110000 UURRTTEE.. UURRTTAARRRRIILLAARREENN AAMMAAIIEERRAA ZZEENN JJOOAAKKIINNAAKK BBEERREE EETTXXEEAANN HHAARRTTUU
GGIINNTTUUEENNEEAANN.. OORRDDUUAANN GGAAIIXXOORRIIKK ZZEEGGOOEENN:: KKAATTAARRRROOAA,, BBEELLAARRRRIIAAKK EETTAA
PPEETTXXUUAA HHAARRTTUUTTAA.. .. .. HHAALLEERREE,, EEZZ ZZUUEENN HHIITTZZ EEGGIITTEEKKOO EERRRREEPPAARROORRIIKK IIZZAANN..MMAAHHAAIIAARREENN BBUURRUUAANN EESSEERRIITTAA,, BBEERREE AALLAABBAAKK EETTAA BBIILLOOBBEEKK LLAAGGUUNNDDUU ZZIIOOTTEENN
EELLKKAARRRRIIZZKKEETTAA OOSSAATTZZEENN..
ZZeennbbaatt uurrttee ddaauuzzkkaazzuu,, JJooaakkiinnaa??Zenbat dauzkat, bada? (gogoratuko ez balitu bezala). Ia ehun urte. Apirila-
ren 3an beteko ditut; guk, ordea, apirilaren 11n ospatu ohi ditugu... (6. orrialdean jarraitzen du)
382004ko martxoa
ZZOORRIIOONN AAGGUURRRRAAKK PPOOTTXXOOLLOO LLIIBBUURRUU EETTAA OOPPAARRII DDEENNDDAANN JJAASSOOTTZZEENN DDIIRRAA
OO RR AA II NN AA RR TT EE HH II RR UUAA SS TT EE AA NN HH II TT ZZ AAEE GG UU NN EE RR OO -- EE GG UU NN EE RR OOJJ AA SS OO DD UU ZZ UU ZZ UU RR EEEE TT XX EE AA NN ..JJ AA SS OO TT ZZ EE NN JJ AA RR RR AA II TT UUNN AA HH II BB AA DD UU ZZ UU ,, DD EE II TT UU
943 304 346TELEFONORABB ee hh aa rr rr ee zz kk oo aa ee zz bb aa dd aa ee rr ee ,, zz ee rr bb ii tt zz uu aa hh oo bb ee tt zz ee aa ll dd ee rr aa ee tt aa
gg oo ii zz ee aa nn gg oo ii zz tt ii nn bb rr ee jj oo tt zz ee nn ee zz jj aa rr dd uu tt ee kk oo ee ss kk ee rr tt uu kk oo dd aa
pp oo rr tt aa ll ee tt aa kk oo gg ii ll tt zz aa kk dd aa nn bb oo ll ii nn ee nn uu zz tt ee aa ..
DD aa nn bb oo ll ii nn -- zz uu ll oo kk uu ll tt uu rr ee ll kk aa rr tt ee kk oo bb aa zz kk ii dd ee ee kk ee zz dd aa uu kk aa tt ee
dd ee ii tt uu bb ee hh aa rr rr ii kk .. BB aa ii nn aa nn oo rr bb aa ii tt ee kk hh aa rr pp ii dd ee dd uu nn ii zz aa nn
nn aa hh ii kk oo ee zz bb aa ll uu dd ee ii dd ee zz aa ll aa ..
……
nahi nituzke: galdera bata, ustea edo inpresioabestea.·· ETAk su-etena Kataluniarako soilik aldarri-katu beharrean, Estatu osorako aldarrikatuizan balu, Al Kaedaren sarraskiaren ondorenzer egoera filmatzen arituko ote ginatekeorain? Horra hor alferrikako galdera.·· Inpresioari edo usteari dagokionez, nire in-guru hurbil-zabalean eta euskal herritar asko-ren buru-bihotzetan, gauza bat sumatu dut sa-rraskiaren ondorengo orduetan. Herritarrek ezzuten inola ere ikusi nahi ETAren sinadurarik,horrek ekar zitzakeen ondorioak irudikatuz;eta batzuentzat ekintzaile eta besteentzat te-rrorista diren horiek, hala eta guztiz ere, eus-kal herritarrak direla aitortuz. Eta sinadurahori ikusi nahi ez horren atzean herritarrekETAri hain ozenki, isiltasunean, kalera irtenbeharrik gabe ere bai, inoiz ez diotela armakuzteko hain ozenki erregutu ikusi dut girolanbrotsu honetan. Ez dakit nire inpresioa soi-lik izan den, baina gutxienik hori hala izandela pentsatzen utz iezadazue. Aurreko galde-ra bezalaxe, agian, alferrikako inpresioa edoustea, hori guztia. Baina esperantzari leiho batez bada ere, zirrikitu bat bederen zabaldu be-harko diogu. 2004ko martxoko danbolinen hi-rugarren orrialdeko lerroak horren lekukoizan nahiko lukete. Hilabetekariak egunerokotasunari jarraitzekoeragozpen nabariak baditu ere, ezin bidali in-prentara ale hau Iruñeko hilketa-sarraskiabarne-indarrak ematen duen antsiaz gogor sa-latu gabe. Elkartasuna, Angel Berroetaren in-gurukoei.
ddaa
n nb b
o ol li i
n nE
KE
ZD
UB
ER
EG
AIN
HA
RT
ZE
NA
LD
IZK
AR
IAN
AD
IER
AZ
ITA
KO
ES
AN
EN
ET
AIR
ITZ
IEN
ER
AN
TZ
UK
IZU
NA
atari-koa
H
Manuel Arreg i
a rg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: [email protected]
danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Margari Eizagirre,Joxeba Larrañaga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola
d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristi i npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429
3auteskunde bezpera da danbolinerako atarikoaidazten hasi naizenean. Argitaratzerako hau-teskundeak pasatuta izango dira, ez haatikahaztuak. Beraz, hausnarketa eguna baliatudut lerro hauek paperean iltzatzeko. Baina ezbotoaz hausnartzeko, Madrilgo sarraskiareninguruan zenbait gogoeta egiteko, ez gogoetasakona, jakina, pentsaketa honetatik kanpobeste hainbat eta hainbat puntu geldituko bai-tira, ezinbestean.Bistan da bortizkeria bidez eragindako edozeinhilketak edo zaurik, bakarra izanda ere, gure-an ez duela inolako justifikaziorik, are gutxia-go justifikazio politikorik; baina egia da, baitaere, biktimen kopuruak barne-zirrara berezihori bidertu ez ezik berretu egiten duela pro-gresio geometrikoan.Bestalde, Madrilgo sarraskiaren samina eta do-luaz gain, batik bat gurean, ekintzaren sina-dura identifikatzea izan da guztion buruhaus-tea. Eta langintza horretan, besteak beste, Iba-rretxeren baldarkeria eta Otegiren asmatzeaizan dira aipagarriak; gure inguru hurbileramugatuz, jakina, ur handiagotan sartzea hu-rrengorako utziz.Baina nik ez dut ikusi inoren garaipenik, nikguztiak galtzaile eta zikindurik ikusi ditut afe-ra horretan. Batarena baldarkeria bezala ikusibadute herritar askok, ez da askoz txukunagoaberrehun hildako behar izatea hilketa bati bu-ruzko desadostasuna agertzeko, kanpoan ger-tatutako hilketak gainera, etxetik oso hurbilbeste hainbat gertatu izan direnean.Horiek horrela, pare bat gogoetaldi plazara
ILU
ST
RA
ZIO
A:
I IB B
A AN N
A AL L
T TU U
N NA A
D E A B R U ABadira zeruko paradisuan eta infernuko suan sinesten dutenak; beste batzuk, aldiz, ez
batean ez bestean. Gure gaiztakerien zigortzaileak deabru direla sinesten dutenak ere ba-dira; gehienek, ordea, algara egiten dute honelako gauzak entzunez gero. Nik, ezin dutesan deabruetan sinesten dudanik; baina ... izan badira; ikus bestela:
Txikitan asko ginen etxean, eta ahizparekin eta amonarekin egiten nuen lo gela berean. Ahizparekin inoiz ez nuen aparteko arazorik izan, baina ezin esan
gauza bera nire amona eta bion arteko harremanaz; beste kontu bat zenhura. Oso berezia zen amona; oso jakintsua bere garairako. Ondo idaz-ten zuen, bai euskaraz bai erdaraz. Berdin egiten zuen lana maistra,emagina edo jostun moduan: beti konfidantza osoaz, zalantza izpirik gabe.Oso zorrotza zen, eta bere buruari bezainbat besteoi ere zuzentasun osoaeskatzen zigun eginkizunik txikienetan ere. Guretzat, askotan, maniatika xa-marra zen, eta umeen axolagabekeria eta batez ere nire baldarkeria, jasane-zinak egiten zitzaizkion.
Esaterako: bi ahizpok, mardulak biok, oso gaizki moldatzen ginen noben-tako ohe kaxkar baietan, eta, udako gau beroetan, hankak ohetik kanporaateratzeko ohitura genuen, freskotasun apur baten bila. Amonak ezin zuenhori eraman, eta deabrua etorriko zitzaigula esaten zigun, hankatik heldueta berarekin infernura eramatera. Amonaren kontuak!
