Tittle Academic Paper · 2017-07-12 · 2 Tittle Treatment of lead in synthetic wastewater by biosorption Author Miss Apichaya Kasuya Advisor Dr. Suchanya Thongkrua C0-advisor Dr.

ชอเรอง การบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหดวยวธการดดซบทางชวภาพ

ผวจย อภชญา กาสยะ

ประธานทปรกษา ดร.สชญญา ทองเครอ

กรรมการทปรกษา ดร.ศรลกษณ สนพา

ดร.สปรดา หอมกลน

ประเภทสารนพนธ วทยานพนธ วท.ม. สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม,

มหาวทยาลยพะเยา, 2560

ค าส าคญ ตะกว, โรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง, การดดซบทางชวภาพ

บทคดยอ

งานวจยน มวตถประสงค เพอคดแยกแบคทเรยจากน าเสยและน าท งของโรงงาน

อตสาหกรรมฟอกหนง โดยสามารถคดแยกแบคทเรยซงใชอาหารเล ยงเช อนวเทรยนเอการทม

เลดอะซเตต 0.002 มลลกรมตอลตร จ านวนท งหมด 7 สายพนธ แบคทเรยทแยกไดจากน าเสย

ไดแก WW1 และ WW3 และแบคทเรยทแยกไดจากน าท ง ไดแก EF1, EF2, EF3, EF4 และ EF5

เมอน าแบคทเรยท งหมดมาศกษาการทนตอความเปนพษของตะกว พบวา แบคทเรย WW1,

WW3, EF1 และ EF4 สามารถทนตอความเปนพษของตะกวสงสดเทากบ 1,500 มลลกรมตอ

ลตร สภาวะทเหมาะสมของการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห ไดแก ความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยเทากบ 1.5x109 โคโลนตอมลลลตร บมทอณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนระยะเวลา

12 ชวโมง และทความเปนกรด-ดาง เทากบ 5 โดยแบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 ม

ประสทธภาพการบ าบดตะกวเฉลยสงสดรอยละ 71.16±0.05, 67.91±0.03, 66.89±0.02 และ

87.72±0.02 ตามล าดบ และการระบสายพนธดวยเทคนคทางชวโมเลกล และวธทางชวเคม

พบวา แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 คอ Enterobacter cloacae, Enterobacter ludwigii,

Lactococcus lactis และ Bacillus cereus ตามล าดบ

2

Tittle Treatment of lead in synthetic wastewater by biosorption

Author Miss Apichaya Kasuya

Advisor Dr. Suchanya Thongkrua

C0-advisor Dr. Sirilak Sunpa

Dr. Supreeda Homklin

Academic Paper Master Degree of Energy and Environmental,

University of Phayao, 2560

Keywords Lead, Tannery industry, Biosorption

บทคดยอ

The aim of this research was to isolate bacteria from wastewater and effluent of

tannery industry. All 7 bacteria were isolated on Nutrient Agar (NA) containing lead acetate

0.002 mg/l. Bacterial strains were isolated from wastewater as WW1 and WW3 and bacterial

strains were isolated from effluent as EF1, EF2, EF3, EF4 and EF5. Then, all isolated bacteria

were used to study Minimal Inhibitory Concentration (MIC) . Found that, WW1, WW3, EF1

and EF4 cloud tolerate for lead acetate toxicity at the highest concentration of 1500 mg/l.

The optimum conditions of lead treatment in synthetic wastewater were initial concentration

of bacteria as 1.5x109 CFU/ml, incubated at 30 ˚C for 12 hours and pH at 5. WW1, WW3,

EF1 and EF4 had the highest lead treatment efficiency at 71.16±0.05, 67.91±0.03,

66.89±0.02 and 87.72±0.02 %, respectively and found that WW1, WW3, EF1 and EF4 was

Enterobacter cloacae, Enterobacter ludwigii, Lactococcus lactis and Bacillus cereus,

respectively using single 16S rDNA sequencing and biochemical test.

3

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ตะกวเปนโลหะหนกสเทาวาว สตรเคมคอ Pb มหมายเลขอะตอมเทากบ 82 มน าหนก

อะตอมเทากบ 207.2 มจดหลอมเหลวเทากบ 327.4 องศาเซลเซยส และมความถวงจ าเพาะ

เทากบ 11.4 (กรมทรพยากรธรณ, 2557, สอออนไลน) ในปจจบนตะกวไดถกน าไปใชใน

อตสาหกรรมตาง ๆ และมการปนเปอนของตะกวในน าเสยของโรงงานอตสาหกรรม เชน

อตสาหกรรมทท าเกยวกบส อตสาหกรรมชบโลหะ อตสาหกรรมฟอกยอม อตสาหกรรมฟอก

หนง เปนตน (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549) โดยโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงสวนใหญ

แลวจะพบตะกวในตะกอนของน าท งมความเขมขน 1.61 มลลกรมตอกรม (Ping, T., Yong, C.

Z., and Zhen, M. X., 2013) และพบตะกวในน าท งมความเขมขนถง 558 มลลกรมตอลตร

(Saini, A. et al., 2013) ในขณะทโรงงานชบโลหะพบตะกวในน าท งมความเขมขนถง 12.72

มลลกรมตอลตร (ประวรดา โภชนจนทร, 2554) ซงตะกวทตรวจพบในระดบดงกลาวมคาเกน

คามาตรฐานน าท งโรงงานอตสาหกรรมตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและ

สงแวดลอม ฉบบท 3 ปพ.ศ. 2539 ซงก าหนดใหมตะกว (Pb) มคาไมเกน 0.2 มลลกรมตอลตร

(ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าท งจากแหลงก าเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรม และ

นคมอตสาหกรรม, 2539) ดงน นหากมการปลอยน าเสยทปนเปอนตะกวออกสสงแวดลอม จะ

ท าใหเกดการปนเปอนของตะกวท งในดน และน า ซงตะกวทมการปนเปอนในดนจะมคาครงชวต

(Half-life) เทากบ 90-100 ป (กตต เอกอ าพน, 2552) ในทะเลจะมคาครงชวตมากกวาหรอ

เทากบ 60 วน และในน าจดจะมคาครงชวต (Half-life) มากกวาหรอเทากบ 40 วน (United

States Environmental Protection Agency., 2011) เมอตะกวถกปนเปอนในแหลงน าจะท าใหน า

มคาความเปนกรด-ดาง (pH) ต า และยงท าใหสของน าในแหลงน าเปลยนไปจากเดมท าใหแหลง

น ามคณภาพทไมด (ประวรดา โภชนจนทร, 2554) รวมถงเมอตะกวเกดการปนเปอนสสงมชวต

ในน าจะท าใหสงมชวตในน า ไดแก ปลา กง มความผดปกตของไซโตพลาสซม (Cytoplasm)

4

เนองจากมการบวม และในเซลลของสตวเล ยงลกดวยนมจะเกดผลกระทบตอการท างานตอ

การสะสมสารอาหาร และระบบการสรางเอนไซมทท าหนาทยอยอาหาร เมอมการปนเปอน

ของตะกวทมากเกนไปจะกอใหเกดความเปนพษไดในทนท ซงถาหากในแหลงน ามระดบความ

เปนพษของตะกวสงจะท าใหสงมชวตในน า ไดแก ปลา กง มอาการวายน าข น-ลงแบบไมม

ทศทาง และตายภายใน 6-36 ชวโมง (เกรยงศกด เมงอ าพน, 2547, สอออนไลน) การปนเปอน

ตะกวสมนษยตะกวจะสงผลตอรางกาย 4 ระบบ ไดแก ระบบประสาทสวนกลาง ท าใหเกด

อาการสมองเสอม ระบบประสาทสวนขอบ ท าใหกลามเน อไมมแรง ระบบเลอด ท าใหโลหตจาง

และไต ท าใหไตวาย (มลวรรณ บญเสนอ, 2549) ดงน นเพอเปนการปองกนการปนเปอนตะกว

จากการปลอยน าเสยลงสสงแวดลอมทางน า ซงควรไดรบการบ าบดกอน ซงการบ าบดน าเสยท

มการปนเปอนตะกวนยมใชวธการบ าบดทางเคมโดยการตกตะกอนดวยแคลเซยมไฮดรอกไซด

และโซเดยมไฮดรอกไซด เพอแยกโลหะหนกออกจากน าเสยใหสามารถน ากลบมาใชไดใหม

หรอเตมกรดซลฟวรก และกรดไฮโดรคลอรกเพอเปนการปรบความเปนกรด-ดาง (pH) ของน า

เสยใหมสภาวะเปนกลาง เพอใหเหมาะสมตอกระบวนการตกตะกอนไดอยางสมบรณ (ประวร

ดา โภชนจนทร, 2554) แตการบ าบดน าเสยดวยวธการทางเคมมผลเสยซงกอใหเกดสารตกคาง

ของสารเคมในแหลงน าทอาจท าใหเกดสารพษตวใหมข นมาทยากแกการบ าบดในข นตอไป และ

ปฏกรยาของสารเคมบางชนดในการบ าบดน าเสยกอใหเกดสารอนตรายตอสงมชวต (กรม

วทยาศาสตรบรการ, 2547; ประวรดา โภชนจนทร, 2554) ส าหรบการบ าบดน าเสยทปนเปอน

โลหะหนกดวยวธการทางชวภาพเปนวธการบ าบดทมคาใชจายต า และไมกอใหเกดอนตรายตอ

สงมชวตในแหลงน า ดงน นจงไดมการเลอกใชจลนทรยมาบ าบดตะกวในน าเสยโดยใชแบคทเรย

เนองจากแบคทเรยมสมบตในการทนตอความเปนพษของตะกว และมประสทธภาพในการ

บ าบดตะกวในน าเสยรอยละ 98.4 (Durai, G., Rajasimman, M., and Rajamohan, N., 2011;

Singh, U., Singh, B. P., and Singh, K. K., 2012) (เกรยงศกด เมงอ าพน, 2547) ( ก ร ม ท ร พ ย า ก ร ธ ร ณ , 2 5 5 7 )

ดงน นงานวจยน จงไดท าการศกษาการบ าบดตะกวในน าเสยดวยแบคทเรยทแยกได

จากน าเสย และน าท งจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

5

วตถประสงคของการวจย

1. เพอแยกแบคทเรยจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงทมความสามารถทน

ตอตะกว

2. เพอศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห โดยใชวธการดดซบทาง

ชวภาพ (Biosorption) ดวยแบคทเรยทคดแยกได

สมมตฐานของการวจย

แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงทมความสามารถ

ทนตอตะกว และสามารถบ าบดตะกว (Pb) ในน าเสยไดอยางมประสทธภาพมากกวารอยละ 70

ขอบเขตของการวจย

ขอบเขตดานเนอหา

1. แยกแบคทเรยทสามารถบ าบดตะกวในน าเสยได โดยคดแยกแบคทเรยดวยอาหาร

Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate ปรมาณ 0.002 มลลกรมตอลตร

2. คดเลอกแบคทเรยทสามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดสงสดมา 4 สายพนธ

3. น าเสยทใชในการทดลอง คอ น าเสยสงเคราะหทปนเปอนตะกว

4. ศกษาหาความเขมขนต าสดของตะกวทสามารถยบย งการเจรญของเช อแบคทเรย

(Minimal Inhibitory Concentration: MIC )

5. ศกษาประสทธภาพของแบคทเรยทสามารถบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห โดย

ศกษาปจจยตาง ๆ ดงน คอ ความเขมขนเรมตนของแบคทเรย อณหภม ระยะเวลาทใชในการ

ทดลอง และความเปนกรด-ดาง (pH)

ขอบเขตดานสถานท

1. คดแยกแบคทเรยทมความสามารถในการบ าบดตะกวในน าเสยจากโรงงาน

อตสาหกรรมฟอกหนงในจงหวดสมทรปราการของประเทศไทย

2. ท าการทดลองทหองปฏบตการของวทยาลยพล งงานและส งแวดลอม ,

หองปฏบตการของคณะวทยาศาสตร และหองปฏบตการกลางมหาวทยาลยพะเยา (UPCL)

6

ขอบเขตดานระยะเวลา

การศกษาคร งน ใชเวลาในการศกษาคนควา และทดลองเปนระยะเวลา 1 ป 4 เดอน

(ต งแตเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2558 ถง เดอนสงหาคม พ.ศ. 2559)

แนวคดและทฤษฏของการวจย

งานวจยน เปนการศกษาการบ าบดตะกวในน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

ดวยวธการทางชวภาพโดยใชแบคทเรย รายละเอยดดงภาพ 1

โรงงานอตสาหกรรม

ฟอกหนง

น าเสยทปนเปอนตะกว

ลงสแวดลอม

น าเสยทปนเปอนตะกวไดรบการบ าบด น าเสยทปนเปอนตะกวไมไดรบการบ าบด

บ าบดตะกวในน าเสยดวยวธการทางชวภาพ น าเสยทปนเปอนตะกวลงสสงแวดลอม

คดแยกแบคทเรยจากน าเสย และน า

ท งของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

- ตวแปรตน = ความเขมขนเรมตนของแบคทเรย,

อณหภม, ระยะเวลา และความเปนกรด-ดาง (pH)

- ตวแปรตาม = ประสทธภาพของแบคทเรยในการ

บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

กอใหเกดโรคแกมนษย

-ระบบประสาท

-ระบบเลอด

-ไต

ท าใหแหลงน าเนาเสย

-สของน าเปลยน

-น ามกลนเหมน

มพษตอสงมชวตในน า

-มความผดปกตของ Cytoplasm

- มความผดปกตตอการท างานของตบ

ภาพ 1 แนวคดและทฤษฎของการวจย

7

นยามศพทเฉพาะ

1. น าเสยสงเคราะห (Synthetic wastewater) คอ น าเสยสงเคราะหทสงเคราะหข นมา

ภายในหองปฏบตการใหมลกษณะทเหมอนกบน าเสยจรง (กรมควบคมมลพษ, 2552)

2. การดดซบทางชวภาพ (biosorption) คอ การดดซบโลหะหนกดวยมวลชวภาพ ซง

เปนการกระท าทางเคม ฟสกสท เกดข นระหวางโลหะหนกทมประจ กบเซลลจลนทรย

(กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553)

3. ตะกว (Lead) คอ ตะกวเปนโลหะหนกสเทาวาว สตรเคมคอ Pb มหมายเลขอะตอม

เทากบ 82 มน าหนกอะตอมเทากบ 207.2 มจดหลอมเหลวเทากบ 327.4 องศาเซลเซยส และ

มความถวงจ าเพาะเทากบ 11.4 ม Valency คอ 0, +2 และ +4 ในธรรมชาตตะกวอยในรปของ

แรกาลนา ครไซต และแอนกลไซต (กรมทรพยากรธรณ, 2557, สอออนไลน) (กรมทรพยากรธรณ, 2557)

4. น าเสย (Wastewater) คอ น าทมสงเจอปนตาง ๆ มากมาย จนกระทงกลายเปนน าท

ไมเปนทตองการ และนารงเกยจของคนทวไป ไมเหมาะสมส าหรบใชประโยชนอกตอไป หรอถา

ปลอยลงสล าน าธรรมชาตกจะท าใหคณภาพน าของธรรมชาตเสยหายได (กรมควบคมมลพษ,

2552)

5. น าท ง (Effluent) คอ น าเสยทเกดจากการประกอบกจการโรงงานอตสาหกรรม หรอ

นคมอตสาหกรรมทจะระบายลงสแหลงน าสาธารณะ หรอออกสสงแวดลอม (กรมควบคม

มลพษ, 2552)

ประโยชนทจะไดรบจากการวจย

1. เปนขอมลพ นฐานในการคดแยกสายพนธของแบคทเรยทมประสทธภาพในการก าจด

ตะกวในน าเสยสงเคราะหได

2. เปนแนวทางเลอกในการน าแบคทเรยไปใชในการบ าบดน าเสยจรงดวยวธทางชวภาพ

ในโรงงานอตสาหกรรมเพอลดการปนเปอนของตะกวสสงแวดลอมทางน า และดน

(ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าท งจากแหลงก าเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรม และนคมอตสาหกรรม, 13

กมภาพนธ 2539)

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

อตสาหกรรมฟอกหนง

1. ข นตอนการผลตของอตสาหกรรมฟอกหนง

1.1 การเตรยมหนงกอนฟอก (Beam house process)

เปนการก าจดสวนทไมตองการ เชน ขน เศษหนง เปนตน ออกจากหนงดบ และเตรยม

หนงใหพรอมทจะฟอก โดยน าหนงไปแชดวยน าปนขาว และก าจดขนออกจากหนงดวยอล

คาไลนซลไฟด จากน นจงลางน าปนขาวออกจากหนง และน าหนงทไดไปบม เพอใหหนงมความ

นม และหดตว โดยน าเสยทเกดจากข นตอนน มฤทธเปนดางสง และมสงเจอปนคอเศษหนง ขน

ซงเปนสารจ าพวกโปรตน และไขมน ตลอดจนสารเคมทใช ไดแก ปนขาว อลคาไลนซลไฟด

และยาฆาเช อจากการบมหนง

1.2 การฟอก (Tanning process)

เปนการเปลยนสภาพหนงดบใหเปนหนงส าเรจ ซงจะคงตวกวา ไมเนาเปอย มความ

ทนทานตอสภาพอากาศ และทนความรอนไดด ท งน การรกษาสภาพหนงไมใหเนาเปอยจะ

อาศยสารเคมบางชนด และยาระงบเช อเขาไปท าปฏกรยากบคอลลาเจน (โปรตน) ในหนงท

เตรยมไว หลงจากทเตรยมหนงกอนฟอกจากข นตอนแรกแลวจะน าหนงไปท าการฟอก ซงการ

ฟอกหนงนยมใช 2 วธ คอ การฟอกโครม ซงจะใชโครเมยมในการฟอก และการฟอกฝาด ซง

จะใชแทนนน หรอสารสงเคราะหมาเปนตวฟอก

1.2.1. การฟอกโครม จะใชสารเคมคอ โครเมยม (Cr3+) เปนตวฟอก โดยทวไป

ประมาณรอยละ 70 ของโครเมยมทเตมลงไปจะท าปฏกรยากบหนง สวนทเหลออกรอยละ 30

จะถกปลอยท งไปกบน าเสย ซงการตรงโครเมยมใหอยกบหนงจะตองมการปรบความเปนกรด-

ดาง (pH) ดงน นระหวางการฟอกโครมจงตองมการเตมโซเดยมคารบอเนตลงไปทละนอยชา ๆ

เพอปรบความเปนกรด-ดาง (pH) ใหไดประมาณ 4.5

1.2.2 การฟอกฝาด จะใชแทนนน ซงสกดไดจากเปลอกไมพวกยคาลปตสตนค

วบราโค และอน ๆ มาเปนสารฟอก ท งน น าฟอกทใชแลวสามารถน ามาใชซ าไดอก ข นตอนท

ส าคญ คอ การลางฝาดสวนเกนโดยใชกรดออกซาลคลางฝาดออกจากหนง ซงจะมผลตอ

คณภาพหนงอยางมากหนงส าเรจรปทเกดจากการฟอกฝาดจะมน าหนกมากกวาการฟอกโครม

9

แสดงดงภาพ 2 โดยน าเสยทเกดจากข นตอนน จะมการปนเปอนโลหะหนกจากการฟอก และ

การรกษาสภาพหนงดวยยาระงบเช อ ไดแก โครเมยม ปรอท บสมท พลวง สารหน ตะกว พอ

แรกซ ออแกนโนฟอสเฟต คารบาเมต เปนตน และน าเสยทเกดจากการใชสารเคม ไดแก

โซเดยมคารบอเนต แทนนน กรดออกซาลค

ทมา: กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549 (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549)

1.3 การฟอกซ า การยอมส และการตกแตงหนง (Finishing process)

การฟอกซ า น าหนงทไดมาจากฟอกโครม หรอการฟอกฝาด โดยข นตอนน ท าข นเพอ

ปรบปรงปรงคณภาพหนงใหเหมาะสมกบความตองการของตลาด โดยสารเคมทใชอาจเปน

โครเมยม แทนนน หรอซนแทน ซงเปนสารทสงเคราะหข น จากน นหนงทผานการฟอกซ าแลว

จะถกรดน าท าใหแหง และเจยรผวดวยเครองตดแตง

การยอมสจะท าตามความตองการของตลาด ซงข นตอนของการยอมสจะแตกตางกน

ออกไปตามแตชนดของสทใชยอม โดยปกตจะใชกรดฟอรมกปรบสภาพกอนการยอมส และ

การตรงใหสตดกบหนง ซงตองอาศยอณหภมสง มกใชไอน ามาท าใหหนงยอมรอนข น หนงทจะ

น าไปใชงานจ าเปนตองมความออนนมอยตวเสมอ

การตกแตงหนง เปนการตกแตงหนงดวยการพนส หรอการพมพลายลงบนตวหนง

แสดงดงภาพ 3 เพอใหตรงกบความตองการของตลาด โดยน าเสยทเกดจากข นตอนน ไดแก

ภาพ 2 เครองมอทใชในการฟอกหนง

10

โครเมยม แทนนน หรอซนแทน กรดฟอรมก และสารเคมจากสยอม (กรมโรงงานอตสาหกรรม,

2549)

อ

ทมา: กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549 (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549)

ในอตสาหกรรมฟอกหนงมการใชวตถดบเพอใชในการฟอกตามความตองการของ

ตลาด ท งน ในประเทศไทย และประเทศอน ๆ ไดมการใชหนงทนยมน ามาเปนวตถดบในการ

ผลตในอตสาหกรรมหนง และผลตภณฑหนง แบงประเภทเปน 3 ประเภทคอ หนงวว (Hides)

เปนวตถดบหลกในการผลตของอตสาหกรรมหนง และผลตภณฑหนง ซงหนงววทไดสวนใหญ

มาจากประเทศในแถบแอฟรกา รองลงมา คอ อนเดย และจน หนงแกะ และแพะ (Sheep and

Goat skins) โดยหนงสวนใหญจะมการผลตจากประเทศออสเตรเลย นวซแลนด จน อนเดย

และปากสถาน รวมท งประเทศในแถบแอฟรกา โดยทจนมการผลตหนงแกะมากเปนอนดบหนง

ของโลก และหนงอน ๆ เชน หนงเฟอร (Fur) และหนงประเภท Exotic skins เชน หนงจระเข หนง

นกกระจอกเทศ และหนงปลากระเบน เปนตน ซงหนงเหลาน สวนใหญเปนหนงทน ามาท าสนคา

ส าหรบตลาดเฉพาะกลม (Niche market) มราคาคอนขางสง (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549)

2. การบ าบดน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงทปนเปอนตะกว

เนองจากตะกวเปนโลหะหนกทใชในกระบวนการฟอกหนง ซงจะอยในรปของตะกว

ซลเฟต (PbSO42-) ตะกวออกไซด (PbO2

2-) ตะกวอะซเตต (Pb (CH3COO-)2.3H2O) และตะกว

คารบอเนต (PbCO3) จงท าใหมปรมาณตะกวปนมากบน าเสยเปนจ านวนมาก วธการบ าบดน า

ภาพ 3 เครองมอทใชในการตกแตงหนง

11

เสยสวนใหญในโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงจะใชวธการตกตะกอนดวยวธทางเคม (Chemical

precipitation) เชน การบ าบดน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมโดยใชไฮโดรเจนเปอรออกไซด

(Hydrogen peroxide) ซงเปนตวออกซไดซ (Oxidizing agent) ทแรงซงจะสามารถก าจดตะกว

สงกะส และทองแดงทปนเปอนในน าเสยไดอยางมประสทธภาพ โดยไฮโดรเจนเปอรออกไซด

สามารถแตกตวใหน า และออกซเจน แตโดยทวไปวธการบ าบดน าเสยทปนเปอนโลหะหนกดวย

วธทางเคมมขอเสยคอ ไมสามารถก าจดโลหะหนกออกไดอยางสมบรณตองใชตวท าปฏกรยา

(Reagent) และพลงงานมาก ซงเกลอของโละหนกสวนใหญละลายน าได และเปนสารละลายท

ไมสามารถแยกดวยวธทางกายภาพธรรมดา โดยเฉพาะอยางยงเมอสารละลายมไอออนของ

โลหะหนกละลายอย 1-100 มลลกรมตอลตร จะท าใหเกดผลพลอยไดในรปของกากตะกอนท

เปนพษ หรอของเสยอนทตองก าจดท งอยางระมดระวง (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2549)

การปนเปอนของตะกวในน าทงของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

โรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงพบตะกวในน าท ง ซงเกดข นจากกระบวนการฟอกหนง

โดยจะอยในรปของตะกวซลเฟต ตะกวออกไซด ตะกวอะซเตต และตะกวคารบอเนต สวนใหญ

แลวจะพบตะกวในตะกอนของน าท งมความเขมขนถง 1.61 มลลกรมตอกรม (Ping, T., Yong, C.

