Ursdag Shat o

Урсдаг шатны бүтэц Урсдаг шатны бүтэц зориулалт, онцлогзориулалт, онцлог, угсралт, , угсралт,

тохируулга /эскалатор/тохируулга /эскалатор/

“Өргөн тээвэрлэх машин төхөөрөмж” үндэсний холбоо

Урсдаг шатны зориулалт, төрөл, онцлог

• Зориулалт: Конвейерын тасралтгүй эргэлтээр хүнийг зөөвөрлөх үүрэгтэй. Хүний шилжих хөдөлгөөн ихтэй газар хэрэглэгдэнэ

• Ангилал: Налуу байрлалтай шаттай /ойролцоогоор 35 градус налуутай хийгддэг/, налуу байрлалтай шатгүй /10 хүртэл градусын налуу хийгддэг/, хэвтэй байрлалтай шатгүй /урсдаг зам/ гэсэн 3 янз байдаг. Бусад хийц хэлбэрийн хувьд олон янз байдаггүй

• Онцлог: Энгийн хийцтэй, найдвартай ажиллагаатай, осол аваарь гарах нөхцөл харьцангуй бага, техникийн үйлчилгээг сайн хийхийг шаарддаг онцлогтой

Урсдаг шатны бүтэц, ажиллах зарчим

• Үндсэн их бие буюу металл хийц• Хөтлүүр /мотор, редуктор, тормоз, хөтлөгч араа/• Хөтлөгдөгч хос араа• Дугуйт гинжин конвейр• Чангалагч араа, бул• Гинж чангалагч төхөөрөмж• Шатны хашлага• Хашлаганы хөдөлгөөнт бариул• Хөдөлгөөнт бариулны хөтлөгч бул• Гишгүүр, шат• Гишгүүрийн сам• Ослоос хамгаалах хэрэгслүүд• Удирдлагын шит• Тосолгооны систем• Гадна бүрхүүл

• Үндсэн их бие буюу металл хийц, Хөтлүүр /мотор, редуктор, тормоз, хөтлөгч араа/, Хөтлөгдөгч хос араа, Дугуйт гинжин конвейр, Чангалагч араа, бул, Гинж чангалагч төхөөрөмж, Шатны хашлага, Хашлаганы хөдөлгөөнт бариул, Хөдөлгөөнт бариулны хөтлөгч бул, Гишгүүр, шат, Гишгүүрийн сам, Ослоос хамгаалах хэрэгслүүд, Удирдлагын шит, Тосолгооны систем, Гадна бүрхүүл

• Конвейерын гинж

• Гинжны төрлүүд• Хөдөлгөөнт бариулны эргэх хэсэгт байрлах эргэлдэгч

тулгуур

• Гишгүүр

Урсдаг шатны ослоос хамгаалах хэрэгсэллүүд

• Урсдаг шатыг яаралтай зогсоох СТОР унтраалга • Шат блинтусны завсар юм хавчуулагдсан үед ажиллагааг зогсоох

блокировка • Шатны гишгүүр, шалны шүдтэй тавцангийн хооронд юм хавчуулагдах

үед ажиллагааг зогсоох унтраалга • Гар тулах хөдөлгөөнт резин далд орох хэсэгт юм хавчуулагдах үед

ажиллагааг зогсоох унтраалга • Шатны гишгүүр гинжтэй холбогдох бэхэлгээ суларсан үед ажиллагааг

зогсоох унтраалга • Хүчний гинж сулрах буюу тасарсан үед ажиллагааг зогсоох унтраалга• Шатны гишгүүр эвдэрсэн буюу горим алдагдсан үед ажиллагааг

зогсоох унтраалга • Гэрэлтэгч диодын мэдрэгч байна. Энэ нь асч унтарч байвал гарсан

зөрчлийг арилгаад эскалаторыг дахин ажиллагаанд оруулна. Байнга асч байвал зааврын дагуу техникийн үйлчилгээ хийх шаардлагатай.

