Top Banner
56 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội PHÁT HIỆN NGUỒN GỐC QUÁI VẬT TULLY 300 TRIỆU NĂM TRƯỚC Hơn 50 năm sau khi pht hin ha thạch qui vt Tully ni ting, cc nhà khoa học cuối cng đ tìm ra ngun gốc của sinh vt tin sử kỳ lạ sống cch đây 300 triu năm. sau khi phân loại nhm qui vt Tully vào nhm động vt không xương sống thân mm, cc nhà nghiên cu sử dng nhng phương php tân tin và rt ra kt lun sinh vt thc cht là một loài c c xương sống. Kt quả nghiên cu đưc công bố hôm qua trên tạp chí Nature. Qui vt Tully đưc pht hin năm 1958. Nhà khảo c học nghip dư Francis Tully tình c bt gặp ha thạch của một sinh vt hải dương chưa tng thy tại Illinois, Mỹ. Sinh vt c thân hình ống, dài 30 cm, mi thuôn dài, nhiu răng và mt cuối thân, khin n trông giống một con qui vt hơn động vt bình thưng. Vì lý do này, sinh vt đưc đặt tên là qui vt Tully. T sau đ, cc nhà nghiên cu tìm thy nhiu ha thạch khc tương t. Trong nhiu năm, cc nhà khoa học cố gng tìm hiu ngun gốc sinh vt, cch n tn tại và xut hin trên Tri Đt, nhưng phân tích ha thạch đặc bit kh khăn. "V cơ bản, không ai bit đ là con gì. Nhng mẫu ha thạch không dễ hiu rõ, và chng khc nhau đôi cht. Một số ngưi cho rng c khả năng n là một loại nhuyễn th bit bơi kỳ lạ. Chng tôi quyt đnh sử dng mọi phương php phân tích khả thi vi mẫu vt", Derek Briggs, đng tc giả nghiên cu, chia sẻ. Nhm nghiên cu cng p dng ln đu tiên kỹ thut phân tích tân tin mang tên lp bản đ yu tố synchrotron. Mc đích của họ là sử dng thành phn ha học bên trong ha thạch đ phc họa một số đặc trưng cơ th của sinh vt. Bng cch này, họ pht hin hai đặc đim mi của qui vt Tully. Theo cc nhà nghiên cu, loài động vt c mang và que xương (notochord), một dạng dây cột sống thô sơ. Do sinh vt c mt và nhiu răng, nhm nghiên cu tin rng n là động vt ăn tht. Pht hin đnh du bưc đột ph trong vic tìm hiu sinh học của nhng sinh vt tin sử bí n. Tuy nhiên, nhiu câu hi vẫn cn giải đp như qui vt Tully xut hin trên Tri Đt khi nào và loài vt tuyt chủng vào thi gian nào. PH NASA LẦN ĐẦU GHI LẠI VỤ NỔ SAO ĐỎ KHỔNG LỒ D v n sao chỉ kéo dài 20 pht và diễn ra cch đây 1,2 tỷ năm nh sng, Cơ quan Hàng không V tr Mỹ (NASA) ghi lại thành công nh sng chi lòa pht ra t sng xung kích của n. Một nhm cc nhà nghiên cu quốc t phân tích 50 tỷ tỷ ngôi sao do kính viễn vọng không gian Kepler chp hình trong suốt ba năm nhm tìm kim v n siêu tân tinh. V n siêu tân tinh diễn ra cuối vòng đi của ngôi sao đ ln, khin ngôi sao chy sng và rc chi hơn một số thiên hà trong khoảng hai tun trưc khi li tàn vào màn đen của v tr. Nhm phân tích d liu t kính Kepler pht hin một ngôi sao đ khng l ln gp 500 ln Mặt Tri, cch Tri Đt 1,2 tỷ năm nh sng, pht n trong tm quan st của kính viễn vọng. Peter Garnavich, gio sư vt lý thiên văn Đại học Notre Dame, Mỹ, cho bit ngôi sao ln đn mc đủ bao phủ cả quỹ đạo xoay quanh Mặt Tri của Tri Đt. D v n siêu tân tinh diễn ra khoảng cch hàng triu năm nh sng, n vẫn c tc động hu hình lên h Mặt Tri. "Tt cả nhng nguyên tố nặng trong v tr đu đn t v n siêu tân tinh. Ví d, bạc, nickel, đng trên Tri Đt và cơ th chng ta đu đn t xc cht pht n của nhng ngôi sao. S sống tn tại nh cc v n siêu tân tinh", Steve Howell, nhà khoa học làm vic trong d n Kepler, cho bit. Nhim v Kepler đu tiên kt thc năm 2013, sau đ NASA khi động lại d n vi tên gọi K2 nhm làm sng t v n siêu tân tinh và nhng s kin kỳ th khc trong v tr. PHƯƠNG HOA TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ
2

TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ - repository.vnu.edu.vnrepository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/24854/1/TNS05011.pdf · nhóm động vật không xương sống thân mềm, các nhà

Sep 05, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ - repository.vnu.edu.vnrepository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/24854/1/TNS05011.pdf · nhóm động vật không xương sống thân mềm, các nhà

56 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội 57 Số 301 - 2016

PHÁT HIỆN NGUỒN GỐC QUÁI VẬT TULLY 300 TRIỆU NĂM TRƯỚC

Hơn 50 năm sau khi phat hiên hoa thạch quai vât Tully nôi tiêng, cac nhà khoa học cuối cung đa tìm ra nguôn gốc của sinh vât tiên sử kỳ lạ sống cach đây 300 triêu năm.

sau khi phân loại nhâm quai vât Tully vào nhom động vât không xương sống thân mêm, cac nhà nghiên cưu sử dung nhưng phương phap tân tiên và rut ra kêt luân sinh vât thưc chât là một loài ca co xương sống. Kêt quả nghiên cưu đươc công bố hôm qua trên tạp chí Nature.

Quai vât Tully đươc phat hiên năm 1958. Nhà khảo cô học nghiêp dư Francis Tully tình cơ băt gặp hoa thạch của một sinh vât hải dương chưa tưng thây tại Illinois, Mỹ. Sinh vât co thân hình ống, dài 30 cm, mui thuôn dài, nhiêu răng và măt ơ cuối thân, khiên no trông giống một con quai vât hơn động vât bình thương. Vì lý do này,

sinh vât đươc đặt tên là quai vât Tully. Tư sau đo, cac nhà nghiên cưu tìm thây nhiêu hoa thạch khac tương tư.

Trong nhiêu năm, cac nhà khoa học cố găng tìm hiêu nguôn gốc sinh vât, cach no tôn tại và xuât hiên trên Trai Đât, nhưng phân tích hoa thạch đặc biêt kho khăn. "Vê cơ bản, không ai biêt đo là con gì. Nhưng mẫu hoa thạch không dễ hiêu rõ, và chung khac nhau đôi chut. Một số ngươi cho răng co khả năng no là một loại nhuyễn thê biêt bơi kỳ lạ. Chung tôi quyêt đinh sử dung mọi phương phap phân tích

khả thi vơi mẫu vât", Derek Briggs, đông tac giả nghiên cưu, chia sẻ.

Nhom nghiên cưu cung ap dung lân đâu tiên kỹ thuât phân tích tân tiên mang tên lâp bản đô yêu tố synchrotron. Muc đích của họ là sử dung thành phân hoa học bên trong hoa thạch đê phac họa một số đặc trưng cơ thê của sinh vât. Băng cach này, họ phat hiên hai đặc điêm mơi của quai vât Tully.

Theo cac nhà nghiên cưu, loài động vât co mang và que xương (notochord), một dạng dây cột sống thô sơ. Do sinh vât co măt và nhiêu răng, nhom nghiên cưu tin răng no là động vât ăn thit.

Phat hiên đanh dâu bươc đột pha trong viêc tìm hiêu sinh học của nhưng sinh vât tiên sử bí ân. Tuy nhiên, nhiêu câu hoi vẫn cân giải đap như quai vât Tully xuât hiên trên Trai Đât khi nào và loài vât tuyêt chủng vào thơi gian nào.

PH

NASA LẦN ĐẦU GHI LẠI VỤ NỔ SAO ĐỎ KHỔNG LỒ

Du vu nô sao chỉ kéo dài 20 phut và diễn ra cach đây 1,2 tỷ năm anh sang, Cơ quan Hàng không Vu tru Mỹ (NASA) ghi lại thành công anh sang choi lòa phat ra tư song xung kích của no.

Một nhom cac nhà nghiên cưu quốc tê phân tích 50 tỷ tỷ ngôi sao do kính viễn vọng không gian Kepler chup hình trong suốt ba năm nhăm tìm kiêm vu nô siêu tân tinh.

Vu nô siêu tân tinh diễn ra cuối vòng đơi của ngôi sao đo lơn, khiên ngôi sao chay sang và rưc choi hơn một số thiên hà trong khoảng hai tuân trươc khi lui tàn vào màn đen của

vu tru.

Nhom phân tích dư liêu tư kính Kepler phat hiên một ngôi sao đo không lô lơn gâp 500 lân Mặt Trơi, cach Trai Đât 1,2 tỷ năm anh sang, phat nô trong tâm quan sat của kính viễn vọng.

Peter Garnavich, giao sư vât lý thiên văn ơ Đại học Notre Dame, Mỹ, cho biêt ngôi sao lơn đên mưc đủ bao phủ cả quỹ đạo xoay quanh Mặt Trơi của Trai Đât. Du vu nô siêu tân tinh diễn ra ơ khoảng cach hàng triêu năm anh sang, no vẫn co tac động hưu hình lên hê Mặt Trơi.

"Tât cả nhưng nguyên tố nặng trong vu tru đêu đên tư vu nô siêu tân tinh. Ví du, bạc,

nickel, đông trên Trai Đât và cơ thê chung ta đêu đên tư xac chêt phat nô của nhưng ngôi sao. Sư sống tôn tại nhơ cac vu nô siêu tân tinh", Steve Howell, nhà khoa học làm viêc trong dư an Kepler, cho biêt.

Nhiêm vu Kepler đâu tiên kêt thuc năm 2013, sau đo NASA khơi động lại dư an vơi tên gọi K2 nhăm làm sang to vu nô siêu tân tinh và nhưng sư kiên kỳ thu khac trong vu tru.

PHƯƠNG HOA

TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ

Page 2: TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ - repository.vnu.edu.vnrepository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/24854/1/TNS05011.pdf · nhóm động vật không xương sống thân mềm, các nhà

56 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội 57 Số 301 - 2016

DỊCH CHUYỂN TỨC THỜI THÔNG TIN BẰNG CHÙM TIA LASER

Cac nhà khoa học Đưc sử dung laser đê dich chuyên tưc thơi thông tin tư điêm này tơi điêm khac mà không thay đôi vât chât và đanh mât năng lương.

Trươc đây, hiên tương dich chuyên tưc thơi đa đươc cac nhà khoa học chưng minh trong thê giơi lương tử.

"Nhưng hạt lương tử như electron và hạt anh sang tôn tại trong một trạng thai không gian bât đinh," Alexander Szameit, giao sư tại Đại học Jena, Đưc, giải thích.

Noi cach khac, cac hạt này co thê ơ hai hay nhiêu nơi cung luc theo một xac suât nhât đinh. "Trong một không gian trải rộng trên nhiêu đia điêm, cac hạt này co thê truyên tải thông tin tư nơi này đên nơi khac cung luc", giao sư Szameit cho biêt trong nghiên công bố hôm 11/1 trên tạp chí Laser & Photonics Reviews.

Theo UPI, trong thí nghiêm mơi nhât, kỹ thuât dich chuyên tưc thơi đươc ap dung thành công đê truyên tải cac thông tin vât lý cô điên. Cac nhà nghiên cưu co thê sử dung cac hạt lương tử đê dich chuyên tưc thơi thông tin cân thiêt thông qua qua trình phưc tạp mang tên “sư rối lương tử".

"Tương tư trạng thai vât lý của cac hạt cơ bản, tính chât của chum anh sang cung co thê đươc liên kêt theo một ý đô nào đo", Marco Ornigotti, đông tac giả nghiên cưu, giải thích. "Nhơ đo, bạn co thê

găn cac thông tin muốn truyên tải vơi một thuộc tính cu thê của anh sang".

Cu thê, thuộc tính anh sang mà cac nhà nghiên cưu sử dung trong thí nghiêm này là sư phân cưc đê ma hoa thông tin trong chum tia laser. Thông tin ma hoa trong sư phân cưc của anh sang đươc dich chuyên tưc thơi tơi một đia điêm khac mà không bi mât mat và sai lêch.

THANH TÙNG

TIN KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ

CHẾ TẠO SÚNG LASER BẢO VỆ TRÁI ĐẤT TRƯỚC THIÊN THẠCH

Ý tương này đươc cac nhà khoa học ơ Đại học California, Mỹ phat triên. Họ cho biêt hê thống laser co tên gọi De-Star đa đươc thử nghiêm thành công trong phòng thí nghiêm.

Khi đươc phong lên quỹ đạo Trai Đât và phat hiên một tiêu hành tinh nào đo co khả năng gây ra thảm họa, hê thống không ngươi lai De-Star se nhăm băn muc tiêu băng một chum laser năng lương cao, làm cho một phân tiêu hành tinh bốc hơi.

Lương khí đươc giải phong trong qua trình bốc hơi này se tạo lưc đây đủ mạnh đê thay đôi quỹ đạo của tiêu hành tinh, giup no chêch khoi Trai Đât. Nhom nghiên cưu đa thử nghiêm băn pha một mảnh đa bazan, một loại đa lửa co thành phân tương tư tiêu hành tinh và thây răng no mât khối lương khi bi đốt nong băng laser.

THÀNH MINH

VẬT LIỆU ĐEN NHẤT THẾ GIỚI CÓ THỂ HÚT 99,9% ÁNH SÁNG

Vât liêu Vantablack do công ty Surrey NanoSystems ơ Anh phat triên đươc xem là vât liêu đen nhât trên Trai Đât tư trươc tơi nay. Ban đâu, Vantablack đươc tạo ra đê sử dung trên nhưng vê tinh, nhưng sau đo, khả năng hâp thu hâu hêt anh sang và chuyên hoa thành nhiêt của no đa mơ ra nhiêu ưng dung thu vi trong cac linh vưc đơi sống.

cac nhà nghiên cưu chê tạo Vantablack tư nhưng ống nano cacbon siêu nho săp thẳng hàng trong không gian vơi mât độ rât cao. Khi hạt photon anh sang gặp rưng ống nano cacbon, chung bi măc kẹt trong đo và phản xạ liên tuc bên trong cac ống này. Cuối cung, hạt photon đanh mât năng lương và chuyên thành nhiêt trươc khi tan biên vinh viễn. Du Vantablack chưa đạt tơi độ hoàn hảo như mong đơi, no vẫn đap ưng kỳ vọng của nhưng ngươi quan tâm tơi lơp phủ không phản xạ.

TT