BETONARME YAPILARDA BETONARME YAPILARDA KALICILIK (DURABKALICILIK (DURABİİLLİİTE)TE)--22
İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII
Dokuz Eylül Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
DoDoDoDoçççç.... Dr. Dr. Dr. Dr. Halit YAZICIhttp://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici
ASASĐĐT ETKT ETKĐĐSSĐĐCevreden asit eriyiği
Reaksiyon ürünlerinin erime veya aşınma ile
uzaklaşması
Sertleşmiş çimentonun mikro yapısının (boşluk sisteminin)
tabaka tabaka bozulması
Yerinde kalmış, bozulmuş tabaka
(normal betondan çok daha geçirimli
6.56.5 ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ pHpH ≥≥≥≥≥≥≥≥ 5.55.55.55.5 << pHpH ≥≥≥≥≥≥≥≥ 4.54.5
4.54.5 ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ pHpH ≥≥≥≥≥≥≥≥ 4.04.0
TS EN206TS EN206
ÖÖNLEM:NLEM: YYüüzey asit etkisine zey asit etkisine dayandayanııklklıı gegeççirimsiz maddelerle irimsiz maddelerle (bit(bitüümlmlüü malzemeler, polimalzemeler, poliüüretan, retan,
sentetik resentetik reççineler vb.) kaplanmalineler vb.) kaplanmalııddıır.r.
ÇÇOK KUVVETLOK KUVVETLĐĐ (XA3)(XA3)
HAFHAFĐĐF (XA1)F (XA1)
KUVVETLKUVVETLĐĐ (XA2)(XA2)
ÇÇEVRESEL ETKEVRESEL ETKİİ SINIFISINIFI-- TS EN 206TS EN 206
ĐĐleri derecede agresif kimyasal etkileri derecede agresif kimyasal etkiXA3XA3
XA3
0.45
C35/45
360
XA2
0.50
C30/37
320
SSÜÜLFATA DAYANIKLI LFATA DAYANIKLI ÇÇĐĐMENTOMENTO
XA2XA2 Orta derecede agresif kimyasal etki veya deniz Orta derecede agresif kimyasal etki veya deniz suyuna maruzsuyuna maruz
XA1
C30/37
EN BEN BÜÜYYÜÜK S/CK S/C
XA1XA1 DDüüşşüük derecede agresif kimyasal etkik derecede agresif kimyasal etki
EN AZ DAYANIMEN AZ DAYANIM
EN AZ DOZAJ kg/mEN AZ DOZAJ kg/m33
0.55
300
ZARARLI KZARARLI KĐĐMYASAL MYASAL ÇÇEVRELEREVRELER
DDĐĞĐĞERER
ASASĐĐT ETKT ETKĐĐSSĐĐKANALKANALĐĐZASYON KESZASYON KESĐĐTTĐĐ
Oksijensiz kanalizasyon ortamında Hidrojen sülfit
oluşumu
Hidrojen sülfit kaçışı
Beton yüzeyine
Asit saldırısı
Beton yüzeyinde oksijeniçeren ortamda sülfirik asitin
bakteriolojik oluşumu
HH22S + S + 2O2O22
AeorobikAeorobik BakteriBakteri HH22SOSO44
SSÜÜLFLFİİRRİİK ASK ASİİT ETKT ETKİİSSİİ
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ MERKEZ BMERKEZ BĐĐR ARITMA TESR ARITMA TESĐĐSSĐĐ
BETONARME BETONARME ĐĐSTSTĐĐNAT DUVARINAT DUVARI
FOSEPTFOSEPTİİK K ÇÇUKURU UKURU
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ BEKBEKĐĐLLLLĐĐ ĐĐLLÇÇESESĐĐ
FOSEPTFOSEPTĐĐK HAVUZU BETONARME ELEMANI K HAVUZU BETONARME ELEMANI
ASASĐĐT ETKT ETKĐĐSSĐĐ
YENĐ VE HENÜZ BOZULMAMIŞ
ASĐT ETKĐSĐNE MARUZ KALMIŞ
ÇÇĐĐÇÇEKLENMEEKLENME
KĐREÇLĐ BĐLEŞENLERĐN SIZMASI (CaCO3, CaSO4)
TUZ BĐRĐKĐMĐ(Deniz kumu kullanılan yerler)
ÇÇĐĐÇÇEKLENMEEKLENME
ÖNLEM: Yapının zeminden su emmesi engellenmeli, temiz ve yıkanmış agrega kullanımı, geçirimsiz beton üretimi, uygun çimento kullanımı, puzolanik katkıkullanımı, nem önleyici katkı maddeleri kullanımı vb.
Y.A.S.S.
Zemin Y.A.S.S.