• Шат дэмжих роликийн завсар юм хавчуулагдсан үед ажиллагааг зогсоох блокировка

•

Захиалгаар нэмж байрлуулж болох ослоос хамгаалах хэрэгслүүд

• Эскалатор эсрэг эргэх нөхцөлд түүний ажиллагааг зогсоох ослоос хамгаалах тоноглол

• Хүнгүй үед урсдаг шатны хөдөлгөөний хурдыг хязгаарлагч • Үндсэн гинж тасрах буюу түүний хөдөлгөөний хурд ихэссэн үед

эскалаторыг зогсооно. • Тоормосны наклад хэт элэгдсэн нөхцөлд түүний ажиллагааг

зогсоох ослоос хамгаалах тоноглол. • Гар тулах хөдөлгөөнт тууз тасрах буюу сунасан үед түүний

ажиллагааг зогсоох ослоос хамгаалах тоноглол • Гар тулах хөдөлгөөнт тууз тасрах буюу зогссон үед түүний

ажиллагааг зогсоох унтраалга. • Гар тулах хөдөлгөөнт тууз өнхрүүлэг дээр шилжих үед түүнийг

цахилгаанжихаас хамгаалах хэрэгсэл

Урсдаг шатыг угсрахад барилгын

гүйцэтгэгчээс хийх шаардлагатай ажил

Барилгын хийцийн талаар

• 1. Эскалаторийг суурилуулахад шаардагдах бүх нүхүүдийг гаргах.• 2. Суурилуулах тулгуур болох даацын хавтанг бэхлэх.• 3. Угсаргаа явуулах зай талбайг чөлөөлөх.• 4. Эскалаторын доош суух хэсгийн чийгний хамгаалалт, галын аюулгүй

нөхцлийг хангах.• 5. Угсаргаа хийх газрын шал, таазны заслын ажлыг дуусгах.• 6. Угсаргааны ажил явагдах эргэн тойронд хаалт хамгаалалт хийгдсэн

байх.• 7. Гадна хаалт хамгаалалт, заслыг хийсэн байх.• 8. Эскалаторын шалтай огтолцох хэсэгт хаалт хамгаалалт хийх.• 9. Зэрэгцээ байрлах эскалаторын хоорондох хаалт хамгаалалтыг хийх• 10. Эскалатор суух нүхний ирмэгийг засах.• 11. Эскалатор суурилуулах газар тоног төхөөрөмжид хүрч ажиллах зай

талбайг чөлөөлсөн байх.• 12. Эскалаторын ойр орчмын заслын ажлыг бүрэн гүйцэтгэх.• 13. Зорчигч ямар нэг юманд мөргөх, шүргэх нөхцлийг байлгахгүй байх.

Гар түших хөдөлгөөнт бариулаас 500 мм, шалнаас дээш 2100 мм зайд ямар нэг гадны зүйл байж болохгүй.

• 14. Барилгын галын аюулаас хамгаалах системд холбогдсон байна.

Цахилгаан холболтын талаар

• Эскалаторын машины хэсэгт хүрэх цахилгаан шугам татах.

• Машины хэсэгт техникийн үйлчилгээ хийх цахилгааны шугам татах.

• Машины хэсэгт газардуулгын шугам татах.• Эскалаторын дээд, доод хэсэгт гэрэлтүүлгийн утас,

унтраалгыг байрлуулах.• Гэрэл цацруулагч, чанга яригч, анхааруулах

тэмдэглэл зэрэг тусгай тоноглолыг суурилуулах.• Галд үл шатах хаалтанд зориулсан дээд, доод

талд тус бүр 2 ширхэг цахилгаан хүчдэлгүй утас татах.

Суурилуулах, тохируулах ажиллагааны заавар

• Угсралт, суурилуулалтын өмнөх бэлтгэл ажил:• Суурилуулалтын хэсгийг 4-6 хүний бүрэлдэхүүнтэй

бүрдүүлэх ба нэг туршлагатай ажилтан, нэг цахилгаанчин байх.

• Баглаа боодол задлах болон хүлээн авах, хадгалах ажлын чанар нь суурилуулалтын ажиллагаа болон бүтээгдэхүүний чанарт нөлөөлнө.

