ULIBTK13 Bildiri Ozetleri Kitap

ULIBTK’ 13 BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

Editörler

Prof. Dr. Haşmet TÜRKOĞLU

Prof. Dr. Aydın DURMUŞ

Yrd. Doç. Dr. Lütfü NAMLI

Arş. Gör. Cengiz Görkem DENGİZ

Arş. Gör. Muhammet ÖZDOĞAN

Arş. Gör. Kadir KAYA

Arş. Gör. Onur YONTAR

SAMSUN

2013

19. ULUSAL ISI BİLİMİ ve TEKNİĞİ

KONGRESİ

09 - 12 Eylül 2013

ULIBTK’ 13

BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü

Editörler


Prof. Dr. Aydın DURMUŞ






SAMSUN

2013

19. ULUSAL ISI BİLİMİ ve TEKNİĞİ

KONGRESİ

09 - 12 Eylül 2013

ULIBTK’ 13 19. Ulusal Isı Bilimi ve Tekniği Kongresi, 9-12 Eylül 2013, SAMSUN

ii

ÖNSÖZ

Ulusal Isı Bilimi ve Tekniği Kongreleri (ULIBTK), 1977 yılından bu yana Türk Isı Bilimi ve Tekniği

Derneği (TIBTD) öncülüğünde iki yılda bir farklı bir üniversitede düzenlenmektedir. Bu kapsamda 19. Ulusal Isı

Bilimi ve Tekniği Kongresi (ULIBTK’13), 09-12 Eylül 2013 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi’nde Makina Mühendisliği Bölümü organizasyonuyla düzenlenmektedir. Kongre ulusal

düzeyde düzenlenmesine rağmen, kurumsallaşmış ciddi bir kongre olmasından dolayı uluslararası katılımlar da

gerçekleşmektedir. Kongre dili Türkçe’dir. Ancak uluslararası katılımcılar bildirilerini İngilizce sunabilmekte ve

bu bildiriler Kongre Bildiriler Kitabı’na İngilizce basılabilmektedir.

Ulusal Isı Bilimi ve Tekniği Kongreleri, Üniversitelerimizin, Yüksek Teknoloji Enstitülerimizin, Kamu ve özel

kurumlarımızdaki araştırma-geliştirme bölümlerinin ısı bilimi ve tekniği uygulamaları konusunda yapılan son

çalışmalarını ilgili kamuoyuna duyurarak bilimin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bunun

yanında üniversitelerimizde, enstitülerimizde ve araştırma-geliştirme kurumlarımızda oluşan bilgi birikimini

uygulayıcılar ve bilimsel çevreler ile paylaşmayı amaçlayan ve alanında en eski ve geleneksel, aynı zamanda en

geniş kapsamlı ve katılımlı kongredir. Ayrıca 19. kongrenin Üniversitemizde düzenlenmesi, Üniversitemizin

ismiyle bütünleşmesi açısından da ayrı bir öneme sahiptir.

Ülkelerin gelişmişliğinin bir göstergesi olan enerji üretim ve tüketimi, günümüzde önemini daha da artırarak

adeta ülkelerin ekonomik ve hatta siyasi özgürlüğünün belirleyicisi konumuna gelmiştir. Bunun dışında kıt olan

enerji kaynaklarını ve artan enerji talebi, enerji fiyatlarının gün geçtikçe artmasına neden olmaktadır. Mevcut

enerji kaynaklarının aşırı kullanımının diğer bir neticesi olan küresel ısınma ise bir başka tehdidi

oluşturmaktadır. Bütün bu nedenler son yarım yüzyılda bilim adamlarının ve ülke yöneticilerinin üzerinde en çok

durdukları konuları oluşturmaktadır. Bu bağlamda ülkeler küresel ısınmanın geleceğimizi tehdit eden etkisinden

kurtulmak için, bir taraftan daha az enerji kullanarak aynı işi yapan makinalar üretmeye çalışırken, diğer taraftan

da dışa bağımlı olmayan ve küresel ısınmaya etkisi olmayan yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik

etmektedirler.

Enerjinin en yaygın kullanım şekli ise; ısı enerjisi şeklinde olanıdır. Dolaysıyla ısı tekniğindeki bütün gelişmeler

enerji üretim ve tüketimini hatta genel tüketimi doğrudan etkilemektedir. Nihai ürünlerdeki enerji girdisinin ucuz

olması, o ürünün satış fiyatının belirlenmesinde rol oynamakta ve ülkelerin uluslararası rekabet gücünü

artırmaktadır. Bütün bu etkileri göz önüne aldığımızda enerjinin neden çok önemli olduğu kendiliğinden ortaya

çıkmaktadır. Bu amaçla, iş yapabilme kabiliyeti olarak da tanımlanan enerjiyi kullanırken minimum enerji ile

maksimum işin yapıldığı sistemlerin kurulmasının bilim adamlarının en önemli görevidir.

Bu görev ve sorumluluğun bilincinde gerçekleştirilecek 19. Ulusal Isı Bilimi ve Tekniği Kongresi’ne

(ULIBTK’13) yaklaşık 400 bilim insanının katılması beklenmektedir. Dört ayrı salonda eş zamanlı olarak 48

paralel oturumda 200’ü sözlü ve 68’i poster sunum olmak üzere toplam 268 bildiri sunulacaktır. Bu manada

kongrenin gerçekleşmesinde emeği geçen tüm kurum, kuruluş ve kişilere buradan teşekkürlerimizi sunmayı bir

borç biliriz. Kongre katılımcılarına da iyi ve yararlı bir kongre geçirmelerini dileriz.

Prof.Dr. Aydın DURMUŞ



iii

KURULLAR

ONUR KURULU

Prof. Dr. Hüseyin AKAN (OMÜ Rektörü)

Prof. Dr. Fehmi YAZICI (OMÜ Müh. Fak. Dek.)

Prof. Dr. Erdem KOÇ (OMÜ Mak. Müh. Böl.)

DÜZENLEME KURULU


Prof. Dr. Bekir Zühtü UYSAL

Prof. Dr. Nuri YÜCEL

Prof. Dr. Mehmet KOPAÇ

Prof. Dr. Aydın DURMUŞ (Başkan)

Yrd. Doç. Dr. Lütfü NAMLI (Başkan Yrd.)

YÜRÜTME KURULU

Prof. Dr. Aydın DURMUŞ (Başkan)

Yrd. Doç. Dr. Lütfü NAMLI (Başkan Yrd.)

Doç. Dr. Bahattin TOPALOĞLU

Doç. Dr. Bahtiyar ÖZTÜRK

Doç. Dr. Hakan ÖZCAN

Yrd. Doç. Dr. İbrahim KELEŞ

Yrd. Doç. Dr. Kemal YILDIZLI

Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÖZBEY

SEKRETERYA

Arş. Gör. Mevlüt GÜRBÜZ

Arş. Gör. Mahmut Can ŞENEL

Arş. Gör. Murat KAPUSUZ

Arş. Gör. Bilal SUNGUR


Arş. Gör. Erkan ÖZTÜRK





iv

BİLİM KURULU

A. Cihat BAYTAŞ, İTÜ

A. Filiz BAYTAŞ, İTÜ

A. Muttalip ŞAHİNARSLAN, İnönü Ün.

Abdullah AKBULUT, Dumlupınar Ün.

Abdulvahap YİĞİT, Uludağ Ün.

Abdurrahman KILIÇ, İTÜ

Adnan MİDİLLİ, Recep Tayyip Erdoğan Ün.

Adnan SÖZEN, Gazi Ün.

Ahmet ARISOY, İTÜ

Ahmet CAN, Trakya Ün.

Ahmet CİHAN, Trakya Ün.

Ahmet DURMAYAZ, İTÜ

Ahmet ERDİL, Kocaeli Ün.

Ahmet KAYA, Kahramanmaraş Sütçü İmam Ün.

Ahmet Korhan BİNARK, Marmara Ün.

Ahmet PINARBAŞI, Adıyaman Ün.

Ahmet TANDIROĞLU, Erzincan Ün.

Ahmet ÜNAL, KTÜ

Akın B. ETEMOĞLU, Uludağ Ün.

Ali DURMAZ, Gazi Ün.

Ali ECDER, Boğaziçi Ün.

Ali ERİŞEN, Kırıkkale Ün.

Ali GÜNGÖR, Ege Ün.

Ali Kemal YAKUT, Süleyman Demirel Ün.

Ali KOÇ, Mustafa Kemal Ün.

Ali PINARBAŞI, Yıldız Teknik Ün.

Alican DALOĞLU, KTÜ

Arif HEPBAŞLI, Yaşar Ün.

Asaf VAROL, Fırat Ün.

Atakan AVCI, Uludağ Ün .

Atilla BIYIKOĞLU, Gazi Ün.

Atilla BİLGİN, KTÜ

Atilla KOCA, Gazi Ün.

Aydın DİKİCİ, Fırat Ün.

Aydın DURMUŞ, OMÜ

Ayla DURMUŞ, OMÜ

Ayşegül ÖZTÜRK, Trakya Ün.

Aytunç EREK, Dokuz Eylül Ün.

Bahattin TOPALOĞLU, OMÜ

Bahri ŞAHİN, Yıldız Teknik Ün.

Bahtiyar ÖZTÜRK, OMÜ

Barbaros ÇETİN, Bilkent Ün.

Bayram ŞAHİN, Erzurum Teknik Ün.

Bedri YÜKSEL, Balıkesir Ün.

Bekir Zühtü UYSAL, Gazi Ün.

Beşir ŞAHİN, Çukurova Ün.,

Betül AYHAN SARAÇ, KTÜ

Burhan ÇUHADAROĞLU, KTÜ

Bülent YEŞİLATA, Harran Ün.

Cahit KURBANOĞLU, İstanbul Medeniyet Ün.

Cemil YAMALI, ODTÜ

Cengiz YILDIZ, Fırat Ün.

Cevdet Emin EKİNCİ, Fırat Ün.

Cihat ARSLANTÜRK, Atatürk Ün.

Dilek KUMLUTAŞ, Dokuz Eylül Ün.

Durmuş KAYA, Karabük Ün.

Ebru KAVAK AKPINAR, Fırat Ün.

Ebru MANÇUHAN, Marmara Ün.

Ediz PAYKOÇ, Orta Doğu Teknik Ün.

Emine ÖZTÜRK, Cumhuriyet Ün.

Emre TURGUT, Fırat Ün.

Erdal KILIÇ, OMÜ

Erdem KOÇ, OMÜ

Erol ARCAKLIOĞLU, Karabük Ün.

Ertan BAYDAR, KTÜ

Ertan BUYRUK, Cumhuriyet Ün.

Feridun ÖZGÜÇ, İTÜ

Fevzi GÜLÇİMEN, Tunceli Ün.

Fikret YÜKSEL, Yalova Ün.

Filiz İÇİER, Ege Ün.

Gamze GENÇ, Erciyes Ün.

Güçlü YAVUZCAN, Gazi Ün.

Gülden GÖKÇEN AKKURT, İzmir Yüksek

Teknoloji Ens.

Gülşah ÖZIŞIK, Erciyes Ün.

H. Hüseyin DURMAZUÇAR, Cumhuriyet Ün.

H. İbrahim ACAR, Cumhuriyet Ün.

H. İbrahim SARAÇ, Kocaeli Ün.

H. Serdar YÜCESU, Gazi Ün.

H. Rıza GÜVEN, İstanbul Ün.

Habib UMUR, Uludağ Ün.

Habip ASAN, Türk Patent Enstitüsü

Hacı Mehmet ŞAHİN, Gazi Ün.

Hafit YÜNCÜ, ODTÜ

Hakan BAYRAKTAR, KTÜ

Hakan Fehmi ÖZTOP, Fırat Ün.

Hakan KARAKAYA, Batman Ün.

Hakan ÖZCAN, OMÜ

Halit KARABULUT, Gazi Ün.

Hasan BAYINDIR, Dicle Ün.

Hasan Rıza GÜVEN, İstanbul Ün.

Haşmet TÜRKOĞLU, Gazi Ün.

Haydar EREN, Fırat Ün.

Haydar KÜÇÜK, Recep Tayyip Erdoğan Ün.

Hüsamettin BULUT, Harran Ün.

Hüseyin AKILLI, Çukurova Ün.

Hüseyin AYDIN, Batman Ün.

Hüseyin BULGURCU, Balıkesir Ün.


v

BİLİM KURULU

Hüseyin GÜNERHAN, Ege Ün.

Hüseyin YAPICI, Erciyes Ün.

İ. Cem PARMAKSIZOĞLU, İTÜ

İ. Gökhan AKSOY, İnönü Ün.

İ. Hakkı TAVMAN, Dokuz Eylül Ün.

İ. Tekin ÖZTÜRK, Kocaeli Ün.

İbrahim DİNÇER, UOIT

İbrahim UZUN, Kırıkkale Ün.

İhsan DAĞTEKİN, Fırat Ün.

İlhami HORUZ, Gazi Ün.

İrfan KARAGÖZ, Uludağ Ün.

İsak KOTCİOĞLU, Atatürk Ün.

İsmail ÇALLI, Sakarya Ün.

İsmail TEKE, Yıldız Teknik Ün.

İsmet SEZER, Gümüşhane Ün.

Javid SAFAROV, Rostock Ün.

Kadir AYDIN, Çukurova Ün.

Kadir BAKIRCI, Atatürk Ün.

Kadir BİLEN, Atatürk Ün.

Kadir KIRKKÖPRÜ, İTÜ

Kazım PIHTILI, Fırat Ün.

Kemal KUVVET, Gümüşhane Ün.

Kemal TANER, Osman Gazi Ün.

Kenan YAKUT, Atatürk Ün.

L. Berrin ERBAY, Osman Gazi Ün.

Levent BALLİCE, Ege Ün.

Levent ÇOLAK, Başkent Ün.

Lütfullah KUDDUSİ, İTÜ

Lütfü NAMLI, OMÜ

M. Akif CEVİZ, Atatürk Ün.

M. Barış ÖZERDEM, İYTE

M. Haluk AKSEL, ODTÜ

M. Pınar MENGÜÇ, Özyeğin Ün.

M. Serdar GENÇ, Erciyes Ün.

Mahmut Dursun MAT, Niğde Ün.

Mecit SİVRİOĞLU, Gazi Ün.

Mehmet Emin ARICI, KTÜ

Mehmet KANOĞLU, Gaziantep Ün.

Mehmet KOPAÇ, Bülent Ecevit Ün.

Mehmet ORHAN, Pamukkale Ün.

Mehmet YILMAZ, İnönü Ün.

Melda ÇARPINLIOĞLU, Gaziantep Ün.

Mesut GÜR, İTÜ

Mithat AKGÜN, Ordu Ün.

Muammer ÖZGÖREN, Selçuk Ün.

Muammer KALYON, GYTE

Muhiddin CAN, Uludağ Ün.

Murat Kadri AKTAŞ, TOBB ETÜ

Mustafa ACAR, Süleyman Demirel Ün.

Mustafa EYRİBOYUN, Bülent Ecevit Ün.

Mustafa İLBAŞ, Gazi Ün.

Mustafa Kemal İŞMAN, Bursa Teknik Ün.

Mustafa ÖZBEY, OMÜ

Mustafa SARIOĞLU, KTÜ

Nadir İLTEN, Balıkesir Ün.

Nafiz KAHRAMAN, Erciyes Ün.

Necdet ALTUNTOP, Erciyes Ün.

Necdet ÖZBALTA, Ege Ün.

Nesrin KAYATAŞ, Erciyes Ün.

Nevin SELÇUK, ODTÜ

Nevzat ONUR, Çankaya Ün.

Nihal UĞURLUBİLEK, Osmangazi Ün.

Nihat YILDIZ, Cumhuriyet Ün.

Nilüfer EĞRİCAN, Yeditepe Ün.

Numan YÜKSEL, Bursa Teknik Ün.

Nurdil ESKİN, İTÜ

Nureddin DİNLER, Gazi Ün.

Nuri KAYANSAYAN, Dokuz Eylül Ün.

Nuri YÜCEL, Gazi Ün.

Oğuz TURGUT, Gazi Ün.

Okan ÖZGÖNENEL, OMÜ

Oktay ÖZCAN, Bahçeşehir Ün.

Olcay KINCAY, Yıldız Teknik Ün.

Orhan AYDIN, KTÜ

Orhan BÜYÜKALACA, Korkutata Ün.

Orhan DURGUN, KTÜ

Ömer ÇOMAKLI, Atatürk Ün.

Ömer KAYNAKLI, Uludağ Ün.

Önder KIZILKAN, Süleyman Demirel Ün.

Ramazan KÖSE, Dumlupınar Ün.

Recep YAMANKARADENİZ, Uludağ Ün.

Rüknettin OSKAY, ODTÜ

Sadık KAKAÇ, TOBB ETÜ

Selin ARADAĞ ÇELEBİOĞLU, TOBB ETÜ

Serhan KÜÇÜKA, Dokuz Eylül Ün.

Seyhan UYGUR ONBAŞIOĞLU, İTÜ

Suat CANBAZOĞLU, İnönü Ün.

Şenol BAŞKAYA, Gazi Ün.

T. Hikmet KARAKOÇ, Anadolu Ün.

Tahir KARASU, Osman Gazi Ün.

Tahir YAVUZ, Başkent Ün.

Tahsin ENGİN, Sakarya Ün.

Taner DERBENTLİ, İTÜ

Teoman AYHAN, Bahrain Ün.

Tuncay YILMAZ, Korkutata Ün.

Tülin BALİ, KTÜ

Ünal AKDAĞ, Aksaray Ün.

Ünal ÇAMDALI, Yıldırım Beyazıt Ün.


vi

BİLİM KURULU

Vedat TANYILDIZI, Fırat Ün.

Veli ÇELİK, Kırıkkale Ün.

Veysel ÖZCEYHAN, Erciyes Ün.

Yakup İÇİNGÜR, Gazi Ün.

Yakup SEKMEN, Karabük Ün.

Yalçın GÖĞÜŞ, ODTÜ

Yaşar BİÇER, Fırat Ün.

Yaşar İSLAMOĞLU, Sakarya Ün.

Yılmaz YILDIRIM, Bülent Ecevit Ün.

Yunus A. ÇENGEL, Adnan Menderes Ün.

Yunus ÇERÇİ, Adnan Menderes Ün.

Yücel ÖZMEN, Karadeniz Teknik Ün.

Zafer DURSUNKAYA, ODTÜ

Zafer İLKEN, İYTÜ

Zehra ŞAHİN, KTÜ

Zekeriya ALTAÇ, Osman Gazi Ün.

Zuhal OKTAY, Recep Tayyip Erdoğan Ün.


vii

Bu Kitabın Hazırlanmasında Emeği Geçenler:






viii

19. ULUSAL ISI BİLİMİ VE TEKNİĞİ KONGRESİ

(ULIBTK'13)09 - 12 EYLÜL 2013 SAMSUN

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ

TÜRK ISI BİLİMİ VE TEKNİĞİ DERNEĞİ

KONGRE PROGRAMI

09 EYLÜL 2013 - PAZARTESİ

1. GÜN (ÖĞLEDEN ÖNCE)

09:00 - 12:00 AÇILIŞ PROGRAMI AKM

09:00 - 10:00 KAYIT AKM

10:00 - 11:00 AÇILIŞ KONUŞMALARI AKM

11:00 - 12:00ÇAĞRILI KONUŞMACI

Prof.Dr. Sadık KAKAÇAKM

12:00 - 14:30

&

KONGRE BOYUNCA (12 EYLÜL 2013 PERŞEMBE GÜNÜ HARİÇ), İSTEYEN KATILIMCILAR İÇİN SAMSUN

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ' NİN TAHSİS ETTİĞİ GEZİ OTOBÜSÜ iLE ŞEHİR TURU YAPILACAKTIR. GEZİ

OTOBÜSÜ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÖNÜNDEN SAAT 15:30'DA HAREKET EDECEKTİR. TALEPLER

DOĞRULTUSUNDA SAAT DEĞİŞİKLİĞİ OLABİLİR.

KONGRE AÇILIŞ PROGRAMI OMÜ ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ (AKM)' DE YAPILACAKTIR.

OTURUMLAR İSE OMÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ' NDE YAPILACAKTIR.

ÖĞLE YEMEĞİ (İLKADIM BELEDİYESİ SOSYAL TESİSLERİ)


ix


1. GÜN (ÖĞLEDEN SONRA)1. OTURUMLAR

14:30 - 15:50 ISI VE KÜTLE GEÇİŞİ SALON A

Oturum Bşk: Prof.Dr. Nuri YÜCEL

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

14:50 - 15:10

15:30 - 15:50

14:30 - 15:50 YAKITLAR VE YANMA SALON B

Oturum Bşk: Prof.Dr. Atilla BİLGİN

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

14:50 - 15:10

15:30 - 15:50

14:30 - 15:50 ISITMA - SOĞUTMA - HAVALANDIRMA - İKLİMLENDİRME SALON C

Oturum Bşk: Prof.Dr. Ali Kemal YAKUT

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

14:50 - 15:10

15:30 - 15:50

Alternatif gaz yakitlarin buji ateşlemeli motorlarda kullaniminin ekseji analizi

İ. Sezer, A. Bilgin

Nano parçacık katkılı yeni nesil faz değiştiren maddelerin erime/katılaşma çevrimi üzerine deneysel bir

çalışma

A. Taşkıran, H. F. Öztop, A. Koca, Y. Varol, M. Şekerci

Dikdörtgen kesitli 90º'lik dirsekte laminar akış ve ısı transferinin incelenmesi

O. Turgut, N. Parmaksız

Düşey duvarına plaka yerleştirilmiş kare bir oyuk içerisindeki doğal taşınımın sayısal ve deneysel olarak

incelenmesi

F. Özgen, Y. Varol, A. Koca , H. F. Öztop

Kanatçık etkisinin akışkan jetler üzerindeki etkisinin deneysel olarak incelenmesi

S. Çalışkan, Ş. Başkaya

Buji ateşlemeli bir motorda çift buji kullanılmasının motor performans karakteristikleri ve egzoz

emisyonları üzerindeki etkilerinin teorik olarak incelenmesi

İ. Altın, A. Bilgin

İçten yanmalı motorların emme zamanı boyunca silindir içi akış hızlarının incelenmesi

M. Fırat, Y. Varol, H. F. Öztop

Dizel araç egzoz sisteminin avl fıre cfd programı ile modellenmesi

E. C. Özkat, A. Sürmen

Samsun ilinde örnek bir konut için güneş enerjisi ile soğutma-ısıtma uygulamasının sayısal analizi

B. Pastakkaya, M. K. İşman, Ö. Korukçu, R. Yamankaradeniz

Seralardaki doğal havalandirma etkinliğinin sayisal yöntemler kullanilarak modellenmesi

Y. Topaçoğlu,Y. E. Böke, Z. Gemici, A. Koca

Isı geri kazanımlı, ısı pompalı bir kurutucuda, elma kurutma deneyleri ile verim hesaplanması

A. Güngör, S. Tosun

Ev tipi bir buzdolabındaki hava akışının nümerik olarak zamana bağlı incelenmesi

Ç. Coşkun, G. Durmaz, Ü. Özkol


x

14:30 - 15:50 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ SALON D

Oturum Bşk: Prof.Dr. Tahir YAVUZ

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

14:50 - 15:10

15:30 - 15:50

15:50 - 16:10 ÇAY ARASI ve POSTER SUNUMLAR

Düz çatılı silindirik bir bina üzerinden türbülanslı akış

Y. Özmen, E. Aksu

Çift Yanlı Düzlemsel Anigenişlemeli Kanallarda Çevrintili Türbülanslı Akışın Sayısal Araştırılması

T. Karasu

Gelişen türbülanslı akışta boru boyunca çeper kayma gerilmesi değişiminin deneysel olarak incelenmesi

A. B. Demirpolat, İ. Dağtekin, H. Eren, H. Düz

Çarpan akışkan jetleri kullanarak üçgen kanatçıklı yüzeyler üzerindeki akış ve ısı transferinin sayısal olarak

incelenmesi

T. Çalışır, S. Çalışkan, Ş. Başkaya


xi




Oturum Bşk: Prof.Dr. Atilla BIYIKOĞLU

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

16:10 - 17:50 TERMODİNAMİK SALON B

Oturum Bşk: Prof.Dr. Ahmet CAN

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

Yassı ve çoklu kanallı alüminyum tüplerden oluşan araç kliması buharlaştırıcısının hidrolik ve ısıl

performansının belirlenmesi

M. Vonal, T. Engin, Z. Tosun, A. Perut

Düz levha üzerinden zorlanmış ısı taşınımına sentetik jet etkisinin deneysel incelenmesi

Ü. Akdağ, Ö. Çetin, D. Demiral

Turbojet motorunun sonlu zaman termodinamiği ile ekolojik optimizasyonu

T. Tanbay, A. Durmayaz, O. S. Söğüt

Düşük hava giriş hızıyla balığın kurutma davranışının deneysel olarak incelenmesi

M. Erdem, Y. Varol, F. Kamışlı, H. F. Öztop, B. Kok

Dik kenarında ayrık ısıtıcılar bulunan dikdörtgen kutularda laminer doğal taşınımın sayısal analizi

Z. Sert, Ç. Timuralp, Z. Altaç

Soğutucu akışkanların termofiziksel özelliklerinin karşılaştırılmalı analizi

Ü. Çamdali, E. Tunçel

Araç aydınlatma sistemlerindeki yoğuşma problemi analizi ve tasarım açısından incelenmesi

B. A. Görür , R. Yamankaradeniz, E. Pulat

Faz değiştiren maddelerin katılaşma sürecinin sayısal olarak incelenmesi

Y. Varol, M. Okcu, M. Fırat

Kondanser kanal boyutlarının havada bulunan su buharının yoğuşmasına etkilerinin deneysel araştırılması

B. Gül, H. Ahn, Y. Şahin, O. Hartoka

Genleştirilmiş kil katkılı betonların ısıl iletkenliğinin belirlenmesi için deneysel ve teorik bir çalışma

A. G. Devecioğlu, Y. Biçer


xii

16:10 - 17:50 YENİ VE TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ - ÇEVRE SALON C

Oturum Bşk: Prof.Dr. Ali GÜNGÖR

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50


Oturum Bşk: Prof.Dr. Mehmet Emin ARICI

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

19:00

Isıtılmış ve adyabatik düşey borularda su-buhar akışı için iki-fazlı akış sürtünme çarpanı korelasyonlarının,

homojen akış modelinin ve basınç düşümü bileşenlerinin analizi

İ. A. Odabaş, N. E. Gengeç, B. Öztüzün, A. Durmayaz

Jeotermal enerjiden pem elektroliz metoduyla hidrojen üretiminin termodinamik ve termoekonomik analizi

C. Yılmaz, M. Konoğlu

Silindirik kanallarda nanoakışkanlarla laminer zorlanmış taşınımla ısı transferinin sayısal analizi

İ. O. Sert, N. Sezer-Uzol, A. G. Yazicioglu, S. Kakaç

İki-fazlı akış parametreleri için tarama tablosu geliştirme metodolojisi

B. Öztüzün, İ. A. Odabaş, A. Durmayaz

AÇILIŞ KOKTEYLİ (OMÜ KONUKEVİ)

Derin suda delikli silindirler ile yalın silindirin akış yapısının kıyaslanması

M. M. Aksoy, E. Pınar, G. M. Özkan, T. Durhasan, H. Akıllı, B. Şahin

Bir doğalgaz kombine çevrim santralinde nox emisyonlarının azaltılması için uygulanabilecek kontrol

teknikleri

A. Cihan, Y. Kahraman, O. Hacıhafızoğlu, Ç. Susantez

Yatay eksenli rüzgâr türbinlerinin aerodinamik performansının değerlendirilmesi

M. C. Şenel, E. Koç

Kömür yakıtlı, buhar çevrimli bir bileşik ısı-güç sisteminin termoekonomik incelemesi

S. Mete, T. Derbentli

Bir ısıl enerji depolama sistemine faz değişim malzemesinin etkisi

N. Yüksel, A. Avcı, M. K. İşman

Bir toz tutucu siklon ayricinin tasarımı ve sayısal metodlar kullanılarak iyileştirilmesi

M. Erbaş, A. Sofuoğlu, A. Bıyıkoğlu, İ. Uslan


xiii

10 EYLÜL 2013 - SALI

2. GÜN (ÖĞLEDEN ÖNCE)1. OTURUMLAR


Oturum Bşk: Prof.Dr. Cengiz YILDIZ

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20


Oturum Bşk: Prof.Dr. Beşir ŞAHİN

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

09:00 - 10:20 ISITMA - SOĞUTMA - HAVALANDIRMA - İKLİMLENDİRME SALON C

Oturum Bşk: Prof.Dr. Haşmet TÜRKOĞLU

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

Ortam sıcaklığı ve yalıtımın ranque-hılsch vorteks tüpü performansı üzerindeki etkisinin deneysel olarak

incelenmesi

B. Markal, O. Aydın, M. Avcı

Sabit hacme paralel yerleştirilen ve zorlanmış türbülanslı taşınımda hava ile soğutulan elektronik kartların

optimum aralığı

Ö. Bayer, H. Yüncü

Çarpan akışkan jet ile sabit ısı akısına sahip düz bir plakadan olan ısı transferinin sayısal olarak incelenmesi

M. Kılıç, T. Çalışır, Ş. Başkaya

Adyabatik ve soğutulmuş sıvı kurutuculu sistemlerin performans analizi

O. E. Turgut, M. T. Çoban

Akışkan yatakta kömür kurutulmasının deneysel analizi

H. Kızıl, E. Tekin, B. Erdoğan, H. İ. Topal, A. Topuz

Kombi tipi iki farklı ısıtma cihazının konfor seviyeleri açısından karşılaştırılması

A. U. Atmaca, A. Erek , H. M. Altay

Meta - sezgisel algoritmalarla gibbs serbest enerji minimizasyonu

O. E. Turgut, M. T. Çoban

Çatalağzı termik elektrik santralinin birleşik ısı güç sistemine dönüştürülmesi - termodinamik analiz

H. İ. Topal, M. Kopaç, M. Eyriboyun, E. Tekin

Polyester iplik kurutma işleminin enerji ve ekserji analizi

A. E. Akan, U. Akyol

Parabolik yansıtıcılı güneş kolektörlerinde bir ve iki boyutlu enerji analizi

H. Tuzcu, H. Günerhan

Absorpsiyonlu soğutma sistemlerinde performans artirmak için farkli eriyik arayışları

N. Kurtulmuş, İ. Horuz

Yeraltı suyu ile doğal soğutmada hacim sıcaklığı otomasyonu

A. Can, E. Buyruk, A. Retzep


xiv


Oturum Bşk: Prof.Dr. Tahsin ENGİN

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

10:20 - 10:40 ÇAY ARASI VE POSTER SUNUMLAR

Art arda yerleştirilmiş iki küre ve serbest su yüzeyinin etkileşimi sonucu oluşan akış yapısının deneysel

incelenmesi

S. Doğan, M. Özgören, M. H. Aksoy, E. Canlı, H. Akıllı

Parçacık görüntülemeli hız ölçümü yöntemine etki eden perspektif hatalar ve çözüm yöntemleri

Ö. Özer, D. Kumlutaş, Z. H. Karadeniz

NACA 2415 kanat profili üzerinde oluşan akişa dik ses dalgalarinin etkisinin deneysel olarak incelenmesi

H. H. Açıkel, M. S. Genç, O. Koşar, G. Özkan

Ölçüm ekranlarının akışa etkilerinin parçacık görüntülemeli hız ölçümü ile incelenmesi

Z. H. Karadeniz, D. Kumlutaş, Ö. Özer, İ. Kılıç, İ. D. Ünsalan


xv




Oturum Bşk: Prof.Dr. Sadık KAKAÇ

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00


Oturum Bşk: Prof.Dr. Teoman AYHAN

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00


Oturum Bşk: Prof.Dr. L. Berin ERBAY

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

Kare kesitli, bir kenarı açık oyukta doğal taşınımla ile ısı geçişinin deneysel olarak incelenmesi

O. Kaplan, İ. Fenercioğlu, N. L. O. Çetiner, A. C. Baytaş

Laboratuvar ölçekli bir kurutucuda yaş tuğla kuruma davranışının deneysel olarak incelenmesi

E. Mançuhan, S. Titiz Sargut, S. Özen, P. Sayan

Turboşarjlı bir dizel motorunda n-bütanol-dizel yakıtı karışımlarının kullanılmasının motor karakteristikleri

ve eksoz emisyonları üzerindeki etkilerinin deneysel incelenmesi

Z. Şahin, O. N. Aksu, O. Durgun

Bir boyutlu gaz değişim analizi yardimiyla ağir vasita bir diesel motorun performans karakteristiklerinin

elde edilmesi

S. Ö. Arıca, S. Uslu

Ön ısıtmalı atık kızartma yağı biyodizel yakıtı kullanımının motor performans ve egzoz emisyonları

üzerindeki etkisi

C. Erman, S. Karaaslan, E. Hepkaya, N. Yücel

Reduced order models in thermo-acoustic simulation

F. Selimefendigil, H. F. Öztop

Sıcaklık alan teorisi ile çok katmanlı optik ince film kaplamaları üzerindeki sıcaklık dağılımının elde

edilmesi ve iyileştirilmesi

M. Ocak, C. Sert, T. O. Özyurt

İçten yanmalı motorlardaki gaz geri akışıyla yağ kaybının incelenmesi

E. Bilge, Z. Dursunkaya

Soma linyitinin su buharı gazlaştırmasıyla sentez gazı üretimi

D. Uysal, Ö. M. Doğan, B. Z. Uysal

Piezoelektrik ve piroelektrik özellikli malzemelerle melez enerji harmanlayıcı tasarımı

A. Koyuncuoğlu, Ö. Zorlu, T. Okutucu-Özyurt, H. Külah

Uçaklarda buzlanmanin sonlu hacimler yöntemi ile incelenmesi

R. Dökme, A. C. Baytaş

Jeotermal enerjili ve güneş enerjili sera isitma sistemlerinin karşilaştirilmasi: ege bölgesi için kritik bir

gözden geçirme

Ö. Bayer, Ş. Ektaş


xvi


Oturum Bşk: Prof.Dr. Zekeriya ALTAÇ

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

12:00 - 14:30

Nanoakışkan viskozitesi ve bağıl viskozite denklemlerinin parametrik analizi ve değerlendirmesi: yeni

literatürü de kapsayan bir çalışma

E. B. Elçioğlu, A. G. Yazıcıoğlu, S. Kakaç

Türbülanslı sınır tabakaya yerleştirilen dairesel bir silindirin levhadan farklı yüksekliklerde çevresinde

oluşan akış yapısının deneysel incelemesi

E. Canlı, S. Doğan, M. H. Aksoy, M. Özgören

Akış osilasyonunun, ısı yayan elemanlara sahip bir kanal içersindeki akış ve ısı transferine etkisinin sayısal

analizi

T. Demircan, H. Türkoğlu

Örnek bir çarpan hava jeti problemi için türbülans modellerinin çözüm süreleri bakımından

değerlendirilmesi

M. K. İşman, M. Ö. Korukçu, B. Pastakkaya, N. Yüksel, M. Can

ÖĞLE YEMEĞİ (ATAKUM BELEDİYESİ ÇAKIRLAR KORUSU TESİSLERİ)


xvii




Oturum Bşk: Prof.Dr. Sebahattin ÜNALAN

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

14:30 - 15:50 ISI DEĞİŞTİRİCİLER SALON B

Oturum Bşk: Prof.Dr. Taner DERBENTLİ

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

14:30 - 15:50 ISI TEKNİĞİ SALON C

Oturum Bşk: Doç.Dr. Aytunç EREK

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

Sıcak hava ile kurutulan yün iplik bobinlerinin kuruma davranışının simülasyonu

Ç. Susantez, A. Cihan, K. Kahveci

Deneysel, sayısal yöntemler ve yapay sinir ağları ile plakalı ısı değiştirgeci tasarımı ve testleri

Ç. Gülenoğlu, E. Özkaya, C. Türk, S. Aradağ, N. S. Uzol, S. Kakaç

Çoklu ısı kaynaklı mikrokanallı ısı alıcılarının boyutsal optimizasyonu

G. Türkakar, T. O. Özyurt

Farklı kanatçık şekillerine sahip plakalı kanatçıklı ısı değiştiricileri için ısı transferinin üç boyutlu sayısal

olarak incelenmesi

K. Karabulut, E. Buyruk, Ö. O. Karabulut

Kare kanatçıklı çapraz akışlı (HRV) ısı değiştiricisinde ısı ve akışın ANSYS-FLUENT’de incelenmesi

İ. Kotcioğlu, M. N. Khalajı, A. Uğurlu, N. Doğan

Sinüsoidal duvarlı kapalı kare geometride yüzey ışınımı ile doğal taşınımın sayısal incelenmesi

M. Tekkalmaz, M. Aktaş

AL2O3 – Su nanoakışkanın ısıl performansının doğal taşınımlı tek fazlı mini döngüde incelenmesi

S. Doğanay, A. Turgut

Tam gelişmiş karışık taşınımlı dik bir kanalda sabit duvar sıcaklığı altında ısı ve akışkan akışı

H. Celik, M. Mobedi

İletken katkılı polimer kompozitlerin ısıl iletim katsayılarının modeller ile belirlenmesi

İ. H. Tavman, T. Evgin

İçbükey bir yüzeyin çarpan jet ile soğutulmasında akış ve ısı geçişi

E. Öztekin, O. Aydın, M. Avcı

Gözenek ile boğaz arasındaki büyüklük oranının geçirgenlik ve arayüzey ısı transfer katsayısına etkilerinin

tanımlanması için sayısal bir çalışma

T. Özgümüş, M. Mobedi, Ü. Özkol

İki evaporatörlü buhar sıkıştırmalı soğutma çevriminin araştırılması

A. Yatağanbaba, A. Kılıçarslan


xviii

14:30 - 15:50 ISITMA - SOĞUTMA - HAVALANDIRMA - İKLİMLENDİRME SALON D

Oturum Bşk: Prof.Dr. İhsan DAĞTEKİN

14:30 - 14:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

15:50 - 16:30

Frigorifik konteyner içi akış ve sıcaklık dağılımının modellenmesi

E. Alptekin, M. A. Ezan, N. Kayansayan

ÇAY ARASI ve İOG MÜHENDİSLİK SUNUMU (SALON A)

Otobüsler için ejektörlü klima sistemi

Ş. Ünal, T. Yılmaz, E. Cihan, O. Büyükalaca

Sıvı halkalı kompresörde su buharı sıkıştırılmasının deneysel incelenmesi

U. Akgül, S. Küçüka

Yeni bir soğutma teknolojisi: Manyetik soğutma

Y. E. Çetin, O. Aydın


xix




Oturum Bşk: Prof.Dr. Hüseyin YAPICI

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50


Oturum Bşk: Prof.Dr. Zuhal OKTAY

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

16:30 - 17:50 TERMODİNAMİK SALON C

Oturum Bşk: Prof.Dr. Ahmet CİHAN

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

Bayburt ili için optimum yalıtım kalınlığı ve enerji maliyetinin değerlendirilmesi

K. Bilen

Buzdolabi tasariminda vakum yalitim paneli uygulamasinin yapay sinir ağlari yöntemiyle incelenmesi

D. Kumlutaş, H. Avcı, Ö. Özer

Dalgalı yüzeyli kanallarda taşınımla ısı geçişinin deneysel incelenmesi

H. Pehlivan, M. Ünverdi, Y. İslamoğlu

Perde desenli optimal ısı değiştirici tasarımı akış analizi ve yazılım geliştirilmesi

A. Aydın, T. Engin, E. Karakoç, H. Mumcu

Küresel baloncukta depolanmış faz değişim malzeminin kapalı entalpi yöntemi ile analizi ve modellenmesi

M. Asker, M. T. Çoban

Soğuk hava depolarında optimum yalıtım kalınlıklarının hesabı ve enerji tasarrufundaki rolü

A. Bolattürk, M. Y. Gökaslan, C. Dağıdır

Seramik yapımında kullanılan kil malzemesinin sıcak hava ile kuruma prosesinin simülasyonu

M. K. Büyükakın, S. Öztuna, K. Kahveci

Mems tabanlı mikrokanallı ısı kuyularında su ve nanoakışkanlar ile ısı transferi iyileştirme deneyleri

A. Koyuncuoğlu, R. Jafarı, M. Redmond, T. Okutucu-Özyurt, H. Külah

Mikrodalga ile ıslak viyolün kurutulabilirliğinin deneysel olarak belirlenmesi

M. Gölcü, F. Şen

Solvent vakumlu buharlı kurutma fırını tasarım ve akış analizi

A. Aydın, T. Engin, H. Mumcu

Enerji santrallarında organik Rankine çevrimi kullanarak atık ısının geri kazanımı

S. Pulyaev, O. Akgöz, B. Çetin

Çayırhan termik santralinin ekserji ve ekonomik analizi

A. Coşkun, Ç. Geredelioğlu, A. Bolattürk, M. Y. Gökaslan


xx

16:30 - 17:50 YENİ VE TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ - ÇEVRE SALON D

Oturum Bşk: Prof.Dr. İsmail Hakkı TAVMAN

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

19:00

Eş eksenli yatay silindirik bir halka aralık içerisinde parafinle gizli ısı depolama

M. Y. Yazıcı, M. Avcı, O. Aydın

Yatağan termik santral uçucu külleri ve polipropilen atıklarının kompozit malzeme üretiminde

değerlendirilmesi

T. Yıldız, E. El, G. Çakmak, C. Yıldız

Anaerobik ortamda yumurta tavuğu dışkısının biyogaz üretim verimine etkisinin incelenmesi ve biyogaz

tesisine uygulanışı

M. İ. Bayraklı, İ. Atilgan

AKŞAM YEMEĞİ (CANİK BELEDİYESİ MEŞE TESİSLERİ)

Ön işlem uygulanan ve uygulanmayan iki tip kayısının kurutma eğrilerine güneş ışınımının etkisinin

matematiksel modellenmesi

G. Gürlek, N. Özbalta, A. E. Günel


xxi

11 EYLÜL 2013 - ÇARŞAMBA



Oturum Bşk: Prof.Dr. Nafiz KAHRAMAN

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20


Oturum Bşk: Yrd.Doç.Dr. Hakan KARAKAYA

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

09:00 - 10:20 YAKITLAR VE YANMA SALON C

Oturum Bşk: Doç.Dr. Zehra ŞAHİN

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

Karadeniz Bölgesi kaynaklı yağların dizel motor yakıtı olarak değerlendirilmesi

R. Behçet, A. Çakmak, F. Oral

Kömür gazlaştırma için bir yöntemin araştırılması: Temiz kömür teknolojileri bağlamında

A. Can, C. Keltüoğlu

Swirl number investigation of helical shape intake manifold diesel engine under steady-state conditions

H. Güney, S. Uslu

Yer altına gömülü plastik ve çelik borular için optimum yalıtım kalınlığının belirlenmesi

E. Çallı, A. Keçebaş, M. A. Alkan

Açık oyuk içeren alttan ısıtılan yatay kanalda laminer akış ve doğal taşınımın sayısal analizi

Ç. Timuralp, Z. Altaç

Bims ve kitre katkılı hafif betonların ısıl iletkenliğinin belirlenmesi için deneysel ve kuramsal bir çalışma

F. Koçyiğit, E. Kavak Akpınar, Y. Biçer

Bir boyutlu faz değişimi probleminin sayısal incelenmesi

M. Uzun, M. A. Ezan, A. Erek

Bir ısı değiştiricide dış akış ısı transferi karakteristiğinin sayısal incelenmesi

N. Uğurlubilek, L. B. Erbay, B.Doğan

Bir ısı değiştiricide dış akış basınç düşümü karakteristiğinin sayısal incelenmesi

N. Uğurlubilek, L. B. Erbay, B.Doğan

Geleneksel Wilson çizim tekniği ve çapraz akışlı tek geçişli kompakt bir ısı değiştiricinin ısı taşınım

katsayılarının deneysel tespiti

E. Canlı, S. Darıcı, S. Doğan, M. Özgören

Kanatlı borulu ısı değiştiricilerinde kanat aralığının ısı geçişi ve basınç düşümüne etkisinin sayısal olarak

incelenmesi

A. Arbak, Y. Kaptan, T. Derbentli

Biyodizel kullanan bir dizel motorda püskürtme avansının performans ve emisyonlara etkisinin teorik

olarak incelenmesi

A. Kahraman, H. Açıkalın


xxii


Oturum Bşk: Prof.Dr. Mehmet KOPAÇ

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20

10:20 - 10:40

H3PO4 katkılı polybenzimıdazol (PBI) esaslı PEM yakıt hücresinin performansının sayısal modellenmesi

G. Özışık, M. Çelik, G. Genç, H. Yapıcı

Yapay sinir ağları ile Afyon jeotermal bölgesel ısıtma sisteminin termodinamik yönden optimizasyonu

M. A. Alkan, A. Keçebaş

Polimer elektrolit membranli yakit hücresinde elektrolit faz potansiyelinin incelenmesi

G. Özışık, E. Ç. Kumbur, H. Yapıcı

ÇAY ARASI VE POSTER SUNUMLAR

Düşük ışınım şiddetinde güneş enerjisi destekli su kaynaklı bir ısı pompası sisteminin deneysel performans

analizi

İ. Atmaca, Ç. Çarkacı, S. Koçak Soylu


xxiii




Oturum Bşk: Doç.Dr. Hüseyin BULGURCU

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

10:40 - 12:00 ISITMA - SOĞUTMA - HAVALANDIRMA - İKLİMLENDİRME SALON B

Oturum Bşk: Prof.Dr. İlhami HORUZ

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

10:40 - 12:00 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ SALON C

Oturum Bşk: Doç.Dr. Ahmet TANDIROĞLU

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) ile led junction sıcaklığı tayini ve kanatçık hesabı

K. F. Sökmen, E. Pulat, N. Yamankaradeniz, S. Coşkun

Optimize edilmiş altıgen kanatçıklı ısı alıcıların çarpan jetle ısı transferinde ısı ve akım karakteristiklerinin

belirlenmesi

K. Yakut, N. Yıldız, A. Kabakuş, F. Yeşildal

Kare kesitli dik açılı dirsek havalandırma kanalı içerisine yerleştirilen yönlendiricilerin akışa etkisinin sayısal

incelenmesi

N. Dinler, C. Erman, U. Savaş

Hava destekli nozulda sprey karakteristiklerinin belirlenmesi

F. Yeşildal, K. Yakut, A. Karabey, A. Kabakuş

Çarpan jetle isi transferinde altigen kanatçikli isi alici dizayn parametrelerinin Taguchi yöntemiyle

optimizasyonu

K. Yakut, Y. . Özpolat, C. Çelik, A. Karabey

Dikdörtgen kanatçıklı ısı alıcının çarpan jet ısı geçişi karakteristikleri analizi

A. Karabey, K. Yakut, F. Yeşildal, A. Kabakuş

Sphere accelerating in a viscous fluid and finding the added mass and drag coefficients in steady and

unsteady flow

Ö. Çomaklı, A. Bölükbaşı, F. Afshari, H. Athari

Derin suda dairesel silindir arkasındaki akışın gözenekli silindirler yardımıyla kontrolü

B. Gözmen, H. Akıllı, B. Şahin

Karbondioksit soğutuculu bır kaskat soğutma sisteminin sayısal analizi

B. Yılmaz, N. Erdönmez, A. Özyurt, E. Mançuhan, M. K. Sevindir

Sığ suda iç silindir ve dış silindir arasında kalan bölgede akış yapısının araştırışması

E. Pınar, T. Durhasan, G. M. Özkan, M. M. Aksoy, H. Akıllı, B. Şahin

Isı pompası destekli-ısı geri kazanımlı toprak kurutucu tasarımı

H. Bulgurcu, N. İlten, O. Kon

Split klima ile desteklenmiş bir termosifonun incelenmesi

A. S. Cömert, V. Kaya, H. Dincer, M. Sivrioğlu, A. Bıyıkoğlu, N. Dinler


xxiv

10:40 - 12:00 TERMODİNAMİK SALON D

Oturum Bşk: Prof.Dr. Mahmut Dursun MAT

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

12:00 - 14:30

CO2 solubility in ionic liquid [HMIM][NTf2] at high pressures and various temperatures

R. Hamidovaa, M. Stephanb, N. Schmotz, I. Kul, J. Safarov, A. Shahverdiyev, E. Hassel

Thermodynamic properties of 1-hexyl-3-methylimidazolium BIS(triflluoromethylsulfonyl)imide at high

state parameters

R. Hamidova, S. Zepik, H. Schmidt, I. Kul, J. Safarov, A. Shahverdiyev, E. Hassel

Hava akışkanlı güneş kollektörlerinde performansa etki eden parametrelerin deneysel incelenmesi

İ. Ata, A. Acır

Akışkan yataklı bir kurutucuda enerji ve ekserji açısından bir termodinamik analiz

E. Özahi, H. Demir

ÖĞLE YEMEĞİ


xxv




Oturum Bşk: Prof.Dr. Yaşar BİÇER

14:30 - 15:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50


Oturum Bşk: Doç.Dr. Tülin BALİ

14:30 - 15:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

14:30 - 15:50 YAKITLAR VE YANMA SALON C

Oturum Bşk: Doç.Dr. Hakan ÖZCAN

14:30 - 15:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

Otto çevriminin termodinamik analizi

A. Böğrek, A. Kahraman, Ö. Solmaz, İ. Örs

Ağır vasıta dizel motorlarda nanopartikül katkılarının egzoz emisyonlarına etkilerinin incelenmesi

H. Şahin, C. Özgür, M. Özcanlı, K. Aydın, T. Kamalı

Oto cam temperleme işleminde farklı soğutma sonu sıcaklıklarına göre ani soğutma süresinin değişimi

M. Gölcü, M.Akçay, H. Yazici, M. F.Köseoğlu

Farklı nozul dizilişleri kullanılarak gerçekleştirilen soğutma işleminin deneysel olarak incelenmesi

M. Gölcü, H. Yazici, M.Akçay, M. F.Köseoğlu

Rayleigh-Benard taşınım ile titreşimli akışın etkileşiminin sayısal olarak incelenmesi

S. Çetindağ, M. K. Aktaş

Çevresel olarak yarısı sabit yüzey sıcaklığı ile ısıtılmış ince cidarlı bir boruda geçici rejim ısı transferi

U. Atmaca, A. Ateş, Ş. Bilir

Açık hücreli alüminyum köpüklerin ısı değiştiricisi olarak tasarımı ve ısıl etkenliği

A. A. Sertkaya, K. Altınışık

Spiral boru sarmalında ısı transfer ve laminer akış karakteristiğinin sayısal olarak incelenmesi

Ö. Altun, Z. Altaç

Isı değiştiricilerinde devre sayısı değişiminin güç kontrolüne etkisinin araştırılması

Y. Kocaman, U. Karadağ, K. Eren, A. F. Özgüç

Bir kanal içerisinde bulunan gözenekli bloklardan ısı transferinin deneysel olarak incelenmesi

A. Doğan, B. Öney, T. Pırasacı

750 kWth pilot ölçekli dolaşımlı akışkan yatakta Orhaneli linyitinin yakılması

A. Ünlü, U. Kayahan, B. Engin, H. Olgun, A. Atımtay, M. Varol, H. Atakül

Bir SI motorda CAI uygulamasının sayısal analizi

M. Yıldız, B. Albayrak Çeper, S. O. Akansu, S. Ünalan


xxvi

14:30 - 15:50 YENİ VE TEMİZ ENERJİ TEKNİKLERİ - ÇEVRE SALON D

Oturum Bşk: Prof.Dr. Erdem KOÇ

14:30 - 15:50

14:50 - 15:10

15:10 - 15:30

15:30 - 15:50

15:50 - 16:10

Mevcut güneş ışınımı modellerinin Samsun ili için kullanılabilirliğinin araştırılması

K. Bakırcı, M. Kaya

Bayburt ilinde kurulması düşünülen yay çatılı sera için güneş enerjisi hesaplamaları

U. Çakır, E. Şahin, K. Çomaklı

Nanomalzeme kaplamalı camın fotovoltaik panellerin performansındaki etkisinin araştırılması

Ö. Beder, L. Namlı

ÇAY ARASI VE POSTER SUNUMLAR

Fotovoltaiklerin taşıtlara entegrasyonunda gelişmeler, sorunlar, çözüm önerileri

K. Odabaşı, R. Jalili, M. Güneş


xxvii




Oturum Bşk: Prof.Dr. Ebru KAVAK AKPINAR

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50


Oturum Bşk: Prof.Dr. Orhan AYDIN

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50Silindirik kap içerisindeki nano parçacık katkılı faz değiştiren maddelerin sayısal analizi

M. Fırat, H. F. Öztop, A. Taşkıran, A. Koca, Y. Varol, M. Şekerci

Silindirik bir soğuk depolama tankında buz oluşumunun sayısal olarak incelenmesi

G. Günhan, A. Fertelli, E. Buyruk

Faz değiştiren madde içeren bina güney duvarının deneysel olarak incelenmesi

A. Kurnuç, Y. A. Kara

Kabaran alev geciktirici ilaveli rijit poliüretan köpük malzemelerde konik kalorimetre ile yanma

davranışının incelenmesi

N. Usta, H. Tuzcu

Elektronik cihazların soğutulmasında kullanılan ısı borularının sayısal ve deneysel olarak incelenmesi

A. K. Özsunar, M. Erbaş

Bir kombi ısı hücresinin ısı transferi ve akış karakteristiğinin sayısal olarak incelenmesi

S. Karaaslan, T. Çalışır, M. Z. Yılmazoğlu, T. O. Yılmaz, Ş. Başkaya

Farklı kurutma metotlarıyla kurutulan elma dilimlerinin kurutma parametreleri ile enerji verimliliği ve enerji

maliyetlerinin deneysel incelenmesi

G. Gürlek, B. Çapar, S. Gökbulut, N. Özbalta

Hermetik bir kompresördeki yağ debisinin sayısal incelenmesi

M. Özsipahi, S. Çadırcı, H. Güneş, K. Sarıoğlu, H. Kerpiççi

Demir çelik sektöründe atık ısının organik Rankine çevrimi ile kullanılabilirliği ve ekserjisi

A. Kurbanoğlu, H. Yağlı, C. Karakuş, A. Koç, E. Baltacığlu

CH4/H2/N2 kompozit gaz yakıtının türbülanslı difüzyon alevinin modellenmesi

B. Sungur, B. Topaloğlu


xxviii


Oturum Bşk: Prof.Dr. Kadir BİLEN

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

17:30 - 17:50

16:10 - 17:50 ISITMA - SOĞUTMA - HAVALANDIRMA - İKLİMLENDİRME SALON D

Oturum Bşk: Doç.Dr. Bayram ŞAHİN

16:10 - 16:30

16:30 - 16:50

16:50 - 17:10

17:10 - 17:30

19:00

Farklı soğutucu akışkanlar için iki kademeli soğutma çevriminin termodinamik analizi

S. S. Seyitoğlu, A. Kılıçarslan

Ara genleşme uygulamasının iki kademeli transkritik CO2 soğutma çevriminin performansına etkisinin

incelenmesi

A. E. Özgür, C. Tosun, F. Yılmaz, H. C. Bayrakçı

At nalı kesitli bir karayolu tüneli için yangın ve eksenel havalandırmanın sayısal simülasyonu

G. Canal, S. Karaaslan, E. Hepkaya, N. Yücel

Karşıt akışlı konik vorteks tüplerde tapa konumunun performansa etkisi

K. Kuvvet, Y. S. Şahin

Geçiş manevraları sırasında model taşıtlar etrafındaki akış yapısının deneysel olarak incelenmesi

Ü. N. Temel, A. Ağır, C. Gürlek

Hava-hava ısı pompasının deneysel olarak incelenmesi

Ş. Tamdemir, A. Kılıçarslan

AKŞAM YEMEĞİ (SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SEVGİ KAFE TESİSLERİ)

Hermetik bir kompresördeki yağ debisinin deneysel incelenmesi

S. Taş, S. Çadırcı, H. Güneş, K. Sarıoğlu, H. Kerpiççi

Kanatlara salınım verilerek elde edilen girdap oluşumunun delta kanat aerodinamiğine etkisi

S. Yayla, Ç. Canpolat, B. Şahin, H. Akıllı

Rüzgar türbin kanatlarının aeroelastik etkileri de kapsayan aerodinamik en iyileştirmesi

Y. Kapsal, E. Alpman


xxix

12 EYLÜL 2013 - PERŞEMBE



Oturum Bşk: Prof.Dr. Kenan YAKUT

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20


Oturum Bşk: Prof.Dr. Zafer DURSUNKAYA

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 10:20


Oturum Bşk: Prof.Dr. Ömer ÇOMAKLI

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

Yatay borularda türbülatörlerin ısı transferine olan etkisinin deneysel araştırılması

Ş. Karagöz, H. Abdi, Ö. Çomaklı, M. Yılmaz, S. Sağlamlı

Atık kızartma yağlarından TS EN 14214 standardına uygun biyodizel yakıt üretimi

N. Usta, B. Aydoğan, Ö. Can, E. Öztürk

Akım ortamına kanatçıklar yerleştirilen havalı kollektörlerde verim ve ekserji analizi

F. Gülçimen, A. Durmuş, H. Karakaya, A. S. Avcı

Eğimli bir plaka üzerinden su bazlı CuO nanoakışkan içeren bir ortamda doğal taşınımla ısı transferi

D. Özgür, A. Öztürk, K. Kahveci

Köşe noktalarına engel yerleştirilen kare kapalı ortamda doğal taşınımla ısı transferi

B.Sarper, K. Kuvvet, B. Şahin

Mikrodalga-fan destekli kurutma sisteminin tasarlanması ve kurutma deneyleri

M. Gölcü, S. Ekin

Hidrojenin termokimyasal metotlarla üretiminin incelenmesi

B. Çiçek, G. Bakır

Basınç kaynaklı atımlı akışın hidrodinamik incelenmesi

C. Aygün, O. Aydın

Yüksek basınçlı pem (proton geçirgen membran) elektrolizör hücresi geliştirilmesi

F. Becerikli, M. D. Mat, A. Durmuş

Yerli kömür ve atıklardan yeni nesil alternatif enerji geri kazanımı ve kullanım olanakları

U. Ercan, A. S. Avcı, H. Karakaya, A. Durmuş

Bir kanal içi radyal fanin performansinin deneysel olarak belirlenmesi

H. Taş, O. Gürses, U. Şentürk


xxx


Oturum Bşk: Prof.Dr. S. Orhan AKANSU

09:00 - 09:20

09:20 - 09:40

09:40 - 10:00

10:00 - 12:20

10:20 - 10:40

Anot destekli tek hücreli katı oksit yakıt hücresinin sayısal modellenmesi

M. F. Kaya, N. Demir, G. Genç, H. Yapıcı

Samsun ili için ısıtma uygulamalarında optimum yalıtım kalınlığının çevresel ve ekonomik analizi

A. Daşdemir, M. Ertürk

İzmir kent merkezinde rüzgâr enerjisi potansiyelinin belirlenmesi

O. Şamdan, F. Aslan, A. Turgut

ÇAY ARASI

Advisor programıyla yakıt pilli araç analizi

A. C. Türkmen, S. Solmaz, C. Çelik, H. İ. Saraç


xxxi

12 EYLÜL 2013 - PERŞEMBE



Oturum Bşk: Doç.Dr. Bahattin TOPALOĞLU

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

10:40 - 12:00 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ SALON B

Oturum Bşk: Prof.Dr. Hasan GÜNEŞ

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00


Oturum Bşk: Doç.Dr. Ünal AKDAĞ

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

İki eş merkezli dönen silindirler arasında oluşan Taylor vortekslerinin HAD ile karekterizasyonu

F. B. Doğan, S. Uslu

Jeotermal enerji destekli çalışan ısı pompası ile biyogaz üretiminin performans araştırması:

Konya örneği

S. Yağmur, S. Doğan, M. H. Aksoy, M. Özgören

Başkent Üniversitesi Bağlıca Kampüsünün rüzgâr potansiyeli

T. Yavuz, E. Koç, O. Günel, A. Gümrükçü, B. Gatgar

Türkiyede konut enerjisinin karşılanması için doğalgaz yakıtlı yakıt hücresi sisteminin kullanılması

U. Çakır, İ. E. Şeker, E. Şahin

Ağır vasıta bir diesel motorun üç boyutlu hesaplamalı akışkanlar dinamiği analizi

S. Ö. Arıca, S. Uslu

Santrifüj pompa çarkının hidrolik verimine kanat giriş açısı etkisinin sayısal yöntemle incelenmesi

O. Babayiğit,O. Kocaaslan, M. H. Aksoy, M. Özgören

Eşkenar üçgen blokajların ısı transferi iyileştirmesi

E. Manay, V. Özceyhan, B. Şahin

Erzincan ilindeki binalarda ısı yalıtımının enerji tasarrufuna etkisinin ekonomik analizi

M.Kaya, İ. Fırat, Ö. Çomaklı, K. Çomaklı

Yay elemanlar yerleştirilmiş boruda nanoakışkanların ısı transferi performanslarının incelenmesi

E. Manay, B. Şahin

S tipi kanatların ısı transferi perfomanslarının yanıt yüzey yöntemi ile tahmin edilmesi

B. Şahin, M. Bazarbashı, E. Manay, A. Subaşı

Silikon yağı bazlı Al2O3 nanoakışkan içeren bir ortamda dikey bir plaka üzerinden sabit ısı akısında doğal

taşınımla ısı transferi

U. Kemerli, A. Öztürk, K. Kahveci

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü Dedebuzağı Tepesine kurulacak rüzgar türbin santralı

için ekonomik analiz

K. Kaya, B. Elevli, E. Koç


xxxii


Oturum Bşk: Doç.Dr. Hasan KARABAY

10:40 - 11:00

11:00 - 11:20

11:20 - 11:40

11:40 - 12:00

12:00 - 14:00

14:00

ÖĞLE YEMEĞİ (TEKKEKÖY BELEDİYESİ TESİSLERİ)

BAFRA KIZILIRMAK DELTASI (KUŞ CENNETİ) GEZİSİ

Güneş enerjisi test merkezlerinin kurulumu ve işletilmesi üzerine bir ön fizibilite çalışması

E. Güngör, M. Çubukçu, M. Güneş

Metan gazının su buharlı plazmatronda dönüşümü (Reforming)

B. İbrahimoğlu, A. Dindar, Ç. Kanbeş Dindar

Taşıt kliması performansının dinamik çevre şartlarında deneysel incelenmesi

Ö. Solmaz, M. Özgören, E. Canlı

Rüzgâr enerjisinin Dünya’daki ve Türkiye’deki genel durumu - Elektrik enerjisi üretim maliyeti

M. C. Şenel, E. Koç


xxxiii


1. GÜN (ÖĞLEDEN SONRA)

Dizel motorlarında soğukta ilk hareket esnasındaki egzoz emisyon karakteristiklerinin belirlenmesi

A. Çelik, M. A. Ceviz, M. Yılmaz, Ş. Karagöz

Havacılık sektöründeki çevreci gelişmeler

K. Çetin, A. S. Altınok, O. Demir, K. M. Güleren

Kalsiyum oksitin hidrasyonunun bir kimyasal ısı deposu olarak kullanılabilirliğinin incelenmesi

P. Waldherr, K. Küçükada

Isı transferi probleminin Markov zincirleri yöntemi ile çözülmesi

N. Şengil, G. Zengin, M. C. Yağbasan, M. N. Mesut, M. Bektaş

Sığ suda, dairesel silindir arkasındaki daimi olmayan girdapların delikli yarım silindir ile kontrol edilmesi

T. Durhasan, M. M. Aksoy, E. Pınar, G. M. Özkan, H. Akıllı, B. Şahin

Bir mikrokanalda iki farklı akışkanın pulsatif akış kullanarak karışımının iyileştirilmesi

Ü. Akdağ, A. Karaoğlu

Düşey bir plaka üzerinden olan akişa birleşik isi transferi (conjugate) ve viskoz yayilimin etkisi

A. Kaya, O. Aydın, M. E. Kuyumcu, M. İmal

Sıcaklığın çok delikli termoplastik kompozit diskin şekil değiştirme davranışına etkisinin üç boyutlu sonlu elemanlar metodu

ile incelenmesi

F. Şen, T. Koruvatan, K. Aldaş

Düz bir plaka girişinin kare kesitli silindir etrafındaki akışa etkisi

N. Mahir, Ö. Yetik

Farklı amaçlarla kullanılan binalar için çift camlı pencerelerin optimum hava tabakası kalınlığı ve yakıt tüketimi

O. Kon, H. Bulgurcu, B. Yüksel

Akışkan yataklı bir yakma sisteminin dinamik ve ileri ekserji analizi

M. Çallak, F. Balkan

Muğla ilinde rüzgâr enerjisi potansiyeli ve uygulanabilirliğinin araştırılması

F. Şen, A.Gökdemir

FUAYEPOSTER SUNUMLAR15:50 - 16:10

Paralel iki levha arasında gelişen türbülanslı akışın bilgisayarlı simülasyonu

T. Karasu

Düşük hücum açılarında kanat kenar kırma açısının kanat yanı girdap oluşumuna etkisinin incelenmesi

M. M. Yavuz

Arıtma çamuru miktarının azaltılmasında gerçek ölçekli termal arıtma prosesleri

Ş. Atay, F. Akbal

Egzoz gazlari ve hava kirliliği

B. Y. Çelik, A. Çelik

Su türbini tasarım ve testleri merkezi

E. Aylı, B. Kavurmacı, H. Akın, Z. Aytaç, F. Ayancık, U. Aradağ, B. Mert, K. Çelebioğlu, Ö. Ünver,Y. Taşçıoğlu,

S. Aradağ


xxxiv



HFO-1234yf (2,3,3,3-Tetrafluoropropane) soğutucu akışkanının termodinamik özelliklerinin modellenmesi

H. Atalay, M. T. Çoban

Kırıkkale ilinde bulunan bir binanın ısıtma tesisatında toprak kaynaklı ısı pompası kullanılarak enerji tasarrufu sağlanması

B. Doğan, B. N. Yıldıran, S. Oğuzorhan

Küçük ölçekli çiftlikler için biyogaz tesis tasarımı, kullanımı ve çıktıların ölçülmesi

M. Uysal, N. Kahraman, S. O. Akansu, B. Albayrak Çeper, Ş. Aydemir

Kömürün gazlaştırılmasında oksijen su buharı oranının parametrik incelenmesi

C. Dolu, L. Kuddusi

Mikrodalga gücünün kurutma zamanı ve kurutma kalitesi üzerine etkisi

M. Gölcü, V. Kalender

Yakma şartlarına bağlı hava kirleticisi oluşumu

H. Aykaç, S. Kaya, B. Öztürk

HZSM-5 katkili polivinil alkol bazli (PVA) kompozit membran sentezi, karakterizasyonu ve yakit hücresi performans testleri

A. Şahin, İ. Ar

WindPRO yazılımı ile rüzgar enerjisi potansiyel analizi ve örnek uygulama

F. Oral, R. Behçet

Termik sistemlerde termal kamera kullanımı

G. Ertuğrul, C. Karakuş, O. Özutku, E. Baltacıoğlu

Kentsel alanda malzeme seçiminin isi adasi oluşumu üzerindeki etkisi

A. Gülten, U. T. Aksoy, H. F. Öztop

Bilgisayar destekli ortamda Fin ısı ve akış karakteristiğinin belirlenmesi, gözenekli ortam parametrelerinin çıkarımı, gözenekli

ortamda modellenmesi ve sonuçların karşılaştırılması

K. G. Güler,B. Çetin, H. Aksel

Density of Ilısu geothermal water resources of Gakh Region of Azerbaijan

A. Ahmadova, J. Safarova, M. Bashirova, E. Hassel

Thermodynamic properties of Kura River in Azerbaijan side

S. Babayeva, G. Aliyevab, J. Safarov, A. Shahverdiyev, E. Hassel

Density of Butanol-1 at the high state parameters

B. Ahmadov, J. Safarov, A. Shahverdiyev, E. Hassel

POSTER SUNUMLAR FUAYE

Ev tipi fırının iç hacminin akış ve sıcaklık dağılımının sayısal yöntemle zamana bağlı incelenmesi

D. Kumlutaş, İ. D. Ünsalan, İ. Kılıç, Ö. Özer

Benzinli motorlarda hidrojenin ek yakıt olarak kullanımının motor performansına ve eksoz emisyonlarına etkisinin

incelenmesi

S. Türk, H. E. Baydan, H. Özcan

Parçacık görüntülemeli hız ölçümü yöntemi ile elde edilen anlık verilerin döngüsel sıralanması

Ö. Özer, D. Kumlutaş, Z. H. Karadeniz

Sürekli kanatlı, zorlanmış taşınımlı hava su ısı değiştiricinin modellenmesi

M. T. Çoban

10:20 - 10:40


xxxv



Radyant ısıtma panellerinde açığa çıkan ısı akılarının sayısal olarak incelenmesi

B. B. Kanbur, Ş. Ö. Atayilmaz, A. Koca, Z. Gemici, İ. Teke

Enerjiye farklı bir bakış açısı olarak biyomimikri kavramı

M. A. Kallioğlu, H. Karakaya, A. Durmuş

10:20 - 10:40 POSTER SUNUMLAR FUAYE

Spreyle soğutma işleminin sayısal analizi

A. Farnoud, C. Duru, F. Kasap, Y. Şahin, M. K. Aktaş

Literatür incelemesi: Nanoakışkanlarda taşınım süreçlerinin moleküler dinamik simülasyonlarıyla analizi

S. Gümrük, M. K. Aktaş

Enerji depolama sistemleri ve pompaj depolamalı hidroelektrik santraller

A. A. Sertkaya, M. Saraç

Radyant ısıtma panelleri uygulaması için binalardaki optimum yalıtım kalınlıklarının incelenmesi

B. B. Kanbur, Ş. Ö. Atayılmaz, A. Koca, Z. Gemici, İ. Teke

Gaz güç çevrimi ve brayton soğutma çevrimlerinin MATLAB ile analizi

E. Çağatay, M. F. Altınok, B. Çetin

Edirne’ de konut ısıtmasında merkezi ve bireysel ısıtma sistemlerinin karşılaştırmalı maliyet analizi

S. Öztuna, O. Erkoç

Sınır tabaka etkisinde art arda yerleştirilmiş iki küre çevresindeki akış yapısının PIV yöntemiyle incelenmesi

M. H. Aksoy, M. Özgören, S. Doğan, E. Canlı, A. Okbaz, H. Akıllı

Kapının açık kaldıgı sürece buzdolabına olan ısı ve kütle transferi ve akışın modellenmesi

M. Odabaşı, A. Erek

Bir endüstriyel soğutma eğitim setinde enerji analizleri için yazılım-donanım desteği oluşturulması

H. Bulgurcu, M. T. Çoban, V. Eryüksel

Farklı cadde ve sokak kanyonlarında egsoz partikül emisyon dağılımının sayısal analizi

L. Namlı, M. Özbey

Bir iklimlendirme eğitim setinde veri toplama sistemine bağlı gerçek zamanlı proseslerin psikrometrik diyagram üzerinde

gösterilmesi

H. Bulgurcu, M. T. Çoban, V. Eryüksel

İklim değişiminin güneş ve rüzgâr enerjisi potansiyeline etkisi

K. Bakırcı, Y. Kırtıloğlu

Ev tipi No-Frost buzdolabı performansını inceleyen bir test sistemi tasarımı

V. E. Ağakay, N. Bilgin, Ü. Özkol

Kanal akışında optimize edilmiş ısı alıcıların çarpan jetle ısı transferi analizi

A. Kabakuş, K. Yakut, F. Yeşildal, A. Karabey

Tek kanallı polimer elektrolit membranlı yakıt pillerinin sayısal analizi

l. Namlı, H. B. Yalın

Araçlar için yerleşik hidrojen üreteci tasarımı

S. Türk, H. Özcan


xxxvi


3. GÜN (ÖĞLEDEN SONRA)

Şehir suyu şebeke basıncının su tüketimine etkisi

A. Çıtlak, T. Koca

Yakıt pillerinin taşıtlarda kullanımı ve hidromobil projesi

S. Solmaz, A. C. Türkmen, H. İ. Saraç, C. Çelik

Dış cephe tasarımının ve konumlandırmanın binaların ısı kayıplarına etkisinin sayısal incelenmesi

M. Ünek, L. Namlı

Serbest yüzeye yakın bir silindir çevresinde oluşan akış yapısının PIV yöntemiyle incelenmesi

S. Doğan, E. Canlı, M. H. Aksoy, M. Özgören

Yenilenebilir alternatif enerjilerin maliyet emisyon ve performans karşılaştırmaları

M. Çetin, A. Tandıroğlu

Erzurum kampüs hastanesine uygulanacak trijenerasyon sisteminin fizibilitesi

Ö. Özyurt, D. A. Ekinci

Alev geri dönüşlü duman borulu kazanda gaz yakit yanmasinin modellenmesi


Alev geri dönüşlü duman borulu kazanda sivi yakit yanmasinin modellenmesi


15:50 - 16:10 POSTER SUNUMLAR FUAYE

Serin çatı sistemleri ile enerji tasarrufunun sağlanması ve küresel ısınmanın azaltılması

M. Bulut, G. E. Bulut, N. Sözbir

İklimlendirme sistemlerindeki bina otomasyonunun enerji verimliliğine etkisi

A. Dede, C. Karakuş, E. Baltacıoğlu

CFX ile araç aydınlatma sistemlerinde LED analizi

M. E. Bayraktar,İ. Karagöz, B. A.Görür, M. Efendi, T. Şenyıldız, E. Düzyer

Delik delme işlemlerinde kesme parametrelerine bağlı olarak oluşan takım talaş ara yüzey sıcaklıklarının Taguchi metodu ile

optimizasyonu

R. Çakıroğlu, S. Yağmur, A. Acir, U. Şeker

Bulgur pişirme potasının termal analizi

İ. H. Yılmaz, H. Hayta, M. S. Söylemez, R.Yumrutaş

Yüzey pürüzlülüğünün sanrtifüj pompa çark verimine etkisinin sayısal analiz yöntemi ile incelenmesi

O. Kocaaslan, O. Babayiğit, M. H. Aksoy, M. Özgören

Dalga enerjisi ile elektrik üretimi

A. Çıtlak, T. Koca

Binalarda ısı yalıtımı malzemesinin kullanımının ekonomiye katkısı

T. Koca, S. Aksungur, A. T. Özgüler, Ş. E. Şahin

Nanodizel yakıtların motorlarda kullanım olanaklarının incelenmesi

A. S. Gümüş, H. Özcan


xxxvii

İÇİNDEKİLER

AKIŞKANLAR MEKANİĞİ .................................................................................................................... 1

Çift Yanlı Düzlemsel Anigenişlemeli Kanallarda Çevrintili Türbülanslı Akışın Sayısal Araştırılması . 2

Gelişen Türbülanslı Akışta Boru Boyunca Çeper Kayma Gerilmesi Değişiminin Deneysel Olarak

İncelenmesi .............................................................................................................................................. 3

Çarpan Akışkan Jetleri Kullanarak Üçgen Kanatçıklı Yüzeyler Üzerindeki Akış Ve Isı Transferinin

Sayısal Olarak İncelenmesi ..................................................................................................................... 4

Ağır Vasıta Bir Diesel Motorun Üç Boyutlu Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Analizi ...................... 5

Bir Toz Tutucu Siklon Ayrıcının Tasarımı Ve Sayısal Metodlar Kullanılarak İyileştirilmesi ................ 6

Isıtılmış Ve Adyabatik Düşey Borularda Su-Buhar Akışı İçin İki-Fazlı Akış Sürtünme Çarpanı

Korelasyonlarının, Homojen Akış Modelinin Ve Basınç Düşümü Bileşenlerinin Analizi ..................... 7

İki-Fazlı Akış Parametreleri İçin Tarama Tablosu Geliştirme Metodolojisi ........................................... 8

Silindirik Kanallarda Nanoakışkanlarla Laminer Zorlanmış Taşınımla Isı Transferinin Sayısal Analizi9

Derin Suda Delikli Silindirler İle Yalın Silindirin Akış Yapısının Kıyaslanması ................................. 10

Örnek Bir Çarpan Hava Jeti Problemi İçin Türbülans Modellerinin Çözüm Süreleri Bakımından

Değerlendirilmesi .................................................................................................................................. 11

Nanoakışkan Viskozitesi Ve Bağıl Viskozite Denklemlerinin Parametrik Analizi Ve Değerlendirmesi:

Yeni Literatürü De Kapsayan Bir Çalışma ............................................................................................ 12

Düz Çatılı Silindirik Bir Bina Üzerinden Türbülanslı Akış .................................................................. 13

Naca 2415 Kanat Profili Üzerinde Oluşan Akışa Dik Ses Dalgalarının Etkisinin Deneysel Olarak

İncelenmesi ............................................................................................................................................ 14

İki Eş Merkezli Dönen Silindirler Arasında Oluşan Taylor Vortekslerinin Had İle Karekterizasyonu 15

Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü Yöntemine Etki Eden Perspektif Hatalar Ve Çözüm Yöntemleri

............................................................................................................................................................... 16

Ölçüm Ekranlarının Akışa Etkilerinin Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü İle İncelenmesi .............. 17

Basınç Kaynaklı Atımlı Akışın Hidrodinamik İncelenmesi .................................................................. 18

Silikon Yağı Bazlı Al2O3 Nanoakışkan İçeren Bir Ortamda Dikey Bir Plaka Üzerinden Sabit Isı

Akısında Doğal Taşınımla Isı Transferi ................................................................................................ 19

Bir Kanal İçi Radyal Fanın Performansının Deneysel Olarak Belirlenmesi ......................................... 20

Art Arda Yerleştirilmiş İki Küre Ve Serbest Su Yüzeyinin Etkileşimi Sonucu Oluşan Akış Yapısının

Deneysel İncelenmesi ............................................................................................................................ 21

Türbülanslı Sınır Tabakaya Yerleştirilen Dairesel Bir Silindirin Levhadan Farklı Yüksekliklerde

Çevresinde Oluşan Akış Yapısının Deneysel İncelemesi ...................................................................... 22

Akış Osilasyonunun, Isı Yayan Elemanlara Sahip Bir Kanal İçersindeki Akış Ve Isı Transferine

Etkisinin Sayısal Analizi ....................................................................................................................... 23

Derin Suda Dairesel Silindir Arkasındaki Akışın Gözenekli Silindirler Yardımıyla Kontrolü ............ 24


xxxviii

Sığ Suda İç Silindir Ve Dış Silindir Arasında Kalan Bölgede Akış Yapısının Araştırışması ............... 25

Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (Had) İle Led Junctıon Sıcaklığı Tayini Ve Kanatçık Hesabı ....... 26

Sphere Acceleratıng In A Vıscous Fluıd And Fındıng The Added Mass And Drag Coeffıcıents In

Steady And Unsteady Flow .............................................................................................................. 27

Kanatlara Salınım Verilerek Elde Edilen Girdap Oluşumunun Delta Kanat Aerodinamiğine Etkisi ... 28

Santrifüj Pompa Çarkının Hidrolik Verimine Kanat Giriş Açısı Etkisinin Sayısal Yöntemle

