BI QUYET KINH DOANH CUA NGUOI DO THAI.pdf

8/18/2019 BI QUYET KINH DOANH CUA NGUOI DO THAI.pdf

1/223

1


2/223

2


3/223

3


4/223

4


5/223

5

L ôøi giôùi thieäu

N aêm 1997, George Soros ñaõ khieán cuoäc khuûnghoaûng tieàn teä buøng phaùt taïi Ñoâng Nam AÙ, thu vaøocho mình nhöõng khoaûn tieàn khoång loà. George Sorostrôû thaønh Thöôïng ñeá cuûa chính mình, nhöng laïi laø

keû thuø cuûa caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ. OÂng laø moätngöôøi Myõ goác Do Thaùi.

Coù theå noùi, Do Thaùi laø moät trong nhöõng daân toäcthoâng minh nhaát treân theá giôùi. Hoï ñaõ coáng hieán chonhaân loaïi nhöõng boä oùc vó ñaïi nhaát trong caùc lónh vöïctöø khoa hoïc xaõ hoäi cho ñeán khoa hoïc töï nhieân nhö

Karl Marx, Einstein... Do Thaùi coøn laø daân toäc giaøucoù nhaát treân theá giôùi, trong ñoù caùc göông maët tieâubieåu nhö laø George Soros, Warren Buffett... Töø nhöõngngöôøi naém giöõ baùnh laùi con thuyeàn kinh teá Myõ nhö

Ellen, Greenspan, Morgan, Rockefeller, Michael Hammer cho ñeán nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong lónhvöïc giaûi trí nhö Reuters, Pilates, anh em nhaø Warner...ñeàu taøi ba möu löôïc hôn ngöôøi. Chaúng laï khi coù ngöôøiñaõ noùi moät caùch chaâm bieám: “Ba thöông nhaân DoThaùi haét hôi trong nhaø, heä thoá ng ngaân haøng treân toaøntheá giôùi ñeàu seõ bò caûm daây chuyeàn; naêm thöông nhaân

Do Thaùi keát hôïp vôùi nhau, coù theå khoáng cheá toaøn boä


6/223

6

thò tröôøng vaøng baïc theá giôùi”. Coù theå thaáy, thaønh coângcuûa ngöôøi Do Thaùi coù söùc aûnh höôûng voâ cuøng lôùn

khoâng chæ vôùi neàn kinh teá maø vôùi caû neàn chính trò theá giôùi trong thôøi ñaïi ngaøy nay.

Daân toäc Do Thaùi voán coù nhöõng truyeàn thoáng öuvieät nhö troïng chöõ tín, quyù troïng thôøi gian, coù caùinhìn thoaùng veà tieàn baïc... Beân caïnh ñoù, coøn phaûi keå ñeán nhöõng aûnh höôûng töø lòch söû ñau thöông cuûa moät

daân toäc thaàn thaùnh ñaõ giuùp ngöôøi Do Thaùi bieát nhieàuveà thò tröôøng theá giôùi, cuõng chính töø ñoù maø hoï ñaõ baétñaàu theo ñuoåi hoaït ñoäng ñaàu cô vaø cho vay. Taát caûnhöõng yeáu toá treân ñaõ giuùp thöông nhaân Do Thaùi trôûthaønh “thöông nhaân haøng ñaàu theá giôùi”.

Nhöng ñieàu quan troïng hôn caû laø daân toäc Do Thaùiluoân khoâng ngöøng hoïc taäp, khoâng ngöøng saùng taïo.

Duøng trí tueä taïo neân cuûa caûi chính laø ñaëc tröng lôùnnhaát cuûa thöông nhaân Do Thaùi. Hoï chính laø taám

göông saùng ñaùng ñeå chuùng ta noi theo.


7/223

7

Tuên thuã giao ûúác laåi biïët laách luêåt

Troïng chöõ tín, giöõ giao öôùc taïo neân“thöông nhaân haøng ñaàu theá giôùi”

T aäp quaùn troïng chöõ tín, giöõ giao öôùc cuûa thöông nhaânDo Thaùi trong giao dòch quoác teá ñaõ ñöôïc moïi ngöôøi bieátñeán. Caùc thöông nhaân treân theá giôùi khi laøm aên vôùi ngöôøiDo Thaùi ñeàu raát coù loøng tin ñoái vôùi vaán ñeà tuaân thuû giaoöôùc cuûa hoï, vì ngöôøi Do Thaùi luoân coù moät yeâu caàu heát söùcnghieâm khaéc ñoái vôùi baûn thaân veà vaán ñeà naøy. Hoï khoângcho pheùp coù moät tình huoáng khoâng giöõ ñuùng giao öôùc

naøo xuaát hieän, duø coù phaûi ñeå cho nhöõng tình huoáng xaáukhaùc xaûy ra. Toá chaát naøy cuûa ngöôøi Do Thaùi ñaõ coù aûnhhöôûng raát saâu roäng ñoái vôùi giôùi thöông nhaân treân toaøntheá giôùi.

Taïi thaønh phoá Tokyo cuûa Nhaät Baûn coù moät thöông nhaânteân laø Den Fujita, trong cuoán saùch nhan ñeà “Kinh nghieämlaøm aên vôùi ngöôøi Do Thaùi” oâng ñaõ nhieàu laàn nhaéc nhôû giôùithöông nhaân Nhaät Baûn khoâng neân thaát tín hoaëc huûy boûgiao öôùc vôùi ngöôøi Do Thaùi, neáu khoâng, seõ vónh vieãn maátñi cô hoäi laøm aên vôùi hoï.

Chöông I


8/223

8

Moät oâng chuû ngöôøi Do Thaùi ñaõ kyù keát moät giao keøo vôùingöôøi laøm thueâ, quy ñònh moãi tuaàn seõ phaùt löông moät laàn,

nhöng ngöôøi laøm thueâ seõ khoâng nhaän tieàn maët maø ñöôïctuøy yù mua caùc vaät duïng töông ñöông vôùi soá tieàn löông ñöôïctraû taïi moät cöûa haøng gaàn coâng ty, sau ñoù ngöôøi chuû cöûahaøng seõ ñeán thanh toaùn soå saùch vôùi oâng chuû ngöôøi Do Thaùinaøy ñeå nhaän tieàn maët.

Moät tuaàn sau, moät ngöôøi laøm thueâ hoái haû chaïy ñeán gaëp

oâng chuû vaø noùi: “Chuû cöûa haøng noùi, khoâng ñöa tieàn maëtthì khoâng ñöôïc laáy ñoà. Vì vaäy, toát hôn laø oâng haõy traû tieànmaët cho toâi vaäy nheù!”.

Chaúng ngôø, ngöôøi chuû cöûa haøng tìm ñeán thanh toaùn soå saùch cuõng noùi: “Ngöôøi laøm coâng cuûa oâng ñaõ ñeán laáy nhöõngvaät duïng caàn thieát, xin oâng thanh toaùn cho toâi!”.

OÂng chuû ngöôøi Do Thaùi nghe xong caâu chuyeän boái roái khoâng hieåu, laäp töùc tieán haønh ñieàu tra. Nhöng hai beân ñeàu khaêng khaêng raèng mình noùi thaät, khieán oâng khoâng theå chöùng minh ñöôïc ai ñaõ gian doái trong vieäc naøy. Keát quaû,oâng chuû ngöôøi Do Thaùi ñaønh phaûi traû tieàn cho caû ngöôøi

laøm coâng vaø oâng chuû cöûa haøng bôûi oâng ñaõ coù lôøi höùa vôùicaû hai beân.

Ñieàu ñaàu tieân maø ngöôøi Do Thaùi yù thöùc ñeán chính laønghóa vuï tuaân thuû giao öôùc cuûa baûn thaân. Haàu heát nhöõngngöôøi Do Thaùi ñeàu raát xem troïng chöõ tín, tuaân thuû giaoöôùc, khi laøm aên buoân baùn vôùi nhau, thöôøng khoâng caàn ñeánvaên baûn hôïp ñoàng, chæ caàn moät lôøi höùa laø ñaõ ñuû söùc raøngbuoäc, bôûi hoï tin raèng: “Coù Chuùa nghe thaáy”.

Vieäc xem troïng chöõ tín, tuaân thuû giao öôùc cuûa ngöôøi DoThaùi ñaõ mang ñeán cho hoï moät hieäu quaû kinh teá tích cöïc.


9/223

9

Giôùi kinh doanh hieän ñaïi heát söùc xem troïng uy tín. Uytín chính laø nguoàn voán voâ hình, laø cô sôû toàn taïi cho moät

coâng ty. Vì vaäy, duøng uy tín ñeå môøi goïi hay giöõ chaân khaùchhaøng laø chieâu baøi ñöôïc raát nhieàu nhaø doanh nghieäp hieännay söû duïng. Trong lónh vöïc kinh doanh, taäp ñoaøn ñaàutieân ñaõ ñöa uy tín kinh doanh leân vò trí cao nhaát - “khoânghaøi loøng coù theå ñoåi haøng”, chính laø Coâng ty baùch hoùa SearsRoebuck, do moät thöông nhaân ngöôøi Myõ goác Do Thaùi laø

Julius Rosenberg thaønh laäp.Quy taéc “khoâng haøi loøng coù theå ñoåi haøng” maø coâng ty

oâng ñaõ ñöa ra vaøo ñaàu theá kyû 20 coù theå goïi laø “chuyeän laïboán phöông” vaøo thôøi aáy. Quaû thöïc, ñieàu naøy ñaõ hoaøn toaønvöôït ra ngoaøi phaïm vi nghóa vuï coù theå quy ñònh cuûa moäthôïp ñoàng thoâng thöôøng, thaäm chí ñaõ ñaët khaû naêng “huûy

öôùc” cuûa ñoái taùc thaønh nghóa vuï voâ ñieàu kieän cuûa mình.Lôïi theá cuûa uy tín kinh doanh cao ñaõ giuùp cho caùc thöông

nhaân Do Thaùi phaùt trieån söï nghieäp cuûa mình.

Ngay töø thôøi xöa, caùc thöông nhaân Do Thaùi ñaõ baét ñaàukinh doanh caùc saûn phaåm xa xæ, vaø ñeán nay, ngöôøi Do Thaùi

vaãn giöõ vöõng vai troø cuûa mình. Ñaù quyù laø moät trong nhöõngmaët haøng xa xæ nhaát, maø trong lónh vöïc naøy, töø vieäc khaithaùc, giao dòch, gia coâng cho ñeán khaâu baùn leû, haàu nhö ñeàunaèm trong tay ngöôøi Do Thaùi. Trang phuïc phuï nöõ, ñaëcbieät laø caùc maët haøng thôøi trang, laø moät maët haøng tieâuduøng cao caáp raát deã loãi thôøi. ÔÛ Myõ, vieäc saûn xuaát vaø tieâu

thuï moät thôøi ñaõ bò ngöôøi Do Thaùi khoáng cheá ñeán hôn 95%thò phaàn. Moät soá ngaønh ngheà khaùc nhö tuùi xaùch, vali (lôïinhuaän raát cao), cuõng naèm trong tay cuûa caùc thöông nhaânDo Thaùi. Coâng vieäc kinh doanh caùc loaïi saûn phaåm xa xæñoù ñeàu coù yeâu caàu raát cao ñoái vôùi vaán ñeà “chöõ tín laâu daøi”.


10/223

10

Moät thöông nhaân chuyeân kinh doanh ñaù quyù ngöôøi DoThaùi laø Hyman Matsuba töøng noùi: “Muoán kinh doanh ñaù

quyù, chí ít phaûi xaây döïng ñöôïc keá hoaïch traêm naêm, moätñôøi ngöôøi thì khoâng theå hoaøn thaønh ñöôïc. Hôn nöõa, ngöôøikinh doanh ñaù quyù coøn phaûi nhaän ñöôïc söï toân troïng cuûamoïi ngöôøi. Cô sôû cuûa vieäc buoân baùn ñaù quyù ñöôïc quyeátñònh bôûi khaû naêng thu phuïc nieàm tin cuûa khaùch haøng”.

Cuõng chính nhôø vaøo truyeàn thoáng “troïng chöõ tín giöõgiao öôùc”, caùc thöông nhaân Do Thaùi môùi coù theå giöõ vöõngtay cheøo, tung hoaønh ngang doïc trong ñaïi döông kinhdoanh, böôùc leân naác thang cao nhaát trong traät töï kinh teá theá giôùi.

Trong caùch nhìn cuûa ngöôøi Do Thaùi, giao öôùc laø thöù

tuyeät ñoái khoâng theå huûy boû, bôûi vì giao öôùc baét nguoàn töøsöï öôùc ñònh giöõa con ngöôøi vaø thaàn linh. “Kinh Cöïu Öôùc”,ngoïn nguoàn cuûa tín ngöôõng Do Thaùi, chính laø “giao öôùc coåxöa” ñöôïc kyù keát giöõa Thöôïng Ñeá vaø con ngöôøi.

Giao öôùc xeùt veà yù nghóa hieän ñaïi, trong hoaït ñoäng kinhdoanh ñöôïc goïi laø “hôïp ñoàng”. Hôïp ñoàng laø moät loaïi vaên

baûn ñöôïc thöïc hieän trong quaù trình giao dòch giöõa ñoâi beân,ñöôïc kyù keát nhaèm baûo veä lôïi ích cuûa ñoâi beân, quy ñònhtraùch nhieäm maø ñoâi beân caàn phaûi thöïc hieän trong moätthôøi haïn nhaát ñònh. Moät hôïp ñoàng hôïp phaùp, phaûi chòu söïbaûo hoä cuûa phaùp luaät.