• Суурилуулалтанд ажиллах хүмүүсийн аюулгүй ажиллагаанд мөрдөх журам.

• Урсдаг шатны хонгилын хийцийн хэмжээсийг шалгах. Өргөх өндөр, дээд, доод тулгууруудыг шалгах.

Урсдаг шатны их биеийг өргөх болон холбох • Ихэвчлэн нийлүүлэх болон өргөх ажиллагааг тусгай хүмүүс хийх бөгөөд

тус хүмүүс нь өөрсдийн туршлагад тулгуурлан гүйцэтгэнэ. Хэрэв их бие салангид биш цулаараа ирсэн байвал холболтын ажиллагаа шаардлагагүй болно. Рамыг угсрах ажиллагаа газар дээр болон дүүжин байдлаар хийгдэж болно. Урсдаг шатыг байрлуулахад налуугын өнцгийг 0,5%-иас ихээр өөрчилж болохгүй.

• Шатны хэсгүүдийн суурилуулалт : Их биед шатны ихэнх хэсгийг угсарсан байдаг. Урсдаг шатны их биеийг түүнийг суурилуулсны дараа шатыг өргөхөд хэрэглэсэн татлагуудыг салгана. Урсдаг шатны гинжийг холбож түгжээс тээглүүрүүдийг хийнэ

Тусгайлан доорх зүйлсийг сайтар анхаарах хэрэгтэй• 1. Шүдэт тавцан болон шатны гишгүүрийн хооронд 3мм зайтай

байх ба бусад талаараа хоорондоо шүргэхгүй байх ёстой.• 2. Эргэж буй хэсгийн төгсгөлд шат зөөлөн эргэх ёстой.• 3. Гишгүүрийн зам нийлж байгаа хэсгээр гишгүүрийн дугуй

өнхрөхдөө дуу чимээ чичэргээгүй байна.• 4. Хөтлөгч дугуй зогсоолын чиглүүлэгч цагиргаар зөөлөн

өнхөрч байна.• Зогсоох болон ажиллуулж эхлэх үед харилцан хөдлөх хэсгийн зай

завсрын хэмжээнүүдийг шалгаж хэвийн нөхцөлд хөтлөх дугуйг нэг гараар эргүүлнэ. Хэрэв хөдөлгөж чадахгүй бол дахин тохируулга хийх бөгөөд босго шатнуудыг нарийвчлан шалгаж үзнэ.

• Шил баригчийн суурилуулна

• Хажуугын хашлагыг суурилуулна.

• Шилийг суурилуулах: Шилийг суурилуулахын өмнөх гадна талын бүрхүүлийг угсарна.

• а. Шилний уртын хэмжээтэй ижлээр шилний доод хэсэгт жийргэвч дэрийг тааруулан огтлож тавина.

• в. Шилний босоо болон дагуу хэсгийг зөв чиглүүлж аажмаар тохируулах бөгөөд дагуу чигийн алдаа 2мм-ээс ихгүй байх.

• г. Дунд хэсэг дэх шилний дээд ирмэгний хазайлт нь зэргэлдээ буй шилтэй 2мм-ээс ихгүй байхаар байрлана. Үүнийг резинэн жийргэвчээр өөрчилж тохируулна.

• д. Шилнүүдийн уулзалт амсрууд хоорондын зай ижил байна

Гар бариулын замыг суурилуулах

• Төгсгөлийн гар бариулын замыг суурилуулах • а. Шилний төгсгөлийн хэсгийг суурилуулсаны дараа хоёр талдаа

наалдагч туузыг шилний ирмэг хэсэгт тохируулан наана. Үүний дараа зурагт үзүүлсэний дагуу төгсгөлийн булангийн замыг угсрах ёстой.

• б. Шилний тахир хэсгийн сууринаас бариулын зам суурилуулах хавтгайг салгаж авна. Үүний дараа төгсгөлийн шилийг махир бариулын замд угсарна.

