This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
СВЕТЪТ
НА РЕКЛАМАТА -
КУПИ МЕ!
РЕКЛАМА11
0902НОВИНИ
5 - 1 1 Î Ê Ò Î Ì Â Ð È 2 0 0 9 Ã î ä è í à : X V I I Á ð î é : 4 1 ( 8 7 2 )
ÑÍÈÌÊÀ: CIHAN
ÑÍÈÌÊÀ: ÀÕÌÅÄ ÀÕÌÅÄÎÂ
Случилото се в село Славяновое провокация към етническия мир
По данни на Изпълнителната агенция по трансплантация от 2004 г. досега у насса направени 142 трансплантации на бъбрек, 43 - на черен дроб, 13 - на сърце.
Причините трябвада се търсят в езикана омразата“Причините за появата на партия "Мюсю-лман-демократичен съюз" трябва да сетърсят в езика на омразата, заяви зам.-председателят на ДПС Лютви Местан.“Славяново е обратната страна на наци-онализма, на езика на омразата, който до2001 г. бе прикрит и латентен, но днес еповече от явен и заявява претенция дасъучаства при управлението на европейс-ка България”, каза Местан. “Обща отго-ворност на партиите, които се опреде-лят като цивилизовани, е да маргинализи-раме тези формации, които проповядватезика на омразата, независимо чия устаги артикулира”, заяви той. “Днес езикътна омразата заявява претенции да сепревърне в норма не само на политическоговорене, но и на политическо поведение”,посочи Местан. “Дори и в рамките натози парламент чухме непристойни иобидни изрази, които дори бяха посрещ-нати с аплодисменти”, каза той.
В истинско шоу се превърнасъстезанието по народна бор-ба, което се проведe за първипът в рамките на традицион-ния есенен панаир в Момчилг-рад. 15 мъже на възраст над 21години мериха сили на треватав градския парк. Те се състеза-ваха в пет категории, а най-добрите в двубоите се борихаза голямата награда - 80-килог-рамов коч, украсен с червенапанделка. Наградата е тради-ционна за победителите в със-тезанията по народна борба.Известният състезател Ди-митър Кунчев срази всички кон-куренти и спечели първотомясто. Той с лекота вдигна жи-вата награда за победителя инаправи почетна обиколка на"тепиха" в градския парк, апубликата го аплодираше. Ди-митър Кунчев спечели първо-то място и в категория над 80кг. Музика, песни и танци, на-родна борба, ухание на скара,мирис на пуканки и печениябълки събраха в Момчилградстотици гости и жители наобщината по случай традици-онния есенен панаир в града.
4 ZAMAN ВЗАИМООТНОШЕНИЯ5 - 11 ОКТОМВРИ 2009
В конференцията взеха участие пред-седателят на Съвета на мюфтиите в Ру-сия Равил Гайнуддин, председателят на Дирекцията по вероизповеданията на Турция Али Бардакоглу, кметът на Мос-ква Юрий Лужков, лидерът на Либерал-но-демократическата партия Владимир Жириновски, президентът на Ингуше-тия Юнус-Бек Евкуров, президентът на Башкирия Муртаза Рахъмов, мюфтии от различни страни, духовници и политици.
Руският президент Дмитрий Медве-дев изпрати приветствено слово до учас-тниците в конференцията, която запо-чна с рецитиране на Корана. В словото си Медведев призова участ ни ците да се заемат с разглеждането на проблемни-те въпроси на ислямския свят. Той по-иска да се вземат мерки за запазване на ислямските традиции, за развитието на религиозното образование, както и сре-щу враждебното отношение срещу дру-гите мюсюлма нски общности и етниче-ски групи, расизма и останалите запла-хи. Словото на руския държавен глава завърши с пожелание, в което се казва: “В Русия, в която живеят милиони мю-сюлмани, ние реставрираме ислямските културни паметници, откриваме нови джамии и медресета. Желаем тесните ни и многостранни отношения с исля-м ския свят да нараснат още повече.”
Председателят на Съвета на мюфти-ите в Русия Гайнуддин изтъкна, че раз-витието на отношенията между Русия и ислямския свят е от полза за целия свят. “По време на Съветския съюз рус-ките мюсюлмани бяха в състояние на инфаркт. След идването на власт на пре миера Владимир Путин мюсюлма-ните в Русия започнаха да се чувст-ват спокойни. Русия е неделима част от ислямския свят”, заяви Гайнуддин.
ПОСЛАНИЕТО ЗА МИР НА ГЮЛЕНФетхуллах Гюлен, който получи пока-
на за участие в конференцията, изпра-
ти официално обръщение, в което спо-
дели мислите си с участниците в нея.
В обръщението си Гюлен изтъква, че
за решаването на общите проблеми на
човечеството и задоволяването на нуж-
дите му има необходимост от сътрудни-
чество между различните религии, кул-
тури и общества. Той посочва, че орга-
низирането на конференцията в Руска-
та федерация, която има богата история
и културно наследство и приютява раз-
лични религии и народи, е от особено
значение. “Друг показател за уважение-
то, което Руската федерация демонстри-
ра спрямо различните култури, е ней-
ната чувствителност към изграждането
на основите, врху които може да се ро-
дят нови и пресни идеи”, заявява Гюлен.
ЛУЖКОВ: В МОСКВА И АЗ ВОДИХ “ДЖИХАД”По време на конференцията кметът на Москва Юрий Лужков определи себе си като “муджахидин”. Лидерът на Либера л-но-демократическата партия Владимир Жириновски започна словото си с “бес-меле” и получи бурни аплодисменти.
Лужков разказа, че лично се е бо-
рил мюсюлманите в Москва спокойно да изпъ лняват религиозните си задъл-жения. “Религията е джихад. Но нас ни плашат с джихада. Ала джихадът е про-извеждане, полагане на усилия, полага-не на труд. Човечеството трябва да при-лага джихада в икономическия, соци-алния, културния, търговския живот и в бизнеса. И аз водя джихад в Москва”, заяви Лужков.
Лужков определи като джихад усили-я та, които е положил за осигуряване на терен за Руската централна джамия, и беше силно аплодиран. “Някои се опи-таха да отстъпят терена до историче-ската джамия в Москва за военен от-дел. Аз поех инициативата за отдава-нето на този терен на джамията. Ста-вал съм свидетел на това как хората из-пълняват религиозните си ритуали на улицата. Направихме така, че теренът да стане собственост на джамията. И аз водих джихад”, изтъкна московски-ят кмет. Той съобщи добрата новина, че заедно с Главното мюфтийство на Ру-сия ще построят нови джамии в десет различни части на Москва.
Лидерът на Либерално-демократиче-ската партия Владимир Жириновски за-почна изказването си на конференция-та с “Бисмилляхиррахманиррахим” и
каза, че вместо “Русия и ислямският свят” би било по-чудесно да се използ-ва словосъчетанието “Русия е част от ислямския свят”. В словото си той ак-центира върху това, че южната грани-ца на Русия е прозорец, който директно се отваря към ислямския свят.
В специално интервю на турски език за Информационна агенция “Джихан” Владимир Жириновски заяви, че мно-го обича Турция. “Турция е наша съ-седка. Аз обичам турците. В нашата страна има много тюркоезични наро-ди. Башкирия, Татарстан и други обла-сти. Казахстан и Узбекистан са съседи на тези региони”, посочи той. Жири-новски се позова и на отрицателните моменти между Турция и Русия в ми-налото и изтъкна, че това трябва да ос-тане в историята, като историческите събития бъдат анализирани от различ-ни гледни точки. Той подчерта, че Тур-ция и Русия са водили 30 войни помеж-ду си. “Водихме много войни с турци-те. Но миналото остана в историята. Руско-турските войни са разпалвани от Запада. В историята между Русия и Турция избухнаха 30 войни. Но какъв е резултатът? Резултатът е следният: ние изгубихме. Русия и Турция изгубиха. Кой спечели? Разбира се, спечели За-падът”, заяви лидерът на Либерално-де мократическата партия.
Владимир Жириновски подчерта, че грешките не трябва да се повтарят и до-пълни: “Сега трябва да бъдем заедно, да си подадем ръце. Трябва да укрепим връзките си в духа на братските взаимо-отношения. Сътрудничеството ни в обл-сатта на икономиката, политиката, спор-та и науката ще бъде много полезно. Те ще бъдат ползотворни и за двете страни.”
Русия се съюзява с ислямскиясвят в името на стабилността
ПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1
“В Русия, в която живеят милиони мюсюлмани, ние реставрираме ислямските културни памет-ници, откриваме нови джамии и медресета. Желаем тесните ни и многостранни отношения с ислямския свят да нараснат още повече”, посочва руският президент Дмитрий Медведев.
Бардакоглу: Да се гледа на исляма през прозореца на безопасността е проблемноПредседателят на Дирекция-та по вероизповеданията на Турция Али Бардакоглу изтък-на, че Западът гледа на исля-ма през прозореца на безопас-ността и че това може да по-роди проблеми. “Ние трябва да разглеждаме мюсюлманство-то като реалност. Религиозни-те, психологическите, образо-вателните и останалите ин-ституционални инфраструк-тури трябва да се развиват. Блaгодарение на тази среда, която ще се изгради, в бъдеще може да се постигнат положи-телни резултати”, заяви той. Бардакоглу подчерта, че опи-тът на Турция може да осигу-ри огромен принос към целия ислямски свят. “Най-опасното разпространение, застраша-ващо спокойствието по све-та, е това, което се основа-ва на разделението по етниче-ски и религиозен признак. Това трябва да се замести от зна-нието. Хората трябва да ува-жават различните религии. Ра-з личията са необходими, за да има свобода”, допълни той.
ФАРУК АККАН, ЯШАР НИЯЗБАЕВ,ФУАД СЕФЕРОВ, МОСКВА, ДЖИХАН
СНИ
МК
И:
CIH
AN
, ИСА
ШИ
МШ
ЕК
“Джихадът е произвеж-дане, полагане на усилия,
полагане на труд. Човечество-то трябва да прилага джиха-да в икономическия, социалния, културния, търговския живот и в бизнеса. И аз водя джихад в Москва”, заяви Юрий Лужков.
Владимир Жириновски
5ZAMANКУЛТУРА5 - 11 ОКТОМВРИ 2009
Естеството и дяловете на науката на ал-Кинди“Чети [о, Мухаммед] в името на твоя Господ, Който сътвори - сът-
вори човека от съсирек! Чети! Твоят Господ е Най-щедрият, Онзи, Който нау-чи чрез калема, научи човека на онова, което не е знаел” (Коран, 96: 1-5)
Мюсюлманите проявявали пълна се-риозност както при спазването на всич-ки предписания и забрани на Корана, така и при изпълнението на повелите в кораничните знамения, които насър-чават, дори заповядват усвояването на знания. Тази сериозност в подчинение-то е най-голямата движеща сила, която е дала начален тласък на мюсюлманите да започнат и продължат изследванията си в областта на физиката, химията, ме-дицината, астрономията и геологията. Благодарение на това в ислямския свят се появили крупни учени. Един от тях е ал-Кинди, който е имал интереси в раз-лични научни сфери и осъществил за-дълбочени изследвания в много области.
KOЙ Е АЛ-КИНДИ?Ал-Кинди е живял в град Куфе между 801 г. и 873 г. Пълното му наимено-вание е Ебу Юсуф Якуб ибн Исхак ал-Кинди. В западната литература се спо-менава като Alkindus. Семейството му имало значително влияние в държава-та и управлявало град Куфе. Първона-чално ал-Кинди започва заниманията си в Басра, където притежавал значи-телно имущество, наследено от пред-ците му, които приели исляма от спод-вижниците на Пророка по времето на владетеля ел-Еш’ас. По време на уп-равлението на халиф ал-Мемун (813-833) ал-Кинди се установява в столи-цата на абасидския халифат Багдад, който е средище на културата в она-зи епоха. В резултат на ползотворна-та му дейност получава повишение и е назначен за астроном в двореца. През 837 г. стои пред съвременниците си в изследването на небесните тела. Ал-Кинди става учител на сина на халиф ал-Мемун Ахмед в Самара. Близките му контакти с Абасидите приключват със смъртта на халиф ел-Васък в 847 г. След 861 г. ал-Кинди отново се връща в библиотеката си. Умира в 873 г.
В седемдесет и двегодишния си жи-вот ал-Кинди е осъществил изследва-ния в редица области и написал стой-ностни трудове. В труда си Китаб фи махийети’л-илим ве аксамихи (Трак-тат за естеството и дяловете на наука-та) ученият е направил опит за систе-матизиране на научните знания. Нека се спрем накратко на част от темите, разработени от ал-Кинди.
ФИЗИКА Според ал-Кинди всичко в простран-ството е относително, както и физични-те явления в природата. Времето, прос-транството и скоростта са относителни явления, свързани помежду си.
Ал-Кинди смята, че “времето същест-вува чрез движението, тялото - също, а движението - чрез телата”. Той твърди, че “в такъв случай тялото, движението и времето нямат преднина помежду си”.
Ал-Кинди изтъква, че всяко нещо е относително спрямо другите неща. От друга страна, според гледната точка на наблюдаващия човек всичко пак е от-носително. Теорията, която ал-Кинди се опитва да обясни, давайки пример със слизащите и качващите се хора, Айн-щайн обяснява с движещите се вагони.
Според физиката на ал-Кинди време-то е процесът на съществуване на тяло-то. А скоростта и бавният ход са свой-ства на движението.
Ал-Кинди обяснява бавния ход с ду-мите: “Онова, което наричаме бавно, протича продължително време.”
Още в ранния си период ал-Кинди е написал трактат за оптиката, основа-
вайки се на изследванията на Евклид. La Aspectus е заглавието на анализа върху този трактат, написан на латин-ски, благодарение на който Западът се запознава с Оптиката на Евклид.
МАТЕМАТИКА Ал-Кинди има оригинални изследва-ния в областта на аритметиката и гео-метрията, които заслужават внимание. Най-важното му изследване е свързано с отражението на светлината и кълбо-видността на Вселената. Ал-Кинди се е занимавал и с геометричните свойства на космическото пространство и е дока-зал, че Вселената има кълбовидна фор-ма, а не е безкрайна, и стигнал до изво-да, че Земята също е кръгла. С единай-сетте трактата, осем от които са за тео-рията на числата, два - за измерване на съотношенията и времето, един - за от-носителните величини, той създава ос-
новите на модерната аритметика. В трактатите си ал-Кинди пише за
теми като увод в аритметиката, индий-ските цифри, обясненията на числата, хармонията на числата, еднобожието от гледна точка на числата, действия с прости числа близнаци, предположе-ние чрез числа и др.
Освен това ал-Кинди е създал и ос-новите на геометрията за космическо-то пространство и написал следните трактати, свързани с нея: за кълбовид-ността на Вселената, за кълбовидност-та на простите елементи и на най-отда-лечените маси, за сферичните форми, трактат за изчисляване на азимут върху сферата, трактат за кълбовидността на моретата и водната повърхност, трак-тат за регулиране на сфера, трактат за равнината на еклиптиката и за пост-рояване на сфера, онагледяваща поло-женията на останалите небесни тела.
Мюсюлманите проявявали пълна сериозност както при спазването на всички пред-
писания и забрани на Корана, така и при изпълнението на повелите в коранични-
те знамения, които насърчават, дори заповядват усвояването на знания. Тази се-
риозност в подчинението е най-голямата движеща сила, която е дала начален тла-
сък на мюсюлманите да започнат и продължат изследванията си в областта на
физиката, химията, медицината, астрономията и геологията. Благодарение на
това в ислямския свят се появили крупни учени. Един от тях е ал-Кинди.
6 ZAMAN ЗДРАВЕ 5 - 11 ОКТОМВРИ 2009
В древен Египет и Рим гроздовият сок бил използван за лечебни цели. Съвре-менните изследвания сочат, че лека-рите от далечното минало съвсем не са преувеличавали, като са отделяли такова голямо внимание на гроздето, защото то наистина е много полезно.