Trong giôùi kinh doanh toaøn caàu, vaán ñeà giöõ ñuùng hôïpñoàng cuûa caùc thöông nhaân Do Thaùi coù theå noùi laø “chaéc nhö ñinh ñoùng coät”. Döôùi ngoøi buùt cuûa Shakespeare, thöôngnhaân Shylock cuûa thaønh Venice döôøng nhö ñaõ trôû thaønhmoät con quyû buûn xæn, tính toaùn chi li, xem tieàn nhö maïng


11/223

11

soáng. Treân thöïc teá, coù theå ñoù laø do thaùi ñoä thaønh kieánhoaëc loøng ñoá kî thaùi quaù cuûa Shakespeare ñoái vôùi ngöôøi

Do Thaùi maø thoâi. Haønh ñoäng cuûa Shylock laø ñieàu luoânñöôïc ñeà xöôùng trong tinh thaàn hôïp ñoàng hieän ñaïi, vaø cuõnglaø moät bieåu hieän cuûa truyeàn thoáng tuaân thuû hôïp ñoàng cuûangöôøi Do Thaùi. Nhöõng ñieàu kieän maø oâng ta ñaõ ñeà xuaát chongöôøi ñang phaûi ñoái maët vôùi nguy cô phaù saûn Antonio laøhoaøn toaøn ñuùng theo giao öôùc ban ñaàu.

Lòch söû kinh doanh cuûa ngöôøi Do Thaùi coù theå xemlaø coù lieân quan ñeán vieäc kyù keát vaø tuaân thuû hôïp ñoàng.Moät trong nhöõng nguyeân nhaân taïo neân thaønh coâng cuûacaùc thöông nhaân Do Thaùi laø moät khi hoï ñaõ kyù keát vaøohôïp ñoàng thì nhaát ñònh seõ chaáp haønh ñeán cuøng. Duø coùgaëp phaûi nhöõng khoù khaên vaø nguy cô lôùn hôn, cuõng

chaáp nhaän töï mình gaùnh vaùc laáy. Hoï tin raèng, ñoái taùctrong cuoäc giao dòch cuõng seõ nghieâm chænh chaáp haønhnhöõng quy ñònh ñaõ ñöôïc kyù keát trong hôïp ñoàng. Bôûi vì,söï toàn taïi cuûa hoï ñöôïc baét nguoàn töø vieäc kyù keát moätgiao öôùc giöõa hoï vôùi Thieân Chuùa. Neáu khoâng tuaân thuûgiao öôùc, laø ñoàng nghóa vôùi vieäc phaù boû giao öôùc giöõa

ngöôøi vaø Thieân Chuùa, taát seõ mang ñeán tai hoïa cho nhaânloaïi, con ngöôøi seõ phaûi gaùnh chòu söï tröøng phaït cuûaThieân Chuùa.

Chính treân neàn taûng nhaän thöùc ñoù, ngöôøi Do Thaùi raátgheùt nhöõng ngöôøi vi phaïm hôïp ñoàng, nhaát ñònh seõ truycöùu traùch nhieäm ñeán cuøng, yeâu caàu boài thöôøng toån haïimoät caùch khoâng khoan nhöôïng. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi DoThaùi khoâng tuaân thuû hôïp ñoàng, moïi ngöôøi ñeàu seõ nguyeànruûa, ñoaïn tuyeät quan heä vôùi ngöôøi ñoù, cuoái cuøng seõ truïcxuaát ngöôøi ñoù ra khoûi giôùi thöông nhaân Do Thaùi.


12/223

12

Tuaân thuû hôïp ñoàng, quyeát khoâng huûy öôùc

Trong quan heä laøm aên, ngöôøi Do Thaùi raát xem troïnghôïp ñoàng. Moät nhaø xuaát khaåu A kyù keát vôùi moät thöôngnhaân Do Thaùi B moät hôïp ñoàng chuyeån giao möôøi ngaøn thuøngnaám ñoùng lon. Trong hôïp ñoàng quy ñònh: “Moãi thuøng chöùa20 lon, moãi lon naëng 100g”. Nhöng ñeán khi xuaát haøng, nhaø

xuaát khaåu A laïi xeáp leân möôøi ngaøn lon naám coù troïng löôïng150g. Troïng löôïng haøng hoùa tuy nhieàu hôn ñeán 50%, nhöngthöông nhaân Do Thaùi B laïi cöï tuyeät khoâng chòu kyù nhaän.Nhaø xuaát khaåu A thaäm chí ñaõ ñoàng yù khoâng tính theâmtieàn, nhöng thöông nhaân Do Thaùi B vaãn khoâng ñoàng yù,ñoàng thôøi coøn yeâu caàu boài thöôøng. Khoâng coøn caùch naøo khaùc,

nhaø xuaát khaåu A ñaønh phaûi boài thöôøng cho thöông nhaânDo Thaùi B, coøn phaûi xöû lyù laïi soá haøng theo ñuùng hôïp ñoàng.Qua caâu chuyeän naøy, nhaát ñònh seõ coù nhieàu ngöôøi cho raèngthöông nhaân Do Thaùi B quaù coá chaáp, ñöôïc nhaän soá haøngnhieàu hôn gaáp röôõi maø laïi khoâng muoán. Caâu chuyeän naøy coùtheå caùc daân toäc khaùc khoù loøng hieåu ñöôïc, nhöng trong taâm

thöùc cuûa ngöôøi Do Thaùi, laïi coù caùi lyù rieâng cuûa noù.Tröôùc tieân, ngöôøi Do Thaùi raát xem troïng hôïp ñoàng, ñieàu

naøy coù lieân quan vôùi nieàm tin maø hoï luoân luoân gìn giöõ tronghaøng ngaøn naêm qua. Kinh Cöïu Öôùc ñöôïc xem laø giao öôùcñöôïc xaùc laäp giöõa Thieân Chuùa vôùi daân Israel: “Con ngöôøisôû dó toàn taïi, laø do ñaõ kyù keát vôùi thaàn linh moät giao öôùc toàntaïi”. Ngöôøi Do Thaùi tin vaøo ñieàu naøy, vì vaäy, hoï tuyeät ñoáikhoâng bao giôø huûy boû giao öôùc. Taát caû coâng vieäc buoân baùn,ñeàu tuyeät ñoái döïa vaøo hôïp ñoàng. Ai khoâng thi haønh hôïpñoàng, seõ bò xem laø ñaõ vi phaïm yù chæ cuûa Thieân Chuùa, khoâng


13/223

13

bao giôø ñöôïc tha thöù, phaûi nghieâm khaéc truy cöùu traùch nhieäm,ñeà xuaát yeâu caàu boài thöôøng moät caùch khoâng vò neå.

Thöù hai, ngöôøi Do Thaùi raát gioûi kinh doanh, hieåu roõquy taéc kinh doanh vaø thoâng leä quoác teá. Hoï hieåu raèng, noäidung cuûa hôïp ñoàng laø moät ñieàu kieän quan troïng vaø mangtính baét buoäc. Quy caùch saûn phaåm ñöôïc quy ñònh tronghôïp ñoàng laø 100g moãi lon, nhöng nhaø xuaát khaåu A laïi giaoñeán 150g moãi lon. Tuy troïng löôïng nhieàu hôn ñeán 50g,

nhöng beân baùn giao haøng khoâng ñuùng theo quy ñònh tronghôïp ñoàng, ñoàng nghóa vôùi vieäc vi phaïm hôïp ñoàng. Theothoâng leä quoác teá, thöông nhaân Do Thaùi B coù quyeàn töø choáinhaän haøng vaø buoäc ñoái taùc phaûi boài thöôøng.

Thöù ba, trong caâu chuyeän treân ñaây, coøn coù caû vaán ñeàhieäu quaû kinh doanh. Thöông nhaân Do Thaùi khi mua baùnnhöõng saûn phaåm coù quy caùch khaùc nhau, laø ñeàu coù muïcñích kinh doanh rieâng cuûa mình, bao goàm thích öùng vôùithò hieáu vaø thoùi quen cuûa ngöôøi tieâu duøng, tình hình cungöùng treân thò tröôøng, saùch löôït ñoái phoù vôùi caùc ñoái thuû caïnhtranh... Neáu nhö soá lon naám naëng 150g maø nhaø xuaát khaåu A chuyeån ñeán laïi khoâng thích öùng vôùi thoùi quen cuûa ngöôøitieâu duøng, duø moãi lon coù taêng theâm 50g vaø khoâng taênggiaù, thöông nhaân Do Thaùi B cuõng khoâng tieáp nhaän, vì ñeàunaøy seõ laøm hoûng keá hoaïch kinh doanh cuûa oâng ta, coù theådaãn ñeán nhöõng toån haïi cho phöông höôùng vaø muïc tieâukinh doanh, haäu quaû voâ cuøng nghieâm troïng.

Thöù tö, vieäc phaùt sinh tình huoáng treân ñaây, coøn coù theåmang ñeán nhöõng phieàn phöùc ngoaøi yù muoán cho thöôngnhaân Do Thaùi B. Giaû söû ñaát nöôùc sôû taïi cuûa thöông nhaânDo Thaùi B coù cheá ñoä quaûn lyù xuaát nhaäp khaåu töông ñoáinghieâm khaéc, giaáy pheùp nhaäp khaåu cuûa oâng laø moãi lon


14/223

14

100g, nhöng treân thöïc teá laïi laø 150g. Nhö theá, troïng löôïnghaøng nhaäp vaøo ñaõ vöôït quaù 50% troïng löôïng ñöôïc ghi trong

giaáy pheùp nhaäp khaåu, raát coù theå phaûi ñoái maët vôùi söï chaátvaán töø caùc cô quan höõu quan cuûa quoác gia ñoù, thaäm chí bònghi ngôø coù yù traùnh neù thueá nhaäp khaåu, nhaäp nhieàu baùoít, phaûi chòu truy cöùu traùch nhieäm vaø xöû phaït.

Toùm laïi, hôïp ñoàng laø moät ñieàu kieän voâ cuøng quan troïngtrong mua baùn. Vi phaïm nhöõng quy ñònh treân hôïp ñoàng seõ

gaây ra nhöõng haäu quaû nghieâm troïng cho caû ñoâi beân. Thöôngnhaân Do Thaùi hieåu roõ ñieàu ñoù, neân luoân nhaán maïnh ñeánvieäc tuaân thuû hôïp ñoàng.

Treân thöïc teá, trong giôùi kinh doanh ngaøy nay, hôïp ñoàngñaõ trôû thaønh moät yeâu caàu phoå bieán vaø taát yeáu trong hoaït

ñoäng kinh doanh cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi. Thoângqua quaù trình ñaøm phaùn trong giao dòch, sau khi ñeà nghòcuûa beân naøy ñöôïc beân kia chaáp nhaän, hôïp ñoàng xem nhö ñaõ ñöôïc thaønh laäp. Hôïp ñoàng ñöôïc caû ñoâi beân kyù keát, seõtrôû thaønh moät vaên kieän mang tính phaùp luaät coù khaû naêngraøng buoäc ñoâi beân, caùc ñieàu khoaûng quy ñònh coù lieân quan

trong hôïp ñoàng, ñoâi beân ñeàu phaûi tuaân thuû vaø chaáp haønh.Baát kyø beân naøo vi phaïm nhöõng quy ñònh trong hôïp ñoàng,ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät.

Tuaân thuû ñieàu öôùcmoät daïng coâng chính treân hình thöùc

Trí tueä phía sau vieäc tuaân thuû phaùp luaä t

Caùc thöông nhaân Do Thaùi ñaõ keá thöøa ñöôïc truyeàn thoángcuûa daân toäc, ñoù laø yù thöùc saâu saéc veà phaùp luaät. Hoï khoâng


15/223

15

chæ nghieâm chænh tuaân thuû phaùp luaät, maø coøn raát gioûi laùchluaät. Thöïc tieãn kinh doanh hôn hai ngaøn naêm ñaõ chöùng

minh hoï khoâng chæ heát söùc tuaân thuû giaùo ñieàu cuûa “daângiao öôùc”, maø coøn vaän duïng trí tueä cuûa mình, tích luõy ñöôïcnhöõng kinh nghieäm veà phaùp luaät, thoâng qua giao öôùc, ñaïtñöôïc muïc ñích cuûa baûn thaân.

Coâng chính treân hình thöùc, khoâng coù nghóa laø coâng

chính trong moïi söïDaân toäc Do Thaùi xöa nay xem troïng giao öôùc, ñoàng

thôøi laáy vieäc tuaân thuû giao öôùc laøm caên baûn cho vieäc laäpthaân. Ñeán caû quan heä vôùi Thieân Chuùa cuõng ñöôïc xem laømoät daïng quan heä giao öôùc, chöù khoâng nhö caùc daân toäckhaùc, luoân xem moái quan heä vôùi thaàn thaùnh laø moät nghóavuï tuyeät ñoái, moät moái quan heä voâ ñieàu kieän giöõa ngöôøithoáng trò vôùi ngöôøi bò thoáng trò. Coù ñieàu, giao öôùc moät khiñöôïc thaønh laäp, nhöõng haïn ñònh cuï theå laäp töùc coù tính“tuyeät ñoái” vaø “voâ ñieàu kieän”, khoâng bao giôø coù theå thayñoåi. Roõ raøng, tính nghieâm tuùc naøy trong giao öôùc luoân theåhieän ñöôïc söï coâng baèng. Trong tình huoáng ñoâi beân kyù keátgiao öôùc ñeàu xuaát phaùt treân neàn taûng töï nguyeän, ñaëc ñieåmnaøy laïi caøng ñöôïc theå hieän roõ hôn.

