De groep is bijeen geroepen om, in het kader van het 35 jarig
bestaan van de op-leiding, te praten over 35 jaar onderwijs en FM.
Rogier Verbeek (directeur klant & markt Facilicom Solutions),
Gerard de Bruijn (directeur/eigenaar van Humanage-ment), Nanet
Kunst (contractmanager World Forum), Marije de Wit (docent en
teamleider aan de opleiding FM bij de Haagse Hogeschool), Marleen
van der Griend (net afgestudeerd FM en tot voor enkele weken
voorzitter van de studiever-eniging Facilitas) en Toon van Straten
(student FM met een stageplek in Ghana
op zak) schuiven aan. Paul Pouw is hoge-schooldocent,
coördinator van het afstu-deertraject en initiatiefnemer van het
ron-de tafelgesprek.
De opleiding van toen en nuNanet neemt het woord om te vertellen
over de studie FM ‘toen’. “Ik ben twaalf jaar geleden afgestudeerd.
Toen was het echt leren door veel dóen. FM-ers zijn ook echte
doeners. We hadden veel werkgroe-pen en deden daar praktijkervaring
op. De
eerste jaren van de studie heb ik me wel afgevraagd wat FM nu
precies was. Tot het moment dat ik stage ging lopen, toen viel
alles op zijn plek. Het was compleet helder, ik wist precies wat ik
aan het doen was.’ Rogier Verbeek startte de opleiding toen deze
nog Toegepaste Huishoudwe-tenschappen heette. Aan het eind van zijn
eerste jaar is de naam van de opleiding veranderd naar Facilitaire
Dienstverle-ning. ‘Daar was ik wel trots op, dat klinkt toch een
stuk beter. Ik volgde de avondop-leiding, wat best pittig was.
Overdag wer-ken en elke week twee lange avonden naar school. We
zaten bij elkaar met mensen uit de praktijk die allemaal kansen
zagen in het vakgebied. De opleiding ging toen van praktijk en
uitvoerend gericht naar meer management.”Marije is in 2002
afgestudeerd en maakte mee dat de opleiding Facility Manage-
ment ging heten. “FM was een echte be-roepsopleiding. We leerden
van alle on-derdelen van FM. Van voeding in de keuken, waar we
bijvoorbeeld patés leer-den maken –vreselijk vond ik dat- tot aan
huisvesting in de praktijk en bouwteke-ningen leren lezen. Je
leerde een gesprek te voeren met een architect en met een
technische specialist. Je leerde op meer-dere manieren
communiceren, zowel tech-nisch inhoudelijk als meer binnen de
soci-ale verhoudingen. Dit laatste krijgt nu meer aandacht in het
curriculum.” Toon beaamt dat laatste. Hij legt uit dat er vanaf het
eerste begin veel management aan bod komt en er veel aandacht is
voor per-soonlijke ontwikkeling. Het gaat over vragen als: Hoe ga
je met elkaar om en wat betekent dat voor de organisatie en je
team?
Learning bij doingGerard de Bruijn stelt duidelijk dat hij een
trotse THW’er is. “Laten we vooral onze afkomst niet verloochenen.
Ik ben afge-studeerd in 1993 en werd uitentreuren ge-pest dat ik op
de spinazieacademie zat. Op de hotelschool zaten de snelle jongens
die dachten dat ze overal van wisten. Wij wis-ten in hun ogen
bitter weinig, maar regel-den ondertussen alles! Ik heb meegemaakt
dat we met 105 man in een gymzaal een stukje textiel moesten
verbranden om te bepalen of het 100% katoen was. Over operationele
zaken gesproken! Maar wat mij het allermeest is bijgebleven is dat
er een klimaat was van Vrijheid, Vertrouwen en Ondernemerschap.
Als je nagaat dat je tijdens de Haagse In-troductiedagen
letterlijk drie dagen lang de sleutel van het gebouw kreeg en
dan
met 20 studenten van 7 uur ‘s-morgens tot 10 uur ’s-avonds stond
te buffelen om voor 800 man ontbijt, lunch en diner te regelen. En
daarna was het gebouw scho-ner dan anders, omdat wij het vertrouwen
dat we kregen, niet wilden beschamen. En dat ondernemerschap en die
ruimte en vrijheid die we toen konden krijgen, dat past niet in het
huidige studeren.” Marleen haakt daarop in door te vertellen dat
zij in haar studie FM wel degelijk de techni-sche, operationele
componenten van het vak zijn langsgekomen en dat het curricu-lum
daarbij is verbreed door behoefte uit de markt.
