2 zwaardenleer Alle macht komt van God (heeft de aarde
geschapen) Plaatsvervangers van God op aarde zijn Pausgeestelijke
macht Keizerwereldlijke macht Dat is een door God gegeven rangorde
Vraag is Staat de paus boven de keizer of de keizer boven de
paus?
Dia 3
Macht van de paus wordt bedreigd -van binnenuit (in de kerk)
-van buitenaf(door de keizer) Macht van de keizer werd ook bedreigd
-van binnenuit (door hoge adel) -van buitenaf (door de paus)
Bedreiging van de macht van de paus van binnenuit door -Oosters
schisma -wantoestanden in de kerk -westers schisma
Dia 4
De kerk in het W- Romeinse rijk had zich anders ontwikkeld dan
die in het O- Romeinse rijk Verschillen a- verschil in inhoud
-verschil in eredienst -verschil in toepassing kerkelijk recht
-verschil in beeldenverering (iconen) b- verschil in bestuur
Dia 5
-in het oosten erkent men het primaat (oppergezag) van de paus
niet -in het oosten bepaalt het concilie (vergadering van
bisschoppen en kar- dinalen) het beleid en niet de paus In 1054
ontstaat er een schisma (kerk- scheuring) -Rooms katholieke kerk
olv de paus in Rome -Grieks orthodoxe kerk olv patriarch in
Constantinopel Vanuit Byzantijnse kerk oost Europa bekeerd onstaan
van de Russisch orthodoxe kerk
Dia 6
-geestelijken houden zich niet aan de regels bv celibaat niet
nageleefd -geestelijken leven in grote weelde en preken armoede
-geestelijken zijn meer met het vergroten van hun macht bezig dan
met hun geeste- lijke taak -grote invloed van wereldlijke heersers
op benoeming van geestelijken -allerlei ketterijen bv Katharen en
Waldenzen
Dia 7
-hervormingsbeweging van Cluny -Gregoriaanse
hervormingsbeweging -ontstaan van bedelordes bv Franciscanen en
Dominicanen -nadruk op gelofte van armoede (bedelmonniken)
-prediken onder de mensen (leven niet meer in een klooster)
-ontstaan van de inquisitie (kerkelijke recht bank) pijnbank
brandstapel
Dia 8
In 1309 verhuist de paus naar Avignon (Rome onveilig)
Babylonische balling- schap In 1378 ontstaat het Westers schisma 1
paus in Rome 1 paus in Avignon In 1407 werd een derde paus gekozen
dwingt de andere 2 tot aftreden einde Schisma Slecht voor de macht
van de paus Paus ook wereldlijk heerser van de Pause- lijke staat
(heel midden Italie)
Dia 9
Keizer wil invloed op de benoeming van bisschoppen -bisschoppen
ideale leenmannen (geen kinderen) -bisschoppen ideale bestuurders
(ont- wikkelde mensen) Voor de paus geldt : bisschop in de eerste
plaats kerkleider, geen bestuurder Paus benoemt bisschop op
voordracht van geestelijken in een bisdom(investituur) Ceremonie
mijter,ring,kromstaf
Dia 10
In 1075 erkent keizer Hendrik IV niet langer het gezag van paus
Gregorius VII Paus doet de keizer in de ban -tijdelijk uit de kerk
gezet (niet in de hemel) -onderdanen hoeven hem niet meer te ge-
hoorzamen In 1077 gaat de keizer naar Canossa om de paus om
vergiffenis te vragen Paus heft de ban op Keizer straft
ongehoorzame onderdanen en gaat door met bisschoppen benoemen
Dia 11
In 1084 doet de paus hem weer in de ban. Hendrik trekt met zijn
leger naar Rome, zet de paus af en benoemt een nieuwe In 1122 wordt
een compromis gesloten (Concordaat van Worms) -paus benoemt de
bisschop voor zijn geestelijke taak -keizer benoemt hem daarna voor
zijn wereldlijke taak Lijkt een overwinning voor de paus (hij kiest
en benoemt eerst) Later neemt de invloed van de heersers op de
benoeming toch weer toe
Dia 12
Hoge edelen kiezen uit hun midden iemand tot (Rooms) koning De
paus kroont hem vervolgens tot keizer In 1356 moest de keizer de
Gouden Bul uitvaardigen : voortaan kiezen 7 keurvorsten de keizer
(3 bisschoppen en 4 stamhertogen) Duitsland bestond uit 300
gebiedjes Daardoor had de keizer voortaan allen nog symbolische
macht (werkelijke macht bij de keurvorsten)