Гроздето е разпространено по цял свят, съществува огромно разнообра-зие от сортове. Цената му е сравнител-но достъпна и е отлична храна за орга-низма. В състава му влизат голям брой витамини и минерали, плодът съдържа много органични киселини като ябъл-чна, лимонена, винена, кехлибарена и фосфорна, допринасящи за бързата об-мяна на веществата. Гроздето има диу-ретично действие благодарение на ка-лия, който се съдържа в плода. Изклю-чително полезно е за бъбреците, изчи-ст ва песъчинките и камъните в тях и жлъчката, помага при подагра и цис-тит. Магнезият, съдържащ се в плода, на малява физическата умора, тонизи-ра нервната система и укрепва муску-лите и костите. Гроздето съдържа ви-тамин РР, който оказва отлично влия-ние върху стените на кръвоносните съ-дове, като ги укрепва, РР действа добре на спукани капиляри и болести по ве-ните. Сред всички плодови сокове со-кът от грозде е с най-високо хранител-но съдържание и в същото време е бо-гат на биологично активни вещества. Червеното и черното грозде действат из ключително добре на сърцето. Гроз-дето е полезно за сърцето и черния дроб, защото захарите в него навлизат директно в кръвта и се усвояват бър-зо от организма, като така се подпома-га функцията на тези органи. Вкусни-ят плод помага при анемия и липса на апетит, много полезен е за злояди деца. Особено тъмните сортове грозде наси-щат кръвта с хемоглобин. Плодът вли-яе добре при бронхит, улеснява отхрач-ването. Гроздовият сок е полезен при запек и хемороиди. Пектинът, който се съдържа в гроздето, помага да се елими-
нират радиоактивните вещества от ор-ганизма. Гроздето подобрява метаболи-зма, изчиства токсините от организма, укрепва нервната система и подобрява зренито. Сокът на плода и самият плод оказват благоприятно влияние при ви-соко кръвно налягане, атероск ле роза, артрит и ревматизъм. Изследвания со-чат, че гроздето и неговите семена съ-държат съединения, наречени проци-анидин Б, които помагат срещу рака на гърдата. Извлечените от гроздови-те семки биологично активни състав-ки заздравяват и подмладяват съеди-нителните тъкани и кожата. Въпре-ки че гроздето е доста по-калорично в
сравнение с другите плодове, същест-вуват и диети с грозде, които помагат за намаляване на телесното тегло, като при тях не се усеща глад, организмът си почива и се прочиства от шлаките.
СТАФИДИТЕ – ПОЛЕЗНИ ПРИ ДЕПРЕСИИ Сушеното грозде също е много полезно, но то трябва да се консумира в по-малки количества от хора с проблеми в тегло-то. Стафидите са полезни при депресив-ни състояния, липса на концентрация и умора. Хората, страдащи от захарен ди-абет и язва, също не трябва да консуми-рат стафиди в големи количества. Гроз-дето съдържа високи нива на глюкоза,
затова болните от диабет трябва да вни-мават, когато го включват в менюто си. Листата на гроздето също са полезни, те са богати на аскорбинова киселина (ви-тамин С). От тях се приготвят множе-ство различни видове ястия. За предпо-читане са младите, свежите листа, свет-лозелени на цвят, набрани преди пръс-кането с химически препарати.
На границата между лятото и есен-та сме, в сезона на гроздето, в полза на здравето ни е да се възползваме макси-мално от вкусния плод, консумация-та му не бива да се пренебрегва. Спо-койно можем да асоциираме грозде-то със здраве, младост и дълголетие!
ГРОЗДЕТО – ЛЕКАРСТВО И ХРАНАПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1
Тенджерата под налягане – скритата бомба в кухнятаКолкото и сигурни да се произве-ж дат тенджерите под налягане,
гре ш ките, които се допускат по време на ползването им, довеждат до гръм-ването им. Въздушното налягане, кое-то се образува по време на готвенето на ястия, има въздействието на бом-ба, скрита в кухнята, когато капакът на тенджерата се отвори, преди да се ос вободи налягането в нея. Тенджери-те под налягане, едни от най-фавори-зираните съдове в кухните, доприна-сят голяма леснота при готвенето и спе стяват време, като намаляват пе-риода на готвенето. Те предоставят и възможност за икономия на енергия. Ястията, които са готвени в тенджери под налягане, нямат контакт с кисло-рода. Така те стават по-вкусни и не гу-бят нищо от съдържанието си. Но при не правилното им използване могат да причинят злополуки, причинени от въздушното налягане, образувало се във вътрешността им. Против риска от гръмване в капака на тенджери те, чиито странични повърхности са про-изведени от издръжлив спрямо наля-гането материал, се намират вентили, които могат да се регулират според же-ланото налягане. Когато налягането се увеличи, въздухът във вътрешността на тенджерата излиза вън през венти-ла. Звукът от свирката на тенджерата
съобщава, че ястието е сготвено. Кога-то се опита да се отвори капакът на те н-джерата, преди да се освободи наляга-нето в нея, възникват и злополуките. Тези непредвидливи действия подтик-ват фирмите производители да произ-веждат по-сигурни срещу злополуките тенджери. На пазара се предлагат тен-джери с възможности за отчитане на
времето, с лесно отварящи и затваря-щи се капаци, дори и тенджери с двой-но предпазване. Но въпреки това в те-зи тенджери под налягане също има много неща, на които трява да се обър-не специално внимание.
Внимавайте със следните неща: ко-гато си купите нова тенджера под наля-гане, непременно прочетете упътвания-
та за ползването й. Когато свалите тен-джерата от котлона, вдигнете свирка-та в капака, за да освободите въздуха в нея. Изчакайте въздухът да излезе до-край. За намаляването на периода на освобожда ване на налягането в нея тен-джерата може да се сложи в съд, пълен с вода, или да се остави под течаща вода. Количеството на хранителните продук-ти и водата, които се слагат в тенджера-та, не бива да надминават две трети от височината на тенджерата. Важно е кот-лонът, на който ще сложите тенджерата, да не е по-голям от дъното й. Ако ползва-те стари модели тенджери под налягане, проверявайте задължително парните от-вори в капаците им. Може да почистите тези отвори с помощта на игла.
Можете да готвите всякакви храни. Можете да готвите различни видове яс-тия в тенджерите под налягане, като определите времето, което е нужно, за да се сготви яденето. В тези тенджери най-вече се готвят храни, които в нор-мални условия се готвят продължител-но време като боб, нахут, леща и др. Но в тях може да се готвят спокойно и яс-тия с месо, пилешко, зелен боб и др.
Ястията, които са готвени в тенджерите под налягане, нямат контакт с кислорода. Така те стават по-вкусни и не губят нищо от съдържанието си. Но при неправилното им използване те могат да причинят злополуки.
Сред всички плодови сокове сокът от грозде е с най-високо хранително съ-държание и в същото време е богат на биологично активни вещества. Червеното и черното грозде действат изключително добре на сърцето.
MERKEZ ve MUSAN'ýn helal et, salam, sosis,sucuk çesitlerini BOLKAN OLIVEN firmasýnýnVarna'da'ki ul. “Akademik Kurcatov” No: 1'dekideposunda bulabilirsiniz.
Tel: 0896 84 64 13
МОЯТ СЪН Е МОЯТА КРЕПОСТ
ÕˇÍÓÈ Á‡ÏËÒΡΠÎË Ò  ÍÓÎ-ÍÓ ‚ÂÏ ÓÚ‰ÂΡ Á‡ ÔÓÎÁÓÚ-
По-добро влияние върхуздравословния сън ще ока-же чаят от мента или ма-точина, както и съсредо-точаването на мозъчнатадейност в друго поле, нап-ример да се чете книга емного благоприятно задългоочаквания сън.
И В ИТАЛИЯ ТИТУЛЯРИТЕ НЕ СА ЯСНИ. Треньорът на "Интер" Жозе Моуриньо в за-щита често сменя Самуел - Кордоба, Сантон - Чиву, а в средата Камбиасо- Мотта, Станкович - Виера. В нападение Моуриньо не сменя нападателниятандем Етоо - Милито, но ротацията за тях прилага на терена, като теиграят в различни зони според противника. В "Ювентус" също няматтвърди титулярни 11 футболисти. Треньрът на "Ювентус" Чиро Ферара взащита сменя Канаваро - Легроталие, De Ceglie - Гросо, в средата Пулсен -Тиаго, Джовинко - Мело, Камуранези - Диего, а в нападение Якуинта - Трезеге.
АлексФъргюсън
МануелПелегрини
ЖозеМоуриньо
Пеп Гуардиола
10 ZAMAN ГРАДЕЖ5 - 11 ОКТОМВРИ 2009
“За да има джамията своя специфика и индивидуалност, придържайки се стриктно към традиционните архите-к турни модели, към канона и изис-кванията на исляма, наблегнахме на подчертаната затвореност на ансам-бъла…”, споделя арх. Маргарита Или-ева. Всеки отделен елемент е решен като неделима част от целия, като се отчитат съотношенията на т.нар. “златно сечение”. Избрано е решение на три нива. За създаване на по-сил-но въздействащо вътрешно простран-ство при извисяване на купола и обил-но осветяване на молитвения салон на две нива, освен квадратните прозорци на куполния цилиндър, по стените са предвидени други прозорци, които са ди агонално ориентирани и разполо-жени на два и три реда един над друг.
ВИТИ СТЪЛБИ ЗА ДВЕТЕ МИНАРЕТА
Двете минарета (може би единстве-ните за селска джамия у нас), висо-ки по 57,40 метра до върха на алема, са другият характерен елемент. Дока-то куполът с полусферичната си фор-ма се налага в общия селищен силу-ет, същите със своите издължени тела и с хармонично и конзолно изнесени по две шерефета, заедно с религиоз-нофункционалното си предназначе-ние, се оформят като архитектурна доминанта. Силно впечатление пра-вят шестнайсетте малки купола, ори-ентирани по основната ос, която за-вършва с михрабната ниша, пластич-ното решение на махвила (отделение за жените) и мимбера. Страничните, симетрично разположени помещения
за ритуално измиване на вярващите и погребално измиване на покойници-те, търговските части, стаите за пер-сонала и гостите са на сутерена и са изключително функционални. Чрез тях се осъществява и достъпът до ви-тите стълби на двете минарета, кои-то водят до двете нива на шерефетата. Постигнат е чудесен проект, при кой-то чувството за хармония, за степену-ване на пространства и форми пре-красно се възприема както като из-глед отвън, така и в интериора на бъ-дещата сграда. В проекта, освен по-горе споменатите архитекти, свой при нос имат инженерите Людмил Ок-санович, Христо Граматиков, Янислав Янев и други. Всъщност техният екс-пертен труд е естествено продълже-ние на настойчивата и последовател-
на работа на джамийското настоятел-ство при старата джамия.
Това е само първият, но изключи-телно важен етап от раждането на един храм. В момента е дадена строи-телната линия, чрез курбан е направе-но освещаването на изкопаните осно-ви, тече усилена работа по армиране-то и наливането им. Неочаквано голя-мо е желанието и готовността на жи-телите на Планиница за доброволен труд в различните строителни и други дейности, за да може час по-скоро да завър ши изграждането на самата сгра-да и минаретата, обзавеждането и от-варянето на техния нов храм за служ-ба за радост по празниците и за утеха в дните на печал. Нека да им е хаирлия!
* Експерт, инвестиционен консултант
Елементите отчитат съотношенията на “златно сечение”
Храмовият ансамбъл, из-граждан по различно вре-
ме по нашите територии (пра-вославен, ислямски или като-лически), е духовно огнище, място за размисъл и единение, за книжовност и просвета, за благотворителност и взаимо-помощ. Такава е и сегашната малка, скатна и схлупена, над 350-годишна джамия на село Планиница в община Руен. Оце-ляла при неколкократната про-мяна на държавното и общест-вено управление на страната, продължава да служи на хора-та по празниците и в дните на печал. Многовековният бряст (също над 350-годишен) в дво-ра е другият свидетел на вре-мето. Джамията все по-трудно успява да посрещне порасна-лите потребности на над 2000 души население. Идеята чрез изграждането на нов съвреме-нен храм до старата джамия, с което да се съхрани тайнството на това свято място, се оказва търсената перспектива. Пред-ложението намира сериозна подкрепа сред жителите на се-лото и района и проектантски екип с различен етнически и религиозен състав започва ра-бота по проучването и проек-тирането.
“Ръководехме се от разби-рането, че храмът на новото време трябва да заеме място-
то си на композиционен цен-тър в селищната среда, като вгради традицията на ново-то светоусещане, като пред-ложим нови форми, още по-вече на село, които да обога-тяват човешкия дух чрез кра-сотата като символ и духовно излъчване...”, казва консул-тантът на екипа, младият ар-хитект Айдън Гюджен. Това разбиране се превръща в ос-нова на работата по превъп-лъщаването на духа на наше-то време в своя нов образ и в храма. При избора на място натежават аргументите за съ-четаване на кръстопът и сгра-да в центъра на търговското средище на селото. От много-то възможности избор се пра-ви в полза на това, непосред-ствено до старата многове-ковна джамия.
Оказва се обаче, че архитек-турата на ислямския храм има своите неписани закони, свои тайни, които са останали като непреподавани уроци в инсти-тутите. За да бъдат открити, се налага опознаване на пътя, из-вървян до днес от култовото строителство не само по бъл-гарските земи. Опитният ар-хитект Мелих Табакьоз от Тур-ция се притичва на помощ. Той отлично познава историята и спецификата на шедьоврите на ислямското култово наслед-ство на близките територии. Принципно се обсъждат пла-новата схема и пространстве-
ната организация, пропорции-те и старите и нови строителни технологии. С негова помощ се определя композиционната ос на ансамбъла към Мека, коя-то за района е 27° 13´. Прие-ма се нормата от 1,15 м2 за по-сетител в джамията. За сравне-ние, при източноправославни-
те християнски култови сгради тази норма е 0,8 м2.
Колективът не се колебае при търсенето на архитектур-но решение, тъй като знае - куполната джамия е много ха-рактерна за исляма на Бал-каните. Убедени са, че купо-лът като символ на небето ще
създаде във вътрешното прос-транство на джамията чувство на равновесие, спокойствие и хармония, които за вярващи-те са знак за единение с Ал-лах. Имeнно това е мястото, където за мюсюлманите раз-личията по богатство и бед-ност, длъжност и слава, соци-ално положение и класа из-чезват. Куполът обаче е сим-вол на небето и най-често сре-щаното покритие и за молит-вените домове при християн-ското население. Затова в ис-торията има достатъчно мно-го примери за многократното преустройване на една и съща сграда от християнска черква в мюсюлманска джамия и отно-во в християнска черква, съо-бразно изискаванията на нова-та религия. Класическият при-мер “Св. София” - “Ая София” в Истанбул има много анало-зи и у нас - “Св. София” и “Св. Георги” в София са преустро-ени в “Сиявуш паша джамия” и “Гюл джамия”; “Имарет джа-мия” в София сега е черквата “Св. Седмочисленици”; “Фируз бей джамия” в Търново се на-мира върху основите на черк-вата срещу главния вход на Царевец; “Ахмед бей джамия” в Кюстендил е изградена вър-ху руините на черквата “Св. Неделя”; красивата джамия в с. Узунджово пък е преустро-ена по-късно в черква и като такава през последните годи-ни е мащабно реставрирана.
РАЖДАНЕТО НА ЕДИН ХРАМИнж. Шерафет Лятиф*
Всеотдайният труд на архитекти, инженери, майстори и най-вече на местното насе-ление съвсем скоро ще промени това свято място с нов модерен храмов комплекс.
„Архитектурата на ислямския храм на Балканите води началото си от Селджукската шко-ла, минава през шедьоврите на Мимар Синан”, казва консултантът арх. Айдън Гюджен.
Старият много-вековен бряст в двора на ста-рата джамия е свидетел на времето.
За да има печалба, клиентът трябва да бъде изненадан. Каквото и да казва една рек-лама, тя винаги носи в себе си скрито послание: “Купи ме!” СНИМКА: БЕЙНУР СЮЛЕЙМАН
Baþta grip olmak üzere bir çokbulaþýcý hastalýðýn yayýlmasýn-da doðru yýkanmayan ellerinbüyük rolü var. Saðlýk için eltemizliði vazgeçilmez bir iþlev.
Teknik fuardaotomobillere yoğun ilgi
Ekonomik krize raðmen Ulusla-
rarasý Plovdiv Teknik Fuarý 65.
kez kapýlarýný dünya yeniliklerine açtý.
