สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข
กรมวทยาศาสตรการแพทย
กระทรวงสาธารณสข88/7 ซอยบ�าราศนราดร ถนนตวานนท
ต�าบลตลาดขวญ อ�าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000
โทร. 0-2589-9850-8 ตอ 99445, 98322
โทรสาร 025915449
http:// www.nih.dmsc.moph.go.th
เลปโตสไปโรสสเปนโรคตดตอจากสตวสคนทมอนตรายรายแรง
ถงเสยชวตซงมสาเหตจากเชอLeptospirainterrogansผปวยมกม
อาการเรมตนดวยอาการไขเฉยบพลนปวดศรษะปวดเมอยกลามเนอ
มเลอดออกทเยอบตา ไอคอแขง ในรายทมอาการแทรกซอนรนแรง
ผปวยจะมอาการดซานตบวายไตวายเฉยบพลนมเลอดออกในปอด
และเสยชวตในเวลารวดเรว ดงนนผทอยในพนทระบาดและมปจจย
เสยงควรตระหนกถงอนตราย และไปพบแพทยตงแตเรมมอาการ
หากไดรบการรกษาตงแตเรมปวยจะชวยลดความรนแรงของโรคและ
อตราตายลง
คนไดรบเชอเลปโตสไปราจากการสมผสโดยตรงกบปสสาวะหรอ
เลอดของสตวทตดเชอหรอน�าดนทปนเปอนเชอนอกจากเชอจะเขาส
รางกายทางรอยถลอกของผวหนงแลวอาจตดเชอจากการกนอาหาร
และน�าทปนเปอนปสสาวะสตวทเปนรงเกบเชอเลปโตสไปรา เชอน
สามารถไชผานเยอบทางเดนอาหารทางเดนหายใจเยอตาไดดวยเชอ
เลปโตสไปราพบไดในสตวปาสตวเลยงฟารมสตวหลายชนด เชนหน
หม โคกระบอ สนขสกรแมวฯลฯ โดยเชอจะถกขบออกมากบ
ปสสาวะสตวแลวปนเปอนอยในสงแวดลอมหนและสตวฟนแทะเปน
แหลงแพรเชอมาสคนทส�าคญ ผปวยสวนใหญมกมประวตลยน�าลย
โคลนดวยเทาเปลาผมอาชพทตองสมผสสตวดนและน�า เชนชาวไร
ชาวนาคนเลยงสตวสตวแพทย เปนกลมเสยงตอโรคน กจกรรมและ
กฬาทางน�าเชนเลนเรอลองแกงวายน�าเปนตน
ลดจ�านวนสตวตดเชอโดยตรวจและใหการรกษาปองกนการตด
เชอของสตวเลยงโดยใหวคซนหลกเลยงการสมผสแหลงน�าทมสตวปา
และสตวเลยงทเปนรงโรคลดแหลงแพรเชอโดยก�าจดหนสตวรงโรค
และก�าจดขยะมลฝอยลดการสมผสเชอปนเปอนโดยสวมถงมอและ
รองเทาขณะท�างานสมผสดนหรอลยน�าลยโคลนและรกษาสขอนามย
สาเหตหนงทท�าใหผปวยโรคเลปโตสไปโรสสเสยชวตมากเนองมาจากผปวยมอาการไดหลายรปแบบซงคลายกบโรคตดเชอหลายโรคเชนมาเลเรยไทฟอยดไขหวดไขเลอดออกเมลออยโดสสสครบไทฟสและไวรสตบอกเสบเปนเหตใหแพทยวนจฉยเปนโรคอนไดซงจะมผลตอการรกษาการตรวจทางหองปฎบตการจงมความส�าคญมากทงการตรวจเพอวนจฉยโรคเลปโตสไปโรสสและการตรวจเพอแยกโรคตดเชออน ดงนนเพอใหสามารถวนจฉยโรคไดอยางถกตองและรวดเรวห องปฏบตการในถนระบาดควรมการตรวจเบองต นด วยกลองจลทรรศนจากตวอยางเลอดหรอปสสาวะของผปวย7หรอ ชดทดสอบอยางงายส�าหรบวนจฉยโรคเลปโตสไปโรสสและตรวจวเคราะหเพอแยกโรคอนทมอาการคลายคลงกนดวยการสงตรวจยนยนดวยวธเพาะเชอหรอMATทสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขและศนยวทยาศาสตรการแพทยหรอหองปฏบตการในสงกดกรมปศสตวจะท�าใหทราบซโรกรปของเชอสาเหตซงจะน�าไปสการควบคมเฝาระวงปองกนและการรกษาอยางมประสทธภาพ
ไดเตรยมความพรอมเพอการตรวจวนจฉยเฝาระวงและสอบสวนโรคโดยใหบรการตรวจวเคราะหดวยมาตรฐานวธ 1.ตรวจแอนตบอดดวยวธMATโดยใชเชอเลปโตสไปราสายพนธอางอง24ซโรกรปเปนแอนตเจนและวธIFA 2. เพาะแยกเชอเลปโตสไปราจากตวอยางเลอดปสสาวะและอนๆ 3.ตรวจสารพนธกรรมดวยวธPCR 4. ผลตชดตรวจโรคเลปโตสไปโรสสสนบสนนหนวยงานสาธารณสขภาครฐและเอกชน
