MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Doğa, çevre ve kent ÇEVRE SORUNLARI
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Çevre sorunları ve ekoloji kavramı
Çevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfüs artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik santrallerle ilgili sorunlşar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pekçok ülkesinde çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir.Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin tanımından yola çıkarak ormanclık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir. Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM PROBLEMLERİ
1. İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ)
2. HAVA KİRLENMESİ3. OKSİJEN AZALMASI4. ASİT YAĞMURLARI5. OZON TABAKASI DELİNMESİ6. ÇEVRE KİRLENMESİ 7. SAÇILAN PETROLLER8 GÜRÜLTÜ9. GÖRÜNTÜ KİRLENMESİ10. PETROL HARPLERİ
11. NÜFUS ARTIŞI
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
HAVA KİRLİLİĞİNE SEBEP OLAN FAKTÖRLER
1. SÜLFRİK MADDELER
2. TANECİKLİ MADDELER (TOZ)
3. HİDROKARBONLAR
4. AZOT İÇEREN MADDELER
5. KARBONMONOKSİT(CO)
6. FOTOKİMYASAL OKSİDASYON
7. RADYOAKTİF MADDELER
8. SPESİFİK KİRLETİCİLER
KİRLİLİK KAYNAKLARI
I. DOĞAL KAYNAKLAR a) VOLKANİK PATLAMALAR b) ORMAN YANGINLARI c) BİTKİ & ORGANİK MADDELER AYRIŞMAII. YAPAY KAYNAKLAR
a) FOSİL YAKIT TÜKETİMİ
b) MADEN ÇIKARMA,
b) MİNERAL PROSESLER
(KÖMÜR, ASBEST, ÇİMENTO,
CAM , SERAMİK vb..)
c) METALURJİK PROSESLER
d) KİMYASAL PROSESLER
e) KAĞIT ÜRETİMİ
f) NÜKLEER
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Dünya Doğal Kaynaklarının Tükenmesiyle ilgili Bazı Trendler (WWR),
AZALMA TAHMİNİ TREND
Dünya ekosistem sağlığı:
% 30 son 25 yılda Artan azalış
Doğal ormanların alanı % 13 son 30 yılda
Doğal su ekosistem endeksi
% 50 son 25 yılda Daha hızlı azalma
Deniz ekosistem endeksi % 40 son 25 yılda Daha hızlı azalma
Verimli topraklar: % 25 son 25 yılda
Aynı ya da daha büyük azalma
Afrika % 30
Asya % 27
Latin Amerika % 18
DÜNYANIN SAĞLIK DURUMU
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Doğa, çevre ve kent KÜRESEL ISINMA
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Küresel Isınma nedir?• Sera gazlarının atmosferde birikmesi ile yeryüzü ile yeryüzüne yakın atmosfer tabakalarında sıcaklığın artması
Küresel İklim Değişimi nedir?• Küresel ısınmaya bağlı olarak, diğer iklim elemanlarının değişmesi
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Patagonya Buzulları 1928
Patagonya Buzulları 2004
Kuzey Kutbu 2002
1998 yılında Dünya sıcaklık ortalaması, 1961 – 1990 yılları arasındaki ortalama dünya sıcaklığından 0,57ºC fazla
Kuzey Kutbu 1918
Binlerce, milyonlarca yıllık buzullar erimeye başladı.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
• Son 50 yılda Antarktika’da 2,5 °C’lik sıcaklık artışı ölçüldü.
Klimanjaro Dağı (1993 Yılı) Klimanjaro Dağı (2000 Yılı)
• 1860 yılından günümüze küresel ortalama hava sıcaklıklarında 0,4 - 0,8ºC artış olmuştur. Bu geçen 1000 yılın herhangi bir döneminden daha büyüktür.• Son buzul çağında yerküre ortalama sıcaklığı bu güne göre 5 ºC daha soğuktu.
Klimanjaro’nun buzullarını eriten sebep nedir?
Kaynak: Bergkamp, G. Orlando, B. And Burton I. (2003). Change. Adaptation of water management to climate change. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. page.3
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
• Sera gazlarını fazla üretiyoruz • Ormanları yok ediyoruz, yakıyoruz.
• Çarpık kentleşiyoruz
• Hızlı sanayileşiyoruz
• Denizlerdeki bitkisel planktonların yok olmasına sebep oluyoruz
Küresel ısınmaya biz sebep oluyoruz !
• Yanlış tarım yapıyoruz
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Kömür Petrol Doğal gaz
Karbondioksit
Halokarbonlar
Buzdolapları İtici gazlarKlimalar
İşte bu gazları atmosfere salarak küresel ısınmaya neden oluyoruz.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Ya
şam
düş
man
ı ozo
n
OzonDiazot monoksit
Egzoz Gazları Azotlu Gübreler Anız Yakma
Metan
Çöp Yığınları Hayvan Gübresi Pirinç TarlalarıBataklıklar
Sadece onlar değil bu gazlar da var
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Karbondioksit% 50
Azot oksitler% 5Ozon
% 7
Metan% 13
Halokarbonlar(CFC,HCFC,HFC)
% 17
Kaynak: Dialog-Zeitschr-3/1995, s.9
Peki, “suçlu” gazların payları ne kadar?
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Geleceğimiz daha sıcak ve daha kurak olabilir.
KuraklıkAşırı sıcaklık ve yangınlar
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Seller
Artan doğal afetlerin ve yangınların nedenini biliyor muyuz?