28 Eylül- 03 Ekim tarihleri arasýnda
gerçekleþtirilen fuarý yaklaþýk 80 bin ki-
þi ziyaret etti. Güney Doðu Avrupa’nýn
en büyük fuarý ünvanýna sahip Plovdiv
Fuarý, bir haftalýðýna Bulgaristan’ý
dünyaya tanýtmayý baþardý. Sayfa 5’te
YORUM 06 OBAMA ÖÐRENCÝLERE NEDEN DÝNAMÝK ÖDEV VERDÝ?
INTERNATIONAL NEWSPAPER
BB UU LL GG AA RR II AAwwwwww..zzaammaann..bbgg
Dünyanýn en uzun boylu
adamý 27 yaþýndaki Türki-
yeli Sultan Kösen, 246 cm.’lik
boyuyla Guinness rekorlar kita-
býna girdi. Sultan, 10 yaþýna ka-
dar normal bir çocuk olarak ye-
tiþti. Beyninde bulunan tümor
sebebiyle hipofiz jigantizmi ge-
çiren Kösen’in, geçen yýl ameli-
yatla alýnan tümör sonrasý uza-
masý durdu. Ayakkabý numarasý
65 olan Sultan Köse, 12 yaþýnda
geçirdiði geçici körlük sonrasý
hormonlarý bozularak bu hale
geldi. Mardinli Sultan Kö-
sen’den önce rekor Çinli Bao Xi
Shun’a aitti. Ama Sultan ona
tam 10.5 cm fark attý ve rekora
adýný yazdýrdý. Aslýnda Türkiye
onu 2004 yýlýnda, Cihan Haber
Ajansý haberiyle tanýdý, o dö-
nemde 2,45 cm olan boyunun
yaþamýný ne denli zorlaþtýrdýðýný
gündeme taþýmýþtý. Daha sonra
Guinnes rekorlar kitabýna baþ-
vurmasý ile tüm hayatý deðiþti.
Önce Türkiye’nin en uzun boylu
insaný olarak tescil edilen ve re-
korlar kitabýna girmeye hak ka-
zanan Sultan, kitabýn 2010 bas-
kýsýnda, ‘Dünyanýn en uzun
boylu insaný’, ‘Dünyanýn en bü-
yük elli insaný’ ve ‘Dünyanýn en
büyük ayaklý insaný’ olmak üze-
re tam üç kategoride birinci ola-
rak yer aldý. Devami Sayfa 4’te
Sultan’ın boyu rekorları geçti
PlovdivTaner Mehmed
Ýþten çýkarmalarý önlemekiçin 1 milyar leva ayrýldý
Ýstihdam piyasasýnýn iyileþtirilmesi
için hükümet gelecek yýl için 1 mil-
yar leva kaynak ayýrdý. Ýstihdam piyasa-
sýnýn ‘aktif’ ve ‘pasif’ önlemlerinin sunu-
munu yapan Çalýþma Bakaný Totyu Mla-
denov, Ýnsan Kaynaklarýnýn Geliþimi
programýnca istihdam için 250 milyon
leva öngörüldüðünü, 200 milyon levanýn
da iþsizlerin eðitimi için harcanacaðýný,
200 milyon leva da iþten çýkarýlanlarýn
tazminatý için ayrýldýðýný kaydetti. Geri
kalan 400 milyon leva da, 1 Ocak’tan iti-
baren yüzde 2 oranýnda düþürülecek si-
gorta primleri için kullanýlacak. Bu ön-
lemler ile iþverenlerin iþçi çýkartmalarý-
nýn engellenmesi amaçlanýyor. Sayfa 2’de
SofyaBeynur Süleyman
Ýþverenlerin iþçi çýkarmalarýný azaltmak için bazý önlemler alýndý. Ýstihdam piyasasýna kaynak ayý-ran hükümet, istihdam piyasasýný iyileþtirmek ve iþsizler için 1 milyar levadan fazla ödeme yapacak.
Maliye Bakanlýðý, 2010’da sigaraya konan ek tüketim
vergisinin 1000 adet kýsa sigarada 76 euro olmasýný
kararlaþtýrdý. Bu Avrupa Birliði’nin belirlediði miktarýn bi-
raz üzerinde bulunuyor. Böylece gelecek yýl sigara vergile-
rinden 226 milyon levanýn bütçeye girmesi bekleniyor. Tü-
ketim vergisindeki bu ilave ile mali gelirlerin yanýnda va-
tandaþýn saðlýðýnýn da düþünüldüðünü aktaran Maliye Ba-
kaný Simeon Dyankov, böylece ülkedeki sigara tüketimi-
nin azaltýlmasýný amaçladýklarýný söyledi. Devamý Sayfa 2’de
Sigara tüketim vergisi 76 Euro olacak
Yiyecekleri saklama ihtiyacýndandoðan turþu, son zamanlarda sof-ra kültürünün çeþitliliðini ortayakoyuyor. Turþunuzu yemek için ay-larca beklemeye de gerek yok artýk.
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
2 Z A M A N HABERLER
Ýþten çýkarmalarý önlemekiçin 1 milyar leva ayrýldý
Ýstihdam piyasasýnýn iyileþtirilmesi
için alýnan bazý önlemlere göre,
tazminat alma süresinin üç ay uza-
týlmasý öngörülüyor. Ancak bunla-
rýn kalifiye kurslarýna kayýtlý kiþiler
için geçerli olmasý bekleniyor. Böy-
lece Çalýþma Bürosu’nda bulunan
iþsizlerin kriz döneminde haklarý-
nýn korunmasý amaçlanýyor. Süre-
nin uzatýlmasýnýn krizden dolayý
geçici olarak uygulanmasý, bu þekil-
de iþsiz kalan kiþilerin eðitim alarak
istihdam piyasasýnda daha fazla iþ
bulma imkanýna sahip olmasý he-
defleniyor. Yasaya göre iþsizlik yar-
dýmý alma süreleri kiþinin çalýþma
süresine baðlý olacak. 25 yýlý aþkýn
çalýþma süresi bulunan, son 9 ayda
sigortasý olan ve iþsizlik bürosuna
kayýtlý olan kiþiler en fazla 12 aylýk
tazminat alabilecek. Böylece aylýk
240 leva tazminat alýnabilecek.
NOÝ verilerine göre yýl sonuna ka-
dar iþsizlere verilecek yardýmlar için
200 milyon leva gerekli. Þu anda
110 bin iþsiz devletten yardým alýyor.
Sonuç alýnmazsasigortalar 2011’de artacakDevlet, iþverenlerin hesabýna sigor-ta primlerin arttýrýlabileceðini vur-guladý. Bunun 2011 yýlýndan sonraolmasýný isteyen Bakan Mladenov,çalýþan bir ekonomide sigorta prim-lerinin düþürülmesinin yanlýþ oldu-ðunu savundu. Krizi atlatýncaya ka-dar hükümet sigortalarda herhangibir deðiþiklik düþünmüyor. BakanMladenov, “Biz sigorta primlerinindüþürülmesi ile iþten çýkartmalarýnyaþanmamasýný hedefliyoruz. Alý-nan önlemler sürekli kontrol edile-cek. Baþarý saðlamayan önlemler de-ðiþtirilecek. Bu sigorta primleri içinde geçerli. Eðer iþverenler güveni-mizi kazanmazsa, 2011 yýlýnda prim-lerin büyük oranda artýrýlmasý gün-deme gelebilir.” þeklinde konuþtu.
Ülkede 300 bin iþsiz varÞuandaki iþsizlerin sayýsýný 300 binolarak duyuran Çalýþma ve SosyalBakanlýðý, bu rakamýn daha da faz-
la olduðu ve istatistiðe girmeyenbirçok kiþinin iþsiz bir þekilde do-laþtýðýnýn bilindiðini aktarýyor. O-ran olarak iþsizlerin sayýsý yüzde 8.Sigorta enstitüsünün 2009 yýlý büt-çesinde 56 bin yeni iþsiz için plan-lama yapýlmýþ, fakat son aylardaçalýþmayanlarýn sayýsý 110 bin arttýðýiçin gelecek yýl bütçede 2 kat dahafazla para ayrýlmasý öngörülüyor.
Gençlerin birçoðu neçalýþmak, ne de okumak istiyorDünya Bankasý raporuna göre Bul-garistan’da 15 ila 24 yaþlarý arasýn-da her gençten dörtte birinin çalýþ-madýðýný, okumadýðýný ve her ikisi-ni de yapma niyetinin bulunmadýðýaçýklandý. Eðitim Bakanlýðý’nýn ve-rilerine göre ise öðrencilerin yüzde25’ý liseyi bile bitiremiyor. Ekono-mi ve Sosyal Kurulu Baþkaný LalkoDalevski söz konusu verileri deðer-lendirerek, 2025 yýlýnda çalýþanlarabüyük bir vergi ve sigorta yükü bi-neceðini savundu. Çalýþma Bakan-lýðý ise çýkýþ yolu olarak gençleri ka-lifiye kurslarýndan geçirmek oldu-ðunu düþünüyor. Bakan Mladenov“Ýþsizlik parasý alacaklarýna kursla-ra gitsinler” tavsiyesinde bulundu.
Mühendisler de iþsiz kalýyorVerilere göre, eðitimsiz kiþilerin yanýsýra üniversite mezunu kiþilerin de iþbulmakta zorlandýðý vurgulandý.Sendikalar, iþçi bulma kurumlarýndakaliteli eleman ve mühendislerinyanýnda yurtdýþýndan dönen gur-betçilerin sayýsýnýn da arttýðýný vur-guluyor. Sendikalarýn gözlemlerinegöre, firma yetkilileri kalifiyeli mü-hendisleri kapý dýþarý etmekten çe-kinmiyor. Yine sendikacýlar, iþveren-lerin çalýþanlarýn maaþlarýný geciktir-diklerini ve bazen para yerine farklýyollarla ödeme yaptýklarýný aktarýyor.
Paisiy Hilendarski Plov-
div Üniversitesi, yeni eðitim yýlýna
öðrenci kapasitesini yüzde yüz dol-
durmuþ olarak baþladý. Bu yýl üni-
versitede 3 bin 360 öðrenci eðitim
görecek. Bunlardan 715’i gýyabi eði-
tim alacak. Üniversite yönetimi, ül-
kede kapasitesini tamamen doldu-
ran tek üniversite olmaktan mem-
nuniyetlerini dile getirdi. Üniversite-
de ayrýca Moldova, Makedonya, Uk-
rayna ve Sýrbistan’dan 60’a yakýn
Bulgar kökenli öðrenci kabul edildi.
Plovdiv Üniversitesi tam kapasitePLOVDÝV
Kiþisel Belgeler Kanu-
nu’ndaki deðiþiklikleri ele alan Meclis
Komisyonu, noterlerin polis verilerine
ulaþmasýný kararlaþtýrdý. Daha önceki
oturumda buna karþý çýkan milletve-
killeri, Ýþçileri Bakanlýðý ile noter yetki-
lilerinin yaptýðý açýklamalarýn ardýn-
dan bu öneriyi kabul etti. Böylece no-
terlere bir server konacak ve bu server
aracýlýðý ile polis bilgilerine ulaþýlabile-
cek. Yasa deðiþikliðinin 1 Ocak 2010
’da yürürlüðe girmesi kararlaþtýrýldý.
Noterler polis verilerine ulaþabilecekSOFYA
Sofya trafiðini rahatlatmak
için otoyol tarzý çevreyolu yapýlmasý
öngörülüyor. Sofya Baþmühendisi Petýr
Dikov, otoyol tarzý çevreyollarýnýn baþ-
kent trafiðini rahatlatacaðýný, bu yolla-
rýn ise dört yýl içinde tamamlanabilece-
ðini söyledi. Þu an hala devam eden
“Hemus” ve “Lyulin” otobanlarýna
çevreyolarýyla baðlanacaklarýný söyle-
yen Dikov, böylece baþkent trafiðini
belli ölçüde rahatlatmayý amaçladýklarý-
ný söyledi. Kurulacak olan bu otoyollar-
da hýz sýnýrýnýn yüksek tutulmasý ve
yollarda trafik ýþýklarýnýn konulmamasý
düþünülüyor. Dikov, bunun trafiði ra-
hatlatmak için uygun bir yöntem oldu-
ðunu ve böylece transit geçiþlerin Sofya
içinden gerçekleþtirilmeyeceðini aktardý.
Çevreyolu Sofya trafiðini rahatlatacakSOFYA
Önceki hükümetin önem-
li devlet yöneticilerini taþýyacak iki u-
çak alýmý anlaþmalarýndan birinin iptal
edilmesi kararlaþtýrýldý. Bakanlar Kuru-
lu, alým anlaþmasý imzalanan iki Air-
bus tipi uçaklardan birinin alýnmasý,
diðerinin ise iptal edilmesini kararlaþ-
týrdý. Böylece Cumhurbaþkaný, hükü-
met yetkilileri ve milletvekilleri yeni A-
irbus A 319 ile seyahat edecek. Yeni a-
lýnacak uçak 44 milyon dolara mal ola-
cak. Anlaþmanýn yapýldýðý kurumlar i-
se her türlü tazminattan vazgeçti. U-
laþtýrma Bakaný Aleksandýr Tsvetkov,
anlaþmanýn yapýldýðý þirket ve kredi
saðlayan banka ile yapýlan uzun gö-
rüþmeler sonucu en uygun yöntemin
bu olduðuna karar verildiðini aktardý.
Ýki uçak için þu ana kadar 14,5 milyon
leva ödendi. Ülkenin bu anlaþmadan 1
milyon leva zarar ettiði vurgulandý. Þu
anda hükümetin kullandýðý Tu – 134
model uçak ise daha 2 yýl Avrupa’ya se-
yahat edebilecek. Eski olmasýndan do-
layý ve Avrupa semalarýnda uçamaya-
cak olmasýndan dolayý daha sonra, bu
uçaklarýn uçuþlarýnýn serbest olduðu
Asya ve Afrika ülkelerine satýlabilecek.
Hükümet, bir uçak anlaþmasýný iptal ediyorSOFYA
HABER TURU
Bulgaristan’da yýlda ortalama sigara i-çenlerin sayýsý yüzde 5 artarken, Avrupaülkelerinde ise azalma gösterdiðini vur-gulayan Dyankov, tüketim vergisinde ar-týþa gitmelerindeki nedenlerinden birininde bu olduðunu aktardý. Þu anda sigara-lara uygulanan vergi miktarý bin kýsa a-det için satýþ fiyatýnýn yüzde 40,5’si ve ar-tý 41 leva. Bu da bin adette vergiyi 52 eu-ro yapýyor. Avrupa Birliði, bin adet kýsasigarada en az 64 euro vergi konmasýnýistiyor. Bu da ek 96 milyon leva gelir an-lamý taþýyor. Maliye Bakaný bu iki gelir a-rasýndaki fark olan 130 milyon euronunsaðlýk için harcanmasýnýn kararlaþtýrýldý-ðýný kaydetti. Ayrýca bu gelirlerin bir kýs-mý sigarayý býrakma kampanyalarýna ak-tarýlacak. Sigaraya konan vergi oranýnýnartýrýlmasý ile ülkede sigara içenlerin ora-nýnýn azalacaðýný kaydeden Bakan Dyan-kov, Bulgaristan’ýn en çok sigara içen ül-keler sýralamasýnda Yunanistan ve Ja-ponya’dan sonra üçüncü sýrada geldiðini,çocuklarýn ise yüzde 48’inin 13 yaþýný bi-
tirmeden sigaraya baþladýklarýný kaydetti. Ekonomi Bakanlýðý uzmanlarý ise siga-
ralara bu kadar yüksek vergi konulmasý-nýn doðru olamayacaðý görüþün paylaþý-yor. Ekonomi Bakanlýðý uzmanlarý, bin a-det kýsa sigara için 44 leva ve satýþ fiyatýnýnyüzde 46’sý oranýnda vergi konulmasýnýndaha doðru olacaðýný, aksi halde yüksekverginin hem üreticiler hem de ithalatçýlartarafýndan cazip olmayacaðýný savunuyor.Bu olasýlýðýn kabul edilmesi durumundasigara fiyatlarý yüzde 20 oranýnda artacak.
Sigara tüketim vergisi 76 Euro olacakB Ý R Ý N C Ý S A Y F A D A N D E V A M
B Ý R Ý N C Ý S A Y F A D A N D E V A M
3Z A M A NHABERLERF
OT
OÐ
RA
F:
NE
DR
ET
LÜ
TF
Ý
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
Kirkovo Belediye Baþkaný SayýnÞükran Ýdris'in doðum gününü
kutlar, saðlýk mutluluk vebaþarýlar dileriz.
