Narządy specjalne: skóra pluco nerka Powloki skórne Powloki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoly, wlosy, paznokcie) Funkcje: • ochrona • termoregulacja • gospodarka wodno-jonowa • funkcja zmyslowa • synteza witaminy D Warstwy skóry: • naskórek (nablonek) • skóra wlaściwa (tkanka lączna zbita) -------------------------------------------- • tkanka podskórna = tkanka tluszczowa + tkanka lączna wiotka n sw tp Naskórek to nablonek wielowarstwowy plaski rogowaciejący, zawierający 4 typy komórek Glówna populacja komórek, keratynocyty, migrują od podstawy naskórka do jego powierzchni, przeksztalcając się po drodze w martwe plytki keratynowe (rogowacenie). Ten proces jest skoordynowany, co prowadzi do wyodrębnienia się w naskórku warstw odpowiadających kolejnym etapom rogowacenia warstwa zrogowaciala warstwa jasna warstwa ziarnista warstwa kolczysta warstwa podstawna W warstwie podstawnej keratynocyty namnaŜają się (odnowa naskórka) W warstwie kolczystej keratynocyty są polączone krótkimi wypustkami zaopatrzonymi w desmosomy i zawierają liczne filamenty keratynowe W warstwie ziarnistej keratynocyty wytwarzają kilka typów ziarn - ziarna F (bez blony) - ziarna L (bez blony) - keratynosomy (bogate w lipidy) W warstwie jasnej keratynocyty obumierają, w ich cytoplazmie gromadzą się liczne pęczki filamentów keratynowych, a blona komórkowa ulega pogrubieniu W warstwie zrogowacialej keratynocyty przeksztalcają się w martwe, sztywne plytki zawierające szkielet z filamentów keratynowych i grubą, zmodyfikowaną blonę komórkową (otoczkę rogową) • zlokalizowane w warstwie podstawnej • syntetyzują melaninę w melanosomach • przekazują ziarna melaniny sąsiednim keratynocytom • melanina chroni Ŝywe komórki naskórka przed szkodliwym wplywem promieniowania UV Melanocyty
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Naskórek to nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaci ejący,zawieraj ący 4 typy komórek
Główna populacja komórek, keratynocyty, migruj ą od podstawy naskórka dojego powierzchni, przekształcaj ąc się po drodze w martwe płytki keratynowe(rogowacenie). Ten proces jest skoordynowany, co pr owadzi do wyodr ębnieniasię w naskórku warstw odpowiadaj ących kolejnym etapom rogowacenia
warstwa zrogowaciała
warstwa jasna
warstwa ziarnista
warstwa kolczysta
warstwa podstawna
W warstwie podstawnej keratynocytynamna Ŝają się (odnowa naskórka)
W warstwie kolczystej keratynocyty s ąpoł ączone krótkimi wypustkami zaopatrzonymi w desmosomyi zawieraj ą liczne filamenty keratynowe
W warstwie ziarnistej keratynocytywytwarzaj ą kilka typów ziarn- ziarna F (bez błony)- ziarna L (bez błony)- keratynosomy (bogate w lipidy)
W warstwie jasnej keratynocytyobumieraj ą, w ich cytoplazmiegromadz ą się liczne p ęczki filamentówkeratynowych, a błona komórkowaulega pogrubieniu
W warstwie zrogowaciałej keratynocytyprzekształcaj ą się w martwe, sztywnepłytki zawieraj ące szkielet z filamentówkeratynowych i grub ą, zmodyfikowan ąbłon ę komórkow ą (otoczk ę rogow ą)
• zlokalizowane w warstwie podstawnej• syntetyzuj ą melanin ę w melanosomach• przekazuj ą ziarna melaniny s ąsiednim keratynocytom
• melanina chroni Ŝywe komórki naskórkaprzed szkodliwym wpływem promieniowania UV
Melanocyty
Komórki Langerhansa
• w warstwie kolczystej• mają długie „dendrytyczne”wypustki
• zawieraj ą ziarna Birbecka• naleŜą do komórek prezentuj ących antygen
Komórki Merkla
• zlokalizowane w warstwie podstawnej• zawieraj ą drobne ziarenka• kontaktuj ą się z zakończniami nerwowymi• są mechanoreceptorami
• odcinek wydzielniczy:- walcowate komórki wydzielnicze (jasnei ciemne), merokrynowysposób wydzielania (= egzocytoza)
- komórki mioepitelialne- blaszka podstawna
• przewód: nabłonek dwuwarstwowy sze ścienny
• ujście: spiralny kanałw naskórku
Wydzielina: woda, jony(Na, Cl), niewielka ilo śćbiałek
Gruczoł zapachowy
• odcinek wydzielniczy: walcowate/sze ściennekomórki wydzielnicze,merokrynowy + apokrynowysposób wydzielania (odrywaniesię fragmentów szczytowejcytoplazmy z wydzielin ą)
• przewód: nabłonek jednowarstwowy sze ścienny, połączony z korzeniem włosa
Wydzielina: lipidy, kwasytłuszczowe, białka
Gruczoł łojowy• odcinek wydzielniczy: wielowarstwowy układkomórek produkuj ących wydzielin ę (lipidy), a następnie degeneruj ących i rozpadaj ącychsię (holokrynowy sposób wydzielania)
• krótki przewód (nabłonek wielowarstwowypłaski) poł ączony z korzeniem włosa
Płuca
Pęcherzyki płucneteren wymiany gazowej
Ściany p ęcherzyków (przegrody mi ędzypęcherzykowe) zawieraj ą liczne naczynia włosowate i s ą wyścielone przez dwa typy komórek nabłonkowych (pneumocytów)
bariera powietrze-krew naczynia
włosowate
Pneumocyty typu I s ą bardzo spłaszczone i wchodz ą w skład bariery powietrze-krew odpowiedzialnej za wymian ę gazow ą
3. Błona mi ęśniowa• warstwa okr ęŜna• warstwa podłu Ŝna
4. Błona zewn ętrzna(włóknista lub surowicza)
Naczynia krwionośne
bl. właściwa
nabłonek
gruczoł
mięśniówka grudka chłonnabł. śluzowej
błonapodśluzowa
błona surowicza błona mięśniowawarstwa podłuŜna
warstwa okręŜna
nabłonek
blaszka właściwa z gruczołami
mięśniówka błony śluzowejbłona podśluzowa
błona mięśniowa
Przełyk
• nabłonek wielowarstwowy płaski• śluzowe gruczoły przełykowe w blaszce wła ściwej i błonie pod śluzowej• błona mi ęśniowa: mi ęśnie szkieletowe przechodz ącew gładkie
Błona śluzowa jelita cienkiego dzieli si ęna dwa pi ętra:• górne: kosmki jelitowe• dolne: krypty (gruczoły) jelitowe
Jednowarstwowy walcowatynabłonek jelitowy pokrywaj ący kosmkiwpukla si ę tworz ąc krypty. Zbudowanyjest z kilku typów komórek:• enterocyty• komórki kubkowe• komórki dokrewne• komórki niezró Ŝnicowane (tylko w kryptach)• komórki Panetha (tylko w kryptach)
Enterocyty
• wysokie walcowate• brzeŜek szczoteczkowy• liczne organelle
Funkcja:
• wchłaniaj ą produktytrawienia i przekazuj ą jedo naczy ń krwiono śnychi limfatycznych
Jelito grube
• brak kosmków• głębokie, regularne krypty• bardzo du Ŝo komórek kubkowych• brak komorek Panetha• zewnętrzna warstwa mi ęśniówkipodzielona na trzy ta śmy