Z., and Zhen, M. X., 2013) แสดงดงตาราง 1 และพบตะกวในน าท งมความเขมขนถง 558

มลลกรมตอลตร (Saini, A. et al., 2013) แสดงดงตาราง 2 ซงตะกวทตรวจพบมคาเกนคา

มาตรฐานน าท งโรงงานอตสาหกรรมตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

สงแวดลอม ฉบบท 3 ปพ.ศ. 2539 ซงก าหนดใหมตะกว (Pb) มคาไมเกน 0.2 มลลกรมตอลตร

(ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าท งจากแหลงก าเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรม และ

นคมอตสาหกรรม, 2539) แสดงดงภาคผนวก ก

ตาราง 1 ปรมาณโลหะหนกในตะกอนน าทงของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

โลหะหนกทท าการวเคราะห มลลกรมตอกรม

สงกะส 0.26

โครเมยม 17.14

ตะกว 1.61

แคดเมยม 0.01

ทองแดง 0.03

12

ทมา : Ping, T., Yong, C. Z., and Zhen, M. X., 2013 (Ping, T., Yong, C. Z., and Zhen, M. X., 2013)

ตาราง 2 ปรมาณโลหะหนกในน าทงของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

โลหะหนกทท าการวเคราะห มลลกรมตอลตร

อะลมเนยม 329.00

โบรอน 313.00

แคดเมยม 13.60

โคลบอลต 56.80

โครเมยม 786.00

ทองแดง 16.90

เหลก 283.90

แมกนเซยม 451.70

แมงกานส 74.80

นกเกล 18.90

ตะกว 558.00

สงกะส 13.80

ทมา : Saini, A. et al., 2013 (Saini, A.et al., 2013)

13

ตะกว

1. สมบตทางกายภาพ และทางเคมของตะกว

ตะกวเปนโลหะหนกสเทาวาว สตรเคมคอ Pb มหมายเลขอะตอมเทากบ 82 มน าหนก

อะตอมเทากบ 207.2 มจดหลอมเหลวเทากบ 327.4 องศาเซลเซยส มจดเดอดเทากบ 2,022

เคลวล หรอ 1,749 องศาเซลเซยส มความหนาแนนเทากบ 11.34 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

มจดเยอกแขงเทากบ 10.66 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร มความถวงจ าเพาะเทากบ 11.4 และ

สามารถละลายน าไดทมคาความเปนกรด-ดาง (pH) ต ากวา 7 ถามคาความเปนกรด-ดาง (pH)

ทมากกวา 7 จะท าใหตะกวเกดการตกตะกอนอยในแหลงน า (กรมทรยากรธรณ, 2557, สอ

ออนไลน) ตะกวทมการปนเปอนในดนจะมคาครงชวตเทากบ 90-100 ป ตะกวทมการปนเปอน

ในน าทะเลจะมคาครงชวตมากกวาหรอเทากบ 60 วน และในน าจดจะมคาครงชวตมากกวา

หรอเทากบ 40 วน (United States Environmental Protection Agency., 2011) ซงในธรรมชาต

ตะกวจะอยในรปของแรกาลนา ครไซต และแอนกลไซต ตะกวยงสามารถผสมเขากบโลหะตาง

ๆ ไดด รวมท งการท าปฏกรยาเกดเปนเกลอของตะกวตาง ๆ และตะกวมกอยในรปของ Pb2+

และ Pb4+ ซงในแหลงน าธรรมชาต และแหลงน าเสยโดยสวนใหญตะกวจะอยในรปของ Pb4+

และในดนตะกอนตะกวจะอยในรปของ Pb2+ ซงตะกวทอยในรปของ Pb4+ จะมความเปนพษตอ

สงมชวตมากกวาตะกวทอยในรปของ Pb2+ เนองจากการศกษาปรมาณของสารเคมทใหโดยตรง

กบสงทมชวต หรอสตวทดลองทใชทดสอบ แลวท าใหสตวทดลองตายไปรอยละ 50 ของจ านวน

สตวทใชทดสอบท งหมด (Lethal Dose50) พบวา ตะกวในรป Pb4+ มคา LD50 ในหนเทากบ 105

มลลกรมตอกโลกรม และในกระตายมคา LD50 เทากบ 24 มลลกรมตอกโลกรม สวนตะกวใน

รป Pb2+ มคา LD50 ในหนเทากบ 790 มลลกรมตอกโลกรม (ศนยพฒนานโยบายแหงชาตดาน

สารเคม, 2556)

2. พษของตะกวตอสงมชวตในน า

ตะกวสามารถปนเปอนสสงมชวตในน าได โดยเมอมการปนเปอนสสตวน า หรอสงมชวต

ในน า ไดแก ปลา กง ในปรมาณทมากเกนกวา 0.1 มลลกรมตอลตร จะท าใหสงมชวตในน า

จ าพวก ปลา กง มความผดปกตของไซโตพลาสซม (Cytoplasm) ซงการเปลยนแปลงของสง

เหลาน จะมผลกระทบตอการท างานของตบตอการสะสมสารอาหาร เชน ไขมน และไกลโคแจน

ระบบการสรางเอนไซมทท าหนาทยอยอาหาร เมอมการปนเปอนของตะกวทมากจนเกนไปจะ

กอใหเกดความเปนพษตอสตวน า หรอสงมชวตในน าไดในทนท ซงถาหากในแหลงน ามระดบ

14

ความเปนพษของตะกวแบบเฉยบพลนจะใหสงมชวตในน า มอาการวายน าข น-ลง แบบไมม

ทศทาง ล าตวงอ และตายภายใน 6-36 ชวโมง (เกรยงศกด เมงอ าพน, 2547, สอออนไลน)

3. พษของตะกวตอมนษย

ตะกวมความเปนพษตอมนษยมาก เนองจากตะกวมคาครงชวตในเลอดของมนษย

ท งหมด 35 วน และอยในกระดก 20-30 ป ดงน นมนษยไมควรไดรบตะกวทมากเกนกวา 5

ไมโครกรมตอกโลกรมตอวน ซงในแตละวนคนเรามโอกาสไดรบสารตะกว (Lead) โดยตรงจาก

การกนอาหาร น าดม หรอหายใจเอาสารตะกวเจอปนเขาไป กลมผเสยงตอการเกดโรคพษ

ตะกว ไดแก คนงานทท าเหมองตะกว โรงงานผลตแบตเตอร เปนตน และเดกอาจไดรบสาร

ตะกวจากการหยบสงทมสารตะกวปนเปอนเขาปาก หรอรบจากน านมแมทมสารตะกว แมแต

ทารกในครรภกสามารถรบสารตะกวจากมารดาไดทางสายสะดอ สารตะกวมพษมาก

โดยเฉพาะเดกซงอาจมผลท าใหสมองพการ สวนผใหญอาจมผลตอระบบทางเดนอาหาร และ

ระบบประสาท ส าหรบอนตรายโดยทวไปน นท าใหเมดเลอดแดงอายส นลง ท าใหเปนโรคเลอด

จาง และเปนอนตรายตอระบบประสาท ไต ทางเดนอาหาร ตบ และหวใจ อาการโรคพษตะกว

เกดไดกบหลายระบบของรางกายคอ

3.1 ระบบประสาทสวนกลาง และสมอง ท าใหสมองเสอม

3.2 ระบบประสาทสวนปลาย และกลามเน อ ท าใหเปนอมพาต

3.3 ระบบทางเดนอาหาร ท าใหมอาการทองผก และอาการปวดทองรนแรง

3.4 ระบบเลอด ใหเปนโรคเลอดจาง

3.5 ระบบทางเดนปสสาวะ ท าใหเกดภาวะไตวายเร อรง

3.6 ระบบโครงสราง ตะกวจะไปสะสมทกระดกสวนปลายกระดกยาว

3.7 ระบบสบพนธ ท าใหอาจเปนหมนไดท งชาย และหญง

3.8 ระบบอน ๆ ท าใหเกดความผดปกตในการท างานของตอมไทรอยด และการ

ผดปกตของดเอนเอได (ส านกงานวชาการสงแวดลอม, 2554)

การปนเปอนในสงแวดลอม

1. การปนเปอนตะกวในแหลงน าผวดน

กรณศกษาสถานการณคณภาพสงแวดลอมในหวยคลต เมอป 2541 เนองจากเกดการ

รวไหลของน าจากบอเกบกกตะกอนหางแร (Tailing Pond) จากกจกรรมการแตงแรตะกวของ

โรงแตงแร บรษท ตะกวคอนเซนเตรทส (ประเทศไทย) จ ากดซงต งอยในต าบลชะแล อ าเภอทอง

ผาภม จงหวดกาญจนบร ลงสหวยคลต ท าใหไมสามารถใชน าจากหวยคลต จากการตดตาม

15

ตรวจสอบพบการปนเปอนสารตะกวในน าตะกอนดนทองน า และในสตวน า โดยเฉพาะจดทอย

ใตโรงแตงแรคลต ลงไป สรปสถานการณคณภาพสงแวดลอมในหวยคลต ต งแตป 2541-2552

ดงน คอ ป 2541 มปรมาณตะกวท งหมด(Total Lead) ในน ามคาสงเกนมาตรฐานในบางจด แต

เมอน าตวอยางมากรอง และวเคราะหในรปของตะกวละลายน า (Dissolved Lead) มคาเทากบ

0.896 มลลกรมตอลตร การปนเปอนสารตะกวในตะกอนดนทองน ายงคงมปรมาณสงเกน

มาตรฐาน และสตวน ามการสะสมสารตะกวสงกวามาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารสข

ฉบบท 98 พ.ศ. 2529 ทก าหนดไวไมเกน 1.0 มลลกรมตอกโลกรม และในป 2542-2552 ม

ปรมาณตะกวท งหมด(Total Lead) ในน ามคาสงเกนมาตรฐานในบางจด แตเมอน าตวอยางมาก

รอง และวเคราะหในรปของตะกวละลายน า (Dissolved Lead) มคาเฉลยเทากบ 0.287-0.55

มลลกรมตอลตร การปนเปอนสารตะกวในตะกอนดนทองน ายงคงมปรมาณสงเกนมาตรฐาน

และสตวน ามการสะสมสารตะกวสงกวามาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารสข ฉบบท 98

พ.ศ. 2529 ทก าหนดไวไมเกน 1.0 มลลกรมตอกโลกรม (กรมควบคมมลพษ, 2552)

2. การปนเปอนในดน

กรณศกษาการปนเปอนของธาตธาตโลหะหนกในดนของอ าเภอทบคลอ จงหวดพจตร

เปนพ นททมแรโลหะทส าคญของประเทศโดยเปนแรยอยในพ นทจงหวดพจตร-ลพบร-สระแกว

ซงเปนพ นททมแรโลหะเกดข นหลายชนด เชน แรทอง แรเหลก แรเงน เปนตน ส าหรบในอ าเภอ

ทบคลอ มแหลงแรทส าคญ ไดแก แรทอง การศกษาคร งน พบวา โลหะหนกทมความเกยวของ

กบการเกดแรในพ นทน ไดแก สารหน และตะกว ดงน นการวเคราะหจงศกษาธาตสองตวน เปน

หลก แตมการศกษาโลหะหนกตวอน ไดแก แคดเมยม สงกะส และทองแดง โดยศกษาบาง

ตวอยางเพอยนยนวาไมมปญหาจรง จากการศกษาพบวา ดนในพ นทอ าเภอทบคลอ มการ

ปนเปอนของสารหนเกนมาตรฐานของประกาศสงแวดลอมสวนใหญซงก าหนดใหไมเกน 3.9

มลลกรมตอดนหนงกโลกรม ส าหรบตะกวพบวา ในพ นทน ไมมผลกระทบตามประกาศ

สงแวดลอมฯ ซงก าหนดไมใหเกน 400 มลลกรมตอดนหนงกโลกรม ซงสรปไดวาในพ นทอ าเภอ

ทบคลอ จงหวดพจตร ไมมปญหาการปนเปอนของโลหะหนกทเปนอนตรายตอพ นทการเกษตร

(กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2550) (กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2550)

การบ าบดโลหะหนกโดยการดดซบทางชวภาพ (Biosorption)

การดดซบทางชวภาพ (Biosorption) หมายถง การดดซบโลหะหนกดวยมวลชวภาพ ซง

เปนการกระท าทางเคม ฟสกส ทเกดข นระหวางโลหะหนก หรอกลมโลหะหนกทมประจกบ

16

เซลลจลนทรย เปนวธทางชวภาพใน 4 การควบคมสงแวดลอม สามารถน าไปใชเปนทางเลอก

ในการบ าบดน าเสยปนเปอน มขอดกวาวธด งเดมในดานคาใชจาย ประสทธภาพ กากตะกอนท

เกดจากวธทางเคม หรอทางชวภาพ การเพมสารอาหาร และสารดดซบชวภาพ (Biosorbent)

สามารถน าไปผานกระบวนการแลวน ากลบมาใชใหมได และโลหะยงสามารถเอาออกมาจาก

สารดดซบน นได กระบวนการดดซบทางชวภาพเกยวของกบวฏภาคของของแขง คอ สารดดซบ

ทเปนวสดชวภาพ และวฏภาคของของเหลว ตวท าละลายทใชโดยทวไปคอ น าทมกลมของตวท

จะถกดดซบอยดวยสารซอรเบต (Sorbate) โดยโลหะทมประจเปนแรงดดซบระหวางสารดดซบ

กบกลมของตวถกดดซบทกระท าตอกน และยดตดดวยกลไกทแตกตางกน กระบวนการดดซบ

จะด าเนนตอเนองจนถงจดสมดลระหวางปรมาณกลมโลหะทยดตดกบสารดดซบกบสวนท

เหลออยในสารละลาย การทมโมเลกลของสารทถกดดซบในสารละลายมาก แตไมมต าแหนง

หรอจดทจะจบกบอนภาคของสารดดซบเปนการเกดความไมสมดลระหวางกระบวนการทสราง

แรงผลกดนส าหรบกลมตวละลายโลหะ โลหะหนกจะถกดดซบอยทผวของมวลชวภาพ

(Biomass) ซงเปนสารดดซบชวภาพซงมประจของโลหะอยในสารละลาย (Sorbate) จ านวนมาก

การศกษาความสมดลระหวางสารดดซบชวภาพ และโลหะหนกทอยในสารละลายน นศกษาได

จากความจของสารดดซบชวภาพ ซงสามารถอธบายดวย Adsorption isotherm ซงเปน

อตราสวนระหวางปรมาณทถกดดซบกบปรมาณทเหลออยในสารละลาย ทอณหภมคงท ณ จด

สมดลโดยประสทธภาพของการดดซบ สามารถอธบายโดยใชแบบจ าลองของ Freundlichand

Langmuir Isotherm (กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553) ในการบ าบดโลหะหนกดวยวธการดดซบ

ทางชวภาพตองอาศยหลาย ๆ วฏจกรทเปนวฏจกรของสารในสงแวดลอมทมความสมพนธกน

ในระบบนเวศท งทางน า อากาศ และดน โดยโลหะหนกในสงแวดลอมสามารถแบงออกเปน 2

ประเภท ไดแก สภาพพรอมใชทางชวภาพ คอ ละลายน าได ไมถกดดซบ และถกเคลอนยายได

และไมอยในสภาพพรอมใชทางชวภาพ คอ มการตกตะกอน ถกดดซบ เปนคอมเพลกซ และถก

เคลอนยายไมได ซงสภาพพรอมใชของโลหะหนกในสงแวดลอมมกเกดข นในดน เนองจากโลหะ

หนกในดน หรอตะกอนมผลส าคญตอการชะลางไปยงแหลงน า และดนยงมแรธาตทเอ ออ านวย

ตอการสะสมโลหะหนกอยภายในดน นอกจากน สภาพการแลกเปลยนประจบวกในดน ท าให

โลหะโลหะหนกจบ และสะสมอยทอนภาคดนไดด ซงการเคลอนยายโลหะหนกในดนไปยงแหลง

น า จะอาศยการตกตะกอนของโลหะหนกทอยในดน และเกดการชะลางไปยงน าใตดน ท าให

ตะกวอยในรปของตะกวไฮดรอกไซด ตะกวฟอสเฟต และตะกวคารบอเนต ท งน เมอโลหะหนกท

อยในดนอยในรปของเหลว (Aqueous phase metal) โลหะหนกจะมการระเหยออกสทางอากาศ

(วรานช หลาง, 2554) แสดงดงภาพ 4

17

ทมา: วรานช หลาง, 2554 (วรานช หลาง, 2554)

ในการบ าบดโลหะหนกโดยใชแบคทเรยจะอาศยกระบวนการหลาย ๆ อยาง ซง

แบคทเรยแตละชนดมวธการบ าบดโลหะหนกทแตกตางกนออกไป ดงน

1. กลไกการก าจดโลหะหนกโดยแบคทเรย แบคทเรยมกลไกการก าจดโลหะหนกท

ข นอยกบเมตาบอลซมของเซลล และไมข นอยกบเมตาบอลซมของเซลล

1.1 ข นอยกบเมตาบอลซมของเซลล การก าจดโลหะหนกโดยแบคทเรยสามารถ

เกดข นจาก 2 กระบวนการใหญ ๆ คอ การใชพลงงาน และไมใชพลงงาน ในกระบวนการทใช

พลงงานน นแบคทเรยน าพลงงานมาจากกลไกการเมตาบอลซมมาใชในการก าจดโลหะหนก

สวนในกระบวนการทไมใชพลงงานน นเปนการก าจดโลหะหนกโดยใชสมบตทางเคม และทาง

กายภาพของผนงเซลลแบคทเรย หรอเมตาบอไลตทแบคทเรยสรางข น

1.1.1 การก าจดโลหะหนกของแบคทเรยโดยการใชพลงงาน

1) การตกตะกอนโดยแบคทเรย (Precipitation) แบคทเรยผลต หรอปลอย

สารซงสามารถท าปฏกรยากบโลหะหนกแลวท าใหเกดสารประกอบโลหะหนกทไมละลายน า

เชน ไฮโดรเจนซลไฟด (Sulfate reducing bacteria) แลวท าใหเกดสารประกอบโลหะซลไฟด เชน

Citrobacter sp. สามารถสรางเอนไซมฟอตฟาเตสมายอยกลเซอรอล-2-ฟอสเฟต แลวปลอย

HPO4 2- ซงสามารถตกตะกอนแคดเมยม ตะกว และยเรเนยมได

ภาพ 4 การเคลอนทของโลหะหนกในดน และแหลงน า

18

2) การสะสมโลหะหนกภายในเซลล ( Intracellular bioaccumulation)

ประกอบดวย 2 กระบวนการ คอ เรมจากการจบโลหะหนกไวทผนงเซลลของแบคทเรย จากน น

โลหะหนกจะถกสงผานเขาไปภายในเซลลโดยใชพลงงาน เชน Klebsiella aerogenas สามารถ

สะสมแคดเมยม และสารประกอบซลไฟดอนนทรยภายในเซลลในสดสวนความเขมขนท

ใกลเคยงกน ซงมผลใหมการสรางแคดเมยมซลไฟดข นภายในเซลล

3) การเกดปฏกรยาออกซเดชน-รดกชน เชน แบคทเรย และสปอรของ

Bacillus sp. สามารถออกซไดซแมงกานสเปนแมงกานสออกไซดทไมละลายน า นอกจากน

แบคทเรย Bacillus sp., Thiobacillus sp., Micrococcus sp., Rhodopseudomonas sp. และ Pseudomonas

sp. สามารถรดวซเฟอรกไอออน (Fe3+) เปนเฟอรรส (Fe2+)

4) การเตมหมเมทล (Methylation) และการก าจดหมเมทล (Demetylation)

แบคทเรยใชในการเปลยนรปโลหะหนกในสภาพแวดลอม การเตมหมเมทลสามารถเปลยนรป

โลหะหนกบางชนดทอยในน า และดนไปสบรรยากาศได สวนการก าจดหมเมทลท าให เกด

สารประกอบโลหะอนนทรยข น ซงเปนรปทจลนทรยชนดอนสามารถเปลยนรปตอไปไดอก

(จรญ สารนทร, 2551)

1.1.2 การก าจดโลหะหนกของแบคทเรยโดยไมใชพลงงาน

1) การจบโลหะหนกโดยสารทแบคทเรยปลอยออกสภายนอกเซลล ซง

การจบโลหะหนกภายนอกเซลลเกดข นเมอแบคทเรยผลตสารส าหรบจบกบโลหะหนกข น

ภายนอกเซลล หรอปลอยออกสภายนอกเซลล ซงสารน อาจมสมบตในการจบโลหะ (Chelating

agent) เชน ไซเดอโรฟอร (Siderophores) และโพลเมอรทแบคทเรยสรางข น โดยในการสราง

สารเหลาน แบคทเรยตองใชพลงงานในกระบวนการเมตาบอลซม โพลเมอรทผลตโดยแบคทเรย

ประกอบดวยโพลแซคคาไรด โปรตน และกรดนวคลอก ซงเปนหมฟงกชนทสามารถจบกบ

ไอออนโลหะหนก และตกตะกอนรวมกนได โพลเมอรทสรางข นอาจอยในรปเมอกทหลดแยก

จากเซลล (Slime) หรอเปนแคปซล (Capsule) ทตดแนนกบผนงเซลลกไดส าหรบนวคลโอโปรตน

ของแบคทเรย Polyangium sp., Myxococcus sp., Bacillus sp., Leuconostoc sp., Flavobacterium

sp., Micrococcus sp. และ Alcaligenes sp. สามารถใชส าหรบการตกตะกอนโลหะหนกในการ

บ าบดน าเสยได

2) การก าจดโลหะหนกโดยผนงเซลล สามารถก าจดโลหะหนกไดท งหมด

3 วธคอ การแลกเปลยนประจ (Ion exchange) การตกตะกอน (Precipitation) และการเกด

สารประกอบเชงซอน (Complexation) โดยผนงเซลลของแบคทเรยแกรมบวก และแกรมลบม

สมบตตางกนคอ ผนงเซลลของแบคทเรยแกรมบวก เชน Bacillus sp. มประสทธภาพสงในการ

19

จบกบโลหะหนก เนองจากประกอบดวยเปปตโดไกลแคน (Peptidoglycan) ทหนา นอกจากน

ผนงเซลลของแบคทเรยแกรมบวกบางชนดจะประกอบดวยกรดไทโคอก (Teichoic-acid) และ

กรดไทคโรนก (Teichuronic acid) จงมผลใหประจของผนงเซลลเปนลบ และพนธะฟอสโฟได

เอสเทอร (Phosphodiester bond) ของกรดสองชนดน จะใหหมคารบอกซลท าให เกดการ

แลกเปลยนประจทผนงเซลลได สวนผนงเซลลของแบคทเรยแกรมลบมขอจ ากดในการจบกบ

โลหะหนกเนองจากผนงเซลลประกอบดวยช นเปปตโดไกลแคนทบาง

1.2 ข นอยกบต าแหนงทแบคทเรยก าจดโลหะหนก โดยการก าจด โลหะหนกของ

แบคทเรยสามารถเกดข นไดทบรเวณตาง ๆ บนเซลลแบคทเรย ดงน

1.2.1 การสะสมโลหะหนกภายในเซลล แบคทเรยจะจบกบโลหะหนกไวทผนง

เซลลของแบคทเรย จากน นโลหะหนกจะถกสงผานเขาไปภายในเซลลโดยใชพลงงาน โดยม

กลไกการขนสงสารอย 3 กระบวนการ ไดแก การแพรแบบธรรมดา (Diffusion) การแพรแบบ

Facilitated diffusion และกระบวนการแอกทฟทรานสปอรต (Active transport) เปนการขนสง

ไอออน หรอสารผานเยอหมเซลลโดยอาศยพลงงาน โลหะหนกสามารถสะสมในจลนทรยได

จากกระบวนการแพร และกระบวนการแอกทฟทรานสปอรต การสะสมภายในเซลลเกดข นได

ยากเพราะตองข นกบปจจยตาง ๆ หลายประการ เชน สภาพแวดลอม ความจ าเพาะของสารท

จะสงผานเยอหมเซลล สภาพสรรวทยาของอตราเมตาบอลซมของจลนทรย

1.2.2 การสะสมโลหะหนกภายนอกเซลล โดยแบคทเรยจะก าจดโลหะหนกจาก

สารละลายไวทผนงเซลล โลหะหนกสามารถสะสม และตกตะกอนไดบรเวณผวเซลล การ

ก าจดโลหะหนกเกยวของกบกระบวนการทางเคม และโครงสรางภายในเซลลจลนทรย

กระบวนการก าจดทเกดทผวเซลลสามารถเกดไดท งในชวมวลทไมมชวต หรอชวมวลทมชวต

ชวมวลจลนทรยทตายแลวในระบบการก าจดจะมความสามารถในการก าจดสารไดมากกวาชว

มวลทมชวตอยโดยเกยวของกบกลไกหลายแบบ เชน การแลกเปลยนไอออน (Ion-exchange)

การเกดสารประกอบเชงซอน (Complexation) และการตกตะกอน (Precipitation) กระบวนการ

เหลาน อาจเกดข นกระบวนการเดยว หรออาจเกดข นหลาย ๆ กระบวนการข นอยกบชนดของ

โลหะ และชนดของจลนทรยแบคทเรย รา และสาหราย มโครงสรางลกษณะของผนงเซลลท

แตกตางกน ผนงเซลลของแบคทเรย รา และสาหรายประกอบดวยโมเลกลขนาดใหญ มความ

ซบซอน ผนงเซลลของพวกยสต และราประกอบดวย โพลแซคคาไรด กาแลคโตซามน ไคตน

โปรตน และไขมน สวนผนงเซลลของพวกสาหรายจะประกอบดวยเซลลโลส และสารพวก

เจลลาตน สวนผนงเซลลของแบคทเรยประกอบดวยมวโคโพลแซคคาไรด และเปปตโดไกลแคน

โดยจะมปรมาณมากในแบคทเรยแกรมบวก ซงสวนมากจะมไทโคอกแอซด (Teichoic acid) ซง

20

จะเกยวของกบเปปตโดไกลแคน สวนแบคทเรยแกรมลบจะมลโพโพลแซคคาไรด ไขมน และ

โปรตนเปนสวนประกอบหลกของผนงเซลล ซงสวนประกอบเหลาน จะเรยงตวกนอยเหนอช น

เปปตโดไกลแคน ผนงเซลลแบคทเรยจะแสดงไอออนลบกบสภาพแวดลอมโดยรอบเนองจากม

หมคารบอกซล หมไฮดรอกซล หมซลเฟต และหมฟอสเฟต ซงหมฟงกชนเหลาน สามารถเกด

แรงกระท ากบพวกทไมมประจในผนงเซลล และท าหนทเปนลแกนด เพอความสมบรณของ

จ านวนเลขโคออดเนชนของไอออนบวกของโลหะ เชน อะตอมของไนโตรเจนในพนธะเปปไทด

1.2.3 การจบโลหะหนกโดยสารทแบคทเรยปลอยออกสภายนอกเซลล เกดข น

โดยการผลตสารเมตาบอไลต (Metabolite) แลวขบออกนอกเซลล เพอสรางสารประกอบ

เชงซอนกบโลหะหนกท าใหความเขมขนของโลหะหนกในสารละลายลดลงได ความหลากหลาย

ของโพลเมอรชวภาพทจลนทรยผลตข นมามความสามารถในการจบโลหะไดแตกตางกน โพล

เมอรชวภาพ ไดแก โพลแซคคาไรด โปรตน และ โพลนอล รวมท งโพลเมอร อน ๆ ทม

ความสมพนธกน โดยโลหะอาจเกดแรงกระท าแบบไอออนกกบประจลบของพอลเมอรชวภาพท

อาจจะท าปฏกรยากบโลหะ โดยทวไปโพลเมอรเหลาน จะประกอบดวยเพนโตส เฮกโซส เฮป

โตส น าตาล กรดอะมโน และกรดเฮกซรนก ข นอยกบสายพนธของแบคทเรยในการผลตโพล

เมอรข นมา และขบออกนอกเซลลของจลนทรย แตละชนดอาจแตกตางกนท งปรมาณ และ

โครงสรางโมเลกลซงข นกบสภาพการเจรญในแบคทเรยบางชนดการเพมปรมาณโพลเมอรจะ

ข นกบการใชไปในการจบโลหะดวย โพลเมอรไมเพยงแตจบไอออนของโลหะหนกเทาน นแตยง

เขาลอมรอบ (Entrap) อนภาคโลหะทไมละลายน าดวย (จรญ สารนทร, 2551) ซงกลไกท งหมด

มแสดงดงภาพ 5

21

ภาพ 5 กลไกการก าจดโลหะหนกดวยแบคทเรย

ทมา: จรญ สารนทร, 2551(จรญ สารนทร, 2551)

2. ชนดของจลนทรยทใชเปนตวดดซบโลหะหนก

การดดซบโลหะหนกเปนปจจยหลกทส าคญซงตองมมวลชวภาพหลายชนดถกน ามาใช

ในการบ าบดน าท งอตสาหกรรม เชน มวลชวภาพจากกากตะกอนกมมนต (Activated sludge)

ของเสยจากการหมกของโรงงานอตสาหกรรม รวมท งสงมชวตตามธรรมชาต ไดแก แบคทเรย

ยสต รา และสาหราย (กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553) ดงแสดงในตาราง 3 มความส าคญใน

การดดซบทางชวภาพ และเปนทางเลอกหนงในการบ าบดโลหะหนกทปนเปอนในน าเสย การใช

ตวดดซบทางชวภาพน นมกลไกเปนล าดบข นตอนคอ ข นตอนแรกจะเกยวของกบปฏสมพนธ

ระหวางไอออนของโลหะ และผนงเซลลสงมชวต ซงบรเวณผวหนาของเซลลสงมชวตมบทบาท

ส าคญในการจบกบไอออนของโลหะ (Pokrovsky, O. S. et al., 2008) ข นตอนทสองเกยวของ

กบกระบวนการการท างานของตวดดซบ (Stumm, W. and Morgan, J. J., 1996) กระบวนการ

ดดซบโลหะหนกเขาสภายในเซลล (Absorption) จะเกดข นอยางชา ๆ โดยทวไปนยมใชแบคทเรย

22

สาหราย ฟงกไจ พชน า หรอพชช นสงโดยทวไป (Gin, H. K., Tang, Y. Z., and Aziz, M. A.,

2012)

ตาราง 3 ชนดของสาหราย รา ยสต และแบคทเรยทสามารถดดซบโลหะหนก

ชนดของสาหราย รา และยสต โลหะหนกทถกดดซบ อางอง

สาหราย

Chlorella emersonii

Sargassum muticum

Ascophyllum sargassum

Ulva reticulate

Brown sea weeds

รา

Aspergillus niger

Aspergillus fumigatus

Rhizopus arrhizus

Rhizopus oryzae

ยสต

Saccharomyces cerevisiae

Kluyveromyces fragilis

แบคทเรย

Bacillus polymyxa

Bacillus coagulens

Eschereria coli

Pseudomonas sp.