TEBRİK
Kırcali, ZAMAN
YARDIM ÇAĞRISIKýrcaali’de yaþayan ve iki kýz çocuðu babasý o-
lan Ali Hasan 50 yaþýndadýr. Ali Hasan’ýn böb-
rek nakli için yardýma ihtiyacý vardýr.
Yardým etmek isteyen tüm duyarlý ve hayýrsever
insanlarýn bir katkýda bulunmasýný bekliyoruz.
Baðýþta bulunmak isteyenler için hesap numaralarý:
Обединена българска банкаБанков код: UBBSBGSFСметка в лева: BG21 UBBS 8002 4093 5764 20Сметка в евро: BG09 UBBS 8002 4401 6493 15
GSM: +359886308766
EDEBÝYATÇI ÝSPERÝH BELEDÝYE BAÞKANI ADÝL REÞÝDOV:
Edebiyata ve kültüreletkinliklere deðer veriyorum
Deliorman bölgesininbir parçasý olan Ýsperih
(Kemallar), kuzeydoðu Bul-garistan’da, Razgrad ilinebaðlý bir þehirdir. Bugünküþehir, 1545’te, tarihi BronzDevrine kadar uzanan eskibir yerleþimin üzerine kurul-muþtur. Ýsperih, 1960’ta þehirilan edilmiþtir. Ýsperih’e yakýnSveþtari’deki Trak mezarý,UNESCO Dünya Miras Liste-si’nde yer alýyor. Diðer bir po-püler ziyaret yeri de 17. yüzyýl-dan kalma bir Bektaþi türbesiolan Demir Baba Tekkesi’dir.
Belediyenizi okuyucularýmý-za nasýl tanýtýrsýnýz?Ýsperih belediyesi halký çalýþ-kan bir halktýr. Ülkenin en ve-rimli topraklarý bu bölgededir.Zaten meþhur olan Deliorma-nýn misafirperverliði bölgemiz-de üst düzeydedir. Ayný za-manda Ýsperih bölgesinin ka-dim bir geçmiþi var. Yapýlanson araþtýrmalara ve arkeolojikçalýþmalara göre yaklaþýk 9 binyýl önce buralarda insanlar ya-þamýþ. Rivayetlere göre HanAsparuh buralarda yaþamýþ.Demir Baba tekkesi bölgemiz-de olduðu için çok ziyaret edi-len belediyelerden birisiyiz.
Belediyenizdeki çalýþmalarý-nýzdan bahseder misiniz?1999 yýlýnda ilk defa BelediyeBaþkaný seçildim. Þu an üçün-cü dönem belediye baþkaný-yým. 10 yýldan beri belediyeyehizmet veriyorum. Biz beledi-yeyi 1 milyon 600 bin levaborçla devraldýk. Özverili çalýþ-malarýmýzla borçlarýmýzý öde-dik. Özellikle son dönemdeAvrupa Birliði fonlarýndan fay-dalanarak belediyemizin veköylerimizin çehresi deðiþti.Son yýllarda bütçemiz haricin-
de belediyemize 20 milyon le-va gibi para girdi. Bu parayý dayatýrýma dönüþtürdük. Aðýrlýk-lý yatýrýmýmýz altyapý çalýþma-larýna oldu. Anayollarýmýzý veköy yollarýmýzý tamir ettik veyeniledik. Sokak lambalarýnýyeniledik. Ýþadamlarýna çalýþ-ma ortamlarý hazýrlayarak böl-gemizdeki iþsizliði yenmekiçin büyük gayretlerimiz oldu.
Bölgenizde tarýmla ilgili netür yatýrýmlar yapýlabilir?Ýsperih Deliorman’ýn ve aynýzamanda da tarýmýn kalbidir.Bölge insaný tarýmý ve topra-ðý çok sever. Belediyemiztopraklarýnda bir metrekareçalýþýlmayan toprak bula-mazsýnýz. Tarýmla ilgilenenen büyük iþadamlarý bizimbölgemizdedir. Büyük vegüçlü firmalarýmýz var. 100bin dönüm toprak iþleyenfirmalarýmýz var. Kooperatifle-rimiz var. Bu büyük firmalarý-mýzda ve kooperatiflerimizde1000 kiþiye istihdam saðladýk.Bu yýl Bulgaristan’da dekar
baþýna en yüksek buðday ve-ren bölgeyiz. Buðday, ayçiçe-ði ve mýsýr en çok yetiþenürünler. Tütün ve meyve bahçe-leri de önemli bir yer tutuyor.
Sizin bir özelliðiniz de edebi-yata gönül vermiþ olmanýz.Deliorman’da anýlan edebi-yatçýlardansýnýz. Belediyeni-zin ne tür sanat ve kültüreletkinlikleri oluyor?Edebiyata merakým lise yýlla-rýnda baþladý. Hem Bulgar e-debiyatý hem de Türk edebiyatýolmak üzere ikisine de ilgimbüyüktür. Bundan dolayý bele-diyemizde ve köylerimizde e-debiyata ve kültürel etkinlikle-re büyük deðer veriyorum. Ge-rek Bulgaristan gerekse komþuülkelerden gelen edebiyatse-verlerle deðiþik etkinliklerimizoluyor. Belediyemizdeki þairve yazarlara büyük deðer ve-rerek çalýþmalarýna yardýmcýoluyoruz. Ayný zamanda Türk-çe derslerinde yetenekli olangenç ve baþarýlý öðrencilerede sahip çýkmaya çalýþýyoruz.
Ýsperih’in en büyük özellikle-rinden birisi de Demir BabaTekkesi olmalý. Ünü sýnýrlarýaþmýþ olan Demir Baba’yýanlatabilir misiniz?Demir Baba tarihi bir þahsiyet.
Çeþitli rivayetler var kendisi
hakkýnda. Hasan adýnda bir a-
lim olduðu biliniyor. Güçlü bir
pehlivan ayný zamanda insan-
lar üzerinde saygýnlýðý ve otori-
yesi olan birisi. 16. asrýn ikinci
yarýsýnda yaþamýþ. Kendi der-
gahýný burada kurmuþ. Kendi
türbesini kendisi yapmýþ. Bu-
nun yanýna misafirhane ve
imaret de yaparak bölge insa-
nýnýn dini ve kültürel geliþme-
sinde önemli hizmetleri olmuþ
birisidir. Biz Ýsperihliler olarak
kendisi ile gurur duyuyoruz.
Her yýl 20 Mayýs tarihinde
þenlikler yapýyoruz. Komþu ül-
kelerden de gelen misafirleri-
mizle büyük katýlýmlý prog-
ramlar organize ediyoruz.
Devlet büyüklerimizin de katý-
lýmýyla burada birlik beraberlik
ve kardeþlik mesajlarý veriliyor.
RazgradTahir Muevlu
Dobra Polyana’da hatim töreniBurgas’ýn Ruen ilçesine baðlý Dobra Polyana kö-yünde hatim merasimi düzenlendi. Köy halkýnýn el
ele vererek organize ettiði hatim törenine çok sayýda va-tandaþ katýldý. Hatim edenler arasýnda Aytos Bölge Müf-tüsü Selahattin Muharrem’in oðlu Recep Selahattin devardý. Törende kurbanlar kesilerek, dualar okundu, Ay-tos Bölge Müftüsü Selahattin Muharrem, bölge halkýnýnbu türlü merasimlere çok önem verdiklerini ve bu sene50’nin üzerinde Kuran kursu yaptýklarýný açýkladý. Köymuhtarý Ýsmail Mehmet 1990’dan itibaren hemen he-men her sene köyde hatim merasimi, çeþme açýlýþlarýve mevlitler düzenlediklerini söyledi. Verilen hediyelerlehatim eden çocuklar sevindirildiler. Hatim törenini dev-let büyükleri de onurlandýrdý. Nedret Lütfi, Dobra Polyana
Türkçe öğretmenlerindenZaman’a ziyaretKýrcali bölgesinde görev yapan Türkçeöðretmenleri, Zaman’ýn Kýrcali bürosunuziyaret etti. Gazetenin Kýrcali bölge tem-silcisi Ýdris Ali’den gazete hakkýnda bilgialan öðretmenler, yýllar önce ayný üni-versitete beraber eðitim gören, ancak yýl-lardýr görüþemeyen öðretmenler Za-man’da buluþup eski günlerini yad ede-rek hasret giderdi. Gelen misafirleri birsürpriz bekliyordu. Öðretmenler, imkan-larý kýsýtlý olmasýna raðmen yýllardýr mes-leklerini severek yapýyor büyük fedakar-larda bulunuyorlar. Fakir öðrencilerekendi paralarýyla kalem ve defter alanöðretmenler bir yandan da çok sevdikleriöðrencilerini hayata hazýrlýyorlar. Kitap-larýn çok eski ve 1992 yýlýndan kalma veyetersiz olduðunu söyleyen öðretmenler‘Bu ders iþlememizi zorlaþtýrýyor. Yenikitaplarýmýz olsa öðrenciler merakla der-se gelecekler. Herþeye raðmen ümitli-yiz” þeklinde açýklamalarda bulundular.
Domuz gribi ülkedeilk kez can aldı Saðlýk Bakanlýðý ülkede domuz gri-bi’nden ölen ilk vakayý duyurdu. Loze-nets hastanesinde tedavi gören 30 ya-þýndaki bir hastanýn A(H1N1) domuzgribi virüsünü yenemeyerek hayatýnýkaybettiðini açýkladý. Böylece domuzgribinin dünyada ve Bulgaristan’da gö-rülmesinin ardýndan Bulgaristan’da ilkölüm vakasý gerçekleþmiþ oldu. Domuzgribine 19 Eylül’de Samokov’da yaka-lanan hasta, yerel hastanede tedavi al-týna alýndý. Hasta 25 Eylül’de Sofya’da-ki Lozenets hastanesine sevk edildi. Vi-rüse Karadeniz kýyýsýnda çalýþýrken tu-ristlerden kaptýðý belirtilen kiþinin uzunyýllar uyuþturucu baðýmlýsý olduðu açýk-landý. Ölümün baðýþýklýk sistemin zayýfolmasý ile iliþkili olduðu tahmin ediliyor.Uzmanlar, eklem yerlerinde aðrý, yük-sek ateþ ve grip belirtileri olmasý duru-munda derhal doktora müracaat edil-mesi önerisinde bulunuyor. Ayrýca ilkölüm vakasýnýn ardýndan yeni salgýnlarkonusunda paniðe gerek olmadýðý be-lirtiliyor. Grip aþýsýnýn ekim ayýndaBulgaristan’a gelmesi bekleniyor. An-cak ne miktarda geleceði ve ücretininne olacaðý Avrupa Birliði tarafýndan be-lirlenecek. Aþýnýn ülkeye gelmesi ilekronik hastalýðý olan çocuklara, hamile-lere, polislere ve doktorlara ilk etapta aþýyapýlmasý öngörülüyor. Haber Merkezi
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
4 Z A M A N HABERLER
DESIGNOUTDOOR INDOOR
ADVERTISINGwww.imeldesign.net
Sultan’ýn boyu rekorlarý geçti
Kitabýn tanýtým çalýþmalarý için ön-
ce Londra`da daha sonra da New
York`ta bir dizi etkinliðe katýlan
Sultan, çevresinde toplanan me-
raklý gözlerden hayli memnun. Bu-
güne kadar uzun boyun hep cefasý-
ný çeken Sultan, artýk sefasýný sürü-
yor. Tedavisi süren ve acýlarýndan
kurtulan Sultan Kösen’nin rekorla-
rý bununla da bitmiyor. Dünyanýn
en uzun el ve ayaklarý da Sultan
Kösen’e ait. Kösen`in elleri 27.5, a-
yaklarý ise 36.5 santim uzunluðunda.
B Ý R Ý N C Ý S A Y F A D A N D E V A M
AMGE’NIN BOYU 60 CMJyoti Amge Hindistan’ýn ortasýndaki bir kasaba
yaþýyor. Onu diðerlerinden ayýran tek fark dün-
yanýn en kýsa boylu insaný olmasýdýr. Sadece 23
inch yani 59 cm. boyunda olan 16 yaþýndaki Am-
ge en büyük hayallerinden biri Bolywood’ta oy-
namak olduðunu söylüyor. Hindu rekor kitabý
Limka’ya göre kýz dünyadaki en kýsa boylu insan.
Halinden þikayet etmeyen Amge, bilakis kendisi-
ne karþý yönetilen ilgiden memnun olduðunu be-
lirtiyor. Daha fazla büyümesini dahi istemeyen
kýz, yaþýtlarý gibi okula gidiyor, fakat kendisi için
özel bir sýra ve mini sandalye ayrýlýyor. Amge
Hindistan’ýn Nagpur kentinde ailesiyle yaþýyor.
Devlet okulunda okuyor. Uzmanlar Amge’nin
vücudunun yeterli oranda hormon üretmediðini
ve bu yüzden geliþmesinin çok yavaþ olduðunu
söylüyor. “Üç yaþýndayken farklý olduðumu anla-
mýþtým. Ýnsanlar oyuncak olduðumu düþünüyor
ama bir insaným!” diyor. Kendisinin okul çantasý,
üniforma ve hayatýndaki tüm eþyalarý minyatür
olmasýna raðmen Amge bir gün sinemadaki film
aktrisler gibi olacaðýna inanýyor. Þimdilik Hindis-
tan þarkýcýsý Mika Singh’in klibinde oynadýðý için
mutlu, fakat hayalleri onu daha ileriye götürece-
ðinden emin gözüküyor. Jyoti’nin en zevk aldýðý
þeylerden biri de alýþveriþ yapýp süslenmek.
AÐIRLIÐI SADECE 5 KÝLO Kendisiyle barýþýk biri olan Jyoti , “En küçük
kýz olmaktan çok mutluyum. Bütün ilginin ba-
na yönelmesinden hoþlanýyorum, küçük ol-
maktan ve dýþlanmaktan korkmuyorum” diyor.
Amge sadece 5,25 kg. aðýrlýðýnda olup doktor-
larýn tespitlerine göre achondroplasi hastalýðýný
taþýyor. Annesi Ranjana kýzýnýn doðumunda
hiçbir anormal bir durum yaþamadýðýný , fakat
5 yaþýna geldiðinde kendisinde bir büyüme so-
runu olduðunu fark ettiðini aktarýyor. Cihan
Amge kendi sýnýf arkadaþlarýnýn diz kapaklarýna kadar geliyor.
Dünyanýn en uzun boylu ada-mý 246 cm.’lik boyuyla Sultan
Kösen, Guinness rekorlar kita-býna girdi. Kösen’nin rekorlarý
bununla da bitmiyor. Dünyanýnen uzun el ve ayaklarý da Sul-
tan Kösen’e ait. Dünyanýn en ký-sa boylu insaný ise 59 cm. bo-yunda olan 16 yaþýndaki HintliJyoti Amge. Halinden þikayetetmeyen Amge, bilakis daha
fazla büyümek dahi istemiyor.
Sultan minyatur bir gazeteyi elinde tutuyor.HAYATI ZORLUKLAR ÝÇÝNDE BAÞLAMIÞTIMardin’in Derik ilçesine baðlý Dede
köyünde dünyaya gelen 27 yaþýndaki
Sultan Kösen`in, boyunun uzamasý
12 yaþýndan bu yana týbbi müdahale-
lere raðmen durdurulamamýþtý. 5 ço-
cuklu Kösen ailesinin 2’nci çocuðu o-
larak dünyaya gelen Sultan Kösen,
standart yataklara sýðamadýðý için ö-
zel olarak yaptýrýlan 3 metrelik yatak-
ta yatýyor. Sultan`ýn Mardin`de yaþa-
yan ailesi, oðullarýný ilk fýrsatta evlen-
dirmek istiyor. Oðlunun mürüvvetini
görmek istediðini belirten anne Kö-
sen, gelin bulmak için köy köy dola-
þýyor. Rekoru tescillenen Sultan Kö-
sen bir aylýk dünya turuna çýktý. Kö-
sen, Ekim ayýnýn 10’una doðru Türki-
ye`yedeki evine dönecek. Anne Ayþe
Kösen, oðlunun Türkiye’ye dönü-
þünde konvoyla karþýlayacaklarýný ve
kendisi için kurban keseceklerini
söyledi. Ýlk iþinin oðlunu evlendir-
mek olacaðýný söyleyen anne Kösen,
onu zor þartlar altýnda büyüttüðünü
ifade etti. Bütün dünyanýn oðlunu
konuþmasýnýn kendisini çok sevindir-
diðini anlatan anne Kösen, hayatýnda
ilk defa yüzünün güldüðünü belirtti.