Zemin
Kapiler yolla suyun yükselmesi
Suya doygun beton
Tuğla Duvar
Tuğla veya harçtaki çözünebilir tuzların nemli ortamda çözünmesi
Oluşan çözeltinin kapiler boşluklardaki hareketi
Buharlaşma
Tuz birikimi Çiçeklenme
BetonarmeKolon
Sıva
ALKALALKALĐĐ--SSĐĐLLĐĐKA REAKSKA REAKSĐĐYONUYONU
ÜÇ KOŞUL BĐR ARADA OLMALI !1) ÇĐMENTODA ALKALĐ OKSĐT DEĞERĐ
(Na2O + 0.658 K2O) > %0.6
2) AGREGADA AKTĐF SĐLĐS BULUNMALI (OPAL, TRĐDĐMĐT, KRĐSTOBALLĐT, VOLKANĐK
CAM, RĐYOLĐT, ANDEZĐT ve TÜFLERĐ)
YILLAR SONRA JEL OLUŞUMU(SODYUM + POTASYUM + KALSĐYUM SĐLĐKAT)
HACĐM GENLEŞMESĐ
AĞ ŞEKLĐNDE ÇATLAKLAR
SĐLĐSLĐ YÜZEY SERTLEŞTĐRĐCĐLERE DĐKKAT!
3) NEM
ALKALALKALĐĐ--AGREGA REAKTAGREGA REAKTĐĐVVĐĐTESTESĐĐ
JEL OLUŞUMU ĐNCE KESĐT FOTOĞRAFI
ALKALALKALĐĐ--SSĐĐLLĐĐKA REAKSKA REAKSĐĐYONUYONU
ASR HasarASR Hasarıına Una Uğğramramışış KKööprprüü AyaAyağığı ((İİzmir)zmir)
ALKALALKALĐĐ--SSĐĐLLĐĐKA REAKSKA REAKSĐĐYONUYONU
ALKALALKALĐĐ--AGREGA REAKTAGREGA REAKTĐĐVVĐĐTESTESĐĐ
ALKALĐ-AGREGA REAKTĐVĐTESĐ BOZULMASI
ASR HASARINA UĞRAMIŞ YAPI ÖRNEKLERĐ
ASR nedeniyle oluşan çatlaklar , beton yüzeyinde dökülmeler veyüzeyden sızan ASR jelinin karbonatlaşması
ASR NEDENASR NEDENİİYLE YLE ÇÇATLAYAN ATLAYAN ELEKTRELEKTRİİK DK DİİREKLERREKLERİİ--BERGAMABERGAMA
DENEY ALETLERĐHARHARÇÇ ÇÇUBUUBUĞĞU DENEYLERU DENEYLERİİ
REAKTİF AGREGA MİKTARI SINIRLANDIRILMALI
BETONUN ALKALİ İÇERİĞİ AZALTILMALI
BETONUN NEM İÇERİĞİ AZALTILMALI
BETONUN GEÇİRİMSİZLİĞİ SAĞLANMALI
MİNERAL veya KİMYASAL KATKI KULLANILMALI
(Silika Tozu, Uçucu Kül, Lityum tuzları vb.)
ASR ASR -- ÖÖNLEMLER NLEMLER
ALKALİ KARBONAT REAKSİYONU (AKR), DOLOMİT VE/VEYA KİL MİNERALLİ VE İNCE TANELİ KİREÇTAŞI İÇEREN AGREGALARDAN İMAL EDİLMİŞ BETONLARDA MEYDANA GELMEKTEDİR.
ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)
REAKSİYON
GENLEŞEN ÜRÜNLER
ÇATLAK-HASAR
İlk aşamada dolomit yüksek pH’ta çözünerek kalsit, brusit ve karbonat iyonlarına ayrılır:
CaMg(CO3)2 + 2 OH- � CaCO3 + Mg(OH)2 + CO32-
Çözeltideki fazla karbonatlar kireçle reaksiyona girerek ilave kalsit ve hidroksit iyonları oluştururlar. Hidroksit iyonlarıreaksiyon serisinin ilk aşamasında tekrar görev alırlar:
CO32- + Ca(OH)2 � CaCO3 + 2 OH-
Net reaksiyon dolomit veya portlandit tükeninceye kadar devam eder:
CaMg(CO3)2 + Ca(OH)2 � Mg(OH)2 + 2 CaCO3
ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)
Yaya yolu kaplamasında alkali-karbonat reaktivitesi sebebiyle oluşan harita çatlağıKingston, Ontario
ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)
ALKALİ-SİLiKA REAKSİYONU VE ALKALİ-KARBONAT REAKSİYONU KOMBİNASYONU SONUCU YAPIDA HASAR,NEW-JERSEY
ACR ve ASR KOMBİNASYONU
DENDENİİZ SUYU ETKZ SUYU ETKİİSSİİ
AAşışındndıırma (Dalgalarrma (Dalgalarıın ve n ve suda ysuda yüüzen parzen parççacacııklarklarıın)n)IslanmaIslanma--kuruma kuruma DonmaDonma--çöçözzüülmelme
DonatDonatıı Korozyonu (klorKorozyonu (klorüürler) rler) SSüülfat (Mglfat (Mg22SOSO44) ) Magnezyum Magnezyum İİyonlaryonlarııKarbonik Asit Karbonik Asit
EN EN ÇÇOK ZARAR ISLANMAOK ZARAR ISLANMA--KURUMA BKURUMA BÖÖLGELERLGELERİİNDENDE
Bozuk yüzey
Açığa çıkmışagrega
FFĐĐZZĐĐKSELKSEL KKĐĐMYASALMYASAL
DENDENİİZ SUYU ETKZ SUYU ETKİİSSİİ
DENDENİİZ SUYU ETKZ SUYU ETKİİSSİİ
DENDENİİZ SUYU ETKZ SUYU ETKİİSSİİ
KONAK-GÜZELYALI SAHĐL BULVARI
DENDENĐĐZ SUYU ETKZ SUYU ETKĐĐSSĐĐ
GGÜÜLLLLÜÜKKĐĐSKELESSKELESĐĐ
DENDENĐĐZ SUYU ETKZ SUYU ETKĐĐSSĐĐ
TUZLATUZLAĐĐSKELESSKELESĐĐ
ÇÇEVRESEL ETKEVRESEL ETKİİ SINIFISINIFI-- TS EN 206TS EN 206
Denizin altDenizin altıında (deniz yapnda (deniz yapıılarlarıınnıın belli kn belli kııssıımlarmlarıı))XS2XS2
XS2
0.45
C35/45
320
Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapGelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapıılarlarıınnıın belli n belli kkııssıımlarmlarıı))
XS3XS3
XS3
0.45
C35/45
340
XS1XS1 Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakDeniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakıın yapn yapıılar)lar)
KLORKLORÜÜRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYONRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON
EN BEN BÜÜYYÜÜK K S/CS/C
EN KEN KÜÇÜÜÇÜKKDAYANIMDAYANIM
EN AZ EN AZ DOZAJ kg/mDOZAJ kg/m33
XS1
0.50
C30/37
300
DENDENĐĐZ SUYUZ SUYU
BETONUN BETONUN ÇÇELELİĞİİĞİKOROZYONDAN KORUMASIKOROZYONDAN KORUMASI
FFİİZZİİKSEL KORUMAKSEL KORUMA
ZARARLI MADDELERZARARLI MADDELERİİN, SUYUN N, SUYUN KOLAYCA KOLAYCA ÇÇELELİĞİĞE ULAE ULAŞŞMASININ MASININ ENGELLENMESENGELLENMESİİ (BETONUN (BETONUN GEGEÇÇİİRRİİMSMSİİZLZLİĞİİĞİNE ve PAS PAYI NE ve PAS PAYI TABAKASI KALINLITABAKASI KALINLIĞĞINA BAINA BAĞĞLI)LI)
