T.C. İçişleri Bakanlığı Kilis Valiliği ve Türkiye Bankalar Birliği İşbirliğinde Düzenlenmiştir “Orta ve Uzun Vadeli Kredilere Yönelik Proje Değerlendirme Teknikleri” 21 Şubat 2008 Kilis Tuna Taşpınar - Hülya Kurt- Itır Özmen
Mar 21, 2016
T.C. İçişleri Bakanlığı Kilis Valiliği ve Türkiye Bankalar Birliği İşbirliğinde Düzenlenmiştir
“Orta ve Uzun Vadeli Kredilere Yönelik Proje Değerlendirme Teknikleri”
21 Şubat 2008Kilis
Tuna Taşpınar - Hülya Kurt- Itır Özmen
Proje Değerlendirmenin Amaç ve Kapsamı
Proje değerlendirmenin amacı, tasarlanan bir yatırımın fayda ve maliyetlerini ileriye dönük bir zaman perspektifi içinde tahmini değerleri ile hesaplamak suretiyle projenin
a. girişimci yönünden karlılığını, b. ekonomi yönünden yararını, c. yatırımı finanse eden kuruluşun riskini
belirlemektir.
Yatırım projeleri esas itibariyle üç ayrı açıdan değerlendirilmeye tabi tutulmaktadır.
İktisadi Teknik MaliProje değerlendirme bu unsurların birbirlerini tamamlaması ile oluşan kendi içinde tutarlı bir bütündür.
İktisadi İnceleme ve Değerlendirme
Tuna TAŞPINAR İktisat Müdürlüğü
İktisadi Değerlendirme İçeriğiİktisadi Değerlendirme İçeriği
Amaç:Uzun vadeli kredide yatırımın sağlıklı gelir tahminini oluşturmak, yatırımın kârlılığını ve Bankanın kredi riskini ölçmek
Nasıl? Firmanın sektördeki yerinin tespiti ve sektöre göre performans karşılaştırması
Makro Analiz Sektörün Durumu ve Pazar Geçmiş-Gelecek
Mikro Analiz Firma ve Yatırım Projesi Geçmiş-Gelecek
Firma ve Yatırım Projesi Geçmiş-Gelecek
Sektörün Durumu ve PazarSektörün Durumu ve Pazar
Ürünün tanımı, kullanım alanı ile tedarikçi ve kullanıcı sektörler, (sektör tespiti, yan sanayi, ambalaj, broşür vb)
ARZ, Sektörün kapasite, üretim ve kapasite kullanma oranları (KKO düşükse nedeni), sektörde faaliyet gösteren (rakip) firmalar hakkında bilgi, ithalat rekabeti
TALEP Yurtiçi ve yurtdışı tüketimin boyutu ve bunu belirleyen başlıca faktörler, (gelir düzeyinin etkisi, fiyat düzeyinin etkisi, lokomotif sektörlerin etkisi-mortage, sağlık hizmetleri reformu)
Sektörde rekabeti belirleyen temel unsurlar (kritik başarı faktörleri; kapasite-teknoloji, tasarım, fiyat-commodity, çeşitlilik, kalite, hız,)
Sektörün Durumu ve PazarSektörün Durumu ve Pazar
Bilgi Kaynakları
TÜİK (DİE), DPT, İhracatçı Birlikleri, İSO, İTO, Sektörel Dernekler (OSD,TAYSAD,BESD,BEYSAD,TALSAD, vb)
Verisor, basılı dokümanlar, internet, telefon görüşmeleri, firma ziyaretleri
Anket formları
****Çapraz sorgulama-doğrulama
Sektörün Durumu ve PazarSektörün Durumu ve Pazar
Arz Kapasite Üretim KKO(%) İthalat
Talep İhracat İç Tüketim (İç Talep)
Arz-Talep Dengesi Dünya – Türkiye / Geçmiş - Gelecek
Yatırım
Proje konusu yatırımın tanımı, kapsamı ve gerçekleştirilme nedenleri, Yeni yatırımlar : Yeni bir tesis kurulması
Tevsi (kapasite artırma) yatırımları : Kurulu bir tesiste, mevcut teknolojiyi değiştirmeksizin yeni üniteler
ekleyerek kapasitenin artırılması
Tamamlama ve modernizasyon yatırımları : Kurulu bir tesiste, darboğazların giderilmesi, verimliliğin artırılması,
yeni bir teknoloji kullanılarak kapasitenin artırılması, ürün kalitesinin iyileştirilmesi, ürün çeşidinin artırılması
Yenileme ve idame yatırımları : Üretim kapasitesi ve nitelikleri değişmeksizin, eskiyen, hasar gören,
aşınan veya yıpranan tesislerin üretime devamlarının sağlanması