Web ITTarih: 07.10.2009 - 08.10.2009Yer: Sofya NDKKonu: Dijital pazarlamave internet hizmetleri fuarýOrganizatör: E Akademi
Deri ve tekstilTarih: 16.10.2009 25.10.2009Yer: Varna Spor ve KültürSarayýKonu: Hazýr giyim, deri ürünlerve aksesuarlarý fuarýOrganizatör: Spor ve KültürSarayý
Mobilya DünyasýTarih: 14.10.2009 - 17.10.2009Yer: Sofya Ýnter Expo FuarMerkeziKonu: Ev ve ofis mobilyalarýfuarýOrganizatör: Bulgarreklama
ICT DaysTarih: 28.10.2009 - 31.10.2009Yer: Sofya Ýnter Expo FuarMerkeziKonu: Bilgi teknolojileri,yazýlým ve donaným ürünlerifuarýOrganizatör: Bulgarreklama
Ýnter Food & DrinkTarih: 11.11.2009 - 14.11.2009Yer: Sofya Ýnter Expo FuarMerkeziKonu: Gýda ürünleri ve makineteknolojileri fuarýOrganizatör: Bulgarreklama
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
5Z A M A NEKONOMÝF
OT
OÐ
RA
F:
TA
NE
R M
EH
ME
D
FUAR TAKViMi
DÖVİZ KURLARI5 EKÝM 2009
DÖVÝZ CÝNSÝ MÝKTAR KUR (LEVA)
ABD Dolarý 1 USD 1.3454Euro 1 EUR 1.9558Ýsviçre Frangý 1 CHF 1.2947Türk Lirasý 1 TL 0.8969Ýngiliz Sterlini 1 GBP 2.1324Japon Yeni 10 JPY 0.1505Romanya leyi 1 RON 0.4573
Plovdiv Teknik fuarýndaotomobil sektörü yoðun ilgi gördü
Bu yýl 65. kez kapýlarýný açan teknik fuarý-na makine mühendisliði, otomobil, ula-þým, biliþim teknolojileri, yazýlým, elektrikve elektronik tekniði, inþaat, kimya, ener-ji, çevre ve diðer alanlardan dünya lider-lerlerinin en son yenilikleri tanýtýldý. 44ülkeden 2000 firma, Bulgaristan pazarýnailk defa giren 15’i yeni olmak üzere birçok ürünü sergiledi. 65. Teknik fuarýnýnbu yýlki partner ülkesi ise Macaristan oldu.Fuarýn en çok ilgi gören bölümlerden bi-ri de otomobil alaný oldu. Bu yýl 8.’si ger-çekleþtirilen otomobil fuarýna yaklaþýk 20þirket 140 araçla katýldý. Otomobil sektö-rünün çok aðýr dönemler geçirdiðini ifa-de eden Otomobil Üreticileri Birliði Baþ-kaný Stoyan Jelev, Bulgaristan’da son 8ay içerisindeki otomobil satýþlarýnýn ikikat, aðýr araç ve kamyonlardaki satýþlarýnise 8 kat düþtüðünü açýkladý. Krize rað-men birçok yeniliðin sergilendiðini söy-
leyen Jelev, Atina, Londra ve Bükreþ’tekiotomobil fuarlarýnda sergilenen otomo-billerin burada da sergilendiðini ifade etti.
Nissan standýnda ise en son üretilenGTR otomobili sergilendi. Bu otomobilinparçalarý eski bir ingiliz metoduna göre el-le monte ediliyor. Japonya’da bu metodunsadece 100 uzmanda lisansý bulunuyor veotomobile kendi imzalarýný atabiliyorlar.
Fuarýn ilk iki gününde yaklaþýk 70 oto-
mobil satýldý. En çok satýlan markalar a-
rasýnda Dacia yerini aldý. Otomobil alýcý-
larýný ise firmalar oluþturdu. Leasing sis-
temi ile þirket ihtiyaçlarýný gideren firma-
lar yapýlan indirimlerden memnun kaldý.
Fuarda sergilenen yeniliklerTeknik fuar standlarýnda bu yýl dünya
çapýnda üretilen 15 yeni ürün tanýtýldý.
Ürünler arasýnda en küçük ölçekli
ürün olarak tanýtýlan güçlü adaptör
Tayvanlý ‘Saga Power Industrial’ þirke-
tine ait. Ürün sedece 70 gram aðýrlýðýn-
da olup ebatlarý ise 55x35x25 milimetre.
Diðer yenilikler arasýnda otomobilleri‘scan’ yapan universal oto teþhis cihazýyer alýyor. Alman ‘Robert Bosh’ firmasý-na ait cihaz otomobilleri detaylý bir tara-madan geçirerek, farklý parçalardaki arý-zalarý ortaya çýkararak otomobilin tamirve bakýmýnda yardýmcý oluyor.
Çek ‘Hakel Trade’ firmasý ise çok
amaçlý kullanýlan paratoneri tanýttý. Bu
ürünü hastaneler, bankalar, elektrik üre-
ten santraller ve hava trafiðini denetle-
yen büyük çaplý binalar kullanabilecek.
Bu yýl sergilenen yeni ürünler listesineyerli bir ürün de girmeyi baþardý. Plovdivmerkezli ‘Vito-Ýlin Mladenov’ þirketineait güneþ sistemleri fuarda ilk kez tanýtýl-dý. Bu sistemler güneþ enerjisini kulla-nan kollektörlerden oluþuyor. Güneþenerjisini toplayan sistemler farklý bo-yuttaki su depolarýna transfer edilebiliyor.
Türk Makina sektörü fuarda yerini aldýBu yýl Türkiye’nin Orta Anadolu Ýhracatçý-lar Birliði vasýtasý ile Makina Sektörü içinönemli bir fuar gerçekleþti. Plovdiv mer-kezli Pro Travel þirketi iþbirliði ile 4.kezgerçekleþtirilen milli katýlým sayesinde buyýl makine sektöründen 15 firma fuarda ü-rünlerini sergiledi. Türkiye’nin Plovdiv’de-ki milli katýlým organizasyonlarýný gerçek-leþtiren Pro Travel firmasý müdürü KadirSeçkin, dünyadaki krize raðmen Türk fir-malarýnýn fuarlara ilgisinin devam ettiðinisöyledi. Orta Anadolu Ýhracatçýlar Birliði i-le 2006 yýlýndan bu yana çalýþtýðýna deði-nen Kadir Seçkin, 2006 yýlýnda TürkiyePlovdiv teknik fuarýna partner ülke olarakyaklaþýk 150 firma ile katýldýðýný fakat eko-nomik kriz dolayýsýyla bu sayýnýn azaldýðý-ný söyledi. Fuara katýlan firmalarýn nakli-yat, katýlým, yerleþme ve konaklama hiz-metlerini baþarý ile dördüncü kez düzen-lediklerini ifade eden Kadir Seçkin, firma-larýn verilen hizmetlerden ve fuar merke-zinden memnun kaldýklarýný kaydetti.
Uluslararasý Plovdiv Teknik Fuarý 65. kez kapýlarýný dünya yeniliklerine açtý. Fuarýn en çok ilgi gören bölümlerindenbiri de otomobiller oldu. 44 ülkeden 2000 firmanýn katýldýðý fuarýn bu yýlki partner ülkesi ise Macaristan oldu.
B Ý R Ý N C Ý S A Y F A D A N D E V A M
Bulgaristan ile Türkiye iþbirliðiteklifleri alýnmaya baþlandý
Türkiye - AB Katýlým Öncesi YardýmAracý (IPA) Çerçeve Anlaþmasý kap-
samýnda yürütülen “Bulgaristan - TürkiyeSýnýrötesi Ýþbirliði Programý’’na iliþkin ilkteklif çaðrýsý yapýldý. Türkiye BaþbakanlýðýTürk Ýþbirliði ve Kalkýnma Ýdaresi Baþ-kanlýðý (TÝKA) tarafýndan yapýlan açýkla-maya göre, Bulgaristan’dan Haskovo,Yambol ve Burgas’ý; Türkiye’den ise Edir-ne ve Kýrklareli illerini içeren programkapsamýnda gelecek tekliflerin 28 Aralýk2009 tarihinde kadar teslim edilmesi ge-rekiyor. Bulgaristan’dan Bölgesel Kal-kýnma ve Bayýndýrlýk Bakanlýðý ile Türki-ye’den TÝKA Baþkanlýðý’nýn ortak yöneti-minde gerçekleþtirilen program için 14 E-kim 2009 tarihinde Haskovo ve 19 Ekim2009 tarihinde Edirne’de bilgilendirmetoplantýsý yapýlacak. Program kapsamýn-da ayrýca 20 Ekim 2009 tarihinde Edir-
ne’de Ortaklýk Forumunun organize edil-mesi planlanýyor. Bulgaristan - TürkiyeSýnýrötesi Ýþbirliði Programýyla, karþýlýklýsýnýr bölgelerinde yaþayanlar arasýndakitoplumsal baðlarý geliþtirmek, sürdürüle-bilir ekonomik kalkýnmayý güçlendirmek,sosyal kalkýnmayý ve yaþam kalitesini iyi-leþtirmek amaçlanýyor. Proje, yerel, böl-gesel, ulusal kamu kurumu ve kuruluþ-lar, doðal alanlarý koruma idareleri, kül-tür, eðitim ve saðlýk kuruluþlarý, halkmerkezleri, iþ ve iþçi bulma kurumlarý, si-vil toplum kuruluþlarý, iþ geliþtirme mer-kezleri ve Euro-region inisiyatifleri gibikuruluþlar teklif sunabiliyor. Her projeninher iki ülkeden en az birer ortak içermesi,lider ortaðýn program kapsamýndaki uy-gun bölgelerden birinde, proje teklifleri-nin son teslim tarihinden en az bir yýl ön-ce resmen kurulmuþ olmasý gerekiyor. aa
Bulgaristan ile Türkiye arasýnda yürütülen sýnýr ötesi iþbirliðiprogramýnca, ilgili tekliflerin sunulabileceði çaðrýsý yapýldý.Tekliflerin 28 Aralýk tarihine kadar teslim edilmesi gerekiyor.
Belene nükleersantrali 80 milyareuro gelir saðlayacakBelene nükleer elektrik santralininhizmete girmesi durumunda, 60 yýllýksüre içinde yaklaþýk 60 - 80 miyar eu-ro gelir saðlamasý bekleniyor. Ekono-mi, Enerji ve Turizm Bakaný TrayçoTraykov, Belene projesinin ekonomikolmasý durumunda yapýlacaðýný söy-ledi. Uzmanlarýn yaptýðý hesaplama-lara göre proje ekonomik. Santralinyýllýk giderlerinin 200 milyon euroyuaþmamasý bekleniyor. Böylece santra-lin masraflarý 12 yýlda çýkarýlmýþ ola-cak. Belene Proje Danýþmaný Bogo-mil Mançev, santralin pahalýya malolacaðýnýn doðru olduðunu, çünküyatýrýmýn riski yüksek olduðunu, an-cak tüm dünyanýn bunu yaptýðýnýsöyledi. Þu anda projenin ekonomikolup olmadýðý yönünde çok spekülas-yonlarýn bulunduðunu vurgulayanMançev, þu anda sadece 4 milyar Eu-ro’luk maliyet ile NEK’in ödeyeceði1,3 milyar euro inþaat giderlerininbilindiðini vurguladý. Ekonomi Servisi
Z A M A N 0 65 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9 YORUM
Barack Obama, öðrencilere neden ‘dinamik ev ödevi’ verdi?Çocuðunuzun zeki olduðunu biliyorsunuz
ama okul notlarý sizi memnun etmiyor. Ya
da sýnavlarda baþarýlý olsa da sýnýfta sýkýlý-
yor ve sorun çýkarýyor. En gözde etkinlikle-
ri ise bilgisayar oyunlarýnýn ya da televiz-
yonun baþýnda saatlerini geçirmek ya da
düþ kurmak. Endiþelenmeyin; bütün bun-
lar çocuðunuz büyüdüðünde baþarýsýz ola-
caðý anlamýna gelmiyor. Kýzmak, zorlamak
ya da þikâyet etmek yerine ebeveynler ola-
rak çocuklarýnýzýn yeteneklerini parlatmak,
potansiyellerini açýða çýkarmak ve zihinle-
rini aydýnlatmak için yapabileceðiniz çok
þey var. ABD’nin önde gelen çocuk yete-
nek geliþtirme uzmanlarý bir araya gelerek,
ebeveynlerin çocuklarýnýn özel yetenekle-
rini fark etmeleri, onlarý desteklemeleri ve
bilinçli stratejiler benimsemeleri için 30 yýl-
lýk araþtýrmalarýný bir kitapta topladý. Yete-
nekli ve Ýleri Zekalý Çocuklar Ulusal Araþ-
týrma Merkezi Baþkaný Dr. Joseph Renzulli
ve Connecticut Üniversitesi’nden Dr. Sally
Reis’in hazýrladýðý Light Up Your Child’s
Mind (Çocuðunuzun Zihnini Aydýnlatýn)
adlý kitap, ebeveynlerin çocuklarýnýn yete-
neklerini keþfederek baþarýlý olmalarýný
saðlamalarý için önemli ipuçlarý veriyor.
OBAMA’DAN ÇOCUKLARA EV ÖDEVÝAnne–babalarýn öncelikle Romalý bilgin
HER ÇOCUK ÖZELDÝREbeveynlerin yaptýðý en önemli hatalardan
biri, çocuklarýný diðer çocuklarla karþýlaþ-
týrmak. Oysa çocuklarýn “biricikliðinin”,
yani kendilerine has fiziksel görünümle-
riyle, davranýþ ve konuþma tarzlarýyla, ye-
tenek ve ilgileriyle “özel” olduklarýnýn vur-
gulanmasý, çocuklarýn psikolojik geliþimle-
rinin saðlýklý olmasýna katkýda bulunuyor
ve onlarý baþarýya taþýyor. IQ testlerinin ve
sýnav sonuçlarýnýn çocuklarýn potansiyelini
ölçmede yeterli olmadýðý unutulmamalý.
ÝNTERNET DOST MU, DÜÞMAN MI?Ýnternet, çaðýmýzda çocuklarýn bilgiye ulaþ-
masýnda son derece iþlevsel bir araç. Ýnter-
net ortamýndaki bilgileri elemek, iþlemek
de çocuðun zihinsel yeteneklerini geliþtiri-
yor. Diðer yandan internetin son derece
zaman tüketici bir yaný olduðu ve doðru
kullanýlmasý gerektiði de her fýrsatta uz-
manlar tarafýndan belirtiliyor. Bu nedenle
çocuklarla internetteki araþtýrmalarý konu-
sunda görüþ alýþveriþinde bulunmak, inter-
net sitelerindeki bilgilerin doðruluðunu
sorgulamalarý için onlarý yönlendirmek
gerekiyor. Diðer yandan internet ortamýn-
daki araþtýrmalarýn, çocuklarýn dikkatini
taze tutmak, zaman kaybýný önlemek ve
güvenilirliði saðlamak açýsýndan belirli in-
ternet siteleriyle sýnýrlanmasý da öneriliyor.
ÇOCUKLARIN EÐÝTÝMÝNDEEN ÖNEMLÝ ÞEY: YARDIMCI EBEVEYNÇocuklarla çalýþmalarý, projeleri ve gün-lük programlarý konusunda plan yapmakonlarý motive ederken, çocuðun bilgi vezeka zenginliðinin geliþmesinde en ö-nemli yardýmcýsýnýn ebeveyni olmasý ge-rekiyor. Diðer yandan yardýmcý olmak,müdahil olmak anlamýna gelmiyor. Ebe-veynlerin gözlemleyerek ve yerinde mü-dahalelerle çocuklarýn yeteneklerini ge-liþtirmelerine yardýmcý olmasý tavsiye e-diliyor. Övgü her zaman için olumlu etkiyapsa da içten ve olumlu eleþtiriler de ço-cuklarýn bakýþ açýlarýný geniþletmek açý-sýndan önemli. Uzmanlar, çocuklarla cid-dî bir yetiþkine hitap ediyormuþ gibi ko-nuþarak olumlu sonuçlar alýnabileceðinedikkat çekiyor. Belirli bir baþlýk üzerine o-daklanarak onlarla sohbet etmek, sorun-larýný dinlerken çözüm yollarý için “beyinfýrtýnasý” yöntemini kullanmak da çocuk-larýn zihinsel geliþimleri açýsýndan etkili.