Behinola, hamar urte inguru nituela, abuztuko goiz bero batean, hego-haize sargoriarekin esnatu nintzen. Ordurako, nire ahizpa lagunengana joa-na zen, eta amona sukaldean sumatu nuen bazkaria egiten. Oporretan nen-goen, eta niretzat artean jaikitzeko goiz; ohean zabal-zabal, lasai eta gustura
egoteko aukera paregabea. Hanka kanpora atera, eta berriro lo egiteko prestatu nintzen. Bat-batean, tirakada gogorra somatu nuen atzapar hotz batek hankatik heldu izan balit bezala.
Ez nuen amonaren hanka hotsik entzun. Izara azpira sartu nintzen beldurrak jota! Geroranoizbait jaiki nintzenean, ez nintzen ausartu amonari ezer galdetzen.
Gaur egun, ezin dut esan deabrua izan zenik; baina bero egiten duenean, badaezpada ere,nahiago izaten dut bi hankak izarapean ondo babestuta edukitzea.
. MMAARRIIAANN LLAARRRREEAA
Nik uste det ondo dagoela, ze…, bueno ba…, dauzkagun
egunkariek ez dute gureherrietako informaziokonkretua ematen, eta
HITZArekin gure herriangehiago sakontzen dute, eta,
alde horretatik ondoiruditzen zait.
Gure kultura eta hizkuntzazaintzeko horrelako gauzakbeharrezkoak dira, ze, gauregunean, galtzen doaz, eta
nahikoa dugu beste aldetik.Aimar Ugar te 22 urte
Z E RI R U D I T Z E NZ A I Z UH I T Z A ?jj aa kk ii nn dd aa ??
Oso ondo. Herri mailakogauzei, eta egoerei, eta…buruz hitz egiten du; eta
beste egunkarietanjakiterik ez duzuna.,
hemen jakin dezakezu.Lehendik ere ezaguna dutLekeitio aldean ateratzenden HITZA, eta oso politada. Gure bailaran tokiaizateaz aparte, gehiago
esango nuke: besteegunkariek baino
garrantzi gehiago daukala,gure eguneroko
bizitzarako. Mar iso lI turrospe 54 urte
Ba oso ondo ikusten det,ta…, bueno…, herria pixkabat gauzetaz enteratzeko oso
ondo dago. Zerbait berriadenean, eta gauzak herriari
erakusteko aukera ematenzaionean, oso ondo iruditzen
zait. Es teban Lope teg i42 urte
Ondo iruditzen zaidak.Herriaren berri jakitea ondoziok, bestela periodiko jakin
bat erosi behar izaten diketa… Neretzako garrantzi
handia du euskaraz izateak,BERRIAz aparte, bestelakorikez zagok eta. Hori etxeetara
ailegatzea oso ondo iruditzenzaidak eta bere tokia baduela
iruditzen zaidak..Pedro A izpurua 57 urte
POso ondo. Ahalegintzen naizegunero irakurtzen.Eguneroko berriak ekartzenditu, eta, hori, nik uste det,hemen ingururako,aberasgarria dela, kontuberriak egunero irakurtzea.Nere inguruan behintzat badubere tokia.Pi lar Gurru txaga63 urte
5
Ba, bueno, ingurukoherrietako berri jakiteko orri
gutxi batzuetan oso ondoiruditzen zait. Badu bere
tokia gure eskualdean, eta,euskalduna izanik, are
gehiago. Ido ia Larrañaga20 urte
2 . Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako udal eta diputazioetako langileek hitzarmena lortzeko negoziazioa2002. urtean eten egin zen. Mahaiko kideak hauexek ziren: alde batetik, EUDEL, diputazioak eta alderdi politi-ko batzuk eta bestetik sindikatuak. Etenaldiaren ostean, langileen lan-baldintzak dekretu bidez arautu ziren.Aurten, ELA eta LABek batera joaz, tokian tokiko Hitzarmen Plataformak sortzea erabaki dute. Gutxienezko edu-kiak hauek dira:
-Sustapen, ezarpen eta antzeko kontratuetan, aldezaurretik soldata eta lan baldintza erreferentzialakipintzea. -Azpikontratak:
-Neurriak hartu lan bera egiten duten azpikon-tratako eta Udal edo Diputazioen arteko langile-en artean desberdintasunik ez izateko lan-bal-dintzetan.-Subrogazioak izatekotan, lehendik laneandiharduten langileak, enpresa berriak kontrata-tzeko konpromisoa hartzea.-Azpikontrata gehiagorik ez.
-Interinitatea: behin behinekotasuna = %7a.-KPI 2003 + 600 euro.-Gutxieneko soldata, 18.200 euro urtean (soldatagordina).
i n t a d a k .1 . PAUSOZ PAUSO EGIN DU AMNISTIAREN ALDEKO MUGIMENDUAK HOGEITA
BOST URTETAKO IBILBIDEA. PAUSOZ PAUSO DOA AURRERA EUSKAL PRESOEN ESKUBIDEEN
ALDEKO BORROKA.AZKEN PAUSOA, HERRIZ HERRI EZTABAIDA NAZIONALA BURUTZEA IZAN DA. HELBURUA,EUSKAL PRESOAK EUSKAL HERRIRA DINAMIKAREN NORABIDEA BERREGOKITU ETA BULTZA-DA BERRI BAT EMATEA. HONA HEMEN LABUR BADA ERE, HAUSNARKETA NAZIONALAREN
ONDORIOAK:FRANTZIAK ETA ESPAINIAK EUSKAL HERRIARI IZAN ETA ERABAKITZEKO ESKUBIDEA
UKATZEN DIOTE. UKAZIO HORREK SORTZEN DU GATAZKA. BERAZ, GATAZKAREN ON-DORIO DDIIRREENN EEUUSSKKAALL PPRREESSOO PPOOLLIITTIIKKOOEEKK JJAATTOORRRRII EE TT AA IIZZAAEERRAA PPOOLLIITTIIKKOOAA
DDUUTTEE.. ETA PPRROOZZEESSUU PPOOLLIITTIIKKOOAANN PPAARRTTEE HHAARRTTZZEEKKOO EESSKKUUBBIIDDEEAA DUTE.- GATAZKAK BADU KONPONBIDEA, JUSTIZIA, DEMOKRAZIA ETA GURE HERRIAREN ES-KUBIDEEN ERRESPETUAN OINARRITUTA. KONPONBIDEAK, PRESOEN ETA GAINERAKO
ERREPRESALIATUEN EGOERA BIDERATU BEHARKO DU. AAMMNNIISSTTIIAA OOSSOOAA. - BIEN BITARTEAN, EZINBESTEKOA DA EEUUSSKKAALL PPRREESSOOAAKK EEUUSSKKAALL HHEERRRRIIRRAATUAK
IZATEA.ADIERAZPENA ESKUARTEAN, URRATS BERRI BAT EMATEKO AUKERA ZABALDU NAHI DUGU.APIRILAREN 3AN ZARAUTZETIK AZKOTIRAKO MARTXA BAT EGINGO DA, ADIERAZPENARE-KIN BAT EGIN DUTEN TALDE ETA KOADRILEK TESTIGU BAT ESKUZ ESKU IBILIKO DUTELARIK.HERRIKO ELKARTE ASKOREKIN BATERA, ZUK ERE PAUSO BERRI BAT EMAN DEZAKEZU!EUSKAL HERRIAREN ALDE ERAGINEZ, EUSKAL PRESO POLITIKOAK EUSKAL HERRIRA!
ZZ EE SS TT OO AA KK OO AA SS KK AA TT AA SS UU NN AA
Plataforma errebindikatzaile hau Zestoako udalariaurkeztu zitzaion, udaletxean bertan negoziazioakhasteko. Udalak erantzun zuen EUDEL zela eremu ego-kiena hitzarmen mota hauek aurrera eramateko. Etaberriki jakin izan dugunez, EUDEL-ek deia luzatu diesindikatuei martxoaren 17an biltzeko.Dei honek zalantza sortzen digu, 2004ko negoziazioekzenbait alderdi politikoren borondate faltagatik eginbaitzuten porrot. Orain EUDEL-ek sindikatuak deitzenditu, baina ez da alderdi politikoen aipamenik egiten.Martxoaren 17ko bilera gutxietsi gabe, Zestoako uda-leko langileak udaletxean bertan mahai negoziatzailebat eratzearen aldekoak gara.
ZZ EE SS TT OO AA KK OO UU DD AA LL EE KK OO LL AA BB
rritakoa hurbiltzen zen. Ez nuen konpon-ketarik egiten, arropa berria egiten nuen,umeena batik bat. Jostun ona nintzelaesaten zuten. Gero, baina, ezkondu eginnintzen eta arazo batzuk zirela eta, itxiegin behar izan nuen denda.
ZZuurree sseennaarrrraa,, FFlloorreennttiinnoo,, ppeelloo--ttaarriiaa iizzaann zzeenn,, eezzttaa??
Bai. Nirekin hasi baino lehen, solterozegoela artean, Madrilen egon zen parebat urtean. Ezkondu eta gero hemen ja-rraitu zuen, harik eta frontoi txikian pelo-takada eman zioten arte. Trenpanazioaegin behar izan zioten. Jokatzen hastenzenean, bat-batean, erori egiten zen lurre-ra. Azkenengo boladan epaile lanetan ari-tu zen Donostiako Gros frontoian. Juez derepente deitzen zioten, segituan altxatzenzuelako besoa, beti pronto. Ni ez nintzenfrontoira joaten, ez zitzaion gustatzen. Ezzegoen ohiturarik, hobeto esan.
GGeerrrraa ggaarraaiikkoo hhaaiinnbbaatt bbiizziippeenneerree eedduukkiikkoo ddiittuuzzuu.... ..
