Topik 3 Struktur Sel Dan Fungsi

5/7/2018 Topik 3 Struktur Sel Dan Fungsi - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/topik-3-struktur-sel-dan-fungsi-559aba908bb65 1/20

SCE3101: HIDUPAN DAN PROSES KEHIDUPAN

21

TOPIK 3 STRUKTUR SEL DAN FUNGSI

SINOPSIS:

Sel adalah unit asas dan terkecil dalam satu organisma yang diklasifikasikan sebagai

hidup. Sel juga merupakan unit yang berstruktur dan berfungsi dalam semua

organisma hidup. Beberapa organisma, seperti kebanyakan bakteria, adalah unisel

"unicellular" (terdiri daripada satu sel). Organisma-organisma lain seperti manusia

adalah berbilang sel "multicellular". (Manusia dianggarkan mempunyai 100 trilion atau

1014 sel; saiz sel biasa adalah 10 µm; sel massa biasa adalah 1 nanogram.). Sel mula-

mula digambarkan pada tahun 1665 oleh seorang ahli sains Inggeris Robert

Hooke yang telah meneliti hirisan nipis gabus melalui mikroskop ringkas. Perkataan

"cell" datang dari bahasa Latin "cellula" ,bermaksud sebuah bilik kecil. Semua sel

terbentuk daripada sel yang telah wujud.

Contoh-contoh sel

moeba Proteus

Plant Stem

Red Blood ¡ ell

¢ erve ¡ ell

Bacteria




22

HASIL PEMBELAJARAN:

y

Lukis dan label sel haiwan dan tumbuhan.y Banding dan bezakan fungsi struktur sel.

y Mengenalpasti tisu haiwan dan tisu tumbuhan.

y Mengenalpasti dua jenis organ haiwan serta fungsinya.

KERANGKA TAJUK

SEL

SEL HAIWAN SEL TUMBUHAN

TISU

HAIWAN TUMBUHAN

TISU EPITELIUMTISU OTOTTISU PENGHUBUNG

TISU SARAF

TISU ASASTISU MERISTEMTISU VASKULAR

TISU EPIDERMIS




23

3.1 STRUKTUR SEL HAIWAN DAN SEL TUMBUHAN.

3.1.1SEL HAIWAN

3.1.2 SEL TUMBUHAN

Raja 3.1: S l Haiwa da S l Tumbu a




24

/$7,+$1

EKSPERIMEN

Ek p rim :Mengkaji sel haiwan (sel pipi) dan sel tumbuhan (sel epidermistumbuhan).

Obj ktif : Untuk menyediakan slaid sel haiwan dan sel tumbuhan menggunakan teknikpewarnaan yang betul.

Ba a da rada :Mikroskop

Slaid Microskop

Slip kacaPenitisForcepPisauPencungkil gigiMetilena biruLarutan IodinBawang

Ka da :

(a) M m r ati l pipi.

1. Berkumur dengan air bersih.2. Dengan menggunakan pencungkil gigi, perlahan-lahan gores bahagian

dalam pipi anda dan dapatkan satu lapisan nipis spesimen sel pipi.3. Letakkan lapisan nipis itu di dalam titisan larutan metilena biru di atas

slaid kaca.4. Tutup specimen dengan penutup slaid kaca.

Kaji Rajah 3.1 yang menunjukkan gambarajah sel haiwan dan seltumbuhan. Dengan merujuk kepada mana-mana bahan bacaan yangsesuai, senaraikan persamaan dan perbezaan sel haiwan dan seltumbuhan.




25

5. Perhatikan struktur sel dalam slaid menerusi mikroskop cahaya dengan kuasarendah dan kemudian dengan kuasa tinggi.

6. Lukis sel pipi dan labelkan bahagian yang berikut: nukleus, jalinan kromatin,membran sel dan sitoplasma.

(b) M m r ati l pid rmi dau .

1. Gunakan forsep untuk menanggalkan lapisan atas epidermis dalam daun sisikbawang.

2. Letakkan epidermis daun di dalam titisan larutan iodine di atas slaid kaca.3. Tutup spesimen dengan penutup slaid kaca.4. Perhatikan struktur sel dalam slaid menerusi mikroskop cahaya dengan kuasa

rendah dan kemudian dengan kuasa tinggi.6. Lukis sel epidermis bawang dan labelkan bahagian yang berikut: nukleus,

jalinan kromatin, membran sel, sitoplasma dan akuol.

K putu a :

Lukisan dan pelabelan.Pembesaran lukisan.

S ala :

1. Namakan jenis sel yang dijumpai di bahagian dalam pipi anda.2. Mengapakah epidermis dalam daun bawang tidak mengandungi

kloroplas?3. Nyatakan persamaan dan perbezaan antara sel haiwan dan seltumbuhan.

4. Mengapakah nukleus dikenali sebagai pusat kawalan¶ bagi sel?.5. Apa itu tisu? Apakah perkataan yang merujuk kepada gabungan tisu

untuk melaksanakan suatu tugas yang tertentu?

Anda masih lagi mengikuti modul ini dengan tekun dan sabar. Sekarang masa untukberehat dan minum secawan kopi.

Syabas dan Tahniah




26

3.2 ORGANISASI SEL DI DALAM ORGANISMA

Sel di dalam badan organism multisel disusun dalam struktur dan fungsi yang sama.

Kumpulan sel ini dikenali sebagai tisu. Kumpulan tisu yang sama serta menjalankan

tugas yang sama dikenali sebagai organ. Kumpulan organ yang sama yang seterusnya

memberikan satu fungsi yang tertentu dikenali sebagai organ. Seterusnya kumpulan

organ yang tertentu yang bergabung bersama serta memberikan satu fungsi yang

khusus dikenali sebagai sistem. Penyelarasan fungsi yang saling bersandaran antara

sel organisma akan tercapai melalui satu organisasi lima aras seperti ditunjukkan dalam

rajah 3.2.

Raja 3.2: Orga i a i l rga i ma

3.2.1: Ti u Haiwa .

Tisu haiwan boleh dibahagikan kepada empat jenis yang berbeza iaitu:

i) Tisu epithelium

ii) Tisu otot

iii) Tisu penghubung

i ) Tisu saraf

SEL TISU ORGAN SISTEM ORGANISMA

MULTISEL




27

Ti u Epit lium1. Skuama2. Kuboid3. Kolumnar

Ti u Saraf 1. Saraf der2. Motor 3. Interneur

Ti u Ot t1. Otot licin2. Otot rangka3. Otot kardiak

Ti u p g ubu g1. Darah2. Rawan3. Tendon4. Tulang5. Ligamen

6. Tisu lemak.

T

isu Haiwan




28

JADUAL 1:JENIS TISU EPITELIUM DAN FUNGSINYA

TISU IRI- IRI FUNGSI

TISU EPITELIUM

1. Ti u pit liumkuama

Epithelium skuama ringkas

Epithelium skuama berlapis

y Sel tersusun rapat

y Membentuk satu ataulebih lapisan.

y Selalunya dijumpaipada permukaan luar seperti kulit, ronggamulut dan hidung danpada rongga badan

seperti trakea, salur penghadaman, salur darah, ginjal danparu-paru.

y

Sel yang licin,nipisdan kuat.

y Khusus untukmelapisi ronggabadan seperti mulut,espfagus dan agina.

1. Khusus untukmelindungi dan melapisiorgan.

2. Bertindak sebagai alatuntuk mengelakkan tisudari kekeringan,kecederaan mekanikaldan jangkitan bacteria.

3. Membenarkanpergerakan atauresapan beberapasebatian.

4. Merembeskan bahankumuh seperti peluh,minyak, mucus dan juspenghadaman.




29

2. Ti u pit lium kub id.

3. Ti u pit liumk lum ar.

y Sel berbentuk kiub

y Khusus untukmelapisi tubul ginjal

dan kelenjar.

y Sel yang tinggi danberbentuk turus

y Khusus untukmelapisi salur alimentary dala organseperti perut danusus.




30

JADUAL 2:JENIS TISU OTOT DAN FUNGSINYA.


TISU OTOT

1. Ti u t t li i(Ot t luar kawal)

2. Ti u t t ra gka(Ot t t rkawal)

y Semua tisu yang terdapatdalam badan.

y Membentuk dinding organdan salur dalam badanseperti uterus, salur darahdan salur penghadaman.

Smooth muscle allows peristalsis in digestivecanal

y Menghubungkan tulang dengan tulang. Otot rangka mengecut danmengendur untuk membenarkan pergerakan(Lengan dan kaki).

y Pengecutan danpengenduran ototmembenarkan prosepergerakan berlakuseperti peristalsis,mengepam darah dpergerakan sendi.




31

3. Ti u t t kardiak.(k u u u tuk

ja tu g)y Membentuk jantung.

y Membenarkan jantung berdenyut dan mengepam

darah ke seluruh bahagianbadan.

JADUAL 3:JENIS TISU SARAF DAN FUNGSINYA.


TISU SARAF

1.N ur D ria.M mbawa maklumat dari

rga d ria k ur ya glai dalam tak da araf tu ja g.

Sumber : hamber .vs b. bc.ca

Terdiri dari sel yangdikenali sebagai neuronyang berfungsi untukmenghantar impuls. Sistemsaraf ini mengkoordinasisemua akti iti dalam badan

y Untuk mengangimpuls saraf dakoordinasi akti idalam badan.




32

2.N ur M t r.M mbawa impul k t t dak l jar.

Sumber : jir vine.co.uk

3.I t r ur .M mi da ka impul dari

ur d ria k ur m t r.

Sumb£

r:¤

lk£

r.¥ ¦

m

JADUAL 4: JENIS TISU PENGHUBUNG DAN FUNGSINYA


TISU PENGHUBUNG Terbina dari sel yang berbezayang terampai di dalam matriks.Matriks boleh jadi:

y Bahan yang keras(tulang)

y Lembut, bahan bergelatin(Rawan)

y Cecair (plasma darah)




33

1. Tula g

Sumb§

r: en.wik i book s.org

2. Dara

Sumber : bios bcc.net

3. artilag

Sumber : washington.uwc.edu

Tulang : Membentuk systemrangkaMelindungi organ dalaman,digunakan untuk pergerakan.

Dara :-S l dara m ra ( RBC)mengangkut oksigen dan karbon

dioksida.-S l dara puti (WBC)membantu dalam systempertahanan badan.-Platelet bahan untukpembekuan darah.-Plasma Darah mengangkutnutrient dan bahan buangan.

Rawa - Membentukpermukaan yang licin danfleksibel.Bertindak sebagai kusyen diantara tulang ertebra,membentuk hidung dan telinga.

y Tula g ± untukmenyokongbadan.

y Dara ± fungsi

untuk sel darahmerah dan seldarah putih,platlet.

y Rawa - untuk

melapisi tulang.




34

3.2.2:ORGANISASI SEL DI DALAM TUMBUHAN.

Terdapat empat jenis tisu tumbuhan.

y Tisu epidermis

y Tisu Vaskular

y Tisu Meristem

y Tisu Asas

Tisu Tumbuhan

Epid rmiTi u m ri t m- t rlibat dalamp mba agia l.

Ti u a a

y Par kima

y Skl r kima

y K l kima

Ti u va kular

y Xil m

y fl m




35

JADUAL 5: JENIS TISU EPIDERMIS DAN FUNGSINYA.


Ti u Epid rmi

Sumber :colins beautypages.co.uk

y Hanya setebal satu sel.

y Melindungi permukaan daun, batangdan akar. Membentuk kitikel.

y Melindungi tisu dalaman.

y Terubahsuai untuk membentu selpengawal.

.Untuk melindungitumbuhan darikecederaan fizikal

y Membentuk kuyang membantmengurangkankehilangan air.

Ti u m ri t m

Sumber : rgbstock .com

y Terdapat di hujung pucuk dan hujungakar

y Juga terdapat di bahagian batangtumbuhan.

Terlibat dalampembahagian sel(mitosis).




36

JADUAL 6:JENIS TISU VASKULAR DAN FUNGSINYA.


TISU VASKULAR

1. Xil m

2. Fl m

y Tisu pengangkut.

y Mengangkut bahan mineral dan air ke seluruh bahagian tumbuhan.

ITerbina dari sel yang memanjangdan dikenali sebagai trakeid danasel.

Terbina dari tiub tapis dan sel rakan.

1.Untuk mengangkdan bahan mineral akar ke bahagian latumbuhan.

2. untuk membantudalam transpirasi.3. untuk menyokontumbuhan.

1. Untuk mengangkglukosa dari daun kbahagian lain

tumbuhan.