İncelenmesi ............................................................................................................................................ 29

Rüzgar Türbin Kanatlarının Aeroelastik Etkileri De Kapsayan Aerodinamik En İyileştirmesi ............ 30

At Nalı Kesitli Bir Karayolu Tüneli İçin Yangın Ve Eksenel Havalandırmanın Sayısal Simülasyonu 31

Geçiş Manevraları Sırasında Model Taşıtlar Etrafındaki Akış Yapısının Deneysel Olarak İncelenmesi

............................................................................................................................................................... 32

Karşıt Akışlı Konik Vorteks Tüplerde Tapa Konumunun Performansa Etkisi ..................................... 33

ISI DEĞİŞTİRİCİLER ............................................................................................................................ 34

Deneysel, Sayısal Yöntemler Ve Yapay Sinir Ağları İle Plakalı Isı Değiştirgeci Tasarımı Ve Testleri 35

Çoklu Isı Kaynaklı Mikrokanallı Isı Alıcılarının Boyutsal Optimizasyonu .......................................... 36

Farklı Kanatçık Şekillerine Sahip Plakalı Kanatçıklı Isı Değiştiricileri İçin Isı Transferinin Üç

Boyutlu Sayısal Olarak İncelenmesi ..................................................................................................... 37

Kare Kanatçıklı Çapraz Akışlı (Hrv) Isı Değiştiricisinde Isı Ve Akışın Ansys-Fluent’de İncelenmesi 38

Bir Isı Değiştiricide Dış Akış Isı Transferi Karakteristiğinin Sayısal İncelenmesi ............................... 39

Bir Isı Değiştiricide Dış Akış Basınç Düşümü Karakteristiğinin Sayısal İncelenmesi ......................... 40

Dalgalı Yüzeyli Kanallarda Taşınımla Isı Geçişinin Deneysel İncelenmesi ......................................... 41

Perde Desenli Optimal Isı Değiştirici Tasarımı Akış Analizi Ve Yazılım Geliştirilmesi ..................... 42

Küresel Baloncukta Depolanmış Faz Değişim Malzeminin Kapalı Entalpi Yöntemi İle Analizi Ve

Modellenmesi ........................................................................................................................................ 43

Mems Tabanlı Mikrokanallı Isı Kuyularında Su Ve Nanoakışkanlar İle Isı Transferi İyileştirme

Deneyleri ............................................................................................................................................... 44

Geleneksel Wılson Çizim Tekniği Ve Çapraz Akışlı Tek Geçişli Kompakt Bir Isı Değiştiricinin Isı

Taşınım Katsayılarının Deneysel Tespiti .............................................................................................. 45

Kanatlı Borulu Isı Değiştiricilerinde Kanat Aralığının Isı Geçişi Ve Basınç Düşümüne Etkisinin

Sayısal Olarak İncelenmesi ................................................................................................................... 46

Açık Hücreli Alüminyum Köpüklerin Isı Değiştiricisi Olarak Tasarımı Ve Isıl Etkenliği ................... 47

Spiral Boru Sarmallarında Laminer Akış Ve Isı Geçiş Karakteristiğinin Sayısal Olarak İncelenmesi . 48

Isı Değiştiricilerinde Devre Sayısı Değişiminin Güç Kontrolüne Etkisinin Araştırılması .................... 49

Bir Kanal İçerisinde Bulunan Gözenekli Bloklardan Isı Transferinin Deneysel Olarak İncelenmesi .. 50

Akım Ortamına Kanatçıklar Yerleştirilen Havalı Kollektörlerde Verim Ve Ekserji Analizi................ 51

ISI TEKNİĞİ ............................................................................................................................................ 52


xxxix

Sinüsoidal Duvarlı Kapalı Kare Geometride Yüzey Işınımı İle Doğal Taşınımın Sayısal İncelenmesi 53

Sıcak Hava İle Kurutulan Yün İplik Bobinlerinin Kuruma Davranışının Simülasyonu ....................... 54

Al2O3 –Su Nanoakışkanın Isıl Performansının Doğal Taşınımlı Tek Fazlı Mini Döngüde İncelenmesi

............................................................................................................................................................... 55

İki Evaporatörlü Buhar Sıkıştırmalı Soğutma Çevriminin Araştırılması .............................................. 56

ISI VE KÜTLE GEÇİŞİ .......................................................................................................................... 57

Dikdörtgen Kesitli 90o'lik Dirsekte Laminar Akış Ve Isı Transferinin İncelenmesi ............................. 58

Düşey Duvarına Plaka Yerleştirilmiş Kare Bir Oyuk İçerisindeki Doğal Taşınımın Sayısal Ve

Deneysel Olarak İncelenmesi ................................................................................................................ 59

Kanatçık Etkisinin Akışkan Jetler Üzerindeki Etkisinin Deneysel Olarak İncelenmesi ....................... 60

Genleştirilmiş Kil Katkılı Betonların Isıl İletkenliğinin Belirlenmesi İçin Deneysel Ve Teorik Bir

Çalışma .................................................................................................................................................. 61

Reduced Order Models In Thermo-Acoustic Simulation ...................................................................... 62

Dik Kenarında Ayrık Isıtıcılar Bulunan Dikdörtgen Kutularda Laminer Doğal Taşınımın Sayısal

Analizi ................................................................................................................................................... 63

Yassı Ve Çoklu Kanallı Alüminyum Tüplerden Oluşan Araç Kliması Buharlaştırıcısının Hidrolik Ve

Isıl Performansının Belirlenmesi ........................................................................................................... 64

Faz Değiştiren Maddelerin Katılaşma Sürecinin Sayısal Olarak İncelenmesi ...................................... 65

Düz Levha Üzerinden Zorlanmış Isı Taşınımına Sentetik Jet Etkisinin Deneysel İncelenmesi ........... 66

Sabit Hacme Paralel Yerleştirilen Ve Zorlanmış Türbülanslı Taşınımda Hava İle Soğutulan Elektronik

Kartların Optimum Aralığı .................................................................................................................... 67

Sıcaklık Alan Teorisi İle Çok Katmanlı Optik İnce Film Kaplamaları Üzerindeki Sıcaklık Dağılımının

Elde Edilmesi Ve İyileştirilmesi ............................................................................................................ 68

Kare Kesitli, Bir Kenarı Açık Oyukta Doğal Taşınımla İle Isı Geçişinin Deneysel Olarak İncelenmesi

............................................................................................................................................................... 69

Laboratuvar Ölçekli Bir Kurutucuda Yaş Tuğla Kuruma Davranışının Deneysel Olarak İncelenmesi 70

Çarpan Akışkan Jet İle Sabit Isı Akısına Sahip Düz Bir Plakadan Olan Isı Transferinin Sayısal Olarak

İncelenmesi ............................................................................................................................................ 71

Adyabatik Ve Soğutulmuş Sıvı Kurutuculu Sistemlerin Performans Analizi ....................................... 72

Akışkan Yatakta Kömür Kurutulmasının Deneysel Analizi ................................................................. 73

İletken Katkılı Polimer Kompozitlerin Isıl İletim Katsayılarının Modeller İle Belirlenmesi................ 74

İçbükey Bir Yüzeyin Çarpan Jet İle Soğutulmasında ............................................................................ 75

Akış Ve Isı Geçişi.................................................................................................................................. 75

A Numerical Study On The Determination Of The Effects Of Pore To To Throat Size Ratio On

Permeability And Interfacial Heat Transfer Coefficient ....................................................................... 76

Heat And Fluıd Flow In Vertıcal Channels Wıth Fully Developed Mıxed Convectıon Under Constant

Wall Temperature Condıtıon ................................................................................................................. 77


xl

Eğimli Bir Plaka Üzerinden Su Bazlı Cuo Nanoakışkan İçeren Bir Ortamda Doğal Taşınımla Isı

Transferi ................................................................................................................................................ 78

Seramik Yapımında Kullanılan Kil Malzemesinin Sıcak Hava İle Kuruma Prosesinin Simülasyonu . 79

Bayburt İli İçin Optimum Yalıtım Kalınlığı Ve Enerji Maliyetinin Değerlendirilmesi ........................ 80

Buzdolabi Tasariminda Vakum Yalitim Paneli Uygulamasinin Yapay Sinir Ağlari Yöntemiyle

İncelenmesi ............................................................................................................................................ 81

Bir Boyutlu Faz Değişimi Probleminin Sayısal İncelenmesi ................................................................ 82

Yer Altina Gömülü Plastik Ve Çelik Borular İçin Optimum Yalitim Kalinliğinin Belirlenmesi ......... 83

Açık Oyuk İçeren Alttan Isıtılan Yatay Kanalda Laminer Akış Ve Doğal Taşınımın Sayısal Analizi . 84

Bims Ve Kitre Katkili Hafif Betonlarin Isil İletkenliğinin Belirlenmesi İçin Deneysel Ve Kuramsal Bir

Çalişma .................................................................................................................................................. 85

Dikdörtgen Kanatçikli Isi Alicinin Çarpan Jet Isi Geçişi Karakteristikleri Analizi ............................. 86

Çarpan Jetle Isi Transferinde Altigen Kanatçikli Isi Alici Dizayn Parametrelerinin Taguchi

Yöntemiyle Optimizasyonu ................................................................................................................... 87

Optimize Edilmiş Altigen Kanatçikli Isi Alicilarin Çarpan Jetle Isi Transferinde Isi Ve Akim

Karakteristiklerinin Belirlenmesi .......................................................................................................... 88

.......................................................... 89 Hava Destekli Nozulda Sprey Karakteristiklerinin Belirlenmesi

Oto Cam Temperleme İşleminde Farkli Soğutma Sonu Sicakliklarina Göre Ani Soğutma Süresinin

Değişimi ................................................................................................................................................ 90

Farklı Nozul Dizilişleri Kullanılarak Gerçekleştirilen Soğutma İşleminin Deneysel Olarak İncelenmesi

............................................................................................................................................................... 91

Rayleigh-Benard Taşinim İle Titreşimli Akişin Etkileşiminin Sayisal Olarak İncelenmesi ................. 92

Çevresel Olarak Yarısı Sabit Yüzey Sıcaklığı İle Isıtılmış İnce Cidarlı Bir Boruda Geçici Rejim Isı

Transferi ................................................................................................................................................ 93

Bir Kombi Isı Hücresinin Isı Transferi Ve Akış Karakteristiğinin Sayısal Olarak İncelenmesi ........... 94

Farklı Kurutma Metotlarıyla Kurutulan Elma Dilimlerinin Kurutma Parametreleri İle Enerji

Verimliliği Ve Enerji Maliyetlerinin Deneysel İncelenmesi ................................................................. 95

Mikrodalga-Fan Destekli Kurutma Sisteminin Tasarlanması Ve Kurutma Deneyleri .......................... 96

Kabaran Alev Geciktirici İlaveli Rijit Poliüretan Köpük Malzemelerde Konik Kalorimetre İle Yanma

Davranışının İncelenmesi ...................................................................................................................... 97

Elektronik Cihazlarin Soğutulmasinda Kullanilan Isi Borularinin Sayisal Ve Deneysel Olarak

İncelenmesi ............................................................................................................................................ 98

Faz Değiştiren Madde İçeren Bina Güney Duvarının Deneysel Olarak İncelenmesi ........................... 99

Yatay Borularda Türbülatörlerin Isı Transferine Olan Etkisinin Deneysel Araştırılması ................... 100

Soğuk Hava Depolarinda Optimum Yalitim Kalinliklarinin Hesabi Ve Enerji Tasarrufundaki Rolü 101

Erzincan İlindeki Binalarda Isı Yalıtımının Enerji Tasarrufuna Etkisinin Ekonomik Analizi ............ 102

Eşkenar Üçgen Blokajlarin Isi Transferi İyileştirmesi ........................................................................ 103


xli

Yay Elemanlar Yerleştirilmiş Boruda Nanoakişkanlarin Isi Transferi Performanslarinin İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 104

S Tipi Kanatlarin Isi Transferi Perfomanslarinin Yanit Yüzey Yöntemi İle Tahmin Edilmesi .......... 105

Silindirik Kap İçerisindeki Nano Parçacık Katkılı Faz Değiştiren Maddelerin Sayısal Analizi ......... 106

Köşe Noktalarina Engel Yerleştirilen Kare Kapali Ortamda Doğal Taşinimla Isi Transferi .............. 107

ISITMA SOĞUTMA VE HAVALANDIRMA .................................................................................... 108

Seralardaki Doğal Havalandirma Etkinliğinin Sayisal Yöntemler Kullanilarak Modellenmesi ......... 109

Isı Geri Kazanımlı, Isı Pompalı Bir Kurutucuda, Elma Kurutma Deneyleri İle Verim Hesaplanması 110

Otobüsler İçin Ejektörlü Klima Sistemi .............................................................................................. 111

Absorpsiyonlu Soğutma Sistemlerinde Performans Arttırmak İçin Farklı Eriyik Arayışları .............. 112

Yeralti Suyu İle Doğal Soğutmada Hacim Sicakliği Otomasyonu ...................................................... 113

Ortam Sıcaklığı Ve Yalıtımın Ranque-Hılsch Vorteks Tüpü Performansı Üzerindeki Etkisinin

Deneysel Olarak İncelenmesi .............................................................................................................. 114

Sıvı Halkalı Kompresörde Su Buharı Sıkıştırılmasının Deneysel İncelenmesi ................................... 115

Kombi Tipi İki Farklı Isıtma Cihazının Konfor Seviyeleri Açısından Karşılaştırılması ..................... 116

Samsun İlinde Örnek Bir Konut İçin Güneş Enerjisi İle Soğutma-Isıtma Uygulamasının Sayısal

Analizi ................................................................................................................................................. 117

Yeni Bir Soğutma Teknolojisi: Manyetik Soğutma ............................................................................ 118

Frigorifik Konteyner İçi Akış Ve Sıcaklık Dağılımının Modellenmesi .............................................. 119

Ev Tipi Bir Buzdolabindaki Hava Akişinin Nümerik Olarak Zamana Bağli İncelenmesi .................. 120

Karbondioksit Soğutuculu Bir Kaskat Soğutma Sisteminin Sayisal Analizi ...................................... 121

Kare Kesitli Dik Açili Dirsek Havalandirma Kanali İçerisine Yerleştirilen Yönlendiricilerin Akişa

Etkisinin Sayisal İncelenmesi .............................................................................................................. 122

Isı Pompası Destekli-Isı Geri Kazanımlı Toprak Kurutucu Tasarımı ................................................. 123

Split Klima İle Desteklenmiş Bir Termosifonun İncelenmesi ............................................................. 124

Hermetik Bir Kompresördeki Yağ Debisinin Deneysel İncelenmesi .................................................. 125

Hava-Hava Isi Pompasinin Deneysel Olarak İncelenmesi .................................................................. 126

Farklı Soğutucu Akışkanlar İçin İki Kademeli Soğutma Çevriminin Termodinamik Analizi ............ 127

Ara Genleşme Uygulamasinin İki Kademeli Transkritik Co2 Soğutma Çevriminin Performansina

Etkisinin İncelenmesi .......................................................................................................................... 128

TERMODİNAMİK ................................................................................................................................ 129

Thermodynamıc Propertıes Of 1-Hexyl-3-Methylimidazolium Bis(Triflluoromethylsulfonyl)İmide At

High State Parameters ......................................................................................................................... 130

CO2 Solubility In Ionic Liquid [HMIM][NTF2] At High Pressures And Various Temperatures........ 131

Soğutucu Akışkanların Termofiziksel Özelliklerinin Karşılaştırılmalı Analizi .................................. 132

Düşük Hava Giriş Hızıyla Balığın Kurutma Davranışının Deneysel Olarak İncelenmesi .................. 133


xlii

Kondanser Kanal Boyutlarının Havada Bulunan Su Buharının Yoğuşmasına Etkilerinin Deneysel

Araştırılması ........................................................................................................................................ 134

Turbojet Motorunun Sonlu Zaman Termodinamiği İle Ekolojik Optimizasyonu ............................... 135

Araç Aydinlatma Sistemlerindeki Yoğuşma Problemi Analizi Ve Tasarim Açisindan İncelenmesi .. 136

Meta - Sezgisel Algoritmalarla Gibbs Serbest Enerji Minimizasyonu ................................................ 137

Çatalağzı Termik Elektrik Santralinin Birleşik Isı Güç Sistemine Dönüştürülmesi - Termodinamik

Analiz .................................................................................................................................................. 138

Parabolik Yansıtıcılı Güneş Kolektörlerinde Bir Ve İki Boyutlu Enerji Analizi ................................ 139

Mikrodalga İle Islak Viyolün Kurutulabilirliğinin Deneysel Olarak Belirlenmesi ............................. 140

Polyester İplik Kurutma İşleminin Enerji Ve Ekserji Analizi ............................................................. 141

Enerji Santrallarında Organik Rankine Çevrimi Kullanarak Atık Isının Geri Kazanımı .................... 143

Çayirhan Termik Santralinin Ekserji Ve Ekonomik Analizi ............................................................... 144

Hava Akışkanlı Güneş Kollektörlerinde Performansa Etki Eden Parametrelerin Deneysel İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 145

Akışkan Yataklı Bir Kurutucuda Enerji Ve Ekserji Açısından Bir Termodinamik Analiz ................. 146

Demir Çelik Sektöründe Atık Isının Organik Rankine Çevrimi İle Kullanılabilirliği Ve Ekserjisi .... 147

Hermetik Bir Kompresördeki Yağ Debisinin Sayısal İncelenmesi ..................................................... 148

Silindirik Bir Soğu Depolama Tankında Buz Oluşumunun Sayısal Olarak İncelenmesi.................... 149

Nano Katkılı Yeni Nesil Faz Değiştiren Maddelerin Erime/Katılaşma Çevrimi Üzerine Deneysel Bir

Çalışma ................................................................................................................................................ 150

CH4/H2/N2 Kompozit Gaz Yakıtının Türbülanslı Difüzyon Alevinin Modellenmesi ......................... 151

YAKITLAR VE YANMA ...................................................................................................................... 152

Alternatif Gaz Yakitlarin Buji Ateşlemeli Motorlarda Kullaniminin Ekseji Analizi .......................... 153

Buji Ateşlemeli Bir Motorda Çift Buji Kullanılmasının Motor Performans Karakteristikleri Ve Egzoz

Emisyonları Üzerindeki Etkilerinin Teorik Olarak İncelenmesi ......................................................... 154

İçten Yanmalı Motorların Emme Zamanı Boyunca Silindir İçi Akış Hızlarının İncelenmesi ............ 155

Bir Boyutlu Gaz Değişim Analizi Yardımıyla Ağır Vasıta Bir Dıesel Motorun Performans

Karakteristiklerinin Elde Edilmesi ...................................................................................................... 156

Ön Isıtmalı Atık Kızartma Yağı Biyodizel Yakıtı Kullanımının Motor Performans Ve Egzoz

Emisyonları Üzerindeki Etkisi ............................................................................................................ 157

Dizel Araç Egzoz Sisteminin Avl Fıre Cfd Programı İle Modellenmesi ............................................ 158

İçten Yanmalı Motorlardaki Gaz Geri Akışıyla Yağ Kaybının İncelenmesi ...................................... 159

Caı Yanmalı Bir Motorda Egr Oranın Etkisinin Sayısal Olarak İncelenmesi ..................................... 160

Bioyodizel Kullanan Bir Dizel Motorda Püskürtme Avansının Performans Ve Emisyonlara Etkisinin

Teorik Olarak İncelenmesi .................................................................................................................. 161

Karadeniz Bölgesi Kaynakli Yağlarin Dizel Motor Yakiti Olarak Değerlendirilmesi ........................ 162


xliii

Kömür Gazlaştırma İçin Bir Yöntemin Araştırılması Temiz Kömür Teknolojileri Bağlamında ........ 163

Swırl Number Investıgatıon Of Helical Shape Intake Manıfold Diesel Engine Under Steady-State

Conditions ........................................................................................................................................... 164

750 Kwth Pilot Ölçekli Dolaşımlı Akışkan Yatakta Orhaneli Linyitinin Yakılması .......................... 165

Turboşarjlı Bir Dizel Motorunda N-Bütanol-Dizel Yakıtı Karışımlarının Kullanılmasının Motor

Karakteristikleri Ve Eksoz Emisyonları Üzerindeki Etkilerinin Deneysel İncelenmesi ..................... 166

Otto Çevriminin Termodinamik Analizi ............................................................................................. 167

Atık Kızartma Yağlarından TS EN 14214 Standardına Uygun Biyodizel Yakıt Üretimi ................... 168

Ağır Vasıta Dizel Motorlarda, Nanopartikül Katkılarının Egzoz Emisyonlarına Etkilerinin İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 169

Hidrojenin Termokimyasal Metotlarla Üretiminin İncelenmesi ......................................................... 170

Yüksek Basınçlı Pem (Proton Geçirgen Membran) Elektrolizör Hücresi Geliştirilmesi ................... 171

Yerli Kömür Ve Atıklardan Yeni Nesil Alternatif Enerji Geri Kazanımı Ve Kullanım Olanakları ... 172

YENİ VE TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ - ÇEVRE ................................................................ 173

Samsun İli İçin Isıtma Uygulamalarında Optimum Yalıtım Kalınlığının Çevresel Ve Ekonomik

Analizi ................................................................................................................................................. 174

Bir Doğalgaz Kombine Çevrim Santralinde Nox Emisyonlarının Azaltılması İçin Uygulanabilecek

Kontrol Teknikleri ............................................................................................................................... 175

Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinlerinin Aerodinamik Performansının Değerlendirilmesi ...................... 176

Rüzgâr Enerjisinin Dünya’daki Ve Türkiye’deki Genel Durumu-Elektrik Enerjisi Üretim Maliyeti 177

Jeotermal Enerjiden Pem Elektroliz Metoduyla Hidrojen Üretiminin Termodinamik Ve

Termoekonomik Analizi ...................................................................................................................... 178

Kömür Yakıtlı, Buhar Çevrimli Bir Bileşik Isı-Güç Sisteminin Termoekonomik İncelemesi ........... 179

Bir Isıl Enerji Depolama Sistemine Faz Değişim Malzemesinin Etkisi .............................................. 180

Soma Linyitinin Su Buhari Gazlaştirmasiyla Sentez Gazi Üretimi .................................................... 181

Piezoelektrik Ve Piroelektrik Özellikli Malzemelerle Melez Enerji Harmanlayıcı Tasarımı ............. 182

Uçaklarda Buzlanmanın Sonlu Hacimler Yöntemi İle İncelenmesi .................................................... 183

Jeotermal Enerjili Ve Güneş Enerjili Sera Isıtma Sistemlerinin Karşılaştırılması: Ege Bölgesi İçin

Kritik Bir Gözden Geçirme ................................................................................................................. 184

Ön İşlem Uygulanan Ve Uygulanmayan İki Tip Kayısının Kurutma Eğrilerine Güneş Işınımının

Etkisinin Matematiksel Modellenmesi ................................................................................................ 185

Eş Eksenli Yatay Silindirik Bir Halka Aralık İçerisinde Parafinle Gizli Isı Depolama ...................... 186

Yatağan Termik Santral Uçucu Külleri Ve Polipropilen Atıklarının Kompozit Malzeme Üretiminde

Değerlendirilmesi ................................................................................................................................ 187

Anaerobik Ortamda Yumurta Tavuğu Dışkısının Biyogaz Üretim Verimine Etkisinin İncelenmesi Ve

Biyogaz Tesisine Uygulanışı ............................................................................................................... 188

Polimer Elektrolit Membranlı Yakıt Hücresinde Elektrolit Faz Potansiyelinin İncelenmesi .............. 189


xliv

H3PO4 Katkılı Polybenzimıdazol (PBI) Esaslı Pem Yakıt Hücresinin Performansının Sayısal

Modellenmesi ...................................................................................................................................... 190

Yapay Sinir Ağları İle Afyon Jeotermal Bölgesel Isıtma Sisteminin Termodinamik Yönden

Optimizasyonu..................................................................................................................................... 191

Düşük Işınım Şiddetinde Güneş Enerjisi Destekli Su Kaynaklı Bir Isı Pompası Sisteminin Deneysel

Performans Analizi .............................................................................................................................. 192

Taşıt Kliması Performansının Dinamik Çevre Şartlarında Deneysel İncelenmesi .............................. 193

Nanomalzeme Kaplamalı Camın Fotovoltaik Panellerin Performansındaki Etkisinin Araştırılması .. 194

Mevcut Güneş Işınımı Modellerinin Samsun İli İçin Kullanılabilirliğinin Araştırılması ................... 195

Bayburt İlinde Kurulması Düşünülen Yay Çatılı Sera İçin Güneş Enerjisi Hesaplamaları ................ 196

Türkiyede Konut Enerjisinin Karşılanması İçin Doğalgaz Yakıtlı Yakıt Hücresi Sisteminin

Kullanılması ........................................................................................................................................ 197

Küçük Ölçekli Çiftlikler İçin Biyogaz Tesis Tasarımı, Kullanımı Ve Çıktıların Ölçülmesi .............. 198

Jeotermal Enerji Destekli Çalışan Isı Pompası İle Biyogaz Üretiminin Performans Araştırması: Konya

Örneği .................................................................................................................................................. 199

Anot Destekli Tek Hücreli Katı Oksit Yakıt Hücresinin Sayısal Modellenmesi ................................ 200

İzmir Kent Merkezinde Rüzgâr Enerjisi Potansiyelinin Belirlenmesi ................................................ 201

Advısor Programıyla Yakıt Pilli Araç Analizi .................................................................................... 202

Metan Gazının Su Buharlı Plazmatronda Dönüşümü (Reformu) ........................................................ 203

Güneş Enerjisi Test Merkezlerinin Kurulumu Ve İşletilmesi Üzerine Bir Ön Fizibilite Çalışması .... 204

Fotovoltaiklerin Taşıtlara Entegrasyonunda Gelişmeler, Sorunlar, Çözüm Önerileri ........................ 205

Başkent Üniversitesi Bağlıca Kampüsünün Rüzgâr Potansiyeli ......................................................... 206

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü Dedebuzağı Tepesine Kurulacak Rüzgar Türbin

Santralı İçin Ekonomik Analiz ............................................................................................................ 207

POSTERLER .......................................................................................................................................... 208

Paralel İki Levha Arasında Gelişen Türbülanslı Akışın Bilgisayarlı Simülasyonu ............................ 209

Density Of Ilisu Geothermal Water Resources Of Gakh Region Of Azerbaijan ................................ 210

Thermodynamic Properties Of Kura River In Azerbaijan Side .......................................................... 211

Density Of Butanol-1 At The High State Parameters.......................................................................... 212

Düşük Hücum Açılarında Kanat Kenar Kırma Açısının Kanat Yanı Girdap Oluşumuna Etkisinin

İncelenmesi .......................................................................................................................................... 213

Arıtma Çamuru Miktarının Azaltılmasında Gerçek Ölçekli Termal Arıtma

Prosesleri ............................................................................................................................................. 214

Egzoz Gazları Ve Hava Kirliliği ......................................................................................................... 215

Su Türbini Tasarım Ve Testleri Merkezi ............................................................................................. 216

Isı Transferi Probleminin Markov Zincirleri Yöntemi İle Çözülmesi ................................................. 217


xlv

Sığ Suda, Dairesel Silindir Arkasındaki Daimi Olmayan Girdapların Delikli Yarım Silindir İle Kontrol

Edilmesi ............................................................................................................................................... 218

Bir Mikrokanalda İki Farklı Akışkanın Pulsatif Akış Kullanarak Karışımının İyileştirilmesi............ 219

Düşey Bir Plaka Üzerinden Olan Akışa Birleşik Isı Transferi (Conjugate) Ve Viskoz Yayılımın Etkisi

............................................................................................................................................................. 220

Muğla İlinde Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli Ve Uygulanabilirliğinin Araştırılması............................... 221

Havacılık Sektöründeki Çevreci Gelişmeler ....................................................................................... 222

Sıcaklığın Çok Delikli Termoplastik Kompozit Diskin Şekil Değiştirme Davranışına Etkisinin Üç

Boyutlu Sonlu Elemanlar Metodu İle İncelenmesi ............................................................................. 223

Düz Bir Plaka Girişinin Kare Kesitli Silindir Etrafındaki Akışa Etkisi .............................................. 224

Farklı Amaçlarla Kullanılan Binalar İçin Çift Camlı Pencerelerin Optimum Hava Tabakası Kalınlığı

Ve Yakıt Tüketimi ............................................................................................................................... 225

Akışkan Yataklı Bir Yakma Sisteminin Dinamik Ve İleri Ekserji Analizi ......................................... 226

Termik Sistemlerde Termal Kamera Kullanımı .................................................................................. 227

Ev Tipi Fırının İç Hacminin Akış Ve Sıcaklık Dağılımının Sayısal Yöntemle Zamana Bağlı

İncelenmesi .......................................................................................................................................... 228

Kömürün Gazlaştırılmasında Oksijen Su Buharı Oranının Parametrik İncelenmesi .......................... 229

Dizel Motorlarında Soğukta İlk Hareket Esnasındaki Egzoz Emisyon Karakteristiklerinin Belirlenmesi

............................................................................................................................................................. 230

Hzsm-5 Katkılı Polivinil Alkol Bazlı (Pva) Kompozit Membran Sentezi, Karakterizasyonu Ve Yakıt

Hücresi Performans Testleri ................................................................................................................ 231

Mikrodalga Gücünün Kurutma Zamanı Ve Kurutma Kalitesi Üzerine Etkisi .................................... 232

Windpro Yazılımı İle Rüzgar Enerjisi Potansiyel Analizi Ve Örnek Uygulama ................................ 233

Hfo-1234yf (2,3,3,3-Tetrafluoropropane) Soğutucu Akışkanının Termodinamik Özelliklerinin

Modellenmesi ...................................................................................................................................... 234

Kırıkkale İlinde Bulunan Bir Binanın Isıtma Tesisatında Toprak Kaynaklı Isı PompasıKullanılarak

Enerji Tasarrufu Sağlanması ............................................................................................................... 235

Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü Yöntemi İle Elde Edilen Anlık Verilerin Döngüsel Sıralanması

............................................................................................................................................................. 236

Gaz Güç Çevrimi Ve Brayton Soğutma Çevrimlerinin Matlab İle Analizi......................................... 237

Edirne’de Konut Isıtmasında Merkezi Ve Bireysel Isıtma Sistemlerinin Karşılaştırmalı Maliyet Analizi

............................................................................................................................................................. 238

Sınır Tabaka Etkisinde Art Arda Yerleştirilmiş İki Küre Çevresindeki Akış Yapısının Pıv Yöntemiyle

İncelenmesi .......................................................................................................................................... 239

Kapının Açık Kaldıgı Sürece Buzdolabına Olan Isı Ve Kütle Transferi Ve Akışın Modellenmesi ... 240

Bir Endüstriyel Soğutma Eğitim Setinde Enerji Analizleri İçin Yazılım-Donanım Desteği

Oluşturulması ...................................................................................................................................... 241


xlvi

Bir İklimlendirme Eğitim Setinde Veri Toplama Sistemine Bağlı Gerçek Zamanlı Proseslerin

Psikrometrik Diyagram Üzerinde Gösterilmesi .................................................................................. 242

İklim Değişiminin Güneş Ve Rüzgâr Enerjisi Potansiyeline Etkisi .................................................... 243

Ev Tipi No-Frost Buzdolabı Performansını İnceleyen Bir Test Sistemi Tasarımı .............................. 244

Kanal Akışında Optimize Edilmiş Isı Alıcıların Çarpan Jetle Isı Transferi Analizi ........................... 245

Spreyle Soğutma İşleminin Sayısal Analizi ........................................................................................ 246

Literatür İncelemesi: Nanoakışkanlarda Taşınım Süreçlerinin Moleküler Dinamik Simülasyonlarıyla

Analizi ................................................................................................................................................. 247

Enerji Depolama Sistemleri Ve Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santraller ................................... 248

Radyant Isıtma Panelleri Uygulaması İçin Binalardaki Optimum Yalıtım Kalınlıklarının İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 249

Radyant Isıtma Panellerinde Açığa Çıkan Isı Akılarının Sayısal Olarak İncelenmesi ........................ 250

Serin Çatı Sistemleri İle Enerji Tasarrufunun Sağlanması Ve Küresel Isınmanın Azaltılması ........... 251

İklimlendirme Sistemlerindeki Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliğine Etkisi ............................. 252

Cfx İle Araç Aydınlatma Sistemlerinde Led Analizi .......................................................................... 253

Delik Delme İşlemlerinde Kesme Parametrelerine Bağlı Olarak Oluşan Takım Talaş Ara Yüzey

Sıcaklıklarının Taguchı Metodu İle Optimizasyonu ........................................................................... 254

Bulgur Pişirme Potasının Termal Analizi ............................................................................................ 255

Yüzey Pürüzlülüğünün Sanrtifüj Pompa Çark Verimine Etkisinin Sayısal Analiz Yöntemi İle

İncelenmesi .......................................................................................................................................... 256

Serbest Yüzeye Yakın Bir Silindir Çevresinde Oluşan Akış Yapısının Pıv Yöntemiyle İncelenmesi 257

Yenilenebilir Alternatif Enerjilerin Maliyet Emisyon Ve Performans Karşılaştırmaları .................... 258

Kentsel Alanda Malzeme Seçiminin Isı Adası Oluşumu Üzerindeki Etkisi ....................................... 259

Binalarda Isı Yalıtımı Malzemesinin Kullanımının Ekonomiye Katkısı ............................................ 260

Şehir Suyu Şebeke Basıncının Su Tüketimine Etkisi .......................................................................... 261

Dalga Enerjisi İle Elektrik Üretimi...................................................................................................... 262

Yakıt Pillerinin Taşıtlarda Kullanımı Ve Hidromobil Projesi ............................................................. 263

Erzurum Kampüs Hastanesine Uygulanacak Trijenerasyon Sisteminin Fizibilitesi ........................... 264

Dış Cephe Tasarımının Ve Konumlandırmanın Binaların Isı Kayıplarına Etkisinin Sayısal İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 265

Farklı Cadde Ve Sokak Kanyonlarında Egsoz Partikül Emisyon Dağılımının Sayısal Analizi .......... 266

Tek Kanallı Polimer Elektrolit Membranlı Yakıt Pillerinin Sayısal Analizi ....................................... 267

Kalsiyum Oksitin Hidrasyonunun Bir Kimyasal Isı Deposu Olarak Kullanılabilirliğinin İncelenmesi

............................................................................................................................................................. 268

Yakma Şartlarına Bağlı Hava Kirleticisi Oluşumu ............................................................................. 269

Alev Geri Dönüşlü Duman Borulu Kazanda Gaz Yakıt Yanmasının Modellenmesi.......................... 270


xlvii

Bilgisayar Desekli Ortamda Fin Isı Ve Akış Karakteristiğinin Belirlenmesi, Gözenekli Ortam

Parametrelerinin Çıkarımı, Gözenekli Ortamda Modellenmesi Ve Sonuçların Karşılaştırılması ....... 271

Enerjiye Farklı Bir Bakış Açısı Olarak Biyomimikri Kavramı ........................................................... 272

YAZAR İNDEKSİ 273


1

AKIŞKANLAR MEKANİĞİ


2

ULIBTK’ 13 – 005

ÇİFT YANLI DÜZLEMSEL ANİGENİŞLEMELİ KANALLARDA ÇEVRİNTİLİ

TÜRBÜLANSLI AKIŞIN SAYISAL ARAŞTIRILMASI

Tahir KARASU

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Meşelik

26480, Eskişehir, e-posta: [email protected]

ÖZET

Bu araştırma, çift yanlı düzlemsel ani genişlemeli iki-boyutlu, düzlemsel simetrik kanallarda, sürekli,

sıkıştırılamayan, ayrımlı ve yeniden birleşmeli, karmaşık çevrintili türbülanslı akışın, iki farklı Reynolds sayıları

için kapsamlı bir çalışmasının sayısal araştırma sonuçlarını takdim etmektedir. Hibrit yöntemiyle geleneksel

sonlu hacim metodunu kullanarak, SIMPLE algoritmasına dayanan bir bilgisayar programı geliştirilmiştir.

Standart yüksek Reynolds sayılı k- türbülans modeliyle beraber, süreklilik ve momentum korunum

denklemlerinin sayısal çözümleri, iteratif bir sayısal çözüm tekniğini kullanarak sağlanmıştır. Katı cidarlar

yakınında cidar fonksiyonları kullanılmıştır. Çift yanlı düzlemsel ani genişlemeli türbülanslı kanal akışları için

çeşitli akış yönü kesitlerinde, yerel akış yönü hızı, türbülans kinetik enerji, türbülans kinetik enerji kaybolma

miktarı, efektif viskozite profilleri, geri akışın geometrik yeri, kanal simetri ekseni boyunca simetri ekseni

üzerindeki yatay hızın değişimi, üst cidar kayma gerilmesi, üst cidar sürtünme katsayısı dağılımları ile üst cidar

statik-basınç katsayısının değişimi için sayısal hesaplamalar sunulmuş ve deneysel bulgularla karşılaştırılmıştır.

Sayısal hesaplamaların sonuçları deneysel ölçümlerle genel olarak iyi uyum göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Çift yanlı düzlemsel ani genişlemeli kanallarda akış k- türbülans modeli Hesaplamalar. , ,


3

ULIBTK’ 13 – 020

GELİŞEN TÜRBÜLANSLI AKIŞTA BORU BOYUNCA ÇEPER KAYMA

GERİLMESİ DEĞİŞİMİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

A. Beyzade DEMİRPOLAT*, İhsan DAĞTEKİN*, Haydar EREN* ve Hasan DÜZ**

*Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 23119, ELAZIĞ,

[email protected], [email protected], [email protected]

**Dicle Üniversitesi, Bismil MYO, Bismil/DİYARBAKIR

hasandü[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, gelişen türbülanslı boru akışında çeper kayma gerilmesinin boru boyunca değişimi deneysel

olarak elde edilmiştir. Bu amaçla değişik pürüzlülükte 5 adet boru (alüminyum, bakır, siyah, galvanizli ve

PPRC) seçilmiştir. Bu borulara hidrodinamik geçiş bölgesinde sık aralıklarla tam gelişmiş akış bölgesinde ise

sadece giriş ve çıkışta olmak üzere çok sayıda basınç prizleri yerleştirilmiştir. Deneyler yapılırken debi hidrolik

tank yardımıyla ölçülmüş ve bu debiye karşılık gelen statik basınç değerleri, sisteme kurulan sabit bir dijital

kamera yardımıyla belirli bir zaman aralıklarında kaydedilmiştir. Kaydedilen bu görüntülerden yararlanarak bir

görüntü işleme programı yardımı ile anlık basınç çalkantıları elde edilmiştir. Anlık basınç çalkantılarının

ortalaması alınarak her bir basınç prizindeki zaman ortalamalı basınç değerleri hesaplanmıştır. Birbirine yakın

basınç prizleri arasındaki basınç farkından yararlanarak çeper kayma gerilmeleri tespit edilmiştir. Her bir boru

için ve değişik Reynolds sayılarında kayma gerilmesinin boru boyunca değişimi grafik olarak sunulmuştur.

Anahtar kelimeler: Boru akışları, gelişen akış, kayma gerilmesi, görüntü işleme

mailto:[email protected]



mailto:hasandü[email protected]


4

ULIBTK’ 13 – 025

ÇARPAN AKIŞKAN JETLERİ KULLANARAK ÜÇGEN KANATÇIKLI YÜZEYLER

ÜZERİNDEKİ AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Tamer ÇALIŞIR*, Sinan ÇALIŞKAN** ve Şenol BAŞKAYA*

*Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe, Ankara, [email protected] – [email protected]

**Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

19030 Çevre Yolu, Çorum, [email protected]

ÖZET

Çarpan jetler yüksek ısı ve kütle transferi sağlamalarından dolayı geniş bir alanda kullanılmıştır. Bu çalışmada

üçgen kanatçıklı yüzeyler üstündeki çarpmalı jet dizileri kullanarak akış ve ısı transferi PHOENICS paket

programı yardımıyla sayısal olarak araştırılmıştır. 7x3 olarak dikdörtgen dizilime sahip dairesel nozullar

kullanılarak Re=3000-10000 ve H/d=2-8 değerlerinde çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Sayısal çözümleme

boyunca düşük Re sayılı k-ε türbülans modeli kullanılmıştır. Reynolds sayısının ve H/d değerlerinin yerel Nu

sayısına etkileri incelenmiştir. Genel olarak Re sayısının artması ile ısı transferinin arttığı gözlemlenmiştir.

Ayrıca Re sayısının artması ile maksimum ile minimum ısı transferi arasındaki farkın arttığı tespit edilmiştir. En

düşük yerel ısı transferinin H/d=8 durumunda ve en yüksek yerel ısı transferinin H/d=4 olduğunda oluştuğu

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Çarpan Akışkan Jet, Isı Transferi, Kanatçık, Sayısal Akışkanlar Dinamiği


5

ULIBTK’ 13 – 032

AĞIR VASITA BİR DİESEL MOTORUN ÜÇ BOYUTLU HESAPLAMALI

AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ ANALİZİ

Sena Özlem ARICA ve Sıtkı USLU

Tobb Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü

06560 Söğütözü, Ankara, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, 12 silindirli 1500 HP güç sınıfında bir Diesel motorun Üç Boyutlu (3B) Hesaplamalı Akışkanlar

Dinamiği (HAD) yardımıyla akış, yanma ve emisyon analizleri yapılmıştır. Silindir içindeki maksimum basınç,

sıcaklık, NOx (azot oksitler) ve is (soot) sonuçları elde edilmiştir. Çalışma için 3B AVL FIRE EseD yazılımı

kullanılmıştır. Simülasyon, giriş ve çıkış valfleri kapalıyken, sıkıştırma, yanma ve genişleme strokları için

yapılmıştır. Bunun için Bir Boyutlu (1B) AVL BOOST programından sıkıştırmanın başlangıcında bulunan

basınç ve sıcaklık değerleri simülasyonun başlangıç koşulları olarak alınmıştır.

Motorun deneysel sonuçları bulunmadığından HAD analizleri için değişik sayısal ağ yapıları ve türbülans

modelleri kullanılarak sonuçların sayısal testleri yapılmıştır. Problemde, 8 delikli yakıt püskürtücülü silindirde

bir yakıt deliğine düşen 45 derecelik bir dilim periyodik sınır koşulları kullanılarak çözüm alanı olarak

alınmıştır. Çözüm alanı için önce kaba bir sayısal ağ ve ikinci olarak da ilkinin 4 katı ince bir sayısal ağ

kullanılarak sayısal ayrıştırma hataları incelenmiştir. Yeterli incelikte olduğuna karar verildikten sonra da birinci

sayısal ağ üzerinde türbülans model çalışmaları yapılmıştır. Bunun için eddy-viskoz tabanlı standart k-ԑ ve lineer

olmayan k-ζ-f türbülans modellerinin NOx ve is emisyonları açısından etkileri araştırılmıştır. Son olarak da k-ζ-f

türbülans modeli kullanılarak farklı yanma modelleri kullanıldı.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Diesel Motorlar, Yanma, Emisyon


6

ULIBTK’ 13 – 045

BİR TOZ TUTUCU SİKLON AYRICININ TASARIMI VE SAYISAL METODLAR

KULLANILARAK İYİLEŞTİRİLMESİ

Murat ERBAŞ 1, Alper SOFUOĞLU

2 Atilla BIYIKOĞLU

3 ve İbrahim USLAN

4

Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 06570 Maltepe, Ankara [email protected];

[email protected];

[email protected];

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, tozların ayrılmasında kullanılacak bir siklon ayırıcının ön tasarımı, Muschelknautz yöntemiyle

gerçekleştirilmiştir. Ön tasarım kullanılarak, siklon parametrelerinin - siklon boyu, çapı, gaz giriş kesiti, işletim

parametrelerinin–toz tutuculuğu, toz parçacık boyutu, basınç düşüşüne olan etkileri sayısal yöntemlerle

araştırılmıştır. Belirli işletim şartları altında, siklon parametreleri optimize edilmiş ve siklon tasarımı

iyileştirilmiştir. İyileştirilen tasarım, literatürdeki mevcut deneysel veriler kullanılarak test edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Siklon Ayırıcı Tasarımı; Sayısal Metod; Optimizasyon; Tasarım İyileştir


7

ULIBTK’ 13 – 048

ISITILMIŞ VE ADYABATİK DÜŞEY BORULARDA SU-BUHAR AKIŞI İÇİN İKİ-

FAZLI AKIŞ SÜRTÜNME ÇARPANI KORELASYONLARININ, HOMOJEN AKIŞ

MODELİNİN VE BASINÇ DÜŞÜMÜ BİLEŞENLERİNİN ANALİZİ

İsmail Ahmet ODABAŞ*, Nuh Emre GENGEÇ*, Bekir ÖZTÜZÜN* ve Ahmet DURMAYAZ*

*İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü 34469 Maslak, İstanbul

[email protected]; [email protected]; [email protected]; [email protected];

ÖZET

Bu çalışmada, düşey borularda aşağıdan yukarı su-buhar akışı için dağılımı düzgün (sabit) ısı akısıyla ısıtılmış ve

adyabatik şartlarda elde edilmiş 10.000 adet civarında deneysel iki-fazlı ( 2 ) akış basınç düşümü ( P ) verisi

literatürden toplanmış ve aynı şartlar için literatürden seçilen iki-fazlı akış sürtünme çarpanı ( 2so ) korelasyonları

ve “Homojen Akış Modeli (McAdams vd, Transactions of the ASME 64, 193-200, 1942)” ile elde edilen 2so

sonuçlarının kıyaslanması amacıyla kullanılmıştır. Ayrıca, 2so korelasyonlarından elde edilen sonuçlar

Homojen Akış Modeli (1942) sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Değerlendirmeler ortalama ve RMS hataların

mukayese edilmesi yöntemiyle yapılmıştır. İlave olarak, ısıtılmış ve adyabatik düşey borularda farklı akış

koşulları için 2 -akışta yer çekimi, ivmelenme ve sürtünmeden kaynaklanan P bileşenleri irdelenmiştir.

Literatürden toplanan verilerin derlenmesiyle oluşturulan veri tabanı ve Homojen Akış Modeli (1942) ile elde

edilen sonuçlar kullanılarak yapılan değerlendirmeler soncunda bu çalışmanın bulguları olarak ısıtılmış

borulardaki akışta “Muller-Steinhagen ve Heck, Chem. Eng. Progress 20(6), 297-308, 1986” ve adyabatik

borulardaki akışta ise “Chisholm, Int. J. Heat Mass Transfer 16, 347-358, 1973” korelasyonlarının en küçük RMS

hataya sahip olduğu belirlenmiştir. Değerlendirmeler ve literatür araştırmasından, halihazırda kullanılan

yöntemlerden hiçbirinin tam olarak yeterli olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İki-fazlı akış sürtünme çarpanı, Basınç düşümü, Düşey borular


8

ULIBTK’ 13 – 049

İKİ-FAZLI AKIŞ PARAMETRELERİ İÇİN TARAMA TABLOSU

GELİŞTİRME METODOLOJİSİ

Bekir ÖZTÜZÜN*, İsmail Ahmet ODABAŞ* ve Ahmet DURMAYAZ*

*İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü 34469 Maslak, İstanbul

[email protected]; [email protected]; [email protected];

ÖZET

Bir mühendislik parametresinin öngörülmesi amacıyla kullanılan farklı yöntemler arasında uygun seçenek, (i)

doğru sonuç verme, (ii) geçerlilik aralığı, (iii) bilgisayar yazılımlarında kolayca kullanılabilme ve (iv) çok yönlü

uygulanabilirlik gibi farklı kıstaslara göre belirlenir. Mühendislik parametrelerinin öngörüsü için popüler

yöntemlerden birisi çeşitli mühendislik uygulamalarında kullanılabilen tarama tablosu (TT)’dur. Bir TT

gerçekte, ilgili parametrenin öngörülmesi için geliştirmiş ve geçerli olan normalize edilmiş bir veri tabanıdır.

Tarama tabloları ilgili parametrelerin öngörüsü için kullanılan ampirik metodlardan birisi olarak

sınıflandırılabilir ve yukarıda bahsedilen kıstasların tümünü sağlarlar. Tarama tablolarının, (i) iterasyonsuz

doğrudan sonuç verme, yani kullanım kolaylığı, (ii) hesaplamalar için verimli olma, (iii) güncellenebilme

kolaylığı (iv) geniş geçerlilik ve uygulama alanına sahip olma, (v) geniş bir veri tabanına ve çeşitli

korelasyonlara dayalı olarak geliştirilme gibi çok çeşitli avantajları vardır. Bu nedenle, bilgisayar kodları,

tasarım, işletme ve güvenlik sınırlarının belirlenmesi gibi birçok pratik mühendislik uygulamasında

korelasyonlar veya grafiksel yöntemler yerine kullanılmaları günden güne yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmada,

özellikle nükleer reaktörlerin tasarımında, kaza ve güvenlik analizlerinde karşılaşılan önemli bir iki-fazlı akış

parametresi olan kritik ısı akısının (KIA) öngörülmesi için “2006 KIA Tarama Tablosu”nun (Groeneveld vd.,

Nucl. Eng. Des., 237(15–17), 1909-1922, 2007) geliştirilmesi, bir TT geliştirilmesi örneği olarak ayrıntılı bir

şekilde anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İki-fazlı akış, Tarama tablosu, Kritik ısı akısı, KIA


9

ULIBTK’ 13 – 062

SİLİNDİRİK KANALLARDA NANOAKIŞKANLARLA LAMİNER ZORLANMIŞ

TAŞINIMLA ISI TRANSFERİNİN SAYISAL ANALİZİ

İsmail Ozan SERT, Yrd.Doç. Dr. Nilay SEZER-UZOL, Doç. Dr. Almıla G. YAZICIOGLU* ve

Prof. Dr. Sadık KAKAÇ

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü *Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Tel: 0312 292 4082; 0312 292 4271, 0312 210 5263, 0312 292 4087.

[email protected]; [email protected]; [email protected]; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, nanoakışkanların zorlanmış taşınımla ısı transferi özellikleri silindirik kanal içerisinde hidro

dinamik olarak tam gelişmiş laminer akış için sabit duvar sıcaklığı (CWT) ve ısı akısı (CHF) sınır koşulları

altında sayısal analizler yapılarak incelenmiştir. Sayısal analizlerde Al2O3/su nanoakışkanı için tek-fazlı akış

modeli kullanılarak sonuçlar elde edilmiştir. Analizlerde, nanoakışkanın etkin ısıl iletim katsayısı için sıcaklık ve

nanoparçacığın çapının etkisini hesaba katan Brownian hareketini de göz önünde bulunduran Koo-Kleinstreuer

(2004) modeli kullanılmıştır. Isıl iletim katsayısındaki değişimler sonucu meydana gelen ısı transferindeki artış;

belirtilen Peclet sayısı ve nanoparçacık çapı için nanoparçacık hacimsel oranının bir fonksiyonu olarak

bulunmuştur. Sonuçlar daha önce literatürde yer alan bir deneysel çalışmayla aynı sınır koşulları ve geometri için

kıyaslanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Nanoakışkanlar, Isıl iletim katsayısı modelleri, ısı transferindeki artış, Brownian hareketi.



10

ULIBTK’ 13 – 075

DERİN SUDA DELİKLİ SİLİNDİRLER İLE YALIN SİLİNDİRİN AKIŞ YAPISININ

KIYASLANMASI

Muhammed M. AKSOY*, Engin PINAR**, Göktürk M. ÖZKAN**, Tahir DURHASAN**,

Hüseyin AKILLI** ve Beşir ŞAHİN**

*Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 80000

Merkez, Osmaniye, [email protected]

**Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 01330 Sarıçam, Adana,

[email protected], [email protected], [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Katı bir cismin etrafında oluşan akış yapısı cismin art izi boyunca girdapların oluşmasına neden olur. Oluşan bu

daimi olmayan girdaplı akış yapısı titreşimlere, bu titreşimler de cismin üzerinde dinamik yükler oluşmasına

neden olurlar. Bu olumsuz etkileri minimize etmek uzun süredir akışkanlar mekaniğinin üzerinde durduğu temel

konulardan biridir. Bu çalışmada 1mm kalınlıktaki plakalar üzerine çapı d=10mm olan dairesel delikler açılarak,

D=100mm çapa sahip dairesel kesitli delikli silindirler farklı geçirgenlik oranlarında (β=0.25, 0.3, 0.35, 0.4,

0.45, 0.5, 0.55, 0.6, 0.65, 0.7, 0.75 ve 0.8) oluşturulmuştur. Dairesel kesitli delikli silindirler ile aynı çapa

(D=100mm) sahip yalın silindir (β=0) arkasındaki akış yapısı nicel olarak parçacık görüntülemeli hız ölçme

tekniği (PIV) kullanılarak incelenmiştir. Deneyler derin suda ve serbest akım hızının U∞=100 mm/sn (silindir

çapına bağlı ReD=10000) olduğu durumlarda gerçekleştirilmiştir. Yalın silindir ile delikli silindirler arkasında

oluşan akış yapısının ve çalkantıların birbirinden farklı olduğu gözlemlenmiştir. Maksimum Reynolds kayma

gerilmesinin değeri karşılaştırıldığında yalın silindir durumuna göre delikli silindirlerdeki en düşük azalma oranı

yaklaşık %65 iken en çok azalma oranı %95 olmuştur. Maksimum boyutsuz TKE kıyaslanması sonucunda ise en

düşük azalma %55 iken en çok azalma %90 olmuştur. Hem Reynolds kayma gerilmesi, <uv/U∞2> hem de

TKE’den açıkça görülüyor ki yalın silindirin türbülanslı akış yapısı delikli silindirin tüm geçirgenlik oranlarına

göre daha şiddetlidir.

Anahtar Kelimeler: Derin su, delikli silindir, art izi, PIV


11

ULIBTK’ 13 – 076

ÖRNEK BİR ÇARPAN HAVA JETİ PROBLEMİ İÇİN TÜRBÜLANS

MODELLERİNİN ÇÖZÜM SÜRELERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Mustafa Kemal İŞMAN*, Mehmet Özgün KORUKÇU**, Bilsay PASTAKKAYA***,

Numan YÜKSEL****, Muhiddin CAN**

*Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü,

16190 Osmangazi/BURSA, [email protected]

** Uludağ Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 16059

Görükle/BURSA, [email protected]; [email protected]

*** Uludağ Üniversitesi, Orhangazi MYO, 16800 Orhangazi/BURSA, [email protected]

**** Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği

Bölümü, 16190 Osmangazi/BURSA, [email protected];

ÖZET

Çarpan hava jetleri, sağladıkları yüksek ısı ve kütle transferi ile oldukça geniş bir uygulama alanına sahiptirler.

Önemlerinden dolayı, bu konuda literatürde deneysel ve nümerik olarak yapılmış oldukça fazla sayıda çalışma

mevcuttur. Bu çalışmada ise, çarpan hava jeti ile bir yüzeyin soğutulması durumu için farklı türbülans modelleri

denenmiş ve modeller hem doğrulukları hem de çözüm süreleri açılarından değerlendirilmiştir. Çalışmada, üç

farklı Re (Re=10000, 30000 ve 50000) sayısı ve tek bir boyutsuz jet-yüzey mesafesi (z/Dh=8) için hesaplamalar,

12 farklı türbülans modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonunda, Reynolds Stress Modellerinin,

daha fazla sayıda denklem çözmelerine rağmen çözüm sürelerinin çok fazla uzun olmadığı, hatta bazı durumlar

için Eddy Viskozite Modellerinin sürelerinin de altında olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca deneysel sonuçlarla

karşılaştırıldığında, Reynolds Stress Modellerinin daha iyi performans sergilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Çarpan Hava Jetleri, Türbülans Modelleri, Çözüm Süresi


12

ULIBTK’ 13 – 085

NANOAKIŞKAN VİSKOZİTESİ VE BAĞIL VİSKOZİTE DENKLEMLERİNİN

PARAMETRİK ANALİZİ VE DEĞERLENDİRMESİ: YENİ LİTERATÜRÜ DE

KAPSAYAN BİR ÇALIŞMA

Elif Begüm ELÇİOĞLU*, Almıla GÜVENÇ YAZICIOĞLU** ve Sadık KAKAÇ***

* Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

06800 Çankaya, Ankara, [email protected]

** Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


*** TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06560 Söğütözü, Ankara, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, literatürde nanoakışkan viskozitesinin tanımlanmasında ve tahmininde kullanılan denklemler,

denklemlerde kullanılan parametreler, ve önemli bir mekanizma olan nanoparçacık kümeleşmesi bazında

değerlendirilmiştir. Bu amaçla, literatürde sunulan denklemlerin nanoparçacık konsantrasyonu (φ) ve sıcaklık

(T) bazında karşılaştırması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Nanoakışkanlar, viskozite, viskozite denklemleri


13

ULIBTK’ 13 – 101

DÜZ ÇATILI SİLİNDİRİK BİR BİNA ÜZERİNDEN TÜRBÜLANSLI AKIŞ

Yücel ÖZMEN*ve Erhan AKSU

**

* Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü,

61080 Trabzon, [email protected] **

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi

Gemi İnşaatı ve Gemi Makinaları Mühendisliği Bölümü,

61530 Çamburnu, Trabzon, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, düz çatılı silindirik bir binanın üzerindeki ve etrafındaki türbülanslı akış deneysel ve sayısal olarak

incelenmiştir. Akış görüntüleme, ortalama hız ve türbülans ölçümü, ortalama ve çalkantı basıncı ölçümü ve akış

alanının üç boyutlu sayısal çözümü ile oluşturulan çalışmada silindirik bir binanın aerodinamik

karakteristiklerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Silindirik bina, Düz çatı, Ortalama hız, Türbülans kinetik enerji, Basınç katsayısı


14

ULIBTK’ 13 – 123

NACA 2415 KANAT PROFİLİ ÜZERİNDE OLUŞAN AKIŞA DİK SES

DALGALARININ ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Halil Hakan AÇIKEL, Mustafa Serdar GENÇ, Onur KOŞAR, Gökhan ÖZKAN

Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Rüzgar Mühendisliği ve

Aerodinamik Laboratuarı 38039 Melikgazi, Kayseri

ÖZET

Bu çalışmada, akışa dik ses dalgaları ile NACA2415 kanat profili etrafındaki akışın kontrolü deneysel olarak

çeşitli Reynolds (Re) sayılarında ve hücum açılarında çalışılmıştır. NACA 2415 üzerinde oluşan basınç dağılımı

pitot tüpü ve basınç sensörleriyle, kaldırma ve sürükleme katsayıları ise 3 bileşenli kuvvet ölçüm sistemi ile,

kanat profili üzerinde oluşan hız profili sabit sıcaklık anemometresiyle ölçülmüştür. Kanat üzerinde oluşan

akışın görüntülenmesi için ise duman teli ile akış görüntüleme deneyi yapılmıştır. Deneyler ilk önce ses dalgası

uygulanmadan yapılmış ve daha sonra akışa dik ses dalgaları ile akış kontrol edilmeye çalışılmıştır. Ses

dalgalarını üretmek için fonksiyon jeneratörü, hoparlör ve amplifikatör kullanılmış ve ses dalgası hoparlör ile

rüzgar tünelinin test odasının üst kısmından akışa dik olarak uygulanmıştır. Yapılan deneyler sonucunda, akışa

dik ses dalgaları ile akış kontrolünde 50,000 ve 75,000 Re sayılarında tutunma kaybı açıları sırasıyla 12° ve

13°'den 18° ve 18°'ye geciktirilmiş ve tutunma kaybı sonrası açılarda L/D oranında 1.5 ve 2.5 kat artış elde

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Deneysel aerodinamik, laminer ayrılma kabarcığı, tutunma kaybı .


15

ULIBTK’ 13 – 126

İKİ EŞ MERKEZLİ DÖNEN SİLİNDİRLER ARASINDA OLUŞAN TAYLOR

VORTEKSLERİNİN HAD İLE KAREKTERİZASYONU

F.Burcu DOĞAN ve Sıtkı USLU

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü 06560 Söğütözü/ ANKARA

[email protected]; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, iki eş merkezli silindirin Taylor vortekslerinin HAD - Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği -

analizleri yapılmıştır. HAD için STAR-CCM+ yazılımı kullanılmıştır. HAD ile elde edilen sonuçlar analitik

sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Taylor-Couette akışı, farklı hızlarda dönen iki eş merkezli silindir arasındaki

kararsızlıkla ilgilidir. Bu nedenle sabit bir dış silindirle, konsantrik dönen bir iç silindir arasındaki akış

incelenmiştir. Dönüş hızı bir kritik değeri aşarsa, Taylor vorteksleri meydana gelir. Yapılan bu çalışmada bu

kritik değer HAD analizleriyle belirlenerek analitik ve HAD sonuçları karşılaştırılmıştır. Periyodik sınır koşullar

kullanılarak, tüm silindir yerine 2 derecelik segman alınarak analizler yapılmıştır. Sonuçların etkilenmediği

uygun sayısal ağ belirlenerek farklı Taylor sayıları (Ta) için akış hesaplamaları gerçekleştirildi. Silindirler

arasındaki hem hız hem basınç değerleri alınarak yarıçapa göre değişimleri analitik değerleriyle

karşılaştırılmıştır. Tork katsayısının (Cm) Taylor sayısıyla değişim grafiği oluşturularak analitik ve HAD

sonuçları karşılaştırılmıştır. Literatür araştırmasında bulunan yeni geometri için aynı işlemler tekrarlanarak Cm-

Ta grafiği oluşturulmuştur. Yapılan çalışmada eş merkezli alınan iki silindir çamaşır makinesinin haznesi olarak

düşünüldüğünde ilerleyen çalışmalarda gürültü problemlerini azaltmak için analizler ve hesaplamalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler: Taylor Vorteksleri, Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Eş merkezli Dönen Silindirler.


16

ULIBTK’ 13 – 150

PARÇACIK GÖRÜNTÜLEMELİ HIZ ÖLÇÜMÜ YÖNTEMİNE ETKİ EDEN

PERSPEKTİF HATALAR VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ

Özgün ÖZER*, Dilek KUMLUTAŞ* ve Z. Haktan KARADENİZ*

*Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35397 Buca, İzmir, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü (PGHÖ) metodu optik bileşenlere dayanmaktadır. Hem lazerin önünde ışık

düzleminin oluşturulması amacı ile hem de kameraların önünde görüntüleme amacı ile kullanılmakta olan bu

bileşenler bir PGHÖ deneyinin başarıya ulaşması için büyük öneme sahiptir. Deney düzeneğinin kurulmasında

son teknoloji ürünü bileşenler seçilse de yanlış kullanım ölçüm hatalarına neden olabilir. Bu çalışmada perspektif

hatalarının kaynakları ve çözümlerinin üstünde durularak ve örnek bir deney üzerinde bu durumlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü, Perspektif Hata.


17

ULIBTK’ 13 – 151

ÖLÇÜM EKRANLARININ AKIŞA ETKİLERİNİN

PARÇACIK GÖRÜNTÜLEMELİ HIZ ÖLÇÜMÜ İLE İNCELENMESİ

Ziya Haktan KARADENİZ*, Dilek KUMLUTAŞ*, Özgün ÖZER*, İlyas KILIÇ* ve İ. Doruk

ÜNSALAN*


35397 Buca, İzmir, [email protected], [email protected], [email protected],

[email protected], [email protected]

ÖZET

Kızılötesi sıcaklık ölçümü yöntemi ile hava içerisindeki sıcaklık dağılımının belirlenmesi için ölçüm ekranları

kullanılmaktadır. İncelenmek istenilen akış alanına konulan ölçüm ekranı kızılötesi kamera ile görüntülenerek

dolaylı olarak sıcaklık dağılımı elde edilebilmektedir. Ancak, ölçüm ekranlarının akış üzerinde bozucu etkisi

bulunmaktadır. Bu çalışmada akışa paralel yerleştirilmiş farklı ölçüm ekranı tiplerinin, akış yapılarına etkileri

parçacık görüntülemeli hız ölçümü yöntemi kullanılarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ölçüm Ekranı, Kızılötesi Sıcaklık Ölçümü, Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü


18

ULIBTK’ 13 – 160

BASINÇ KAYNAKLI ATIMLI AKIŞIN HİDRODİNAMİK İNCELENMESİ

Arş. Gör. Cemalettin AYGÜN ve Prof. Dr. Orhan AYDIN

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 61080 TRABZON


ÖZET

Atımlı akış, ana bileşen ve zamanla periyodik olarak değişen bileşenden oluşan özel bir zaman bağımlı akış

türüdür. Mühendisliğin bir çok alanında, uzay ve havacılıkta, modern güç üretim sistemlerinde, metalürjide,

kimyasal ve gıda teknolojisinde atımlı akışlar önem kazanmıştır. Biyolojik akışlar, içten yanmalı motorlar,

pistonlu motorlar, elektronik soğutucular, bazı özel ısı değiştiricileri ve atık su boruları gibi uygulama

alanlarında da atımlı akışla sıklıkla karşılaşılmaktadır.

Bir deney düzeneği tasarlanarak çalışma koşulları için hidrodinamik ölçümler alınmıştır. Atımlı giriş akışı

üreteci, özel olarak tasarlanmış olup bir elektronik devre ile kontrol edilmektedir. Geliştirilen bu sistem çok

geniş frekans ve genlik aralığında çalışabilmektedir. Farklı frekanslardaki giriş akışı için, tam gelişmiş bölgede

kızgın tel anemometresi kullanılarak radyal yönde anlık hız ölçümü yapılmıştır. Basınç farkı ölçümleri tam

gelişmiş bölgede açılmış olan basınç prizleri yardım ile gerçekleştirilmiştir.

Analitik çalışma kapsamında, bir silindirik boru içerisinde iki boyutlu, laminer, sıkıştırılamaz akışkan akışı ilgili

korunum denklemleri tanımlanan sınır koşulları altında çözülerek hız ve basınç dağılımları elde edilmiştir. Bu

dağılımlar kullanılarak atımlı giriş akışının sürtünme katsayısı üzerindeki etkisi belirlenmiştir.

Sayısal çalışma kapsamında, sonlu kontrol hacmi yöntemini esas alan ticari bir yazılım olan FLUENT paket

programı kullanılmıştır. Aynı problem için kapsamlı parametrik çalışmalar yapılmış; farklı çalışma koşullarında

hem gelişme bölgesindeki hız ve basınç dağılımları hem de tam gelişmiş bölgede radyal hız dağılımları elde

edilmiştir. Bu dağılımlar kullanılarak sürtünme katsayısının anlık ve çevrim ortalamalı değişimleri elde

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Atımlı Akış; Basınç Kaynaklı Akış;


19

ULIBTK’ 13 – 167

SİLİKON YAĞI BAZLI NANOAKIŞKAN İÇEREN BİR ORTAMDA DİKEY

BİR PLAKA ÜZERİNDEN SABİT ISI AKISINDA DOĞAL TAŞINIMLA ISI

TRANSFERİ

Ubade KEMERLİ*, Ayşegül ÖZTÜRK**, Kamil KAHVECİ***

* Trakya Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

Edirne, [email protected]

** Trakya Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


***Trakya Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmanın amacı silikon yağı içerisine nanoparçacıkları katılarak oluşturulan karışımın ısı transferi

özelliklerini incelemektir. Bu doğrultuda silikon yağı içerisine katılarak oluşturulan karışım içerisinde

bulunan dikey bir plakadan sabit ısı akısı durumu incelenmiştir. Bu durumu incelemek için Comsol Multiphysics

4.0 modelleme ve simülasyon programı kullanılmıştır. Temel denklemler Boussinesq yaklaşımı ile boyutsuz hale

getirilerek sayısal olarak çözülmüştür. Tüm bu modellemeler esnasında karışım tek bir akışkan olarak kabul

edilmiştir ve ısı iletim katsayısı için Yu ve Choi(2003) modeli, viskozite için ise Brinkman modeli(1952)

kullanılmıştır. Temel denklemler ele alınırken akış iki boyutlu, newtonyen, sıkıştırılamaz, daimi, laminer kabul

edilmiş ve viskoz yayılım ihmal edilmiştir. Akışkana etkiyen tek cisim kuvveti ise ağırlık kuvveti kabul

edilmiştir. Bu kabuller doğrultusunda parçacık hacim oranının %0-%10, Rayleigh sayısının ise - olduğu

aralıklarda analizler yapılmıştır. Bu aralıklarda alınan sonuçlar nanoparçacık kullanımının ısı transferi üzerinde

olumlu etkiler yaptığını göstermektedir. Nanoparçacık ilavesi ile maksimum levha sıcaklığında %20

dolaylarında düşüşler gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Nanoakışkan, Dikey Plaka, Doğal Taşınım, Isı Transferi, Sabit Isı Akısı, Silikon Yağ-


20

ULIBTK’ 13 – 180

BİR KANAL İÇİ RADYAL FANIN PERFORMANSININ DENEYSEL OLARAK

BELİRLENMESİ

Hamza TAŞ*, Oğuz GÜRSES* ve Utku ŞENTÜRK*

*Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35100 Bornova, İzmir, [email protected]

ÖZET

Kanal içi radyal fan (in-line fan), eksenel fan tipinde akış sağlayan, ancak çarkı radyal olan bir fan türüdür. Akım

çizgileri, önce radyal çark içinde daha sonra muhafazada olmak üzere dönme eksenine göre iki kez 90º dönüş

gerçekleştirir. Nispeten basit olarak nitelendirilebilecek bir muhafaza geometrisine sahiptir. Debi ve basınç

karakteristikleri de, eksenel ve radyal fanların arasına düşer. Az yer kaplama, kolaylıkla sökülüp takılabilir olma

ve düşük gürültü özelliklerine sahip olması dolayısıyla tercih edilirler. Kanal içi radyal fanların performansı

hakkındaki çalışmalara literatürde nadiren rastlanmakta, performans verileri üretici firmalar tarafından verilen

bilgilerle sınırlı kalmaktadır. Bu çalışmada Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği

Bölümü’nde kurulan fan test düzeneği ile belirlenen bir kanal içi radyal fanın performansına yer verilecek ve

bulgular değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Turbomakinalar, Fanlar, Kanal İçi Radyal Fan, Deneysel Performans Ölçümü.


21

ULIBTK’ 13 – 184

ART ARDA YERLEŞTİRİLMİŞ İKİ KÜRE VE SERBEST SU YÜZEYİNİN

ETKİLEŞİMİ SONUCU OLUŞAN AKIŞ YAPISININ DENEYSEL İNCELENMESİ

Sercan DOĞAN*, Muammer ÖZGÖREN*, Muharrem Hilmi AKSOY*, Eyüb CANLI*, ve Hüseyin AKILLI**

*Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

42079 Selçuklu, Konya, [email protected],

[email protected], [email protected], [email protected],

** Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

01330 Balcalı, Adana, [email protected]

ÖZET

Akışkan cisim etkileşimi sonucu oluşan akış yapısını incelemek ve etkili açıklık oranını belirlemek amacıyla bu

çalışmada, art arda yerleştirilmiş iki küre ile serbest su yüzeyinin etkileşimi, parçacık görüntülemeli hız ölçme

yöntemi (PIV) ile kürelerin değişik daldırma oranlarında ve farklı açıklık oranlarında araştırılmıştır. Deneyler,

kürelerin serbest yüzeyden itibaren daldırma oranının 0.25≤h/D≤2.0 aralığında ve iki kürenin birbirine temas

ettiği durumdan aralarındaki açıklığın 1.0≤G/D≤2.5 aralığında değiştiği ve küre çapına göre tarif edilen

Reynolds sayısının 5000 değeri için yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar anlık girdap eş düzey eğrileri, akım

çizgileri, akım yönündeki hız değerleri ve çalkantı hızlarının değişimleri olarak sunulmuştur. Serbest yüzeyin

akış yapısına etkisinin daldırma oranının h/D=1.0 olduğu duruma kadar devam ettiği görülmüştür. Daldırma

oranı arttıkça, kürelerin açıklık oranının G/D=2.50 olduğu durumda ön kısımda bulunan kürenin art izindeki akış

yapısı simetrik bir hal almaktadır. Açıklık oranı G/D=1.0 olduğu durum haricinde, ön tarafta bulunan kürelerin

tüm açıklık oranlarında art izi bölgesinde iki adet odak noktasının oluştuğu sadece h/D=2.0 daldırma oranında

elde edilmiştir. Farklı daldırma oranlarında küreler etrafından ayrılan akış, serbest yüzeyle birleşmeden serbest

akım hızıyla sönümlenerek yoluna devam etmektedir. Kürenin alt ve üst kısmından kopan negatif ve pozitif

girdaplar ile küre etrafındaki akış yapısının türbülanslı ve çok karmaşık olduğu anlık girdap eş düzey

eğrilerinden tespit edilmiştir. İki küre arasındaki mesafe ve kürelerin daldırma oranları arttıkça, küreler

çevresindeki akış yapısının birbirinden bağımsız yerleştirilmiş iki kürede oluşan art izine benzemektedir.

Anahtar Kelimeler: Küre, Serbest yüzey, Art izi, Türbülans, Art arda, PIV


22

ULIBTK’ 13 – 196

TÜRBÜLANSLI SINIR TABAKAYA YERLEŞTİRİLEN DAİRESEL BİR

SİLİNDİRİN LEVHADAN FARKLI YÜKSEKLİKLERDE ÇEVRESİNDE OLUŞAN

AKIŞ YAPISININ DENEYSEL İNCELEMESİ

Eyüb CANLI, Sercan DOĞAN, Muharrem Hilmi AKSOY, Muammer ÖZGÖREN

Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 42079 Selçuklu, Konya,

*[email protected], **[email protected], ***[email protected],

****[email protected]

ÖZET

Silindir birçok endüstriyel ve ticari uygulamada çeşitli formlarda kendine yer bulan temel bir geometridir.

Dolayısıyla silindir geometrilerine akışların hidrodinamik etkileri uygulamaya bağlı farklılıklar göstermektedir

ve bu etkilerin araştırılması birçok uygulamada tasarım, iyileştirme ve geliştirme faaliyetlerine katkıda

bulunacaktır. Yapılan çalışmada türbülanslı bir sınır tabaka içerisine düz pürüzsüz levha yüzeyinden farklı

yüksekliklerde akışa dik doğrultuda yatay olarak yerleştirilen silindir geometrisi etrafında oluşan akış yapısı ve

buna bağlı hidrodinamik etkiler Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçme Yöntemi (PIV) ile incelenmiştir. Deneyler

Selçuk Üniversitesi İleri Ar-Ge Merkezi’nde bulunan PIV ölçme sistemi ve açık su kanalında yapılmıştır.

Deneylerde kullanılan akrilik silindirin çapı 50 mm seçilmiştir ve silindir çapına bağlı Reynolds sayısı

10,000’dir. Levha yüzeyi ile silindirin alt noktası arasındaki boşluk, silindir çapının 0, 0.25, 0.50, ve 1 katı

olacak şekilde deneyler tekrarlanmıştır. Silindirin üzerine yerleştirildiği düz plaka üzerinde türbülans sınır tabaka

elde edebilmek için plakanın hücum kenarına yakın bölgede türbülans oluşturucu bir çubuk (trip wire)

kullanılmıştır. Sınır tabaka etkisi nedeniyle silindirin düz levhaya temas ettiği durumda silindir yüzeyinde akış

ayrılma noktasının arka noktalara doğru kaydığı ve art izinin literatürde iyi bilinen laminer sınır tabaka etkisine

göre daha dar olduğu gözlemlenmiştir. Silindir levha yüzeyinden uzaklaştıkça silindirin alt kısmında ortaya

çıkan jet akışı art izi bölgesini yukarı yönlendirerek uzatmaktadır. Levha yüzeyinde oluşan sınır tabaka ile

silindir yüzeyindeki akış ayrılması ve silindir ile levha arasındaki jet akış birbirini etkilemekte ve karmaşık üç

boyutlu düzensiz dönümlü bir art izine neden olmaktadır. Levha yüzeyinde bu şekilde oluşan şiddetli akış,

uygulamada aşınmalara, istenmeyen ses ve gürültülere neden olabilmektedir. Bu nedenle bu etkileşimleri

azaltmak amacıyla silindir çevresinde oluşan akış yapısını kontrol edici yöntemler geliştirilmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler: Girdap, PIV, Silindir, Sınır tabaka, Türbülans.


23

ULIBTK’ 13 – 201

AKIŞ OSİLASYONUNUN, ISI YAYAN ELEMANLARA SAHİP BİR KANAL

İÇERSİNDEKİ AKIŞ VE ISI TRANSFERİNE ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

Tolga DEMİRCAN ve Haşmet TÜRKOĞLU

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü, 06570 Maltepe/ANKARA

E-mail: [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, alt yüzeyinde ısıtıcı bloklar bulunan bir kanal içindeki osilasyonlu akışın, akış ve ısı transferi

karakteristikleri sayısal olarak incelenmiştir. Hava, kanal içerisine osilasyonlu olarak girmektedir. Kanal

girişinde hava hızı, zamana bağlı sinüs eğrisi şeklinde periyodik olarak değiştirilmiştir ve kanal giriş kesitinde

üniform olduğu kabul edilmiştir. Kontrol hacmi metodu ve SIMPLE algoritması kullanılarak bir bilgisayar

programı geliştirilmiş ve bu program kullanılarak problemin, akış ve ısı transferi karakteristikleri incelenmiştir.

Akışın Reynolds Sayısının, akışkan giriş hızının salınım genliğinin ve frekansının, akış ve ısı transferine etkileri

olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Osilasyonlu akış, Isı yayan blok, Elektronik soğutma sistemleri.




24

ULIBTK’ 13 – 228

DERİN SUDA DAİRESEL SİLİNDİR ARKASINDAKİ AKIŞIN GÖZENEKLİ

SİLİNDİRLER YARDIMIYLA KONTROLÜ

Bengi GÖZMEN

1, Hüseyin AKILLI

2, Beşir ŞAHİN

3

1Uşak Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

64200 Uşak, [email protected] 2,3

Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

01330 Balcalı, Adana, [email protected] , [email protected]

ÖZET

Akış içerisinde bulunan küt cisim etrafındaki akış yapısı üzerine kapsamlı birçok çalışma uzun yıllardır

sürdürülmektedir. Akış kontrolünde amaç; periyodik kuvvetler yaratarak cisim üzerinde titreşim, yorulma ve

yapısal hasarlara neden olan girdap kopmalarını önlemektir. Akışkanlar mekaniği çalışmalarında, küt cisimler

etrafındaki akış yapısının incelenmesinde, iki boyutlu cisimlerin iyi bir örneği olan dairesel silindirler yaygın

olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, derin su içerisine yerleştirilmiş dairesel bir silindir dışına eş merkezli

olarak değişik geçirgenlik oranlarına sahip gözenekli silindirler yerleştirilerek, silindir arkasında oluşan daimi

olmayan akış yapısı parçacık görüntülemeli hız ölçüm tekniği kullanılarak deneysel olarak incelenmiştir.