Hemendik alde egin behar izan genuen. Algortatik Santanderrera bapore batean joan ginen, eta hanbarku batean sartu gintuzten, Frantziaraino. Trenez egin genuen Maconerako bidea. Zestoatik Pilar Al-korta eta Karlos, Amadotarrak eta gu joan ginen. Maconen kuartel batean egon ginen. Ez ginen osogaizki egon, ze Frantzian hemendik ihes egindako lehengusua geneukan, eta dirua eramaten zigun he-mendik abixua pasa baitzioten. Herri hartan lanen bat egiterik bageneukan galdetu ziguten eta nik bere-
Jardunian joakinaetxaniz
(azaletik dator)...nik beti pentsatu izan dut 11n jaio nintzela. Xarrak ekarri zuen arrastoa udaletxe-
tik eta berak esan zidan oker geundela, ni 3koa nintzela. Nire aitaponteko osaba Joaki-nek soldadu joan behar zuen eta bataioa 11n izan zela uste dut nik. Horrenbeste urteeta gero, apirilaren 11n ospatuz jarraitu izan dut.
LLiilliibbeenn jjaaiiooaa;; oossoo ggaazztteeaa zziinneellaa aallddee eeggiinn zzeennuueenn bbaasseerrrriittiikk.. Hamar bat urte nituela, Azkotira joan nintzen umezain. Han denbora gutxi pasa
nuen. Hamahiru urterekin edo, Donostiara egin nuen. Hara, gu bost ahizpa ginen etaeskolara joaten ginen. Eskolan ibilitakoak gara Lilibeko guztiok, e. Orduan, BernardinoIruretaren ama, Kattalin, etorri zen galdezka: ea nork nahi zuen jostun Donostiara joa-tea. "Neuk!", erantzun nion. Denak begira geratu zitzaizkidan. Kattalinek harremanhandia zeukan Don Juan Telleria maisuarekin. Hark hiru alaba zeuzkan, baina gripehandia izan zen garaian bi galdu egin zituen eta Pakita geratu zen, jostuna. Etxekoumea banintz bezala hartu ninduten. Telleria oso zintzoa zen.
HHaann iikkaassii aall zzeennuueenn jjoosstteenn?? Hantxe! Egun guztia josten pasatzen nuen. Hango ama modista zen eta hark lagun-
tzen zidan. Kaleko jendearentzat denetarik josten genuen: gonak, soinekoak... prakakizan ezik, denetik. Garai hartan, badakizu, emakumeek ez zuten prakarik eramaten.Lehenengo bi urteetan ez zidaten ezertxo ere ordaindu, arropa eta janaria ematen ziz-kidaten. Egindako arropa etxeetara eramaten nuen eta ematen zidaten propina igande-tarako gordetzen nuen, meza ondoren zerbait hartzeko. Josteaz gain, beste gauza ba-tzuk ere ikasi nituen. Telleria maisuak bazkalaurretik edozein gai irakurrarazten zidan.Makina bat liburu irakurritakoa naiz! Gero gustatu egin zitzaidan eta asko leitu izandut. Oso gustura egon nintzen etxe hartan.
GGeerroo ZZeessttooaarraa eettoorrrrii aall zziinneenn?? Ni oso pozik nengoen han, baina gutxi ordaintzen zuten; hasi ziren pagatzen, baina
gutxi izan. Halaxe, behin joan zen gure aita eta "Nahikoa da! Etxera itzuli behar da"esan zuen. Hura nire pena! Berriro Lilibera itzuli nintzen. Ordurako, ordea, lokala ero-sia zeukaten, orain Uzkudun harategia dagoen hori, eta jostundegia ipini genuen.Neuk bakar-bakarrik jardun nuen, eta zenbat lan! Bertako jendea eta bainuetxera eto-
hala esan nien arropa josten egin nahi nuela.Arropak, buzoak... ekartzen zizkidaten jostekomakinaz pasatzeko. Karlos aldi hartan gaixotuegin zen, pulmonia edo harrapatu zuen, eta ba-kar-bakarrik egon behar izan zuen; ez zutenjendea egoten uzten. Hilabete batzuk geroagoeta gerra amaituta zegoela, Zestoara itzuli gi-nen. Florentino kartzelan sartu zuten, naziona-lista zelako.
ZZeerr lleeppoorraattzzeenn zziiootteenn,, bbaaddaa?? Zubiak lehertarazten zituela eta auskalo zer
gehiago. Logroñon egon zen espetxeratuta. Hanzegoen, hain zuzen, bainuetxera etortzen zenmilitar bat. Orduan nire ahizpa, Joxepantoni,bainuetxeko arduraduna zen eta Florentinorigertatutakoa azaldu zion, mesede eske. Comopuede ser, meterle a Florentino de esta forma? Hazesto y esto. Halaxe, Logroñora joan, hona etorri, paperak egin... Makina bat buelta egin nituen hara. Fir-ma biltzen ere ibili ginen, ze fusilatzeko agindua zeukan. Expedientea irakurri nuenean, salatu zutenensinadura guztiak ikusi nituen. Beno, militar hari esker ez zuten hil.
GGeerrnniikkaann bboonnbbaarrddaakkeettaakk hhaarrrraa--ppaattuu oommeenn zziinnttuueenn.. ZZeerr eeggiitteenn zzee--nnuueenn zzuukk GGeerrnniikkaann??
Frantziara joan aurretik izan zen, ge-rra hasi eta berehala. Hemendik aldeeginda geunden Bilbo aldera. Baserrieta-ra arrautza eta esne bila joaten ginen.Bonbardaketa egunean Gernikan geun-den. A zer nolako bonbardaketa! Jendea-ri etzateko esaten zioten. Gu pareta ba-ten ondoan egon ginen.
Frankistek sekulakoak egin zituzten:jendeari rizino olioa edanarazi, ileamotz-motz moztu eta kalean zehar buel-ta emanarazi, kaka zeriela. Itzuli ginene-an, ez zegoen ezer, dena eramanda zego-en. Frankismo garaian, paperak eta iku-rrinak teilatu azpian gordetzen nituen.Guardia zibilak hiru aldiz etorri zirenmiatzera, baina ez zuten ezer aurkitu.
ZZeerr kkaannttaattzzeenn zzeennuutteenn EErrrroottaa--ttxxookkoo zzeellaaiiaann??
Gora Euskadi/ bizi bedi/ Gora Sabi-no/ Arana Goiri/ Jaungoikoa/ lege za-rra/ Gora euskotarrak!
Joakin Iribarrek erakutsi zigun. Olal-deko Juana eta, kuadrila elkartzen ginen,hantxe besoa altxatuta (keinuaz lagun-duta) abesteko. Ni nazionalista izan naizbizitza osoan. Hil arte nazionalista. DonJuan Telleria eta karlistak ziren, bainaeuskal herriaren lagunak, euskaltzaleak.
EErrrroottaattxxookkoo zzeellaaiiaa,, EErrrroottaazzaarrkkoo eettxxeeaa...... Uholdeak izan zirenean erori zen etxea. Liliberi jota zegoen. Egun batean urak dena
eraman zuen. Zer izan zen hura! Hildakoak ere izan ziren, Errotatxoko amama eta bi-loba, eta Errotazarko amama, besteak beste. Gorpuak depositora eraman zituzten etahan jantzi genituen, narru gorritan zeuden eta. Elortzanera joan, tela erosi, josi eta jan-tzi genituen.
OOrraaiinn bbeerrrriizz,, JJooaakkiinnaa,, zzeerr eeggiitteenn dduuzzuu eegguunneeaann zzeehhaarr?? EElliizzaarraa oonnddoollaagguunndduuttaa jjooaatteenn iikkuussii iizzaann zzaaiittuutt nnooiizz eeddoo nnooiizz..
Goizetan ohea egin eta gero, plantxa pixka bat. Arratsaldeetan eserita egoten naiz,askotan aspertuta eta alabari esaten diot hasi behar dudala mezetara joaten, bestela,eguna luzeegia egiten da. Beti baten bat izaten dut besotik lagunduta joateko; neska,mutila, gizona... berdin dit. Laguntzen didan bitartean, ni gustura. Gaizki egiten aldut, ba? (gure onespena beharko balu bezala). Barrenak laguntzen dit askotan elizarai-no. Biloben partez errezatzen dut nik. Zuek ere gehiagotan joan beharko zenukete!Akordatuko zarete.
110000 uurrttee!! Ehun, bai. Orduantxe jan beharko ditugu pastel batzuk. Azkar joaten dira urteak.
Akaso ez ditut harrapatuko, ze oraindik... IInngguurruukkuuookk eerree hhoorrrreellaa bbeettee nnaahhiikkoo ggeenniittuuzzkkeeeellaa aaddiieerraazzii ddiioogguu..AAiioo,, JJooaakkiinnaa!! Kalean agurtzen ez bazaitut, zuk kaso egin, ze nik ez dut ondo ikusten. Aio!
AALLAAZZNNEE OOLLAAIIZZOOLLAA
7
hasi ginen, hori bai, bapa-tean gutxi. Gaia jarrita,papera eta boligrafoahartu eta bertsoak idatziegiten genituen, eta on-doren denen aurrean bo-ta.