โรคเลปโตสไปโรสสLeptospirosis
โรคเลปโตสไปโรสส
การตดตอสคน
การควบคมปองกน
การตรวจวนจฉยทางหองปฏบตการ
สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข
ผปวยโรคเลปโตสไปโรสสจะสรางแอนตบอดจ�าเพาะตอเชอ
เลปโตสไปราแอนตบอดนจะจบกบเชอเลปโตสไปราทเคลอบบน
สไลด ตดตามปฏกรยาดวยการยอมสไลดดวยanti -human-
IgM/Gทตดฉลากดวยสารเรองแสงจะพบเชอเรองแสงสเขยวภาย
ใตกลองจลทรรศนฟลออเรสเซนสผปวยโรคเลปโตสไปโรสสจะม
ระดบแอนตบอดจ�าเพาะสงกวาเกณฑของคนปกต
สไลดเคลอบเชอเลปโตสไปรา 25 แผน
Positivecontrolserum 1 ขวด
Negativecontrolserum 1 ขวด
Conjugatedanti-humanIgG-FITC 1 ขวด
Conjugatedanti-humanIgM-FITC 1 ขวด
ตดตอสอบถามทฝายภมคมกนวทยาคลนกสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขโทรศพท0-2589-9850-8ตอ99445,98322โทรสาร025915449
เกบสไลดไวท-20°Cซรมเดยว/ซรมคจะคงสภาพไดนาน1ป
1. น�าสไลดซงเคลอบดวยเชอเลปโตสไปรา ทแชเยน ออกมาผงใหแหงดวยลมเยน 2. เจอจางซรมเปน two foldserialdilution (1:50-1:3200) 3.หยดซรมทเจอจางหลมละ7 ไมโครลตรลงบนสไลดหลมท 1-7ตามล�าดบ 2แถวส�าหรบตรวจ 1) IgGและ 2)IgMน�าสไลดวางในกลองความชนอนท37°Cนาน30นาท 4.ลางสไลดดวยPBS3ครงครงละ5นาทผงสไลดใหแหง 5.หยด Conjugatedanti-human IgG-FITCและanti-human IgM-FITC ลงในแถว1และ2ตามล�าดบ หลมละ7ไมโครลตร 6.วางสไลดในกลองความชนอนท37°Cนาน30นาท 7.ลางสไลดดวยPBS3ครงครงละ5นาทแลวจงผงสไลดใหแหงดวยลมเยน 8.MountslideดวยGlycerolbufferpH8.5-9.0ปดทบดวยCoverslideขนาด24x60ม.ม.น�าไปดดวยกลองจลทรรศนฟลออเรสเซนส 9.ทดสอบPositivecontrol serumและNegativecontrolserumควบคกบการทดสอบตวอยางดวยทกครง
37°C30นาท
ลางดวยPBS3x5นาท
หยด anti-human IgG/M-FITC (7 ml )
37°C30นาท
ลางดวยPBS3x5นาท
Mount slide
ดกลองจลทรรศนฟลออรเรสเซนส
ผลลบ:IgM<1:100ไมพบการตดเชอเลปโตสไปรา
ผลบวก:IgM>1:100ก�าลงตดเชอเลปโตสไปรา
IgGซรมทสองสงกวาหรอเทากบ4 เทาของซรมแรกหรอ
สงกวา1:400แสดงวาผปวยก�าลงตดเชอเลปโตสไปรา
ตดตอสงซอท ศนยชดทดสอบและผลตภณฑ
โทรศพท0-2589-9850-8ตอ98463,98450
โทรสาร0-2965-9745,0-2965-9771
IDLine098-881-8808
Email:[email protected]
ตวอยาง •ซรมเดยว/ซรมคหางกน1-2สปดาห
ผลลบไมพบเชอเลปโตสไปราเรองแสงผลบวกพบตวเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยว+4=พบเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยวสวางสกใส+3=พบเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยวสวาง+2=เชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยว+1=พบตวเชอเลปโตสไปราบางสวนเรองแสงรายงานผลการทดสอบทแอนตบอดไตเตอรสงสดท≥+2
หยดเจอจางซรม (1: 50-1:3200) (7 ml )
ผลลบ ไมพบเชอเรองแสงสเขยว
ผลบวก พบเชอเรองแสงสเขยว
หลกการ
ชดทดสอบประกอบดวย
การเกบรกษา
วธท�า
การอานผล
การแปลผล
ค มอการใช ชดตรวจโรคเลปโตสไปโรสส : Leptospirosis – IFA