Deneyler, Çukurova Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü, Akışkanlar Mekaniği Laboratuarında kurulu

olan kapalı devre açık su kanalında yapılmıştır. Bu çalışmada, dış silindir çapının, iç silindir çapına oranı

D/d=2.25 (D= 67.5 mm çapa sahip dış silindir, d= 30 mm çapa sahip iç silindir) için farklı geçirgenlik oranlarına

(silindir yüzeyindeki toplam boşluk alanının silindirin toplam yüzey alanına oranı) β= 0.4, 0.5, 0.6, 0.65, 0.7,

0.75, 0.8 ve 0.85 sahip silindirler yerleştirilmiştir. Deneyler esnasında, iç silindir çapına bağlı Reynolds sayısı

5000 olarak alınmıştır ve toplam su yüksekliği 560 mm olarak ayarlanmıştır. Akış karakteristikleri; Reynolds

gerilmeleri, türbülans istatistikleri ve akış doğrultusunda hız konturları olarak sunulmuştur. D/d=2.25 çap oranı

için, tüm geçirgenlik oranlarında akış kontrolü sağlanmıştır. Geçirgenlik oranı arttıkça, gözenekli silindirin

girdap kopmalarını önlemedeki etkinliğinin arttığı görülmektedir. Örneğin maksimum Reynolds gerilmesinin

değeri sade iç silindir için 0.0405 iken, β= 0.7 geçirgenlik oranında 0.0152 değerine kadar düşürülmüştür. Bu

düşüş ise, sekiz geçirgenlik oranı içinde en iyi kontrolün geçirgenlik oranı β= 0.7 durumunda elde edildiğinin bir

kanıtıdır.

Anahtar Kelimeler: Silindir; Akış kontrolü; PIV; Art izi.




25

ULIBTK’ 13 – 235

SIĞ SUDA İÇ SİLİNDİR VE DIŞ SİLİNDİR ARASINDA KALAN BÖLGEDE AKIŞ

YAPISININ ARAŞTIRIŞMASI

Engin PINAR 1, Tahir DURHASAN

1, Göktürk M. ÖZKAN

1, Muhammed M. AKSOY

2, Hüseyin

AKILLI 1 ve Beşir ŞAHİN

1

1Çukurova Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 01330 Sarıçam/ Adana

[email protected]; [email protected]; [email protected];[email protected]; [email protected] 2Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü/Osmaniye

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, sığ su içerisine yerleştirilmiş farklı geçirgenlik oranlarında (β=0.25, 0.4, 0.55, 0.65 ve 0.8) ve çap

oranlarında (Di/Do=0.25, 0.3, 0.4, 0.5 ve 0.6) iç silindir ile dış silindir arasındaki bölgedeki akış karakteristikleri

sığ suda PIV tekniği ile incelenmiştir. Deneyler esnasında suyun derinliği dış silindir çapının yarısı olacak

şekilde h=50 mm yükseklikte sabit tutulmuştur. Deneyler, su hızının U∞ =100 mm/s (Dış silindir çapına bağlı

ReDd=10000) değeri için yapılmıştır. Bu ölçüm tekniği ile silindirler arkasındaki iki boyutlu anlık hız profilleri

ölçülmüş, akış özellikleri; zaman ortalama girdap konturları, akım çizgileri ve akışa ait türbülans istatistikleri

şeklinde nicel görüntülerle tanımlanmıştır. Delikli dış silindir tüm çap, Di/Dd oranlarında maksimum Reynolds

kayma, <u´v´/U2> gerilmesi değerini ve maksimum girdap, şiddetini azaltmada etkili olmuştur. Silindir

çiftinin arasında kalan bölgede oluşan Reynolds kayma, <u´v´/U2> gerilmesi ve maksimum girdap,

şiddetinin değeri akış içerisinde yalnızca iç silindirin bulunduğu duruma elde edilen değerlerle kıyaslandığı

zaman sırasıyla %74 ile %98 ve %80 ile %50 azalmıştır. Silindirlerin arasında oluşan Reynolds kayma,

<u´v´/U2> gerilmelerinin maksimum değerleri silindirler çiftinin arkasında oluşan Reynolds kayma, <u´v´/U2>

gerilmelerden daha düşük değerler almaktadır. Bu durum, iç silindire etki eden dinamik yüklerin azaldığına

işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Girdap kontrol; Delikli silindir; Sığ su; PIV; Art izi


26

ULIBTK’ 13 – 243

HESAPLAMALI AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ (HAD) İLE LED JUNCTION

SICAKLIĞI TAYİNİ VE KANATÇIK HESABI

K. Furkan SÖKMEN*,**

, Erhan PULAT***

, Nurettin YAMANKARADENİZ****

,

Salih COŞKUN****

* **Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mak. Müh. Ana Bilim Dalı.,16059, Görükle, BURSA

***Uludağ Üniversitesi, Müh.-Mim. Fak., Makina Müh. Böl., 16059, Görükle, BURSA

****Uludağ Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Elektrik ve Enerji Böl.,

İklimlendirme ve Soğutma Teknolojisi Prog., 16059, Görükle, BURSA

ÖZET

LED, yapısı itibarı ile N ve P tipi yarı iletken katmanlar arasına sandviç edilmiş aktif katman tabakasından ve

bunların elektriksel bağlantılarından oluşan opto elektronik bir elemandır. 1995 yılından itibaren otomotiv

sektöründe kullanılmaya başlanmıştır. İlk göze çarpan uygulama 2003 yılında görülmüştür. LED’lerin ömrü ve

performansı, üzerlerinde oluşan sıcaklığa bağlı değişir. Bu çalışmada, tipik bir otomobil ön farı içinde ışık

tüpünü besleyen 0,5-0,75-1-1,25 W gücünde bir LED’ in 25, 50 ve 80ºC çevre sıcaklıklarında Hesaplamalı

Akışkanlar Dinamiği (HAD) çözümleri yapılarak LED junction sıcaklık değerleri ve ısı taşınım katsayıları hesap

edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre kanatçık sayısı, tipi ve optimum kanatçık aralıkları, geliştirilen bir makro

yardımıyla bulunmuştur. Geometrik modeli, CATIA V5 R19 yazılımı kullanılarak oluşturulan LED, ICEM CFD

kullanılarak elemanlara (mesh) bölünmüş ve ısıl analizi ANSYS CFX 14 ile yapılmıştır. Ortam hava akışı sürekli

rejimde, sıkıştırılamaz, laminar ve üç boyutlu kabul edilmiştir. Havanın termofiziksel özelliklerinin sıcaklıkla

değişimi, kaldırma kuvveti ve radyasyon etkileri dikkate alınmış ve elde edilen sonuçlar literatürde mevcut

sonuçlarla karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Araç aydınlatma sistemleri, far, laminar doğal taşınım, radyasyon, eşlenik analiz,

hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD).


27

ULIBTK’ 13 – 251

SPHERE ACCELERATING IN A VISCOUS FLUID AND FINDING THE ADDED

MASS AND DRAG COEFFICIENTS IN STEADY AND UNSTEADY FLOW.

*Prof. Dr.Ömer ÇOMAKLI* Doç. Dr.Abdurrehim BÖLÜKBAŞI*Faraz AFSHARİ*Hasan ATHARİ

*Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

[email protected]


[email protected]


[email protected]


[email protected]

ABSTRACT

In this study, has been investigated accelerating motion of a sphere in an incompressible fluid.

The numerical study has done by the FLUENT software in the range of laminar flow. In the research, problems

are investigated ax symmetric geometry. Equation related to movement and continuity and momentum are for

incompressible movement. Added mass coefficient and drag coefficient have been investigated by means of drag

force. Experimental Results approve solving problem of sphere motion in flow and approve geometry in this

study.

First, Reynolds number change from 50 to 62.5 and solved in unsteady state. After conforming experimental and

numerical results, numerical method used for investigation of constant acceleration. Results show added mass

coefficient for changing Reynolds number in every condition dos not changing and oscillating near the 0.5.

Keywords: Instantaneous acceleration, Adaptive grid, Navier-Stokes Equations, Laminar flow, Added mass,

Drag coefficient, Ax symmetric flow


28

ULIBTK’ 13 – 260

KANATLARA SALINIM VERİLEREK ELDE EDİLEN GİRDAP OLUŞUMUNUN

DELTA KANAT AERODİNAMİĞİNE ETKİSİ

Sedat YAYLA 1, Çetin CANPOLAT

2, Beşir ŞAHİN

2, Hüseyin AKILLI

2

1 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Müh. Mim. Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 2 Çukurova Üniversitesi Müh. Mim. Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

Telefon: (322) 338 6084/2722, Fax: (322) 338 61 26, e-mail: [email protected]

ÖZET

Delta kanat üzerinde oluşan akış yapısına, bir çift uç spiral girdabının kanat üzerinden oluşma ve çökme ayrılma

mekanizması yön vermektedir. Bu girdaplar, kanat ucundan belirli bir mesafede spiral yapılarını yitirmekte ve

girdap çökmesi oluşmaktadır. Ayrıca, girdap çökmesinin kanat üzerindeki yeri, zaman içerisinde zamana bağlı

olarak akış yönünde ileri geri hareket ederek değişiklik göstermektedir. Bu nedenle, girdap çökmesinin yeri delta

kanatların akış yapısını önemli ölçüde etkilemektedir. Öyle ki, girdap çökmesi oluştuğunda sürüklenme kuvveti

artarken kaldırma kuvveti azalmaktadır. Bu çalışmada, üçgen, delta, elmas ve lamda olarak isimlendirilen üç

farklı delta kanata salınım hareketi vererek oluşan akış yapıları kısaca özetlenmektedir. özetlenecektir. Boya ve

parçacık görüntülemeli hız ölçme (PIV) tekniği ile elde edilen deneyleri sonuçları ile delta kanat salınımının akış

yapısına olan etkileri üstten görünüş düzleminde karşılaştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Akışkanlar Mekaniği, Girdap, Delta Kanat, girdap çökmesi, PIV


29

ULIBTK’ 13 – 311

SANTRİFÜJ POMPA ÇARKININ HİDROLİK VERİMİNE KANAT GİRİŞ AÇISI

ETKİSİNİN SAYISAL YÖNTEMLE İNCELENMESİ

Öğr. Gör. Osman BABAYİĞİT* Öğr. Gör. Osman KOCAASLAN** Arş. Gör. Muharrem Hilmi

AKSOY*** ve Prof. Dr. Muammer ÖZGÖREN***

*Selçuk Üniversitesi Hadim Meslek Yüksekokulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

42830 Hadim, KONYA, [email protected]

**Selçuk Üniversitesi Huğlu Meslek Yüksekokulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

42710 Huğlu, Konya, [email protected]

***Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 42075 Selçuklu, Konya,


ÖZET

Bu çalışmada, santrifüj bir pompa çarkında çark giriş (b1) ve çıkış genişliği (b2), kanat sayısı (z) ve kanat

kalınlığı (e) sabit olmak üzere kanat giriş açısı değişiminin çarkın hidrolik verimine etkisi sayısal analiz yöntemi

ile incelenmiştir. Sayısal analiz Ansys-Fluent programında hesaplamalı akışkanlar dinamiği sonlu hacimler

yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgisayar ortamında modellenen santrifüj pompa çarkının akış hacmi

oluşturulmuştur. Akış hacmi üzerinde uygun ağ yapısı oluşturularak, sonlu hacimler tekniği ile uygun türbülans

modeli ve uygun sınır şartlarında sayısal analiz gerçekleştirilmiştir. Türbülans modeli olarak realizable k-ε

modeli seçilmiştir. Sınır şartları olarak girişte akışkan debisi 20 kg/s, çıkışta ise statik basınç değeri 600 kPa,

pompa çarkı devir sayısı 2950 d/d olarak alınmış ve katı yüzeylerde hız sıfır olarak tanımlanmıştır. Yapılan

analizlerde kanat giriş açısı (β1) 17o ile 30

o arasında değiştirilerek sonuçlar karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

Çark tasarımı için yapılan analizlerde en uygun kanat giriş açısı β1 = 27o olarak bulunmuştur. Yapılan analizler

neticesinde pompa çarkı hidrolik verim değerinin %89.60 ile %91.65 arasında değiştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı akışkanlar dinamiği, hidrolik verim, kanat giriş açısı, santrifüj pompa;


30

ULIBTK’ 13 – 317

RÜZGAR TÜRBİN KANATLARININ AEROELASTİK ETKİLERİ DE KAPSAYAN

AERODİNAMİK EN İYİLEŞTİRMESİ

Yakup KAPSAL* ve Emre ALPMAN**

*Yeditepe Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

34755, Ataşehir, İstanbul, [email protected]

** Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

34722 Kadıköy, İstanbul, [email protected]

ÖZET

Nominal gücü 175 kW olan yatay eksenli bir rüzgar türbininin aeroleastik etkiler de göz önünde bulundurularak

bölgeye özgü aerodinamik en iyileştirmesi genetik algoritma kullanarak yapılmıştır. Hesaplamalarda, kanat

elemanı momentum teorisi kullanılarak hesaplanan yıllık enerji üretimi maksimize edilmiştir. İyileştirmeler

Gökçeada bölgesi için, beş bireyden oluşan bir nüfus kullanılarak 10000 jenerasyon için gerçekleştirilmiştir. En

iyileştirmeler sırasında kanatlar rijit olarak kabul edilmiştir. Daha sonra elde edilen kanatlar üzerinde oluşan

zamana bağlı bükme yüklemelerini ve kanat ucu salınımlarını görebilmek için, kanatların aeroelastik analizi

yapılmıştır. Elde edile sonuçlara göre kullanılan genetik algoritma ilk başta enerji üretimi ile birlikte yükleme ve

salınımları da arttırırken daha sonraki jenerasyonlarda enerji üretimini arttırmaya devem ederken bükme

momenti ve kanat ucu salınımlarını başarılı bir şekilde düşürebilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Rüzgar türbini kanat en iyileştirmesi, genetik algoritmalar, kanat elemanı momentum

teorisi, aeroelastik analiz


31

ULIBTK’ 13 – 319

AT NALI KESİTLİ BİR KARAYOLU TÜNELİ İÇİN YANGIN VE EKSENEL

HAVALANDIRMANIN SAYISAL SİMÜLASYONU

Gökay CANAL, Salih KARAASLAN, Ender HEPKAYA ve Nuri YÜCEL

Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe/ ANKARA

[email protected]

Tusaş Motor Sanayii A.Ş. Esentepe Mahallesi Tepebaşı/Eskişehir Türkiye

[email protected]

Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe/ ANKARA

[email protected]

ÖZET

Toplu taşıma sistemlerinde yolcu hayatını tehdit eden en önemli unsur yangından kaynaklanan dumanın

solunmasıdır. Toplu taşıma sistemlerinde oluşacak bir yangında acil durum havalandırması yangından

kaynaklanan zehirli gazları, dumanı ve ısıyı yolcuların tahliye yolundan uzaklaştırabilecek kapasitede olmalıdır.

Bu çalışmada uzunluğu 237,5 m olan at nalı kesitli bir karayolu tünelinin CAD modeli oluşturulmuştur.

Oluşturulan model üzerinde yangın ve yangın kaynaklı duman hareketi ile eksenel havalandırma etkisi ANSYS

Fluent 14.0 paket programı kullanılarak sayısal olarak modellenmiştir. Tünel içerisinde oluşturulan yakıt

havuzunda 20 MW gücünde bir yangın senaryosu, ön karışımsız yanma modeli ve metan yakıtı kullanılarak

modellenmiştir. Analizlerde havalandırma amacı ile yakıt havuzunun her iki yanına ikişerli gruplar halinde

toplam 4 adet jet fan yerleştirilmiştir. Çalışma sonunda özellikle yangın ve yangın sonrası muhtemel insan

hareketliliğinin olabileceği tünel yüksekliklerinde tehlike yaratabilecek sıcaklık, gaz değerleri ve dumanın geriye

akışı zamana bağlı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tünel Yangınları, Eksenel Havalandırma, HAD Analizleri


32

ULIBTK’ 13 – 333

GEÇİŞ MANEVRALARI SIRASINDA MODEL TAŞITLAR ETRAFINDAKİ AKIŞ

YAPISININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ümit Nazlı TEMEL*, Ata AĞIR** ve Cahit GÜRLEK***

*Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

580040 Sivas, [email protected]

*NiğdeÜniversitesi Teknik Bilimler MYO, Elektrik ve Enerji Bölümü, Doğalgaz ve Tesisatı Teknolojisi

Programı, Derbent Yerleşkesi Niğde,[email protected]

*** Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmanın amacı geçiş manevraları sırasında taşıtların karşılıklı olarak birbirlerinin akış yapılarını etkilemesi

sonucunda meydana gelen değişikliklerin belirlenmesidir. Akış yapılarındaki bu değişiklikler, taşıtlar üzerine

etkiyen aerodinamik kuvvetler üzerinde önemli değişimlere neden olmaktadır. Bu amaçla, çalışmada geçiş

manevraları sırasındaki akış yapılarındaki değişimler deneysel olarak incelenmiştir. Deneysel yöntem olarak

Parçacık izlemeli hız ölçüm yöntemi (PIV) kullanılmıştır. Akış yapısı olarak; ortalama hızlar, akım çizgileri,

çalkantı hızları ve Reynolds gerilmeleri farklı ölçüm yüzeyleri için elde edilerek yorumlanmıştır. Geçiş

manevraları sırasında özellikle P2, P3 ve P5 pozisyonlarında meydana gelen yapısal değişikliklerin aerodinamik

kuvvetler üzerinde önemli değişimlere neden olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Taşıt aerodinamiği, Akış yapısı, PIV.


33

ULIBTK’ 13 – 346

KARŞIT AKIŞLI KONİK VORTEKS TÜPLERDE TAPA KONUMUNUN

PERFORMANSA ETKİSİ

Kemal KUVVET* ve Yiğit Serkan ŞAHİN*

*Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

29100, Bağlarbaşı, GÜMÜŞHANE

ÖZET

Bu çalışmada, tapa konumunun karşıt akışlı konik vorteks tüp performansına etkisi deneysel olarak

incelenmiştir. Deneyler, 0°, 2°, 4°, 6º konikliklerde, giriş iç çapı 10 mm, boyu 60 ve 120 mm şeklinde imal

edilen vorteks tüplerde gerçekleştirilmiştir. Farklı giriş basınçlarında (Pi=3,4,5 bar), vorteks tüp giriş sıcaklığı ile

sıcak ve soğuk çıkış sıcaklıkları arasındaki farkların soğuk kütle oranıyla değişimleri belirlenmiştir. Çalışma

neticesinde, tapanın soğuk çıkışa en yakın konumunda sıcaklık farklarının en büyük olduğu ve diğer

parametrelere göre tapa konumunun etkisinin sınırlı düzeyde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Vorteks tüp, Konik vorteks tüp, Tapa konumu, Enerji ayrışması.


34

ISI DEĞİŞTİRİCİLER


35

ULIBTK’ 13 – 068

DENEYSEL, SAYISAL YÖNTEMLER VE YAPAY SİNİR AĞLARI İLE PLAKALI

ISI DEĞİŞTİRGECİ TASARIMI VE TESTLERİ

Çağın Gülenoğlu*, Ece Özkaya**, Caner Türk***, Selin Aradağ+, Nilay Sezer Uzol

& Sadık Kakaç

%

*TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected]

**TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected]

***TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected] +TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected]

&TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected]

%TOBB ETÜ Söğütözü Caddesi No:43, Söğütözü, Ankara, 06560 Türkiye, [email protected]

ÖZET

Isı değiştirgeçleri, teknoloji tarihinin başından bu yana, enerji dönüşüm sistemlerinde kullanılan en önemli

elemanlardan biridir. Farklı sıcaklığa sahip iki ya da daha fazla akışkan arasında ısı formunda enerji değişimini

sağlarlar. Soğutma ve ısıtma sistemleri dahilinde geniş bir kullanım yelpazesine sahiptirler; iklimlendirme

sistemleri, atık ısı geri kazanımı, nükleer reaktörler, güç santralleri, kimya, ziraat, besin, tekstil endüstrileri gibi

büyük ölçekli sistemlerden elektronik sistemlerde soğutma işlevi gibi mikro ölçekli sistemlere kadar pek çok

alanda kullanılırlar. Bu doğrultuda TOBB ETÜ bünyesinde kurulan deney düzeneği kullanılarak plakalı ısı

değiştirgeci test çalışmaları yürütülmektedir. Üç farklı geometriye sahip chevron tipi contalı-plakalı ısı

değiştireci ile farklı sıcaklık, debi, plaka sayısı kullanılarak deneyler yürütülmüştür. Deneyler, 2.3 ile 6.4

arasında değişen Prandtl sayılarında ve 300 ile 5000 arasında değişen Reynolds sayısı aralığında

gerçekleştirilmiştir. 3 farklı geometride chevron tipi contalı-plakalı ısı değiştirgeci için de ısıl ve hidrolik

karakteristikleri veren korelasyonlar bulunmuş, karşılaştırmaları yapılmıştır. Bunun yanında, korelasyonları

alternatif olarak yapay sinir ağları ile deney sonuçlarını veren alternatif bir yöntem geliştirilmiştir. Deneyleri

yapılan plakaların HAD simülasyonları da yapılarak, bilgisayar ortamında tasarım da TOBB ETÜ’de kurulan ısı

değiştirgeci laboratuvarının işlevleri arasındadır. Bu çalışmada laboratuvarda yapılan çalışmalar örneklerle

özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Contalı-plakalı ısı değiştirgeci, chevron-tipi plaka, hesaplamalı akışkanlar dinamiği, yapay

sinir ağları.


36

ULIBTK’ 13 – 073

ÇOKLU ISI KAYNAKLI MİKROKANALLI ISI ALICILARININ BOYUTSAL

OPTİMİZASYONU

Göker TÜRKAKAR*,** ve Tuba OKUTUCU ÖZYURT*

*Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 06800

Çankaya/ANKARA

**Bülent Ecevit Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, İncivez Mah., 67100, ZONGULDAK


ÖZET

Silikon mikrokanallı ısı kuyularının boyutsal optimizasyonu toplam ısıl direncin en aza indirilmesi yoluyla

gerçekleştirilmiştir. 130 W ısı attığı bilinen ve boyutları 1.891 cm × 1.44 cm olan Intel Core i7-900 masaüstü

işlemci, referans işlemci olarak ele alınmıştır. Termofiziksel özellikler, akışkan giriş ve iteratif yolla elde edilen

çıkış sıcaklığının alan ağırlıklı ortalamasında hesaplanmıştır. Isıl ve hidrodinamik giriş bölgelerinin ısı transferi

ve akışa olan etkisi incelenmiştir. Çalışma, üniform ısıl yük koşullarına ek olarak çoklu ve noktasal ısı

kaynaklarının da optimizasyonunu incelemesinden dolayı özgündür. Optimizasyon sonuçları literatürdekiler ile

iyi bir şekilde uyuşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: mikrokanallı ısı kuyuları, Analitik optimizasyon, Sıcak bölge soğutması, Isıl direnç

minimizasyonu, Giriş bölgesi etkileri, Sıcaklığa bağlı termofiziksel özellikler


37

ULIBTK’ 13 – 074

FARKLI KANATÇIK ŞEKİLLERİNE SAHİP PLAKALI KANATÇIKLI ISI

DEĞİŞTİRİCİLERİ İÇİN ISI TRANSFERİNİN ÜÇ BOYUTLU

SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Koray KARABULUT*, Ertan BUYRUK** ve Ömer Onur KARABULUT**

*Cumhuriyet Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makina Eğitimi Bölümü

58140, Sivas, [email protected]

** Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

58140, Sivas, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, plakalı kanatçıklı ısı değiştiricilerinde ısı transferini artırmak için iki farklı kanatçık tipinin (iç

zikzak-düz-iç zikzak (B tipi) ve iç zikzak-düz-dış zikzak (C tipi)) ısı transferine olan etkileri birleşik (taşınım ve

iletim) ısı transferi yaklaşımıyla sayısal olarak incelenmiştir. Dikdörtgensel yapıdaki kanatçıklar düz kanal (A

tipi) üzerine yerleştirilmiştir. Sayısal hesaplamalar, üç boyutlu Navier-Stokes ve enerji denkleminin FLUENT

programı kullanılarak çözülmesiyle zamandan bağımsız olarak elde edilmiştir. Çalışma akışkanı olarak hava

kullanılmıştır. Çalışma, Re=400 için soğuk ve sıcak hava kanala giriş hızlarının sırasıyla 1.338 m/s ve 0.69 m/s,

giriş sıcaklıklarının ise 300 K ve 600 K olarak alınmasıyla yapılmıştır. Sonuçlar ısı transferinin ters akış

durumunda iç zikzak-düz-iç zikzak kanatçıklı kanalda düz kanala göre kanal çıkışında yaklaşık % 9 arttığını

göstermektedir. Çalışmada, paralel ve ters akış şartlarında Reynolds sayısının 300 ve 800 olduğu farklı

değerlerinin ve kanatçık yüksekliğinin ısı transferi artırımı üzerindeki etkisi ve ayrıca kanalın alt ve üst

yüzeylerindeki soğuk ve sıcak akışkanların sıcaklık dağılımları da incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Plakalı ısı değiştiricisi, Sayısal ısı transferi, Kanat.


38

ULIBTK’ 13 – 080

KARE KANATÇIKLI ÇAPRAZ AKIŞLI (HRV) ISI DEĞİŞTİRİCİSİNDE ISI VE

AKIŞIN ANSYS-FLUENT’DE İNCELENMESİ

İsak KOTCİOĞLU, Mansour NASIRI KHALAJI, Ahmet UĞURLU, Nihat DOĞAN

Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 25240 Yakutiye, ERZURUM

([email protected]), ([email protected])

ÖZET

Yapılan bu çalışmada, dikdörtgen kesitli düzgün sıralı ve kaydırılmış levha düzeninde kanal içerisine

yerleştirilmiş içi borulu kare kanatçıklı ve kanatçıksız geometriye sahip yönlendiriciler içeren HRV özelliklerinde

tasarlanmış çapraz akışlı ısı değiştiricisinde akış ve ısı transferi analizi deneysel ve sayısal olarak incelenmiştir. .

Bu yönlendiriciler ısı değiştiricisi içerisinde alt ve üst plakalarına periyodik ve akışa dik olarak düzgün sıralı ve

kaydırılmış levha düzeninde yerleştirilmiştir. Çalışmada Taguchi metodu kullanılarak HRV sistemindeki tasarım

parametrelerinin optimum değerleri belirlenmeye çalışılmış ve buna göre [L25(53)] ortogonal deneysel plan

seçilmiştir. Isı değiştiricilerinde akış alanı üzerinde türbülans dalgalanmalarını modellemek, sıcaklık ve hız alanı

ile türbülans ısı transfer karakteristiklerini simule etmek için ANYSYS-FLUENT version 14.0 hazır paket

programında standart k türbülans modeli enerji ve Navier-Stokes denklemleri çözülmek sureti ile analiz

edildi. Mevcut kare kanat geometrisinin her bir durumu için ısı transfer ve basınç düşüşünün etkileri Reynolds

sayısının fonksiyonu olarak Nusselt sayısı, sürtünme faktörünü (f), Colburn faktörü (j) ve ısı transfer artış

faktörünü (Nu/Nuo) veren korelasyonlar elde edilmiştir. Yine her bir ısı değiştiricisinin ısıl performans faktörü (

) ve etkenlik ( ) ve tersinmezlik dağılım oranı 0 nin çeşitli değerleri için entropi analizi yapılarak belirlenmiştir.

Bu çalışmanın sonucu olarak, deneysel ve nümerik sonuçlar arasında en uygun geometrik modelin kaydırılmış

levha düzeninde kare kanatçıkların normal kare kanatçıklara göre daha verimli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: CFD, ANSYS-FLUENT, Çapraz akışlı ısı değiştiricisi, Kanatçıklar, Etkenlik, Taşınımla Isı

transferi, Türbülans akış, k türbülans model.




39

ULIBTK’ 13 – 091

BİR ISI DEĞİŞTİRİCİDE DIŞ AKIŞ ISI TRANSFERİ KARAKTERİSTİĞİNİN

SAYISAL İNCELENMESİ

Nihal UĞURLUBİLEK 1, L. Berrin ERBAY

2, Bahadır DOĞAN

3

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi,

Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 26480 Odunpazarı/ESKİŞEHİR

[email protected]

[email protected]

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada panjur şeklinde açılmış kanatlara sahip yassı borulu ısı değiştiricilerinde dış akış tarafı ısı transfer

karakteristikleri sayısal olarak incelenmiştir. Dış akış tarafında çalışan akışkan olarak hava kullanılmıştır. Panjur

açıları (Lα) 20°, 22°, 24°, 26°, 28°, 30°, 32° ve 34° olmak üzere 8 farklı ısı değiştirici üzerinde sayısal çalışma

gerçekleştirilmiştir. Kanat adımı (Fp) 2.0 mm, panjur adımı (Lp) 1.7 mm, akış derinliği (Fd) 20 mm ve hava giriş

hızı (uin) 3.75 m/s olarak sabit alınmıştır. Hava akışı iki boyutlu, sürekli, sıkıştırılamaz, laminer ve tek fazlı kabul

edilmiştir. Isı transferi en büyük değerini 26° panjur açısına sahip ısı değiştirici geometrisinde almıştır. Ayrıca

elde edilen sonuçlara göre panjur açısı ve ısı transferi arasındaki ilişkinin lineer olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Panjurlu kanatlı ısı değiştirici, ısı transferi


40

ULIBTK’ 13 – 092

BİR ISI DEĞİŞTİRİCİDE DIŞ AKIŞ BASINÇ DÜŞÜMÜ KARAKTERİSTİĞİNİN

SAYISAL İNCELENMESİ

Nihal UĞURLUBİLEK 1, L. Berrin ERBAY

2, Bahadır DOĞAN

3

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi,

Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 26480 Odunpazarı/ESKİŞEHİR

[email protected]

[email protected]

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada panjur şeklinde açılmış kanatlara sahip yassı borulu ısı değiştiricilerinde laminer akışta dış akış

tarafı basınç düşümü karakteristikleri sayısal olarak incelenmiştir. Dış akış tarafında çalışan akışkan olarak hava

kullanılmıştır. Panjur açıları (Lα) 20°, 22°, 24°,26°, 28°, 30°, 32°, 34° olmak üzere 8 farklı ısı değiştirici üzerinde

sayısal çalışma gerçekleştirilmiştir. Kanat adımı (Fp) 2.00 mm, panjur adımı (Lp) 1.7 mm, akış derinliği (Fd) 20

mm ve hava giriş hızı (uin) 3.75 m/s olarak sabit alınmıştır. Akış iki boyutlu, sürekli, sıkıştırılamaz, laminer ve

tek fazlı kabul edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; artan panjur açısı akışa karşı daha çok direnç

oluşturduğundan basınç düşümü artmaktadır. Basınç düşümü en küçük değerini 20o

panjur açısına sahip ısı

değiştirici geometrisinde almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Panjurlu kanatlı ısı değiştirici, basınç düşümü


41

ULIBTK’ 13 – 112

DALGALI YÜZEYLİ KANALLARDA TAŞINIMLA ISI GEÇİŞİNİN DENEYSEL

İNCELENMESİ

Hüseyin PEHLİVAN * , Murat ÜNVERDİ

* ve Yaşar İSLAMOĞLU

*

* Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

54187 Serdivan, SAKARYA, [email protected]; [email protected] ; [email protected]

ÖZET

Isı geçişini iyileştirmek için aktif, pasif ya da bileşik yöntemler kullanılmaktadır. Dış etki gerektirmeyen pasif

yöntemlerde, yüzey üzerinde yapılan değişiklikler ile akışkanın yönü ve hızı sürekli olarak değişmekte, ısıl sınır

tabakada parçalanmalar meydana gelmektedir. Böylece ısı geçişinde önemli artışlar sağlanmaktadır. Bu

çalışmanın amacı, dalgalı yüzeyli kanallarda taşınımla ısı geçişinin deneysel olarak incelenmesidir. Çalışmada 5

farklı dalgalı yüzeyli kanal için deneyler yapılmıştır. Reynolds sayısına (1000<Re<9000) bağlı olarak ısı taşınım

katsayısın (h), ısı geçişini iyileştirme oranın (E), colburn sayısının (j) ve sürtünme katsayısının (f) değişimleri

elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Eşanjörleri; Isı Tekniği; Isı ve Kütle Geçişi


42

ULIBTK’ 13 – 154

PERDE DESENLİ OPTİMAL ISI DEĞİŞTİRİCİ TASARIMI AKIŞ ANALİZİ VE

YAZILIM GELİŞTİRİLMESİ

Ahmet AYDIN, Tahsin ENGİN*, Emre KARAKOÇ, Halil MUMCU

Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Telefon: (264) 295 5859 Faks: (264) 295 5859, e-mail: [email protected]

ÖZET

Gövde borulu ısı değiştiricileri sanayinin birçok alanında kullanılmaktadır. Bu tip ısı değiştiricilerin tasarımı,

imalatı ve bakımı kolaydır; ancak daha geniş alanlarda kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle ısı

değiştiricilerin termal ve ekonomik açılardan optimizasyonu önemlidir. Bu çalışmada, en az maliyet esasına

göre(ilk yatırım +işletme maliyetleri) bir optimizasyon işlemi incelenmiştir. Daha sonra optimize edilmiş ısı

değiştirici uygulamalı akışkanlar mekaniği(CFD) kullanılarak ekipman içinde sıcaklık dağılımı ve akış alanı

ortaya çıkarılmıştır. Analiz sonucunda gövde tarafı akış alanında saptırıcıların önemli bir rol oynadığı sonucuna

varılmıştır. Saptırıcı geometrisinin, gövde tarafında ısıl performansta bir azalmaya neden olmadığı

görülmektedir. Bu yüzden yeni saptırıcı modeli önerilmektedir. Sonunda hesaplamaların tümü Java kodları

kullanılarak bilgisayar kodu haline getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Değiştirici, Optimizasyon, Perde Desenli Saptırıcı, Gövde Borulu Tip


43

ULIBTK’ 13 – 157

KÜRESEL BALONCUKTA DEPOLANMIŞ FAZ DEĞİŞİM MALZEMİNİN KAPALI

ENTALPİ YÖNTEMİ İLE ANALİZİ VE MODELLENMESİ

Mustafa Asker 1 ve M.Turhan Çoban

2

1Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Bornova/İZMİR

2Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Bornova/İZMİR


ÖZET

Bu çalışmada küresel baloncuk içindeki faz değişim malzemesinin ısı taşınımı etkisiyle dıştan içe doğru faz

değiştirme (katılaşma veya ergime) problemine uygulanması sayısal olarak modellenmiştir. Boyutsuz enerji

denklemi kapalı entalpi ve sonlu hacimler yöntemleri kullanarak çözülmüştür. Sistemin çözülmesi için Tomas

algoritması uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar daha önceden yapılan deneysel ve sayısal çalışmalar ile

karşılaştırılmıştır. Boru çapı ve soğutucu akışkan sıcaklığının toplam katılaşama süresine etkisi incelememiştir.

Anahtar Kelimeler: Faz değişim malzemesi, Sonlu hacimler yöntemi, Entalpi yöntemi.


44

ULIBTK’ 13 – 174

MEMS TABANLI MİKROKANALLI ISI KUYULARINDA SU VE

NANOAKIŞKANLAR İLE ISI TRANSFERİ İYİLEŞTİRME DENEYLERİ

Aziz KOYUNCUOĞLU 1,2

, Rahim JAFARI 3, Matthew REDMOND

3,4

Tuba OKUTUCU-ÖZYURT 1,3

, Haluk KÜLAH 1,2,5

1 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mikro-Nano Teknoloji Programı, 06800 Çankaya, Ankara

2 ODTÜ-MEMS Araştırma ve Uygulama Merkezi, 06800 Çankaya, Ankara

3 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü, 06800 Çankaya, Ankara

4 Georgia Institute of Technology, Mechanical Engineering Department, Atlanta, Georgia, USA

5 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, 06800 Çankaya, Ankara



ÖZET

Bu çalışmada, yüksek alan/hacim oranları sayesinde geleneksel hava soğutma yöntemlerine göre çok daha etkin

soğutma sağlayan mikrokanallı ısı kuyularının mikroçip soğutulmasındaki performansları incelenmiştir. Suyla ve

nanoakışkanlarla yapılan deneylerde, noktasal veya yüzeyi homojen olarak kaplayan ısı kaynaklarından 100

W/cm2’nin üzerinde ısı akıları sistemlerden uzaklaştırılabilmiştir. Soğutma deneyleri, 70, 100 ve 200 μm eninde,

50 μm yüksekliğinde tek ve çok kanallı çiplerde, deiyonize su, ve su içinde gümüş nanoparçacık süspansiyonları

ile değişik debilerde tekrarlanmış, nanoakışkanların suya göre daha üstün ısı uzaklaştırma performansı

gösterdiği teyit edilmiştir. Son olarak, hızlı kamera ile nanoakışkanların mikrokanallar içinde akış ve ısıtma

sırasındaki hareketleri gözlenmiştir.

Anahtlar Kelimeler: Mikrokanal, Nanoakışkan, Isı transferi


45

ULIBTK’ 13 – 195

GELENEKSEL WILSON ÇİZİM TEKNİĞİ VE ÇAPRAZ AKIŞLI TEK GEÇİŞLİ

KOMPAKT BİR ISI DEĞİŞTİRİCİNİN ISI TAŞINIM KATSAYILARININ

DENEYSEL TESPİTİ

Eyüb CANLI*, Selçuk DARICI**, Sercan DOĞAN*** ve Muammer ÖZGÖREN****

* Selçuk Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

42003, Selçuklu/KONYA [email protected]

** Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


*** Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


**** Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Transfer edilen ısı miktarını arttırmak ve oluşan basınç düşüşünü kabul edilebilir sınırlar içerisinde tutmak için,

birçok ısı değiştiricide kullanım şartlarına bağlı olarak farklı geometrilere sahip kanatçık olarak adlandırılan

genişletilmiş ısı transfer yüzeyleri kullanılmaktadır. Isı değiştirici kapasitesinin hesaplanabilmesi için ısı taşınım

katsayısının bilinmesi gerekir. Bununla beraber aynı akış şartlarında ve sıcaklık farkında farklı kanatlar ve

geometriler ile ısı taşınım katsayısı farklılık göstermektedir. Kanat geometrisine ve akış özelliklerine bağlı bu

katsayısının belirlenmesi için literatürde çeşitli deneysel ve sayısal yöntemler kullanılmaktadır. Deneysel

yöntemlerden biri olan Wilson Çizim tekniği, uygun deneysel sonuçlar kullanılarak belirli bir ısı değiştirici

geometrisi için ısı taşınım katsayılarının hesaplanmasına yönelik deneysel eşitlik üretmeye yarayan bir metottur.

Wilson Tekniği özünde transfer edilen ısı ile sıcaklık farkı arasında, akış ve akışkan özelliklerini de dikkate

alarak bir bağıntı elde etmeye yarayan ve deneysel ölçüme dayanan bir doğrusal eğri bulma yöntemidir. Böylece

ısı taşınım katsayıları elde edilebilmekte ve boyutsuz sayılar ile ısı transferine etki eden birçok parametre tek bir

grafikle ifade edilebilmektedir.

Bu çalışmada, ticari olarak üretilen ara soğutucu amaçlı kullanılan çapraz akışlı, tek geçişli kompakt bir ısı

değiştiricinin ısıl performansını belirlemek için farklı şartlarda deneyler yapılmıştır. Çalışmada ayrıca,

bahsedilen ısı değiştirici için ε-NTU yöntemiyle bulunan toplam ısı transfer katsayısı ve Wilson Çizim Tekniği

kullanılarak ısı taşınım katsayılarının bulunması incelenmiştir. Ara soğutucudan geçen sıcak akışkanın ısı

değiştiriciye giriş sıcaklığı 60, 80, 100 ve 120 oC olarak ayarlanmıştır. Seçilen ara soğutucu için dolgu havası

tarafında Colburn j katsayısı 0,002866-0,003592 arasında değişmiştir. Elde edilen değerler üç farklı literatür

verisi ile karşılaştırıldığında bir tanesi ile ±%10 mertebesinde uyumlu olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Isı taşınım katsayısı, j faktörü, Kompakt ısı değiştirici, NTU, Wilson plot.


46

ULIBTK’ 13 – 205

KANATLI BORULU ISI DEĞİŞTİRİCİLERİNDE KANAT ARALIĞININ ISI GEÇİŞİ

VE BASINÇ DÜŞÜMÜNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Altay ARBAK a, Yalın KAPTAN

b ve Taner DERBENTLİ

a

aİstanbul Teknik Üniversitesi, Makina Fakültesi 34437 Gümüşsuyu / İSTANBUL, [email protected]

bFiges A.Ş. Denizciler Ticaret Merkezi 34947 Tuzla İçmeler Mevkii / İSTANBUL, [email protected]

aİstanbul Teknik Üniversitesi, Makina Fakültesi 34437 Gümüşsuyu / İSTANBUL, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, farklı kanat aralıklarına sahip kanatlı borulu ısı değiştiricilerinde ısı geçişi ve basınç düşüşü, kuru

şartlar için incelenmiştir. Şaşırtmalı dizilimdeki dairesel kesitli borular üzerine yerleştirilmiş düz kanatlardan

oluşan ısı değiştiricileri bilgisayar ortamında modellenerek, süreklilik, momentum ve enerji denklemleri ticari bir

hesaplamalı akışkanlar dinamiği yazılımı olan Fluent aracılığıyla sayısal olarak çözülmüştür. Kanat aralığının, ısı

geçişi ve basınç düşüşüne etkisinin incelenmesi amacıyla 4 farklı kanat aralığına (t=2, 4, 6, 8 mm) sahip ısı

değiştiricileri kullanılmıştır. Hesaplamalar SST (Shear Stress Transport) türbülans modeli kullanılarak, 0,3 ila 5

m/s arasındaki hava hızları ile yapılmıştır. Farklı geometriler için ısı geçişi ve basınç düşüşü karakteristikleri, ön

yüz hızına (Vyüz) karşılık hava tarafı ısı taşınım katsayısı (ho) ve ön yüz hızına (Vyüz) karşılık toplam basınç

düşüşü (P) grafikleri şeklinde verilmiştir. En yüksek hava tarafı ısı taşınım katsayıları ve basınç düşüşleri 2 mm

kanat boşluğu için elde edilmiştir. 4, 6 ve 8 mm kanat boşlukları için artan yüz hızıyla birlikte kanat boşluğunun

ısı taşınım katsayısı ve basınç düşüşüne olan etkisi azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kanatlı borulu tip ısı değiştirici, hesaplamalı akışkanlar dinamiği


47

ULIBTK’ 13 – 242

AÇIK HÜCRELİ ALÜMİNYUM KÖPÜKLERİN ISI DEĞİŞTİRİCİSİ OLARAK

TASARIMI VE ISIL ETKENLİĞİ

Ahmet Ali SERTKAYA* ve Kemal ALTINIŞIK**

*Necmettin Erbakan Üniversitesi Seydişehir Meslek Yüksekokulu, Makine Programı 42360 Seydişehir, Konya,

[email protected]

**Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği, 42250 Kampüs/Selçuklu, Konya,

[email protected]

ÖZET

Bu çalışma açık hücreli alüminyum köpüklerin ısı değiştiricisi olarak tasarımı ve ısıl performansının deneysel

olarak incelenmiştir. 10, 20 ve 30 PPI (pores per linear inch) özelliklerine sahip alüminyum köpüklerin içlerine

boru yerleştirilerek ısı değiştiricisi formuna getirilmiştir. Alüminyum köpükler ısı değiştiricinin kanatlarını

oluşturmaktadır. Isı değiştiriciler dikdörtgen bir kanala yerleştirilerek boruların içinden sıcak su geçirilip, üzerine

bir fan yardımı ile değişen debilerde soğuk hava üflenmiştir. Sıcak ve soğuk akışkanın giriş-çıkış, alüminyum

köpük yüzeyindeki sıcaklık değişimleri, ısı değiştiricinin sebep olduğu basınç kaybı ölçülmüştür. Deneyler farklı

hava hızlarında tekrarlanmıştır. Deneysel veriler kullanılarak her bir ısı değiştirici için; Reynolds - Nusselt,

etkenlik – hız, basınç düşümü – hız ve sürtünme - Reynolds sayısı değişimleri incelenmiştir. Bu çalışmadaki

deneysel sonuçlar gözenek yoğunluğunun artışı ile ısı transferinin arttığını göstermiştir. Ayrıca sürtünme kaybı

ve basınç kaybının düşük gözenek yoğunluklarında az, gözenek yoğunluğu arttıkça fazlalaştığı tespit edilmiştir.

Soğuk akışkan hızının artması ile birlikte basınç kaybı ve transfer edilen ısının daha da arttığı görülmüştür. Açık

hücreli alüminyum köpükler için etkenlik düşük Reynolds sayılarında yüksek değer aldığı, yüksek Reynolds

sayılarında ise düşük değerde olduğu deneysel olarak tespit edilmiştir. Reynolds sayısının 5×103-9×10

4

aralığında çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Isı değiştiriciler, alüminyumköpük, gözenekli ortam, ısı transferi




48

ULIBTK’ 13 – 246

SPİRAL BORU SARMALLARINDA LAMİNER AKIŞ VE ISI GEÇİŞ

KARAKTERİSTİĞİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Özge ALTUN ve Zekeriya ALTAÇ

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

26480 Batı-Meşelik/ ESKİŞEHİR


ÖZET

Bu çalışmada spiral boru sarmallarda, sürekli rejim,laminer akış koşulları altında akış karakteristiği ve ısı

geçişisayısal olarak incelenmiştir. Çalışmada spiral sarmal en dış çapının, en iç çapa oranı 2.5, 5, 7 ve 17 olan

dört sarmaldan oluşan spiral geometrisine karşılık gelen borularda, ortalama olarak hava ve suya karşılık gelen,

Pr=0.7 ve 7, akışkanlar için akış ve ısı geçişi sayısal olarak incelenmiştir. Fluent 6.1.22 yazılımının kullanıldığı

sayısal simülasyonlarda, akışın laminer olduğu ve boru girişinde üç boyutlu paraboloid hız profilinin

kullanıldığı, spiral boru cidarının da geçirgen olmayan katı ve izotermal olduğu kabul edilmiştir. Reynolds sayısı

200 ile 2000 arasında değiştirilerek elde edilen sayısal çözümlemeler sonunda eksenel uzunluk boyunca ortalama

yerel sürtünme katsayısı ve ortalama yerel Nusselt sayısı elde edilmiştir. Spiral boru sistemlerinde, laminer akış

koşullarında bile, gelişmekte olan akış ve ısı geçiş davranışı sergilediği gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler: ısı transferi; üç boyutlu sayısal çözüm; spiral boru


49

ULIBTK’ 13 – 275

ISI DEĞİŞTİRİCİLERİNDE DEVRE SAYISI DEĞİŞİMİNİN GÜÇ KONTROLÜNE

ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yasin KOCAMAN*, Ufuk KARADAĞ**, Kenan EREN*** ve A. Feridun ÖZGÜÇ****

* Friterm Termik Cihazlar San. Ve Tic. A.Ş.

İstanbul Organize Deri Sanayi Bölgesi, Dilek Sok. No:10, Tuzla, İstanbul [email protected]

** İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

34437 Gümüşsuyu, İstanbul, [email protected]

*** İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


**** İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada kanatlı borulu bir ısı değiştiricisinde devre sayısının kapasite üzerine etkisi performans analizi

yapılarak incelenmiştir. Performans analizi yapılırken ε-NTU yöntemi kullanılmıştır. Isı değiştiricisi üzerinde

devre sayıları değiştirilerek, aktif hava debisinin de etkisi dikkate alınarak ısıl ve hidrolik performans analizi

yapılmıştır. Çalışma sonucunda bir ısı değiştiricisinin kapasite kontrolünün lineer karakteriste değiştirilebileceği

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Isı değiştiricisi, güç kontrolü, kapasite kontrolü, ε-NTU



50

ULIBTK’ 13 – 316

BİR KANAL İÇERİSİNDE BULUNAN GÖZENEKLİ BLOKLARDAN ISI

TRANSFERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ayla DOĞAN*, Bahadır ONEY*, Tolga PIRASACI**

*Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

07058, Antalya, [email protected], [email protected]

**Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06570, Ankara, [email protected]

ÖZET

Elektronik sistemlerin soğutulmasına yönelik bu çalışmada, dikdörtgen kesitli bir kanal içerisinde üç farklı

geometrik orana sahip (GO=0.25, 0.50 ve 0.75) alüminyum köpük bloklardan ısı transferi deneysel olarak

incelenmiştir. Bloklar kanalın alt duvarına 2x8 diziliminde ayrık olarak yerleştirilmiştir. Deneyler, Gr*=4.3E+07

ve Re=1118-4241 değerleri için yapılmış, farklı yüksekliklerde ve farklı Darcy sayılarında alüminyum köpük

blokların ısı transferine etkisi değişik parametrelere göre incelenmiş ve sonuçlar grafikler halinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Alüminyum köpük bloklar, Taşınımla ısı transferi, Elektronik soğutma.


51

ULIBTK’ 13 – 365

AKIM ORTAMINA KANATÇIKLAR YERLEŞTİRİLEN HAVALI

KOLLEKTÖRLERDE VERİM VE EKSERJİ ANALİZİ

Fevzi GÜLÇİMEN*, Ayla DURMUŞ**, Hakan KARAKAYA***, Ali Serkan AVCI****

* Tunceli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

62000 Merkez, Tunceli, [email protected]

** Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü

72100 Merkez, Batman, [email protected]

*** Batman Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü


**** Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada akım ortamına akış kanalı yüksekliğine sahip üç farklı açı ile kanatçıklar yerleştirilen özgün bir

havalı güneş kollektörü modeli tasarlanmıştır. 30°, 45° ve 60° açıyla yerleştirilmiş kanatçıkların kollektör

etkinliği üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Kollektörler akış kanalı modifiye edilmiş 0.93x1.93 m2 ebatlarında

standart kollektör kasalarından imal edilmiştir. Deneylerden elde edilen sonuçlarla verim, basınç kaybı, sürtünme

kayıp katsayısı, Nusselt sayısı, Reynold sayısı ve ekserji kaybı değerleri hesaplanarak kollektörler kendi

aralarında ve literatürle karşılaştırıldı. Tasarlanan kollektörlerde kanatçıklara bağlı olarak basınç kayıpları ve ısı

transferinde artışlar olduğu gözlendi.

Anahtar Kelimeler: Güneş hava toplayıcısı, Ekserji kaybı, Kollektör verimliliği, Isı transferi.


52

ISI TEKNİĞİ


53

ULIBTK’ 13 – 113

SİNÜSOİDAL DUVARLI KAPALI KARE GEOMETRİDE YÜZEY IŞINIMI İLE

DOĞAL TAŞINIMIN SAYISAL İNCELENMESİ

Mesut TEKKALMAZ*, Mehmet AKTAŞ**

*Eskişehir Osmangazi Üni. Müh. Mim. Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,

Telefon: (222) 2393750/3689, Fax: (222) 2393613, e-mail: [email protected]

** Eskişehir Osmangazi Üni. Fen Bilimleri Ens., e-mail: [email protected]

ÖZET

Bir duvarı sinüsoidal olan gri yüzeylerin termal ışınımı ile doğal taşınımın etkileşimi içi hava dolu kare

geometride sayısal olarak incelenmiştir. Kapalı geometride, ısı alt duvarı sinüsoidal olan duvardan sağlamakta,

üst duvardan soğutulmakta ve diğer duvarlar ise yalıtılmaktadır. Sıcak ve soğuk duvarlar aynı sıcaklıkta

tutulmaktadır. Alt duvar sinüsoidal olarak bir, iki ve üç dalgalı olarak değiştirilmiştir. Sıcak dalgalı yüzeyden

diğer yüzeylere ışınımla ısı transferi olduğu göz önüne alınmış ve ortamın katılımcı olmadığı kabul edilmiştir.

Duvarların ışınım yayma oranlarının aynı olduğu düşünülmüştür. Boussinesq yaklaşımı ile beraber taşınım

denklemleri ve enerji denklemi SIMPLE algoritması ile kuple edilen sonlu hacimler metodu (FVM) kullanılarak

Fluent paket programında çözülmüştür. Sürekli rejimde, soğuk plaka yüzey alanı üzerinden hesaplanan Nusselt

sayısı; Rayleigh sayısı, değişen dalga adeti ve değişen yüzey ışınım yayma oranının bir fonksiyonu olarak

hesaplanmıştır. Rayleigh sayısı 104 ile 10

6 arasında, yüzey ışınım yayma oranları ε=0 ile 1 arasında

değiştirilmektedir. Dalga sayısı, Rayleigh sayısı ve yüzey ışınım yayma oranı değişiminin ısı transfer

karakteristikleri ve akışkan akışına etkileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, Yüzey Işınımı, Laminer akış, Sinüsoidal duvarlı kare geometri, Isı geçişi


54

ULIBTK’ 13 – 172

SICAK HAVA İLE KURUTULAN YÜN İPLİK BOBİNLERİNİN KURUMA

DAVRANIŞININ SİMÜLASYONU

Arş. Gör. Çiğdem SUSANTEZ*, Prof. Dr. Ahmet CİHAN* ve Doç. Dr. Kamil KAHVECİ*

* Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

22180 Edirne, [email protected]

[email protected]

[email protected]

Özet: Bu çalışmada bir rüzgar tüneli içerisine dikey olarak yerleştirilen yün iplik bobininin kuruma davranışı

nümerik olarak incelenmiştir. Çözümler kurutma havası sıcaklığının , ve olması durumları için,

eş zamanlı ısı ve kütle transferini baz alan bir model aracılıyla Comsol Multiphysics sonlu elemanlar modelleme

ve simülasyon programında elde edilmiştir. Kurutma havasının basıncı ve sıcaklığı sırasıyla 1 atm ve 2 m/s olup

sabittir. Söz konusu modele ait denklemlerin nümerik olarak çözülmesi sonucunda iplik bobininin içerisindeki

sıcaklık dağılımının ve nem içeriğinin zamana bağlı değişimi iki boyutlu olarak elde edilmişir. Kurutma

havasının farklı sıcaklık değerleri için bobinin kuruma sürelerinin, literatürdeki deneysel verilerle uyum

içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Isı ve kütle transferi, kuruma, iplik bobini



55

ULIBTK’ 13 – 304

AL2O3 –SU NANOAKIŞKANIN ISIL PERFORMANSININ DOĞAL TAŞINIMLI TEK

FAZLI MİNİ DÖNGÜDE İNCELENMESİ

Serkan DOĞANAY* ve Alpaslan TURGUT

**

* Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği A.B.D. Enerji Programı

35397 Tınaztepe-Buca, İzmir, [email protected] **

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35397 Tınaztepe-Buca, İzmir, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, 4.75 mm iç çapa sahip bakır borular ve cam dirsekler ile birleştirilmiş dikdörtgen şeklinde kapalı

tek fazlı mini bir döngü imal edilmiştir. Sistem su ve Al2O3-su nanoakışkanlar ile çalıştırılmıştır. Boyutsuz bir

ifade olan etkinlik katsayısı tanımlanarak yapılan karşılaştırma sonucunda, nano tanecik katkılı su ile çalışan

sistemin su ile çalışan sisteme göre iyileştirilmiş ısıl performansa sahip olduğu ve bu performansın tanecik katkı

oranı arttıkça yükseldiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, nanoakışkan, etkinlik katsayısı.


56

ULIBTK’ 13 – 341

İKİ EVAPORATÖRLÜ BUHAR SIKIŞTIRMALI SOĞUTMA ÇEVRİMİNİN

ARAŞTIRILMASI

Alptuğ YATAĞANBABA ve Ali KILIÇARSLAN*

*Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

19030, Çorum, [email protected]; [email protected]

ÖZET

Toplam enerji tüketiminde soğutma ve ısıtma sistemlerinin yeri % 20 civarındadır. Bu azımsanmayacak bir

orandır. Buhar sıkıştırmalı soğutma sistemleri en yaygın kullanılan soğutma sistemleridir. Buhar sıkıştırmalı

soğutma sistemleri, ev tipi uygulamalarda % 100’e yakın ve sanayi ’de ise en fazla kullanılan soğutma

sistemleridir. Bu çalışmada, iki buharlaştırıcılı buhar sıkıştırmalı soğutma çevriminin enerji analizi, soğutma

sistemlerinin analizinde en çok kullanılan Engineering Equation Solver (EES-V9.172-3D) kullanılarak

yapılmıştır. Yapılan termodinamik analizde, aşırı ısıtma ve soğutma, yoğuşturucu sıcaklığı, buharlaştırıcı

sıcaklığı ve kompresörün izantropik verimi gibi sistem parametrelerinin etkisi dikkate alınmıştır. Seçilen sistem

parametrelerine göre iki buharlaştırıcılı sistemin soğutma tesir katsayısındaki, kompresörün çektiği güç ve

buharlaştırıcıların kapasitesindeki değişim R141b, R152a, R404A, R407C, R507A, R502 ve R114 gibi soğutucu

akışkanlara göre araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Soğutma, buharlaştırıcı, soğutma çevrimi


57

ISI VE KÜTLE GEÇİŞİ


58

ULIBTK’ 13 – 014

DİKDÖRTGEN KESİTLİ 90O

'LİK DİRSEKTE LAMİNAR AKIŞ VE ISI

TRANSFERİNİN İNCELENMESİ

Oğuz TURGUT ve Namık PARMAKSIZ

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe, Ankara


ÖZET

Bu çalışmada, hidrolik çapı 0,0667 m olan bir dikdörtgen kesitli 90o'lik dirsek içerisindeki laminer akış ve ısı

transferi sabit yüzey ısı akısı sınır şartı için kararlı rejim şartında sayısal olarak incelenmiştir. Dirsek merkezine

farklı engeller yerleştirilmiştir. Engeller, köşegen uzunlukları 10 ve 25 mm olan küplerdir. Aynı zamanda,

engelsiz düz dikdörtgen kesitli kanal içerisindeki akış ve ısı transferi incelenmiştir. Sayısal çalışma Reynolds

sayısının 500, 1000 ve 1500 değerleri için gerçekleştirilmiştir. Akışkan olarak hava (Pr0,72) kullanılmıştır.

Sayısal Akışkanlar Dinamiği (SAD) programı olan ANSYS Fluent 13.0 paket programı kullanılmıştır. Sonuçlar,

Nusselt sayısı ve Darcy sürtünme faktörünün Reynolds sayısı ile değişimi şeklinde grafiksel olarak ifade

edilmiştir. Düz dikdörtgen kanal ve eğrisel kanal (engelli ve engelsiz) sonuçları kıyaslanmıştır. Buna ilaveten,

dirsek içerisindeki sıcaklık ve hız konturları farklı Reynolds sayıları ve farklı geometriler için verilmiştir.

Dikdörtgen kesitli 90o'lik dirseğin düz kanaldan daha yüksek ısı transferi ve daha fazla sürtünme faktörü verdiği

görülmüştür. Ayrıca, engelli dikdörtgen kesitli 90o'lik dirseğin engelsiz dikdörtgen kesitli 90

o'lik dirsekten daha

fazla ısı transferi ve daha fazla sürtünme faktörü verdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Dikdörtgen kesitli 90o'lik dirsek, Laminer akış, Sayısal çalışma, Fluent.



59

ULIBTK’ 13 – 018

DÜŞEY DUVARINA PLAKA YERLEŞTİRİLMİŞ KARE BİR OYUK İÇERİSİNDEKİ

DOĞAL TAŞINIMIN SAYISAL VE DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Filiz Özgen*, Yasin Varol

**, Ahmet Koca

*** , Hakan Fehmi Öztop

****

*, ****

Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ

[email protected], [email protected] **

Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ

[email protected] ***

Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ

[email protected]

ÖZET

Kapalı hacim içerisindeki doğal taşınım ısı transferine, ısıtma ve havalandırma, yapılardaki yangından

kaynaklanan problemlerin giderilmesi, güneş kollektör sistemleri, radyoaktif atıkların depolanması gibi çeşitli

mühendislik uygulamalarında karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada, düşey duvarına plaka yerleştirilmiş kare bir oyuk

içerisindeki doğal taşınım ısı transferi, sayısal ve deneysel olarak incelenmiştir. Kapalı oyuğun düşey duvarları

yalıtımlı, yatay duvarları ise sabit sıcaklıktadır. İki boyutlu, laminar süreklilik, momentum ve enerji denklemleri

sonlu farklar metodu ile çözülmüştür. Elde edilen sonuçlar, akım çizgileri, sıcaklık profilleri, yerel ve ortalama

Nusselt sayıları şeklinde sunulmuştur. Rayleigh sayısının ve duvar üzerine plaka yerleştirilmesinin doğal taşınım

ısı transferini ve akış alanını etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, kare oyuk, plaka






60

ULIBTK’ 13 – 022

KANATÇIK ETKİSİNİN AKIŞKAN JETLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN

DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Sinan ÇALIŞKAN 1, Şenol BAŞKAYA

2

1 Hitit Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Çorum,

[email protected] 2 Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü Maltepe- Ankara,

[email protected]

ÖZET

Çarpmalı jetler ısıtılmak veya soğutulmak istenen yüzeylerde çarpan akışkan jetleridir. Çarpmalı jetler yüksek ısı

ve kütle transferinin istenildiği birçok uygulamalarda kullanıldı. Bu çalışmada, dairesel çarpmalı jet dizilimleri

tarafından daralan-genişleyen biçimli kanatçıklar (DG-BK) ve V biçimli kanatçıklar (V-BK) üzerindeki ısı

transfer ölçümleri termal kamera kullanılarak incelendi. Hem V-BK hemde DG-BK biçimleri 45o

olarak

düşünüldü. Duvar boyunca ısı transferinde farklı kanat yüksekliklerinin etkileri çalışıldı. Deneyler esnasında,

Reynolds sayısı 2000-10000, jet çapının kanatçık yüksekliğine oranı 0,6-1,2 ve jet-plaka arasındaki mesafe 2-12

arasında değiştirildi. Kanatçıklı yüzeylerin ısı transfer sonuçları düz plaka ile karşılaştırıldı. En iyi ısı transfer

performansı V-BK’lı yüzeylerde elde edildi. V-BK plakada ortalama Nusselt sayısı düz plakalara göre %4-

%26,6 oranında artığı görüldü.

Anahtar Kelimeler: Çarpmalı jetler; Pürüzlü yüzey; Termal kamera



61

ULIBTK’ 13 – 023

GENLEŞTİRİLMİŞ KİL KATKILI BETONLARIN ISIL İLETKENLİĞİNİN

BELİRLENMESİ İÇİN DENEYSEL VE TEORİK BİR ÇALIŞMA

Atilla G. DEVECİOĞLU 1, Yaşar BİÇER

2,

1Dicle Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü,21280, Diyarbakır

2Fırat Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü,23279, Elazığ

ÖZET

Yapılan bu çalışmada heterojen ve gözenekli yapı malzemelerinin ısı iletim katsayısı için, porozite, ısı iletim

katsayısı ve kil oranına bağlı yeni bir cebirsel denklem geliştirilmiştir. Bu denklemin uygulanması amacıyla, üç

farklı çapa sahip genleştirilmiş kil, çimento ve üç farklı oranda kitre reçinesi karıştırılarak 36 adet farklı numune

üretilmiştir. Üretilen numunelerin ısı iletim katsayıları DIN 51046 normuna göre sıcak tel metodunu kullanan

cihazla tespit edilmiştir. Ölçülen ve teorik olarak geliştirilen denklemle hesaplanan ısıl iletkenlik sonuçları

mukayese edilmiş, sonuçların uyum içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Efektif ısı iletim katsayısı, genleştirilmiş kil agregası


62

ULIBTK’ 13 – 033

REDUCED ORDER MODELS IN THERMO-ACOUSTIC SIMULATION

Fatih Selimefendigil 1 ve Hakan F. Öztop

2

1Celal Bayar Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 45140 Muradiye/ MANİSA

2Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 23119 ELAZIĞ


ABSTRACT

Thermo-acoustic phenomenon is a process related to thermal to acoustic energy conversion and their

applications in various fields such as propulsion and power generation. To understand the transforming

mechanism between thermal energy and acoustic energy, numerical and analytical models have been developed

for thermoacoustic systems. Low order modeling of thermo-acoustic systems has become important since a

reduction in the computational demand (time and resources) is achieved. The aim of the present investigation is

to employ the soft computing tools for thermoacoustic instability prediction.

In the first step, dynamic fuzzy identification method will be applied to obtain an efficient and cheap model of

the heat source which is a ducted Burke-Schumann diffusion flame (in Fig. 1 a schematic representation of the

heat source model is shown) using input-output modeling approach. Validation results of the fluctuating heat

release from the flame for different amplitudes and frequencies of the velocity forcing at flame root is shown in

Fig. 2. Then, acoustic velocity oscillation in the coupled simulation at the heater location will be identified

using dynamic neural network for a range of operating conditions. Identified model using neural network and

simulated results in time domain using Galerkin method is shown in Fig. 3 for a set of operating parameters. This

model based approach of the coupled thermoacoustic system may be used to design controllers in order to

suppress the thermoacoustic oscillations for a range of operating parameters.

Keywords: Termo-acoustic, reduced order models, soft computing methods


63

ULIBTK’ 13 – 038

DİK KENARINDA AYRIK ISITICILAR BULUNAN DİKDÖRTGEN KUTULARDA

LAMİNER DOĞAL TAŞINIMIN SAYISAL ANALİZİ

Zerrin SERT 1, Çisil TİMURALP

2, Zekeriya ALTAÇ

3

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 26480, Batı

Meşelik/ESKİŞEHİR

E-posta:1: [email protected],

2: [email protected],

3: [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, dik kenarlardan biri soğutulurken diğer dik kenarına ısıtıcı(lar) yerleştirilmiş, alt ve üst kenarları

yalıtılmış, yüksekliği H ve eni L olan bir dikdörtgen kutu ele alınmıştır. Dikdörtgen kutunun konumu, ebadı ve

ısıtıcı adedi ile boyutları değiştirilerek sürekli rejimde laminer doğal taşınım ile meydana gelen ısı geçişi sayısal

olarak incelenmiştir.İçi hava (Pr=0.71) dolu olan kutunun sol dik kenarda üç farklı parçalı ısıtıcı kullanımıyla ısı

geçişine ve hava sirkülasyonuna etkisi araştırılmıştır. Bu esnada sistemdeki ısı kaynağı olan ısıtıcılardan sisteme

giren ısı kaynağı sabit tutulmuştur. Isıtıcı ve soğuk duvar izotermaldir. Kutunun incelik oranı H/L=1, 2, 4ve

kutunun eğim açısıφ=0º, 45

º ve 90

ºolan durumları incelenmiştir.Yönetici denklemler, süreklilik, Navier-Stokes

denklemleri ve yoğunluk farkı için Boussinesq yaklaşımının kullanıldığı enerji denklemi Fluent yazılımı

aracılığıyla çözülmüştür. Çözümde SIMPLE algoritması ve taşınım terimlerinin ayrıklaştırılmasında ikinci

mertebeden ayrıklaştırma seçeneği kullanılmıştır.Sayısal simülasyonda Rayleigh sayısı 104 ve 10

7 arasında

değiştirilmiş, sürekli rejimde ısı yayan ısıtıcı(lar)dan ortama geçen ısının hesabının bir ölçüsü olarak soğuk duvar

yüzeyi üzerinden ortalama Nusselt sayısı hesaplanmıştır. Bu parametrik çalışma sonucunda Rayleigh sayısı,

ısıtıcıların sayısı ve konumu, incelik oranı ve kutu eğim açısı değiştirilerek akış ve ısı geçişi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Laminer Doğal Taşınım, Dikdörtgen Kutu, Ortalama Nusselt Sayısı


64

ULIBTK’ 13 – 039

YASSI VE ÇOKLU KANALLI ALÜMİNYUM TÜPLERDEN OLUŞAN ARAÇ

KLİMASI BUHARLAŞTIRICISININ HİDROLİK VE ISIL PERFORMANSININ

BELİRLENMESİ

Murat VONAL * , Tahsin ENGİN

* , Zeki TOSUN

** ve Ahmet PERUT

**

* Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

54187 Serdivan, SAKARYA, [email protected] ; [email protected]

** Kale Oto Radyatör A.Ş.

34416 Gebze,KOCAELİ, [email protected] ; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, yassı alüminyum tüplü ve menfez kanatlı buharlaştırıcılar için termo-hidrodinamik tasarım

hesaplamaları yapılmıştır. Tüp, çoklu kanallara sahiptir. Tüp boyunca küçük aralıklar alınarak hesaplamalar

yapılmış ve her küçük aralık için elde edilen sonuçlar toplanarak toplam basınç düşümü ve ısı geçişi

hesaplanmıştır. Toplam ısı geçiş miktarının hesaplanmasında etkinlik - NTU yöntemi kullanılmıştır. Kanallar

içerisinden geçen çevrim akışkanı üç farklı rejim bölgesine ayrılmış ve bu bölgeler için farklı basınç düşümü ve

ısı taşınım katsayısı bağıntıları kullanılmıştır. Boru boyunca her küçük aralık için işlemleri tekrar etmek uzun ve

zaman alıcı olacağından bir algoritma üzerinden kod haline getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Buharlaştırıcı tasarımı, Isı transferi, Basınç düşümü, Çift faz akışı, Nem alma, Menfez

kanat





65

ULIBTK’ 13 – 050

FAZ DEĞİŞTİREN MADDELERİN KATILAŞMA SÜRECİNİN SAYISAL OLARAK

İNCELENMESİ

Yasin VAROL*, Mutlu OKCU

** ve Müjdat FIRAT

***

* Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü 23119 Merkez, Elazığ,

[email protected]

** Ardahan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 75000 Merkez, Ardahan,

[email protected]

*** Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü 23119 Merkez, Elazığ,

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, dikey bir geometride içinde Faz Değiştiren Maddenin (FDM) katılaşma süreci sayısal olarak

incelenmiştir. Geçici sayısal simulasyonlar bir Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği olan ANSYS-Fluent 12.0 ticari

paket programı kullanılarak yapılmıştır. Sayısal simulasyonda FDM olarak kullanılan madde gizli ısı depolama

sistemlerinde sıklıkla kullanılan parafin mumudur. Çalışma dikey bir geometride sabit duvar sıcaklığında,

kanatçıksız ve 5 kanatçıklı olarak yapılmıştır. Sistemin başlangıç sıcaklığı sabittir ve maddenin katılaşma

noktasının birkaç derece üzerindedir. Katılaşma süreci sabit duvar sıcaklığının yeni bir sabit değerde

değiştirilmesi ile başlar. Kullanılan yeni değer katılaşma sıcaklığının altında bir değerdir. Sonuçlar, geçici faz

değişim sürecinin sistemin geometrik yapısına, ortamın termal şartlarına ve kullanılan malzemenin özelliklerine

bağlı olduğunu göstermiştir. Ayrıca geometri üzerine yerleştirilen kanatların katılaşma sürecini oldukça

hızlandırdığı da görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Faz değiştiren madde (FDM), Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD), ANSYS-Fluent


66

ULIBTK’ 13 – 059

DÜZ LEVHA ÜZERİNDEN ZORLANMIŞ ISI TAŞINIMINA SENTETİK JET

ETKİSİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ

Ünal AKDAĞ, Özden ÇETİN, Doğan DEMİRAL

Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

68100 Merkez Kampus, Aksaray, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, düz levha üzerinden zorlanmış akışta ısı transferine sentetik jet etkisi deneysel olarak

incelenmiştir. Deneysel çalışma, rüzgâr tüneli içerisine yerleştirilen sabit ısı akısına sahip bakırdan yapılmış düz

levha ısıtıcı ve levha girişinden akışa enjekte edilen bir uyarıcı jet içermektedir. Uyarıcı jet bir piston-silindir

düzeneği vasıtasıyla oluşturulmuştur. İncelemelerde, serbest akıştaki Reynolds sayısı, uyarıcının frekansı ve

genliği değiştirilirken, geometrik parametreler ve Prandtl sayısı sabit tutulmuş ve bu parametrelerin ısı

transferine etkileri analiz edilmiştir. Deneyler altı farklı frekans ve dört farklı genlik için yapılmıştır. Isı transferi

mekanizmasını açıklamak için duman-tel yöntemiyle akış görüntüleme yapılmış ve levha üzerinde anlık akış

görüntüleri elde edilmiştir. Deneysel sonuçlar, sentetik jet uyarıcının hidrodinamik sınır tabaka üzerinde yıkıcı

bir etkisinin olduğunu göstermiştir. Bu sayede ısı geçişinde önemli iyileştirmeler sağlanmıştır. Elde edilen

sonuçlar boyutsuz sayılar cinsinden verilmiştir. Çevrim ortalama Nusselt sayısının boyutsuz genlik (Ao) ve

Womersley sayısıyla (frekansla) (Wo) arttığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sentetik jet, Yüzey soğutma, Düz levha


67

ULIBTK’ 13 – 060

SABİT HACME PARALEL YERLEŞTİRİLEN VE ZORLANMIŞ TÜRBÜLANSLI

TAŞINIMDA HAVA İLE SOĞUTULAN ELEKTRONİK KARTLARIN OPTİMUM

ARALIĞI

Özgür BAYER* ve Hafit YÜNCÜ**

*Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


** Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmanın amacı, bilgisayar anakartı üzerindeki parçaların sıcaklıklarını izin verilen sıcaklık limitlerinin

altında tutmak ve zorlanmış taşınımda hava ile soğutulan paralel elektronik kartlardan ısı akımının en fazla

olması için, kartlar arasındaki ideal aralığı belirlemektir. Çalışmada, kartların eşit aralıklı yerleştirildiği, kartların

oluşturduğu kanallardaki basınç düşümlerinin eşit ve sabit olduğu ve kartların yüzeylerinin de pürüzsüz olduğu

varsayılmıştır. Kartlar arasındaki ideal aralık belirlemede,literatürde geliştirilen büyüklük (mertebe) analizi

yöntemi, kartların sabit yüzey sıcaklığı ve sabit ısı akısı, ısıl koşulları için uygulanmıştır (Bejan, 1984).

Optimizasyon sonuçları, türbülanslı akış için kartlar arası ideal kart aralığının literatürdeki laminar zorlanmış

akışla soğutulan kartların aralığından farklı olarak, kartların ısıl sınır şartlarına bağlı olduğunu göstermektedir

(Bejan ve Sciubba, 1992, Mereu vd., 1993). Sonuçlar, sabit ısı akısı sınır şartlarında kartların ideal aralığının;

sabit yüzey sıcaklığı şartlarındaki kartların ideal aralığından yaklaşık % 25 küçük olduğunu ve ideal karet

aralığının da boyutsuz 2

2PL

parametresi ile orantılı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Zorlanmış türbülanslı taşınım, büyüklük analizi, ısıl sınır şartı.


68

ULIBTK’ 13 – 070

SICAKLIK ALAN TEORİSİ İLE ÇOK KATMANLI OPTİK İNCE FİLM

KAPLAMALARI ÜZERİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMININ ELDE EDİLMESİ VE

İYİLEŞTİRİLMESİ

Mustafa OCAK**

, Cüneyt SERT* ve Tuba OKUTUCU ÖZYURT

*

*Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No:1,

06800 Çankaya, Ankara, [email protected]; [email protected] **

ASELSAN Mikroelektronik Güdüm ve Elektro Optik Gurubu, 06011 Etlik, Ankara, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada optik sistemlerde yaygın olarak kullanılan ince film kaplamalar, ısı transferi yönünden

incelenmiştir. Lazer ışınımı sebebiyle, çok katmanlı ince film optik kaplamalar üzerinde oluşan sıcaklık dağılımı

için matematiksel bir model klasik ısıl yayılım denklemi ve sonlu hacim yöntemi temel alınarak oluşturulmuştur.

Bu kaplamalar üzerindeki enerji akışının ve elektrik alan yoğunluğunun (EAY) konuma bağlı bir fonksiyon

olarak elde edilmesi için Maxwell denklemleri ticari bir yazılım olan MacLeod ® ile çözdürülmüştür.

Sonrasında, lazer enerjisinin çok katmanlı optik kaplama üzerinde soğurulan kısmı, EAY’nun konuma bağlı

denklemi, optik kaplama malzeme özellikleri ve kullanılan Gauss profilli lazer ışını özelliklerine göre konuma ve

zamana bağlı değişen ısıl yük olarak hesaplanmıştır. Hesaplatılan ısı yükü C++ yazılımında kodlanan kullanıcı

tanımlı denklem yardımıyla sonlu hacim çözücüsüne (ANSYS FLUENT ®) aktarılmıştır. İzlenen bu sayısal

yöntem ile 1064 nm dalga boyundaki lazer ışınımına maruz kalan, “dalga çeyreği” ve “değiştirilmiş dalga

çeyreği” yöntemleri ile tasarlanmış çok katmanlı kaplamalar üzerindeki sıcaklık dağılımı elde edilmiştir.

Sonuçlar en yüksek sıcaklık değerinin birinci yüksek kırıcılık indisine sahip filmde olduğunu göstermiştir.

Sıcaklıkların arayüzlerde de yüksek olmasının sebebi EAY’na ve katmanların malzeme özelliklerindeki

farklılıklara bağlanmıştır. Diğer yandan “değiştirilmiş dalga çeyreği” yönteminin, yüksek kırıcılık indisine sahip

filmlerde ve arayüzlerdeki yüksek sıcaklık değerlerini düşürmekte etkili olduğu görülmüştür. Ancak, bu yöntem

kullanıldığında, değişen EAY sebebiyle düşük kırılma indisine sahip değişiklik yapılmamış katmanlarda (dalga

çeyreği yöntemine kıyasla) daha yüksek sıcaklıklar ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Dalga çeyreği yöntemi, Değiştirilmiş dalga çeyreği yöntemi, İnce film kaplamaları, Isı

transferi


69

ULIBTK’ 13 – 071

KARE KESİTLİ, BİR KENARI AÇIK OYUKTA DOĞAL TAŞINIMLA İLE ISI

GEÇİŞİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Oğuzhan KAPLAN, İdil FENERCİOĞLU, N.L. Okşan ÇETİNER, A. Cihat BAYTAŞ

İstanbul Teknik Üniversitesi, Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Maslak/ İSTANBUL

[email protected] ; [email protected] ; [email protected] ; [email protected]

ÖZET

Yapılan bu çalışmada durgun bir akışkan ortamı içerisinde iki boyutlu bir oyukta doğal taşınımla ısı geçişi

problemi deneysel olarak incelenmiştir. Çalışmada incelenen oyuğun bir dikey yüzeyi durgun ortama

açılmaktadır ve yükseklik (H) – derinlik(L) oranı birdir. Oyuğun kapalı dikey kenarından oyuk içine ısı

beslenmektedir. Rayleigh sayısının 107 ile 10

8 ‘ye kadar olan değerlerinde ısı geçişine ait boyutsuz sayılar elde

edilmiş ve doğal taşınımın tetiklediği hız alanı parçacık görüntüleme hız ölçeri veya diğer adıyla PIV ölçüm

sistemiyle incelenmiştir. Levhadan oyuğa aktarılan ısı akısının artmasına koşut olarak Rayleigh sayısının arttığı

ve taşınımla ısı geçişinin arttığı gözlenmiştir. Sıcak levha üzerinde elde edilen sıcaklık verilerinden yararlanarak

levha üzerinde ortalama Nusselt sayıları elde edilmiş ve oyuğun doğal taşınım ile soğuma ölçüsü anlaşılmaya

çalışılmıştır. Nusselt ve Rayleigh sayıları arasında bağıntı elde edilmiş ve serbest dikey levha üzerinde elde

edilmiş sonuçlarla benzerlik ortaya konmuştur. Tüm elde edilen deneysel veriler ve deney seti, PIV ölçüm

sistemi, hız ve sıcaklık dağılımları grafikler halinde çalışmada sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, Açık kenarlı oyuk, PIV





70

ULIBTK’ 13 – 090

LABORATUVAR ÖLÇEKLİ BİR KURUTUCUDA YAŞ TUĞLA KURUMA

DAVRANIŞININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ebru MANÇUHAN*, Sibel TİTİZ SARGUT**, Selin ÖZEN**, Perviz SAYAN**

*Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

34722 Kadıköy / İSTANBUL, [email protected];

**Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

34722Kadıköy/İSTANBUL,[email protected],


ÖZET

Bu çalışmada bir tuğla fabrikasından temin edilen, kil içeriği %60, %50 ve %40 olan 3 farklı numunenin farklı

sıcaklık (50, 60, 70oC) ve hızlarda (fan1, fan2, fan3) kurutma havası kullanılarak laboratuvar ölçekli bir tünel

kurutucuda kuruma davranışları incelenmiştir. Kurutma prosesi periyotlarının özellikleri (ön ısıtma, sabit debi,

buharlama) farklı sıcak hava değerlerinde görülmüştür. Kurutma havası sıcaklığından yaş tuğla kuruma süresi ve

numune kuruma küçülmesinin etkilendiği belirlenmiş ve uzun sürede kurutulan numunelerin yüzey kalitesinin

diğerlerine göre daha iyi olduğu gözlenmiştir. Yaş tuğla kuruma süresinin seçilen hız aralığında, hava

hızlarından (fan1, fan2 ve fan3) etkilenmediği ölçülmüştür. Numune içerisindeki kil içeriği arttıkça kuruma

süresi ve kuruma küçülmesinin arttığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Laboratuvar ölçekli kurutucu, Yaş tuğla, Kurutma.