Ikastaroa hiru hilabete-koa bazen ere, ikasleok
gustura geundela eta,ekainera arte luzatzeaerabaki genuen. Ekainairitsi zen, baina bertsozase ezin eta ikasturte be-rria iristean berriro bil-
tzeko asmoa azaldu genuen gehienok. 1998kourrian berriro elkartu ginen eta Bertso Eskolasortu genuen. Udalaren diru laguntza ere jasogenuen, irakasleari ordaindu eta beste zenbaitgasturi aurre egiteko. Lehenengo bi urtetanJokin Uranga izan genuen irakasle, 2000-2001ikasturtean berriz, Jon Maia. Urte horretanjende berri mordoxka hasi zen Bertso Eskolan,baina batzuk segituan utzi zuten. Irakasle be-rriak, zenbait berrikuntza ekarri zuen bertsoeskolara. Gelan abesteaz gain, kalera atera etaekintzak antolatzeko proposamena egin zuen.
Horren adibide da, 2000. urtekoZestoako Amabirjinetan egindakobertso-antzerki arrakastatsua. An-tzerkia urte hartan bakarrik egin
Zestoako Gaztetxeasortu zenetik,Gazte Asanbladak
makina bat ikastaroantolatu izan ditu.Horien artean, 1997kourte amaiera aldera,antolatu zuen bertsoikastaroa. JokinUranga, Gaztetxeko zenbait kiderenlaguna zenez, berari komentatuzitzaion irakasle lana egin zezan.Deialdiak arrakasta izan zuen etaGazte Asanbladaz kanpokohainbat lagunek ere eman zuenizena. 1998ko urtarrilean jarri zenmartxan ikastaroa.
Hasteko, neurriak ikasi genituen, hama-rreko txikia, handia, zortzikoak… hu-
rrena, errimak, pe-ta-ka, bo-de-ga-ra etaabar. Pixkanaka-pixkanaka bertsoak egiten
bagenuen ere, beste zenbait ekintzek orain-dik jarraitzen dute. Ekainean, V. UztapideBertso Paper sariketa izango da. Zestoarrenartean parte-hartzea zabala dela esan behardugu.
Jon Maiak bi urte egin zituen gure artean.Kotxeko gidabaimenik ez zuen garaian
zen hori; etorri autobusez egiten zen etagauean gutakoren batek eramaten zuen Zu-maiara. Gero aita izango zela eta, denerairitsi ezinda, Bertso Eskola uztea erabakizuen. 2002-2003 ikasturtean Iñigo Manzisi-dor Mantxi zarauztarra hasi zen irakasle la-netan. Mantxik bapatean egiten hasteko behargenuen bultzada eman zigun. Maiarekin
bat, bi, hasi!g u r e a n
ILU
ST
RA
ZIO
A:
I IB B
A AN N
A AL L
T TU U
N NA A
U R T E H A U E T A N B E R T S O E S K O L A T I K PA S A T A K O L A G U N A K . ALAINE KORTADI, GARBIÑE ARAMENDI, SONIA VEGA, AINHOA CANSECO, SARA OLAIZOLA, KARMELO ETXABE, MI-KELA DIAZ, XABIER EIZAGIRRE, AMAIA LOPETEGI TXONTA, MARGARI EIZAGIRRE, IBAN ALTUNA, LANDER ZABALA,MIKEL ETXEBERRIA, JOSEBA ALBERDI ATTOLA, JONE BERGARA, AMAGOIA ANDRES, MIKEL IRURE, MIELTXO AIERZA,ANDONI ELOSUA, GORKA MANZISIDOR MANTZI, MIKEL ARREGI ERTXIN, JESUS UDABE IXTO, JESUS MARI ZUBEL-DIA TXUBEL, ANARDI ALTUNA, IÑAKI MANZISIDOR NEBERA, AITOR UNANUE JOXE, OSKAR ALBERDI, JOSUNE IZETA,OSKAR FERNANDEZ DE GOBEO, ELADIO LETURIONDO, RITXI, UXUE, OSANE LARRAÑAGA, GARIKOITZ LOPETEGI,MIKEL IZETA…
9Gaztetxoen bertso eskola.
Duela urtebete inguru,gaztetxoekin ere zerbait egin behar
zela eta, gaztetxoen Bertso Eskola sortugenuen. Astean behin biltzen gara,astelehenetan 19:30etik 20:30era. Lehenengoordu-erdian bertso idatziarekin lotutakoariketak egiten ditugu; errimak landu,bertsoak idatzi, doinuak ikasi... eta bigarrenordu erdian, dena bapatean egiten saiatzengara. Gaia emanda, koplaka, puntuka,zortziko txikian oinak emanda...Antzematen da hasi ginenetik bertsoakosatzen asko aurreratu dutela.
Hasieran gehiago elkartzen baginen ere,orain bospasei laguneko taldea dugu,
bertsoa jolas-lagun hartuta ordubete alai batpasa nahian. Luken eta Gaskon Etxeberria,Mikel eta Aitor Salegi, Aitzol Astiazaran etaJoseba Regil.
Ez da erraza izaten hauek denak martxanjartzea baina lehen baino gogo gehiago-
rekin hartzen dutela iru-ditzen zait. Bada bertsoeskolan neska bati maiteduela bertsotan esannahi dionik ere. Je, je,je... Ea bada pixkanaka-pixkanaka bertsotannahiko txukun egiteraheltzen garen.
Lehengo urtean ia-ia eskola arteko txapel-ketan parte hartu zuten, ez zitzaien as-
korik falta izan, baina atzera egin zuten az-ken momentuan, ea bada aurten...
OSKAR ALBERDI
GAZTETXOEN IRAKASLEA
abestu, abesten ge-nuen, baina Mantxiklehenengo egunetikgarbi esan zigun bera-rekin boligrafoa alfe-rrikakoa zela, "bat, bi,eta hasi abesten" (txa-rra edo ona, baina bo-
ta zerbait). Gaur egun, Bertso Eskolan gau-denok oso gustura gaude berarekin.
Garai bakoitzean pare-pareko irakasleatokatu zaigula uste dugu. Hasieran, gi-
roa sortzeko modukoa; gerora, bertso kon-tuetaz asko ikasteaz gain, kalera begira hain-bat ekintza antolatzeko indarra eman zigu-na, eta bukatzeko, bapaterako pausoa ematenlagundu diguna.
Geure artean nahiko ongi moldatzen ga-ra, baina jende aurrean ordu txikitatik
aurrera abesten dugu errazen. Bada ordeahorretara ohitzen ari denik ere. Oskar Alber-dik eta Mieltxo Aiertzak, Gipuzkoako Txa-pelketan parte hartu zuten, besteak beste.
Herriari begira, urtean zehar zenbait eki-taldi antolatzen dira: Soro Peritako ber-
tso-poteoa, bertso afariak, Bertso Paper Sari-keta... Eta ezin ahaztu jada gainean dugunurteroko ekitaldia ere. Martxoaren 27anizango da aurtengo bertso saio nagusia. Ber-tan izango dira, Maialen Lujanbio, Jon Maia,Unai Iturriaga, Andoni Egaña, Jon Martineta Oskar Alberdi bertsolariak eta Mantxigai-jartzailea. Hitzordu horrez gain, astearte-ro 20:30ean Kultur Etxean elkartzen gara etanahi duen orok zabalik ditu Erralla BertsoEskolako ateak.
EERRRRAALLLLAA BBEERRTTSSOO EESSKKOOLLAA
KOSTATA BAINA AZKENEAN JARRI
GENION IZENA. HERRIKO BESTE ZENBAIT TALDEREN JOE-RARI JARRAITUZ, KOBA BATEN IZENA.
d a n b o l i n z u l o
M11OOSSTTEEGGUUNNAA 1122.. Madrilgo sarraskiaren ondoren,Zestoan ere herritarrak kalera atera ziren. Lehendakariakegindako deialdiari erantzunez egindako kontzentrazioa.OOSSTTIIRRAALLAA 1133.. Sindikatuek deituta, ordu laurdeneko geldial-dia egin zen lantegi aurretan. Argazkian, Udaletxeko langile-ak eta zenbait dendetako langileak.
LLAARRUUNNBBAATTAA 1144.. Ezker Abertzaleak deituta “Hemen eta mun-duan elkarrizketa da bidea” lelopean egindako kontzentra-zioa.IIGGAANNDDEEAA 1155.. Ezker Abertzalearen kontrako kriminalizazioa-ren ondorioz, Poliziak hildako Angel Berroeta eta Ertzantza-ren kargaren ondoren bihotzekoak emanda hildako KontxiSantxise heriotzen aurkako protesta.
