TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞUDA AZINLIKLAR 1. Ve 2.HAFTA 21, 28 ŞUBAT 2012
Jan 16, 2016
TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞU’DA AZINLIKLAR2011-2012 Öğretim Yılı Bahar Sömestri
Prof.Dr.Esra Danacıoğlu TamurGörüşme Gün ve Saatleri: Salı 15.45-16.30 – Perşembe 15.45-16.30
DERSİN İÇERİĞİ1.Giriş; kaynaklar, temel kavramlar, dersin içeriği (21 Şubat)2.19.yy’dan 20.yy ortalarin Ortadoğu’da kimliklerin dönüştüğü süreçte azınlıklar: Genel bakış (21 Şubat-28 Şubat)3.Yahudiler; Ortadoğu’nun Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri (Mizrahi), Seferadlar ve Filistin’e Göç (28 Şubat)4.Çoğunlukken Azınlık Olma Durumu: Filistinliler ve İsrail Sorunu (6 Mart) 5.Doğu Kiliseleri Asuriler: (Keldani, Süryani ve Nasturiler ) (13 Mart) 6.Doğu Kiliseleri: Ermeniler (20 Mart)7.Doğu Kiliseleri: Kıptiler ve Sudanlılar (27 Mart )8.Lübnan: Maruniler ve Dürziler (3 Nisan)9.Heterodoks Müslüman Azınlıklar: Azınlığın İktidarı: Suriye’de Nusayriler(Alawi) (10 Nisan)10. Heterodoks Müslüman Azınlıklar: İsmaililer, Şiiler, (genel) ve Ali İlahiler, Şabaklar veTürkiye Alevileri (24 Nisan)11.Farklı Dini İnançlar: Yezidiler, Bahailer (Bahailer İran konusunda incelenecek) (8 Mayıs)12.Etno-linguistik Gruplar: Kürtler (8 Mayıs-16 Mayıs)13.Etno-linguistik Gruplar: Berberiler (16 Mayıs ya da ek ders)14.İran ve Etnik Yapısı (22 Mayıs)
• 21 Şubat
• 28 Şubat
• 6 Mart
• 13 Mart
• 20 Mart
• 27 Mart
• 3 Nisan
• 10 Nisan
• 17 Nisan
• 24 Nisan
• 1 Mayıs TATİL
• 8 Mayıs
• 15 Mayıs
• 22 Mayıs SON DERS
Sunumların Dağılımı -1
• Asuriler: (Keldani, Süryani ve Nasturiler) 13 Mart (2 kişi)
• Ermeniler (2 Kişi) (20 Mart)
• Mısır ve Kıptiler (2 kişi) (27 Mart)
• İç Savaştan Bölünmeye Sudan ve Güney Sudan Sorunu (1 kişi) (3 Nisan)
• Lübnan: Maruniler ve Dürziler ve Diğerleri (3 kişi) (3 Nisan)
• Türkiye Alevileri (2 kişi) (10 Nisan)
• Suriye: Nusayriler (Alawi) (2 kişi) (17 Nisan)
• Türkiye Alevileri (2 kişi) (28 Nisan)
• Yezidiler, (1 kişi) (8 Mayıs)
Sunumların Dağılımı -2
• Etno-linguistik Gruplar: Kürtler (3-4 kişi) (8 ve 16 Mayıs)• Berberiler (1 kişi) ( Ek ders) • İran ve Etnik Yapısı (3 kişi) Bahailer (22 mayıs)
İNTERNET KAYNAKLARI:
Okumanız Gereken bir Makale
P R Kumaraswamy “Problems of Studying Minorities in the Middle East”, Alternatives; Turkish Journal International Relations, Volume:2, Number:2 Summer 2003
http://www.alternativesjournal.net/volume2/number2/kumar.htm
Her Grubun Temel Bilgileri için
David ZEIDAN, The Middle East Handbook. Information on States and People Groups in the Middle East, OM-IRC, 1995 http://www.angelfire.com/az/rescon/MEHBKPPL.html (ortadoğu ve kafkasyadaki tüm etnik-dini topluluklarla ilgili kısa-temel bilgiler)
Ansiklopediler- Ülke Bazlı Temel Bilgiler:
• http://www.ethnologue.com/ : An encyclopedic reference work cataloging all of the world’s 6,912 known living languages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir)
• http://lexicorient.com/e.o/ LookLex Encyclopaedia of the Orient• http://www.iranica.com/newsite/ Encyclopaedia Iranica• http://www.jewishencyclopedia.com Jewish Encyclopaedia• https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html
World Fact Book (ülke bazlı) • http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/ Library of Congress Country Studies • http://www.assr.org/about/ Arab Social Science Research Virtual
Library (ASSR ) Arap Ülkeleriyle ilgili genel bilgilere yönelik linklerin olduğu bir site
•
Ortadoğu ile İlgili Enstitüler ve e-kaynaklar içeren Siteler
