6
inhoudApril/mei
2013
31
80
36
84
60
18
26
6 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013
• C
over
foto
graf
ie G
etty
OP DE COVER 10 Rosa en Jonas voeren een vreemd
telefoongesprek! Met schrijfwedstrijd! 18 Een eigen moestuin, buiten sporten en
olifanten redden. Zeven meisjes vertellen over hun liefde voor de natuur.
26 Hoe groen ben jij? Doe de test! 80 Ezzie’s ZuperZen
ontspanningsrubriek.
LEKKER LEZEN 46 Lekker lezen.
Met winacties! 48 Leesgek.
50 Interview met Anke Kranendonk + extra lang leesfragment. Met winactie!
LEKKER ETEN 65 Eetweetjes.66 Energybar-top 5 van
Francine. Met wedstrijd!68 Vragen over eten of je lichaam?
Lotte helpt!70 Ammy maakt crêpes met fruit.72 Eetpaspoort van Diemmy.
IN DIT NUMMER: 3 Voorwoord van Francine.
5 Positivo-mini-poster.
8 Mail Francine.
16 Digitaal nieuws.
25 Uitslag Grote Natuur-Enquête. 31 Superhip: pothole gardening! (Maak een
mini-tuintje.) Met wedstrijd! 34 Vrolijke voorjaarsspullies shoppen.
36 Hoe overleven vlinders? Begin een vlinderplantentuin! Met wedstrijd!
39 Uitkniptips.
40 Strip over Stella.
44 Ik heb heimwee! Lezers helpen lezers.
55 Mailen met Rosa.
56 Ruby heeft astma. 60 Knutselen met blikjes. Met wedstrijd! 63 Hoe werd dit kleurige landschap
geschilderd? Kunst kijken. 74 Ezzie’s natuur! Met wedstrijd! 76 Horoscoop met survivaltips.
78 Zo ruim je je kamer op. Met wedstrijd! 82 Schoolpagina’s met tips. Met winactie! 84 Ik en mijn eigen stijl: Emma.
86 Strip over Rosa.
88 Prikbord. Met winactie! 90 Hoe overleef ik…-nieuws. 91 Volgende nummer.
Wil je een abonnement? Kijk voor de aanbiedingen op pag. 42
en 73.
nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur
Rosa zegt: Heee, die Joonieee, bruine bonieeee!
Hoe is het?
Jonas ZEGT: Au, gil niet zo in mijn oor! Het
gaat prima, maar je stoort me, ik ben bezig.
Rosa zegt: Dan moet je je telefoon niet
opnemen.
Jonas ZEGT: Sorry, dat deed ik automatisch.
Rosa zegt: Sorry? Gaat het verder wel goed met je?
Jonas ZEGT: Ja, prima, dat zei ik toch...
de dotterbloem... de dotterbloem, wat rijmt er
nou op dotterbloem?
Rosa zegt: Geef ’m van katoen!
Jonas ZEGT: Wat?
Rosa zegt: Je vroeg wat er rijmde. Doem.
Zoem, poen, uh nee...
Jonas ZEGT: Dotter... dotje...
Rosa zegt: Snotje!
Jonas ZEGT: Wat?
Rosa zegt: We zijn toch aan het rijmen?
Jonas ZEGT: Nee, ik ben een
gedicht aan het maken, dat is
iets anders dan rijmen. Een
andere bloem is beter... Een die
hier groeit en nu bloeit, uh... maarts viooltje,
judaspenning, lisdodde, jeetje, daar rijmt allemaal niks op.
Rosa zegt: Zijn dat allemaal bestaande planten?
Jonas ZEGT: Ja, wat dacht je dan? Dat ik ze ter plekke verzin?
Rosa zegt: Joon, mijn mond hangt open van bewondering. Ik werk dan wel in
een bloemenwinkel, maar ik heb er nog nooit van gehoord.
Jonas ZEGT: Wat in een bloemenwinkel verkocht wordt is ook geen natuur. Dat is nepnatuur.
Niks zo mooi als een bos wilde bloemen in een vaas. Kamille... ik zou wille... Aaargh!
Het is half zeven 's ochtends, in de stad én op het platteland. Rosa (stadskind) en Jonas (romantische
tuinkabouter) voeren een héél vreemd telefoongesprek!
Is de natuur belangrijk voor je?Heel belangrijk 38%Best belangrijk 56%Niet zo belangrijk 6%
uit de lezers-Enquête
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ Rosa!!! ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
Hoe overleeft Rosa...
Tek
st F
ranc
ine
Oom
en •
Ill
ust
rati
es A
nnet
Sch
aap
zonder de natuur?
10 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013
Rosa zegt: Dit is een raar telefoongesprek!
Jonas ZEGT: Zeg dat wel. Ik zei toch dat ik
druk bezig was. Primulalalala...
Rosa zegt: Jonas, heb je gedronken?
Jonas ZEGT: Om half zeven ’s ochtends? Gedronken van de nectar van jouw lippen....
mm... niet gek. Bruikbaar. Maar zou er wel nectar in een dotterbloem zitten? Mijn liefste,
mijn dotterbloem... Nee. O, hoe overleef ik deze dichterlijke crisis?
Rosa zegt: Joons, ik ga 112 bellen. Je spoort niet meer. Of geef me je moeder of vader.
Jonas ZEGT: Die zijn niet thuis. Ze zijn weg dit weekeind, naar familie in Sneek, of in
Harlingen of Lutjebroek. Misschien beter speenkruid, dat bloeit nu ook. Of nóg beter:
maagdenpalm! Ja... in de maagdenpalm van jouw hand. Oew! Die is mooi, dank je wel Rosa!
Rosa zegt: Graag gedaan, maar wat heb ik gedaan?
Jonas ZEGT: Ik zat vast in een dichterlijk dilemma en jij hebt me eruit geholpen.
Maagdenpalm is blauw, hemelsblauw... jouw ogen...
Rosa zegt: Zeg, meneer de dichter, wat is die herrie op de achtergrond?
Jonas ZEGT: Herrie?
Rosa zegt: Ja... pieperdepiepppptirpknirpfuutpuutpiep! Het klinkt alsof mijn
gehoorapparaat kapot is.
Jonas ZEGT: Sinds wanneer heb jij een gehoorapparaat?
Rosa zegt: Ik leen ’m wel eens van mijn opa.
Jonas ZEGT: Voel jij je wel goed verder?
Rosa zegt: Beetje pijn aan m’n voeten, maar verder prima hoor! Beetje melig misschien.
Wat is nou die herrie?
Jonas ZEGT: Dat zijn vogels, sufferd!
Rosa zegt: Vogels? Zo veel?
Jonas ZEGT: Het is lente en ik woon in Limburg, buiten, op een boerderij, weet je nog?
Rosa zegt: Ja, in Limbolonië, midden in de rimboe.
Jonas ZEGT: Midden in de natuur zal je bedoelen! Prachtig geluid, hè?
Mijn raam staat open. Tegenwoordig barsten ze met zijn
allen rond deze tijd los. Het duurt een half uur en dan
houden ze er even plotseling mee op als ze ermee
begonnen zijn. En elke dag is het wat vroeger.
Dit is het mooiste moment van de dag.
Het dichterlijk uur...
Rosa zegt: Ik hoor hier anders niks!
Jonas ZEGT: Nee, suffie, jij woont midden
in de stad. Jullie hebben alleen maar duiven.
Rosa zegt: Niet waar! En parkieten.
Massa’s groene parkieten.
Jonas ZEGT: En roze olifantjes zeker. Voel jij
je wel goed, Rosa van Dijk? En hoezo bel jij
me om half zeven ’s ochtends?
Rosa zegt: Omdat jij de enige bent die op
dit tijdstip opneemt!
Jonas ZEGT: Op zaterdag slaap ik wel eens uit, hoor.
Waar zou je het liefste willen wonen?