Txuri-beltz bideo-klubarekiko hi-tzarmena. Euskara Batzordearen aspaldiko kezketa-ko bat izan da zineetan, urte osoan pelikula gutxi ematen di-rela euskaraz; guraso-elkarteak astebururo antolatzen dituen
emanaldietan ere, lortu ahal dituzten pelikulakbotatzen dituzte eta gehienak, jakina, gaztelaniaz.Aukera ezberdinak aztertu ondoren, euskararenerabilera normalizatu nahi bada, bide "normaleta-ra" eraman behar dela erabaki zen. Eta Txuri-beltz bideo eta argazki dendarekin hitzarmen batsinatzeko aukera aztertu zen. Imanolek dagoene-ko baditu lauzpabost pelikula euskaraz (haurren-tzakoak denak), baina zailtasun handiak izatenomen ditu euskarazko pelikulak lortzeko, zirkui-
to komertzialetan ez dituztelako eskaintzen.Hitzarmenaren bidez, Udalak pelikula sorta bat erosi du(egun euskaraz dauden ia guztiak) eta bideoklubak kudeatu-ko ditu, beste edozein pelikula bezala. Hemendik 6 hilabete-ra lehenik eta urtebetera gero, erabilera neurtuko da eta zen-bat eskari izan den neurtuko da.
o l i n z u l o
A I Z A R N A K O H E R R I E L K A R T E A ELKARTEAREN ETORKIZUNA ZALANTZAN OTE DAGOEN ZURRUMU-RRUAK ENTZUTEN DIRA HERRIAN. ARAZO HORI ASKOREN AHOTAN
DABILEN GAIA DUGU GAUR EGUN, ETA BERTAKO KIDE NAIZENEZ,IRITZI BAT EMATERA AUSARTU NAIZ.KULTURGINTZARAKO, GAZTEEN HARTU-EMANETARAKO, JAIEN AN-TOLAKETARAKO, JUBILATUEN SOLASALDIETARAKO ETA LAGUN ARTE-
KO BAZKARI EDO AFARIAK OSPATZEKO ERABILI DUGU ELKARTE HAU, ORAIN ARTEAN
BEHINTZAT.AIPATU DITUGUN GAI ETA OSPAKIZUNETARAKO USUFRUKTUAN HERRITARREI EMANDAKO
LOKALA DA BERAU, BAINA ELIZ BARRUTIAK LOKALA BERRIZ ESKURATZEA EDO ARAUDI BE-RRIAK EZARTZEA OMEN DU HELBURU, EDO HALAKO ZURRUMURRUAK ENTZUN DITUGU
BEHINTZAT.ZEINTZUK DIRA ELIZ BARRUTIAREN ARGUDIOAK HELBURU HORIEK LORTU NAHI IZATEKO?ELKARTEAREN ERABILPEN DESEGOKIA, ERAIKUNTZA MANTENTZEN EZ ARDURATU IZANA,ELIZAREN ONDAREAK KONTSERBATZEKO SALDU BEHARRA, EDO BESTE ERABILPEN BAT EMA-TEA.ELIZ BARRUTIAK ARGUDIO PISUTSUAK IZANGO DITU BEHARBADA, BAINA BESTE ELKARTE
BAT ZUZENDU EDO BIDERATU AURRETIK HAU GERTATUKO BALITZ, HERRIAN ARAZO BAT
ZUZENDU NAHIAN BESTE BAT SORTZEA LITZATEKE, ETA EZ DUT USTE AIZARNAKO ELIZTA-RREN NAHIA HORI DENIK.AIZARNAK DUEN ELKARTEA BEZAIN EGOKIAK, HERRI TXIKI ASKOTAN IKUS-TEN DITUGU ELIZA EDO UDALETXEAREN LOKALETAN, ERAIKUNTZAREN JA-BETZA LORTZEKO ZAILTASUN HANDIAK BAITAUDE, BIZTANLE GUTXI DITUEN
HERRI TXIKIETAN GERTATU OHI DEN BEZALA.UDALETXEAK ETA ELIZAK, HERRITARREI LAGUNTZEA DUTE HELBURU, ETA
BERTAN DIREN ARAZOAK BIDERATZEN LAGUNTZEA. GAUR EGUN AIZARNAK
EZ DU BIZI HANDIRIK ELKARTEA IZAN ARREN, ETA ELKARTERIK GABE OIN
HUTSIK GELDITU LITZAIGUKE HERRIA.ELIZARENA EDO UDALETXEARENA IZAN, AURRERA BEGIRA SEGURTASUN BAT
EMANGO DION LOKAL BAT BEHAR DU ELKARTEAK, HERRITARREN HARTU-EMANAK SENDOTZEKO, ETA ORAIN ARTE BETE DITUEN HELBURUAK BETETZEN JARRAITZEKO.HORRETAZ GAIN, AIPATU DUGUN HERRI ELKARTEAK, OTSAILEKO MUS TXAPELKETA ANTO-LATU BERRI DU, ETA BIKOTE UGARI AHALEGINDU ERE BAI TXAPELA LORTZEN. BAINA AZKE-NEAN DENEN ARTEAN BIKOTE GAZTE BAT NAGUSITU ZEN: "ANDER ETA ALDALUR" HAIN
ZUZEN ERE, "FELIX ETA PORTE" BIKOTEARI IRABAZI ONDOREN. ZORIONAK BERAZ!JJOO NN EEGGIIGGUURREENN
11
ERRENTERIAKO SARRERAN DAGO OSTOLAZA ERRETEGIA. HAN EGINA GENUEN HITZORDUA JOSEBAREKIN. GU AZALTZEAN
ORDEA OSTOLAZA II.A EZ DA AGERI ETA AMAK SEGAPOTORA DEI EGIN DIO KARGU HARTZEKO. SEMEA AZALDU BITARTEAN
AGUSTIN AITAK, OSTOLAZA I.AK, HARTU DU GU ENTRETENITZEKO ARDURA. EZIN ASPERTUTA EGON GARA GIZON HORRI
ADITUZ. ARROATIK ERRENTERIARA ETORRI ZIRENEAN BERTAN ZEGOEN KINKI-JENDEAZ, URTAIN ZENAZ ETA GAUR EGUNGO
GAZTEEZ ARITU DA. HITZ-ASPERTUA ABERASTU EGIN DUTE MOSTRADORE KONTRAN DAUDEN BEZEROEN KOMENTARIOEK.HORMETAN AITA-SEMEEN ERRETRATUAK DAUDE ZINTZILIK, ETA UZTAPIDERENA ERE BAI BESTE BAT.
Joaten al zarete Arroara? Ez, gu hona etorri gintuan orain dela hogeita pare bat urte, nik 8-9 urte nitue-la. Gure amaren osaba bati erosi zioten taberna gurasoek... Arroan baditiat gaztetako lagunak eta eza-
gunak, baina urtean hiruzpalau buelta-edo egingoditiagu, gehiago ez.
Ze oroitzapen dauzkak Arroaz? Kopetan dauka-dan gurutze hau han egina diat! (barrez) bizikletaeta guzti Arroaerrekan errekara erori ninduan. Eznauk akordatzen ezer ere, zentzurik gabe geratuninduan eta. Egundokoa hartu nian.Arroa erdi-erdian dagoen palazioak hesia etaPROHIBIDO ENTRAR kartela zeukaan. Bulldog-edo txakur itsusi horietako bat ere bazegoan han,umeren bat harrapatuz gero jo eta txiki-txiki egin-go zuena. Hala ere barruko frutarbolena tentaziohandiegia zuan eta beheko plazatik batzuk txaku-rra xaxatzen genian bitartean besteak goiko alde-tik sartzen gintuan fruta bila.
Nola izan zuan hiretzat Arroatik Errenteriara al-datzea? Oso gogorra. Dena euskaraz egiten ge-nian herri txiki batetik hona etortzea... Nik erda-raz oso gutxi nekian... oso gutxi.
Norbaitek nongoa haizen galdetuz gero, zer eran-tzuten duk? Zestoarra… baaa... Errenteriakoa bai-na...
Ahaztu ezak Zestoako aldizkarirako ari haizela.Bai, bai, zestoarra.
Zuen aitari galdetuz gero, hark, Arroako delaesango dik ba? Bai, bai... ni... beno (hasperenka),Arroagoikoa, Zestoakoa.
Hi Ostolaza II.a haiz, aita izan duzuelako harri-jasotzailea. Nola bizi izan huen hik aitaren jar-duna? Harria jasotzeak lotsa ematen zidaan ume-tan. Ez ninduan plazara bistaratu 12-13 urte betearte. Ordura arte ez nioan atentzio gehiegirik es-kaini harriari. Gainera argal-argala ninduan ni, be-larri handi-handiekin. Gero hasi ninduan sendo-tzen.
Garai batean harri-jasotze proba gehienak apus-tuak eta desafioak izaten omen zituan... Orain
Etxekolanakeguneroegiteaha-rri-jasotzeabainozailagoada
11997733kkoo eekkaaiinnaarreenn 1100eeaann jjaaiioo zzeenn JJoosseebbaa AArrrrooaaggooiikkoo EElloossuu bbaasseerrrriiaann
31
berriz txapelketak, marka ahalegi-nak... Nik ez diat sekula apusturikjokatu, orain dela bost urte-edo ibiligintuan Izetarekin jokatuko ote ge-nuen... Elkarri hitz batzuk esan baibaina azkenean ezer ere ez. Aitaketa bere lagun batzuek beti izan du-te gogoa apusturen bat jokatzeko.Baina nik galtzeko arriskua handia-goa ikusten zioat horri irabaztekoabaino. Lan handiak ditik behar be-zala prestatzeko, haserreak ere iza-ten dituk tartean... Jokoa ez delaerrenta esaten ditek. Nik ez diat go-serik apusturako.
Hi zer haiz, asteburuetako harri-ja-sotzailea? Bai, astegunez ahal denbezala egiten diat ordubeteko entre-namendu bat edo beste...
…zuen aitak dioenez, gutxiago. Ho-rri ez zaiok gustatzen norberarenburua famatzea. Bere estrategiaduk, behin ere ez izatea faborito: ne-garra jotzea.
Ze entrenamendu egiten dituk? Ne-gu partean squashean jokatzeandiat batzuetan. Prestatzaile batekin
aproba ere egin nian baina ez diat uste horrelakorik behar dugunik guk egiten dugun lanerako. Nor-berak izan behar dik bere buruaren mediku, bere buruaren prestatzaile... hori izan duk gure aitaren le-zioa.
Urtean zenbat saio egiten dituk? Gutxi gorabehera, txapelketa, erakustaldi eta gai-nontzekoak kontuan hartuta, hirurogei-bat izango dituk. Eta ez diat gehiago eginnahi. Urte guztian udaran adina lan izango bagenu, hortik bizitzeko aukera izangogenikek baina... badituk batzuk, Mieltxo Saralegi-eta, horretara jarrita daudenak bifurgonetarekin eta... Ni Kataluniara askotan joan nauk eta beti Saralegirekin.
