TEMPOROMANDİBULER TEMPOROMANDİBULER EKLEM HASTALIKLARI EKLEM HASTALIKLARI HAZIRLAYAN: DR. IŞIL TAYLAN HAZIRLAYAN: DR. IŞIL TAYLAN ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ARAŞTIRMA HASTANESİ 4.KBB KLİNİĞİ 4.KBB KLİNİĞİ OCAK 2003 OCAK 2003
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
10 milyon insan herhangi bir zaman 10 milyon insan herhangi bir zaman aralığında tedavi görmekte (A.B.D.)aralığında tedavi görmekte (A.B.D.)
Populasyonun %50’si semptomatikPopulasyonun %50’si semptomatik 1/5’ i tedavi görmekte1/5’ i tedavi görmekte Tedavi alanların 1/10’unda cerrahi Tedavi alanların 1/10’unda cerrahi
gerekmektegerekmekte
EpidemiyolojiEpidemiyoloji Ortalama başlangıç yaşı 18-26Ortalama başlangıç yaşı 18-26 Kadınlarda 5 kat fazlaKadınlarda 5 kat fazla %50 hastada semptomlar progresif%50 hastada semptomlar progresif
Tedavi almayanların %84’üTedavi almayanların %84’ü
İYİLEŞMEİYİLEŞME Tedavi alanların %86’sıTedavi alanların %86’sı
TarihçeTarihçe 1860 ilk kez Cooper tarafından tanımlanmış1860 ilk kez Cooper tarafından tanımlanmış 1851 Esmarch ------ilk cerrahi1851 Esmarch ------ilk cerrahi 1854 Humphrey ---- kondilektomi 1854 Humphrey ---- kondilektomi 1860 Verneuil -------interpozisyon artroplasti1860 Verneuil -------interpozisyon artroplasti 1880 Abbe -----------gap 1880 Abbe -----------gap ostektomi 1887 Annandale ---- disk plikasyonu1887 Annandale ---- disk plikasyonu 1934 Costen --------- çenenin maloklüzyonunu1934 Costen --------- çenenin maloklüzyonunu tanımlamıştanımlamış 1955 Schwartz ------ çiğneme kaslarındaki spazm ve1955 Schwartz ------ çiğneme kaslarındaki spazm ve psikolojik faktörlerin rolüpsikolojik faktörlerin rolü 1978 Wilkes ---------“İnternal derangement” terimi1978 Wilkes ---------“İnternal derangement” terimi
oral kavite, dişler ve tetik noktalaroral kavite, dişler ve tetik noktalar
Baş ağrıları, sinüs kökenli ağrılar, otalji, Baş ağrıları, sinüs kökenli ağrılar, otalji, diş ağrılarıdiş ağrıları
TME Refere AğrılarıTME Refere Ağrıları
Tetik Noktalar;Tetik Noktalar;
kas, tendon ve ligament kökenli, sert ve ağrılı bandlarkas, tendon ve ligament kökenli, sert ve ağrılı bandlar aktif tetik noktalar ---- ağrı lokalizasyonunda değişiklikaktif tetik noktalar ---- ağrı lokalizasyonunda değişiklik latent tetik noktalar --- lokal duyarlılıklatent tetik noktalar --- lokal duyarlılık
Oldukça sık Oldukça sık Diskin anormal repozisyonu Diskin anormal repozisyonu
(Disk-Kondil ilişkisinde bozulma)(Disk-Kondil ilişkisinde bozulma) Disk lokalizasyonu genellikle anteromedial Disk lokalizasyonu genellikle anteromedial
(İlerleyici anterior disk deplasmanı)(İlerleyici anterior disk deplasmanı) Dört tipi mevcutDört tipi mevcut
TTiip IAp IA Eklemde klik sesi, ağrı yokEklemde klik sesi, ağrı yok Tüm popülasyonun %50’den fazlasında mevcutTüm popülasyonun %50’den fazlasında mevcut
TTiip IBp IB Klik sesi ve ağrı birlikteKlik sesi ve ağrı birlikte Kapsüler ligament ve tendonların kronik Kapsüler ligament ve tendonların kronik