KKİİMYASAL KORUMAMYASAL KORUMA
BETONUN BETONUN ÇÇELELİĞİĞE YE YÜÜKSEK KSEK DERECEDEN ALKALDERECEDEN ALKALİİ BBİİR ORTAM R ORTAM SUNMASI (pSUNMASI (pH H ≅≅≅≅≅≅≅≅ 12.6 12.6 -- 13.513.5) ) (PASS(PASSİİVVİİZASYON)ZASYON)
Beton yüzeyi DonatıÇubuğu
pH ≥≥≥≥ 12.5MĐKROSKOBĐK OKSĐT TABAKASI
(PASĐF TABAKA)
DONATININ PASLANMASI MÜMKÜN DEĞĐL (PASĐF TABAKANIN STABĐL
KALMASI DURUMUNDA)
KALKALİİTELTELİİ GEGEÇÇİİRRİİMSMSİİZ BETON, Z BETON, İİÇÇİİNE GNE GÖÖMMÜÜLLÜÜ ÇÇELELİĞİİĞİKOROZYONDAN KORUR:KOROZYONDAN KORUR:
BETONDA YBETONDA YÜÜKSEK pHKSEK pH’’ıın KAYNAn KAYNAĞĞII
ÇĐMENTO C3S ve C2S BĐLEŞENLERĐNĐN HĐDRATASYONU
Ca(OH)2 (SÖNMÜŞ KĐREÇ)
SERBEST CaO + H2O Ca(OH)2
(ALKALĐ OKSĐTLER) K2O, Na2O + H2O KOH, NaOH
7
pH d
eğer
i
Zaman
89
1011121314 ∼∼∼∼12.6
∼∼∼∼9.5∼∼∼∼8.3
1
2
3 4 5
Alkali koruyucu etkinin başlangıcı2
Beton Üretimi1
Karbonatlaşmanın başlangıcı3
Alkali koruyucu etkinin sonu4
Donatının elektrolitik korozyonunun başlangıcı
5
KARBONATLAKARBONATLAŞŞMAMA
Ca(OH)Ca(OH)22
COCO22
Ca(OH)Ca(OH)22+CO+CO22 CaCOCaCO33+H+H22OOpHpH≈≈≈≈≈≈≈≈12.12.66 pHpH≈≈≈≈≈≈≈≈8.38.3
pHpH<9.5 <9.5 -- 11.5 ise PASLANMA !! 11.5 ise PASLANMA !! (ORTAMDA O(ORTAMDA O22 ve SU MEVCUTSA)ve SU MEVCUTSA)
KARBONATLAKARBONATLAŞŞMA HIZI;MA HIZI;
BETONUN BOBETONUN BOŞŞLUK YAPISINI ETKLUK YAPISINI ETKİİLEYEN TLEYEN TÜÜM FAKTM FAKTÖÖRLER RLER (S/(S/ÇÇ ORANI, KORANI, KÜÜR, DOZAJ vb.)R, DOZAJ vb.)
COCO22 YYÜÜZDESZDESİİ (N. H. % 0.03, B. (N. H. % 0.03, B. ŞŞEHEHİİR % 0.3)R % 0.3)
ÇÇİİMENTO KMENTO KİİMYASAL YAPISI (ALKALMYASAL YAPISI (ALKALİİ İİÇÇERERİĞİİĞİ, CaO , CaO İİÇÇERERİĞİİĞİ))
HAVA NEMHAVA NEMİİ (%50(%50--60 maks. HIZ)60 maks. HIZ)
PAS PAYININ KALINLIPAS PAYININ KALINLIĞĞI ve KALI ve KALİİTESTESİİ (GE(GEÇÇİİRRİİMSMSİİZLZLİİK)K)
SICAKLIK vb., FAKTSICAKLIK vb., FAKTÖÖRLERE BARLERE BAĞĞLIDIR LIDIR
KARBONATLAKARBONATLAŞŞMA CEPHESMA CEPHESĐĐNNĐĐN TESPN TESPĐĐTTĐĐ
PHENOLPTHALEPHENOLPTHALEĐĐN (%0.1 N (%0.1 ))
pH > pH > 8.38.3 PEMBE, KIRMIZI RENKPEMBE, KIRMIZI RENK
THYMOLPTHALETHYMOLPTHALEĐĐN (%0.1 N (%0.1 ))
pH > pH > 9.39.3 MAVMAVĐĐ, MOR RENK, MOR RENK
28 günlük basınç dayanımı(MPa)
Karbonatlaşma Derinliği(mm)
20 4540 1760 5
İİngilterengiltere’’ de ade aççııkta bkta bıırakrakıılan (yalan (yağğmurdan murdan korunmukorunmuşş) beton elemanlar) beton elemanlarıın 30 yn 30 yııl sonunda l sonunda karbonatlakarbonatlaşşma derinliklerima derinlikleri
ÖNLEM: MÜMKÜNSE KARBONATLAŞMIŞ BETON UZAKLAŞTIRILMALI BU BÖLGE TAMİR HARÇLARIYLA YENİLENMELİ ve GEÇİRİMSİZLİĞİSAĞLANMALI
KARBONATLAKARBONATLAŞŞMIMIŞŞ BETONDA BETONDA BETON TABANCASI DENEYBETON TABANCASI DENEYİİ
KARBONATLAŞMIŞBETON BETON YÜZEYİNDE SERTLEŞME
BETON TABANCASI (ÇEKİCİ) DENEYİNDE
ÇOK BÜYÜK YANILGILAR !!!