•http://www.ethnologue.com/ : An encyclopedic reference work cataloging all of the world’s 6,912 known living languages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir)•http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/ : Columbia University Libraries Middle East Studies Internet Resources•http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/minorities.html Columbia University Libraries Minorities in the Middle East•MESA Homepage : Middle East Studies Association of North America•http://www.mesa.arizona.edu/resources/links.htm (verdiği linklere bakılabilir)•http://cmes.hmdc.harvard.edu/ : Harvard University Center for Middle Eastern Studies •www.cmes.uchicago.edu/ Center for Middle East Studies at the University of Chicago•http://www.cidcm.umd.edu/mar/ University of Maryland, Minorities at Risk Project•http://www.library.ucsb.edu/subjects/mideast/neareast.html University of California Internet Resources for Middle East and Islamic Studies +++++•http://www.merip.org/ The Middle East Research and Information Project , 3 ayda bir yayınlanan bir dergi, ücretsiz arama yapıp makale indirmeniz mümkün. •http://www.h-net.org/~thetsa/ The Turkish Studies Association (Teaching Resources kısmını kullanabilirsiniz, özellikle osmanlı dönemi için)
Haritalar için Kullanabileceğiniz bazı adresler
• http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east.html University of Texas at Austin, Perry-Castañeda Library Map Collection Middle East Maps
• http://www.mapsofwar.com• www.users.erols.com/mwhite28• http://www.dartmouth.edu/~gov46/ Middle Eastern Maps• http://www.usm.maine.edu/~maps/exhibit1/theme4.html University
of Maine, (Kudüs kent çizimleri ve gravürleri için)• https://qed.princeton.edu/main/MG/Maps/Islam's_Historical_Develop
ment Princeton University Maps of Islam’s Historical Development
• http://www.founders.howard.edu/IslamMaps.htm Historical Maps of Islam
• http://mappinghistory.uoregon.edu/english/AF/AF01-02.html Mapping History Project (Proje Amerika ve Avrupa Tarihi Merkezli, ancak Afrika ile ilgili haritalar kullanılabilir)
Görseller için Adresler
http://www.lib.uchicago.edu/e/su/mideast/Contents.html University of Chicago Library, Middle East, Photograph Archive
http://www.gerty.ncl.ac.uk/ Gertrude Bell Project (20.yy’ın ilk çeyreğinden Ortadoğu Fotografları)
http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/maptoc.html
http://almashriq.hiof.no/lebanon/900/930/930.1/beirut/reconstruction/davie/Davie-text.html
http://www.fai.org.lb/CurrentSite/index.htm ya da http://www.fai.org.lb/CurrentSite/english/fset-expositions.htm Arab Image Foundation (sergilerden örnekler kullanılabilir)
Görseller için (devam)
http://147.237.72.31/topsrch/defaulte.htm State of Israel National Photo Collection
http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/explore/dgexplore.cfm?topic=all&collection_list=TheMiddleEastinEarly&col_id=179 Middle East in Early Prints and Photographs(NYPL)
http://ddc.aub.edu.lb/projects/jafet/blatchford/index.html Blactforf Collection American University of Beirut (Lübnan, Filistin, Ürdün ve Mısır 1880-1900 dönemi için)
(HOURANI) ARAP DÜNYASINDAKİ AZINLIKLARSünni Arap çoğunluktan dini bağları ya da etno-kültürel kimlikleri nedeniyle farklı olanlar şeklinde tanımlananlar
• Etnik ve Kültürel olarak Arap ancak Sünni Müslüman olmayanlar: Alevi/Alawi (Nusayri)
• Etnik ve kültürel olarak Arap olup Müslüman olmayanlar: Kıptiler, Rum/Arap Ortodokslar, Maruni ve Dürziler
• Arap olmayan Sünni Müslümanlar: Kürt, Türkmen, Çerkez
• Ne Arap ve ne de Müslüman olanlar: Yahudiler, Ermeniler vs.