TTiip IIp II TiTip IBp IB’ye ek olarak çenede kilitlenme öyküsü’ye ek olarak çenede kilitlenme öyküsü Açık ve kapalı kilitlenmeAçık ve kapalı kilitlenme
TTiip IIIp III Kapalı konumda kalıcı kilitlenmeKapalı konumda kalıcı kilitlenme Klik sesi yokKlik sesi yok Ağız açıklığı sınırlıAğız açıklığı sınırlı
KİLİTLENMEKİLİTLENME
İnternal Derangementİnternal Derangement(Redüktabl anterior disk deplasmanı)(Redüktabl anterior disk deplasmanı)
İnternal Derangementİnternal Derangement(Nonredüktabl anterior disk deplasmanı)(Nonredüktabl anterior disk deplasmanı)
TTiip I p I veve II II NSAİİNSAİİ’lar’lar Anksiyolitik/relaksanlarAnksiyolitik/relaksanlar Oral hijyenin sağlanmasıOral hijyenin sağlanması Gerekirse splint uygulanmasıGerekirse splint uygulanması Progresif semptomlar varlığında cerrahi tedaviProgresif semptomlar varlığında cerrahi tedavi
Adezyonların açılması ve diskin repozisyonuAdezyonların açılması ve diskin repozisyonu Açık veya artroskopikAçık veya artroskopik
TTiip IIIp III Eklem mobilizasyonu ve ısırma plağı tatbiki (genel Eklem mobilizasyonu ve ısırma plağı tatbiki (genel
anestezi altında)anestezi altında) Takiben yoğun fizik tedaviTakiben yoğun fizik tedavi 3 hafta içinde 3 hafta içinde yanıt alınamazsa cerrahi tedavi alınamazsa cerrahi tedavi
(adezyonların açılması ve diskin repozisyonu)(adezyonların açılması ve diskin repozisyonu)
Isırma Plağı HazırlanmasıIsırma Plağı Hazırlanması
Isırma PlağıIsırma Plağı
Isırma PlağıIsırma Plağı
KKononjjenital Anomalienital Anomalilerler
1. K1. Kondondiilleer agener agenezizi
2. K2. Kondondiilleer hr hiipoplapoplazizi
3. K3. Kondondiilleer hr hiiperplaperplazizi
Oldukça nadirOldukça nadir Tanısı önemliTanısı önemli
KKondondiilleer agener agenezizi Koronoid proçes, koniler proçes, ram us veya Koronoid proçes, koniler proçes, ram us veya
mandibulanın kısmen yada tamamen yokluğumandibulanın kısmen yada tamamen yokluğu Beraberinde 1 ve 2. brankial ark anomalileriBeraberinde 1 ve 2. brankial ark anomalileri Erken tedavi önemliErken tedavi önemli
çenenin sağlam tarafa deviasyonuçenenin sağlam tarafa deviasyonu 2. Dekat2. Dekat Tedavi KondilektomiTedavi Kondilektomi
Travmatik HastalıklarTravmatik Hastalıklar
Kondil ve subkondil kırıkları oldukça sıkKondil ve subkondil kırıkları oldukça sık tek taraflı fraktür----- etkilenen tarafa deviasyon,tek taraflı fraktür----- etkilenen tarafa deviasyon,
bilateral fraktür--------genellikle ant open bite bilateral fraktür--------genellikle ant open bite
mevcutmevcut
(( Açık redüksiyon internal fiksasyon+intermaksiller Açık redüksiyon internal fiksasyon+intermaksiller
fiksasyonfiksasyon))
Kondiler FraktürKondiler Fraktür
TME DislokasyonuTME Dislokasyonu
Akut dislokasyonAkut dislokasyon yeni başlayan Tip III derangement, oral cerrahiyeni başlayan Tip III derangement, oral cerrahi tedavi genel anestezi altında redüksiyontedavi genel anestezi altında redüksiyon