71

ULIBTK’ 13 – 093

ÇARPAN AKIŞKAN JET İLE SABİT ISI AKISINA SAHİP DÜZ BİR PLAKADAN

OLAN ISI TRANSFERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Mustafa KILIÇ, Tamer ÇALIŞIR, Şenol BAŞKAYA*

Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 06570 Maltepe / ANKARA


ÖZET

Çarpan jetler, yüksek ısı transfer performansı ile mühendislik, bilim ve sanayinin birçok dalında yaygın olarak

kullanılmaktadır. Bu çalışmada; üç tarafı kapalı bir tarafı açık bir kanal içerisinde sabit ısı akısına sahip düz bir

plakanın bir adet jet kullanılarak soğutulması PHOENICS paket programı yardımıyla sayısal olarak

incelenmiştir. Sayısal çözümleme boyunca düşük Re sayılı k-ε türbülans modeli kullanılmıştır. Re=4000-10000,

q"=4000-10000 W/m2 ve H/Dh=4-10 değerleri için yerel ve ortalama Nu sayıları çalışılarak, bu parametrelerin ısı

transferine etkileri incelenmiştir. Genel olarak Re sayısının artması ile ısı transferinin arttığı, q" ısı akısı artırılsa

dahi Nu Sayısında bir değişiklik olmadığı, H/Dh=4 değerinde en yüksek değere ulaşıldı ancak H/Dh=6-10

aralığında önemli bir değişim gözlenmediği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler: Çarpan Akışkan Jet, Isı Transferi, Sayısal Akışkanlar Dinamiği




72

ULIBTK’ 13 – 095

ADYABATİK VE SOĞUTULMUŞ SIVI KURUTUCULU SİSTEMLERİN

PERFORMANS ANALİZİ

Oğuz Emrah Turgut* ve Mustafa Turhan Çoban**


35040 Bornova,İzmir, [email protected]

**Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35040 Bornova,İzmir, [email protected]

ÖZET

Sıvı desikant ile çalışan kurutucular genellikle dolgulu yatakları kullanarak ısı ve kütle transferini meydana

getirirler.Bu tip kurutucularda ısı ve kütle transferi prosesi adyabatik olarak gerçekleştirildiğinden bu tip

kurutucular “adyabatik kurutucular” adı verilir . Bu sistemlere alternatif olarak içten soğutmalı kurutucular

önerilmiştir. Kurutma esnasında meydana gelen ısı ve kütle transferi sürecinde sıvı kurutucunun sıcaklığı

artmaktadır. Sıcaklık artımı ısı ve kütle transferini güçleştirmektedir. Sıvı kurutucu ve nemli hava arasında

dolaşan soğutucu sıvı bu sıcaklık artışını düşürerek verimliliğin artmasını sağlar. Bu çalışma adyabatik

kurutucular ile içten soğutmalı kurutucuların performans değerlendirmesi yapılmıştır.Islaklık faktörü olarak

isimlendirilen ve sıvı kurutucu ile nemli hava arasındaki kütle transferi üzerinde önemli derecede etksisi bulunan

bir parametrenin değişik değerleri için kurutma performansı değerlendirilmiştir. Yapılan karşılaştırmalar

sonucunda, içten soğutmalı kurutma sistemlerinin , adyabatik sistemelere göre daha etkin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: İçten soğutmalı kurutucular, Lityum Klorür, Adyabatik kurutucular


73

ULIBTK’ 13 – 098

AKIŞKAN YATAKTA KÖMÜR KURUTULMASININ DENEYSEL ANALİZİ

1 Hakan KIZIL,

2 Erdal TEKİN

*,

3 Beytullah ERDOĞAN,

4 H. İbrahim TOPAL,

5 Adnan TOPUZ

1EÜAŞ Çatalağzı Termik Santrali ZONGULDAK

2,3,4,5Bülent Ecevit Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 67100

İncivez/ZONGULDAK [email protected];

[email protected];

[email protected];

[email protected];

[email protected]

ÖZET

Çalışma kapsamında, küçük ölçekli akışkan yataklı bir kurutucu deney seti kurulmuştur. Çatalağzı Termik

Santralı’nda kullanılan kömüre ait numuneler alınarak, elek analizi yapılmış ve dizayn değerlerine uygun 0-10

mm arası boyutlara sahip kömür elde edilmiştir. Elek analizinden geçmiş kömür, kurutma işlemine tabi tutulmuş

ve kuruma karakteristikleri incelenmiştir. Akışkan yatakta kurutma işlemine geçmeden önce, kömür için

minimum akışkanlaşma hızı yaklaşık 3.6 m/s olarak tespit edilmiştir. Deneyler, ortam sıcaklığında akışkan yatak

havasını ısıtmadan ve akışkan yatak havasının sıcaklığını artırarak yapılmıştır. Deney başlangıcında ve 50, 100,

150, 200, 250 ve 300 sn’de bir numune alınarak laboratuvarda nem tayini yapılmıştır. Yukarıda belirtilen

periyotlarda, akışkan yataktaki kömüre ait nem değerlerinin tespitinin yanı sıra, yatak sıcaklığı ve yatak

içerisindeki nem değişimi de incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Akışkan yatak, Kömür, Kurutma, Termik santral






74

ULIBTK’ 13 – 119

İLETKEN KATKILI POLİMER KOMPOZİTLERİN ISIL İLETİM

KATSAYILARININ MODELLER İLE BELİRLENMESİ

İsmail Hakkı TAVMAN* ve Tuba EVGİN**


35397 Buca, İzmir, [email protected]

**Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada iletken tanecik ve fiber katkılı polimer kompozitlerin ısı iletkenlikleri mevcut teorik modeller

kullanılarak hesaplanmış. Modeller kendi aralarında karşılaştırılmış ve literatürde bulunan değerlerle

karşılaştırılıp, modellerin uygulanma alanları tartışılmıştır. Değişik katkı malzemelerinin, farklı hacimsel katkı

orandaki ısıl iletkenlik değerleri hesaplanmıştır. Teorik ısıl iletim model olarak: seri model, paralel model,

geometrik ortalama model, Cheng & Vachon teorik model, Maxwell teorik model, Agari & Uno teorik model,

Lewis & Nielsen yarı teorik model, Hamilton & Crosser model, Springer & Tsai model, Meredith & Tabias

model, Russell model, Agari & Uno model, Rayleigh’s Lord teorik model, Woodsite & Messmer teorik model,

Bashirrow & Selenew teorik model, Zehner & Schlünder teorik model kullanılmıştır. Bu çalışmada sonuç olarak,

düşük hacimsel oranlı katkı maddeli polimer kompozitler de teorik modellerle literatürdeki değerlerin birbirine

uyumlu olduğu tespit edilmiştir.


75

ULIBTK’ 13 – 122

İÇBÜKEY BİR YÜZEYİN ÇARPAN JET İLE SOĞUTULMASINDA

AKIŞ VE ISI GEÇİŞİ

Ebru ÖZTEKİN*, Orhan AYDIN

**, Mete AVCI

**

*Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Meslek Yüksekokulu

61300,Trabzon, [email protected]

** Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

61080, Trabzon, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, türbülanslı yarık jet ile soğutulan bir içbükey çarpma yüzeyi üzerindeki ısı transferi ve akış

karakteristikleri deneysel ve sayısal olarak incelenmiştir. Deneylerde, Reynolds sayısı=12500 ve lüle-yüzey

uzaklığı H/W=1, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14 için yerel Nusselt değerleri ölçülmüştür. Boyutsuz yay uzunluğu boyunca

yerel Nusselt sayısı, durma noktası Nusselt sayısı ve ortalama Nusselt sayısı değerleri sunulmuştur. Ayrıca, hem

içbükey hem de düz yüzeyler için arttırılmış duvar fonksiyonlu k- türbülans modeli kullanılarak sayısal

hesaplamalar yapılmıştır. Numerik sonuçlar, deneysel sonuçlarla uyumlu bir eğim göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Jet, Fluent, İç bükey, Nusselt sayısı


76

ULIBTK’ 13 – 137

A NUMERICAL STUDY ON THE DETERMINATION OF THE EFFECTS OF PORE

TO TO THROAT SIZE RATIO ON PERMEABILITY AND INTERFACIAL HEAT

TRANSFER COEFFICIENT

Türküler ÖZGÜMÜŞ, Moghtada Mobedi, Ünver Özkol

Izmir Institute of Technology, Department of Mechanical Engineering

35430 Gulbahce, Urla, Izmir


ABSTRACT

A pore level fluid flow and heat transfer analysis of a periodic porous medium with rectangular rods in

staggered arrangement is performed. The porosity of 0.91 is examined for the determination of macroscopic

transport parameters. A representative elementary volume in the porous medium is considered and the governing

equations (continuity, momentum and energy equations) are solved for the considered unit. The study is

performed for Reynolds numbers between 10-2

and 102, and the Prandtl numbers of 1 and 5. Two porous media

with the same porosity, equivalent particle and pore hydraulic diameters but different pore to throat size ratio,

β=1.11 and 10, are studied. The aim of the study is to determine the effects of pore to throat size ratio (β) on the

permeability, Forchheimer coefficient and the interfacial heat transfer coefficient. It is shown that β is a very

important parameter which should be taken into account for the determination of the macroscopic transport

parameters.

Keywords: Porous media, permeability, interfacial heat transfer coefficient





77

ULIBTK’ 13 – 148

HEAT AND FLUID FLOW IN VERTICAL CHANNELS WITH FULLY

DEVELOPED MIXED CONVECTION UNDER CONSTANT WALL

TEMPERATURE CONDITION

Hasan CELIK* and Moghtada MOBEDI**

*İzmir Institute of Technology, Department of Mechanical Engineering Urla 35430 İzmir Turkey,

[email protected]

** İzmir Institute of Technology, Department of Mechanical Engineering Urla 35430 İzmir Turkey,

[email protected]

ABSTRACT

The heat and fluid flow in a vertical channel with laminar fully developed mixed convection heat transfer is

investigated. Two channels are considered in this study. The first channel is filled with only pure fluid; the

second one is completely filled with fluid saturated porous medium. The continuity, momentum and energy

equations are non-dimensionlized and solved for different values of Gr/Re and Pe numbers. The heatfunction

equation is also non-dimensionlized and solved to obtain heatfunction value in the domain and to draw heatline

patterns. It is found that the path of heat flow in the channel strongly depends on Peclet number. For the

channels with high Gr/Re and Pe number (i.e., Pe=5), a downward heat flow is observed. Furthermore, by filling

of a porous medium into a fully clear fluid channel, the enhancements of dimensionless heat transfer rate and

pressure drop are also analyzed.

Keywords: Mixed convection, Porous media, Heatline, Heatfunction.


78

ULIBTK’ 13 – 169

EĞİMLİ BİR PLAKA ÜZERİNDEN SU BAZLI CUO NANOAKIŞKAN İÇEREN BİR

ORTAMDA DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ

Damla ÖZGÜR*, Ayşegül ÖZTÜRK

**, Kamil KAHVECİ

***

*Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü/ EDİRNE,Telefon:(284)

2261217/2209, Faks: (284) 2261225, [email protected] **

Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü/ EDİRNE,Telefon:(284)

2261217/2209, Faks: (284) 2261225, [email protected] ***

Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü/ EDİRNE,Telefon:(284)

2261217/2209, Faks: (284) 2261225, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, su bazlı CuO nanoakışkan içerisinde yer alan sabit sıcaklıktaki eğimli bir plaka üzerinden doğal

taşınımla ısı transferi incelenmiştir. Akışın daimi, iki boyutlu, Newtonyen, sıkıştırılamaz ve laminer olduğu

kabul edilmiştir. Viskoz yayılım ihmal edilmiştir. Akışkana etkiyen tek cisim kuvvetinin ağırlık kuvveti olduğu

kabul edilmiştir. Akış ve ısı transferine ait yönetici denklemler Boussinesq yaklaşımı kullanılarak Comsol

Multiphysics modelleme ve simülasyon programı aracılığı ile sayısal olarak çözülmüştür. Sonuçlar hacimsel

nanopartikül oranı %0, %5 değerleri, Rayleigh sayısının 105, 10

6 ve 10

7 değerleri, plaka eğim açısının 30, 45,

60° değerleri için elde edilmiştir. Sonuçlar plaka eğim açısının ve nanoakışkan kullanımının akış ve ısı transferi

üzerinde önemli etkilere sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar kelimeler: Nanoakışkan; Su-CuO; Eğimli plaka; Doğal taşınım; Isı transferi


79

ULIBTK’ 13 – 170

SERAMİK YAPIMINDA KULLANILAN KİL MALZEMESİNİN SICAK HAVA İLE

KURUMA PROSESİNİN SİMÜLASYONU

Mustafa Kemalettin BÜYÜKAKIN* Semiha ÖZTUNA* Kamil KAHVECİ*

* Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

22180 Edirne, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Kil malzemesi endüstride seramik, kiremit, fayans, yer karosu, porselen, sıhhi tesisat gibi birçok ürünün elde

edilmesinde kullanılan bir malzemedir. Kil malzemeleri ham durumdayken su çekme özelliğine sahip olup nemli

(%20 kb) bir durumda bulunurlar. Bu sayede uygun işlenebilme ve kolay şekil değiştirebilme özelliğine

sahiplerdir. Bu ürünlerin üretiminde pişirme prosesi öncesi suyun bünyeden uzaklaştırılması için yüksek enerji

tüketimine sebep olan sıcak hava ile kurutma prosesi uygulanmaktadır. Nem oranının %5 (kb) seviyesine

indirilmesiyle pişirme prosesi daha az kayıplarla yapılabilmektedir. Bu çalışmada literatürden elde edilen

difüzyon katsayısı denklemleriyle, sabit 2m/sn hızında ki kurutma havasının farklı sıcaklıkları (40, 50, 60 ) ve

bağıl nemi (30, 40, 60%) için 20x20x2 cm boyutlarındaki kil malzemesinin kuruma davranışı sonlu elemanlar

yöntemi programı olan Comsol ile elde edilmiştir. Sonuçlar kuruma havası sıcaklığının ve bağıl neminin kuruma

süresini önemli ölçüde etkilediğini göstermiştir. Uygun kurutma sürelerinin ve periyotlarının ayarlanması ile

enerji tasarrufu sağlanabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kurutma, Sıvı ve buhar difüzyonu, Nem oranı, Sonlu elemanlar yöntemi


80

ULIBTK’ 13 – 182

BAYBURT İLİ İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞI VE ENERJİ MALİYETİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

Kadir BİLEN

Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, 25240 ERZURUM

Tel: 0442 231 4864

Email: [email protected]

ÖZET

Dünya üzerindeki birincil enerji kaynaklarının hızla tükenmesi üzerine gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm

ülkeler enerji ihtiyaçlarını kontrol altına alma ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri geliştirmektedirler.

Ülkemizin enerji kaynaklarının sınırlı ve dışa bağımlı olması nedeniyle özellikle enerjinin yoğun olarak

tüketildiği ve ısı kayıpların çok olduğu konut sektöründe enerjinin korunumu ve verimli kullanımı gün geçtikçe

daha fazla önem kazanmaktadır. Ülkemizde de başta sanayi ve konut sektörlerinde olmak üzere, enerji

tüketimleri her geçen yıl artmaktadır. Konutlarda kullanılan enerjinin üçte biri binaların ısıtılması ve soğutulması

amacıyla kullanılmaktadır. Söz konusu bu enerjinin etkin kullanılması ısı yalıtımı ile sağlanabilir. Bu çalışmada

Bayburt ili için enerji maliyetleri dikkate alınarak optimum yalıtım kalınlığı hesaplanmıştır. Enerji tasarrufu ve

geri ödeme süreleri hesaplanarak faklı tip yakıtlar için karşılaştırmalar yapılmıştır. Optimum yalıtım kalınlıkları

LPG için 0,140m, elektrik için 0,117m, fuel oil için 0,0097m, kömür için 0,077m ve Doğalgaz için 0,057 m

olmuştur. Benzer şekilde yıllık tasarruflar LPG için 163,35 TL/m2, elektrik için 111,79 TL/m

2, fuel oil için 74,52

TL/m2, kömür için 43,06 TL/m

2 ve doğalgaz için 19,98TL/m

2 olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Optimum yalıtım kalınlığı, Yıllık ısıtma, Enerji analizi


81

ULIBTK’ 13 – 183

BUZDOLABI TASARIMINDA VAKUM YALITIM PANELİ UYGULAMASININ

YAPAY SİNİR AĞLARI YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Dilek KUMLUTAŞ*, Hasan AVCI** ve Özgün ÖZER*


35397 Buca, İzmir, [email protected], [email protected]

**Vestel Beyaz Eşya A.Ş., TGET Departmanı, Manisa, [email protected]

ÖZET

Artan enerji ihtiyaçları nedeniyle enerji rezervleri gelecekte yetersiz kalabilir. Enerji üretim kapasitesinin

arttırılmasının yanı sıra enerjinin verimli kullanılması da gerekmektedir. Buzdolaplarındaki enerji tüketiminin

düşürülmesi bu konuda önemli katkı sağlar. Ülkemizde, 1 Temmuz 2012’den itibaren A + sınıfının altındaki

buzdolaplarının satışı ve ithalatı yasaklanmıştır. Mevcut buzdolaplarının enerji tüketiminin düşürülmesi için

vakum yalıtım panellerinin (VIP), yalıtım malzemesi olarak poliüretanla birlikte uygulanması ihtiyacı

doğmuştur. Ancak, VIP’ler poliüretana göre maliyetli bir yalıtım uygulamasıdır. Bu yüzden, VIP’lerin boyutları

ve hangi bölgelere uygulanacağı buzdolabı tasarımında önemli rol oynamaktadır.

Bu çalışmada; ev tipi bir buzdolabının dondurucu kısmının sayısal modeli oluşturularak VIP’lerin tasarıma olan

etkisi yapay sinir ağları yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. VIP’lere ait tasarım parametreleri belirlendikten

sonra sayısal analizlerle yapay sinir ağları için veri setleri oluşturulmuştur. Bu veri setleri kullanılarak VIP’lerin

buzdolabı soğutma performansına olan etkileri yapay sinir ağları yöntemi ile incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Side by Side Tip Buzdolabı, Vakum Yalıtım Paneli,

Parametrik Çalışma, Yapay Sinir Ağları


82

ULIBTK’ 13 – 191

BİR BOYUTLU FAZ DEĞİŞİMİ PROBLEMİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

Mehmet UZUN, Mehmet Akif EZAN, Aytunç EREK

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 35397 Buca/ İZMİR


ÖZET

Yapılan çalışmada kartezyen koordinatlardaki bir boyutlu faz değişim problemi için iki farklı sayısal çözüm

yöntemi kullanılarak uygulanan yöntemlerin doğruluğu belirlenmiştir. Entalpi metodu ve sıcaklık dönüşüm

metodu kullanılarak katılaşma sırasındaki faz değişim süreci analitik yöntem ile karşılaştırılmıştır. Belirlenen

sınır koşullara göre, sıcaklığın düğüm sayısına ve katı-sıvı ara yüzey konumunun zamana göre değişimi

gösterilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre düğüm sayısındaki artış sayısal yöntemlerin doğruluğunu arttırmıştır.

Karşılaştırmalı sonuçlara göre yüzdesel hatanın en fazla olduğu konum faz değişiminin gerçekleştiği alandır.

Sayısal yöntemlerin karşılaştırılması ile doğruluk ve çözüm zamanı açısından sıcaklık dönüşüm metodu diğer

yönteme göre daha doğru sonuç vermiştir.

Anahtar Kelimeler: Faz Değişimi, entalpi metodu, sıcaklık dönüşüm metodu


83

ULIBTK’ 13 –197

YER ALTINA GÖMÜLÜ PLASTİK VE ÇELİK BORULAR İÇİN OPTİMUM

YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ

Ercan ÇALLI *, Ali KEÇEBAŞ ** ve Mehmet Ali ALKAN ***

* Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Bölümü

03200 Merkez, Afyonkarahisar, [email protected]

** Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

48000 Kötekli, Muğla, [email protected]

*** Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Ula Ali Koçman MYO Elektrik ve Enerji Bölümü

48640 Ula, Muğla, [email protected]

ÖZET

Bu çalışma yer altına gömülü plastik ve çelik borularda enerji tasarrufu için yalıtımının ekonomik faydaları ile

ilgilidir. Boru yalıtım optimizasyonu için yaşam döngüsü maliyet analizi kullanıldı. Analizde kömür ve doğal

gaz gibi yakıtlar, ekstrüde polistiren ve cam yünü gibi yalıtım malzemeleri ve çeşitli çaplarda borular göz önünde

bulundurulmuştur. Böylece çeşitli durumlar için optimum yalıtım kalınlığı, enerji tasarrufu ve geri dönüş süreleri

belirlenmiştir. Ayrıca bu değerler yer altına gömülü plastik ve çelik borular için karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak

aynı kalınlıkta yalıtım ve enerji tasarrufu büyük çaplı borularda bulunmuştur. Yer altına gömülü borulama

sistemlerinde yalıtılmış çelik borular yerine yalıtılmış plastik boruları kullanmak daha avantajlıdır.

Anahtar Kelimeler: Termal yalıtım, Boru, Yer altına gömülü boru, Enerji tasarrufu, Optimum yalıtım kalınlığı.



84

ULIBTK’ 13 – 204

AÇIK OYUK İÇEREN ALTTAN ISITILAN YATAY KANALDA LAMİNER AKIŞ VE

DOĞAL TAŞINIMIN SAYISAL ANALİZİ

Çisil TİMURALP*, Zekeriya ALTAÇ

**

*Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

26480 Batı Meşelik,Eskişehir, [email protected]

**Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

26480 Batı Meşelik,Eskişehir, [email protected];

ÖZET

Bu çalışmada, yüksekliği H olan yatay bir kanal tabanına girişten itibaren 3L mesafede yerleştirilen, yüksekliği

D ve uzunluğu W olan bir dikdörtgen oyuktan laminer akış koşullarında hava (Pr=0.71) akışı ile ısı geçişi

incelenmiştir. Oyuğun alt tabanı izotermal olup, kanal ve oyuk dikey duvarları yalıtılmıştır. Hava, kanala sabit

hızla ve sabit sıcaklıkta girmektedir. Problem, kartezyen koordinat sisteminde iki boyutlu olarak ele alınmış,

süreklilik, momentum ve enerji denklemleri FLUENT® yazılımı yardımıyla çözülmüş ve yoğunluk farkı için

Boussinesq yaklaşımı kullanılmıştır. Taşınım terimlerinin ayrıklaştırılmasında ikinci dereceden ayrıklaştırma ve

sayısal çözümde SIMPLE algoritması kullanılmıştır. Oyuk incelik oranı, W/D=0.5-2 ile kanal yüksekliğinin

oyuk yüksekliğine oranı H/D=0.25-2 aralığında tutulmuştur. Doğal taşınımla ısı geçişinin, zorlanmış taşınımla

ısı geçişine oranının bir ölçüsü olan Richardson sayısı 1-100 arasında değiştirilmiştir. Sayısal simülasyonlarda

Reynolds sayısı 10, 100, 200, Grashof sayısı ise 1 ile 4x105 arasında değiştirilmiştir. Nusselt sayısı oyuk taban

duvarı boyunca ortalama değeri hesaplanarak Richardson sayısı, Reynolds sayısı, incelik oranı ve kanal boyutları

değişiminin kanaldaki akışkan akışının ısı geçişine etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, Laminer akış, Ri sayısı,


85

ULIBTK’ 13 – 209

BİMS VE KİTRE KATKILI HAFİF BETONLARIN ISIL İLETKENLİĞİNİN

BELİRLENMESİ İÇİN DENEYSEL VE KURAMSAL BİR ÇALIŞMA

Fatih KOÇYİĞİT*, Ebru KAVAK AKPINAR**, Yaşar BİÇER**

*İller Bankası A.Ş. Diyarbakır Bölge Müdürlüğü, DİYARBAKIR

**Fırat Üniversitesi Mühendislik Fak. Makine Müh. Böl. ELAZIĞ

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada volkanik faaliyetler esnasında ani soğuma ve gazların bünyeyi aniden terk etmesi sonucu oluşmuş

süngerimsi yapıda, fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklı, zararsız, uzun ömürlü, yüksek sıcaklıklara

dayanıklı, camsı bir yapıya sahip makro ölçekten mikro ölçeğe kadar sayısız gözenek içeren, hafif bir yapı

malzemesi olan bims agregası ile bağlayıcı olarak kitre reçinesi kullanılarak oluşturulan karışım numunelerinin

ısı iletim katsayısı için, porozite, ısı iletim katsayısı ve bims oranına bağlı yeni bir cebirsel denklem

geliştirilmiştir. Bu denklemin uygulanması amacıyla, üç farklı çapa sahip bims, çimento ve %1 oranında kitre

reçinesi karıştırılarak 12 adet farklı numune üretilmiştir. Üretilen bu numunelerin ısı iletim katsayıları

DIN51046’ya göre geliştirilmiş geçici rejimde ve Hot-Wire (sıcak tel) yöntemi ile çalışan Shotherm QTM-D2

aleti kullanılmıştır. Ölçülen ve teorik olarak geliştirilen denklemle hesaplanan ısıl iletkenlik sonuçları mukayese

edilmiş, sonuçların uyum içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Bims, Kitre, Isıl İletkenlik.


86

ULIBTK’ 13 – 213

DİKDÖRTGEN KANATÇIKLI ISI ALICININ ÇARPAN JET ISI GEÇİŞİ

KARAKTERİSTİKLERİ ANALİZİ

Altuğ KARABEY*, Kenan YAKUT**, Faruk YEŞİLDAL***, Abdüssamed KABAKUŞ****

*Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Erciş MYO Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü, Erciş/Van

Tlf: (432) 3882167-5005 [email protected]

**Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum

Tlf: (442) 2314844, [email protected]

***Ağrı İbrahim Çeçen Üni. Ağrı MYO Makine ve Metal Tek. Böl. Ağrı

Tlf:(472) 2161095-3549, [email protected]

****Artvin Çoruh Üni. Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü, Artvin

Tlf: (466) 2151000-1056, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada dikdörtgen kanatçıklı ısı alıcı için çarpan jetle soğutma uygulamalarında en etkili lüle çapının, h/d

mesafesinin ve hız değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, daha önce kanal içi akışta optimize

edilen ve “genel” olarak adlandırılan dikdörtgen kanatçıklı ısı alıcı kullanılmıştır. Deneylerde beş farklı lüle çapı

(32-40-50-63-75 mm), üç farklı jet yüksekliğinin lüle çapına oranı (h/d=1,2,3) ve 4-9m/sn aralığında altı jet hızı

(U0) değeri kullanılmıştır. Jet boyu- lüle çapı oranının (h/d) ve akış hızının ısı transferine etkileri incelendi.

Ayrıca ısı alıcı üzerinde basınç dağılımı araştırıldı. Sonuçlar Nu-Re ve Cpx,y – (l/l0) grafikleri halinde sunuldu.

Dikdörtgen kanatçıklı ısı alıcıda h/d mesafesi arttıkça Nusselt sayısı azaldığı görülmüştür. Ayrıca Nusselt

sayısının artan jet hızı ve lüle çapı ile doğrusal arttığı gözlemlenmiştir. Deneysel verilerle dikdörtgen ısı için;

Nu=0,000843*Re 1,0145

*Pr 0,4

*(h/d)0,0681

korelasyonu elde edilmiştir. Basınçdeğerleri ısı alıcı üzerinde x ve y

yönlerinde y=0.5d mesafesinde ölçülmüş ve basınç katsayılarının küçük mertebelerde olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çarpan jet, ısı alıcı.


87

ULIBTK’ 13 – 214

ÇARPAN JETLE ISI TRANSFERİNDE ALTIGEN KANATÇIKLI ISI ALICI

DİZAYN PARAMETRELERİNİN TAGUCHİ YÖNTEMİYLE OPTİMİZASYONU

Kenan YAKUT*, Yunus Emre ÖZPOLAT**, Cafer ÇELİK***, Altuğ KARABEY****

*Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum


**Bursa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Bursa

Tlf:(224) 2715110-1424, [email protected]

***Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, Erzurum


****Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Erciş MYO Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü, Erciş/Van

Tlf: (432) 3882167-5005 [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, altıgen kanatçıklardan oluşan lüle difüzör çiftlerinin kanat genişliği, kanat yükseklikleri, kanatlar

arası yatay ve düşey mesafeleri ve akışkan hızının ısı transferi ve akım karakteristiklerine etkileri Taguchi deney

tasarım yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Öncelikle db/dn boru-nozul çap oranı, h/dn nozul yüksekliği-nozul çap

oranı ve hız değerleri belirlenmiştir. Nusselt sayısı, x yönündeki basınç katsayısı (cpx) ve y yönündeki basınç

katsayısı (cpy) performans karakteristiği olarak dikkate alınmış ve belirlenen yedi parametre için L18(21*3

6)

ortoganal dizisi deney planı olarak seçilmiştir. Üç amaç birlikte dikkate alınarak lüle çapına göre Nusselt sayısı

hesaplanıp optimum sonuçlar belirlenmiş, basınç katsayıları ile ilgili cpx ve cpy değerleri hesaplanmış, grafikleri

çizilip yorumlanmıştır. Tüm deneyler ve grafiklerin istatistiksel sonuçları değerlendirilerek iki adet optimum ısı

alıcı geometrisi bulunmuştur. Üç performans karakteristiği dikkate alınarak optimum şartlar arandığında

optimum sonucun iki farklı ısı alıcıda sağlandığı belirlenmiştir. Optimum sonuçlar Genel-1 için; nozul

yüksekliği-nozul çap oranı (h/dn=4), kanat genişliği (s=26 mm) , kanat yüksekliği (hk=100 mm), kanatlar arası

yatay mesafe (a=10 mm), kanatlar arası düşey mesafe (b=10 mm), boru-nozul çap oranı (db/dn=1,1905) ve

akışkan hızı (V=9 m/s) olduğunda, Genel-2 içinse; nozul yüksekliği-nozul çap oranı (h/dn=4), kanat genişliği

(s=36 mm), kanat yüksekliği (hk=100 mm), kanatlar arası yatay mesafe (a=10 mm), kanatlar arası düşey mesafe

(b=20 mm), boru-nozul çap oranı (db/dn=1,1905) ve akışkan hızı (V=9 m/s) olduğunda elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çarpan jet, ısı alıcı, ısı transferinin iyileştirilmesi.


88

ULIBTK’ 13 – 215

OPTİMİZE EDİLMİŞ ALTIGEN KANATÇIKLI ISI ALICILARIN ÇARPAN JETLE

ISI TRANSFERİNDE ISI VE AKIM KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Kenan YAKUT 1, Nurullah YILDIZ

2, Abdüssamed KABAKUŞ

3, Faruk YEŞİLDAL

4

1Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum

Tlf: (442) 2314844, [email protected] 2Kars Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kars

Tlf: (474) 2127032, [email protected] 3Ağrı İbrahim Çeçen Üni. Ağrı MYO Makine ve Metal Tek. Böl. Ağrı

Tlf:(472) 2161095-3549, [email protected] 4Artvin Çoruh Üni. Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü, Artvin

Tlf: (466) 2151000-1056, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, çarpan hava jeti ile soğutma uygulamasında Taguchi L18(21*3

6) deney optimizasyonu yöntemine

göre optimize edilmiş ve Genel-1 ve Genel-2 olarak adlandırılmış altıgen kanatçıklı ısı alıcıların ısı transferi ve

basınç karakteristikleri incelendi. Deneylerde sabit nozul çapı (dn=42 mm) ve nozul yüksekliğinin-nozul çapına

oranı h/dn=4 mesafesi, 6 farklı akış hızı (4-9 m/sn) ve üç farklı kanat boyu (100-150-200mm) değerleri

kullanıldı. Sonuç olarak; elde edilen veriler Nu-Re ve Cpx-l/(l0/2) , Cpy-l/(l0/2) grafikleri şeklinde sunuldu.

Deneyler sonucunda Genel-1 için; Nu=0,655617*Re0,516589

*Pr-1,62405

*(hk/d)0,578501

*(h/d)-0,953870

ve Genel-2 için;

Nu=0,869499*Re0,491825

*Pr,33,94463

*(hk/d)-0,598987

*(h/d)7,6139

korelasyonları elde edildi. Isı alıcılar için Nusselt sayısı

artan Re sayısı ile artmakta ve h/dn mesafesi arttıkça azalmaktadır. Ayrıca, basınç katsayılarının Re sayısı ve

kanat boyu arttıkça azaldığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı transferinin iyileşmesi, çarpan jet, ısı alıcı.




89

ULIBTK’ 13 – 217

HAVA DESTEKLİ NOZULDA SPREY KARAKTERİSTİKLERİNİN

BELİRLENMESİ

Faruk YEŞİLDAL*, Kenan YAKUT**, Altuğ KARABEY***, Abdüssamed KABAKUŞ****

* Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Ağrı MYO Makine ve Metal Tekolojileri Bölümü

04100 Ağrı, [email protected]

**Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

25240 Erzurum, [email protected]

***Yüzüncü Yıl Üniversitesi Erciş MYO Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

65400 Erciş/Van, [email protected]

****Artvin Çoruh Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

08000 Artvin, [email protected]

ÖZET

Sıvıların atomizasyonunun sprey soğutma, spray tutuşma, sprey kurutma ve zirai sprey gibi birçok uygulamada

kullanımı yaygındır. Bu uygulamalarda partikül boyut kontrolü kritik öneme sahiptir. Deneyler daha iyi

atomizasyon sağlamak için hava destekli nozul ile yürütüldü. CCD kamera ile alınan görüntüler işlenerek jet

çapı, sprey açısı ve jet bozulma mesafesi belirlendi. Sprey açısı, jet hızı, partikül çapı gibi parametreler ve

etkileşimleri detaylı bir şekilde incelendi. Sonuçlar Pa/Pl-Qa/Ql, We-SMD, ALR-SMD, tjet-SMD, L/d0-We^0.5,

tjet-Ujet, Re-tjet, We-Lve ER-MR grafikleri halinde sunuldu.

Anahtar Kelimeler: Sıvı atomizasyonu, Görüntü İşleme, Hava destekli nozul


90

ULIBTK’ 13 – 218

OTO CAM TEMPERLEME İŞLEMİNDE FARKLI SOĞUTMA SONU

SICAKLIKLARINA GÖRE ANİ SOĞUTMA SÜRESİNİN DEĞİŞİMİ

Mustafa GÖLCÜ 1, Mehmet AKÇAY

2*, Hilmi YAZICI

3, Mehmet Fevzi KÖSEOĞLU

4

1Pamukkale Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü

20020 Kınıklı, Denizli, [email protected] 2*Pamukkale Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü

20020 Kınıklı, Denizli,[email protected] 3Pamukkale Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü

20020 Kınıklı, Denizli, [email protected] 4Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

20020 Kınıklı, Denizli, [email protected]

ÖZET

Temperli camlar, otomotiv sektöründe özellikle araçların yan ve arka camlarında güvenlik amaçlı olarak

kullanılmaktadır. Bu çalışmada, oto cam temperleme sürecindeki ısıtma ve ani soğutma işlemleri ele alınmış,

soğutma sonu ortalama yüzey sıcaklığına (Tc) göre ani soğutma süresindeki değişim deneysel olarak

incelenmiştir. Deneylerde 6 mm kalınlığında cam numuneleri kullanılmıştır. Cam, fırın içerisinde ortalama

yüzey sıcaklığı Th=680°C oluncaya kadar ısıtılmış, daha sonra 4 farklı soğutma sonu ortalama yüzey sıcaklığına

kadar (Tc=70, 250, 300 ve 400°C) ani olarak soğutulmuştur. Camın ısıtılması ve ani olarak soğutulması için

geçen süreler kaydedilmiştir. Ani soğutma işlemi Re=10000, 15000 ve 20000 değerlerinde ve H/D=2,4,6,8

oranlarında gerçekleştirilmiştir. Maksimum soğutma süresi Re=10000’de, soğutma sonu ortalama yüzey

sıcaklığı Tc=70°C’de ve H/D=8 oranında 171,0 s olarak ölçülürken, minimum soğutma süresi ise Re=25000’de

soğutma sonu ortalama yüzey sıcaklığı Tc=400°C’de ve H/D=2 oranında 12,5 s olarak ölçülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Temperli cam, ani soğutma süresi, Reynolds sayısı


91

ULIBTK’ 13 – 219

FARKLI NOZUL DİZİLİŞLERİ KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN

SOĞUTMA İŞLEMİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Mustafa GÖLCÜ 1, Hilmi YAZICI

2,, Mehmet AKÇAY

3, Mehmet Fevzi KÖSEOĞLU

4

1Pamukkale Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü, Denizli, [email protected]

2Pamukkale Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü, Denizli, [email protected]

3Pamukkale Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü, Denizli, [email protected]

3Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Denizli, [email protected]

ÖZET

Camın ısı ve darbeye karşı dayanıklı hale gelmesi için temperleme işleminden geçirilmesi gerekmektedir. Cam

temperleme sürecinde ısıtma ve ani soğutma işlemi, temper kalitesini doğrudan etkileyen parametrelerdendir.

Soğutma süresi; camın fırın içerisindeki ısıtma süresine, nozul dizilişine, nozullar arası mesafenin nozul çapına

oranına (S/D), plaka-nozul arası mesafenin nozul çapına oranına (H/D) bağlıdır. Yapılan çalışmada; 4 mm

kalınlığında ve S/D=6 oranındaki bir camın farklı Reynolds sayılarında ve H/D oranlarındaki soğutma süreleri,

yerel ve ortalama Nusselt sayıları belirlenmiştir. En kısa soğutma süresi üçgen dizilişi nozullar ile Re=35000 ve

H/D=2’de 47 s, en uzun soğutma süresi ise kare dizilişli nozullar ile Re=25000 ve H/D=10’da 90,5 s olarak elde

edilmiştir. Soğutma sürelerine benzer şekilde en yüksek ortalama Nusselt sayısı üçgen dizilişte Re=35000 ve

H/D=2’de 105,3 en düşük ortalama Nusselt sayısı ise kare dizilişte Re=25000 ve H/D=10’da 47,6 olarak elde

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Oto cam temperleme, çarpan hava jetleri, soğutma süresi, Nusselt sayısı





92

ULIBTK’ 13 – 222

RAYLEIGH-BENARD TAŞINIM İLE TİTREŞİMLİ AKIŞIN ETKİLEŞİMİNİN


Semih ÇETİNDAĞ ve Murat K. AKTAŞ

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Söğütözü Cad. No: 43 06560 Ankara

[email protected] , [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, iki boyutlu, basık dikdörtgen şeklinde, alt duvarı sabit sıcaklık sınır şartı ile ısıtılan, üst duvarı

yine bu sınır şartı ile soğutulan, yan yüzeyleri ise termal olarak yalıtılmış kapalı bir ortamda titreşimli akışın

etkileri sayısal olarak incelenmiştir. Kapalı geometrinin en/boy oranı 4 olarak seçilmiştir. Kapalı ortam hava ile

doludur, Pr=0.71. Farklı Rayleigh sayıları için simülasyonlar yapılmış, Navier-Stokes denklemlerinin

sıkıştırılabilir formu ve ideal gaz denklemi dikkate alınarak çözümlenmiştir. Korunum denklemleri, sonlu

hacimler metodu ve açık formülasyona dayalı akı-düzeltmeli taşınım algoritması kullanılarak çözümlenmektedir.

Kapalı ortam içerisindeki titreşimin etkisi ise, sol duvara belirli frekanslarda titreşim verilerek analiz edilmiştir.

Duvar titreşiminin frekansı, kapalı ortam boyunca en düşük akustik modda duran dalga yayacak şekilde

seçilmektedir. Çözüm ağ yapısı olarak titreşimin etkisini daha detaylı incelemek açısından üniform olmayan

çözüm ağı yapısı kullanılmıştır. Analizin sonucunda elde edilen hız vektörleri, sıcaklık ve basınç dağılımları

literatür ile uyum içerisindedir. Elde edilen veriler ışığında titreşimli akışın Rayleigh-Benard taşınımını önemli

ölçüde etkilediği tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, Rayleigh-Benard taşınıma göre ısı transferini

arttırması sebebiyle yeni soğutma sistemleri tasarımlarında kullanılabilecektir.

Anahtar Kelimeler: Rayleigh-Benard taşınım, titreşimli akış, sıkıştırılabilir akış.


93

ULIBTK’ 13 – 230

ÇEVRESEL OLARAK YARISI SABİT YÜZEY SICAKLIĞI İLE ISITILMIŞ İNCE

CİDARLI BİR BORUDA GEÇİCİ REJİM ISI TRANSFERİ

Ulaş ATMACA 1, Ali ATEŞ

2, Şefik BİLİR

1

1Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 42079 Kampus/ Konya 2Selçuk Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 42079 Kampus/ Konya

[email protected]; [email protected]; [email protected]

ÖZET

Çevresel olarak yarısı ısıtılan ince cidarlı bir boruda, laminer akış ısıl gelişme bölgesi geçici rejim ısı transferi

problemi, akışkan eksenel iletiminin etkisi göz önüne alınarak incelenmiştir. Problem, başlangıçta eş sıcaklıklı,

sonsuz uzunlukta, iki bölgeli, üst akış bölgesi tamamen yalıtılmış, alt akış bölgesinin ise çevresel olarak yarısı

yalıtılmış bir boruda, alt akış bölgesinin diğer yarısında cidar sıcaklığında meydana gelen ani sıcaklık artışı sınır

şartı ile ele alınmıştır.

Çözüm bir sonlu farklar yöntemi ile sayısal olarak yapılmış, enerji denklemindeki taşınım terimi bir kesin çözüm

profili ile ayrıklaştırılmıştır. Peclet sayısının ısı transferi karakteristikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Sonuçlar,

akışa ters yönde eksenel iletimin yanı sıra açısal iletim ile borunun ısıtılan çevresel bölümünden ısıtılmayan

bölüme önemli miktarda ısı transfer edildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Çevresel olarak yarısı ısıtılan boru, geçici rejimde ısı transferi, borularda laminer akış

sayısal çözüm, minikanal, mikrokanal


94

ULIBTK’ 13 – 247

BİR KOMBİ ISI HÜCRESİNİN ISI TRANSFERİ VE AKIŞ KARAKTERİSTİĞİNİN


Salih KARAASLAN*, Tamer ÇALIŞIR*, M. Zeki YILMAZOĞLU*, Turgut O. YILMAZ**

ve Şenol BAŞKAYA*


06570 Maltepe, Ankara, [email protected], [email protected], [email protected],

[email protected]

**Bosch Termoteknik

45030, Manisa, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada Bosch firmasının geliştirmiş olduğu bir yoğuşmalı kombi ısı hücresi sayısal olarak Fluent paket

programı kullanılarak incelenmiştir. Burada iki yaklaşım geliştirilmiştir. İlkinde kombi ısı hücresindeki kanatçık

yapıları temizlenmiş ve simülasyonlar gerçekleştirilmiştir. Sonrasında ise mevcut ısı hücresi kanatçıklı olarak

incelenmiştir. Her iki durumda da akış ve ısı transferi incelenmiş ve yanma gazlarından suya olan bileşik ısı

transfer yapıları irdelenmiştir. Kanatçık yapısının akışı büyük oranda değiştirdiği ve buna bağlı olarak ısı transfer

yapısının da oldukça değiştiği gözlemlenmiştir. Kanatçıkların yanma gazları akışını neredeyse durgun hale

getirerek sıcak gazların kanal içinde daha uzun süre kalmasını sağlamaktadır. Böylece suya olan ısı transferi

artmakta ve yanma gazları ısılarının büyük bir kısmını aktararak soğumuş bir şekilde kanaldan çıkmaktadırlar.

Bu durum kanatçıksız ısı hücresinde görülmemekte ve yanma gazları oldukça yüksek sıcaklıklarda kanalı terk

etmektedir. Kanatçıklı ve kanatçıksız ısı hücrelerinde suyun çıkış sıcaklıklarının da önemli derecede değiştiği

gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Hücresi, Isı Transferi, Kanatçık, Sayısal Akışkanlar Dinamiği







95

ULIBTK’ 13 – 253

FARKLI KURUTMA METOTLARIYLA KURUTULAN ELMA DİLİMLERİNİN

KURUTMA PARAMETRELERİ İLE ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ENERJİ

MALİYETLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ

Sevgi GÖKBULUT* Belçim ÇAPAR** Gökhan GÜRLEK** Necdet ÖZBALTA**

*Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü

**Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

35100 Bornova / İZMİR

[email protected]; [email protected];

[email protected] ; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada; tepsili kurutucu, ısı pompalı kurutucu, dondurarak kurutma ve mikrodalga kurutma metotları ile

kurutulan elma dilimlerinin nem içeriği %10±1 olana kadar kurutulmuştur. Kuruma süreleri tepsili kurutucu, ısı

pompalı kurutucu, dondurarak kurutucu ve mikrodalga kurutucuda sırasıyla 50, 90, 270, 20 dakika olarak

belirlenmiştir. Bu kurutuculardaki en uygun kurutma koşulları ön denemelerin sonucunda tepsili kurutucuda 1

m/s hava hızında, 70 oC; ısı pompalı kurutucuda 2 m/s hava hızında, 70

oC; dondurarak kurutucuda 100 Pa

basınçta -56 oC ve mikrodalga kurutucuda ise 360 watt olarak bulunmuştur. Bu değerler dikkate alınarak enerji

maliyetleri hesaplanmıştır. Her bir metot için kurutma işlemi boyunca nem, hava hızı, sıcaklık, enerji tüketimi,

kurutulan ürünün kütle kaybı gibi parametreler düzenli olarak ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Her bir kurutucu

tipinden elde edilen deneysel sonuçlara göre; kütle kaybı-zaman, kuruma hızı-zaman, kuruma süresi-kurutma

metodu grafikleri çizilmiş ve kurutucu tiplerinin farklı parametrelere etkileri incelenmiştir. Bu kapsamda tepsili

kurutucuda kurutma, ısı pompalı kurutucuda kurutma, dondurarak kurutma ve mikrodalga kurutma için özgül

nem alma hızı (SMER) sırasıyla 0,045; 2,261; 0,014 ve 0,580 kg/kWh , nem alma hızı (MER) sırasıyla 0,164;

0,541; 0,015; 0,209 kg/h, özgül enerji tüketimi (SEC) değerleri 79,9; 1,6; 259,2 ve 6,2 MJ/kg olarak hesaplanmış

ve karşılaştırılmıştır. Kuruma parametreleri incelenerek ve enerji tüketimleri fiyatlandırılarak maliyet analizi

yapılmıştır. 1 kg uzaklaşan su başına enerji maliyeti en yüksek 16 TL ile dondurarak kurutmada görülürken, 10

kuruşluk bir maliyet ile en düşük ısı pompalı kurutucuda görülmektedir. Tepsili kurutucuda enerji maliyeti 5 TL

iken mikrodalga kurutucuda 40 kuruştur. Kurutma parametrelerinin ve enerji maliyetlerinin hesaplandığı bu

çalışma ile hem sanayinin faydalanabileceği veriler elde edilmesi, hem de bu konuda ileride yapılacak

çalışmalara alt yapı oluşturulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tepsili kurutucu, Isı pompalı kurutucu, Dondurarak kurutma, Mikrodalga kurutucu, Özgül

nem alma hızı, Enerji maliyeti





96

ULIBTK’ 13 – 265

MİKRODALGA-FAN DESTEKLİ KURUTMA SİSTEMİNİN TASARLANMASI VE

KURUTMA DENEYLERİ

Mustafa GÖLCÜ 1*

, Sadettin EKİN 2

1*

Pamukkale Ün., Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü,

20020 Kınıklı, Denizli, [email protected] 2Pamukkale Ün., Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü,


ÖZET

Gelişmiş bazı ülkelerde malzemelerin kurutulma işlemi mikrodalga (MW) ile yapılmasına rağmen, ülkemizde ise

MW sadece gıda endüstrisinde uygulanmaktadır. Yapılan çalışmalarda MW ile yapılan kurutmaların, geleneksel

olarak yapılan kurutma yöntemlerine göre avantajlı olduğu görülmüştür. MW sistemlerinde ısı, malzemelerin

üzerine etki etmekte ve ortamın ısınmasına gerek duymadan işlem görülmektedir. MW ile yapılan kurutmada

sistemin az yer kaplaması ve daha kısa süre içinde kurutma yapması enerji tasarrufu sağlamaktadır. Yapılan

deneysel çalışmada, MW ile birlikte fan destekli resistanslı ısıtıcıyla yumurta viyolünün kurutulması işlemi

gerçekleştirilmiştir. Rezistanslı fırın içinde konveksiyon ile kurutma yapabilmek için ürün üzerine 3 farklı hızda

(Vh=1,08, 4,7, 16,07 m/s) sıcak hava üflenmektedir. Tüm deneylerde; fırın iç sıcaklığı T f=140°C ve konveyör

bant hızı Vb=0,21, 0,33, 0,49 m/s olarak alınmıştır. Islak viyoller, rezistanslı fırına girmeden önce 5 dakika

süreyle MW’ ye maruz bırakılmıştır. Viyol üzerinden kaldırılan nem oranı; mikrodalgada bekleme süresi ve

üflenen sıcak hava hızlarına göre ~%35-77 arasında değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Mikrodalga, kurutma, viyol,




97

ULIBTK’ 13 – 280

KABARAN ALEV GECİKTİRİCİ İLAVELİ RİJİT POLİÜRETAN KÖPÜK

MALZEMELERDE KONİK KALORİMETRE İLE YANMA DAVRANIŞININ

İNCELENMESİ

Nazım USTA, Halil TUZCU

Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fak., Makine Müh. Böl., 20070, Denizli,


ÖZET

Isı yalıtım ve otomotiv sektöründe kullanılan rijit poliüretan köpük malzemelerin yanma direncini artırmak için

farklı alev geciktiriciler kullanılmaktadır. Bu alev geciktiriciler arasında kabaran alev geciktiriciler üzerine

çalışmalar yoğunlaşmıştır. Farklı alev geciktiricilerin etkilerini ortaya koyabilmek için farklı yanma testleri

yapılmaktadır. Bu testler içinde, konik kalorimetre testi orta boyutlu malzemelerin yanmaya karşı dirençlerini

ölçebilen en iyi testlerden birisidir. Konik kalorimetre yanma testi ile malzemelerin tutuşma zamanı, ısı yayılım

hızı, toplam ısı yayılım miktarı, is, egzoz gaz konsantrasyonları, kalan kütle ve kütle kayıp hızı gibi yanma

parametreleri tespit edilebilmekte ve alev geciktiricilerin etkileri daha açık bir şekilde ortaya konulabilmektedir.

Bu çalışmada, 40 kg/m3 yoğunluğa sahip rijit poliüretan köpük malzemelere % 2.5, 5.0 ve 7.5 oranlarında

amonyum polifosfat ve pentaeritritolden oluşan kabaran alev geciktirici ilave edilerek üretimler yapılmıştır.

Daha sonra, üretilen malzemelerin konik kalorimetre test ünitesinde yanma testleri yapılarak, kabaran alev

geciktirici ilavesinin ısı yayılım hızına, toplam ısı yayılım miktarına, kalan kütle miktarına, is, CO, CO2 ve NO

emisyonlarına etkileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Rijit poliüretan köpük, yanma, konik kalorimetre, alev geciktirici



98

ULIBTK’ 13 – 292

ELEKTRONİK CİHAZLARIN SOĞUTULMASINDA KULLANILAN ISI

BORULARININ SAYISAL VE DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Abuzer K. ÖZSUNAR* ve Murat ERBAŞ**

*Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe, Ankara, [email protected]

** Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada, elektronik cihazların soğutulmasında kullanılan ısı boruları incelenmiştir. Birinci aşamada, farklı

ısı borusu tasarımlarının sayısal akışkanlar mekaniği modeli oluşturulmuştur. Farklı ısı borusu çapları, ısı borusu

sayısı ve ısı borusu kanatçık sayıları ile yapılan analizlerle soğutma performansı incelenmiştir. İkinci aşamada

sayısal akışkanlar mekaniği modeli deneysel olarak doğrulanmıştır. Sonuç olarak, yüksek performasnlı ısı

borularının parametreleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Elektronik Cihazların Soğutulması, Isı Borusu, Sayısal Akışkanlar Dinamiği.


99

ULIBTK’ 13 – 296

FAZ DEĞİŞTİREN MADDE İÇEREN BİNA GÜNEY DUVARININ DENEYSEL

OLARAK İNCELENMESİ

Aslıhan KURNUÇ* ve Yusuf Ali KARA**

* Erzincan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 24100 Erzincan,

[email protected]

** Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

16200 Osmangazi, Bursa, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, güneş enerjisini gizli ısı şeklinde depolayan yeni nesil bir Trombe duvarı tasarlanarak, duvarın

yıllık performansı deneysel olarak incelenmiştir. Bu amaçla bir deney odası yapılarak, odanın güney duvarı Faz

Değiştiren Madde (FDM) içeren Trombe duvarı (veya kısaca FDM duvar) şeklinde tasarlanmıştır. Duvarın ısıl

ve optik performansını deneysel olarak incelemek için bir yıl boyunca ışınım şiddeti, sıcaklık, dolaşım hava

debisi, elektrik tüketimi gibi parametreler ölçülerek bir veri toplama sistemi vasıtasıyla kaydedilmiştir. Deneysel

verilerin analizi sonucunda, faz değişim maddesi için uygun ergime sıcaklığı belirlenmiş, duvardan sağlanan

faydalı ısıl enerjinin odanın ısıtma yükünü karşılama oranı, duvarın genel verimi, şeffaf yalıtım malzemesinin

optik verimi gibi performans parametrelerinin günlük ve aylık değişimi analiz edilmiştir. FDM duvarın sağladığı

faydalı enerjinin, duvarın arkasında yer alan test odasının ısıtma ihtiyacını karşılama oranı 2008 yılının Ekim,

Kasım, Aralık aylarında sırasıyla %70,4, %40,8 ve %14,2, 2009 yılının Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla

%9,4, %11,3, %4,3 olarak belirlenmiştir. GR35 FDM içeren duvarın genel verimi, GR41 FDM içeren duvarın

genel veriminden daha büyük olmuştur. Buradan, faz değişim sıcaklığı arttıkça genel verimin düştüğü sonucuna

varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Pasif Güneş Isıtma, Şeffaf Yalıtım Malzemesi (ŞYM), FDM Trombe Duvarı, Yapı

Kabuğu.




100

ULIBTK’ 13 – 299

YATAY BORULARDA TÜRBÜLATÖRLERİN ISI TRANSFERİNE OLAN

ETKİSİNİN DENEYSEL ARAŞTIRILMASI

Şendoğan KARAGÖZ 1, Hossein ABDİ

2, Ömer ÇOMAKLI

3, Mehmet YILMAZ

4, Serkan SAĞLAMLI

1

Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

E-mail:[email protected] 2Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Y.L.Öğ.

E-mail: [email protected] 3Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

E-mail:[email protected] 3İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

E-mail:[email protected]

ÖZET

Isı transferini artırmaya ilgi, endüstriyel gelişme ile orantılı olarak artmaktadır. Soğutma ve ısıtmayla ilgili

olarak, özellikle endüstriyel tip kazanlarda, kalorifer kazanlarında ve ısı değiştiricilerinde ısı transferinin

artırılması için türbülatör kullanımı oldukça yaygındır. Isı değiştiricisinin tasarımı sırasında ısı geçişi artırılırken

sürtünme dolayısıyla basınç kaybı da artacaktır. Haliyle borulardaki akışkanın pompalanması için artan enerji

sarfiyatının cihazın maliyetindeki azalma ile karşılanmasının sağlanması gerekir.

Bu deneysel çalışmada, boru içerisine türbülans oluşturacak kanatçıklar yerleştirilerek boş boru ile

kıyaslanmıştır. iki farklı yay adımında, bir adet bükülmüş şerit ve beş farklı Reynolds sayılarında deneyler

yapılmıştır. Nu sayısına ve sürtünme faktörüne olan etkileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Türbülatör, Kanatçık, Isı transferi, Basınç düşümü






101

ULIBTK’ 13 – 312

SOĞUK HAVA DEPOLARINDA OPTİMUM YALITIM KALINLIKLARININ

HESABI VE ENERJİ TASARRUFUNDAKİ ROLÜ

Ali BOLATTÜRK*, Mustafa Yasin GÖKASLAN*, Cüneyt DAĞIDIR*

*Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

32260 Isparta, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Enerji, ülkelerin kalkınma politikaları içinde hayati önem arz eden stratejik bir alan niteliğindedir. Enerji

maliyetlerinin artması, enerjinin daha verimli kullanılması gerektiğini göstermektedir. Dünya nüfusunun artışı,

yiyeceklerin depolanması problemini de beraberinde getirmektedir. Soğuk hava depolarındaki enerji tasarrufuna

katkıda bulunmanın yolu ise daha az enerji ile daha çok soğutmadan ve dolayısıyla da optimum ısı yalıtımlı

inşaatlardan geçmektedir. Ülkemizde yalıtım çalışmalarının artması ile enerji tasarrufunun sağlanacağı bir

gerçektir. Tasarruf edilen enerji en ucuz ve en temiz enerjidir.

Isparta bölgesinde elma ve kiraz gibi meyveciliğin artmasıyla çok sayıda soğuk hava depolarına ihtiyaç

duyulmaktadır. Bu çalışmada, Isparta bölgesindeki soğuk hava depolarında dış duvarında uygulanması gereken

optimum yalıtım kalınlıkları ve elde edilecek enerji tasarrufları araştırılmıştır. Hesaplar ömür maliyet analizi (life

cycle cost analysis) dikkate alınarak yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre dış duvardaki optimum yalıtım

kalınlıkları ve enerji tasarrufları ortaya konmuştur. Ayrıca yapılan çalışmada yalıtımın geri ödeme süreleri de

hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Soğuk Hava Depoları, Yalıtım kalınlığı, Soğutma yükü, Enerji tasarrufu




102

ULIBTK’ 13 – 314

ERZİNCAN İLİNDEKİ BİNALARDA ISI YALITIMININ ENERJİ TASARRUFUNA

ETKİSİNİN EKONOMİK ANALİZİ

Mehmet KAYA a, İlker FIRAT

b, Ömer ÇOMAKLI

c, Kemal ÇOMAKLI

d

a Erzincan Üniversitesi Müh. Fak. Makine Müh. Bölümü

b Erzincan Üniversitesi İliç Dursun Yıldırım M.Y.O. Elektrik ve Enerji Bölümü

c,d Atatürk Üniversitesi Müh. Fak. Makine Müh. Bölümü

e-posta: [email protected]; [email protected]; [email protected]; [email protected]

ÖZET

Ülkemizdeki enerjinin %35’inin binalarda tüketildiği ve binalarda tüketilen enerjinin de %80’i ısıtma amaçlı

kullanıldığı göz önüne alınırsa, binalara kurulacak daha verimli ısıtma sistemlerinin yanı sıra binalara

uygulanacak uygun ısı yalıtımları ile büyük enerji tasarrufu sağlanacağı çok önem arz etmektedir.

Bu çalışmada Erzincan ilinde örnek olarak seçilen ısı yalıtımlı ve yalıtımsız her bir bina türünden gerçekleşen ısı

kayıpları belirlenerek il genelinde ısı yalıtımı yapılmamış binaların toplamından fazladan gerçekleşen ısı

kayıplarının ekonomik analizi yapılmıştır. 2011 yılında ısı yalıtımı, binalarda zorunlu hale geldiğinden bu

tarihten sonra yapılan binaların yalıtım durumlarının tespiti resmi kaynaklardan yararlanılarak kesin bir şekilde

belirlenmiştir. Fakat 2011 yılından önce yapılan binalarda yalıtım zorunluluğu olmadığından binaların yalıtım

durumlarının tespiti ile ilgili sağlıklı veriler bulunmamaktadır. Bu nedenle konu ile ilgili literatürdeki

çalışmalardan faydalanılarak geliştirilen istatistiksel metotlar ile 2011 yılından önce yapılan binaların yalıtımlı

ve yalıtımsız sayılarının tespiti, ilin genelini temsil edecek bölgeler ve toplam bina sayılarının belirlenmesi

çalışmaları yapılmıştır.

Yapılan çalışmaların sonucunda, Erzincan İli genelinde bulunan binaların 2411189,77 m2 toplam ısı transfer

yüzey alanına sahip olduğu belirlenmiştir. Bu alanın %31,36’sı yalıtımlı, %68,64’ü ise yalıtımsızdır. İlde mevcut

bulunan %31,36 oranındaki yalıtımlı binaların yalıtım kalınlıkları değişkenlik arz etmesi nedeni ile daha önce

yapılan projelerde Erzincan ili için kullanılan 4, 5 ve 8 cm yalıtım kalınlıklarında hesaplamalar yapılmıştır. İlde

ki mevcut olan duruma göre %31,36 oranındaki yalıtımlı binaların tümünün 4 cm XPS ile yalıtıldığı kabul

edilerek yalıtımlı ve yalıtımsız tüm binalar için yıllık toplam ısıtma maliyeti 194914060,8 TL/yıl olarak

hesaplanmıştır. Yalıtımsız binaların yalıtımlarının 4 cm XPS ile sağlanması durumunda toplam yıllık ısıtma

maliyetinin 85380229,75 TL/yıl değerine düşeceği ve buradan %43,80’luk bir tasarruf elde edileceği

belirlenmiştir. Yalıtım kalınlığının 5 cm ve 8 cm olması durumunda ise toplam yıllık ısıtma maliyetindeki

tasarrufun sırası ile %41,49 ve %38,81 değerinde gerçekleşeceği hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Isı kayıpları, Yalıtım, Ekonomik Analiz, Enerji Tasarrufu






103

ULIBTK’ 13 – 321

EŞKENAR ÜÇGEN BLOKAJLARIN ISI TRANSFERİ İYİLEŞTİRMESİ

Eyüphan MANAY*, Veysel ÖZCEYHAN** ve Bayram ŞAHİN***

*Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


** Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

38039 Talas, Kayseri, [email protected]

***Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada dikdörtgen kanal içerisine yerleştirilen eşkenar üçgenlerin ısı transferi ve basınç düşümü

karakteristikleri üzerine etkileri sayısal olarak incelendi. RNG k-ε metodu ile sayısal olarak yürütülen

araştırmada Reynolds sayısı 5.000 ile 10.000 arasında değişti. İş yapan akışkan olarak su kullanıldı ve kanal alt

cidarına sabit yüzey sıcaklığı (360 K) sınır şartı uygulandı. Eşkenar üçgen elemanların kenar uzunluklarının,

blokaj oranlarının ve Reynolds sayının etkileri araştırıldı. Analizler sonucunda ortalama Nusselt sayısı ve

sürtünme katsayısı değişimleri ve toplam ısı transferi iyileştirme oranları sunuldu.

Anahtar Kelimeler: Küt cisim, sabit yüzey sıcaklığı, ısı transferi iyileştirmesi.


104

ULIBTK’ 13 – 322

YAY ELEMANLAR YERLEŞTİRİLMİŞ BORUDA NANOAKIŞKANLARIN ISI

TRANSFERİ PERFORMANSLARININ İNCELENMESİ

Eyüphan MANAY* ve Bayram ŞAHİN**



**Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada, içerisine yay yerleştirilmiş dairesel boruda nanoakışkanların türbülans akış koşullarında taşınım

ısı transferi ve basınç düşümü karakteristikleri sayısal olarak incelenmiştir. Sayısal analizler hem saf su için hem

de su bazlı Al2O3 ve CuO nanoakışkanları için yapılmıştır. Temel akışkan içerisinde partikül hacimsel

konsantrasyonu %0.5-1 arasında değişmiştir. Sayısal analizler için, kararlı hal şartlarında karışım model teorisi

kullanılmıştır. Problem iki boyutlu ve eksenel simetrik olarak ele alınmıştır. Borunun dış yüzeyine sabit ısı akısı

uygulanmış ve nanopartiküllerin temel akışkan içerisindeki dağılımlarının homojen olduğu kabul edilmiştir.

Kullanılan sayısal modelin doğrulanması için, sayısal analizlerden elde edilen sonuçlar literatürdeki saf su ve

nanoakışkanlara ait sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Sonuçlar temel akışkan içerisinde nanopartiküller kullanımının

ısı transferini arttırdığını göstermiştir. Isı transferi artan partikül hacimsel konsantrasyonu ve azalan yay adımı ile

artmıştır. Aynı zamanda, nano boyutlu partiküllerin varlığı basınç düşümünün saf suyunkine göre daha fazla

artmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Isı transferi iyileştirmesi, nanoakışkan, Al2O3, CuO.


105

ULIBTK’ 13 – 323

S TİPİ KANATLARIN ISI TRANSFERİ PERFOMANSLARININ YANIT YÜZEY

YÖNTEMİ İLE TAHMİN EDİLMESİ

Bayram ŞAHİN*, Milad BAZARBASHI**, Eyüphan MANAY*** ve Abdussamet SUBAŞI****



** Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği, 25040 Erzurum,

[email protected]

***Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


****Yalova Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

77100 Yalova, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, S tipi kanatların taşınımla ısı transferi ve basınç düşümü karakteristikleri Yanıt Yüzey Metoduyla

(YYM) incelenmiş ve Nusselt sayısı, termal direnç ve sürtünme faktörü için matematiksel modeller kurulmuştur.

Şaşırtmalı ve düz sıra dizilişler için ayrı ayrı modeller oluşturulmuştur. Modellerin kurulmasında Merkezi

Kompozit Tasarım (MKT) kullanılmıştır. Tasarım parametreleri ve değerleri, kanat yüksekliği (H) için 20mm,

35mm ve 50mm, akışa paralel yönde kanatlar arası mesafe (Sy) için 5mm, 10mm ve 20mm, kanat eğrilik

yarıçapı (R) için 17mm, 29.5mm ve 42mm ve Reynolds sayısı (Re) için 10.000, 20.000 ve 30.000 olarak uygun

görülmüştür. Analizler sonucunda elde edilen modellerin Nusselt sayısı, termal direnç ve sürtünme faktörü

tahminlerinin literatür ile uyumlu sonuçlar verdiği görülmüştür. Sonuçlar göstermiştir ki, Yanıt Yüzey Metodu

Nusselt sayısı, termal direnç ve sürtünme faktörünün tahmininde kullanılabilecek alternatif bir istatistiksel

yöntemdir.

Anahtar Kelimeler: Yanıt Yüzey Metodu, kanat, ısı transferi, termal direnç.


106

ULIBTK’ 13 – 334

SİLİNDİRİK KAP İÇERİSİNDEKİ NANO PARÇACIK KATKILI FAZ DEĞİŞTİREN

MADDELERİN SAYISAL ANALİZİ

Müjdat Fırat*, Hakan F. Öztop

**, Ali Taşkıran

*, Ahmet Koca

***, Yasin Varol

****, Memet Şekerci

*****

*Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, Elazığ

**Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Elazığ

***Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Elazığ

****Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü, *****

Elazığ Fırat Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, Elazığ


ÖZET

Bu çalışmada, düşey silindirik bir depo içerisine doldurulan saf ve nano parçacık katkılı faz değiştiren

maddelerde erime süreçleri sayısal olarak incelenmiştir. Çalışmada, akışı ve ısı transferini yöneten denklemlerin

çözümü için sonlu hacimler yöntemi kullanılmıştır. Faz Değiştiren Madde (FDM) olarak parafin, nano parçacık

olarak ise bakır (Cu) nano parçacıklar kullanılmıştır. Öncelikle zamana bağlı olarak saf (nano parçacık

eklenmemiş) FDM için erime analizleri gerçekleştirilmiştir. Daha sonra %1 oranında bakır nano parçacık

eklenerek zamana bağlı analizler tekrarlanmıştır. Erime sürecinin saf ve nanoparçacık katkılı FDM için sonuçlar

gösterilmiştir. Sonuç olarak, sıvı oranı, sıcaklık eş eğrileri, eriyen FDM için hız vektörleri ve tüm hacim zamana

bağlı sıvılaşma oranı gösterilmiştir. Her iki durum karşılaştırıldığında nano parçacık katkılı FDM’ nin saf FDM’

ye göre daha hızlı erime gösterdiği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Faz Değiştiren maddeler, Nano parçacık,

Erime

Anahtar Kelimeler: Çarpan jet, ısı alıcı, ısı transferinin iyileştirilmesi.



107

ULIBTK’ 13 – 347

KÖŞE NOKTALARINA ENGEL YERLEŞTİRİLEN KARE KAPALI ORTAMDA

DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ

Buğra SARPER, Kemal KUVVET ve Birol ŞAHİN

Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

29100 Merkez, Gümüşhane

e-mail: [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, köşe noktalarına engel yerleştirilen kare şeklindeki kapalı ortamda doğal taşınımla ısı transferi

sayısal olarak incelenmiştir. Kare şeklindeki kapalı ortamın düşey yüzeyleri farklı sıcaklıklarda tutulurken yatay

yüzeyleri ve engel yüzeyi yalıtılmıştır.. Kapalı ortamın köşe noktalarında yerleştirilen engeller yalıtılmıştır.

Engel ile yatay yüzey arasındaki eğim açısı φ=45° ve boyutsuz engel uzunluğu l*=0.25 ve 0.5’tir. Engel

parametrelerinin doğal taşınımla ısı transferi üzerine etkileri 103 ile10

6 Rayleigh sayısı aralığında çalışılmış,

sonuçlar eş sıcaklık eğrileri, akım çizgileri ve ortalama Nusselt sayısının Rayleigh sayısı ile değişim grafikleri

şeklinde sunulmuştur. Sonuç olarak, kare şeklindeki kapalı ortamın köşe noktalarına yerleştirilen engellerin

doğal taşınımla ısı transferi üzerinde önemli etkisinin olduğu ve ısı transferini azaltmada etkin bir parametre

olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınımla ısı transferi, kare kapalı ortam, engel kullanımı


108

ISITMA SOĞUTMA VE HAVALANDIRMA


109

ULIBTK’ 13 – 004

SERALARDAKİ DOĞAL HAVALANDIRMA ETKİNLİĞİNİN SAYISAL

YÖNTEMLER KULLANILARAK MODELLENMESİ

Yalçın TOPAÇOĞLU*,Y. Erhan BÖKE**, Zafer GEMİCİ*, Aliihsan KOCA*

*Mir Araştırma ve Geliştirme A.Ş. YTÜ Teknoparkı, A1 Blok, 34522,Esenler İstanbul, Türkiye

[email protected]

** İstanbul Teknik Üniversitesi, Makine Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü Gümüşsuyu Cad.

Beyoğlu, İstanbul, Türkiye, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada 6 adet bölmeden oluşan 6000 m2 büyüklüğe sahip topraksız ortamda domates yetiştiriciliği yapılan

seranın hesaplamalı akışkanlar dinamiği yöntemi ile doğal havalandırma etkinliğinin incelemesi yapılmıştır.

Modellenen sera Mir Araştırma ve Geliştirme A.Ş. firmasının Ar-Ge faaliyetlerini gerçekleştirdiği seradır.

Serada doğal havalandırma yapılması amacıyla çatıda 12 adet kelebek tarzı havalandırma pencereleri ve yan

duvarların dört tarafında da havalandırma pencereleri mevcuttur. Söz konusu pencereler rüzgârın geliş yönü ve

hızı, dış hava sıcaklığı gibi parametrelere bağlı olarak kontrol sistemi ile dinamik olarak kontrol edilmektedir.

Çalışma kapsamında 5 farklı sera modeli oluşturulmuştur. Her model için 3 farklı rüzgar yönünde 0.5-1.5-2.5

m/s hızlarında sayısal analizi gerçekleştirilmiştir. Toplamda 45 adet sayısal çalışma elde edilmiştir. Sayısal

çalışma sonuçları ile havalandırma pencerelerindeki kütlesel debi değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen veriler

kullanılarak her bir modelin farklı sınır koşulları etkisi altında hava değişim oranı tayin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Seralarda Doğal Havalandırma




110

ULIBTK’ 13 – 041

ISI GERİ KAZANIMLI, ISI POMPALI BİR KURUTUCUDA, ELMA KURUTMA

DENEYLERİ İLE VERİM HESAPLANMASI

Ali GÜNGÖR ve Sema TOSUN

Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 35100 Bornova/ İZMİR

[email protected];[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada ısı pompası destekli, ısı geri kazanımlı, raflı bir kurutucu bazı yüksek nemlilikteki tarım

ürünlerinin kurutulması deneylerinde kullanılmak üzere tasarlanmış ve imalatı gerçekleştirilmiştir. 1.3 kW

gücünde bir kompresör ile R-404a soğutkanı kullanılan sistemin soğutma kapasitesi 3500 W’tır. Sistemde iki

kademeli yoğuşturucu kullanılmıştır. Ön soğutucu olarak bir ısı değiştirici ilave edilmiş ve böylece ısı geri

kazanımı sağlanmıştır. Çalışmada sarı elma (golden) kurutulmuştur. Deneyler dört farklı çalışma

sıcaklığında(40oC, 44

oC, 48

oC ve 50

oC ) ve üç tekrarlamalı olarak yapılmıştır. Deney sisteminin sekiz farklı

yerinden sıcaklık, iki farklı yerinden de bağıl nem ölçümü alınmış ve değerler bir veri toplayıcıya kaydedilmiştir.

Kurutma süresince enerji tüketimi ve üründeki kütle kaybı da ölçülmüştür.

Elma kurutma deneyindeki kuruma süreleri 40oC, 44

oC, 48

oC ve 50

oC sıcaklıkları için sırasıyla 435, 300, 300,

ve 285 dakika sürmüştür. SMER değerleri 40oC, 44

oC, 48

oC ve 50

oC sıcaklıkları için sırasıyla 0.46, 0.68, 0.61 ve

0.81 olarak hesaplanmıştır. MER değerleri 40oC, 44

oC, 48

oC ve 50

oC sıcaklıkları için sırasıyla 0.65, 0.99, 0.94

ve 1.2 olarak bulunmuştur. COP değerleri de 40oC, 44

oC, 48

oC ve 50

oC sıcaklıkları için sırasıyla 2.72, 2.62, 2.59

ve 2.81 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Pompalı Kurutucu, Verim, Elma Kurutma

mailto:[email protected];[email protected]


111

ULIBTK’ 13 – 52

OTOBÜSLER İÇİN EJEKTÖRLÜ KLİMA SİSTEMİ

Şaban ÜNAL (1)

, Tuncay YILMAZ (2)

,

Ertuğrul CİHAN (3)

, Orhan BÜYÜKALACA (4)

(1)

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

80000, Osmaniye, [email protected] (2)






80000, Osmaniye, [email protected]

ÖZET

Ejektörlü soğutma sistemleri üzerine geçmişten günümüze birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan literatür

araştırmasında otobüslerde kullanılan klima sistemlerinin ejektörlü hale getirilmesi ile ilgili herhangi bir

çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada otobüslerde kullanılan buhar sıkıştırmalı soğutma sisteminin ejektörlü

hale getirilmesi açıklanmış ve otobüs klimasının ejektörlü olması durumunda elde edilebilecek etkinlik değerleri

çeşitli durumlar için grafikler halinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Ejektör, klima, otobüs



112

ULIBTK’ 13 – 55

ABSORPSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMLERİNDE PERFORMANS ARTTIRMAK

İÇİN FARKLI ERİYİK ARAYIŞLARI

Nazım KURTULMUŞ* ve İlhami HORUZ**

*Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

01180 Seyhan, Adana, [email protected]

** Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Fosil yakıtların tükeneceği korkuları ve enerjinin gün geçtikçe artan maliyet artışları insanları yeni enerji

kaynaklarına yöneltmenin yanında, hem mevcut sistemlerin daha verimli hale getirilmesi hem de atık

ısılareğerlendirilmesi üzerine odaklanma gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Atık ısıların

değerlendirilmesinde Absorpsiyonlu Soğutma (ABS) Sistemleri ön plana çıkmaktadır. Buhar Sıkıştırmalı

Mekanik Soğutma Sistemine oldukça benzeyen ABS sistemleri, çalışabilmesi için dışardan fazla miktarda

mekanik enerji gerektiren kompresör yerine, ısı enerjisi ile çalışan bir grup ısı değiştiricisinden oluşan termik

kompresör içermektedirler. Buharı sıkıştırmanın yüksek enerji maliyeti ve kompresörün sebep olduğu maliyetler

ve bakım masrafları ABS sistemlerinde yoktur. Küçük bir enerji gerektiren sıvı pompası dışında ABS

sistemlerinin çalışabilmesi için ısı enerjisi yeterlidir. Bu sebeple ABS sistemleri atık ısının değerlendirilmesi,

güneş ve jeotermal enerjilerin kullanılmasına imkan sağlayabilmektedir. Buhar Sıkıştırmalı Mekanik Soğutma

Sisteminde tek bir soğutucu akışkan kullanılırken, ABS sistemlerinde bir soğutucu akışkan ve bir de yutucu

akışkanın oluşturduğu eriyik kullanılır. Bu eriyiği oluşturan soğutucu ve yutucu akışkanın birbirleriyle çok kolay

bir şekilde birleşip ayrılmaları gerekmektedir. Bu çalışma, ABS sistemlerinde performans arttırmak için farklı

eriyikleri araştırmayı ve karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Birçok farklı eriyiğin sistem performansı üzerindeki

etkileri grafikler halinde sunulmuş ve hangi eriyiklerin hangi şartlarda daha iyi sistem performansına yol açacağı

tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Absorpsiyonlu soğutma sistemleri, Soğutma, Absorpsiyonlu sistemlerde eriyiklerin

karşılaştırması, Amonyak-su, Amonyak-lityumnitrat, Amonyak-sodyumthiokyanat, Lityumbromur-su


113

ULIBTK’ 13 – 103

YERALTI SUYU İLE DOĞAL SOĞUTMADA HACİM SICAKLIĞI OTOMASYONU

Ahmet CAN*, Ertan BUYRUK** ve Ahmet RETZEP***

*Türk Alman Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mekatronik Sistemler Mühendisliği Bölümü

34820 Beykoz, İstanbul, [email protected]

** Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


***Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Anabilim Dalı


ÖZET

Yaz koşullarında kullanılan yaşam ve çalışma hacimlerinde belirli bir iç konforun sağlanması için soğutulması

gereklidir. Enerji verimliliği ve ülke ekonomisine katkı bağlamında doğru teknikler ile soğutma giderlerinin

azaltılarak çok daha konforlu bir soğutma sağlanması mümkündür. Enerji verimliliğini sağlamak, yenilenebilir

enerji kullanmak, iç ve dış ortam sıcaklıklarının değişimlerini sürekli ölçmek ve sürdürülebilirlik prensibini

gerçekleştirmek için akıllı sistem uygulamları sıklıkla tercih edilen uygulamalardır. Bu amaçla, soğutma

hacmine uygun yerleştirilmiş soğutma modüllerinden doğal yeraltı suyu sirkülasyonu ile hacim soğutması

gerçekleştirilmektedir, (Can vd, 2005). Hacmin ısı kazançları, yapı elemanları değişkenlerine göre belirlenmiştir,

(Can, 2011). TS825 Standardında tanımlanan A Türü, B Türü ve C Türü Enerji Kimlik Belgesine uygunluk

gözönüne alınmıştır. Akıllı hacim soğutması olarak tanımlanan birleşik sistemin yapısı ve çalışma prensibi

açıklanmıştır. Soğutma hacminin ve dış ortamın sıcaklıkları arasındaki fark, kontrol büyüklüğünü oluşturmuştur.