Tuy nhieân, söï coâng baèng naøy chæ toàn taïi treân hình thöùc,hoaøn toaøn khoâng ñoàng nghóa vôùi söï coâng baèng trong noäidung giao öôùc. Trong baát kyø giao öôùc naøo, ñoâi beân thamgia laäp öôùc cuõng ñeàu mang ñoäng cô möu caàu lôïi ích lôùnnhaát cho baûn thaân mình, tìm ñuû caùch ñeå taêng theâm nhöõngquy ñònh coù lôïi cho mình. Trong tröôøng hôïp vöøa neâu treân,moät beân seõ naèm ôû theá yeáu roõ reät, neân khoâng theå cöï tuyeätyeâu caàu do beân kia aùp ñaët.


16/223

16

Möôøi hai chi toäc cuûa ngöôøi Do Thaùi baét nguoàn töø möôøihai anh em coù quan heä huyeát thoáng vôùi nhau. Cha cuûa hoï

chính laø Jacob. Khi coøn treû, Jacob töøng qua phöông Ñoâng laøm coâng

cho ngöôøi caäu cuûa mình, sau ñoù keát hoân vôùi hai ngöôøi con gaùi voán laø hai chò em. Traûi qua nhieàu naêm, theo lôøi höùacuûa Ñaáng toái cao, oâng ñaõ ñöa vôï con veà ñaát Canaan.

Treân ñöôøng ñi, vaøo moät ñeâm noï, moät ngöôøi laï maët xuaáthieän vaø ñoøi ñaáu vaät vôùi Jacob. Hai ngöôøi giao ñaáu vôùinhau ñeán taän môø saùng. Ngöôøi laï maët thaáy khoâng theå thaéngñöôïc Jacob, beøn ñaùnh moät cuù vaøo ñuøi Jacob, khieán oâng bò

saùi gaân ñuøi.

Ngöôøi laï maët noùi: “Trôøi saùng roài, haõy ñeå ta ñi!”

Nhöng Jacob khoâng chòu: “Ngaøi khoâng chuùc phuùc chotoâi, toâi seõ khoâng ñeå ngaøi ñi”.

Ngöôøi kia beøn hoûi oâng: “Ngöôi teân laø gì?”

Jacob beøn noùi teân hoï cuûa mình cho ngöôøi laï maët bieát.

Ngöôøi laï maët noùi: “Teân cuûa ngöôi seõ khoâng coøn laø Jacob,maø seõ ñoå i laø Israel. Vì ngöôi ñaõ ñaá u thaéng ñöôïc caû thaàn linh”.

Israel laø danh xöng sau khi laäp quoác cuûa ngöôøi Do Thaùi. Noù coù yù nghóa laø “ngöôøi ñaáu vaät vôùi thaàn linh”.

Thieân Chuùa thi ñaáu vôùi con ngöôøi, laïi söû duïng moät ñoängtaùc khoâng hôïp leä. Nhöng vì sao ngöôøi Do Thaùi laïi ghi cheùptöôøng taän caâu chuyeän aáy vaøo “Kinh Cöïu Öôùc” - boä saùch

thieâng lieâng nhaát cuûa daân toäc mình? Phaûi chaêng hoï coùthaùi ñoä khoâng maáy toân kính ñoái vôùi Thieân Chuùa?

Coù theå laø trong caùch thöùc ñaáu vaät cuûa ngöôøi Do Thaùicoå, khoâng coù quy ñònh “thaønh vaên roõ raøng” veà vieäc duøng


17/223

17

tay ñaùnh vaøo ñuøi cuûa ñoái thuû. Trong tröôøng hôïp ñoù, ThieânChuùa chæ ñôn thuaàn laø ñaõ laùch ñöôïc keõ hôû cuûa moät quy

ñònh khoâng maáy chaët cheõ. Coøn chuyeän con caùi Thieân Chuùa,töùc daân Do Thaùi ghi cheùp laïi caâu chuyeän Thieân Chuùa lôïiduïng khe hôû, lyù do xaùc ñaùng nhaát coù theå ñöa ra laø do nhucaàu thaàn thaùnh hoùa haønh ñoäng “luoàn laùch khe hôû”, töùckhaû naêng haønh ñoäng phi phaùp trong söï hôïp phaùp.

Luoàn laùch khe hôû phaùp luaät

Theo logic, toân troïng phaùp luaät thì phaûi toân troïngmoïi quy ñònh cuûa phaùp luaät, töø noäi dung, phöông thöùc,cho ñeán trình töï vaø ñöông nhieân laø caû khe hôû. Moät laø vìbaûn thaân khe hôû phaùp luaät cuõng chính laø moät boä phaän

khoâng theå chia caét trong moät ñieàu khoaûn naøo ñoù; hai laømoät con ngöôøi cöù duøng heát taâm trí ñeå luoàn laùch khe hôûphaùp luaät, baûn thaân vaãn laø moät ngöôøi toân troïng phaùpluaät, haønh ñoäng cuûa anh ta vaãn laø chuyeän “phaùp luaät khoângtheå ngaên caám”.

Coù ñieàu, theo yeâu caàu phaùp cheá “phaùt luaät ñöùng ñaàu,ngöôøi ngöôøi bình ñaúng”, ñöùng tröôùc moät khe hôû cuûa phaùpluaät, cuõng phaûi tuaân thuû quan ñieåm ngöôøi ngöôøi bình ñaúng.Beân caïnh ñoù, luoàn laùch khe hôû luoân ñoøi hoûi moät trí tueävaø ñaàu oùc nhaïy beùn (töùc phaûi coù moät höôùng tö duy ngöôïcvôùi nhaø laäp phaùp, hoaëc naém baét ñöôïc chìa khoùa cuûa vaánñeà). Vì vaäy, luoàn laùch khe hôû phaùp luaät laø caùch noùi daønhcho nhöõng ngöôøi thoâng minh, trong khi phaàn lôùn nhöõngngöôøi coøn laïi chæ coù theå haønh ñoäng theo kieåu bòt tai nhaémmaét tröôùc moät ñieàu khoaûn phaùp luaät naøo ñoù. Ñoái vôùinhöõng ngöôøi Do Thaùi xem vieäc nghieân cöùu phaùp luaät laø


18/223

18

moät nghóa vuï trong ñôøi hoaëc moät ngheà cha truyeàn connoái, baát kyø phaùp luaät naøo cuõng coù khe hôû. Hôn nöõa, coù

nhieàu ñieàu khoaûn maø khe hôû cuûa noù cuõng to khoâng keùmgì cöûa chính cuûa toøa aùn, chæ caàn naém ñöôïc phöông phaùpñuùng ñaén, haønh ñoäng goïn gaøng laø coù theå töï do ra vaøo;ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng heä thoáng phaùp luaät ñöôïc xaâydöïng döôùi caùi nhìn kyø thò ñoái vôùi ngöôøi Do Thaùi, hoï nhaátñònh seõ caøng xem xeùt kyõ, tìm kieám cho ra nhöõng khe hôû

cuûa noù.Coù ñieàu, so vôùi haønh ñoäng phaù löôùi leo raøo cuûa nhöõng

ngöôøi khoâng chòu tuaân thuû phaùp luaät, thoùi quen luoàn laùchkhe hôû phaùp luaät moät caùch eâm aùi nheï nhaøng cuûa ngöôøi DoThaùi vöøa khoâng khieán ngöôøi khaùc chuù yù, laïi khoâng gaâycaûm giaùc baát an, coù theå giöõ cho khe hôû ñöôïc tröôøng toàn,

giuùp ngöôøi sau vaãn coù theå luoàn laùch deã daøng.

Trong thôøi gian noå ra ñaïi chieán theá giôùi thöù 2, ñaát nöôùc Ba Lan ñaõ rôi vaøo tay cuûa phaùt xít Ñöùc, quoác gia nhoû beùlaân caän laø Lithuania cuõng laâm vaøo tình theá saép bò thoântính. Raát nhieàu ngöôøi Do Thaùi tranh nhau rôøi khoûi

Lithuania, quaù caûnh vaøo Nhaät Baûn ñeå ñeán caùc nöôùc khaùclaùnh naïn.

Moät hoâm, nhaân vieân kieåm tra ñieän tín cuûa chính phuû Nhaät Baûn ñeán gaëp vò ñaïi dieän cuûa Hoäi ñoàng Do Thaùi laøoâng Sayow Anan, yeâu caàu oâng phieân dòch vaø giaûi thíchmoät böùc ñieän tín chuyeån ñeán thuû ñoâ Vilnius cuûa Lithuania.

Trong böùc ñieän coù moät caâu nhö sau: shish Omiskad- shimb, talisehad.

OÂng Anan luùc ñoù ñaõ giaûi thích raèng, ñaây laø moät böùcñieän baùo do giaùo só Kalisz gôûi cho moät ngöôøi ñoàng söï ôû


19/223

19

Lithuania, baøn veà moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán nghi leã cuûa Do Thaùi giaùo, yù nghóa laø: “Saùu ngöôøi coù theå khoaùc moät

taám khaên ñeå tieán haønh nghi thöùc caàu nguyeän”. Nhaân vieân kieåm tra thaáy lôøi giaûi thích coù lyù, neân ñaõ

ñoàng yù phaùt böùc ñieän tín aáy ñi.

Kyø thöïc, baûn thaân Anan cuõng khoâng hieåu, caâu noùi trongböùc ñieän tín laø coù yù nghóa gì, sao töï nhieân laïi nhaéc ñeán caâu“saùu ngöôøi coù theå ñoäi chung moät chieác khaên ñeå tieán haønhnghi thöùc caàu nguyeän”.

Sau naøy, oâng ñaõ ñöôïc gaëp giaùo só Kalisz vaø ñöa ra thaécmaéc cuûa mình veà vaán ñeà keå treân.

Giaùo só Kalisz nhìn oâng baèng moät aùnh maét buoàn baõthaâm traàm, töïa nhö ñang noùi: “Moät ngöôøi Do Thaùi laøm sao

coù theå khoâng hieåu caâu caùch ngoân “Talmud” noåi tieáng naøycô chöù?”.

“OÂng thöïc söï khoâng hieåu sao? Nguï yù cuûa noù laø saùungöôøi coù theå duøng chung moät giaáy chöùng nhaän ñeå ñi laïi”.

Baáy giôø, Anan môùi hieåu ra vaán ñeà. Giaùo só Kalisz vöøamôùi rôøi khoûi chaâu AÂu chuyeån ñeán Nhaät Baûn, ñieàu maø oângquan taâm nhaát trong luùc naøy chính laø nhöõng ñoàng baøo DoThaùi coøn ñang keït laïi ôû Lithuania. OÂng bieát, visa quaù caûnhmaø chính phuû Nhaät caáp taïi thuû ñoâ Vilnius cuûa Lithuaniañöôïc tính theo ñôn vò gia ñình. Theá laø, oâng ñaõ bí maät kieánnghò nhöõng ngöôøi Do Thaùi ôû ñaây, duø saùu ngöôøi khoâng coùquan heä thaân thuoäc vôùi nhau, cuõng haõy cöù taäp hôïp thaønhmoät ñôn vò gia ñình ñeå cuøng nhau ñeán xin visa quaù caûnh.

Baèng caùch ñoù, seõ coù nhieàu ngöôøi Do Thaùi coù ñöôïc cô hoäirôøi khoûi ñaát nöôùc Lithuania ñang ngaäp chìm trong khoùilöûa chieán tranh.


20/223

20

Thöïc ra, bình taâm suy xeùt, ngöôøi Nhaät chöa töøng nghieâncöùu nguï ngoân “Talmud”, khoâng bieát raèng raát nhieàu quy

ñònh xem ra heát söùc roõ raøng chính xaùc khi ñaët rieâng reõvôùi nhau, nhöng khi ñaët vaøo trong moät hoaøn caûnh cuï theå,hoaøn toaøn coù theå xuaát hieän raát nhieàu goùc ñoä “khoâng roõraøng chính xaùc”. Vì vaäy, khi töøng “gia ñình saùu ngöôøi” DoThaùi töø Lithuania cöù laàn löôït ñaët chaân leân caùc hoøn ñaûocuûa nöôùc Nhaät, chính quyeàn sôû taïi chæ coøn bieát ngaïc nhieân

tröôùc söï thoáng nhaát cao ñoä trong toå chöùc gia ñình cuûangöôøi Do Thaùi.

Gia ñình tæ phuù daàu moû Rockefeller cuõng coù raát nhieàucaâu chuyeän luoàn laùch khe hôû phaùp luaät.

Duøng saùch löôïc “ñoäc laäp giaû”, giuùp coâng ty daàu moûStandard thoaù t khoûi khôûi toá

Sau khi phaùp leänh choáng ñoäc quyeàn ñöôïc thoâng qua,raát nhieàu coâng ty lôùn cuûa Myõ ñaõ bò giaûi taùn. Coâng ty daàumoû Standard laø moät trong nhöõng coâng ty coù möùc kimngaïch lôùn nhaát nhì trong nöôùc, ñöông nhieân raát ñöôïc moïi

ngöôøi chuù yù. Döôùi aùp löïc cuûa dö luaän, moät soá nghò vieântrong quoác hoäi cuõng ñaõ leân tieáng yeâu caàu tieán haønh khôûitoá ñoái vôùi Coâng ty daàu moû Standard. Laàn naøy, Rockefellercuõng rôi vaøo tình theá voâ cuøng nguy khoán, tinh thaàn sa suùttraàm troïng.

Raát may, moät luaät sö treû trong ñoaøn luaät sö coá vaán cuûacoâng ty ñaõ nghó ra moät yù töôûng tuyeät dieäu. OÂng ñeà nghòcho caùc coâng ty daàu moû Standard ôû caùc bang tuyeân boá ñoäclaäp, nhö coâng ty daàu moû Standard ôû New York, ôû New

Jersey, ôû Carlifornia, ôû Indiana... moãi coâng ty ñeàu coù moät


21/223

21

oâng chuû giaû danh, nhöng treân thöïc teá moïi coâng vieäc vaãndo Rockefeller quaûn lyù.

Ñeå thöïc hieän keá hoaïch naøy, vò luaät sö ñoù ñaõ laøm vieäclieân tuïc trong suoát moät tuaàn, giuùp caùc coâng ty con thieát laäp

soå saùch, cung caáp cho Tham nghò vieän ñeå kieåm tra. Cuoáicuøng, Tham nghò vieän ñaõ toû yù haøi loøng, khoâng tieáp tuïcnhaéc tôùi vieäc khôûi toá coâng ty daàu moû Standard cuûa

Rockefeller nöõa.

Caùch thöùc “tuaân thuû phaùp luaät” cuûa ngöôøi Do Thaùiquaû laø heát söùc tuyeät dieäu. Vì vaäy, trong soá caùc luaät sö ñang haønh ngheà hieän nay, ngöôøi Do Thaùi ñöùng ôû vò tríhaøng ñaàu. Laáy nöôùc Myõ laøm ví duï, hôn 30% luaät sö ñanghoaït ñoäng ôû Myõ laø ngöôøi goác Do Thaùi. Coù theå thaáy, chính

trí tueä cuûa moät daân toäc bieát vaän duïng phaùp luaät, kheùo“tuaân thuû phaùp luaät” ñaõ taïo neân thaønh coâng cho daân toäcDo Thaùi.

Lôïi duïng phaùp luaät, tö duy ngöôïc chieàu

“Bieát duøng phaùp luaät, kheùo giöõ phaùp luaät” laø sôû tröôøngcuûa ngöôøi Do Thaùi, trong ñoù bí quyeát “duøng ngöôïc” phaùpluaät laø aûo dieäu nhaát. Döôùi tieàn ñeà laø khoâng thay ñoåi hìnhthöùc phaùp luaät, maø vaän duïng phaùp luaät, bieán noù thaønhmoät coâng cuï hay moät laù chaén cho mình söû duïng, ñieàu naøyraát ñaùng cho moãi ngöôøi chuùng ta hoïc hoûi.

Coù moät caâu chuyeän cöôøi aån chöùa loái tö duy “lôïi duïngphaùp luaät” nhö sau:

Moät ngöôøi Do Thaùi böôùc vaøo moät ngaân haøng lôùn ôû thaønh phoá New York.


22/223

22

“Thöa oâng, xin hoûi oâng caàn gì aï?”, giaùm ñoá c boä phaän chovay vöøa hoûi, vöøa ñöa maét quan saùt ngöôøi khaùch haøng môùi ñeá n:

boä aùo veùt sang troïng, giaà y da cao caá p, ñoàng hoà ñeo tay ñaét giaù.“Toâi muoán vay tieàn!”.

“Khoâng thaønh vaán ñeà! Ngaøi muoán vay bao nhieâu?”.

“1 ñoâ la”.

“Chæ caàn 1 ñoâ la?”.

“Khoâng sai, chæ 1 ñoâ la, coù ñöôïc khoâng?”.“Ñöông nhieân laø ñöôïc. Chæ caàn coù taøi saûn theá chaáp,

muoán vay nhieàu hôn moät chuùt cuõng khoâng trôû ngaïi gì”.

“OÀ! Chöøng naøy ñaûm baûo coù ñöôïc khoâng?”.

Ngöôøi Do Thaùi laáy ra moät taäp coå phieáu töø trong moät

caùi boùp da sang troïng, ñaët leân baøn cuûa vò giaùm ñoác.“Toång coäng laø 500 ngaøn ñoâ la, ñuû roài chöù?”.

“Ñöông nhieân, ñöông nhieân! Coù ñieàu, coù thaät laø oângchæ caàn vay 1 ñoâ la?”.

“Vaâng”.

Vöøa noùi, ngöôøi Do Thaùi vöøa ñöa tay nhaän tôø 1 ñoâ la.“Lôïi töùc moät naêm laø 6%, chæ caàn oâng traû ñuû lôïi töùc 6%,

moät naêm sau quay laïi, chuùng toâi nhaát ñònh seõ traû laïi soá coå phieáu naøy cho oâng”.

“Caùm ôn”.

Ngöôøi Do Thaùi noùi xong thì ñöùng leân, chuaån bò böôùc ra khoûi ngaân haøng. Toång giaùm ñoác ngaân haøng naõy giôø ñöùngbeân ngoaøi quan saùt cuõng khoâng sao hieåu noåi, moät ngöôøi coùñeán 500 ngaøn ñoâ la trong tay, taïi sao laïi ñeán ngaân haøngvay 1 ñoâ la. OÂng hieáu kyø tieán laïi hoûi:


23/223

23

“Chaøo oâng, xin haõy döøng böôùc…”.

“Coù vieäc gì chaêng?”.

“Toâi thöïc söï khoâng hieåu, oâng coù ñeán 500 ngaøn ñoâ la,taïi sao chæ ñeán ñaây vay 1 ñoâ la? Neáu nhö oâng vay 300hay 400 ngaøn ñoâ la chaúng haïn, chuùng toâi cuõng seõ heát söùcvui loøng...”.

“Xin ñöøng lo laéng cho toâi! Chæ coù ñieàu, tröôùc khi tìm

ñeán ngaân haøng cuûa quyù ngaøi, toâi ñaõ hoûi qua moät soá khobaïc, tieàn thueâ tuû baûo hieåm cuûa hoï ñeàu quaù cao. Bôûi vaäy, toâiñaõ quyeát ñònh gôûi soá coå phieáu naøy ôû choã ngaân haøng cuûaquyù ngaøi, tieàn thueâ quaû thaät laø quaù reû, moät naêm chæ toán coù6 cent maø thoâi!”.

Tuy ñaây chæ laø moät caâu chuyeän cöôøi, raát khoù xaûy ra

trong thöïc teá cuoäc soáng, nhöng moät caâu chuyeän cöôøi thaâmthuùy ñeán theá chæ coù theå ñöôïc döïng neân bôûi trí oùc thaâmthuùy cuûa nhöõng ngöôøi Do Thaùi maø thoâi. Noù khoâng chæ theåhieän söï thaâm thuùy trong tính toaùn, maø coøn trong ñöôøngloái tö duy. Kyù gôûi nhöõng vaät duïng coù giaù trò cao, theo leõthöôøng, phaûi gôûi vaøo tuû baûo hieåm cuûa kho baïc. Ñoái vôùi

nhieàu ngöôøi, ñoù laø löïa choïn duy nhaát. Nhöng thöông nhaânDo Thaùi trong caâu chuyeän ñaõ khoâng bò boù heïp bôûi nhöõngcaùi ñöôïc xem laø chuyeän thöôøng tình, maø luoân bieát caùch môûra moät con ñöôøng khaùc, tìm caùch ñöa soá coå phieáu cuûa mìnhvaøo trong tuû baûo hieåm cuûa ngaân haøng. Xeùt treân goùc ñoä antoaøn vaø ñoä tin caäy, söï cheânh leäch giöõa kho baïc vaø ngaânhaøng laø khoâng ñaùng keå, chæ coù vaán ñeà thu phí laø hoaøntoaøn khaùc nhau.

Ñaây chính laø loái “tö duy ngöôïc chieàu” maø thöông nhaânDo Thaùi ñaõ vaän duïng heát söùc kheùo leùo.


24/223

24

Trong tình huoáng thoâng thöôøng, moät ngöôøi vay tieànñöông nhieân luoân mong muoán coù theå duøng löôïng theá chaáp

thaáp nhaát ñeå vay ñöôïc moät soá tieàn cao nhaát. Trong khingaân haøng, vì muoán baûo ñaûm an toaøn vaø coù lôïi trong vieäccho vay, seõ khoâng bao giôø cho pheùp soá tieàn ñöôïc vay gaànvôùi giaù trò thöïc cuûa vaät theá chaáp. Vì vaäy, caùc ngaân haøng haàuheát ñeàu chæ quy ñònh giôùi haïn cao nhaát ñoái vôùi soá tieàn ñöôïcvay, chöù khoâng bao giôø quy ñònh giôùi haïn thaáp nhaát. Chính

ñieàu naøy ñaõ kích thích cho loái “tö duy ngöôïc chieàu” cuûathöông nhaân Do Thaùi: trong tröôøng hôïp naøy khi vay tieàn,tieàn laõi chính laø möùc “phí baûo hieåm” maø oâng ta phaûi chi ra. Vaø vì khoâng coù quy ñònh giôùi haïn thaáp nhaát ñoái vôùi soá tieànñöôïc vay, oâng ta ñöông nhieân coù quyeàn chæ vay 1 ñoâ la, quañoù haï möùc “phí baûo hieåm” xuoáng chæ coøn “6 cent” maø thoâi.

Vôùi quyeát ñònh chæ vay 1 ñoâ la, lôïi töùc maø phía ngaânhaøng thu ñöôïc trong moät naêm gaàn nhö laø con soá khoâng, ñôngiaûn chæ laø phuïc vuï khoâng coâng cho thöông nhaân Do Thaùi,trong khi laïi phaûi gaùnh vaùc moät traùch nhieäm khaù naëng neà.

Ñöông nhieân ñaây chæ laø moät caâu chuyeän cöôøi, nhöng

phöông phaùp tính toaùn chi ly, ñoäc ñaùo veà möùc phí baûohieåm cuûa thöông nhaân Do Thaùi trong vieäc kyù gôûi 500 ngaønñoâ la chaéc chaén khoâng chæ ñôn giaûn nhö vaäy. Loái “tö duyngöôïc chieàu” vaø kheùo leùo vaän duïng phaùp luaät ñaõ phaûnaùnh trí tueä thoâng minh tuyeät ñænh cuûa ngöôøi Do Thaùi.

Kheùo duøng quoác tòch, traùnh thueá hôïp phaùp

Che trôøi vöôï t bieå n

Johnny laø moät thöông nhaân ngöôøi Myõ goác Do Thaùi, ñaõ


25/223

25

laên loän trong thöông tröôøng hôn 30 naêm. Vì vaäy, oâng ñaõnghieân cöùu raát nhieàu nhöõng thuû ñoaïn troán thueá, traùnh

thueá trong hoaït ñoäng kinh doanh thöông nghieäp. Ñoái vôùicaùc ñieàu khoaûn quy ñònh cuûa haûi quan Myõ, oâng caøng naémroõ trong loøng baøn tay.

Töøng coù moät thôøi gian, ñeå nhaäp khaåu gaêng tay da nöõtöø Phaùp vaøo Myõ, phaûi noäp thueá nhaäp khaåu khaù cao. Vìvaäy, giaù baùn cuûa loaïi gaêng tay naøy treân thò tröôøng Myõ

cuõng heát söùc cao. Ñeå kieám ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän, Johnnyñaõ bay ñeán Phaùp, mua 10 ngaøn ñoâi gaêng tay loâng cöøu caocaáp nöõ. Ñeå khoâng phaûi ñoùng quaù nhieàu thueá nhaäp khaåu,oâng chia 10 ngaøn ñoâi gaêng tay thaønh töøng chieác rieâng leû,10 ngaøn chieác gaêng tay beân traùi ñöôïc ñoùng vaøo moät thuøng,chuyeån phaùt veà Myõ, 10 ngaøn chieác gaêng tay beân phaûi taïm

thôøi giöõ laïi ôû Phaùp. Sau ñoù, taïi saûnh chuyeån haøng cuûa haûiquan Myõ, haøng hoùa ñöôïc chaát thaønh ñoáng, moät chieác thuønggoã lôùn ñang naèm ôû goùc töôøng, vaãn chöa coù ai ñeán laáy. Ñoùlaø moät thuøng haøng ñöôïc gôûi ñeán töø Phaùp, beân ngoaøi cuõngbình thöôøng nhö bao thuøng haøng khaùc. Ñieàu kyø laï laø, ñaõquaù thôøi haïn laáy haøng, maø vaãn chöa thaáy chuû nhaân cuûa

thuøng haøng ñeán nhaän. Caên cöù quy ñònh cuûa haûi quan Myõ,nhöõng loâ haøng vöôït quaù thôøi haïn laáy haøng maø vaãn khoângcoù ngöôøi ñeán nhaän, boä phaän haûi quan coù quyeàn xem ñoù laøloâ haøng voâ chuû, ñem ra baùn ñaáu giaù.

Moät hoâm, nhaân vieân haûi quan môû thuøng haøng ra xem,phaùt hieän beân trong laø moät loâ gaêng tay nöõ ñöôïc saûn xuaáttöø Phaùp. Caùc nhaân vieân haûi quan heát söùc ngaïc nhieân, vìloaïi gaêng tay naøy khoâng chæ ñöôïc saûn xuaát baèng nguyeânlieäu cao caáp, gia coâng tinh xaûo maø kieåu daùng vaø maøu saéccuõng heát söùc ñoäc ñaùo. Toång coäng laø 10 ngaøn chieác. Baáy


26/223

26

giôø, loaïi gaêng tay loâng cöøu cao caáp naøy coù giaù baùn raát caoôû Myõ, taïi sao laïi khoâng coù ngöôøi ñeán laáy? Ñieàu khieán cho

caùc nhaân vieân haûi quan ñau ñaàu hôn nöõa laø, 10 ngaøn chieácgaêng tay ñoù chæ toaøn laø gaêng tay beân traùi. Chieáu theo thoângleä, caùc nhaân vieân haûi quan ñaõ ñöa soá gaêng tay keå treân ñeánphoøng baùn ñaáu giaù. Taïi ñoù, Johnny nhanh choùng mua laïitoaøn boä loâ haøng vôùi caùi giaù reû beøo.