ÖRNEK ÇALIŞMA: BETON YAŞI 25 YILLIK ve 50 GÜNLÜK OLAN İKİ YAPIDA BETON TABANCASI + KAROT DENEYİ UYGULANMIŞ
BETON TABANCASI İLE fck = 16.9 MPa !!KAROT İLE fck = 4.8 MPa
BETON YAŞI 25 YIL
BETON TABANCASI İLE fck = 25.1 MPaKAROT İLE fck = 18.0 MPa
BETON YAŞI 50 GÜN
ÇÇEVRESEL ETKEVRESEL ETKİİ SINIFISINIFI-- TS EN206TS EN206KOROZYON veya ZARAR RĐSKĐ YOK
EN BÜYÜK S/CEN KÜÇÜKDAYANIM
EN AZ DOZAJ kg/m3
XO
----
C12/15
----
ÇÇok kuru (Hava nemi ok kuru (Hava nemi ççok dok düüşşüük, bina ik, bina iççi betonlar)i betonlar)XO
XC3
0.55
C30/37
280
Orta derecede nem ( yaOrta derecede nem ( yağğmurdan korunmumurdan korunmuşş ddışış/i/içç eleman)eleman)XC3
XC4
0.50
300
TekrarlTekrarlıı ııslanmaslanma--kuruma (su temaskuruma (su temasıına ana aççıık yk yüüzeyler)zeyler)XC4
KARBONATLAŞMADAN KAYNAKLANAN KOROZYON
XC1
0.65
C20/25
260
XC1 Kuru (Hava nemi dKuru (Hava nemi düüşşüük, bina ik, bina iççi betonlar)i betonlar)
XC2
0.60
C25/30
280
Islak, nadiren kuru (Su tutucu yapIslak, nadiren kuru (Su tutucu yapıı bbööllüümleri, temeller)mleri, temeller)XC2
C30/37
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
Fe + Fe + ½½OO2 2
+H+H22OOFe(OH)Fe(OH)
22
ASLINA DASLINA DÖÖNME OLAYINME OLAYI-- ATMOSFERATMOSFERĐĐK KOROZYONK KOROZYON-- ELEKTROLELEKTROLĐĐTTĐĐK KOROZYONK KOROZYON-- KLORKLORÜÜR KOROZYONUR KOROZYONU
ATMOSFERATMOSFERĐĐK KOROZYONK KOROZYON
Fe (OH)Fe (OH)22
FeO + FeO + HH22OO
PAS
KOROZYON HIZI KOROZYON HIZI (HAVA NEM(HAVA NEMĐĐNE BANE BAĞĞLI)LI)
Temiz atmosfer koTemiz atmosfer koşşullarullarıındanda 44--6 6 µµµµµµµµm/m/yyııllZararlZararlıı Kirli Atmosferik KoKirli Atmosferik Koşşullardaullarda
100100--1000 1000 µµµµµµµµm/m/yyııll
PAS TABAKASI TEL FIRPAS TABAKASI TEL FIRÇÇA A ĐĐLE SLE SÖÖKKÜÜLEMLEMĐĐYORSA YORSA ZARARSIZZARARSIZ
PUL PUL DPUL PUL DÖÖKKÜÜLME; LME; ÇÇAP AP ÖÖLLÇÜÇÜMMÜÜ, , ÇÇEKME DENEYEKME DENEYĐĐ ve ve TEMTEMĐĐZLEME ZLEME ŞŞARTART
-- TEMAS KOROZYONUTEMAS KOROZYONU
ELEKTROLELEKTROLĐĐTTĐĐK KOROZYONK KOROZYONPaspayından oksijen
difüzyonu
HH22OO
OO22
½½OO222(OH2(OH))--FeFe++
22
2e2e--
Anodik işlem Katodik işlem
Çelik
Beton boşluk suyu (elektrolit)
ANOT REAKSANOT REAKSĐĐYONUYONU
FeFeFeFe+2+2 + + 2e2e--
KATOT REAKSKATOT REAKSĐĐYONUYONUHH22O +1/2OO +1/2O22 + + 2e2e--
2(OH)2(OH)--
FeFe+2 +2 + + 2(OH)2(OH)-- Fe(OH)Fe(OH)22Fe(OH)Fe(OH)22 + H+ H22O+ O+ 1/2O1/2O22 Fe(OH)Fe(OH)33
KLORKLORÜÜR KOROZYONUR KOROZYONU
KLORÜR İYONLARI: ÇELİK DONATININ KOROZYONU AÇISINDAN EN ZARARLI MADDE
PASİF TABAKANIN YAPISINI GEVŞETİP ÇÖZERLER
ORTAMIN ELEKTRİKSEL DİRENCİNİ DÜŞÜRÜP, ELEKTROLİTLİĞİNİ ARTTIRIRLAR, İYON AKIŞI KOLAYLAŞIR
ORTAMIN pH DEĞERİNİ İNDİRGERLER
KLORKLORÜÜR R KAYNAKLARIKAYNAKLARI
BETON BETON ÜÜRETRETĐĐMMĐĐNDE NDE KULLANILAN MALZEMELERKULLANILAN MALZEMELER
ÇÇEVREDE BULUNAN EVREDE BULUNAN KLORKLORÜÜRLERRLERĐĐN BETON N BETON ĐĐÇÇĐĐNE NE TATAŞŞINIMIINIMI
Cl -
(OH)-Cl -
Fe +3
Fe
3e-
pH≈≈≈≈5
H2OCl -
Cl -
Katot
Pasif tabaka(∼50 µm)pH>12.5
Elektrolitikortam
AnotÇelik
FeClFeCl
33
FeFe+3+3 + + 3Cl3Cl--
ElektrolitikElektrolitik