Doğal yeraltı suyunun soğutma modülünde sirkülasyonunu sağlayan pompanın debisi, otomatik kontrol

çevriminin kumanda büyüküğü olarak kullanılmıştır, (Can, 2010). Soğutma hacmi, yeraltında depolanmış su,

soğutma modülleri ve özgün tasarımı yapılmış otomatik kontrol mekanizması ünitelerinden oluşan mekatronik

sistemin uygulanabilirliği ve ekonomikliği için gerekli esaslar detaylı olarak açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Enerji verimliliği, Soğutma Modülü, Akıllı Soğutma, Mekatronik, Sıcaklık Otomatik

Kontrolu.

.


114

ULIBTK’ 13 – 111

ORTAM SICAKLIĞI VE YALITIMIN RANQUE-HILSCH VORTEKS TÜPÜ

PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Burak MARKAL*, Orhan AYDIN** ve Mete AVCI***

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 61080,

Değirmendere/Trabzon

*[email protected]; 0 462 377 2974

**[email protected]; 0 462 377 2974

***[email protected]; 0 462 377 2960

ÖZET

Bu çalışmada, ortam sıcaklığı ve yalıtımın vorteks tüpü performansı üzerindeki etkisi deneysel olarak

incelenmiştir. Ayrıca termal kamera kullanılarak durma noktası konumunun soğuk kütle oranı ile değişimi elde

edilmiştir. Helisel vorteks üreteci uzunluğunun (h) 10mm, tüp uzunluk/iç çap oranının (L/D) 30 ve konik uç

açısının (ϕ) 45° olduğu durumda, ortam sıcaklığı etkisi incelenmiştir. L/D=40 olduğu durum için yalıtım etkisi

ve soğuk kütle oranı ile durma noktası arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Ortam sıcaklığındaki azalmanın sistem

performansını arttırdığı, yalıtımın toplam sıcaklık farkını arttırdığı ve soğuk kütle oranındaki artışın durma

noktasını soğuk uç tarafına yaklaştırdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Nem, ortam sıcaklığı, vorteks tüpü, enerji ayrışması.



115

ULIBTK’ 13 – 118

SIVI HALKALI KOMPRESÖRDE SU BUHARI SIKIŞTIRILMASININ DENEYSEL

İNCELENMESİ

Ufuk AKGÜL* ve Serhan KÜÇÜKA*

* Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35397 Tınaztepe Yerleşkesi, Buca, İzmir, [email protected]

ÖZET

Sıvı halkalı kompresörlerin kullanılması ile su buharının atmosfer üstü basınçlara sıkıştırılma olanağı

araştırılmıştır. Bu amaçla buhar üretim tankı, sıvı halkalı kompresör, yoğuşturucu ve ölçüm cihazlarından oluşan

bir deney düzeneği hazırlanmıştır. Tankta farklı vakum basınçlarında doymuş buhar üretilerek kompresör emme

hattına gönderilmiştir. Kompresörün çıkış basıncı atmosfer basıncı ve hemen üzerindeki düşük basınç

değerlerinde tutulmuştur. Deneyler sırasında emiş yapılan doymuş buhar ve soğutma suyunun kompresöre giriş

sıcaklıkları, kompresörden çıkan yoğuşmuş suyun sıcaklık, basınç ve kütlesel debisi ve kompresör motor gücü

okunmuştur. Bu değerler kullanılarak kompresörün buhar emiş kapasitesi ve izentropik veriminin basınç oranına

göre değişimi hesaplanmış ve grafikler halinde sunulmuştur. Sıkıştırılan buharın bir yandan soğutulmasının

etkisi ile, yüksek sayılabilecek izentropik verim değerleri elde edildiği (%50 %80) görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Su buharı, Buhar sıkıştırma, Sıvı halkalı kompresör, İzentropik verim.


116

ULIBTK’ 13 – 128

KOMBİ TİPİ İKİ FARKLI ISITMA CİHAZININ KONFOR SEVİYELERİ

AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Ayşe Uğurcan ATMACA (*/**), Aytunç EREK (*) ve H. Murat ALTAY (**)

(*)Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 35397 Buca – İZMİR,

[email protected]

(**)Bosch Termoteknik San. Ve Tic. A.Ş. 45030 Manisa, [email protected],

[email protected]

ÖZET

Doğal gazın yaygınlaşması ile birlikte doğal gaz ile çalışan, hem sıcak kullanım suyu hem de ısınma ihtiyacını

karşılayan çift fonksiyonlu cihazların kullanımında artış meydana gelmiştir. Yaygın ismiyle kombi olarak bilinen

çift fonksiyonlu ısıtma cihazlarının ısı değiştiricilerinin çalışma şekillerine, sayılarına, depolama tankı

bulundurup bulundurmamalarına göre farklı şekilleri bulunmaktadır. Bu çalışmada kombi tipi ısıtma cihazları

genel olarak sınıflandırılmış, daha sonra alt gruplardan iki cihaz konsepti kullanım suyu konfor seviyelerini

karşılaştırmak üzere seçilmiştir. Bu sınıflandırmanın bir alt grubu olan, günlük hayatta sıkça rastlayacağımız iki

ısı değiştiricili standart kombiler ile ısı değiştiricileri standart kombilere zıt şekilde çalışacak şekilde önerilmiş

bir konsept olan kullanım suyu öncelikli sistemler kullanım suyu konforu açısından incelenmiştir. Bu inceleme

yapılırken, öncelikle sistemlerin termodinamik yasaları kullanılarak bir boyutlu enerji denklemleri ayrı ayrı elde

edilmiştir. Elde edilen matematiksel modellerin içerdiği denklemler eş zamanlı olarak Matlab ortamında

çözülerek kullanım suyu sıcaklığının kararsız bölgeden kararlı bölgeye geçişteki davranışı analiz edilmiştir.

Ayrıca denklemlerin içerdiği akışkanların (yanma sonucu oluşan atık gazlar ve su) fiziksel özellikleri için Matlab

içerisinde Cantera (Goodwin, 2002) kullanılmıştır. Kurulan matematik model standart kombiler için farklı

çalışma şekillerinde deneysel olarak doğrulanmıştır. Cihaz davranışlarını simüle edebildiği deneysel verilerle

kanıtlanan teorik model kullanılarak iki farklı cihaz konsepti birbirleriyle konfor seviyeleri açısında

kıyaslanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Su ısıtma cihazları, kombiler, sıcak kullanım suyu (SKS) öncelikli sistemler, sıcak

kullanım suyu (SKS) konforu, matematik modelleme.





117

ULIBTK’ 13 – 133

SAMSUN İLİNDE ÖRNEK BİR KONUT İÇİN GÜNEŞ ENERJİSİ İLE SOĞUTMA-

ISITMA UYGULAMASININ SAYISAL ANALİZİ

Bilsay PASTAKKAYA*, Mustafa Kemal İŞMAN

**, Özgün KORUKÇU

***, Recep

YAMANKARADENİZ****

*Uludağ Üniversitesi Orhangazi MYO Makine Programı, Orhangazi-BURSA, [email protected]

**Bursa Teknik Üniversitesi Makine Müh. Bölümü, Osmangazi-BURSA, [email protected]

***Uludağ Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Makine Müh. Bölümü, Görükle-BURSA, [email protected] ****

Uludağ Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Makine Müh. Bölümü, Görükle-BURSA, [email protected]

ÖZET

Konutların ısıtılması ve soğutulmasında tamamen temiz ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olan güneş enerjisinin

kullanımının önemi, enerji kullanımı ile bağlantılı sorunlar nedeni ile her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada,

Samsun ilinde yer alan 150 m2 kullanım alanına sahip örnek bir konut için, soğutma, ısıtma ve sıcak kullanım

suyu ihtiyacının güneş enerjisi ile karşılanması sayısal olarak incelenmiştir. Sayısal analiz işlemlerinde TRNSYS

programında oluşturulan ClimateWell-Solar Cooling v1.1 yazılımı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda güneş

enerjisi sisteminin, konutun yıllık soğutma, ısıtma ve sıcak kullanım suyu ihtiyacının güneş enerjisi ile

karşılanma oranı sırasıyla %83, %61 ve %87 olduğu görülmüştür. Güneş enerjisi kaynaklı absorbsiyonlu

soğutma sisteminin, soğutma periyodu boyunca soğutma tesir katsayısının yıllık ortalama değerinin 0,36 olarak

tespit edilmiştir. Güneş enerjisinin kullanımına bağlı olarak, soğutma, ısıtma ve sıcak su kullanımında yıllık

toplam 1244 TL ekonomik tasarruf elde edilmiş, CO2 salınımında ise 12993 kg’lık azalma sağlanmıştır ve bu

azalma miktarının petrol eşdeğeri 5592 l. olarak hesaplanmıştır. Çalışmada, ülkemizde güneş enerjisinin konutsal

enerji ihtiyacının karşılanması için kullanımının, çevresel ve ekonomik açıdan önemli kazançlar sağlayacağı

sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi, Isıtma-soğutma, Konutsal uygulama


118

ULIBTK’ 13 – 138

YENİ BİR SOĞUTMA TEKNOLOJİSİ: MANYETİK SOĞUTMA

Y.Emre ÇETİN*, Orhan AYDIN**

Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü 61080, Trabzon,

* [email protected]

** [email protected]

ÖZET

Manyetik soğutma buhar sıkıştırmalı soğutma sistemlerine göre daha verimli ve çevreci yeni bir soğutma

teknolojisidir. Henüz tamamen gelişmemiş olsa da birkaç yıl içerisinde klasik soğutma teknolojisinin yerini

alabilecek bir potansiyel barındırmaktadır. Bu çalışmada, manyetokalorik etki, manyetokalorik malzemeler ve

manyetik soğutma sistemlerinin temel özellikleri hakkında genel bilgiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Manyetik soğutma, Manyetokalorik etki, Manyetokalorik malzeme, Gadolinyum

.



119

ULIBTK’ 13 – 166

FRİGORİFİK KONTEYNER İÇİ AKIŞ VE SICAKLIK DAĞILIMININ

MODELLENMESİ

Ersin ALPTEKİN, Mehmet Akif EZAN* ve Nuri KAYANSAYAN

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada boş ve yüklü durumlardaki frigorifik konteynerlerin akış ve ısı transferi davranışları sayısal olarak

incelenmiştir. Hesaplamalar ANSYS-FLUENT paket programıyla gerçekleştirilmiştir. Öncelikle, hesaplama

yönteminin doğruluğu için literatürden seçilen benzer bir deneysel sistem yeniden modellenerek karşılaştırmalı

sonuçlar elde edilmiştir. Konteyner dış yüzeyinde ışınım, taşınım ve güneş radyasyonu etkileri göz önüne

alınarak birleşik sınır koşulu tanımlanmıştır. Dış yüzeylerdeki ısı taşınım katsayılarının belirlenmesi için

konteyner üzeri dış akış problemi de çözülmüştür. Sonuç olarak boş ve yüklü durumlara ait akış ve sıcaklık

dağılımları çeşitli kesitler için elde edilmiş ve yükleme durumlarının ısı transferi üzerine etkileri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Frigorifik konteyner, yüklü durum, sayısal analiz, türbülans modelleme.


120

ULIBTK’ 13 – 168

EV TİPİ BİR BUZDOLABINDAKİ HAVA AKIŞININ NÜMERİK OLARAK

ZAMANA BAĞLI İNCELENMESİ

Çağlar COŞKUN*, Gürcan DURMAZ** ve Ünver ÖZKOL***

*İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35340 Urla, İZMİR, [email protected]

** Indesit Company Beyaz Eşya San. ve Tic. AŞ,

OSB II. Kısım No:4-6 MANİSA, [email protected]

*** İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

35340 Urla, İZMİR, [email protected]

ÖZET

Bir buzdolabının çevrim verimini artırabilmenin yolu, birim soğutma başına düşen kompresör işini azaltmaktır.

Bunu yapmanın yollarından biri buzdolabı içerisindeki soğuk enerjiyi daha uzun süre muhafaza ederek

kompresörün çalışma/durma sıklığını azaltmaktır. Kompresör durduğunda, kılcal boru kullanılan sistemlerde

kondanser ve evaporator arasındaki soğutucu akışkan dağılımı homojen hale gelir. Kompresör tekrar çalıştığında

ise, istenen soğutucu akışkan dağılımı tekrar sağlanana kadar, verim olması beklenenden daha düşük olur. Bu

soğuk enerjiyi daha uzun süre muhafaza edebilmek için duvar kalınlıklarını arttırmak etkin bir yöntem olsa da,

buzdolabının iç hacminin azalması son kullanıcılar açısından bir dezavantajdır.

Bu projede, faz değişken malzemeler (FDM) kullanarak, ev tipi bir buzdolabı içerisindeki ısıl kütlenin

arttırılması ve dolayısıyla soğuk enerjiyi uzun süre muhafaza ederek kompresörün çalışma/durma sıklığının

azaltılması amaçlanmıştır. Buzdolabı iç hacminde FDM uygunabilecek ideal bölgelerin belirlenebilmesi için

öncelikle buzdolabı iç yüzey sıcaklık dağılımlarının bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Statik tipteki ev tipi bir

buzdolabındaki iç duvarların yüzey sıcaklık dağılımları, ANSYS - FLUENT hesaplamalı akışkanlar dinamiği

(HAD) paket programı ile kararlı durum için elde edilmiştir. Projenin bir ileri aşaması olan bu mevcut çalışmada,

aynı buzdolabının zamana bağlı sıcaklık dağılımlarının çıkartılması ve elde edilen dağılımların deneysel verilerle

doğrulanması amaçlanmıştır. Kullanılan HAD paket programı aynıdır. Zamana bağlı durum, buzdolabındaki

kompresörün, buzdolabının iç hacminde bulunan termostattaki sıcaklık ile kontrol edilen çalışma/durma

döngülerini içermektedir.

Anahtar Kelimeler: Ev Tipi Buzdolabı, Nümerik Analiz, Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Faz Değişken

Malzemeler.



121

ULIBTK’ 13 – 175

KARBONDİOKSİT SOĞUTUCULU BIR KASKAT SOĞUTMA SİSTEMİNİN

SAYISAL ANALİZİ

Barış YILMAZ*, Nasuh ERDÖNMEZ

*, Ali ÖZYURT

*, Ebru MANÇUHAN

*, M. Kemal SEVİNDİR

**

*Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

34722 Kadıköy / İSTANBUL, [email protected]; **

Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

ÖZET

Bu çalışmada Karbondioksitin(CO2) soğutucu olarak kullanıldığı iki çevrimli bir kaskat soğutma sisteminin

farklı çalışma parametrelerine göre termodinamik analizi yapılmıştır. Seçilen sistemin düşük sıcaklık çevriminde

karbondioksit (R744), yüksek sıcaklık çevriminde ise sıkça kullanılan R404A/R717/R410/R22 soğutucuları

kullanılmaktadır. Her iki çevrimde de uygulama parametreleri standartlarda belirtilen çalışma koşulları temel

alınarak buharlaşma ve yoğuşma sıcaklıkları, kaskat ısıl eşanjöründeki sıcaklık farkı, süper ısıtma ve aşırı

soğutma parametrelerinin sistemin performansına etkisi incelenmiştir. Belirtilen sistem parametrelerine göre tüm

sistemin performans katsayı (COP) değerleri hesaplanmış ve bahsedilen farklı soğutucu akışkanlar için

karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Karbondioksitli Soğutma, Kaskat Soğutma Sistemi, Termodinamik Analiz



122

ULIBTK’ 13 – 190

KARE KESİTLİ DİK AÇILI DİRSEK HAVALANDIRMA KANALI İÇERİSİNE

YERLEŞTİRİLEN YÖNLENDİRİCİLERİN AKIŞA ETKİSİNİN SAYISAL

İNCELENMESİ

Nureddin DİNLER*, Caner ERMAN* ve Utku SAVAŞ*


06570 Maltepe, Ankara, [email protected], [email protected]

ÖZET

İklimlendirme ve havalandırma tesisatları olmadan binaları tasarlamak artık mümkün değildir. Artan refah

seviyesi ile insanlar konfor şartlarını da arzu etmektedirler. İklimlendirme uygulamalarında dikkat edilmesi

gereken bir nokta da enerji verimliliğidir. Olabildiğince düşük enerji ile çalışacak sistemleri tasarlamak

önemlidir. Bu çalışmada, havalandırma sistemlerinde karşılaşılan dik açılı köşelerdeki basınç kaybını azaltmak

için kılavuz kanatçıklar yerleştirilmektedir. Bu çalışmada amaç, bir veya iki tane yönlendirici ile akışın en az

şekilde bozulmasını sağlayarak en az basınç kaybı ile havalandırma sağlanmasıdır. Dik açılı kanal için basınç

kaybının azaltılması planlanmaktadır. Ticari bir hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) programı kullanılarak

sonuçlar elde edilmiştir. Akışkan olarak hava kullanılmıştır. Türbülanslı akış şartlarında çözüm elde etmek için

k- türbülans modeli kullanılmıştır. Sonuçlar hız ve basınç dağılımları ve hız vektörleri olarak grafikler halinde

sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Havalandırma, İklimlendirme, Dirsek, Basınç kaybı, Akışkanlar mekaniği.


123

ULIBTK’ 13 – 226

ISI POMPASI DESTEKLİ-ISI GERİ KAZANIMLI TOPRAK KURUTUCU

TASARIMI

Hüseyin BULGURCU*, Nadir İLTEN*, Okan KON*

*Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

Çağış Yerleşkesi Balıkesir, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada toprak analizinde kullanılmak amacıyla tasarlamış olduğumuz toprak kurutucunun çalışma

performansı incelenmiştir. Toprak kurutucuda plakalı ısı geri kazanım cihazı, ısı pompası ve elektrikli ısıtıcı

kullanılmıştır. Kurutma kabini 200x160x86 cm ölçülerinde olup net iç hacmi 2,475 m3’tür. Kurutulacak toprak

tepsilerinin yerleşimi için 6 adet raf bulunmaktadır. Kurutucuda 3 kW’lık hermetik pistonlu kompresör, 4 kW’lık

kondenser seçilmiş olup 8 ayrı noktadan sıcaklık ve nem, 2 noktadan hava hız ölçümü yapılmıştır. Yapılan

deneylerde kış mevsiminde tarlalardan çamur halindeki toprak tepsilerinin 15 ila 25 dakika arasında

kurutulabildiği görülmüştür. Deneysel ölçümler anlık olarak veri toplayıcıya kaydedilmiştir. Alınan verilere

bağlı olarak enerji eşitlikleri yazılmış olup performans değişimleri grafikler halinde gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Pompası, Isı Geri Kazanımı, Toprak Kurutucu


124

ULIBTK’ 13 – 263

SPLİT KLİMA İLE DESTEKLENMİŞ BİR TERMOSİFONUN İNCELENMESİ

Arif Sefa CÖMERT 1, Volkan KAYA

2, Halim DİNCER

3, Mecit SİVRİOĞLU

4, Atilla BIYIKOĞLU

5 ve

Nureddin DİNLER 6

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 06570 Maltepe, Ankara [email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

ÖZET

Enerji verimliliği yüksek cihazlara olan talep her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle, az enerji tüketen cihazlar

üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada yaz koşullarında daha az enerjiyle sıcak su elde edebilecek

termosifon sistemi incelenmiştir. Kullanılan termosifon sistemi, klima ile ısı pompalı termosifonun bir araya

getirilmesiyle oluşturulmuştur. Yazın kullanılan klimanın dış ünitesinde normal koşullarda havaya atılan sıcak

hava ile termosifondaki suyun ısıtılması ve bu suyun mahal içinde kullanılmasını sağlamayı hedeflenmiştir. Bu

entegre sistemi uygun hale getirebilmek için öncelikle her bir sistem kendi içinde ele alınmıştır. Daha sonra

entegre sistemin tasarımı yapılmıştır. Sisteme ait hesaplamalar açıklanırken uygulanılan yöntem anlatılmış ve bu

yöntem doğrultusunda sonuçlara ulaşılmıştır. Yapılan hesaplamaların sonuçlarını karşılaştırabilmek için prototip

çalışması yapılmış olup sonuçlar deneysel olarak da elde edilmiştir. Sonuç bölümünde, elde edilen teorik ve

deneysel sonuçlar özetlenmiş, çalışmanın önemli getirileri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Split klima, Termosifon, Isı pompası.

.








125

ULIBTK’ 13 – 284

HERMETİK BİR KOMPRESÖRDEKİ YAĞ DEBİSİNİN DENEYSEL

İNCELENMESİ

Sibel TAŞ* Sertaç ÇADIRCI* Hasan GÜNEŞ*

Kemal SARIOĞLU** ve Hüsnü KERPİÇÇİ**

*İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi

34437 Gümüşsuyu, İstanbul, [email protected], [email protected], [email protected]

** Arçelik A.Ş. Ar-Ge Merkezi, Akışkanlar Mekaniği Grubu, E-5 Yanyol

34950 Tuzla, İstanbul, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmanın amacı buzdolaplarında kullanılan hermetik tip kompresörlerin yağlama sisteminin farklı

devirlerde sağladığı kütlesel yağ debisinin deneysel olarak bulunmasıdır. Piston ve biyel gibi hareketli

kompresör parçalarının yağlanmasını sağlayan krank mili ucundan çıkan debi değerini belirleyici en temel

parametre krank mili devir sayısıdır. Bu çalışmada kütlesel debi değeri, karter içerisindeki yağ sıcaklığına ve

kompresörün çalışma süresine bağlı olarak farklı devir sayılarında ölçülmüştür. Bu inceleme için belirlenen tipte

kompresöre uygun bir deney düzeneği tasarlanmıştır. Deneylerde krank mili üst ucundan çıkan yağın tekrar

kartere dönmesi engellenerek yağ kapalı bir hazne içerisinde toplanmış ve sürekli rejim elde edildikten sonra

belirli bir sürede biriken yağın ağırlığının hassas terazi ile ölçülmesi yoluyla yağın kütlesel debisi hesaplanmıştır.

Krank milini tahrik eden motorun dönme hızı değiştirilerek farklı devir sayılarında yağ debisi ölçümleri

yapılmıştır. Ayrıca, hızlı kamera ve stroboskop ile akış görüntüleme deneyleri yapılarak farklı devir sayılarında

yağın krank mili ucundan çıkış yolu ve öngörülen kompresör parçalarını yağlama etkinliği izlenmiştir. Çalışma

sonucunda uygun bir yağlama için gereken yağ debisinin; devir sayısı ve sıcaklık ile ilişkisi bulunmuş ve

kompresörün uygun çalışma koşulları belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hermetik kompresör, Kütlesel yağ debisi ölçümü, Akış görüntüleme.







126

ULIBTK’ 13 – 289

HAVA-HAVA ISI POMPASININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Şaban TAMDEMİR* ve Ali KILIÇARSLAN**

*T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı –Çorum Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Çorum

[email protected]

** Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Çevreyolu Bulvarı No: 8, 19030 Çorum, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, uygun boyutta bir odaya kurulumu yapılan, soğutucu akışkan olarak R134a’nın kullanıldığı hava-

hava ısı pompası -5°C ile 5°C arasındaki dış hava sıcaklıklarda test edilerek, kompresörün çektiği elektrik

enerjisi, buharlaştırıcı ve yoğuşturucu fanlarının çektiği elektrik enerjisi, ısı pompasının elemanlarının önemli

noktalardaki sıcaklık ve basınçları ölçülmüştür. Deneyler, kontrollü ortam şartlarında üçer kez tekrarlanmıştır.

Deneylerden elde edilen sonuçların analizi, enerji sistemlerinin analizinde en yaygın yöntem olan Engineering

Equation Solver (EES-V9.172-3D) kullanılarak geliştirilen bir bilgisayar programı ile yapılmıştır. Kompresör

çektiği enerji miktarı, iç ünitenin ısıtma kapasitesi, dış ünitenin çevre havasından ısı çekme kapasitesi, ısı

pompası sisteminin ısıtma tesir katsayısı, kompresör giriş ve çıkış basınçlarının dış hava sıcaklığına göre

değişimi incelenmiştir. Dış hava sıcaklığı arttığı zaman, kompresörün çektiği güç’ün arttığı, fakat iç ünitenin

kapasitesinin ve Isıtma Tesir Katsayısının azaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı pompası, Isıtma, Isıtma tesir katsayısı, R134A


127

ULIBTK’ 13 – 332

FARKLI SOĞUTUCU AKIŞKANLAR İÇİN İKİ KADEMELİ SOĞUTMA

ÇEVRİMİNİN TERMODİNAMİK ANALİZİ

Sertaç Samed SEYİTOĞLU ve Ali KILIÇARSLAN*

*Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

19030, Çorum, [email protected]; [email protected]

ÖZET

Buhar sıkıştırmalı soğutma sistemleri, küçük kapasiteli (ev ve ofis klimaları) ve büyük kapasiteli (hastane, otel

iklimlendirme sistemleri veya büyük soğuk hava depoları) olmak üzere birçok yerde kullanılmaktadır. Buhar

sıkıştırmalı soğutma sistemlerinin verimlerini arttırmak ve işletme maliyetlerini azaltabilmek için farklı soğutucu

akışkanlar ve farklı sistemler denenmektedir. Bazı uygulamalarda çok düşük sıcaklıklara soğutmak gerekebilir

ve uygulamanın yapıldığı yerdeki sıcaklık aralığı büyük olabilir. Bu büyük sıcaklık farkı kompresörün veriminin

düşük olmasına neden olur. Bu problemleri ortadan kaldırabilmek için iki kademeli soğutma çevrimleri

kullanılır. Bu çalışmada, iki kademeli buhar sıkıştırmalı bir soğutma sistemi, Termodinamiğin I. ve II. kanununa

göre analizi yapılmıştır. Yoğuşturucu sıcaklığı, buharlaştırıcı sıcaklığı, kompresörlerin izentropik verimleri gibi

parametreler dikkate alınarak iki kademeli soğutma sisteminin soğutma tesir katsayısı, sistem elemanlarında

meydana gelen tersinmezlik miktarları ve sistemin ekserji verimi belirlenmiştir. Bu amaç için geliştirilen

bilgisayar programı, enerji sistemlerinin analizinde yaygın olarak kullanılan Engineering Equation Solver (EES-

V9.172-3D) yardımıyla yapılmıştır. Ayrıca geliştirilen programda aşırı ısıtma ve aşırı soğutma etkileri de

dikkate alınmış ve R600, R290, R152a, R141b gibi soğutucu akışkanlar, iki kademeli soğutma sisteminde

termodinamiğin I. ve II. kanunu açısından birbirleri ile kıyaslanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Soğutma, İki kademeli soğutma, Performans, Ekserji verimi, Tersinmezlik

.


mailto:%[email protected]


128

ULIBTK’ 13 – 355

ARA GENLEŞME UYGULAMASININ İKİ KADEMELİ TRANSKRİTİK CO2

SOĞUTMA ÇEVRİMİNİN PERFORMANSINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Arif Emre ÖZGÜR*, Cemal TOSUN*, Fatih YILMAZ* ve Hilmi Cenk BAYRAKÇI**

*Süleyman Demirel Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

32260 Çünür, Isparta, [email protected]

** Süleyman Demirel Üniversitesi Senirkent Meslek Yüksek Okulu İklimlendirme-Soğutma Böl.

32600 Senirkent, Isparta, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, iki kademeli transkritik CO2 soğutma çevriminin performansına, ara genleşme uygulamasının

(flaş gaz by-pass uygulmasının) etkisi, teorik olarak, incelenmiştir. Çevrimin ara kademe basıncı, gaz soğutucu

basıncı ve buharlaştırıcı sıcaklığı değişken parametreler olarak alınmıştır. Alışılagelmiş iki kademeli çevrim ve

ara genleşme uygulamasının dahil edildiği çevrimlerin termodinamiksel analizi yapılmıştır. Sonuçlar grafiksel

olarak sunulmuştur. Ara genleşme uygulamasının çevrim performansına önemli oranda etki ettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Transkritik, CO2, iki kademe, soğutma, çevrim performansı, flaş-gaz


129

TERMODİNAMİK


130

ULIBTK’ 13 – 008

THERMODYNAMIC PROPERTIES OF 1-HEXYL-3-METHYLİMİDAZOLİUM

BİS(TRİFLLUOROMETHYLSULFONYL)İMİDE AT HİGH STATE PARAMETERS

Rena Hamidova a, Stefanie Zepik

b, Hannes Schmidt

b, Ismail Kul

c,

Javid Safarov a,b,d

, Astan Shahverdiyev a, Egon Hassel

b

a Department of Heat and Refrigeration Techniques, Azerbaijan Technical University, H. Javid Avn. 25,

AZ1073 Baku, Azerbaijan. b Institute of Technical Thermodynamics, University of Rostock, Albert-Einstein-Str. 2, D-18059 Rostock,

Germany. c Department of Chemistry and Biochemistry, Widener University, One University Place, Chester, PA 19013,

USA. d FVTR GmbH, Joachim-Jungius-Str. 9, D-18059 Rostock, Germany.

[email protected]; [email protected];


ABSTRACT

An ionic liquid (ILs) is a salt in the liquid state in the room temperature. ILs are claimed to be useful as heat

transfer fluids in solar heating and absorption refrigerating systems. (p,ρ,T) data of ionic liquid 1-hexyl-3-

methylimidazolium bis(triflluoromethylsulonyl)imide [HMIM][NTf2] at T=(273.15 to 413.15) K and pressures

up to p=140 MPa are reported with an estimated experimental relative combined standard uncertainty of Δρ/ρ=

±(0.01 to 0.08) % in density. The measurements were carried out with a newly constructed Anton-Paar DMA

HPM vibration-tube densimeter. An empiric equation of state for fitting of the (p,ρ,T) data of [HMIM][NTf2] has

been developed as a function of pressure and temperature. This equation was used for the calculation of the

thermophysical properties of IL, such as isothermal compressibility, isobaric thermal expansibility, differences in

isobaric and isochoric heat capacities, thermal pressure coefficient, internal pressure, isobaric and isochoric heat

capacities, speed of sound and isentropic expansibility.



131

ULIBTK’ 13 – 012

CO2 SOLUBILITY IN IONIC LIQUID [HMIM][NTF2] AT HIGH PRESSURES

AND VARIOUS TEMPERATURES

Rena Hamidova a, Martin Stephan

b, Norbert Schmotz

b,

Ismail Kul d, Javid Safarov

a,b,c, Astan Shahverdiyev

a, Egon Hassel

b

aDepartment of Heat and Refrigeration Techniques, Azerbaijan Technical University, H. Javid Avn. 25, AZ1073

Baku, Azerbaijan. bInstitute of Technical Thermodynamics, University of Rostock, Albert-Einstein-Str. 2, D-18059 Rostock,

Germany. c FVTR GmbH, Joachim-Jungius-Str. 9, D-18059 Rostock, Germany.

d Department of Chemistry and Biochemistry, Widener University, One University Place, Chester, PA 19013,

USA.



ABSTRACT

Ionic liquids (ILs) are regarded as environmentally-benign solvents due to their immeasurably low vapor

pressure. They are claimed to be useful as heat transfer fluids in solar heating and absorption refrigerating

systems. Recently, significant progress has been made in the application of ILs as alternative solvents for CO2

capture due to their unique properties, a broad range of liquid temperatures, excellent thermal and chemical

stabilities and selective dissolution of certain organic and inorganic materials. The prediction of gas solubility in

ILs is a fundamental step toward the development of simulation tools to aid in the process calculations prior to

industrial applications.

In this work, we present the high pressure solubility of CO2 in 1-Hexyl-3-methylimidazolium

bis((trifluoromethyl)sulfonyl)imide [HMIM][NTf2] at various temperatures, which were performed in a stainless

steel measuring cell using the isochoric method. Using the experimental solubility values the Henry’s constant,

the free energy of solvation ΔsolG, enthalpy of solvation ΔsolH, entropy of solvation ΔsolS and heat capacity of

solvation Δsolcp were calculated at various temperatures T.



132

ULIBTK’ 13 – 015

SOĞUTUCU AKIŞKANLARIN TERMOFİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN

KARŞILAŞTIRILMALI ANALİZİ

Ünal ÇAMDALI ve Erhan TUNÇEL

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fak. Makina Müh. Bölümü, Ulus 06030 Ankara,

[email protected]

ÖZET

Bu çalışmada R12, R22, R134a, R404a ve R502 akışkanların bazı termofiziksel özelliklerinin hesaplanması için

geliştirilen denklemlerin katsayıları elde edilmiştir. Bu katsayıların elde edilmesiyle söz konusu akışkanların

özelliklerinin literatürde verilen sıcaklık aralıklarından daha geniş bir aralık için hesap edilmesi mümkün hale

gelmiştir. Bu bağlamda akışkanların doyma basınçları, doymuş sıvı özgül hacimleri, doymuş sıvı, doymuş buhar

ve kızgın buhar özgül entalpileri, doymuş sıvı ve doymuş buhar özgül entropileri Abou-Ziyan tarafından elde

edilen denklemler kullanılarak; kızgın buhar özgül entropi değerleri ise Ayyıldız tarafından verilen denklem

kullanılarak elde edilmiştir.

Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı akışkanların söz konusu termofiziksel özelliklerinin daha geniş bir

sıcaklık aralığında hesaplanmasına imkan veren denklem katsayılarının elde edilmesi ile yukarıdaki çalışmalarda

bulunmayan R410a soğutucu akışkanın termofiziksel özelliklerinin hesaplanmasına olanak sağlayan katsayıların

eğri uydurma yöntemi kullanılarak elde edilmesidir.

Katsayıların elde edilmesi için önce ASHRAE soğutucu akışkan tabloları Excel tablolarına dönüştürülmüştür. Bu

işlem için Solvay Fluor firmasının geliştirdiği RefCalc Excel eklentisinden faydalanılmıştır. Bu tablolardaki

değerler ve elde edilen hal denklemleri MATLAB programının Eğri Uydurma Aracına (Curve Fitting Toolbox)

parametre olarak girilmiştir. Eğri uydurma işlemi tamamlandıktan sonra denklemlerdeki katsayılar R12, R22,

R134a, R404a, R410a ve R502 için elde edilmiştir.

Katsayılar elde edildikten sonra denklemler yardımıyla söz konusu akışkanların söz konusu özellikleri

hesaplanmıştır. Elde edilen değerler incelendiğinde de hesaplanan değerler ile ASHRAE tablolarındaki değerler

karşılaştırılmış ve bu noktada yeterli bir uyum olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Soğutucu Akışkanlar, Termofiziksel özellikler, Termodinamik


133

ULIBTK’ 13 – 028

DÜŞÜK HAVA GİRİŞ HIZIYLA BALIĞIN KURUTMA DAVRANIŞININ

DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

1*

Uzm. Murat ERDEM, 2Prof. Dr. Yasin VAROL,

3Prof. Dr. Fethi KAMIŞLI,

4Doç. Dr. Hakan F. ÖZTOP,

5Öğr. Gör. Beşir KOK

1Fırat Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Elektrik ve Enerji Bölümü

23119 Merkez, Elazığ, [email protected] 2Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü

23119 Elazığ, [email protected] 3Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü

23119 Elazığ, [email protected] 4Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

23119 Elazığ, [email protected] 5Fırat Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Elektrik ve Enerji Bölümü

23119 Elazığ, [email protected]

ÖZET

Bu çalışma, kare karşıt-kesitli kurutma kanalı dıştan yalıtılmış bir kurutucuda sabit hava giriş hızında (düşük

hızda) ve farklı hava giriş sıcaklıklarında balığın kuruma davranışı deneysel olarak incelenmesini kapsamaktadır.

Deneylerde nem kaybı, balığın iç sıcaklık değişimi ve kuruma hızının zamana göre değişim grafikleri elde

edilmiştir. Kullanılan hava hızı 0.5 m/s iken, giriş sıcaklık değerleri 38, 46 ve 53 oC olarak seçildi. Balığın

başlangıç nem içeriği %75 olarak belirlendi ve %20’ye düşürülmesi hedeflendi. Deneylerde ortalama 200g

ağırlığındaki balıklar kullanıldı.

Anahtar Kelimeler: Kurutma, Balık kurutma, Tepsili kurutucu



134

ULIBTK’ 13 – 037

KONDANSER KANAL BOYUTLARININ HAVADA BULUNAN SU BUHARININ

YOĞUŞMASINA ETKİLERİNİN DENEYSEL ARAŞTIRILMASI

Burhan GÜL , Hojin AHN*, Yavuz ŞAHİN

**, Onur HARTOKA

*Yeditepe Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü,

Telefon: (216) 578 0000/3773, Faks: (216) 578 0400, e-mail: [email protected]

**Arçelik A.Ş. Araştırma ve Geliştirme Merkezi Tuzla 34950 İstanbul

Telefon: (216) 585 84 57, Faks: (216) 423 30 45

ÖZET

Nemli havanın çapraz akışlı hava soğutmalı plaka tipli kondanser kanalında yoğuşması deneysel olarak

araştırılmıştır. Su buharı ile çeşitli diğer gazların karışımı olarak değerlendirilebilecek nemli havanın yoğuşması

sırasında ortaya çıkan gizli ısı, sıcaklık, bağıl nem ve soğutucu havanın debisinin bir fonksiyonu olarak

incelenmiş, ilk sonuçlar, 70° C sıcaklıkta %80, 85 ve 90 bağıl nem değerlerlerinde elde edilmiştir. En önemli

sonuç olarak, soğutucu havasının debisinin artmasıyla yoğuşma veriminin azalması tespit edilmiştir. Sabit

soğutma debi değerleri için hava-buhar karışımında giriş nem değeri arttıkça yoğuşma veriminin de arttığı

belirlenmiştir. Hava-su buharı karışımında debi artışının yoğuşma verimi üzerinde sınırlı etkiye sahip olduğu

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Yoğuşma, Kondanser Kanalı, Hava-Buhar Karışımı.



135

ULIBTK’ 13 – 047

TURBOJET MOTORUNUN SONLU ZAMAN TERMODİNAMİĞİ İLE

EKOLOJİK OPTİMİZASYONU

Tayfun TANBAY*, Ahmet DURMAYAZ* ve Oğuz Salim SÖĞÜT**

* İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, 34469 Maslak, İstanbul,


** İstanbul Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi,

34469 Maslak, İstanbul, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada bir turbojet motorunun ekolojik optimizasyonu sonlu zaman termodinamiğinden faydalanılarak

gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla teorik model olarak tersinmez bir jet çevrimi dikkate alınmıştır. Turbofan ve

turbojet gibi uçak motorlarının ekolojik optimizasyonunu gerçekleştirebilmek üzere tanımlanmış bir amaç

fonksiyonu olan “jet motorları için ekolojik performans katsayısı”nın, bir turbojet motorunun ana dizayn

parametreleri olan kompresör basınç oranı ve türbin giriş sıcaklığı ile ve ayrıca çalışma koşulu olan uçuş hızı ile

değişimleri irdelenmiştir. Bu dizayn parametrelerinin ve çalışma koşulunun optimum değerleri ve ekolojik

performans katsayısının bu optimum değerlere karşılık gelen maksimum değerleri sayısal olarak belirlenmiştir.

Bu çalışmada, mukayese amacıyla ayrıca turbojet motoru için “toplam verim” ve “özgül tepki kuvveti” de ilave

amaç fonksiyonları olarak kullanılarak aynı parametrelerle optimizasyon hesaplamaları yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Ekolojik optimizasyon, Ekolojik performans katsayısı, Turbojet motoru, Sonlu zaman

termodinamiği.


136

ULIBTK’ 13 – 051

ARAÇ AYDINLATMA SİSTEMLERİNDEKİ YOĞUŞMA PROBLEMİ ANALİZİ VE

TASARIM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bayram Ali GÖRÜR*,** , Recep YAMANKARADENİZ*** , Erhan PULAT***

*Magnetti Marelli MAKO Elektrik San. ve Tic. A.Ş., Organize San.Böl. Yeşil Cad. No: 28, 16159, Nilüfer,

BURSA, [email protected]

**Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı 16059, Görükle, BURSA,

***Uludağ Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü,

16059, Görükle, BURSA, [email protected], [email protected]

ÖZET

Doğal bir olay olan yoğuşma araç dış aydınlatma ürünleri gibi yüksek sıcaklığın ve düşük hava sirkülasyonunun

olduğu kapalı hacimlerde büyük risk oluşturmaktadır. Yağışlı ve nemli havalarda lens yüzey sıcaklığının far

içindeki havanın doyma sıcaklığının altına düşmesi ile birlikte iç ortamdaki su buharı lens üzerinde yoğuşmaya

başlamaktadır. Hava sirkülasyonunun az olduğu bölgelerde yoğuşan su buharı tekrar buharlaştırılamadığı

takdirde oluşan yoğuşma far içinde kalıcı olmakta ve kalite problemi olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle

tasarım aşamasında yoğuşma olayı için yapılacak CFD analizleri büyük önem arz etmektedir. Bu hedefler

doğrultusunda ANSYS CFX 12.1 kullanılarak yoğuşma problemi için uygun analiz modeli geliştirilmiştir.

Geliştirilen metot Automotive Lighting Rearlamp Italy (ALRI) fabrikasında prototip üzerinde yapılan testlerin

sonuçları ile karşılaştırılmış ve uyumluluk gözlenmiştir. Çalışmanın son basamağı olarak da stop lambası

üzerinde yoğuşma simülasyonu gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Otomotiv aydınlatma, Yoğuşma, Bilgisayar destekli analiz, Tasarım



137

ULIBTK’ 13 – 094

META - SEZGİSEL ALGORİTMALARLA GİBBS SERBEST ENERJİ

MİNİMİZASYONU

Oğuz Emrah Turgut* ve Mustafa Turhan Çoban**



**Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Gibbs serbest enerjisi minimizasyonu gazlaştırma, yakıt pili teknolojisi ve roket teknolojilerinin

modellenmesinde rol oynayan önemli bir prosestir. Bu minimizasyon probleminde hesaplamalar,

termodinamik model fonksiyonunun doğrusal olmama durumundan dolayı fazlayısıyla yorucu ve

karmaşıktır. Bugüne kadar bu problemin çözümü için birçok algoritma önerilmiştir. Fakat çözüm için az

sayıda stokastik yönteme başvurulmuştur. Stokastik optimizasyon hedef fonksiyonun çözümü için raslantısal

sayılara ihtiyaç duyar ve yöntemin gradyan temelli olmamasından dolayı çözüm genellikle hedeflenen değere

ulaşır. Bu çalışmada stokastik algoritmalar (Armoni arama, Yapay arı kolonisi algoritması, Simpleks

algoritması) hibritleştirilerek yeni bir algoritma elde edilmiştir. Ardından elde edilen algoritma Gibbs serbest

enerjisinin minimizasyonunda kullanılmıştır. Elde edilen veriler, NASA optimizasyonu adı verilen ve Gibbs

serbest enerjisini minimize etmek için kullanılan bir fonksiyon ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar

sonucunda iki optimizasyon algoritmasının benzer sonuçlar verdiği ve stokastik yöntemlerin bu çeşit

fonksiyonların minimizasyon prosesinde kullanılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Gibbs serbest enerjisi minimizasyonu, Armoni arama, Meta-sezgisel algoritmalar




138

ULIBTK’ 13 – 097

ÇATALAĞZI TERMİK ELEKTRİK SANTRALİNİN BİRLEŞİK ISI GÜÇ

SİSTEMİNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ - TERMODİNAMİK ANALİZ

1 Halil İbrahim TOPAL

*,

2 Mehmet KOPAÇ,

3 Mustafa EYRİBOYUN,

4 Erdal TEKİN

Bülent Ecevit Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 67100 ZONGULDAK [email protected];

[email protected];

[email protected] ;

[email protected]

ÖZET

Elektrik üretimi için tasarlanmış geleneksel kömür yanmalı güç üretim santrallerinde yakıt enerjisinin yaklaşık

1/3’ü faydalı enerjiye dönüştürülebilirken diğer kısmı baca gazı ve yoğuşturucuda çevreye atılmaktadır.

Termodinamik çevrim gereği atılmak zorunda olunan bu enerjiyi, santrali birleşik ısı güç üretim sistemine

dönüştürerek azaltmak mümkündür.

Bu çalışmada Çatalağzı Termik Elektrik Santralinde yoğuşturucudan çevreye atılan ısı miktarını azaltmak için

santral birleşik ısı güç santraline dönüştürülmüştür. Buhar türbinin dört farklı ara buhar alma yerinden buhar

çekilerek dört farklı model geliştirilmiş, en verimli buhar alma yeri tespit edilmiş ve elde edilen ısı ile bölgesel

ısıtmanın yapılabilirliği tartışılmıştır. Ara buhar oranı 0 ile 0.5 arasında 0.05 miktarında artırılarak her durum

için termodinamik analiz yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda türbin çıkışına yaklaşıldıkça elektrik

üretiminde daha az kaybın meydana geldiği, yoğuşturucudan çevreye daha az miktarda enerji atıldığı tespit

edilmiştir. Bölgesel ısıtma yapmak için en uygun yerin santralin enerjiden yararlanma oranının en yüksek yapan

ara buhar alma yeri olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kojenerasyon, Bölgesel ısıtma, Enerji verimliliği





139

ULIBTK’ 13 – 117

PARABOLİK YANSITICILI GÜNEŞ KOLEKTÖRLERİNDE

BİR VE İKİ BOYUTLU ENERJİ ANALİZİ

Halil TUZCU* ve Hüseyin GÜNERHAN**





ÖZET

Parabolik yansıtıcı yüzeye sahip ve güneş ışınlarını belirli bir doğrultuda yoğunlaştıran güneş kolektörleri ile

ısıtma işleminde kullanılan akışkanların yüksek sıcaklık değerlerine ulaşması sağlanabilmektedir. Bu çalışmada,

parabolik yansıtıcılı güneş kolektörleri ile ilgili genel bilgilere ve parabolik güneş kolektörlerinde enerjinin

belirli bir doğrultuda yoğunlaştırılması sayesinde akışkana geçen ısı transferine ait “enerji analizi” bilgilerine yer

verilmiştir. Enerji analizi iki boyutlu olarak ele alınmıştır ve bir boyutlu enerji analizi ile kıyaslamalara da yer

verilmiştir. Enerji analizinin oluşturulmasında sistemin ısıl direnç modeli kullanılmıştır. Güneş ışınımı, ısı

transferi eşitlikleri ve ısı kayıpları üzerine de bilgiler verilmiştir. Isı toplayıcısı olarak da bilinen parabolik

yansıtıcılı kolektörlere ait termodinamik denklemleri de bu çalışma kapsamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Parabolik yansıtıcı, güneş kolektörü, bir ve iki boyutlu enerji analizi


140

ULIBTK’ 13 – 127

MİKRODALGA İLE ISLAK VİYOLÜN KURUTULABİLİRLİĞİNİN DENEYSEL

OLARAK BELİRLENMESİ

Mustafa GÖLCÜ 1*

, Fatih ŞEN 2

1*Pamukkale Ün., Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü

20020 Kınıklı, Denizli, [email protected] 2Pamukkale Ün., Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü


ÖZET

Yumurta kolisi (viyol) imalatının en önemli süreçlerinden biri kurutma işlemidir. Viyol hamuru kalıplara

döküldükten sonra yapısında bulunan su moleküllerini yok etmek için kurutma işlemi gerçekleştirilmektedir.

Endüstride viyol kurutma işlemi geleneksel kurutma sistemleri ile yapılmaktadır. Yapılan bu çalışmada ise özel

olarak tasarlanıp imal edilmiş, prototip konveyörlü Mikrodalga kurutma fırın sistemi kullanılarak ıslak viyolün

kurutma deneyleri yapılmıştır. Deneyler sonucunda, magnetron gücünün artmasıyla nem oranının düştüğü,

dolayısıyla viyolün kurutma süresinin azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Mikrodalga, Viyol, Kurutma




141

ULIBTK’ 13 – 146

POLYESTER İPLİK KURUTMA İŞLEMİNİN ENERJİ VE EKSERJİ ANALİZİ

Ahmet Erhan AKAN* ve Uğur AKYOL**

* Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Meslek Yüksekokulu Makine Programı

59860 Çorlu, Tekirdağ, [email protected]

** Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

59860 Çorlu, Tekirdağ, [email protected]

ÖZET

Günümüzde sürekli artan enerji ihtiyaçları nedeniyle mevcut enerji kaynaklarının daha verimli bir şekilde

kullanılması kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu nedenle mühendislik sistemlerinin verimlilikleri konusunda yapılan

araştırmalar oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışmada basınçlı sıcak hava ile farklı kurutma şartları altında

kurutma işlemine tabi tutulan polyester iplik bobinleri için enerji ve ekserji analizleri yapılarak enerji ve ekserji

verimliliği bakımından en uygun kurutma koşulu belirlenmiştir. Kurutma işlemi 80oC, 90

oC ve 100

oC olmak

üzere üç farklı sıcaklık ile 1bar, 2bar ve 3bar olmak üzere üç farklı basınç şartları altında sabit 500m3/h hava

debisinde gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Enerji, Ekserji, Kurutma, Polyester, Verimlilik.




142

ULIBTK’ 13 – 153

SOLVENT VAKUMLU BUHARLI KURUTMA FIRINI TASARIM VE AKIŞ

ANALİZİ

Ahmet AYDIN, Tahsin ENGİN*, Halil MUMCU

Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Telefon: (264) 295 5859 Faks: (264) 295 5859, e-mail: [email protected]

ÖZET

Transformatörler, birincil enerjiden ikincil enerjiye transferi boyunca yüksek gerilime dayanabilmeleri gerekir.

Bu amaç için yalıtım malzemesi gerekmektedir. Transformatör yalıtım malzemesinin kalitesi, transformatör

verimi, elektrik direnci, öz direnç, yalıtım malzemesinin dayanıklılığı için önemlidir. Yalıtım malzemesi oda

sıcaklığında ağırlığının %8-10`u kadar nem içeren selüloz, higroskopik bir malzeme olduğu için yağ tipi

transformatörlerde kullanılır. Bu nedenle yalıtım malzemesinin özelliklerini koruması açısından nemin

giderilmesi gerekir. Geleneksel kurutma prosesleri enerji ve verim açısından kullanışlı olmadığı görülmüştür.

Bundan dolayı buhar kurutma prosesi geliştirilmiştir. Bu çalışmada solvent kullanılan verimli buharlı kurutma

fırını için termal analitik hesaplama ve CFD (uygulamalı akışkanlar mekaniği) analizi üzerine çalışılmıştır. Aynı

zamanda buharlı kurutma fırını için fan tasarımı ve CFD analizi yapılmıştır. Son olarak bu analitik hesaplamalar

CFD ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Solvent, Solvent Buharlı Kurutma, Vakumlu Kurutma



143

ULIBTK’ 13 – 162

ENERJİ SANTRALLARINDA ORGANİK RANKİNE ÇEVRİMİ KULLANARAK

ATIK ISININ GERİ KAZANIMI

Sergej PULYAEV*, Ozan AKGÖZ

* ve Barbaros ÇETİN

**

*Steag Ensida Energy Services Ltd. Ahmet Mithat Efendi Sok. 334 06880 Çankaya, Ankara,

[email protected], [email protected] 2İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06800 Bilkent, Ankara, [email protected]

ÖZET

Organik Rankine çevrimi, düşük sıcaklık aralıklarında, akışkan olarak su yerine organik akışkanların kullanıldığı

güç üretim sistemidir. Sıcaklığın düşük olduğu ısı geri kazanım uygulamaları için uygun olan Organik Rankine

Çevrimleri, enerji santrallerinde atık ısılardan ilave elektrik üretimi için kullanılabilir. Santralde kayıp olan

eşanjör vasıtası ile organik akışkana aktarılarak çevrimin güç üretmesi sağlanabilir. Bu çalışma kapsamında

Bilkent Üniversitesi kampüsünde bulunan BilEnerji kombine çevrim santralında doğalgazın basınçlandırılıp

türbine gönderilmesi sürecinde ortaya çıkan atık ısıdan organik Rankine çevrimi kullanılarak elektrik

üretilmesinin termodinamik analizi yapılmıştır. Organik Rankine çevriminin termodinamik incelemesi Steag

GmBH firması tarafından geliştirilen EBSILON® Professional yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu

çalışmada R245FA akışkanı kullanılarak sub-kritik çevrim ve R236FA akışkanı kullanılarak süper-kritik çevrim

simülasyonları yapılmıştır. Akışkanların termodinamik özellikleri EBSILON yazılımına bütünleşik olan Refprop

(NIST) denklemleri kullanılarak hesaplanmıştır. İki farklı akışkan için çevrimin güç çıktısı farklı türbin giriş

basınçları ve farklı kondenser sıcaklıkları için hesaplanmıştır. Süper-kritik çevrim ile sub-kritik çevrime kıyasla

%39 daha fazla güç üretilebileceği belirlenmiştir. Ayrıca bu çalışma ile EBSILON gibi modern termodinamik

yazılımlarının çevrim tasarımında nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceği gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Organik Rankine Çevrimi, EBSILON® Professional yazılımı


144

ULIBTK’ 13 – 185

ÇAYIRHAN TERMİK SANTRALİNİN EKSERJİ VE EKONOMİK ANALİZİ

Ahmet COŞKUN*, Çağlar GEREDELİOĞLU*, Ali BOLATTÜRK* ve Mustafa Yasin GÖKASLAN*

*Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

32260 Isparta, [email protected], [email protected], [email protected],

[email protected]

ÖZET

Birincil enerji kaynakları bakımından fazla zengin olmayan ülkemizde, arz güvenliğinin sağlanmış olduğu

linyitlerin kullanımıyla enerji üretimi sağlanmaktadır. Üretilen enerjinin dağılımında büyük pay sahibi olan

termik santrallerin belirli iyileştirmeler yapılarak verimlerinin arttırılması ve kayıplarının en aza indirilmesinin

tasarruf sağlayacağı bir gerçektir. Bunun sonucu olarak, bu çalışmalarla enerji sorununun çözümünde önemli

adımlar atılmış olacaktır.

Bu çalışmada, Türkiye’de faaliyet gösteren Çayırhan termik santralinin ekserji ve termoekonomik analizleri

yapılmıştır. Termik santralin her bir ünitesinin giriş ve çıkış noktalarının termodinamik özellikleri EES paket

programı yardımıyla belirlenmiştir. Elde edilen termodinamik özellikler yardımıyla termik santralin ısıl ve ikinci

yasa verimleri sırasıyla %38 ve %53 olarak bulunmuştur. Termik santralde en fazla ekserji kayıpları sırasıyla;

kazan, türbin grupları, kondenser, ısıtıcı grup ve pompa gruplarında meydana gelmektedir. En fazla ekserji kaybı

maliyetleri sırasıyla kazan, türbin grubu ve kondenserde görülmektedir. Ekserjoekonomik faktörler

incelendiğinde en yüksek faktör türbin grubu için hesaplanmıştır. Türbin grubunu sırasıyla kazan ve kondenser

tahliye pompası izlemektedir.

Anahtar Kelimeler: Ekserji, Termik santral, Ekserjoekonomik, Verim.






145

ULIBTK’ 13 – 232

HAVA AKIŞKANLI GÜNEŞ KOLLEKTÖRLERİNDE PERFORMANSA ETKİ EDEN

PARAMETRELERİN DENEYSEL İNCELENMESİ

İsmail ATA* ve Adem ACIR**

*Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 06500 Teknikokullar, Ankara, [email protected]

** Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü,

06500 Teknikokullar, Ankara, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, hava akışkanlı bir güneş kolektöründe verime etki eden parametrelerin incelenmesi amacıyla

değişik geometrilere sahip türbülatörler yerleştirilmiş bir kolektör tasarlanmıştır. Yeni tasarlanan hava akışkanlı

güneş kolektörü, hem içersinde türbülatörler bulunan (Model I) hem de içi boş düz bir boru (Model II) şeklinde

tasarlanarak her iki durum için ölçümler alınmıştır. Deneyler Kayseri ili şartlarında Eylül ayında saat 10.00 ile

16.00 zaman dilimleri arasında yapılmıştır. Deney ölçüm değerlerine göre kolektörlerin enerji ve ekserji

verimleri hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda Model I kolektörünün enerji ve ekserji verimleri

Model I kolektörüne göre daha büyük olduğu görülmüştür. Güneş ışınım değerinin maksimum olduğu saat 12:00

de, Model I kolektörünün enerji ve ekserji verimleri % 27,25 ve % 13,87 olurken Model II’in verimleri ise %

16,70 ve % 5,51 olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Havalı Güneş Kollektörleri, Güneş Enerjisi, Türbülatör.


146

ULIBTK’ 13 – 234

AKIŞKAN YATAKLI BİR KURUTUCUDA ENERJİ VE EKSERJİ AÇISINDAN BİR

TERMODİNAMİK ANALİZ

Emrah ÖZAHİ* ve Hacımurat DEMİR

**

* Gaziantep Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

27310 Gaziantep, [email protected] **

Aksaray Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

68100 Aksaray, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, yığın tip bir akışkan yataklı kurutucu sisteminin enerji ve ekserji analizi sunulmuştur. Yığın tip

akışkan yataklı bir kurutucuda, kurutucu hava ve kurutulacak malzemenin termodinamik analizi için orijinal bir

model önerilmiştir. Oluşturulan model, kurutucu kolonun termodinamik analizi için iki farklı sistemi; kurutucu

hava için açık sistemi, kurutulacak malzeme içinse kapalı sistemi önermektedir. Bu yüzden önerilen model

mevcut literatüre orijinal bir yaklaşım sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Akışkan yataklı kurutucu, Termodinamik analiz, Enerji verimi, Ekserji verimi, Kurutucu

hava, Kurutma süresi


147

ULIBTK’ 13 – 285

DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜNDE ATIK ISININ ORGANİK RANKİNE ÇEVRİMİ İLE

KULLANILABİLİRLİĞİ VE EKSERJİSİ

Abdulkadir KURBANOĞLU*, ** Hüseyin YAĞLI, Cuma KARAKUŞ ***, Ali KOÇ****, Ertuğrul

BALTACIĞLU*****

MKU, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Eski Havaalanı/İskenderun, HATAY

* YL öğrencisi,

** Arş.Gör.,

***Yrd.Doç.Dr.,

**** ve ***** Prof.Dr.

[email protected], [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, bir demir-çelik üretim tesisinde tav fırınında açığa çıkan yüksek sıcaklıktaki (700oC - 750

oC)

egzoz gazlarının reküperatör çıkışından sonraki atık ısı geri dönüştürülebilirliği incelenmiştir. Atık gaz

sıcaklığının düzgün rejimli olup olmadığı irdelenmiş, elde edilen veriler ve analizlerin ışığında hesaplamalar

yapılarak yeni bir organik Rankine çevrimi ile sistemde bulunan atık ısıdan elektrik üretimi araştırılmış ve

ekserji analizleri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Demir ve çelik, Atık ısı, Tav fırını, Organik Rankine çevrimi






148

ULIBTK’ 13 – 295

HERMETİK BİR KOMPRESÖRDEKİ YAĞ DEBİSİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

Mustafa ÖZSİPAHİ* Sertaç ÇADIRCI* ve Hasan GÜNEŞ*

Kemal SARIOĞLU** ve Hüsnü KERPİÇÇİ**

*İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi

34437 Gümüşsuyu, İstanbul, [email protected], [email protected], [email protected]

** Arçelik A.Ş. Ar-Ge Merkezi, Akışkanlar Mekaniği Grubu, E-5 Yanyol

34950 Tuzla, İstanbul, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmanın amacı buzdolaplarında kullanılan hermetik kompresörlerin yağlama sistemindeki yağlayıcı (yağ)

–soğutkan iki fazlı akışına etki eden parametrelerin sayısal modelleme ile incelenmesidir. Kompresör muhafazası

içinde biriken yağ, krank milinin yağ emme bölgesine açılmış asimetrik bir delikten dönme hareketi ile

merkezkaç kuvvet etkisi altında yukarıya doğru taşınır ve krank milinin dış-yüzeyinde açılmış olan helisel bir

kanal üzerinden yağ filmi halinde tırmanır. Bu yağ filmi, krank mili çıkışına doğru yönlendirilerek soğutucu

akışkan içerisinde savrularak piston başta olmak üzere yatakların yağlanmasında kullanılır. Yağ hava ile

çözünmeyen bir karışım oluşturmaktadır bu nedenle çalışmada ayrı fazların bir arada bulunmasına izin veren

akışkan hacmi “Volume of Fluid” (VoF) yaklaşımı iki fazlı akış modeli olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada

krank mili devir sayısı, yağ viskozitesi ve yağ-soğutkan arasındaki yüzey gerilmesinin etkileri sayısal olarak

incelenmiştir. Artan devir sayısı ile krank mili ucundan savrulan kütlesel yağ debisi artmaktadır. Yağ viskozitesi

arttıkça, krank mili ucundan çıkan kütlesel debi azalmaktadır. Ayrıca, yağ karteri içindeki basınç çalkantıların

spektrumu belirlenmiş olup, ileriki aşamalarda kompresör ses seviyesine etkisi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Hermetik kompresör, Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD), Volume of Fluid (VoF),

İki fazlı akış.







149

ULIBTK’ 13 – 298

SİLİNDİRİK BİR SOĞU DEPOLAMA TANKINDA BUZ OLUŞUMUNUN


Gökhan GÜNHAN, Ahmet FERTELLI, Ertan BUYRUK

Cumhuriyet Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Sivas

e-posta: [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, içerisinde su bulunan silindirik bir soğu depolama tankına yerleştirilen farklı çaplardaki

silindirlerin buz oluşumuna etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla FLUENT paket programı

yardımıyla akış alanının sayısal çözümü zamana bağlı olarak elde edilerek, sıcaklık değişimi, hız vektörü ve buz

oluşumu görselleştirilmiştir. Tank içerisindeki su sıcaklığı 0C ve 8C ve silindir yüzey sıcaklığı -10C kabul

edilerek, farklı modeller için, Ab/As oranı (Buz alanı / kesit alanı) , sıcaklık dağılımı ve sıvı oranları elde

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, Enerji Depolama, Faz Değişimi





150

ULIBTK’ 13 – 328

NANO KATKILI YENİ NESİL FAZ DEĞİŞTİREN MADDELERİN

ERİME/KATILAŞMA ÇEVRİMİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Ali Taşkıran a, Hakan F. Öztop

b, Ahmet Koca

c, Yasin Varol

d, Memet Şekerci

e

aFırat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, 23119, Elazığ, [email protected] bFırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ, [email protected]

cFırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ,

[email protected] dFırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü, 23119, Elazığ, [email protected]

eFırat Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 23119, Elazığ, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, ucuz fakat ısıl iletkenlikleri iyi olmayan FDM’lerin içerisine belirli oranlarda nanoparçacık

katılarak termofiziksel özelliklerinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. FDM olarak miristik asit ve tiyosinamin

kullanarak %90 - %10 kütlesel oranlarında ötektik bir karışım elde edilmiştir. Isıl iletkenliği artırmak için ise

nanoparçacık olarak %1 oranında bakıroksit kütlesel olarak ilave edilerek yeni bir nano katkılı ötektik karışım

hazırlanmıştır. Hazırlanan bu numuneler, tasarlanan bir ısı değiştirgecinde test edilerek erime/katılaşma çevrimi

yapılmıştır. Deneysel sonuçlar, erime ve katılaşma zamanının NPKFDM’nin ötektik FDM’ye göre, sırasıyla %56

ve %27 oranında azaldığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Nanoparçacık, FDM, Termal Enerji Depolama

mailto:[email protected];[email protected];[email protected]



151

ULIBTK’ 13 – 352

CH4/H2/N2 KOMPOZİT GAZ YAKITININ TÜRBÜLANSLI DİFÜZYON ALEVİNİN

MODELLENMESİ

Bilal SUNGUR ve Bahattin TOPALOĞLU

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada CH4/H2/N2 kompozit gaz yakıtının ön karışımsız türbülanslı difüzyon alevinin iki boyutlu eksenel

simetrik şartlarda yakıt konsantrasyonları değiştirilerek nümerik modelleme yapılmıştır ve yakıt

konsantrasyonlardaki bu değişimlerin alev boyu, alev sıcaklığı gibi parametrelere olan etkisi araştırılmıştır.

Hesaplamalı akışkanlar dinamiği programı olarak Fluent kullanılmıştır. Türbülansın modellenmesinde standart

k-ε model, yanmanın modellenmesinde ön karışımsız (non-premixed) model kullanılmıştır. Hesaplamalar

radyasyonlu ve radyasyonsuz olarak iki ayrı durumda yapılmıştır. Kimya ve türbülansın etkileşimi olasılık

yoğunluk fonksiyonu (PDF) ile program tarafından hesaba katılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yanmanın Modellenmesi; Kompozit Yakıtlar; Difüzyon Alevi


152

YAKITLAR VE YANMA


153

ULIBTK’ 13 – 001

ALTERNATİF GAZ YAKITLARIN BUJİ ATEŞLEMELİ MOTORLARDA

KULLANIMININ EKSEJİ ANALİZİ

İsmet SEZER* ve Atilla BİLGİN

**

*Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

29100 Bağlarbaşı, Gümüşhane, [email protected] **

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

61080 Merkez, Trabzon, [email protected]

ÖZET

Sunulan çalışmada alternatif gaz yakıtların buji ateşlemeli motorlarda kullanımı ekserji analiziyle incelenmiştir.

Bu amaçla sanki boyutlu iki bölgeli bir çevrim modeli kullanılmıştır. Çevrim modelinde yanma işlemi

türbülanslı alev yayılması yaklaşımına göre modellenmiştir. Ekserji analizini gerçekleştirmek için çevrim

modeline termodinamiğin ikinci kanunuyla ilgili yaklaşımlar uygulanmıştır. Ekseji analizinde ısı, iş ve egzozla

transfer edilen ekserjiler, tersinmezlikler, yakıt kimyasal ekserjisi, termo-mekanik ekserji ve toplam ekserji gibi

büyüklükler belirlenmiştir. Ayrıca, yakıt ekserjisinin dağılımı ile 1. ve 2. Kanun verimleri hesaplanmıştır.

Böylece, doğalgaz (NG) ve sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) kullanımının ekserji parametreleri ve verimler

üzerine etkileri belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, alternatif gaz yakıtların benzine göre daha düşük tersinmezlik

değerlerine sahip olması nedeniyle ekserji analizi açısından uygun olmasına rağmen motor performansında bir

miktar düşüşe neden olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Alternatif gaz yakıtlar, Buji ateşlemeli motorlar, Sanki boyutlu çevrim modeli, Ekserji

analizi




154

ULIBTK’ 13 – 021

BUJİ ATEŞLEMELİ BİR MOTORDA ÇİFT BUJİ KULLANILMASININ MOTOR

PERFORMANS KARAKTERİSTİKLERİ VE EGZOZ EMİSYONLARI

ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ

İsmail ALTIN* ve Atilla BİLGİN**

*Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi

Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü 61530 Trabzon, [email protected]

** Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi

Makina Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, buji ateşlemeli motorlarda çift buji kullanılmasının ve buji konumunun değiştirilmesinin motor

performans karakteristikleri ve egzoz emisyonları üzerindeki etkilerinin sanki-boyutlu termodinamik çevrim

modeli kullanılarak teorik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Alev yayılması süreci ile ilgili geometrik veriler

katı model programı kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmada, tasarım parametresi olarak; merkezde tek buji,

yarıçap orta noktalarında simetrik olarak konumlandırılmış çift buji ve yarıçap orta noktasında tek buji

konumları; çalışma parametresi olarak ise; ekivalans oranı, ateşleme avansı ve devir sayısı seçilmiştir. Bu

parametreler kullanılarak motor performansı ile egzoz emisyonları (CO ve NOx) teorik olarak incelenmiştir. Elde

edilen sonuçlardan, merkezde tek bujiye sahip geometrinin genellikle en iyi motor performans karakteristiklerine

sahip olduğu, simetrik çift buji kullanılmasının yanmayı hızlandırması sonucu merkezde tek bujili geometrinin

karakteristiklerine yakın değerler verdiği belirlenmiştir. Kenarda tek buji olarak adlandırılan geometri ise buji

konumundan dolayı alev yolunun uzaması sonucu en kötü yanma ve motor performans karakteristikleri

vermiştir.

Anahtar Kelimeler: Çift Bujili Buji Ateşlemeli Motor, Sanki-Boyutlu Termodinamik Çevrim Modeli, Alev

Cephesi Geometrisi, Katı Model, Motor Performansı, Egzoz Emisyonları


155

ULIBTK’ 13 – 024

İÇTEN YANMALI MOTORLARIN EMME ZAMANI BOYUNCA SİLİNDİR İÇİ

AKIŞ HIZLARININ İNCELENMESİ

Müjdat FIRAT*, Yasin VAROL

**, Hakan F. ÖZTOP

***

*Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, Elazığ

** Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü 23119 Merkez/ ELAZIĞ

** Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 23119 Merkez/ ELAZIĞ

[email protected]

ÖZET

Bu çalışma, çatı tip ve geleneksel tip yanma odasına iki içten yanmalı motor için emme zamanı boyunca silindir

içi akış hızları incelenmiştir. Bu şekilde özellikle tabi emişli motorlarda ciddi bir sorun olan volümetrik verim

üzerine sayısal bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışma ANSYS-FLUENT ticari yazılımda iki boyutlu olarak

gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar hız vektörleri, eş eğriler ve grafikler yardımıyla karşılaştırmalı olarak

sunulmuştur. Her iki yanma odası için gerçekleştirilen çalışmada yanma odası şeklinin akış hızlarına etkisi

gösterilmiştir. Özellikle buji bölgesindeki akış yapılarının hava/yakıt karışımını etkileyeceği düşünüldüğünde

elde edilen sonuçların yanma olayı için de fikir verdiği görülmektedir. Volmütrik verim adına çatı tip yanma

odasının daha kullanışlı olduğu çalışma sonucunda belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İçten yanmalı motorlar, Hesaplamalı akışkanlar dinamiği(HAD), Volümetrik verim



156

ULIBTK’ 13 – 031

BİR BOYUTLU GAZ DEĞİŞİM ANALİZİ YARDIMIYLA AĞIR VASITA BİR

DIESEL MOTORUN PERFORMANS KARAKTERİSTİKLERİNİN ELDE

EDİLMESİ

Sena Özlem ARICA ve Sıtkı USLU

Tobb Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmanın amacı, 12 silindirli ağır vasıta bir Diesel motorun Bir Boyutlu (1B) gaz değişim analiz programı

yardımıyla performans karakteristikleri ile silindir içindeki basınç ve ortalama sıcaklık eğrilerinin elde

edilmesidir. Bu çalışmada, emme ve egzoz valfleri kapalıyken piston içindeki maksimum basınç ve sıcaklıklar

elde edilmis ve emisyon analizi yapılmıştır. Bu çalışmada yöntem olarak 1B analiz yapan Avl Boost programı

kullanılmıştır. Tasarımı yapılan motorun, 2500 dev/dak tam yükleme ve 1250 dev/dak kısmi yükleme altında güç

ve tork değerleri hesaplanmıştır. Motor emisyon değerlerinin ise Euro III emisyon standartlarını sağlaması

istenmektedir. Çalışmanın neticesinde, tam yükleme hali için beklenen güç ve tork elde edilmiştir. NOx

salınımlarının Euro III emisyon standart seviyesini sağlaması için Egzoz Gaz Geriçevrimi, EGR (Exhaust Gas

Recycle) uygulanmış ve NOx emisyonu 550 ppm mertebesine düşürülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Diesel Motorlar, Yanma, Emisyon


157

ULIBTK’ 13 – 121

ÖN ISITMALI ATIK KIZARTMA YAĞI BİYODİZEL YAKITI KULLANIMININ

MOTOR PERFORMANS VE EGZOZ EMİSYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Caner ERMAN, Salih KARAASLAN, Ender HEPKAYA ve Nuri YÜCEL


Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 06570 Maltepe, ANKARA

ÖZET

Geleneksel petrol bazlı yakıtların tükenmekte olması, içten yanmalı motorlarda alternatif yakıt arayışını

artırmaktadır. Alternatif yakıtlar konusunda, bitkisel veya hayvansal kökenli yağlar önemli bir yere sahiptir.

Yapılan çalışmalar incelendiğinde yağ kullanımının egzoz emisyonlarında azaltıcı nitelikte etkiler sergilediği ve

bazı alternatif yakıt katkılarının, motor performans değerleri üzerinde de olumlu etkilerinin olduğu göze

çarpmaktadır. Bu çalışmada tek silindirli bir dizel motorda, dizel yakıt ve atık kızartma yağı biyodizelinin

(AKYB) performans ve emisyon karakteristikleri karşılaştırılmıştır. Motor egzoz hattının atık ısısından

faydalanan bir ısı değiştiricisi kurulumu yapılmış ve silindir içerisine beslenen yakıtın giriş sıcaklığı

arttırılmıştır. Böylece AKY’dan elde edilen biyodizel yakıta egzoz hattı ısı değiştiricisi ile ön ısıtma

uygulanmıştır. Ön ısıtma işleminin motor performansı ve egzoz emisyonları üzerindeki etkileri deneysel olarak

incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Biyodizel, ön ısıtma, motor performansı ve egzoz emisyonları






158

ULIBTK’ 13 – 136

DİZEL ARAÇ EGZOZ SİSTEMİNİN AVL FIRE CFD PROGRAMI İLE

MODELLENMESİ

Erkan Caner ÖZKAT* ve Ali SÜRMEN*

*Bursa Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Mimarlık Mühendislik Fakültesi

Makina Mühendisliği Bölümü 16340 Merinos Osmangazi, Bursa

ÖZET

Son zamanlarda, çevre kirliliğindeki artış ile beraber küresel ısınmanın etkisini göstermesi, ülkelerin emisyon

standartlarında zorunlu hale gelen düzenlemeler, motor üreticileri motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz

emisyonlarını azaltma çabalarının yoğunlaşmasına neden olmuştur. Günümüzde motor üreticileri, üç yollu

katalitik konvertör, dizel partikül filtresi (DPF), NOx tutucu, seçici katalitik dönüştürücü (SCR) vb. egzoz gazı

geri dönüşümü sistemlerden yararlanarak içten yanmalı motorlardan kaynaklanan egzoz emisyonlarını kabul

edilebilir sınırlar içerisine çekmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada, bu yöntemlerden üç yollu katalitik konvertör ve

dizel partikül filtresinden oluşan egzoz aftertreatment sistemi ele alınmıştır. AVL FIRE CFD programı ile

tasarlanan modelinin geçiş rejimi davranışları ve dönüşüm verimi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Dizel Egzoz Aftertreatment Sistemi, Katalitik Konvertör, Dizel Partikül Filtresi,


159

ULIBTK’ 13 – 142

İÇTEN YANMALI MOTORLARDAKİ GAZ GERİ AKIŞIYLA YAĞ KAYBININ

İNCELENMESİ

Egemen BİLGE* ve Zafer DURSUNKAYA**

*Kordsa Global Endüstriyel İplik ve Kord Bezi Sanayi ve Ticaret A.Ş.

41310 Alikahya, Kocaeli, [email protected]

** Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Çevreci uygulamaların ürün tasarımlarını şekillendirdiği günümüzde içten yanmalı motorların egzoz emisyonları

gittikçe azaltılmakta ancak hala önemli bir kirlilik kaynağı olarak görülmektedir. İçten yanmalı motorlarda

yanmış ve yanmamış hidrokarbon emisyonlarının kaynağı yakıt ve motor yağıdır. Motor yağ kaybı

mekanizmaları, yasal yaptırımlar ve performans gereklilikleri nedeniyle, içten yanmalı motor teknolojilerinde

önemli bir araştırma alanıdır. Yağ kaybı iki farklı yolla oluşmaktadır: “sübop gurubu” ve “silindir içi parçalar”.

Silindir içi parçalarda yağ kaybı üç alt mekanizmayla gerçekleşir: buharlaşma, sekmanın yağı sıyırması ve yağın

gaz ile geri akışı. Bu çalışmada, bu mekanizmalardan yağ geri akışı incelenmektedir. Piston-silindir arası

boşlukların iki boyutlu bir modeli hazırlanmış ve Fluent yazılımı kullanılarak farklı motor yükleri, hızları ve

sekman uç aralıkları için gaz akış analizleri yapılmıştır. Sekmanlar arasında bulunan ikinci ve üçüncü

bölgelerdeki basınç değişimleri ve en yüksek basınç değerleri incelenmiştir. Yağ geri akışının hesaplanabilmesi

için gaz akış analizinden sekman uç aralığı hava hızı değerleri alınmış, deneysel olarak geliştirilmiş damlacık

oluşma denklemleri kullanılmış ve yeni bir bilgisayar yazılımı geliştirilmiştir. Hesaplanan yağ kaybı değerleri

literatürde verilen deneysel değerler ile uyum içindedir.

Anahtar Kelimeler: Yağ kaybı, içten yanmalı motorlar, yağ koparma, yağ geri akışı.