• KADİM AZINLIKLAR/GRUPLAR– KADİM GAYRİMÜSLİM AZINLIKLAR
• Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri, Seferadlar
• Filistinliler• Doğu Kiliseleri: Asuriler, Ermeniler, Kıptiler, Etopya ve Sudan Kiliseleri• Katolik Azınlıklar: Maruniler, Katolik Araplar, Latinler, Keldaniler• HETERODOKS GRUPLAR• Zeydiler, İsmaililer, 12 İmamcılar(Caferi) Aleviler, Şabak ve Ali İlahiler
Nusayriler(Alawi), Dürziler• EHL-İ KİTAP-DIŞI OLANLAR Yezidiler (bazı araştırmacılar Yezidileri
İslam Heterodoksisi içinde kabul ederler), Bahailer • ULUS-SONRASI AZINLIKLAR/GRUPLAR• Kürtler, Türk ve Türkmenler, Çerkezler (?)• Berberler, Nuriler(kafirler), Hazaralar, Luriler ve diğerleri
ORTADOĞU’DA AZINLIKLARLA İLGİLİ BAZI SPESİFİK SAPTAMALAR
(iktidarla ilişkilerine ve nüfus dağılımlarına göre)
Azınlık olmanın tipik göstergesi olan iktidarın periferisinde kalma durumu ortadoğu’da ne kadar geçerlidir? (tersinden sorarsak çoğunluk olmakla iktidarda olmak?)
• İKTİDARDA OLAN AZINLIKLAR: Maruniler (1970’LERE KADAR) ve Nusayriler,
• İKTİDAR-DIŞI AZINLIKLAR (Berberiler, Kıptiler, Kürtler-Kuzey Irak istisnası ile vd.)
• ÇOĞUNLUKKEN AZINLIK OLANLAR : Filistinliler• AZINLIKKEN ÇOĞUNLUK OLANLAR: Yahudiler ve İsrail
Devleti• SINIRLAR ÖTESİ AZINLIKLAR; Dürziler, Kürtler,
Ermeniler, Asuri-Süryaniler
ORTADOĞU’DA HIRİSTİYANLAR (ÜLKE VE SAYISAL DURUMLARI) YIL 2001
MISIR. Kıptiler -ortodoks, katolik ve protestan- 10-12 civarı tahmin edilmekteSUDAN Güneyde 7 milyon siyah Afrikalı yaşamakta, kabilelerin büyük kısmı Hıristiyan- Anglikan, (diğer) Protestan gruplar ve katoliklerLÜBNAN 1.5 milyon Maruni, Ortodoks, Melkit, Protestan ve diğer mezheplerIRAK 1 Milyon Hıristiyan Asuri -Nasturi(Ortodoks), Keldani (Katolik), Yakubi-, büyük çoğunlukla kuzeyde yaşamaktalarSURİYE 1milyon Arami, Ermeni, Ortodoks, Melkit, çoğu büyük kentlerde ve kuzey-doğuda.IRAN 500.000 Pers, Ermeni ve Asuri Hıristiyan yaşamaktaISRAİL 150.000 Ortodoks, Katolik, Maruni ve EvangelikÜRDÜN 200.000 Ortodoks ve KatolikTURKİYE 25.000, çoğu Ermeni ve AsuriLİBYA SUUDİ ARABİSTAN VE KUVEYT Bu ülkelerdeki tek tük Hıristiyanlar bölgeye çalışmaya gelen yabancılarFAS VE CEZAYİR Çok az HıristiyanMiddle East Quarterly, Winter, 2001, s. 22'den derlenmiştir.
COUNTRY GROUP GROUP POPULATION (1998)
PROPORATION of GROUP POPULATION
TYPE
ALGERIA BERBERS 7.620.000 %25 indigenous peoples
BAHRAIN SHI'I 539.000 %87 religious sect
CYPRUS TURKISH CYPRIOTS 142.000 %19 ethnonationalist
EGYPT COPTS 5.944.000 %9 religious sect
IRAN ARABS 2.069.000 %3 national minority
IRAN AZERBAIJANIS 16.550.000 %24 national minority
IRAN BAHA'IS 593.000 %0.8 religious sect
IRAN BAKHTIARI 690.000 %1 indigenous peoples
IRAN BALUCHIS 1.379.000 %2 indigenous peoples
IRAN CHRISTIANS 310.000 %0.45 religious sect
IRAN KURDS 4.827.000 %7 ethnonationalist
IRAN TURKMEN 1.379.000 %2 national minority
IRAQ KURDS 4.244.000 %20 ethnonationalist
IRAQ SHI'I 13.033.000 %60 religious sect
IRAQ SUNNIS 4.344.000 %20
ISRAEL ARABS 1.015.000 %18 ethnoclass
ISRAEL PALESTINIANS 2.431.000 %29 ethnonationalist
JORDAN PALESTINIANS 2.217.000 %50 ethnonationalist
LEBANON DRUZE 210.000 %6
LEBANON MARONITE CHRISTIANS 876.000 %25
LEBANON PALESTINIANS 350.000 %10 ethnonationalist
LEBANON SHI'I 1.122.000 %32
LEBANON SUNNIS 701.000 %20
MOROCCO BERBERS 10.859.000 %37 indigenous peoples
SAUDI ARABIA SHI’I 3.118.000 %15 religious sect
SYRIA ALAWI 1.834.000 %11
TURKEY KURDS 12.913.000 %20 etnonationalist