FeClFeCl33 + + 3(OH)3(OH)-- ElektrolitikElektrolitik
Fe(OH)Fe(OH)33 + 3Cl+ 3Cl--
KLORKLORÜÜR R ĐĐYONLARI SYONLARI SÜÜREKLREKLĐĐ YENYENĐĐLENMEKTE,LENMEKTE,BBÖÖYLECE REAKSYLECE REAKSĐĐYON SYON SÜÜREKLREKLĐĐLLĐĐK KAZANIYORK KAZANIYOR
KLORKLORÜÜR KOROZYONUR KOROZYONU
REAKSREAKSİİYON YON ÜÜRRÜÜNLERNLERİİ
Çatlama
Kapak atma
Paspayının tabaka halinde ayrışması
Donatı
Donatı
0 1 2 3 4 5 6 7
FeFeOFe3O4
Fe2O3
Fe(OH)4
Fe(OH)3
Fe(OH)3 . 3H2O
Hacim (cm3)
KOROZYOKOROZYON N ÜÜRRÜÜNLERNLERĐĐ
∼∼∼∼∼∼∼∼6 KAT HAC6 KAT HACĐĐM M ARTIARTIŞŞII
OLUOLUŞŞAN GENLEAN GENLEŞŞME ME NEDENNEDENĐĐYLE BETONDA YLE BETONDA
HASARHASAR
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
Đzmir’de korozyon hasarına uğramış elektrik direkleri
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
Paraşüt Kulesi (izmir) korozyon hasarı
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ANITKABANITKABĐĐR ASLANLI YOL ALTI GALERR ASLANLI YOL ALTI GALERĐĐLERLERĐĐNDENDEKOROZYON HASARIKOROZYON HASARI
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ÇÇELELĐĐK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
ÇÇELELİİK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ MERKEZ BMERKEZ BĐĐR ARITMA TESR ARITMA TESĐĐSSĐĐPASPAYI OLMAYAN BPASPAYI OLMAYAN BÖÖLGEDE KOROZYONLGEDE KOROZYON
ÇÇELELİİK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ MERKEZ BMERKEZ BĐĐR ARITMA TESR ARITMA TESĐĐSSĐĐPASPAYI OLMAYAN BPASPAYI OLMAYAN BÖÖLGEDE KOROZYONLGEDE KOROZYON
ÇÇELELİİK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ MERKEZ BMERKEZ BĐĐR ARITMA TESR ARITMA TESĐĐSSĐĐPASPAYI OLMAYAN BPASPAYI OLMAYAN BÖÖLGEDE KOROZYONLGEDE KOROZYON
ÇÇELELİİK DONATININ KOROZYONUK DONATININ KOROZYONU
DENDENĐĐZLZLĐĐ ĐĐLLĐĐ MERKEZ BMERKEZ BĐĐR ARITMA TESR ARITMA TESĐĐSSĐĐPASPAYI OLMAYAN BPASPAYI OLMAYAN BÖÖLGEDE KOROZYONLGEDE KOROZYON
ÇÇEVRESEL ETKEVRESEL ETKİİ SINIFISINIFI-- TS EN206TS EN206
Orta derecede rutubet (yOrta derecede rutubet (yüüzme havuzu, endzme havuzu, endüüstriyel su)striyel su)XD2
XD2
0.55
C30/37
300
TekrarlTekrarlıı ııslanmaslanma--kuruma (kkuruma (kööprprüü, yer kaplamas, yer kaplamasıı, otopark) , otopark) XD3
XD3
0.45
C35/45
320
XD1 Islak, nadiren kuru (klorIslak, nadiren kuru (klorüür ir iççeren su seren su sııççramasramasıı))
KLORÜRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON
EN BÜYÜK S/CEN KÜÇÜKDAYANIM
EN AZ DOZAJ kg/m3
XD1
0.55
C30/37
300
DENĐZ SUYU DIŞINDAKĐ KLORÜR
DAYANIKLILIĞIN SAĞLANMASI İÇİN BETON KARIŞIMI VE PAS PAYI KALINLIĞI İÇİN STANDARTLARIN ÖNERİLERİ
GENELLİKLE SERVİS ÖMRÜNÜN 50 YIL ve AGREGA EN BÜYÜK TANE ÇAPININ 20-32 mm OLMASI KABULÜNE DAYANIR
DAHA UZUN SERVİS ÖMRÜ
KOROZYON KOROZYON ÖÖNLEMLERNLEMLER
PAS PAYINI ARTTIR ör: 100 YIL İÇİN 10 mm İLAVE
ÇİMENTO DOZAJI
vb. FAKTÖRLER GÖZDEN GEÇİRİLMELİ
Cnom = Cmin +∆∆∆∆cPROJEDE GÖSTERİLECEK PAS PAYI Cnom
∆∆∆∆c PROJE TOLERANSLARI, KALİTE KONTROL SİSTEMİ vb. BAĞLI PAY (GENELDE 5 mm ALINIR)
PAS PAYIPAS PAYI-- BS8110BS811020
30
40
50
---
0.55
40
325
20
25
30
40
60
0.50
45
350
20
20
25
30
50
0.45
50