BAÞARILARA ODAKLANMAKEbeveynlerin akýlda tutmalarý gereken enönemli nokta, okullarýn genellikle çocuðunhangi derslerde baþarýsýz olduðuna ve bu-nun için ne yapýlmasý gerektiðine yoðun-laþmasý. Oysa baþarýlara odaklanmak daetkili bir yöntem. Bunun için de ailelerin,okullarla ve öðretmenlerle iþbirliði yapmasýve iletiþim içinde olmasý oldukça önemli.Bu bilinçle hareket eden ebeveynlerin ço-cuklarý, öðrenmenin gerçekten zevkli veheyecan verici olduðunu fark edecek, so-run çözme kabiliyeti kazanacaklar. Bu þe-kilde özgüvenleri geliþen çocuklarýn okul-daki baþarýlarý da artacaktýr. RÜYA KARLIOVA
îÇocuðun okuldakinotlarý iyi deðil, ya dasýnavlarda baþarýlý olsada sýnýfta sýkýlýyor ve so-run çýkarýyor. En gözdeetkinlikleri ise bilgisa-yar oyunlarýnýn ya da te-levizyonun baþýnda sa-atlerini geçirmek ya dadüþ kurmak. Endiþelen-meyin; bütün bunlarçocuðunuz büyüdü-ðünde baþarýsýz olaca-ðý anlamýna gelmiyor.
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
7Z A M A NAÝLE & SAÐLIK
FO
TO
ÐR
AF
: K
ÜR
ÞA
T B
AYH
AN
Çocuklarýn baþarýsý içinonlara ortam hazýrlayýn
Uzun bir tatilden sonra
baþlayan ders yýlýyla öð-
renciler kadar aileler de he-
yecanlý. Þüphesiz ki her an-
ne–baba çocuðunun baþarýlý
olmasýný ister. Bunun için uy-
gun ortamý hazýrlamalarý, ba-
þarý için gerekli þartlardan bi-
ri. Ders baþarýsý hayatýn ilk
yýllarýndan itibaren okul–ai-
le–çocuk üçgeninde dengele-
rin saðlanmasý ile mümkün-
dür. Öðrencinin derste aldýðý
notlar bilgi birikiminin gös-
tergesi olarak her ne kadar
geliþiminde ve geleceðinde
uzun dönemde etkili olsa da
en önemlisi kiþiliðine yapa-
caðý etkidir. Zira çocuðun
ders baþarýsý, kendisine bakýþ
açýsýný, kendisini deðerlen-
dirmesini etkilerse düþük
notlar daha büyük olumsuz
sonuçlar doðurur.
Baþarýsýzlýk karþýsýnda ço-
cuk “Ailem beni hiç sevmiyor
çünkü baþarýlý deðilim”, “Ben
hiç iþe yaramaz biriyim, ders-
lerimde bir türlü baþarýlý ola-
mýyorum” þeklinde düþünce-
lere kapýlabilir. Bu da daha
sonra sýnav kaygýsýna, hayata
olumsuz þekilde bakmaya, iþ
hayatýnda ve sosyal iliþkilerde
çekingen ve güvensiz olmaya
kadar gidebilir. Akademik ze-
ka, bireyin sahip olduðu farklý
özelliklerden biridir ve eksik-
lik varsa çocuðun doðru ta-
nýnmasý ile geliþtirilebilir. Ço-
cuk baþarýlý olsa da olmasa da
ailesinin ve öðretmenlerinin
onu olumlu özellikleriyle sev-
diðine ve olumlu özelliklerini
gördüklerine güvenmelidir.
Okullarýn açýldýðý bu haftada
þu önerilere kulak verin:
Çocuk dersi ne içinçalýþtýðýný bilmeli Pek çok derste öðrenci dersi
ne için çalýþtýðýný bilmemekte,
o dersin veya öðretilen bilgi-
nin hayatta kendisine ne þekil-
de faydalý olacaðýný kavraya-
mamaktadýr. Bu konuda çocu-
ðu düþünmeye sevk etmek,
yararlarý kendisinin bulmasýný
saðlamak, bulamýyorsa anlat-
mak derslere olan ilgiyi artýrýr.
Çalýþmaya teþvik eder-ken üsluba dikkat edin Öðrenciler anne–babalarýnýn
sürekli ‘çalýþ’ demesinden
son derece rahatsýz olup bu-
na karþý olumsuz tepki geliþ-
tirirler. Üslup, yargýlayýcý ol-
mamalý, baþarýlarý takdir e-
dilmeli, öðrenci, “þu derste
veya þu yazýlýda bu baþarýyý
gösterdiysen þu derste veya
sýnavda da ayný þekilde baþa-
rý gösterebilirsin, bunu baþa-
rabilecek potansiyel sende
var” þeklinde güven verilerek
teþvik edilmelidir.
Öðrenci dersi dersteöðrenmeli Aslýnda bir öðrenci normal
þartlarda dersi derste öðrene-
bilmeli ve evinde öðrendikle-
rini tekrarlama isteði duyabil-
melidir. Bu olamýyorsa bazý
sorunlar var demektir. Bu so-
runlar tespit edilip küçükken
çözülmezse ileride katlanarak
büyüyeceðinden gereken
tedbir alýnmalýdýr.
Veliler, düzenli olaraksiz de okula gidin Okula aþýrýya varmayacak þe-
kilde düzenli aralýklarla giden,
öðrencinin öðretmenlerini ta-
nýyan, dersler ve öðretmenleri
hakkýnda çocuðuyla konuþan,
anne–baba; çocuðun karþýlaþ-
týðý sorunlar hakkýnda geç
kalmadan bilgi sahibi olur.
Öðretmenlerle iliþkilerigeliþtirin Çocuklar genellikle bir dersin
öðretmenini sevdiklerinde ve
öðretmenle aralarýnda iyi di-
yalog kurulduðunda dersi de
severler. Ýlgili bir anne–baba,
bu diyaloðun iyi hale gelme-
sinde de etkili olabilir.
Baþarýsýzlýða yol açansorunlarý çözün Özel öðrenme güçlüðü, dik-
kat eksikliði, hiperaktivite
bozukluðu, depresyon, bilgi-
sayar–internet baðýmlýlýðý,
ergenlik çaðý sorunlarý, yanlýþ
arkadaþ seçimi gibi sorunlar
var ise bunlarýn sebepleri bu-
lunmalý ve uygun tedavi yol-
larý aranmalýdýr.
Baþarýsýzlýk hayal kýrýklý-ðýna dönüþmemeli Ders baþarýsýnda öðrencinin
kendine güveni önemlidir.
Kendine güvenen öðrenci
küçük baþarýsýzlýklarýndan
dolayý hayal kýrýklýðýna uðra-
maz. Aile ve öðretmen, öð-
rencinin kendine güven duy-
masýnda önemli rol oynar.
Çocuk sahibiolmak için ne kadar
vaktiniz kaldý?Günümüzde þehirli kadýnlar daha
geç doðum yapýyor. Kariyer sahibi
olmak, gelecek için ekonomik güvence
saðlamak gibi nedenlerden çocuk doður-
mak için 30’lu, hatta 40’lý yaþlara kadar
bekleniyor. Ancak bu bekleyiþ gebelik
þansýný belirgin olarak azaltýyor. Öyle ki
35 yaþýndaki kadýnlarda tüp bebek teda-
visi bile yaþla kaybedilen gebelik þansý-
nýn ancak yarýsýný telafi edebiliyor. Acý-
badem Maslak Hastanesi Tüp Bebek
Merkezi Sorumlusu Kadýn Hastalýklarý
ve Doðum Uzmaný Doç. Dr. Özkan Öz-
türk, kadýnlarýn ömür boyunca sahip o-
lacaðý yumurta sayýsýnýn anne karnýnda
belli olduðunu söylüyor.
Öztürk’ün verdiði bilgilere göre, anne
karnýnda dördüncü ayda 6–7 milyon o-
lan yumurta sayýsý doðumda 1–2 milyona
kadar azalýr, ergenlikte 300 bin, 37 yaþýn-
da ise 25 bine iner. Menopoza girmiþ bir
kadýnda ise bu rakam bin kadardýr. Yu-
murta yaþlanmasýnýn iki doðal sonucu,
azalmýþ gebelik þansý ve menopozdur.
Kadýnlarda yumurta sayýsýnýn azal-
masýyla birlikte 30–33 yaþlarýnda doður-
ganlýk oraný da düþer. Bu azalma 35–38
yaþýnda hýzlanýr. 30 yaþýndaki bir kadýn-
da her ay gebe kalma olasýlýðý yüzde 20
oranýndadýr. 38 yaþýnda canlý doðum o-
raný yüzde 50 oranýnda azalýr. 40 yaþýn-
da bu azalma yüzde 75’e çýkar. Yaklaþýk
her 100 kadýndan 10’unda beklenenden
daha erken yumurtalýk yaþlanmasý ve
kaybý olur. Her 100 kadýndan birinde ise
erken menopoz geliþir. Yumurtalýk re-
zervi herhangi bir yaþta azalabilir. Bu du-
rumda kiþi düzenli adet görmeye devam
etse bile gebe kalma olasýlýðý çok azal-
mýþtýr. Bu kadýnlarda artan gebelik ka-
yýplarýna daha sýk rastlanýr. Kadýnýn yaþý i-
lerledikçe yumurta sayýsý ve kalitesi azalýr.
Baþta grip olmak üzere, birçok
bulaþýcý hastalýðýn yayýlmasýnda
doðru yýkanmayan ellerin büyük rolü
var. Sakarya Vatan Hastanesi Baþheki-
mi Dr. Dursun Bostancý, el temizliði-
nin saðlýklý bir yaþam için vazgeçilmez
olduðunu ve bu nedenle çocuklara
doðru el yýkamanýn öðretilmesi gerek-
tiðini söyledi. Bostancý, okul gibi kala-
balýk gruplarýn bulunduðu yerlerde
baþta grip olmak üzere verem, Hepa-
tit–A gibi bulaþýcý hastalýklarýn yýkan-
mayan eller sebebiyle hýzla yayýlabile-
ceðini belirterek, bu bakýmdan ellerin
sýk sýk yýkanmasýnýn büyük önem taþý-
dýðýný ifade etti. Tuvalet ihtiyacýnýn gi-
derilmesi, yemek yeme, alýþveriþ gibi
günlük bütün iþlerin ellerle yapýldýðýný
hatýrlatan Bostancý, “Sýk sýk yýkanma-
yan eller tam bir bakteri ve mikrop yu-
vasý. Ellerimizle her yere, herkesin do-
kunduðu yerlere dokunuyoruz. Ellerin
temiz kalmasý mümkün deðil. Saðlýklý
bir yaþam için sýk sýk ellerin yýkanmasý
gerekiyor.” uyarýsýnda bulundu.
EL, NASIL DOĞRU YIKANIR?Önce eller su ile iyice ýslatýlmalýdýr. Sonra
ele dökülen sývý sabunla iyice ovalanma-
lýdýr. Ovalama iþlemi sýrasýnda avuç içi,
týrnak aralarý ve bilek kývrýmlarý unutul-
mamalý. Ovalama iþlemine en az 30 sa-
niye devam edilmeli. Eller bol su ile iyice
durulanmalý. Tuvalet ihtiyacýnýn gideril-
mesinden sonra el yýkama iþlemi iki kez
tekrarlanmalý. Her öðrenci kendi mendi-
liyle ellerini kurulamalý. Eller mecbur kal-
madýkça aðza sokulmamalý. Duran Yavaþ
Çocuklarý okulakahvaltýsýz göndermeyin
Saðlýklý bir sabah kahvaltýsý olmadan
bir çocuðun asla güne baþlamamasý
gerekiyor. Kahvaltý yapmakta zorlanan ya
da iþtahsýzlýk çeken çocuklara küçük süpriz-
ler þeklinde severek tüketebileceði sandviç-
ler hazýrlayabilir, peynirli omlet yapabilirsi-
niz. Eðer çocuðunuzda iþtahsýzlýk varsa, ya-
þýna göre düþük kilolu ise kahvaltýda pratik
olarak 1 bardak taze sýkýlmýþ meyve suyu i-
çine 1 adet býldýrcýn yumurtasýný ekleyin,
karýþtýrýp içirin. Býldýrcýn yumurtasý çok zen-
gin ve çok önemli enerji, protein, vitamin
ve mineral kaynaðýdýr. Kahvaltýlýk gevrekler
de pratik kahvaltý seçenekleri arasýnda yeri-
ni alabilir. Ancak kahvaltýlýk gevrek seçi-
minde kuru meyveli ve fýndýk, badem, cevizli
olmasýna dikkat edin. Çocuðunuzun ilk ders-
lerde uyumasýný, dikkatinin daðýnýk olmasý-
ný istemiyorsanýz kahvaltýyý ihmal etmeyin.
Çocuklara, doðru el yýkama öðretilmeli
UzmanPsikolog
FarikaTeymur Artýr
Hayata nasıl bakıyor,sorunlara nasılyaklaşıyorsunuz? Sakatlarýn Allah’a isyana haklarý var mý?
Ýnsan, Allah’ýn verdiði sayýsýz nimetlerin
þükrü içinde olmalýdýr. Vermediði nimetle-
rin þikayetlerine sapmasý, haklý ve isabetli
deðildir.
Kaderimde yazýlmýþ, ben ne yapabilirim de-nebilir mi?
Yazýlý olan ka-
der, insanýn yaptýk-
larýdýr. Yapacaklarý-
ný tayin ise insanýn
iradesine verilmiþ-
tir.
Boy kýsalýðý gibifiziki kusur ve eksik-likler, kiþinin fazileti-ne engel olur mu?
Boy kýsalýðý gibi fiziki yönden küçüklük
hiç kimsenin Ýslam’a hizmetinin büyüklü-
ðüne engel teþkil etmez.
Dinî yaþayýþta kalite deðerlendirme ölçüsünedir? Kendi nefsiniz için takvayý tercih e-
“Son Osmanlý” doðduðu topraklarda uðurlandýOsmanlý Devleti Aliyesi kendi sý-nýrlarý içinde doðan son temsilcisi
olan Ertuðrul Osman Osmanoðlu 97 ya-þýnda vefat etti. Böylece hanedanýn 1924sürgününden önce doðan 37 temsilciside hayata veda etmiþ oldu. Diðer bir ifa-deyle hanedandan sarayda doðan hiçkimse kalmadý. Osmanoðlu, 700 yýllýkOsmanlý hanedanlýðý geleneði dikkatealýndýðýnda, ailenin en uzun yaþayan ü-yesi unvanýný almýþ oldu.
36’sý erkek, 48’i kadýn ve 60’ý çocuktoplam 155 kiþi. Osmanlý hanedanýmensuplarý, Mart 1924’te Ýstanbul’danmeçhul bir yolculuða çýktý. Ýki bin lira vedönüþü olmayan bir pasaportla yurtla-rýndan ayrýldý. Bu kiþilerin mal varlýklarý-na el konulurken Türkiye’ye girmeleri vetransit geçmeleri de yasaklandý. Yurt dý-þýna son çýktýklarý pasaport Osmanlýmührü taþýyordu. Ancak bir süre sonramensubu olduklarý devlet ortadan kalktý.Vatansýzlýðýn yanýnda hanedan devletsizde kalmýþtý. Sultan Abdülhamid’in ensevdiði erkek çocuðu olarak bilinen Bur-haneddin Efendi ile Aliye Melek Nazlý-yar’ýn evliliðinden 1912’de doðan OsmanErtuðrul, Sultan Abdülhamid 1918’de ve-fat ettiðinde o 7 yaþýndaydý. 2004 yýlýndaverdiði bir röportajda dedesi ile ilgili þun-larý anlatmýþtý: “Biz büyükbabamýzý her
istediðimizde göremiyorduk. Müsaade ilegidiliyordu. Zannedersem bugün yaþa-yanlar arasýnda Abdülhamid ile yüz yüzegelen benden baþka kimse yoktur. Ken-disini 2-3 defa gördüm. Kanepede oturu-yordu. Çocuklarý severdi. BüyükbabamýnBeylerbeyi’nde öldüðü odada dua ettim.”