160

ULIBTK’ 13 – 144

CAI YANMALI BİR MOTORDA EGR ORANIN ETKİSİNİN


Melih Yıldız, Bilge Albayrak Çeper, S. Orhan Akansu, Sebahattin Ünalan

Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü KAYSERİ

[email protected] ; [email protected] ; [email protected] ; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, dört zamanlı, içten yanmalı bir motorda, farklı EGR oranlarının stokiyometrik karışımda CAI

uygulamasına etkisi sayısal olarak incelenmiştir. Sayısal çalışmalar, iki boyutlu olarak Hesaplamalı Akışkanlar

Dinamiği (CFD) Fluent programı kullanılarak yapılmıştır. Türbülans modeli için k- RNG türbülans modeli,

reaksiyonlar için EDC finite rate ile hacimsel reaksiyon modeli kullanılmıştır.

Yakıt olarak metanın kullanıldığı bu çalışmada, sıkıştırma oranı 10:1 ve 2000 d /d motor hızında, T IVC = 605 K

çalışma koşulunda EGR oranı, % 40, % 45, % 50 ve % 55’de = 1değeri için, silindir içi sıcaklık ve basınç, ısıl

yayılımı, verim, özgül yakıt tüketimi, yanma süresi ve emisyon karakteristikleri incelenmiştir.

Sayısal çalışmadan elde edilen sonuçlar, EGR oranın artırılması, silindir içi ortalama sıcaklığı ve basıncı, ısıl

verimi, özgül NOx emisyonunu azaltırken, özgül yakıt tüketimini, yanma süresini ve özgül CO emisyonunu

arttırdığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: CAI, HCCI, içten yanmalı motor, yanma, metan


161

ULIBTK’ 13 – 171

BİOYODİZEL KULLANAN BİR DİZEL MOTORDA PÜSKÜRTME AVANSININ

PERFORMANS VE EMİSYONLARA ETKİSİNİN TEORİK OLARAK

İNCELENMESİ

Ali KAHARAMAN* ve Hamza AÇIKALIN**

*Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

42003 Selçuklu, Konya, [email protected]

**Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

42003 Selçuklu, Konya, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada dizel ve biyodizel yakıtlarını kullanan dört zamanlı, tek silindirli doğrudan enjeksiyonlu bir dizel

motorda püskürtme avansının performans ve emisyonlara olan etkisi Diesel-RK simülasyon programı

kullanılarak teorik olarak incelenmiştir. Çalışmada dizel ve soya yağı metil esteri (SME) karışımlarından oluşan

SME20, SME40 ve SME100 yakıtları ile 5 farklı püskürtme avansı (üst ölü noktadan önce 8o, 10

o, 12

o, 16

o ve

20o krank mili açısı) değerleri kullanılmıştır. Standart püskürtme avansı olan 12

o için dizel yakıta kıyasla

SME20, SME40 ve SME100 yakıtlarında sırası ile güçte %0.4, %1.3 ve %1.7, momentte %0.4, %1.2 ve %1.6,

duman koyuluğunda %9.8, %17.6 ve %32.7 ve partikül madde emisyonunda (PM) %14.4, %24.7 ve %42.6

oranlarında azalma, özgül yakıt tüketiminde %0.4, %1.2 ve %1.6 ve NOx emisyonunda %33.2, %70.9 ve %157.9

oranlarında artma gözlemlenmiştir. Püskürtme avansı açısından incelendiğinde; püskürtme rötara alındığında

güç, moment ve NOx emisyonunda azalma, özgül yakıt tüketimi ile duman koyuluğu ve PM emisyonlarında

artma meydana gelmektedir. Püskürtme avansa alındığı zaman ise güç, moment ve NOx emisyonunda artma,

özgül yakıt tüketimi ile duman koyuluğu ve PM emisyonlarında azalma olduğu belirlenmiştir. Elde edilen

sonuçlar literatürde teorik ve deneysel olarak yapılan benzer çalışmalardaki elde edilen sonuçlar ile uyumluluk

göstermektedir. Diesel-RK bir tam çevrim termodinamik motor simülasyon yazılımı olup, bu yazılım ile tüm

farklı ateşleme tipine sahip iki ve dört zamanlı içten yanmalı motorların çalışma proseslerinin optimizasyonu ve

simülasyonunun dizayn edilmesi mümkündür.

Anahtar Kelimeler: Biyodizel, Püskürtme avansı, Diesel-RK, Soya yağı metil esteri.


162

ULIBTK’ 13 – 203

KARADENİZ BÖLGESİ KAYNAKLI YAĞLARIN DİZEL MOTOR YAKITI

OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

*Rasim BEHÇET **Abdülvahap ÇAKMAK ***Faruk ORAL

*İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, MALATYA

[email protected]

**Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Müh. Böl. TRABZON

**Bitlis Eren Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü BİTLİS

ÖZET

Bu çalışmada, ham madde olarak Karadeniz Bölgesi kökenli balık yağı ve fındık yağı kullanılarak

transesterifikasyon yöntemiyle balık yağı metil esteri(BYME) ve fındık yağı metil esteri(FYME) üretildi. Daha

sonra metil esterler ayrı ayrı mineral dizel yakıtıyla hacimsel olarak %50 (B50) oranında karıştırılarak BY50 ve

FY50 olarak isimlendirilen karışım yakıtlar oluşturuldu. Karışım yakıtların her biri, tek silindirli, dört zamanlı,

direkt püskürtmeli ve hava soğutmalı bir dizel motorda yakıt olarak kullanılarak yakıtların motor performans ve

egzoz emisyonları üzerindeki etkileri incelendi. Test sonuçlarından elde edilen veriler kullanılarak karışım

yakıtların motor performans ve egzoz emisyon değerlerinin motor devrine göre değişimi grafiklere aktarıldı. Test

yakıtların birbirleri ile karşılaştırılmaları neticesinde elde edilen sonuçlar da dikkate alındığında, dizel yakıta

göre karışım yakıtların(BY50 ve FY50) motor torku, motor gücü, CO, HC ve SO2 değerleri azalma gösterirken,

özgül yakıt sarfiyatı ve NOx emisyonlarında artma gözlendi. Karışım yakıtların iyi yanma özellikleri ve çevre

üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı bu yakıtlar dizel motorlarda hiçbir değişiklik yapılmadan dizel yakıta

alternatif olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler: Biyodizel, Fındık yağı metil esteri, Balık yağı metil esteri, Egzoz emisyonları



163

ULIBTK’ 13 – 208

KÖMÜR GAZLAŞTIRMA İÇİN BİR YÖNTEMİN ARAŞTIRILMASI

TEMİZ KÖMÜR TEKNOLOJİLERİ BAĞLAMINDA

Ahmet CAN* ve Cem KELTÜOĞLU**

*Türk Alman Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mektronik Mühendisliği Bölümü

34820 Beykoz, İstanbul, [email protected]

** Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Dünyada ve ülkemizde enerji talebi ağırlıklı olarak petrol, kömür ve doğal gaz şeklindeki fosil yakıtlarla

karşılanmaktadır. Bir yönden enerji verimliliği prensiplerinin uygulanması, diğer yönden yenilenebilir enerjilerin

genel enerji kullanımında payının arttırılması öncelikli konulardır. Petrol ve doğal gaz şeklindeki fosil yakıtlar

yönünden Türkiye'nin dışarıya bağımlılığının azaltılması büyük öneme sahiptir.

Kömürün yanmasıyla oluşan kükürt dioksit, azot oksitler, uçucu kül ve diğer kirleticilerin önlenmesi ve gerekse

sera gazı etkisiyle iklim değişikliğine neden olan karbondioksit emisyonlarının azaltılması için teorik ve pratik

uğraş verilmektedir. Bu bağlamda, kömürden temiz ve verimi yüksek teknolojilerle yararlanılması gerekli

olmaktadır ve kömürün sıvılaştırılması/gazlaştırılması proseslerinin önemi artmıştır.

Bu çalışmada, yüksek neme ve düşük ısıl değere sahip Trakya Bölgesi kömürleri için optimum bir gazlaştırma

yöntemi araştırılmıştır ve uygulanabilirliği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Fosil Yakıt, Kömür Temiz Teknolojileri, Kömür Gazlaştırma;.


164

ULIBTK’ 13 – 240

SWIRL NUMBER INVESTIGATION OF HELICAL SHAPE INTAKE MANIFOLD

DIESEL ENGINE UNDER STEADY-STATE CONDITIONS

Hakan GUNEY and Sıtkı USLU

TOBB University of Economics and Technology Department of Mechanical Engineering


ABSTRACT

In the present work, swirl number of TIER 3 emission standard diesel engine, which has a helical shape intake

manifold is analyzed and calculated with the help of CFD – Computational Fluid Dynamics – under steady state

conditions. Commercially available CFD code Star-CCM+ is used for these analyses. CFD results are compared

with experimental results that obtained from paddle wheel mechanism test bench. Swirl number is directly

associated with geometric shape of intake manifold and the value of it depends on tangential and axial velocity

components of in-cylinder flow. This study is conducted under steady-state, turbulent and isothermal conditions.

CFD predictions for different valve lifts are compared with available experimental measurements for different

swirl numbers.

Keywords: Internal Combustion Engines, Computational Fluid Dynamics, Swirl Number




165

ULIBTK’ 13 – 256

750 KWTH PİLOT ÖLÇEKLİ DOLAŞIMLI AKIŞKAN YATAKTA

ORHANELİ LİNYİTİNİN YAKILMASI

Alper Ünlü* Ufuk Kayahan* Berrin Engin* Hayati Olgun** Aysel Atımtay*** Murat Varol***

Hüsnü Atakül****

*TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Gebze/Kocaeli,


**Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü Bornova/İzmir,

[email protected]

***Ortadoğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Ankara,


****İTÜ Kimya-Metalurji Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Ayazağa/İstanbul

[email protected]

ÖZET

Bu çalışma, Orhaneli linyitinin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nde kurulmuş olan 750 kWth kapasiteli

Pilot Dolaşımlı Akışkan Yatak (DAY) sisteminde yakılması, kazan performansı ve baca gazı emisyonları

açısından sonuçların değerlendirilmesini çalışmalarını içermektedir. DAY yakma sistemi Türkiye’de bu

kapasitede kurulmuş ve harici bir kazan ile entegre edilmiş ilk pilot ölçekli yakma sistemidir. 400mmx400mm

kesit alanına ve 13 metre yüksekliğe sahiptir. Sistemde DAY reaktörünü takiben bir siklon, kabarcıklı akışkan

yatak (KAY), harici konveksiyon kazanı, hava ön ısıtıcısı, torbalı filtre ve baca bulunmaktadır. Sistem boyunca

birçok noktadan sıcaklık, basınç ve debi ölçümleri yapılmaktadır. Seçilen kömür, 1-2 mm parçacık boyutunda

yakıcıya sürekli beslenerek 800-900oC arası sıcaklıklarda ve farklı hava fazlalık katsayılarında yakılmıştır.

Kükürt içeriği ağırlıkça ~% 2.7 olan kömürün yanma sonucu oluşan SO2 emisyonlarını gidermek için yatağa

farklı Ca/S oranlarında kireçtaşı beslenmiştir. SO2' konsantrasyonu istenilen seviyelere düşürülmüştür. Ayrıca

Akışkan yatak sisteminde NOx emisyonlarının değişimi de incelenmiştir. Deneyler esnasında yanma prosesinin

yanında, kazan performansı da incelenmiş, 24 bar basınçta 650 kg/saat buhar üretimi sürdürülebilir olarak

sağlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ~% 70 kazan verimi ile ~%98 yanma verimine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: dolaşımlı akışkan yatak, yanma, linyit, emisyonlar, kazan verimi









166

ULIBTK’ 13 – 262

TURBOŞARJLI BİR DİZEL MOTORUNDA N-BÜTANOL-DİZEL YAKITI

KARIŞIMLARININ KULLANILMASININ MOTOR KARAKTERİSTİKLERİ VE

EKSOZ EMİSYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ

Zehra Şahin*, Orhan Nazim Aksu

** ve Orhan Durgun

*

*Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 61080 TRABZON

**Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sürmene Abdullah Kanca Meslek Yüksek Okulu,

Çamburnu/Sürmene/TRABZON *[email protected];

**[email protected];

*[email protected]

ÖZET

Sunulan çalışmada, Renault K9K 700 tipi turboşarjlı common-rail püskürtme sistemine sahip bir taşıt dizel

motorunda n-bütanol-dizel yakıtı karışımlarının (nBDYK) kullanılmasının motor performansı, NOx emissionu ve

K is faktörü üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmiş ve geleneksel dizel yakıtına göre karşılaştırmalar

yapılmıştır. Deneyler; farklı motor devirlerinde, farklı yüklemelerde ve % (2, 4 ve 6) gibi üç farklı n-bütanol

oranlarında gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 2000 d/d’da farklı iki yükleme altında n-bütanolün % (2, 4 ve 6) hacimsel

oranlarında emme kanalından emme havasının içerisine püskürtülmesinin (n-bütanol fumigasyonunun) motor

karakteristikleri, NOx emisyonunun ve K is faktörü üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmiş ve sonuçlar

nBDYK sonuçları ile karşılaştırılmıştır.

Bu çalışma sonunda; motor performans karakteristiklerinin ve NOx emisyonunun seçilen tüm devirlerde ve

yüklerde % (2 ve 4) nBDYK'ları için azaldığı ancak % 6 nBDYK için arttığı belirlenmiştir. Motor

karakteristikleri ve NOx emisyonu için % 2 n-bütanol oranı en uygun karışım olarak belirlenmiştir ve ilgili

karışımda örneğin 2500 d/d'da seçilen tüm yüklerde özgül yakıt tüketimi (ÖYT) % 0.58, NOx emisyonu % 0.31

oranlarında azalmış, efektif verim ise % 1.01 oranında artmıştır. K is faktörü; % (2, 4 ve 6) nBDYK'ları için

seçilen tüm devirlerde azalmıştır. En yüksek azalmalar 2500 d/d'da , % 2 nBDYK'nda % 17.38, % 4 nBDYK'nda

% 25.16 ve % 6 nBDYK'nda ise % 20.97 şeklinde olmuştur. 2000 d/d'da % (2 ve 4) n-bütanol fumigasyonunda

ise motor karakteristiklerinde önemli bir değişiklik olmadan NOx emisyonu % 7.13 ve K is faktörü ise % 11.33

oranlarında azalmıştır.

Anahtar Kelimeler: Turboşarjlı dizel motoru, n-Bütanol-dizel yakıtı karışımları, n-Bütanol fumigasyonu,

Motor karakteristikleri, NOx emisyonu, K is faktörü



167

ULIBTK’ 13 – 273

OTTO ÇEVRİMİNİN TERMODİNAMİK ANALİZİ

Ahmet BÖĞREK*, Ali KAHRAMAN**, Özgür SOLMAZ***, İlker ÖRS****

*Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Yeşilyurt Demir Çelik MYO, Samsun

**Selçuk Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 42003, Selçuklu/ KONYA

***Selçuk Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, 42003, Selçuklu/KONYA

****Aksaray Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, AKSARAY

ÖZET

Bu çalışmada, hava ile çalışan ideal Otto çevrimin termodinamik analizi üç farklı durum için teorik olarak

yapılmıştır. Buna göre, (i) iş akışkanı olarak özgül ısıları oda sıcaklığında sabit hava, (ii) özgül ısıları sıcaklığa

göre değişen hava ve (iii) hava-yakıt karışımının stokiyometrik oranı durumları için termodinamiğin birinci

kanunu uygulanarak teorik olarak çözülmüştür. Motor devrine bağlı olarak silindir içindeki basınç ve sıcaklık ile

oluşan maksimum basınç ve sıcaklık değişimleri krank açısına göre hesaplanmıştır. Buna bağlı olarak çevrimin

indike gücü ve ısıl verimi geniş parametre aralığında hesaplanarak grafikler halinde sunulmuştur. Çalışmada,

motor devri 1000 ≤ n ≤ 5000, ateşleme avansı -25° ≤ θs ≤0°, sıkıştırma oranı 7,3 ≤ r ≤ 10,3 ve denklik oranı Φ

=1 alınarak motor performansının değişimi araştırılmıştır.

Yapılan teorik hesaplamalar sonucunda, silindir içinde meydana gelen maksimum sıcaklık, basınç, çevrimin

indike gücü ve ısıl verimi sırasıyla 3010 K, 83,32 bar, 17,86 kW ve %30 olarak motor devri 5000 min-1

,

sıkıştırma oranı 10,3, ateşleme avansı -25° ve özgül ısıların oda sıcaklığında sabit olarak kabul edildiği durum

için bulunmuştur. Silindir içinde meydana gelen maksimum basınç, sıcaklık, çevrimin indike gücü ve ısıl verimi

motor devri, sıkıştırma oranı azaldıkça ve ateşleme avansı üst ölü noktaya yaklaştıkça azalmaktadır. Sonuç

olarak, özellikle yüksek motor hızlarında iş akışkanı olarak hava yerine hava-yakıt karışımı alınarak yapılan

çevrim analizinin daha gerçekçi olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler: Isıl verim, ideal Otto çevrimi, özgül ısılar, termodinamik analiz,


168

ULIBTK’ 13 – 279

ATIK KIZARTMA YAĞLARINDAN TS EN 14214 STANDARDINA UYGUN

BİYODİZEL YAKIT ÜRETİMİ

Nazım USTA*, Bilal AYDOĞAN**, Özer CAN***, Erkan ÖZTÜRK***

*Pamukkale Üni., Mühendislik Fak., Makine Müh. Böl., 20070, Denizli, [email protected]

** M. Akif Ersoy Üni., Tek. Bil. M.Y.O, Elektrik ve Enerji Böl., 15100, Burdur, [email protected]

***Pamukkale Üni., Tek. Fak., Otomotiv Müh. Böl., 20070, Denizli, [email protected],

[email protected]

ÖZET

Atık kızartma yağlarının doğrudan doğaya atılmasının çok ciddi çevre kirliliğine sebep olmasından dolayı bu

yağlar çoğunlukla ortaya çıktığı hazır yemek servisi yapan firmalardan ve yemek fabrikalardan toplanarak farklı

uygulamalarla geri dönüşümleri yapılarak değerlendirilmektedir. Bu uygulamalardan birisi de atık kızartma

yağlarının biyodizel yakıta dönüştürülerek dizel motorlarda dizel yakıt No.2 ile karışım olarak kullanılmasıdır.

Dizel motorlar için alternatif yakıtlar olarak incelemeye alınan biyodizel yakıtların dizel motorlarda verimli ve

motora zarar vermeden kullanılabilmesi için yüksek kalitede olması gerekmektedir. Biyodizel yakıtlarının

kalitesi farklı standartlara uygunluğunun incelenmesi ile kontrol edilmektedir. Bu çerçevede, biyodizel yakıt

kalitesi kontrolü için Türkiye’de de Avrupa Birliği Standardına eşdeğer olan TS EN 14214 standardı

uygulanmaktadır. Atık kızartma yağlarının özellikleri, ham yağın yapısına ve kızartma işleminin özelliğine bağlı

olarak değiştiği için atık kızartma yağlarından TS EN 14214 standardına uygun kaliteli biyodizel üretimi için çok

dikkatli ön incelemeler yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada, Denizli’de bulunan farklı yemek fabrikalarından

ve hazır yemek servisi yapan firmalardan temin edilen farklı kızartma yağları üzerine yapılan ön incelemelerin

ve bu yağlardan yüksek kalitede biyodizel üretimi için gerekli işlemlerin detayları sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Biyodizel, Atık Kızartma Yağı, Biyodizel Standardı


169

ULIBTK’ 13 – 291

AĞIR VASITA DİZEL MOTORLARDA, NANOPARTİKÜL KATKILARININ

EGZOZ EMİSYONLARINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Hande ŞAHİN*, Ceyla ÖZGÜR**, Mustafa ÖZCANLI**, Kadir AYDIN**

ve Türker KAMALI*

*Temsa Global San. ve Tic A.Ş., 01323 Adana, [email protected],

tü[email protected]

** ÇukurovaÜniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü

01330 Sarıçam, Adana, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Dizel motorların çevre kirliliğindeki rolü çok büyüktür. Ne yazık ki, fosil yakıtların yakılması hem iklim

değişikliğine yol açan global emisyonları (CO2, N2O, CH4), hem de sağlık açısından olumsuz etkilere sahip

olan ve doğal çevreye zarar veren bölgesel emisyonları (PM, NOx, HC, CO, O3) beraberinde getirmektedir.

Bu çalışmanın amacı emisyon seviyelerini düşürmek için alternatif bir yol olarak yakıtlara metal oksit esaslı

nano partikül katkı maddesi ilave etmektir. Elde edilen neticeler sonrasında egzoz emisyonlarını azaltmak

için uygun katkı dozaj miktarı tespit edilmiş olup kullanılan nanopartikül katkılarının NOx ve CO gibi egzoz

emisyon değerlerini azalttığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ağır vasıta motorlar, nanopartikül, emisyon


170

ULIBTK’ 13 – 345

HİDROJENİN TERMOKİMYASAL METOTLARLA ÜRETİMİNİN İNCELENMESİ

*Burcu ÇİÇEK ve **Gizem BAKIR

* Aksaray Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 68000, Aksaray, Türkiye

** Cumhuriyet Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, İmalat Mühendisliği Bölümü, 58140 Sivas, Türkiye

ÖZET

Günümüzde dünya enerji ihtiyacının önemli bir bölümü fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Fosil yakıtların

yakın zamanda rezervlerinin tükenecek olması ve diğer enerji kaynaklarına göre daha fazla CO2 ve sera gazı

emisyonları yayması bilim adamlarını alternatif enerji kaynağı bulmaya sevk etmiştir. Yapılan araştırmalar

sonucu fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji teknolojilerinin kullanılabileceği öngörülmüştür. Bunlardan

biri de hidrojen enerjisidir. Hidrojen ikincil bir enerji kaynağı olup enerji taşıyıcısıdır. Doğada doğrudan

bulunmaz. Hidrojen, birincil enerji kaynakları kullanılarak fosil yakıt, biokütle ve su gibi değişik

hammaddelerden üretilebilir. Bunların en yaygın olanı doğada bol miktarda bulunan sudur. Hidrojen suyun

ayrıştırılmasıyla üretilebilir. Su, elektroliz, fotoliz, termoliz ve termokimyasal çevrimle ayrıştırılabilir. Bu

yöntemlerden termokimyasal çevrim son yıllarda bilim adamları tarafından üstünde durulan bir metottur.

Termokimyasal çevrim 2, 3, 4, 5 ve 6 adımlı reaksiyon tipleri ile meydana gelir. Günümüzde hidrojen

üretiminde kullanılan yaklaşık 20-30 kadar termokimyasal çevrim mevcuttur.

Bu çalışmanın amacı, hidrojen üretim metotlarını kısaca incelemek ve Bakır-Sülfat (Cu- , Kalsiyum-

Bromür (Ca-Br) ve Magnezyum- İyot (Mg-I) termokimyasal çevrimlerini maliyet, çevresel etkiler ve

verimlilik açısından kıyaslamasını yapmak ve yorumlamaktır. Buna göre girilen sabit birincil enerji

kaynağının bu çevrimlerde hidrojen üretmek için kullanıldığında uygulanabilirlik ve verimlilik açısından en

uygun çevrimin seçilmesi hedeflenmektedir.


171

ULIBTK’ 13 – 367

YÜKSEK BASINÇLI PEM (PROTON GEÇİRGEN MEMBRAN)

ELEKTROLİZÖR HÜCRESİ GELİŞTİRİLMESİ

Fatih BECERİKLİ, Mahmut D. MAT, Aydın DURMUŞ

Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

72060 Batman, [email protected]

Niğde Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

51240 Niğde, [email protected]

Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

72060 Batman, [email protected]

ÖZET

Çalışma kapsamında çevreci, yüksek verimli, yenilenebilir enerji sistemleriyle kolay entegre edilebilen, yüksek

saflık ve düşük basınçta hidrojen üretebilen PEM elektrolizör geliştirilmiştir. Yüksek basınçlı elektrolizör

hücresinin dizayn ve imalatı yapılmış ve önce atmosferik koşullarda test edilmiştir. Hücre yüksek basınçta test

edilerek sızdırmazlık ve membranın basınç farkından dolayı deforme problemleri çözülmüştür. Çalışma

parametrelerinin (su debisi, sıcaklık, basınç) performansa etkisi deneysel olarak incelenmiştir. Sıcaklık artışının

performansı artırdığı, artan basıncın ise performansı düşürdüğü deneysel olarak ortaya konmuştur. 90 oC sıcaklık

ve 600 ml/dk su debisinde %85,9 verime ulaşılmıştır.


172

ULIBTK’ 13 – 368

YERLİ KÖMÜR VE ATIKLARDAN YENİ NESİL ALTERNATİF ENERJİ GERİ

KAZANIMI VE KULLANIM OLANAKLARI

Umut ERCAN, Ali Serkan AVCI, Hakan KARAKAYA, Aydın DURMUŞ

Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada, Ülkemiz, maden kaynakları olarak büyük miktarda açığa çıkan yerli linyit ve asfaltitleri, maden

posalarının büyük miktarlarda ve uzun süreli kullanımlarını olanaklı hale getirecek işleme teknolojileri

geliştirilerek ülkemiz enerji sektörüne kaliteli kaynak olarak kazandırılması, çevre kirliliğinin önlenmesi, enerji

değişim sürecinde gerçekleşen atık ısıdan yararlanılarak ekonomik teknolojilerle geliştirilmesi ve bu teknolojiler

yardımıyla elde edilecek yakıtların tek başına verimli kullanılabilmesi ve değerlerinin saptanması amacıyla

hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Düşük kalorili yerli linyit, asfaltit, kömür, işleme teknikleri, enerji değeri, ithal ikamesi


173

YENİ VE TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ - ÇEVRE


174

ULIBTK’ 13 – 013

SAMSUN İLİ İÇİN ISITMA UYGULAMALARINDA OPTİMUM YALITIM

KALINLIĞININ ÇEVRESEL VE EKONOMİK ANALİZİ

Ali DAŞDEMİR* ve Mustafa ERTÜRK**

*Köyceğiz Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi

48800 Köyceğiz, Muğla [email protected]

**Balıkesir Üniversitesi Balıkesir Meslek Yüksekokulu İklimlendirme ve Soğutma Programı

10100 Balıkesir, [email protected]

ÖZET

Gelişen hızlı sanayi ve bu gelişime paralel olarak ilerleyen teknoloji ile birlikte enerjiye duyulan ihtiyaç hızla

artmaktadır. Türkiye’de tüketilen enerjinin büyük bir kısmının ısıtmada kullanıldığı bilinmektedir. Bununla

birlikte bina dış duvarlarında yapılacak ısı yalıtım uygulamaları, yakıt tüketimini düşürüp ekonomik kazanç

sağlamanın yanında, fosil kaynaklı yakıt kullanımından kaynaklanan ve hava kirliliğine neden olan emisyonların

düşürülmesinde de son derece etkilidir. Isıtma için kullanılan enerjiden en fazla tasarrufu sağlamak için

uygulanacak olan en iyi yöntem ısı yalıtımıdır. Bu çalışmada, P1-P2 yöntemi kullanılarak, Samsun’da 2 farklı

yakıt (Doğalgaz ve İthal kömür) için; bina dış duvarlarında 3 farklı yalıtım malzemesi (EPS,XPS ve Taş Yünü)

kullanılması halinde, bina dış duvarlarındaki üç farklı optimum yalıtım kalınlığı, toplam maliyet, enerji tasarrufu,

geri ödeme süresi ve çevresel analizi üzerindeki etkileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Optimum yalıtım kalınlığı, enerji tasarrufu, baca gazı emisyonları


175

ULIBTK’ 13 – 030

BİR DOĞALGAZ KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİNDE NOX EMİSYONLARININ

AZALTILMASI İÇİN UYGULANABİLECEK KONTROL TEKNİKLERİ

Ahmet CİHAN*, Yakup KAHRAMAN

**,Oktay HACIHAFIZOĞLU

***, Çiğdem SUSANTEZ

****

*Takya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 22030 EDİRNE,

[email protected]

**Hamitabat Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. 39750 KIRKLARELİ, [email protected]

**Botaş Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü P.K. 73 Ceyhan, ADANA, [email protected]

***Takya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 22030 EDİRNE,

[email protected]

****Takya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 22030 EDİRNE,

[email protected]

ÖZET

Son yıllarda, doğalgaz yakan gaz türbinlerinin boyut ve etkinliklerinde artma emisyonlar üzerinde sıkı çevre

mevzuatı zemini oluşturdu. Gaz türbin tasarımcıları emisyonları korurken veya azaltırken çevrim verimini

iyileştiren sürekli olarak araştırma yapmaktadırlar. Bunlar sık sık çatışan hedefler olduğu gerçeğinden dolayı

araştırmalar daha zor yapılır. Düşük kirletici madde emisyon oranları elde etmek için, çeşitli yanma öncesi ve

yanma sonrası kontrol teknolojilerinden ya tek başına ya da kombinasyon halinde faydalanılmaktadır. Bu

çalışmada, Hamitabat Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali’nde kullanılabilecek emisyon kontrol teknolojileri ve

gaz türbinleri üzerindeki etkileri incelenmektedir. Avantajlar ve dezavantajlar emisyon kontrol teknolojilerinin

problemleri ile birlikte detaylı olarak incelenmektedirler.

Anahtar Kelimeler: Gaz Türbin, Emisyon, NOx, Kombine Çevrim, Yanma



176

ULIBTK’ 13 – 042

YATAY EKSENLİ RÜZGÂR TÜRBİNLERİNİN

AERODİNAMİK PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Mahmut Can ŞENEL* ve Erdem KOÇ**

*Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

55210, Atakum, Samsun, [email protected]

**Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Artan dünya nüfusu ve teknolojideki gelişimle birlikte ülkeler enerji ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla

yenilenemez enerji kaynaklarına alternatif olarak; temiz, güvenilir ve sürdürülebilir olan yenilenebilir enerji

kaynaklarına yönelmektedir. Rüzgar enerjisi temiz, güvenilir, sürdürülebilir özellikleri sebebiyle en önemli

yenilebilir enerji kaynaklarından biri konumundadır. Bu çalışmada, aerodinamik tasarım parametrelerinin (uç-hız

oranı, kanat açısı, güç katsayısı, kanat sayısı, kaldırma/sürükleme katsayısı oranı) aerodinamik performans

üzerine olan etkileri incelenmiştir. Kanat açısındaki artışın aerodinamik performansı düşürdüğü belirlenmiştir.

Ayrıca tek ve iki kanatlı rüzgâr türbinlerinde, güç katsayısının üç kanatlı rüzgâr türbinlerine göre daha düşük

olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Rüzgar enerjisi, rüzgar türbini, aerodinamik performans




177

ULIBTK’ 13 – 043

RÜZGÂR ENERJİSİNİN DÜNYA’DAKİ VE TÜRKİYE’DEKİ GENEL

DURUMU-ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM MALİYETİ

Mahmut Can ŞENEL* ve Erdem KOÇ**



**Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeyle birlikte dünyada enerjiye olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Enerji;

konut, sanayi, ulaşım ve tarım gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılan vazgeçilmez bir kaynaktır. Fosil

yakıtların yakın gelecekte tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalması nedeniyle birçok ülke yenilenebilir enerji

kaynaklarına yönelmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında en yaygın olan ve teknolojisi en hızlı

gelişen enerji kaynağı rüzgar enerjisidir. Bu çalışmada, rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretim maliyeti

incelenmiş, rüzgar enerjisinin dünyadaki ve ülkemizdeki durumu araştırılmıştır. Yapılan incelemelerde, Aralık

2012 itibariyle ülkemizin rüzgar türbin kurulu gücünün 2312 MW olduğu belirlenmiştir. Türkiye’nin rüzgar

türbin kurulu gücü, toplam rüzgâr enerji potansiyeli (48000 MW) ile karşılaştırıldığında potansiyelin %4.8’inin

kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu yüzden, rüzgar enerjisine olan talebin arttırılarak 2023 yılı hedefi olan 20000

MW kurulu güce ulaşılması ülkemiz menfaatleri açısından son derece önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Rüzgar enerjisi, türbinin kurulu gücü, rüzgar enerji potansiyeli




178

ULIBTK’ 13 – 054

JEOTERMAL ENERJİDEN PEM ELEKTROLİZ METODUYLA HİDROJEN

ÜRETİMİNİN TERMODİNAMİK VE TERMOEKONOMİK ANALİZİ

Ceyhun YILMAZ* ve Mehmet KONOĞLU*

*Gaziantep Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

27310 Şehitkamil, Gaziantep, [email protected]

27310 Şehitkamil, Gaziantep, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada bir jeotermal kaynaktan elde edilen elektrik ve ısı enerjisini PEM elektroliz ünitesinde kullanarak

hidrojen üretimi incelenmiştir. Bu sistemde üretilebilecek birim hidrojen miktarı ve ekserjetik maliyetinin

jeotermal kaynağın sıcaklığına göre değişimi araştırılmıştır. Bu amaçla tasarlanan sistemin termodinamik analizi

yapılmış ve buna bağlı termoekonomik analiz yapılmıştır.

Bu metotla elde edilen sonuçlar değerlendirilerek, sistemden elde edilmek istenen hidrojenin birim ekserjetik

maliyetini termoekonomik analiz yöntemi olan SPECO metot kullanılarak bulunmuştur. Bu bağlamda gerekli

termodinamik ve termoekonomik analizler yapıldığında, jeotermal kaynak sıcaklığı 160°C ve kütlesel debisi 100

kg/s olarak kabullenilen sistemden üretilen net iş 3810 kW olarak hesaplanmıştır. Bu üretilen elektrik işi PEM

elektroliz ünitesinde kullanılmaktadır. Sistemden ayrılan jeotermal atık suyun ısısı da elektroliz suyunun ön

ısıtmasında kullanılmıştır.

Elektroliz suyunun sıcaklığı 25°C’den 80°C’ye kadar çıkarılmıştır. Sistemden üretilebilen birim hidrojen miktarı

0.0340 kg/s olarak hesaplanmıştır. Toplam kombine jeotermal hidrojen sisteminin enerji ve ekserji verimliliği

%6.7 ve %23.8 olarak hesaplanmıştır. Bir kilogram jeotermal akışkan başına üretilebilecek hidrojen miktarı da

0.6014 gram olarak hesaplanmıştır. Toplam sistem dikkate alınarak çalıştırıldığında, jeotermal santralden

üretilen elektriğin birim ekserjetik maliyeti 0.0347$/kWh (9.662$/GJ) olarak ve PEM elektroliz ünitesinden

üretilen hidrojenin ekserjetik maliyeti ise 5.507$/kgH2 (45.81$/GJ) olarak, SPECO metot kullanılarak

hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: hidrojen, jeotermal, enerji, ekserji, elektroliz, termoekonomi.


179

ULIBTK’ 13 – 056

KÖMÜR YAKITLI, BUHAR ÇEVRİMLİ BİR BİLEŞİK ISI-GÜÇ SİSTEMİNİN

TERMOEKONOMİK İNCELEMESİ

Seher METE* ve Taner DERBENTLİ**

* İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü

34469 Maslak/İstanbul, [email protected]

** İstanbul Teknik Üniversitesi, Makina Fakültesi

34437 Gümüşsuyu/ İstanbul, [email protected]

ÖZET

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin hızlı bir şekilde artan enerji talebinin karşılanması ancak mevcut enerji

kaynaklarının en verimli şekilde değerlendirilmesi ile gerçekleşebilir. Bileşik ısı-güç üretim (kojenerasyon)

sistemleri, konutlarda ve sanayide gerek duyulan ısı ve elektriği; tek kaynaktan, eş zamanlı olarak, yüksek

enerjiden yararlanma oranlarıyla üretmektedir. Türkiye’nin en büyük rezerve sahip yerli birincil enerji kaynağı

linyit kömürüdür. Kömürle çalışan bileşik ısı-güç üretim sistemlerinin tasarımı ve uygulanması bu bakımdan

önemlidir.

Bu çalışmada kömür kullanan orta ölçekli bir bileşik ısı-güç üretim sisteminin termoekonomik çözümlemesi

yapılmıştır. Bu amaçla 2 MW elektrik, yaklaşık 6 MW ısıl gücü olan buhar türbinli bir bileşik ısı-güç santralının

termodinamik modeli kurulmuş ve çözümlenmiştir. Bileşik ısı-güç sisteminin ürünleri olan elektrik ve ısının

maliyetleri, sistem bileşenleri için oluşturulan maliyet denge denklemleri ve sınır koşulları yardımıyla

hesaplanmıştır. Kazan, türbin ve diğer sistem bileşenlerinin yatırım maliyetleri, verimleri ile kullanılan yakıtın

fiyatı; sistemin ürettiği elektriğin maliyetini etkilemektedir. Yapılan hesaplar elektrik maliyetinin ortalama 0,104

TL/kWh, ısının maliyetinin 0,43 TL/ton (0,059 TL/kWh) olduğunu göstermiştir. Çalışmada ayrıca sistem

bileşenleri ile ilgili termoekonomik parametreler hesaplanmış ve maliyet oluşumu irdelenmiştir.

Enerji üretim sistemlerinin çevresel etkileri, günümüz toplumunda kaygı yaratan ve sıkça gündeme gelen

konuların başında gelmektedir. Yüksek karbon içeriğine sahip fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan

karbondioksit küresel ısınmaya sebep olmaktadır. Bu çalışmada, ele alınan bileşik ısı-güç sisteminin CO2 salımı

ile ısı ve elektriğin ayrı ayrı üretilmesi durumunda açığa çıkacak CO2 salımı karşılaştırılmış ve %45’lık bir

azalma belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Bileşik ısı-güç üretimi, kojenerasyon, termoekonomi, kömür, enerji maliyeti


180

ULIBTK’ 13 – 063

BİR ISIL ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMİNE FAZ DEĞİŞİM MALZEMESİNİN

ETKİSİ

Numan YÜKSEL*, Atakan AVCI**, Mustafa Kemal İŞMAN ***

*Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği

Bölümü, 16190 Osmangazi/BURSA, [email protected]

** Uludağ Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü,

16059 Görükle/BURSA, [email protected]

*** Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği

Bölümü, 16190 Osmangazi/BURSA, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, bir ısıl depolama sisteminde depolama süresine ötektik faz değişim malzemelerinin ve

özelliklerinin etkisi ele alınmıştır. Enerji, akışkan vasıtasıyla ısıl depolama tankında küresel kapsüller içinde

bulunan faz değişim malzemesine (FDM) aktarılarak depolanmaktadır. Burada soğu depolama amacıyla farklı

ötektik bileşik (NaF/H2O, KNO3/H2O, NH4HCO3/H2O, MgSO4/H2O, NH4H24PO/H2O) kullanımının yükleme

süresine etkisi teorik olarak tespit edilmiştir. Bunun yanısıra, akışkan debisi ve sıcaklığının etkisi incelenmiştir.

Bunun için FDM yaklaşımını ele alan matematik model kullanılarak hesaplamalar gerçekleştirilmiş ve deneysel

sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Bu FDM’li sistemin performansı, yükleme süresi, yükleme oranı, depolama

etkinliği gibi parametreler, farklı çalışma şartlarında analiz edilmiştir. Bu sistemde depolama süresi, -10 ◦C sabit

sıcaklıkta ve 0,5 m3/s debide ötektik bileşiklerin değişimiyle (KNO3/H2O hariç) % 48,7’e kadar azalmıştır veya

% 36,4’e kadar artmıştır. Aynı sıcaklıkta debinin 1,5 m3/s’e artmasıyla % 48 azalmıştır. 1 m

3/s sabit debide

sıcaklığın -15 oC’ye düşmesiyle % 41,4 oranına kadar azalmıştır. Sonuç olarak değişimde, faz değişim malzeme

özelliklerinden ergime gizli ısının ve faz dönüşüm sıcaklığının önemli etkisi vardır. Aynı zamanda faz değişim

malzemesi, depolama etkinliğini ve yükleme oranını etkilemiştir. Bir enerji depolama sistemini tasarlarken

ötektik faz değişim malzemesi kullanımın ve çalışma şartlarının önemli parametreler olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: enerji depolama, faz değişim malzemesi, depolama süresi, matematik model,





181

ULIBTK’ 13 – 064

SOMA LİNYİTİNİN SU BUHARI GAZLAŞTIRMASIYLA SENTEZ GAZI ÜRETİMİ

Duygu UYSAL*, Özkan Murat DOĞAN**, Bekir Zühtü UYSAL***

* Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve

Temiz Enerji Araştırma ve Uygulama Merkezi (TEMENAR) Maltepe 06570 ANKARA, [email protected]

** Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve


*** Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve


ÖZET

Bu çalışmada, dolaylı olarak ısıtılan ve su buharı kullanılan bir gazlaştırıcı yardımıyla linyitten sentez gazı

üretilmiştir. Deneysel çalışma, laboratuar ölçekli linyite göre yarı kesikli sabit yataklı bir gazlaştırıcıda

gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Soma yöresine ait linyit kullanılmıştır. Gazlaştırma işlemine tabi tutulan bu

linyit, öncelikle bir öğütücüde öğütülmüş ve daha sonra kaba analizleri yapılmıştır. Laboratuar ölçekli 40 mm

çapında sabit yataklı gazlaştırma reaktöründe 2-3 mm partikül boyu aralığındaki linyit, 600oC - 800

oC sıcaklık

aralığında su buharı atmosferinde gazlaştırma işlemine tabi tutulmuşlardır. Su buharı akış hızı 5-15 g/dak

aralığında değiştirilmiştir. Gazlaştırma sıcaklığının ve su buharı akış hızının gazlaştırma sonucunda elde edilen

sentez gazı bileşimi (hidrojen, metan, karbon monoksit ve karbon dioksit) üzerine etkileri araştırılmıştır. Gaz

ürünlerin analizi gaz kromatografi cihazı kullanılarak yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, gaz ürün

içerisinde bulunan hidrojenin yüzdesi % 8 - 76 arasında, karbon monoksitin yüzdesi ise % 15 - 83 arasında

değiştiği gözlenmiştir. Optimum gazlaştırma sıcaklığı 700oC ve optimum su buharı akış hızı 10 g/dak olarak

belirlenmiştir. Ayrıca, linyite göre yarı kesikli sistemde yapılan bu deneysel çalışma sonuçları, sürekli

gazlaştırma sistemine adapte edilerek CHEMCAD programı ile simüle edilmiştir. Yapılan parametrik çalışma

sonuçlarının deneysel sonuçlarla uyum içinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Hidrojen; Su buharı ile gazlaştırma; Dolaylı ısıtmalı gazlaştırma.


182

ULIBTK’ 13 – 072

PİEZOELEKTRİK VE PİROELEKTRİK ÖZELLİKLİ MALZEMELERLE

MELEZ ENERJİ HARMANLAYICI TASARIMI

Aziz KOYUNCUOĞLU 1,2

, Özge ZORLU 2

Tuba OKUTUCU-ÖZYURT 1,3

ve Haluk KÜLAH 1,2,4

1 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mikro-Nano Teknoloji Programı, 06800 Çankaya/ ANKARA

2 ODTÜ-MEMS Araştırma ve Uygulama Merkezi ,ANKARA

3 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü ANKARA

4 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ANKARA


ÖZET

Bu çalışmada, piezoelektrik ve piroelektrik özelliklerini kullanan yeni bir melez enerji üreteci tasarımı

sunulmuştur. Enerji üreteci metal bir kol ucuna tutturulan PZT parça şeklindedir. Metal kol, dış kaynaklı bir

titreşim altında farklı sıcaklıklardaki iki yüzey arasında hareket etmektedir. Piezoelektrik malzeme olarak

kullanılan PZT, aynı zamanda piroelektrik özelliklere de sahiptir. Bu iki etkinin aynı anda kullanılması sayesinde

çıkış RMS voltajı 50°C sıcaklık farkı altında sadece piezoelektrik etkiye göre %10 arttrılabilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Enerji harmanlayıcı, piezoelektrik, piroelektrik, melez enerji harmanlayıcı.



183

ULIBTK’ 13 – 082

UÇAKLARDA BUZLANMANIN SONLU HACİMLER YÖNTEMİ İLE

İNCELENMESİ

Ramazan DÖKME* ve Prof. Dr. A. Cihat BAYTAŞ**

*İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Uçak Mühendisliği Bölümü


** İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Uçak Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Buzlanma, hava taşıtlarının performansına ve yapısına en fazla zarar veren oluşumlardan biridir. Aerodinamik

yapıyı ve kararlılığı bozucu etkisi tutunma kaybına, hatta düşmesine yol açabilmektedir. Buzlanmanın önlenmesi

buzlanmanın çözülmesinden daha önemli bir yere sahiptir. Buzlanmanın oluşma mekanizmasının nasıl

olduğunun ve nasıl ilerlediğinin bilinmesi önlem alınma yolları hakkında bir fikir verebilmektedir. Bu çalışmayla

buzlanmanın ilk oluşum karakteristiğini belirlenmesi ve ilerleyişinin açıklanması amaçlanmıştır. Buzlanma

olarak kırağı (rime), şeffaf (glaze) en çok karşılaşılan çeşitlerdir. Öncelikle buzlanmayı etkileyen parametreler

ışığında buzlanma çeşitlerine karşılık gelen model oluşturulurken enerji ve kütle korunum kuralına dayanan,

havacılık alanında birçok buzlanma tahmini programına temel olan Messinger modelinden yararlanılmıştır.

Şeffaf buz oluşumu sırasında ise Messinger modelinin genişletilmiş hali olan Stefan modeli esas alınmıştır.

Kırağı ve camsı buz içindeki ısıl denklemler tanımlandıktan sonra, sınır şartları ve denklemdeki değişkenler

boyutsuzlaştırılmıştır. Sınır koşullarında ise zamana bağlı değişimler olduğu için buralarda değişkenleri sanki

daimi olarak düşünülmektedir. Bu durum, fiziksel olarak buz oluşum oranının açıkça ısı iletim oranından daha

yavaş olduğunu göstermektedir. Sonlu hacimler yönteminde hücre merkezli model hareketli çözüm ağına

uyarlanarak sınır koşullarının ilerleyişi ifade edildikten sonra, sonuçlara elde edilen üç bant genişlikli matris

denklem takımının çözümünde Thomas algoritmasıyla ulaşılmıştır. Sayısal çözüm sonucu elde edilen değerler

benzer konuda yayınlanmış çalışmalar ile doğrulama amaçlı karşılaştırılmıştır. Sadece kırağı oluştuğunda

boyutsuz buz kalınlığı yaklaşık olarak 1,5 olmaktadır. Bunun yanında ise yüzey sıcaklığında konuma bağlı çok

büyük değişimler olmamakla beraber boyutsuz sıcaklık 0,2’nin üstünde olmaktadır. Su oluşmaya başladıktan

sonra suyun bir kısmı donmaya devam etmekte, bir kısmı ise su olarak kalmaktadır. Elde edilen tüm sayısal

sonuçlar grafik olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Buzlanma, Kırağı ve Şeffaf Buz, Messinger Modeli, Stefan Modeli, Sonlu Hacimler

Yöntemi


184

ULIBTK’ 13 – 087

JEOTERMAL ENERJİLİ VE GÜNEŞ ENERJİLİ SERA ISITMA SİSTEMLERİNİN

KARŞILAŞTIRILMASI: EGE BÖLGESİ İÇİN KRİTİK BİR GÖZDEN GEÇİRME

Öğr. Gör. Dr. Özgür BAYER* ve Şehnaz EKTAŞ**

*Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 06800

Çankaya/ANKARA,[email protected]

**Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 06800

Çankaya/ANKARA,[email protected]

ÖZET

Bu çalışmanın amacı, literatürdeki benzer çalışmaların gözden geçirilmesi ile Ege Bölgesi'nde seracılıkta

kullanılan jeotermal ve güneş enerjili ısıtma sistemlerinin verimliliklerinin karşılaştırılması, her iki ısıtma

sisteminin olumlu ve olumsuz yanlarının ortaya konulmasıdır. Çalışmada, seraların ısıtılmasında fosil yakıtlar

yerine yenilenebilir enerji türlerinin kullanımının dünya çapında yaygınlaştırıldığı dikkate alınarak, Ege Bölgesi

için yenilenebilir enerji türlerinin hangi açılardan birbirlerine üstünlük sağladıkları karşılaştırmalı olarak

sunulmuştur. Bu kapsamda; ayrıntılı literatür taraması ile bölgenin jeotermal enerji ve güneş enerjisi potansiyeli

araştırılmış ve jeotermal enerji ile güneş enerjisi kullanılarak sera ısıtmasının yapıldığı çeşitli örnekler

incelenmiştir. Çalışma, Ege Bölgesi'nin her iki enerji kaynağı açısından da zengin olduğunu, çeşitli ülkelerde

kullanılmakta olan jeotermal ve güneş enerjili sera modellerinin ve araştırma yöntemlerinin pek çoğunun Ege

Bölgesi için de uygulanabileceğini ortaya koymaktadır. İncelenen bazı ısı depolama yöntemi örneklerinin

kullanımının söz konusu seralarda verimi artıracağı belirlenmiştir. Güneş enerjili sistemlerde kullanılan

malzemelerin maliyeti; jeotermal enerjili sistemlerde ise jeotermal akışkanın taşınmasında korozyon nedeniyle

oluşan ek maliyet sorun oluşturabilmektedir. Sonuçta, güneş enerjili seraların kıyı şeridi için; jeotermal enerjili

seraların jeotermal kaynakların bulunduğu Dikili, Germencik gibi kıyı şeridi ilçeleri ile İç Batı Anadolu Bölümü

için daha verimli olacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı ve kütle geçişi, Termodinamik, Yenilenebilir enerji kullanımı, Sera ısıtılması, Jeotermal

enerji, Güneş enerjisi, Ege Bölgesi


185

ULIBTK’ 13 – 099

ÖN İŞLEM UYGULANAN VE UYGULANMAYAN İKİ TİP KAYISININ KURUTMA

EĞRİLERİNE GÜNEŞ IŞINIMININ ETKİSİNİN MATEMATİKSEL

MODELLENMESİ

Gökhan GÜRLEK

*, Necdet Özbalta

*, A. Emre GÜNEL

**

*Ege Üniversitesi,Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

35310 Bornova / İZMİR, [email protected] ; [email protected]

**

Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

35310 Bornova / İZMİR

ÖZET

Bu çalışmada, ön işlem uygulanan ve uygulanmayan iki tip kayısının güneşli kurutma çalışmaları yapılmış ve

güneş ışınımının kurutma eğrilerine olan etkileri matematiksel modeller ile incelenmiştir. Bu amaçla ürünlerin

kurutulması için güneş enerjili hava ısıtıcısı ile birleşik doğal taşınımlı bir kurutucu kullanılmıştır. Deneysel

çalışmalar İzmir’de gerçekleştirilmiş olup iki grup halinde kayısı kurutulmuştur. Birinci grup deneyde kayısılara

herhangi bir ön işlem uygulanmadan kurutma yapılmıştır. İkinci grup deneyde ise kayısılar kükürtleme

işleminden geçirilerek kurutulmuştur. Kurutma periyodları boyunca nem, hava hızı, sıcaklık, güneş ışınımı,

kurutulan ürünün kütle kaybı gibi değerler düzenli olarak ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Deneyler sonucu her bir

kayısı tipi için güneş ışınımına bağlı kütle oranını veren polinom ve üstel denklemler türetilmiştir. Literatürde

bulunan ondört farklı matematiksel model belirleme katsayısı (R2), ortalama karesel hata (RMSE), ortalama

sapma hata (MBE), azaltılmış Ki-kare (2) ve modelleme verimliliğinin (EF) değerleri dikkate alınarak

incelenmiş ve en uygun kurutma modelini veren denklem seçilmiştir. Bulunan en uygun kurutma modeline göre

mevsimsel güneş ışınım değerleri dikkate alınarak yılın her ayı için her iki tip kayısının tahmini kuruma süreleri

bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Matematiksel modelleme, Güneşli Kurutucu, Güneş enerjisi



186

ULIBTK’ 13 – 110

EŞ EKSENLİ YATAY SİLİNDİRİK BİR HALKA ARALIK İÇERİSİNDE

PARAFİNLE GİZLİ ISI DEPOLAMA

M.Yusuf YAZICI* Mete AVCI** ve Orhan AYDIN***

Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü 61080, Trabzon,

* [email protected]

** [email protected]

*** [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, yatay olarak konumlandırılan silindirik halka aralık bir geometriye sahip bir gizli ısı depolama

sisteminde bir faz değiştiren maddenin (FDM) erime (şarj) ve katılaşma (deşarj) karakteristikleri deneysel olarak

incelenmiştir. Faz Değiştiren Madde olarak parafin (Merck/hexacosane) ve ısı transfer akışkanı olarak ise saf su

kullanılmıştır. Deneyler, sabit bir hacimsel debide ve tek bir erime ve katılaşma akışkan giriş sıcaklığında

gerçekleştirilmiştir. Erime/katılaşma sırasında meydana gelen fiziksel mekanizmanın anlaşılabilemesi için FDM

içerisindeki sıcaklık dağılımı elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Termal enerji depolama, Faz değiştiren maddeler, Parafin, Erime, Katılaşma



187

ULIBTK’ 13 – 124

YATAĞAN TERMİK SANTRAL UÇUCU KÜLLERİ VE POLİPROPİLEN

ATIKLARININ KOMPOZİT MALZEME ÜRETİMİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Tülay YILDIZ, Emin EL, Gülşah ÇAKMAK ve Cengiz YILDIZ

Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 23279 ELAZIĞ

[email protected]; [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, farklı türde iki atık malzeme kullanılarak üretilen yeni bir yapı malzemesinin ısı iletkenlik ile

mekanik özellikleri deneysel olarak incelenmiştir. Atık malzemeler olarak termik santrallerde elde edilen uçucu

kül ile polipropilen kullanılmıştır. Bu iki atık malzeme önemli derecede ekonomik kayıplara ve çevre kirliliğine

yol açmaktadır. Deneylerde kullanılan uçucu küller Yatağan Termik Santralinden temin edilmiştir. Uçucu kül

ve atık polipropilenden kompozit malzeme örnekleri üretilmiştir. Uçucu kül ve polipropilen ağırlıkça oranları 10,

20, 30, 40, 50, 60 ve 70 olarak alınmıştır. Üretilen kompozit malzemelerin mekaniksel ve fiziksel özelliklerinin

belirlemek için ısıl iletim katsayısı, basınç dayanımı, su emme kapasitesi ve aşınma kaybı incelenmiştir. Isıl

iletkenlik değerinin uçucu kül miktarının artması ile azaldığı görülmüştür. Ayrıca, basınç dayanımı ve aşınma

kaybı polipropilen miktarının artmasıyla artmıştır. Su emme oranı TSE sınırları içerisinde kalmıştır.

Bu bağlamda, üretilen kompozit malzemeler düşük yoğunluk ve düşük ısı iletkenlik katsayına sahip olduğundan

alternatif bir hafif yapı malzemesi olarak kullanılma potansiyeli bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlardan, bu atık

malzemenin kullanılmasıyla hem çevre probleminin azaltılabileceği hem de enerji tasarrufu yoluyla ekonomiye

kazanç sağlanabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Uçucu kül, polipropilen, kompozit, ısıl iletkenlik katsayısı.





188

ULIBTK’ 13 – 158

ANAEROBİK ORTAMDA YUMURTA TAVUĞU DIŞKISININ BİYOGAZ ÜRETİM

VERİMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ VE BİYOGAZ TESİSİNE UYGULANIŞI

Mehmet İsmet BAYRAKLI* ve İbrahim ATILGAN**

*Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mümarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


**Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mümarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Yapılan bu çalışma kapsamında, öncelikli olarak yumurta tavuğu dışkısının karakteristik özellikleri tespit

edilmiştir. Daha sonra bu dışkı üzerinde yapılan asidik ve bazik ön işlemli ve ön işlemsiz uygulamaların, biyogaz

üretim miktarları üzerinde oluşturacağı etkileri ve biyogaz içerisindeki metan oranları incelenmiştir. Bu inceleme

neticesinde, anaerobik ortamda çürütülmek üzere fermantöre beslenecek olan %22,66 katı madde ve %74,92

uçucu katı madde içeren yumurta tavuğu dışkısının; ön işlemsiz olması ve %7,42 toplam katı madde oranına

seyreltilmesi gerekliliği ortaya konmuştur. Fermantasyon sonucu açığa çıkan gazın %78,35 CH4 değerine sahip

olduğu gözlemlenmiştir. Böylece yumurta tavuğu dışkısından maksimum düzeyde biyogaz üretiminin

sağlanabilmesi için, ideal ortam koşulları tespit edilmiştir. Elde edilen bu verilere göre iki adet yukarı akışlı

çamur yataklı reaktör uygulamalı biyogaz tesisi tasarımı yapılmış ve Sanayi Bakanlığı’ndan alınan destek

kapsamında bir adet biyogaz tesisinin kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bu tesise %7,42 toplam katı maddeli tavuk

dışkısı beslemesi yapılmıştır. Deneysel çalışmalara göre tek reaktörlü sistemde %5-10 arasında daha düşük gaz

çıkışı sağlanmıştır. Çift reaktörlü uygulamada, tek reaktörlü sisteme göre %10-12 arasında fazla gaz çıkışı

sağlanmıştır. Ayrıca sisteme adapte edilen geri dönüşüm sistemi ile, ilk reaktöre göre %3-5 arasında gaz artışı

sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Biyogaz tesisi, Anaerobik ortam, Yumurta tavuğu dışkısı, Biyogaz üretimi




189

ULIBTK’ 13 – 187

POLİMER ELEKTROLİT MEMBRANLI YAKIT HÜCRESİNDE

ELEKTROLİT FAZ POTANSİYELİNİN İNCELENMESİ

Gülşah Özışık*, Emin Çağlan Kumbur** ve Hüseyin YAPICI*

*Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 38039 Melikgazi/

KAYSERİ, [email protected], [email protected]

** Drexel University, Department of Mechanical Engineering and Mechanics, Philadelphia, USA

[email protected]

ÖZET

Güç sağlamayı devam ettirmek için yenilenebilir olmayan zamanla tükenecek olan kaynakların kullanımı

ülkemiz ve dünya çapında çeşitli çevresel sorunlara neden olmaktadır. Bu çevresel sıkıntılardan dolayı

araştırmacılar mevcut kaynakların yerine geçebilecek temiz, alternatif ve yenilenebilir enerji kaynakları

araştırmaktadırlar. Bu araştırmalar sonucunda, temiz enerji üreten teknolojilerden biri olan yüksek güç

yoğunluğu ve verimliliğe sahip yakıt hücreleri keşfedilmiştir. Bu çalışmanın amacı; farklı çalışma koşulları

altında bir PEM yakıt hücresinin performansını büyük ölçüde etkileyen Nafion membran ve katalizör

tabakalardaki elektrolit faz potansiyel değişiminin sayısal olarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda iki

boyutlu matematiksel bir model oluşturulup parametreler ve çalışma koşulları belirlenmiştir. Sayısal çözümler

COMSOL Multiphysics 4.1 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. İki boyutlu sayısal model literatürdeki deneysel

verilerle karşılaştırılmış ve doğruluğu kanıtlanmıştır. Hücrenin çalışma sıcaklığının, basıncının ve bağıl neminin

değişmesi ile elektrolit faz potansiyelinin önemli ölçüde değiştiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Temiz enerji teknolojileri, Hidrojen Enerjisi, Polimer elektrolit membranlı yakıt hücresi.


190

ULIBTK’ 13 – 188

H3PO4 KATKILI POLYBENZİMIDAZOL (PBI) ESASLI PEM YAKIT HÜCRESİNİN

PERFORMANSININ SAYISAL MODELLENMESİ

*Gülşah Özışık, **Muhammet Çelik, *Gamze Genç, *Hüseyin Yapıcı

*Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 38039 Melikgazi/

KAYSERİ


**Aksaray Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 68100 AKSARAY

[email protected]

ÖZET

PBI esaslı yakıt hücreleri 120 ila 200ºC arasındaki sıcaklıklarda etkili olarak çalıştırılabilir. Yüksek çalışma

sıcaklığı nedeniyle, gelişmiş ısı geri kazanımı, düşük maliyet ve minimum su/ısı yönetimi gibi benzersiz

avantajlara sahiptir. Dezavantajı ise katkısız halde PBI membranların iyonik iletkenliği çok düşüktür. Bu tip

membranların iyonik iletkenliğini artırmak için PBI membrana fosforik asit katkısı yapılmaktadır. Bu çalışmanın

amacı; fosforik asit katkısının ve hücre çalışma sıcaklığının H3PO4 katkılı PBI membranlı PEM yakıt hücresi

performansı üzerine nasıl bir etki yaptığı üzerine bir çalışmadır.Bu amaç doğrultusunda inerdigiated kanal tipine

sahip hücre için iki boyutlu matematiksel bir model oluşturuldu. Çalışma parametreleri ve koşulları belirlenerek

modele entegre edildi. Sayısal modelin oluşturulması ve çözümlemelerin yapılması için sonlu elemanlar tabanlı

COMSOL Multiphysics 4.2a kullanılmıştır. İki boyutlu sayısal model literatürdeki deneysel bir çalışma ile

karşılaştırılarak modelin doğruluğu ispatlanmıştır. Yakıt hücresi performansının fosforik asit katkısıyla ve

çalışma sıcaklığının artışıyla önemli ölçüde arttığı ve ohmik kayıpların azaldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:Hidrojen Enerjisi, H3PO4 katkılı PBI esaslı PEM yakıt hücresi, Hücre performansı.


191

ULIBTK’ 13 – 198

YAPAY SİNİR AĞLARI İLE AFYON JEOTERMAL BÖLGESEL ISITMA

SİSTEMİNİN TERMODİNAMİK YÖNDEN OPTİMİZASYONU

Mehmet Ali ALKAN * ve Ali KEÇEBAŞ **

* Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Ula Ali Koçman MYO Elektrik ve Enerji Bölümü

48640 Ula, Muğla, [email protected]

** Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışma gerçek çalışma koşulları altında jeotermal bölge ısıtma sistemin (JBIS) ekserjetik performans

parametrelerini tahmin etmek için yapay sinir ağı (YSA) modellemesi ile ilgilidir. Bunun için Afyonkarahisar

şehrindeki Afyon JBIS düşünüldü. 2009-2010 ısıtma sezonunda Afyon JBIS’tan elde edilen ortalama günlük

termal veriler toplanmış ve ekserji analizi gerçekleştirilmiştir. Sistemden toplanan ve ekserji analizinden hesap

edilen veriler kullanılarak geri yayılım öğrenme algoritmasına dayanan YSA modeli geliştirilmiştir. Ağ

minimum karekök ve ortalama mutlak bağıl hataları için maksimum korelasyon katsayısı üretmiştir. Çalışma

sonuçları, termal sistemlerde özellikle JBIS’lerde YSA model başarılı bir şekilde uygulanabileceğini ve

sistemlerin ekserjetik performans parametrelerini tahmin etmek için yüksek doğruluk ve güvenilirlik sağladığını

göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Jeotermal Enerji, Bölgesel Isıtma, Ekserji analizi, Performans tahmini, YSA.



192

ULIBTK’ 13 – 227

DÜŞÜK IŞINIM ŞİDDETİNDE GÜNEŞ ENERJİSİ DESTEKLİ SU KAYNAKLI BİR

ISI POMPASI SİSTEMİNİN DENEYSEL PERFORMANS ANALİZİ

İbrahim ATMACA, Çağdaş ÇARKACI ve Sezgi KOÇAK SOYLU

Akdeniz Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 07058, Antalya

[email protected], cagdascarkacı@gmail.com, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada Antalya’ da kurulu olan güneş enerjisi destekli, su kaynaklı bir ısı pompası sisteminin deneysel

performans analizi incelenmiştir. Bilinen güneş enerjisi destekli ısı pompası sistemlerinden farklı olarak kurulan

sistemde 2 ton kapasiteli su deposunda enerji depolaması yapılmıştır. Antalya gibi ılıman ve kış aylarında ışınım

şiddetinin yüksek olduğu bölgelerde ısınma ihtiyacı daha çok akşam saatlerinde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle

kurulan sistemde bir enerji depolamasına gidilmiştir. Sistem ışınımın düşük olduğu günlerde de çalışacak şekilde

dizayn edilmiştir. Bu gibi günlerde, depo suyu sıcaklığı limit değerlerin altına düştüğünde taze şebeke suyu ile

beslenmiştir. Bu çalışma kapsamında ışınım şiddetinin ortalama 164.8 W/m2gibi düşük olduğu bir günde sistem

performansının analizi yapılmıştır. Çalışmada depo suyu sıcaklığı, ısı pompası bileşenlerinin her biri için gerek

aracı akışkan gerekse giriş – çıkış su sıcaklıkları, ısı pompası alt ve üst basınç değerlerinin değişim aralıkları

sunulmuş, ısı pompası ortalama COP değeri 2.93 olarak tespit edilmiştir. Sistemin ekserji analizi yapılmış, her

bir bileşenin ekserji yok oluşu değerleri de verilmiş, en yüksek ekserji yok oluşunun ısı pompası için

buharlaştırıcıda olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi, ısı pompası, enerji ve ekserji analizi

.


mailto:cagdascarkacı@gmail.com



193

ULIBTK’ 13 – 231

TAŞIT KLİMASI PERFORMANSININ DİNAMİK ÇEVRE ŞARTLARINDA

DENEYSEL İNCELENMESİ

Özgür SOLMAZ*, Muammer ÖZGÖREN** ve Eyüb CANLI*

*Selçuk Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü

42003 Selçuklu/KONYA, [email protected]; [email protected]

** Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

42003 Selçuklu/KONYA, [email protected]

ÖZET

Aktif güvenlik sistemleri arasında yerini alan klima sistemi, günümüz taşıtlarında standart bir donanım olarak

bulunmaktadır. Klima sistemi, konvensiyonel ve hibrit taşıtların yakıt ekonomisini ve emisyonlarını etkileyen en

önemli yüklerdendir. Bu çalışma da, taşıt klima sistemi bir minibüs üzerine kurulmuş, klima performansını

belirlemek amacıyla sıcaklık, basınç ve nem sensörleri, debi ölçer ve güç ölçer cihazları ile donatılan sistem yaz

aylarında dinamik çevre şartlarında test edilmiştir. Çalışmada, evaporatör üzerinden geçen hava debisinin sabit

olması durumunda (kanal içerisindeki ortalama hızının 8 m/s değeri için), kompresör hızının (devrinin)

değişiminin klima performansına etkisi araştırılmıştır. Elde edilen deneysel sonuçlardan sistemin Konya ilinde

çalıştırılması ile STK’nın artan kompresör devri (1000 d/dk dan 3000d/dk) ile STK’nın 3.85’den 2.12’e kadar

düşerek azaldığı ve minimum STK’nın yaklaşık 2 olduğu görülmüştür. Performans deneylerinden elde edilen

sonuçların zamana bağlı değişimleri detaylı analiz edilerek, yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Taşıt Klima Sistemi; R134a; STK, Enerji, Konfor, Klima.


194

ULIBTK’ 13 – 239

NANOMALZEME KAPLAMALI CAMIN FOTOVOLTAİK PANELLERİN

PERFORMANSINDAKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Özgür BEDER ve Lütfü NAMLI

Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

55139 Kurupelit/ SAMSUN


ÖZET

Güneş enerjisi günümüzde birçok alanda kontrollü olarak kullanılmaktadır. Güneş pilleri de ülkemizde elektrik

şebekelerinin olmadığı bölgelerde ve yerleşim yerlerine uzak gözetim istasyonları, deniz fenerleri, otoyol

aydınlatması vb. gibi alanlarda kullanılmaktadır. Kullanım alanlarındaki bu kısıtlılığın temel sebebi fotovoltaik

panellerdeki temel yapısal bazı problemlerdir.

Çalışmanın amacı, problemin tanıtımında da belirttiğimiz gibi fotovoltaik panellerde bulunan güneş pillerinin

yüksek sıcaklıklarda verimlerinin düşmesini engellemek amacıyla sıcaklık artışına sebep olan kızıl ötesi

bölgedeki dalga boyuna sahip ışığı geri yansıtan nano malzeme kaplı camların etkisini incelemektir.

Polikristal silikon malzemeden üretilen fotovoltaik hücrelerin her 1°C lik artış için elektriksel güçte ortalama %

0.4 lük kayıp olduğu düşünüldüğünde güneş panellerinin kızıl ötesi filtre kaplı camlarla kaplanması güneşten

elektrik üretimini sürecinde verim arttırılmasına katkı sağlayacaktır.




195

ULIBTK’ 13 – 249

MEVCUT GÜNEŞ IŞINIMI MODELLERİNİN SAMSUN İLİ İÇİN

KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

.Kadir BAKIRCI* ve Mehmet KAYA

**

*Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, 25240 Erzurum,

[email protected] **

Erzincan Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, 24100 Erzincan,

[email protected]

ÖZET

Güneş enerjisi tabiattaki en temel yenilenebilir enerji kaynaklarından biridir ve diğer alternatif enerji kaynakları

arasında önemli bir yere sahiptir. Güneş enerjisiyle çalışan sistemlerin projelendirilmesinde, ilgili bölgeye ait

güneş ışınım verilerinin bilinmesi çok önemli bir parametredir. Güneş ışınım verilerinin mevcut olmadığı

yerlerde uygun modeller kullanılarak bu parametre belirlenebilmektedir. Güneş ışınım miktarını belirlemek için

dünyada ve ülkemizde birçok model geliştirilmiştir. Bu çalışmada, literatürde geliştirilen çeşitli güneş ışınımı

tahmin modellerinin Samsun ili için kullanılabilirliği, istatistiksel karşılaştırma metodu ile incelenmiştir.

Anahtar kelimeler: Güneş enerjisi, Güneş ışınımı modelleri, Karşılaştırma, Samsun




196

ULIBTK’ 13 – 257

BAYBURT İLİNDE KURULMASI DÜŞÜNÜLEN YAY ÇATILI SERA İÇİN GÜNEŞ

ENERJİSİ HESAPLAMALARI

Uğur ÇAKIR* Erol ŞAHİN** ve Kemal ÇOMAKLI***

*Bayburt Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

69000 Merkez/ BAYBURT [email protected]

**Ordu Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

52000 Merkez/ ORDU [email protected]

***Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

25000 Merkez/ ERZURUM [email protected]

ÖZET

Güneş enerjisi diğer enerji kaynaklarının da ana kaynağı olarak kabul edilmekte olup gerek enerji, elektrik ısı ve

güç üretimi alanlarında ve gerekse tarım gibi hayatın diğer alanlarında dolaylı ya da direkt olarak kullanılabilen

bir enerji türüdür. Güneş enerjisinden en çok yararlanılan ziraat faaliyetlerinin başında seracılık gelmektedir.

Seralar, bitki yetişmesine uygun şartların sağlanması amacı ile çevre şartları kontrol edilebilen veya düzenlenen

cam, plastik, fiberglas gibi ışığı geçiren materyallerle örtülü yapı veya yapı elemanları olarak bilinmektedir. Bu

çalışma Bayburt İli iklimsel ve meteorolojik koşulları altında bulunan yay çatılı bir seranın farklı konum ve

oryantasyonlar için güneş enerjisinden faydalanma oranları üzerine yapılmış bir araştırmadır. Çalışma

kapsamında Bayburt sınırları içinde tesis edilecek yay çatılı bir seranın güneş enerjisinden en iyi şekilde

faydalanması için MATLAB programı kullanılarak en uygun yön ve ölçülerin belirlenebileceği sayısal bir

modelleme çalışması yapılmıştır. Oluşturulan modelleme belirli boyutlardaki örnek seralar için çalıştırılıp bazı

sonuçlar elde edilmiş olsa da istenildiğinde farklı şekil ve boyutlardaki yapılar içinde kullanılabilmekte ve en

uygun yön ve konum tayini yapılabilmektedir. Çalışma kapsamındaki temel parametreler ise sera azimut açısı,

sera boyunun sera enine oranı ve seranın aldığı toplam dönemlik ışınım olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Seracılık, Güneş Enerjisi, Direk Işınım, Yenilenebilir Enerji


https://eposta.bayburt.edu.tr/owa/redir.aspx?C=6feeb59b0ff4483bb79a4bd5c07f6f84&URL=mailto%3aesahin1972%40gmail.com


197

ULIBTK’ 13 – 258

TÜRKİYEDE KONUT ENERJİSİNİN KARŞILANMASI İÇİN DOĞALGAZ

YAKITLI YAKIT HÜCRESİ SİSTEMİNİN KULLANILMASI

Uğur ÇAKIR*, İbrahim Erdem ŞEKER** Erol ŞAHİN***

*Bayburt Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

69000 Merkez/ BAYBURT, [email protected]

**Makine Mühendisi

58000 Sivas; [email protected]

***Ordu Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

52000 Merkez/ ORDU [email protected]

ÖZET

Yakıt pilleri özellikle son yıllarda bilim adamlarının çok fazla üstünde durduğu temiz, çevreye dost ve yüksek

verime sahip enerji dönüşüm sistemleridir. Bu sistemlerde temel yakıt hidrojendir. Hidrojen ve oksijen

arasındaki elektrokimyasal reaksiyondan faydalanılarak doğrudan elektrik üreten yakıt pili sistemleri enerji

dönüşümünü yanma evresi olmadan tamamlamaktadırlar. Yakıt pilleri, iklim şartlarından bağımsız olarak, enerji

ihtiyacının olduğu her yerde kesintisiz biçimde enerji üretimine imkân sağlayabildikleri için yeni ve yenilenebilir

enerji kaynakları içinde özel bir yere sahiptirler. Son zamanlarda değişen yaşam tarzı ve enerji kullanımı

yöntemlerine bağlı olarak şebekeye bağlı durumlarda yedek sistem olarak çalışacak, şebekeden bağımsız

durumlarda ise gereken enerjiyi sağlayacak sistemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Hidrojen ile çalışan ve elektrik

enerjisinin yanı sıra bir miktar ısı enerjisi de açığa çıkaran yakıt hücreli bir sistem bu ihtiyacı karşılamak

amacıyla kullanılabilir. Ancak yakıt pili sistemleri henüz yaygınlaşmadığı ve gelişim evresini tamamlamış

olmadığından evsel kullanımlar başta olmak üzere birçok uygulama alanı için çok pahalı sistemlerdir. Bu

çalışmada, Bayburt şartlarında 120m2 bir konutun ısınma, sıcak su ve elektrik enerjisi ihtiyaçlarını karşıladığı,

doğalgaz-kombi sistemi ile beraber çalışan, doğalgaz hattından beslenen, şebekeden bağımsız kendi elektriğini,

ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılayabilen Hidrojen-Yakıt Pili sisteminin kullanılabilirliği analiz edilmiş ve

konvansiyonel sistemlerle karşılaştırılarak ve maliyet analizleri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yakıt Hücresi, Hidrojen Enerjisi, Yenilenebilir Enerji, Bayburt


https://eposta.bayburt.edu.tr/owa/redir.aspx?C=6feeb59b0ff4483bb79a4bd5c07f6f84&URL=mailto%3aesahin1972%40gmail.com


198

ULIBTK’ 13 – 259

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ ÇİFTLİKLER İÇİN BİYOGAZ TESİS TASARIMI, KULLANIMI

VE ÇIKTILARIN ÖLÇÜLMESİ

Mustafa UYSAL , Nafiz KAHRAMAN, Selahaddin Orhan AKANSU, Bilge ALBAYRAK ÇEPER ve

Şahittin AYDEMİR

Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 38039 Talas/ KAYSERİ

ÖZET

Günümüzde fosil kaynaklardan elde edilen enerjinin tükenme noktasına gelmesi ve aşırı derecede fosil yakıt

kullanılmasının meydana getirdiği hava ve çevre kirliliği dünyamızın ve ülkemizin enerji politikasında önemli

bir yer tutan alternatif temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanma zorunluluğunu beraberinde

getirmektedir.

Fosil enerji kaynakları bakımından yeterli kaynağa sahip olmayan ülkemiz yenilenebilir enerji kaynakları

bakımından oldukça iyi durumda sayılabilir.

Ülkemizde enerji üretimi, tüketime oranla daha yavaş olarak artmaktadır. Bunun nedenlerinin biri nüfusun

artışının yanı sıra kişi başına tüketilen enerji miktarının da kalkınmaya paralel olarak artmasıdır. Enerji

kaynaklarından ithal edilen petrolün önemi büyüktür. Çünkü toplam enerji tüketiminde büyük bir paya sahip

olan petrolün, yine büyük bir kısmı dışarıdan ithal edilmektedir. Enerjide bu kadar büyük dışa bağımlılık hem

stratejik yönden son derece önemlidir, hem de ekonomik dengeye olumsuz etkileri büyük olmaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin anlaşıldığı bu sorunlar yüzünden başta biyogaz olmak üzere,

yenilenebilir enerji kaynakları potansiyelinin değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.


199

ULIBTK’ 13 – 266

JEOTERMAL ENERJİ DESTEKLİ ÇALIŞAN ISI POMPASI İLE

BİYOGAZ ÜRETİMİNİN PERFORMANS ARAŞTIRMASI: KONYA ÖRNEĞİ

*Sercan YAĞMUR, **Sercan DOĞAN, **Muharrem Hilmi AKSOY ve **Muammer

ÖZGÖREN

*Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

61080 Merkez/TRABZON [email protected];

**Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

42075 Selçuklu/KONYA [email protected]; [email protected];

[email protected]

ÖZET

Enerji, insanların konforlu yaşam sürdürebilmesi için önemli bir faktördür. Bununla birlikte enerji üretimi

ülkelerin gelişmişlik düzeyinin bir göstergesidir. Fosil yakıt kaynaklarının zamanla tükenecek olması ve küresel

ısınma üzerindeki olumsuz etkiye sahip olması, insanları rüzgar, güneş, hidroelektrik, biokütle ve jeotermal gibi

yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirmektedir. Aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarının yetersiz

olduğu bölgelerde hibrit sistemler oluşturularak enerji ihtiyacı karşılanabilmektedir.

Bu çalışmada, Konya bölgesinde bulunan düşük sıcaklıklı jeotermal kaynaklar ile biyogaz üretiminde kullanılan

tankın uygun sıcaklıkta tutulabilmesi aylık olarak yıl boyunca değerlendirilmiştir. Konya’da, sadece hayvansal

ve tarımsal olarak yıllık yaklaşık 3,1 milyon ton oluşan atığın yanında belediye tarafından yıllık 146.000 tondan

daha fazla atık toplanmaktadır. Bu kaynaklar biyogaz üretmek için kullanıldığı zaman, örneğin yenilenebilir

enerji ve elektrik üretimi, koku kontrolü, gübre geri kazanımı, toplam oksijen talebinin ve sera gazı etkisinin

azaltılması gibi durumlarda çevresel ve potansiyel açıdan oldukça önemli katkı sağlamaktadır. Diğer bir

yenilebilir enerji kaynağı ise yerkabuğu içindeki yüksek sıcaklıklar sonucu elde edilen, elektrik üretimi ve ısınma

için kullanılan jeotermal enerjidir. Çalışmada Konya ilinde bulunan dokuz farklı jeotermal enerji kaynağı ele

alınmıştır. Bu kaynakların sıcaklık aralığı 25°C-40°C arasında ve hacimsel debileri 1-8 L/s arasında

değişmektedir. Bu düşük su sıcaklığındaki jeotermal kaynaklardan doğrudan elektrik üretilememektedir. Bu

yüzden düşük sıcaklık ve yüksek hacimsel debiye sahip jeotermal enerji kaynakları, biyogaz üretimin de gerekli

olan fermantasyon sıcaklığını sağlamak için kullanılabilir. Bu çalışmada, Konya jeotermal bölgesindeki herhangi

bir yere yerleştirilen küçük ölçekli bir biyogaz üretim tesisi için çeşitli kabullere göre hesaplamalar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Biyogaz, Enerji verimliliği, Jeotermal enerji, Isı pompası, Isı tesir katsayısı, Yenilenebilir

enerji





200

ULIBTK’ 13 – 293

ANOT DESTEKLİ TEK HÜCRELİ KATI OKSİT YAKIT HÜCRESİNİN SAYISAL

MODELLENMESİ

M. Fatih KAYA* , Nesrin DEMIR**, Gamze GENÇ**, Hüseyin YAPICI**

*Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü 38039 Melikgazi/ KAYSERİ,

[email protected]

**Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 38039 Melikgazi/

KAYSERİ,


ÖZET

Bu çalışmanın amacı anot destekli tek hücreli katı oksit yakıt hücresinin performansının sayısal olarak

incelenmesidir. KOYH'nin performansına hücre çalışma sıcaklığı ve reaktant hidrojen gazı basınç değerleri,

elektrot porozitesinin etkileri incelenerek optimum hücre gereksinimleri belirlenmiştir. KOYH'nin seçilen

geometrisine ve tabakalarda kullanılan malzemelere bağlı olarak matematiksel bir model oluşturulmuştur.