400300
20
35
------
---
0.60
35
EN BEN BÜÜYYÜÜK S/CK S/C
B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)
EN AZ DOZAJ kg/mEN AZ DOZAJ kg/m33 275
II 25
----
----
----
----
IIII
IIIIII
IVIV
VV
0.65
30
AAşışırrıı yayağğmura, mura, ııslanmaslanma--kurumaya maruzkurumaya maruz
II
IIIIII
YYüüzeyi havadan yzeyi havadan yııpratpratııccıı etkilerden korunmuetkilerden korunmuşşIIII
IVIV
AAşışırrıı yayağğmurdan, donmadan korunmumurdan, donmadan korunmuşş, yo, yoğğuuşşmama
Deniz suyu, buz Deniz suyu, buz çöçözzüüccüü tuzlar, donmatuzlar, donma--çöçözzüülmelmeVV Asidik (pHAsidik (pH≤≤≤≤≤≤≤≤ 4.5) suya, a4.5) suya, aşışınmaya, erozyona maruznmaya, erozyona maruz
PASPAYI PASPAYI -- EN1992EN1992--11
RİSK YOK
BETONARME
Cmin (mm)
ÖN GERİLMELİBETON Cmin (mm)
XO XC4
KARBONATLAŞMADAN KAYNAKLANAN KOROZYON
XC1 XC2/XC3 XD1/XD2/XD3 XS1/XS2/XS3
KLORÜRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON
DENİZ SUYUNDAN KAYNAKLANAN KOROZYON
10 15 25 30 45 45
20 25 35 40 55 55
XD1 Islak, nadiren kuru (klorIslak, nadiren kuru (klorüür ir iççeren su seren su sııççramasramasıı))XD2 Orta derecede rutubet (yOrta derecede rutubet (yüüzme havuzu, endzme havuzu, endüüstriyel su)striyel su)
XD3 TekrarlTekrarlıı ııslanmaslanma--kuruma (kkuruma (kööprprüü, yer kaplamas, yer kaplamasıı, otopark), otopark)
XO ÇÇok kuru (Hava nemi ok kuru (Hava nemi ççok dok düüşşüük, bina ik, bina iççi betonlar)i betonlar)XC1 Kuru (Hava nemi dKuru (Hava nemi düüşşüük, bina ik, bina iççi betonlar)i betonlar)
XC2 Islak, nadiren kuru (Su tutucu yapIslak, nadiren kuru (Su tutucu yapıı bbööllüümleri, temeller)mleri, temeller)XC3 Orta derecede nem ( yaOrta derecede nem ( yağğmurdan korunmumurdan korunmuşş ddışış/i/içç eleman)eleman)
XC4 TekrarlTekrarlıı ııslanmaslanma--kuruma (su temaskuruma (su temasıına ana aççıık yk yüüzeyler)zeyler)
XS1XS1 Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakDeniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakıın yapn yapıılar)lar)XS2XS2 Denizin altDenizin altıında (deniz yapnda (deniz yapıılarlarıınnıın belli kn belli kııssıımlarmlarıı))
XS3XS3 Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapGelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapıılarlarıınnıın belli kn belli kııssıımlarmlarıı))
PAS PAYIPAS PAYI-- TS500 (2000)TS500 (2000)
YAPI YAPI ĐĐÇÇĐĐNDE HAVA KONDE HAVA KOŞŞULLARINA AULLARINA AÇÇIK IK OLMAYAN KOLON ve KOLMAYAN KOLON ve KĐĐRRĐŞĐŞLERDELERDE
≥20 mm
ZEMZEMĐĐNLE DONLE DOĞĞRUDAN RUDAN ĐĐLLĐŞĐŞKKĐĐDE DE OLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDA ≥50 mm
GEREKLGEREKLĐĐ EN AZ EN AZ
BETON BETON ÖÖRTRTÜÜSSÜÜ
≥25 mmHAVA KOHAVA KOŞŞULLARINA AULLARINA AÇÇIK IK KOLON ve KKOLON ve KĐĐRRĐŞĐŞLERDELERDE
≥15 mmPERDE DUVAR ve DPERDE DUVAR ve DÖÖŞŞEMELERDEEMELERDE
≥15 mmKABUK ve KATLANMIKABUK ve KATLANMIŞŞ PLAKLARDAPLAKLARDA
PAS PAYIPAS PAYI
KALINLIKALINLIĞĞIN YANISIRA PASPAYI IN YANISIRA PASPAYI TABAKASININ KALTABAKASININ KALİİTESTESİİ
(GE(GEÇÇİİRRİİMSMSİİZLZLİĞİİĞİ) ) ÇÇOK OK ÖÖNEMLNEMLİİ!!!!!!!!