Tahsilini Viyana’nýn yanýnda Paris’te desürdürdü, felsefe ve politika eðitimi gördü.Osman Ertuðrul Efendi, ilk defa 1933’tegittiði Amerika’da 60 yýldan fazla yaþadý.Önce Amerika’da bir iþ buldu, 1952’de Ka-nada’da madencilik þirketi kurdu. GüneyAmerika’da birçok maden ocaðý açtý. Altýn,taþ, demir gibi madenler arýyordu. Hükû-metler için inþaat iþine girdi, yollar yapma-ya baþladý. Ýþ sebebiyle sýk seyahat ettiði i-çin aile mensuplarýyla bir araya gelemiyor-du. Bu tarihe kadar hiçbir ülkenin vatan-daþlýðýna geçmedi. Pasaportu olmamasýnaraðmen birçok ülke vize veriyordu. Hane-dana mensup kadýnlara Türkiye’ye giriþyasaðý 1952 yýlýnda, erkeklere ise 1974’tekaldýrýldý. Osman Ertuðrul Efendi, o yýl Ve-nezüella’da bulunuyordu. Yasaðýn kalktýðý-na iliþkin haberi götüren elçi onu madenocaðýnda bulmuþtu. Elçi’nin “Af çýktý. Va-tandaþlýk için artýk baþvurabilirsiniz.” ha-beri onu çok mutlu etmemiþti. Zira af, bir-çok suçlu insaný da kapsýyordu. Suçlularlaberaber affedilmeyi içine sindirememiþ ve
“Hiçbir zaman kabahat iþlemediðimiz i-çin bizim affa ihtiyacýmýz yok.” demiþti.1994 yýlýndan beri Osmanlý hanedanýnareislik yapan Osman Ertuðrul Efendi,saltanat kaldýrýlmasaydý padiþah olacaktý.
DÖRT DÝLÝ MÜKEMMEL KONUÞUYORDU1933’ten itibaren Amerika’da yaþamasýna
raðmen çok güzel Ýstanbul Türkçesi konu-
þuyordu. Bunu babasý ve kardeþinin vefat-
larýna kadar Türkçe konuþmasýna baðlý-
yordu. Ýngilizce, Almanca ve Fransýzcasý
da mükemmeldi. Türkiye ile ilgili haberleri
New York Times’tan takip ediyordu. Ýtal-
yanca ve Ýspanyolcayý anlýyordu. Osma-
noðlu, anýlarýný Ýngilizce yazýyordu. Ancak
pek çok sýrrýn kendisi ile birlikte mezara
gideceðini söylüyordu. Dünyanýn en hýzlý,
en kalabalýk yerlerinden biri olan Manhat-
tan adasýnda yalnýz bir adamdý; çok müte-
vazý bir evde mütevazý bir hayat sürüyor-
du. Yýllarca alýþveriþ yaptýðý market, gittiði
berber ayný idi. Hatta 45 senedir týraþ oldu-
ðu berberle yollarýný ayýrmasýnýn sebebi
berberin vefatýydý. Bu þekilde 2 berber de-
ðiþtirmiþti. Son bir iki yýldýr düþme sonucu
belini incittiði için sokaða çýkamýyordu.
Osmanoðlu’nun, ilerleyen yaþýna raðmen
çok güçlü hafýzasý vardý. Olaylarý yer ve ta-
rihleri ile anlatabiliyordu. En ince esprileri
yakalýyordu. Giyimine kuþamýna, özellikle
saç týraþýna çok dikkat ediyordu. Ziyaretine
gelen bazý dostlarýna anýlarýný anlatýrken,
10 yaþýnda ayrýldýðý sarayý unutamadýðýný
söylüyordu. Sürekli röportaj teklifleri alý-
yordu. New York Times muhabiri iki yýl
boyunca görüþme yapabilmek için rande-
vu talep etmiþ ve sonunda bu talebine ce-
vap alabilmiþti. Ünlü Star Wars filminin de
yönetmeni George Lucas, Osmanoð-
lu’nun hayatýný belgesel yapmak istiyordu.
New York’ta âdeta bir sürgün hayatý
yaþadý. Þimdi çok sevdiðini söylediði Ýs-
tanbul’da defnedildi. Osmanoðlu, yeni ku-
þaklarýn tarih okumalarýný istiyordu. Þeh-
zade Ertuðrul Türkiye’ye ilk defa 1992 yý-
lýnda geldi. Sürgün olduðu için yýllardýr ül-
kesini göremeyen Osmanoðlu, vatandaþlý-
ða ise 2004 yýlýnda kabul edildi. Anýlarýný
kitap haline getirdi. Ancak “Bahsini etmek
istemediðim þeylerden yine bahsetmedim.
Bende kalanlar yine bendeydi.” demiþti.
Böbrek ve solunum yetersizliði sebe-
biyle tedavi gördüðü Amerikan Hastane-
si’nde vefat eden Ertuðrul Efendi’nin ce-
nazesi Sultan Ýkinci Mahmud Türbesi’ne
defnedildi. Son saraylý, türbede dedeleri
Sultan 2. Mahmud, Sultan Abdülaziz ve
Sultan 2. Abdülhamid’in yanýnda yata-
cak. Türbede defin iþlemi özel izinle yani
Türkiye Bakanlar Kurulu kararýyla yapýldý.
Osmanlý haneda-nýnýn son temsil-cisi Þehzade Er-
tuðrul Osman Os-manoðlu, hayata
veda etti. Böylecehanedanýn 1924
sürgününden ön-ce doðan 37 tem-
silcisi de hayataveda etmiþ oldu.
TEK VÂRÝSÝ ZEYNEP TARZÝ Osman Ertuðrul, ilk olarak1946’da Güney Afrikalý Gulda a-dýnda bir hanýmla evlendi; 6 yýlsonra boþandý. 1991’de bir da-vette tanýþtýðý 1940 doðumlu Af-gan kraliyet ailesinden ZeynepTarzi ile hayatýný birleþtirdi. Hiççocuðu olmadý. Babasý Burha-neddin Efendi’nin diðer oðluFahreddin Efendi’nin de çocuðuyoktu. Bu sebeple tek vârisi Zey-nep Haným. Ýdris Gürsoy, Ýstanbul
SARAYDAN TEKKADIN TEMSÝLCÝ KALDI Hanedanýn yurtdýþýnagiden 155 üyesi arasýndabugün hayatta olan tekkadýn, 1921 Ýstanbul do-ðumlu Fatma NesliþahSultan. Onun dýþýndaki41 saray mensubu yaþa-mýný yitirdi. 1924’tensonra doðan 19 sultanýnda büyük kýsmý yaþamýnýyurtdýþýnda sürdürüyor.
FO
TO
ÐR
AF
: M
EH
ME
T D
EM
ÝRC
Ý
FO
TO
ÐR
AF
: V
ÜS
AL
GÜ
ZE
LO
V
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9
10 Z A M A N SPOR
Korkmaz, Bakü'ye imza attı Galatasaray'ýn eski teknik direktörü Bülent
Korkmaz, Azerbaycan Süper Lig takýmla-
rýndan Bakü ile resmî sözleþmeyi imzaladý.
Bakü'deki imza törenine çok sayýda basýn
mensubu katýldý. 1 yýlý opsiyonlu olmak ü-
zere 2 yýllýk sözleþme imzalayan Bülent
Korkmaz, imza töreninde yaptýðý açýkla-
mada, Bakü'ye para–pul kazanmak için de-
ðil, baþarýlar kazandýrmak için geldiðini ifa-
de ederek, "Türkiye'de olduðu gibi Azer-
baycan'da da insanlarýn baþarýlarýmýza se-
vinip sokaklara çýkmasýný istiyorum." dedi.
DEVLER BAŞARIYA ROTASYONLA ULAŞIYOR
Galatasaray'ýn bu yýl gösterdiði üs-tün performansýn altýnda teknik
patron Frank Rijkaard'ýn baþarýyla uygu-ladýðý rotasyon sisteminin olduðu konu-sunda otoriteler hemfikir. Rijkaard, geniþkadro yapýsýndan dolayý yedek kalmakzorunda kalan yýldýzlarýný küstürmemekve motivasyon eksikliði yaþamamalarý i-çin rotasyon sistemiyle oynamalarýnýsaðlýyor. Rijkaard'ýn uyguladýðý bu sistemTürkiye için yeni olsa da birçok yýldýzýbünyesinde barýndýran dev kulüpler içinartýk sýradan bir uygulama. Özellikle A-lex Ferguson ve Arsene Wenger gibiünlü teknik adamlar, yýllarca rotasyonsistemiyle yýldýzlara kadroda yer açýyor.
Futbolun 'Sir'ü Alex Ferguson, sahala-rýnda 2–1 yendikleri Arsenal karþýsýndakadroda deðiþiklik yaparak defanstaBrown, orta sahada Nani, Valencia, for-vet arkasýnda Carrick'i ilk 11'de sahayasürüyor. Bu oyunculardan hiçbiri Totten-ham ve M. City maçlarýnda ilk 11'de yerbulamadý. Ferguson, kale ve defansý sabittutarken, orta saha ve forvette deðiþik al-ternatifler deniyor. Orta alanda Park,Scholes, Giggs, Carrick, Anderson, Nanive Valencia gibi yýldýz oyuncularý rakibegöre sahaya sürüyor. Rijkaard'ýn Mi-lan'dan takým arkadaþý Carlo Ancelotti,bu yýl Chelsea'de týpký Hollandalý gibi6'da 6 yaparken, sabit bir 11 sahaya sür-memeye dikkat ediyor. Defansta, Ývano-viç–Carvolha, orta sahada Essien–Mikkel,Malouda–Deco, forvette Anelka–Kalourotasyonunu sýk sýk yapýyor. ArseneWenger, týpký Ferguson gibi kale ve de-fansta deðiþiklik yapmazken orta saha veforveti sýk sýk rotasyona tabi tutuyor. For-vette Eduardo–Arshavin, Bendtner–VanPersie, orta sahada Denilson–Eboue,Ramsey–Fabregas deðiþikliklerini yapý-yor. La Liga'da Barcelona ve Real Madridadeta yýldýzlar topluluðu. Barça; Messi,Ýbrahimoviç, Henry, Xavi ve Ýniesta'yý,
Real Madrid Ronaldo, Kaka, Benzema,Raul ve Alonso gibi dünyanýn önde ge-len isimlerini kadrosunda bulunduruyor.Barcelona, Rijkaard döneminde olduðugibi 4–3–3 sistemiyle rakiplerine gol olupyaðarken, Guardiola özellikle defanstarotasyonu daha çok uyguluyor. Deplas-manda 2–0 yendikleri Getafe karþýsýndaMessi ve Henry gibi yýldýzlarýný yedek so-yunduran Guardiola, Toure, Suarez vePedro gibi daha sonraki maçlarda þansvermediði isimleri sahaya sürdü. Guardi-ola, defansta Alves–Puyol, Abidal–Max-
well, Puyol–Chygrynski rotasyonunuuyguluyor. Yýldýzlar topluluðu RealMadrid'de teknik patron Manuel Pel-legrini, tam anlamýyla otoritesini ko-nuþturuyor. Yýllarýn dokunulmazý Ra-ul'u kulübeye çeken Pellegrini, bazýmaçlarda 94 milyon Euro'luk Ronaldo'yuyedek soyunduruyor. Arjantinli hoca,defansta Ramos–Arbeloa, Garay–Metzel-der rotasyonu yaparken orta sahada Di-arra–Alonso, Gago–Guti, Ronaldo–Hu-gain, forvette Raul–Granero arasýndaform durumuna göre tercih yapýyor.
Geniþ kadro yapýsýndan dolayý yedek kalmak zorunda kalan yýldýzlarý küstürmemek ve motivas-yon eksikliði yaþamamalarý için büyük takýmlar rotasyon sistemiyle oynuyor. Alex Ferguson veArsene Wenger gibi ünlü teknik adamlar, yýllarca rotasyon sistemiyle yýldýzlara kadroda yer açýyor
.
Ýnter teknik patronu Jose Mourinho, de-fansta Samuel–Cordoba, Santon–Chivu,orta sahada Cambiaso–Motta, Stanko-viç–Vieira arasýnda sýk sýk deðiþiklik ya-pýyor. Mourinho, forvette oynattýðý E-to'o–Milito ikilisine dokunmazken, aynýoyuncularý farklý bölgelerde oynatarak,saha içinde de rotasyon uyguluyor. CiroFerrara ile 4'te 4 yaparak sezona süper
bir baþlangýç yapan Juventus'ta þu anakadar sabit bir ilk 11 oluþturmayan ta-kýmlar arasýnda bulunuyor. Ferrara, de-fansta Grygera–Caceras, Cannava-ro–Legrottaglie, De Ceglie–Grosso, or-ta sahada Poulsen–Tiago, Giovin-co–Melo, Camaronesi–Diego, forvetteIaquinta–Trezeguet arasýnda rotasyonuyguluyor. HASAN CÜCÜK, KOPENHAG
JUVENTUS'UN DA SABİT BİR İLK 11'İ YOK
Derbideki şike olayı savcılığa taşındı
Levski ile ÇSKA arasýnda oynananderbi maça þike damgasýný vurdu. E-
konomik krizdeki Levski Sofya Kulübü,derbi maçýndan önce önemli 4 oyuncusu-nu ÇSKA karþýsýnda oynatmayýnca saha-dan 2 – 0 maðlup ayrýldý. Ýddialara göre,bahis mafyasý Levski takýmýna bu maçýkaybettikleri takdirde 5 milyon Euro vere-ceklerini bildirdi. Maçtan sonra ortadankaybolan mafya elemanlarý Ýnterpol tara-fýndan da aranmaya baþlandý. Olaylar hak-kýnda yorum yapan Levski klübü sahibiTodor Batkov, dört futbolcunun transferi o-layýnda ÇSKA yönetiminden Dimitýr Bori-sov ile Ývo Ývanov olduðunu iddia etti. Dörtfutbolcunun Rusya þampiyonu Rubin'etransferinin sahte olduðunu ve olaya Rusyamafyasýnýn karýþtýðýný da savunan Batkov,buradaki hedefin büyük miktarda para ka-zanmak olduðunu söyledi. Bu kiþiler hak-kýnda suç duyurusunda bulunana ve ge-rekli kanýtlarýn bulunduðunu söyleyen Bat-kov, halen delillerin toplandýðýný aktardý.Bir çok delilin toplandýðýný dile getiren Bat-
kov, ‘Benim hakkýmda þüphe yok. Bu iþiyapanlar ve amaçlarý belli. Bundan kurtula-caklarýný zannetmiyorum.' ifadelerini kul-landý. Batkov, olayýn meydana geliþ þeklihakkýnda þunlarý söyledi: ‘Ýki farklý durumsözkonusu. Bu kiþiler tarafýndan bahis oy-nandý, bahis oynanan yerlerden bazýlarý ya-sal deðil ve Bulgaristan sýnýrlarý içinde bu-lunmuyor. Paralar Avrupa'da bir bankayakonuldu. Ýkinci olay da bahis oynanan maçsonucu üzerine manipule edilmesi. 20 yýllýkavukatým. Olaydan ve yapan kiþilerden e-minim. ÇSKA yöneticilerinden Dimitýr Bo-risov ise Batkov'un suçlamalarýna katýlma-yarak, kendisinin bu olayla bir ilgisinin ol-madýðýný açýkladý. Batkov'un, Ývo Ývanov ilebirlikte Rubin'e transferleri organize ettik-lerini belirtmesini son derece aþaðýlayýcý birprovokasyon olarak niteleyen Borisov, ‘Buolayla hiç bir alakamýz yoktur. Batkov elin-deki delilleri ortaya çýkarsýn. Biz de avukat-larýmýz ile görüþüp bir açýklama yaparýz.' a-çýklamasýnda bulundu. Titan, 24 Aralýk2008'de ÇSKA'yý satýn almýþtý. Spor Servisi
Levski ile ÇSKA arasýnda oynanan derbi maçta þike iddialarýsavcýlýða taþýndý. Levski klübü baþkaný Todor Batkov, olaylailgili ÇSKA yönetimini suçlarken, ÇSKA yönetimi ise bunuson derece aþaðýlayýcý bir provakasyon olarak niteledi.