In of bij de natuur 40% In een grote stad 19%
In een dorp 41%uit de lezers-Enquête
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ Jonas!!! ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
11nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur
Merel (11) gaat vaak naar haar favoriete plek. Het is een heuvel met een prachtig
uitzicht. Ze kijkt uit op een weiland dat zo in een prentenboek zou kunnen staan.
‘Ik maak graag wandelingen in de natuur. Tijdens het wandelen
maak ik mijn hoofd leeg, waardoor ik helemaal rustig word.
Tegelijkertijd krijg ik door de frisse lucht superveel energie. Ik woon in een klein dorp dat omringd wordt door bos.
Drie keer per week maak ik met mijn hond Flocke een lange
wandeling. Mijn moeder gaat meestal ook mee. Dan kunnen we
lekker bijkletsen. Er is geen afleiding, alleen maar wij tweeën,
Flocke en de natuur. O ja: en af en toe een ree.
Vaak lopen we naar mijn favoriete plek: een heuvel aan
de rand van het bos die uitkijkt over prachtige
weilanden. Er staan grote keien waar we op kunnen
zitten. Dan kijken we uit op groene weilanden
waar koeien en paarden grazen. In de verte hoor
je de vogels kwetteren. Ik ben altijd gelukkig als
ik daar ben. Alles is perfect, het is alsof de tijd
even stilstaat. Ik weet zeker dat ik er nog heel vaak zal komen. En als ik ooit ga verhuizen,
ga ik op zoek naar een nieuwe
perfecte plek.’
Tek
st M
arlie
s R
uijte
r •
Fot
ogra
fie
Ger
linde
de
Geu
s •
Ill
ust
rati
es A
nne
van
den
Ber
g
De een houdt van frisse lucht en mooie vergezichten, de ander gaat al uit
z’n dak van een stekje of een torretje. Zeven lezers vertellen wat de natuur met hen
doet en waarom ze niet zonder kunnen!
Zo overleef ik…
Met de natuur!
18
Schaatsen, skeeleren, hardlopen, kanoën en paardrijden.
Maud (12) doet het allemaal even graag: sporten in de
buitenlucht. Ze zou niet zonder kunnen.
‘Welke sport ik het liefste doe? Ik vind het
allemaal even leuk. Ik heb gewoon mazzel dat ik
het allemaal kan doen. Ik woon in een klein
stadje aan een rivier. Als het zomer is, ga ik
samen met mijn zusje kanoën. Op het water is
het relaxed. Het zonlicht schittert mooi op de
golfjes en het klotst zo lekker om je heen.
Ik word er rustig van. In de winter schaats ik
veel. Ik rij ook wedstrijden. Ik train op de
ijsbaan, maar als het vriest kun je hier in de
omgeving ook schaatsen op natuurijs.
Dat vind ik helemaal geweldig! Om het hele jaar
in conditie te blijven doe ik aan skeeleren
en hardlopen. Meestal ren en rijd ik langs de
rivier. Ik heb dat al talloze keren gedaan,
maar het verveelt nooit.Eens per week ga ik naar mijn leenpaard
Geeltje. Hij is bruin, maar ’s zomers wordt hij
een beetje geel, vandaar die naam. Ik vind
paardrijden een fijne sport, maar ik vind het ook
leuk om Geeltje alleen te verzorgen of de stal uit
te mesten. Het is bijzonder om zo close
met een dier te zijn.’
19
Hoe groen ben jij?Oké, jij gooit nooit je kauwgum(verpakking)
op straat en als je uit je kamer weggaat, doe je (meestal) je licht uit. Maar hoe milieubewust leef
jij verder? Beantwoord de vragen, tel de punten op en kijk hoe hoog jij scoort op de groene meetlat.
En lees de groen = doen-tips ter inspiratie!
Het jurkje dat je eerst vaak aanhad, vind je nu opeens saai en stom. Wat doe je ermee?
2) Ik geef het aan mijn zusje of aan
de kringloopwinkel.
1) Weg met dat ding, onder m’n
bed of in de vuilnisbak.
3) Ik ga op zoek naar knoopjes,
lintjes en stiften en maak er een
leuk en hip rokje van.