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
HAFĐF ETKĐ1) GE1) GEÇÇĐĐRRĐĐMSMSĐĐZ BETON Z BETON ÜÜRETMEKRETMEK
-- DDüüzgzgüün Grann Granüülometrilometri
-- Puzolanlarla serbest kireci baPuzolanlarla serbest kireci bağğlamaklamak
-- ĐĐyi Syi Sııkkışışmama-- DDüüşşüük S/C Orank S/C Oranıı-- ĐĐyi Kyi Küürr
-- ÇÇatlaksatlaksıız yapz yapıı oluoluşşturmakturmak
-- YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
-- Su geSu geççirimsizlik Katkirimsizlik Katkııssıı
-- Kaliteli ve yeterli kalKaliteli ve yeterli kalıınlnlııkta pas paykta pas payıı
-- DoDoğğru beton sru beton sıınnııffıınnıın sen seççimi (C30 ve imi (C30 ve üüststüü))
-- YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)H2O H2O H2O izolasyon
Korunmuşdonatı
H2OH2OH2O H2O
YANLIYANLIŞŞ DODOĞĞRURU KISMEN DOKISMEN DOĞĞRURU
YANLIYANLIŞŞ DODOĞĞRURU
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
-- YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
BORU
KOLON
YANLIŞ
YAĞMUR SUYUBĐRĐKĐMĐ
(Cl ĐYONLARI)
YANLIŞ
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
-- YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
YANLIYANLIŞŞ YANLIYANLIŞŞ
DODOĞĞRURU DODOĞĞRURU
DODOĞĞRURU
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
-- YANLIYANLIŞŞ YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
-- YANLIYANLIŞŞ YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
DEDEÜÜ ĐĐNNŞŞAAT MAAT MÜÜHENDHENDĐĐSLSLĐĞĐĐĞĐ BBÖÖLLÜÜMMÜÜ
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
-- DODOĞĞRU RU YapYapıısal Dizayn (Derzler, ksal Dizayn (Derzler, kööşşeler, su tutucular)eler, su tutucular)
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
2) 2) (1)(1) + + ÖÖZEL TZEL TĐĐP P ÇÇĐĐMENTO KULLANMAKMENTO KULLANMAK-- PPÇÇ, EY, EYÇÇ-- CCÇÇ veya Dveya DÜÜŞŞÜÜK HK HĐĐDRATASYONLU DRATASYONLU ÇÇĐĐMENTOMENTO
-- TTÇÇ-- SDSDÇÇ
-- SSÜÜPERSPERSÜÜLFAT LFAT ÇÇĐĐMENTOSUMENTOSU-- ALALÜÜMMĐĐNLNLĐĐ ÇÇĐĐMENTOMENTO
SIRALAMA DĐĞER ETKENLERĐN AYNI KALMASI KOŞULU ĐLE GEÇERLĐ
KÜR SÜRESĐ ÇOK ÖNEMLĐ
ORTA ŞĐDDETTE ETKĐ
DOĞAL PUZOLANLAR
CURUF UÇUCUKÜL
Vb.
KATKILI ÇĐMENTOLAR
Portland Çimentosu
YüksekKatkılı Çimento
Kür olayı Portland çimentosuna kıyasla daha önemli
YAVAŞ HĐDRATASYON
0Katkı Oranı
Permeabilite Kötü kür
Đyi kür
GENEL GENEL ÖÖNLEMLERNLEMLER
3) 3) (2)(2) + DI+ DIŞŞ YYÜÜZEYLERZEYLERĐĐN YALITIMIN YALITIMI
ŞĐDDETLĐ ETKĐ
BETONARME YAPILARDA BETONARME YAPILARDA KALICILIK (KALICILIK (DURABDURABİİLLİİTE)TE)--22
İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII
Dokuz Eylül Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
DoDoDoDoçççç.... Dr. Dr. Dr. Dr. Halit YAZICIhttp://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici