Xuntos vivimos mellor tema 4

Que son as normas de convivenciaQue son as normas de convivenciaSon regras para poder convivir con tranquilidade xunto cos demais Serven para que se respecten os nosos dereitos e cumpramos as nosas obrigas

Recollo os xoguetes cando acabo de xogar

Levanto a man para falar na clase

Onde aprendemos as normas de convivenciaOnde aprendemos as normas de convivencia

Os primeiros lugares onde aprendemos normas de convivencia son a nosa casa e o colexio

Na nosa casa aprendemos a distinguir o que estaacute ben do que estaacute mal e a cumprir cunhas obrigas(axudar nas tarefas da casa facer os deberes ou respectar aos demais

Noacutes temos o dereito de recibir unha educacioacuten No colexio recibimos unha educacioacuten e coidados

A cambio temos a obriga de

-Ser puntuais

-Atender cando nos explican

-Respectar aos profesores

-Respectar aos compantildeeiros

-Coidar o material e as instalacioacutens

-Compartir e esforzarse na clase

Cando son un bo cidadaacutenCando son un bo cidadaacutenA poboacioacuten debe contildeecer e respectar as normas de convivencia

-Respectar as normas de seguridade viaria

-Coidar os espazos puacuteblicos como ruacuteas edificios e xardiacutens

-Respectar aos vecintildeos

Somos bos cidadaacutens cando cumprimos as normas de convivencia na nosa casa no traballo no colexio e na ruacutea

Que eacute unha localidadeQue eacute unha localidade

Eacute o conxunto de edificios e ruacuteas onde viven as persoas

Eacute o conxunto de habitantes dunha localidadeEacute o conxunto de habitantes dunha localidade

A poboacioacuten diviacutedese en dous grandes grupos A poboacioacuten diviacutedese en dous grandes grupos dependendo do lugar onde tentildea a suacutea casadependendo do lugar onde tentildea a suacutea casa

Eacute o conxunto de persoas que viven nas vilas ou aldeas

Eacute o conxunto de persoas que viven nas cidades

son localidades de gran tamantildeo nas que viven moitas persoas

bull As cidades son localidades moi extensas polo que os habitantes percorren longas distancias para ir dun sitio a outro Hai moito traacutefico e medios de transporte

bull Nelas viven e traballan moitas persoas A maioriacutea en oficinas faacutebricas comercios hospitais colexios

bull Os edificios son altos e hai anchas avenidas

bull Hai museos oficinas aeroportos

bull Viven poucos habitantes menos de 10000

bullSon lugares de pequena extensioacuten nos que viven poucas persoas Os seus habitantes percorren distancias curtas para desprazarse Hai poucos coches

bull Os seus habitantes adoitan traballar na agricultura ou na gandariacutea aiacutenda que cada vez hai maacuteis comercios e pequenas industrias

bullAs casas son de pouca altura dun ou dous pisos

Os grupos de casas que forman unha localidade organiacutezanse en barrios

Como se dividen as localidadesComo se dividen as localidades

As localidades diviacutedense en As localidades diviacutedense en barrios barrios ceacutentricosceacutentricos e e barrios das aforasbarrios das aforas

Hai dous tipos de barriosHai dous tipos de barrios

-A zona antigaA zona antiga foacutermana as casas maacuteis foacutermana as casas maacuteis antigas da cidade e as ruacuteas son antigas da cidade e as ruacuteas son estreitas Aliacute adoita estar o concelloestreitas Aliacute adoita estar o concello

-Barrios ceacutentricos-Barrios ceacutentricos construiacuteronse arredor construiacuteronse arredor do barrio antigo As casas tentildeen varios do barrio antigo As casas tentildeen varios pisos e as ruacuteas son anchas e ordenadas pisos e as ruacuteas son anchas e ordenadas Hai tendas e medios de transporteHai tendas e medios de transporte

Son barrios afastados do centro e cheacutegase a Son barrios afastados do centro e cheacutegase a eles en coche ou autobuacuteseles en coche ou autobuacutes

-Zonas residenciaisZonas residenciais tentildeen as casas tentildeen as casas proacuteximas unhas doutras ou pisos Os seus proacuteximas unhas doutras ou pisos Os seus habitantes traballan noutros barrioshabitantes traballan noutros barrios

-Zonas industriaisZonas industriais tentildeen grandes faacutebricas e tentildeen grandes faacutebricas e incluso un porto ou un aeroportoincluso un porto ou un aeroporto

-Zonas ruraisZonas rurais cando se situacutean en zonas con cando se situacutean en zonas con cultivos e gandocultivos e gando

Quen forma un municipioQuen forma un municipio

En cada municipio o En cada municipio o concelloconcello organiza os organiza os servizosservizos que facilitan a vida dos seus que facilitan a vida dos seus vecintildeosvecintildeos

Quen se encarga do goberno municipalQuen se encarga do goberno municipal

D Joseacute Fervenza Costas alcalde Moantildea

D Joseacute Enrique Sotelo Villar alcalde Cangas

DESTACANDESTACAN

bullRealizar obras para Realizar obras para mellorar o estado das mellorar o estado das ruacuteas e prazasruacuteas e prazas

bull Autorizar a construcioacuten de edificiosAutorizar a construcioacuten de edificios e a e a creacioacuten de novos barrioscreacioacuten de novos barrios

bull Encaacutergase dalguacutens servicios puacuteblicosEncaacutergase dalguacutens servicios puacuteblicos como colexios ou centros de sauacutedecomo colexios ou centros de sauacutede

bull Organizar eventosOrganizar eventos tales como festas tales como festas mercados ou funcioacutens de teatromercados ou funcioacutens de teatro

Cales son os principais servizos municipais Cales son os principais servizos municipais que nos ofrecen os concellosque nos ofrecen os concellosbull Servizos de limpezaServizos de limpeza Encaacuterganse de manter Encaacuterganse de manter limpo o municipiolimpo o municipio

bull Servizos de transporteServizos de transporte Organizan o transporte Organizan o transporte puacuteblicopuacuteblico

bull Servizos culturais deportivos e de ocioServizos culturais deportivos e de ocio Encaacuterganse das bibliotecas os polideportivos as Encaacuterganse das bibliotecas os polideportivos as piscinas ou os teatrospiscinas ou os teatros

bull Servizos de proteccioacuten cidadaacuteServizos de proteccioacuten cidadaacute Encaacuterganse da Encaacuterganse da nosa seguridade e maacuteis organizar o traacuteficonosa seguridade e maacuteis organizar o traacutefico

bull Servizos de augasServizos de augas Dediacutecanse a distribucioacuten de Dediacutecanse a distribucioacuten de augas e dos sumidoirosaugas e dos sumidoiros

Que son os impostos municipaisQue son os impostos municipais

Son Son o dintildeeiroo dintildeeiro que deben pagar que deben pagar obrigatoriamente os cidadaacutens dun obrigatoriamente os cidadaacutens dun municipio ao concello para que este municipio ao concello para que este poida encargarse dos servizos que poida encargarse dos servizos que lles ofrecelles ofrece

Que son as materias primasQue son as materias primas

Dependendo do traballo que realizan as Dependendo do traballo que realizan as persoas as clasificamos en tres sectores persoas as clasificamos en tres sectores econoacutemicoseconoacutemicos

bull Sector primarioSector primario

bull Sector secundarioSector secundario

bull Sector terciario (Sector terciario (tameacuten se llama Sector tameacuten se llama Sector servizos)servizos)

As persoas que obtentildeen as As persoas que obtentildeen as materias primas materias primas da naturezada natureza traballan no sector primario traballan no sector primario

As actividades deste sector clasificaacutemolas As actividades deste sector clasificaacutemolas en 5 gruposen 5 grupos bull AgriculturaAgriculturabull GandariacuteaGandariacuteabull PescaPescabull Explotacioacuten forestalExplotacioacuten forestalbull MinariacuteaMinariacutea

Os agricultores obtentildeen os Os agricultores obtentildeen os cereaiscereais a a froitafroita e a e a verduraverdura das das plantas do campoplantas do campo

Podemos falar de duacuteas clases de agriculturaPodemos falar de duacuteas clases de agricultura

bull Agricultura de secantildeo Agricultura de secantildeo soacute se rega coa soacute se rega coa chuvia Ex vide oliva trigo patacaschuvia Ex vide oliva trigo patacas

bull Agricultura de regadiacuteo Agricultura de regadiacuteo non lle chega a auga non lle chega a auga da chuvia e necesita ser regado Usa a auga da chuvia e necesita ser regado Usa a auga traiacuteda dos riacuteos ou pozos Ex arroz leituga traiacuteda dos riacuteos ou pozos Ex arroz leituga tomates pementos etctomates pementos etc

Os gandeiros coidan o gando eacute diciros Os gandeiros coidan o gando eacute diciros animais e logran deles produtos como o animais e logran deles produtos como o leiteleite os os ovosovos a a carne carne etcetc

Clases de ganderiacuteaClases de ganderiacutea

Gandariacutea intensiva Gandariacutea intensiva desenvoacutelvese en desenvoacutelvese en espazos cerrados como espazos cerrados como granxas e cortesgranxas e cortes

Gandariacutea extensiva Gandariacutea extensiva a criacutea de animais a criacutea de animais desenvoacutelvese en desenvoacutelvese en grandes espazos grandes espazos abertos como as abertos como as devesasdevesas

bullGandariacutea ovina dediacutecase aacute criacutea de ovellas xeralmente eacute extensiva

bullGandariacutea vacuacutea (ou bovina) dediacutecase aacute criacutea de vacas e touros A criacutea de reses

bravas eacute extensiva A de vacas leiteiras eacute preferentemente intensiva A

de reses para carne pode ser intensiva e extensiva xeralmente dependendo

da raza da vaca

bullGandariacutea porcina dediacutecase aacute criacutea de porcos A criacutea de porcos de raza

ibeacuterica eacute extensiva A de porcos brancos eacute intensiva

bullGandariacutea equina dediacutecase aacute criacutea de cabalos Normalmente eacute extensiva

bullGandariacutea caprina dediacutecase aacute criacutea de cabras Eacute extensiva preferentemente

en zonas de montantildea nas que eacute difiacutecil criar outras ganderiacuteas

bullGanderiacutea aviacutecola dediacutecase aacute criacutea de galintildeas pontildeedoras para obter ovos

ou aacute criacutea de polos para carne Eacute intensiva

bullGanderiacutea apiacutecola dediacutecase aacute criacutea de abellas en colmeas artificiais para ob-

ter mel e outros produtos como xelea e polen

Os pescadores capturan nos Os pescadores capturan nos riacuteos e maresriacuteos e mares o o peixe que comemospeixe que comemos

A A pesca fluvial pesca fluvial desenvoacutelvese nos riacuteos desenvoacutelvese nos riacuteos

AA pesca mariacutetima pesca mariacutetima desenvoacutevese en mares e desenvoacutevese en mares e oceacuteanosoceacuteanos

Os mineiros extraen das minas moitos Os mineiros extraen das minas moitos diamantes o ferro ou o petroacuteleodiamantes o ferro ou o petroacuteleo que move que move os cochesos coches

Quen son produtos elaboradosQuen son produtos elaboradosOs Os produtos elaboradosprodutos elaborados son os que fabrican son os que fabrican as persoas a partir dos produtos naturais ou as persoas a partir dos produtos naturais ou a partir doutros produtosa partir doutros produtos

Poacutedense elaborar nun Poacutedense elaborar nun tallertaller ou nas ou nas faacutebricasfaacutebricas

As persoas que As persoas que fabrican produtosfabrican produtos a partir a partir das materias primas traballan no sector das materias primas traballan no sector secundariosecundario

As actividades deste sector clasificaacutemolas en As actividades deste sector clasificaacutemolas en 2 grupos2 grupos

bullObreiros Obreiros Elaboran os Elaboran os produtos nas produtos nas faacutebricas ou faacutebricas ou industriasindustrias Usan grandes Usan grandes maacutequinas no proceso de maacutequinas no proceso de fabricacioacuten e elaboran fabricacioacuten e elaboran moitos produtos en moitos produtos en pouco tempopouco tempo

bull Artesaacutens Artesaacutens Elaboran os seus Elaboran os seus produtos nos produtos nos tallerestalleres coas coas suacuteas mans e con maacutequinas suacuteas mans e con maacutequinas sinxelassinxelas

Moitas persoas traballan Moitas persoas traballan prestando prestando servizosservizos aacute comunidade como os mestres aacute comunidade como os mestres os camareiros os meacutedicos os condutores os camareiros os meacutedicos os condutores de autobuacutes etcde autobuacutes etc

11 Meacutedicos e enfermeirosMeacutedicos e enfermeiros

22 Alcaldes e presidentes do gobernoAlcaldes e presidentes do goberno

33 Policiacuteas xuiacuteces e avogadosPoliciacuteas xuiacuteces e avogados

44 Dependentes das tendasDependentes das tendas

55 Actores coacutemicos e muacutesicosActores coacutemicos e muacutesicos

66 Fontaneiros e electricistasFontaneiros e electricistas

77 Xornalistas locutores e presentadoresXornalistas locutores e presentadores

88 Traballadores de hoteis e restaurantesTraballadores de hoteis e restaurantes

99 Mestres profesores e coidadoresMestres profesores e coidadores

1010Condutores de autobuses trens e taxistasCondutores de autobuses trens e taxistas

Que eacute a educacioacuten viariaQue eacute a educacioacuten viariaEacute a aprendizaxe e o respecto as Eacute a aprendizaxe e o respecto as normasnormas relacionadas coa relacionadas coa circulacioacuten e o traacuteficocirculacioacuten e o traacutefico para que peoacutens e condutores circulen de para que peoacutens e condutores circulen de forma seguraforma segura

bull Os peoacutensOs peoacutens debemos cruzar polos pasos de debemos cruzar polos pasos de peoacutens cando o semaacuteforo estea en verde peoacutens cando o semaacuteforo estea en verde Se non hai semaacuteforo debemos mirar a Se non hai semaacuteforo debemos mirar a ambos lados e asegurarnos que no pasan ambos lados e asegurarnos que no pasan vehiacuteculos antes de cruzarvehiacuteculos antes de cruzar

bullOs condutoresOs condutores deben respectar os sinais deben respectar os sinais de traacutefico e as indicacioacutens de policiacuteas de traacutefico e as indicacioacutens de policiacuteas locais Ademais de deterse nos pasos de locais Ademais de deterse nos pasos de peoacutens e conducir con prudenciapeoacutens e conducir con prudencia