Oluşturulan model için sayısal hesaplamalar MATLAB bilgisayar yazılımı ile yapılmıştır. Sayısal analizlerde

kanal içerisindeki gaz akışının laminer ve reaktant gaz karışımlarının ise ideal ve sıkıştırılamaz olduğu kabul

edilmiştir. Hücre çalışma sıcaklığı etkisini belirlemek için sıcaklık sırasıyla 800°C'den 1000°C'ye ve giriş basıncı

1 atm'den 5 atm'e kadar arttırılmıştır. Anot ve katot tabakaları için porozite değerleri eşittir ve 0.2-0.6 aralığında

değiştirilmiştir. Hücre çalışma sıcaklığı ve reaktant gazların basıncının artışıyla KOYH'nin performansı artarken

porozite arttıkça hücre performansının düştüğü görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Yeni ve temiz enerji teknolojileri, KOYH Modelleme






201

ULIBTK’ 13 – 305

İZMİR KENT MERKEZİNDE

RÜZGÂR ENERJİSİ POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ

Onur ŞAMDAN, Fatih ASLAN, Alpaslan TURGUT*

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 35397 Tınaztepe/ İzmir

*[email protected], Tel: 0 232 301 92 37

ÖZET

Bu çalışmada, İzmir’de bulunan iki farklı meteoroloji gözlem istasyonundan alınan veriler kullanılarak, kent

merkezinde seçilen bir sahanın rüzgâr enerjisi potansiyeli WAsP ve WindPro yazılımları ile belirlenmiştir.

Seçilen istasyona bağlı olarak, kullanılan hız ve yön verilerinin, enerji potansiyelinin belirlenmesinde gösterdiği

etkiler tartışılmış ve 8 adet türbinden oluşan 16 MW gücünde bir rüzgâr çiftliği tasarlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Rüzgâr enerjisi potansiyeli, WAsP, WindPro, Yenilenebilir enerji,

mailto:*[email protected]


202

ULIBTK’ 13 – 309

ADVISOR PROGRAMIYLA YAKIT PİLLİ ARAÇ ANALİZİ

Anıl Can TÜRKMEN 1, Salim SOLMAZ

2, Yrd. Doç. Dr. Cenk ÇELİK

3, Prof. Dr. Halil İbrahim SARAÇ

4

Kocaeli Üniversitesi – Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

41380, Kocaeli, [email protected],

[email protected],

[email protected],

[email protected]

ÖZET

Bu çalışma da otomobillerdeki yakıt pili sistemleri, ADVISOR programı kullanılarak modellenmiş ve yapılan

modeller karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Yakıt pili sistemleri tüm taşıt sistemi içerisinde kritik önem taşıyan

ana unsurlardandır. Bu nedenle bir taşıtta yakıt pili sisteminin; tesis edilmesinden önce, sisteme uyumluluğunun

analizinin yapılması, maliyet ve güvenlik bakımından oldukça önemlidir. Amerikan Ulusal Yenilenebilir Enerji

Laboratuvarı (NREL) tarafından geliştirilen ADVISOR programı bu tür sistemlerin mukayesesinin yapılmasını

sağlamaktadır. Bu makalede de özellikle bu programın nasıl kullanılacağı örnek bir uygulama ile tanıtılmakta,

yakıt pili çeşitleri karşılaştırılarak elde edilen sonuçlar değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yakıt pilli araçlar, Hidrojen, ADVISOR.






203

ULIBTK’ 13 – 327

METAN GAZININ SU BUHARLI PLAZMATRONDA DÖNÜŞÜMÜ (REFORMU)

Prof. Dr. Beycan İbrahimoğlu 1,2

, Ali Dindar 2, Çiğdem Kanbeş Dindar

2

1Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 2317400 Maltepe/Ankara

2Anadolu Plazma Teknoloji Enerji Danış. Araş. Geliş. San. Mrk. ve Tic. Ltd. Şti, 06830, Gölbaşı/Ankara


ÖZET

Bu çalışmada, plazma yöntemiyle metan gazının su buharlı reformu için deney düzeneği tasarlanmış ve 3,5kW

gücünde plazmatronla deneyler yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucu Plazma yöntemiyle metanın su buharlı

dönüşümünde iki elektrot arasından geçen metanın bir kısmı asetilene dönüşmüş ve hidrojen gazı etkisiyle

plazma jetinde 5500- 6000oC sıcaklığa ulaşılması mümkün olmuştur. Plazmatrondan basınç altında dışarı

püskürtülen plazma jeti anot elektrotu üzerinde yapılmış tasarımla metal kesme ve kaynak için kullanılması

mümkün olmuştur. Metanın su buharlı reformunda elde edilen yüksek sıcaklıklı plazma jetinin metal kesimi ve

kaynak dışında sanayinin çeşitli alanlarında kullanılması mümkündür.

Anahtar kelimeler: Plazmatron, metan su buharı reformu (dönüşümü), asetilen, hidrojen, metal kesme ve

kaynak.


204

ULIBTK’ 13 – 329

GÜNEŞ ENERJİSİ TEST MERKEZLERİNİN KURULUMU VE İŞLETİLMESİ

ÜZERİNE BİR ÖN FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI

Emrah GÜNGÖR, Mete ÇUBUKÇU ve Mustafa GÜNEŞ

Ege Üniversitesi, Güneş Enerjisi Enstitüsü 35100 Bornova / İZMİR, Tel:(232) 311 12 34,


ÖZET

Dünyada güneş enerjisi kollektörlerinin ve fotovoltaik modüllerin standartlara uygun olarak testlerinin yapıldığı

test merkezleri vardır. Türkiye’de güneş ısıl kollektörü üreticisi firmalar ürünlerini test ettirebilmek için

yurtdışındaki test merkezlerine göndermekte ve belgelendirmektedir. Bu durum işgücü, zaman ve maliyet

kaybına yol açmaktadır. Bir süre sonra fotovoltaik sistemler üzerine faaliyet gösterecek yerli yatırımcının da

benzer bir ihtiyacı duyacağı söylenebilir. Bu çalışmada, güneş enerjisi kollektörleri ve fotovoltaik modül testleri

hakkında ön bilgilerin verilmesinden sonra, bu testlerin gerçekleştirilebileceği uluslararası standartlara uygun bir

test merkezinin ülkemizde kurulması ve işletilmesi amacıyla yapılan bir ön fizibilite çalışması ve sonuçları

verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi kollektörleri, Fotovoltaik, Test merkezi, Test laboratuvarı





205

ULIBTK’ 13 – 331

FOTOVOLTAİKLERİN TAŞITLARA ENTEGRASYONUNDA

GELİŞMELER, SORUNLAR, ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Kerem ODABAŞI, Reza JALİLİ ve Mustafa GÜNEŞ

Ege Üniversitesi, Güneş Enerjisi Enstitüsü 35100 Bornova, İZMİR


ÖZET

Dünya genelinde ulaşıma harcanan enerjinin toplam enerji tüketimi içerisindeki payı yüksektir. Güneş taşıtları,

hem petrole bağımlılığın hem de sera gazları emisyonunun azaltılmasında önemli bir potansiyele sahiptir.

Ayrıca, tak-çıkar elektrikli taşıtlara göre güneş taşıtlarının enerjiye erişimi daha kolaydır. Ege Üniversitesi Güneş

Ekibi, biri yüksek performans güneş yarış arabası diğeri yolcu ulaşım taşıtı olmak üzere iki farklı tipte güneş

kara taşıtı tasarlamış ve üretmiştir. Bu makalede, ilk prototip olan ECOtour üç tekerli güneş taşıtının deneyimi

ile revize edilen yeni model için yeni tasarım ve imalat kriterleri aktarılmıştır. Bu projelerin çıktısı olarak, enerji

toplama, enerji verimliliği ve fotovoltaiklerin taşıt gövdesine entegrasyonu problemleri için çözümler

sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Güneş Enerjisi, Güneş Taşıtları, Fotovoltaik


206

ULIBTK’ 13 – 344

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ BAĞLICA KAMPÜSÜNÜN RÜZGÂR POTANSİYELİ

Tahir YAVUZ

a, Emre KOÇ, Onur GÜNEL, Aytuğ GÜMRÜKÇÜ, Burak GATGAR

Başkent Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Ankara, TÜRKİYE

a: [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada Başkent Üniversitesi Bağlıca kampüsünün rüzgar enerjisi potansiyeli incelenmiştir. Bu kapsamda

10 metrelik rüzgâr ölçüm direğinden 10’ar dakikalık aralıklar ile bir yıl boyunca alınan rüzgâr hızı, rüzgâr yönü

gibi datalar kullanılarak istatistiksel yöntemler ve Wind-Pro programı yardımıyla rüzgâr enerjisi potansiyeli

değerlendirilmiştir. Başkent Üniversitesinin rüzgâr atlası, olasılık yoğunluk fonksiyonu, güç yoğunluğu,

kampüse kurulması düşünülen 4 metre çaplı tirizli kanat profiline sahip rüzgâr türbininin güç eğrisi kullanılarak

elde edilecek yıllık toplam güç miktarı elde edilmiştir. Kampüsün ortalama rüzgâr hızı 3.62 m/s, güç yoğunluğu

79.87 W/m2, rüzgârın en fazla estiği yön ise batı-güney-batıdır. İstatistiksel analizlere ve Wind-Pro programı

sonuçlarına göre kurulacak olan türbinden bir yılda elde edilecek güç değerleri sırasıyla 2.047 MWh/yıl ve 2.2

MWh/yıl’dır.

Anahtar Kelimeler: Rüzgâr potansiyeli, Weibull olasılık fonksiyonu, Wind-Pro programı



207

ULIBTK’ 13 – 348

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KURUPELİT KAMPÜSÜ DEDEBUZAĞI

TEPESİNE KURULACAK RÜZGAR TÜRBİN SANTRALI İÇİN EKONOMİK

ANALİZ

Kadir KAYA*, Birol ELEVLİ** ve Erdem KOÇ*


55139, Atakum, Samsun, [email protected] ; [email protected]

**Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Ülkeler artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yenilenemez enerji kaynaklarına alternatif olarak temiz,

güvenilir ve sürdürülebilir olan yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmektedir. En önemli yenilenebilir enerji

kaynaklarından birisi olan rüzgar enerjisi güneş enerjisinin dolaylı bir ürünüdür. Rüzgar enerjisi mekanik enerji

ve elektrik enerjisi üretmek amacıyla kullanılır. Bu çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü

Dedebuzağı tepesinde kurulması planlanan şebekeye bağlı bir rüzgar enerjisi santrali kurulumu için ekonomik

analiz çalışması yapılmıştır. Bu analizde üretilecek elektriğin Yeşilırmak Elektrik Dağıtım Kurumuna satıldığı ya

da üniversitenin elektrik ihtiyacının bir kısmının karşılanması amacıyla kullanıldığı durumlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Rüzgar enerjisi, Ekonomik analiz, Dedebuzağı tepesi




208

POSTERLER


209

ULIBTK’ 13 – 006

PARALEL İKİ LEVHA ARASINDA GELİŞEN TÜRBÜLANSLI AKIŞIN

BİLGİSAYARLI SİMÜLASYONU

Tahir KARASU

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Meşelik

26480, Eskişehir, e-posta: [email protected]

ÖZET

Bu araştırmada, paralel iki levha arasında gelişen iki-boyutlu, düzlemsel simetrik, sürekli, sıkıştırılamayan,

türbülanslı kanal akışları için üç farklı Reynolds sayılarında kapsamlı bilgisayarlı simülasyonlar yapılmıştır.

Hibrit yöntemiyle geleneksel sonlu hacim metodunu kullanarak, SIMPLE algoritmasına dayanan bir bilgisayar

programı geliştirilmiştir. Standart yüksek Reynolds sayılı k- türbülans modeliyle beraber, süreklilik ve

momentum korunum denklemlerinin bilgisayarlı çözümleri, iteratif bir sayısal çözüm tekniğini kullanarak

sağlanmıştır. Katı cidar yakınında cidar fonksiyonları kullanılmıştır. Paralel iki levha arasında gelişen türbülanslı

kanal akışları için çeşitli akış yönü kesitlerinde, yerel akış yönü hızı, türbülans kinetik enerji, türbülans kinetik

enerji kaybolma miktarı, efektif viskozite, simetri ekseni boyunca simetri ekseni üzerindeki yatay hızın değişimi,

cidar kayma gerilmesi ve cidar sürtünme katsayısı dağılımları için bilgisayarlı simülasyonlar sunulmuş ve

deneysel bulgularla ayrıntılı olarak karşılaştırılmıştır. Bilgisayarlı simülasyonların sonuçları çeşitli deneysel

ölçümlerle genel olarak oldukça iyi uyum göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Paralel iki levha arasında akış, k- türbülans modeli, Simülasyonlar.



210

ULIBTK’ 13 – 009

DENSITY OF ILISU GEOTHERMAL WATER RESOURCES

OF GAKH REGION OF AZERBAIJAN

Anar Ahmadov a, Javid Safarov

a,b,c,*, Mahir Bashirov

a, Egon Hassel

b





ABSTRACT

Azerbaijan possesses rich geothermal energy and mineral water resources. One of the thermal water groups is

located in the Gakh district. Gakh is the second region in Azerbaijan for its nature, forests and waters. Thermal

water resources are springing around the village of Ilisu and 1,400 to 1,600 m above sea level. To use the

geothermal energy resources as an alternative energy source requires the investigation of the thermophysical

properties of a wide range of parameters. In many cases, the temperature of the geothermal water remains high,

but pressure quickly becomes equal to ambient pressure. If, we will use the geothermal resources for power

generation directly at the source, they can be generating the energy.

The thermophysical properties of geothermal resources of Ilisu geothermal water resources have been not

extensively studied. In this work, we present the density of these samples at T=(278.15 to 363.15) K and at

ambient pressure measured using the DMA 5000M HPM vibrating tube densimeter. The chemical analysis

(cations and anions) of the samples also were analysed using the IRIS Intrepid II Optical Emission Spectrometer

and DX120 ion chromatography. The samples were filtered and degassed slowly using the vacuum system. To

stop vaporisation of pure water, the vacuum procedure was very slow (the groove of the flask valve, which held

the sample, was very slightly opened). These investigations have been examined for the first time.


211

ULIBTK’ 13 – 010

THERMODYNAMIC PROPERTIES OF KURA RIVER in Azerbaijan side

Sevinj Babayeva a, Gulshen Aliyeva

b, Javid Safarov

b,c,d, Astan Shahverdiyev

b, Egon Hassel

c

a Department of Heat Power Engineering, Azerbaijan State Oil Academy, Azadlig Avn. 20, AZ1010 Baku,

Azerbaijan. b Department of Heat and Refrigeration Techniques, Azerbaijan Technical University, H. Javid Avn. 25,

AZ1073 Baku, Azerbaijan. c Institute of Technical Thermodynamics, University of Rostock, Albert-Einstein-Str. 2, D-18059 Rostock,

Germany. d FVTR GmbH, Joachim-Jungius-Str. 9, D-18059 Rostock, Germany.


ABSTRACT

Kura river (total length is 1515 km) starting in north-eastern Turkey, it flows through Turkey to Georgia, then to

Azerbaijan, where it receives the Aras River as a right tributary, and enters the Caspian Sea. Pollution of the

river from the territory of the neighbouring states creates an environmental tension. Mineralisation of the water

of the Kura river raises till 800-1200 mg in the connecting part of Araz and Kura rivers is 35-50 per cent more

compared to its medium current. Density of polluted water of Kura river is max. 9 times more than sanitary

norms.

In this work, we present the thermophysical properties (density, vapor pressure, viscosity, speed of sound,

chemical compounds analysis) of 14 Kura river water sample in Azerbaijan side from west to east over the

parameter range of interest. These investigations have been examined for the first time.

Using the (p,ρ,T) data, the comprehensive and accurate thermodynamic equation of state over a well specified

range of parameters which are of interest in ecological research was constructed, which is used to calculate

thermophysical properties of these samples.



212

ULIBTK’ 13 – 011

DENSITY OF BUTANOL-1 AT THE HIGH STATE PARAMETERS

Bahruz Ahmadov a, Javid Safarov

a,b,c, Astan Shahverdiyev

a, Egon Hassel

b





ABSTRACT

Current fuel injection systems for compression-ignition (diesel) engines reach pressures approximately 160

and 140 MPa for passenger car and commercial vehicle systems, respectively. Under these pressures, the

thermophysical properties of the fuel can increase up to approximately 10 times atmospheric levels. Upon

injection of the fuel in the cylinder, the large depressurization of the fuel results in a significant gradient of

the viscous properties of the fluid. The density, visocisty, speed of sound, heat capacity etc. at high pressures

and temperatures are the main thermophysical properties for the study of such processes.

During the last years, the using of butanol-1 as alternative to conventional gasoline and diesel fuels is

increased dramatically. It can be successful used as a fuel in an internal combustion engine.

In this work, we present the density of butanol-1 at T=(263.15 to 473.15) K and pressure up to 140 MPa. The

experimental (p,ρ,T) results are helpful to extrapolate the temperature up to T=253.15 K and pressure up to

200 MPa using the constructed equation of state.

An equation of state for fitting of the (p,ρ,T) data has been developed as a function of pressure and

temperature to calculate the various thermophysical properties of butanol-1, such as isothermal

compressibility, isobaric thermal expansibility, differences in isobaric and isochoric heat capacities, thermal

pressure coefficient, internal pressure, heat capacities, speed of sound at high pressures and temperatures.


213

ULIBTK’ 13 – 016

DÜŞÜK HÜCUM AÇILARINDA KANAT KENAR KIRMA AÇISININ KANAT YANI

GİRDAP OLUŞUMUNA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

M.Murat YAVUZ

Araştırma Görevlisi

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü, 80000,

OSMANİYE, telefon:0 (555) 238 57 40, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, insansız savaş uçak türlerinden olan bir elmas kanat geometrisinin kanat kenar kırma açısının

kanat yan tarafında oluşan girdaplar üzerindeki etkisi incelenmiştir. Yapılan çalışmada bilgisayar destekli

akışkanlar analiz yöntemi kullanılmış, değişik hücum ve kanat kırma açısının etkisi gözlemlenmiştir. Kanat

uçları keskin köşe olarak bırakılmış ve yuvarlanmamıştır. Kanat geometrisi bir su kanalı modeli içerisine

yerleştirilmiştir ve sabitlenmiştir. Hücum açısı 70, 10

0 ve 13

0 olacak şekilde kanat konuşlandırılmıştır. Kullanılan

Reynolds sayısının 10.000, 15.000 ve 20.000 olmasından dolayı türbülans modellerinden k-epsilon türbülans

modeli çözümlemelerde kullanılmıştır. Farklı Reynolds sayısı çözümlemelerinde yapılan analizlerde oluşan

girdaplar irdelenmiştir. Sürekli akış koşulunun yanısıra zamana bağlı çözümlemeler yapılarak birbirleriyle

kıyaslanmıştır. Belli girdap büyüklük değerleri üç boyutlu olacak şekilde görselleştirilerek kanat kenarlarında

oluşumları verilmiştir. Yapılan çözümlemelerde hücum açısının artması neticesinde kanat kenarında oluşan

girdapların eliptik yapıdan dairesel yapıya dönüştüğü görülmüş, kanat kenar kırma açısının artması ile belli

yönlerde oluşan girdap değerlerinin kanat ön uç kısmında azalmaya başladığı saplanmıştır. Bununla birlikte artan

Reynolds sayısının girdap değerlerinin artmasına neden olduğu belirlenmiş, fakat kanat etrafında genel girdap

oluşum karakteristiğin değişime etkili olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Kanat kenar kırma açısı, Girdap oluşumu, Reynolds sayısı.


214

ULIBTK’ 13 – 017

ARITMA ÇAMURU MİKTARININ AZALTILMASINDA

GERÇEK ÖLÇEKLİ TERMAL ARITMA PROSESLERİ

Şeyma ATAY* ve Feryal AKBAL**

*Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü

55200 Atakum, Samsun, *[email protected], **[email protected]

ÖZET

Arıtma çamurlarının yönetimi, atıksu arıtma ve çamur arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamuru miktarının

giderek artması nedeniyle en önemli konulardan biri haline gelmiştir. Bu nedenle oluşan çamur miktarının

azaltılmasına yönelik termal prosesler geliştirilmiştir. Bu çalışmada; çamur miktarının azaltılmasında uygulanan

termal arıtma proseslerinin gerçek ölçekli uygulamaları açıklanmaktadır. Cambi®, BioThelys® ve Krepro®

prosesleri, oluşan çamur miktarını azaltmak için uygulanan termal arıtma yöntemlerinin gerçek ölçekli

uygulamalarıdır.

Anahtar Kelimeler: Arıtma çamuru, Çamur azaltımı, Termal Hidroliz.


215

ULIBTK’ 13 – 035

EGZOZ GAZLARI VE HAVA KİRLİLİĞİ

Beste YALÇIN ÇELİK 1, Adem ÇELİK

2

1Artvin Çoruh Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Artvin [email protected].

2DSİ 8. Bölge Müdürlüğü, Erzurum, [email protected]

ÖZET

Atmosfer her gün insan artığı ve çeşitli kirletici kaynaklardan gelen milyonlarca ton zararlı madde ile sürekli

kirletilmektedir. Konutlar ve sanayi tesisleri gibi sabit emisyon kaynaklarından ileri gelen hava kirliliğinin yanı

sıra motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz kirliliği de aynı derecede önemli bir sorundur. Son yıllarda, otomotiv

sanayisinin gelişmesi, nüfus artışı ve ülkemizde yaşam seviyesinin yükselmesi sonucunda, motorlu karayolu

taşıtları sayısında büyük bir artış olmuştur. Bunun sonucu olarak karayollarında seyir halindeki motorlu taşıtların

egzozlarından kent atmosferine verilen kirleticilerin seviyeleri, bölgenin meteorolojik ve topoğrafik koşullarının

etkisiyle zaman zaman insan sağlığını tehdit edici boyutlara ulaşabilmektedir. Egzoz gazı kirliliği atmosfer

kirliliğinin % 60’ını meydana getirmekte olup egzoz gazlarından atmosfere pek çok zararlı gaz ve partikül

halinde madde bırakılmaktadır. Her gün milyonlarca araç, yaşadığımız kentin cadde ve sokaklarında

dolaşmaktadır. Havaya kirletici gaz ve tanecik yayabilen bu araçlar, kötü bakım, bilinçsiz kullanım gibi nedenler

ile kirletici özellikleri bir kat daha artarak, önemli kirletici kaynak durumundadırlar.

Bu nedenle bu çalışmada egzoz gazlarından kaynaklanan hava kirliliği araştırılmış, genel hatlarıyla

çevre ve insan sağlığı üzerine olan etkisi incelenmiştir. Sonuç kısmında da alınabilecek önlemlerden söz

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hava Kirliliği, Egzoz Gazları.




216

ULIBTK’ 13 – 046

SU TÜRBİNİ TASARIM VE TESTLERİ MERKEZİ

Ece Aylı, Berat Kavurmacı, Hasan Akın, Zeynep Aytaç, Fatma Ayancık, Umut Aradağ, Burak

Mert, Kutay Çelebioğlu, Özgür Ünver, Yiğit Taşçıoğlu, Selin Aradağ*

*TOBB Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Söğütözü cad., Ankara, [email protected]

ÖZET

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Kalkınma Bakanlığı desteği ile Su Türbini Tasarım ve Testleri

Merkezi’ni kurmaktadır. Türkiye’nin en zengin ve kullanımı en yüksek yenilenebilir enerji kaynağı olan

hidroelektrik enerjisi konusunda gerekli bil-yap’ın oluşturulması, hidroelektrik enerji santrallerinin en önemli

ekipmanı olan su türbinlerinin yerli olarak ilk kez tasarımı, model imalatı ve testleri için çalışmalar TOBB ETÜ

Hidro’da (TOBB ETÜ Su Türbini Tasarımı ve Testleri Merkezi) başlamıştır. Bu çalışmalar kapsamında

hesaplamalı akışkanlar dinamiği ve yapısal analizler, parametrik çalışmalar, model üretimi ve deneysel

çalışmalar yapılmaktadır. Bu bildiride, merkezdeki gelişmelerden bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler: HAD, Hidroelektrik enerji, Deneysel çalışmalar


217

ULIBTK’ 13 – 053

ISI TRANSFERİ PROBLEMİNİN MARKOV ZİNCİRLERİ YÖNTEMİ İLE

ÇÖZÜLMESİ

Nevsan ŞENGİL, Gizem ZENGİN, Melahat Cansu YAĞBASAN, Mine Nur MESUT ve Mürvet BEKTAŞ

Türk Hava Kurumu Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Uzay Mühendisliği Bölümü

06790 Etimesgut, Ankara, [email protected]

ÖZET

İletimli ısı aktarımı problemlerinin çözümünde sabit rasgele adımlı, değişken rasgele adımlı ve Exodus gibi

farklı Monte Carlo yöntemleri kullanılabilmektedir. Bu yöntemler, tek noktada hesaplama yapıldığında diğer

yöntemlere nazaran oldukça verimli olabilmekte iseler de, tüm noktalarda hesaplama ihtiyacı olduğunda Monte

Carlo yöntemleri çözüm süresi açısından oldukça verimsiz kalmaktadırlar. Markov zincirleri Monte Carlo

yönteminin verimliliğini arttırmak için önerilen tekniklerden biridir. Bu çalışmada Markov zinciri tekniği içeren

Monte Carlo temelli bir çözücü geliştirilmiştir. Takiben bu çözücü ile 2-boyutlu bir levhada iletimli ısı aktarımı

problemi çözülmüştür. Yöntemin doğruluğunu göstermek için bir doğrulama çalışması da yapılmıştır. Son olarak

yeni çözücünün, verimlilik açısından geleneksel Monte Carlo yöntemlerine olan üstünlükleri sergilenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Monte Carlo yöntemleri, Markov zincirleri, iletimli ısı aktarımı.


218

ULIBTK’ 13 – 057

SIĞ SUDA, DAİRESEL SİLİNDİR ARKASINDAKİ DAİMİ OLMAYAN

GİRDAPLARIN DELİKLİ YARIM SİLİNDİR İLE KONTROL EDİLMESİ

Tahir DURHASAN*, Muhammed M. AKSOY**, Engin PINAR*,

Göktürk M. ÖZKAN*, Hüseyin AKILLI* ve Beşir ŞAHİN*

Çukurova Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü,

01330 Sarıçam, ADANA*

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü,

OSMANİYE**

[email protected];[email protected];[email protected];[email protected];


ÖZET

Bu çalışmada sığ suda silindir art izinde meydana gelen girdapların, delikli yarım silindir tarafından bastırılması

amaçlanmıştır. Delikli yarım silindirin (Dış silindir) çapı (Dd), yay açısı () ve geçirgenlik oranı (β) sabit

tutulmuştur. İç silindir çap ölçüsünün etkisini araştırmak için beş farklı silindir çap ölçüsü kullanıldı (D i= 25

mm, 40 mm, 50 mm, 75mm and 90 mm). Deneyler parçacık görüntülemeli hız ölçüm tekniği kullanılarak su

kanalında gerçekleştirildi. Serbest akım hızı U=100 mm/s değerinde sabit tutularak, dış silindir çapına bağlı

olarak karşılık gelen Reynolds sayısının Re=10000 değerinde gerçekleştirildi. Deneylerden elde edilen sonuçlar,

İç silindir arkasında meydana gelen girdapların delikli yarım silindir tarafından önemli ölçüde bastırıldığını

ispatladı. Türbülas kinetic enerji istatistikleri silindir çap oranının (Di/Dd) akış yapısını önemli ölçüde

etkilediğini göstermektedir. Çap oranının Di/Dd=0.4 değerinde elde edilen maksimum TKE değeri tek silindir ile

karşılaştırıldığında yaklaşık % 58 oranında azalmaktadır. Ayrıca tek silindirin art izinde oluşan maksimum TKE

noktasının delikli yarım silindir kullanılması ile aşağı akımın daha ilerisine taşınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Akış kontrol, Sığ su, PIV, TKE


219

ULIBTK’ 13 – 058

BİR MİKROKANALDA İKİ FARKLI AKIŞKANIN PULSATİF AKIŞ

KULLANARAK KARIŞIMININ İYİLEŞTİRİLMESİ

Ünal AKDAĞ, Ahmet KARAOĞLU

Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü

68100 Merkez Kampus, Aksaray, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, bir mikro-kanalda pulsatif akış kullanarak karışımın iyileştirilmesi sayısal olarak incelenmektedir.

Hızlı karışım için bir yarı-aktif T-tipi mikro karıştırıcı önerilmektedir. Karıştırıcının bir girişinden sürekli akış

uygulanırken, diğer girişinden pulsatif akış uygulanmaktadır. Karışım derecesi ve akış yapısının incelenmesi için

üç farklı geometri kullanılmaktadır. İlk kanal geometrisinde bir engel bulunmamakta ve ikinci geometride akış

alanına yerleştirilmiş dikdörtgen bir engel bulunmaktadır. Üçüncü geometride ise akış alanına yerleştirilmiş üç

adet engel bulunmaktadır. Üç farklı geometri için bir mikro-kanalda iki farklı akışkanın karışım davranışını

incelemek için Fluent yazılımı kullanılmıştır. Akışkan olarak iki farklı renkte suya eşdeğer akışkan

kullanılmıştır. Karışım derecesi üzerinde pulsatif akış parametreleri ve geometrik etkiler detaylı olarak

incelenmiştir. Pulsatif akış konsantrasyon gradyanını ve temas eden akışkan yüzey alanını kayda değer bir

şekilde artırmakta, bu da karışımın iyileşmesine yol açmaktadır. Yüksek genlikte ve düşük frekanslarda karışım

oranı artmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Karışım iyileştirme, pulsatif akış, mikro-kanal


220

ULIBTK’ 13 – 065

DÜŞEY BİR PLAKA ÜZERİNDEN OLAN AKIŞA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ

(CONJUGATE) VE VİSKOZ YAYILIMIN ETKİSİ

Ahmet KAYA 1*

, Orhan AYDIN 2, Muhammed Enes KUYUMCU

1, Muharrem İMAL

1

1Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Kahramanmaraş

2Karadeniz Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Trabzon

*sorumlu yazar: [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, düşey bir levha üzerinde olan dış akışa kaldırma kuvveti, viskoz yayılım ve birleşik ısı

transferinin (conjugate) etkisi araştırılmıştır. Levha sonlu bir kalınlığa sahip ve bir yüzeyi sonlu bir sıcaklıkta

tutulmaktadır. Akış alanında hız ve sıcaklık dağılımını belirlemek için, Navier-Stokes ve enerji denklemleri

benzerlik yöntemiyle sınır tabaka denklemlerine dönüştürülmüştür. Daha sonra bu denklemeler Keller-box

yöntemiyle nümerik olarak çözülmüştür. Birleşik (conjugate) ısı transferi, viskoz yayılım ve kaldırma kuvveti

parametrelerinin hız ve sıcaklık profilleri ile yerel sürtünme katsayısı ve yerel ısı transfer parametrelerine etkisi

belirlenmiştir. Nümerik yöntemin doğruluğunu sınamada, bazı özel limit durumlar için elde edilen sonuçlar,

literatürde verilen sonuçlarla karşılaştırılmış ve mükemmel bir uyum elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: birleşik ısı transferi, kaldırma kuvveti, viskoz yayılım, Keller-Box yöntemi


221

ULIBTK’ 13 – 066

MUĞLA İLİNDE RÜZGÂR ENERJİSİ POTANSİYELİ

VE UYGULANABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Faruk ŞEN ve Ayşegül GÖKDEMİR

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü, Muğla


ÖZET

Günümüzde, tüm dünyada talep edilen enerji ihtiyacının sürekli artması ve mevcut enerji kaynaklarındaki

azalma nedeniyle çevre dostu yeni ve temiz enerji teknolojilerine olan ilgi, hızlı bir artış göstermektedir. Bu

ilginin ve talebin neticesinde yenilenebilir kaynaklardan temiz enerji elde edilmesi, kullanımı ve uygulamaları da

oldukça önem kazanmaktadır. Ülkemizde de son yıllarda yenilenebilir enerji uygulamaları oldukça artmakta ve

yaygın hale gelmektedir. Dünyada ve ülkemizde var olan, yeni ve temiz enerji kaynaklarından önemli bir tanesi

de rüzgâr enerjisidir. Türkiye’nin genel olarak rüzgâr potansiyelinin kıyı kesimlerde yoğunlaştığı dikkat

çekmektedir. Bu açıdan bakıldığında, toplam kıyı uzunluğu 1100 km’yi aşan ve Türkiye’de en uzun kıyı şeridine

sahip il olan Muğla ilinin, rüzgâr potansiyelinin incelenmesi ve bu potansiyelin ortaya konulması oldukça

önemlidir. Bu çalışmada, Muğla ilindeki rüzgâr enerjisi ptansiyeli, sahip olunan bu rüzgâr enerjisi

potansiyelinden elektrik enerjisi üretiminin uygulanabilirliği ve Muğla’da mevcut rüzgâr enerjisi uygulamaları

incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Rüzgâr enerjisi, Rüzgâr enerjisi santrali, Muğla, Muğla’da rüzgâr enerjisi.


222

ULIBTK’ 13 – 069

HAVACILIK SEKTÖRÜNDEKİ ÇEVRECİ GELİŞMELER

Kutay ÇETİN, Ahmet Serkan ALTINOK, Oğuzhan DEMİR, Kürşad Melih GÜLEREN

Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Uçak Mühendisliği Bölümü 06790 Etimesgut, Ankara, [email protected]

ÖZET

Sanayi devriminden itibaren fosil yakıt kullanan araç sayısı her geçen gün artmıştır. Başlarda küçük miktarlardan

dolayı sorun yaratmamış, fakat fosil yakıt kullanımı günümüzdeki gibi devasa bir boyuta ulaşınca ortaya büyük

sorunlar çıkmaya başlamıştır. 2009 yılında dünyadaki yıllık emisyon yaklaşık 9.28 milyar ton civarındayken

bunun yaklaşık 700 milyon tonunu havacılık sektörü oluşturmuştur. Günümüzde gittikçe artan emisyon, çevre

sorunları ve azalan yakıt rezervleri nedeniyle araştırmacılar ve bilim insanları yeni ve yenilenebilir enerji

kaynakları aramaya başlamışlardır. Bu kaynaklardan güneş enerjisi, hidrojen ve biyoyakıt üzerine yoğun

araştırmalar bulunmaktadır. Bu çalışmada bu yakıtları kullanan çevre dostu, alanında öncü ve örnek bazı hava

araçları ve projeler tanıtılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir enerji, Biyoyakıt, Solar Impulse, Havacılık


223

ULIBTK’ 13 – 077

SICAKLIĞIN ÇOK DELİKLİ TERMOPLASTİK KOMPOZİT DİSKİN ŞEKİL

DEĞİŞTİRME DAVRANIŞINA ETKİSİNİN ÜÇ BOYUTLU

SONLU ELEMANLAR METODU İLE İNCELENMESİ

Faruk ŞEN*, Tuncer KORUVATAN** ve Kemal ALDAŞ***

* Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü


** Kara Harp Okulu Komutanlığı Makine Mühendisliği Bölümü

06654 Kızılay, Ankara, [email protected]

*** Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

68000 Aksaray, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, çelik tellerle takviye edilmiş üzerinde çok sayıda delik bulunan termoplastik bir diskteki ısıl şekil

değiştirmeler incelenmiştir. Isıl şekil değiştirmeler, kompozit diske uygulanan farklı değerlerdeki uniform

sıcaklıklar etkisi ile meydana getirilmiştir. Çözümde sonlu elemanlar metodu (FEM) kullanılmıştır. Bu amaçla,

modelleme ve analizler için ANSYS sonlu elemanlar yazılımından faydalanılmıştır. Bu çalışma, daha önce

kompozit disklerle ilgili yapılan çalışmalardan farklı olarak, üç boyutlu olarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen

sonuçlara göre, uniform sıcaklık değişimi ısıl şekil değiştirmelerinin dağılımları ve değerlerini önemli derecede

etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler: Isıl şekil değiştirme, Isıl Analiz, Thermoplastik kompozit disk, FEM.


224

ULIBTK’ 13 – 078

DÜZ BİR PLAKA GİRİŞİNİN KARE KESİTLİ SİLİNDİR ETRAFINDAKİ AKIŞA

ETKİSİ

Necati MAHİR ve Özge YETİK * **

*Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 26480

Batımeşelik, ESKİŞEHİR [email protected]

**Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 26480

Batımeşelik, ESKİŞEHİR [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada kare kesitli silindirin alt tarafına yerleştirilmiş düz bir plakanın girişinin silindir etrafındaki akışa

etkisi araştırılmıştır. Araştırmada plaka kalınlığı 0.1D değerinde, silindir genişliğine göre tanımlanmış Reynolds

sayısı da 150 değerinde sabit tutulmuştur. Plaka girişinin silindire uzaklığı 0, 1D, 5D, 10D ve 15D olacak şekilde

değiştirilmiş, plaka çıkışı silindirden sonra 20D olacak şekilde sabit tutulmuştur. Çalışmada ayrıca silindir ve

plaka arasındaki uzaklık 0.3D-3D olacak şekilde değiştirilmiştir. Simulasyonda, silindirin arka kısmındaki

çevrinti eğrilerinin plaka girişinden uzaklık ve silindir-plaka arasındaki mesafe ile değişimi incelenmiştir.

Silindir üzerindeki kaldırma kuvvetine ve direnç kuvvetine plaka girişinin etkisi araştırılmıştır. Silindir plaka

girişine yakın olduğu zaman (uzaklık 1D), küçük silindir plaka aralıklarında direnç kuvvetinin ortalamasının

büyük değerler aldığı, silindir-plaka arasının artması ile azaldığı belirlenmiştir. Silindir–plaka girişi mesafesinin

büyük olduğu durumlarda ise (uzaklık 5D,10D ve 15D); küçük silindir aralıklarında direnç kuvveti ortalamasının

küçük değerler aldığı, silindir-plaka uzaklığının artması ile arttığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kare silindir, silindir plaka, daimi olmayan akış.


225

ULIBTK’ 13 – 081

FARKLI AMAÇLARLA KULLANILAN BİNALAR İÇİN ÇİFT CAMLI

PENCERELERİN OPTİMUM HAVA TABAKASI KALINLIĞI VE YAKIT

TÜKETİMİ

Okan KON*, Hüseyin BULGURCU* ve Bedri YÜKSEL*

*Balıkesir Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

10145 Çağış/ BALIKESİR, [email protected]





ÖZET

Binalardaki ısı kayıpları yüzde 10 ile 30 arasında pencerelerden meydana gelmektedir. Özellikle konut dışı

karmaşık yapılarda, camların kapladıkları alanlar daha fazla olması sebebiyle ısı kaybı oranı artmaktadır.

Çalışmada, Balıkesir ilindeki konut dışı farklı amaçlarla kullanılan bir binanın, farklı olan her kullanım hacminin

çift camlı pencereleri için optimum hava tabakası kalınlığı tespit edilmiştir. Bunun için pencerelerin ışınım ve

taşınım ile oluşan ısı transfer katsayısı tespit edilmiştir. Buna bağlı olarak hesaplamalar derece-gün yöntemi ve

ömür maliyet analizi ile yapılmıştır. Ek olarak, binanın her hacmi için yakıt tüketimi ve yakıt tasarrufu

hesaplanmıştır. Yakıt olarak kömür, doğal gaz, fueloil ve LPG kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Binalarda Enerji Tüketimi, Pencerelerde Kalınlık, Isı Transferi




226

ULIBTK’ 13 – 083

AKIŞKAN YATAKLI BİR YAKMA SİSTEMİNİN DİNAMİK VE

İLERİ EKSERJİ ANALİZİ

Meliha ÇALLAK ve Firuz BALKAN

Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü

35100 Bornova, İZMİR, [email protected]; [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, İzmir-Torbalı’da bulunan bir tekstil fabrikasının buhar ihtiyacını karşılamak üzere kurulan,

akışkan yataklı kömür yakma sistemli bir buhar üretim tesisinde yer alan iki önemli birim -Akışkan yataklı

kömür yakma sistemi (FBCC) ve Isı kazanımlı buhar kazanı (HRSG)- için önce geleneksel, daha sonra da

ekserji yıkımının, kaçınılmaz ve kaçınılabilir olarak iki kategoride ele alındığı ileri ekserji analizleri gün içinde

değişik üç zamanda gerçekleştirilmiş, ekserji verimleri hesaplanmıştır. Sözkonusu birimler için geleneksel

ekserji verimleri sırasıyla % 44.2 ve % 46.2 olarak hesaplanmış; bu değerler kaçınılmaz ekserji yıkımları dışında

dikkate alındığı durumda ise % 53.1 ve % 53.9’a yükselmiştir.

Anahtar Kelimeler: Enerji analizi, Ekserji analizi, İleri ekserji analizi, İyileştirme potansiyeli.




227

ULIBTK’ 13 – 084

TERMİK SİSTEMLERDE TERMAL KAMERA KULLANIMI

Gökhan ERTUĞRUL, Cuma KARAKUŞ, Onur ÖZUTKU, Ertuğrul BALTACIOĞLU

Mustafa Kemal Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Hatay


[email protected],

ÖZET

Konutların, binaların veya mühendislikte uygulanan termik sistemlerin termal kamera ile görüntüleri alınarak ısıl

analizleri kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu sistemlerin analizi neticesinde, ısı yalıtımının uygun olmadığı

bölgeler belirlenebilmekte, mekanik aksamlarda sürtünmeler, elektrik devrelerinde hasar tespiti yapılabilmekte,

termo-akışkan dinamiği, tahribatsız malzeme muayenesi, çevresel uygulamalar ve tıp uygulamaları gibi alanlarda

yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bu çalışmada, mühendislik uygulamalarında ısıtma sistemi boru hatları, her türlü deponun doluluk oranlarının,

konutların ve binaların termal kamera görüntüleri alınıp termal enerji analizleri, arıza tespitleri yapılmış ve

gerekli olan sistemler için çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Isı yalıtımı, Termal kamera, Enerji tasarrufu, Arıza tespiti, Kestirimci bakım


228

ULIBTK’ 13 – 100

EV TİPİ FIRININ İÇ HACMİNİN AKIŞ VE SICAKLIK DAĞILIMININ SAYISAL

YÖNTEMLE ZAMANA BAĞLI İNCELENMESİ

Dilek KUMLUTAŞ, İhsan Doruk ÜNSALAN, İlyas KILIÇ ve Özgün ÖZER

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 35397 Tınaztepe/İZMİR

[email protected];[email protected];[email protected];[email protected]

ÖZET

Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) yöntemi, akış ve sıcaklık analizlerinde sıklıkla kullanılan bir hesaplama

yöntemidir. Bu çalışmada da bir ev tipi pirolitik fırın prototipi zamana bağlı olarak HAD yöntemiyle

incelenmiştir. Fırındaki termostat kontrollü ısıtıcının modellenmesi için paket program dışarıdan bir Fortran

kodu ile yönetilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda fırın iç hava hacmindeki akış ve sıcaklık dağılımı zamana

bağlı olarak elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD), ev tipi fırın, pirolitik, zamana bağlı analiz.


229

ULIBTK’ 13 – 102

KÖMÜRÜN GAZLAŞTIRILMASINDA OKSİJEN SU BUHARI ORANININ

PARAMETRİK İNCELENMESİ

Cem DOLU* ve Lütfullah KUDDUSİ

**

*İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, İnönü Caddesi No:

65 Gümüşsuyu 34437 İstanbul, [email protected] (0212 293 13 00/2478) **

İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, İnönü Caddesi

No: 65 Gümüşsuyu 34437 İstanbul, [email protected] (0212 293 13 00/2722)

ÖZET

Kömürün gazlaştırılması, ısıl değeri düşük kömürlerin etkin kullanılması için önemli bir teknolojidir. Kömürün

gazlaştırılması sayesinde ısıl değeri düşük ve kül oranı yüksek olan kömürlerin doğrudan yakılarak doğaya zarar

verilmesinin önüne geçilebilmektedir. Kömür değişik gaz bileşenleri ve teknolojileri kullanılarak

gazlaştırılabilmektedir. Oksijen su buharı karışımı gazlaştırma için kullanılan ve verimli olan gaz

karışımlarından birisidir. Oksijen su buharı karışım oranının parametrik incelemesini içermekte olan bu

çalışmada gazlaştırma sonunda elde edilen gaz bileşenlerinin yatak içindeki molar kesirleri (molar fraction) ve

yatak sıcaklığının değişimi incelenmektedir. Bu inceleme için taban ayrıtının kenar uzunluğu 0.2 m ve

yüksekliği 7 m olan kare prizma şeklindeki yatak kullanılmıştır. Kömür gazlaştırılmasının modeli Fluent 6.3.26

paket programı yardımıyla yapılmıştır. Bu çalışmada üç boyutlu zamana bağlı çözümleme yapılmıştır. Ayrıca

çok fazlı akış modellerinden DPM modeli (Discerete Phase Model) kullanılmış, yatak içindeki hızların düşük

olmasından dolayı da akış modeli olarak laminer model seçilmiştir. Zaman adımı olarak 0.001 saniye alınmıştır.

Gazlaştırma için 4 tane heterojen ve 7 tane homojen reaksiyon olmak üzere toplam 11 reaksiyon kullanılmıştır.

Kömür tanecikleri (ortalama çapı 300 mikrometre, sıcaklığı 500 K) ve oksijen su buharı karışımı (sıcaklığı 900

K) reaktörün alt tarafından reaktör eksenine paralel şekilde gönderilmektedir. Değişik oksijen su buharı karışım

oranlarında kömürün gazlaşması ile oluşan CO ve H2 gazlarının molar kesirleri incelenmiş ve yatak içindeki

dağılımları elde edilmiştir. Çalışılan geometri ve sınır şartlarında en uygun oksijen su buharı karışım oranı tayin

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kömürün gazlaştırılması, modelleme, Fluent, oksijen su buharı oranı, DPM


230

ULIBTK’ 13 – 104

DİZEL MOTORLARINDA SOĞUKTA İLK HAREKET ESNASINDAKİ EGZOZ

EMİSYON KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Adem ÇELİK 1, M. Akif CEVİZ

2, Mehmet YILMAZ

3, Şendoğan KARAGÖZ

4

1Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, 25240, ERZURUM,

[email protected] 2Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, 25240, ERZURUM,

[email protected] 3İnönü Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, 44280, MALATYA,

[email protected] 4Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, 25240, ERZURUM,

[email protected]

ÖZET

İçten yanmalı motorların performans, verim ve egzoz emisyonları motorun tipi ve kullanım şartları, yakıt,

yağlama yağı ve emisyon kontrol sistemi kullanıp kullanmadığına bağlı olarak değişmektedir. Dizel emisyonları

arasında birçok organik ve inorganik bileşikler bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan performans ve

kullanılabilirlik çalışmaları sayesinde dizel motor teknolojisi çok önemli seviyede gelişme göstermiştir. Özellikle

yanmanın kontrolü ve egzoz gaz işlemleri ile ilgili yeni teknolojilerin sürekli geliştirilmesi sayesinde dizel

motorları, sürekli güncellenen emisyon standartlarını yakalamaktadırlar.

Bu çalışmada altı silindirli bir dizel motorunun soğukta ilk harekete geçişi esnasında oluşan egzoz emisyon

karakteristiklerine ait deneysel veriler incelenmiştir. İlgili motorun egzoz manifoldundan ölçülen emisyon

değerleri, dizel ve benzinli motorlarda kullanılabilen, modüler yapıda bir mobil test düzeneği olan Bosch

firmasına ait BEA 270 tip egzoz emisyon cihazı kullanılmıştır. Deneyler 0 ºC ve +4 ºC olmak üzere iki farklı

çevre sıcaklığında yapılmıştır. Bu cihaz karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO2) ve oksijenin (O2)

değerlerini yüzde olarak, hidrokarbonlar (HC) ve azot oksitin (NO) değerlerini ise ppm olarak vermektedir.

Ayrıca deneylerde egzoz gazındaki partikül madde miktarı (islilik) egzoz duman analiz cihazıyla ölçülmüş ve

veriler her 15 s’deki değişimler olarak gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Dizel Motor; Egzoz Emisyonu; Soğukta İlk Harekete Geçiş.





231

ULIBTK’ 13 – 120

HZSM-5 KATKILI POLİVİNİL ALKOL BAZLI (PVA) KOMPOZİT MEMBRAN

SENTEZİ, KARAKTERİZASYONU VE YAKIT HÜCRESİ PERFORMANS

TESTLERİ

Alpay ŞAHİN* ve İrfan AR**

* Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü

06570 Maltepe, Ankara, [email protected], [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada proton değişim membranlı yakıt hücrelerinde sıklıkla kullanılan perflorosülfonik asitli

membranlara alternatif olabilecek proton iletkenliği, iyon değişim kapasitesi, kimyasal kararlılığı yüksek

kompozit membran sentezi amaçlanmıştır. Farklı oranlarda (%2, %4, %6, %8, %10, %15) HZSM-5 zeoliti

katılarak klasik sol-jel yöntemiyle PVA bazlı membranlar sentezlenmiş ve bu membranların su tutma

kapasiteleri, şişme özellikleri, iyon değişim kapasiteleri, proton iletkenlikleri belirlenmiştir. Aynı zamanda

membranların yakıt hücresi performans testleri de tek hücre test sisteminde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen

sonuçlara göre en yüksek performans değeri 0,6 V’da 460 mA/cm2 ile %6 HZSM-5 katkılı membrandan elde

edilmiştir. Bu membranın su tutma kapasitesi değeri %43, şişme oranları (kalınlık değişimi olarak ve yüzey alanı

değişimi olarak sırasıyla) %8,3 ve %7,4, iyon değişim kapasitesi 0,63 meq/g ve proton iletkenliği de 0,042 S/cm

olarak bulunmuştur. Elde edilen değerler perflorosülfonik asitli membranlara yakın olup yakıt hücresinde

kullanılabilirlik açısından umut vericidir.

Anahtar Kelimeler: Kompozit membran, Yakıt hücresi, Polivinil Alkol, HZSM-5.


232

ULIBTK’ 13 – 125

MİKRODALGA GÜCÜNÜN KURUTMA ZAMANI VE KURUTMA KALİTESİ

ÜZERİNE ETKİSİ

Mustafa GÖLCÜ * ve Volkan KALENDER **

*Pamukkale Üniversitesi- Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü


**Pamukkale Üniversitesi- Teknoloji Fakültesi Otomotiv Teknoloji Araştırma Laboratuarı


ÖZET

Günümüzde geleneksel kurutma yöntemlerine alternatif olarak mikrodalga ile kurutma pek çok ürün için

kullanılmaktadır. Ülkemizde daha çok gıda sektöründe kurutma çalışmaları yapılmaktadır. Mikrodalgaların etkin

ısıtma gücü ile kurutma işlemleri daha hızlı gerçekleşmektedir. Böylelikle üretimin daha hızlı olmasıyla birlikte,

maliyetler azalmakta ve daha çevreci bir üretim meydana gelmektedir.

Bu çalışmada, viyolün farklı magnetron (MGN) çıkış güçlerinde ve farklı bant hızlarında kurutma çalışmaları

yapılmış ve mikrodalga gücünün kurutma zamanı üzerine etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Mikrodalga çıkış gücü, otomasyon, viyol, kurutma


233

ULIBTK’ 13 – 129

WİNDPRO YAZILIMI İLE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYEL ANALİZİ VE

ÖRNEK UYGULAMA

Faruk ORAL* ve Rasim BEHÇET**

*Bitlis Eren Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

13000 BİTLİS, [email protected]

**Batman Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

72060 BATMAN, [email protected]

ÖZET

Dünyada ve Türkiye’de enerjiye olan talep, her geçen gün artış göstermekte ve bunun sonucunda; teknik,

ekonomik ve çevre sorunları meydana gelmektedir. Bu durum, ülkeleri yeni enerji kaynakları arayışına

sürüklemektedir. Özellikle fosil enerji kaynaklarında yaşanan rezerv azalışı, üretim ve kullanımından oluşan

çevre kirliliği nedeniyle enerji üretiminde, yeni ve temiz enerji teknolojilerinin kullanımı gittikçe artan oranlarda

yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu nedenle, konvansiyonel kaynakların yanı sıra, teknolojisi gittikçe gelişmekte olan

temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretim sistemlerinin de kullanılması zorunlu hale gelmiştir.

Bu kaynakların kullanımı, temiz enerji üretiminin yanı sıra sağladığı diğer bir yararı da güvenli ve

çeşitlendirilmiş enerji üretimine katkı sağlamasıdır. Rüzgar enerjisi, yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde

hem teknolojisi hem de kullanımı en hızlı biçimde gelişen enerji kaynaklarından biridir. Günümüzde bir bölgede

kurulan rüzgar enerji santralleri yardımı ile rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretilebilmektedir. Bu

santrallerin kurulmadan önce bölgede standartlara uygun olarak ölçünen rüzgar hız ve yön değerlerini

kullanılarak, rüzgar enerji potansiyel analizlerin yapılması gerekmektedir. Bu analizler sonucunda; bölgenin

rüzgar potansiyeli belirlenerek kurulacak rüzgar enerji santralinin boyutlandırılması yapılabilmektedir. Bu

çalışmada; rüzgar enerji potansiyel analizlerinde sıklıkla kullanılan ve bilimsel doğruluğu kanıtlanmış WindPRO

yazılımı hakkında bilgiler aktarılmış ve bu yazılım kullanılarak örnek bir uygulama yapılmıştır. Örnek

uygulamada; Sakarya bölgesi için Aralık 2006 – Şubat 2007 aylarına ait üç aylık bir periyot için analizler

yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Rüzgar Enerjisi Potansiyeli, WindPRO, Analiz.


234

ULIBTK’ 13 – 131

HFO-1234YF (2,3,3,3-TETRAFLUOROPROPANE) SOĞUTUCU AKIŞKANININ

TERMODİNAMİK ÖZELLİKLERİNİN MODELLENMESİ

Halil ATALAY*, M. Turhan ÇOBAN

**

*Bozok Üniversitesi Müh.-Mim. Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Yozgat,

Tel.: 0354 242 1001 , e-mail: [email protected] **

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, İzmir

Tel.: 0232 311 5387, e-mail: [email protected]

ÖZET

Günümüzde çeşitli soğutucu akışkanlar (soğutkanlar) soğutma sistemlerinde kullanılmaktadır. Bu soğutucu

akışkanlardan biri olan HFO-1234yf(2,3,3,3- tetrafluoropropane) soğutkanının termodinamik özellikleri

Helmholtz tabanlı hal denklemi ile hesaplanabilmektedir. HFO-1234yf soğutucu akışkanının termodinamik

özelliklerinin bu hal denklemi kullanılarak hesaplanmasını sağlayan model java programlama dili kullanılarak

hazırlanmıştır. Bu modelde doyma termodinamik özellikleri kübik şerit interpolasyonu ile eğri uydurularak

hesaplanmaktadır. Sıvı ve kızgın buhar bölgelerinde termodinamik özelliklerin hesaplanması ise bu hal denklemi

kullanılarak yapılmaktadır. Bu çalışmada, Helmholtz tabanlı hal denklemi, kübik şerit denklemleri ve modelleme

detayları üzerinde durulacak ve bu hal denkleminden elde edilen veriler REFPROP 9.0 paket programından elde

edilen veriler ile karşılaştırılarak hata oranları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Soğutucu Akışkanlar, HFO-1234yf, 2,3,3,3- Tetrafluoropropane, Helmholtz Hal Denklemi,

Termodinamik Özellikler, Gerçek Gaz Hal Denklemleri.


235

ULIBTK’ 13 – 134

KIRIKKALE İLİNDE BULUNAN BİR BİNANIN ISITMA

TESİSATINDA TOPRAK KAYNAKLI ISI POMPASI

KULLANILARAK ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI

Battal DOĞAN* , Burak Nazmi YILDIRAN** ve Serhat OĞUZORHAN***

*Kırıkkale Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi

71450 Yahşihan, KIRIKKALE, [email protected]

**Kırıkkale Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


***Kırıkkale Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Isı pompası, ısının bir yerden başka bir yere transferini yapmak üzere tasarlanmış makinelerdir. Bir binada

enerji sarfiyatının büyük bir kısmının ısıtma sistemlerinde kullanılmaktadır. Bu nedenle ısı pompalarının

binalarda kullanılması ile verimli, çevreye dost ve düşük enerji sarfiyatlı bir sistem tasarlanmış olacaktır. Isı

pompasının kullanım alanlarının artmasıyla, ısıtma sistemlerinde doğal gaz ,fuel-oil , motorin ve katı yakıtın

daha az kullanılması sağlanacaktır. Böylece çevreye olan zararlı emisyonların (CO2, SO2, NOx) azaltılması söz

konusu olabilir. Bu çalışmada Kırıkkale ilinde bulunan bir binada ısıtma ihtiyacını karşılamak üzere yapılan

mekanik tesisat projesinde ısı pompası kullanılmıştır. Binada kullanılan toprak kaynaklı ısı pompasının ilk

yatırım maliyeti ve sistemin enerji verimliği analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Isı Pompası, Enerji Verimliliği, Mekanik Tesisat


236

ULIBTK’ 13 – 152

PARÇACIK GÖRÜNTÜLEMELİ HIZ ÖLÇÜMÜ YÖNTEMİ İLE ELDE EDİLEN

ANLIK VERİLERİN DÖNGÜSEL SIRALANMASI

Özgün ÖZER*, Dilek KUMLUTAŞ* ve Z. Haktan KARADENİZ*


35397 Buca, İzmir, [email protected], [email protected], [email protected]

ÖZET

Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü (PGHÖ) yöntemi; tüm akış alanının incelenmesinde kullanılan, akışa

müdahalesiz, optik bir hız ölçümü yöntemidir. Bu yöntemde zamana bağlı inceleme yapılabilmesi için, her

yöntemde olduğu gibi yeterli zamansal çözünürlüğe ulaşılması gerekmektedir. Ancak bu zamansal çözünürlüğe

sahip PGHÖ sistemleri oldukça pahalı ve ulaşılması güç sistemlerdir. Mevcut çalışmada ise döngüsel yapılardan

elde edilen zamansal çözünürlüğün yeterli olmayan PGHÖ verisinin zamansal tekrar sıralanmasına yönelik bir

yöntem incelenmiş ve bu yöntem split klima iç ünitesinin çıkış akışının sıralanmasında kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçümü (PGHÖ), Zamansal Çözünürlük, Split Klima


237

ULIBTK’ 13 – 164

GAZ GÜÇ ÇEVRİMİ VE BRAYTON SOĞUTMA ÇEVRİMLERİNİN

MATLAB İLE ANALİZİ

Erdem ÇAĞATAY, M. Fatih ALTINOK ve Barbaros ÇETİN

Bilkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

06800 Bilkent, Ankara


ÖZET

Gaz güç çevrimleri genellikle piston-silindir yapılarda gerçekleşir. Brayton soğutma çevrimleriyse birbirleriyle

ilişkili farklı elemanlarla çalışır. Gaz güç sistemleri temel olarak Otto Çevrim, Dizel Çevrim, İkili Çevrim olmak

üzere üç çevrime ayrılır. Brayton soğutma çevriminin elemanları türbin, kompresör ve iki tane eşanjördür. Bu

sistemler termodinamiğin temel konularından biridir ve lisans eğitiminde standart-hava analizi kullanılarak

analiz edilmektedir. Birçok varsayıma dayalı olarak yapılan analizler çoğu mühendislik problemi için yetersiz

olmakla beraber lisans eğitimi seviyesinde konunun temellerinin anlaşılabilmesi için çok değerlidir. Bu

çalışmada özellikle lisans eğitiminde öğrencilerin gaz sistemlerin termodinamik analizinde kolaylıkla

kullanılabilecekleri bir MATLAB tabanlı bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirilmiştir. Gaz güç sistemi

problemlerindeki basınç ve sıcaklık gibi değerler kullanıcı tarafından girdi olarak tanımlanmakta ve program

girdiler doğrultusunda termodinamik analiz gerçekleştirerek çevrime ait basınç-hacim ve sıcaklık-entropi

grafiklerini oluşturmaktadır. Program havanın termodinamik özelliklerini belirlemek için de havanın gerçek gaz

davranışını da modelleyebilen XAir fonksiyonu kullanılmıştır. Bu arayüz sayesinde birçok girdi parametresinin

sistem performansı üzerindeki etkisi kullanıcı tarafından incelenmesine olanak sağlayacaktır. Böyle kullanıcı

dostu bir programının lisans seviyesindeki termodinamik eğitimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Otto Çevrimi, Dizel Çevrimi, İkili Çevrim, Brayton Soğutma Çevrimi, Standart-hava

analizi, MATLAB



238

ULIBTK’ 13 – 177

EDİRNE’DE KONUT ISITMASINDA MERKEZİ VE

BİREYSEL ISITMA SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI

MALİYET ANALİZİ

Doç. Dr. Semiha ÖZTUNA* ve Makine Müh. Orçun ERKOÇ**

*Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

22000 Merkez, Edirne, [email protected]

**Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği A.B.D.

22000 Merkez, Edirne, [email protected]

ÖZET

Dünyada ve ülkemizde enerji tüketiminin yaklaşık 1/3 ü binalarda, bu değerin de 4/5 i ısıtma amaçlı

kullanılmaktadır. Binalarda, özellikle konutlarda ısıtma amaçlı tüketilen enerjinin ekonomik kullanımı

yönündeki çalışmalar önem kazanmıştır. Konutlarda ısınma amaçlı enerji tüketiminde; ısıtma sistem seçimi,

yakıt ve maliyet ön plana çıkmaktadır. Konut amaçlı kullanılan binalarda, ısıtma için yakıt olarak kömür ve

doğal gaz yaygın kullanılmaktadır. Son yıllarda mevcut binalarda kömür kullanılan merkezi ısıtma

sistemlerinden, doğal gaz kullanılan merkezi ısıtma sistemlerine ve doğal gaz kullanılan bireysel ısıtma

sistemlerine dönüşümler yoğunlaşmaktadır.

Bu çalışmada; Edirne’de konut olarak kullanılan farklı bina tipleri tasarlanarak, bu farklı binaların ısıtma

projelendirilmesinde, doğal gaz kullanılan merkezi ısıtma sistemleri ile aynı binalarda doğal gaz kullanılan

bireysel ısıtma sistemi projelendirilmiştir. Projelendirilen binalarda yakıt olarak doğal gaz kullanılan merkezi

ısıtma sistemleri ile doğal gaz kullanılan bireysel ısıtma sistemlerinin yatırım ve işletme maliyetlerinin

karşılaştırmalı analizi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Doğalgaz, bireysel ısıtma sistemi, merkezi ısıtma sistemi, maliyet analizi, Edirne.


239

ULIBTK’ 13 – 178

SINIR TABAKA ETKİSİNDE ART ARDA YERLEŞTİRİLMİŞ İKİ KÜRE

ÇEVRESİNDEKİ AKIŞ YAPISININ PIV YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Muharrem Hilmi AKSOY*, Muammer ÖZGÖREN*, Sercan DOĞAN*, Eyüb CANLI* Abdulkerim OKBAZ**ve

Hüseyin AKILLI ***

*Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 42079 Selçuklu, Konya,

[email protected], [email protected], [email protected], [email protected],

**Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 34349 Yıldız-İstanbul, [email protected]

*** Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

01330 Balcalı, Adana, [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada, düz bir levha üzerindeki hidrodinamik olarak gelişmiş sınır tabaka içerisine farklı yüksekliklerde

yerleştirilen pürüzsüz art arda iki kürenin art izi bölgesinde oluşan akış yapısı Parçacık Görüntülemeli Hız

Ölçme (PIV) tekniği ile deneysel olarak araştırılmıştır. Su kanalında yapılan deneylerde, serbest akım hızına ve

küre çapına göre tanımlı Reynolds sayısı Re=5000’dir. Açık kanal hız değeri (0.118 m/s) sınır tabaka akışına

neden olan levhanın yaklaşık 63 mm üzerinde serbest akım değerlerine %1’den daha küçük bir farkla ulaştığı

belirlendiği için, hidrodinamik sınır tabaka kalınlığı 63 mm olarak saptanmıştır. Sınır tabaka akışı etkisinde olan

konuma art arda yerleştirilen pürüzsüz küreler etrafındaki akış yapısının ortalama akım çizgileri, akım

yönündeki hız çalkantıları ve Reynolds gerilmeleri küre çapı (D) ile küre-levha yüzeyi arasındaki boşluk (H)

oranının 0≤H/D≤1.5 olduğu aralıkta akış fiziğinde oluşan değişimleri belirlenmiştir. Küreler düz levhaya yakın

konumlarında, levha ile kürelerin alt tarafı arasında oluşan jet formundaki akış hem iki küre arasındaki bölgeyi

etkilemekte, hem de aşağı akım yönündeki kürelerin art izi bölgelerine enerji vererek akışın hareketliliğini

arttırmaktadır. Bu karışım ısı transferi uygulamaları açısından önemlidir. Küreler levha yüzeyinden uzaklaştıkça

sınır tabaka etkisi azalmakta ancak iki küre arasındaki açıklığın (G) küçük değerlerinde art izi bölgesinde

dönümlü akış bölgesi küre levha arasındaki mesafeden bağımsız olarak önemli oranda etkilenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Art arda iki küre, Girdap, Küre, Sınır tabaka, Türbülans, PIV


240

ULIBTK’ 13 – 192

KAPININ AÇIK KALDIGI SÜRECE BUZDOLABINA OLAN ISI VE KÜTLE

TRANSFERİ VE AKIŞIN MODELLENMESİ

Melih ODABAŞI ve Aytunç EREK

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

35397 Buca, İZMİR, [email protected] , [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada bir yüzeyi açık veya kapalı bir hacim içerisindeki doğal taşınım problemi sayısal olarak

incelenmiştir. Kapalı hacimdeki yan duvarlar sabit Tc sıcaklığında alt duvar sabit Th sıcaklığında alınmıştır ve üst

duvarın yalıtılmış olduğu varsayılmış ve kütle, momentum ve enerji denklemleri boussinesq yaklaşımı

kullanarak çözülmüştür. Yapılan bu çalışmalarında, Rayleigh sayısının 103 ile 10

5 arasındaki değişmektedir. Bir

yüzeyi açık hacim için yapılan analizlerde ise açık yüzeye bakan diğer duvarın sıcaklığı sabit Th olarak alınmıştır

ve hacmin üst ve alt yüzeylerinin yalıtılmış olduğu varsayılmıştır. Hesaplamalar Rayleigh sayısının 105

ile 107

arasındaki değerleri için ve duvar ile akışkan arasındaki boyutsuz sıcaklık farkının, ԑ, 0.03 ile 1.3 arasındaki

değerleri için yapılmıştır. Yapılan analizler literatürde yapılmış olan çalışmalar ile karşılaştırılmıştır. Yapılan

çalışma sonucunda ısı iletim katsayısının ve Nusselt sayısının Rayleigh sayısının artışı ile arttığını görülmüştür.

Hidrodinamik ve ısıl sınır tabakanın ise Rayleigh sayısının artışı ile inceldiği görülmüştür. Aynı zamanda

buzdolabının kapısının açık olması durumunu simüle eden bu modelin buzdolabı için öngörülen başlangıç ve

sınır koşulları altında analizi gerçekleştirilmiştir ve olası hız ve sıcaklık büyüklükleri ve değişimleri hakkında ön

bilgi sahibi olunmuştır.

Anahtar Kelimeler: doğal taşınım, kapalı hacim, açık hacim.


241

ULIBTK’ 13 – 199

BİR ENDÜSTRİYEL SOĞUTMA EĞİTİM SETİNDE ENERJİ ANALİZLERİ İÇİN

YAZILIM-DONANIM DESTEĞİ OLUŞTURULMASI

Hüseyin BULGURCU 1, M. Turhan ÇOBAN

2, Volkan ERYÜKSEL

3

1Balıkesir Meslek Yüksekokulu Elektrik ve Enerji Bölümü Çağış Yerleşkesi BALIKESİR

2Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Bornova İZMİR

3VEBS Elektronik Yeni Sanayi Sitesi 12 Ekim Cad. 36. Sok. No:4 E BALIKESİR

ÖZET

Bu projedeki bir soğutma eğitim seti üzerinde basınç, nem, sıcaklık, debi, akım gibi parametreler digital

hissediciler ile ölçülerek veri toplama sistemine (datalogger) aktarılmaktadır. Deney seti buharlaştırıcı,

yoğuşturucu, kompresör, genleşme vanası, soğutma kulesi gibi ekipmanlardan oluşmaktadır. Bu deney setinin

ısıl analizinin yapılabilmesi için , metal direnç elemanlı (RTD) sıcaklık sensörleri, ısıl çiftli sıcaklık sensörleri,

basınç sensörleri, elektrik güç girdisi okuma sistemleri, su ve soğutkan debisi sensörleri, nem sensörleri veri

toplama sistemine entegre olarak çalışabilecek şekilde dizayn edildi. Veri toplama sisteminde digital olarak

algılanan ölçüm verileri RS485 iletişim sistemi ile bilgisayara iletilmekte, veriler java programlama dilinde

yazılan programlar üzerinden SQLite veri tabanında depolanmaktadır. Bu veriler gerçek zamanda SQLite veri

tabanından okunarak gurubumuz tarafından geliştirilen java dilinde yazılmış bilgisayar simülasyon

programlarına girdi parametreleri olarak aktarılmakta ve termodinamik çevrim analizleri ve ısı transferi

simülasyonları gerçek zamanda hesaplanarak sonuçlar tablolar ve grafik ortam çıktıları (logP-h, T-s diyagramları

gibi) olarak deney seti kullanıcılarına aktarılmaktadır.


242

ULIBTK’ 13 – 200

BİR İKLİMLENDİRME EĞİTİM SETİNDE VERİ TOPLAMA SİSTEMİNE BAĞLI

GERÇEK ZAMANLI PROSESLERİN PSİKROMETRİK DİYAGRAM ÜZERİNDE

GÖSTERİLMESİ

Hüseyin BULGURCU 1, M. Turhan ÇOBAN

2, Volkan ERYÜKSEL

3

1Balıkesir Meslek Yüksekokulu Elektrik ve Enerji Bölümü Çağış Yerleşkesi BALIKESİR

2Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Bornova İZMİR

3VEBS Elektronik Yeni Sanayi Sitesi 12 Ekim Cad. 36. Sok. No:4 E BALIKESİR

ÖZET

Bu çalışmada ön ısıtma, soğutma, nemlendirme, son ısıtma işlemleri yapılabilen temel iklimlendirme eğitim

setindeki temel proseslerin veri tabanına aktarılması ve bu verilerin alt yazılımlar yardımıyla işlenerek

psikrometrik diyagram çizdirilmesi hedeflenmiştir. Sıcaklık ve nem ölçümleri için shd11 tipi algılayıcılar

kullanılmaktadır. Hava hızı ölçümleri için sıcak tel tipi hızölçerler kullanılmıştır. Veri toplama sisteminde dijital

olarak algılanan ölçüm verileri rs485 iletişim sistemi ile bilgisayara iletilmekte, veriler java programlama dilinde

yazılan programlar üzerinden sqlite veri tabanında depolanmaktadır. Bu veriler gerçek zamanda sqlite veri

tabanından okunarak tarafımızdan geliştirilen java dilinde yazılmış bilgisayar benzeşim programlarına girdi

parametreleri olarak aktarılmakta ve termodinamik çevrim analizleri ve ısı transferi benzeşimleri gerçek

zamanda hesaplanarak sonuçlar tablolar ve grafik ortam çıktıları olarak deney seti kullanıcılarına

aktarılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: İklimlendirme, eğitim seti, psikrometrik diyagram, veri toplama sistemi


243

ULIBTK’ 13 – 207

İKLİM DEĞİŞİMİNİN GÜNEŞ VE RÜZGÂR ENERJİSİ POTANSİYELİNE ETKİSİ

.Kadir BAKIRCI ve Yusuf KIRTILOĞLU

Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, 25240 Erzurum,

[email protected]

ÖZET

Günümüzde fosil kökenli yakıtların yüksek oranda kullanımına bağlı olarak artan sera gazlarının etkisiyle,

küresel ısınma problemi dünyamızı tehdit etmekte ve iklim değişiklikleri kendisini göstermektedir. Bu kapsamda

Erzurum iline ait meteorolojik ölçümleri gerçekleştiren Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nden alınan

1987-2010 yılı aralığındaki aylık toplam güneşlenme şiddeti ile güneşlenme süresi ve aylık ortalama rüzgâr hızı

verileri kullanılmıştır. Bu 24 yıllık periyotta meteorolojik parametrelerde ne gibi değişimlerin meydana geldiği

araştırılmıştır. Parametrelerde meydana gelen değişimler, 1987-98 ve 1999-2010 zaman periyotlarında

incelenmiştir. Yapılan incelemede, bazı meteorolojik verilerde dikkate değer değişimler olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İklim değişimi, Meteorolojik veriler, Yenilenebilir enerji, Erzurum


244

ULIBTK’ 13 – 210

EV TİPİ NO-FROST BUZDOLABI PERFORMANSINI İNCELEYEN BİR TEST

SİSTEMİ TASARIMI

V.Egemen AĞAKAY*, Necati BİLGİN**, Ünver ÖZKOL***

*İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü Enerji Mühendisliği Bölümü 35430

Gülbahçe, Urla, İzmir, [email protected]

**Indesit Company Beyaz Eşya San. ve Tic. AŞ., OSB II. Kısım Mustafa Kemal Bulvarı No:4-6 Manisa,

[email protected]

***İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 35430

Gülbahçe/Urla/İzmir, [email protected]

ÖZET

Günümüzde giderek artan enerji tüketimi ve küresel ısınma, tüm sektörlerde olduğu gibi soğutma sanayiine de

bir takım kısıtlamalar getirmektedir. Bu kısıtlamalar buzdolaplarının enerji tüketimlerini mümkün olduğunca

azaltma ve performanslarını da arttırma yönündedir. Buzdolaplarının enerji performanslarının, dolayısıyla

soğutma performanslarının (COP) arttırılmasında, her bir soğutma çevrimi elemanının performanslarının ayrı

ayrı incelenmesi, geliştirme sürecini hızlandırmakta ve bu elemanlar üzerinde yapılması gereken iyileştirme ve

optimizasyon çalışmalarını belirlemede etkin bir rol oynamaktadır.

Bu çalışma kapsamında, ev tipi no-frost bir buzdolabının performansının deneysel olarak takip edilmesini

sağlayan bir test düzeneği tasarlanmıştır. Test sistemi, veri toplama cihazı, termokupllar, basınç duyargaları ve

hazırlanan program tarafından oluşmaktadır. Her bir elemanın giriş ve çıkışından sıcaklık ve basınç ölçümleri

alınarak, entalpiler program ile hesaplanmıştır. Çevrimin logaritmik basınç-özgül entalpi (P-h) diyagramı alınan

ölçümlerle eş zamanlı olarak oluşturularak sistemin performansı takip edilmektedir. Test sistemi, sistemi

oluşturan her bir elemanın performansını, kararlı halde iken, ayrı ayrı izlemeyi mümkün kılmaktadır. Sistemin,

soğutma kapasitesi, yoğuşturucudan atılan ısı miktarı, kompresörün tükettiği enerji, emme-hattı ısı

değiştiricisinde gerçekleşen ısı transferi, aşırı soğutma sıcaklığı, aşırı ısıtma sıcaklığı, ısıl verimi ve soğutucu

akışkanın kütlesel debisi test sisteminin hesapladığı parametreler arasındadır.

Anahtar Kelimeler: Soğutma, Termodinamik, Enerji tüketimi, Ev tipi buzdolabı, Aşırı soğutma etkisi, Test

sistemi


245

ULIBTK’ 13 – 216

KANAL AKIŞINDA OPTİMİZE EDİLMİŞ ISI ALICILARIN ÇARPAN JETLE ISI

TRANSFERİ ANALİZİ

Abdüssamed KABAKUŞ*, Kenan YAKUT**, Faruk YEŞİLDAL***, Altuğ KARABEY****

*Artvin Çoruh Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

08000 Artvin, [email protected]

**Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


*** Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi MYO Makine ve Metal Tekolojileri Bölümü

04100 Ağrı, [email protected]

****Yüzüncü Yıl Üniversitesi Erciş MYO Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

65400 Erciş/Van, [email protected]

ÖZET

Çarpan hava jetleri soğutmanın ihtiyaç duyulduğu birçok uygulamada kullanılmaktadır. Elektronik elemanların

soğutulması, metallerin ısıl işlemleri ve cam temperleme gibi birçok alanda çarpan jetler kullanılmaktadır. Çarpan jetlerde daha az akışkan kullanılarak daha iyi soğutma elde edilmekte ve pompa/fan yükü azalmaktadır.

Bu çalışmada daralan-genişleyen geometride dizilmiş dikdörtgen ve altıgen kanatçıklı ısı alıcılar için kanal

akışında elde edilen ısı ve akış karakteristikleri ile çarpan jet uygulamasında elde edilen karakteristikler

karşılaştırılmıştır. Ayrıca kanatçıklı ve kanatçıksız yüzey için ısı geçiş miktarı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çarpan jet, ısı transferinin iyileştirilmesi, termal kamera.