Zer moduz hartzen zaituztete urrutira joaten zaretenean? Oso ondo. Iaz izan ninduanTirolen, Alemanian, Munduko Segalari Txapelketa jokatu zutelako han eta fenomenopasa genian. Ameriketako Estatu Batuetan ere izan gintuan emaztea, alaba eta hiru-rok, Elchon Nevadan, hango euskaldunentzat erakustaldia egitera joanda. Han sheriffbat badago harri jasotzen ibiltzen dena, berez Ermuakoa dela uste diat. Eta Erromanere izana nauk RAI telebistako programa batetik deituta.
2002tik heu haiz harri txiki zein handietan Euskal Herriko txapelduna. Hamaika ur-tean beti ibili nauk hirugarren, bigarren... eta azken bi urteetan neu nagusi. Ez dukGoenatxo behera jaitsi, ni ari nauk poliki-poliki gorantz. Orain 30 urte zauzkaat etaondo-ondo beste dozena erdi egingo banitu, gustura.
Garbi geratu duk lana fin egiten duala plazan... eta etxean? (barrez) Hori andreari galdetu beharkodiok! Zailena hori duk, eguneroko martxa. Harri-jasotzea eta hori dena baino zailagoa. Ahal dudanguztietan alaba jasotzen diat lanaren ostean, amak gauez egiten baitu lana. Gero etxera etorri eta alabaeta biok afaltzen diagu. Bainatu, pixka batean jolasean ibili eta oheratu egiten diat. Oso laburra izatenduk baina hori duk eguneko momentu ederrena. Biharamunean, haurtzaindegira eramateko, andrearialaba esnatzea kostatu egiten baldin bazaio errieta egiten zidak, bezperan berandu arte jolasean ibiliginela konturatzen duk eta.
Parrandan ibiltzeko garaia joan al zaik? Belodromoan Iñaki Perurenarekin egon ninduan, hura de-sesperatu egiten duk semearekin. Nik esaten nioan ze nahi duk ba!? hamazazpi urte zauzkak eta! Garaiangaraiko juergak egin egin behar dituk. Hemendik zazpi-zortzi urtera iritsiko zaiok gauzak ...
Orain dela 11-12 urte bostlagun gentozaan Orioko
festetatik eta istripua izangenian Belodromo parean.Bostetatik hiru hil zituan,
horietako bat gure anaia gaztea.Urtebete egon ninduan harri-
jasotzeari lagata han hartutakokolpeagatik. Ez ninduan gauza
harri-jasotzeko.
... serioago hartu beharra. Nik ere aita beti haserre ibiltzen nian hogei urte egin nituen arte.Adinarekin lasaitu egiten gaituk denok.
Gustatuko al litzaizueke Elene, zuen alaba, Ostolaza III.a izatea? (barrez) Jaio zenean jendeak esatenzidaan pena edukiko duk ez? Hik mutila izatea nahiko huen, harri-jasotzailea izateko. Eta nik erantzuten nie-an: Harri-jasotzen hastea baino hobe dik, beste edozertan hastea! Baina umeak ikusten duen huraxe eginnahi izaten dik eta igual nahiko dik honek ere. Perurenaren alaba ere ibili zuan; orain hogeita piku ur-teko egundoko señorita zagok, edozeinek esango ziok hari harriari heltzeko!
Badituk gazte batzuk onak omen datozenak: Aimar Irigoien, Inaxio Perurena, Hodei Izeta... eta halaere harriak harrobirik ez duela ere esaten ditek. Hori betiko kontua duk, ni gaztea nintzenean ere esa-ten zitean: Hau bukatzen ari duk! Hemen ez zatorrek inor ere! ...gero ttak! Eta Izeta bistaratu zuan. Hasierasamarretik nabarmendu zuan gainera. Gazte horien artetik, denak ez, baina bakarren bat, gutxien es-pero dena, ailegatuko duk onenen parera.
Hire ustez zein izan duk harri-jasotzaile osoena? (asko pentsatu du) Perurena. Urte asko zaramatzaketa denetik egin dik. Jo ziok harri txikiari, handiari, apustuak ere egin ditik, gehienak galdu hori bai…handiena gure aitarekin galdu zian.
Agustin OstolazaDOZENA BAT APUSTU BAINO GEHIAGO JOKA-TUA DA AGUSTIN OSTOLAZA. ARRUNT ZAILA
DA HORI. JOKATUTAKO TRABES DENAK IRA-BAZI ZITUEN AGUSTINEK. HORI ARE ZAILA-GOA DA. NOIZEAN BEHIN BAINO EZ OMEN
ZIREN IZATEN NORGEHIAGOKAK: "NI ZAIN
EGOTEN NINDUAN, KIETO, JENERALEAN NEU-REGANA ETORTZEN ZITUAN BESTEAK". APUSTU HANDIENA, INOIZ JENDE GEHIEN
BILDU DUENA SEGURU ASKO (6.000 LAGUN
INGURU), PERURENAREN KONTRA TOLOSAN
JOKATU ZUEN. "PERURENA 20 ARROAKO
(250KILO) HARRIAREKIN TXAPELDUN ZEGO-AN ETA NAHI ZIAN HAMARREKOAREKIN ERE
TXAPELDUN; PIXKA BAT GOLOSOA ZUAN.HALA ERE LAN BIKAINA EGIN ZIAN: 200.ENA
NULO BIZKARREAN". AGUSTINEK 217 ALDIZ
ALTXA ZUEN HARRIA, KONTRARIOAK BAINO
18 JASOALDI GEHIAGO.HELDU GEHIENEN MODURA ZORROTZ MIN-TZO DA GAZTE-JENDEAZ "JOSEBA NOLAKOA
DEN? LASAI HARTZEN DIK AURRETIK ETA GE-RO AZKENEKO EGUNA ARRIMATZEAN KEXA-TZEN DUK. EZ ZEGOK OHITUA AURRETIK
EGURRA HARTZERA, GU BEZALA. HARRI-JA-SOTZEA EZ DUK GOZOA, BETI TRIPAK BOTA
BEHAR. EZ DUK HOBBY BAT, PILOTA BEZALA.HORI GUTXI OHITU DUK HORRELA, GIZENDU
ZUAN ETA ORAIN PLAKATZEKO KOMERIAK!".HELDU DENEN MODURA BERE GAZTAROKO GARAIAK HOBEAK ZIRELA DIO: "GURE GARAIAN DENAK PROBATZEN ZI-TUAN, ORAIN BAINO AFIZIO HANDIAGOA ZEGOAN." URTAIN ZENARI JOKATU ZIONEKOA ERE ONDO GOGOAN DU
AGUSTINEK: "SOLDADU JOATERAKO JOKATU NIAN URTAINEN KONTRA. NIRI JOKATU ETA BOXEORA JOAN ZUAN. AZPE-TIKO ZEZEN-PLAZAN, HONDARRETAN AULKI ILARAK JARRI ETA DENA BETE JENDEZ. URTAIN, HAREN KOINATU XESTERO
ETA HIRUROK JOKATU GENIAN ZEINEK IRABAZI… GAUR HALAKO BATEK EZ LIKEK JENDERIK ERAMANGO. ZAILA DUK
ORAIN PLAZA BETETZEA, TELEBISTAZ DENA IKUSI DAITEKEK ETA. OROITZEN NAUK NOLA ESAN ZIDAAN ENDAÑETAK BE-RAK: ORAINGO HONETANTXE PLAZA BETETZEN EZ BADIAGU AKABO! JENDEA BAJATZEN ARI DUK! AKORDATU ZUAN
HURA!".
JONartano
BB EE GG II ZZ JJ OO TT AA KK OO
II PP UU II NN AA KK
15 euskal idazlek, Ordoñez-Falconargazki Fundazioaren bildumako ar-gazki bana hautatu eta hauen ingu-ruan ipuin bana idatzi dute.Ipuin-argazki liburua Joxean Muñozidazleak koordinatu eta Alberdaniaargitaletxeak argitaratu du. LourdesOñederra, Koldo Izagirre, HarkaitzCano, Anjel Lertxundi, Ramon Sai-zarbitoria, Juan Garzia, Arantxa Itur-be, Xabier Montoia, Jon Alonso, IbanZaldua, Unai Elorriaga, Inazio Muji-ka, Edorta Jimenez, Aurelia Arkotxa
eta Joseba Sarrionandia idazleek partehartu du-te.Argazki bat ardatz harturik fikziozko narrazio
bat kontatzen digute idazleek. Argazkilanak Wi-lliam Eggleston, Gabriele Basilico, Javier Vall-honrat, Frank Thiel, Candida Höffer, Nan Gol-din, Gonzalo Puch, Xavier Ribas, Hannah Co-llins, Andreas Gursky, Elena del Rivero, TacitaDean, Joel-Peter Witin, Joan Fontcuberta eta Es-ko Männikkö artistenak dira. 15 argazkilari ga-raikide abangoardista 15 euskal idazle ezagune-kin uztartzen ditu liburuak.Idazle bakoitzak erabaki du argazkiarekiko lotu-ra zein motatakoa izan; luzera muga ere idazlebakoitzaren gain gelditu da. Liburu gorri-gorriaren azken ipuina sortzekogelditzen da. Azken orrialdeak zuriz doaz ira-kurleak ipuin berri bat sortu nahi ezkero edo ar-gazki eta/edo ipuinen gain idazteko.