Denken met daadkrachtRogier denkt dat een FM-er een specifiek
profiel heeft. “Mensen houden de deur open, bieden een servetje
aan, ze groeten
de beveiligers en de schoonmakers. Je moet als FM-er van mensen
en ook van gebouwen houden en het leuk vinden om iets voor anderen
te doen. Ik werk voor een aanbieder van dienstverlening en wij zijn
als organisatie zo goed als onze men-sen zijn.” Het gezelschap is
het er over eens dat FM een vak is voor en door men-sen. Studenten
op werkstage leren juist daar respect voor de uitvoerende
mede-werkers. Het besef dat zij het gros van het werk doen. En dat
de FM-er leiding mag geven aan deze mensen en soms mooie
vergezichten mag bedenken is fantastisch, maar de basis is cruciaal
en wezenlijk en dat zijn de mensen. Daarbij heeft de FM-er een
helicopterview, hij of zij denkt mee met allerlei aspecten van een
organisatie én levert praktische oplossingen. Een or-ganisatie waar
de facilitaire dienstverle-ning in alle facetten goed is
georgani-seerd, trekt klanten aan én medewerkers.
FM-ers als spinnen in het webNanet: “Bij ons kunnen de klanten
en gas-ten per evenement heel verschillend zijn. De wensen en eisen
aan je dienstverlening en gebouw zijn hiermee ook altijd
wisse-lend. Je moet de klant begrijpen: wat vindt hij het meest
belangrijk? De saleskant moet je als FM-er begrijpen en de
operati-onele kant moet kloppen tot in de puntjes. En daarbij moet
het budgettair ook nog passen.” Rogier vindt dat een belangrijk
punt, hij stelt dat facility management voorheen toch vaak
budgetgedreven was en tegenwoordig meer in opbrengsten er-van wordt
gedacht. De waarde die je toe-voegt aan het succes van een
organisatie wordt in wezenlijke mate bepaald door de facilitaire
dienstverlening. De opleiding FM leert de student van nu dat
facili-ty management waarde en kwaliteit toe-voegt aan een
bedrijf.
De tafelgenoten zijn het eens dat FM een andere status heeft
gekregen in de loop der jaren. Zat je eerst letterlijk in de kelder
en mocht je niet gezien worden (de schoonmakers werkten buiten
kantoor-/ openingstijden) ben je nu als FM-er zicht-baar geworden.
De beveiliger mag juist in beeld (graag zelfs), net als de
schoonma-ker en de horecamedewerker die een goe-de kop koffie
serveert.
FM-ers om de ronde tafel in De Haagse Hogeschool
De deur van de vergaderkamer in het ruime, lichte gebouw van De
Haagse Hogeschool op het Johanna Westerdijkplein nummer 75
wordt geopend door iemand van de beveiliging. Deze medewerker van
de facilitaire dienst wordt vriendelijk gegroet door het groepje
mensen dat straks plaats zal ne-men aan de ronde tafel.
Ze werken in het werkveld van facility management of zijn
student aan de opleiding Facility Management van de
hogeschool. Wat hen bindt, is oprecht enthousiasme
voor hun vakgebied, een oplettend oog voor mensen
en waardering voor facilitaire dienst
medewerkers.
Nanet: “Klanten kun-nen heel verschillend zijn. Als FM-er moet
je sales begrijpen en de operationele kant laten kloppen tot in
de puntjes.”
Marije: “Het is belang-
rijk dat wij als opleiding
steeds goed blijven kij-
ken of de meegegeven
kennis van onze studen-
ten nog steeds goed
aansluit bij de markt.”
Tek
sT: Ma
rJo
n b
ur
ge
r Fo
Tog
ra
Fie: b
as k
iJZer
s
h a a g l a n d e n b u s i n e s s | n u m m e r 6 | n o v e m
b e r 2 0 1 66 h a a g l a n d e n b u s i n e s s | n u m m e r 6
| n o v e m b e r 2 0 1 6 7
groeien wij als branche?Gerard: “Dat is een lastige vraag. Als
je het hele vastgoed meerekent, krimpen we wat. Maar als je nagaat
dat er 77 miljard omgaat in de gehele sector, is FM zonder meer een
grote branche.” Rogier geeft aan dat de markt voor enkelvoudige
diensten over het algemeen stagneert en in speci-fieke sectoren
zelfs krimpt maar het faci-lity management domein strategisch sterk
ontwikkelt. “Een mooi perspectief voor de aankomende FM-er. Er zijn
minder vier-kante meters kantoorruimten bezet maar tegelijk gebeurt
er meer op die vierkante meter.” En er gebeurt overall ook meer in
het werkveld. Tijdens de opleiding FM gaan studenten de wijk in om
te observe-ren wat er gebeurt, vertelt Toon. Zijn er voldoende
fietsenstallingen, is de verlich-ting goed, is het veilig en
schoon? Hoe is de bereikbaarheid en de communicatie? Is er
voldoende ruimte voor ontmoeten in de wijk? Hier ligt een nieuwe
rol en een nieuwe markt voor de FM-er en deze wordt ook gevraagd.