Eklem aralığının anormal kemik yapı ile Eklem aralığının anormal kemik yapı ile obliterasyonuobliterasyonu
İki tipi mevcut:İki tipi mevcut: 1. Kemiksel ( Gerçek ) Ankiloz1. Kemiksel ( Gerçek ) Ankiloz
2. Fibröz Ankiloz2. Fibröz Ankiloz
TME AnkilozuTME Ankilozu
Gerçek AnkilozGerçek Ankiloz Kondilin glenoid fossaya füzyonuKondilin glenoid fossaya füzyonu En sık----- travma ve JRAEn sık----- travma ve JRA Diğer nedenler-----konjenital anomaliler, Diğer nedenler-----konjenital anomaliler,
Erişkin: prostetik kondil replasmanıErişkin: prostetik kondil replasmanı yeni eklem -------- ramusunun en üst noktasıyeni eklem -------- ramusunun en üst noktası füzyonun önlenmesi ---- interpozisyonel materyalfüzyonun önlenmesi ---- interpozisyonel materyal agresif, uzun süreli fizik tedaviagresif, uzun süreli fizik tedavi
TME ArtritleriTME Artritleri
En sık patolojik değişiklikEn sık patolojik değişiklik
Çoğu asemptomatikÇoğu asemptomatik
Romatoid artrit ve dejeneratif artrit en sık Romatoid artrit ve dejeneratif artrit en sık tiplertipler
TME ArtritleriTME Artritleri
Romatoid ArtritRomatoid Artrit TME’den önce diğer eklemlerdeTME’den önce diğer eklemlerde bilateral tutulumbilateral tutulum erken radyolojik değişiklikler----eklem aralığında erken radyolojik değişiklikler----eklem aralığında
daralma, kemikte değişiklik yokdaralma, kemikte değişiklik yok geç radyolojik değişiklikler----eklem aralığının kemik geç radyolojik değişiklikler----eklem aralığının kemik
yapıyla obliterasyonu (ankiloz)yapıyla obliterasyonu (ankiloz) son dönem hastalık---- ant open biteson dönem hastalık---- ant open bite JRA ilerlemesi------büyüme plağında harabiyetJRA ilerlemesi------büyüme plağında harabiyet
kondrom, osteom, osteokondromkondrom, osteom, osteokondrom fibröz displazi, dev hücreli granülom ve fibröz displazi, dev hücreli granülom ve
kondroblastom nadirkondroblastom nadir
Malign tümörler; fibrosarkom ve Malign tümörler; fibrosarkom ve kondrosarkom çok nadirkondrosarkom çok nadir
RadyorezsistanRadyorezsistan
TME RadyolojisiTME Radyolojisi
Direkt grafiler yararlı ancak tanıda yeri sınırlıDirekt grafiler yararlı ancak tanıda yeri sınırlı Kontrastlı artrografiler internal derangement Kontrastlı artrografiler internal derangement
tanısında çok güvenilirtanısında çok güvenilir CTCT kemik patolojilerini göstermede daha yararlı kemik patolojilerini göstermede daha yararlı MRI disk morfolojisi ve pozisyonunMRI disk morfolojisi ve pozisyonunun un
gösterilmesinde iyi bir teknikgösterilmesinde iyi bir teknik Artroskopi tanı ve tedavide kullanılabilmekteArtroskopi tanı ve tedavide kullanılabilmekte
TMETME MRI GörüntüsüMRI Görüntüsü
TME MRI Görüntüsü TME MRI Görüntüsü (Çene kapalı pozisyonda)(Çene kapalı pozisyonda)
A. Normal TME B. Anterior disk A. Normal TME B. Anterior disk
deplasmanıdeplasmanı
TME MRI TME MRI (Anterior disk deplasmanı)(Anterior disk deplasmanı)
Normal TME ArtrogramıNormal TME Artrogramı