แคดเมยม

ตะกว แคดเมยม

ทองแดง

โครเมยม

ทองแดง

นกเกล ตะกว

แคดเมยม

ยเรเนยม

ปรอท ตะกว

ยเรเนยม แคดเมยม

ปรอท แคดเมยม

ทองแดง

โครเมยม

ปรอท ทองแดง

โครเมยม นกเกล

Alluri, H.K. et al., 2007







Huang, L.P. et al., 2005

Huang, L.P. et al., 2005







ทมา: กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553

23

3. การบ าบดโลหะหนกดวยแบคทเรย

การใชจลนทรยบ าบดน าเสยโดยเกลดไคโตซานทสกดจากเปลอกกงในการก าจดตะกว

และปรอท ในน าเสยจากสถานก าจดมลฝอยออนนช การศกษาน พบวา น าเสยจากสถานก าจด

มลฝอยออนนชมการปนเปอนของตะกว และปรอทในชวงความเขมขน 0.2-3.1 มลลกรมตอ

ลตร และ 2.7-88.1 ไมโครกรมตอลตร ตามล าดบ การบ าบดน าเรมจากการปรบความเปน

กรด-ดาง (pH) ของน าเสยใหเทากบ 6 ใชเกลดไคโตซานขนาด 710-850 ไมโครเมตร ใน

ปรมาณ 20 กรมตอน าเสย 1 ลตร กวนทความเรวเทากบ 150 รอบตอนาท เปนเวลา 3 ชวโมง

และท งใหตกตะกอนเปนเวลา 1 ชวโมง สามารถก าจดตะกว และปรอท ไดประมาณรอยละ

94.95±0.01 และ 95.27±0.07 ตามล าดบ ไคโตซานมความสามารถในการก าจดตะกว และ

ปรอทในน าเสยสงเคราะหไดสงสดเทากบ 1,430 มลลกรมตะกวตอกรมไคโตซาน และ 1,000

มลลกรมปรอทตอกรมไคโตซาน ตามล าดบ จากการพสจนเอกลกษณพบวา แบคทเรยดงกลาว

คอ Pseudomonas fluorescens, Acinetobacter sp. และ Bacillus sp. (จารรตน เชาวเลศ, 2546)

อกท งยงมนกวจยทมการทดลองใชจลนทรยสายพนธคดเลอกในการบ าบดน าเสย เชน ไดม

การศกษาการใชแบคทเรยแลคตคสายพนธเดยวบ าบดน าเสยจากโรงนม พบวา สามารถลดคา

COD จาก 5,000 มลลกรมตอลตร เปน 1,000-1,300 มลลกรมตอลตร และไดทดลองการใช

เช อ Pseudomonas fluorescence เพอลดสงกะส ตะกว และเหลก ในน าเสย จากการทดลอง

พบวา สามารถลดสงกะส ตะกว และเหลกไดรอยละ 80.98 และ 87.83 ตามล าดบ และม

การศกษาการดดซบโลหะหนกโดยใช Pseudomonas sp. พบวา Pseudomonas sp. สามารถดด

ซบโครเมยม (Cr(VI)) ทองแดง (Cu(II)) แคดเมยม(Cd(II)) นกเกล (Ni(II)) และสารประกอบโลหะ

หนกชนดอนทอยในน าเสยโดยใชมวลชวภาพของ Pseudomonas sp. 4 สายพนธ พบวา โลหะ

หนกจะถกดดซบไดอยางรวดเรวภายใน 10 นาทแรก และแตละสายพนธมความสามารถในการ

ตาน และสะสมไอออนของโลหะหนกตางกนกลาว คอความสามารถในการดดซบโลหะหนก

ของตวดดซบชวภาพเรยงล าดบจากมากไปนอยดงน Ni (II) > Cd(II) > Cu(II) > Cr(VI) โดย Cd(II)

และ Ni(II) สามารถถกดดซบโดย Pseudomonas sp. ไดมากถง 500 และ 556 มลลกรมตอกรม

ของมวลชวภาพ ตามล าดบ ขณะท Cu(II) และ Cr(VI) จะถกดดซบ 8.9-238 มลลกรมตอกรม

ของมวลชวภาพ Cr(VI) และ Cu(II) สามารถแยกออกจากมวลชวภาพทดดซบไดรอยละ 38 และ

93 ของความเขมขนทมในน าท ง ตามล าดบ (กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553)

24

งานวจยทเกยวของ

จากการศกษาการบ าบดตะกวในน าเสยดวยแบคทเรย งานวจยของ Abd, E. R.,

Sobhy, E. E., and Perihan, S. A. (2013) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมมลกษณะสขาวขน โคโลนนนออกจากผวหนาอาหาร ยอมตดสแกรมลบ รปราง

ทอน งานวจยของ Merina, P. D. and Neha, K. (2016) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน า

เส ยของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคท เ ร ยแกรมลบ รปร างทอน งานว จ ยของ

Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J. (2011) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรมลบ มแคปซลหอหมตวเซลล รปรางทอน ไมเคลอนท

และงานวจยของ Gunaseelan, C. and Ruban, P. (2011) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน า

เสยของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรมลบ รปรางทอน ในขณะทงานวจยของ Teemu,

H. (2007) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรม

บวก รปรางทอน หรอกลมไมมสปอร งานวจยของ Said, M. D. (2014) พบวา แบคทเรยทคด

แยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน งานวจยของ

Seema, S. and Alok, A. (2012) พบวา แบคท เรยทคดแยกไดจากน า เสยของโรงงาน

อตสาหกรรมฟอกหนงเปนแบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน และงานวจยของ Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมฟอกหนงแบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน

จากการศกษาการทนตอความเปนพษของตะกว จากงานวจยของ Murthy, S., Geetha,

B., and Sarang, S. K. (2012) พบวา Baciilus cereus ทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมสามารถทนความเขมขนของตะกวไดสงสดเทากบ 500 มลลกรมตอลตร งานวจย

ของ Saini, A. et al. (2013) พบวา Klebsiella sp. ทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานฟอกหนง

สามารถทนความเขมขนของตะกวไดสงสดเทากบ 1,250 มลลกรมตอลตร งานวจยของ Singh,

U., Singh, B. P., and Singh, K. K. (2012) พบวา Bacillus subtilis สามารถทนความเขมขนของ

ตะกวไดสงสดเทากบ 150 มลลกรมตอลตร

จากการศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสย ซงจากงานวจยของ Singh, U.,

Singh, B. P., and Singh, K. K. (2012) ไดมการศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสย

โดยใช Bacillus subtilis พบวา สภาวะทเหมาะสมคอ อณหภม 20 องศาเซลเซยส ความเปน

25

กรด-ดาง (pH) เทากบ 6.5 และความเขมขนเรมตนของตะกวเทากบ 100 มลลกรมตอลตร

สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 98.4 ในขณะทงานวจยของ Tangahu, B. V. et al.

(2013) และ Said, M. D. (2014) ใช Bacillus subtilis ในการศกษาเชนเดยวกน แตพบวา

อณหภมทเหมาะสมในการบ าบดตะกวในน าเสยคอ อณหภม 30 องศาเซลเซยส โดย Tangahu,

B. V. et al. (2013) ใชอณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนระยะเวลา 24 ชวโมง และความเขมขน

เรมตนของตะกวเทากบ 150 มลลกรมตอลตร สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 48 และ

Said, M. D. (2014) ใชอณหภม 30 องศาเซลเซยส สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ

68.30 และพบวา ทความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 6, 7 และ 8 สามารถบ าบดตะกวในน า

เสยไดรอยละ 56.70, 68.70 และ 43.30 ตามล าดบ ในงานวจยของ Murthy, S., Geetha, B.,

and Sarang, S. K. (2012) และ Rehman, A. (2011) ใชแบคทเรย Bacillus cereus จากการศกษา

พบวา อณหภม 30 องศาเซลเซยสระยะเวลา 24 ชวโมง ความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5

และความเขมขนเรมตนของตะกวเทากบ 100 มลลกรมตอลตร เปนสภาวะเหมาะสมในการ

บ าบดตะกวในน าเสย ซงงานวจยของ Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012)

สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 90.3 และงานวจยของ Rehman, A. (2011) สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยไดมากกวารอยละ 80 ในงานวจยของ Rehman, A. et al. (2008) และ Al-

Rawi, A. M., Al-Taee, G. A., and Al-Allaf, M. A. (2012) ใชแบคทเรย Bacillus sp. ซงงานวจย

ของ Rehman, A. et al. (2008) พบวา สภาวะทเหมะสมตอการบ าบดตะกว คออณหภม 37

องศาเซลเซยส เปนระยะเวลา 96 ชวโมง และความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 7 สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยเทากบ 800 ไมโครกรมตอมลลลตร และ Al-Rawi, A. M., Al-Taee, G.

A., and Al-Allaf, M. A. (2012) พบวา ระยะเวลา 4 และ 24 ชวโมง สามารถบ าบดตะกวในน า

เสยไดรอยละ 4 และ 20 ตามล าดบ ในงานวจยของ Tangahu, B. V. et al. (2014) ไดม

การศกษาความเขมขนเรมตนของตะกวทเหมาะสมในการบ าบดตะกวในน าเสยโดยใช Bacillus

cereus, B.pumilus และ B. subtilis พบวา ทความเขมขนเรมตนของตะกวเทากบ 200 มลลกรม

ตอลตร สามารถบ าบดตะกวในน าเสยเทากบรอยละ 100, 51 และ 52.40 ตามล าดบ และท

ความเขมขนเรมตนของตะกวเทากบ 600 มลลกรมตอลตร สามารถบ าบดตะกวในน าเสย

เทากบรอยละ 100, 47 และ 50 ตามล าดบ และจากงานวจยของ Sabyasachi, C. et al. (2012)

26

ท าการศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสย โดยก าหนดความเขมขนเรมตนของตะกว

เทากบ 1110 มลลกรมตอลตร ระยะเวลา 72 ชวโมง พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสย

เทากบรอยละ 81 จากงานวจยของ Merina, P. D. and Neha, K. (2016) พบวา อณหภม 31

องศาเซลเซยส สามารถบ าบดตะกวในน าเสยเทากบรอยละ 71 ทระยะเวลา 48 ชวโมง สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยเทากบรอยละ 73 และมความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 4 สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยเทากบรอยละ 78 และ Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J. (2011)

พบวา ความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 4, 4.5, 5, 6, 6.5 และ 7 สามารถบ าบดตะกวในน าเสย

เทากบรอยละ 67, 71.3, 81.3, 76.3 และ 70.9 ตามล าดบ ในขณะท Kumar, A., Singh, B. B.,

and Vishnu, D. J. (2010) พบวา ความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 6.5 อณหภม 37 องศา

เซลเซยส สามารถบ าบดตะกวในน าเสยเทากบรอยละ 93 และ Teemu, H. (2007) พบวา ท

อณหภม 37 องศาเซลเซยส และความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 6 สามารถบ าบดตะกวในน า

เสยไดมากกวารอยละ 80

(Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 2013) (AlRawi, A. M., AlTaee, G. A., and AlAllaf, M. A., 2012; Kumar, A., Singh, B. B., and Vishnu, D. J., 2010; Merina, P. D. and Neha, K., 2016; Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012; Rani, M. J. et al., 2009; Rehman, A., 2011; Rehman, A. et al., 2008; Sabyasachi, C. et al., 2012; Said, M. D., 2014;

Saini, A.et al., 2013; Singh, U., Singh, B. P., and Singh, K. K., 2012; Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J., 2011; Tangahu, B. V. et al., 2013, 2014; Teemu, H., 2007; Vijayanand, S. and Divyashree, M., 2015)

Abd, E. R., Sobhy, E. E. and Perihan, S. A. (2013). Uptake of some heavy metals by metal resistant Enterobacter sp. Isolate from Egypt. African Journal of Microbiology Research. 2878.

AlRawi, A. M., AlTaee, G. A. and AlAllaf, M. A. (2012). Some Metal Removal by Biomass of Bacillus spp. and Pseudomonas spp. from Wastewater of Second Campus of Mosul University. Ref. J. Sci. vol.23. 5-6.

Gin, H. K., Tang, Y. Z. and Aziz, M. A. (2012). Derivation and Application of a New Model for Heavy Metal Biosorption by Algae. Water. 1313-1323.

Kumar, A., Singh, B. B. and Vishnu, D. J. (2010). Biosorption of Heavy Metals by four acclimated microbial species Bacillus spp., Pseudomonas spp., Staphylococcus spp. and Aspergillus niger. Journal Biology Environment Science. 4 (12). 102-105.

Merina, P. D. and Neha, K. (2016). A Microbial Bioremediation Approach Removal of Heavy Metal Using Isolated Bacterial Strains from Industrial Effluent Disposal Site. International Journal of Pharmaceutical Science Review and Research. 112-114.

Murthy, S., Geetha, B. and Sarang, S. K. (2012). Biosorption of Lead by Bacillus cereus Isolated from Industrial Effluents. British Biotechnology Journal. 2 (2). 75-82.

Ping, T., Yong, C. Z. and Zhen, M. X. (2013). Immobilization of heavy metal in sludge using phosphoric acid and monobasic ca lcium phosphate. Univ-Sci A (Appl Phys & Eng). 14 (3). 177-186.

Pokrovsky, O. S., Martinez, R. E., Golubev, S. V., Kompantseva, E. I. and Shirokova, L. S. (2008). Adsorption of metals and protons on Gloeocapsasp. cyanobacteria: Asurface speciation approach. App.Geochem. 23. 2574–2588.

Rani, M. J., Hemambika, B., Hemapriya, J. and Kannan, V. R. (2009). Comparative assessment of heavy metal removal by immobilized and dead bacterial cells: A biosorption approach. African Journal of Environmental Science and Technology. Vol. 4 (2). 077-083.

Rehman, A. (2011). Heavy Metals Uptake by Euglena proximaIsolated from Tannery Effluents and Its Potential Use in Wastewater Treatment. Russian Journal of Ecology. Vol. 42. No. 1. 44–49.

Rehman, A., Zahoor, A., Muneer, B. and Hasnain, S. (2008). Chromium Tolerance and Reduction Potential of a Bacillus sp.ev3 Isolated from Metal Contaminated Wastewater. Bull Environ Contam Toxicol. 81. 25–29.

Sabyasachi, C., Anindita, M., Agniswar, S. and Pranab, R. (2012). Bioremediation of lead by lead-resistant microorganisms isolated from industrial sample. Bioscience and Biotechnology. 291-294.

Said, M. D. (2014). Application of bacteria biomass as a potential heavy metal bio-removal agent. African Journal of Microbiology Research. Vol.8 (22). 2231-2232.

Saini, A., Kumar, M. R., Karthik, S., Shakti, S., Vivekanandan, K. E. and Obborne, W. J. (2013). Remediation of lead (Pb) by a novel klebsiella sp. Isolated from tannery effluent of Ranipet, Vellore district. African Journal of B iotechnology. Vol.12 (32). 5069-5074. .

Singh, U., Singh, B. P. and Singh, K. K. (2012). Lead removal from aqueous solution by Bacillus subtilis. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 4 (4). 2242-2249.

Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J. (2011). Production and partial purification of extracellular tannase by Klebsiella pneumoniae MTCC 7162 isolated from tannery effluent. Affrican Journal of Biotechnology. Vol. 10 (8). 1367.

Stumm, W. and Morgan, J. J. (1996). Aquatic Chemistry Chemical Equilibria and Rates in Natural Waters. 3 rd ed. New York. Wi ley. 18.

Tangahu, B. V., Siti, S. A., Hassan, B., Mushrifah, I., Nurina, A. and Muhammad, M. (2013). Biosorption of Lead (Pb) by Bacillus subtilis Isolated from Scirpus grossus. International Seminar on Environmental Engineering of Udayana University. 371-372. .

Tangahu, B. V., Siti, S. A., Hassan, B., Mushrifah, I., Nurina, A. and Muhammad, M. (2014). Biosorption of Lead (Pb) by Three Bacillus species (Bacillus cereus, Bacillus pumilus and Bacill us subtilis) Isolated from Scirpus grossus. Springer Science Business Media Singapore. 217-219.

Teemu, H. (2007). Removal of Cadmium, Lead and Arsenic from Water by Lactic acid Bacteria. Department of Biochemistry and Food Chemistry. 42-46.

Vijayanand, S. and Divyashree, M. (2015). Bioremediation of heavy metals using biosurfactant producing microorganisms. International Journal of Pharma Sciences and Research. 845-846.

กรมควบคมมลพษ. (2552). สถานการณคณภาพสงแวดลอมหวยคลต . ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

กรมทรพยากรธรณ. (2557). ตะกว. สบคนเมอ 28 มนาคม 2560, จาก http://www.dmr.go.th/ main.php?filename=index.

กรมโรงงานอตสาหกรรม. (2549). อตสาหกรรมฟอกหนง. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

กรมวทยาศาสตรบรการ. (2553). การดดซบโลหะหนกดวยชวภาพ. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

จรญ สารนทร. (2551). โครงการบ าบดน าท งทมโลหะหนกปนเปอนโดยใชระบบบ าบดน าเสยจ าลองแบบ Immobilized cell reactor. วทยานพนธ วท.ม., มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก.

จารรตน เชาวเลศ. (2546). การก าจดตะกว และปรอท ในน าเสยจากสถานก าจดมลฝอยออนนชดวยเกลดไคโตซาน. วทยานพนธ วท.ม., จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

วรานช หลาง. (2554). จลชววทยาสงแวดลอม (พมพคร งท 2). กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

http://www.dmr.go.th/

27

บทท 3

วธด าเนนการวจย

วสด อปกรณ สารเคม และเครองมอทใชในการวจย

1. วสด อปกรณ

1.1 Parafilm (M) ขนาด 4x125 ฟต

1.2 หวงถายเช อ (Loop)

1.3 หลอดทดลอง (Test tube) ยหอ Pyrex ขนาด 16x150 มลลเมตร

1.4 จานเพาะเช อ (Petri dish) ยหอ Petri dish ขนาด 15x100 มลลเมตร

1.5 Micropipette

1.6 ขวดรปชมพ (Erlenmeyer flask) ยหอ Duran ขนาด 250 มลลลตร

1.7 ปเปต (Pipette)

1.8 กระบอกตวง (Graduated cylinder) ยหอ Poly lab ขนาด 1000 มลลลตร

1.9 บกเกอร (Beaker) ยหอ Duran ขนาด 250 มลลลตร

1.10 ฐานต งหลอด (Test tube rack) ขนาด 5x10

1.11 แผนสไลด (Slide)

1.12 ส าล (Swab)

1.13 ไฟแชค (Lighter)

1.14 ตะเกยงแอลกอฮอล (Alcohol burner stainless)

1.15 ชอนตกสาร (Spatula)

1.16 แทงแกวคนสารขนาด 8 น ว (Stirring rod)

1.17 ขวดดแรน ยหอ Duran ขนาด 250 มลลลตร และขนาด 500 มลลลตร

1.18 Centrifuge tube ยหอ PP/PE ขนาด 50 มลลลตร

1.19 Micro Centrifuge tube ยหอ Tlycon ขนาด 1.5 มลลลตร

28

2. อาหารเล ยงเช อ

2.1 Nutrient agar

2.2 Agar

3. สารเคม

3.1 สารละลาย Crystal violet

3.2 สารละลาย Safranin O

3.3 สารละลายไอโอดน

3.4 แอลกอฮอลเขมขนรอยละ 70 และรอยละ 95

3.5 สารละลาย Methylene blue

3.6 น ากลนฆาเช อ

3.7 Lead acetate ยหอ Ajax ขนาด 500 กรม

3.8 Glycerol ยหอ Ajax ขนาด 500 มลลลตร

4. เครองมอ

4.1 กลองจลทรรศน (Light Microscope) ยหอ Olympus รน CX23

4.2 กลองจลทรรศนสเตอรโอ (Stereo Microscope) ยหอ Olympus รน SZ61

4.3 เครองผสมสาร (Vortex Mixture) ยหอ Vortex mixer รน VM300

4.4 เครองชงละเอยดทศนยม 2 ต าแหนง ยหอ Mettler Toledo รน PB3002-S

4.5 ตบมเช อ (Incubator) ยหอ accuplus รน i250

4.6 หมอนงความดน (Autoclave) ยหอ UMac รน UM-SSA 50V

4.7 ตแชเยอกแขงอณหภมต า (Ultra-low Freezer) อณหภม -20 องศาเซลเซยส

ยหอ The frezzer รน TFA-ARC270

4.8 เครองเขยา (Shaking incubator) ยหอ UMac รน UM-IS 70100R

4.9 Atomic Absorption Spectrophotometer ยหอ Perkin Elmer รน AAnalyst 200

4.10 UV-Visible spectrophotometer ยหอ Thermo Fisher Scientific รน Aquamate

8000 UV-Visible spectrophotometer

4.11 ตเยนส าหรบเกบเช อ อณหภม 4 องศาเซลเซยส ยหอ Thermo Scientific รน

PL6500

29

4.12 ตอบลมรอน (Hot air oven) ยหอ Drier Box รน OV-9053A

4. 13 ตปลอดเช อ (Laminar airflow) ยหอ Lab.service รน V3

ขนตอนการด าเนนการวจย

1. การเกบตวอยางส าหรบแยกแบคทเรย

เกบตวอยางน าเสยและน าท งแบบจวง (Grab sampling) บรเวณบอบ าบดน าเสยและ

น าท งของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง โดยเกบปรมาณ 1,000 มลลลตร ในขวดสชาทผาน

การฆาเช อ แลวเกบตวอยางน าเสยไวทอณหภม 4 องศาเซลเซยส แลวน าสงไปหองปฏบตการ

ภายใน 24 ชวโมง เพอน ามาแยกแบคทเรยทสามารถบ าบดตะกวในน าเสย (กรมควบคมมลพษ,

2550)

2. การแยกแบคทเรย

2.1 น าตวอยางน าเสยและน าท งจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง ปรมาตร 150

มลลลตร ใสในขวดรปชมพ

2.2 ท าการเจอจาง (Dilution) แบบ Serial dilution ท 10-1-10-4

2.3 น าการเจอจางท 10-2-10-4 มาท าการ Spread plate ปรมาตร 0.1 มลลลตร

ลงในอาหาร Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate ความเขมขน 0.002 มลลกรมตอลตร

จากน นน าไปบมทอณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 18-24 ชวโมง (Saini, A. et al., 2013) (Saini, A.et al., 2013) 2.4 น าโคโลนทเจรญบนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate ความ

เขมขน 0.002 มลลกรมตอลตร มาท าการ Cross steak ใหเกดเปนโคโลนเดยว เพอใหเช อ

แบคทเรยมความบรสทธ บนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) จากน นน าไปบมทอณหภม 30

องศาเซลเซยส เปนเวลา 18-24 ชวโมง (Saini, A. et al., 2013) (Saini, A.et al., 2013)

2.5 น าโคโลนทเจรญบนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) มาท าการยอมสแกรม

และศกษาลกษณะทางสณฐานวทยาภายใตกลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ (Stereo microscope)

และกลองจลทรรศนแบบใชแสง (Light microscope) ทก าลงขยาย 1000X (Saini, A. et al.,

2013) (Saini, A.et al., 2013)

2.6 น าแบคทเรยจากขอ 2.4 เกบรกษาไวทรอยละ 20 ของกลเซอรอลในอาหาร

30

เหลว (Nutrient broth) ทอณหภม -80 องศาเซลเซยส จนกวาจะมการน าแบคทเรยมาใช

(นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ, 2541)

3. การหาคาการทนตอความเปนพษของตะกว (Minimal Inhibitory Concentration:

MIC )

น าแบคทเรยทคดแยกไวจากขอ 2 มาเล ยงในอาหาร Nutrient Ager (NA) โดยเลอก

1 โคโลน เพอท าการกระตนการเจรญของแบคทเรย จากน นเขยเช อบนจานอาหาร Nutrient

Ager (NA) ลงในอาหาร Nutrient Broth (NB) ทมปรมาตร 150 มลลลตร บมอณหภม 30 องศา

เซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง (Saini, A. et al., 2013) และปรบความเขมขนของแบคทเรยใหม

คาเทากบ 1.5x108 CFU/ml (McFarland NO. 0.5) หลงจากน นถายเช อทไดลงในขวดรปชมพ

(Erlenmeyer flask) ทม Lead acetate ผสมทความเขมขน 500, 1,000, 1,150, 1,200, 1,250,

1,300, 1,350, 1,400, 1,450 และ 1,500 มลลกรมตอลตร ความเขมขนละ 3 ซ า บมเช อไวท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส เขยาทความเรวรอบ 120 รอบตอนาท เปนเวลา 24 ชวโมง จากน น

ตรวจดการเจรญของแบคทเรยเพอหาคาความเขมขนของ Lead acetate ทแบคทเรยจะ

สามารถทนตอความเปนพษของตะกวได โดยใชเทคนคการ Drop plate technique ความเขมขน

ละ 3 ซ า บมทอณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จากน นตรวจดการเจรญของ

แบคท เ รย เพ อหาค า Minimal Inhibitory Concentration (MIC) และ Minimum Bactericidal

Concentration (MBC) ส าหรบตะกว (Saini, A. et al., 2013) (Saini, A.et al., 2013)

4. การศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหดวยแบคทเรย

น าแบคทเรยจากขอ 3 มาเพมปรมาณในอาหาร Nutrient Broth (NB) บม และเขยา

ดวยเครอง Shaking incubator ทความเรว 120 รอบตอนาท อณหภม 30 องศาเซลเซยส แลว

ถายเช อแบคทเรยใสลงในขวดรปชมพสายพนธละ 10 มลลลตร ทมน าเสยสงเคราะห ปรมาตร

90 มลลลตร ทมการปรบความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 และน าไปนงฆาเช อดวยความดน

ไอ 15 ปอนดตอตารางน ว อณหภม 121 องศาเซลเซยส เปนเวลา 15 นาท โดยแบงชดการ

ทดลองออกเปน 5 ชด ไดแก ชดควบคม น าเสยสงเคราะหทมแบคทเรย 4 สายพนธ และท าการ

ทดลองชดละ 3 ซ า

4.1 การศกษาผลความเขมขนเรมตนของแบคทเรยในน าเสยสงเคราะห

31

การศกษาผลความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

ในน าเสยสงเคราะห โดยท าการเปลยนแปลงคาความเขมขนเรมตนของแบคทเรยในน าเสย

สงเคราะห ดงน คอ 1.5x105, 1.5x106, 1.5x107, 1.5x108 และ 1.5x109 CFU/ml โดยเตรยมความ

เขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead acetate ทไดจากการทดลอง Minimal Inhibitory

Concentration (MIC) จากขอ 3. และน าความเขมขนเรมตนของแบคทเรยมาสายพนธละ 10

มลลลตร ใสลงในขวดรปชมพทมน าเสยสงเคราะห ปรมาตร 90 มลลลตร แลวน าไปบม และ

เขยาดวยเครอง Shaking incubator ทความเรว 180 รอบตอนาท ทอณหภม 30 องศาเซลเซยส

เปนเวลา 48 ชวโมง และมคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 ซงความเขมขนเรมตนของน า

เสยสงเคราะห ทม Lead acetate อณหภม ระยะเวลาทใชในการทดลอง และคาความเปน

กรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะหก าหนดใหคงทเหมอนกนทก ๆ ความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยในน าเสยสงเคราะห หลงจากเสรจการทดลองแตละสภาวะแลวน าน าเสยสงเคราะหท

ผ านการบ าบดแล ว ไปวดค าปรมาณตะก วท เ หลออย ด วย เคร อ ง Atomic Absorption

Spectrophotometer (AAS) โดยใชแกสอะเซทลน (Acetylene) และท าการวดปรมาณตะกวท

เหลออยดวยแหลงก าเนดแสงทมความยาวคลนเทากบ 217 นาโนเมตร (Saini, A. et al., 2013)

ดงภาคผนวก ช

4.2 การศกษาผลของอณหภมของน าเสยสงเคราะห

การศกษาผลของอณหภมทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

โดยท าการเปลยนแปลงอณหภมของน าเสยสงเคราะห ดงน คอ 25, 30, 35, 40 และ 45 องศา

เซลเซยส โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead acetate ทไดจากการ

ทดลอง Minimal Inhibitory Concentration (MIC) จากขอ 3. และเตรยมความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยทใหผลการทดลองทดทสดจากขอ 4.1 น ามาสายพนธละ 10 มลลลตร ใสลงในขวด

รปชมพทมน าเสยสงเคราะห ปรมาตร 90 มลลลตร แลวน าไปบม และเขยาดวยเครอง Shaking

incubator ทความเรว 180 รอบตอนาท เปนเวลา 48 ชวโมง และมคาความเปนกรด-ดาง (pH)

เทากบ 5 ซงความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead acetate ความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรย ระยะเวลาทใชในการทดลอง และคาความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะห

ก าหนดใหคงทเหมอนกนทก ๆ อณหภม หลงจากเสรจการทดลองแตละสภาวะแลวน าน าเสย

สงเคราะหทผานการบ าบดแลวไปวดคาปรมาณตะกวทเหลออยดวยเครอง Atomic Absorption


เหลออยดวยแหลงก าเนดแสงทมความยาวคลนเทากบ 217 นาโนเมตร (Singh, U., Singh, B.

P., and Singh, K. K., 2012) ดงภาคผนวก ช

32

4.3 การศกษาผลของระยะเวลาทใชในการทดลอง

การศกษาผลของระยะเวลาทใชในการทดลองทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

ในน าเสยสงเคราะห โดยท าการเปลยนแปลงระยะเวลาทใชในการทดลอง ดงน คอ 12, 24, 48,

72 และ 96 ชวโมง โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead acetate ทได

จากการทดลอง Minimal Inhibitory Concentration (MIC) จากขอ 3. และเตรยมความเขมขน

เรมตนของแบคทเรยทใหผลการทดลองทดทสดจากขอ 4.1 น ามาสายพนธละ 10 มลลลตร ใส

ลงในขวดรปชมพทมน าเสยสงเคราะห ปรมาตร 90 มลลลตร แลวน าไปบม และเขยาดวย

เครอง Shaking incubator ทความเรว 180 รอบตอนาท อณหภมไดจากคาทใหผลการทดลองท

ดทสดจากขอ 4.2 และมคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 ซงความเขมขนเรมตนของน า

เสยสงเคราะหทม Lead acetate ความเขมขนเรมตนของแบคทเรย อณหภม และคาความเปน

กรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะหทใชในการทดลองก าหนดใหคงทเหมอนกนทก ๆ

ระยะเวลาทใชในการทดลอง หลงจากเสรจการทดลองแตละสภาวะแลวน าน าเสยสงเคราะหท

ผ านการบ าบดแล ว ไปวดค าปรมาณตะก วท เ หลออย ด วย เคร อ ง Atomic Absorption


เหลออยดวยแหลงก าเนดแสงทมความยาวคลนเทากบ 217 นาโนเมตร (Haroun, M., Azni, I.