Het ligt voor de hand dat de facilitymana-ger niet alleen in het
gebouw maar ook bijvoorbeeld in een stadsdeel zorgt voor een goede
sfeer. De FM-er als stadsmari-nier. Je helpt de gemeentes door de
buurt te verbeteren, hierbij inspelend op de de-centralisatie van
de overheid. Voorbeelden van projecten als de FaCitylimanager (van
Gerard de Bruijn) en Incluzio.nl (van Ro-gier Verbeek) spreken
boekdelen. Het gaat hierbij allemaal om schoon, veilig, heel,
duurzaam, sociaal en communicatie. Za-ken die bekend terrein voor
de FM-er. Dus waarom niet ook buiten het gebouw en in de wijk?
Tenslotte zijn de competenties, kennis en vaardigheden om
bovenstaande onderdelen om de wijk te verbeteren al in
huis binnen het vakgebied. De opleiding sluit hier naadloos bij
aan met de vier kernpunten van de Haagse Hogeschool:
wereldburgerschap, internationalisering, netwerkhogeschool en een
kennisinstel-ling. Wereldburgerschap en FM was ook het thema van
het goed bezochte jubileum symposium op 1 juni j.l. waar Floortje
Dessing key note speaker was.
FM stagiaires matchen goedDe opleiding FM levert mensen af die
niet alleen kennis hebben van nieuwe ontwik-kelingen in het vak,
maar zich ook goed bewust zijn van maatschappelijke thema’s als
duurzaamheid en wat zij eraan kunnen bijdragen. Marije: “Het is
belangrijk dat wij als opleiding steeds goed blijven kij-ken of de
meegegeven kennis van onze studenten nog steeds goed aansluit bij
de markt. En we moeten de ontwikkelingen in de gehele maatschappij
volgen.”Nanet haakt hier op in: “Wij werken bij WorldForum al tien
jaar met stagiaires van FM en ieder jaar klopt het. Dat heeft ook
te maken met het type mens, je hebt altijd het gevoel dat een echte
FM-er op je afdeling werkt wanneer een stagiaire FM meeloopt. Nog
nooit heb ik het idee gehad dat studenten op de opleiding een
andere kant op werden gestuurd. Dat ze bijvoor-beeld andere
prioriteiten of doelstellingen hebben gekregen. Het matcht juist
altijd heel goed! Ze zijn nuttig voor de organisa-tie en ‘state of
the art’. Wanneer de FM stagiaires meewerken en vragen stellen over
de wijze van organiseren, krijg je als het ware een spiegel voor.
Waarom doen we dit eigenlijk zo? Of: dat hebben we toch goed voor
elkaar.” Technologie en small en big dataHet vakgebied van het
Facility Manage-ment is de laatste tien jaar enorm ontwik-keld. En
wanneer je het hebt over de inzet van technologie, staan we
helemaal aan het begin, denkt Rogier. FM is mensen-werk maar door
de inzet van technologie zullen mensen met veranderingen in
werkwijze te maken krijgen. Internet of things, robotisering en
smart buildings zijn voorbeelden van technologische ont-wikkelingen
met serieuze impact.