Kasırgalar
2005 yılı Katrina ve Wilma, 2007 yılı Florida Kasırgaları
Enerji ve Enerji ve
İklimİklim
Global Sıcaklik °C
Fırtına hasarı
Fosil yakıt tüketimi
RUSYA
KUZEYKUTBU
KANADAALASKA(U.S.A)
GRÖNLANDADASI
Kuzey kutbundaki buzulların erimesiKuzey kutbundaki buzulların erimesi
RUSYA
KUZEYKUTBU
KANADAALASKA(U.S.A)
GRÖNLANDADASI
(YAZ) (YAZ)
Hidrokarbonlardan meydana gelen tortul kayalarda oluşan koyu renkli, yoğun yanıcı
petrol
Petrol
Kirliliğin ana kaynaklarından biri
Petrol mağduru bir kuşAtmosfere atılan sınai emisyonlar
Bir tanker enkazıİklim DeğişikliğiFosil yakıtların yakılması karbondioksit üreterek sera etkisini arttıracak ve gelecekte iklim üzerinde büyük bir değişikliğe sebep olacak küresel ısınmaya yol açacaktır.
Deniz kirliliği
Sağlık Konuları
Her yıl denize dökülen petrol, denizde yapılan sondaj çalışmaları ve lağım atıkları yüzünden tahmini olarak 3 milyon ton petrol denize dökülmeketedir.
Petrolün yan atıkları (ozon, karbon monoksit,Azot oksit ve kükürt dioksit) insan sağlığını ciddi şekilde tehdit etmektedir.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1
MİKTAR TANKER SENE KONUM (Ton)
257,000 Atlantic Empress 1979 Batı Hint Adaları
239,000 Castillo de Believer 1983 Güney Afrika
221,000 Amoco Cadiz 1978 Fransa
132,000 Odyssey 1988 Mid Atlantic
124,000 Torrey Canyon 1967 İngiltere, Channel
123,000 Sea Star 1972 Umman Körfezi
101,000 Hawaiian Patriot 1977 Hawaii Adaları
95,000 Independenta 1979 Türkiye
91,000 Urquiola 1976 İspanya
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2
MİKTAR (ton) TANKER SENE KONUM
85,000 Braer 1993 Shetland Adaları
82,000 Irene's Serenade 1988 Yunanistan
80,000 Aegean Sea 1992 İspanya
77,000 Prestige 2002 İspanya
76,000 Khark 5 1989 Fas
68,000 Nova 1985 İran körfezi
62,000 Wafira 1971 Güney Afrika
58,000 Epic Colocotronis 1975 Batı Hint Adaları
57,000 Sinclair Petrolore 1960 Brezilya
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Fosil Yakıt Zararları Kömür Petrol D. Gazİnsanlara 4.48 3.83 3.09Hayvanlara 0.71 0.72 0.40Orman ve Bitkilere 1.85 1.49 1.21Su Sistemlerine 0.28 1.25 0.21Yapılara 1.22 1.22 0.77Havaya 1.28 1.13 0.82Yüzey Madenciliği 0.69 - -İklim Değişikliği 2.39 1.34 0.94Deniz Yükselmesi 0.32 0.49 0.29Toplam Zarar 13.32 11.47 7.73
FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARI(2000 $/GJ)
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
DÜNYA FOSİL YAKIT TÜKETİMİ (2000)
FOSİL YAKIT TÜKETİMİ MİLYON TON PETROL EŞDEĞERİ (MTOE)
Kömür 2580
Petrol 3146
Doğal Gaz 2241
TOPLAM 7967
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARAR (2000)
Tahmini Çevresel Zarar Miyar USD $
Kömür 1128
Petrol 1188
Doğal Gaz 560
TOPLAM HASAR 2876
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Source: Canadian Energy Supply Source: Canadian Energy Supply and Demand 1993-2010. National and Demand 1993-2010. National
Energy BoardEnergy Board
AKICI FOSİL YAKIT ÜRETİM/TALEP(Petrol ve Doğal Gaz)
Dünya Üretimi/TalebiÜretim Tahmini
Talep Tahmini
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Doğa, çevre ve kent KURAKLIK TEHDİTİ VE KÜRESEL
AÇLIK
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Yasamayan kahramanlardan ve onlarin sahadetlerinin yasayanlarin omuzlarina yiktigi buyuk yuklerden ne kadar cekinsem de bir kehanette bulunmaksizin edemeyecegim. Bunu bir uyari da sayabilirsiniz. Bu gezegende 3 milyari askin insan yasamlarini surdurmek icin gunde 2 dolari bile bulamiyor. Ve dogan her gunle birlikte 40 bin cocuk -yani her saniyede bir cocuk!- suregen aclikla ilintili hastaliklara yakalaniyor.
Ariel Dorfman bu makaleyi ABD'de yayimlanan haftalik haber dergisi TIME'in 20. yuzyilin yuz onemli insani arasinda yer verdigi Che Guevara anisina 14 Haziran 1999'da kaleme almisti. Makaleyi Ertugrul Kurkcu Ingilizce'den cevirdi.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Gıda üretim düzeni bozulacak
Örnek olarak; orta kuşak iklim bölgesinde bulunan buğday yetiştirme alanları kutuplara doğru kayacak. Bu durum bir çok ürün için de geçerlidir.
Anadolu’da buğday yetişmeyecek mi?