Jij mag kiezen wat jullie vanavond eten. Wat ligt er op je bord?
2) Gebakken aardappeltjes, sla en
een stukje biologisch vlees.
3) Pasta met groente en kaas en/of
vega-gehakt.
1) Hotdogs of een kroket, met
frietjes natuurlijk.
Je gaat winkelen. Hoe neem je je aankopen mee?
1) Bij elke winkel koop of krijg ik
nieuwe plastic tasjes.
3) Ik neem een plastic of katoenen
tas mee van huis waar alles in
gaat.
2) Ik neem de eerste plastic tas
aan, daarna kan de rest erbij.
Gebruik je een broodtrommel en/of drinkbeker?
1) Nee, plastic zakjes
en een pakje
drinken of
wegwerpflesje.
2) Nee, maar ik
hergebruik mijn
plastic flesje.
3) Ja, dat is hip en eco!
Doe de test!
Tek
st Il
se S
aven
ije •
Fot
ogra
fie
Ann
et S
chaa
p, D
ebor
a va
n de
r S
chaa
f, M
aart
je K
uipe
r
26 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013
Je wilt je kamer veranderen, maar een grote make-over mag niet van je ouders. Wat doe je?
3) In de kringloopwinkel snuffel ik
naar oude maar leuke spulletjes
die ik kan pimpen.
1) Ik koop goedkope kaarsjes,
kussentjes en fotolijstjes, alles
samen voor een paar euro. Dat
is slim shoppen!
2) Ik ruim mijn kamer op en zet de
boel anders neer. En wie weet
koop ik nog iets leuks nieuws.
Hoe lang sta je onder de douche?
3) Een paar minuten.
2) Tien minuten.
1) Het liefst een half uur!
Het is lente, dus tijd voor een picknick met vriendinnen! Waar eten jullie mee?
1) Met plastic wegwerp-bestek en
-bordjes.
3) We nemen allemaal wat bestek
en glaasjes mee van huis. Thuis
wassen we het af.
2) Ik koop wat papieren wegwerp-
bordjes en neem bestek mee
van huis.
Je hebt 3 euro in je zak en je hebt opeens ontzettende zin in chocola. Wat doe je?
1) Ik koop goedkope chocola
(zoveel mogelijk voor m'n geld).
2) Ik probeer een reep te kopen
met een ‘fair trade’ of ‘Max
Havelaar’-logo.
3) Ik koop mijn fair
trade, slaafvrije,
biologische
chocoreep bij
de natuur-
winkel.
Hoe ga je om met elektrische apparaten?
1) Eh... mijn oplader hangt altijd in
het stopcontact en ik vergeet
regelmatig het licht uit te doen.
3) De tv en computer blijven nooit
op stand-by staan, de oplader
gaat er zo snel mogelijk uit en de
lichten staan niet onnodig aan.
2) Ik vergeet wel eens een licht uit te
doen of de computer uit te zetten,
maar ik probeer erop te letten.
Je loopt met je vader of moeder in de supermarkt. Welke groente kies je?
2) Andijvie of sla van Hollandse
bodem.
1) Sperzieboontjes. Oh, komen
ze uit Kenia?
3) Supermarkt? Ik haal mijn groente
uit mijn eigen moestuintje!
27nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur
Tek
st F
ranc
ine
Oom
en e
n In
gebo
rg S
chav
emak
er •
Fot
ogra
fie
Ste
ve W
heen
, Ing
ebor
g S
chav
emak
er •
Ill
ust
rati
es P
etra
Baa
n
PHG is geen variant van ADHD, maar een nieuwe street art rage! Het is een
vorm van urban gardening (oftewel: wild tuinieren). En het is heel makkelijk en
leuk om zelf te doen.
Maak de wereld groener, grappiger en vrolijker met
Pothole betekent kuil of gat en gardening tuinieren. Een ‘pothole
garden’ is een openbaar miniatuur-tuintje dat (vaak) aangekleed
is met piepkleine spulletjes. Met PHG verras je mensen en je
vrolijkt plekken op die wel een oppeppertje kunnen gebruiken.
