu zachowania
się człowieka w obecności
atakującego psa. Dzieci
samodzielnie ćwiczyły pozycję
ciała, która chroniła głowę i szyję
przed atakującym zwierzęciem.
W naszej szkole odbyła się
również prelekcja przygotowana
przez pracowników z Wodnego
Komisariatu Policji w Krakowie.
Tematem spotkania dla uczniów
klas O-VI było bezpieczeństwo
nad wodą. Panowie policjanci opowiedzieli uczniom jak bezpiecznie korzystać
i zachowywać się na kąpielisku, jak odczytywać znaki ostrzegawcze, jak prawidłowo
ubierać kamizelkę ratunkową, pokazali jak zbudowana jest łódka, przypomnieli zasady
udzielania pierwszej pomocy i telefony alarmowe.
Oprócz policji naszą szkołę odwiedzili również ratownicy GOPR, którzy przypomnieli
o zasadach bezpiecznego korzystania z tras narciarskich, opowiedzieli o sposobie udzielania
pomocy osobom chorym lub zaginionym w górach.
Realizacja zagadnień bezpieczeństwa
na drodze miała miejsce również
w ramach akcji „Odblaskowa szkoła”.
Dzieci zostały wyposażone w elementy
odblaskowe, zorganizowano spotkanie
z policjantem, które dotyczyło zasad
ruchu drogowego.
W czasie lekcji wychowawczych
uczniowie starszych klas rozwiązywali
łamigłówki, krzyżówki i rebusy,
poznawali znaki drogowe, dla klas I-III
zorganizowano szkolny konkurs plastyczny na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Oprócz utrwalania teorii na zajęciach
pozalekcyjnych zorganizowano sprawdzenie
umiejętności praktycznych. Uczniowie, którzy
wykazali się znajomością przepisów ruchu
drogowego mogli przystąpić do egzaminu na
Kartę rowerową.
Ponadto każdy nowy temat, poruszany
w ramach promocji zdrowia, umieszczany jest
na szkolnych tablicach informacyjnych. W ostatnich latach na prelekcjach i spotkaniach
ogólnych z rodzicami poruszano zagadnienia dotyczące Europejskiego Kodeksu Walki
z Rakiem. Pracę nauczycieli wspierali zapraszani do szkoły lekarze specjaliści oraz
pielęgniarki. Wiele materiałów dostarczających wiedzy o chorobach cywilizacyjnych
otrzymywaliśmy z Małopolskiej Sieci Szkół Promującej Zdrowie. W ramach kampanii
prowadzone były szkolenia nauczycieli z innych szkół, przygotowujące do przeprowadzenia
pogadanek dla uczniów, rodziców oraz grona pedagogicznego. Zachęcano palaczy do
rzucenia nałogu, a mamy do zgłoszenia się na badania profilaktyczne mammografii
i cytologii.
Dzięki podjętym działaniom
nasza szkoła w 2005 r. otrzymała
Certyfikat przynależności do sieci
Szkół Promujących Zdrowie. Realizacja zadań sprawiła,
że uczniowie bardziej dbają
o własne zdrowie, są sprawniejsi fizycznie, bardziej zahartowani i odporniejsi psychicznie.
Oprócz tego mają wyrobione umiejętności i nawyki służące poprawie bezpieczeństwa
w życiu osobistym i publicznym.
Program adresowany jest do uczniów klas I – VI oraz oddziałów przedszkolnych.
Jego realizacja następuje podczas zajęć lekcyjnych, w czasie wycieczek, imprez
okolicznościowych oraz spotkań z różnymi zaproszonymi osobami zajmującymi się
zdrowiem i bezpieczeństwem. Przy wykonywaniu poszczególnych zadań programu szkoła
współpracuje z różnymi instytucjami. Działy tematyczne programu to: wady postawy
u dzieci, higiena osobista i otoczenia, aktywność uczniów, bezpieczeństwo na co dzień,
zdrowy sposób odżywiania oraz prawidłowe relacje międzyludzkie.
Szkoła tworzy warunki do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu
i bezpieczeństwu. Rozbudza zainteresowania dzieci własnym zdrowiem i rozwojem oraz
ułatwia nabywaniu podstawowych umiejętności dbania o zdrowie. Uwzględnia edukację
zdrowotną w programach nauczania, wychowania i profilaktyki. Wyposaża uczniów
w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego
zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska fizycznego.
Opracowanie: Wiktoria Koszyk - koordynator ds. realizacji programu zdrowotnego w Szkole
Podstawowej w Kluszkowcach