246

ULIBTK’ 13 – 223

SPREYLE SOĞUTMA İŞLEMİNİN SAYISAL ANALİZİ

Ali FARNOUD*, Cihat DURU*, Fatih KASAP**, Yavuz ŞAHİN** ve Murat K. AKTAŞ*

*TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Söğütözü Cad. No: 43 06560 Ankara

**ARÇELİK Merkezi AR-GE Tuzla, İSTANBUL, 34950



ÖZET

Bu çalışmada, iki boyutlu, alt ve üst duvarları ısıl olarak yalıtılmış bir kanalda, kanalın sağ girişinden verilen

sıcak havanın, kanalın orta noktasından damlacıklar şeklinde karşıt akımda püskürtülen sıvı suyla etkileşimi

sayısal olarak incelenmiştir. Su damlacıklarının ortam içerisinde izlediği yol viskoz direnci, yerçekimi kuvveti,

Saffman kaldırma kuvveti, damlacıkların ivmelenmeleriyle oluşan düzensiz kuvvetler ve basınç gradyanlarının

etkisi dikkate alınarak hesaplanmıştır. Isı ve kütle transferi için süreklilik, enerji ve momentum denklemleri

çözümlenmiştir. Parametrik incelemede damlacık çapları 0.5 - 1.0 mm arasında, su kütlesel debileri ise 0.05 –

0.25kg/s arasında değiştirilmiştir. Sayısal simülasyonlar için ANSYS-FLUENT ticari yazılımı kullanılmıştır.

Analiz sonucunda sabit damlacık çapında, kütlesel debi artırıldığında sprey soğutucunun etkinliğinin arttığı

belirlenmiştir. Sabit kütlesel debide ise damlacık çapları artırıldığında sprey soğutucunun etkinliği azalmaktadır.

Elde edilen sonuçlar literatür ile uyum içindedir. Bu çalışmada sunulan optimum damlacık parametreleri, sprey

soğutucu tasarımında kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler: Spreyle soğutma, iki fazlı akış


247

ULIBTK’ 13 – 225

LİTERATÜR İNCELEMESİ: NANOAKIŞKANLARDA TAŞINIM SÜREÇLERİNİN

MOLEKÜLER DİNAMİK SİMÜLASYONLARIYLA ANALİZİ

Semra GÜMRÜK ve Murat K. AKTAŞ

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü

06560 Söğütözü, Ankara,


ÖZET

Nanoakışkanlar, ısı transferini artırma potansiyelleri nedeniyle son yıllarda yaygın olarak çalışılan bir araştırma

konusudur. Yapılan araştırmalar, nanoakışkanların termofiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve sistemlerde

nanoakışkan kullanımının ısı aktarımına etkisinin belirlenmesi olarak iki ana gruba ayrılabilir. Teorik

çalışmalarda analizler yaklaşık metod, model ve önemli kabullere dayalıdır ve çelişkili sonuçlar literatürde yer

almaktadır. Özellikle karışım modelleri nanopartiküllerin atomik yapılarından kaynaklanan etkileri göz ardı

ettiklerinden hatalı sonuç verebilmektedir. Deneysel çalışmaların sayısı ise teorik çalışmalara göre oldukça

sınırlıdır. Bu nedenle nanoakışkanların termofiziksel özelliklerinin ve ısı transferi davranışlarının doğru olarak

belirlenmesine yönelik teorik çalışmalara büyük ihtiyaç vardır. Moleküler dinamik simülasyon metodu

nanoakışkanlarda temel akışkan ve nanopartiküllerin atom gruplarının hareket denklemlerini yanında atomların

hidrodinamik veya ısıl sınır koşullarıyla etkileşimi de eş zamanlı olarak modelleme imkanı vermektedir. Son

yıllarda moleküler dinamik simülasyonları ile yapılan çalışmalarda nanoakışkanların ısıl iletkenlik, viskozite ve

özgül ısı değerleri hesaplanmıştır. Yine moleküler dinamik simülasyonları metodu ile yapılan çalışmalara

bakıldığında sistemlerde nanoakışkan kullanımıyla sağlanan ısı transfer artışının gerçek nedenleri daha net bir

şekilde görülebilmektedir. Bu çalışmada literatürde yer alan nanoakışkanların termofiziksel özelliklerinin

belirlenmesi ve nanoakışkan kullanımının ısı aktarımına etkilerinin anlaşılması amacıyla, moleküler dinamik

simülasyonu yöntemi kullanılarak yapılan çalışmaların temel bulguları ortaya konmuş, benzer çalışmaların

sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu yöntemle elde edilen sonuçların deneysel verilerle uyumlu olduğu görülmüştür.

Moleküler dinamik simülasyonu tekniği nanoakışkanlarda ısı transferi davranışının kapsamlı olarak anlaşılması

için avantajlı bir yöntem olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Moleküler dinamik, nanoakışkan.


248

ULIBTK’ 13 – 241

ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE POMPAJ DEPOLAMALI

HİDROELEKTRİK SANTRALLER

Ahmet Ali Sertkaya* ve Maksut Saraç**

* Necmettin Erbakan Üniversitesi Seydişehir Meslek Yüksekokulu, Makine Programı, 42360 Seydişehir,

Konya, [email protected]

** Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 06100 Çankaya, Ankara, [email protected]

ÖZET

Enerji toplumsal refahın sağlanması için gerekli araçlardan ve üretim faaliyetlerinin ana girdilerinden biri olarak,

ekonomik ve sosyal kalkınmanın vazgeçilmez temel taşlarından biridir. Bu nedenle, endüstrideki gelişmelerin,

yaşam standartlarındaki yükselişin ve artan nüfusun ihtiyaç duyduğu enerjinin yeterli, güvenilir ve düşük

maliyetle sağlanması ve sunulması önemlidir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından Pompaj Depolamalı

Hidroelektrik Santraller (PHES) önceleri pik talebin karşılanması için planlanırken, şimdilerde enerjinin

depolanması maksadıyla da planlanmaktadır. PHES’ler yenilenebilir enerji kaynaklarından önce genel olarak

geceleri yani enerjinin ucuz olduğu saatlerde veya enerjinin az kullanıldığı saatlerde pompa modunda, puant

saatlerde veya enerjinin pahalı olduğu saatlerde de türbin modunda çalıştırılmaktaydı. Şimdi ise yenilenebilir

enerji kaynaklarının depolanması veya gün içerisinde düzenlenmesine göre PHES’ler günün her saatinde pompa

ve türbin modunda çalışmaya başlamış ve bu maksatla da yeni yeni projeler planlanmakta ve inşa edilmektedir.

Genelde tüm gelişmiş ülkelerin portföyünde bulunan PHES’lere, özellikle ülkemizde nükleer santraller ve

yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişimine paralel olarak bugün her zamankinden daha çok ihtiyaç vardır. Bu

çalışmada Dünyada ve Ülkemizde mevcut PHES’ler ve gelecekteki durumları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Enerji depolama sistemleri, pompaj depolamalı hidroelektrik santral, yenilenebilir enerji.



249

ULIBTK’ 13 – 244

RADYANT ISITMA PANELLERİ UYGULAMASI İÇİN BİNALARDAKİ OPTİMUM

YALITIM KALINLIKLARININ İNCELENMESİ

Barış Burak KANBUR*, Şevket Özgür ATAYILMAZ**, Aliihsan KOCA*, Zafer GEMİCİ* İsmail

TEKE**

*Mir Araştırma-Geliştirme A.Ş, Isı-Akışkan ve Enerji Araştırmaları Birimi

34220 Esenler, Istanbul, [email protected], [email protected],

[email protected]

** Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

34349 Beşiktaş, Istanbul, [email protected], [email protected]

ÖZET

Enerji bakımından dışa bağımlı bir ülke olan ülkemiz, harcadığı toplam enerjinin önemli bir kısmını konut

ihtiyacı üzerine harcar. Bunun için, binalarda uygulanacak yalıtım, enerjinin tasarrufu açısından önemli yer tutar.

Farklı iklimlendirme bölgelerine sahip olan ülkemizde, bölgelerin çeşitliliğine göre yalıtım kalınlıkları değişir.

Bunun sonucunda her bir bölge için, bina ısıtmasına etki eden parametreler ele alınarak optimum yalıtım

kalınlığı çalışmaları yapılmış ve hala yapılmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, binaların radyant ısıtma

panelleri ile ısıtıldığı bir duvar için, binanın optimum dış yalıtım değeri, farklı yakıt türleri için Ankara iline göre

araştırılmıştır. Hesap yöntemi olarak TS EN 1264 Standardı temel alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Optimum yalıtım kalınlığı, radyant sistemler, yeşil binalar


250

ULIBTK’ 13 – 245

RADYANT ISITMA PANELLERİNDE AÇIĞA ÇIKAN ISI AKILARININ SAYISAL

OLARAK İNCELENMESİ

Barış Burak KANBUR*,**, Şevket Özgür ATAYILMAZ**, Aliihsan KOCA*

,**, Zafer GEMİCİ* İsmail

TEKE**

*Mir Araştırma-Geliştirme A.Ş, Isı-Akışkan ve Enerji Araştırmaları Birimi

34220 Esenler, Istanbul, [email protected], [email protected],

[email protected]

** Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

34349 Beşiktaş, Istanbul, [email protected], [email protected]

ÖZET

Radyant ısıtma panelleri, düşük sıcaklıklarda ısıtma uygulaması yapılmasını sağlar. Bu sebepten ötürü; ısı

pompası, güneş enerjisi vb. yenilenebilir olarak adlandırılan enerji kaynakları ile hibrid şekilde çalışabilmektedir.

Bu sayede radyant ısıtma panelleri ile, fosil yakıtlara oranla çok daha iyi bir enerji tasarrufu sağlar. Bu enerji

tasarrufu, panelin üreteceği ısı akısına göre değişmektedir. Farklı giriş suyu sıcaklıklarına göre paneller farklı ısı

akıları üretirler. Bu açıdan, ülkenin çeşitli bölgelerinde radyant panel ısıtma uygulamaları yapıldığında, açığa

çıkan panel ısı akısı farklı optimizasyon çalışmaları açısından oldukça önemlidir. Radyant sistemlerden olan ısı

transferi ile ilgili TS-EN 1264 standardı önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu çalışmada da, EN 1264

standardında yer alan hesaplamalar ile Hesaplamaları Akışkanlar Dinamiği (HAD) ortamında modellenen bir

panelden elde edilen ısı akıları incelenmiş ve karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Radyant Isıtma; Enerji Tasarrufu; Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği


251

ULIBTK’ 13 – 250

SERİN ÇATI SİSTEMLERİ İLE ENERJİ TASARRUFUNUN SAĞLANMASI VE

KÜRESEL ISINMANIN AZALTILMASI

Murat BULUT* , Gül EROĞLU BULUT ** ve Nedim SÖZBİR***

*TÜRKSAT AŞ Arge ve Uydu Tasarım

06839 Gölbaşı, Ankara, [email protected]

*Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

** Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Bölümü

06500 Teknikokullar, Ankara, [email protected]

*** Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

54187 Sakarya, [email protected]

ÖZET

Kentlerde bina sayısının artışı, yeşil alanların yok oluşu ve asfalt alanların artması ile kentsel alanlarda sıcaklığın

kırsal yerlerden 3oC daha fazla olması ve küresel ısınmanın artması kaçınılmaz olmuştur. Sıcaklığın artması ile

birlikte yaz aylarında soğutma yüklerinin artış göstermesine bağlı olarak binalarda, alışveriş merkezlerinde ve

işyerlerinde soğutma amaçlı enerji talebi artmaktadır. Artan enerji taleplerini azaltabilmek için enerjinin

tasarrufuna önem veren ülkelerde uygulanan yöntemlerden biri de serin çatı sistemidir.

Kentlerde çatılar, bina cephelerinden önce en çok güneş ışınına maruz kaldığından dolayı serin çatı sistemleri

önem kazanmaktadır. Bu nedenle serin çatılarda kullanılan malzemenin özelliği ışınım yansıtma ve yayınlama

oranı yüksek olmasıdır. Mevcut binalarda kullanılan çatı malzemesi yerine kullanılacak olan serin çatı

sistemlerinde kullanılacak olan malzemeler ile binalarda enerji tasarrufu yıl boyunca %10 ile %20 ve soğutma

enerji giderlerinde %10 ile %40 azalma sağlanmaktadır.

Bu çalışmada serin çatı sisteminin enerinin tasarrufuna önem veren ülkelerde uygulamaları ve serin çatı

sisteminin küresel ısınmaya olan etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Serin Çatı, Kentsel Isı Adası, Küresel Isınma, Enerji Tasarrufu.


252

ULIBTK’ 13 – 264

İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİNDEKİ BİNA OTOMASYONUNUN ENERJİ

VERİMLİLİĞİNE ETKİSİ

Arda DEDE *, Cuma KARAKUŞ **, Ertuğrul BALTACIOĞLU ***

MKÜ, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, İskenderun, Hatay.

* Yüksek Lisans Öğrencisi, ** Yrd. Doç. Dr. , *** Prof. Dr.


ÖZET

Enerji kaynaklarındaki azalma sonucunda enerji tasarrufu sağlayacak sistemlerin uygulanması ve geliştirilmesi

son yıllarda büyük önem kazanmıştır. Akıllı binalar bu sistemlerin önemli bir parçası haline gelmiştir. Akıllı

binalarda bulunan farklı sistemlerin entegrasyonu ve bu sistemlerin en az bir noktadan kontrolü otomasyon ile

mümkün olabilmektedir. Binadaki iklimlendirme, yangın sistemi, oluşan arızalar gibi birçok faktör otomasyon

sistemi ile anlık olarak izlenebilmekte ve kullanıcının isteği doğrultusunda raporlanabilmektedir. Ayrıca, bu

akıllı binaların düşük işletme giderleri, yüksek güvenlik standartları ve bireysel konfor ayarları gibi birçok

özelliği barındırması, bu tip sistemlerin yaygınlaşmasını sağlayan önemli faktör olmuştur. Bu çalışmada, birinci

derece-gün bölgesinde bulunan Adana ilinde bulunan binadaki iklimlendirme sisteminin, otomasyon sistemi

kontrolü ile enerji tasarrufuna etkisi incelenmiş olup, sistemin yaklaşık olarak iki yıl gibi bir sürede kendini

amorti edeceği hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Akıllı Binalar, Enerji Verimliliği, Bina Otomasyonu




253

ULIBTK’ 13 – 267

CFX İLE ARAÇ AYDINLATMA SİSTEMLERİNDE LED ANALİZİ

Mustafa Emre Bayraktar 1, Prof.Dr. İrfan Karagöz

2, Bayram Ali Görür

3, Mehmet Efendi

4

Teoman Şenyıldız 5, Efecan Düzyer

6,

1Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

16059, Görükle, BURSA,

e-mail: [email protected] 2Uludağ Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü,

16059, Görükle, BURSA, [email protected] 3Ar-Ge Bölümü Magneti Marelli Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Telefon: (224) 219 58 31, e-mail: [email protected] 4Ar-Ge Bölümü Magneti Marelli Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş.



Telefon: (224) 219 58 17, e-mail: [email protected]

ÖZET

Bu çalışmada otomotiv dış aydınlatma ünitelerinde kullanılan LED’ li sistemler için farklı ısı dağıtıcısı (heat

sink) tasarımları sayısal olarak incelenmiştir. Uygulamalarda gerek tasarım alanının kısıtlı olması sonucu baskı

devre kartı boyutlarının sınırlanması nedeni ile ve gerekse yüksek ışık güçlerini karşılayabilme ihtiyacından

dolayı LED’ li aydınlatma ürünlerinde ısı dağıtıcılarına gerek duyulmaktadır. Çalışmada otomotiv üretici

şartnamelerinde geçen 55 °C - 105 °C arası ortam sıcaklıkları altında ve değişik güç değerlerinde, LED’ li bir

sistemde ısı dağıtıcısı tasarımı için hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) analizleri gerçekleştirilmiştir.

Sonuçlar baskıdevre kartının boyutunun, devre tasarımının, malzeme seçiminin LED üzerindeki sıcaklıklarda

etkili olduğunu göstermiştir. Güç değeri arttıkça LED üzerinde aynı sıcaklığın elde edilebilmesi için daha büyük

boyutlardaki bir baskı devresi kartına ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Sonuçlarda ayrıca doğal taşınımlı bir

sistemde düzlem profilli kanatçıkların dairesel kesitli kanatçıklara göre daha etkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca,

yapılan karşılaştırmalar sonucu taşıyıcı devre malzemesinin ısıl performansı daha da arttırabilmek için önemli

olduğu belirlenmiştir. Malzeme ile ilgili yapılan çalışmalarda güç elektroniğinde kullanılan DBC ve IMS

yöntemlerinin ısıl performansları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Araç aydınlatma sistemleri, junction sıcaklığı, laminar doğal taşınım, radyasyon, eşlenik

analiz, hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD), DBC(Direct Bonded Copper), IMS(Insulated Material

Substrate).


254

ULIBTK’ 13 – 270

DELİK DELME İŞLEMLERİNDE KESME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK

OLUŞAN TAKIM TALAŞ ARA YÜZEY SICAKLIKLARININ

TAGUCHI METODU İLE OPTİMİZASYONU

Ramazan ÇAKIROĞLU*,Selçuk YAĞMUR**, Adem ACIR***, Ulvi ŞEKER**

*Gazi Üniversitesi Ostim Meslek Yüksekokulu Ankara /TÜRKİYE

Tel: (312) 354 84 01 e-posta: [email protected]

**Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi İmalat Mühendisliği Ankara /TÜRKİYE


***Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Ankara /TÜRKİYE


**Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi İmalat Mühendisliği Ankara /TÜRKİYE


ÖZET

Makine imalat sanayinde delme işlemi en önemli talaş kaldırma işlemlerinden biridir ve talaş kaldırma

işlemlerinin yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Son yıllarda delme işlemlerinde karşılaşılan problemlerin

çözümüne yönelik deneysel çalışmalar ve bu işlemlerde oluşan ısıl ve mekanik yüklerin modellenmesi üzerine

yapılan çalışmalar yoğunluk kazanmıştır.

Bu çalışmada, Al6061 malzemesinin kuru kesme şartlarındaki delme performansı araştırılmıştır. Performans

göstergesi olarak kesme hızı, ilerleme oranı ve kesici takım giriş parametreleri olarak belirlenmiştir. Çıkış

parametresi olarak da takım talaş ara yüzeyinde oluşan sıcaklık değerleri analiz edilmiştir. Deneyler üç aşamada

gerçekleşmiştir. İlk olarak deney çalışmasında deney seti TaguchiL18 ( 2*1-3*2) ortogonal dizini esas alınarak

deney düzeneği hazırlanmıştır. İkinci olarak kaplamasız ve kaplamalı (TiN/TiAl/TiCN) kesici takımlarda üç

farklı ilerleme oranı (0,1-0,2-0,3 mm/dev) ve kesme hızı (170-200-230 m/dak) kullanılarak deneyler yapılmıştır.

Takım talaş ara yüzeyinde oluşan sıcaklık da K tipi ısıl çift ile eş zamanlı olarak ölçülmüştür. Ölçüm sonucunda,

sıcaklıkların maksimum değerleri alınmıştır. Üçüncü aşama olarak; elde edilen deney verileri Taguchi Metodu

yardımıyla en uygun kesme parametreleri bulunmuştur.

Yapılan deneylerden elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde; kesme bölgesindeki sıcaklığın artan ilerleme

miktarı ile azaldığı gözlenmiştir. Kesici takıma kaplama uygulaması neticesinde, kesme bölgesindeki sıcaklıkla

önemli ölçüde düşmüştür. Al6061 malzeme için, kesme parametreleri ile yapılan delme işlemlerinde elde edilen

takım talaş ara yüzeyinde oluşan sıcaklık Taguchi metodu yardımıyla 1,93 oranında iyileştirme sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Al6061, Taguchi, Kesme Bölgesi Sıcaklığı, Kesme Parametreleri





255

ULIBTK’ 13 – 272

BULGUR PİŞİRME POTASININ TERMAL ANALİZİ

İbrahim Halil YILMAZ, Hakan HAYTA, Mehmet Sait SÖYLEMEZ, Recep YUMRUTAŞ

Gaziantep Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

27310 Şehitkâmil, Gaziantep


ÖZET

Bulgurun oluşum süreci göz önünde bulundurulduğunda pişirme ve kurutma işlemleri, termal enerji gereksinimi

açısından büyük yer tutmaktadır. Bu nedenle buğdayın pişirilerek hedik haline getirilmesi esnasında gerekli olan

enerjinin bulgurun kalitesini muhafaza edecek şekilde asgari seviyelere düşürülmesi, enerji sarfiyatında gözle

görülür bir şekilde azalmaya neden olacaktır. Bu noktada büyük ölçekli pota üretimine geçmeden önce yapılacak

olan model çalışması ve sistem tasarımı, daha verimli ve uygun maliyetli sistemlerin ortaya koyulması açısından

önemlidir. Bu çalışmada, triticum durum buğdayından bulgur eldesi için pişirme işleminin termal açıdan model

analizi yapılmıştır. Model çalışması için deneysel bir düzenek kurulmuş ve pişirme işlemi için küçük ölçekli bir

bulgur pişirme potası tasarlanmıştır. Pişirme işlemi için gerekli olan enerjinin potaya aktarımı, çevrimde

kullanılan ısı transfer yağı ile sağlanmıştır. Sıcaklık kontrollü rezistans-ısıtıcı ünitesi ile pota giriş sıcaklığını,

frekans kontrollü pompa vasıtasıyla da debisel akışı sabit tutularak pişirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Pişirme

işlemi sabit sıcaklıkta sağlanarak çıkan ürünün pişme kalitesine göre pişirme süresi hesaplanmıştır. Model

çalışmasında kullanılan ısı transfer yağının termal özelliklerinin ölçümü, ölçüm cihazları vasıtasıyla veri-işleme

birimine anlık olarak aktarılmış ve bilgisayara kaydedilmiştir. 100°C pişirme sıcaklığında, buğday yapısını

bozmadan %100 nişasta jelatinizasyonun sağlandığı durumunda, optimum pişirme süresi 45 dakika olarak tespit

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Triticum Durum Buğdayı; Bulgur; Pişirme Modeli; Teorik ve Deneysel Analiz






256

ULIBTK’ 13 – 276

YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN SANRTİFÜJ POMPA ÇARK VERİMİNE ETKİSİNİN

SAYISAL ANALİZ YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Öğr. Gör. Osman KOCAASLAN*, Öğr. Gör. Osman BABAYİĞİT**

Arş. Gör. Muharrem Hilmi AKSOY*** ve Prof. Dr. Muammer ÖZGÖREN***

*Selçuk Üniversitesi Huğlu Meslek Yüksekokulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

42830 Huğlu, Konya, [email protected]

**Selçuk Üniversitesi Hadim Meslek Yüksekokulu Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü

42830 Hadim, KONYA, [email protected]

***Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 42075 Selçuklu, Konya,


ÖZET

Bu çalışmada, santrifüj bir pompa çarkı yüzeylerinde farklı yüzey pürüzlülük değerleri seçilerek, çarkın basma

yüksekliğine, dönme momentine ve verimine etkileri sayısal analiz yöntemi ile araştırılmıştır. Sayısal analiz

Ansys-Fluent programında gerçekleştirilmiştir. Akış alanı Realizable k-ε türbülans modeli ile çözülmüştür. Sınır

şartları olarak girişte akışkan debisi 20 kg/s, çıkışta ise statik basınç değeri 500 kPa, çark devri 2950 dev/dk

olarak alınmış ve katı yüzeylerde hız sıfır olarak tanımlanmıştır. Ortalama yüzey pürüzlülük değerleri sırasıyla

pürüzsüz, 0.1, 0.3, 0.5, 0.7, 0.85 ve 1mm alınarak analizler yapılmış ve sonuçlar karşılaştırmalı olarak

verilmiştir. Yapılan analizler neticesinde en yüksek basma yüksekliği (Hm) ve çarkın yüzey bölgelerindeki en

düşük dönme momenti değerleri (Mh) yüzey pürüzlülüğünün olmadığı durum için sırasıyla; h = 532.23 kPa ve T

= 36.32 N.m olarak belirlenmiştir. Pompanın hidrolik verimi pürüzsüz yüzey durumunda %93.0 iken yüzey

pürüzlülük yüksekliği 1 mm olduğunda %83.7 ye kadar düşmüştür. Bu nedenle, pompa çarklarının minimum

pürüzlülük değerini sağlayacak şekilde imal edilmesi veya poliüretan benzeri malzemeler ile kaplanması önemli

oranda enerji tasarrufu sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler: Hidrolik verim; pürüzlülük; santrifüj pompa; sayısal analiz, hesaplamalı akışkanlar

dinamiği.


257

ULIBTK’ 13 – 281

SERBEST YÜZEYE YAKIN BİR SİLİNDİR ÇEVRESİNDE OLUŞAN AKIŞ

YAPISININ PIV YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Sercan DOĞAN*, Eyüb CANLI*, Muharrem Hilmi AKSOY* ve Muammer ÖZGÖREN*

*Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 42079 Selçuklu, Konya,


ÖZET

Bu çalışmada, bir açık kanal akışının serbest yüzeyine yakın konumlarda akışa yatay olarak yerleştirilen bir

silindirin art izi ile serbest yüzey etkileşimi incelenmiştir. Deneysel çalışma için Selçuk Üniversitesi İleri Ar-Ge

Merkezi’nde bulunan açık su kanalında, Parçacık Görüntüleme Hız Ölçüm (PIV) sistemi kullanılmıştır.

Deneyler, silindirin üst noktası ve serbest yüzey arasındaki mesafe (h) ile silindir çapının (D) oranı olan h/D=0,

0.25, 0.50 ve 1.0 değerlerinde yapılmıştır. Serbest akış hızı (U∞=200mm/s) ve silindir çapı (D=50mm) ile tarif

edilen Reynolds sayısı 10000 olarak seçilmiştir. Froude sayısı su derinliğine bağlı olarak wghUFr

=0.095 hesaplanmış olup 1' den küçük olduğu için serbest yüzey kritik altı akış şartlarındadır. Serbest yüzey ve

silindir art izi etkileşimini incelemek için, zaman ortalaması hesaplanan hız vektörleri, akım çizgileri ve akış

doğrultusundaki hız bileşenleri kullanılmıştır. Serbest yüzey etkisinden dolayı silindirin art izi önemli oranda

etkilenmekte, bu bölgedeki akışın enerji yoğunluğu ve dönüm miktarı değişmektedir. Silindir yüzeye temas

ettiğinde, silindirin altında kalan bölgede sürekliliği sağlamak için akış oldukça hızlanmaktadır. Silindir daldırma

miktarı arttıkça, özellikle silindirin üst kısmından geçen akıştan kaynaklanan momentum transferi nedeniyle art

izi bir miktar kısalmaktadır. Serbest yüzeyin sönümleme etkisi art izini etkilemekte ve silindir serbest yüzeyden

uzaklaştıkça yüzey etkisi azalmaktadır ve ayrılmış akış yüzeyle birleşmemektedir. Daldırma oranı h/D=1.0

oranında ise serbest yüzeyin etkisi ihmal edilebilir mertebede olmakta ve zaman ortalaması alınmış akışın art izi

yapısı simetriğe yaklaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Art izi, PIV, Silindir, Serbest yüzey, Türbülans


258

ULIBTK’ 13 – 283

YENİLENEBİLİR ALTERNATİF ENERJİLERİN MALİYET EMİSYON VE

PERFORMANS KARŞILAŞTIRMALARI

Murat ÇETİN*, Ahmet TANDIROĞLU**

*Erzincan Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Otomotiv Teknolojisi Programı*

24100 Erzincan, [email protected]

**Erzincan Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Makine Programı

24100 Erzincan, [email protected]

ÖZET

Fosil enerji kaynaklarındaki azalma, artan fiyatlar ve bu enerji kaynaklarının kirletici etkileri temiz,

sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarını gündeme getirmiştir. Fosil yakıtların şu an sağlanan sürekliliği

sürdürülebilir olduğunu ifade etmemektedir. Bir bütün enerji sürdürülebilirlik olarak ele alındığında;

sürdürülebilir enerji sistemleri için, yenilenebilir enerji kaynakları gereklidir. Bu açıdan bakıldığında fosil

yakıtlar; kullanıldığında azalan ve yenilenmeyen enerji kaynaklarıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları olarak

tanımlanan; güneş, rüzgâr, hidroenerji(su), biyokütle ve jeotermal doğal kaynaklar yenilenebilir olmalarının

yanında temiz enerji kaynaklarıdır. 2020 yılında dünyada üretilen elektriğin %50’sinin yenilenebilir

kaynaklardan üretilmesi planlanırken 2010 yılından sonraki süreçte kullanılacak elektrik enerjisinde rüzgar

enerjisini payı %10 olarak hedeflenmektedir. Bu çalışmada; yenilenebilir enerjilerin maliyet, emisyon ve

performans karşılaştırmaları sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler; Alternatif-yenilenebilir enerji, maliyet, emisyon,çevre, performans, sürdürülebilirlik


259

ULIBTK’ 13 – 286

KENTSEL ALANDA MALZEME SEÇİMİNİN ISI ADASI OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ

ETKİSİ

Ayça GÜLTEN* Ufuk Teoman AKSOY** ve Hakan Fehmi ÖZTOP***

*Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Eğitimi Bölümü


** Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü


*** Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü


ÖZET

Bu çalışmada, Elazığ ilinde yer alan farklı kentsel yerleşim alanlarının bilgisayar ortamında simüle edilerek,

kentsel ısı adasının varlığının ve boyutlarının araştırılması ve kentsel ısı adası potansiyellerinin hesaplanması

amaçlanmıştır. Ayrıca bina yüzeylerinde, kaldırım ve cadde yüzeylerinde kullanılan malzemelerin fiziksel

özelliklerinin ısı adası oluşumu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla belirlenen kentsel alanlar 3D-CAD

ortamında gerçek boyutlu olarak modellenip, bir hesaplamalı akışkanlar dinamiği programı yardımıyla simüle

edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kentsel ısı adası, Kentsel ısı adası potansiyeli, yüzey sıcaklığı, hesaplamalı akışkanlar

dinamiği, simülasyon


260

ULIBTK’ 13 – 297

BİNALARDA ISI YALITIMI MALZEMESİNİN KULLANIMININ EKONOMİYE

KATKISI

Tarkan KOCA, Serhat AKSUNGUR, Alper Tunga ÖZGÜLER, Ş. Engin ŞAHİN

İnönü Üniversitesi Arapgir Meslek Yüksekokulu Arapgir/MALATYA


ÖZET

Konutlarda temel hedef, ortam ile yüzey sıcaklıklarını konfor şartlarının gerektirdiği seviyelerde tutabilmektir.

Isınma sırasında dış ortama kaybedilen ısı enerjisi, enerji kaybı açısından önemli bir husustur. Ayrıca enerji

kaynaklarının kıtlığı göz önünde bulundurulduğunda, bu kayıp oldukça fazladır. Diğer bir ifadeyle, konutlarda

kalitesiz malzeme kullanımı, sağlıklı yaşam koşullarına uymayan yapı üretimi ve en önemlisi ısı yalıtımının

uygulanmaması nedenleriyle, ısınma için üretilen enerjinin önemli bir kısmı dış havayı ısıtmaya harcanmakta ve

çevre kirliliğine neden olmaktadır. Bu nedenle ısınma amaçlı enerji tüketiminin asgari seviyeye indirilmesi

gerekmektedir.

Ülkemizin enerji gereksinimi, diğer tüm gelişmekte olan ülkeler gibi sürekli olarak artmaktadır. Enerji

konusunda çağa ayak uydurmanın yolu, artan nüfusu, enerjiyi en tasarruflu şekilde nasıl kullanacağı konusunda

eğitip sağlıklı bir enerji politikası için sürekli bir arayış içinde olmak ve enerji kaybını en aza indirmekten geçer.

Bu çalışmada, Malatya ili Arapgir İlçesi pilot bölge olarak seçilmiştir. Pilot bölgenin konut sayısına bağlı olarak

ısı yalıtımsız ve ısı yalıtımlı (Selülozik bor katkılı yalıtım malzemesi) durumlar arasındaki fark incelenmiş ve

ekonomiye katkısı irdelenmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Arapgir Bölgesi, Isı Yalıtım Malzemesi, Maliyet Analizi


261

ULIBTK’ 13 – 301

ŞEHİR SUYU ŞEBEKE BASINCININ SU TÜKETİMİNE ETKİSİ

Aydın ÇITLAK* ve Tarkan KOCA**

*FıratÜniversitesi,Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Elazığ, [email protected]

**İnönü Üniversitesi Arapgir Meslek Yüksekokulu

Malatya, tarkan.koca@inonu:edu.tr

ÖZET

Dünyada ve ülkemizde su kaynaklarının sınırlı oluşu, suyun daha ekonomik şekilde tüketilmesini zorunlu hale

getirmektedir. Su tüketiminde; iklim, nüfus, su fiyatları, periyodik ölçüm, yaşam standardı, su kalitesi,

arızalardan doğan su kayıpları ve işletme basıncı faktörleri etkendir. Şehir suyu şebekelerindeki yüksek basınç;

fazla su tüketimine, hat bağlantı noktalarından kaçaklar oluşmasına, su hatlarındaki çatlaklardan kaçan suyun

artmasına, sık armatür arızalarına ve bu arızalara bağlı su kayıplarına neden olmaktadır. Bu çalışmada,

Diyarbakır ili Muradiye Mahallesi pilot bölge olarak seçilmiştir. Pilot bölgenin giriş hattına bir oda inşa

edilmiştir. Hat üzerine bir adet debimetre bir adet basınçölçer ve bir adet basınç düşürücü vana montajı

yapılmıştır. Farklı işletme basınçları farklı süreler için dikkate alınarak gerçek prototipte deneyler yapılmıştır.

Elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Basınç, Su Tüketimi, Şebeke Suyu

mailto:tarkan.koca@inonu:edu.tr


262

ULIBTK’ 13 – 302

DALGA ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ

Aydın ÇITLAK* ve Tarkan KOCA**

*Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Elazığ, [email protected]

**İnönü Üniversitesi Arapgir Meslek Yüksekokulu

Malatya, tarkan.koca@inonu:edu.tr

ÖZET

Dünyada hızla artan enerji kullanımı insanları yeni enerji kaynakları arayışlarına itmiştir. Yeni enerji

kaynaklarından sürdürülebilir ve çevresel etkilerinin en az olması nedeni ile temiz enerji kaynakları dünyada

büyük bir ilgi görmektedir. Dalga enerjisi temiz enerji kaynaklarının bir türü olarak daha yeni yeni

gelişmektedir. Bir dalga enerjisi dönüştürücüsünün verimliliğinin belirlenmesi çalışmalarında atılacak ilk adım, o

bölgedeki mevcut dalga enerjisi potansiyelini değerlendirmektir. Dalga enerjisine rüzgârın dolaylı yoldan olmak

üzere dalga yüksekliği ve periyoduna doğrudan etkisi vardır. Deniz şartlarında bu iki değişken belirli bir

ortalama etrafında salınım yapmaktadır.

Dalga enerjisinin tahmini için belirgin dalga yüksekliği ve ortalama dalga periyodu iki önemli değişkendir. Bu

iki değişken aslında feç uzunluğu, rüzgar esme süresi ve rüzgar hızına bağlı olarak değerler almaktadır. Dalga

enerjisi üretimi o bölgedeki dalga iklimiyle yakından ilgilidir. Tüm bunların uzun dönemde incelenmesi için risk

analizlerinin yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Dalga Enerjisi, Elektrik Üretimi

mailto:tarkan.koca@inonu:edu.tr


263

ULIBTK’ 13 – 310

YAKIT PİLLERİNİN TAŞITLARDA KULLANIMI VE HİDROMOBİL PROJESİ

Salim SOLMAZ 1, Anıl Can TÜRKMEN

2, Prof. Dr. Halil İbrahim SARAÇ

3, Yrd. Dr. Cenk ÇELİK

4,

1Kocaeli Üniversitesi – Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

41380, Kocaeli, [email protected],

[email protected],

[email protected],

[email protected]

ÖZET

Yakıt pilleri temiz, verimli ve yakıt türüne karşı esnek enerji dönüştürücülerdir. Hidrojence zengin herhangi bir

madde potansiyel bir yakıt kaynağı olabilir. Olasılıklar; doğal gaz, petrol türevleri, sıvı propan ve gazlaştırılmış

kömür gibi fosil kökenli yakıtlar veya etanol, metanol ya da hidrojen gibi yenilebilir yakıtlar olabilir. Başlangıçta

uzay araçlarını güçlendirmek için geliştirilen yakıt pilleri, temiz enerji üretimi ve yüksek verimleri ile enerji

tasarrufu sağlayan bir güç kaynağı olarak, gelecekteki otomotiv kullanımı için ümit vermektedir. Benzin

motorlarının 2-3 katı olan %60’ın üzerindeki termik verimlerine ek olarak, düşük gürültü düzeyi, düşük egzoz

emisyonları ve düşük ısı atma talebi bakımından da avantajlıdır. Sistemin rekabet edebilmesi için, parçaların

ucuz, imalat yöntemlerinin kolay, yakıt depolama sistemlerinin derli toplu ve ucuz olması gerekmektedir. Yakıt

pillerinin temiz taşıt teknolojisinde devrim yapacağı iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yakıt pili taşıt


264

ULIBTK’ 13 – 313

ERZURUM KAMPÜS HASTANESİNE UYGULANACAK TRİJENERASYON

SİSTEMİNİN FİZİBİLİTESİ

Ömer ÖZYURT * ve Dündar Arif EKİNCİ **

* Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

25240 Erzurum, [email protected];

** Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı

Kolej,Çankaya, Ankara, [email protected]

ÖZET

Sağlık Bakanlığı yeni yapılacak sağlık yapılarında 20.000 m2 ve üzeri (200 yatak ve üzeri) hastaneler için Bileşik

Güç Üretim Sistemi uygulamasını bir genelge ile zorunlu hale getirmiştir. Bu amaç doğrultusunda Erzurum’da

inşa edilecek 800 yatak kapasiteli Sağlık Kampusu Projesinde Bileşik Güç Üretim Sistemi (Trijenerasyon

Sistemi ) uygulanacaktır. Bu çalışmanın amacı Erzurum’da yapımı planlanan Sağlık Kampusu projesi için

trijenerasyon sisteminin uygulanabilirliği, inşa edilebilirliğinin ekonomik analizini ve projelendirilmesi için en

uygun şartta çalışacak cihaz kapasitelerinin ve çalışma şartlarının seçimini yapmaktır. Ayrıca Soğutma sistemini

de kullanarak en yüksek ve en düşük periyotlar süresince (kış ve yaz ihtiyacı) soğutma ısıtma ve elektrik üretim

enerjisi fiyatlarının hesaplanması ve sistemin çalışan tüm ekipmanlarının termodinamik analizinin yapılması ve

böylece sistemin en efektif şekilde kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır.

Anahtar Kelimeler: Trijenerasyon, Sağlık Bakanlığı, Erzurum Sağlık Kampüsü.


265

ULIBTK’ 13 – 338

DIŞ CEPHE TASARIMININ VE KONUMLANDIRMANIN BİNALARIN ISI

KAYIPLARINA ETKİSİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

Mehmet ÜNEK ve Lütfü NAMLI


55139 Atakum/SAMSUN


ÖZET

Son yıllarda, enerjinin üretilmesi kadar tasarruf edilmesi de önem kazanmaya başlamıştır. Yapılan araştırmalar

dünyadaki enerji tüketiminin yaklaşık % 42'sinin binalarda oluştuğunu ortaya koymaktadır. Binalarda tüketilen

enerjinin hemen hemen yarısı ısı enerjisidir. Bu yüzden enerji tasarrufu, çok önemlidir. Binalarda ısı kayıplarının

veya ısı kazançlarının minimize edilebilmesi için iyi bir yalıtım yapılmalıdır. Ancak en az bunun kadar önemli

olan, hâkim rüzgâr durumunu da göz önüne alarak buna uygun bina dış tasarımlarının yapılmasıdır. Bu

çalışmanın ilk bölümü iki boyutlu olarak düşünülmüş ve 1 km uzunluğunda, 200 metre yüksekliğinde bir bölge

seçilmiştir. Bu bölgede 10 katlı, gömme balkonlu bir bina düşünülmüştür. Bu bina referans binası olarak kabul

edilmiştir. Bu binanın önünde ve arkasında değişik yüksekliklerde binalar düşünülmüştür. Bu farklı durumlara

göre referans binasının dış cephesinin Nusselt sayıları hesaplanarak ele alınan binaların ısı kayıpları

belirlenmiştir. İkinci bölümünde, binalar üç boyutlu inceleme için tasarlanmıştır. Üç boyutlu incelemede, toplam

altı adet farklı yüksekliklerde binalar değişik şekillerde yerleştirilmiştir. Yapılan bu çalışmada FLUENT sayısal

paket programı kullanılmıştır. İki boyutlu incelemelerden elde edilen sayısal verilere göre, 4m/s ye kadar olan

düşük hızlarda arkada kalan binaların ısı kayıpları öndeki binalardan daha fazla olmaktadır. Daha yüksek rüzgâr

hızlarında ise durum değişmekte ve öndeki binaların Nusselt sayıları yükselmektedir.

Anahtar Kelimeler: Binaların Dış Tasarımı, Binalarda Isı Kayıpları, Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği(HAD),

İki ve üç boyutlu çözüm


266

ULIBTK’ 13 – 339

FARKLI CADDE VE SOKAK KANYONLARINDA EGSOZ PARTİKÜL EMİSYON

DAĞILIMININ SAYISAL ANALİZİ

Lütfü NAMLI ve Mustafa ÖZBEY


55139 Atakum/SAMSUN


ÖZET

Bilgisayar donanımı ve sayısal algoritmadaki hızlı gelişmeler ile birlikte ivme kazanan hesaplamalı akışkanlar

dinamiği teknikleri, şehir cadde ve sokak kanyonlarındaki rüzgâr alanlarının ve kirleticilerin taşınımlarının

belirlenmesi çalışmalarında geniş imkânlar sağlamıştır. Burada kanyon kelimesi, her iki yönde sürekli olarak

dizilmiş binaların arasındaki cadde veya sokakları ifade etmektedir. Otomobiller, otobüsler, kamyonlar ve trenler

gibi motorlu taşıtların egzozlarından ve endüstriyel tesislerden yayılan emisyonlar, yoğun olarak kirletilen

bölgelerde hava kalitesini düşürürler. Bunların arasında; büyük şehirlerin cadde ve sokaklarındaki hava

kirliliğinin başlıca nedeni olarak otomotiv egzozlarıdır. Bu çalışmada, farklı cadde ve sokak kanyonlarındaki

hava akışı ve motorlu araçların egzozlarından kaynaklanan kirletici emisyonların taşınımı sayısal alarak

incelenmiştir. Çalışmada iki boyutlu cadde ve sokak kanyonu dikkate alınarak egzoz partikül emisyonlarının

izledikleri yörüngeler çözümlenmiştir. Sayısal çalışmalar, FLUENTTM

paket programı ile gerçekleştirilmiş olup,

bu paket program içinde yer alan gerçeklenebilir k- türbülans modeli ve partikül yörüngelerinin belirlenmesi

için ayrık faz modeli kullanılmıştır. Sayısal hesaplamalar, hem simetrik bina büyüklüğünde hem de simetrik

olmayan bina büyüklüğünde gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, cadde ve sokak kanyonları seçilirken hem sığ

kanyonlar hem de derin kanyonlar dikkate alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; rüzgar hızı arttığında cadde ve

sokaklarda kalan (uzaklaştırılamayan) egzoz partiküllerinin miktarı azalmaktadır. Diğer taraftan; binaların

yükseklikleri, simetrik olup olmamaları ve cadde ve sokakların sığ yada derin olmaları uzaklaştırılamayan

partiküllerin miktarını önemli oranda etkilemektedir.


267

ULIBTK’ 13 – 340

TEK KANALLI POLİMER ELEKTROLİT MEMBRANLI

YAKIT PİLLERİNİN SAYISAL ANALİZİ

Lütfü NAMLI 1 ve Hayri Burak YALIN

2

1 OMÜ Mühendislik Fakültesi Makine Müh. Böl. 55139 Atakum/SAMSUN

2 Hava Kuvvetleri Komutanlığı

ÖZET

Hidrojen enerjisi konusunda son yıllarda çalışmaların en çok yakıt pilleri konusunda yapıldığı görülmektedir.

Yakıt pilleri, fosil yakıtlarda elektrik enerjisi üretiminde hem yeni, hem de verimli dönüşüm gösterdiğinden

gelecek vaat etmektedir. Yakıt pilleri, güç santralleri, dizüstü bilgisayarlar, cep telefonları gibi farklı alanlarda

kullanılabilirler. Yakıt pilleri arasında özellikle PEM’ler (polimer elektrolit membranlı) yüksek verimde ve

düşük sıcaklıklarda çalışabildikleri için üzerlerinde en çok çalışma yapılan pil çeşitleridir.

Başlangıçta mevcut bir PEM pili baz alınarak bu pile ait sıcaklık, su derişimi ve akım değerleri elde edilmiş daha

sonrasında ise membran kalınlığı değiştirilerek aynı parametrelerle farklı değerler elde edilmiş ve mevcut

durumdaki PEM pili ile karşılaştırma yapılmıştır. Son olarak anot ve katot kesit alanları farklı iki model

oluşturularak membranda oluşan su değerleri ve pillerdeki akım değeri analiz edilip karşılaştırılmıştır.

Sonuç olarak, kuramsal olarak hazırlanan PEM yakıt pili modelinde membran kalınlığının değişimin su

oluşumunu doğrudan etkilediğini ve anot ve katot kesin alanlarındaki değişiminin pilde oluşan sıcaklığı

doğrudan etkilediği ve temas yüzey alanın artması su oluşumunu artırmış ama oluşan akım değerinde bunun

paralelinde artmıştır.

Anahtar Kelimeler: PEM, Hidrojen enerjisi, yakıt pili, sayısal akışkanlar dinamiği


268

KALSİYUM OKSİTİN HİDRASYONUNUN BİR KİMYASAL ISI DEPOSU OLARAK

KULLANILABİLİRLİĞİNİN İNCELENMESİ

Philipp WALDHERR (Lisans Öğr.) ve Kurtul KÜÇÜKADA (Doç. Dr.)

Technical University of Berlin, Faculty of Process Sciences, Department of Chemical and Process Engineering,

Fraunhoferstr. 33-36-FH 6-1, 1057 Berlin, Almanya

Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Göztepe Kampüsü, 34 722

İstanbul


ÖZET

Yüksek sıcaklıklarda ısı depolaması ve bu ısının kullanılması için içerisinde tersinir reaksiyonların

gerçekleşebildiği dolgulu yataklı termokimyasal enerji depoları kullanılabilir. Termokimyasal ısıyı depolamak

için kullanılabilen reaksiyonlardan birisi tersinir bir reaksiyon olan kalsiyum oksitin, CaO, su buharıyla

hidrasyonu reaksiyonudur. Kalsiyum oksit su buharıyla temas ettiğinde ısı açığa çıkararak kalsiyum hidroksite,

Ca(OH)2, dönüşür. Kalsiyum hidroksit ise 500 K den yüksek sıcaklıklara ısıtıldığında enerji alarak kalsiyum

oksite dönüşür. Bu çalışmada, kalsiyum hidroksitin dolgulu yataklı ısı deposunda hidrasyonu için zamana bağlı

yuvarlanmış parametreli bir matematiksel model geliştirilmiştir. Geliştirilen matematiksel model eşanlı olarak

gerçekleşen hidrasyon reaksiyonu, ısı ve kütle transferini tanımlayan diferansiyel denklemlerden oluşur.

Reaksiyon kinetiğini tanımlayan denklemler, hidrasyon kinetiği üzerine yapılan araştırmalardan, Schaube ve ark.

(2012) ve Galwey ve Laverty (1993), alınmıştır. Model denklemleri sayısal yöntemlerle çözülmüş olup,

denklemlerin çözümü için Matlab yazılımı kullanılarak program yazılmıştır. Hidrasyon reaksiyonu çok hızlı

olduğu için sayısal yöntemler ile gerçekleştirilen çözümlerde zaman dilimi 0.001 saniye olarak alınmıştır.

Fiziksel ve kimyasal özelliklerin, kütle ve ısı aktarım katsayılarının sıcaklıkla, dolayısıyla zamanla değiştiği göz

önüne alınarak model denklemleri çözülmüştür. Giriş sıcaklığı, su buharının kısmi basıncı, akışkan debisi,

tanecik çapı gibi değişik çalışma şartları için elde edilen model sonuçları tartışılmıştır.

Galwey, A. ve Laverty, G. (1993). A kinetic and mechanistic study of the dehydroxylation of calcium

hydroxide. Thermochimica Acta (228), 359-378.

Schaube, F., Koch, L., Wörner, A., ve Müler-Steinhagen, H. (2012). A thermodynamic and kinetic study of the

de- and rehydration pf Ca(OH)2 at high H2O partial pressures for thermo-chemical heat storage. Thermochimica

Acta (538), 9-20.

mailto:[email protected],;%[email protected]


269

ULIBTK’ 13 – 351

YAKMA ŞARTLARINA BAĞLI HAVA KİRLETİCİSİ OLUŞUMU

Hülya AYKAÇ*, Selva KAYA**, Bahtiyar ÖZTÜRK***

Ondokuzmayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Atakum, Samsun,

*[email protected], **[email protected],***[email protected]

ÖZET

Günümüzde çevre kirliliğine karşı artan duyarlılık nedeniyle tasarlanan yakma sisteminin daha az yakıt

kullanarak istenilen enerji performansını sağlaması, yakma veriminin yüksek olması ve çevreye daha az emisyon

vermesi ana amaçlardır. Yakma performansı yüksek bir sistem belirli bir sürede içine beslenen yakıtın hemen

hemen tamamını yakan ve istenilen sıcaklığı sağlayan yakma sistemidir. Sistemin yakma performansının artması

veya azalması onun atmosfere yaydığı kirleticilerin niteliğini ve miktarını da değiştirmektedir. Bu çalışmada,

yakma şartlarına ve yakıt-yakma ilişkisine bağlı olarak atmosfere kirletici yayılması durumu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yanma, Sıcaklık, Hava kirleticileri


270

ULIBTK’ 13 – 353

ALEV GERİ DÖNÜŞLÜ DUMAN BORULU KAZANDA GAZ YAKIT YANMASININ

MODELLENMESİ

Bilal SUNGUR ve Bahattin TOPALOĞLU



ÖZET

Bu çalışmada örnek bir kazanda gaz yakıt yakılarak alev yapıları ve oluşan emisyonlar incelenmiştir. Bu

hesaplamalar üç boyutlu olarak gerçekleştirilmiştir. Nümerik hesaplamada Fluent programından yararlanılmıştır.

Çalışmaların tümünde türbülans modeli olarak standart k-ε model, yanma modeli olarak ön karışımsız

(nonpremixed) model kullanılmıştır. Kimya ve türbülansın etkileşimi olasılık yoğunluk fonksiyonu (PDF) ile

program tarafından hesaba katılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yanmanın Modellenmesi; Difüzyon Alevi; Kazanlar


271

ULIBTK’ 13 – 356

BİLGİSAYAR DESEKLİ ORTAMDA FİN ISI VE AKIŞ KARAKTERİSTİĞİNİN

BELİRLENMESİ, GÖZENEKLİ ORTAM PARAMETRELERİNİN ÇIKARIMI,

GÖZENEKLİ ORTAMDA MODELLENMESİ VE SONUÇLARIN

KARŞILAŞTIRILMASI

Kadir Gökhan GÜLER 1,2

, Yard. Doç. Dr. Barbaros ÇETİN 3 ve Prof. Dr. Haluk AKSEL

1

1ODTÜ, Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 06800 Çankaya, Ankara

2YETSAN Oto Kalorifer ve Radyatör Sanayi. Çorum

3İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü 06800 Çankaya/ ANKARA

[email protected], [email protected]. [email protected]

ÖZET

Günümüz teknolojisinde fin-tüp tipi ısı dönüştürücü sistemlerin termodinamik parametrelerinin çıkarımlarında

yaygın olarak deneysel yöntemler kullanılmaktadır. Ancak deneysel yöntemler gerek maliyet açısından yüksek,

gerekse zaman açısından uzun olarak öngörülmektedir. Deneysel yönteme alternative olarak bilgisayar destekli

ortamda bu tip ısı değiştiricilerin ısıl performanslarının gerçeğe en yakın bir biçimde çıkarılması için

Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) yazılımlarının kullanılması uygun bir yöntem olarak

değerlendirilmektedir. Ancak fin ve tup tipindeki ısı değiştiricilerinin tümüyle modellenmesi finlerin karmaşık

yapısı nedeniyle çok fazla sayıda hesaplama hücresi gerektirdiğinden, çözüm süresi HAD modelinin bir tasarım

aracı olarak kullanılmasını engelleyecek kadar uzun olmaktadır. Bu problemlere çözüm olarak fin tüp tipi ısı

değiştiricilerdeki mevcut olan finler geçirgen bir ortam olarak modellenerek, indirgenmiş bir HAD modeli

sayesinde çözümleme gerçekleştirilebilecektir. Bu çalışmada ısı değiştiricilerde kullanılan finlerin üzerinde

gözenekli ortam kullanılarak bir indirgenmiş HAD modeli geliştirilmiştir. Bu çalışma sadece radiator üzerindeki

finli yapının gözenekli ortam olarak modellenerek hava tarafındaki basınç düşümü hesaplanmıştır. İndirgenmiş

model ile simülasyon için hesaplama gücü ve hesaplama süresi olarak büyük ölçüde azalma gözlemlenmiştir. Bu

yaklaşım ile HAD analizlerinin radyatörler için bir tasarım aracı olarak kullanılmasına olanak verecektir.

Anahtar Kelimeler: Gözenekli ortam, ısı değiştirici, radyatör, hesaplamalı akışkanlar dimaiği


272

ULIBTK’ 13 – 366

ENERJİYE FARKLI BİR BAKIŞ AÇISI OLARAK BİYOMİMİKRİ KAVRAMI

Mehmet Ali KALLİOĞLU, Hakan KARAKAYA ve Aydın DURMUŞ

Batman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi

72060 Merkez, Batman

[email protected];[email protected];[email protected]

ÖZET

Günümüzde fosil enerji kaynaklarının azalması ve enerjiye duyulan ihtiyaçların artmasından dolayı insanlığın

enerjiyi etkin ve verimli bir şekilde kullanmaya zorlamaktadır. Bununla birlikte zamanla artan enerji

tüketimi beraberinde atmosferdeki sera gazı ve zararlı gazların oluşumunun artmasına ve doğal afetlere

neden olarak çevre sorunlarını giderek çözülemez duruma getirmektedir. Biyomimikri doğadaki modelleri

inceleyip bunları taklit ederek veya bunlardan ilham alarak insanların problemlerine çözüm getirmeyi amaçlayan

yeni bilim dallarından biridir. Doğadan gözlem alınarak yapılan deneylerde görülmüş ki doğanın enerji alanında

ki verimliliğini en etkin şekilde kullanabilmesi ve bunu çevreye zarar vermeden yapabilmesidir. Bu bilim dalı ile

gelecekte kullanılacak enerji modellemesi yöntemlerinde farklı bir akış açısını yakalanmasını sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Temiz enerji, İnovasyon, Taklit


273

YAZAR İNDEKSİ

A

A. Beyzade DEMİRPOLAT, 3

A. Cihat BAYTAŞ, iii, 69, 183

A. Feridun ÖZGÜÇ, 49

Abdulkadir KURBANOĞLU, 147

Abdulkerim OKBAZ, 239

Abdurrehim BÖLÜKBAŞI, 27

Abdussamet SUBAŞI, 105

Abdülvahap ÇAKMAK, 162

Abdüssamed KABAKUŞ, 86, 88, 89, 245

Abuzer K. ÖZSUNAR, 98

Adem ACIR, 145, 254

Adem ÇELİK, 215, 230

Adnan TOPUZ, 73

Ahmet Ali Sertkaya, 248

Ahmet Ali SERTKAYA, 47

Ahmet AYDIN, 42, 142

Ahmet BÖĞREK, 167

Ahmet CAN, iii, 113, 163

Ahmet CİHAN, iii, 54, 175

Ahmet COŞKUN, 144

Ahmet DURMAYAZ, iii, 7, 8, 135

Ahmet Erhan AKAN, 141

Ahmet FERTELLI, 149

Ahmet KARAOĞLU, 219

Ahmet KAYA, iii, 220

Ahmet Koca, 59, 106, 150

Ahmet PERUT, 64

Ahmet RETZEP, 113

Ahmet Serkan ALTINOK, 222

Ahmet TANDIROĞLU, iii, 258

Ahmet UĞURLU, 38

Ali ATEŞ, 93

Ali BOLATTÜRK, 101, 144

Ali DAŞDEMİR, 174

Ali Dindar, 203

Ali FARNOUD, 246

Ali GÜNGÖR, iii, 110

Ali KAHARAMAN, 161

Ali KAHRAMAN, 167

Ali KEÇEBAŞ, 83, 191

Ali KILIÇARSLAN, 56, 126, 127

Ali KOÇ, iii, 147

Ali ÖZYURT, 121

Ali Serkan AVCI, 51, 172

Ali SÜRMEN, 158

Ali Taşkıran, 106, 150

Aliihsan KOCA, 109, 249, 250

Almıla G. YAZICIOGLU, 9

Almıla GÜVENÇ YAZICIOĞLU, 12

Alpaslan TURGUT, 55, 201

Alpay ŞAHİN, 231

Alper SOFUOĞLU, 6

Alper Tunga ÖZGÜLER, 260

Alper Ünlü, 165

Alptuğ YATAĞANBABA, 56

Altay ARBAK, 46

Altuğ KARABEY, 86, 87, 89, 245

Anar Ahmadov, 210

Anıl Can TÜRKMEN, 202, 263

Arda DEDE, 252

Arif Emre ÖZGÜR, 128

Arif Sefa CÖMERT, 124

Aslıhan KURNUÇ, 99

Astan Shahverdiyev, 130, 131, 211, 212

Ata AĞIR, 32

Atakan AVCI, iii, 180

Atilla BIYIKOĞLU, iii, 6, 124

Atilla BİLGİN, iii, 153, 154

Atilla G. DEVECİOĞLU, 61

Ayça GÜLTEN, 259

Aydın ÇITLAK, 261, 262

Aydın DURMUŞ, i, ii, iii, 171, 172, 272

Ayla DOĞAN, 50

Ayla DURMUŞ, iii, 51

Aysel Atımtay, 165

Ayşe Uğurcan ATMACA, 116

Ayşegül GÖKDEMİR, 221

Ayşegül ÖZTÜRK, iii, 19, 78

Aytuğ GÜMRÜKÇÜ, 206

Aytunç EREK, iii, 82, 116, 240

Aziz KOYUNCUOĞLU, 44, 182

B

Bahadır DOĞAN, 39, 40

Bahadır ONEY, 50

Bahattin TOPALOĞLU, ii, iii, 151, 270

Bahruz Ahmadov, 212

Bahtiyar ÖZTÜRK, ii, iii, 269

Barbaros ÇETİN, iii, 143, 237, 271

Barış Burak KANBUR, 249, 250

Barış YILMAZ, 121

Battal DOĞAN, 235

Bayram Ali Görür, 253

Bayram Ali GÖRÜR, 136

Bayram ŞAHİN, iii, 103, 104, 105

Bedri YÜKSEL, iii, 225

Bekir ÖZTÜZÜN, 7, 8

Bekir Zühtü UYSAL, ii, iii, 181

Belçim ÇAPAR, 95

Bengi GÖZMEN, 24

Berat Kavurmacı, 216

Berrin Engin, 165

Beste YALÇIN ÇELİK, 215

Beşir KOK, 133

Beşir ŞAHİN, iii, 10, 24, 25, 28, 218

Beycan İbrahimoğlu, 203


274

Beytullah ERDOĞAN, 73

Bilal AYDOĞAN, 168

Bilal SUNGUR, ii, 151, 270

Bilge Albayrak Çeper, 160

Bilge ALBAYRAK ÇEPER, 198

Bilsay PASTAKKAYA, 11, 117

Birol ELEVLİ, 207

Birol ŞAHİN, 107

Buğra SARPER, 107

Burak GATGAR, 206

Burak MARKAL, 114

Burak Mert, 216

Burak Nazmi YILDIRAN, 235

Burcu ÇİÇEK, 170

Burhan GÜL, 134

C

Cafer ÇELİK, 87

Cahit GÜRLEK, 32

Caner ERMAN, 122, 157

Caner Türk, 35

Cem DOLU, 229

Cem KELTÜOĞLU, 163

Cemal TOSUN, 128

Cemalettin AYGÜN, 18

Cengiz YILDIZ, iii, 187

Cenk ÇELİK, 202, 263

Ceyhun YILMAZ, 178

Ceyla ÖZGÜR, 169

Cihat DURU, 246

Cuma KARAKUŞ, 147, 227, 252

Cüneyt DAĞIDIR, 101

Cüneyt SERT, 68

Ç

Çağdaş ÇARKACI, 192

Çağın Gülenoğlu, 35

Çağlar COŞKUN, 120

Çağlar GEREDELİOĞLU, 144

Çetin CANPOLAT, 28

Çiğdem Kanbeş Dindar, 203

Çiğdem SUSANTEZ, 54, 175

Çisil TİMURALP, 63, 84

D

Damla ÖZGÜR, 78

Dilek KUMLUTAŞ, iii, 16, 17, 81, 228, 236

Doğan DEMİRAL, 66

Duygu UYSAL, 181

Dündar Arif EKİNCİ, 264

E

Ebru KAVAK AKPINAR, iii, 85

Ebru MANÇUHAN, iii, 70, 121

Ebru ÖZTEKİN, 75

Ece Aylı, 216

Ece Özkaya, 35

Efecan Düzyer, 253

Egemen BİLGE, 159

Egon Hassel, 130, 131, 210, 211, 212

Elif Begüm ELÇİOĞLU, 12

Emin Çağlan Kumbur, 189

Emin EL, 187

Emrah GÜNGÖR, 204

Emrah ÖZAHİ, 146

Emre ALPMAN, 30

Emre GÜNEL, 185

Emre KARAKOÇ, 42

Emre KOÇ, 206

Ender HEPKAYA, 31, 157

Engin PINAR, 10, 25, 218

Ercan ÇALLI, 83

Erdal TEKİN, 73, 138

Erdem ÇAĞATAY, 237

Erdem KOÇ, ii, iii, 176, 177, 207

Erhan AKSU, 13

Erhan PULAT, 26, 136

Erhan TUNÇEL, 132

Erkan Caner ÖZKAT, 158

Erkan ÖZTÜRK, ii, 168

Erol ŞAHİN, 196, 197

Ersin ALPTEKİN, 119

Ertan BUYRUK, iii, 37, 113, 149

Ertuğrul BALTACIĞLU, 147

Ertuğrul BALTACIOĞLU, 227, 252

Ertuğrul CİHAN, 111

Eyüb CANLI, 21, 22, 45, 193, 239, 257

Eyüphan MANAY, 103, 104, 105

F

F.Burcu DOĞAN, 15

Faraz AFSHARİ, 27

Faruk ORAL, 162, 233

Faruk ŞEN, 221, 223

Faruk YEŞİLDAL, 86, 88, 89, 245

Fatih ASLAN, 201

Fatih BECERİKLİ, 171

Fatih KASAP, 246

Fatih KOÇYİĞİT, 85

Fatih Selimefendigil, 62

Fatih ŞEN, 140

Fatih YILMAZ, 128

Fatma Ayancık, 216

Feryal AKBAL, 214

Fethi KAMIŞLI, 133

Fevzi GÜLÇİMEN, iii, 51

Filiz Özgen, 59

Firuz BALKAN, 226

G

Gamze Genç, 190

Gamze GENÇ, iii, 200

Gizem BAKIR, 170


275

Gizem ZENGİN, 217

Gökay CANAL, 31

Göker TÜRKAKAR, 36

Gökhan ERTUĞRUL, 227

Gökhan GÜNHAN, 149

Gökhan GÜRLEK, 95, 185

Gökhan ÖZKAN, 14

Göktürk M. ÖZKAN, 10, 25, 218

Gulshen Aliyeva, 211

Gül EROĞLU BULUT, 251

Gülşah ÇAKMAK, 187

Gülşah Özışık, 189, 190

Gürcan DURMAZ, 120

H

H. İbrahim TOPAL, 73

H. Murat ALTAY, 116

Hacımurat DEMİR, 146

Hafit YÜNCÜ, iii, 67

Hakan F. Öztop, 62, 106, 150

Hakan F. ÖZTOP, 133, 155

Hakan Fehmi Öztop, 59

Hakan Fehmi ÖZTOP, iii, 259

Hakan GUNEY, 164

Hakan HAYTA, 255

Hakan KARAKAYA, iii, 51, 172, 272

Hakan KIZIL, 73

Halil ATALAY, 234

Halil Hakan AÇIKEL, 14

Halil İbrahim SARAÇ, 202

Halil İbrahim TOPAL, 138

Halil MUMCU, 42, 142

Halil TUZCU, 97, 139

Halim DİNCER, 124

Haluk AKSEL, ii, 271

Haluk KÜLAH, 44, 182

Hamza AÇIKALIN, 161

Hamza TAŞ, 20

Hande ŞAHİN, 169

Hannes Schmidt, 130

Hasan Akın, 216

Hasan ATHARİ, 27

Hasan AVCI, 81

Hasan CELIK, 77

Hasan DÜZ, 3

Hasan GÜNEŞ, 125, 148

Haşmet TÜRKOĞLU, ii, iii, 23

Hayati Olgun, 165

Haydar EREN, iii, 3

Hayri Burak YALIN, 267

Hilmi Cenk BAYRAKÇI, 128

Hilmi YAZICI, 90, 91

Hojin AHN, 134

Hossein ABDİ, 100

Hülya AYKAÇ, 269

Hüseyin AKILLI, iii, 10, 21, 24, 25, 28, 218, 239

Hüseyin BULGURCU, iii, 123, 225, 241, 242

Hüseyin GÜNERHAN, ii, 139

Hüseyin PEHLİVAN, 41

Hüseyin YAĞLI, 147

Hüseyin Yapıcı, 190

Hüseyin YAPICI, ii, 189, 200

Hüsnü Atakül, 165

Hüsnü KERPİÇÇİ, 125, 148

I

Ismail Kul, 130, 131

İ

İ. Doruk ÜNSALAN, 17

İbrahim ATILGAN, 188

İbrahim ATMACA, 192

İbrahim Erdem ŞEKER, 197

İbrahim Halil YILMAZ, 255

İbrahim SARAÇ, iii, 263

İbrahim USLAN, 6

İdil FENERCİOĞLU, 69

İhsan DAĞTEKİN, ii, 3

İlhami HORUZ, ii, 112

İlker FIRAT, 102

İlker ÖRS, 167

İlyas KILIÇ, 17, 228

İrfan AR, 231

İrfan Karagöz, 253

İsak KOTCİOĞLU, ii, 38

İsmail Ahmet ODABAŞ, 7, 8

İsmail ALTIN, 154

İsmail ATA, 145

İsmail Hakkı TAVMAN, 74

İsmail Ozan SERT, 9

İsmail TEKE, ii, 249, 250

İsmet SEZER, ii, 153

J

Javid Safarov, 130, 131, 210, 211, 212

K

K. Furkan SÖKMEN, 26

Kadir AYDIN, ii, 169

Kadir BAKIRCI, ii, 195, 243

Kadir BİLEN, ii, 80

Kadir Gökhan GÜLER, 271

Kadir KAYA, i, ii, iii, 207

Kamil KAHVECİ, 19, 54, 78, 79

Kemal ALDAŞ, 223

Kemal ALTINIŞIK, 47

Kemal ÇOMAKLI, 102, 196

Kemal KUVVET, ii, 33, 107

Kemal SARIOĞLU, 125, 148

Kenan EREN, 49

Kenan YAKUT, ii, 86, 87, 88, 89, 245

Kerem ODABAŞI, 205

Koray KARABULUT, 37

Kurtul KÜÇÜKADA, 268


276

Kutay Çelebioğlu, 216

Kutay ÇETİN, 222

Kürşad Melih GÜLEREN, 222

L

L. Berrin ERBAY, ii, 39, 40

Lütfullah KUDDUSİ, ii, 229

Lütfü NAMLI, i, ii, 194, 265, 266, 267

M

M. Akif CEVİZ, ii, 230

M. Fatih ALTINOK, 237

M. Fatih KAYA, 200

M. Kemal SEVİNDİR, 121

M. Turhan ÇOBAN, 234, 241, 242

M. Zeki YILMAZOĞLU, 94

M.Murat YAVUZ, 213

M.Turhan Çoban, 43

M.Yusuf YAZICI, 186

Mahir Bashirov, 210

Mahmut Can ŞENEL, ii, 176, 177

Mahmut D. MAT, 171

Maksut Saraç, 248

Mansour NASIRI KHALAJI, 38

Martin Stephan, 131

Matthew REDMOND, 44

Mecit SİVRİOĞLU, ii, 124

Mehmet AKÇAY, 90, 91

Mehmet Akif EZAN, 82, 119

Mehmet AKTAŞ, 53

Mehmet Ali ALKAN, 83, 191

Mehmet Ali KALLİOĞLU, 272

Mehmet Efendi, 253

Mehmet Fevzi KÖSEOĞLU, 90, 91

Mehmet İsmet BAYRAKLI, 188

Mehmet KAYA, 102, 195

Mehmet KONOĞLU, 178

Mehmet KOPAÇ, ii, 138

Mehmet Özgün KORUKÇU, 11

Mehmet Sait SÖYLEMEZ, 255

Mehmet UZUN, 82

Mehmet ÜNEK, 265

Mehmet YILMAZ, ii, 100, 230

Melahat Cansu YAĞBASAN, 217

Melih ODABAŞI, 240

Melih Yıldız, 160

Meliha ÇALLAK, 226

Memet Şekerci, 106, 150

Mesut TEKKALMAZ, 53

Mete AVCI, 75, 114, 186

Mete ÇUBUKÇU, 204

Milad BAZARBASHI, 105

Mine Nur MESUT, 217

Moghtada MOBEDI, 77

Moghtada Mobedi, 76

Muammer ÖZGÖREN, ii, 21, 22, 29, 45, 193, 199, 239,

256, 257

Muhammed Enes KUYUMCU, 220

Muhammed M. AKSOY, 10, 25, 218

Muhammet Çelik, 190

Muharrem Hilmi AKSOY, 21, 22, 29, 199, 239, 256,

257

Muharrem İMAL, 220

Muhiddin CAN, ii, 11

Murat BULUT, 251

Murat ÇETİN, 258

Murat ERBAŞ, 6, 98

Murat ERDEM, 133

Murat K. AKTAŞ, 92, 246, 247

Murat ÜNVERDİ, 41

Murat Varol, 165

Murat VONAL, 64

Mustafa Asker, 43

Mustafa Emre Bayraktar, 253

Mustafa ERTÜRK, 174

Mustafa EYRİBOYUN, ii, 138

Mustafa GÖLCÜ, 90, 91, 96, 140, 232

Mustafa GÜNEŞ, 204, 205

Mustafa Kemal İŞMAN, ii, 11, 117, 180

Mustafa Kemalettin BÜYÜKAKIN, 79

Mustafa KILIÇ, 71

Mustafa OCAK, 68

Mustafa ÖZBEY, ii, 266

Mustafa ÖZCANLI, 169

Mustafa ÖZSİPAHİ, 148

Mustafa Serdar GENÇ, 14

Mustafa Turhan Çoban, 72, 137

Mustafa UYSAL, 198

Mustafa Yasin GÖKASLAN, 101, 144

Mutlu OKCU, 65

Müjdat Fırat, 106

Müjdat FIRAT, 65, 155

Mürvet BEKTAŞ, 217

N

N.L. Okşan ÇETİNER, 69

Nadir İLTEN, ii, 123

Nafiz KAHRAMAN, ii, 198

Namık PARMAKSIZ, 58

Nasuh ERDÖNMEZ, 121

Nazım KURTULMUŞ, 112

Nazım USTA, 97, 168

Necati BİLGİN, 244

Necati MAHİR, 224

Necdet Özbalta, 185

Necdet ÖZBALTA, ii, 95

Nedim SÖZBİR, 251

Nesrin DEMIR, 200

Nevsan ŞENGİL, 217

Nihal UĞURLUBİLEK, ii, 39, 40

Nihat DOĞAN, 38

Nilay SEZER, 9

Nilay Sezer Uzol, 35

Norbert Schmotz, 131

Nuh Emre GENGEÇ, 7


277

Numan YÜKSEL, ii, 11, 180

Nureddin DİNLER, ii, 122, 124

Nurettin YAMANKARADENİZ, 26

Nuri KAYANSAYAN, ii, 119

Nuri YÜCEL, ii, 31, 157

Nurullah YILDIZ, 88

O

Oğuz Emrah Turgut, 72, 137

Oğuz GÜRSES, 20

Oğuz Salim SÖĞÜT, 135

Oğuz TURGUT, ii, 58

Oğuzhan DEMİR, 222

Oğuzhan KAPLAN, 69

Okan KON, 123, 225

Oktay HACIHAFIZOĞLU, 175

Onur GÜNEL, 206

Onur HARTOKA, 134

Onur KOŞAR, 14

Onur ÖZUTKU, 227

Onur ŞAMDAN, 201

Orçun ERKOÇ, 238

Orhan AYDIN, ii, 18, 75, 114, 118, 186, 220

Orhan BÜYÜKALACA, ii, 111

Orhan Durgun, 166

Orhan Nazim Aksu, 166

Osman BABAYİĞİT, 29, 256

Osman KOCAASLAN, 29, 256

Ozan AKGÖZ, 143

Ö

Ömer ÇOMAKLI, ii, 27, 100, 102

Ömer Onur KARABULUT, 37

Ömer ÖZYURT, 264

Özden ÇETİN, 66

Özer CAN, 168

Özge ALTUN, 48

Özge YETİK, 224

Özge ZORLU, 182

Özgün KORUKÇU, 117

Özgün ÖZER, 16, 17, 81, 228, 236

Özgür BAYER, 67, 184

Özgür BEDER, 194

Özgür SOLMAZ, 167, 193

Özgür Ünver, 216

Özkan Murat DOĞAN, 181

P

Perviz SAYAN, 70

Philipp WALDHERR, 268

R

Rahim JAFARI, 44

Ramazan ÇAKIROĞLU, 254

Ramazan DÖKME, 183

Rasim BEHÇET, 162, 233

Recep YAMANKARADENİZ, ii, 117, 136

Recep YUMRUTAŞ, 255

Rena Hamidova, 130, 131

Reza JALİLİ, 205

S

S. Orhan Akansu, 160

Sadettin EKİN, 96

Sadık Kakaç, 35

Sadık KAKAÇ, ii, 9, 12

Salih COŞKUN, 26

Salih KARAASLAN, 31, 94, 157

Salim SOLMAZ, 202, 263

Sebahattin Ünalan, 160

Sedat YAYLA, 28

Seher METE, 179

Selahaddin Orhan AKANSU, 198

Selçuk DARICI, 45

Selçuk YAĞMUR, 254

Selin Aradağ, 35, 216

Selin ÖZEN, 70

Selva KAYA, 269

Sema TOSUN, 110

Semih ÇETİNDAĞ, 92

Semiha ÖZTUNA, 79, 238

Semra GÜMRÜK, 247

Sena Özlem ARICA, 5, 156

Sercan DOĞAN, 21, 22, 45, 199, 239, 257

Sercan YAĞMUR, 199

Sergej PULYAEV, 143

Serhan KÜÇÜKA, ii, 115

Serhat AKSUNGUR, 260

Serhat OĞUZORHAN, 235

Serkan DOĞANAY, 55

Serkan SAĞLAMLI, 100

Sertaç ÇADIRCI, 125, 148

Sertaç Samed SEYİTOĞLU, 127

Sevgi GÖKBULUT, 95

Sevinj Babayeva, 211

Sezgi KOÇAK SOYLU, 192

Sıtkı USLU, 5, 15, 156, 164

Sibel TAŞ, 125

Sibel TİTİZ SARGUT, 70

Sinan ÇALIŞKAN, 4, 60

Stefanie Zepik, 130

Ş

Ş. Engin ŞAHİN, 260

Şaban TAMDEMİR, 126

Şaban ÜNAL, 111

Şahittin AYDEMİR, 198

Şefik BİLİR, 93

Şehnaz EKTAŞ, 184

Şendoğan KARAGÖZ, 100, 230

Şenol BAŞKAYA, ii, 4, 60, 71, 94

Şevket Özgür ATAYILMAZ, 249, 250

Şeyma ATAY, 214


278

T

Tahir DURHASAN, 10, 25, 218

Tahir KARASU, ii, 2, 209

Tahir YAVUZ, ii, 206

Tahsin ENGİN, ii, 42, 64, 142

Tamer ÇALIŞIR, 4, 71, 94

Taner DERBENTLİ, ii, 46, 179

Tarkan KOCA, 260, 261, 262

Tayfun TANBAY, 135

Teoman Şenyıldız, 253

Tolga DEMİRCAN, 23

Tolga PIRASACI, 50

Tuba EVGİN, 74

Tuba OKUTUCU ÖZYURT, 36, 68

Tuba OKUTUCU-ÖZYURT, 44, 182

Tuncay YILMAZ, ii, 111

Tuncer KORUVATAN, 223

Turgut O. YILMAZ, 94

Tülay YILDIZ, 187

Türker KAMALI, 169

Türküler ÖZGÜMÜŞ, 76

U

Ubade KEMERLİ, 19

Ufuk AKGÜL, 115

Ufuk KARADAĞ, 49

Ufuk Kayahan, 165

Ufuk Teoman AKSOY, 259

Uğur AKYOL, 141

Uğur ÇAKIR, 196, 197

Ulaş ATMACA, 93

Ulvi ŞEKER, 254

Umut Aradağ, 216

Umut ERCAN, 172

Utku SAVAŞ, 122

Utku ŞENTÜRK, 20

Ü

Ümit Nazlı TEMEL, 32

Ünal AKDAĞ, ii, 66, 219

Ünal ÇAMDALI, ii, 132

Ünver Özkol, 76

Ünver ÖZKOL, 120, 244

V

V.Egemen AĞAKAY, 244

Veysel ÖZCEYHAN, ii, 103

Volkan ERYÜKSEL, 241, 242

Volkan KALENDER, 232

Volkan KAYA, 124

Y

Y. Erhan BÖKE, 109

Y.Emre ÇETİN, 118

Yakup KAHRAMAN, 175

Yakup KAPSAL, 30

Yalçın TOPAÇOĞLU, 109

Yalın KAPTAN, 46

Yasin KOCAMAN, 49

Yasin Varol, 59, 106, 150

Yasin VAROL, 65, 133, 155

Yaşar BİÇER, ii, 61, 85

Yaşar İSLAMOĞLU, ii, 41

Yavuz ŞAHİN, 134, 246

Yiğit Serkan ŞAHİN, 33

Yiğit Taşçıoğlu, 216

Yunus Emre ÖZPOLAT, 87

Yusuf Ali KARA, 99

Yusuf KIRTILOĞLU, 243

Yücel ÖZMEN, ii, 13

Z

Z. Haktan KARADENİZ, 16, 236

Zafer DURSUNKAYA, ii, 159

Zafer GEMİCİ, 109, 249, 250

Zehra Şahin, 166

Zekeriya ALTAÇ, ii, 48, 63, 84

Zeki TOSUN, 64

Zerrin SERT, 63

Zeynep Aytaç, 216

Ziya Haktan KARADENİZ, 17

ULIBTK13 Bildiri Ozetleri Kitap

Documents