Z e r I r a k u r r i
Lacuenta atrás (atzerako kontake-ta); liburu bat, duela aste batzuk argitaratua;egilea, Juan Bas idazle bilbotarra; Jose LuisArriola Segalari, baserri-tar euskaldun indartsubaten bizitza zorabiaga-rria; harri-jasotzaile gain-diezina, pisu astunetanEuropako txapelduna iza-na, bere burua ezerezeraeraman eta duintasunaeta bizia galtzen duena.Gizon baten historia latza:anbizioak, sexuak, dese-rrotzeak, ergelkeriak, di-rua harrika botatzeak, ob-sesioak, porrotak, basake-riak, gainbeherak,desesperazioak amaieratragiko batera bultzatua. Istorioak antza handia du Urtainen bizitzare-kin, nahiz eta idazleak garbi azaltzen duen bere
liburua "ez dela eta ez duela nahi izan Jose Ma-nuel Ibar, Urtain-en ezkutuko biografia". Halaere, aitortzen du bere eleberriak badituela, oina-rrian, neurri txikian bada ere, Urtain-en bizitza-ko pasarte oso ezagunen moldaketa batzuk.Prebentzio horiek guztiak hartuta ere, ordea,Urtain ezagutu genuenoi –aditzez bada ere–kosta egiten zaigu bera burutik kentzea etaegiazko pertsonari erantsi egiten dizkiogu, nahi
gabe, liburuan agertzen diren fikzioz-ko hamaika pasarte.Horrela bada, liburua oso gogorra da,errukigabea, oso lizuna –baldarra ka-su askotan–, mingarria ere bai batzue-tan. Literarioki bere aurreko liburuak(Alacranes en su tinta) baino gutxiagobalio du (zenbait esapideetan azkarjotzen du errazera) baina hala ere ezdu merezi bazterrean ahaztuta uztea.Izan ere, boxeo munduak berekinduen testuinguru miserable, espeku-latzaile eta, aldi berean, kitzikagarriaulertzeko ekarpen interesgarria baita.
EDURNE KORTA
FERNANDO ARZALLUS
7Gaztetxearen XV. urteu-
rrena
ap IIRRIILLAA
13 AASSTTEEAARRTTEEAA
Mural pintaketa.
15 OOSSTTEEGGUUNNAA
Bideo emanaldia:“La bola de cristal”
16 OOSSTTIIRRAALLAA
Kontzertua.
18 IIGGAANNDDEEAA
Txokolatada eta txo-txongiloak.
20 AASSTTEEAARRTTEEAA
Kafe tertulia “Gazte-txeak eta Gazte Asanbla-dak” gai hartuta.
24 LLAARRUUNNBBAATTAA
Herri-kirolak, herribazkaria eta kontzertua.
27 AASSTTEEAARRTTEEAA
Jaizkibelgo Super-portuaren aurkako taldea-ren hitzaldia 19:30ean.
30 OOSSTTIIRRAALLAA
Kontzertua.
ma RRTTXXOOAA
19 OOSSTTIIRRAALLAA
Kontzertua gaztetxe-an 22:30ean, PAM taldeare-kin.
22 AASSTTEELLEEHHEENNAA
Odol ateraketak an-bulategian arratsaldeko19:30etik aurrera.
26 OOSSTTIIRRAALLAA
Euskal Presoen GizaEskubideen aldeko elkarre-taratzea 20:00etan plazan.•“Guatemala” dokumentalaGaztetxean asanbladaren on-doren 22:30ak aldera.
27 LLAARRUUNNAABBTTAA
Bertso jaialdia kirol-degian 22:30ean. Antolatzai-lea: Erralla Bertso Eskola.Bertsolariak: Egaña, Lujan-bio, Maia, Iturriaga, JonMartin eta Oskar Alberdi he-rritarra. Gai-jartzaile: IñigoManzisidor Mantxi.
ap IIRRIILLAA
03 LLAARRUUNNBBAATTAA
“Euskal Herriaren alde eraginez, euskal Presopolitikoak Euskal Herrira” lemapean Pausoz pauso mar-txa burutuko da Zarauztik Azkoitiara. Zestoara13:30ean iritsiko da eta 14:00etan bertso-bazkaria izan-go da.
04 IIGGAANNDDEEAA
“Hizkuntza eskubideen eguna” Lesakan. EHE-ek bertara joateko deia egin du.
19tik 22 33RRAAAgiro Mendi Taldeak antolatuta mendi astea.
25 IIGGAANNDDEEAA
Zestoako IV. Zikloturisten Klasika, goizeko8:00etan plazatik irtenda.
a g e n -d a
1
Tux paint. Haurrekmarrazkiak egiteko programaDOAN - Internetetikjaisteko
gazteenak ere ordenadorean
euskaraz.
www.erabili.com
Guraso batek euskaratuta
••Astialdiko begirale izateko II. ikastaroa
Apirilaren 24an, maiatzaren 8an, 15ean eta22an, 10:00etatik-14:00 etara. Praktika egun bat
ere izango da. Irakasleak: Urtxintxa Eskola. Izen-ematea: Martxoaren 31 arte. 20 lagune-
ko taldea osatuko da izena ematen duten lehe-nengo hogeirekin, besteak itxaron-zerrendan sar-
tuko dira.Matrikula-saria: 30€. %100eko asistentzia
izan dutenei dirua osorik bueltatuko zaie.
••Maiatzaren 15ean EGA ateratzeko atariko fro-ga. Zestoako aek-k azterketa prestatzeko
ikastaro trinkoa antolatzeko asmoa du, beti ere gu-txieneko kopurua betetzen bada. Informazio gehia-go 943151089 (Azpeitiako aek) edo 943147010 (No-ra) telefonoetara deituta.
••Argizulo etxe-barnetegian, asteazkenero,18:00etatik 20:00etara, dantza afrikar ikasta-
roa. Izena emateko, telefono honetara deitu: 670 040086.
EGAÑA de SUSOGaztelaniazko idatzietan agertzen den Egaña de Suso baserria gaur egun Egaña Goikoa ize-nez ezagutzen dugu Aizarnan. Baserri hori politikari ospetsuen jatorria izan zela askotan en-tzun izan dugu, baina Egañatarrak politikagintzan utzi duten historia ezagutu eta gero, motzgelditzen da entzundakoa.
Sendi horrek jatorria eta abizena baserri horretan ditu. Lau belaunaldi badira gutxienez,politikagintzan garrantzizko ardura izan zutenak, eta baita Euskal Herriari dagozkion foruendefentsan gailentzea lortu zutenak ere, XVIII. eta XIX. mendeetan.
Politikagintzan ezagutzen dugun lehendabiziko Egañatarra Martin de Egaña dugu, 1610.urtean Zestoako alkate izendatu zutena. Ardura bera izan zuten Juan de Egaña y Celaya(1638) eta Joakin de Egaña y Corta (1728) jaunek ere. Hiru Egañatar horiek ematen zioten ha-siera bailaran, sendi horren politikagintzako historiari. Juan de Egaña y Celaya Katalina deGorosarrirekin ezkondu zen, eta horien seme Francisco de Egaña y Gorosarri Gipuzkoako Ba-tzar Nagusietako kontulari izendatu zuten. Horixe izan zen bailaratik kanpoko politikagin-tzan ezagutzen dugun lehenengo Egañatarra.
Geroago, Gipuzkoan, Euskal Herrian, eta Madrilen ere, politika kontuetan ezagunak izanziren Egañatarrak.
DDOOMMIINNGGOO IIGGNNAAZZIIOO DD EE EEGGAAÑÑAA Zestoan jaio zen 1727. urtean, eta Gaztelako Errege-ganbera-ko artxibozain ofiziala izan zen, eta Gipuzkoako Batzar Nagusietako idazkaria ere bai. Gipuz-koako foruen defendatzaile sutsu gisa azaltzen zaigu idatzietan.
BBEERRNNAABBEE AANNTTOONNIIOO DD EE EEGGAAÑÑAA 1753. urtean jaio zen, eta 1786. urtean Batzar Nagusietakoidazkari izendatu zuten. Ardura horretan gai asko landu zituen, horietako bat Euskal Herrikoarrantzaleek Ternuan balearen arrantzan zituzten eskubideen alde egindakoa. Gipuzkoa fran-tses errepublikan sartzeko sinatu zutenetako bat izan zen, 1794. urtean Getarian egin zen ba-tzarrean.
KKAASSIIMMIIRROO XXAABBIIEERR DD EE EEGGAAÑÑAA Zestoan jaio zen 1776. urtean. Oñatiko Unibertsitatean zuzenbi-dea ikasi eta filosofiako katedraren arduraduna izan zen. Urte zailetan foruen defentsan jar-dun izanak jazarpen ugari ekarri zizkion Napoleonen jarraitzaileen aldetik.
JJUULLIIAANN DDEEMMEETTRRIIOO RRAAMMOONN DD EE EEGGAAÑÑAA Tolosan jaio zen 1786. urtean. Gipuzkoako Batzar Na-gusietako aholkulari izendatu zuten, eta batzarreko kide ere bai. Foruen ezabatzea ere ezagu-tu zuen, 1837. urtean, eta berreskuratzean garrantzi handia izan zuen aholkularitza lanetan.
