skema bab11

BAB 11: SABAH

B1D3E8: Menyenaraikan kumpulan etnik di Sabah

1. Penduduk Sabah terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik. Dianggarkan terdapat lebih daripada 30 kumpulan. Gambar berikut merupakan di antara kumpulan etnik di Sabah. Nyatakan kumpulan etnik berikut.

2. Senaraikan kumpulan etnik di Sabah

Murut

KadazandusunSulukBajau

Melayu Brunei

KUMPULAN ETNIK DI SABAH

Sabah

Bajau Suluk Kadazandusun Melayu Brunei Murut

3. Senaraikan kumpulan etnik yang terdapat di Sabah.i) _______Melayu-Brunei____________________ii) _______Bajau___________________________iii) _______Suluk___________________________iv) _______Kadazandusun____________________v) _______Murut___________________________

4. Labelkan kumpulan etnik masyarakat Sabah mengikut penempatan mereka.

Penempatan Kumpulan Etnik

Penduduk persisiran pantai

i) Melayu-Brunei

ii) Bajau

iii) Suluk

Penduduk lembah pantai iv) Kadazandusun

Penduduk pedalaman v) Murut

B2D3E10: Menjelaskan latar belakang Sabah

1. Isikan tempat kosong berikut dengan perkataan yang tepat.

Nama negeri Sabah dikatakan berasal daripada perkataan ___’saba’_______ iaitu sejenis buah pisang yang dipanggil pisang saba .

Sebelum abad ke-16, pemerintahan Sabah terbahagi kepada tiga iaitu sistem __politik kesukuan___ , sistem politik kesultanan dan sistem ____politik ketua bebas___.

Bermula abad ke-17, Sabah diperintah oleh dua kesultanan iaitu, Kesultanan __Brunei_____ dan Kesultanan ___Sulu_____ .

2. Apakah kaitan nama asal usul Sabah dengan gambar berikut?

3. Lengkapkan rajah berikut tentang bentuk pemerintahan di Sabah sebelum abad ke-16 dan selepas abad ke -17.

Sistem pemerintahan di Sabah(sebelum abad ke-16)

Sistem politikKetua bebas

Sistem politikkesultanan

Sistem politikkesukuan

Sistem pemerintahan di Sabah(abad ke-17)

KesultananSulu

KesultananBrunei

Nama negeri Sabah berasal dari perkataan ‘saba’ iaitu sejenis buah pisang yang dipanggil pisang saba.

Negeri ini disebut Sabah kerana masyarakat Sabah kebanyakkannya menanam pokok pisang jenis ini sebagai bahan makanan.

B2D3E12: Menjelaskan cara hidup dan budaya kumpulan etnik di Sabah

1. Rajah berikut merupakan cara hidup dan budaya kumpulan etnik di Sabah. Padankan pernyataan berikut dengan tepat.

Pendidikan

Kesenian

Agama dan kepercayaan

Mereka di ajar cara-cara memanjat, memancing, berburu, bertukang dan mereka juga di ajar menulis jawi dan membaca al quran.

Sekiranya mereka tidak mengikut undang-undang adat yang di tetapkan, maka malapetaka dipercayai akan menimpa masyarakat

Kumpulan etnik yang beragama islam dan mengamalkan kepercayaan animisme

Terdapat pelbagai jenis tarian yang menjadi kebanggaan masyarakat Sabah.

Peraturan dan adat resam

2. Lengkapkan rajah berikut tentang tarian tradisional Sabah.

Gambar Nama tarian Kumpulan etnik

Sumazau Kadazandusun

Magunatip Murut

Limbai Bajau

Mangalang Murut

3. Mengapakah masyarakat Sabah mementingkan pendidikan tidak formal terhadap anak-anak mereka?- Bertujuan untuk memberi kemahiran- Membolehkan mereka berdikari apabila mereka dewasa- Contoh: memancing, memanjat, berburu, menyumpit, bertukang, bersawah dan berternak.

B3D3E8: Menerangkan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi kumpulan etnik di Sabah (UP)

1. Rajah berikut menerangkan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi kumpulan etnik di Sabah. Lengkapkan rajah berikut dengan perkataan yang sesuai.

PENDIDIKAN

Pendidikantidak formal

Pendidikanformal

Contoh :

Contoh :

PERATURAN DAN

ADAT RESAM

AdatKematian

AdatPertanian

AdatPerkahwinan

MaglamilamiMenjamu

seleraHiburan

Tarian Sumazau

PestaMenuai

Dikebumikan dalam posisi

duduk

Dipakaikan pakaian bersih

Mayat dibersihkan

DibakarDisimpan dalam masa 7

hari

Bermula abad ke-16 : Islam

AGAMA DAN

KEPERCAYAAN

Peringkat Awal : PaganAnimisme

Etnik Murut:Aki Kopuno

Etnik Kadazandusun:Kinorohingan

contoh

KESENIAN

Kraftangan

Muzik

Tarian TarianMagunatip

TarianSumazau

TarianLimbai

Gabang/ Suling/ Bas

KulintanganSompoton

SenjataKain TenunAlat muzik

Pertukangan

Anyaman

Ukiran & Binaan

Pertahanan diri

Pertanian Kekal

Pertanian pindah

Memunggut hasil hutan

Memungut hasil hutan

Pertanian

Menangkap ikan

EKONOMI

Kegiatansara diri

Perikanan

Perdagangan

Jaring

Lukah

Pertukaran barang

MenggunakanWang

2. Lengkapkan rajah di bawah mengenai peraturan dan adat resam di Sabah.

__Adat Pertanian______ __Adat Perkahwinan____ ____Adat Kematian____

Upacara yang dijalankan: Ia diadakan pada: Jika ia berlaku:

i) Monogit – upacara memuja i) pada 14 dan 15hb Hijrah i) saudara mara akan semangat padi ii) hari Rabu dan Ahad memukul tiang rumah

ii) Pesta Menuai Mengadakan upacara: ii) mayat dibersihkan dan Maglamilami (beramai-ramai) dipakaikan pakaian

iii) Dikebumikan dalam posisi duduk

iv) Dibakar dalam tembikar v) Disimpan dalam rumah

selama 7 hari

Undang-undang Adat

3. Berdasarkan gambar tersebut, terangkan adat kematian orang Murut.

mayat dibersihkan dan dipakaikan pakaian

Disimpan dalam rumah selama 7 hari

saudara mara akan memukul tiang rumah

- Dikebumikan dalam posisi duduk- dibakar dalam tembikar

B4D3E8: Mengelaskan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi mengikut kumpulan etnik di Sabah

(KPS)

1. Lengkapkan jadual dibawah dengan perbandingan dalam adat resam, kesenian, kegiatan ekonomi masyarakat Sabah.

Suku KaumAgama/

KepercayaanUndang-

undang adatNama tarian

Kegiatan ekonomi

utamaContoh hasil kegiatan

Bajau Islam Perkahwinan Tarian LimbaiMemungut hasil laut

Agar-agar, timun laut, karang laut

Kadazandusun Animisme Pertanian Tarian Sumazau Pertanian Padi huma, padi sawah

Murut Animisme

Kematian Tarian MagunatipTarian Mangalang

Memungut hasil hutan

Damar, rotan dan madu lebah

2. Namakan kumpulan etnik tentang cara hidup, adat resam dan kepercayaan penduduk Sabah.

3. Padankan kumpulan etnik dengan jenis kegiatan ekonomi yang dijalankan.

Kumpulan etnik Kegiatan ekonomi

a) Bajau Memungut sarang burung

b) Kadazandusun Memungut hasil hutan

c) Melayu-Brunei Penyelam

d) Murut Menanam padi sawah

e) Suluk Berdagang

Bil Ciri-ciri Kumpulan etnik

1 Mengamalkan upacara memuja semangat padi Murut

2 Perkahwinan akan diadakan pada 14 dan 15 haribulan Hijrah Bajau

3 Saudara mara akan memukul tiang rumah apabila berlaku kematian Murut

4 Pesta Kaamatan Kadazandusun

5 Mempercayai Aki Kapuno Murut

6 Tarian Limbai Bajau

7 Penganut agama Islam dan pagan Bajau / Melayu-Brunei

B5D1E8: Sentiasa mengamalkan unsur patriotisme

1. Apakah nilai-nilai yang diperolehi daripada senibina rumah panjang masyarakat Sabah.

- Rumah panjang – tempat tinggal orang Murut dan Rungus- Diperbuat daripada hasil hutan – buluh, rotan, dan daun rembia- Keistimewaan – dapat hidup dalam sebuah keluarga yang besar- Nilai – semangat kejiranan

– semangat kekeluargaan– mengeratkan hubungan– semangat perpaduan– hormat menghormati

- bertolak ansur

B5D1E9: Mengambil iktibar daripada peristiwa sejarah.

1. Apakah iktibar yang diperolehi daripada gaya hidup rumah panjang masyarakat Sabah.

- Rumah panjang – tempat tinggal orang Murut dan Rungus- Diperbuat daripada hasil hutan – buluh, rotan, dan daun rembia- Keistimewaan – dapat hidup dalam sebuah keluarga yang besar- Nilai – semangat kejiranan

– semangat kekeluargaan– mengeratkan hubungan– semangat perpaduan– hormat menghormati

- bertolak ansur

B6D1E2: Menjadi contoh dalam pengamalan unsur patriotisme.

B6D1E1:

Instrumen: Pemerhatian

Berdasarkan gambar berikut, pelajar dikehendaki :i) menceritakan tentang tarian tradisional Sabah tersebutii) menarikan tarian tersebutiii) Menyatakan harapan terhadap keunikan warisan budaya Sabah- Tarian sumazau – ditarikan semasa sambutan pesta menuai- Kaum kadazandusun- Penari – baju hitam bersulamkan benang emas- Pertandingan unduk ngadau atau ratu cantik- Pelajar dikehendaki

menari tarian ini dengan penuh bersemangat serta penuh penghayatan.

Menyatakan harapan sebagai generasi masa kini tentang keunikan warisan Sabah.