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Açlık, yoksulluk ve hastalıklar
Bizleri bekleyen tehlikelerin gerçekten farkında mıyız?
Önce adalar, sonra kıyılar sular altında kalacak
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Doğa, çevre ve kent SAVAŞLAR
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Doğa, çevre ve kent ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Çözüm Yolu
Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak.
Sürdürülebilir Kalkınma
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Bu dünya bize atalarımızın mirası değil gelecek nesillerin bir emanetidir.
Emanete ihanet edildiğini görmek istemiyoruz !
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
• Petrol, kömür ve doğal gaz (fosil yakıtlar) kullanımını sınırlandıralım• Enerjiyi tasarruflu kullanalım
• Güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelelim.
Güneş pilli lamba
Herkesin yapabileceği bir şeyler var !
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Ormanları koruyalım ve miktarını arttıralım
Plansız ve çarpık kentleşmeye izin vermeyelim
1,7 kg Oksijen
2,3 kg CO2
1 saatte
Yetişkin bir ağaç 1 saatte 2,3 kg karbondioksiti alıp 1,7 kg oksijen
verir.
Herkesin yapabileceği bir şeyler var !
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Buzdolabınızın kapağının iyi kapanıp kapanmadığını kontrol ederek enerji tasarruf edin.
Yeni bir buzdolabı 8-10 yaşında olandan çok daha az enerji tüketir.
Buzdolabınızı güneş alacak yere, soba veya radyatör yanına yerleştirmeyiniz.
Buzdolabına sıcak malzeme koymayınız.
Üstü açık sıvı yiyecekler nem oranını arttırarak kompresörün daha fazla çalışmasına neden olur.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Enerjiyi tasarruflu kullanın
Enerji tasarruflu ampulleri kullanın.
Tasarruf ampullerin kullanılması konusunda dünya çapında bir karar alınsaydı ; kömürle çalışan yüzlerce santral kapatılırdı.
Enerji tasarruflu lamba akkor lamba göre % 80 kadar enerji tasarrufu sağlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Televizyon, bilgisayar, yazıcı, VCD, CD gösterici, gibi elektronik aletleri “bekleme durumunda” (stand-by) bırakmayın.
Bu tip enerji tüketimine sızıntı adı verilmektedirve aletin açık iken harcadığı enerjinin yaklaşık % 5'i kadardır.
Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve VCR'lar kayıp enerjiyi %75'e kadar azaltmaktadırlar.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya soğuk suyla yıkamalı, durulama ise soğuk su ile yapılmalıdır.
Çok kirli değil Ilık su
Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalıdır.
Enerjiyi tasarruflu kullanın
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Kaynak: www.eie.gov.tr
Tüketim alışkanlığınızı değiştirin.
Geri dönüşümü mümkün olan şişe ve kutulardaki yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm çöp kutusuna atın.
Çöplerin yüzde 50’si geri dönüşüme uğrasa, daha az karbondioksit gazı açığa çıkar.
Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su kaybına neden olur. Bu suyla yılda 900 kere duş yapılabilir.
5 dakikalık duşla yetinin. Daha az su tüketirsiniz.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Binaların yalıtımı ile %25 den %50’ye varan yakıt tasarrufu sağlar. Çatı, kapı ve pencerelerinizin yalıtımını yapınız.
Evinizin dış cephesini koyu renkle boyamak sıcaklığı muhafaza eder.
Pencereler ve kapılar, ısının dörtte birinin kaybına neden olmaktadır. Çift cam veya ısıcam ısı kaybını yarı yarıya azalmaktadır.
Pencere bandı ve süngerler kullanınız.
Evinizin duvarlarını yalıtın.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Havayı değil binalarımızı ısıtalım.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Kaloriferin derecesini çok açmayın.
068
+ºC
20
Oda sıcaklığını 1°C arttırmak için yaklaşık % 6 oranında daha fazla yakıt gerekmektedir.
Oda sıcaklığı • 23 °C iken ısı kaybı 100 ise;• 22 °C olursa % 6 tasarruf• 21 °C olursa % 12 tasarruf • 20 °C olursa % 18 tasarruf sağlanabilir.
Fazla sıcakta pencereleri açmak yerine radyatör musluğunu kısınız. 2 saat açık duran pencerelerden50-75 kW/m2 yıl ısı kaybı olduğu söylenebilir.
Oda ısısına duyarlı termostatik vanalar kullanın.Kaynak: www.eie.gov.tr
Fosil yakıt tüketiminizi azaltın.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Aracınızı gerekmediği zamanlarda kullanmayın. Toplu ulaşım araçlarını kullanın.
Lastiklerinizin hava basınçları düşük ise yakıt tüketimi artar.Gereksiz yere ani fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır. Camları açık olarak Saatte 100 Km'lik bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep olur.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Tatilinizi yakın yerlerde yapın. Böylece kişi başına harcanan yakıt azalmış olur.
Araçlar da fosil yakıt kullanır!
