Uczenie się a emocje- podstawowe pojęcia Agata Kokocińska Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk Dotyczy konsekwencji i uczy wpływu na bieg zdarzeń Warunkowanie instrumentalne (ang. operant conditioning) – forma uczenia się. Ze względu na przebieg, między innymi aktywność uczącego się, należy oddzielić od warunkowania klasycznego, w którym uczący się pozostaje bierny. Polega na kojarzeniu sytuacji bodźcowej z odpowiednim wzorem zachowania dowolnego, które doprowadziło do uzyskania nagrody Warunkowanie instrumentalne- nauka sprawcza Uczenie się percepcyjne (sensoryczne) - polega na zapoznawaniu się z barwą, kształtem przedmiotów, topografią terenu oraz cechami innych osobnikówna podstawie informacji sensorycznej Uczenie się asocjacyjne- polega na nabywaniu i modyfikowaniu związków między bodźcami lub bodźcem a reakcją Uczenie się Uczenie się asocjacyjne Metoda prób i błędów Uczenie się przez wgląd Naśladownictwo Uczenie się percepcyjne (sensoryczne) Uczenie utajone Wpajanie (wdrukowanie, imprinting) Przywykanie (habituacja) Nawyki - ciąg aktów ruchowych wyuczone aż do automatycznego ich wykonywania. Powstają zwykle w toku warunkowania instrumentalnego poprzez wytworzenie związku z poprzednio obojętnym bodźcem warunkowym , a jakimś dowolnym ruchem Popędy - wewnętrzne źródło działania zwierzęcia jako wynik pobudzenia zespołu struktur mózgowych, które uruchamiają aktywność organizmu ukierunkowaną na zaspokojenie określonej potrzeby biologicznej Emocje - doznania o dużym nasileniu towarzyszące popędom. Reakcje emocjonalne są wrodzone i bezwarunkowe, mają znaczenie przystosowawcze. Stany emocjonalne doprowadzają do szybkiej integracji wszystkich funkcji organizmu Wyuczona bezradność Bezradność jest stanem wyuczonym, wytworzonym przez narażenie na szkodliwe, nieprzyjemne sytuacje i bodźce, których nie można uniknąć lub od których nie da się uciec. W eksperymentach, których wyniki są analogiczne u ludzi i zwierząt, emitowanie powtarzających się, niemożliych do uniknięcia wstrząsów względem psa wytwarza u niego patologiczną bezradność w tak skrajnym stopniu, że nawet kiedy zwierzę ma możliwość ucieczki, to z niej nie skorzysta„ Seligman wykazał, że poczucie bezradności powstaje wtedy, gdy organizm uczy się w wyniku wcześniejszych doświadczeń, że jego reakcje nie mają żadnego wpływu na szkodliwe, awersyjne czy traumatyczne oddziaływania środowiska. Warunkowanie klasyczne- nauka poprzez skojarzenia (odruchy warunkowe typu I) Polega na współwystępowaniu wrodzonej skłonności wraz z sygnałem wywołującym ją. Jest to bierny proces uczenia się zwierzęcia. • Angażują pamięć • Utrwalają pamięć • Stan emocjonalny może ułatwić percepcję istotnych sygnałów z otoczenia, kierując na nie procesy uwagi • Zwiększenie ostrożności wobec nieznanej sytuacji • Informacja o stanie emocjonalnym może być komunikowana innemu osobnikowi i może modyfikować jego zachowanie. Biologiczne znaczenie emocji Emocje w psychologii to procesy psychiczne, silne odczucia pobudzające nadające wrażeniom subiektywne wartości i jakości. Są to zwykle automatyczne, dość krótkie i złożone reakcje organizmu. www.moja-etologia.pl
4
Embed
Uczenie się a emocje- podstawowe pojęcia - moja-etologia.pl · Uczenie się a emocje- podstawowe pojęcia Agata Kokocińska Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Uczenie się a emocje- podstawowe pojęcia Agata Kokocińska
Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
Dotyczy konsekwencji i uczy wpływu na bieg zdarzeń
Warunkowanie instrumentalne (ang. operant conditioning) – forma uczenia się. Ze względu na przebieg, między innymi aktywność uczącego się, należy oddzielić od warunkowania klasycznego, w którym uczący się pozostaje bierny.
Polega na kojarzeniu sytuacji bodźcowej z odpowiednim wzorem zachowania dowolnego, które doprowadziło do uzyskania nagrody
Warunkowanie instrumentalne- nauka sprawcza
Uczenie się percepcyjne (sensoryczne) -polega na zapoznawaniu się z barwą,
kształtem przedmiotów, topografią terenu oraz cechami innych osobnikówna podstawie informacji sensorycznej
Uczenie się asocjacyjne-
polega na nabywaniu i modyfikowaniu związków między bodźcami lub
bodźcem a reakcją
Uczenie się
Uczenie się asocjacyjne
Metoda prób i błędów
Uczenie się przez wgląd
Naśladownictwo
Uczenie się percepcyjne
(sensoryczne)
Uczenie utajone Wpajanie
(wdrukowanie, imprinting)
Przywykanie (habituacja)
Nawyki - ciąg aktów ruchowych wyuczone aż do automatycznego ich wykonywania. Powstają zwykle w toku warunkowania instrumentalnego poprzez wytworzenie związku z poprzednio obojętnym bodźcem warunkowym , a jakimś dowolnym ruchem Popędy - wewnętrzne źródło działania zwierzęcia jako wynik pobudzenia zespołu struktur mózgowych, które uruchamiają aktywność organizmu ukierunkowaną na zaspokojenie określonej potrzeby biologicznej Emocje - doznania o dużym nasileniu towarzyszące popędom. Reakcje emocjonalne są wrodzone i bezwarunkowe, mają znaczenie przystosowawcze. Stany emocjonalne doprowadzają do szybkiej integracji wszystkich funkcji organizmu
Wyuczona bezradność
Bezradność jest stanem wyuczonym, wytworzonym przez narażenie na szkodliwe, nieprzyjemne sytuacje i bodźce, których
nie można uniknąć lub od których nie da się uciec. W eksperymentach, których wyniki są analogiczne u ludzi i
zwierząt, emitowanie powtarzających się, niemożliych do uniknięcia wstrząsów względem psa wytwarza u niego
patologiczną bezradność w tak skrajnym stopniu, że nawet kiedy zwierzę ma możliwość ucieczki, to z niej nie skorzysta„
Seligman wykazał, że poczucie bezradności powstaje wtedy, gdy organizm uczy się w wyniku wcześniejszych doświadczeń, że jego
reakcje nie mają żadnego wpływu na szkodliwe, awersyjne czy traumatyczne oddziaływania środowiska.