Sau khi loâ haøng thöù nhaát ñöôïc phaùt ñi, Johnny ñaõ bieát

löïc löôïng haûi quan Myõ seõ chuù yù ñeán loâ haøng kyø laï cuûamình. Vì vaäy, oâng coá yù trì hoaõn khoâng chuyeån phaùt tieáp loâhaøng thöù hai, ñeå hai loâ haøng caùch nhau ñeán hôn moät thaùng,muïc ñích laø khieán cho caùc nhaân vieân haûi quan meät moûi,maát caûnh giaùc.

Ñeå loâ haøng thöù hai coù theå thuaän lôïi qua ñöôïc haûi quan,oâng ñaõ thay ñoåi hình thöùc ñoùng goùi. OÂng caån thaän phaânloaïi 10 ngaøn chieác gaêng tay theo kích côõ, maøu saéc, kieåudaùng... cöù hai chieác laïi ñoùng vaøo trong moät caùi hoäp hìnhchöõ nhaät, ñöôïc goùi caån thaän trong moät lôùp giaáy nilon. Maëtngoaøi cuûa nhöõng chieác hoäp cuõng ñöôïc trang trí heát söùcxinh ñeïp. Beân treân coøn ghi roõ nhaø saûn xuaát, ñaêng kyù thöônghieäu, soá hieäu, ngaøy xuaát xöôûng vaø höôùng daãn söû duïng. Tínhtoång coäng, oâng ñaõ duøng ñeán 5000 caùi hoäp ñeå ñoùng goùitoaøn boä soá gaêng tay coøn laïi, sau ñoù laäp töùc chuyeån veà Myõ.

OÂng ñaõ tính toaùn, khi soá haøng naøy ñöôïc chuyeån ñeánMyõ, cuõng laø luùc thò tröôøng tieâu thuï gaêng tay soâi noåi nhaát.Ñeå nhanh choùng luaân chuyeån nguoàn voán, oâng ñaõ laàn löôïttieán haønh thöông löôïng vôùi moät soá ñaïi lyù baùn sæ vaø cöûahaøng baùn leû, ñeå cho 10 ngaøn ñoâi gaêng tay coù theå cuøng luùcxuaát hieän treân thò tröôøng. Vì vaäy, chæ caàn loâ haøng thöù haiñeán ñöôïc, moïi vieäc xem nhö ñaõ thaønh coâng troïn veïn.


27/223

27

Moïi vieäc ñaõ tieán trieån ñuùng nhö döï tính cuûa oâng, saukhi loâ haøng thöù hai ñöôïc chuyeån ñeán, caùc nhaân vieân haûi

quan nhìn thaáy moãi hoäïp chæ goùi hai chieác gaêng tay, lieànkhaúng ñònh ñoù laø moät ñoâi, theâm vaøo ñoù moãi goùi haøng ñeàuñöôïc ñoùng goùi caån thaän, xinh ñeïp, moïi thuû tuïc ñeàu hoaønthaønh, neân ñaõ “baät ñeøn xanh” cho qua. Johnny hôùn hôû ñeánnhaän soá haøng, ñöông nhieân cuõng phaûi noäp thueá quan cho5000 ñoâi gaêng tay aáy, coäng vôùi moät soá tieàn nhoû ñaõ boû ra

ñeå mua laïi loâ haøng thöù nhaát trong cuoäc baùn ñaáu giaù, vaäylaø oâng ñaõ chuyeån ñöôïc 10 ngaøn ñoâi gaêng tay vaøo ñaát Myõmoät caùch troùt loït.

Trung tuaàn thaùng 10, moät loâ gaêng tay loâng cöøu cao caápcuûa Phaùp ñaõ xuaát hieän treân thò tröôøng thôøi trang cuûa Myõ.Maëc duø giaù caû khoâng reû chuùt naøo, nhöng do chaát lieäu cao

caáp, kieåu daùng ñoäc ñaùo, gia coâng tinh xaûo, theâm vaøo ñoùtrôøi ñaõ laäp ñoâng neân 10 ngaøn ñoâi gaêng tay loâng cöøu caocaáp ñaõ ñöôïc baùn saïch chæ trong moät thôøi gian ngaén.

Kheùo duøng quoác tòch

Coâng quoác Liechtenstein laø moät quoác gia nhoû naèm giöõa AÙo vaø Thuïy Só, dieän tích chæ coù 160 km2, daân soá khoaûng35.000 ngöôøi (trong ñoù coù hôn 10.000 ngöôøi thuoäc caùc quoáctòch khaùc). Tröôùc chieán tranh theá giôùi thöù II, ñaây laø moätquoác gia noâng nghieäp ngheøo ñoùi laïc haäu. Hieän nay, quoácgia nhoû beù naøy ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng quoác gia coùneàn kinh teá phaùt trieån maïnh treân theá giôùi. Coù nhieàu nguyeânnhaân daãn ñeán söï phaùt trieån cuûa Liechtenstein, nhöng chuûyeáu nhaát vaãn laø chính saùch thu huùt nguoàn voán töø beân ngoaøi.

Liechtenstein coù ba ngaân haøng. Ñeå thu huùt ngoaïi teä,caùc ngaân haøng ñeàu chòu söï baûo hoä cuûa cô quan laäp phaùp,


28/223

28

baûo maät nghieâm ngaët cho ngöôøi gôûi tieàn. Beân caïnh ñoù,chính phuû coøn thöïc hieän chính saùch tröng thu thueá suaát

raát thaáp ñoái vôùi caùc coâng ty nöôùc ngoaøi, chæ coù 0,1%. Vìvaäy, hieän nay ñaõ coù hôn 50 ngaøn coâng ty vaø ñaïi lyù nöôùcngoaøi ñaët cô sôû ôû ñaây. Muïc ñích chính cuûa hoï laø chuyeån soá tieàn kieám ñöôïc töø caùc vuøng khaùc treân theá giôùi veà taïi ñaátnöôùc nhoû beù vaø yeân bình naøy.

Liechtenstein coøn coù moät bieät phaùp thu huùt ngoaïi teä

khaùc - “baùn quoác tòch”. Ngöôøi nöôùc ngoaøi chæ caàn toán moätít tieàn laø ñaõ coù theå mua ñöôïc taám theû quoác tòch cuûa coângquoác Liechtenstein, khoâng phaân bieät ngöôøi giaøu hay ngöôøingheøo. Baát keå thu nhaäp cuûa baïn laø bao nhieâu, moãi naêmchæ caàn boû ra 350 ñoâ la laø ñöôïc, khoâng caàn phaûi noäp theâmmoät loaïi tieàn thueá naøo khaùc. Baèng caùch ñoù, caùc coâng ty

nöôùc ngoaøi ñaõ ñua nhau keùo ñeán thaønh laäp cô sôû taïi ñaátnöôùc nhoû beù ít daân naøy.

Thöông nhaân Do Thaùi raát kheùo naém baét tình hìnhthò tröôøng caùc khu vöïc treân theá giôùi. Moät quoác gia coùnhieàu chính saùch öu ñaõi nhö Liechtenstein, ñöông nhieânseõ trôû thaønh muïc tieâu cuûa hoï. Hoï lôïi duïng quoác tòch cuûaquoác gia naøy ñeå tieán haønh hoaït ñoäng kinh doanh xuyeânquoác gia.

Baûn lónh kheùo duøng quoác tòch cuûa ngöôøi Do Thaùi coùquan heä maät thieát vôùi cuoäc soáng phieâu daït vaø lieân tuïc bòböùc haïi trong hôn 2000 naêm qua cuûa daân toäc naøy. Saukhi maát ñi quoác gia, ngöôøi Do Thaùi phaûi soáng phaân taùnkhaép nôi treân theá giôùi, tìm kieám moät vuøng ñaát coù theåsinh toàn vaø phaùt trieån. Taïi moät soá quoác gia, ngöôøi DoThaùi ñaõ coù theå ñònh cö yeân oån vaø phaùt huy taøi naêng trítueä cuûa mình. Nhöng ôû moät soá quoác gia khaùc, hoï phaûi


29/223

29

ñoái maët vôùi söï kyø thò, böùc haïi, thaäm chí bò tòch thu taøisaûn, thaûm saùt. Moät soá quoác gia trôû thaønh thieân ñöôøng

kinh doanh cuûa ngöôøi Do Thaùi. Nhöng ôû moät soá quoác giakhaùc, hoï laïi gaëp phaûi nhöõng vaán ñeà raéc roái veà phaùp luaät,thueá khoùa. Trong cuoäc soáng sinh nhai phieâu daït, ngöôøiDo Thaùi ñaõ daàn daàn coù ñöôïc kinh nghieäm trong vieäc löïachoïn cho mình moät nôi döøng chaân thích hôïp. Ñaëc bieät laøcaùc thöông nhaân Do Thaùi, daàn daàn bieát caùch lôïi duïng

quoác tòch, tìm ra con ñöôøng thuaän lôïi cho hoaït ñoängthöông nghieäp cuûa mình. Ñeán nay, lôïi duïng quoác tòch ñaõtrôû thaønh moät kinh nghieäm hoaït ñoäng thöông maïi cuûangöôøi Do Thaùi.

Tuaân thuû phaùp luaät cuïc boä,kheùo leùo trong vieäc tuaân thuû phaùp luaät thuaàn tuùy

“Tuaân thuû phaùp luaät cuïc boä” laø kheùo leùo lôïi duïng moätboä phaän coù lôïi, traùnh neù boä phaän khoâng coù lôïi cho mìnhtrong toaøn boä heä thoáng phaùp luaät maø vaãn ñaûm baûo khoângphaïm luaät veà maët hình thöùc. Ngoaøi ra, coøn coù theâm moät

maùnh khoùe khaùc - “duøng ngöôïc phaùp luaät”.Khoaûng naêm 1968, kinh teá Nhaät Baûn böôùc vaøo giai ñoaïn

phaùt trieån taêng toác, caùn caân maäu dòch quoác teá xuaát hieäntình traïng xuaát sieâu. Ñoàng yeân Nhaät ngaøy caøng giöõ ñöôïcvò theá vöõng chaéc treân caùc thò tröôøng tieàn teä chaâu AÂu, trongkhi ñoàng ñoâ la Myõ ngaøy caøng trôû neân yeáu theá. Tæ giaù giöõa

ñoàng yeân Nhaät vaø ñoàng ñoâ la Myõ coù söï bieán ñoåi to lôùn,ñaëc bieät laø döï tröõ ngoaïi hoái cuûa Nhaät, töùc döï tröõ ñoàng ñoâla Myõ cuûa Nhaät ngaøy caøng nhieàu.

Tröôùc tình hình ñoù, ngöôøi Do Thaùi ñaõ taäp trung taát caû


30/223

30

tieàn voán, baùn heát ñoâ la Myõ cho ngöôøi Nhaät. Bôûi hoï bieátchaéc raèng, söï taêng giaù cuûa ñoàng yeân Nhaät chæ coøn laø chuyeän

sôùm muoän. Caùc thöông nhaân Do Thaùi ñaùnh giaù: söï cheânhleäch quaù lôùn trong tæ giaù hoái ñoaùi giöõa ñoàng yeân Nhaät vaøñoàng ñoâ la Myõ seõ laø moät cô hoäi giuùp hoï phaùt taøi. Vì vaäy,thaäm chí hoï coøn vay möôïn ngaân haøng, baùn ñoàng ñoâ lavaøo Nhaät.

Sau ñoù, ngöôøi Do Thaùi ñaõ lôïi duïng hai ñieàu khoaûn thanh

toaùn tröôùc baèng ngoaïi hoái vaø giaûi tröø hôïp ñoàng, ñöôøngñöôøng chính chính baùn ra vaø mua vaøo ñoàng ñoâ la Myõ trongthò tröôøng ngoaïi hoái Nhaät Baûn töôûng chöøng ñaõ bò khoùachaët. Phöông phaùp maø hoï söû duïng laø: tröôùc tieân seõ kyù keáthôïp ñoàng vôùi caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu cuûa NhaätBaûn, lôïi duïng toái ña phöông thöùc thanh toaùn tröôùc baèng

ngoaïi hoái, baùn ñoàng ñoâ la cho Nhaät. Baáy giôø, hoï vaãn chöatheå kieám lôïi ñöôïc gì. Phaûi ñôïi ñeán khi ñoàng yeân Nhaättaêng giaù, hoï laïi duøng ñeán phöông thöùc giaûi tröø hôïp ñoàng,tìm caùch mua ñoàng ñoâ la trôû laïi. Vöøa baùn vöøa mua, nhöõngngöôøi Do Thaùi lôïi duïng söï cheânh leäch veà tæ giaù do ñoàngyeân Nhaät taêng cao ñeå thu veà cho mình nhöõng khoaûn tieàn

khoång loà.Ñeán khi döï tröõ ngoaïi hoái cuûa Nhaät ñaõ leân ñeán möùc

12,9 tæ ñoâ la, chính phuû Nhaät môùi nhö chôït tænh giaác moäng,yù thöùc ñöôïc tính nguy hieåm cuûa vaán ñeà. Khi nguoàn ngoaïihoái ñaõ leân ñeán con soá 13 tæ ñoâ la, chính phuû Nhaät khoângtheå khoâng tuyeân boá ñoàng yeân taêng giaù, töø 360 yeân ñoåi 1

ñoâ la thaønh 308 yeân ñoåi 1 ñoâ la.Ñeàu naøy coù nghóa laø, moät ngöôøi Do Thaùi baùn ra vaø mua

vaøo moät ñoâ la, seõ kieám ñöôïc 52 yeân Nhaät, lôøi ñöôïc hôn10%. Chaúng traùch tröôùc khi söï vieäc xaûy ra, moät soá ngöôøi


31/223

31

Do Thaùi ñaõ maïnh daïn tuyeân boá: duø coù phaûi vay tieàn ngaânhaøng vôùi laõi suaát 10%, cuõng vaãn coù theå kieám ñöôïc moät

moùn hôøi!Theo nhöõng thoáng keâ sô löôïc sau ñoù, toån thaát maø chính

phuû Nhaät Baûn phaûi gaùnh chòu leân ñeán 453 tæ yeân, bìnhquaân moãi ngöôøi daân phaûi chòu treân döôùi 5000 yeân, toånggiaù trò toån thaát töông ñöông vôùi haïng ngaïch tieâu thuï trongmoät naêm cuûa coâng ty thuoác laù Nhaät Baûn.