O., and Syed, S. R., 2007) ดงภาคผนวก ช

4.4 การศกษาผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ของน า เสยสง เคราะห

การศกษาผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกวใน

น าเสยสงเคราะห โดยท าการเปลยนแปลงคาความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะห

ดงน คอ 2, 3, 4, 5 และ 6 โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead

acetate ทไดจากการทดลอง Minimal Inhibitory Concentration (MIC) จากขอ 3. และเตรยม

ความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทใหผลการทดลองทดทสดจากขอ 4.1 น ามาสายพนธละ 10

มลลลตร ใสลงในขวดรปชมพทมน าเสยสงเคราะห ปรมาตร 90 มลลลตร แลวน าไปบม และ

เขยาดวยเครอง Shaking incubator ทความเรว 180 รอบตอนาท อณหภมไดจากคาทใหผลการ

ทดลองทดทสดจากขอ 4.2 และระยะเวลาทใชในการทดลองไดจากคาทใหผลการทดลองทด

ทสดจากขอ 4.3 ซงความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหทม Lead acetate ความเขมขน

เรมตนของแบคทเรย อณหภม และระยะเวลาทใชในการทดลองก าหนดใหคงทเหมอนกนทก ๆ

ความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะห หลงจากเสรจการทดลองแตละสภาวะแลว น า

น าเสยสงเคราะหทผานการบ าบดแลวไปวดคาปรมาณตะกวทเหลออยดวยเครอง Atomic

Absorption Spectrophotometer (AAS) โดยใชแกสอะเซทลน (Acetylene) และท าการวดปรมาณ

33

ตะกวทเหลออยดวยแหลงก าเนดแสงทมความยาวคลนเทากบ 217 นาโนเมตร (Saini, A. et al.,

2013) ดงภาคผนวก ช

5. การระบสายพนธของแบคทเรยทมประสทธภาพในการบ าบดตะกวในน าเสย

สงเคราะห

5.1 การระบสายพนธของแบคทเรยจ านวน 4 สายพนธ ไดแก แบคทเรย WW1,

WW3, EF1 และ EF4 ทไดจากการศกษาประสทธภาพในการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

จากการทดลองท 4 โดยใชเทคนค Single 16s ribosomal DNA ซงมรายละเอยดของข นตอนการ

วเคราะหและระบสายพนธของแบคทเรยดงน

5.1.1 การเพมจ านวนช นสวนด เอนเอบร เวณ 16s rDNA ท าการสกด

Genomic DNA โดยใช Genomic DNA mini kit ของบรษท Grneaid biotech Ltd., Taiwan หลงจาก

น นท าการเพมปรมาณ DNA ทไดดวยเทคนค Polymerase Chain Reaction (PCR) โดยใชเครอง

DNA Engine Dyad® Thermal cycler (Bio-rad Laboratories) ซงปรมาตรทใชในปฏกรยาคอ 100

ไมโครลตร ประกอบดวยสวนผสมดงน DNA Template 15-20 นาโนกรม, ไพรเมอร 2 ไมโคร

โมล, Taq polymerase 2.5 หนวย, แมกนเซยมคลอไรด 2 มลลโมลาร, dNTP 0.2 มลลโมลาร

และ 10xTaq ทม (NH4)2SO4 10 ไมโครลตร ซงประกอบดวย Tris-HCl 750 มลลโมลาร ,

(NH4)2SO4 200 มลลโมลาร และ 0.1% Tween 20, pH 8.8 ส าหรบไพรเมอรทใช คอ 20F (5’-

GAG TTT GAT CCT GGC TCA G-3’,ต าแหนง 9-27) และ 1500R (5’-GTT ACC TTG TTA CGA

CTT-3’, ต าแหนง 1509-1492) จากน นด าเนนปฏกรยาลกโซพอลเมอเรส โดยต งโปรแกรมดงน

Initial denaturation stepอณหภม 94 องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 นาท Denaturation step

อณหภม 94 องศาเซลเซยส เปนเวลา 1 นาท, Annealing step อณหภม 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา

1 นาท, Elongation stepอณหภม 72 องศาเซลเซยส เปนเวลา 2 นาท และ Final amplification

step อณหภม 72 องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 นาท โดย Denaturation step, Annealing step

และ Elongation step ท าการวเคราะหท งหมด 25 รอบ

5.1.2 การวเคราะห PCR Product โดยใชวนทความเขมขน 0.8% (w/v)

agarose gel โดยใชเครอง GeneHlow™Gel/PCR (Genaid biotech Ltd., Taiwan) และเกบรกษาท

-20 องศาเซลเซยส ซงจะน า PCR product ทไดวเคราะหล าดบนวคลโอไทดโดยใช ABI Prism®

3730XL DNA Sequence (Applied Biosystens, Foster city, California,USA) โดยใชไพรเมอรดงน

800R (5 ’-TAC CAG GGT ATC TAA TCC-3 ’) และ 518F (5 ’-CCA GCA GCC GCG GTA ATA

34

CG-3’) เมอไดล าดบนวคลโอไทดดเอนเอของจลนทรย จากน นน าล าดบนวคลโอไทดทไดไป

เปรยบเทยบกบฐานขอมล GenBank โดยใชโปรแกรม BLASTn

5.1.3 การวเคราะห Phylogenetic tree น าล าดบนวคลโอไทดมาจดท า

Phylogenetic tree โดยใชโปแกรม MEGA version 7.0

5.2 การระบสายพนธของแบคทเรยทมประสทธภาพในการบ าบดตะกวในน าเสย

สงเคราะหดวยวธการทางชวเคม (Biochemical Test) ของแบคทเรย WW1 และ WW3 เนองจาก

แบคทเรยท ง 2 สายพนธ ไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรยโดยใชเทคนค Single 16s

ribosomal DNA ได จงไดน าแบคทเรยท ง 2 สายพนธ มาท าการระบสายพนธของแบคทเรยโดย

วธการทางชวเคม (Biochemical Test) โดยใชเครองมอ VITEX 2 Compact ในการระบสายพนธ

ของแบคทเรยท ง 2 สายพนธ จะใชการด Gram negative (GN) ในการทดสอบแบคทเรยแกรม

ลบ โดยมข นตอนในการท าดงน เตรยมแบคทเรยทตองการระบสายพนธลงใน Apendrop ทม

Sterile saline (ประกอบดวยน ากลน 0.45%, 0.5% Nacl, pH 4.5-7.0) ปรมาตร 2.5 มลลลตร

และปรบความเขมขนของแบคทเรย โดยเปรยบเทยบกบ Mc Farland Standard ใหมคาเทากบ

1.8-2.2 จากน นใสแบคทเรยเขาไปในแตละหลมทดสอบบนการด Gram negative (GN)

เนองจากม Biochemical test ซงเปนลกษณะแหงบรรจอยในแตละหลมทดสอบ จากน นน า

การดทดสอบใสเขาไปในเครอง VITEX 2 compact และเครองจะท าการวเคราะหผลการทดสอบ

ออกมาโดยอตโนมต

6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห โดยทดสอบท

ระดบนยส าคญเทากบ 0.05 สถตทใชคอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน รอยละ และ F-test

(one-way ANOVA) โดยท าการวเคราะหขอมลจากการศกษาสภาวะทเหมาะสมส าหรบการ

บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห 5 ชดการทดลอง และท าการทดลองชดละ 3 ซ า

Haroun, M., Azni, I. O. and Syed, S. R. (2007). A study of heavy metals and their fate in the composting of tannery sludge. Waste management. 27. 1541-1550.

Saini, A., Kumar, M. R., Karthik, S., Shakti, S., Vivekanandan, K. E. and Obborne, W. J. (2013). Remediation of lead (Pb) by a novel klebsiella sp. Isolated from tannery effluent of Ranipet, Vellore district. African Journal of Biotechnology. Vol.12 (32). 5069-5074. .

Singh, U., Singh, B. P. and Singh, K. K. (2012). Lead removal from aqueous solution by Bacillus subtilis. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 4 (4). 2242-2249.

กรมควบคมมลพษ. (2550). คมอการด าเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพน าแหลงน าผวดน. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

นงลกษณ สวรรณพนจ. และปรชา สวรรณพนจ. (2541). จลชววทยาทวไป (พมพคร งท 2). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. .

บทท 4

ผลการวจย

การคดแยกแบคทเรย

จากการเกบตวอยางน าเสย และน าท งของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง และท าการ

เจอจาง (Dilution) แบบ Serial dilution โดยน าการเจอจางท 10-2-10-4 มาท าการ Spread plate

ปรมาตร 0.1 มลลลตร ลงในอาหาร Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate จากน นน าไปบมท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 18-24 ชวโมง และน าโคโลนมาท าใหบรสทธ (Pure

culture) โดยการ Cross steak จากน นน ามายอมสแกรม และศกษาภายใตกลองจลทรรศนจาก

การเกบตวอยางน าเสย และน าท งของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง สามารถคดแยกแบคทเรย

ไดท งหมด 7 สายพนธ โดยต งรหสแบคทเรยดงน คอ แบคทเรยทคดแยกจากน าเสย ไดแก

แบคทเรย WW1 และ WW3 และแบคทเรยทคดแยกจากน าท ง ไดแก แบคทเรย EF1, EF2, EF3,

EF4 และ EF5 ซงแบคทเรยท ง 7 สายพนธ มลกษณะทางสณฐานวทยา แสดงดงตาราง 4

ตาราง 4 การตดสแกรม และลกษณะทางสณฐานวทยาของแบคทเรย

รหสแบคทเรย ลกษณะโคโลน การตดสแกรม

WW1 ขนาดโคโลน 2.8 มลลเมตร

โคโลนมสขาวขน (Opaque)

มรปรางไมแนนอน (Irregular)

ขอบไมเรยบ (Undulate to Curled)

โคโลนนนออกมาจากผวหนาอาหาร

(Flat to raised) ลกษณะของโคโลน

มผวเรยบ (Smooth) และเย ม

(Filmy)

ขนาดเซลล 0.3 นาโนเมตร

ตดสแกรมลบ (Gram negative)

รปรางทอนส น (Rod)

มการจดเรยงตวแบบกระจด

กระจาย (Scatter)

36

ตาราง 4 (ตอ)


WW3 ขนาดโคโลน 3.5 มลลเมตร


มรปรางไมแนนอน (Irregular)



(Flat to raised) ลกษณะของโคโลนม

ผวเรยบ (Smooth) และเย ม (Filmy)






EF1 ขนาดโคโลน 2.8 มลลเมตร


รปรางกลม (Circular) โคโลนนนโคง

ออกมาจากผวหนาอาหาร (Convex)

ขอบโคโลนโคงทกสวน (Entire)

ลกษณะของโคโลนมผวเรยบ

(Smooth) และมนวาว (Shiny)


ตดสแกรมบวก (Gram positive)

รปรางกลม (Cocci)

มการจดเรยงตวเปนรปรางกลม

เรยงตอกนเปนสาย (Chain)



รปรางกลม (Circular) โคโลนนนโคง

ออกมาจากผวหนาอาหาร (Convex)

และลกษณะของโคโลนมผวเรยบ

(Smooth)








รปรางไมแนนอน (Irregular)



(Flat to raised) ลกษณะของโคโลนม

ผวเรยบ (Smooth) และเย ม (Filmy)






37






มขนาดใหญ (Large) ขอบไมเรยบ

(Undulate to Curled) โคโลนนน

ออกมาจากผวหนาอาหาร (Flat to

raised) และลกษณะของโคโลนมผว

เรยบ (Smooth)


ตดสแกรมบวก (Gram positive)

รปรางทอนยาว (Rod)

มการจดเรยงตวแบบทอนยาว

เรยงตอกนเปนสาย (Chain)






(Flat to raised) ลกษณะของโคโลน

มผวเรยบ (Smooth) และมนวาว

(Shiny)



รปรางทอน (Rod)



จากผลการทดลองขางตน พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสย และน าท งของ

โรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงแบคทเรยยอมตดสแกรมลบ ไดแก แบคทเรยรหส WW1, WW3,

EF2, EF3 และ EF5 มผลการวจยสอดคลองกบการคดแยกแบคทเรยในงานวจยของ Abd, E.

R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A. (2013) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมมลกษณะสขาวขน โคโลนนนออกจากผวหนาอาหาร ยอมตดสแกรมลบ

รปรางทอน Merina, P. D. and Neha, K. (2016) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมเปนแบคท เรยแกรมลบ รปร างทอน Sivashanmugam, K. and

Gurunathan, J. (2011) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมเปน

แบคทเรยแกรมลบ รปรางทอน ไมเคลอนท และเนองจากเปนแบคทเรยแกรมลบจงมแคปซล

38

หอหมตวเซลล Gunaseelan, C. and Ruban, P. (2011) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสย

ของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรมลบ รปรางทอน และแบคทเรยยอมตดสแกรมบวก

ไดแก แบคทเรยรหส EF1 และ EF4 มผลการวจยสอดคลองกบการคดแยกแบคทเรยในงานวจย

ของ Teemu, H. (2007) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมเปน

แบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน หรอกลมไมมสปอร Said, M. D. (2014) พบวา แบคทเรยทคด

แยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมเปนแบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน Seema, S.

and Alok, A. (2012) พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

เปนแบคทเรยแกรมบวก รปรางทอน และ Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012)

พบวา แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนงแบคทเรยแกรมบวก

รปรางทอน

(Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 2013)

(Merina, P. D. and Neha, K., 2016)

(Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J., 2011)

(Gunaseelan, C. and Ruban, P., 2011)

(Teemu, H., 2007)

(Said, M. D., 2014)

(Seema, S. and Alok, A., 2012)

(Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012)

39

การหาคาการทนตอความเปนพษของตะกว (Minimal Inhibitory Concentration: MIC)

การศกษาการทนตอความเปนพษของตะกวทความเขมขนของ Lead acetate เทากบ

500, 1,000, 1,150, 1,200, 1,250, 1,300, 1,350, 1,400, 1,450 และ 1,500 มลลกรมตอลตร

โดยสงเกตจากการเจรญของแบคทเรยทเจรญบนจานอาหารเมอไดท าการ Drop plate

technique ท งหมด 5 จดในแตละความเขมขนของ Lead acetate ลงบนจานอาหาร Nutrient

Agar (NA) ผลการทดลองพบวา แบคทเรยสามารถทนตอความเปนพษของตะกวทมความ

เขมขนสงสดของ Lead acetate เทากบ 1,500 มลลกรมตอลตร ไดแก แบคทเรย WW1, WW3,

EF1, EF3 และ EF4 รายละเอยดแสดงดงตาราง 5

ตาราง 5 การหาคาการทนตอความเปนพษของตะกว

รหสแบคทเรย MIC (Minimum Inhibitory

Concentration)

MBC (Minimum Bactericidal

Concentration)

WW1 1,500 มลลกรมตอลตร 1,500 มลลกรมตอลตร

WW3 1,500 มลลกรมตอลตร 1,500 มลลกรมตอลตร

EF1 1,500 มลลกรมตอลตร 1,500 มลลกรมตอลตร





จากผลการทดลองขางตน พบวา แบคทเรยททนตอความเปนพษของตะกวไดสงสดม

ความเขมขนเทากบ 1,500 มลลกรมตอลตร มท งหมด 5 สายพนธ และไดท าการคดเลอก

แบคทเรย 4 สายพนธ ไดแก แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 เพอใชในการทดลองข น

ตอไป เนองจากแบคทเรยท ง 4 สายพนธ สามารถเจรญบนจานอาหารจากการ Drop plate

technique ไดดมจ านวน 3-5 จด ในขณะทแบคทเรย EF3 เจรญบนจานอาหารจากการ Drop

plate technique ไดเพยง 2 จดเลก ๆ เมอเทยบกบความเขมขนของ Lead acetate ทเหลอ

ท งหมดทความเขมขน 500-1,450 มลลกรมตอลตร จากงานวจยทผานมา Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) พบวา Baciilus cereus ทคดแยกไดจากน าเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมสามารถทนความเขมขนของตะกวไดสงสดเทากบ 500 มลลกรมตอลตร

40

Saini, A. et al. (2013) พบวา Klebsiella sp. ทคดแยกไดจากน าเสยของโรงงานฟอกหนง

สามารถทนความเขมขนของตะกวไดสงสดเทากบ 1,250 มลลกรมตอลตร และ Singh, U.,

Singh, B. P., and Singh, K. K. (2012) พบวา Bacillus subtilis สามารถทนความเขมขนของ

ตะกวไดสงสดเทากบ 150 มลลกรมตอลตร จากขอมลขางตนเมอน ามาเปรยบเทยบกบผลการ

ทดลองการทนตอความเปนพษของตะก ว (Minimal Inhibitory Concentration: MIC) ของ

แบคทเรยทคดแยกไดในการวจยน ทมคาเทากบ 1,500 มลลกรมตอลตร ซงมากกวาผลการวจย

ของ Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) , Saini, A. et al. (2013) และ Singh,

U., Singh, B. P., and Singh, K. K. (2012) เนองจากแบคทเรยททดสอบท งหมด 5 สายพนธ ได

ถกคดแยกจากน าเสยของโรงงานฟอกหนงซงมตะกวปนเปอนอยจงมการปรบตวใหเขากบ

สงแวดลอมทอาศยอย เนองจากแบคทเรยททดสอบท งหมด 7 สายพนธ ไดถกคดแยกจากน า

เสย และน าท งของโรงงานฟอกหนงซงมตะกวปนเปอนอยจงมการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม

ทอาศยอย และความสามารถในการทนตอความเปนพษของตะกวในแบคทเรยแตละชนด

แตกตางกน ข นอยกบสภาวะตาง ๆ เ ชน อณหภม , ความเปนกรด-ดาง (pH) , กาซ ,

สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการเจรญของแบคทเรย และการปรบตวของแบคทเรยแตละชนด

ทมความแตกตางกนออกไป โดยอณหภมเปนปจจยหนงทมผลตอการปรบตว และการเจรญ

ของแบคทเรย ซงแบคทเรยมความตองการอณหภมเพอใชในการเจรญเตบโตทแตกตางกน

อณหภมทแบคทเรยเจรญไดจะอยระหวางอณหภมสงสด และอณหภมต าสด โดยอณหภม

เฉลยประมาณ 25-40 องศาเซลเซยส ถาอณหภมสง หรอต ากวาน แบคทเรยจะไมสามารถ

เจรญได เนองจากอณหภมจะสงผลตอการท างานของเอนไซม ซงมอทธพลตอปฏกรยาทาง

เคมของแบคทเรย ท าใหแบคทเรยอาจถกท าลาย หรอถกยบย งการเจรญไดหากมอณหภมทไม

เหมาะสมตอการเจรญ (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ, 2554) ในการปรบตว

ของแบคทเรยยงตองอาศยความเปนกรด-ดาง (pH) ทเหมาะสม และกาซทจ าเปนตอการเจรญ

ของแบคทเรย ซงความเปนกรด-ดาง (pH) แบคทเรยสวนใหญจะมคาความเปนกรด-ดาง (pH)

ทเหมาะสมในการเจรญเตบโตอยในชวงระหวาง 6.5-7.5 ถงแมจะมแบคทเรยบางสวนท

สามารถเจรญไดในชวงความเปนกรด-ดาง (pH) ชวงอน ซงเมอท าการเล ยงแบคทเรยในอาหาร

ไปนาน ๆ จะท าใหคาความเปนกรด-ดาง (pH) ของอาหารเปลยนไป เนองมาจากแบคทเรยอาจ

มการปลอยเอนไซมบางชนดออกมาซงอาจเปนกรด หรอเปนดาง จงท าใหคาความเปนกรด-

ดาง (pH) เปลยนไป และไปขดขวางการเจรญเตบโตของแบคทเรย (นงลกษณ สวรรณพนจ

และปรชา สวรรณพนจ, 2554) และกาซมความจ าเปนตอการเจรญของแบคทเรย คอกาซ

ออกซเจน และกาซคารบอนไดออกไซด เนองจากแบคทเรยแตละชนดมความตองการในการใช

41

กาซทแตกตางกนออกไป กาซจงมผลตอการเจรญของแบคทเรย หากแบคทเรยเจรญในสภาวะ

ทมกาซออกซเจน หรอกาซคารบอนไดออกไซดสง หรอต าจนเกนไป จะสงผลท าใหแบคทเรยไม

สามารถด ารงชวตอยในสภาวะน น ๆ ได (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ,

2554) ดงน นการปรบตวของแบคทเรยในสงแวดลอมแตละชนด ตองอาศยปจจยหลาย ๆ อยาง

จงสงผลตอการเจรญ และการด ารงชวตของแบคทเรยในการทนตอน าเสยสงเคราะหทมตะกว

ปนเปอนอยไดแตกตางกนออกไป แตอยางไรกตามท งน อาจข นอยกบสายพนธของแบคทเรยแต

ละชนดทมความสามารถในการทนตอความเปนพษของตะกวทแตกตางกนออกไป

ดงน นจงไดน าแบคทเรยท ง 4 สายพนธทแยกได ไดแก WW1, WW3, EF1 และ EF4 ไปใช

ในการศกษาประสทธภาพการก าจดตะกวในน าเสยสงเคราะหตอไปโดยใชความเขมขนเรมตน

ของ Lead acetate เทากบ 1,300 มลลกรมตอลตร เนองจากเปนความเขมขนของตะกวท

ครอบคลมปรมาณตะกวทปนเปอนในน าเสยและสงแวดลอมในสถานการณจรง ซงตรวจพบ

ตะกวปนเปอนอยในน าเสยอตสาหกรรมฟอกหนงเทากบ 558 มลลกรมตอลตร (Saini, A. et

al., 2013) และในกรณทตะกวปนเปอนสสงแวดลอมท งดนและน าในหวยคลต จากการรายงาน

พบวามตะกวปนเปอนอยในน าเทากบ 0.896 มลลกรมตอลตร (กรมควบคมมลพษ, 2552) อก

ท งทความเขมขนเรมตนของ Lead acetate ท 1,300 มลลกรมตอลตรยงใหผลการทดลอง

เบ องตนในการก าจดตะกวทมประสทธภาพสงกวาการใชความเขมขนเรมตนท 1,500 มลลกรม

ตอลตร (Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012)

(Saini, A.et al., 2013)

(Singh, U., Singh, B. P., and Singh, K. K., 2012)

Murthy, S., Geetha, B. and Sarang, S. K. (2012). Biosorption of Lead by Bacillus cereus Isolated from Industrial Effluents.

British Biotechnology Journal. 2 (2). 75-82.

Saini, A., Kumar, M. R., Karthik, S., Shakti, S., Vivekanandan, K. E. and Obborne, W. J. (2013). Remediation of lead (Pb)

by a novel klebsiella sp. Isolated from tannery effluent of Ranipet, Vellore district. African Journal of

Biotechnology. Vol.12 (32). 5069-5074. .

Singh, U., Singh, B. P. and Singh, K. K. (2012). Lead removal from aqueous solution by Bacillus subtilis. Journal of Chemical

and Pharmaceutical Research, 4 (4). 2242-2249.

กรมควบคมมลพษ. (2552). สถานการณคณภาพสงแวดลอมหวยคลต . ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

นงลกษณ สวรรณพนจ. และปรชา สวรรณพนจ. (2554). จลชววทยาทวไป (พมพคร งท 9). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

42

การศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหดวยแบคทเรย

1. การศกษาผลของความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทมตอประสทธภาพการบ าบด

ตะกวในน าเสยสงเคราะห

จากการทดลองการศกษาผลของความเขมขนเรมตนของแบคทเรยท งหมด 4 สายพนธ

ไดแก แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของตะกวในน าเสย

สงเคราะหท 1,300 มลลกรมตอลตร ทคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 และความเขมขน

เรมตนของแบคทเรยทความเขมขน 1.5x105-1.5x109 CFU/ml ปรมาตร 10 มลลลตร บมท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 48 ชวโมง ผลการทดลองพบวา แบคทเรย WW1 ม

ประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเขมขนเรมตนของแบคทเรย 1.5x105, 1.5x106, 1.5x107,

1.5x108 และ 1.5x109 CFU/ml เฉลยเทากบรอยละ 60.58±0.46, 61.32±0.46, 64.05±0.32,

68.89±0.39 และ 66.84±0.38 ตามล าดบ และความเขมขนเรมตนของแบคทเรย WW1 มผล

ตอประสทธภาพการบ าบดตะกวอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย WW3

มประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเขมขนเรมตนของแบคทเรย 1.5x105, 1.5x106, 1.5x107,


69.10±0.05 และ 62.01±0.59 ตามล าดบ และความเขมขนเรมตนของแบคทเรยระหวาง

1.5x106 และ 1.5x107, 1.5x106 และ 1.5x109, 1.5x107 และ 1.5x109 CFU/ml ไดประสทธภาพ

การบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย EF1 ม



60.98±0.17 และ 65.27±0.14 ตามล าดบ และความเขมขนเรมตนของแบคทเรย EF1 มผลตอ

ประสทธภาพการบ าบดตะกวอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย EF4 ม



70.71±0.38 และ 74.85±0.39 ตามล าดบ และความเขมขนเรมตนของแบคทเรยระหวาง

1.5x105 และ 1.5x106 CFU/ml ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ทางสถต (p value ≤ 0.05) รายละเอยดแสดงภาพ 6 และ 7

จากการทดลองของแบคทเรย WW1 และ WW3 พบวา ทความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยเทากบ 1.5x108 CFU/ml มประสทธภาพในการบ าบดตะกวเฉลยสงสดเทากบรอยละ

68.89±0.39 และ 69.10±0.05 ตามล าดบ แบคทเรย EF1 และ EF4 ทความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยเทากบ 1.5x109 CFU/ml มประสทธภาพในการบ าบดตะกวเฉลยไดสงสดเทากบ

43

รอยละ 65.27±0.14 และ 74.85±0.39 ตามล าดบ จากการทดลองจะเหนไดวาแบคทเรยท

ความเขมขนเรมตนเทากบ 1.5x109 CFU/ml มประสทธภาพการบ าบดตะกวเฉลยสงสดเทากบ

รอยละ 74.85±0.39 เนองจากแบคทเรยมการเจรญ และมการเพมจ านวนไดมากทสด เพราะ

สามารถน าแหลงอาหารไปใชในการเจรญเตบโตไดอยางเหมาะสม จงท าใหแบคทเรยสามารถ

เพมจ านวนไดปรมาณมาก โดยแบคทเรยจะสงเคราะหโครงสรางตาง ๆ ทเปนองคประกอบท

จ าเปนตอการมชวต เชน ผนงเซลล ไรโบโซม เมมเบรน และสารพนธกรรม จงมผลท าใหมวล

และขนาดของเซลลเพมข น และแหลงอาหารทแบคทเรยน าไปใชมปรมาณมากพอโดยไมตอง

แกงแยงอาหารกน (ดอล ดาเลาะ, 2559) ดงน นเมอความเขมขนของเซลลเพมมากข น จงสงผล

ท าใหแบคทเรยมปรมาณมากข นตามไปดวย แบคทเรยจงสามารถใชผนงเซลลซงเปนโครงสราง

องคประกอบหนงของแบคทเรยทใชในการบ าบดตะกวไดมากข นเชนเดยวกน โดยผนงเซลลของ

แบคทเรยแกรมบวกประกอบไปดวยเปปตโดไกลแคน และผนงเซลลของแบคทเรยแกรมลบ

ประกอบไปดวยเปปตโดไกลแคน และไลโปโพลแซกคาไรด ซงเปนสวนประกอบหลกทเปน

ประจลบ จงท าใหแบคทเรยสามารถดดซบตะกวทมประจบวกไดดวยกระบวนการดดซบทาง

ชวภาพ (Biosorption) ในการบ าบดตะกวในน า แบคทเรยจะใชผนงเซลลทเปนประจลบดดซบกบ

ตะกวทเปนประจบวกไวบรเวณผนงเซลล จากน นแบคทเรยจะดดซมตะกวบรเวณผนงเซลล

ผานเขาไปภายในเซลลของแบคทเรย โดยผานเยอหมเซลล ซงแบคทเรยจะสามารถสงเคราะห

โครงสราง Nanoparticles จากตะกวไดภายในเซลลของแบคทเรยบรเวณ Periplasmic ทอย

ระหวาง Outer membrane และเยอหมเซลล โดยบรเวณน นเปนบรเวณทมเอนไซมหลายชนดท

แบคทเรยผลตข นมาเพอยอยตะกวกอนทจะน าเขาสภายในเซลล เมอแบคทเรยสะสมตะกวไว

ภายในเซลลระยะหนง แบคทเรยจะมการขบตะกว และสารทไดสงเคราะห (Nanoparticles) จาก

ตะกวออกมาภายนอกเซลล และดดซบประจบวกของตะกวไวบรเวณผนงเซลลทเปนประจลบ

เชนเดม จงสามารถท าใหปรมาณตะกวในน าลดลงได (Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan,

