Гаспадарка, рамяство і гандаль
усходніх славян
Гаспадарчыя заняткі ўсходніх
славян• Асноўны занятак – земляробства;• Жывёлагадоўля;• Паляванне (футра – для вопраткі і
на продаж у Візантыю і Арабскі халіфат);• Рыбалоўства (сяліліся ля вадаёмаў);• Бортніцтва і г.д.
Маглі прыстасавацца да мясцовых умоў.
Формы земляробстваVI – IX стст. – асноўная форма – ляднае.
Але!Паступова змяняецца ворным.
ПрыладыДраўляная саха з 1 ці 2
жалезнымі сашнікамі;Рала з жалезнымі
нарогамі – больш дасканалае.
Жывёлагадоўля:• Коні (цяглавая сіла,
верхавая язда);• Быкі (цяглавая сіла);• Каровы;• Козы;• Авечкі і г.д.
Славянскае грамадства
Падсечна-агнявое земляробства
Цяжка карчаваць пні
Трэба шмат людзей
Вялікія патрыярхальныя сем’і (20-30 чалавек).
Змены ў грамадствеУдасканаленне земляробства
Распад вялікіх патрыярхальных сем’яў
Вылучэнне малых сем’яў (бацькі + дзеці) – мелі асобнае жытло
Але!Вялікая патрыярхальная сям’я – асноўная эканамічная адзінка
Родавая абшчына → суседская абшчына
Суседская абшчына – калектыў людзей, якія жылі асобнымі сем’ямі і займаліся пераважна с/г працай. У яе акрамя родзічаў уваходзіць шмат суседзяў.
Змены ў грамадствеРазвіццё земляробства
Лішкі прадуктаў
З’яўленне кіраўнікоў, знаці і г.д.
Рамёствы
• Цяслярства;• Разьба па косці;• Ткацтва.
oКавальства;oЮвелірнае
майстэрства.
У кожнай сям’і
Асобныя майстры
Упрыгожанні₰ Скроневыя кольцы;₰ Бранзалеты;₰ Пярсцёнкі;₰ Пацеркі;₰ Лунніцы – металічныя упрыгожанні ў выглядзе паўмесяца (завушніцы, падвескі). Спачатку траплялі з Дунайскіх земляў.
ГанчарстваВырабы:Кубкі, гаршкі, збаны і г.д.Спосаб вырабу:Да 10 ст. – ляпілі рукамі.З 10 ст. – з’яўленне ганчарнага кола.
ГандальМала прывабных для замежных купцоў тавараў
Гандаль – ў асноўным абмен між земляробамі і рамеснікамі
Гандаль без грошаў(замест іх часта – шкуркі пушных звяроў)
Але!На Беларусі знойдзены скарбы
1936 г. – у саўгасе “Собалева” (Дубровенскі р-н, Віцебская вобл.) знойдзены скарб арабскіх срэбных дырхемаў 8-9 стст.
Манеты ў славян• Не вельмі цаніліся як сродак
плацяжу;• Выкарыстоўваліся як
упрыгожанне;• Маглі быць паказчыкам
статуса чалавека.
Сувязі з далёкімі землямі (гандаль і войны)Доказы:Прасліцы з Валыні;Бурштын з Прыбалтыкі;Пасудзіны з Прычарнамор’я;Манеты з Арабскага халіфата.