Theo ñaùnh giaù cuûa nhaø doanh nghieäp Den Fujita, soá tieàn aáy ñaõ vaøo tuùi cuûa nhöõng ngöôøi Do Thaùi. Roát cuoäc ngöôøiDo Thaùi ñaõ kieám ñöôïc bao nhieâu tieàn thì raát khoù thoángkeâ. Nhöng ñuùng nhö caùc thöông nhaân Nhaät Baûn ñaõ noùi,chæ coù ngöôøi Do Thaùi môùi coù khaû naêng ñieàu ñoäng nguoàn

tieàn maët lôùn ñeán nhö vaäy.Ngöôøi Do Thaùi ñaõ nhaän ra raèng, trong tình traïng bieánñoäng lôùn, moät quy ñònh khoâng coù khe hôû laïi coù theå taïoneân khe hôû raát lôùn.

Muoán lôïi duïng khe hôû ñoù, bieän phaùp toát nhaát chính laø“duøng ngöôïc luaät phaùp” cuûa Nhaät Baûn.

Chính phuû Nhaät Baûn thöïc hieän cheá ñoä thanh toaùn tröôùcbaèng ngoaïi hoái vaø cho pheùp giaûi tröø hôïp ñoàng laø muoángiuùp ñôõ cho caùc thöông nhaân Nhaät Baûn laøm aên. Nhöngkhi ñeán tay cuûa ngöôøi Do Thaùi, noù ñaõ ñaûo thaønh “laøm aênñeå coù theå thanh toaùn tröôùc baèng ngoaïi hoái vaø ñöôïc giaûitröø hôïp ñoàng”. Ngöôøi Do Thaùi khi kyù keát hôïp ñoàng vaøthanh toaùn tröôùc baèng ngoaïi hoái, ñaõ coù saün chuû yù cuûa mình,ñoù laø khoâng caàn haøng hoùa, maø chæ caàn ñoâ la. Noùi moät caùchkhaùc, ñeå thu ñöôïc caøng nhieàu ñoâ la, hoï ñaõ thöïc hieän chieánlöôïc baùn ra vaø mua vaøo.


32/223

32

Trong cuoäc giao dòch thua loã naøy cuûa ngöôøi Nhaät Baûn,chuùng ta coù theå nhìn thaáy hình aûnh khaùc bieät cuûa hai neàn

vaên hoùa.Ngöôøi Nhaät beân ngoaøi luoân toû ra ñieàm tónh, traàm laëng,

nhöng noäi taâm laïi luoân soâi suïc, ñuïng chuyeän laø coù theå moåbuïng töï saùt, töïa nhö khoâng coù phöông thöùc höõu hieäu naøokhaùc ñeå giaûi toûa caêng thaúng beân trong con ngöôøi mình.Moät daân toäc nhö theá, veà phöông dieän taâm lyù, töïa nhö moät

con thoû vöøa thoaùt khoûi loàng, chæ bieát caém ñaàu chaïy veàphía tröôùc maø khoâng daùm quay ñaàu nhìn laïi.

Ngöôøi Do Thaùi thì ngöôïc laïi: treân moät goùc ñoä töôngñoái maø xeùt, ñoù laø moät daân toäc coù noäi taâm raát bình laëng,oån ñònh. Caøng traûi qua nhieàu ñau thöông thöû thaùch, hoï laïicaøng bieát töï an uûi mình. “Giaûng ngöôïc lòch söû” laø moät

phöông phaùp thöôøng duøng cuûa hoï.Ngöôøi Do Thaùi vaãn luoân noùi Thieân Chuùa ñaõ ban cho

daân toäc mình vuøng ñaát Canaan laøm cô nghieäp, giuùp hoïñaùnh ñuoåi taát caû boä toäc laân caän ñoù. Nhöng lòch söû ñaõ chöùngthöïc: nhöõng boä toäc ñoù vaãn toàn taïi, baûn thaân ngöôøi Do Thaùilaïi trôû thaønh nhöõng “tuø nhaân Babylon”.

Theá laø ngöôøi Do Thaùi quay ngöôïc laïi noùi: nhöõng daântoäc aáy, ñaëc bieät laø nhöõng daân toäc thöôøng xuyeân mang laïitai öông cho ngöôøi Do Thaùi, laø do Thieân Chuùa coá yù giöõ laïi,ñeå traùnh cho ngöôøi Do Thaùi vì ñöôïc höôûng hoøa bình quaùlaâu, maø queân ñi chieán söï, khoâng coøn luyeän taäp binh löïc.

Ñoái vôùi lòch söû daân toäc coøn coù theå söû duïng phöông phaùpgiaûi thích “ñoåi quaû laøm nhaân”, thì ñoái vôùi ñieàu leä cuûa quoácgia khaùc, vieäc söû duïng phöông phaùp ñaûo loän “muïc ñích -thuû ñoaïn” laïi caøng deã daøng hôn, taâm lyù cuõng nheï nhaøng,thanh thaûn hôn nhieàu.


33/223

33

Kheùo duøng phaùp luaät, ñaït ñöôïc muïc ñích

“Khoâng theå höùa moät caùch tuøy tieän!”. Moät lôøi höùa cuûaThieân Chuùa caùch ñaây hôn 3000 naêm, ñaõ daãn ñeán cuoäc xungñoät khoâng theå chaám döùt giöõa khoái AÛ Raäp vaø Israel. Nhö theá, khi tuaân thuû giao öôùc trôû thaønh moät vaán ñeà nan giaûi,thì phaûi giaûi quyeát baèng caùch naøo? Ngöôøi Do Thaùi coù moät

phöông phaùp heát söùc hieäu quaû. Ngaøy xöa, coù moät oâng vua chæ sinh ñöôïc moät ngöôøi con

gaùi, neân raát möïc yeâu thöông naøng.

Moät laàn noï, coâng chuùa laâm troïng beänh, bao nhieâu thuoácthang quyù hieám cuõng ñeàu voâ hieäu, hôi thôû ñaõ baét ñaàu yeáu

daàn. Quan ñaïi phu buoàn baõ baåm taáu cuøng nhaø vua, tröø philaäp töùc tìm ñöôïc thaàn döôïc, neáu khoâng, coâng chuùa seõ khoângcoøn hy voïng gì nöõa.

Nhaø vua voâ cuøng lo laéng, laäp töùc daùn caùo thò trong khaép kinh thaønh:

“Baát keå laø ai, chæ caàn trò khoûi beänh cho coâng chuùa, seõ

ñöôïc ñöùc vua gaõ coâng chuùa laøm vôï, ñoàng thôøi coøn cho keá thöøa ngai vaøng”.

ÔÛ moät vuøng raát xa, coù ba anh em cuøng soáng vôùi nhau,ngöôøi anh caû coù moät oáng kính nhìn xa vaïn daëm. Thoângcaùo cuûa nhaø vua ñaõ ñöôïc anh ta nhìn thaáy. Ngöôøi anh caûbeøn baøn vôùi hai em, tìm caùch trò beänh cho coâng chuùa.

Hai ngöôøi em cuõng coù baûo boái cuûa rieâng mình. Ngöôøianh thöù coù moät taám thaûm bieát bay, coù theå duøng laøm phöôngtieän ñi laïi caáp toác. Ngöôøi em uùt coù moät traùi taùo thaàn, baát keå laø beänh gì, chæ caàn aên ñöôïc noù laø seõ laäp töùc khoûi beänh.


34/223

34

Sau khi baøn baïc xong, ba anh em beøn ngoài leân thaûmbay, mang theo quaû taùo, roài bay thaúng ñeán hoaøng cung.

Sau khi coâng chuùa aên xong quaû taùo, söùc khoûe lieàn hoài phuïc. Nhaø vua heát söùc vui möøng, laäp töùc cho ngöôøi môû hoäi,chuaån bò tuyeân boá vôùi toaøn theå thaàn daân trong nöôùc raèngmình ñaõ tìm ñöôïc vò phoø maõ xöùng ñaùng cho coâng chuùa.

Tuy nhieân, nhaø vua chæ coù moät ngöôøi con gaùi, nhöngcoâng lao trò beänh cho coâng chuùa laïi thuoäc veà caû ba anh em.

Phaûi gaû coâng chuùa cho ai baây giôø? Ngöôøi anh caû noùi: “Neáu khoâng phaûi toâi ñaõ duøng kính

vaïn daëm nhìn thaáy caùo thò, chuùng ta seõ chaúng bao giôø bieátchuyeän coâng chuùa maéc beänh maø ñeán ñaây cöùu chöõa”.

Ngöôøi anh thöù noùi: “Neáu khoâng coù taám thaûm thaàn cuûa

toâi, laøm sao chuùng ta coù theå vöôït qua moät quaõng ñöôøng xa xoâi ñeå kòp thôøi tìm ñeá n kinh thaønh chöõa beänh cho coâng chuùa”.

Ngöôøi em uùt noùi: “Neáu khoâng coù quaû taùo thaàn, duø coù ñeánñöôïc nôi ñaây, cuõng khoâng theå trò khoûi beänh cho coâng chuùa”.

Nhaø vua tuyeân boá: “Phoø maõ laø ngöôøi em uùt ñaõ mangquaû taùo ñeán cöùu coâng chuùa”.

Lyù do laø: Ngöôøi anh caû vaãn coøn nguyeân veïn oáng kínhvaïn daëm; ngöôøi anh thöù vaãn coøn nguyeân veïn taám thaûmbay; chæ coù ngöôøi em uùt vì ñaõ ñöa quaû taùo cho coâng chuùaaên, neân khoâng coøn sôû höõu ñöôïc gì nöõa.

“Talmud” coù noùi: “Moät ngöôøi muoán phuïc vuï cho ngöôøi

khaùc, ñieàu quyù troïng nhaát laø coù theå daâng hieán moïi thöùtrong con ngöôøi mình cho tha nhaân”.

Caâu caùch ngoân trích daãn trong “Talmud” treân ñaây thaätlaø höõu lyù. Tuy nhieân, ñöùng töø goùc ñoä tuaân thuû giao öôùc ñeå


35/223

35

moå xeû caâu chuyeân, chuùng ta coù theå phaùt hieän, “Talmud”laïi moät laàn nöõa söû duïng ñeán thuû thuaät.

Treân thöïc teá, thoâng caùo cuûa nhaø vua laø moät lôøi höùa,trong caùch nhìn cuûa ngöôøi Do Thaùi, noù ñaõ coù ñaày ñuû yùnghóa “phaùp luaät”, taát yeáu phaûi thöïc hieän. Trong thoângcaùo ñaõ noùi roõ, ai trò khoûi beänh cho coâng chuùa, nhaø vua seõgaû coâng chuùa cho ngöôøi aáy. Baáy giôø, caû ba anh em ñeàu ñaõcoù coâng trong vieäc chöõa trò cho coâng chuùa. Hôn nöõa, ñuùngnhö hoï ñaõ noùi, ñoùng goùp cuûa hoï laø khoâng theå choái caõiñöôïc. Vì vaäy, chí ít moãi ngöôøi trong ba anh em ñeàu coù moätphaàn quyeàn lôïi, coù theå yeâu caàu trôû thaønh phoø maõ.

Neáu chæ gaû rieâng cho moät trong ba ngöôøi thì ñoàng nghóathaát tín vôùi hai ngöôøi coøn laïi, cuõng coù nghóa laø “boäi öôùc”,

ñieàu maø phaùp luaät Do Thaùi khoâng theå chaáp nhaän. Vì vaäy, baát luaän nhaø vua coù laøm nhö theá naøo, cuõng ñeàucoù theå ñoái maët vôùi khaû naêng vi phaïm phaùp luaät. Ñeå traùnhmoät keát cuïc khoâng hay, “Talmud” ñaõ löïa choïn moät tieâuchuaån khaùc - khoâng xem ai ñaõ coù coáng hieán lôùn nhaát trongvieäc trò khoûi beänh cho coâng chuùa, maø xem ai ñaõ “daâng

hieán” nhieàu hôn.“Coáng hieán” vaø “daâng hieán” tuy chæ khaùc nhau coù moät

chöõ, nhöng laïi caùch bieät nhau raát xa. Coáng hieán laø noùi leânmoái töông quan giöõa keát quaû cuûa haønh vi vaø ngöôøi nhaänôn hueä, cuõng chính laø söï ñaùnh giaù cuûa nhaø vua ñöùng treângoùc ñoä coù lôïi cho mình; daâng hieán laø noùi leân moái quan heätöông ñoái giöõa quaù trình haønh ñoäng vaø ngöôøi ban ôn, cuõngchính laø söï ñaùnh giaù cuûa nhaø vua ñöùng treân goùc ñoä “gaùnhchòu toån haïi” cuûa ñoái phöông. Vì vaäy, ñoåi “coáng hieán” thaønh“daâng hieán”, treân thöïc chaát laø ñaõ thay ñoåi hoaøn toaøn tieâu


36/223

36

chuaån ñaùnh giaù, töø ñoù thay ñoåi luoân caû noäi dung lôøi höùacuûa nhaø vua.

Noùi roõ theâm moät böôùc, trong heä thoáng giaù trò cuûa ngöôøiDo Thaùi, cuøng laøm tieâu chuaån ñaùnh giaù, vò trí cuûa “daânghieán” seõ cao hôn “coáng hieán”, ñaët “daâng hieán” vaøo vò trí öutieân hôn so vôùi “coáng hieán”, ñöông nhieân hôïp lyù vaø hôïpphaùp. Neáu ñaõ nhö vaäy, thay ñoåi ñieàu kieän thöïc hieän lôøihöùa, cuõng laø coù “caên cöù phaùp luaät, döïa vaøo ñaïo lyù”.

Giaùo huaán cho keû vi phaïm giao öôùc

Ngöôøi Do Thaùi raát gioûi ñaáu trí vôùi caùc ñoái taùc trongvieäc ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng, ñieàu naøy coù lieân quanvôùi thoùi quen tuaân thuû giao öôùc cuûa chính hoï.

Khi kyù keát vaø tuaân thuû moät giao öôùc, ngöôøi Do Thaùiñeàu heát söùc thaän troïng, vaø yeâu caàu ñoái phöông cuõng phaûicoù thaùi ñoä nhö vaäy. Nhöng yeâu caàu aáy laøm sao coù theå ñaëtvaøo ñöôïc trong thöïc teá? Ñaëc bieät laø nhöõng con ngöôøi khoângcoù nieàm tin vaøo thöôïng ñeá vaø khoâng xem troïng vieäc tuaânthuû giao öôùc?

Ngöôøi Do Thaùi coù suy nghó heát söùc roõ raøng, sôû dó moätcon ngöôøi daùm vi phaïm thaäm chí huûy boû giao öôùc, phaànlôùn laø do hoï coù theå tìm ñöôïc caùi lôïi thoâng qua haønh ñoängboäi öôùc ñoù. Cöù theo suy nghó ñoù, chæ caàn laøm tan bieán suynghó “ñöôïc lôïi” cuûa ngöôøi ñoù, laø ñaõ coù theå khoáng cheá ñöôïchaønh vi boäi öôùc cuûa ñoái phöông. Tieán theâm moät böôùc nöõa,neáu phöông thöùc aáy ñöôïc “theå cheá hoùa”, coøn coù theå ngaênchaën ñöôïc söï xuaát hieän cuûa yù nieäm hoaëc söï tính toaùn veàboäi öôùc. Vì vaäy, phöông thöùc tröøng phaït ñoái vôùi keû boäiöôùc, taát yeáu phaûi ñaët treân cô sôû quyeàn lôïi thöïc teá.


37/223

37

Ngaøy xöa, coù moät coâ gaùi xinh ñeïp cuøng vôùi gia ñình ñichôi xa. Treân ñöôøng ñi, coâ gaùi taùch ra khoûi gia ñình ñeå taûn

boä moät mình, baát giaùc ñi ñeán moät mieäng gieáng. Ñang luùc khaùt nöôùc, coâ gaùi beøn leo theo daây gaàu xuoáng

gieáng uoáng nöôùc. Nhöng uoáng xong laïi khoâng theå leo trôûleân mieäng gieáng ñöôïc. Coâ gaùi hoaûng sôï vöøa khoùc vöøa keâula caàu cöùu.

Baáy giôø, coù moät thanh nieân ñi ngang qua ñoù. Nghe tieáng khoùc la phaùt ra töø mieäng gieáng, anh ta beøn tìm caùch cöùu coâ gaùi leân. Nhôø cuoäc gaëp gôõ baát ngôø aáy, hai ngöôøi ñaõ ñeå loøng yeâu meán nhau, nguyeän moät loøng beân nhau maõi maõi.

Moät hoâm noï, ngöôøi thanh nieân coù vieäc phaûi ñi xa. Tröôùc khi leân ñöôøng, anh ta ñaõ ñeán nhaø coâ gaùi ñeå noùi lôøi töø bieät,

vaø höùa raèng seõ maõi maõi giöõ lôøi theà naêm xöa. Hai beân ñeàubaøy toû cho duø bao laâu, nhaát ñònh cuõng seõ chôø ngaøy neânnghóa vôï choàng.

Sau khi ñaõ ñính öôùc vôùi nhau, hai ngöôøi muoán tìm moätai ñoù ñeán laøm nhaân chöùng cho lôøi theà nguyeän cuûa mình.

Ñuùng luùc aáy, coù moät con choàn loâng vaøng baêng ngang qua

tröôùc maët hoï roài chaïy thaúng vaøo khu röøng. Coâ gaùi beøn noùi:“Con choàn loâng vaøng aáy vaø mieäng gieáng ngaøy tröôùc seõ laønhaân chöùng cho chuùng ta”.

Sau ñoù, hai ngöôøi chia tay nhau.

Raát nhieàu naêm sau, coâ gaùi vaãn moät loøng giöõ veïn trinhtieát, chôø ñôïi vò hoân phu cuûa mình quay veà. Theá nhöng,ngöôøi thanh nieân aáy ñaõ keát hoân vôùi moät coâ gaùi khaùc taïimoät vuøng ñaá t xa xoâi, sinh con caùi, cuøng nhau traûi qua nhöõngthaùng ngaøy vui veû, hoaøn toaøn khoâng coøn nhôù gì ñeán lôøihoân öôùc naêm xöa.


38/223

38

Moät hoâm, do ñuøa giôõn quaù meät, ñöùa con trai cuûa ngöôøithanh nieân naêm xöa beøn ngaõ löng naèm nguû treân baõi coû.

Ñuùng luùc coù moät con choàn loâng vaøng ñi ngang qua, caén phaäp vaøo coå ñöùa beù, khieán noù cheát ngay laäp töùc. Cha meïnoù ñeàu heát söùc ñau khoå, thöông tieác cho ñöùa con thô daïicuûa mình.

Sau ñoù moät thôøi gian, hai vôï choàng laïi sinh ñöôïc ñöùacon trai khaùc. Caäu beù ñöôïc nuoâi döôõng khoân lôùn vaø thích

ñi xa vui chôi. Moät hoâm, noù ñi ñeán beân moät mieäng gieáng, vìnhìn thaáy boùng cuûa mình in treân maët nöôùc, trong moät phuùt

khoâng caån thaän ñaõ loït nhaøo xuoáng gieáng cheát.

Ñeán luùc aáy, ngöôøi thanh nieân naêm xöa môùi nhôù laïi hoânöôùc ngaøy naøo cuûa mình vôùi coâ gaùi, chöùng nhaân ngaøy aáychính laø con choàn loâng vaøng vaø caùi gieáng.

Theá laø, anh ta keå laïi toaøn boä söï vieäc cho ngöôøi vôï cuûamình, roài ñeà nghò ly hoân vôùi ngöôøi vôï aáy.

Sau ñoù, anh ta trôû veà thoân laøng cuûa ngöôøi con gaùi naêm xöa. Coâ gaùi vaãn ñang chôø ñôïi anh. Hai ngöôøi cuoái cuøng ñaõ keát hoân vôùi nhau, soáng nhöõng thaùng ngaøy haïnh phuùc cho

ñeán cuoái ñôøi.Raát roõ raøng, ñaây laø moät caâu chuyeän veà söï tuaân thuû

giao öôùc (hoân öôùc) döôùi söï phoø trôï cuûa thaàn linh.

Tuy nhieân, trong caâu chuyeän, phöông thöùc tröøng phaït laïikhoâng tröïc tieáp giaùng xuoáng ñaàu cuûa keû vi phaïm giao öôùc,

nhö ngöôøi thanh nieân trong caâu chuyeän uoá ng röôïu say roài töïmình ngaõ xuoá ng gieá ng cheá t, hoaëc ñeå con choàn loâng vaøng caénanh ta, khieá n anh ta bò beänh daïi maø cheát. Caâu chuyeän ñaõ ñeåcho hai ngöôøi con trai phaûi gaùnh laáy toäi loãi cuûa cha mình,khieán ngöôøi ñoïc khoù loøng traùnh ñöôïc caûm giaùc baá t nhaãn.


39/223

39

Kyø thöïc, ñoù laø moät caâu chuyeän khuyeân ngöôøi laøm thieän,tuaân thuû giao öôùc. YÙ nghóa caên baûn cuûa caâu chuyeän laø,

trong baát kyø hoaøn caûnh naøo cuõng ñeàu phaûi tuaân thuû giaoöôùc. Neáu ñeå ngöôøi vi phaïm giao öôùc cheát ñi, thì seõ khoângcoøn phuø hôïp vôùi tín ñieàu “gheùt toäi, nhöng khoâng gheùt ngöôøicoù toäi” cuûa ngöôøi Do Thaùi, cô hoäi thöïc thi laïi giao öôùc cuõngkhoâng coøn nöõa, coâ gaùi tuaân thuû giao öôùc ñaønh phaûi moätmình chòu ñöïng ñau khoå, soáng caûnh phoøng khoâng chieác

boùng trong suoát quaõng ñôøi coøn laïi. Vì vaäy, caâu chuyeän ñaõ khoâng heà tieác thöông khi ñeå

söï tröøng phaït giaùng xuoáng hai ñöùa con voâ toäi. ÔÛ ñieåmnaøy, nhöõng ñöùa treû chæ laø hình aûnh töôïng tröng cho haäuquaû toài teä nhaát cuûa haønh vi boäi öôùc (ngöôøi Do Thaùi xemtroïng con trai noái doøng, coù theå saùnh ngang vôùi quan nieäm

thöøa töï maø ngöôøi Trung Quoác vaãn luoân ñeà xöôùng “baáthieáu coù ba ñieàu lôùn, khoâng con noái doõi laø ñieàu baát hieáunhaát”. Ñoù cuõng laø nguyeân nhaân vì sao caâu chuyeän khoângxem ngöôøi vôï cöôùi ñöôïc laø thaønh quaû ñaùng giaù nhaát tronghaønh ñoäng boäi öôùc cuûa ngöôøi thanh nieân). Ñoù chính laø yùnghóa noäi taïi ñöôïc ruùt ra töø haønh vi boäi öôùc trong caâu

chuyeän, bieán boäi öôùc thaønh moät haønh vi thuaàn tuùy voâ vò,thaäm chí laø moät haønh vi töï chuoác khoå cho mình. Ngöôøiboäi öôùc trong caâu chuyeän ñaõ hai laàn coù ñöôïc haïnh phuùc,nhöng cuoái cuøng laïi phaûi chòu ñoïa ñaøy ñau khoå beân trong“haïnh phuùc” ñoù.

Qua yù nghóa then choát cuûa caâu chuyeän, chuùng ta coù theånoùi ñaây môùi chính laø lieäu phaùp chöõa trò höõu hieäu nhaát cho“caên beänh boäi öôùc”.

Trong hieän thöïc cuoäc soáng, bieän phaùp maø ngöôøi DoThaùi aùp duïng cho nhöõng keû vi phaïm giao öôùc laø truïc xuaát


40/223

40

ngöôøi ñoù ra khoûi coäng ñoaøn. Treân thöông tröôøng, moät ngöôøiDo Thaùi bò caû coäng ñoàng baøi xích seõ raát khoù ñeå tieáp tuïc

sinh toàn (sinh toàn baèng con ñöôøng laøm aên buoân baùn).Neáu ñoái phöông khoâng phaûi laø moät ngöôøi Do Thaùi, hoï

seõ khoâng ngaàn ngaïi toá caùo anh ta ra tröôùc toøa aùn, yeâu caàucöôõng cheá chaáp haønh hôïp ñoàng, hoaëc baét buoäc ñoái phöôngphaûi ñeàn buø toån thaát. Beân caïnh ñoù, coäng ñoàng Do Thaùicoøn baùo cho nhau, tuyeät ñoái khoâng bao giôø laøm aên buoân

baùn vôùi ngöôøi thaát tín kia nöõa. Neân hieåu raèng, maäu dònhquoác teá laø lónh vöïc naèm trong tay cuûa ngöôøi Do Thaùi. Nhö theá, moät khi bò ngöôøi Do Thaùi baøi xích, thì ngaøy baïn bòñaåy vaêng ra khoûi “thò tröôøng giao dòch theá giôùi” cuõng seõkhoâng coøn xa nöõa.

Thöïc teá ñaõ chöùng minh, trí tueä kinh doanh cuûa ngöôøiDo Thaùi khoâng chæ töông hôïp vôùi quy luaät noäi taïi cuûa giôùithöông nghieäp, maø coøn coù ñuû khaû naêng thay ñoåi moâ thöùckinh doanh cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, khieán hoï chaáp nhaänmoâ thöùc kinh doanh cuûa ngöôøi Do Thaùi. Xeùt treân phöôngdieän naøy, khoâng theå khoâng xem noù laø moät coáng hieán tíchcöïc ñoái vôùi “quy taéc cuoäc chôi” trong kinh doanh.


41/223

41

Thaânh tñn, giûä cho quan hïå laâm ùn àûúåc maäi trûúâng töìn

Thuû tín vôùi ngöôøi

C où moät caâu noùi raát hay: “Ñau khoå lôùn nhaát cuûa conngöôøi khoâng phaûi laø bò ngöôøi khaùc löøa doái, maø laø khoâng

ñöôïc ngöôøi khaùc tin töôûng”. Nghó kyõ hôn moät chuùt, caâu noùiaáy muoán nhaéc nhôû chuùng ta: giöõ chöõ tín vôùi ngöôøi khaùc laømoät chuaån taéc haønh ñoäng quan troïng nhaát trong cuoäc ñôøicuûa moät con ngöôøi.