Gönderileceklerdi, şimdiGalatasaray'ı sırtlıyorlarGeçen yýl ve sezon baþýnda gönde-rilmesi gündeme gelen; ancakTeknik Direktör Frank Rijkaard'ýnMilan Baros'a iyi bir alternatif ola-rak takýmda kalmasýný istediðiKongolu forvet Shabani Nonda,Sarý–Kýrmýzýlýlarýn ayný zamandaen golcü ismi. Süper Lig ve UEFAAvrupa Ligi'nde olmak üzere sa-dece 4 maçta 172 dakika formaþansý bulan baþarýlý futbolcu, attýðý9 golle 8 gollü Baros'u bile geridebýraktý. Yalnýz bir kez ilk 11'de sa-haya çýkan 32 yaþýndaki tecrübeliisim, Kasýmpaþa karþýsýnda üçle-me yaparak 3 puanýn kazanýlma-sýnda da büyük rol oynadý. FrankRijkaard'ýn geliþiyle birlikte mazi-nin kötü izlerini silen bir diðer isimde Sabri Sarýoðlu. Geçen sene ta-raftarlarla yaþadýðý gerginliklerledikkati çeken genç futbolcu, bu yýlspor yorumcularýnýn bile en büyükgözdesi. Gerginliðini üzerindenatmýþ görünen Sabri, Frank Rij-kaard'ýn sað kanatta vazgeçilmezioldu. Alkýþý hak edenlerin baþýndaEmre Aþýk da geliyor. 36 yaþýnda-ki Emre, yýllara adeta meydan o-kuyor. Servet Çetin ve GökhanZan'ýn sakatlýðýnda savunmanýnemniyet supabý görevini üstlenenEmre, 2 sarý kartla hýrçýnlýk soru-nunu çözmüþ izlenimi veriyor. Veri-len her görevi layýkýyla yapmayý ba-þarýyor. MEHMET TUFAN ÝSTANBUL
Fenerbahçe her maçtayeni bir rekor kırıyorTürkiye Süper Lig’de 7’de 7 yapan, Avrupa
Ligi’nde Sheriff’i yenerek ilk galibiyetini alan
Fenerbahçe, bu sezon neredeyse her maçta
yeni bir rekor kýrýyor. Teknik direktörlük
koltuðuna ikinci kez oturan Christoph Da-
um’la resmî maçlarda sadece bir kez maðlu-
biyete uðrayan Sarý–Lacivertliler, futbolu pek
beðenilmese de baþarýlý sonuçlarla dikkat çe-
kiyor. Geride kalan haftalarda 7 lig maçýna
çýkan ve bunlarýn tümünden üç puanla ayrý-
lan Fenerbahçe, 1964–1965 sezonunda orta-
ya koyduðu baþarýlý performansý tekrarladý.
Antalyaspor önünde 7’de 7 yaparak 45 yýl
öncesine ait sezona en iyi baþlama rekorunu
egale etti. Avrupa Ligi’nde çok istekli görün-
meyen ama Moldova temsilcisi Sheriff’i
deplasmanda 1–0’lýk skorla deviren Sarý–La-
civertlilerde, bu kez kaptan Alex rekorla
gündeme geldi. 5 yýldan bu yana Fenerbah-
çe formasý giyen Brezilyalý yýldýz, Sheriff’e
attýðý golle, 12 golü bulunan Tuncay Þanlý’yý
geçerek takýmýnýn Avrupa kupalarýnda en
çok gol atan futbolcusu oldu. Alex ayrýca 49.
Avrupa kupasý maçýna çýkýp Fenerbahçe’de
bu alandaki rekorun sahibi Rüþtü Reçber’i
solladý. Ayný mücadelede Daum takýmýn ba-
þýnda resmî maçlardaki 148. maçýnda 100.
galibiyetini elde etti. Erhan Güven, Ýstanbul
Ferrari'yi kullanmakherkesin rüyası Formula 1'de Ferrari ile gelecek sezondan i-
tibaren geçerli 3 yýllýk anlaþma yapan Ýspan-
yol pilot Fernando Alonso, "Ferrari kullan-
mak her pilotun rüyasýdýr.'' dedi. 28 yaþýnda-
ki Ýspanyol pilot Alonso, Ferrari ile anlaþma-
sýndan dolayý "çok mutlu'' olduðunu söyle-
di. Fernando Alonso, anlaþmanýn saðlanma-
sýnda gösterdiði çabadan dolayý Ferrari Baþ-
kaný Luca de Montezemelo'ya teþekkür etti.
Penaltı kaçırmanınsırrı çözüldüAraþtýrmacýlara göre topu penaltý noktasýna
yerleþtirdikten sonra vuruþu yapmak üzere
gerilen ve hakemin düdüðü çalmasýyla bir-
likte hemen hamle yapan futbolcunun atýþý
kaçýrma olasýlýðý daha yüksek. Düdükten
sonra bir an bekleyip, düþünüp, sonra vuruþ
yapanlar ise topu aðlarla daha sýk buluþtu-
ruyor. Araþtýrmacýlar o anda yaþadýklarý stre-
sin bazý futbolcularda "denetim çöküþü" ola-
rak bilinen bir soruna yol açtýðýný belirtiyor.
Ciro Ferrara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1
2
3
4
5
6
7
8
SOLDAN SAÐA1) Daðlarýn oluþumunu inceleyenbilim dalý, dað oluþumu.– Açýkla-ma. 2) Manevi direnç, moral kuv-veti.– Arjantin’in plaka iþareti. 3)Düþünme, anlama ve kavramagücü, akýl.– Sonraya býrakma,geciktirme, erteleme.– Basit birsu vasýtasý. 4) Allah (cc).– Akde-niz anemisinin týp dilindeki adý. 5)Paylama, azar.– Üst dudaðý yarýkkimse. 6) Taþtan veya aðaçtanyapýlmýþ büyük havan.– Yorgun-luðu gidermek için duraklama. 7)Bir tür savaþ gazý.– Yaya yürüyen.8) Bele dolayarak toka ile tuttu-rulan, kumaþ, deri veya metal-den yapýlan bel baðý.– Gerekenyiyecek ve içecek þeyler, azýk.
YUKARIDAN AÞAÐIYA1) Omurga içinde bulunan kanalboyunca uzanan, boz madde ve akmaddeden oluþan sinir dokusu,murdarilik. 2) Gözlem.– Peru’nunplaka iþareti. 3) Bir sayý.– Gülgil-lerden bir aðaç ve bu aðacýn sertkabuklu meyvesi. 4) Tepkili mo-torlarla çalýþan, özel cihazlarýn çý-kardýðý gazla basýnç saðlanan, hýzý
çok olan uçak.– Ýnsanýn ve bazýhayvanlarýn kanýný emerek yaþa-yan, iyi sýçradýðý için kolay yakala-namayan, küçük, asalak böcek. 5)“Öyledir” anlamýnda kullanýlan birdoðrulama veya onaylama sözü.–Sayýlarýn ilki. 6) Son, bitim, encam,akýbet. 7) Karþýlýk beklenilmedenyapýlan yardým, kayra, lütuf, ke-rem, ihsan, inayet. 8) Dað servisi,ardýç.– Yemen’in plaka iþareti. 9)Halk dilinde köpek.– Kütahya’nýnbir ilçesi. 10) Kozalaklýlarýn por-sukgiller familyasýndan, Kalifor-niya’da yetiþen, 100 130 metreboyunda, büyük bir orman aðacý.11) Dinlenme, durma, konakla-ma, mola verme.– Dili tutulmuþ,konuþamaz duruma gelmiþ, dil-siz. 12) Temiz kalplilikle, safiyetle.
Pizza kulesi neden eğridir? Dünya üzerindeki bazý yerlerin adýanýldýðýnda, bunlar belirli bir ta-kým þeylerle birlikte hatýrlanýr.Paris deyince Eyfel Kulesi’ni ha-týrlarýz. Ya da bunun tersi geçerli-dir, New York, ünlü “Özgürlük A-nýtý” ile ayný anda akla gelir. Buörnekler sayýlamayacak kadarçoktur. Bulunduðu þehrin adýylaanýlan Pizza Kulesi de bu örnek-lerden biridir. Hemen herkes, Pi-za’nýn Ýtalya’da bir þehir olduðunuve buradaki kulenin eðri,yanadoðru biraz yatýk olduðunu bilir.Oysa þehrin büyük ve gerçektenþanlý tarihini bilenler pek azdýr.Bu arada, tabii kulenin kendininde bir ünü vardýr. Söz konusu kuletamamen beyaz mermerden ya-pýlmýþtýr. Duvarlarý tabanda yakla-þýk olarak 4 metre kalýnlýktadýr.Kule sekiz katlýdýr ve yüksekliði60 metreye yakýndýr. Baþka türlüsöylemek gerekirse, kulenin yük-sekliði 15 katlý modern bir yapýnýnyüksekliðine eþit sayýlabilir. Duva-rýn iç tarafýnda 300 basamaklý birmerdiven vardýr. Merdiven ta te-peye ulaþýr. Tepeye kadar çýkmayýgöze alanlar, þehrin ve çevrenin
son derece güzel görünümünü u-zun uzun seyretmekten kendileri-ni alamazlar. Öyle ki, 9 kilometremesafedeki deniz bile görülebil-mektedir kulenin tepesinden. Tamtepe noktasýnda, kule yaklaþýk o-larak 5 metre yana yatýktýr. Yanikulenin tepesi, dikey durumundanaþaðý yukarý 5 metre dýþa kaymýþ-týr. Kulenin tepesinde durup da a-þaðýya bir taþ atacak olursanýz, butaþ kulenin altýnda duvardan 5metre kadar öteye düþecektir.Kulenin niçin eðri olduðuna gelin-ce, bunun cevabýný gerçekte kim-se bilmemektedir. Muhakkak olanþey, kulenin böyle eðri yapýlmadý-ðý gerçeðidir. Yakýndaki bir kated-rale çan kulesi olarak 1174 yýlýndayapýmýna baþlanan kule, ancak1350 yýlýnda tamamlanmýþtýr. Ku-lenin temeli kumlu toprak içinde-dir. Bu durum, eðriliði izah için i-leri sürülen görüþlerden birininesasýdýr. Bazý kimselere göre, ku-lenin ilk üç katýnýn yapýmý ta-mamlandýðýnda kumlu topraktaiyi oturmayan temel kaymýþ vekulenin eðri bir durum almasýnaraðmen inþaata devam edilmiþtir.Tabii kulenin eðrilmesi birdenbi-re, fark edilir þekilde olmamýþtýr.
FO
TO
ÐR
AF
LA
R:
HÜ
SE
YÝN
SA
RI
5 - 1 1 E K Ý M 2 0 0 9 | 1 2
aðzýmýzýn tadý,þimdi turþu zamaný
K ýþ hazýrlýklarý bütün hýzýyla devam
ediyor. Kimi reçel kaynatýyor, sal-
ça yapýyor; kimi konserve kuruyor,
eriþte kesiyor; kimi de yufka açýyor. Kýþ ha-
zýrlýklarý içinde öyle bir yiyecek var ki, her
yerde, her evde listenin en baþýnda yer alýyor.
Sonu gelmez tartýþmalarýn da odaðý sofralarý-
mýzýn ekþi tadý turþudan bahsediyoruz. Kimi
'En iyi nasýl yapýlýr?' kimi de 'Sirke ile mi li-
monla mý kurulur?' sorusunun cevabýný arý-
yor yýllardýr. Bütün bunlar bir yana insanlarýn
yiyeceklerini saklama ihtiyacýndan doðan tur-
þu, son zamanlarda Anadolu'da sofra kültü-
rünün çeþitliliðini de yansýtmaya baþladý. Sa-
latalýk, acur, lahana ile baþlayan turþu furyasý
meyvelere sýçradý; badem, kiraz, kýzýlcýk ve
yumurtaya kadar uzandý. Üstelik turþunuzu
yemek için aylarca beklemeye de gerek yok
artýk. Akþam kurduðunuz turþuyu ertesi gün
gelecek misafirinize ikram edebilirsiniz. Biz
de, hazýrlýklarýn hýzla devam ettiði þu günler-
de, evde yapmak isteyenler için 'turþu kur-
manýn püf noktalarýný' hatýrlatalým istedik.
Yiyecekleri saklamaihtiyacýndan doðan
turþu, son zamanlardasofra kültürünün çeþitlili-
ðini ortaya koyuyor.Salatalýk, acur, lahana ile
baþlayan turþu furyasýmeyvelere sýçradý.
Üstelik turþunuzu yemekiçin aylarca beklemeye
de gerek yok artýk.Akþam kurduðunuz
turþuyu ertesi güngelecek misafirinizeikram edebilirsiniz.
TURÞU KURMANIN PÜF NOKTALARIAsrî turþucusunun üçüncü kuþak sahibiCenk Cemil Toydemir, öncelikle li-mon–sirke meselesine deðiniyor ve 'Bizlimon tuzu ile kuruyoruz.' diyor. Li-mon–sirke meselesinin damak tadý ile il-gili olduðunu anlatan Toydemir, turþuyututturmanýn biraz da el alýþkanlýðý ile il-gili olduðunu söylüyor. Petek Turþu'nunsahibi Özgür Arý ise, "Kimse kavga et-mesin. Ýsteyen limon, isteyen sirke kul-lansýn. Biz sebzesine göre tercihimizideðiþtiriyoruz" diyor. Bütün bunlar biryana ustalar, turþu kurarken dikkat edil-mesi gereken hususlarda hemfikir:TURÞU YAPACAÐINIZ sebzeleri seçerkensert, taze, kabuklarýnýn parlak görü-nümlü ve zedelenmemiþ olmasýna özengösterin. Sebzeler ne kadar taze ve diriolursa turþunun dayanma süresi de okadar artar. Mutlaka iri kaya tuzunukullanýn. Çünkü rafine tuz turþunun ký-sa zamanda yumuþamasýna sebep olur.TUZ ORANINA dikkat edilmeli. Tuz o-ranýnýn az olmasý, istenmeyen zararlýcanlýlarýn üremesine ve turþunun yu-muþamasýna neden olur.TURÞUYU EKÞÝMESI için 18–20°C sýcak-lýkta 4–6 hafta bekletin.TURÞU OLGUNLAÞTIKTAN sonra dahaserin bir yerde muhafaza edin. Turþu-nun üzerinde beyaz, kalýn bir zar halin-de maya tabakasý oluþursa temizleyin.TURÞUNUN SERÝN yerde saklanmasý ka-lýcýlýðýný artýrýr.TURÞUNUN ÇABUK ekþimesini isteyenlerbidonun içine birkaç tane nohut atabilir.TURÞUNUZU kurduktan sonra þiþeninaðzýný kapatmadan bir–iki defne yapra-ðýný koyarsanýz turþular güzel kokar.NOT: Sirke ile turþusu kurulan sebze-lere patlýcan, kelek, acur, salatalýk,pancar, limon ile turþusu kurulan seb-zelere beyaz lahana ve kýrmýzý laha-nayý örnek verebiliriz. Sevim Þentürk
Soframýzýn süsü
Günlük kýrmýzý biber turþusu Malzemeler: 5 kg dolmalýk kýrmýzý bi-ber, bir çay bardaðý sirke, bir tatlý kaþýðýþeker, 1 tatlý kaþýðý tuz, bir su bardaðýyað, 3 baþ sarýmsak.
Yapýlýþý: Biberleri közleyin ve içini ayýk-ladýktan sonra kavanoza yerleþtirin.Sonra bütün malzemeleri ilave edin, ka-vanozu kapatýn. En az bir gün bekletin.24 saat geçtikten sonra yiyebilirsiniz.
Günlük közlenmiþ patlýcan turþusu Malzemeler: 2 kg patlýcan, 2 kilo kýr-mýzý biber, 300 gr cin biber, 1 tatlý kaþý-ðý salça, 1 baþ sarýmsak, tuz.
Yapýlýþý: Patlýcan ve biberleri közleyin(teflon tava ya da fýrýnda) ve robottan ge-çirin. Daha sonra teflon tavada bütünmalzemeleri sote yapýp, kavanoza koyun.Kaynar suda 10 dakika bekletin. Kýsa sü-rede hazýr olan turþuyu akþam üzerinehafif sirke dökerek servis edebilirsiniz.