A. Çene açık B. Çene kapalıA. Çene açık B. Çene kapalı
ArtrotomogramArtrotomogram
TME CerrahisiTME Cerrahisi
5 tip cerrahi prosedür mevcut5 tip cerrahi prosedür mevcut Disk onarımıDisk onarımı MenisektomiMenisektomi Menisektomi + İmplant yerleştirilmesiMenisektomi + İmplant yerleştirilmesi Kemik redüksiyonuKemik redüksiyonu ArtroskopiArtroskopi
Cerrahi için gereken şartlarCerrahi için gereken şartlar eklem patolojisi varlığıeklem patolojisi varlığı semptomların varlığısemptomların varlığı semptomların normal fonksiyonu bozmasısemptomların normal fonksiyonu bozması medikal tedavide başarısızlıkmedikal tedavide başarısızlık eşlik eden faktörlerin kontrolüeşlik eden faktörlerin kontrolü
TME CerrahisiTME Cerrahisi
Disk OnarımıDisk Onarımı minimal patolojide önerilmekteminimal patolojide önerilmekte diskin posteriora repozisyonudiskin posteriora repozisyonu gerekirse artiküler eminensin eksizyonugerekirse artiküler eminensin eksizyonu 90% hastada düzelme90% hastada düzelme artroskopik ya da açık cerrahiartroskopik ya da açık cerrahi
TME CerrahisiTME Cerrahisi
MenisektomiMenisektomi diskin tamamen çıkarılmasıdiskin tamamen çıkarılması disk morfolojisinde ağır bozukluk varlığında disk morfolojisinde ağır bozukluk varlığında
endikeendike geçici implant kullanılabilmektegeçici implant kullanılabilmekte skar dokusu yeni diski oluşturmaktaskar dokusu yeni diski oluşturmakta 85% düzelme85% düzelme ankiloz------ uzun dönem komplikasyonankiloz------ uzun dönem komplikasyon
silastic (en sık) allojensilastic (en sık) allojen
implantlar implantlar proplast da kullanılmaktaproplast da kullanılmakta
temporalis fasiası ve auriküler kartilaj----otojen temporalis fasiası ve auriküler kartilaj----otojen
implantlarimplantlar hayvan deneyleri----- yabancı cisim reaksiyonuhayvan deneyleri----- yabancı cisim reaksiyonu
Menisektomi ve implantasyonMenisektomi ve implantasyon((Auriküler kartilajAuriküler kartilaj))
Menisektomi ve implantasyonMenisektomi ve implantasyon((Auriküler kartilajAuriküler kartilaj))
Menisektomi ve implantasyonMenisektomi ve implantasyon ((M. Temporalis M. Temporalis ))
Menisektomi ve implantasyonMenisektomi ve implantasyon ((M. Temporalis M. Temporalis ))
TME CerrahisiTME Cerrahisi
Kemik RedüksiyonuKemik Redüksiyonu yüksek kondilotomi veya kondilektomiyüksek kondilotomi veya kondilektomi
(amaç ---- disk fonksiyonunun korunması)(amaç ---- disk fonksiyonunun korunması)
disk aralığının korunmasıdisk aralığının korunması
dekompresyon ile diskin genişletilmesidekompresyon ile diskin genişletilmesi
TME CerrahisiTME Cerrahisi
ArtroskopiArtroskopi tanı ve tedavi amaçlıtanı ve tedavi amaçlı en sık endikasyonu adhezyonlar ve serbest cisimleren sık endikasyonu adhezyonlar ve serbest cisimler minör disk prosedürlerinde,minör disk prosedürlerinde, internal derangement tedavisindeinternal derangement tedavisinde en sık komplikasyonlar------kanama, enfeksiyonen sık komplikasyonlar------kanama, enfeksiyon