Firma
Yatırımın gerçekleşmesi ile yaratılacak marjinal iç pazar payı,
Yatırımın sağlayacağı marjinal ihracatın üretim içindeki payı, marjinal ihraç pazarları,
Projenin pazarlama ve satış organizasyonu,
Proje konusu faaliyet için beklentiler ve projeksiyon
Teknik Değerlendirme
Hülya Kurt Mühendislik Müdürlüğü
Teknik Değerlendirmenin İçeriği
Mevcut İşletme Konum, Makine Parkı ve Teknoloji Ürünler, Üretim Programı ve Kapasite Yönetim ve İşgücü
Yatırım Yatırımın Amacı ve Kapsamı Teknoloji Seçimi Yatırım Tutarı ve Uygulama Planı
Sınai Maliyetler Çevresel Etki Ekspertiz Değeri
Konum, Makine Parkı, Teknoloji
Mevcut işletme Kuruluş yeri Tarihi ve gelişimi
Konum ve tesisler
Arsa ve inşai tesisler
Makine-tesisatteknoloji
Mevcut makine ve teçhizat Üretim teknolojisi Teknik durum
Ürünler ve Kapasite
Üretim programı ve kapasite
Çalışma rejimi Kapasite hesaplamaları
Ürünler Mevcut durumYatırım sonrası ürünleri
Yönetim
Yönetim ve işgücü
Mevcut işçi ve personel kadrosu Organizasyon yapısı Kalite güvence ve yeterlilik belgeleri (ISO, QS vb.) İhracata yönelik ürün uygunluk belgeleri (CE, TÜV,
v.s.) İnternet iletişim adresi
Yatırım
Projenin amacı Komple yeni yatırım Kapasite artırma (tevsi) yatırımı Tamamlama ve modernizasyon yatırımı Yenileme ve idame yatırımı Yukarıda bahsedilen yatırımların kombinasyonu
Teknoloji seçimi Mevcut makine parkı ile uyum Güncellik ve rekabet gücü Müşterilerin talepleri Fiyat Ölçek ekonomisi
Üretim Maliyeti (1)
Ham ve yardımcı madde
Personel
İşçilik
Yurtiçinden ve yurtdışından temin edilen temel girdiler ve tedarikçiler
Birim alış fiyatlarının kontrol ve dokümantasyonu Projeksiyon yıllarında malzeme temininde
yaşanabilecek riskler ve sorunlar
İdari ve teknik yönetim kadrolarında çalışan beyaz yakalı personele ait giderler (Brüt ücret, SSK primi, işveren payı, işsizlik fonu, sosyal yardımlar, yemek ve ulaşım)
Üretim sahasında çalışan direkt ve endirekt mavi yakalı işçi grubuna ait giderler (Brüt ücret, SSK primi, işveren payı, işsizlik fonu, sosyal yardımlar, yemek ve ulaşım)
Ambalaj Kullanılacak ambalaj türü ve üretim maliyeti içindeki payı
Üretim Maliyeti (2)
İşletme
Genel yönetim
Amortisman
Enerji giderleri Yakıt (LPG, doğalgaz, fuel-oil, v.s.) giderleri İşletme malzemesi giderleri (Kalıplar, yağlar, kesici
takım ve uçlar, sarf malzemeleri, v.s.) Bakım-onarım giderleri
Kira, sigorta, vergi-resim-harç, kırtasiye, haberleşme, ulaşım, temizlik, güvenlik vb. ile genel yönetime ait her türlü giderler
İnşai işler ile makine-teçhizat ve demirbaşlara ait yıpranma payı giderleri
Çevresel Hususlar
Çevresel ÇED, emisyon ve atık su deşarj izin belgeleri Proseste kullanılan zehirli, yanıcı, patlayıcı,
kimyasal vb. hammadde ve malzemeler Atıkların cinsi ve türü (katı, sıvı, gaz) Biyolojik ve/veya kimyasal atık su arıtma tesisi
özellikleri ve kapasitesi, baca filtreleri, v.s. Çevre yönetimi konusunda alınmış ISO 14001 çevre
yönetim belgesi İşçi sağlığı ve iş güvenliği için alınan önlemler
Ekspertiz
Ekspertiz Değeri Mevcut arsa-arazi Mevcut inşai tesisler Proje konusu arsa-arazi Mevcut makine-teçhizat ile demirbaş Tesis dışı gayrimenkuller
Mali Değerlendirme
Itır Özmen Mali Analiz Müdürlüğü
Mali Değerlendirmenin İçeriği
Mevcut Mali Durum Geçmiş mali göstergeler Rasyo analizi Nakit akımı tablosu
Projeksiyonlar Yatırımın finansmanı Nakit akımı projeksiyonu Proforma mali tablolar Borç ödeme gücü
Geçmiş Mali Göstergeler (1)
Satışlar Satış hasılatının seyri Satışların kompozisyonu Yurtiçi-yurtdışı dağılımı
Karlılık Ürünler bazında karlılık Esas faaliyet karlılığının seyri Kar marjlarını etkileyen faktörler Fon yaratımı
Finansman Yükü Faiz oranları (nominal, reel) Esas faaliyetten fon yaratımı ve finansman giderleri Finansman giderlerinin kaydediliş biçimi
Geçmiş Mali Göstergeler (2)
Mali Yapı Finansal borçların seyri Finansal borçların vadesi Özkaynaklar ve sermaye artışları
İşletme Sermayesi
Brüt ve net işletme sermayesi Satış ve alış vadeleri Stok tutma süreleri
Risk Yönetimi Kur ve parite riski Vade uyumsuzluğu
Nakit Akımı Tablosu
ESAS FAALİYET KÂRI (+) AMORTİSMAN (+) FİNANSMAN GİDERLERİ (-) ÖDENECEK VERGİLER (-) DİĞER GELİR/GİDER (+) (A) FAALİYETTEN BRÜT NAKİT Gİ RİŞİ ( = ) ALACAKLARDAKİ ARTIŞ (-) STOKLARDAKİ ARTIŞ (-) DİĞER CARİ AKTİF ARTIŞLARI (-) SATICILARDAKİ ARTIŞ (+) DİĞER CARİ BORÇ ARTIŞLARI (+) (B) NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİ ŞİMİ ( - ) SABİT KIYMET YATIRIMLARI (-) DİĞER YATIRIMLAR (-) (C) YATI RIMLAR İÇİ N NAKİ T ÇIKIŞI ( - ) NAKİT SERMAYE ARTIŞI (+) ORTAKLARA OLAN NET BORÇLAR (+) ORTA VADELİ KREDİ KULLANIMI (+) KISA VADELİ KREDİ KULLANIMI (+) (D) Fİ NANSMAN FAALİYETLERİNDEN SAĞLANAN NAKİ T ( + ) (A-B-C+D) KASA - BANKA NET DEĞİŞİMİ ( = )
Yatırımın Tutarı ve Finansmanı
Yıl 1 Yıl 2 Toplam Arsa ve inşaat İ thal makine Yerli makine İ lk tesis giderleri Toplam Sabit Yatırım Mehil faizleri İşletme sermayesi ihtiyacı Toplam Yatırım TSKB Kredisi Diğer Kredi Toplam Dış Kaynak Otofinansman Sermaye artışı Toplam Özkaynak Toplam Finansman
Gelir Projeksiyonu
Üretim-Stok-Satış Tablosu
Ürün bazında satış miktarları– İç satış– Dış satış
Ürün bazında satış fiyatları– İç fiyat– Dış fiyat
Mamul stok oranları
Gider Projeksiyonu
Tam kapasite üzerinden verilen bu veriler, yıllar itibariyle kapasite kullanım oranı ve sabit/değişken ayrımı üzerinden yıllık tablolara yansıtılır.
Gider Hesaplamaları
Hammadde giderleri Ambalaj giderleri Personel giderleri İşçilik giderleri İşletme giderleri Genel yönetim gideri Amortisman gideri Satış gideri
Finansman Giderleri
Kısa vadeli finansal borçlar (banka kredileri)Faiz oranıYıl başı ve yıl sonu kredi bakiyeleriYıl boyunca kredi stokunda olabilecek değişimler
Uzun vadeli finansal borçlarİtfa planıÖdemesiz dönemTaksit sayısı
Yatırımın finansmanında kullanılan uzun vadeli kredilerin faizleri yatırım maliyetine dahil edilir (aktifleştilir), kısa vadeli kredi faizleri gider yazılır.
Proforma Gelir Tablosu
Yıl 1 Yıl 2 Yıl 3 Yıl 4 Yıl 5Satış Hasılatı
İç satışlarDış satışlar
Satışların Maliyeti
Esas Faaliyet KarıFinansman GiderleriDiğer Gelir/GiderDönem KarıVergilerNet Kar
Proforma Bilanço
Kasa banka Kısa vad. banka kred.Alacaklar Anapara taksitleriHammadde stokları SatıcılarMamul stokları VergiDiğer cari aktifler Diğer kısa vadeli borçlarToplam Dönen Varlıklar Toplam Kısa Vadeli Borçlar
Brüt sabit kıymetler Uzun vadeli kredilerBirikmiş amortisman Diğer uzun vadeli borçlarNet sabit kıymetler Toplam Uzun Vadeli BorçlarDiğer duran varlıklarToplam Duran Varlıklar Ödenmiş Sermaye
Kar yedekleriToplam Aktifler Özsermaye
Toplam Pasifler