PPEEDDRROO EEGGAAÑÑAA FFAAMMIILLIIAA AALLBBUUMM AALLEEGGIIAAZZKKOOAA 11888833
PEDRO EGAÑAREN SINADURA. 1880 KO ABUZTUAREN 12AN EGINA DA
REGIA VISITA A CESTONA. EBAKINA. EUSKAL-ERRIA, REVISTA BASCONGADA. 1883KO LE-HEN SEI HILABETEA
BERE ARGAZKIA ETA JAIOTETXEA
ESPARTEROK ESANA BERGARAKO “CAMPO DEL ABRAZO” DELAKOAN. IRAKURLEAREN PROBE-TXURAKO: BREVES APUNTES EN DEFENSA DE LAS LIBERTADES VASCONGADAS (1852)
ISABEL II.A: “GURE ERREGINA MAITE, BAI, MAITE MAITEA”.
BERE ARGAZKIA GALAKO JANTZIAREKIN
KARLOS III.AREN GURUTZE HANDIA. MARIA KRISTINA ERREGINAK TXIT ESTIMATUA ZUEN
PEDRO EGAÑA ETA 1846AN KONDEKORATU EGIN ZUEN
91
PPEEDDRROO DD EE EEGGAAÑÑAA Gasteizen jaio eta Zestoan hil zen. Hori izan da beharbada Egañatarrakpolitikagintzan izan duten kiderik ospetsuena. Zestoan eta Gasteizen bizi izan zen. Madrilendenboraldi luzeak egin ohi zituen, betiere, Euskal Herria gogoan. Madrileko kongresuan di-putatu kargua eduki zen, eta aipagarriak izan ziren foruen defentsan egindako hitzaldiak.Gasteizeko Foru Aldundiko lehendakari karguan ere aritu zen urte batzuetan. Isabel II.a erre-ginaren ministro izan zen. Ardura izan zuen erakunde publiko guztietan foruen defendatzai-le tinko azaldu zuen bere burua.
FFRRAANNCCIISSCCOO MMAANNUUEELL DD EE EEGGAAÑÑAA 1816. urtean jaio zen Zarautzen. Gipuzkoako Batzar Nagusie-tako prokuradore izan zen, eta Madrilen diputatu ere bai. Pedrorekin batera gogor ahalegin-du zen, 1844. urteko foruen berreskuratze lanetan.
Sorrera Aizarnan duen sendi hark, Euskal Herriko foruen defentsan egin zuen guztia ezdago ondo irudikatzerik, ikuspegi orokor batetik egindako muestra txiki honekin. Hemen ai-patzen ditudan Egañatarren senitartekoek, Egañan noiz arte izan ziren azaltzeko data fidaga-rririk ez dut, baina bailarako historiaren alderdi txiki bat izanik, eta sendiaren jatorria Aizar-nan egonik, ezin utzi historia txiki hau, herritar guztiei ezagutzera eman gabe.
Jon Egiguren
autobusakJJOOAATTEEKKOO
zzeessttooaa--ddoonnoossttiiaa
astegunak:
larunbatak:
igandeak eta jaiegunak:
oharrak::
zzeessttooaa--aazzppeeiitt iiaa
astegunak:
asteburua eta jaiegunak:
zzeessttooaa--zzaarraauuttzz
astegunak:
asteburua eta jaiegunak:
zzeessttooaa--zzuummaaiiaa
astegunak:
asteburua eta jaiegunak:
oharra::
zzeessttooaa--zzuummaarrrraaggaa
astegunak:
asteburua eta jaiegunak:
zzeessttooaa--bbiillbboo--lleeiiooaa
astegunak:
IITTZZUULLTTZZEEKKOO
ddoonnoossttiiaa--zzeessttooaa
astegunak:
larunbatak:
igandeak eta jaiegunak:
oharrak:
aazzppeeiitt iiaa--zzeessttooaa
astegunak:
asteburua eta jaiegunak:
zzaarraauuttzz--zzeessttooaa
astegunak:
asteburu eta jaiegunak:
zzuummaaiiaa--zzeessttooaa
astegunak:
asteburu eta jaiegunak:
oharra:
zzuummaarrrraaggaa--zzeessttooaa
astegunak:
asteburu eta jaiegunak:
lleeiiooaa--bbiillbboo--zzeessttooaa
astegunak:
zerbitzuakEERRAAKKUUNNDDEE EEDDOO TTOOKKII PPUUBBLLIIKKOOAAKK
uuddaalleettxxeeaa
uuddaallttzzaaiinnggooaa
ggiizzaarrttee zzeerrbbiittzzuuaakk
kkuullttuurr eettxxeeaa
ll iibbuurruutteeggiiaa
hhiilleerrrriieettaakkoo zzeerrbbiittzzuuaa aasstteebbuurruueettaann::
larunbata: 18:00-20:00, igandea: 8:00-10:00
mmuussiikkaa eesskkoollaa
jjuubbiillaattuu eettaa ppeennttssiioodduunneenn eellkkaarrtteeaa
ssaann jjuuaann eeggooiittzzaa
ssaassttaarrrraaiinn bbaasseerrrrii eesskkoollaa
ggiizzaakkiiaa hheellbbuurruu
ppaarrrrookkiiaa
ppoosstteettxxeeaa
ssuuhhiill ttzzaaii lleeaakk
zzeerrggaa bbuulleeggooaa
iinneemm
uurrkkoommee
llaappaattxx zzaabboorrtteeggiiaa
kkiirroollddeeggiiaa
eerrttzzaaiinnttzzaa
OOSSAASSUUNNAA
aannbbuullaatteeggiiaa
ffaarrmmaazziiaa
gguurruuttzzee ggoorrrriiaa
aannbbuullaannttzziiaa
ddyyaa
aannbbuullaannttzziiaa
llaarrrriiaallddiiaakk
KKOOMMUUNNIIKKAABBIIDDEEAAKK
DDVV bbeerrrriieemmaaiilleeaa
AArrrraattee IIrrrraattiiaa bbeerrrriieemmaaiilleeaa
LLooiioollaa IIrrrraattiiaa
IIKKAASSTTEETTXXEEAAKK
ZZeessttooaakkoo hheerrrrii eesskkoollaa
iikkaassbbeerrrrii iikkaassttoollaa
iirraauurrggii
uurroollaa iikkaassttoollaa
GGAARRRRAAIIOOAAKK
eeuusskkoo ttrreenn
llaa GGuuiippuuzzccooaannaa
ppeessaa
ppiippeerr uu.. eellkkaarrtteeaa
TTAAXXIIAAKK
ppaattxxii AArrrreeggii "" llooppeennee""
jjooxxee mmªª OOllaaiizzoollaa ((uuzzttaappiiddee))
943 147 010656 784 867943 147 132943 147 123943 147 816
656 784 869943 147 911943 147 091943 147 019943 148 115943 148 069943 147 001943 147 621943 151 313943 811 368943 140 402943 816 500943 815 505943 147 942943 851 000
943 897 080943 147 006943 813 297943 222 222943 813 849943 464 622112
943 147 133943 812 632943 814 458
943 147 977943 151 246943 810 210943 150 228
902 543 210943 811 159902 101 210943 852 587
607 186 006670 431 906
la guipuzcoana7:02(1)/07:52/8:22(3)/9:12(1)/10:12/12:12/13:22(1)/14:22(1)/15:22/16:22/18:57(2)/19:57(2)07:52/10:12/13:52/15:22/16:22/19:27(2)15:22/19:27(2)(1) “este”tik pasatzen da. (2) sarrera amaratik. (3)eskola egunetan.
eusko tren6:15/6:45/7:15/8:15/9:15/10:15/11:15/12:15/13:15/14:15/15:15/16:15/17:15/18:15/19:15/20:15/21:15/22:156:50/7:45/8:45/10:45/11:10/13:45/14:45/16:45/18:45/19:45/21:45la guipuzcoana6:45/8:35/10:45/13:30/15:15/18:1515:45/18:15/20:15
euskotren6:40/7:20/8:25/9:20(1)/10:20/11:20/12:20/13:20/14:20/15:20/16:20/17:20/18:20/19:20/20:20/21:20/22:007:35/9:35(1)/10:35/12:35/13:35/14:35/16:35/18:35/20:35/21:35/22:30(1) Aizarnazabaletik pasatzen da.
euskotren6:45/8:15/10:15/12:15/13:15/14:15/16:15/18:15/19:157:45/8:45/10:45/11:45/13:45/14:45/16:45/18:45/19:45
piper unibertsitarien elkargoa6:28/7:05/9:05(astelehenetan)/12:50
la guipuzcoana
7:40/8:40/10:50/11:50/13:05(1)/14:05(1)/15:05/17:30/18:30(1)/19:30(1)/20:00(3)/20:308:40/12:15/14:30/16:00/18:00/20:0018:00/20:00(1) eskola egunetan “este”tik pasatzen da. (3) eskola egunetan.
eusko tren6:30/7:10/8:15/9:10/10:10/11:10/12:10/13:10/14:10/15:10/16:10/17:10/18:10/19:10/20:10/21:10/21:507:25/9:25/10:25/12:25/13:25/15:25/16:25/18:25/20:25/21:25/22:20
la guipuzcoana7:15/9:00/ 11:15/14:00/16:00/18:4516:30/19:00/21:00
euskotren6:00/6:30/7:00/8:00/9:00/10:00/11:00/12:00/13:00(1)/14:00/15:00/16:00/17:00/18:00/19:00/20:00/21:00/22:006:35/7:30/8:30/10:30/11:30/13:30(1)/14:30/16:30/18:30/19:30/21:30(1) aizarnazabaletik pasatzen da.
euskotren7:40/9:35/11:35/13:35/14:35/15:35/17:35/19:35/20:358:50/9:50/11:50/12:50/14:50/15:50/17:50/19:50/20:50
piper unibertsitarien elkargoa13:10/14:20/18:15/20:00