Laøm caùch naøo ñeå coù theå giöõ chöõ tín vôùi ngöôøi? Tröôùctieân chuùng ta seõ baøn ñeán vaán ñeà “thaønh tín”, ñaây laø yeâu

caàu toái thieåu trong vieäc giöõ chöõ tín vôùi ngöôøi.Trong cuoäc soáng boân ba laøm aên cuûa ngöôøi Do Thaùi, hoï

ñaõ phaûi gaùnh chòu raát nhieàu haønh ñoäng baøi xích vaø caùinhìn kyø thò cuûa caùc daân toäc khaùc, cuõng ñaõ gaëp phaûi raátnhieàu lôøi noùi cuøng thuû ñoaïn löøa gaït. Nhöng tröôùc sau, hoïvaãn heát loøng tin töôûng vaøo giaùo huaán cuûa Thieân Chuùa:“Tuaân thuû giao öôùc, soáng thaønh thöïc, quan taâm ñeán thanhaân, sau khi cheát môùi coù theå ñöôïc leân thieân ñaøng”. Tronglónh vöïc thöông nghieäp, hoï caøng caûm nghieäm moät caùchsaâu saéc vieäc giöõ ñöôïc söï tín nhieäm cuûa ñoái taùc laø cô sôû ñeå

Chöông II


42/223

42

giao dòch coù theå ñi ñeán thaønh coâng. Ngöôøi Do Thaùi tuaânthuû giao öôùc, nhöng khoâng phaûi luùc naøo cuõng kyù keát hôïp

ñoàng treân giaáy. Baát keå laø moät giao öôùc ñöôïc thöïc hieäntreân vaên baûn, hay laø moät lôøi höùa mieäng, chæ caàn hoï ñaõthöøa nhaän laø moät giao öôùc, thì seõ tuyeät ñoái tuaân thuû. Ñöùctính toân troïng chöõ tín, tuaân thuû phaùp luaät cao ñeïp cuûangöôøi Do Thaùi ñaõ mang laïi cho hoï moät uy tín vaø danh döïraát lôùn.

Theo lyù maø noùi, ngöôøi Do Thaùi laø moät daân toäc khoângcoù quoác gia, bò theá giôùi doàn tôùi ñuoåi lui, raát deã taïo neântrong hoï khuynh höôùng haønh ñoäng theo “saùch löôïc ngaénhaïn” hoaëc “chieán thuaät cöôùp boùc” trong hoaït ñoäng kinhdoanh, thaäm chí laø trong moái quan heä giao tieáp xaõ hoäi.Nhöng treân thöïc teá, ngöôøi Do Thaùi raát hieám khi haønh ñoäng

nhö vaäy, traùi laïi luoân ñaët uy tín cuøng danh döï leân vò tríhaøng ñaàu. Caùc saûn phaåm kinh doanh vaø phong caùch phuïcvuï cuûa hoï ñeàu vöôït chuaån, khoâng bao giôø laáy giaû laøm thaät. Vì sao? Ngoaøi yeáu toá boái caûnh vaên hoùa cuûa thöông nhaânDo Thaùi nhö: nieàm tin vaøo moät “daân toäc do Thieân Chuùatuyeån choïn”, coù truyeàn thoáng toân troïng chöõ tín, tuaân thuû

giao öôùc, coøn coù moät yeáu toá quan troïng hôn, ñoù laø ñaïo lyùkinh doanh chaân chính maø hoï ñaõ ñuùc keát ñöôïc trong cuoäcsoáng boân ba löu laïc vaø quy luaät hoaït ñoäng thöông nghieäpcuûa hoï.

Heä thoáng cöûa haøng toång hôïp noåi tieáng nhaát ôû Anh laø“Coâng ty baùch hoùa Marks and Spencer”, do Simon Marksvaø ngöôøi anh hoï ñoàng saùng laäp.

Cha cuûa Simon laø Michael ñaõ di cö töø Nga sang Anhvaøo naêm 1882. Ban ñaàu, oâng chæ laø moät thöông buoân nhoû,sau ñoù môû ñöôïc moät cöûa haøng ôû chôï Leeds. Moät thôøi gian


43/223

43

sau, cöûa tieäm nhoû cuûa oâng ñaõ phaùt trieån thaønh moät heäthoáng cöûa haøng giaù reû. Michael qua ñôøi ñeå laïi cô nghieäp

cho con trai mình quaûn lyù. Sau ñoù, anh em Simon ñaõ phaùttrieån heä thoáng cöûa haøng theâm moät böôùc nöõa, vôùi nguoànvoán ngaøy caøng huøng haäu, haøng hoùa ngaøy caøng phong phuù,thöïc söï trôû thaønh moät heä thoáng cöûa haøng giaù reû coù chöùcnaêng khoâng keùm gì caùc sieâu thò cao caáp.

Coâng ty baùch hoùa Marks and Spencer tuy laáy phöông

thöùc baùn haøng giaù reû laøm yeáu toá chuû löïc, nhöng raát chuùtroïng ñeán maët chaát löôïng, thöïc söï ñaït tôùi phöông chaâm“haøng toát giaù reû”. Daãn theo caùch noùi cuûa moät soá tôø baùo,coâng ty baùch hoùa Marks and Spencer ñaõ thöïc söï taïo neânmoät cuoäc caùch maïng xaõ hoäi. Vì tröôùc ñaây, thoâng qua hìnhthöùc aên maëc, chuùng ta coù theå ñaùnh giaù ñöôïc moät ngöôøi

thuoäc taàng lôùp naøo, nhöng keå töø khi coâng ty baùch hoùaMarks and Spencer ñöa ra thò tröôøng nhöõng boä trang phuïcsang troïng vôùi giaù caû phaûi chaêng, noù ñaõ giuùp cho moät ngöôøibình thöôøng cuõng coù theå sôû höõu ñöôïc moät boä trang phuïccuûa caùc quyù baø hay quyù oâng, thoùi quen ñaùnh giaù con ngöôøithoâng qua gaám voùc cuõng theo ñoù maø lung lay. ÔÛ Anh hieän

nay, thöông hieäu “St. Michael” cuûa coâng ty baùch hoùa Marksand Spencer ñaõ trôû thaønh tieâu chí cuûa saûn phaåm chaát löôïngcao. Moät chieác aùo sô mi hieäu “St. Michael” laø saûn phaåm coùchaát löôïng toát nhaát coù theå ñöôïc mua vôùi giaù thaáp nhaát.

Coâng ty baùch hoùa Marks and Spencer khoâng chæ cungcaáp cho khaùch haøng nhöõng saûn phaåm öng yù nhaát, maø coøncung caáp moät phöông thöùc phuïc vuï toát nhaát. Thaùi ñoä lòchsöï, aân caàn vaø chu ñaùo cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân trong coângty ñaõ trôû thaønh moät moâ phaïm ñieån hình taïi moät ñaát nöôùctröôùc nay voán noåi tieáng vôùi phong caùch phuïc vuï leã ñoä,


44/223

44

lòch söï. Khi löïa choïn caùc nhaân vieân phuïc vuï, anh em Simoncuõng tieán haønh moät caùch heát söùc caån troïng nhö khi löïa

choïn nhöõng saûn phaåm cho coâng ty mình. Ñoäi nguõ nhaânvieân coù toá chaát nghieäp vuï cao vaø phong caùch phuïc vuï aâncaàn ñaõ giuùp coâng ty trôû thaønh “thieân ñöôøng cuûa ngöôøimua saém”.

Vôùi caùch laøm vieäc khoa hoïc, quan taâm chu ñaùo ñeánnhu caàu vaø nguyeän voïng cuûa ñoâng ñaûo khaùch haøng bình

daân cuøng ñoäi nguõ nhaân vieân cuûa anh em Simon Marks,coâng ty baùch hoùa Marks and Spencer ñaõ trôû thaønh doanhnghieäp coù hieäu suaát cao nhaát trong caùc doanh nghieäp cuøngngaønh, thu huùt ñöôïc ñoâng ñaûo caùc nhaø ñaàu tö.

Caùc thöông nhaân Do Thaùi luoân coù moät nieàm tin vöõngvaøng: ngöôøi Do Thaùi soáng ôû nôi ñaâu thì seõ caém reã taïi vuøngñaát aáy. Hoï khoâng chæ thaønh tín trong vieäc kinh doanh, maøcoøn chung soáng hoøa hôïp vôùi caùc daân toäc khaùc, thaäm chí coùtheå laáy taøi saûn vaø söï nghieäp cuûa mình ñeå giuùp ñôõ, baûo veächo ñoàng baøo Do Thaùi hoaëc khoâng phaûi ngöôøi Do Thaùi.Hoï tin raèng, chæ baèng caùch ñoái ñaõi thaønh khaån vôùi nhau,giöõ ñöôïc chöõ tín vôùi moïi ngöôøi, ngöôøi Do Thaùi môùi coù ñöôïcnhöõng ngöôøi baïn toát. Vaø cuõng chæ coù caùch ñoù, ngaøy phuïchöng trong vinh quang cuûa ngöôøi Do Thaùi môùi coù theå trôûthaønh hieän thöïc.

Moãi laàn buoân baùn ñeàu laø cuoäc giao

dòch ñaàu tieânÑieàu caám kî nhaát treân thöông tröôøng chính laø caû tin

vaøo ngöôøi khaùc. Ngöôøi Trung Quoác coù caâu: “Khoâng sôï ñieàugì thöôøng xaûy ra, chæ sôï ñieàu xaûy ra baát thöôøng”. Caâu noùi


45/223

45

aáy nhaéc nhôû chuùng ta, khi laøm baát cöù vieäc gì cuõng caànphaûi heát söùc caån troïng. Trong hoaït ñoäng thöông nghieäp,

caùc thöông nhaân chæ gaén boù vôùi nhau treân quan heä lôïi ích,moät khi khoâng chuù yù laø coù theå bò ñoái phöông löøa gaït. Quanheä tieàn baïc coù thöøa söùc maïnh ñeå uoán cong löông tri vaøñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi. Vì vaäy, thaät khoân ngoan khi noùi“thöông tröôøng cuõng laø chieán tröôøng”, moät beân nhôø löøadoái maø trôû thaønh cöï phuù, moät beân vì bò löøa maø taùn gia baïi

saûn, muoán toá caùo cuõng khoâng coù gì laøm baèng chöùng.Trong ñaïo lyù kinh doanh cuûa ngöôøi Do Thaùi, coù moät

nguyeân taéc goïi laø “moãi laàn ñeàu laø sô giao”, yù muoán noùi:phaûi xem moãi laàn laøm aên ñeàu laø laàn ñaàu tieân giao dòch vôùiñoái taùc, khoâng vì tröôùc ñaây ñoái taùc ñaõ töøng coù quan heä qualaïi vôùi baïn maø trôû neân deã daõi, khinh suaát, caøng khoâng bò

meâ hoaëc bôûi veû chaân thaønh beân ngoaøi cuûa ñoái taùc.

Moät laàn noï, moät thöông nhaân Nhaät Baûn môøi moät hoïa só ngöôøi Do Thaùi ñeán nhaø haøng duøng côm. Chuû khaùch cuøngngoài vaøo baøn. Trong khi ñôïi nhaø haøng doïn moùn, ngöôøihoïa só laáy giaáy buùt ra, veõ ngay moät böùc kyù hoïa cho coâ chuû

quaùn xinh ñeïp treû trung.Chaúng maáy choác, böùc tranh ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh. Ngöôøi

hoïa só ñöa cho thöông nhaân Nhaät Baûn xem. Thöông nhaân Nhaät Baûn khoâng ngôùt lôøi khen: “Quaù tuyeät! Quaù tuyeät!”.

Ñöôïc khen, hoïa só Do Thaùi beøn xoay ngöôøi laïi, nhìnthaúng vaøo thöông nhaân Nhaät, roài baét ñaàu caàm buùt leân veõ,laïi coøn thöôøng xuyeân giô ngoùn tay caùi leân.

Thoâng thöôøng, khi tính toaùn tæ leä caùc boä phaän cô theå cuûa ngöôøi ñöôïc veõ, caùc hoïa só ñeàu söû duïng ñeán phöông

phaùp ñôn giaûn maø hieäu quaû naøy.


46/223

46

Thöông nhaân Nhaät Baûn troâng thaáy ñieäu boä cuûa hoïa só Do Thaùi, töôûng raèng oâng ta ñang veõ kyù hoïa cho mình. Tuy

ñang phaûi ngoài ñoái dieän vôùi nhau, khoâng theå thaáy ñöôïchoïa só veõ nhö theá naøo, nhöng oâng vaãn coá gaéng giöõ tö theá cho thaät ñeïp.

Thöông nhaân Nhaät Baûn cöù ngoài baát ñoäng nhö theá, maétnhìn ngöôøi hoïa só ñang chaêm chuù ñöa buùt treân baûn veõ, laâulaâu laïi ñöa ngoùn tay caùi veà phía mình. Ít nhaát cuõng ñaõ 10

phuùt troâi qua.“Ñöôïc roài! Veõ xong roài”. Ngöôøi hoïa só döøng buùt vaø

noùi.

Vöøa nghe ngöôøi hoïa só noùi vaäy, thöông nhaân Nhaät Baûnbeøn thôû phaøo moät tieáng, laäp töùc ñöùng baät daäy, chaïy veà

phía ngöôøi hoïa só, nhöng khi troâng thaáy böùc tranh môùi söõng sôø kinh ngaïc. Thì ra, naõy giôø ngöôøi hoïa só khoâng heàveõ chaân dung cuûa mình, maø chæ chaêm chuù veõ ngoùn tay cuûaoâng ta maø thoâi.

Thöông nhaân Nhaät Baûn vöøa xaáu hoå vöøa töùc giaän, beøncaèn nhaèn hoïa só Do Thaùi:

“Toâi ñaõ coù yù taïo daùng cho oâng veõ, maø oâng... oâng laïimuoán treâu toâi”.

Hoïa só Do Thaùi baät cöôøi traû lôøi: “Toâi

BI QUYET KINH DOANH CUA NGUOI DO THAI.pdf

Documents

BI QUYET KINH DOANH CUA NGUOI DO THAI.pdf