S. A., 2013; Merina, P. D. and Neha, K., 2016; Saini, A.et al., 2013) ซงจากการรายงาน

ของนกวจยโดยทวไปทไมไดทดสอบความเขมขนเรมตนของแบคทเรยโดยสวนใหญแบคทเรยท

ใชระยะเวลาในการบม 18-24 ชวโมง แบคทเรยจะมความเขมขนเรมตนท 0.5 McFarland หรอ

เทากบ 1.5X108 CFU/ml (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ, 2554) Saini, A. et

al. (2013) ทดลองใช Klebsiella sp. ทความเขมขนเรมตน 1.5x108 CFU/ml พบวา สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 48 Sabyasachi, C. et al. (2012) ทดลองใชแบคทเรยรหส A2 ท

ความเขมขนเรมตน 1.5x108 CFU/ml พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 66.10 และ

Tangahu, B. V. et al. (2014) ทดลองใช Bacillus cereus ทความเขมขนเรมตน 1.5x108 CFU/ml

44

พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 73 ดงน นประสทธภาพการบ าบดตะกวของ

แบคทเรยทคดแยกไดของงานวจยน ทใชความเขมขนเรมตนของแบคทเรยเทากบ 1.5x108

CFU/ml จงมคาสงกวาผลการวจยของ Saini, A. et al. (2013) และ Sabyasachi, C. et al. (2012)

และเมอใชความเขมขนเรมตนของแบคทเรยท 1.5x109 CFU/ml จะใหประสทธภาพการบ าบด

ตะกวสงสดเทากบรอยละ 74.85±0.39 และสงกวางานวจยทผานมาท งหมด ดงน นจงเลอกใช

ความเขมขนเรมตนของแบคทเรยท 1.5x109 CFU/ml มาท าการศกษาประสทธภาพการบ าบด

ตะกวในน าเสยสงเคราะหในการทดลองข นตอไป

45

A

020406080

100

105 106 107 108 109ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)

ความเขมขนเรมตนของแบคทเรย (CFU/ml)

WW1

B

020406080

100

105 106 107 108 109ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW3

C

020406080

100

105 106 107 108 109ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF1

D

020406080

100

105 106 107 108 109

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF4

1.5x105 1.5x106 1.5x107 1,5x108 1.5x109 1.5x105 1.5x106 1.5x107 1,5x108 1.5x109

1.5x105 1.5x106 1.5x107 1,5x108 1.5x109 1.5x105 1.5x106 1.5x107 1,5x108 1.5x109

ภาพ 6 ผลของความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

รปภาพ(A: แบคทเรย WW1, B: แบคทเรย WW3, C: แบคทเรย EF1 และ D: แบคทเรย

EF4)

a b

a

c

b

a

b

a

a

d

b

a

b

a

a

e

b

a

b

a

a

a b bc d ce

a b c d e a ab c d e

46

ภาพ 7 ผลของความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

0

20

40

60

80

100

105 106 107 108 109

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)

ความเขมขนเรมตนของแบคทเรย (CFU/ML/)

WW1

WW3

EF1

EF4


1.5x105 1.5x106 1.5x107 1.5x108 1.5x109

47

2. การศกษาผลของอณหภมทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

จาการ จากการทดลองการศกษาผลของอณหภมของแบคทเรยท งหมด 4 สายพนธ ไดแก

แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของตะกวในน าเสย

สงเคราะหท 1,300 มลลกรมตอลตร ทคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 ความเขมขน

เรมตนของแบคทเรยทความเขมขน 1.5x109 CFU/ml ปรมาตร 10 มลลลตร และปรบอณหภมท

ใชในการทดลอง ดงน คอ 25, 30, 35, 40 และ 45 องศาเซลเซยส เปนเวลา 48 ชวโมง ผลการ

ทดลองพบวา แบคทเรย WW1 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทอณหภม 25, 30, 35, 40 และ

45 องศาเซลเซยส เฉลยเทากบรอยละ 76.80±0.04, 74.21±0.06, 69.68±0.68, 65.61±0.11

และ 63.97±0.13 ตามล าดบ และอณหภมของแบคทเรย WW1 มผลตอประสทธภาพการบ าบด

ตะกวอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย WW3 มประสทธภาพการบ าบด

ตะกวทอณหภม 25, 30, 35, 40 และ 45 องศาเซลเซยส เฉลยเทากบรอยละ 78.76±0.04,

79.14±0.04, 67.28±0.09, 66.49±1.22 และ 66.87±0.48 ตามล าดบ และอณหภมของ

แบคทเรย WW3 ทอณหภมระหวาง 25 และ 30 องศาเซลเซยส, 35 และ 40 องศาเซลเซยส,

35 และ 45 องศาเซลเซยส, 40 และ 45 องศาเซลเซยส ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไม

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย EF1 มประสทธภาพการ

บ าบดตะก วทอณหภม 25, 30, 35, 40 และ 45 องศาเซลเซยส เฉลย เทากบ รอยละ

73.30±0.27, 73.46±0.10, 64.83±0.43, 61.88±0.50 และ 62.49±2.28 ตามล าด บ และ

อณหภมของแบคทเรย EF1 ทอณหภมระหวาง 25 และ 30 องศาเซลเซยส, 40 และ 45 องศา

เซลเซยส ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤

0.05) แบคทเรย EF4 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทอณหภม 25, 30, 35, 40 และ 45 องศา

เซลเซยส เฉลยเทากบรอยละ 81.95±0.43, 86.99±0.59, 72.28±0.32, 71.43±0.09 และ

69.05±0.20 ตามล าดบ และอณหภมของแบคทเรย EF4 มผลตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

อยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) รายละเอยดแสดงในภาพ 8 และ 9

จากการทดลองของแบคทเรย WW1 ทอณหภมเทากบ 25 องศาเซลเซยส พบวา ม

ประสทธภาพเฉลยในการบ าบดตะกวไดสงสดเทากบรอยละ 76.80±0.04 แบคทเรย WW3,

EF1 และ EF4 ทอณหภมเทากบ 30 องศาเซลเซยส มประสทธภาพเฉลยในการบ าบดตะกวได

48

สงสดเทากบรอยละ 79.14±0.04, 73.46±0.10 และ 86.99±0.59 ตามล าดบ เนองจากท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนอณหภมทเหมาะสมตอกระบวนการ Metabolism ของ

แบคทเรย โดยกระบวนการ Metabolism ของแบคทเรยเปนปฏกรยาเคมตาง ๆ ทเกดข นภายใน

เซลล โดยมเอนไซมเปนตวเรงปฏกรยา เพอทจะน าเอาพลงงานมาใชในการสงเคราะห

สวนประกอบตาง ๆ ของเซลล เพอกอใหเกดการเตบโต การแบงเซลล และการเคลอนทของ

แบคทเรย ซงอณหภมเปนปจจยหนงทมผลตอการเจรญของแบคทเรย ทจะสงผลท าใหเกดการ

ดดซบกบตะกวทบรเวณผนงเซลล เพอใหแบคทเรยสามารถสะสมตะกวไวภายในเซลลของ

แบคทเรยได และท าใหปรมาณตะกวในน าลดลง โดยอณหภมทเหมาะสมในการบ าบดโลหะ

หนกทดคอทอณหภมทอยในชวง 25-40 องศาเซลเซยส เพราะถาหากอณหภมสงกวา 40

องศาเซลเซยส แบคทเรยจะไมสามารถทน และเจรญเตบโตได เนองจากอณหภมทสงจนเกนไป

จะสงผลท าใหผนงเซลล และตวเซลลของแบคทเรยถกท าลาย จงท าใหแบคทเรยไมสามารถใช

ผนงเซลลในการดดซบโลหะหนกได สงผลท าใหไมสามารถเกดกระบวนการดดซบโลหะหนก

และการสะสมโลหะหนกภายในเซลลของแบคทเรย โดยอาศยกระบวนการ Metabolism ของ

แบคทเรยได เนองจากกระบวนการดดซบโลหะหนกบรเวณผนงเซลลของแบคทเรย เปนกระ

บวนการแรกทแบคทเรยใชในการลดปรมาณตะกวในน าเสย อกท งอณหภมยงเปนอกหนงปจจย

ทท าใหตะกวอยในน าไดอยางคงท เนองจากเปนอณหภมทพอเหมาะตอการละลายของตะกวใน

น า และท าใหแบคทเรยสามารถดดซบกบประจบวกของตะกวในน าไดอยางคงท ท าใหประจ

บวกของตะกวดดซบกบประจลบของแบคทเรยบรเวณผนงเซลลไดเปนอยางด (Abd, E. R.,

Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 20 1 3 ; Merina, P. D. and Neha, K., 20 1 6 ; Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012; Vijayanand, S. and Divyashree, M., 2015) เนองจาก

แบคทเรยท ง 4 สายพนธ ไมสามารถทนตออณหภมทสงจนเกนไป ประสทธภาพในการบ าบด

ตะกวในน าเสยกจะมประสทธภาพทต าลง ซงจากการรายงานผลวจยการศกษาอณหภมของ

Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) แบคทเรยใชอณหภมในการบ าบดตะกวท

40 องศาเซลเซยส แบคทเรยบ าบดตะกวไดรอยละ 62 และทอณหภม 50 องศาเซลเซยส

แบคทเรยบ าบดตะกวไดรอยละ 45 จะเหนไดวาอณหภมมแนวโนมท าใหแบคทเรยบ าบดตะกว

ไดนอยลง แตท งน กข นอยกบการท างานของแบคทเรยในแตละสายพนธ เพราะแบคทเรยแตละ

49

สายพนธอาจสามารถเจรญไดด และสามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดดทอณหภมทแตกตางกน

ออกไป โดย Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) ทดลองใช Bacillus cereus ท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 85.4 และ Said, M.

D. (2014) ทดลองใช Bacillus subtilis ทอณหภม 30 องศาเซลเซยส พบวา สามารถบ าบดตะกว

ในน าเสยไดรอยละ 68.30 ดงน นประสทธภาพการบ าบดตะกวของแบคทเรยทคดแยกไดของ

งานวจยน ทใชอณหภมเทากบ 30 องศาเซลเซยส จะใหประสทธภาพการบ าบดตะกวสงสด

เทากบรอยละ 86.99±0.59 และสงกวาผลการวจยของ Murthy, S., Geetha, B., and Sarang,

S. K. (2012) และ Said, M. D. (2014) ดงน นจงเลอกใชอณหภม 30 องศาเซลเซยส มา

ท าการศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหในการทดลองข นตอไป

50

A

0

20

40

60

80

100

25 30 35 40 45

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)

อณหภม (˚C)

WW1

B

0

20

40

60

80

100

25 30 35 40 45

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW3

C

0

20

40

60

80

100

25 30 35 40 45

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF1

D

0

20

40

60

80

100

25 30 35 40 45

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF4

ภาพ 8 ผลของอณหภมทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว (A: แบคทเรย WW1,

B: แบคทเรย WW3, C: แบคทเรย EF1 และ D: แบคทเรย EF4)

a b c d e a ab c cd ce

a ab c d de a b c d e

51

ภาพ 9 ผลของอณหภมทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

0

20

40

60

80

100

25 30 35 40 45

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW1

WW3

EF1

EF4

52

3. การศกษาผลของระยะเวลาทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

จากการทดลองการศกษาผลของระยะเวลาของแบคทเรยท งหมด 4 สายพนธ ไดแก

WW1, WW3, EF1 และ EF4 โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของตะกวในน าเสยสงเคราะหท

1,300 มลลกรมตอลตร ทคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 ความเขมขนเรมตนของ

แบคทเรยทความเขมขน 1.5x109 CFU/ml ปรมาตร 10 มลลลตร อณหภม 30 องศาเซลเซยส

และปรบระยะเวลาทใชในการทดลอง ดงน คอ 12, 24, 48, 72 และ 96 ชวโมง ผลการทดลอง

พบวา แบคทเรย WW1 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทระยะเวลา 12, 24, 48, 72 และ 96

ช ว โ มง เ ฉล ย เ ท าก บ ร อยละ 71.66±0.36, 67.10±0.09, 66.27±0.19, 65.15±0.10 และ

64.23±1.41 ตามล าดบ และระยะเวลาในการทดลองระหวาง 24 และ 48 ชวโมง, 72 และ 96

ชวโมง ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤

0.05) แบคทเรย WW3 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทระยะเวลา 12, 24, 48, 72 และ 96

ช ว โมง เฉล ย เท ากบรอยละ 67.94±0.27, 66.82±0.39, 66.77±0.04, 65.96±0.24 และ

38.83±0.23 ตามล าดบ และระยะ เวลาในการทดลองระหวาง 24 และ 48 ช ว โมง

ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05)

แบคทเรย EF1 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทระยะเวลา 12, 24, 48, 72 และ 96 ชวโมง

เฉลยเทากบรอยละ 65.83±0.49, 65.22±0.14, 65.01±0.22, 64.53±0.14 และ 63.81±0.16

ตามล าดบ และระยะเวลาในการทดลองระหวาง 24 และ 48 ชวโมง ไดประสทธภาพการบ าบด

ตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) แบคทเรย EF4 มประสทธภาพ

การบ าบดตะกวทระยะเวลา12, 24, 48, 72 และ 96 ชวโมง เฉลยเทากบรอยละ 87.80±0.03,

86.99±0.05, 86.66±0.04, 85.98±0.02 และ 85.41±0.06 ตามล าดบ และระยะเวลาในการ

ทดลองของแบคทเรย EF4 มผลตอประสทธภาพการบ าบดตะกวอยางมนยส าคญทางสถต

(p value ≤ 0.05) รายละเอยดแสดงในภาพ 10 และ 11

จากการทดลองของแบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 ทระยะเวลา 12 ชวโมง พบวา

มประสทธภาพเฉลยในการบ าบดตะกวไดสงสดเทากบรอยละ 71.66±0.36, 67.94±0.27,

65.83±0.49 และ 87.80±0.03 ตามล าดบ เนองจากระยะเวลาท 12 ชวโมงเปนระยะเวลาทอย

ในชวง Log phase ของการเจรญเตบโตซงเปนชวงทแบคทเรยมอตราการเจรญสงสดภายใต

53

สภาวะทก าหนดไวจนถงชวง Stationary phase ซงเปนชวงทผลรวมของการเจรญเตบโตเสมอ

กน และสารอาหารกลายเปนตวจ ากด แตกยงเพยงพอส าหรบการรกษากจกรรมของแบคทเรย

จากน นแบคทเรยจะคอยลดปรมาณลงเรอย ๆ จนถงชวงระยะ Death phase ซงเปนชวงทอตรา

การตายของเซลลมมากกวาอตราการแบงเซลลของแบคทเรย ซงทระยะเวลา 48 ชวโมงถง 96

ชวโมง อตราการเจรญของแบคทเรยจะลดลงเรอย ๆ จนถงระยะ Death phase และสงผลท าให

แบคทเรยมประสทธภาพในการดดซบตะกวไดนอยลงเรอย ๆ ดงน นทระยะเวลา 12 ชวโมง จาก

การท าการทดลองจงเปนชวงระยะเวลาทเหมาะสมตอการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห ซง

ระยะเวลาในการเจรญเตบโตเปนไปตามทฤษฏของการเพาะเล ยงจลนทรยโดยทวไป (ดอล ดา

เลาะ, 2559) และในระบบวงจรชวตของแบคทเรยรวมถงสภาวะทมผลตอการดดซบกบตะกว

โดยแบคทเรยจะใชโครงสรางทเรยกวา ผนงเซลลทมประจลบเปนตวดดซบกบตะกวทมประจ

บวก ซงดวยระบบวงจรชวตของแบคทเรยจะมระยะทแบคทเรยสามารถเจรญไดด และใชผนง

เซลลในการดดซบกบตะกวไดดในชวงระยะเวลาหนงของการเจรญ เมอผานชวงระยะเวลาทไม

เหมาะสมตอการเจรญของแบคทเรย อายเซลลของแบคทเรยเรมเขาสสภาวะ Death phase

แบคทเรยจะน าตะกวทถกดดซบบรเวณผนงเซลลเขามาสะสมไวภายในเซลล แตอาจจะสะสม

ตะกวภายในเซลลไดนอยกวาปกต เนองจากระยะเวลาของอายเซลลทมากเกนไป และยงท าให

ตะกวทดดซบกบผนงเซลลของแบคทเรยดดซบไดนอยกวาเดม เนองจากอายเซลลของ

แบคทเรยมระยะเวลาทจ ากดตอการเจรญ ดงน นระยะเวลาทมากเกนไปในการศกษาผลของ

ระยะเวลาจะสงผลท าใหแบคทเรยเกดการดดซบกบตะกวไดนอยลง (Abd, E. R., Sobhy, E. E.,

and Perihan, S. A., 2013; Said, M. D., 2014) ซงจากรายงานผลวจยการศกษาระยะเวลาของ

Said, M. D. (2014) แบคทเรยใชระยะเวลาในการบ าบดตะกวทระยะเวลา 18 ชวโมง แบคทเรย

บ าบดตะกวไดรอยละ 60 ทระยะเวลา 24 ชวโมง แบคทเรยบ าบดตะกวไดรอยละ 70 ท

ระยะเวลา 30-36 ชวโมง แบคทเรยบ าบดตะกวไดนอยกวารอยละ 65 จะเหนไดวาระยะเวลาท

เพมข นมแนวโนม และสงผลท าใหแบคทเรยบ าบดตะกวไดนอยลง และการศกษาระยะเวลาของ

Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) พบวา แบคทเรย Bacillus cereus มอตรา

การเจรญของแบคทเรยในชวง 12-48 ชวโมง เปนชวงระยะเวลาทแบคทเรยเจรญอยในชวง Lag

phase จนถง Stationary phase และหลงจาก 48 ชวโมง แบคทเรยจะเรมเขาสระยะ Death

54

phase ซงเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห พบวา ทระยะเวลา

เพมมากข นประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหกลดนอยลงตามเชนเดยวกน

การศกษาระยะเวลาของ Merina, P. D. and Neha, K. (2016) พบวา แบคทเรยในกลม

Enterobacteriaceae มอตราการเจรญของแบคทเรยในชวง 12-72 ชวโมง เปนชวงระยะเวลาท

แบคท เรยเจรญอย ในชวง Lag phase จนถง Stationary phase และหลงจาก 72 ชวโมง

แบคทเรยจะเรมเขาสระยะ Death phase ซงเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการบ าบดตะกวใน

น าเสยสงเคราะห พบวา ทระยะเวลาเพมมากข น ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสย

สงเคราะหกลดนอยลงตามเชนเดยวกน และการศกษาระยะเวลาของ Silambarasan, S. and

Abraham, J. (2014) พบวา แบคทเรย Lactococcus lactis มอตราการเจรญของแบคทเรยในชวง

12-48 ชวโมง เปนชวงระยะเวลาทแบคทเรยเจรญอยในชวง Lag phase จนถง Stationary

phase และหลงจาก 72 ชวโมง แบคทเรยจะเรมเขาสระยะ Death phase ซงเมอเปรยบเทยบ

ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห พบวา ทระยะเวลาเพมมากข น ประสทธภาพ

การบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหกลดนอยลงตามเชนเดยวกน โดย Murthy, S., Geetha, B.,

and Sarang, S. K. (2012) ทดลองใช Bacillus cereus ทระยะเวลา 48 ชวโมง พบวา สามารถ

บ าบดตะกวในน าเสยไดมากกวารอยละ 80 Tangahu, B. V. et al. (2013) ทดลองใช Bacillus

subtilis ทระยะเวลา 24 ชวโมง พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 48.0 และ Al-

Rawi, A. M., Al-Taee, G. A., and Al-Allaf, M. A. (2012) ทดลองใช Bacillus spp. ทระยะเวลา

24 ชวโมง พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 52.0 จากการทดลองของงานวจยน ท

ระยะเวลา 12 ชวโมง เปนระยะเวลาทนอยกวางานวจยขางตน แตแบคทเรยทคดแยกไดม

ประสทธภาพการบ าบดตะกวไดมากกวา และแบคทเรยทคดแยกไดมประสทธภาพตอการ

บ าบดตะกวในน าเสยเฉลยสงสดเทากบรอยละ 87.80±0.03 ดงน นจงเลอกใชระยะเวลา 12

ชวโมง มาท าการศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหในการทดลองข น

ตอไป

55

A

0

20

40

60

80

100

12 24 48 72 96

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)

ระยะเวลา (hrs)

WW1

B

0

20

40

60

80

100

12 24 48 72 96

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW3

C

0

20

40

60

80

100

12 24 48 72 96

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF1

D

0

20

40

60

80

100

12 24 48 72 96

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF4

ภาพ 10 ผลของระยะเวลาทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว (A: แบคทเรย WW1,

B: แบคทเรย WW3, C: แบคทเรย EF1 และ D: แบคทเรย EF4)

a b bc d de a b bc d e

a b c d e a b bc d e

56

ภาพ 11 ผลของระยะเวลาทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

0

20

40

60

80

100

12 24 48 72 96

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW1

WW3

EF1

EF4

57

4. การศกษาผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกวใน

น าเสยสงเคราะห

จากการทดลองการศกษาผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ของแบคทเรยท งหมด 4

สายพนธ ไดแก แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 โดยเตรยมความเขมขนเรมตนของตะกว

ในน าเสยสงเคราะหท 1,300 มลลกรมตอลตร ความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทความเขมขน

1.5x109 CFU/ml ปรมาตร 10 มลลลตร บมทอณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 12 ชวโมง

และปรบความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะหทใชในการทดลอง ดงน คอ 2, 3, 4, 5

และ 6 ผลการทดลองพบวา แบคทเรย WW1 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเปนกรด-

ดาง (pH) 2, 3, 4, 5 และ 6 เฉลย เทากบรอยละ 63.59±1.17, 65.31±0.14, 66.41±0.11,

71.16±0.05 และ 67.59±0.03 ตามล าดบ และแบคทเรย WW1 ในการทดลองทความเปนกรด-

ดาง (pH) 3 และ 4 ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p

value ≤ 0.05) แบคทเรย WW3 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเปนกรด-ดาง (pH) 2,

3, 4, 5 และ 6 เฉลยเทากบรอยละ 38.00±0.02, 65.75±0.11, 66.46±0.05, 67.91±0.03 และ

65.34±1.22 ตามล าดบ และแบคทเรย WW3 ในการทดลองทความเปนกรด-ดาง (pH) 3 และ

4, 3 และ 6 ไดประสทธภาพการบ าบดตะกวไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p value

≤ 0.05) แบคทเรย EF1 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเปนกรด-ดาง (pH) 2, 3, 4, 5

และ 6 เฉล ย เท ากบรอยละ 63.61±0.05, 64.44±0.05, 64.88±0.05, 66.89±0.02 และ

65.01±0.02 ตามล าดบ และความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะหในการทดลองของ

แบคทเรย EF1 มผลตอประสทธภาพการบ าบดตะกวอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤

0.05) แบคทเรย EF4 มประสทธภาพการบ าบดตะกวทความเปนกรด-ดาง (pH) 2, 3, 4, 5 และ

6 เฉลยเทากบรอยละ 74.36±0.03, 81.69±0.03, 82.17±0.35, 87.72±0.02 และ 87.44±0.03

ตามล าดบ และความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะหในการทดลองของแบคทเรย EF4

มผลตอประสทธภาพการบ าบดตะกวอยางมนยส าคญทางสถต (p value ≤ 0.05) ดงแสดงใน

ภาพ 12 และ 13

58

จากการทดลองของแบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 ทคาความเปนกรด-ดาง

(pH) ของน าเสยสงเคราะหเทากบ 5 พบวา มประสทธภาพเฉลยในการบ าบดตะกวไดสงสด

เ ท า ก บ ร อ ยล ะ 71.16±0.05 , 67.91±0.03 , 66.89±0.02 และ 87.72±0.02 ตามล า ด บ

เนองจากความเปนกรด-ดาง (pH) จะสงผลกระทบตอผนงเซลลของแบคทเรย และสงผลตอ

กลไกการดดซบตะกวดวยผนงเซลลของแบคทเรย โดยผนงเซลลของแบคทเรยแกรมบวก

ประกอบไปดวยเปปตโดไกลแคน และผนงเซลลของแบคทเรยแกรมลบประกอบไปดวยเปปตโด

ไกลแคน และไลโปโพลแซกคาไรด แบคทเรยจงมผนงเซลลเปนประจลบ ซงแบคทเรยจะใชผนง

เซลลทเปนประจลบดดซบกบโลหะหนกทมประจบวกบรเวณผนงเซลลของแบคทเรย จงท าให

ความเขมขนของโลหะหนกในน าลดลงได โดยอาศยคาความเปนกรด-ดาง (pH) ทเหมาะสม

ถาหากมความเปนกรด-ดาง (pH) ทมาก หรอนอยเกนไป จะสงผลท าใหผนงเซลลของ

แบคทเรยเสยหาย เกดการฉกขาด และสงผลใหการดดซบตะกวลดลง รวมท งสงผลตอเซลล

ของแบคทเรย ท าใหแบคทเรยไมสามารถเจรญได ซงโดยปกตคาความเปนกรด-ดาง (pH) ท

เหมาะสมจะอยระหวาง 3 ถง 5 หรอมความเปนกลางเทากบ 7 (lgwe, J. C., Nwokennaya, E.

C., and Abia, A. A., 2005; Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012) การบ าบดตะกว

ในน าทมคาความเปนกรด-ดาง (pH) นอยกวา 5 จะท าใหมปรมาณของหมไฮโดรเจนไอออน

(H+) มาก สงผลท าใหหมไฮโดรเจนไอออน (H+) ไปแยงทกบไอออนบวกของตะกวในการจบ หรอ

ดดซบกบไอออนลบบรเวณผนงเซลลของแบคทเรย ท าใหประสทธภาพการบ าบดตะกวลดลง

ซงพ นทผวผนงเซลลของแบคทเรยอาจจะไมไดมากพอทจะท าใหหมไฮโดรเจนไอออน (H+) และ

ไอออนบวกของตะกวดดซบกบผนงเซลลไดอยางสมดล การบ าบดตะกวในน าเสยทมคาความ

เปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 จะมปรมาณของหมไฮโดรเจนไอออน (H+) ลดลง ท าใหพ นทผว

ผนงเซลลของแบคทเรยมต าแหนงทสมดลเหมาะทจะดดซบกบไอออนบวกของตะกวไดมากข น

ทคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 จงเหมาะสมแกการดดซบกบตะกวทผนงเซลลของ

แบคทเรยไดอยางสมดล และสงผลใหมประสทธภาพการบ าบดสง ส าหรบการบ าบดตะกวใน

น าเสยทมคาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 6 จะท าใหมปรมาณของหมไบคารบอเนต

(HCO3-) เพมข นมาเลกนอย (มนสน ตนฑลเวศม, 2551) สงผลท าใหตะกวอาจไปจบกบไอออน

ลบของหมไบคารบอเนต (HCO3-) แตยงอยในสภาวะทตะกวสามารถดดซบกบผนงเซลล

59

แบคทเรยไดแตจะดดซบไดนอยกวาเดม และยงสงผลท าใหตะกวละลายน าไดนอยลง ท าให

ประสทธภาพการบ าบดตะกวไมดเทาทควร ดงน นการบ าบดตะกวดวยแบคทเรยจะม

ประสทธภาพทดควรมคาความเปนกรด-ดาง (pH) ทเหมาะสมตอผนงเซลล และเซลลของ

แบคทเรย เพอใหแบคทเรยสามารถเจรญ และใชผนงเซลลในการดดซบตะกวไดด (Abd, E. R.,

Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 2013) ซงจากการรายงานผลวจยการศกษาของ Saini, A. et

al. (2013) ศกษาคาความเปนกรด-ดาง (pH) ทแบคทเรยใชในการบ าบดตะกว พบวา ทคา

ความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 3, 4, 5, 6, 7 และ 8 แบคทเรยบ าบดตะกวไดรอยละ 5.52,

20.56, 48.00, 32.80, 28.72 และ 17.76 จะเหนไดวาคาความเปนกรด-ดาง (pH) ทเปนกรด

แก หรอดางแกเกนไป จะมแนวโนมสงผลท าใหแบคทเรยบ าบดตะกวไดนอยลง Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) ทดลองใช Bacillus cereus ทความเปนกรด-ดาง (pH)

เทากบ 5 พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ 75.6 Saini, A. et al. (2013) ทดลอง

ใช Klebsiella sp. ทความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยได

รอยละ 48.0 Al-Garni, S. M. (2005) ทดลองใ ช Klebsiella pneumoniae และ Citrobacter

freundii ทความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 พบวา สามารถบ าบดตะกวในน าเสยไดรอยละ

25.2 และ 24.7 ตามล าดบ ดงน นประสทธภาพการบ าบดตะกวของแบคทเรยทคดแยกไดของ

งานวจยน ทใชความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะห เทากบ 5 ใหประสทธภาพการ

บ าบดตะกวเฉลยสงสดเทากบรอยละ 87.72±0.02 และมคาสงกวาผลการวจยของ Saini, A. et

al. (2013), Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) และ Al-Garni, S. M. (2005)

(มนสน ตนฑลเวศม., 2551)

60

A

0

20

40

60

80

100

2 3 4 5 6

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)

ความเปนกรด-ดาง (pH)

WW1

B

0

20

40

60

80

100

2 3 4 5 6

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW3

0

20

40

60

80

100

2 3 4 5 6ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF1

C D

0

20

40

60

80

100

2 3 4 5 6ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


EF4

a b bc d e a b bc d be

a b c d e a b c d e

ภาพ 12 ผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

(A: แบคทเรย WW1, B: แบคทเรย WW3, C: แบคทเรย EF1 และ

D: แบคทเรย EF4)

61

ภาพ 13 ผลของความเปนกรด-ดาง (pH) ทมตอประสทธภาพการบ าบดตะกว

(Saini, A.et al., 2013) (Sabyasachi, C.et al., 2012) (Tangahu, B. V.et al., 2014) (Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 2013; Merina, P. D. and Neha, K., 2016; Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012; Vijayanand, S. and Divyashree, M., 2015) (Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012) (Merina, P. D. and Neha, K., 2016)

(Silambarasan, S. and Abraham, J., 2014) (Said, M. D., 2014) (Tangahu, B. V.et al., 2013) (AlRawi, A. M., AlTaee, G. A., and AlAllaf, M. A., 2012) (lgwe, J. C., Nwokennaya, E. C.,

and Abia, A. A., 2005; Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012) (AlGarni, S. M., 2005)

0

20

40

60

80

100

2 3 4 5 6

ประส

ทธภา

พกา

รบ าบ

ดตะก

ว

(รอย

ละ)


WW1

WW3

EF1

EF4

62

การระบสายพนธของแบคทเรยโดยใช Single 16S rDNA sequencing

การระบสายพนธของแบคทเรยโดยใช Single 16S rDNA sequencing เปนเทคนคการ

ระบสายพนธของแบคทเรย ซงไดจดท าออกมาในรปแบบของ Phylogenetic tree โดยการระบ

สายพนธของแบคทเรยในการเพมจ านวนช นสวนดเอนเอบรเวณ 16S rDNA จะใชไพรเมอร 2

ตว คอ 20F (5’-GAG TTT GAT CCT GGC TCA G-3’,ต าแหนง 9-27) และ 1500R (5’-GTT ACC

TTG TTA CGA CTT-3’, ต าแหนง 1509-1492) และการวเคราะห PCR Product จะใชไพรเมอร 2

ตว คอ 800R (5’-TAC CAG GGT ATC TAA TCC-3’) และ 518F (5’-CCA GCA GCC GCG GTA

ATA CG-3’) การระบสายพนธของแบคทเรยทท าการศกษาท งหมด 4 สายพนธ รายละเอยด

ดงน

แบคทเรย WW1 เปนแบคทเรยทจดอยในกลม Enterobacteriaceae ซงมเปอรเซนต

ความเหมอนกบแบคทเรยในกลม Enterobacteriaceae มากกวารอยละ 99 แตไมไดระบสาย

พนธของแบคทเรยชดเจน เนองจากเมอเปรยบเทยบล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA

แบคทเรย WW1 มล าดบนวคลโอไทดใกลเคยงกบแบคทเรย 2 ชนดไดแก Enterobacter cloacae

และ Enterobacter ludwigii มากทสด และจากการศกษาความสมพนธทางววฒนาการ

เปรยบเทยบกบแบคทเรยใกลเคยงพบวา แบคทเรย WW1 มววฒนาการใกลเคยงกบแบคทเรย

ท งสองชนด โดยแบคทเรยดงกลาวเปนแบคทเรยในกลม Enterobacteriaceae แตไมสามารถ

แยกความแตกตางจากกนไดอยางชดเจน โดยอาศยล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA

ดงน นจงไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรย WW1 ไดอยางชดเจน แสดงดงภาพ 14 จงน า

แบคทเรย WW1 ไปศกษาตอในการระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม

(Biochemical Test)

63

แบคทเรย WW3 เปนแบคทเรยทจดอยในกลม Enterobacteriaceae ซงมเปอรเซนต

ความเหมอนกบแบคทเรยในกลม Enterobacteriaceae มากกวารอยละ 99 แตไมไดระบสาย

พนธของแบคทเรยชดเจน เนองจากเมอเปรยบเทยบล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA

แบคทเรย WW3 มล าดบนวคลโอไทดใกลเคยงกบแบคทเรย 2 ชนดไดแก Enterobacter ludwigii

และ Leclercia adecarboxylata มากทสด และจากการศกษาความสมพนธทางววฒนาการ

เปรยบเทยบกบแบคทเรยใกลเคยงพบวา แบคทเรย WW3 มววฒนาการใกลเคยงกบแบคทเรย

ท งสองชนด โดยแบคทเรยดงกลาวเปนแบคทเรยในกลม Enterobacteriaceae แตไมสามารถ

แยกความแตกตางจากกนไดอยางชดเจน โดยอาศยล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA

ดงน นจงจงไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรย WW3 ไดอยางชดเจน แสดงดงภาพ 15 จงน า

แบคทเรย WW3 ไปศกษาตอในการระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม

(Biochemical Test)

ภาพ 14 Phylogenetic tree ของแบคทเรย WW1

99%

99%

98%

98%

99%

99%

99%

64

แบคทเรย EF1 เปนแบคทเรยทจดอยในกลม Streptococcaceae ซงมเปอรเซนตความ

เหมอนก บแบคท เ ร ย ในกล ม Streptococcaceae ร อยละ 99 เ ม อ เปร ยบ เท ยบล าด บ

นวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA แบคทเรย EF1 มล าดบนวคลโอไทดใกลเคยงกบแบคทเรย

Lactococcus lactis มากทสด ดงน นจงจงสามารถระบสายพนธของแบคทเรย EF1 ไดอยาง

ชดเจน แสดงดงภาพ 16 จากผลการทดลองขางตน พบวา แบคทเรย EF1 มผลการวจย

สอดคลองกบงานวจยของ Silambarasan, S. and Abraham, J. (2014) คดแยกแบคทเรยจาก

แหลงน าธรรมชาตทปนเปอนโลหะหนก พบวา แบคทเรยทคดแยกไดมล าดบนวคลโอไทด

คลายคลงกบแบคทเรย Lactococcus lactis (Silambarasan, S. and Abraham, J., 2014)

ภาพ 15 Phylogenetic tree ของแบคทเรย EF1

แบคทเรย EF4 เปนแบคทเรยทจดอยในกลม Bacillaceae ซงม เปอรเซนตความ

เหมอนกบแบคทเรยในกลม Bacillaceae รอยละ 100 เมอเปรยบเทยบล าดบนวคลโอไทด

บรเวณ 16S rDNA แบคทเรย EF4 มล าดบนวคลโอไทดใกลเคยงกบแบคทเรย Bacillus cereus,

B. anthracis , B.thuringiensis และ B. toyonensis แตเมอศกษาความสมพนธทางววฒนาการ

แสดงใหเหนวาแบคทเรย EF4 มล าดบนวคลโอไทดทใกลเคยงกบ Bacillus cereus มากทสด

ดงน นจงสามารถระบสายพนธของแบคทเรย EF4 ไดอยางชดเจน แสดงดงภาพ 17 จากผลการ

ทดลองขางตน พบวา แบคทเรย EF4 มผลการวจยสอดคลองกบงานวจยของ Murthy, S.,

Geetha, B., and Sarang, S. K. (2012) คดแยกแบคทเรยจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรม

พบวา แบคทเรยทคดแยกไดมล าดบนวคลโอไทดคลายคลงกบแบคทเรย Bacillus cereus และ

Seema, S. and Alok, A. (2012) คดแยกแบคทเรยจากน าเสยของโรงงานอตสาหกรรมฟอก

65

หนง พบวา แบคทเรยทคดแยกไดมล าดบนวคลโอไทดคลายคลงกบแบคทเรย Bacillus cereus

(Seema, S. and Alok, A., 2012) (Murthy, S., Geetha, B., and Sarang, S. K., 2012)

การระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม (Biochemical Test)

การระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม (Biochemical Test) โดยใช

เครองมอ VITEX 2 Compact ในการระบสายพนธของแบคทเรยทท าการศกษาท งหมด 2 สาย

พนธ ทไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรยไดโดยใชเทคนค Single 16S rDNA sequencing

รายละเอยดดงน

แบคท เ ร ย WW1 เป นแบคท เ ร ยท จ ดอย ใ นกล ม Enterobacteriaceae จากการ

66

เปรยบเทยบล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA พบวา แบคทเรย WW1 มล าดบนวคลโอไทด

ใกลเคยงกบแบคทเรย 2 ชนด ไดแก Enterobacter cloacae และ Enterobacter ludwigii มาก

ทสด แตไมสามารถแยกความแตกตางจากกนไดอยางชดเจน โดยอาศยล าดบนวคลโอไทด

บรเวณ 16S rDNA ดงน นจงไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรย WW1 ไดอยางชดเจน จง

น ามาท าการระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม (Biochemical Test) โดยใช

เครองมอ VITEX 2 Compact จากการระบสายพนธ พบวา แบคทเรย WW1 มความใกลเคยงกบ

Enterobacter cloacae รอยละ 96 แสดงดงตาราง 6 ซงจากการระบสายพนธของแบคทเรยดวย

วธการทางชวเคม (Biochemical Test) พบวา การศกษาความสามารถในการใชเอนไซมในการ

ยอยน าตาล รวมถงน าตาลโมเลกลค (D-glucose, D-maltose, D-mannitol, D-mannose,

Palatinose, D-sorbitol, Saccharose/sucrose, Urease, Malanate และ Ornithine decarboxylase)

การใชสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญ ไดแก โซเดยม (Sodium) การทดสอบขางตนใหผลเปน

บวก (Positive) การศกษาความสามารถในการใชเอนไซมในการยอยน าตาล รวมถงน าตาล

โมเลกลค (Adonitol) และกรดอะมโน (Lysine decarboxylase) การทดสอบขางตนใหผลเปนลบ

(Negative) จากผลการทดลองขางตน พบวา แบคทเรย WW1 มผลการวจยสอดคลองกบ

งานวจยของ Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A. (2013) และ Merina, P. D. and

Neha, K. (2016) คดแยกแบคทเรยจากน าเสยทปนเปอนโลหะหนกของโรงงานอตสาหกรรม

ฟอกหน ง พบว า แบคท เ ร ยท ค ดแยก ได ม ความคล ายคล งก บแบคท เ ร ย ในกล ม

Enterobacteriaceae

ตาราง 6 ผลการทดสอบทางชวเคม (Biochemical Test) ของแบคทเรย WW1

การทดสอบ ผลการทดสอบ Enterobacter cloacae

Berger’s

Manual

Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

การตดสแกรม -ve -ve -ve -ve

Ala-Phe-Pro-arylamidase - ND ND ND

Adonitol - - ND ND

L-pyrrolidonyl-arylamidase - ND ND ND

67

L-arabitol - ND ND ND

D-cellobiose + ND ND ND

ß-galactosidase + ND ND ND

H2S production - - ND -

ß-N-acetylglucosaminidase + ND ND ND

Glutamyl arylamidase pNA - ND ND ND

D-glucose + + + ND

γ –glutamyl-transferase + ND ND ND

Fermentation/glucose + ND + ND

ß-glucosidase - ND ND ND

D-maltose + + ND +

D-mannitol + + + ND

D-mannose + + ND +

ß-xylosidase + ND ND ND

ß-alanine arylamidase pNA - ND ND ND

L-proline arylamidase + ND ND ND

Lipase - - ND -



Berger’s

Manual

Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

Palatinose + ND ND ND

Tyrosine arylamidase + ND ND ND

Urease + + ND +

68

D-sorbitol + + ND ND

Saccharose/sucrose + + + ND

D-tagatose - ND ND ND

D-trehalose + ND ND ND

Citrate (sodium) + + + ND

Malanate + + ND +

5-keto-D-gluconate - ND ND ND

L-lactate alkalinization + + ND ND

α-glucosidase - ND ND ND

Succinate alkalinization + ND ND ND

ß-N-acetyl-

galactosaminidase

+ ND ND ND

α-galactosidase + ND ND ND

Phosphate - ND ND ND

Glycine arylamidase - ND ND ND

Ornithine decarboxylase + + ND +

Lysine decarboxylase - - ND -

L-histidine assimilation - ND ND ND

Courmarate - ND ND ND

ß-glucuronidase - ND ND ND

O/129 resistance + ND ND ND



Berger’s

Manual

Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

Glu-Gly-Arg-arylamidase - ND ND ND

L-malate assimilation - ND ND ND

Ellman - ND ND ND

69

L-lactate assimilation - ND ND ND

หมายเหต: -ve = แกรมลบ

+ve = แกรมบวก

+ = ใหผลเปน positive

- = ใหผลเปน negative

ND = ไมสามารถระบได

แบคท เ รย WW3 เป นแบคท เ ร ยท จ ดอย ในกล ม Enterobacteriaceae จากการ

เปรยบเทยบล าดบนวคลโอไทดบรเวณ 16S rDNA พบวา แบคทเรย WW3 มล าดบนวคลโอไทด

ใกลเคยงกบแบคทเรย 2 ชนดไดแก Enterobacter cloacae และ Enterobacter ludwigii มากทสด

แตไมสามารถแยกความแตกตางจากกนไดอยางชดเจน โดยอาศยล าดบนวคลโอไทดบรเวณ

16S rDNA ดงน นจงไมสามารถระบสายพนธของแบคทเรย WW3 ไดอยางชดเจน จงน ามาท า

การระบสายพนธของแบคทเรยดวยวธการทางชวเคม (Biochemical Test) โดยใชเครองมอ

VITEX 2 Compact จากการระบสายพนธ พบวา แบคท เรย WW3 มความใกล เคยงกบ

70

Enterobacter ludwigii รอยละ 99 แสดงดงตาราง 7 ซงจากการระบสายพนธของแบคทเรยดวย

วธการทางชวเคม (Biochemical Test) พบวา การศกษาความสามารถในการใชเอนไซมในการ

ยอยน าตาล รวมถงน าตาลโมเลกลค (D-glucose , Fermentation/glucose, D-mannitol,

Palatinose และ Saccharose/sucrose) การทดสอบขางตนใหผลเปนบวก (Positive) และ

การศกษาความสามารถในการใชกรดอะมโน (L-histidine assimilation) การทดสอบขางตน

ใหผลเปนลบ (Negative) จากผลการทดลองขางตน พบวา แบคทเรย WW3 มผลการวจย

สอดคลองกบงานวจยของ Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A. (2013) และ Merina,

P. D. and Neha, K. (2016) คดแยกแบคทเรยจากน าเสยทปนเปอนโลหะหนกของโรงงาน

อตสาหกรรม ฟอกหนง พบวา แบคทเรยทคดแยกไดมความคลายคลงกบแบคทเรยในกลม

Enterobacteriaceae

ตาราง 7 ผลการทดสอบทางชวเคม (Biochemical Test) ของแบคทเรย WW3

การทดสอบ ผลการทดสอบ Enterobacter ludwigii

Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

การตดสแกรม -ve -ve -ve

Ala-Phe-Pro arylamidase - ND ND

Adonitol + ND ND

L-pyrrolidonyl arylamidase + ND ND

71

L-arabitol - ND -

D-cellobiose - ND -

ß-galactosidase + ND ND

H2S production - ND -

ß-N-acetyl-glucosaminidase - ND ND

Glutamyl arylamidase pNA - ND ND

D-glucose + + ND

γ –glutamyl-transferase + ND ND

Fermentation/glucose + + ND

ß-glucosidase + ND ND

D-maltose + ND +

D-mannitol + + ND

D-mannose + ND +

ß-xylosidase + ND ND

ß-alanine arylamidase pNA - ND ND

L-proline arylamidase + ND +

Lipase - ND ND



Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

Palatinose + ND +

Tyrosine arylamidase + ND ND

Urease - ND -

72

D-sorbitol + ND +

Saccharose/sucrose + + ND

D-tagatose - ND -

D-trehalose + ND ND

Citrate (sodium) + + ND

Malanate + ND +

5-keto-D-gluconate + ND +

L-lactate alkalinization + ND ND

α-glucosidase - ND ND

Succinate alkalinization + ND ND

ß-N-acetyl-galactosaminidase - ND ND

α-galactosidase + ND ND

Phosphate + ND ND

Glycine arylamidase - ND ND

Ornithine decarboxylase - ND -

Lysine decarboxylase - ND -

L-histidine assimilation - ND -

Courmarate - ND ND



Merina and

Neha., 2016

B.M. Birla.,

2015

ß-glucuronidase - ND ND

O/129 resistance + ND ND

73

Glu-Gly-Arg-arylamidase - ND ND

L-malate assimilation - ND ND

Ellman - ND ND

L-lactate assimilation - ND ND

หมายเหต: -ve = แกรมลบ

+ve = แกรมบวก

- = ใหผลเปน negative

+ = ใหผลเปน positive

ND = ไมสามารถระบได

(BM Birla Science and Technology Centre., 2015)

Abd, E. R., Sobhy, E. E. and Perihan, S. A. (2013). Uptake of some heavy metals by metal

resistant Enterobacter sp. Isolate from Egypt. African Journal of Microbiology

Research. 2878.

Merina, P. D. and Neha, K. (2016). A Microbial Bioremediation Approach Removal of Heavy

Metal Using Isolated Bacterial Strains from Industrial Effluent Disposal Site.

International Journal of Pharmaceutical Science Review and Research. 112-114.

(Abd, E. R., Sobhy, E. E., and Perihan, S. A., 2013)

(Merina, P. D. and Neha, K., 2016)

74

บทท 5

บทสรป

สรปผลการวจย

จากการศกษาการคดแยกแบคทเรยจากน าเสย และน าท งของโรงงานอตสาหกรรม

ฟอกหนงสามารถคดแยกแบคทเรยไดท งหมด 7 สายพนธ โดยต งรหสแบคทเรยดงน

คอ แบคทเรยทคดแยกไดจากน าเสย ไดแก WW1 และ WW3 แบคทเรยทคดแยกไดจากน าท ง

ไดแก EF1, EF2, EF3, EF4 และ EF5 เมอน าแบคทเรยท ง 7 สายพนธ มาศกษาการทนตอความ

เปนพษของตะกว (Minimal Inhibitory Concentration: MIC) พบวา แบคทเรย WW1, WW3, EF1,

EF3 และ EF4 สามารถทนตอความเปนพษของตะกวสงสดเทากบ 1,500 มลลกรมตอลตร

แตเมอสงเกตโคโลนทเจรญบนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) จากเทคนคการ Drop plate

technique พบวา โคโลนของแบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 เจรญบนจานอาหารไดดกวา

เมอเทยบกบแบคทเรย EF3 จงไดท าการคดเลอกแบคทเรยจ านวน 4 สายพนธ มาศกษา

ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห พบวา การศกษาผลของความเขมขนเรมตน

ของแบคทเรยทความเขมขนเรมตนของแบคทเรยเทากบ 1.5x109 CFU/ml แบคทเรย WW1,

WW3, EF1 และ EF4 มประสทธภาพการบ าบดตะกวเฉลยสงสดเทากบรอยละ 66.84±0.38,

62.01±0.59, 65.27±0.14 และ 74.85±0.39 ตามล าดบ การศกษาผลของอณหภมทอณหภม

เทากบ 30 องศาเซลเซยส แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 มประสทธภาพการบ าบด

ตะกวเฉลยสงสดเทากบรอยละ 74.21±0.06, 79.14±0.04, 73.46±0.10 และ 86.99±0.59

ตามล าดบ การศกษาผลของระยะเวลาทระยะเวลาเทากบ 12 ชวโมง แบคทเรย WW1, WW3,

EF1 และ EF4 มประสทธภาพการบ าบดตะก ว เฉลยส งสดเทากบรอยละ 71.66±0.36,

67.94±0.27, 65.83±0.49 และ 87.80±0.03 ตามล าดบ และการศกษาผลของความเปนกรด-

ดาง (pH) ของน าเสยสงเคราะห เทากบ 5 แบคทเรย WW1, WW3, EF1 และ EF4 มประสทธภาพ

การบ าบดตะก ว เฉลยสงสดเทากบรอยละ 71.16±0.05, 67.91±0.03, 66.89±0.02 และ

87.72±0.02 ตามล าดบ และการระบสายพนธดวยเทคนคทางชวโมเลกล และวธทางชวเคม

75

พบว า แบคท เร ย WW1, WW3, EF1 และ EF4 คอ Enterobacter cloacae, Enterobacter ludwigii,

Lactococcus lactis และ Bacillus cereus ตามล าดบ

ขอเสนอแนะ

1. ข นตอนการแยกแบคทเรยควรเพาะเล ยงแบคทเรยทอณหภมหอง หรออณหภมปกต

เพอท าใหสายพนธของแบคทเรยทแยกไดไมอยในกลมของแบคทเรยกอโรค

2. การศกษาระยะเวลาทมประสทธภาพตอการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหควรท า

Growth curve ของแบคทเรยแตละสายพนธ เพอท าใหทราบระยะเวลาทแบคทเรยมการ

เจรญเตบโต และระยะเวลาทแบคทเรยไมมการเจรญเตบโตไดอยางชดเจน

(William, B. W. et al., 2009)

76

บรรณานกรม

กรมควบคมมลพษ. (2550). คมอการด าเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพน าแหลงน าผว

ดน. กรมควบคมมลพษ.

กรมควบคมมลพษ. (2552). สถานการณคณภาพสงแวดลอมหวยคลต. กรมควบคมมลพษ.

กรมทรพยากรธรณ. (2557). ตะกว. สบคนเมอ 28 มนาคม 2560, จาก http://www.dmr.go.th/

main.php?filename=index.

กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2550). การปนเปอนของโลหะหนกในดน

ของอ าเภอทบคลอ จงหวดพจตร. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

กรมโรงงานอตสาหกรรม. (2549). อตสาหกรรมฟอกหนง. กรมโรงงานอตสาหกรรม.

กรมวทยาศาสตรบรการ. (2547). สารเคมส าหรบบ าบดน าเสย. กรมวทยาศาสตรบรการ.

กรมวทยาศาสตรบรการ. (2553). การดดซบโลหะหนกดวยชวภาพ. กรมวทยาศาสตร

บรการ.

ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าท งจากแหลงก าเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรม และ

นคมอตสาหกรรม. (13 กมภาพนธ 2539). ราชกจจานเบกษา. 113(13ง). หนา 2.

กตต เอกอ าพน. (2552). การดดซมและการกระจายของตะกวและสงกะสในพชผกบาง

ชนด. วทยานพนธ วท.ม., จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

เกรยงศกด เมงอ าพน. (2547). โรคสตวน า. FA301 วชาการเพาะเลยงสตวน า. สบคนเมอ 20

เ ม ษ า ย น 2 5 5 8 , จ า ก http://coursewares.mju.ac.th:8 1 / e-

learning47/section2/fa301/Lession/lession5.htm.

จรญ สารนทร. (2551). โครงการบ าบดน าทงทมโลหะหนกปนเปอนโดยใชระบบบ าบดน า

เสยจ าลองแบบ Immobilized cell reactor. วทยานพนธ วท.ม. , มหาวทยาลย

นเรศวร, พษณโลก.

จารรตน เชาวเลศ. (2546). การก าจดตะกว และปรอท ในน าเสยจากสถานก าจดมลฝอย

ออนนชดวยเกลดไคโตซาน . วทยานพนธ วท.ม. , จฬาลงกรณมหาวทยาลย ,

กรงเทพมหานคร.

ดอล ดาเลาะ. (2559). สารอาหาร และการเจรญของจลทรย. วารสารมหาวทยาลยราชภฏ

ยะลา, 4, 5-12.

http://www.dmr.go.th/

http://coursewares.mju.ac.th:81/e-learning47/section2/fa301/Lession/lession5.htm

http://coursewares.mju.ac.th:81/e-learning47/section2/fa301/Lession/lession5.htm

77

นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ. (2541). จลชววทยาทวไป (พมพคร งท 2).

กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ. (2554). จลชววทยาทวไป (พมพคร งท 9).

กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประวรดา โภชนจนทร. (2554). การศกษาคณลกษณะ การใชประโยชน และการบ าบดน าท ง

อยางยงยน. วารสารมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, 4(1), 1-16.

พนธทพย ธรสาธตกล. (2555). Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS). สบคนเมอ

18 กมภาพนธ 2558 , จาก http://web2.mfu.ac.th/center/stic/spectroscopy-chem-

analysis-instrument/item/137-atomic-absorption-spectrophotometer-aas.html.

มลวรรณ บญเสนอ. (2549). พษวทยาสงแวดลอม (พมพคร งท 4). นครปฐม: ส านกพมพ

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร.

มนสน ตนฑลเวศม. (2551). คมอวเคราะหคณภาพน า (พมพคร งท 5). กรงเทพฯ: ส านกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรานช หลาง. (2554). จลชววทยาสงแวดลอม (พมพคร งท 2). กรงเทพฯ: ส านกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศนยพฒนานโยบายแหงชาตดานสารเคม. (2556). ตะกว. ศนยพฒนานโยบายแหงชาตดาน

สารเคม.

ส านกงานวชาการสงแวดลอม. (2554). ปรอท ตะกว สารหน โลหะหนกภยใกลตว .

ส านกงานวชาการสงแวดลอม.

Abd, E. R., Sobhy, E. E. and Perihan, S. A. (2013). Uptake of some heavy metals by metal

resistant Enterobacter sp. Isolate from Egypt. African Journal of Microbiology

Research, 2878.

AlGarni, S. M. (2005 ) . Biosorption of lead by Gram-ve capsulated and non-capsulated

bacteria. Water Saudi Arabie, 31, 345-346.

AlRawi, A. M., AlTaee, G. A. and AlAllaf, M. A. (2012). Some Metal Removal by Biomass of

Bacillus spp. and Pseudomonas spp. from Wastewater of Second Campus of Mosul

University. Journal Science, 23, 5-6.

American Society for Testing and Materials International. (2015). Test method A-Atomic

Absorption, Direct. American Society for Testing and Materials International, United

States.

http://web2.mfu.ac.th/center/stic/spectroscopy-chem-analysis-instrument/item/137-atomic-absorption-spectrophotometer-aas.html

http://web2.mfu.ac.th/center/stic/spectroscopy-chem-analysis-instrument/item/137-atomic-absorption-spectrophotometer-aas.html

78

BM Birla Science and Technology Centre. (20 1 5 ) . Database of Biochemical Tests of

Pathogenic Enterobacteriaceae Family. BM Birla Science and Technology

Centre, India.

Durai, G., Rajasimman, M. and Rajamohan, N. (2 0 1 1 ) . Aerobic digestion of tannary

wastewater in a sequential batch reactor by salt-torelant bacteria strains.

Application Water Science, 1, 35-40.

Gin, H. K., Tang, Y. Z. and Aziz, M. A. (2012) . Derivation and Application of a New Model

for Heavy Metal Biosorption by Algae. Water, 1313-1323.

Gunaseelan, C. and Ruban, P. (20 1 1 ) . Heavy metal resistance bacterium isolated from

Krishna-Godavari basin, Bay of Bengal. International Journal of Environmental

Sciences, 1, 1857-1860.

Haroun, M., Azni, I. O. and Syed, S. R. (2007) . A study of heavy metals and their fate in

the composting of tannery sludge. Waste management, 27, 1541-1550.

Kumar, A., Singh, B. B. and Vishnu, D. J. (20 1 0 ) . Biosorption of Heavy Metals by four

acclimated microbial species Bacillus spp., Pseudomonas spp., Staphylococcus spp.

and Aspergillus niger. Journal Biology Environment Science, 4(12), 102-105.

lgwe, J. C., Nwokennaya, E. C. and Abia, A. A. (2005 ) . The role of pH in heavy metal

detoxification by biosorption from aqueous solution containing chelating agents.