Met PHG maak je je omgeving groener, kleurrijker, grappiger en
vrolijker! PHG is makkelijk, goedkoop en heel leuk om te doen.
Alleen, of samen met je vriendinnen. Maar pas op, het is verslavend! Eén mini-tuintje smaakt naar meer!
Dit heb je nodig:♥ een zakje potgrond of aarde
♥ bloemen en plantjes
♥ een schepje
♥ een plastic waterfles of gieter
♥ miniatuur-spulletjes zoals
een speelgoedautootje,
een Lego-, Duplo- of Playmobil-
poppetje, een (ijs)parasolletje,
een plastic diertje, of iets uit
je poppenhuis R.
pothole gardening (PHG)
Graaf eens tussen je afgedankte speelgoed! (Of dat van je broertje/zusje. Wel even vragen, om drama te voorkomen R).
31nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur
koninginnepage
Vlindertuin
distelvlinderatalanta
dagpauwoog
gehakkelde aurelia
kleine vuurvlinder
citroenvlinder
kleine vos
landkaartje
Yzerh
ard
Mar
griet
Afrikaantje
Marjolein
Vetk
ruid
(sedu
m)
Bud
dleja
(oftew
el: V
linde
rplan
t)
(Wilde) tijmDophei
Mun
t
Lav
ende
l
Bran
dnete
l
• T
ekst
en
Ill
ust
rati
es F
ranc
ine
Oom
en
WedstrijdMaak je eigen
natuur-moodboard!Zie hoeoverleefik.nl.
De app is gratis!
Op kamp met Hoe overleef ik…
Hebben je ouders en jij al plannen voor de
zomervakantie? Misschien heb je nog wel een
week over voor het supergezellige Hoe overleef ik…-vakantiekamp! De kampen worden
georganiseerd door Vinea enFrancine. Je kunt
er dansen, toneelspelen, spellen doen, schrijven, koken, survivallen in de natuur, en nog veel
meer. En natuurlijk komt Francine langs!
Je kunt zelf een week kiezen waarin jij mee kunt.
Kijk op facebook.com/oeoverleefikvakantiekampen
Hoe overleef jij zonder NY?Heb je na het lezen van het boek
Hoe overleeft Rosa in New York? ontzettende zin gekregen om naar
New York te gaan, maar kun je je
ouders niet zo gek krijgen?
Hotel New York in Rotterdam is een goed alternatief!
Francine was er op 2 maart voor een Meet & Greet, ter ere van de recensie-filmpjes-wedstrijd.
Het winnende filmpje van Amélie kun je bekijken op
rosaenco.nl. Ga voor het laatste
nieuws over het boek
ook naar facebook.com/rosaenco
Super-appHet gaat goed met de Hoe overleef ik…-app:
hij is al bijna 50.000 keer gedownload, en
staat op nummer 1 in de categorie Boeken.
Heb jij de app nog niet? Hij is gratis te
downloaden en er is elke dag iets
nieuws te beleven. Stel je vragen
aan het Orakel, krijg een
survivaltip of bekijk het nieuws.
4x Lena LijstjeKen je Francines boeken
over Lena Lijstje al?
Lena’s ouders gaan
scheiden, ze krijgt twee
stiefmoeders, ze wordt
verliefd en heeft haar
handen vol aan de hond
Bibberbertje en zwerver
Theo. Gelukkig is Lena goed
in het maken van lijstjes! De dikke Lena Lijstje
kost € 15,- en bevat alle vier de boeken over Lena.
nieuws
of op vinea.nl en
klik op Hoe
overleef ik…
• S
amen
stel
ling
Red
actie
• I
llus
trat
ies
Ann
et S
chaa
p
KinderjuryHoe overleef ik... (zonder) vriendschap & liefde? doet
mee aan de Kinderjury 2013!
Je kunt erop stemmen tot en
met 17 mei via kinderjury.nl. Je kunt dit boek met
superhandige informatie,
strips, survivaltips en
invulpagina’s nu ook cadeau krijgen bij een
abonnement (kijk op pag. 42).