Mevsim sebze ve meyvesi tüketin. Dış ülkelerden ithal edilen ürünler çok yakıt tüketilmesine neden olur.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
YENİ BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI
1. NÜKLEER REAKTÖRLER2. GÜNEŞ ENERJİSİ3. RÜZGAR ENERJİSİ4. BİYOKÜTLE 5. DENİZ / SU ENERJİSİ6. JEOTERMAL ENERJİ
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
YENİ ENERJİ KAYNAKLARININ DEZAVANTAJLARI
SONUÇ:DEZAVANTAJLARI ORTADAN KALDIRACAKBİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR
1. KESİNTİLİ OLMALARI 2. TÜKETİM MERKEZLERİNDEN
UZAKTA3. YAKIT DEĞİL4. DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ)5. TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ)
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
BAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİ
SONUÇ:BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI
1. DEPOLANABİLİR OLMALI
2. TAŞINABİLİR OLMALI3. YAKIT OLMALI4. EKONOMİK OLMALI5. YENİLENEBİLİR
OLMALI6. TEMİZ OLMALI
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
YAKIT SEÇİM KRİTERLERİ
Araç yakıtı Enerji çevirim yöntemleri Kullanım verimi Çevreye uyumluluk Güvenlik Ekonomik (efektif maliyet)
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Neden Hidrojen Enerjisi ?• Petrol, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtların KESİNLİKLE
tükeneceğinin herkes tarafından iyi bilinmesi
• Bu yakıtları fiyatlarının gün geçtikçe artacağı
• Alternatif bir sentetik yakıta ihtiyaç duyulması
• Roketler için hidrojen’in mükemmel bir yakıt olması
• Hidrojenin son derece güvenli olması
• Fosil yakıtlardan farklı olarak, alevli yanmanın yanı sıra
katalitik, kimyasal veya elektro-kimyasal çevrimlerle enerji
üretebilmesi
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif arayışları Gerçek olmayan insan ilişkileri, sanal bağımlılık,
kendimizin planlamadığı bir mesai, stresli çalışma ortamı, kafaya saksı düşme riski, deprem riski, ulaşımda-sanal ortamlarda yitirilen zamanlar, hızlı yaşama metabolizmanın tepkisi, sağlıksız beslenme, artan kanser, kalp, tansiyon gibi yıkıcı hastalıklar, tüketim çılgınlığı, TV, çocukların eğitimi, ekosistemin çöküşü, savaşlar, işgaller, küresel iklim değişikliği, ötelenen buzul çağı, ozon tabakası, pahalıya satılan organik ürünler, ekoloji tacirleri, GDO’lu gıdalar, doğadan kopuk bir yaşam...
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Birlikte üretip, doyup, yaşayan, doğadan almaktan çok vermeyi düşünen bir projeye yaşamları uyarlamak…
Küreselleşmeyle başlayan sürecin kültürdeki olumsuz etkilerini ve olası çözümleri bulmaya çalışmak
Alternatif arayışları
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar
Kimi zaman yaşama atfettiğimiz anlamlar ve değerler farklı olsa da tüm bu zenginlikleri yaşamak, arayışların bitmediğini görmek çok güzel..
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar
Birkaç yüz (ya da daha fazla) kişiden oluşan ve özellikle küresel ekonomiye alternatif yaratma idealini paylaşan bir topluluğun başarı şansı büyük ölçüde artar. Böylece ekoköy modeli, bir deneme ve icat laboratuarı olarak kendiliğinden ortaya çıkar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar - ekoköy Findhorn ve Damanhur’un birçok ortak yönü var. Her ikisi de çok belirgin
tarihsel anlarda, 1960’lar ve 1970’lerin başında çok küçük girişimler olarak başladı. Her ikisi de geçmişte ve bugün bulundukları faaliyetlerinde çok güçlü ruhsal bir odaklanmaya sahip. Her ikisi de kendilerini ekonomik olarak çökertilmiş ve marjinalleştirilmiş alanlara yerleştirdiler. Elle tutulur şekilde hissedilebilen aktivite ve canlılık, her iki ekoköye girerken göze çarpan ilk şey. Topluluk üyelerinin sahip olduğu ve yine topluluk üyelerinin çalıştığı şirketler tarafından yeni binalar inşa ediliyor. Ziyaretçileri çeken fırınlar, tiyatrolar, dükkânlar ve kafeler var. Yerli, ekolojik peynirler, şaraplar (ne yazık ki sadece Damanhur için geçerli!), meyve ve sebzeler üretiliyor. El sanatları stüdyolarında güzel seramikler, tekstil ürünleri, heykeller ve mumlar yaratılıyor. Çocuklar ve yetişkinler için okullar ve eğitim merkezleri çoğalıyor. Basım evleri, yazı makineleri; solar panel üreticileri, atık su sistem tasarımcıları, danışmanlık şirketleri… Her yerde ekonomik canlılığın ve çeşitliliğin izleri var.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar - ekoköy Damanhur ve Findhorn bu probleme ikili bir cevap bulmuşlar:
Üyelerinin birikimlerinin toplulukta kalmasını sağlamak amacıyla kendi bankalarını kurmak ve paranın yerel olarak sirküle olması için kendi para sistemlerini yaratmak. Damanhur’da bankacı rolü, topluluğun konut kooperatifi tarafından üstleniliyor. Bu oluşum, topluluk üyelerinin birikimlerini, yine topluluk üyeleri ve iş yerleri için arsa alımı, ev yapımı; workshop ve ofis alanı alımı gibi yatırımlara dönüştürebilmeleri için bir araç olarak yaratılmış. Çok yakın bir geçmişte de, bu oluşum, iş fırsatlarını belirleyen ve bu fırsatları değerlendirmek isteyen topluluk üyelerine kredi sağlayan ve tavsiyelerde bulunan bir rol oynamaya başlayarak, gerçek bir banka rolüne yaklaşmış.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Her iki sistem de ulusal para birimi ile eşit şekilde alışveriş yapıyor. Damanhur’da tüm muameleler Creditos ile yapılırken, Findhorn’un sakinleri ve ziyaretçilerinin bir seçeneği var ve hem ulusal hem de topluluğun para birimini kullanabiliyorlar. Her iki toplulukta da tüm ürün ve servisler-eğitsel dersler, bina servisleri, kitaplar, yiyecek, tiyato biletleri, basım, bilgi teknolojisi servisleri vb. topluluğun para birimi ile satın alınabiliyor.
Bu para birimlerinin topluluk ekonomisi açısından en güzel yanı, sadece yerel olarak harcanabilmeleri ve dolayısıyla birbirleri ile alışveriş etmek isteyen yerel topluluk üyeleri için hazır bulunmaları.
Alternatif yaşamlar - ekoköy
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar
Amish insanları, modern yaşamın getirdiği hızlı tüketimden uzak kalarak, 17. yüzyıl sonundaki geleneksel toplum değerlerinin devamlılığına yönelik bir yaşam sergiliyorlar. Elektrik, otomobil, telefon gibi teknolojik araçları kullanmayı reddederek, şiddet içermeyen bir yaşamı seçiyorlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar
Amish grupları, bugün ABD’deki 22 farklı eyalette ve Kanada’da yerleşik bir yaşam sürüyorlar. En eski Amish grubu, yaklaşık 16-18 bin kişiden oluşuyor ve Amerika’nın Lancaster –Pelsinvaya eyaletinde…
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar
Amishler, farklı kıyafetlerin alçak gönüllüğü azalttığını, ayrımcılığa neden olduğuna inanıyorlar. Bu nedenle, siyah rengin ağırlıkta olduğu süsten uzak, basit çizgilerden oluşmuş kıyafetleri, renkli ama yazısız tişörtleri tercih ediyorlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar Amishler, teknoloji kullanımını sınırlayarak
insanlar arasındaki duygusal yakınlığın artacağına inanıyorlar. Kimi zaman yaşamımızı kolaylaştırmak adına ürettiğimiz makinalar, kalan zamanlarda güçlendirmeyi düşündürdüğümüz ilişkilerimizi fark edemediğimiz bir biçimde zayıflatabiliyor. Ayrıca yapay mekanlarda yapılan egzersizler yerine hem işlerini yapabilecekleri hem de bedenlerini sağlıklı kılan bir yolu -çiftçiliği- tercih ediyorlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar Çiftlikteki olağan işlerin yanı sıra yün ve dokuma ile ilgili işlerde de çalışıyorlar. 14-15 yaşlarındaki gençleri, yakın çevrelerindeki dükkanlarda el emeği ürünlerini satarken görebiliyorsunuz. Toprakla yaptıkları işleri bir temizlenme olarak görüyorlar. Genel olarak sekizinci sınıfın sonuna kadar matematik, okuma-yazma gibi basit derslerden oluşan bir eğitimi, tek bir sınıf içinde alıyorlar. Sonrasında, günlük yaşam pratiklerine katılarak eğitimlerini topluluk içerisinde devam ettiriyorlar. Erkek çocukları ticareti kız çocukları ise ev işlerini öğrenebilecekleri, el becerileri geliştirebilecekleri bir yaşamı tercih ediyorlar. Farklı desen ve renklerde, sadece elleriyle yaptıkları pek çok güzel şey... Kadınların bir araya gelerek 8-9 ayda yaptıkları örtüleri görünce yüzlerindeki mutluluğun nedenini anlıyorum. Bir şeyleri ortak yapmanın verdiği keyif, emek ve huzur.. Ev, Amish insanları için yaşamın merkezi. Evlerin büyüklükleri yaşayanların sayısına bağlı olarak değişiyor. Basit dekorlardan oluşan bu evler için aslolan temizlikleri ve işlevsel olmaları.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Alternatif yaşamlar topluluk içerisindeki dayanışmanın bozulmaması
adına herhangi bir sosyal güvenceden yararlanmak istemiyorlar. Topluluktaki birlikteliğin kendileri için en önemli güvence olduğuna inanıyorlar. Batının bu uç noktasında doğuya yakın bir felsefe… Büyük çoğunluğu elektriği, televizyonu reddetmesine karşın pil ile çalışan hesap makinası gibi aletleri veya satış dükkanlarında elektriği sağlaması açısından gazla çalışan jeneratörleri kullanıyorlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Çözüm Yolu
Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak.
Sürdürülebilir Kalkınma
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE ve YÖNETİMÇEVREBir canlının yaşamını, gelişmesini ve neslini sürdürebilmesine etki eden fiziksel, kimyasal ve biyolojik dış şartlardır.
YÖNETİMBirden çok alternatifin bulunduğu ve en iyi alternatifin hangisi olduğuna dair belirsizliğin söz konusu olduğu durumlarda bir veya birden çok amaca ulaşmak için sınırlı kaynak kullanımıyla doğru karar vermekle ilgili bir bilim dalıdır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE YÖNETİMİ İnsanlar ve doğa arasındaki ilişkilerin
yönetilmesidir.
İnsanların yer kürenin doğal kaynaklarına olan talebini, doğanın talebi karşılama kapasitesi ile sürdürülebilir şekilde dengelemeyi amaçlamaktadır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE YÖNETİMİ(üç aşamalı değerlendirme)
Faaliyetlerin muhtemel etkilerinin değerlendirilmesi (etki değerlendirilmesi)
Faaliyetlerden dolayı geçmişte oluşmuş çevresel değişikliklerin ortadan kaldırılması için muhtemel yöntemler (düzeltici faaliyetler)
Doğal olayların veya faaliyetlerin çevresel etkilerinin azaltılması için muhtemel yöntemler
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE YÖNETİMİNİN ANA BİLEŞENLERİ
Politika:Bilimsel veriler ve çakışan politik ve ekonomik çıkarlarla ilgili değer yargılarına dayanan çevresel amaçları tanımlar.
Mevzuat:Politikaların formüle edilmesi uygulanması için araçtır.
İdari Yapılanma: Belirlenen çevresel amaçları geliştirmek ve hayata geçirmek için çerçeve ve ortam sağlar.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Konuyla ilgili yasal mevzuat ÇED Yönetmeliği 16/12/2003-25318 Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 21/01/2004-25353 Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 18/03/2004-25406 Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT)11/06/2004-25489 Ambalaj Ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 30/07/2004-25538 Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin
Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/08/2004-25545 Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31/08/2004-25569 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 29/09/2004-25598 Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 05/10/2004-25604 Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği 07/10/2004-25606 Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları İle İlgili Yönetmelik08/11/2004-25637 Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği 16/12/2004-25672 Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği26/12/2004-25682 Su Kirliliği Kontrolu Yönetmeliği 31/12/2004-25687 Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği13/01/2005-25699 Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği 03/02/2005-25716 Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
17/02/2005-25730 Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 31/05/2005-25831 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC)01/07/2005-25862 Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair
Yönetmelik 08/07/2005-25869 Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 22/07/2005-25883 Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/ AB) 26/11/2005-
26005 Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği 08/01/2006-26047 Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (76/160/AB)09/01/2006-26048 İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (79/869/AB ile
değişik 75/440/AB) 20/11/2005-25999 Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına Dair Revize Yönetmelik Türkiye'de Koku Emisyonları ve İmisyonları Yönetimi
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
Taslak Yönetmelikler
Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği - Taslak Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Taslağı STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ İYONLAŞTIRICI OLMAYAN RADYASYONDAN KAYNAKLANAN
ELEKTROMANYETİK ALANLARDAN HALKIN KORUNMASINA YÖNELİK YÖNETMELİK Taslağı
Çevresel Gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi yönetmeliği taslağı Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Emisyonlarının
Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik Taslağı Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağların Kontrolu Yönetmelik Taslağı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı KOKU KONTROLÜ Yönetmeliği Taslağı ve Kılavuzlar Hidrofloroklorokarbonların Azaltılmasına Dair Yönetmelik Taslağı
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRESEL KARARLARIN ALINMASINDA KATILIMCILAR VE KRİTERLER
ÇEVRE YÖNETMELİKLERİN
İN TASARIMI VE UYGULANMASI
ÇEVRE YÖNETİMİ PROGRAMLARI
ÇEVRE PLANLAMADA TAHMİNLER VE
DEĞERLENDİRMELER
ETKİ DEĞERLENDİRMEDE
KULLANILAN TEKNİKLER VE YASAL
DÜZENLEMELER
ÇEVRE YÖNETİMİ
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRESEL KARARLARIN ALINMASINDA KATILIMCILAR VE KRİTERLER
Çevresel düzenlemeler ve etki değerlendirmesinde rol alan kuruluşlar ve bu kuruluşların karar verme sürecinde kullandıkları kriterlerin analizi
Çağdaş çevrecilik anlayışı 1960larda ortaya çıkmıştır.
•Hava ve su kirliliğinin kontrolü için kullanılan önlemler birçok ülkede yaygınlaşmıştır.
•Yeni kanunlar ve düzenlemeler hükümetlere aldıkları kararların çevresel etkilerini düşünmeleri gerekliliğini getirmiştir.
•İnsan faaliyetlerinin çevresel etkilerine olan ilgi ve önemin artması yeni bir çalışma alanının ortaya çıkmasına neden olmuştur:
ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
İNSANLAR NİYE ÇEVREYİ KORUMAK İSTER?
BUNUN NEDENİ ÇEVRE KORUMANIN İYİ BİR EKONOMİK YATIRIM OLMASI MIDIR?
ÇEVRE KONTROLLERİ TÜRLERİN VE HABİTATLARIN KORUMASINDAKİ YASAL VE AHLAKİ ZORUNLULUKLAR
NEDENİYLE Mİ UYGULANMAKTADIR?
ÇEVRECİLİK VE ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ FARKLI TANIMLAMALAR MIDIR?
BÖLÜM I
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRENİN KORUNMASINDA ANTROPOJENİK (İNSAN MERKEZLİ) ETKENLER:
Kamu sağlığının korunması Doğal kaynakların etkin şekilde kullanılması Yerkürenin insan yaşamına ev sahipliği yapabilme yeteneğinin
sürdürülmesi Estetik değerlere ve manevi tatmin yaratma özelliklerine sahip
alanların korunması
ÇEVRESEL ADALET İÇİN ÇAĞDAŞ HAREKETBu hareket zararlı atık deşarjı yapan tesislerin etnik azınlığa sahip toplumların bulunduğu yerlerde kurulmasının protestosuyla birlikte ortaya çıkmakla birlikte, karar vericileri çevre koruma maliyet ve kazançlarının dağılımı konusunda daha dikkatli olmaya zorlamıştır.
BİOCENTRİSM’İN (BİYO-ODAKLILIK) ORTAYA ÇIKMASIYLA İNSAN HARİCİ TÜRLERİN DİĞER KULLANIM/FAYDALANMA AMAÇLARININ YANISIRA İNSAN HAYATININ DESTEKLENİP ZENGİNLEŞTİRİLMESİNDE AYRICA GENETİK/KALITSAL ÖNEME DE SAHİP OLDUĞU ANLAYIŞI GELİŞMİŞTİR.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE YÖNETİMİNİN ANTROPOJENİK YÖNÜ
Kamu sağlığının korunması Temiz su ve temel sağlık ihtiyaçlarının
karşılanmasında mühendislik hizmetlerinin sağlanmasın.
Kaynakların etkin şekilde kullanılması Doğal kaynakların verimli şekilde kullanılmasıyla
atıklardan kaçınılması. Doğal sistemlerin korunması İnsanlar ve insanlar için önemi olan diğer türler için
gezegenimizin yaşanabilirliğinin korunması. Yaban hayatının korunması İnsanlar tarafından estetik ve rekreasyon özellikleri
nedeniyle kullanılan alanların korunması.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ENDÜSTRİLEŞEN ŞEHİRLERDE KAMU SAĞLIĞI
Kötü sağlık şartları sebebiyle 19. yüzyılın ortalarında Amerika’nın büyük şehirleri tifo, kolero ve tifüs gibi tekrar eden epidemik olaylarla karşı karşıya kaldı.
Hastalıklarının nedeninin çok iyi bilinmiyor olması, epidemik olayların ele alınması çabalarında artışlara neden oldu. Temel bilgi kaynakları ilk etapta belirli çevre şartları ve hastalığın ortaya çıkmasındaki ilişkilerin dokümentasyonu çalışmalarından oluşmaktaydı. Modern Epidemiyoloji biliminin anahtarı olan bu yaklaşım, 1842’de Edwin Chadwick tarafından İngiliz işçilerin yaşam şartlarının sağlıklarını nasıl etkilediği hakkındaki önemli çalışmasının temelini oluşturmuştur.
20. yüzyılın başlarında birçok mühendis atıksuların arıtılmasını gereksiz bir masraf olarak görmekteydi. Bu dönemdeki sağlık mühendisliği uygulamalarının çoğu “seyreltme kirliliğin çözümüdür” anlayışına dayanmaktaydı.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
KAYNAKLARIN ETKİN KULLANARAK KORUNMASI
Pichot Amerikan Ormancılık Servisi’ninbaşı ve ormanların bilimsel şekilde yönetilmesi konusunda önde gelen bir savunucuydu. Çevreye olan bu yaklaşımı aşağıdaki kendi oluşturduğu üç prensiple anlatılmaktadır:
Kıtamızda bulunan mevcut doğal kaynakların burada yaşayan insanların yararına kullanılması.
Koruma atıkların önlenmesini temsil etmektedir. Doğal kaynaklar sadece birkaç kişinin çıkarı için değil birçok insanın yararına
geliştirilmeli ve korunmalıdır.
•Ekonomistler iş,doğal kaynak ve mal ve hizmetlerin etkin şekilde üretilmesinde kullanılabilecek diğer girdilerin tanımlanması konusunda eğitilirler. Ekonomistlerin fayda ve maliyetler arasındaki farkın maksimize edilmesi hedefi verimli etkinlik amacını açıklamaktadır.
•Son yıllarda yeni bir uzmanlık alanı ortaya çıkmıştır: çevre ekonomisi. Bu alandaki yaklaşımlardan biri endüstri ve belediyelerden gelen atıkların kabulü çevrenin uygun biçimde kullanılması şeklindedir.
•Birçok çevre ekonomisti atıklardaki azaltma miktarına, ekonomik fayda maliyet analizi yaparak karar verilmesi gerektiğine inanmaktadır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
DOĞAL SİSTEMLERİN KORUNMASIÇevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfus artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik santrallerle ilgili sorunlar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pek çok ülkesinde çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir.Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin tanımından yola çıkarak ormancılık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir. Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
YABAN HAYATININ KORUNMASI
Yaban hayatının korunmasındaki birçok neden ekonomik ve ekolojik tabanlıdır. Örneğin, yaban hayatı bilim adamlarına doğal süreçleri inceleme olanağı sağlamaktadır ve birçok türün bir araya gelmesiyle; ziraat, endüstri ve tıp için son derece önemli ve faydalı kaynaklar sağlayan genetik bir çeşitlilik havuzu oluşmaktadır.
Buna ek olarak, yaban hayatı avcılara ve diğer dış mekan rekreasyonunda bulunan kişilere farklı olanaklar sunmaktadır. Bu gibi nedenler yaban hayatının korunmasında önemlidir ve birçok çevre yönetim programları için temel oluştururlar. Burada bunlardan bahsedilmemekte, daha çok yaban hayatının korunması konusundaki felsefi ve manevi tartışmalar anlatılmaktadır.