African Journal of Biotechnology, 4(10), 1110.

Merina, P. D. and Neha, K. (2016). A Microbial Bioremediation Approach Removal of Heavy

Metal Using Isolated Bacterial Strains from Industrial Effluent Disposal Site.

International Journal of Pharmaceutical Science Review and Research, 112-

114.

Murthy, S., Geetha, B. and Sarang, S. K. (20 1 2 ) . Biosorption of Lead by Bacillus cereus

Isolated from Industrial Effluents. British Biotechnology Journal, 2(2), 75-82.

National Committee for Clinical Laboratory Standards. (1990). Performance Standards for

Antimicrobial Disk Susceptibility Tests. National Committee for Clinical

Laboratory Standards, United state.

79

Ping, T., Yong, C. Z. and Zhen, M. X. (2013). Immobilization of heavy metal in sludge using

phosphoric acid and monobasic calcium phosphate. University Science

Application (Application Physics and English), 14(3), 177-186.

Pokrovsky, O. S., Martinez, R. E., Golubev, S. V., Kompantseva, E. I. and Shirokova, L. S.

(2008). Adsorption of metals and protons on Gloeocapsa sp. cyanobacteria: A surface

speciation approach. Application Geochem, 23, 2574–2588.

Rani, M. J., Hemambika, B., Hemapriya, J. and Kannan, V. R. (2 009 ) . Comparative

assessment of heavy metal removal by immobilized and dead bacterial cells: A

biosorption approach. African Journal of Environmental Science and

Technology, 4(2), 077-083.

Rehman, A. (2011). Heavy Metals Uptake by Euglena proxima Isolated from Tannery Effluents

and Its Potential Use in Wastewater Treatment. Russian Journal of Ecology, 42(1),

44–49.

Rehman, A., Zahoor, A., Muneer, B. and Hasnain, S. (2008 ) . Chromium Tolerance and

Reduction Potential of a Bacillus sp.ev3 Isolated from Metal Contaminated

Wastewater. Environmental Contamination Toxicology, 81, 25–29.

Sabyasachi, C., Anindita, M., Agniswar, S. and Pranab, R. (2012 ) . Bioremediation of lead

by lead-resistant microorganisms isolated from industrial sample. Bioscience and

Biotechnology, 291-294.

Said, M. D. (2014). Application of bacteria biomass as a potential heavy metal bio-removal

agent. African Journal of Microbiology Research, 8(22), 2231-2232.

Saini, A., Kumar, M. R., Karthik, S., Shakti, S., Vivekanandan, K. E. and Obborne, W. J.

(20 1 3 ) . Remediation of lead (Pb) by a novel klebsiella sp. Isolated from tannery

effluent of Ranipet, Vellore district. African Journal of Biotechnology, 1 2 ( 3 2 ) ,

5069-5074.

Seema, S. and Alok, A. (20 1 2 ) . Hexavalent Chromium Reduction in Tannery Effluent by

Bacterial Species Isolated from Tannery Effluent Contaminated Soil. Journal of

Environmental Science and Technology, 5(3), 146.

80

Silambarasan, S. and Abraham, J. (2014). Biosorption and Characterization of Metal Tolerant

Bacteria Isolated from Palar River Basin Vellore. Journal of Scientific Research,

6(1), 128

Singh, U., Singh, B. P. and Singh, K. K. (20 1 2 ) . Lead removal from aqueous solution by

Bacillus subtilis. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 4 ( 4 ) ,

2242-2249.

Sivashanmugam, K. and Gurunathan, J. (2 0 1 1 ) . Production and partial purification of

extracellular tannase by Klebsiella pneumoniae MTCC 7 1 6 2 isolated from tannery

effluent. Affrican Journal of Biotechnology, 10(8), 1367.

Stumm, W. and Morgan, J. J. (1 9 96 ) . Aquatic Chemistry Chemical Equilibria and

Rates in Natural Waters. (third edition). New York: Wiley.

Tangahu, B. V., Siti, S. A., Hassan, B., Mushrifah, I., Nurina, A. and Muhammad, M. (2013).

Biosorption of Lead (Pb) by Bacillus subtilis Isolated from Scirpus grossus.

International Seminar on Environmental Engineering of Udayana

University, 371-372

Tangahu, B. V., Siti, S. A., Hassan, B., Mushrifah, I., Nurina, A. and Muhammad, M. (2014).

Biosorption of Lead (Pb) by Three Bacillus species (Bacillus cereus, Bacillus pumilus

and Bacillus subtilis) Isolated from Scirpus grossus. Springer Science Business

Media Singapore, 217-219.

Teemu, H. (2007 ) . Removal of Cadmium, Lead and Arsenic from Water by Lactic acid

Bacteria. Department of Biochemistry and Food Chemistry, 42-46.

United States Environmental Protection Agency. (2011). Lead. United States Environmental

Protection Agency.

Vijayanand, S. and Divyashree, M. (2 0 1 5 ) . Bioremediation of heavy metals using

biosurfactant producing microorganisms. International Journal of Pharma

Sciences and Research, 845-846.

William, B. W., Paul, D. V., Georg, M., Dorothy, J., Noel, R. K., Wolfgang, L. and Karl-Heinz,

S. (2 0 0 9 ) . Bergey's manual of systematic bacteriology (Volume tree).

(Second edition). New york: Springer Dordrecht Heidelberg.

81

82

ภาคผนวก

83

ภาคผนวก ก มาตรฐานน าทงโรงงานอตสาหกรรม

มาตรฐานน าท งของโรงงานอตสาหกรรมในประเทศไทย มการก าหนดคามาตรฐานน า

ท งของโลหะหนกตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ฉบบท 3 ป

พ.ศ. 2539 แสดงดงตาราง 8

ตาราง 8 มาตรฐานน าทงของโรงงานอตสาหกรรมในประเทศไทย

โลหะหนก มลลกรมตอลตร

สงกะส ไมเกน 5.0

โครเมยมชนดเฮกซาวาเลนท และไตรวาเลนท ไมเกน 0.25 และไมเกน 0.75

ทองแดง ไมเกน 2.0

แคดเมยม ไมเกน 0.03

แบเรยม ไมเกน 1.0

ตะกว ไมเกน 0.2

นคเกล ไมเกน 1.0

แมงกานส ไมเกน 5.0

อารเซนค ไมเกน 0.25

เซเลเนยม ไมเกน 0.02

ปรอท ไมเกน 0.005

ทมา: ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าท งจากแหลงก าเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรม

และนคมอตสาหกรรม, 2539 (ก าหนดมาตรฐานควบคมการระบายน าทงจากแหลงก าเนด

ประเภทโรงงานอตสาหกรรม และนคมอตสาหกรรม, 13 กมภาพนธ 2539)

84

ภาคผนวก ข อาหารเลยงเชอ

1. Nutrient Agar (NA)

Peptone 5.0 กรม

Beef extract 3.0 กรม

Agar 15.0 กรม

น ากลน 1000 มลลลตร

ละลายสวนผสมท งหมดใหเขากน จากน นนงฆาเช อในหมอนงความดนไอทอณหภม 121 องศา

เซลเซยส ความดน 15 ปอนด/ตารางน ว เปนเวลา 15 นาท (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา

สวรรณพนจ, 2541)

2. Nutrient Broth (NB)

Beef extract 5.0 กรม

Peptone 2.5 กรม

Potassium nitrate 0.1 กรม

Sodium Chloride 2.5 กรม

น ากลน 1000 มลลลตร

ละลายสวนผสมท งหมดใหเขากน จากน นนงฆาเช อในหมอนงความดนไอทอณหภม 121 องศา

เซลเซยส ความดน 15 ปอนด/ตารางน ว เปนเวลา 15 นาท (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา

สวรรณพนจ, 2541)

85

ภาคผนวก ค การคดแยกแบคทเรยจากน าเสย และน าทงของโรงงานอตสาหกรรม

ฟอกหนง

การ Spread plate ทมการเจอจาง 10-1

การ Spread plate ทมการเจอจาง 10-4 การ Spread plate ทมการเจอจาง 10-3


ภาพ 16 ตวอยางน าเสย และน าทงจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

ภาพ 17 การ Spread plate ของน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

ลงบนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate

86


การ Spread plate ทมการเจอจาง 10-4 การ Spread plate ทมการเจอจาง 10-3


ภาพ 18 การ Spread plate ของน าทงจากโรงงานอตสาหกรรมฟอกหนง

ลงบนจานอาหาร Nutrient Agar (NA) ทม Lead acetate

87

ภาคผนวก ง ลกษณะทางสณฐานวทยาของแบคทเรยภายใตกลองจลทรรศนแบบสเตอร

โอ (Stereo microscope) และกลองจลทรรศนแบบใชแสง (Light

microscope)

ตาราง 9 สณฐานวทยาของแบคทเรยภายใตกลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ (Stereo

กลอง microscope)กลองจลทรรศนแบบใชแสง (Light microscope)

รหสแบคทเรย สณฐานวทยาภายใต

กลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ

สณฐานวทยาภายใต

กลองจลทรรศนแบบใชแสง

WW1

WW3

EF1

88


รหสแบคทเรย สณฐานวทยาภายใต

กลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ

สณฐานวทยาภายใต

กลองจลทรรศนแบบใชแสง

EF2

EF3

EF4

EF5

89

ภาคผนวก จ การศกษาการทนความเปนพษของตะกว (Minimal Inhibitory

Concentration: MIC)

500 mg/L 1,000 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,250 mg/L 1,300 mg/L

1,400 mg/L

1,450 mg/L 1,500 mg/L

1,350 mg/L

500 mg/L 1,000 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,250 mg/L 1,300 mg/L

1,400 mg/L

1,450 mg/L 1,500 mg/L

1,350 mg/L

ภาพ 19 การทนตอความเปนพษของตะกวของแบคทเรย WW1

ภาพ 20 การทนตอความเปนพษของตะกวของแบคทเรย WW3

90

500 mg/L 1,000 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,250 mg/L 1,300 mg/L

1,400 mg/L

1,450 mg/L 1,500 mg/L

1,350 mg/L

500 mg/L 1,000 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,250 mg/L 1,300 mg/L

ภาพ 21 การทนตอความเปนพษของตะกวของแบคทเรย EF1


91

1,300 mg/L 1,250 mg/L 1,000 mg/L 500 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,400 mg/L

1,450 mg/L 1,500 mg/L

1,350 mg/L

1,300 mg/L 1,250 mg/L 1,000 mg/L 500 mg/L

1,150 mg/L 1,200 mg/L

1,400 mg/L

1,450 mg/L 1,500 mg/L

1,350 mg/L



92

1,300 mg/L 1,250 mg/L 1,000 mg/L 500 mg/L

1,200 mg/L 1,150 mg/L


93

ภาคผนวก ฉ การวดหาความหนาแนนของเซลลโดยวดความขน

1. การวดหาความหนาแนนของเซลลโดยวดความขน

ใชหลกการดดกลนคลนแสงทไมเทากนของจ านวนเซลลแบคทเรยทมากข นปรมาณแสง

ทดดกลนไว และกระจายออกจะเปนสดสวนกบความหนาแนนของเซลล โดยเครองมอทใช คอ

UV-Visible Spectrophotometer หรอ Spectrophotometer โดยการน า Suspension ของแบคทเรย

ใส ในหลอดวด (Cuvette) แลวอ านเปอร เซนตแสงทผ านออกมา (%transmittance) ถา

Suspension มความขนมาก เปอรเซนตทแสงจะผานไดจะมนอยซงเปนสดสวนโดยตรงกบความ

หนาแนน หรอจ านวนเซลลของแบคทเรย ส าหรบการวดหาความหนาแนนของเซลลแบคทเรย

จะใชคาความยาวคลนท 600 นาโนเมตร ซงคา OD ทวดไดทอยในชวง 0.1- 0.5 เปนชวงทม

ความแมนย าทสด แตการวดแบบวธน เปนการวดการเจรญของเซลลท งหมดท งมชวต และไมม

ชวต (นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ, 2554)

2. การเทยบคามาตรฐาน McFarland Standards NO. 0.5

McFarland Standards NO. 0.5 น ามาใชเปนขอมลอางองในการปรบความขนของ

แบคทเรยเพอใหจ านวนของแบคทเรยอยในชวงทก าหนด แสดงดงตาราง 10

ตาราง 10 การเทยบคามาตรฐาน McFarland Standards NO. 0.5

McFarland Standard No.

Vol(ml.)

0.5 1 2 3 4

Bacl2.2H2O (1.175%) 0.05 0.1 0.2 0.3 0.4

H2SO4 (1%) 9.95 9.9 9.8 9.7 9.6

Approx cell density (1x108 CFU/ml) 1.5 3.0 6.0 9.0 12.0

%Transmittance (wavelength of 600 nm) 74.3 55.6 35.6 26.4 21.5

Absorbance 0.132 0.257 0.451 0.582 0.669

ทมา: National Committee for Clinical Laboratory Standards., 1990

(National Committee for Clinical Laboratory Standards., 1990)

94

ภาคผนวก ช การเตรยมน าเสยสงเคราะห และการวเคราะหตะกวในน าเสยสงเคราะห

การเตรยมน าเสยสงเคราะหทใชทดสอบ

เตรยมน าเสยสงเคราะหทมการปนปอนของตะกวทความเขมขนของ Lead acetate

เทากบ 500, 1,000, 1,150, 1,200, 1,250, 1,300, 1,350, 1,400, 1,450 และ 1,500 มลลกรม

ตอลตร ลงในขวดวดปรมาตรทมน ากลน และปรบปรมาตรใหได 1,000 มลลลตร โดยมการปรบ

คาความเปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5 และน าไปนงฆาเช อดวยความดนไอ 15 ปอนดตอ

ตารางน ว อณหภม 121 องศาเซลเซยส เปนเวลา 15 นาท

1. Lead acetate ทมความเขมขนเรมตน 500 มลลกรมตอลตร เตรยมโดยชง Lead

acetate 0.784 กรม ใสลงในบกเกอรทมน ากลนปรมาตร 25 มลลลตร ละลายใหเขากน จากน น

เทสารละลายใสลงในขวดปรบปรมาตร (Volumetric flask) แลวเตมน ากลนจนปรมาตร 1,000

มลลลตร

2. Lead acetate ทมความเขมขนเรมตน 1,000 มลลกรมตอลตร เตรยมโดยชง Lead



มลลลตร




มลลลตร




มลลลตร

95




มลลลตร




มลลลตร




มลลลตร




มลลลตร




มลลลตร




มลลลตร

96

การวเคราะหตะกวในน าเสยสงเคราะห

เตรยมสารละลายมาตรฐานตะกวทมเขมขน 1-10 ppm จากสารละลาย Stock solution

of Lead โดยเตรยมสารละลายมาตรฐานตะกวดงน

1. Lead ทมความเขมขน 1 ppm เตรยมโดยปเปตสารละลายจาก Stock solution of Lead

ปรมาณ 0.05 มลลลตร ใสลงในน ากลนปรมาตร 50 มลลลตร

2. Lead ทมความเขมขน 2 ppm เตรยมโดยปเปตสารละลายจาก Stock solution of

Lead ปรมาณ 0.1 มลลลตร ใสลงในน ากลนปรมาตร 50 มลลลตร
















Lead ปรมาณ 0.5 มลลลตร ใสลงในน ากลนปรมาตร 50 มลลลตร จากน นน ามาวดทความยาว

คลน 217 นาโนเมตร ดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS) โดยตะกวท

ละลายน าจะถกวเคราะห และท าการเกบรกษาไวเพอไมใหมสภาพทเปลยนแปลงไป ซงตวอยาง

จะถกวเคราะหดวยกรดไนตรก (Nitric acid) จากน นจงน าคาทไดไป Plot กราฟ โดย

97

ก าหนดใหแกน X คอ ความเขมขนของตะกว และแกน Y คอ คาการดดกลนแสง หลงจากน น

น ามาหาคาสมประสทธ (r2) และ y=ax+b เพอใชในการตรวจวเคราะหตะกว หลงจากทไดม

การศกษาสภาวะทเหมาะสมส าหรบการบ าบดน าเสยทปนเปอนตะกว (American Society for

Testing and Materials International., 2015)

กราฟมาตรฐานของตะกว

เตรยมสารละลายมาตรฐานจาก Stock solution ทมความเขมขน 1-10 ppm จาก Stock

solution 1000 ppm จะไดสารละลายทมความเขมขนตาง ๆ ตามล าดบ ดงภาพ 46

ภาพ 26 กราฟมาตรฐานของตะกว

y = 0.0214x + 0.0172

R² = 0.9995

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0 2 4 6 8 10 12

การด

ดกลน

แสง (A

bsor

banc

e)

ความเขมขนของสารละลายตะกว (ppm)

98

ภาคผนวก ซ การวเคราะหปรมาณตะกวดวยเครอง Atomic Absorption

Spectrophotometer (AAS)

Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS)

เครอง Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS) เปนเครองมอทใชในการวเคราะหธาต

(Metal element) ทอย ในตวอยางทดสอบดวยเทคนค Atomic Absorption Spectroscopy ซ ง เป น

กระบวนการทอะตอมอสระ (Free atom) ของธาตดดกลนแสงทความยาวคลนระดบหนง

โดยเฉพาะซงข นอยกบธาตแตละธาต เนองจากธาตแตละชนดมระดบของพลงงานแตกตางกนจงม

การดดกลนพลงงานไดแตกตางกน พลงงานทพอดกบคณสมบตเฉพาะของธาตจะท าใหอเลกตรอน

ของธาตน น ๆ เปลยนสถานะจากสถานะพ น (Ground state) ไปเปนสถานะกระตน (Exited state)

แสดงดงภาพ 29

ภาพ 27 การเปลยนแปลงระดบพลงงานจากสถานะพน (Ground state)

เปนสถานะกระตน (Exited state)

ทมา: พนธทพย ธรสาธตกล, 2555, สอออนไลน (พนธทพย ธรสาธตกล, 2555)

ดงน นการวเคราะหดวยเทคนค AAS จงจ าเปนตองเปลยนสารละลาย หรอตวอยางทจะ

วเคราะหใหเปนอะตอมอสระ จากน นอะตอมอสระจะดดกลน (Absorp) พลงงานทระดบพลงงาน

จ าเพาะ ยงมอะตอมอสระมากกยงมคาการดดกลน (Absorbance) มาก จงใชในการวเคราะห

ปรมาณของธาตน น ๆ ได

สวนประกอบของเครอง AAS จงตองประกอบไปดวย สวนทท าใหเกดอะตอมอสระ สวน

ทท าใหเกดพลงงานแสงทอะตอมอสระจะสามารถ Absorp ได สวนทใชในการแยกความยาว

คลนของแสง สวนทตองตรวจจบคาการดดกลน (Absorbance) รวมท งสวนประมวลผล แสดงดง

ภาพ 30

http://www.mfu.ac.th/center/stic/images/articles/AAS/AAS pic1.jpg

99

ภาพ 28 สวนประกอบของเครอง AAS

ทมา: พนธทพย ธรสาธตกล, 2555, สอออนไลน (พนธทพย ธรสาธตกล, 2555)

องคประกอบทส าคญของเครอง AAS จะมดวยกน 5 สวน ดงน

1. แหลงก าเนดแสง (Light source)

2. สวนทท าใหธาตกลายเปนอะตอมอสระ (Atomizer)

3. Monochromator

4. Detector

5. เครองประมวลผลและอานผล

6. Light source

1. แหลงก าเนดแสงของ AAS โดยทวไป เปนหลอดแบบ Hollow Cathode Lamp (HCL)

และ Electhodeless Discharge Lamp (EDL) โดยแหลงก าเนดแสงของ AAS ของเครองทศนย

เครองมอวทยาศาสตรฯ เปนชนด Hollow Cathode Lamp (HCL) ซงในหลอด (Lamp) จะบรรจ

Buffer ของแกสเฉอย (Inert gas) เชน แกสอารกอน (Ar) หรอนออน (Ne) และมการเคลอบเกลอ

ของธาตโลหะทจะวเคราะหไวทข ว Cathode ของ Lamp โดยจะมการใหศกดไฟฟา (Apply

voltage) ใหแกข ว Cathode เกดการ Ionization ของ Inert gas ไปชนกบเกลอของธาตโลหะท

เคลอบไว ท าใหธาตโลหะหลดออกจากข ว Cathode แลวไปชนกบ Inert gas ท าใหธาตโลหะ

เปลยนสถานะจากสถานะพ น (Ground state) ไปเปนสถานะกระตน (Exited state) แตไมเสถยร

จงปลอยพลงงานออกมาเปนพลงงานแสงทความยาวคลนจ าเพาะกบธาตแตละธาต ซง Hollow

Cathode Lamp มท งแบบ Single lame (ปลอยพลงงานชวงความยาวคลนส าหรบวเคราะหธาต

ใดธาตหนง) และแบบ Multiple lamp (ทข ว Cathode จะเคลอบเกลอของธาตโลหะหลายชนด ม

การปลอยพลงงานในหลายชวงตามระดบพลงงานของธาตทเคลอบไว จะอาศย Monochromator

ในการเลอกแสงทระดบความยาวคลนทตองการใช)

http://www.mfu.ac.th/center/stic/images/articles/AAS/AAS pic2.jpg

100

2. สวนทท าใหธาตกลายเปนอะตอมอสระ (Atomizer หรอ Atomization process) การ

ท าใหอะตอมของธาตในสารประกอบเกดเปนอะตอมอสระไดน น ตองมการดดกลนพลงงาน

ความรอนเขาไป ซงพลงงานดงกลาวอาจอยในรปตาง ๆ เชน พลงงานความรอนจากเปลวไฟ

พลงงานความรอนจากกระแสไฟฟา เปนตน ซงสวนประกอบของเครอง AAS ทใหพลงงานความ

รอนเพอท าใหเกดอะตอมอสระน นเรยกวา Atomizer และกระบวนการทท าใหเกดอะตอมอสระ

น นเรยกวา Atomization process ซง Atomization process ทนยมใชในปจจบน ไดแก Flam

Atomization, Electrothermal atomization หรอ Graphite furnace หรอ flameless atomization ,

Hydride Generation Techique และ Cold Vapor Technique โดยมรายละเอยดของแตละเทคนค

ดงน

2.1 Flam Atomization ใชพลงงานความรอนจากเปลวไฟท าใหเกด Atomization

process แบงเปน 5 ข นตอน ไดแก

2.1.1 Nebulization เปนกระบวนการเปลยนของเหลวใหเปนละอองฝอยเลก ๆ

(Mist หรอ Aerosol) ดวยสวนของเครองทเรยกวา Nebulizer โดยเครองจะดดสารละลายเขาไป

เพอพนใหสารละลายไปชนกบ Glass bead เพอใหเกดเปนละอองฝอย

2.1.2 Droplet precipitation เปนกระบวนการทละอองเลกบางสวน รวมกนเปน

หยดสารละลาย ไมสามารถลอยอยในอากาศไดจงตกลงมาแลวออกไปทางทอน าท ง (Drain)

2.1.3 Mixing เปนกระบวนการท Mist หรอ Aerosol ผสมกบแกสเช อเพลง (Fuel)

และออกซเดนทแกส (Oxidant gas) เกดใน Spray chamber ของ Nebulizer

2.1.4 Desolvation เปนกระบวนการทตวท าละลายทอยใน Mist หรอ Aerosol

ถกก าจดออกไปท าใหเปนอนภาคเลก ๆ ของสารประกอบ (Solid paticles)

2.1.5 Compound decomposition เปนกระบวนการท เกดข นในเปลวไฟ โดย

พลงงานความรอนจากเปลวไฟท าใหสารประกอบเกดการแตกตวเปนเปนออกไซด เปนโมเลกล

และเปนอะตอมอสระ

ขอมลจ าเพาะของ Flame atomizer ของเครอง AAS ทศนยเครองมอวทยาศาสตรม

ปจจบน คอ ชนดของ Burner (Burner type) เปนแบบ Standard burner ซงเปนแบบมาตรฐานท

ใชส าหรบการวเคราะหธาตโลหะทวไป ทไมใชธาตทตองการพลงงานความรอนสงมาก เชน

Alumenum (Al) หรอ Boron (B) หรอ Barium (Ba) หรอ Silicon (Si) เปนตน ซงธาตทตองการ

พลงงานความรอนสงมากดงกลาว ตองเปลยนไปใช Burner อกแบบ (High Temperature burner

type) และชนดของเปลวไฟ (Flame type) เปนแบบ Air-Acethylene flame คอใชแกส Acethylene

เปนแกสเช อเพลง และใชออกซเจนจากอากาศเปน Oxidant gas

101

โดย Burner และ Flame type เปนสงส าคญทผตองการวเคราะหจะตองทราบกอนวาธาตทจะ

วเคราะหน นควรใช Flame ชนดไหนเหมาะสมในการท าใหเกดอะตอมอสระเนองจาก Flame แต

ละชนดใหพลงงานความรอนในระดบทแตกตางกน ในสวนของ Burner เนองจากแตละชนดม

ความทนตอความรอนตางกน ดงน นตองตองเหมาะสมกบชนดของ Flame ดวย

2.2 Electrothermal atomization หรอ Graphite furnace หรอ Flameless atomization ใช

พลงงานความรอนจากกระแสไฟฟาท าใหเกด Atomization process แบงเปน 3 ข นตอน ไดแก

2.2.1 Drying stage เปนการคอย ๆ ใหความรอนแกสารตวอยาง เพอระเหยตว

ท าละลายออกไป โดยปกตใชอณหภมต า (ต ากวา 100 องศาเซลเซยส)

2.2.2 Ashing stage เปนข นตอนทใหความรอนสงข น (อาจถง 1,500 องศา

เซลเซยส) เพอก าจดสารอนทรย และสารอนนทรย โดยโมเลกลของสารเหลาน นจะแตกตว

ออกไปเหลอแตสารอนนทรยทเสถยรเทาน น โดยทวไปอยในรปของโลหะออกไซด

2.2.3 Atomization stage เปนข นตอนทสารทเหลออยถกเผาทอณหภมสง (อาจ

ถง 3,000 องศาเซลเซยส) เพอใหสลายเกดเปนอะตอมอสระ

2.3 Hydride Generation Techique เนองจากธาตบางชนดจะเปลยนใหเปนอะตอม

โดยตรงดวยเทคนค Flam Atomization และ Electrothermal atomization ไมได จ าเปนตองใชวธ

ท าใหแตกตวในบรรยากาศทปราศจากออกซเจน เพอปองกนการรวมกบออกซเจน ดงน นจง

ตองใชวธท าใหธาตเหลาน นกลายเปนสารทเปนไอไดงาย ๆ ทอณหภมหองดวยการ Reduce ให

เปน Hydrided แลวให Hydrided น นผานเขาไปในเปลวไฟไฮโดรเจนจะท าใหธาตกลายเปน

อะตอมอสระได เทคนคน ใชในการวเคราะหธาต As, Bi, Se, Pb, Sb, Sn และ Te

2.4 Cold Vapor Technique เปนวธ Flameless atomization แบบ Vapor Generation ใชใน

การวเคราะหธาตบางชนดทเปลยนเปนไอไดงาย ซงไดแก การวเคราะหปรอท โดยใชการ

Reduction ของสารประกอบปรอท ซง Atomizer ของเครอง AAS ทศนยเครองมอวทยาศาสตรฯ

ป จ จ บ น ม Atomization process 2 แบบ ไ ด แ ก Flame atomization และ Electrothermal

atomization

3. Monochromator ใชแยกแสงใหไดความยาวคลนของแสงทตองการ (Wavelength

selector)

4. Detector ของ AAS เปนชนด Photo Multiplier Tube (PMT)

5. เครองประมวลผล และอานผล (พนธทพย ธรสาธตกล , 2555, สอออนไลน

(พนธทพย ธรสาธตกล, 2555)

102

ภาคผนวก ฌ การเตรยมแบคทเรย และน าเสยสงเคราะหเพอใชในการศกษา

ประสทธภาพการบ าบดน าเสยสงเคราะห

ภาพ 29 การเตรยมแบคทเรยทใชในการศกษา

ภาพ 30 การเตรยมน าเสยสงเคราะห

ภาพ 31 การถายเชอแบคทเรยลงในน าเสยสงเคราะหทปนเปอนตะกว

103

ภาคผนวก ญ การศกษาประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหดวยแบคทเรย

ผลการศกษาความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทเหมาะสมในการทดสอบการบ าบด

ตะกวในน าเสยสงเคราะห

การบ าบดน าเสยทปนเปอนตะกวทความเขมขนของแบคทเรยเทากบ 1.5x105-1.5x109

CFU/ml โดยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหเทากบ 1,300 มลลกรมตอลตร บมท

อณหภม 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 48 ชวโมง และปรบคาความเปนกรด-ดางเทากบ 5

ตาราง 11 ความเขมขนเรมตนของแบคทเรยทเหมาะสมในการทดสอบประสทธภาพการ

อ บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย WW1

[แบคทเรย]

[ตะกว] กอนการ

บ าบด (mg/l)

[ตะกว] หลงการ

บ าบด (mg/l)

% การ

บ าบดตะกว

% เฉลยการบ าบด

ตะกว

105 1,300 519.15 59.97 60.58±0.46

518.69 60.00

519.62 59.93

506.54 60.94

506.54 60.94

506.54 60.94

507.94 60.83

508.41 60.80

507.47 60.87

106 1,300 497.19 61.66 61.32±0.31

497.19 61.66

497.19 61.66

506.07 60.98

507.00 60.90

506.54 60.94

500.93 61.37

500.93 61.37

500.93 61.37

104




บ าบด (mg/L)

{ตะกว} หลงการ


% การ


% เฉลยการ


107 1,300 471.49 63.64 64.05±0.32

471.96 63.61

471.49 63.64

463.08 64.29

462.61 64.33

463.55 64.25

463.55 64.25

463.55 64.25

463.55 64.25

108 1,300 396.26 69.44 68.89±0.39

396.72 69.41

397.19 69.37

408.41 68.511

407.94 68.54

407.94 68.54

405.60 68.72

404.67 68.79

405.14 68.76

105


ตาราง 12 สถตแสดงความสมพนธประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

ANOVA

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 453.47 4 113.36 783.22 0.00

Within Groups 5.79 40 0.14

Total 459.26 44






% การ




109 1,300 425.23 67.21 66.84±0.38

425.23 67.21

425.70 67.17

428.50 66.96

427.57 67.03

427.57 67.03

436.44 66.34

435.98 66.38

436.91 66.31

106


Post Hoc Tests

(I) ความเขมขนของแบคทเรย (J) ความเขมขนของแบคทเรย Sig.