• в.Төгсгөлийн бариул замыг хөдөлгөж түүний хэмжээсийг шалгана. • Хөдөлгөөнт замын дунд хэсгийг суурилуулах • 1. Шилний дээд хуванцар жийргэвчийг зам төмрийн холбогдох хэсэгт

хоорондоо 20мм зайтай буюу уулзвараас хоёр тийш ижил зайд тавина.• 2. Хамгийн доод үзүүрт байх хуванцар жийргэвчийг доод тахир замын

дээд ирмэгээс 50мм зайд тавина.• 3. Шилэн хашлаганы уулзаж байгаа хэсэгт хуванцар жийргэвчийг хоёр

шилний амсрыг нийлүүлэн тавина. • 4. Дээр дурьдсанаас бусад хэсэгт хуванцар жийргэвчийг 500мм тутамд

нэгийг тавина.

Дотор талын хаалтуудыг суурилуулах • Эхлээд гар бариулын замын булангын хэсгийг угсрана. Мөн гадна бүрхүүлийг

угсрах бөгөөд дараа нь дотор талын хаалтуудыг угсарна. Дотор талын бүрхүүл хаалтыг хийхдээ доороос дээшээ дараалалтайгаар хийж гүйцэтгэнэ.

• Гар бариулын хөтлөх төхөөрөмжийн тохируулга • Урсдаг шатанд түүний дээд хэсэгт байрлах моторын дээд дамраас гинжээр

дамжин хөдөлгөөн ирнэ. Хөдөлгөөнт гар бариул нь шахах дамрын тусламжтайгаар хөдөлгөөнийг авч эргэнэ. Хэрэв шатны өгсөлтийн урт 4,5м-ээс илүү бол шатанд 2 хөтлөх төхөөрөмж тоноглогддог. 2 дахь хөтлөх төхөөрөмж нь их биеийн дунд хэсэгт байрлана. Үүнээс гадна 2 дахь гар бариулын гинж дамар болон бусад төхөөрөмжүүдийг суурилуулалтын үед нэмж гүйцэтгэж тохируулна.

• Түүнчлэн 2 дахь гинжий чангалах төхөөрөмжийг суурилуулалтын явцад дахин тохируулна. Их биед үүнийг бэхлэхдээ босоо хэсгүүдэд сайтар тэмдэглэх бөгөөд буцааж тавихдаа уг байрлалыг алдалгүй тавина

Хөдөлгөөнт гар бариулын хөтлөх төхөөрөмжний тохируулга.• а. Гар бариулын хөтлөх дамар, гар бариулын дотор ирмэг хоорондох зайг

урасдаг шатыг дээш болон доош явуулж үзэн зурагт үзүүлсэний дагуу 0,5мм байхаар тохируулна.Хөдөлгөөнт бариулыг баруун зүүн талуудыг тохируулна. Дээш болон доош шилжих үед хөдөлгөөнт бариулын замын байрлал хөтлөх төхөөрөмжид орж ирэх үед шилжих зам нэг талруугаа шахаж байрласан байна.

• б. Зурагт үзүүлсэний дагуу хөдөлгөөнт бариулын хөтлөгчийн гинжний чангалгааг тохируулна. А болон С гинжинд гинжний чангалагчийн С дамрыг султгах байдлаар тохируулна. Дээрх гинжнүүдийн тохируулагыг тус тусад нь хийнэ. Гинжний дунд хэсэг 5кг-аар түлхэх үед түүний шилжих хөдөлгөөн 20±³ мм байна. Хэмжилтийг урсдаг шатны ажиллагааг зогсоосоны дараагаар хийж гүйцэтгэнэ.

Гар бариулын суурилуулалт

• -Хөдөлгөөнт бариулыг дараахь журмын дагуу суурилуулна:• а.Хөдөлгөөнт бариулыг тусгай зориулсан тосоор сайтар үрж тосолно.

Гэвч замын дунд хэсгийг тос хүрэх ёсгүй үүнийг сайтар анхаарах хэрэгтэй.

• б. Шахах дамрыг шалгаж тохируулна.