Yabani ve görsel öneme sahip alanların korunmasıyla ilgili mücadele genellikle boş vakitlerini doğada geçirmeye geliri yeten bireyler tarafından desteklenmektedir. Bunun aksine, çevresel adalet hareketinin ortaya çıkışı ortalama finansal kaynaklara sahip insanların ilgi alanını yansıtmaktadır.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRESEL ADALET HAREKETİ Çevre programları, sık sık insanlar ve onların
etkilediği gruplar üzerindeki eşit olmayan maliyetleri konu alır. Bu da fayda ve kazançların nihai dağılımlarının adil olup olmadığı sorularını ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, eski motorlu taşıtlar üzerine pahalı emisyon kontrol araçlarını yerleştirmeyi gerektiren hükümet yaptırımları çoğunlukla fakir kesim üzerine orantısız yükler yüklediği için eleştirilmektedir.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÇEVRE HAKKINDA BİOCENTRİC BAKIŞ AÇILARI Çevre etiğinin tipleri
İnsanların doğası gereği (insan oldukları için) ve çevrenin sağladığı faydalar açısından değerlendirildiği bir antropojenik etik. Bu etik sistemi geleneksel etikleri çevreye uygular.
Hayvanların durumunun ahlaki olarak ele alındığı hayvan etiği. Bazı filozoflar bilinçli olan ve olmayan şeklinde hayvanları ayırır ve sadece bilinçli olanların ele alınması gerektiğini tartışırlar.
Bitki ve hayvanlar dahil tüm yaşama saygı duyulması temeline dayalı bir etik.
Tehlike altındaki türleri ahlaki olarak daha ön planda tutan bir etik. Bu etikte yaşama tür bazında saygı vardır.
Biyotik toplumların ele alındığı arazi etiği.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
YENİ BİR UZMANLIK:ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ
• Çevre plancıları ve yöneticileri oldukça geniş bir yelpazedeki konular dahilinde çalışırlar ve aşağıdaki listede tipik çalışma şekilleri ve faaliyetleri hakkında genel bir fikir vermektedir.
• Öneri projelerin etkilerinin değerlendirilmesi, konstrüksiyon sırasında çevresel etkilerin azaltılması ve proje sonrası çevresel etkilerin izlenmesi faaliyetlerini de kapsayan yeni tesislerin geliştirilmesi işi. Burada kamu işleri ve özel şirketlere ait geliştirme projeleri de söz konusudur.
• Eski tesislerin faaliyetine son verilmesi; örneğin eskimiş nükleer güç santrallerinin tasviye edilmesi, kapanması öngörülen askeri alanlardaki toksik atıkların temizlenmesi ve ekolojik anlamda terk edilmiş arazilerin rehabilitasyonu (maden aramalarının yapıldığı arazi parçaları gibi).
• Kirlilik kontrol gerekliliklerine uygunluğun izlenmesi, materyallerin geri dönüşümü vasıtasıyla atık üretiminin azaltılması ve tesis performansının çevresel denetimlerinin yapılması gibi tesis operasyonları.
• Çevre kanunları ve politikalarının etkinliğini değerlendiren çalışmalarda gösterildiği şekliyle hükümet politika analizi ve çevre programlarının uygulanması.
• Arazilerin farklı amaçlarla kullanılmasının uygunluğunun analiz edilmesi ve arazi kullanımının kaynakları koruyup toprak kayması ve su baskınları gibi kamuyu tehdit eden doğal afetlerin azaltılması yönünde gerçekleştirilmesini kontrol altına alan politikaların geliştirilmesi faaliyetleri de dahil olmak üzere kentsel ve bölgesel gelişmelerin yapılması.
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ETKİNLİK, EŞİTLİK VE HAKLAR ÜZERİNE DAYALI KARAR VERME
Üretim Etkinliği ve Fayda Maliyet Analizi (FMA) FMA’nın gerekçelerinin ortaya konması FMA ve and dağılımsal sonuçları İnsan yaşamının değeri Mevcut değere inme FMA ve hakların kaliteli çevre için kullanılması
Ahlaki ve Yasal Hakların Ayrımı Ahlaki etkenler Ahlaki prensipler Bakış açısına karşı tanımlayıcı haklar claims Bilinçli canlılar Hak sahipleri
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT
ÜRETİM ETKİNLİĞİ VE FAYDA MALİYET ANALİZİ (FMA)
Bir ulusun kendi içinde ve uluslar arasında çevre korumanın fayda ve maliyetleri ne kadar adil olarak dağıtılıyor?
Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneklerini tehlikeye atmaları halinde bu yaklaşımlar yürütülmeli midir?
Bazı ahlaki ve yasal haklar insanlarla ilgilidir; örneğin yurttaşların yaşanabilir çevrelerde sahip olma hakkı. Bazı haklar hayvanlarla ilgilidir. Bazı insanlar bazı hayvanların insani muameleyi hakettiklerine inanmaktadır.1930larda Gifford Pinchot ve diğer öncü konservatistlerin doğal kaynakların etkin biçimde kullanılması hakkındaki fikirleri fayda-maliyet analizi (FMA) olarak bilinen prosedürün ortaya çıkmasıyla birlikte desteklenmiştir.Kamu kararının bir hedefi olarak etkin kaynak kullanımı çevre politikası ve doğal kaynak yönetimi literatüründe önde gelen bir konudur. Etkin kullanımın savunucuları FMA’nın daha sık kullanılması gerektiğini vurgulamaktadırlar. Bazen FMA’nın taraftarları çevresel ve doğal kaynak yönetim plan ve programlarının kabul edilebilirliğine karar verilmesi sürecinde etkin kaynak kullanımını bir kriter olarak kullanmaları konusunda karar vericileri ikna etmeyi başarmışlardır.