10*5

10*6 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*6

10*5 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*7

10*5 0.00

10*6 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*8

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*9 0.00

10*9

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00

หมายเหต: คาสถตมความแตกตางกนอยางมนยส าคญเฉลยทระดบ 0.05

107


อ บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย WW3






% หลงการ




105 1,300 513.08 60.44 60.69±0.40

514.01 60.36

513.55 60.40

512.61 60.47

512.61 60.47

513.08 60.44

502.33 61.26

503.27 61.19

502.80 61.23

106 1,300 500.93 61.37 61.72±0.23

500.00 61.44

500.46 61.41

495.32 61.80

494.85 61.84

494.39 61.88

493.45 61.95

493.92 61.91

494.39 61.88

108











107 1,300 494.39 61.88 61.94±0.09

494.85 61.84

495.32 61.80

492.52 62.02

492.05 62.06

491.58 62.09

493.92 61.91

492.99 61.98

493.45 61.95

108 1,300 400.00 69.15 69.10±0.55

400.46 69.12

399.53 69.19

400.93 69.08

400.46 69.12

400.00 69.15

401.40 69.05

401.86 69.01

400.93 69.08

109











109 1,300 482.24 62.81 62.01±0.59

482.71 62.78

483.17 62.74

494.85 61.84

495.79 61.77

494.39 61.88

500.00 61.44

500.46 61.41

500.00 61.44


ANOVA


Between Groups 416.36 4 104.09 881.84 0.00


Total 421.09 44

110


Post Hoc Tests


10*5

10*6 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*6

10*5 0.00

10*7 0.74

10*8 0.00

10*9 0.52

10*7

10*5 0.00

10*6 0.74

10*8 0.00

10*9 0.99

10*8

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*9 0.00

10*9

10*5 0.00

10*6 0.52

10*7 0.99

10*8 0.00


111


อ บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย EF1






% หลงการบ าบด

ตะกว



105 1,300 531.77 58.99 58.70±0.24

530.84 59.07

531.30 59.03

537.38 58.56

537.85 58.53

537.38 58.56

537.38 58.56

537.85 58.53

537.85 58.53

106 1,300 528.03 59.28 59.03±0.21

527.10 59.35

527.57 59.32

532.71 58.92

533.17 58.89

532.24 58.96

534.11 58.81

533.64 58.85

533.17 58.89

112











107 1,300 520.56 59.86 60.15±0.22

520.09 59.90

520.09 59.90

516.35 60.18

516.35 60.18

516.35 60.18

513.08 60.44

513.55 60.40

514.01 60.36

108 1,300 505.14 61.05 60.98±0.17

504.67 61.08

504.20 61.12

508.41 60.80

509.34 60.72

508.87 60.76

504.20 61.12

504.20 61.12

504.67 61.08

113











109 1,300 453.27 65.05 65.27±0.14

452.80 65.08

452.33 65.12

449.06 65.37

449.53 65.34

448.59 65.41

449.53 65.34

448.59 65.41

449.06 65.37


ANOVA


Between Groups 251.99 4 62.99 1,508.22 0.00


Total 253.66 44

114


Post Hoc Tests


10*5

10*6 0.03

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*6

10*5 0.03

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*7

10*5 0.00

10*6 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*8

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*9 0.00

10*9

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00


115


อ บ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย EF4










105 1,300 522.42 59.72 58.79±0.67

522.42 59.72

523.36 59.64

541.58 58.24

541.12 58.27

540.65 58.31

538.78 58.45

539.25 58.42

539.71 58.38

106 1,300 539.71 58.38 58.93±0.46

540.18 58.35

539.25 58.42

532.24 58.96

532.24 58.96

532.71 58.92

525.70 59.46

526.16 59.43

525.23 59.50

116











107 1,300 461.68 64.40 63.43±0.73

461.68 64.40

462.61 64.33

477.57 63.17

477.10 63.21

477.57 63.17

483.17 62.74

483.64 62.71

483.17 62.74

108 1,300 372.89 71.24 70.71±0.38

373.36 71.21

373.36 71.21

383.17 70.45

384.11 70.38

383.17 70.45

382.24 70.52

383.17 70.45

382.71 70.49

117











109 1,300 333.17 74.31 74.85±0.39

332.24 74.38

332.71 74.34

321.49 75.21

321.49 75.21

321.49 75.21

323.83 75.03

324.29 74.99

323.83 75.03


ANOVA


Between Groups 1,862.83 4 465.70 1,526.76 0.00


Total 1,875.03 44

118


Post Hoc Tests


10*5

10*6 0.99

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*6

10*5 0.99

10*7 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*7

10*5 0.00

10*6 0.00

10*8 0.00

10*9 0.00

10*8

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*9 0.00

10*9

10*5 0.00

10*6 0.00

10*7 0.00

10*8 0.00


119

ผลการศกษาอณหภมทเหมาะสมในการทดสอบการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห

การบ าบดน าเสยทปนเปอนตะกวทความเขมขนของแบคทเรยเทากบ 1.5x109 CFU/ml

โดยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหเทากบ 1,300 มลลกรมตอลตร โดยก าหนด

อณหภมดงน 25, 30, 35, 40 และ 45 องศาเซลเซยส เปนเวลา 48 ชวโมง และปรบคาความ

เปนกรด-ดาง (pH) เทากบ 5

ตาราง 19 อณหภมของแบคทเรยทเหมาะสมในการทดสอบประสทธภาพการบ าบด

อ ตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย WW1

อณหภม [ตะกว] กอนการ








25 1,300 300.46 76.85 76.80±0.47

300.46 76.85

300.46 76.85

301.40 76.77

300.93 76.81

300.93 76.81

302.33 76.70

301.40 76.77

301.40 76.77

30 1,300 335.98 74.11 74.21±0.06

335.51 74.15

335.51 74.15

333.64 74.29

335.04 74.18

334.11 74.25

334.57 74.22

334.11 74.25

334.11 74.25

120










35 1,300 381.77 70.58 69.68±0.68

381.77 70.58

381.77 70.58

398.59 69.29

398.13 69.32

398.13 69.32

400.46 69.14

400.46 69.14

400.46 69.14

40 1,300 447.19 65.54 65.61±0.11

447.19 65.54

447.66 65.51

445.32 65.69

443.92 65.79

443.92 65.79

447.19 65.54

447.19 65.54

447.19 65.54

121










45 1,300 465.42 64.14 63.97±0.13

465.42 64.14

465.42 64.14

469.15 63.85

467.75 63.96

467.75 63.96

469.15 63.85

469.15 63.85

469.15 63.85


ANOVA


Between Groups 1,076.68 4 269.17 2,678.26 0.00


Total 1,080.70 44

122


Post Hoc Tests

(I) อณหภม (J) อณหภม Sig.

25

30 0.00

35 0.00

40 0.00

45 0.00

30

25 0.00

35 0.00

40 0.00

45 0.00

35

25 0.00

30 0.00

40 0.00

45 0.00

40

25 0.00

30 0.00

35 0.00

45 0.00

45

25 0.00

30 0.00

35 0.00

40 0.00


123








ตะกว



25 1,300 275.23 78.79 78.76±0.46

275.23 78.79

275.23 78.79

275.70 78.75

275.23 78.79

275.23 78.79

277.10 78.65

275.70 78.75

275.70 78.75

30 1,300 270.09 79.19 79.14±0.04

270.09 79.19

271.02 79.11

270.56 79.15

270.56 79.15

270.56 79.15

271.96 79.04

270.56 79.15

270.56 79.15

124







ตะกว



35 1,300 424.29 67.31 67.28±0.09

423.83 67.34

423.83 67.34

423.83 67.34

423.83 67.34

423.83 67.34

427.10 67.09

425.70 67.20

425.70 67.20

40 1,300 456.07 64.86 66.49±1.22

456.07 64.86

456.07 64.86

423.36 67.38

422.42 67.45

421.96 67.49

426.16 67.16

426.16 67.16

426.16 67.16

125







ตะกว



45 1,300 437.85 66.26 66.87±0.48

437.38 66.30

437.38 66.30

429.43 66.91

429.43 66.91

429.43 66.91

423.36 67.38

422.42 67.45

422.89 67.41


ANOVA


Between Groups 1,577.97 4 394.49 1,121.61 0.00


Total 1,592.04 44

126


Post Hoc Tests


25

30 0.76

35 0.00

40 0.00

45 0.00

30

25 0.76

35 0.00

40 0.00

45 0.00

35

25 0.00

30 0.00

40 0.11

45 0.71

40

25 0.00

30 0.00

35 0.11

45 0.75

45

25 0.00

30 0.00

35 0.71

40 0.75


127


อ ตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย EF1






ตะกว



25 1,300 342.05 73.64 73.30±0.27

341.58 73.68

341.58 73.68

349.06 73.10

349.06 73.10

349.06 73.10

349.06 73.10

348.59 73.14

348.13 73.17

30 1,300 344.39 73.46 73.46±0.10

344.39 73.46

344.39 73.46

343.45 73.53

342.99 73.57

342.52 73.61

346.72 73.28

345.32 73.39

345.32 73.39

128





บ าบด (mg//L)


ตะกว


ตะกว

35 1,300 449.53 65.36 64.83±0.43

449.53 65.36

449.53 65.36

462.61 64.35

462.14 64.39

463.08 64.32

457.00 64.79

457.00 64.79

457.00 64.79

40 1,300 503.73 61.19 61.88±0.50

503.27 61.22

503.27 61.22

492.52 62.05

491.12 62.16

491.12 62.16

489.25 62.30

489.25 62.30

489.25 62.30

129





บ าบด (mg//L)


ตะกว


ตะกว

45 1,300 447.19 65.54 62.49±2.28

447.19 65.54

447.19 65.54

506.07 61.01

506.07 61.01

506.54 60.97

506.54 60.97

507.00 60.93

507.47 60.90


ANOVA


Between Groups 1,193.02 4 298.25 258.16 0.00


Total 1,239.23 44

130


Post Hoc Tests


25

30 0.99

35 0.00

40 0.00

45 0.00

30

25 0.99

35 0.00

40 0.00

45 0.00

35

25 0.00

30 0.00

40 0.00

45 0.00

40

25 0.00

30 0.00

35 0.00

45 0.83

45

25 0.00

30 0.00

35 0.00

40 0.83


131








ตะกว



25 1,300 241.12 81.42 81.95±0.43

241.12 81.42

241.12 81.42

234.11 81.96

233.17 82.03

232.71 82.07

228.03 82.43

228.03 82.43

228.03 82.43

30 1,300 160.74 87.61 86.99±0.59

159.34 87.72

159.34 87.72

169.15 86.96

169.15 86.96

169.15 86.96

177.57 86.31

177.57 86.31

177.57 86.31

132







ตะกว



35 1,300 355.60 72.60 72.28±0.32

355.60 72.60

356.07 72.56

358.41 72.38

358.41 72.38

358.41 72.38

365.88 71.81

364.95 71.88

364.48 71.91

40 1,300 369.62 71.52 71.43±0.09

369.62 71.52

369.62 71.52

372.42 71.30

372.42 71.30

372.42 71.30

370.56 71.45

370.09 71.48

370.09 71.48

133







ตะกว



45 1,300 405.14 68.78 69.05±0.20

405.14 68.78

405.14 68.78

399.53 69.21

399.53 69.21

400.00 69.18

400.46 69.14

400.00 69.18

399.53 69.21


ANOVA


Between Groups 2,147.02 4 536.75 3,823.86 0.00


Total 2,152.63 44

134


Post Hoc Tests


25

30 0.00

35 0.00

40 0.00

45 0.00

30

25 0.00

35 0.00

40 0.00

45 0.00

35

25 0.00

30 0.00

40 0.00

45 0.00

40

25 0.00

30 0.00

35 0.00

45 0.00

45

25 0.00

30 0.00

35 0.00

40 0.00


135

ผลการศกษาระยะเวลาทเหมาะสมในการทดสอบการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะห


โดยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหเทากบ 1,300 มลลกรมตอลตร โดยก าหนด

ระยะเวลาดงน 12, 24, 48, 72 และ 96 ชวโมง บมท 30 องศาเซลเซยส และปรบคาความเปน

กรด-ดาง (pH) เทากบ 5

ตาราง 27 ระยะเวลาของแบคทเรยทเหมาะสมในการทดสอบประสทธภาพการบ าบด


ระยะเวลา

(hr)






ตะกว



12 1,300 362.14 72.09 71.66±0.36

361.68 72.13

361.68 72.13

369.15 71.55

369.15 71.55

369.15 71.55

372.89 71.27

371.96 71.34

372.42 71.30

24 1,300 428.50 66.98 67.10±0.09

428.50 66.98

428.50 66.98

427.10 67.09

425.70 67.20

425.70 67.20

426.63 67.13

426.16 67.16

426.16 67.16

136



(hr)






ตะกว



48 1,300 434.57 66.51 66.27±0.19

434.57 66.51

434.11 66.55

438.78 66.19

438.78 66.19

438.78 66.19

440.18 66.08

439.71 66.12

439.71 66.12

72 1,300 454.20 65.00 65.15±0.10

453.73 65.04

453.73 65.04

452.33 65.15

452.80 65.11

451.40 65.22

450.93 65.25

450.93 65.25

450.93 65.25

137



(hr)






ตะกว



96 1,300 492.05 62.09 64.23±1.41

445.79 65.65

444.85 65.72

451.86 65.18

451.86 65.18

451.86 65.18

479.90 63.02

479.90 63.02

479.90 63.02


ANOVA


Between Groups 299.47 4 74.86 171.71 0.00


Total 316.91 44

138


Post Hoc Tests

(I) เวลา (J) เวลา Sig.

12

24 0.00

48 0.00

72 0.00

96 0.00

24

12 0.00

48 0.15

72 0.00

96 0.00

48

12 0.00

24 0.15

72 0.02

96 0.00

72

12 0.00

24 0.00

48 0.02

96 0.09

96

12 0.00

24 0.00

48 0.00

72 0.09


139




(hr)






ตะกว



12 1,300 411.68 68.28 67.94±0.27

411.21 68.31

411.21 68.31

419.15 67.70

419.15 67.70

419.15 67.70

418.69 67.74

417.28 67.85

417.28 67.85

24 1,300 424.29 67.31 66.82±0.39

423.83 67.34

423.36 67.38

434.57 66.51

435.04 66.48

434.57 66.51

433.17 66.62

433.17 66.62

433.17 66.62

140



(hr)






ตะกว



48 1,300 430.84 66.80 66.77±0.04

430.84 66.80

430.84 66.80

431.30 66.77

431.30 66.77

430.37 66.84

431.77 66.73

431.77 66.73

432.24 66.69

72 1,300 437.85 66.26 65.96±0.24

437.85 66.26

437.85 66.26

445.32 65.69

444.85 65.72

444.85 65.72

442.52 65.90

442.52 65.90

442.52 65.90

141



(hr)






ตะกว



96 1,300 791.58 39.01 38.83±0.23

790.65 39.08

791.12 39.05

792.99 38.90

792.99 38.90

792.99 38.90

797.66 38.54

797.66 38.54

798.13 38.51


ANOVA


Between Groups 5,681.46 4 1,420.36 20,422.89 0.00


Total 5,684.24 44

142


Post Hoc Tests


12

24 0.00

48 0.00

72 0.00

96 0.00

24

12 0.00

48 0.99

72 0.00

96 0.00

48

12 0.00

24 0.99

72 0.00

96 0.00

72

12 0.00

24 0.00

48 0.00

96 0.00

96

12 0.00

24 0.00

48 0.00

72 0.00


143




(hr)






ตะกว



12 1,300 451.86 65.18 65.83±0.49

452.33 65.15

451.40 65.22

440.18 66.08

440.18 66.08

440.18 66.08

438.31 66.23

438.31 66.23

438.31 66.23

24 1,300 453.73 65.04 65.22±0.14

453.73 65.04

453.73 65.04

449.53 65.36

450.46 65.29

450.00 65.33

451.40 65.22

450.00 65.33

450.00 65.33

144



(hr)






ตะกว



48 1,300 450.46 65.29 65.01±0.22

450.93 65.25

450.46 65.29

454.20 65.00

454.20 65.00

454.20 65.00

457.00 64.79

457.47 64.75

457.47 64.75

72 1,300 458.87 64.64 64.53±0.14

457.47 64.75

457.47 64.75

461.21 64.46

461.21 64.46

461.21 64.46

461.68 64.43

462.14 64.39

461.21 64.46

145



(hr)






ตะกว



96 1,300 468.22 63.92 63.81±0.16

468.69 63.89

468.22 63.92

468.22 63.92

468.22 63.92

467.75 63.96

472.42 63.60

472.42 63.60

472.42 63.60


ANOVA


Between Groups 20.61 4 5.15 72.24 0.00


Total 23.47 44

146


Post Hoc Tests


12

24 0.00

48 0.00

72 0.00

96 0.00

24

12 0.00

48 0.62

72 0.00

96 0.00

48

12 0.00

24 0.62

72 0.01

96 0.00

72

12 0.00

24 0.00

48 0.01

96 0.00

96

12 0.00

24 0.00

48 0.00

72 0.00


147




(hr)






ตะกว


ตะกว

12 1,300 158.87 87.75 87.80±0.03

158.87 87.75

158.87 87.75

157.94 87.83

158.41 87.79

157.94 87.83

157.94 87.83

157.94 87.83

157.94 87.83

24 1,300 169.15 86.96 86.99±0.50

169.15 86.96

169.15 86.96

170.09 86.89

168.69 87.00

168.69 87.00

167.75 87.07

168.22 87.03

168.69 87.00

148



(hr)






ตะกว



48 1,300 172.42 86.71 86.66±0.04

171.96 86.75

172.42 86.71

173.36 86.64

173.83 86.60

173.36 86.64

173.36 86.64

173.36 86.64

173.36 86.64

72 1,300 182.24 85.95 85.98±0.02

182.24 85.95

182.24 85.95

181.77 85.99

181.77 85.99

181.77 85.99

181.77 85.99

181.30 86.03

181.77 85.99

149



(hr)






ตะกว



96 1,300 190.18 85.34 85.41±0.06

189.71 85.38

189.71 85.38

188.31 85.49

188.31 85.49

188.31 85.49

189.71 85.38

189.71 85.38

190.18 85.34


ANOVA


Between Groups 30.51 4 7.62 3,640.56 0.00


Total 30.59 44

150


Post Hoc Tests


12

24 0.00

48 0.00

72 0.00

96 0.00

24

12 0.00

48 0.00

72 0.00

96 0.00

48

12 0.00

24 0.00

72 0.00

96 0.00

72

12 0.00

24 0.00

48 0.00

96 0.00

96

12 0.00

24 0.00

48 0.00

72 0.00


151

ผลการศกษาความเปนกรด-ดาง (pH) ทเหมาะสมในการทดสอบการบ าบดตะกวในน า

เสยสงเคราะห


โดยมความเขมขนเรมตนของน าเสยสงเคราะหเทากบ 1,300 มลลกรมตอลตร โดยก าหนดความ

เปนกรด-ดาง (pH) ดงน 2, 3, 4, 5 และ 6 บมท 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 12 ชวโมง

ตาราง 35 ความเปนกรด-ดาง (pH) ของแบคทเรยท เหมาะสมในการทดสอบ

ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย WW1

ความเปน

กรด-ดาง






ตะกว



2 1,300 486.91 62.48 63.59±1.70

486.91 62.48

487.38 62.45

487.85 62.41

487.38 62.45

487.38 62.45

443.92 65.79

442.52 65.90

442.52 65.90

3 1,300 447.66 65.51 65.31±0.14

447.66 65.51

447.66 65.51

450.93 65.25

451.40 65.22

450.93 65.25

451.86 65.18

451.86 65.18

451.86 65.18


152






ตะกว



4 1,300 437.38 66.30 66.41±0.11

437.85 66.26

437.38 66.30

435.98 66.41

435.98 66.41

435.98 66.41

434.11 66.55

434.11 66.55

434.11 66.55

5 1,300 374.76 71.12 71.16±0.05

375.23 71.09

374.29 71.16

373.36 71.23

372.89 71.27

373.83 71.19

374.76 71.12

374.76 71.12

374.76 71.12


153






ตะกว



6 1,300 420.09 67.63 67.59±0.03

420.09 67.63

420.09 67.63

421.02 67.56

421.49 67.52

421.02 67.56

421.02 67.56

420.56 67.59

420.56 67.59


ANOVA


Between Groups 290.55 4 72.63 122.86 0.00


Total 314.20 44


154

Post Hoc Tests

(I) pH (J) pH Sig.

pH 2

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 3

pH 2 0.00

pH 4 0.07

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 4

pH 2 0.00

pH 3 0.07

pH 5 0.00

pH 6 0.04

pH 5

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 6 0.00

pH 6

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.04

pH 5 0.00


155

ตาราง 37 ความเปนกรด-ดาง (pH) ของแบคทเรยทเหมาะสมในการทดสอบ

อ ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย WW3


กรด-ดาง






ตะกว



2 1,300 804.67 38.00 38.00±0.02

804.67 38.00

804.67 38.00

805.14 37.97

804.67 38.00

804.67 38.00

804.67 38.00

804.20 38.04

805.14 37.97

3 1,300 442.52 65.90 65.75±0.11

442.52 65.90

442.52 65.90

446.26 65.61

445.79 65.65

445.79 65.65

445.32 65.69

444.85 65.72

444.85 65.72

156







ตะกว



4 1,300 435.51 66.44 66.46±0.05

434.11 66.55

434.11 66.55

435.51 66.44

435.51 66.44

435.51 66.44

435.98 66.41

435.51 66.44

435.51 66.44

5 1,300 415.88 67.95 67.91±0.03

415.42 67.99

416.35 67.92

416.82 67.88

416.35 67.92

416.35 67.92

416.82 67.88

416.82 67.88

416.82 67.88

157







ตะกว



6 1,300 442.99 65.87 65.34±1.22

442.99 65.87

442.99 65.87

445.79 65.65

445.79 65.65

445.79 65.65

492.05 62.09

444.85 65.72

444.85 65.72


ANOVA


Between Groups 5,829.30 4 1,457.32 4,798.20 0.00


Total 5,841.45 44

158


Post Hoc Tests

(I) pH (J) pH Sig.

pH 2

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 3

pH 2 0.00

pH 4 0.13

pH 5 0.00

pH 6 0.65

pH 4

pH 2 0.00

pH 3 0.13

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 5

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 6 0.00

pH 6

pH 2 0.00

pH 3 0.65

pH 4 0.00

pH 5 0.00


159


อ ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย EF1


กรด-ดาง






ตะกว



2 1,300 471.96 63.63 63.61±0.05

471.96 63.63

471.96 63.63

473.83 63.49

472.42 63.60

472.42 63.60

471.49 63.67

472.42 63.60

471.96 63.63

3 1,300 460.74 64.50 64.44±0.05

461.21 64.46

460.74 64.50

461.21 64.46

461.21 64.46

461.21 64.46

462.61 64.35

462.14 64.39

462.14 64.39

160







ตะกว



4 1,300 456.07 64.86 64.88±0.05

456.07 64.86

456.07 64.86

456.54 64.82

456.07 64.86

456.07 64.86

456.07 64.86

454.67 64.97

454.67 64.97

5 1,300 428.97 66.95 66.89±0.02

429.43 66.91

429.90 66.87

429.90 66.87

429.43 66.91

429.43 66.91

429.90 66.87

429.90 66.87

429.90 66.87

161







ตะกว



6 1,300 454.20 65.00 65.01±0.02

454.20 65.00

454.20 65.00

453.73 65.04

454.20 65.00

454.67 64.97

454.20 65.00

453.73 65.04

453.73 65.04


ANOVA


Between Groups 52.56 4 13.14 7,213.65 0.00


Total 52.63 44

162


Post Hoc Tests

(I) pH (J) pH Sig.

pH 2

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 3

pH 2 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 4

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 5

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 6 0.00

pH 6

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00


163


อ ประสทธภาพการบ าบดตะกวในน าเสยสงเคราะหของแบคทเรย EF4


กรด-ดาง

[ตะกว] กอน

การบ าบด

[ตะกว] หลง

การบ าบด


ตะกว


ตะกว

2 1,300 mg/L 332.71 74.36 74.36±0.03

332.71 74.36

332.71 74.36

332.71 74.36

332.71 74.36

333.17 74.33

333.64 74.29

332.24 74.40

332.24 74.40

3 1,300 mg/L 237.38 81.71 81.69±0.03

237.85 81.67

237.38 81.71

237.38 81.71

237.38 81.71

237.38 81.71

238.78 81.60

237.38 81.71

237.38 81.71

164







ตะกว


ตะกว

4 1,300 237.85 81.67 82.17±0.35

237.38 81.71

237.38 81.71

228.50 82.39

228.03 82.43

228.03 82.43

228.50 82.39

228.50 82.39

228.50 82.39

5 1,300 159.34 87.72 87.72±0.02

159.34 87.72

159.34 87.72

159.34 87.72

158.87 87.75

158.87 87.75

159.34 87.72

159.34 87.72

159.81 87.68

165







ตะกว


ตะกว

6 1,300 163.08 87.43 87.44±0.03

163.08 87.43

163.08 87.43

163.08 87.43

162.61 87.47

162.61 87.47

164.01 87.36

162.61 87.47

162.61 87.47


ANOVA


Between Groups 1,067.08 4 266.77 10,277.40 0.00


Total 1,068.12 44

166


Post Hoc Tests

(I) pH (J) pH Sig.

pH 2

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 3

pH 2 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 4

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 5 0.00

pH 6 0.00

pH 5

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 6 0.01

pH 6

pH 2 0.00

pH 3 0.00

pH 4 0.00

pH 5 0.01


167

ประวตผวจย

168

ประวตผวจย

1. ชอ นามสกล (ภาษาไทย) นางสาวอภชญา กาสยะ

ชอ นามสกล (ภาษาองกฤษ) Miss Apichaya Kasuya

2. เลขหมายบตรประจ าตวประชาชน 1 5099 01262 65 1

3. คณวฒการศกษา วท.บ. สาขาจลชววทยา, มหาวทยาลยพะเยา, 2557

4. สถานทอยทสามารถตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพทและ e-mail

สถานทอยอาศย 6 หม 7 ต าบลสนปเลย อ าเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม 50220

มอถอ 08-82613565

E-mail [email protected]

5. ประวตการศกษา

ล าดบ คณวฒ ป พ.ศ. ทจบ ชอสถานศกษา

1 วท.บ. สาขาจลชววทยา 2557 มหาวทยาลยพะเยา

2 มธยมศกษาตอนปลาย 2554 โรงเรยนกาวละวทยาลย

3 มธยมศกษาตอนตน 2551 โรงเรยนกาวละวทยาลย

4 ประถมศกษาท 6 2548 โรงเรยนค าเทยงอนสสรณ

Tittle Academic Paper · 2017-07-12 · 2 Tittle Treatment of lead in synthetic wastewater by biosorption Author Miss Apichaya Kasuya Advisor Dr. Suchanya Thongkrua C0-advisor Dr.

Documents