37

JADUAL 7:JENIS TISU ASAS DAN FUNGSINYA.


TISU ASAS

1. Par kima

Sumber: mhhe.com

2. Skl r kima

3. K l kima

Tisu asas adalah tisu yang membentukkebanyakan badan tumbuhan.

Tisu ringkas yang mempunyai akuol yangbesar. Tersusun longgar dan mempunyairongga udara diantara sel.

Mempunyai dinding sel yang ditebalkan olehlignin.Memberikan sokongan kepada tumbuhanmelalui sel mati dan sel kukuh.

Tisu ringkas yang ditebalkan oleh selulosadan pectin di bahagian dinding sel.Mengellilingi berkas ascular di batang danakar.

Untuk menyokongtumbuhan. Membbentuk kepadatumbuhan. Menyikanji, gula dan air

Untuk menyokongmelindungi sel.

Untuk menyokontumbuhan muda,tumbuhan yangmempunyai batanyang lembut sertatumbuhan herba.

Mengawal penyerair di akar.




38

3.3 SISTEM DALAM HAIWAN DAN FUNGSINYA.

SISTEM FUNGSI

Sistem Integumen Untuk melindungi dan menutupi organ dalaman.

Sistem rangka Untuk menyokong dan memberi bentuk kepadabadan.

Sistem saraf. Untuk menerima rangsangan dan mentafsir bagimembolehkan badan memberikan tindakbalas.

Sistem otot. Untuk mengkoordinasi pergerakan badan.

Sistem endokrin. Untuk menghasilkan hormon bagi mengawalatur tindakan dan proses dalam badan.

Sistem kardiak. Sistem peredaran darah untuk mengangkut oksigen,nutrient, bahan buangan metabolik, dan bahan yanglain ke luar dari badan.

Sistem urinari. Untuk menapis darah dan merembes urea, air dangaram mineral ke luar dari badan.

Sistem penghadaman. Untuk menghadamkan makanan bagi penghasilan

tenaga dan membuang semua bahan yang tidakterhadam keluar dari badan.

Sistem pernafasan. Untuk mengambil oksigen bagi kegunaan respirasi seluntuk menghasilkan tenaga, gas karbon dioksida danwap air.

Sistem Limfa. Untuk menghasilkan sel darah putih yang membantupertahanan badan terhadap serangan penyakit.

Sistem pembiakan lelaki. Untuk menghasilkan hormon seks lelaki. Untuk

pertumbuhan sekunder lelaki dan menghasilkangenerasi seterusnya.

Sistem Pembiakan Wanita. Untuk menghasilkan hormon seks wanita. Untukpertumbuhan sekunder wanita dan menghasilkangenerasi seterusnya.




39

Latihan

Jadual di bawah menunjukkan sistem yang berkaitan dan fungsinya. Lengkapkan organyang terlibat untuk membolehkan sistem tersebut berfungsi dengan sempurna.

SISTEM ORGAN YANG TERLIBAT FUNGSI

Sistem PengangkutanUntuk mengangkut air,garam mineral, glukosadan gas keluar daritumbuhan.

Sistem sokongan Untuk menyediakansokongan fizikal bagitumbuhan.

Sistem perkumuhan Untuk mengeluarkanbahan buanganmetabolik dari tumbuhan.

Sistem Pembungaan Untuk menghasilkanbunga dan buah.

Fotosintesis Untuk mensintesisglukosa dari tenagacahaya dangankehadiran klorofil.

Respirasi Untuk menghasilkantenaga, karbon dioksidadan air.

Transpirasi Untuk mengeluarkan

lebihan air danmenyejukkan tumbuhan.

Percambahan Untuk menghasilkananak benih muda dari bijibenih.




40

RUJUKAN

Clegg.C.J dan Mackean D.G (2000). Ad ance Biology: Principles and Application.Second Edition. Hodder Education, London.

http://www.medsca pe.com/viewarticle/468421_3

http://www.mhhe.com/ biosci/ pae/ botany/histology/html/ parenchyma.htm

http://www2.estrellamountain.edu/faculty/far a bee/ biobk / biobookplantanat.html

http:// biodidac. bio.uottawa.ca/Thumbnails/filedet.htm?File _name=BOTA003B&File _ type=GIF

http://images.yourdictionary.com/xylem

Topik 3 Struktur Sel Dan Fungsi

Documents