En met small data en big data doen we relatief nog weinig in het
vakgebied, maar dat verbeterd nu snel. in het hart van circulaire
economie Gerard ziet een enorme kanteling komen met de circulaire
economie. ‘De circulaire economie is geen hype. Volgens de
over-heid zal het in 2050 zover zijn. Ik denk dat deze ontwikkeling
de FM-er in het hart zet van de ommezwaai. Wat gaan we doen met
oude gebouwen om ze te revitalise-
ren, wat denken we over duurzaam HRM. Samenwerking met
leveranciers wordt anders enzovoort. Deze circulaire econo-mie
samen met de technologie gaat over het gehele domein van ons
vakgebied heen en zal deze op zijn kop zetten.’ Tot slot enkele
laatste beschouwingen over de toekomst. Paul Pouw: “Wanneer ik
eerstejaars in het begin uitleg wat een facility manager is, vertel
ik dat ‘facile’ Frans is voor gemakkelijk en dat facili-ty managers
dus ‘gemakkelijkmaakmana-gers’ zijn. Dit kan ik over 30 jaar nog
vertellen aan studenten, omdat het blij-vend is.” Gerard merkt op
dat hij zich niet voor kan stellen dat er een expeditie naar Mars
is gerealiseerd en dat er géén FM-er mee is aan boord. “Dat kan
ge-woon niet anders,” lacht De Bruijn.
Rogier: “FM-ers zijn van
nature dienstverlenend en
heel goed in organiseren.
Ze houden van mensen
en gebouwen en vinden
het leuk om iets voor ie-
mand anders te beteke-
nen.”
Stagiaires of afstudeerders, ook voor uw organisatie
waardevolGeïnteresseerd geraakt in wat een stagiair voor u kan
betekenen? De opleiding FM Den Haag gaat graag met u in gesprek.
Van ope-rationeel meedraaien in het 1e of 2e jaar tot het oplossen
van complexe facilitaire vraagstukken in het 3e en 4e jaar: er is
veel mogelijk.
Meer weten:neem contact op bianca kraak van het
FM-Praktijkbureau, 070-3052384 of mail naar
[email protected]
“Een stagiair werkt verfrissend!”Drs Wolter van der Vlist, sr.
adviseur inkoopbeleid & strategie bij de Dienst Justitiele
Inrichtingen had dit voorjaar afstudeerder Jordy Rog ‘over de
vloer’. Hij vertelt hier-over.
“Door een veranderende zienswijze van de Algemene Rekenkamer
werd vorig jaar op stel en sprong een circulaire voor inkopen
binnen het Rijk aangepast. Dat dit consequenties had voor de
inkooporganisatie stond van te voren vast. Maar wat was het effect?
Welke inkopen betrof dit? Waar gaat dit eigenlijk over? Deze vragen
hebben we vastgelegd als stageopdracht. Jordy Rog heeft zijn
afstudeerstage bij de Dienst Justitiële inrichtingen met succes
afgerond door dit taaie onderwerp van onderaf aan te pakken. Hij
maakte een heldere analyse van de problema-tiek. En wat bleek: die
impact viel wel mee. Werken met stagiaires opent je blik. De
stagiair zoekt naar harde feiten om zijn onderzoek te
verantwoorden. De stagiair stelt vragen die je als opdrachtgever
wakker kunnen schudden. Dat werkt verfrissend. Ik kan het iedereen
aanbeve-len!”
Noot: Jordy won met zijn afstudeerrapport de Haagse FM
Scriptieprijs 2016. Hij is een van de 3 genomineerden voor de
landelijke Hbo FM Scriptieprijs die op 23 november wordt
uitgereikt.
Gerard: “De toekomst? Ik kan
me niet voorstellen dat er een
expeditie naar Mars gereali-
seerd wordt, zonder dat er een
FM-er mee is aan boord!”
Marleen ziet technologie en virtuele om-gevingen als een grote
kans voor het vak-gebied en denkt dat FM-ers altijd een goed oog
zullen hebben voor innovaties en de mogelijkheden ervan. De
afsluiten-de woorden van Toon zijn meer een wens: “Ik denk dat we
in de toekomst meer om elkaar moeten geven. Meer voor elkaar
zorgen. Mensen zullen minder individua-listisch worden. Als FM-ers
zijn we al ge-wend om voor elkaar te zorgen en kunnen hierin het
verschil maken.” �
Marleen: “Als FM-ers zijn
wij een van de weinigen
in de arbeidsmarkt die
nog respect hebben voor
mensen op de werk-
vloer.”
Toon: “Ik denk dat de
toekomst meer in het te-
ken zal staan van geven
om elkaar. Samenwer-
king en acceptatie.
Mensen zullen minder in-
dividualistisch moeten
worden. FM-ers denken
in dienstverlening en
kunnen hierin het ver-
schil maken.”
h a a g l a n d e n b u s i n e s s | n u m m e r 6 | n o v e m
b e r 2 0 1 68 h a a g l a n d e n b u s i n e s s | n u m m e r 6
| n o v e m b e r 2 0 1 6 9