• г. Гар бариулыг зам дээр суурилуулах. Замын доод хэсэгт гар бариулыг амсуулна. Энэ үед бөх бат хутга хэрэглэнэ. Отверткыг хөдөлгөөнт бариул хийхэд ашиглаж болохгуй учир нь зурж гэмтээх талтай.

• д.Хөдөлгөөнт бариул угсарах буюу задлах хэсэг болон зам холбох хэсэг хүртэл 2 метр буюу түүнээс дээш зайтай байна.

• е.Хүмүүс хөдөлгөөнт бариулын дээд болон доод хэсэгт зогсоод бариулыг доош хүчтэй татна. Эхлээд татах үед маш их зуулттай байна гэхдээ гараа суллаж болохгүй аажмаар энэ эсэргүүцэл хөдөлгөөнт бариул замын ихэнх хэсэгт суунгуут багасан улмаар хөдөлгөөнт бариул замруу шилжиж орно.

• Гэрэлтүүлгийн аппаратыг суурлуулах • Утасны холболт. Цахилгааны утсыг холбох, гэрлийг холбох

схем зургуудын дагуу холболтыг гүйцэтгэнэ. • Аюулгүйн төхөөрөмж суурилуулах • Дотор талын хаалтыг суурилуулах:• Сүүлийн гишгүүрүүдийг суурилуулах (үлдсэн гишгүүрүүд)

• Цахилгаан соронзон тоормосны тохируулга- ЦСТ-ны мушгих хүчийг ажиллагааны үед тохируулна. Гэвч

тохируулга үргэлжилж байхад , хоосон ачаалалын үед доошоо явж байхад зогсох зай 200-1000мм биш бол дахин тохируулна.

- Дээрхи тохируулгыг давтан хийснээр зогсох зайг 300мм болгоно.- Мушгих хүчийг тохируулсы дараа боолтны цоожлогчийг хийж

цоожилно.

• Тайлбар: - Хэрэв давтан хийх тохируулгын үед пүрш тус бүрийн ажиллагаа

жигд бус байвал тохируулгыг боолт тус бүрийг чангална. (Их биеийн хэсэгт пүршний даравч хүрч буй эсэхийг шалгах

ёстой.)

Урсдаг шатны хөтлөх төхөөрөмжийг тохируулах

• Урасдаг шатны хөтлөх төхөөрөмжийг ажилгааны явцад тохируулна. Тохируулгын үед гараар хөтөлж тохируулах арга нь тохиромжтой байдаг. /Зураг 4.2/ Эхлээд тоормозны гар суллагчыг сууриллуулна. Үүний дараа хөтлөх төхөөрөмжийн хажуу талд зогсож тоормозыг суллагчын үзүүр дээр гишгэж тоормозыг чөлөөтэй болгоно. Моторын гол дээр суусан эрчлүүр дугуйг эргүүлж урасдаг шатыг гараар ажиллуулж болно. Ажилгааны дараа тоормоз суллагчыг чөлөөлж байранд нь оруулна.

• 4.3 Арron хавтгай болон шатны хооронд завсарын тохируулгыг эскалаторын ажилгаа болон зочигчын аюулгүй байдалд энэ зай чухал юм. Хэрэв энэ зай их байвал урасдаг шатны ажилгааны явцад зорчигчын хөл /гутал/ арron хавтгайд хүрэх болон хувцасны доод ирмэг арron хавтгайн дагуу уг зайгаар татагдан орж орооцолдох аюул тулгарч болзосгүй. Хэрэв дээрхи зай хэтэрхий бага бол шатны хажуу талууд арron хавтгатай шүргэлцэж дуу чимээ үүсгэнэ. Иймээс дээр дурьдсан нөхцөлд урасдаг шатны хэвийн ажиллагааг алдагдуулах юм. Энэ зай нь угсралтанд их ач холбогдолтой болохыг хавсаргасан байдаг. Үүлчилгээ тохируулгын явцад энэ байрлалыг сайтар шалгахыг онцлон тэмдэглэж байна. Дээрхи зарчимыг шалгах болон тохируулах.