Warunkowanie klasyczne- nauka poprzez skojarzenia (odruchy warunkowe typu I)
Polega na współwystępowaniu wrodzonej skłonności wraz z sygnałem wywołującym ją.
Jest to bierny proces uczenia się zwierzęcia.
•Angażują pamięć
•Utrwalają pamięć
•Stan emocjonalny może ułatwić percepcję istotnych sygnałów z otoczenia, kierując na nie procesy uwagi
•Zwiększenie ostrożności wobec nieznanej sytuacji
•Informacja o stanie emocjonalnym może być komunikowana innemu osobnikowi i może modyfikować jego zachowanie.
Biologiczne znaczenie emocji
Emocje w psychologii to procesy psychiczne, silne odczucia pobudzające nadające wrażeniom subiektywne wartości i jakości. Są to zwykle automatyczne, dość krótkie i złożone reakcje organizmu.
Układ nagrody a emocje i ich rola w komunikacji człowiek- zwierzę
Agata Kokocińska Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
Układ limbiczny
M.in. Hipokamp, ciało migdałowate, węchomózgowie
Układ nagrody jest częścią układu limbicznego. Tworzą go brzuszne pole nakrywki, w którym znajdują się ciała
komórkowe neuronów dopaminergicznych, oraz jądro półleżące,
do którego neurony te wysyłają swoje wypustki. Otrzymuje on również
sygnały z ciała migdałowatego.
Ciało migdałowate
Emocje
www.moja-etologia.pl
To emocje są właściwym wzmocnieniem!
Jakie mechanizmy wykorzystywane są w kwadracie wzmocnień? Warunkowanie instrumentalne System wzmocnień i kar Wzmocnienie pozytywne (R+) angażuje układ nagrody Wygaszenie Nauka (nabywanie) Kształtowanie zachowań (shaping)
Nagroda pozytywna: positive reinforcement- R+: po zachowaniu pożądanym pojawia się bodziec wzmacnijący
Nagroda negatywna: negative reinforcement- R-: po zachowaniu pożądanych następuje wycofanie bodźca awersyjnego (karzącego)
Kara pozytywna: positive punishment- P+: polega na zastosowaniu bodźca awersyjnego po zachowaniu niepożądanym
Kara negatywna: negative punishment- P: polega na wycofaniu bodźca pozytywnego (wzmacniającego) po zachowaniu niepożądanym
Ewolucyjnie, układ nagrody wykształcił się, aby zwiększać
prawdopodobieństwo zachowań potencjalnie korzystnych dla
Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
7 podstawowych systemów emocjonalnych (Jaak Panksepp)
Funkcje biologiczne strachu
• Zwiększenie ostrożności wobec nieznanej sytuacji (strach przed nieznanym)
• Zapamiętanie zagrożenia (emocje angażują ciało migdałowate, które przechowuje emocje i bodźce z nimi związane przez całe życie)
Stan silnego emocjonalnego napięcia, pojawiający się w sytuacjach realnego zagrożenia, charakteryzujący się silnym napięciem mięśniowym, przygotowujący do ucieczki lub walki. Strach należy do emocji pierwotnych- czyli wrodzonych
Strach
Stres oznacza stan mobilizacji całego organizmu wynikający z konieczności reagowania na
nietypowe sytuacje
www.moja-etologia.pl
7 podstawowych systemów emocjonalnych (Jaak Panksepp)
Emocje Zaburzenia emocjonalne
POSZUKIWANIE (EKSPLORACJA) (seeking),
Zainteresowanie Frustracja Pragnienie (pożądanie)
OCD Schizofrenia paranoidalna Osobowość skłonna do uzależnień
negatywny stan emocjonalny związany z przewidywaniem nadchodzącego z zewnątrz lub pochodzącego z wewnątrz organizmu niebezpieczeństwa, objawiający się jako niepokój, uczucie napięcia, skrępowania, zagrożenia. W odróżnieniu od strachu jest on procesem wewnętrznym, nie związanym z bezpośrednim zagrożeniem lub bólem
Funkcje biologiczne lęku
• Lęk biologiczny wiąże się z prawem zachowania życia własnego gatunku.
• Lęk separacyjny- z trzymaniem się blisko stada
• Silne zabezpieczenie organizmu przed narażeniem na ponowne zetknięcie z niebezpiecznym bodźcem