SİSTEMİK SARKOİDOZ

SİSTEMİK SİSTEMİK SARKOİDOZSARKOİDOZ

PROF. DR. HALİL YANARDAĞ

GENEL BİLGİLERGENEL BİLGİLER

Sarkoidoz, nedeni bilinmeyen, Sarkoidoz, nedeni bilinmeyen, çoğunlukla genç erişkinlerde görülen, çoğunlukla genç erişkinlerde görülen, etkilenen organlarda nonkazeifiye, etkilenen organlarda nonkazeifiye, epiteloid granülomlarla karekterize; epiteloid granülomlarla karekterize; akciğerler başta olmak üzere, deri, akciğerler başta olmak üzere, deri, göz, miyokard, SSS, eklem ve göz, miyokard, SSS, eklem ve kemikleri tutan; kemikleri tutan;

diğer granülomatöz hastalıkların diğer granülomatöz hastalıkların dışlanmasıyla tanı konan, multisistemik dışlanmasıyla tanı konan, multisistemik granülomatöz bir hastalıktır.granülomatöz bir hastalıktır.

EPİDEMİYOLOJİEPİDEMİYOLOJİ Ülkelere, farklı coğrafi bölgelere ve ırklara göre farklı Ülkelere, farklı coğrafi bölgelere ve ırklara göre farklı

prevalans gösterirprevalans gösterir

AfriAfrikkaalılarda insidans yüksektir lılarda insidans yüksektir

Avrupada nedeni bilinmeyen interstisyel akciğer Avrupada nedeni bilinmeyen interstisyel akciğer hastalıkları arasında ilk sırada yer alırhastalıkları arasında ilk sırada yer alır

20-40 yaş daha sık görülür20-40 yaş daha sık görülür

İnsidansı kış ve ilkbaharda pik yapar İnsidansı kış ve ilkbaharda pik yapar

ETİYOLOJİETİYOLOJİ

Hastalık 100 yıl önce tanımlanmış olmasına rağmen Hastalık 100 yıl önce tanımlanmış olmasına rağmen etiyoloji hala kesin olarak bilinmemektediretiyoloji hala kesin olarak bilinmemektedir

Genetik yatkınlık? Genetik yatkınlık?

Hastaların %5-16sında ailesel yatkınlık Hastaların %5-16sında ailesel yatkınlık – – HLA-1, -B8, - HLA-1, -B8, -B13, -DR3 B13, -DR3 veve –B27 –B27 ile ilişki görülmüştür ile ilişki görülmüştür..

Zenci popülasyonda daha sıkZenci popülasyonda daha sık

Bir çok ajanın granülomatöz reaksiyonu tetiklemesi?Bir çok ajanın granülomatöz reaksiyonu tetiklemesi?

Bağışıklık sistem bozuklukları:Bağışıklık sistem bozuklukları:BAL ve tutulan dokularda CD4/CD8 oranı artar.BAL ve tutulan dokularda CD4/CD8 oranı artar.CD4/CD8 >3.5(sensitivite %50-60,spesifisite %90)CD4/CD8 >3.5(sensitivite %50-60,spesifisite %90)Periferik kanda lenfopeniPeriferik kanda lenfopeniT lenfositler azalır ve PPD test negatif.humoral bağışıklık T lenfositler azalır ve PPD test negatif.humoral bağışıklık sağlam kalır.sağlam kalır.

Lab:24 saatlık idrarda ca artmış,%60’ında kanda ACE Lab:24 saatlık idrarda ca artmış,%60’ında kanda ACE düzeyi artmışdüzeyi artmışKaraciğer tutulumunda alkalı fosfataz artarKaraciğer tutulumunda alkalı fosfataz artar

KLİNİKKLİNİK

2\3 vaka asemptomatik2\3 vaka asemptomatikEn sık akciğer tutulumuEn sık akciğer tutulumuEkstrapulmoner tutulum sıklık sırası:Ekstrapulmoner tutulum sıklık sırası: 1.Cilt1.Cilt

2.Periferik lenf bezi2.Periferik lenf bezi 3.Karaciğer3.Karaciğer 4.Göz4.Göz 5.Kalp5.Kalp 6.Tükrük-gözyaşıbezi6.Tükrük-gözyaşıbezi 7.Kas, sinir, beyin7.Kas, sinir, beyin 8.Kemik iliği8.Kemik iliği

Klinik prezantasyonlar;Klinik prezantasyonlar;

AkutAkut SubakutSubakut KronikKronik

AKUT FORMAKUT FORMLÖFGREN SENDROMULÖFGREN SENDROMU

Eritema nodosumEritema nodosum PoliartritPoliartrit Bilateral hiler lenfadenopatiBilateral hiler lenfadenopati AteşAteş HalsizlikHalsizlik ÜveitÜveit

SUBAKUT FORMSUBAKUT FORM

Kliniği akut formdan farklılık gösterenKliniği akut formdan farklılık gösteren Semptomları 2 yıldan kısa olan formlardır.Semptomları 2 yıldan kısa olan formlardır.

KRONİK FORMKRONİK FORM

2 yıldan eski olgular2 yıldan eski olgular Fibrokistik akciğer hastalığına kadar Fibrokistik akciğer hastalığına kadar

uzanan geniş bir spektrumuzanan geniş bir spektrum Ekstrapulmoner sarkoidozEkstrapulmoner sarkoidoz

YAKINMALARYAKINMALAR

Ateş, yorgunluk, kilo kaybı, zaman zaman Ateş, yorgunluk, kilo kaybı, zaman zaman gece terlemesi gibi nonspesifik bulgulargece terlemesi gibi nonspesifik bulgular

%90 dan fazla olguda akciğer tutulumu, %90 dan fazla olguda akciğer tutulumu, dispne, kuru öksürük, göğüste sıkışma dispne, kuru öksürük, göğüste sıkışma hissi, fibrokistik tutulum olan akciğerde hissi, fibrokistik tutulum olan akciğerde kronik balgam çıkartma ve hemoptizikronik balgam çıkartma ve hemoptizi

FİZİK MUAYENEFİZİK MUAYENE

İleri evrelerde akciğerlerde rallerİleri evrelerde akciğerlerde raller Endobronşial tutulum ve bronş Endobronşial tutulum ve bronş

hiperreaktivitsinde ronküs ve wheezing hiperreaktivitsinde ronküs ve wheezing duyulurduyulur

Nadiren pulmoner hipertansiyon görülürNadiren pulmoner hipertansiyon görülür

TANISAL YÖNTEMLERTANISAL YÖNTEMLER

PA akciğer grafisiPA akciğer grafisi HRCTHRCT Akciğer fonksiyon testleriAkciğer fonksiyon testleri BronkoskopiBronkoskopi Bronkoalveoler lavajBronkoalveoler lavaj MediastinoskopiMediastinoskopi Serum ACE miktarıSerum ACE miktarı Kveim-Siltzbach deri testiKveim-Siltzbach deri testi BiopsiBiopsi

Sarkoidozda organ tutulumuSarkoidozda organ tutulumu

Akciğer %90Akciğer %90 Deri %10-25Deri %10-25 Göz %20Göz %20 Tükrük bezi %5Tükrük bezi %5 Periferik LAM %30Periferik LAM %30 Sinir sistemi %5 Sinir sistemi %5 Kalp %20-30Kalp %20-30 Karaciğer %50-90Karaciğer %50-90

Dalak %35-75Dalak %35-75 Böbrek %20Böbrek %20 Ürogenital sistem Ürogenital sistem

%10%10 Kemik %5Kemik %5 Eklem-kas %30Eklem-kas %30 Endokrin %5Endokrin %5

PA AKCİĞER GRAFİSİPA AKCİĞER GRAFİSİ

Grafiye göre evreleme yapılır:Grafiye göre evreleme yapılır:

Evre 0: normalEvre 0: normal Evre 1: bilateral hiler, mediastinal veya Evre 1: bilateral hiler, mediastinal veya

paratrakeal LAPparatrakeal LAP Evre 2: evre 1 + parankimal infiltrasyonlarEvre 2: evre 1 + parankimal infiltrasyonlar Evre 3: LAP ın eşlik etmediği diffuz pulmoner Evre 3: LAP ın eşlik etmediği diffuz pulmoner

parankimal infiltrasyonlarparankimal infiltrasyonlar Evre 4: LAP ın eşlik etmediği fibro-kistik Evre 4: LAP ın eşlik etmediği fibro-kistik

interstisyel akciğer hastalığıinterstisyel akciğer hastalığı

Stage I. Posteroanterior (PA) chest radiograph shows bilateral hilar and mediastinal adenopathy without parenchymal disease.

2 SENE SONRA2 SENE SONRA

Stage II. PA chest radiograph demonstrates hilar and mediastinal adenopathy with fine nodular interstitial opacities.

Stage III. PA chest radiograph depicts diffuse bilateral reticulonodular opacities without lymphadenopathy.

Stage IV. PA chest radiograph shows fibrosis and upper lobe cystic changes and volume loss.

EVRE 4 EVRE 4

ORGAN TUTULUMLARIORGAN TUTULUMLARI

Üst solunum yollarıÜst solunum yolları• 5-20%5-20%• NaNazzal granulomal granulomlarlar..• LarLariingeal ngeal tutulumtutulum 5%. 5%.

AkciğerAkciğer• >90%>90%• ddiispne, spne, kuru öksürükkuru öksürük, , göğüs ağrısıgöğüs ağrısı ( (alkol alımı sonrası alkol alımı sonrası

yoğunlaşıryoğunlaşır), hemopt), hemoptiziizi

KalpKalp• İletim bozukluğuİletim bozukluğu; MI; peri; MI; perikkardial ardial hastalıkhastalık; ; ani ölümani ölüm (27% (27%

ootopstopsideide); cor pulmonale.); cor pulmonale.

KaraciğerKaraciğer• HHepatomegalepatomegalii ( (biopsi ve obiopsi ve otopstopsideide granuloma 63-87%) granuloma 63-87%)• GeneldeGenelde as aseemptomatimptomatikk

DalakDalak• SSplenomegalplenomegalii; ; genelde sessizdirgenelde sessizdir (50% (50% otopside bulunurotopside bulunur))

BöbreklerBöbrekler

• HiHiperperkkalalssemiemi // hhiiperperkkalalssiiüüri; renal parri; renal paraannkikimmin in granulomatöz infiltrasyonugranulomatöz infiltrasyonu, granulom, granulomlara sekonder olaraklara sekonder olarak gelişen gelişen glomerular glomerular hastalıkhastalık veyaveya renal arterit renal arterit

SalSalgı bezlerigı bezleri• PParotidoarotido--megalmegalii; sub; subkklinilinikk 50% ( 50% (fakatfakat genelliklegenellikle sadecesadece

hilar adenopathilar adenopati ile birliktei ile birlikte); sar); sarkokoidal idal ggranul; ranul; dildil, tonsil, tonsillerler..

RRomatolojikomatolojik• Eklem tutulumuEklem tutulumu; 2 form – akut and kronik (<6 ; 2 form – akut and kronik (<6 ayay).).

• İlerleyen yıllarda diğer bulgulardan daha belirginleşebilir.İlerleyen yıllarda diğer bulgulardan daha belirginleşebilir.

• DizlerDizler > a > ayak bilekleriyak bilekleri > > dirseklerdirsekler > > el bilekleriel bilekleri > > elin küçük elin küçük eklemlerieklemleri ( (tipik olaraktipik olarak 2-6 2-6 eklemeklem).).

• PeriartiPeriartikükülleer r şişmeşişme > ef > efüzyüzyonon

• SSiinovnovyyal al sıvısıvı geneldegenelde non-inflamat non-inflamatuauarrdır.dır.

• TenosTenosiinovitis novitis ve topuk ağrısı meydana gelebilir.ve topuk ağrısı meydana gelebilir.

MusMuskkululeerr• ProgresiProgresiff proximal proximal kaskas güçsüzlüğügüçsüzlüğü; ; • myopatimyopatikk EMG, EMG, • artmışartmış CpK CpK

EndoEndokrinkrin• Pituitar & hPituitar & hiipothalamus – diabet, hpothalamus – diabet, hiipertpertiiroidiroidizzm.m.• PProlarolakktintin yüksekliği yüksekliği..• IntermitIntermitaan hn hiiperperkkalalssemi – 17-19%.emi – 17-19%.

LaboLaboratuarratuar::• Anemi 5%Anemi 5%• LLöökopeni – kopeni – kemik iliği tutulumunun gösterirkemik iliği tutulumunun gösterir – 28% – 28%• EoEozinofilizinofili 24-34% 24-34%

• ESR 66%; ESR 66%; HHaptoglobinaptoglobin yüksekliği yüksekliği 40%. 40%.

• HHiperiperkkalalssemi (emi (artmışartmış intestinal Ca absor intestinal Ca absorbsbsiiyyononu;u; (3H)1,25(OH)(3H)1,25(OH)22DD33 üretimine bağlı üretimine bağlı 19%19%

• ACE 60% ( DM, alACE 60% ( DM, alkkoliolikk karaciğer karaciğer hastalığıhastalığı, Hep C, , Hep C, tubertuberkkuloulozz, , lepralepra, l, lenfenfoma, hipertoma, hipertiiroidiroidizzm, m, Whipple’s, siliWhipple’s, silikkoozzis, histoplasmois, histoplasmozzis, berylliosis, is, berylliosis, serum lserum lizizozoziim, Bm, B22-mi-mikkroglobulinroglobulinlerileri..

LaboratuarLaboratuar• Tüberkülin – KTüberkülin – Kutanutanoz oz aneranerjiji 66% 66%

• CD4:CD8 – normal 1.8:1; CD4:CD8 – normal 1.8:1; düşükdüşük-a-akktivittivitelieli sar sarkkoid 1.4:1;oid 1.4:1; yüksekyüksek--yoğunlukluyoğunluklu alveolit 0.8:1. alveolit 0.8:1.

• HHipergammaglobulinemi 50%ipergammaglobulinemi 50%

• BronBronkkoalveolar lavaoalveolar lavaj (BAL)j (BAL) – – sıvısıvı lenfosit lenfosit sayısısayısı >7% l >7% lenfenfosositleritler; ; CD4/CD8 >3.5.CD4/CD8 >3.5.

• 6767GalliumGallium’da’da panda panda veyaveya lambda lambda işaretleriişaretleri (parotid & la (parotid & lakkrimal rimal bezlerdenbezlerden granuloma gallium granuloma gallium tutulumututulumu [panda] and bilateral [panda] and bilateral hilar lhilar lenfenf nod noduu tutulumututulumu [lambda]). [lambda]).

• KveKveiim-Siltzbach testm-Siltzbach testii (90% hilar adenopat (90% hilar adenopati eşlik ediyorsai eşlik ediyorsa).).

DEĞİŞİK RADYOLOJİK GÖRÜNÜMLERDEĞİŞİK RADYOLOJİK GÖRÜNÜMLER

RETİKÜLONODÜLER PATERN

ASİNER PATERNASİNER PATERN

PNÖMONİK GÖRÜNÜMPNÖMONİK GÖRÜNÜM

ALVEOLER SARKOİDOZALVEOLER SARKOİDOZ

KAVİTER SARKOİDOZKAVİTER SARKOİDOZ

HRCTHRCT

Akciğer grafisine göre daha duyarlıAkciğer grafisine göre daha duyarlı Paratrakeal,pretrakeal, paraaortik ve Paratrakeal,pretrakeal, paraaortik ve

subkarinal adenopatilerde tespit edilebilirsubkarinal adenopatilerde tespit edilebilir

AKCİĞER FONKSİYON AKCİĞER FONKSİYON TESTLERİTESTLERİ

Grafideki evrelerle yakın ilişkiGrafideki evrelerle yakın ilişki Evre-1 %80 normalEvre-1 %80 normal %30-50 hastada obstrüktif tipte %30-50 hastada obstrüktif tipte

ventilasyon azalmasıventilasyon azalması Pulmoner infiltrasyon varsa, %40-70 FVC, Pulmoner infiltrasyon varsa, %40-70 FVC,

FEV-1’de düşmeyle birlikte restriktif tipte FEV-1’de düşmeyle birlikte restriktif tipte ventilasyon azalmasıventilasyon azalması

BRONKOSKOPİBRONKOSKOPİ

Akciğer infiltrasyonu görülen hastalaraAkciğer infiltrasyonu görülen hastalara TransbronşiyalTransbronşiyal En az 4-6 örnekEn az 4-6 örnek BAL avantajıBAL avantajı

Deri bulgusu olmayanlarda bronkoskopi Deri bulgusu olmayanlarda bronkoskopi ile transbronşiyal lenf nodu biopsisi ile transbronşiyal lenf nodu biopsisi yapılmalıdır.yapılmalıdır.

Bronkoskopi sırasında Bronkoskopi sırasında BAL(Bronkoalveoler lavaj) ile lökosit BAL(Bronkoalveoler lavaj) ile lökosit değişimleri saptanabilir.CD4/CD8 oranı değişimleri saptanabilir.CD4/CD8 oranı >3,5 ise sarkoidoz göstergesidir.>3,5 ise sarkoidoz göstergesidir.

BRONKOALVEOLAR LAVAJBRONKOALVEOLAR LAVAJ

CD4/CD8 oranı yüksek(%90)CD4/CD8 oranı yüksek(%90) Akciğer sarkoidozu aktivitesiyle ilişkili Akciğer sarkoidozu aktivitesiyle ilişkili

ancak tanı için yeterli değilancak tanı için yeterli değil

MEDİASTİNOSKOPİMEDİASTİNOSKOPİ

Lenfoma ve diğer intratorasik maligniteleri Lenfoma ve diğer intratorasik maligniteleri dışlamada yararlıdışlamada yararlı

Radyografide olağan dışı asimetrik veya Radyografide olağan dışı asimetrik veya aşırı büyük hiler LAP görülüyorsa, aşırı büyük hiler LAP görülüyorsa, bronkoskopik biyopsi pozitif olsa bile bronkoskopik biyopsi pozitif olsa bile mediastinoskopi endikasyonu varmediastinoskopi endikasyonu var

SERUM ANJİOTENSİN KONVERTİNG SERUM ANJİOTENSİN KONVERTİNG ENZİM (SACE)ENZİM (SACE)

Normalde pulmoner kapiller endotelinde, AT-1’İ Normalde pulmoner kapiller endotelinde, AT-1’İ AT-2’ye çevirirAT-2’ye çevirir

Sarkoidozda ACE’nin önemli bir kısmı Sarkoidozda ACE’nin önemli bir kısmı granülomlarda üretilirgranülomlarda üretilir

ACE granulom oluşumunda modülatör? ACE granulom oluşumunda modülatör? Granülomlarda AT-2 üretimi?Granülomlarda AT-2 üretimi?

Steroidle tedavi edilmemiş aktif sarkoidozlu Steroidle tedavi edilmemiş aktif sarkoidozlu hastaların %40-90’ında SACE yüksekhastaların %40-90’ında SACE yüksek

SACE SACE Sarkoid granüloma, BAL sıvısı, gözyaşı ve Sarkoid granüloma, BAL sıvısı, gözyaşı ve

serebrospinal sıvıda tespit edilmişserebrospinal sıvıda tespit edilmiş

Kronik berilyozis, silikozis, lepra, Hodgkin Kronik berilyozis, silikozis, lepra, Hodgkin hastalığı, mantar, mikobakteriyel hastalıklar gibi hastalığı, mantar, mikobakteriyel hastalıklar gibi granülomatöz hastalıklar, Gaucher hastalığı, granülomatöz hastalıklar, Gaucher hastalığı, hipertiroidi, karaciğer sirozu ve diabetes mellitusta hipertiroidi, karaciğer sirozu ve diabetes mellitusta da yüksekda yüksek

Tanıya sınırlı katkı sağlarTanıya sınırlı katkı sağlar

Sarkoidoz regresyonunda ve steroid tedavisinde Sarkoidoz regresyonunda ve steroid tedavisinde düşerdüşer

BİYOPSİBİYOPSİ

Yoğun, nonkazeifiye granulomYoğun, nonkazeifiye granulom

Merkezden çevreye doğru yayılan, soluk Merkezden çevreye doğru yayılan, soluk nukleuslu epiteloid hücreler, az nukleuslu epiteloid hücreler, az multinukleer dev hücre, sınırlı sayıda multinukleer dev hücre, sınırlı sayıda lenfositik infiltrasyonlenfositik infiltrasyon

Schaumann ve asteroidSchaumann ve asteroid inklüzyon inklüzyon cisimciklericisimcikleri

Sarkoidozda görülen non-kazeifiye Sarkoidozda görülen non-kazeifiye granulomlarla karakterize histolojik granulomlarla karakterize histolojik

görünümgörünüm

Sarkoid granülomlarSarkoid granülomlar

SarSarkkoidoidozoz – – Deri bulgularıDeri bulguları

• GenellikleGenellikle hastalığın ilk başlarında görülür.hastalığın ilk başlarında görülür.• Hastalığın derecesiyle korele değildir.Hastalığın derecesiyle korele değildir.• DeriDeri le lezyzyononlarının görülmediğilarının görülmediği durumlarda durumlarda

llenfenfadenopaadenopatiti & hepatosplenomegal & hepatosplenomegali görülmesi i görülmesi daha olasıdır.daha olasıdır.

• SpeSpessifiifikk (granulom (granulom içeren lezyonlar içeren lezyonlar))

• Non-speNon-spessifiifikk (granuloma (granuloma içermeyen, reaktif durumlar içermeyen, reaktif durumlar). ).

SpeSpessifiifikk Deri Deri LeLezyzyononlarıları:: MaMakkulopapular sarulopapular sarkkoid oid NodulNoduleer sarr sarkkoidoid PlaPlakk sar sarkkoid oid SSkkar sarar sarkkoidoid Lupus pernioLupus pernio ÜÜllsseratieratiff sar sarkkoidoid NadirNadir var varyyantantlarlar::

• Psoriasiform, Hypopigmented, Verrucous, folliculitis, Psoriasiform, Hypopigmented, Verrucous, folliculitis, Eruptive, Lichenoid, Erythrodermic, Cicatricial Eruptive, Lichenoid, Erythrodermic, Cicatricial alopecia, Erythematous plaques of palms and soles, alopecia, Erythematous plaques of palms and soles, Nodular fingertip lesions, Unilateral lower extremity Nodular fingertip lesions, Unilateral lower extremity edema, granulomatous cheilitis, palmar erythema, edema, granulomatous cheilitis, palmar erythema, morpheaform, angiolupoid, perforating, lupus-morpheaform, angiolupoid, perforating, lupus-erythematosus-like, umbilicated, rosacea-like erythematosus-like, umbilicated, rosacea-like syndromesyndrome..

Dermatolojik muayenede diyaskopi ile Dermatolojik muayenede diyaskopi ile papüler,plak ve nodüler lezyonlarda elma papüler,plak ve nodüler lezyonlarda elma jölesi görünümü saptanır.jölesi görünümü saptanır.

Sarkoidoz açısından önemli bir Sarkoidoz açısından önemli bir bulgudur,fakat spesifik değildir.Diğer bulgudur,fakat spesifik değildir.Diğer granülomatöz hastalıklarda da bu bulgular granülomatöz hastalıklarda da bu bulgular görülebileceği için ayırıcı tanı için biopsi görülebileceği için ayırıcı tanı için biopsi yapılarak tanı doğrulanmalıdıryapılarak tanı doğrulanmalıdır

plakplak

Eritema nodozumEritema nodozum

Eritema nodosum Eritema nodosum

Papüller multipl nodüller soliter Papüller multipl nodüller soliter

Anüler SarkoidozAnüler Sarkoidoz

Papüler lezyonlar birleşme eğilimi Papüler lezyonlar birleşme eğilimi gösterebilirler veya anüler patern gösterebilirler veya anüler patern kazanabilirler. kazanabilirler.

Lezyonlar genellikle baş ve boyunda, Lezyonlar genellikle baş ve boyunda, özellikle alın, yanak ve ensede yerleşirler özellikle alın, yanak ve ensede yerleşirler ve sıklıkla kronik sarkoidoz ile ve sıklıkla kronik sarkoidoz ile birliktedirler . birliktedirler .

Anuler sarkoidozAnuler sarkoidoz

Lupus pernio; kronikleşme Lupus pernio; kronikleşme bulgusubulgusu

Nasal nodülNasal nodül

Lupus PernioLupus Pernio

Lupus pernioLupus pernio

Lupus pernioLupus pernio

                                                    < TD>

KARACİĞER-DALAK GRANÜLOMLARIKARACİĞER-DALAK GRANÜLOMLARI

ABDOMİNAL LAPABDOMİNAL LAP

ELDE LİTİK LEZYONLARELDE LİTİK LEZYONLAR

GASTRİK SARKOİDOZGASTRİK SARKOİDOZ

KOLONDA SARKOİDOZKOLONDA SARKOİDOZ

NEFROKALSİNOZİS ve NEFROKALSİNOZİS ve retroperitoneal lenf nodlarıretroperitoneal lenf nodları

GÖZGÖZ

Konjunktivit,keratokonjunktivitis sikka, Konjunktivit,keratokonjunktivitis sikka, papilla ödemi, üveitpapilla ödemi, üveit

Vizyon bozukluğu, kuru göz, fotofobiVizyon bozukluğu, kuru göz, fotofobi

HEERFORDT SENDROMU:Üveit, parotid, HEERFORDT SENDROMU:Üveit, parotid, fasiyal paralizi,ateşfasiyal paralizi,ateş

Göz Tutulumu :Göz Tutulumu : --Anterior veya posterior granulomatous uveitis Anterior veya posterior granulomatous uveitis

-Konjunctival leziyon ve skleral plaques -Konjunctival leziyon ve skleral plaques

-Papilledema -Papilledema

-Lakrimal gland (keratoconjuctivitis sicca)-Lakrimal gland (keratoconjuctivitis sicca)

papilödempapilödem

Nörolojik Tutulum :Nörolojik Tutulum :

-Kranial sinir felci ve hypothalamic/pituitary disfonksiyon. -Kranial sinir felci ve hypothalamic/pituitary disfonksiyon.

-Lymphocytic meningitis -Lymphocytic meningitis

7.sinir:fasiyal paralizi7.sinir:fasiyal paralizi

Optik sinir:papilla ödemi, görme Optik sinir:papilla ödemi, görme bozukluklarıbozuklukları

Periferik sinir:Parestezi, azalmış Periferik sinir:Parestezi, azalmış DTR(multipl sklerozla karışabilir)DTR(multipl sklerozla karışabilir)

AYIRICI TANIAYIRICI TANI

TüberkülozTüberküloz MalignitelerMaligniteler AspergillozisAspergillozis KriptokokkozisKriptokokkozis HistoplazmozisHistoplazmozis

PrognozPrognoz

• İyi: Erythema nodosum, akut inflammatuar bulgular (ateş,polyarthritis).

• Kötü: Lupus pernio, kronik uveitis, yaş >40, kronik hypercalcemia,nephrocalcinosis, siyah ırk, nasal mucosaltutulum, kistik kemik lezyonları,neurosarcoidosis, myokardial tutulum.

TemelTemel Sar Sarkkoidooidozzis is Tanı RehberiTanı Rehberi::• HiHikayekaye// • CBC, BUN, Cr, LFTs, electrolytes, Ca.CBC, BUN, Cr, LFTs, electrolytes, Ca.• UrinalysisUrinalysis• ACE ACE seviyesiseviyesi• CXRCXR• PFTs (spirometry, volumes, diffusion measurements)PFTs (spirometry, volumes, diffusion measurements)• TTüüberberkükülin test with anergy panel.lin test with anergy panel.• Ophthalmologic examination with both slit-lamp and fundus.Ophthalmologic examination with both slit-lamp and fundus.• HistoloHistolojiji..

TEDAVİTEDAVİ 60% spontaneous re60% spontaneous rezzoluolusysyon(83% aon(83% akkutut ). ).

10-20% steroid10-20% steroidlele re rezzoluolusysyon. on. Temel Amaç;Temel Amaç; fibrofibrozzisisi önlemektiri önlemektir..• SteroidSteroid ilk tercihilk tercih::

• Ağır ciltAğır cilt le lezyzyononlarıları• HHiiperperkkalalssemiemi • Ağır akciğer hastalığıAğır akciğer hastalığı• Karaciğer tutulumuKaraciğer tutulumu• KKardiardiyyaakk inflammation inflammation• Posterior Posterior üüveitveit• NeurosarcoidosisNeurosarcoidosis• Diğer organların ağır tutulumuDiğer organların ağır tutulumu

Tedavi RehberiTedavi Rehberi ::• SSiistemistemikk Sar Sarkkoidooidozzisis::

• Prednisone 1 mg/kg/d x 4-6 weeks followed by a Prednisone 1 mg/kg/d x 4-6 weeks followed by a slow taper over 2-3 months.slow taper over 2-3 months.

• Hydroxychloroquine 2-3 mg/kg/day x 12 weeks Hydroxychloroquine 2-3 mg/kg/day x 12 weeks (30-50% success).(30-50% success).

• MTX 15 mg/week in 3 divided doses at 12 hour MTX 15 mg/week in 3 divided doses at 12 hour intervals x 9-11 months (94% success).intervals x 9-11 months (94% success).

• Thalidomide (TNF blocker)Thalidomide (TNF blocker)

• Infliximab (Ab against TNF-Infliximab (Ab against TNF-άά); Etanercept ); Etanercept (receptor for TNF).(receptor for TNF).

KAYNAKLARKAYNAKLAR 1.1. American Thoracic Society (ATS), European Respiratory Society (ERS), and World Association of Sarcoidosis and Other American Thoracic Society (ATS), European Respiratory Society (ERS), and World Association of Sarcoidosis and Other

Granulomatous Disorders (WASOG). Statement on sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med. 1999;160:736-755.Granulomatous Disorders (WASOG). Statement on sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med. 1999;160:736-755. 2.2. Israel HL, Gottlieb JE, Peters SP.The importance of ethnicity in the diagnosis and prognosis of sarcoidosis. Chest Israel HL, Gottlieb JE, Peters SP.The importance of ethnicity in the diagnosis and prognosis of sarcoidosis. Chest

1997;111:838-840.1997;111:838-840. 3.3. Fanburg BL, Villa O. Sarcoidosis.Murray JF and Nadel JA edit. Textbook of Respiratory Medicine. Philadelphia, Fanburg BL, Villa O. Sarcoidosis.Murray JF and Nadel JA edit. Textbook of Respiratory Medicine. Philadelphia,

W.B.Saunders Company, 2000;1717-1732.W.B.Saunders Company, 2000;1717-1732. 4.4. Quernheim JM. Sarcoidosis:İmmunopathogenetic concepts and their clinical application. Eur Respir J,1998;12:716-738.Quernheim JM. Sarcoidosis:İmmunopathogenetic concepts and their clinical application. Eur Respir J,1998;12:716-738. 5.5. White ES,Lynch JP. Sarcoidosis involving multiple systems. Diagnostic and therapeutic challenges. Chest 200l;119: White ES,Lynch JP. Sarcoidosis involving multiple systems. Diagnostic and therapeutic challenges. Chest 200l;119:

1593-1597.1593-1597. 6.6. Mana J,Gomez-Vaquero C,Montero A,et al.Löfgren's Syndrome revisited:A study of 186 patients.Am J Mana J,Gomez-Vaquero C,Montero A,et al.Löfgren's Syndrome revisited:A study of 186 patients.Am J

Med.1999;107:240-245. Med.1999;107:240-245. 7. 7. Yanardağ H. Sarkoidozda kalp tutulumu . Hipokrat Kardiyoloji Derg. 2003 ;23(4)121-124.Yanardağ H. Sarkoidozda kalp tutulumu . Hipokrat Kardiyoloji Derg. 2003 ;23(4)121-124. 8.8. Newman LS, Rose CS, Maier LA. Sarcoidosis. N Eng J Med. 1997;336:1224-1234.Newman LS, Rose CS, Maier LA. Sarcoidosis. N Eng J Med. 1997;336:1224-1234. 9.9. Tambouret R, Geisinger KR, Powers CN, et al. The clinical application and cost analysis of fineneedle aspiration biopsy Tambouret R, Geisinger KR, Powers CN, et al. The clinical application and cost analysis of fineneedle aspiration biopsy

in the diagnosis of mass lesions in sarcoidosis. Chest 2000;117:931-932.in the diagnosis of mass lesions in sarcoidosis. Chest 2000;117:931-932. 10.10. Newman LS, Rose CS. Sarcoidosis.Fishman AP, editör. Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders. New York, Newman LS, Rose CS. Sarcoidosis.Fishman AP, editör. Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders. New York,

McGraw-Hill,1998;1841-1849. McGraw-Hill,1998;1841-1849. 11. Uygun S, Yanardag H, Karter Y, Demirci S.Course and prognosis of sarcoidosis in a referral setting in Turkey; analysis of 166 11. Uygun S, Yanardag H, Karter Y, Demirci S.Course and prognosis of sarcoidosis in a referral setting in Turkey; analysis of 166

patients. Acta Medica (Hradec Kralove). 2006;49(1):51-7. 12.patients. Acta Medica (Hradec Kralove). 2006;49(1):51-7. 12. Judson MA. An approach to the treatment of pulmonary sarcoidosis with Judson MA. An approach to the treatment of pulmonary sarcoidosis with corticosteroids: the six phases of treatment. Chest 1999;115:1158-1165.corticosteroids: the six phases of treatment. Chest 1999;115:1158-1165.

13.13. Yanardağ HYanardağ H, , Pamuk ONPamuk ON, , Karayel TKarayel T..CutaneousCutaneous involvementinvolvement in in sarcoidosissarcoidosis: : analysisanalysis of of thethe featuresfeatures in 170 in 170 patientspatients..RespirRespir MedMed.. 2003 Aug;97(8):978-82. 2003 Aug;97(8):978-82.

14-14- Baughman RP, Ohmichi M, Lower EE. Combination therapy for sarcoidosis.Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis Baughman RP, Ohmichi M, Lower EE. Combination therapy for sarcoidosis.Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2001;18:133-137.2001;18:133-137.