• а) Зурагт үзүүлсэнчлэн арron хавтгай гадаргуу болон бүх шатны талуудын хоорндын зай баруун зүүн талын хэмчээсүүд зураг 4.3-д үзүүлсэнчлэн хүснэгт 4.3-д суурилуулалтын тохируулгын хэмжээсийг заасан байна.

• б) Тусгайлан заасан хэмжээсийн зөвшөөрөглсөн хязгаарт урасдаг шат дээшлэх болон гишгүүрүүд налуу байрлалд ороход арron хавтгайн завсарууд /зайнууд/ стандарт хэмжээг үргэлжлүүлэн хадгалдаггүй. Арron хавтгай болон гишгүүрүүдийн хооронд ямар нэг авцалдаа болон мөргөлдөх зүйл байхгуй байдаг. Түүнчлэн шатны доогуур чиглүүлэгчийн аль ч хэсэг ойртож ирхэд дээрхи асуудал орохгүй. Тохируулгын үед арron өнцгийн төмрийг шилжүүлэх аргаар тохируулна.

Туршилт засварт хавсаргадсан цахилгаан утасны бүдүүвчийг шалгах

• Бүх байрлал дахь утсан холболтууд буруу зэв хэсгийг сайтар шалгана. Тослох төхөөрөмжөөр дамжуулах тослоход шаардах хэсгүүдэд тос нэмж хийнэ. Дараахи нөхөцлүүдэд тохируулга болон гэмтлийн нарийвчалсан шалгалт хийх

• -Хэвийн бус дуу чимээ • -Мөргөж доргих • -Залгууруудын ажилгааны хэвийн бус байдал • -Хэв төрөх хэмжээсийн гажилт хөдөлгөөнт хэсгүүдийн гацалт буруу

ажиллагаа.

• Их биеийг бэхлэх : Арлын дээд хэсэгт дээрхи ажилууд хийгдэсний дараа их биений тулах тулгуурын хавтгайн булан төмөрт урсдаг шатны дээд хэсгийн дээд хавтгайг гагнаж бэхлэнэ. Их биеийн хөдөлгөөнийг аралын шилжилтыг хязгаарлах булан тулгууруудыг үндсэн хавтгайд гагнаж өгнө ингэснээр их биеийг урасдаг шатны уртын дагуу чиглэлд уян байдлаар зохицно.

Суурилуулж дууссаны дараа засаж сэргээх ажиллагаа

• 5.1 Урасдаг шатны эргэн тойронд шалны хажуу хэсэг суурилуулалтын дараагаар урсдаг шатны эргэн тойронд ус болон шороо машины өрөөрүү нэвтрэн орохоос болгоомжлох хэрэгтэй. Учир нь машины өрөө гишгих давцангын доор байдаг. Урасдаг шатны хаалт зэвэрдэггүй ган төмрүүдэд шавар үсэрч наалдахаас болгоомжлох хэрэгтэй, учир нь эдгээр чимэглэлийн хэсгийг зэврүүлнэ. Иймээс үүнд онцгой анхаарах хэрэгтэй, түүнчлэн машины өрөөрүү ус орохгүй байх арга хэмжээг авах хэрэгтэй.

• 5.2 их биений гадна талын чимгэлэх хаалтнуудыг хэрэглэгч хариуцна. Уг материалыг хэрэглэгчийн үзэмжээр сонгоно. Энэ нь нэг талаас их биеийн дотор байгаа эд анги хамгаалах нөгөө талаас өнгө үзэмж сайхан байлгах үүрэгтэй юм. Хаалтын материалууд нь ихэвчлэн зэвэрдэггүй гэн хавтан суурь болон тольт гэн хавтанцраар хийгддэг. Галд тэсвэртэй модонцор чимэглэлийн хавтанцараар хийж болно. Харин хэврэг болон шатамхай материалаар хаалт хийж болохгүй. Гадна талын чимэглэлийн хавтанцарын жин нь 196 н*м²-аас бага байна.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа