Top Banner
·· No. 35. Taoen VIII. 3.Mei 1941. ·. OPLAAG: 13.250. EXEMPL. Sabtoe Wage · 6 Bakda Moeloed 1872. P ANJEBAR SE MANCA T Weekblad basa Djawa adhedhasar kabangsan diwetokake saben dina Sabtoe dening N. V. Handel Mij. & Druk.,,lndonesia" ing Soerabaja. Regane langganan 1 kwartaal f 1,65. Kena dibajar saben sasi f 0,55. Koedoe dibajar dhisik. Toemrap . sandjabane Directeur : R. T oekoel Soerohadinoto. Alamat Re. dactie ian Administratie Paviljoen G. N. I. Boeboetan Postbox No. 147 Ragade advertentie l regel f 0.25; apese f 2,50 sak-pasangan. Jen langganan (contract): bisa oleh soedan akeh. Kena moendhoet tarief. Administratie wenang nolak sawidjining advertentie, Indonesia : 1 kwartaal f 2.-. Sawajah-wajah kena moendhoet dadi langganan .. nanging jen leren koedoe SOE RAB AJA. Telefoon AdminisCratie: Z. 3489. tanpa nerangake sabab-sababe . · ing wekasane kwartaal. RATJOEN PAN(;ANAN. WONG kang katiwasan oeta- wa katjilakan merga mangan pa- nganan (jai:koe: djamoer, lam- tara, boengkrek enz.) kang ngan- dhoet ratjoen, isih tansah ana wae. Manoet verslag saka Dienst Kasarasan saka Provincie Dja- wa Tengah bagejan kwartaal ka- ping .pat saka, taoen 1940 wae , kaja ing ngisor iki : Ing onderdistrict Boemidjawa (Tegal) ana wong 6 kang nan- dhang Iara sawise mangan dja- moer. Ing onderdistrict Paning- garan ana wong 17 kang wis kena ratjoen dja- moer. Kang 7 kebatjoet tiwas, kang 1 wong wadon, k.ang 6 bo- .tjah. Ing onderdistrict Pakoen- tjen ( Poerwokerto) ana wong 6 kang nandhang katjilakan merga ratjoen panganan, lan kang 3 ti- was. Ing onderdistrict Ojatila- wang, oega ana wong kang ka- tjilakan merga ratjoen . Salijane ikoe, ing onderdistrict Karanganjar Ian ing onderdis- trict Kalimanah. dinjatakake jen ana wong-wong kang kena ra- tjoen boengkrek. sarta ana kang nganti nandhang katiwasan. Ing Kalimanah, ana wong 8 kang ke- batjoet tiwas. ing onderdistrict Karanganjar ana .wong 14 kang mati. Semorio oenine verslag ·· Ikoe moeng sadjrone sa-kwartaal toer moeng ing tlatah Djawa Te- ngah. Doeroeng kapetoeng ing panggonan lijane ing kapoelo- wan Indonesia iki, Ian doeroeng kapetoeng .wong-wong kang ne- mahi katjilakan, nanging kang ora lapoer marang negara. Moela saka ikoe, kaja perloe banget bebadan kang menting- ake marang panganane rakjat sawise nitipriksa. bandjoer aweh sesoeloeh, endi betjike panganan kang betjik dipangan lc;tn kang ora mbebajani, nanging moerah regane. Ing bab •panganan. rak- jat isih boetoeh banget toentoe- nan. Kajadene endhog pitik. sing akeh-akeh padha diedol. dhoewi- te ditoekokake panganan. Mang- ka saoepama endhoge maoe di. pangan dhewe, loewih moera- kabi tinimbang mangan panga- nan kang saka pepajonne endhog maoe. merga doeroeng ngerti panganan kang moempangati. Typ. Drukk. N. V ... Indonesia". Hoofdredacteur : Imam Soepardi. SARANANE . NGOEPAKARA PERSATOEWAN KOEDOE PRAJITNA ANGGON KITA ANGGAJOEH KEMADJOEWAN LAN SARI SESORAHE K. R. M. T. H. WOERJANINGRAT. ANA ing dina pahargyan me- ngeti R. A. Kar- tini. pandjenen!'.J- ane K. R. M. T. H. Woerjaning- rat wis sesorah. kang soerasane koerang loewih kaja ing ngisor iki: Ing wiwitan pamedhar sabda mangajoebagya banget marang anane .. Piroe- koenan Pakem- palan Poetri Soerakarta", kang madeg sa- ka pakoempoe- lane para wa- nita kehe 15'bi- sa ngoempoel dadi sidji, awit ora ana bangsa kang bisa madjoe jen bangsa ma - oe ora bisa koempoel. Moe!a saka ikoe. pame- dhar sabda me- m oed ji, moega- moega persatoe- waning . pakoem- poelan maoe da- di sarana ang- ga joeh panga- re.p-arepe bang- sa. sarta moega- moega persatoe- wan kang wis ana iki bisa les- tari soeboer, da- di · beng - gala toemrap ing lija panggonan. Malah pame- dhar sabda ngra os dietje dening anane persatoe- waning .pakoem- poelane kaoem wanita iki. awit pakoempoelane kaoem prija dhewe kang ana ing Soerakarta. wis lawas ora ke- Para sedoeloer in,q Dampit (Mala nq) kang mentas darmawisata menjang Soerabaja. ora lali ija padha d]i_iarah ing pasarefan/ Dr . Soetomo. Ing ndhoewoer nalika kagambar in,Q olataran pasarejane Dr. Soetomo. proengoe swarane. Wondene sarate golek persa- toewan ikoe bisanc koekoeh sarta ora bentjeng tjeweng. jen kabeh padha moendhi marang kaper- loewan oemoem. Sakehing pa- kcempoelan kang goemolong ing persatoewan maoe. koedoe ngi- wakake marang kaperloewane dhewe-dhewe . Ing boewana Eropah. isih tansah ana wae bentrokan kang djare arep nglahirake nieuwe orde. Satemene ing bah nieuwe orde maoe. ora moeng ing lala- dan politiek wae, nanging ing bah ekonomi. oega koedoe ana tatanan anjar. Jen ta babagan kang wekasan iki dilirwakake, nglengkara bakal anane tatanan d0r1ja kang tentrem. Kanggo anggajoeh tatanan a- n;ar maoe. kang dhisik woug- wonge koedoe ndoeweni beboe- den tata Ian rahajoe. Nanging ing Eropah dhewe. wong-wonge nedya nindakake nieuwe xJe ikoe ora wedi ing goroh, scneng ora noehoni djandjine. mc.lah saka koelinane goroh. n1-1anti nglanggar perdjandjijan. njoewek -njoewek lajang perdjan- djijan. wis dianggep penggawe kang loemrah. Moela saweneh- i!'!!:.J wong Eropah dhewe ana kar.g ngarani kajadene .. <;iwaze Manoet para ahli panggoela- \ ·' enthah. dhedhasaran kang be- 1 j•k ikoe koedoe diwiwiti sangka dhedhasaran boedi. jaikoe dhe- dhasaran djiwa oetawa kebati- ran. Ing bah iki, bangsa · kita \1: !s ndoeweni dhedhasaran kang Sapa ta kang wadjib anggoela- wrnthah anak-anak kita? Ora li1a. kaoem iboe. Saiki iki. bangsa ing Eropah kaja ora kober mi- kir ... ke babagan panggoelawen- thah kang sampoerna maoe. I< .. ::ng mangka kang bisa nganak- ak(. owah-owahan ikoe panggoe- bwenthah. lan bah . iki rinegem 1119 tanganne para wanita. Moe- l.:;. soekoer banget. jen ing tem- be bangsa kita bisa nganakake C'wah-owahan tatanan anjar, kang nganti bisa ngentas do- nja. sarta bisa oleh seseboetan wereldredster. Jen ta n)ata bang- s:: kita ngoedidaja ing bab ikoe, t!lesthi bakal kaleksanan, awit
24

SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

Jan 23, 2023

Download

Documents

Khang Minh
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

·· No. 35. Taoen VIII. 3.Mei 1941. ·. OPLAAG: 13.250 . EXEMPL. Sabtoe Wage · 6 Bakda Moeloed 1872.

P ANJEBAR SE MANCA T Weekblad basa Djawa adhedhasar kabangsan diwetokake saben dina Sabtoe dening N. V. Handel Mij. & Druk.,,lndonesia" ing Soerabaja.

Regane langganan 1 kwartaal f 1,65. Kena dibajar saben sasi f 0,55. Koedoe dibajar dhisik. Toemrap . sandjabane

Directeur : R. T oekoel Soerohadinoto.

Alamat Re.dactie ian Administratie Paviljoen G. N. I. Boeboetan

Postbox No. 147

Ragade advertentie l regel f 0.25; apese f 2,50 sak-pasangan. Jen langganan (contract): bisa oleh soedan akeh. Kena moendhoet tarief. Administratie wenang nolak sawidjining advertentie,

Indonesia : 1 kwartaal f 2.-. Sawajah-wajah kena moendhoet dadi langganan . . nanging jen leren koedoe SOE RAB AJA.

Telefoon AdminisCratie: Z. 3489. tanpa nerangake sabab-sababe.

· ing wekasane kwartaal.

RATJOEN PAN(;ANAN.

WONG kang katiwasan oeta­wa katjilakan merga mangan pa­nganan (jai:koe: djamoer, lam­tara, boengkrek enz.) kang ngan­dhoet ratjoen, isih tansah ana wae. Manoet verslag saka Dienst Kasarasan saka Provincie Dja­wa Tengah bagejan kwartaal ka­ping .pat saka, taoen 1940 wae, kaja ing ngisor iki :

Ing onderdistrict Boemidjawa (Tegal) ana wong 6 kang nan­dhang Iara sawise mangan dja­moer. Ing onderdistrict Paning­garan ~Pekalongan) ana wong 17 kang wis kena ratjoen dja­moer. Kang 7 kebatjoet tiwas, kang 1 wong wadon, k.ang 6 bo­.tjah. Ing onderdistrict Pakoen­tjen ( Poerwokerto) ana wong 6 kang nandhang katjilakan merga ratjoen panganan, lan kang 3 ti­was. Ing onderdistrict Ojatila­wang, oega ana wong kang ka­tjilakan merga ratjoen.

Salijane ikoe, ing onderdistrict Karanganjar Ian ing onderdis­trict Kalimanah. dinjatakake jen ana wong-wong kang kena ra­tjoen boengkrek. sarta ana kang nganti nandhang katiwasan. Ing Kalimanah, ana wong 8 kang ke­batjoet tiwas. ing onderdistrict Karanganjar ana .wong 14 kang mati.

Semorio oenine verslag ·· maoe~ Ikoe moeng sadjrone sa-kwartaal toer moeng ing tlatah Djawa Te­ngah. Doeroeng kapetoeng ing panggonan lijane ing kapoelo­wan Indonesia iki, Ian doeroeng kapetoeng .wong-wong kang ne­mahi katjilakan, nanging kang ora lapoer marang negara.

Moela saka ikoe, kaja perloe banget bebadan kang menting­ake marang panganane rakjat sawise nitipriksa. bandjoer aweh sesoeloeh, endi betjike panganan kang betjik dipangan lc;tn kang ora mbebajani, nanging moerah regane. Ing bab •panganan. rak­jat isih boetoeh banget toentoe­nan. Kajadene endhog pitik. sing akeh-akeh padha diedol. dhoewi­te ditoekokake panganan. Mang­ka saoepama endhoge maoe di . pangan dhewe, loewih moera­kabi tinimbang mangan panga­nan kang saka pepajonne endhog maoe. merga doeroeng ngerti panganan kang moempangati.

Typ. Drukk. N. V ... Indonesia".

Hoofdredacteur : Imam Soepardi.

SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN KOEDOE PRAJITNA ANGGON KITA

ANGGAJOEH KEMADJOEWAN LAN KASOESiLAN~

SARI SESORAHE K. R. M. T. H. WOERJANINGRAT.

ANA ing dina pahargyan me­ngeti R. A. Kar­tini. pandjenen!'.J­ane K. R. M. T. H. Woerjaning­rat wis sesorah. kang soerasane koerang loewih kaja ing ngisor iki:

Ing wiwitan pamedhar sabda mangajoebagya banget marang anane .. Piroe­koenan Pakem­palan Poetri Soerakarta", kang madeg sa­ka pakoempoe­lane para wa­nita kehe 15'bi­sa ngoempoel

dadi sidji, awit ora ana bangsa kang bisa madjoe jen bangsa ma ­oe ora bisa koempoel. Moe!a

saka ikoe. pame-• dhar sabda me­

m oed ji, moega­moega persatoe-waning .pakoem­poelan maoe da­di sarana ang­ga joeh panga­re.p-arepe bang­sa. sarta moega­moega persatoe­wan kang wis ana iki bisa les­tari soeboer, da­di k~tja · beng­gala toemrap ing lija panggonan.

Malah pame­dhar sabda ngra os dietje dening anane persatoe­waning .pakoem­poelane kaoem

wanita iki. awit pakoempoelane kaoem prija dhewe kang ana ing Soerakarta. wis lawas ora ke-

Para sedoeloer in,q Dampit (Mala nq) kang mentas darmawisata menjang Soerabaja. ora lali ija padha d]i_iarah ing pasarefan/ Dr. Soetomo. Ing ndhoewoer nalika kagambar in,Q olataran pasarejane

Dr. Soetomo.

proengoe swarane. Wondene sarate golek persa­

toewan ikoe bisanc koekoeh sarta ora bentjeng tjeweng . jen kabeh padha moendhi marang kaper­loewan oemoem. Sakehing pa­kcempoelan kang goemolong ing persatoewan maoe. koedoe ngi­wakake marang kaperloewane dhewe-dhewe.

Ing boewana Eropah. isih tansah ana wae bentrokan kang djare arep nglahirake nieuwe orde. Satemene ing bah nieuwe orde maoe. ora moeng ing lala­dan politiek wae, nanging ing bah ekonomi. oega koedoe ana tatanan anjar. Jen ta babagan kang wekasan iki dilirwakake, nglengkara bakal anane tatanan d0r1ja kang tentrem.

Kanggo anggajoeh tatanan a­n;ar maoe. kang dhisik woug­wonge koedoe ndoeweni beboe­den tata Ian rahajoe. Nanging ing Eropah dhewe. wong-wonge ~ :ang nedya nindakake nieuwe xJe ikoe ora wedi ing goroh, scneng ora noehoni djandjine. mc.lah saka koelinane goroh. n1-1anti nglanggar perdjandjijan. njoewek-njoewek lajang perdjan­djijan. wis dianggep penggawe kang loemrah . Moela saweneh­i!'!!:.J wong Eropah dhewe ana kar.g ngarani kajadene .. <;iwaze \\,~ reld".

Manoet para ahli panggoela­\ ·' enthah. dhedhasaran kang be-1 j•k ikoe koedoe diwiwiti sangka dhedhasaran boed i. jaikoe dhe­dhasaran djiwa oetawa kebati­ran. Ing bah iki, bangsa · kita \1: !s ndoeweni dhedhasaran kang bf:'~fik.

Sapa ta kang wadjib anggoela­wrnthah anak-anak kita? Ora li1a. kaoem iboe. Saiki iki. bangsa ing Eropah kaja ora kober mi­kir ... ke babagan panggoelawen­thah kang sampoerna maoe. I< .. ::ng mangka kang bisa nganak­ak(. owah-owahan ikoe panggoe­bwenthah. lan bah . iki rinegem 1119 tanganne para wanita. Moe­l.:;. soekoer banget. jen ing tem­be bangsa kita bisa nganakake C'wah-owahan tatanan anjar, kang nganti bisa ngentas do­nja. sarta bisa oleh seseboetan wereldredster. Jen ta n)ata bang­s:: kita ngoedidaja ing bab ikoe, t!lesthi bakal kaleksanan, awit

Page 2: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

Kat;a 2. • .. PANJEBAR SEMANGAT" ~~~~~..,...~~~~~~~~----------~~~~~~~~~~-

d he d has a ran in g bangsa kita wis akeh kang ngemoe kebatinan.

.Moela saka ikoe eman banget jen kita ora padha njinaoe doe­wek. kita dhewe. moeng pidjer ketoengkoel neniroe apa kang ar•a ing Eropah wae.

Jen kita wis ngerti jen deda­:an ing Eropah ( kang katindak­i: ke kaoem agressief. mesthine. Red.) ikoe kliroe, mangka kita arep niroe wae. ikoe ateges Jen a~p meloe-meloe ndjegoer ing c.1oerang.

Kita koedoe ngoe.paja lijane. ~a•g betjik.

Kahanan kang moeng gebyar <~pik ing ndjaba. ibarate kaja­~cnc oekiran kang betjik, na­nging moeng saka kajoe randhoe. Kang betjik ikoe, kang saka k.a­joe djati. dhasar oekirane i_ja a­·wig garapanne.

Ing sawidjining parepatan Pa­rindra . parnedhar sabda wis na­tc ngoesoelake. soepaja p<ing­goclawenthah ikoe didhasarake marang ka\Vroeh kasoekman Ian ngelmoe djiwa. Soepaja wong­\Vong bisa ndarbeni widji kang oerip. soekma Ian djiwa kang asipat rahajoe. loehoer ing boe­di.

Badan wadhag. pantjadrija, ra­sa Ian pikiran ikoe kabeh dadi pirantine manoengsa, ija dadi pi­ran tine djiwa. Moela saka ikoe, kabeh maoe ora kena lelawanan, koedoe laras, jaikoe :

.. Badan koedoe saras. Pan­tjadrija koedoe terang. ora gampang kleroe panampane. Rasa koedoe kang tadjem, lan­dhep. Koedoe migoenakake pi­kiran kanggo ngegarake pane­moe. Dene kekarepan koedoe ditata kang loehoer".

Jen ta anggotaning badan wis bisa ditata kaja mengkono. wis mesthi bakal bisa laras, weka­sane bisc nampa prentahing soekma kang sedjati.

Bab panggoelawenthah ikoe jen ditandhing karo ing Eropah, katonne sadjak padha wae. na­nging .njatane ana bedane. Be­dane maoe, goemantoeng ing ladjer Jan watak. Tetales kita jaikoe djiwa oetawa soekma, watak tansah ngesthi marang karahajon. Oadi wiwit badan wadhag nganti soekma. padha anggajoeh karahajon. Jen ora mengkono. ateges ora laras ka­ro lad;ere.

Jen wis tekan semono. wong bandjoPr bisa nglarasake dhirine ing saclhengahing panggonan Ian ing ngendi wae.

Oadi idham-idhaman toemrap anak-annk kita, ora kok soepri;a si anak ing tembe bisa mo~kti wibawa, entoek kaoentoengc;n kang gedhe. nanging soepaja ndoeweni boedi pakerti raha­joe.

Ing djaman saiki. wong pa­dha mikirake kemadjoewan kanq mengkono maoe. Pantjen wigati. nanging · ewoeh banget . jen wpng ora ndoeweni kejakinan kang tetep. moeng rnanoet sili-

ring anqin. ibarat kajadene bal, moeng pidjer disepak mrana­mrene Woe.

Karoesakan maoe. ien moeng tinemoe ing babagan lahir . wae. kaja ora dadi apa. Nanging jen !loemoesi marang roesaking ba­tin. bandjou bisa mahanani pa­srawoenganing oerip kang roe­~; <Jk. satemah ewoeh enggonne r.dandani.

Moda jen kita arep methik apa kang diarani kasoesilan Ian kemadjoewan, adja tinggal ing kaprajitnan. soepaja dipilihana kang tjotjog karo kita kabeh.

-o-

A WON SAENING KABOE­DAJAN KILENAN TOE­

MRAP KITA. Gapjoelting kaboedajan koe-:­

lonan 1an wetanan. -0-

ING kalawarti • .N11ajoegyakarta" kita mranggoeli andharan kaja kang kape­thik ing ngisor iki:

Kados pandjenengan sadaja sampoen pirsa, djaman sapocnika, djaman ingkang nocdjoe gandheogipocn antawisipoen ki­lenan Ian wetanan, ioggih poeoika dja­mao tjampoeripoen kaboedajan wetao kalijan kilen. Mitocroct kawontenan­kawootc.nao ing scrat babad, sadaja tjampoeran• antawisipocn kalih bangsa pocoika temtoe ogawootc.oakeo kadado­san warni kalih: wontcn ingkang sae, wonten awon, dcne awon saeoing ke­dc:dosan poenika namoeng gomiantoeng marginipocn ingkaog nocdjoe dhateng . associatic waoc, oetawi ograsoekipoen bab kalih waoc. Mcnawi ingkaog ke­nging daja waoe kirang santosa pama­wasipocn, tcgcsipocn namocng nicoc locgoc sadaja kawontcnan enggal, oc­tawi namocng dipocn ocntal mentah­mcntahan kemawon, temtoc wohipoen as-­~ociatie waoe ladjeng asipat dcnationali­satic, tegcsipoen itjal sipatipoen kc­bangsan kita pijambak. Kahoedajan kita ladjcng kawon kalijan kaboedajan man· tja. Kedadosan pocnika saged kdam­pahan menawi bangsa ingkang kenging pcngaroch pocnika taksih andhap cul­tuuripoen.

lngkang kedah kita ocdi pocnika woh· ing associatie ingkang asipat lintonan sjarat-sjarat kaboedajan, inggib poeni­ka alah~ingalab paedah.

Tijang mantja mbctahaken kaboeda­jan kita, kita samantcn oegi.

Nanginw kawontenan kita sapoenika mila ingyih njcdhihaken sanget.

Para nem-nemao sapocnika. ingkang sok dipoen wastani ,.moderoe jeugd", poenika kadajan saking kawontenan Ian mboteo kamanah pandjang-paodjang ka­~gsem gcsang tjara kilcnan, saodhang saha tioykah lampahipoen, ladjeog ka­~oepen dhateng cultuuripoen pij•unbak. Sadaja menawi mbotco westers, awoo tjrijosipoen. lngkang ladjeng ojoepck-

aken dhateng gadhahanipoen pijambak, kagoenan gendhing Ian djoged mboten dipoen pcrdoeli, namoeng kasengsan dhateng dansi..dansi ingkang kasare­ngan lagoe jazz:-band oetawi hawaiian, manganggc tjara Walandi teroes, ngao­tos iog grija mboten godhah pangangge nationaal, oepaminipoen kanggi tijang Ngajodja: oedheng, soerdjan, sindjang.

Sanadjan saben dintenipoen sandhang­anipoen tjara Eropah, kita kedah ga­dhah sandhangan kita pijambak.

Menawi witjantaian tcmtoc mawi -temboeng mantja, ngantos soepe dha­teng basanipoen pijambak. T emboeng soepe poenika inggib radi kesangeten anggen kita njarijosaken, djalaran sana­djan saben dintenipoeo mboten oatc omoog tjara Djawi octawi daogoe mai;g­gen ing maotja, . temtoe inggih taksih saged witjanteuan tjara Djawi. Dhasar­ipoen tijang Djawi.

Saking mboten ogerto~pocn ngantos D.Lboten pocroen ningali tetingalan Dia· wi. oepam.inipoeo watjoctjal, ingkang pantjenipoco ngemoe soeraos ingkaog le­bet-lckt, pitoctoer-pitoetoet saha ka­wroch - kawroeh ingkaog migoenan.i saoget dhateng tijaog. Tjarijosipoen ,,saai"....,,ndjclehi", ,.eentonig", moeng pa­dha wac marakake ngantock Ian sa­pitoeroctipoen. lngkang dipoen remeni namoeng gambar sorot ingkang kathah actienipoen, ingkang para pemain sandhanganipoen -·meh katingal sadaja. Pocnika menawi ing mripatipo'ea tijang

' witanan kirang sopan santoen Ian sa­ged ngrisakaken moreel.

Paoggesaoganipoea kanggc ingkaog sampoen . keoging pcngaroeb saking ki­leoan. oegi ladjen9 karebab, sadaja ke­d~ sarwi sai Ian hygieoisch.

Kanggc para moedha, langkoeog-lang• koeng ingkang taksih sekolah, kikrik sanget kadjcngipoen. Saodhangan sa­ben-saben kedah gantos model, oeger mentas soemerep ing gambar sorot OC­

tawi tijang nganggc temtoe ladjeng da­rnel ingkang ngcplcki poenika. Lang• loeng-langkocng saged langkoeng sae.

Tijang iogkar•.J sampocn njokol sa­nget dhateng daja kilenan, mbote:n ni­nq2li kawootenanipocn pijambak, oepa­\Jli blandja na.moeng · se~edhik octawi mbotcn gadhah panggesangan ingkang tei ep, ladjeng njctel panggesabganipoen ka1.k1s tijang kilcnan. Saodhangan ing­kaog sarwa bregas, temtoe stelan teroes. tedhanipoen kedah sarwa sac : endjing roti mawi kopi melk. sijang nedha mawi lawocb ingkaog ngantos mbotca kante­nan raosipoen saking anggenipoen mo­del-model, sonten oetawi daloc saman-· ten ocgi. Sonten kaseselan theeuurtjc ingkang ocgi sarwi ngedalaken tetedhan ingkang miraos, oepaminipoen biscuits, roti-roti sanesipoen.

Medja koersi kedab sarwi s:ie, lam­poe listrik padhang, waterleiding, ga­dhah radio Ian sanes-sanesipoen.

Poenika sadaja inggih sae kemawon manawi sembada sajektos, sampoen ngantos oamoeng kadereng saking ling­sem manawi awon Jan prasadja, fa, djeng ekonominipoen risak. Sabeo woe­Ian tansab kebandjiran rekening, ing­kaog saja dangoe ogantos toempoek­tocmpock samboetanipoen Ian wekasan­ipoen katjemploeng djoerang bnisthan octawi nganjoet djiwa.

Gesang prasadja, ogadeg pribadi, )a_ djeng meb mboten wonten. tin;.mbang matjocl ing sabin, ngolab pasireoipoen. perloc namoeng boeroch ingkang mbo­ten mcsthi. Maoawi mboten wonten boeroehan inggih trimah ngaoggoer.

. 3 Mei ·1941.

••••••••••••••••••••••••• f HOOGBSCHOOLj

I I iO.- p.m.

N. I. A. S.I · · f 2s.- IJ.m. I H.B. s. I .

IVAKSCHOOLI

I MW.Of

I"· L s.1

t ts.- p.m.

f IS.- p.m.

f 3.-_ p.m.

STUBl ngongkosi sekolah satamate. Locwih bctjik mleboc da<li. lid nalika poctra isih tjilik. Mocndhoeta prospectus Jan kirim reservefonds 50 cent. Golek agent ing ngendi-endi pan\jgonan.

STUDIEBEURS INDONESIA (STUBI)

G. Sawo No. 5 Kemajoran

17 3 Batavia'..Cent.rwo.

·······················••&

Dados sadaja ingkaog saking mantja poenika s,ampoen oamoeog kapendhet mcntah _ mentahan kimawon, kedah ka)imbang-limbang roemijin, poendi ing'­kang sac dipoen pendhct, ingkang awon kaboetjal, oetawi kalaralakca kalijan kawootenanipoen pijambak roemijin.

Sapoenika poenapa sababipoen kita ladjeog dados makatco kawontenani­poen 7 lngkang nomer satoenggal ing­gih bah opvoediog (panggoelawenthah) oetawi oplciding (pasinaou).

Kados rikala nagari Walaodi kaba­wah tanah Perutjis (inlijving van Ne­derland bij Frankrijk) para tijaog Wa­landi inggih kinging dajanipoen kaboe ' dajan ·Prantjis, poenapa kemawon ma• nawi mboten Frans inggih awon, san­dhangan, tedha, basa inggih nicoe Pran­tjis. Lare-larc maJ?peng sinaoe basa Prantjis, kados ing ngriki aami mempeng sinaoe tjara W alandi, djalaran saged odi!!Sekakcn paogge~nganipoen Ian ka­wontenanipoen sakitja. Nam.i-namaniog toko-toko. restaurant kagantos mawi temboeng Frans. Sandhaogan oegi di­poen oedi- sagedipoeo ogepleld tijang Prantjis. Kados makaten sapitoeroct· ipoen.

Manawi kita mboten toemoct ombjak­ing djaman inggih ladjeog kantoen Ian mbotca badhe ugsal panggesaogan ing­kang memper. Pramila para &q>oeh sami njekolahaken poetra-poetraoipoen ing se• kolaban W alandi, ingkang ing ngrikoe temtoc ugsal dhidhikan ingkang aam· poen koela atoeraken kados ing oginggil, aoepados ing tembi wiagking sagcd angsal panggesangan ingkang saketja. Ngantos ngitjalakca dhaaaripoen pijam­bak. Raos Djawi ingkang aloes ladjeng itjal, kadueng ngoedi kaMtahan. Pra· mila ingkang waspada anggenipoen aa· mi ngraosaken lampahing djaman. Dja­gad tansah moeben~, kawontcnan taD­sab goemantos. lngkang waoenipoeo aa• ketja ladjeng rekaos, ingkang waocoi· poen rekaos gantos seketja. Sampoen ladjeng soepi manawi saweg sekCtja, Ian l!lalllpoal ngr~Ja manawf saweg DBD•

dhang rekaos.

W asana soemangga.

KOETWAKNO. --0--

Page 3: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

3 Mei 1941. .. .. PANfEBAR SEMANGAT'' Katja 3

iki sabenere maiah njilikakc a~c. a­V1.it roemangsa dianggep sidje tinimbang karo wong lija-lijani. Kang ikoe bisa noewoehake rasa sidji, ora kaja wong loemrah.

. Mangka sabenere . wong woeta ilroe ija kaja wong awas loemrah, kapa­ringau geganeping ngaoerip, piranti­kanggo ngoepaboga dhewi kajadine wong awas. Moeng bae paningale kang ora ana. Nanging marga ilange paningal ikoe, wong maoe bandjoer dianggep wong sing abnormaal. Ikoe sabeoere

BAB WONG. WOETA !.AN ora mangkono. Moela wong woeta ikoe P .j\.NGOEP AKARA NE. p~ajogane dianggep kaja wong loemrah

Kahanan lan panandhange. bae. Manawa ana wong woeta liwat I. ing ngarepkoe, sing loemrah akoe ban-

-----0-- djoer ketoewoeban ati sing melas ba-WO ET A ikoe djalarane saka Mara, nget. Pantjen ija mengkono. Nanging,

sing nemahi mripate bandjoer roesak sanadyana wong woeta ikoe sahenere ora kena kanggo ndeleng. Antarane woe- boetoeh . pitoeioenganing lijan, nanging ta Ian awas ikoe isih ana kabanan adja ngatonake kawelasan ikoe maoe roepa-roepa, jaikoe saka woeta babar sar~ tandang tandoek, jen pinoedjoe pisan, · lamoer, lamoer sethithik, sete- noeloengi. Oepamane moeni : ,,adhoeh ngah awas, nganti toemeka awas babar kok memelas temen'', eganti keproengoe pi~an. wong ikoe. Mengkono ikoe andjalari toe-

W ong sing bisane moeng mbidakake woebing gagasan: Jen ngono wong woe­padhang Ian peteng sarana mripate, ikoe ta ikoe tjilaka banget. Apa wong kang ija kleboe woeta. tinakdir kaja mengkono ikoe ora doewe

Ana wong sing woeta wiwit lair kaboengahan ? Mesthi doewe. Ngerti moela, Ian wong woeta wis oemoer sing diarani barang apik ? Mesthi ngre­sawatara, Ian ana oega wong sing woe- ti, sanadyana doeroeng taoe njipati tanc marga woes toewa banget. Wong nganggo mripat.

sing pitjake wis toewa .ikoe oeripe sa- Wong woeta ilroe boetoehe pitoeloe­wise pitjak loewih rekasa tinimbang na- nganing lijan sbg mesthi jen pinoedjoe lika doeroeng. Jen ditandhing wong- ana ing p.::;;:;:m sing doeroeng taoe di­wong sing kaja mengkine iki oeripi Joe- ambah. Awit wong woeta ikoe ngerti wih nelangsa tinimbang wong sing ang- tanpa weroeh.

gonne woeta wiwit 1air moela. Saoepama akoe tetoeloeng woag woe--

Wong woeta bisane tepoengan karo ta, ikoe ora preloe dak tjekeli ken­wong sing awas, koedoe doewe dhasar tje:ng, manawa pinoecijoe noentoen. kendel takon dhisik, awit ratjake arang- lkoe ora preloe. Wong woeia angy"i:

aran9 wong awas sing gelem ngaroeh~ ora lempoh rak bisa mlakoe dhewe. aroehi wong woeta dhisilc. Lagi saoe- Ing sadjerone noentoen, rak ora dipi.. pama preloe goeneman bae adate Ian~ lib.ike dalan sing njoemelangi. Wong taran wong sedje. Kang kaja mangkine pitjak wis hisa ngarab-arah dhewe jen

--·····································~ : MOEMPOENG TAKSIH REGl MIRAH ! : • • : Serat ,,SASTRA HENDRA PRAWATA" Ojw. Latin·. (sa~oenika t~ksih ka; : • tjithak k.l. wekasan April rampoeng). Regi + frc. a f 0,8'.J ; Lat-latipoen 3.' • • MEI 1941 regi f 0,66 frc. vrij. lsinipoen: medar bab kridaning Sastra D1aw1, • : ,.Ha-na-tja-ra-ka" ngantos ,.nga", dipoen ontjeki .. lapal makna moera::I : • maksoedipoen .,widjang njakwanda djlentreh enaga bontos ing ngelmi mak- • • rifat Ian gaibipoen. Mila boekanipoen wonten sastra Ojawi. lngkang jas~ sa- • : kav.-;t. Srig. Adjisaka Ian sastra Djawi. Teges Ian panglimbang Sa.stra Hcndra : • Prawata, koeroepipoen Ian sipat 20 saha ngelmi 9jati; Pratitising teg. me- a • djahi saderek pijambak. Sastra ingk. mboten . pedjah Ian sababipot>n. Natama- • : ligening Pangeran. Wedaring tjihma. Sastraning Pangeran. Symbool gamb~r : • .. Semar - Togog - goenoengan sastra Ojawi (mawi cliche) tcges Ian p1- • • kadjengipoen. Wedaring sandi pralambang. Ojampi warni-wami, neptoe dm- • : ten, pasatoan laki-rabi lss. mirit dajaning sastra Hendra Prawata. Doenoe - : • nging Sastra ing badan Ian ing keblat 4, dalah rerepenipoen. Sasr. Hendr. • • Praw. awoedjoed gambar tijang. Mantra pangleboer pitenahing meng.sah. I'll : Radjah KALATJAKRA (toembal) dalah ketcranganipoen. Mart .nakcn. :

• .SASMITA KALA WARSA" Ojw. Latin, (oegi taksih katjitak) regi a f 0.30. • : Bab ngalamating lindoe, grahana soerja-Remboelan, woekoe 30-taoen windoe : • dalah apalanipoen. Petang dinten pekenan kangge djedjodhowan. Pal begdja- • • tjilaka (kodjoer-moepjoer), dalah tegesipoen temboeng kawi ingk. kangge in\! • : ngrikoe. Bab lelembat, (demit, setan dalah Ratoenipoen). Bab djrangkong, asal • • Ian kedadosanipoen. pengapesanipoen ... BOEKOE KALENDER .\VOEKO~ : • 30" (Mel.) ini boekoe soedah terbit f 0.85. Laat:!-nja 31 MEI -41 dapat a • : f 0,68. lsinja: hal hari jang haik, ceptoe hari-pasaran, djoeroesan mana jg. • II dilarang dan dja!ll jg. baik pada tiap-tiap hari pada tahoen 1941 - 1_9-12 -:- : : 1943 (3 th. djadi J), keterangan djelas menoeroet ilmoe Pawoekon 19_· a_sh. • • Djoega menerangk. asal-asalnja woekoe, ,hari 7, alamat (kapan) ked1ad1an • • impian, maksoednja telinga berboenji. .. KALENDER 150 TA!1?EN", th. : • 1850 - 2000 Masehi, th. Djawa 1795 ~ 1945. Bisa tahoe han • pasaran • : jg. soedah silam. f 0,35 + JO ct ... PRIMBON DJAMPI OJA\\'[" Djw. Ojw. • .. isi 300 san ratjikan, gee. f 1.25 . .,TRILOKA TOENGGAL" Latin. kwr. kc - : : batosan ingkang moempoeni. I-II f 0,99. •

: . BOEKHANDEL ,,SOENARDHI" MALANG. : • 79/IJ , I!! ........................................

a111111111111111111111111111•••••••••••a••••••••••• ..

--

I

.. .. Kami sanggocp menerima pekerdjaan tempat tidoer, roedji-roed)i dari besi boeat roem~h . koeboeran dsb. Harga di.hitoeng sangat t10-

tjok dan menjenangkan .

Ojoega kami membikin kidjing koehoer~n dan maesan dari Edelbeton. Kun.stkramet •

dan Marmer. Pekerdjaan ditanggoeng me­moeaskan. Boeat loear kota. dioeroes dengan tjara damai clan ringan. Djangan ~~mpai. ke_­habisan. mintalah .. Daftar gambar , kam1 lo-

rana diamboe dhisik. Pangrasa Ian pang­gauda ikoe adate ija njamboetgawe ba­re-ng. Mitoeroet gandaning panganan bi­sa ngira-ira moenggoeh keprije rasane pang<>nan ikoe maoe.

~ir.g landhepe moendhak tinimban9 pantjadrija lija-lijane ikoe, panggrajang. Wong woe.ta bisane ngarani wewoe. djoedan Ian wewangoeodn apik, ikoe sa~ana diem'ek .. emeki. Apa manch ma­

nawa panggrajange ikoe pantjcn digla­dhi temenan. Papan sing akeh banget rJ~aning panggrajang ikoe ing poetjoek dridji. Dadi saoepama wong woeta ke­langan dridjinc, ikoe prasasat wong awas kclangan mripat.

Ana maneh sing rada nggoemoenak..!: lja ikoe niteni wong sing wis taoe R­

srawoengan. Saoepama kroengoe swa­rane sepisan bae wis bandjoer bisa ngerti maneh. Saoepama wong woeta ngerti ana wong ngarepe, adate bisa ngerti ikoe maoe wong lanang oetawa wong wadon, ikoe maoe jen idjcn. Jen niteni wong, sing kerep-kerep mesthi benere.

N!teru mangsa ikoe ija rada nggoe~

moenake. Sakiog wis koelinane, jcn di­takoni bah mangsa mesthi kerep be­nere pambadbene. Dadi jen mangkono nitcni mangsa ikoe ora moeog mligi s<ika niteni padhanging srcngenge bae, nnrging ija gegandhcngan karo kahana­niI'g hawa, I.I.

T oemraping botjah, sing kena diwe­roehi ija ikoe bah dolanan. Wis mesthi bae angger botjah ikoe padha mboe­toehake dolanan. lj ... awasa, ija woetaa . Botjah woeta sing disenengi dolanan s•ng bisa nganakake swara. Oepamane dolanan gangsingan. Ewasemono dola­nan lajangan ija seneng. Dolanan ikoe ratjake nirokake kahananii djagading wong toewa. Djaran-djaranan, dolaoan adol tinoekoe, sarana .-fhoewit dloewang I.I. Botjah woeta jeo diratjak bisa gawe dolanan kanggo ngeneng-enengi awake dhcwe. Kajadene botjah awas sing na­kal seneng dolanan lading, botjah woeta ija ora soemelang jen kiris, maoawa do­laoan lading. Awit meksa lja doewe pangati~ati dhewe.

Bab toeroe. Ana sing ngarani, jen botjah woeta ikoe tansah toeroe bae, mangan disambi toeroe, mlakoe toeroe, adoes toeroe. Nanging sing ngarani kaja ngeoe iki, lali 1en toeroe ikoe moeng ateges ngeremake mripat. Toeroe ikoe sabenere nglerem­ake badan Ian ngleremake angen-angen. Mripat ikoe moeng kari n<'enoet bae. A wit, jen dimatake temenan, botjah woe­ta ikoe mripate sanadyana boendering mripat woes roesak, tlapoekane isih oerip. Bisaoe niteru 'melek Jan toeroene ' wong wocta, sarana njoemoeroepi ke­dheping tlapoek~ing mripat. Dene ;en · tocroe ija bisa ngimpi kaja wong loe­r:Jrah. lki katonoe .kaja..kaja barang · se-..

Page 4: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

·Katia 4

P-;!c, nanging wong awas panganggepi marang wong woeta ikoe kajadene wong

. sir.g owah sarandoening badan, dadi ija owah samod>arange kabeh.

Jen mangan apa ija ora kliroe 1 Wis taoe ana wong -takon marang wong woe• ta bah anggonne mangan apa ora ke­sasar mld>oe ing iroe.ng. W angsoelane: Jen pandjenengan dhahar poenapa ing· gih ngadhep pengilon 7 Soepados sa· ged mriksani Iebcting dhaharan 1

Dadi mangan ikoe ija barang sing wis Ioemrab Ian saking koelinane ija ora ke· ~sar ana ing papan sedje.

Sing angel banget ikoe bah ngretek· akc reged Ian resik. Tjrobo Ian resik· ane botjah ikoe_ marga saka panoentoe­ne. Jen panoentoe.nc resikan, botjah ikoe ija kena diadjari resikan. Lagi ho· tjah awas bae angel bisanc diwarahi re• sikan apa maneh botjah woeta. Ewase. mono ija kena.

Wong woeta ikoe jcn njimpeni ba· rang-barang mesthi ana ing papan sing manggon, ikoe maoe nggampangakc anggonne nggoleki manawa • boetoeh ba­rang ikoe maoc.

Kajadene wong awas kena di· warahi matja, wong woeta ija mang· kono .xga. Wong awas matja nganggo mripat, Ian wong woeta nganggo dri. dji. Lan oleh-oiehane ija padha . bae. lkoe maoe moeng marga saka kodina. Wong woeta jen dikon matja · nganggo mripat ija mesthi bai ora bisa. T oemeka soiki sing kanggo jaikoe letter kang ke• na digrajangi. Doedoe letter a.b.c. loc:• mrah kaprentoelaki, nanging alphabet kang awoedjoed prentoelan sidji-sidji. Sidji-sidjining letter kadhapoek dining prentoelan sidji, loro, tdoe, papat, lima Ian enem. Akeh-akebe moeng . tekan c:nem prentodan. Ewasemono aarana prentoelan ikoe maoe kaselang·seling pa. panne, bisa ngaoakaki ' alphabet 26, apa dine sakabehing angka.

T oelisan ikoe diarani toelisan woeta. oetawa toelisan Braille, mitoeroet sing ngarang sepisanan.

Kepriji'.: tjarane matja ? lkoe sarana oe· roetanin!I letter-letter sing ngaoakaki temboeng maoe digrajangi, jaikoe saka kiwa manengen. Lakoening dridji wis kaja lakoening mripat, sing matja. Dadi saka k.iwa manengen. Nanging lakoening

• dridji ija ora teroesan bae, sedhela· sedhila mandbeg. Nanging luenne ma· oe ija ora kanthi soewi, moeng mi· toeroet kalantipaning pamatjane. Jen sing koelina banget moeng sapiranga· ni.ng sekon.

Lan sing diwatja ikoe letter apa tem. boeng 1 Lakoeni.ng ciridji ora sarana rigoesek·oesek letter sidjj-sidjine, · na• aging sing digrajangi ikoe wewangoeuan dbapoekaning letter-letter maoe sing nda· dekaki temboeng. Dadi satemboeng ikoe

• sing diwatja oetawa sing digrajangi wa· ngoening letter kabeh. Jen temboenge a·

... keh. ngarep mboeri oeroet-oeroetan saha kaheh maoe ngemot teges sidji, ik<'" ban· djoer dadi oeka.ra.

Jen ana bo(ah matja oekara : ,.Akoe koedoe njinaoe samod>arang kabeb", oepamane dridji tengen nggrajangi, sing kiwa niti sing digrajangi tangan tengen, bener loepoece.

Toc:meka semine bah wong woeta, ; laa lija dina bah pangoepakarani.

(A D a t j a n d b a k e).

KASMIN. • . -0--

.•

.. PANJEBAR SEMANGAT"

·PAPRANGAN ING BOEW ANA EROP AH SARTA SOEMOEKE ING SAIN·DENGE

BOEWANA-

Kapethik Ian kaloegokaki saka kabar·

kabar kawat ,,S.O." Ian "Tempo".

18 April.

(Aneta·Re:.atcr). PangJC>eke barisan Djerman ing medban perang saJtoethoe teroes ngangseg, nanging barisaa se• koethoe njengkab serangaa kang sidji Ian tjandhakf. Pihak Djerman ngalami kekalahan - kekalahan kang bebat, na­nging garis ing kaheh panggonan kaha-

nane Mtjik. Tjampoehau iJci sadjakc tekan ing tataran kang moetawatiri. Ba­risan Australia oemangsah kanthi hi· bat ing satjedhake Olympus Ian Kasa· le. Sawenehing opsir lnggris ngandhak· aki manawa sidji-sidjini.ng tank dot· weki lnggris loewih apik, nanging tank·tank·i Djermaa goenggoengi loe.

wih akeh. Kahanan .ing Macedonia

koelon ora owah. Kahanan oanoeme moetawatiri, nanging 1'a !Jar pilllUI ora ndjalarf mopo.

3 Mei 1911.

19 ApriL

(Aneta-Reuter). Radio Athene aga· barake manawa barisan lnggris Ian Griek teroes njengkab serangan - serangane Ojerman kang koewat. Medban perang Macedonia kebak djisim Ian wong-wong Ojerman kang ketaton.

(Aneta.Reuter). Premier Griekenland, Korizis, tinggal donja. Katampa kabar

manawa premier Korizis boenoeb dhi­

ri. Ojareni bab ild bisa digoleld alas­ane awit ovcrspanni.ng, djalaran pang­rasa tanggoeng djawab marang kaha­aaa kang ribed ll8iki iJci.

(Tjaadhaki iag katja 17).

Page 5: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

··· .. ·''.·'

3 Mei 1941 , --- .. PANJEBAR SEMANGAT" Katja 5 .

VERHOOGDE BLOEDDRUK. Se.tijar amrih saradpoen.

I.

njerot erah, ·~pipa erah temtoe kendel, dados kedoetipoen oegi itjal. _lnggih atos e_mpoekipoen kedoet waoe poenika ingkang dipoen wastani bloeddruk. ming­gah oetawi mendoelipoen na­ma verhoogd oetawi mandhapi­poen nama verlaagd.

Dene atos empoekipoen ke­doet poenika goemantoeng :

1. Saking djantoeng anggeni­poen meres erah waoe, poenapa meresipoen kijat oetawi -boten. awit djantoeng ingkang ewah oetawi sakit. t;tjamboetdameli-

-o- poen inggih kirang prajogi. ter-BASA Welandi .. bloeqdruk" kadhang malah Iangkoeng kijat

poenika menggah ing basa Djawi sawatawis tinimbang djantoeng keteg oetawi kedoet ing oerat ingkang limrah oetawi saras.

oetawi pi- 2. Pipa erah ingkang limrah pa erah le mes kados karet ( elastisch) 1 slagader), gampil mekar oetawi mingl<oepi­menawi ka poen, pipa erah ingkang kaken grajang ma oetawi atos djalaran l<loewengi­wi dridji poen sakit. lampahipoen erah saged kra- inggih kangelan, ing pipa ing-os ken- kang makaten poenika kedoeti-dho ken- poen inggih da_dos atos (bloed-tjenging ke druk verhoogd). doetipoen Jen pipa erah limrah. lemes waoe, dja- ( elastisch). lampahipoen er ah

laran erah ingkang kasentor de- gampil. dados kedoetipoen ing­oing djantoeng (hart). lampah gih empoek oetawi limrah kema­oetawi mlebetipoen ing pipa erah won. ngombak. Bab. poenika kados 3. Menawi tangsoel raos ( ze­sampoen nate koela andharaken, nuw) ingkang gandheng Ian an­-bilih djantoeng (hart) ing sale- dajani lampahipoen djantoeng beting badanipoen tijang ing- ewah oetawi sakit, njamboetda­kang ta-ksih gesang, njamboet- mel oetawi lampahipoen djan­damel tanpa kendel, tansah nje- toeng langkoeng kentjeng oetawi rot ·meres, njerot meres erah ke- langkoeng kendho Ian kedoeti­mawon. dados djantoeng waoe -poen oegi saged Iangkoeng atos samangsa njerot, mekar, jen me- (verhoogde 'hloeddruk) ot>tawi res, mingkoep oetawi mengkeret. dados empoek sao.get (verlaagd~ Am~ih terangipoen, djantoeng bloeddruk).

waoe samangsa meres, erah mle-betipoen ing pipa erah, kloe- Dados verhoogde bloeddruk wengipoen pipa dados methen- poenika tegesipoen kedoetipoe.n theng oetawi mendoel; ing wek- langkoeng atos, verlaagde bloed­dal poenika jen dipoen grajangi druk kedoetipoen mandhap oe­mawj dridji temtoe ·. kraos ke- tawi langkoeng empoek tinim­doetipoen. Samangsa djantoeng bang kedoet ingkang limrah.

ioo••••••m••••••••Ja1H11••lllllflll••••~!e6Di**••••~~•••w.•

I I . i MAS IMITA~ ~g ~ dib.:g~on.~ kwahte:Ja htt•ni dib•ndingbn ~ dgn. lain orang. Boektikanlah I Bertjahaja precies EMAS. .Kirim f 0.80 terima I 1 tjintjin pakai batoe, haloes dan menarik. HAAGA RECLAME A. .Kirim i f 1,- dapat 3 ROEPA barang dibawab, boleh pilih: Gelang oelar atau ta-1 lahan. besar f 0,55. Sedang f 0,45. Ketjil f 0,40. Kaloeng f 0,60. Tjintjin stem­·:c pel letter atau polos f 0,35. Tjintjin batoe bidji timoen f 0.30 Matjam-matjam • tOeeoek lroode f 0,35. T~kkonde oekel f 0,25.

RECLAME B. Kirhn f 1,10 dapat 3 ROEPA barang, boleh pilih atau di­• · tjampoer dgo. reclame A. Kaloeng f 0,65. Leonting pakai batoe f 0,65. Toe­.· aoekk. boenga f 0,65. Anting-anting atau tindik (oor.knopje) f 6,60, luiqae ·: dari PERAK, symbool lar GROEDO haloes f O,tiO, Tjepat terima. dapat · PRESEN dan TIDAK BISA HILANG, tambah f 0,20 boeat aangeteekend. I Djagalab barang tiroeau. if€ Oeaag toean sangat berharga dan dapat baraag jg. toelen, djika peun

I I

i~' BATIK INDUSTRIE S U C C E S ~ D j o k j a k a r t a. ~

!il . ~ .: : .. • ··~llWiB!alfoc!:'

· rts· • . • 1 . . ,. ...

Sing sisih ndhoewoer ikoc g_ar: bar~ sdr. I. ~joman Poerna saka­lijan lan poctrane, ing antarane n:oerid - mo_erid Pergoeroe~n Rak­jat Parindra Tabanar> mincin9ka tandha pengetan gandheng Ian pindhahc sdr .. ma?e. Kang loenggoe~ saka kiwa manengen : Sdr. S~ Soejono. pemimpm P.R.; sdr. I. N1oman Poema, Ketoea Pengoe roes P.R. sakalijan; sdr. Ktoet Bwono. Ketoea Pengoeroes f!_.R. anfar. Gambar ing s!sih ngisor: sdr. I. Njoman Poerna . sakalyan,

madjelis goeroe Ian Pengoeroes P. R. kang an1ar.

Ing 25 taoen ingkang kapeng- dhah pamanggih mak~ten waoe, ker dereng wonten dokter ing- samangke teka ladieng dados kang maeloe dhateng \·erhoog- pamanahipoen dokter oemoem. de bloeddruk Ian boten wonten ingkang mastani saged ndjalari damel sesakit ingkang ambeba­jani makaten.

Dene ingkang saged netcpaken bloeddrnk verhoogd waoe ing­gih dokter , ngangge prabot bloeddrukmeter ( sphygmomano­meter) oetawi prabot sanesipoen ingkang saged kangge ngoekoer bloeddruk waoe.

Dr. B. Stokvis ing Amsterdam. ingkang njaroewe bab verhoogde bloeddruk poenika. pitaken :

1. Poenapa sesakit ingkang ka­tetepaken dokter ingkang djala­ranipoen saking verhoogde bloeddruk waoe saged langgeng toemrap pamanggihipoen dokter oemoem? · Margi panampinipoen tetijang oemoem ingkang sam­poen mangertos ( ontwikkeld), jen verhoogde bloeddruk poenika sesakit ingkang ambebajani sa-es toe.

2. Poenapa sesakit ingkang d:poen anggep thoekoel saking verhoogde bloeddruk waoe bo­ten ngadrih - adjrihi dhateng maewoe - ewoe tijang ingkang pantjen gadhah verhoogde bloed­druk makaten poenika? ·

3. Poenapa boten nggoemoen­aken dene 30 taoen kapengker boten wonten poenapa-poenapa, boten wonten dokter ingkan"g ga-

Saking ~amanggihipoen Dr. B. Stokvis sarta netepaken . jen se­sakit ingkang thoekoelipoen dja­laran saking verhoogde bloed­druk waoe. boten perloe dipoen manah. sampoen koewatos. awit pamanggih _ ingkang makaten p0enika sadjatosipoen kaladjeng­ladjeng. keladoek oetawi ke­plantrang toer inggih pantjen ka­lintoe, awit ing djaman roemijin oetawi sapoenika oegi pantjen wonten temboeng sesakit bloed­druk verhooging. nanging na­r.ianipoen sesakit boten makaten. namoeng ladjeng dipoen lebeta­ken ing golongan titik-titikani­poen sesakit aderverkalking.

Ing 30 taoen kapengker bloed­druk .poenika dipoen anggep pan­tjen kentjenging kedoet ing pipa erah, ingkang erahipoen kasen­toraken dening kekijatanipoen djantoeng ( anggenipoen meres) . Ing wekdal samanten ewahing) hloeddruk waoe minangka kang­ge titikaning djantoeng ingkang ew~h oetawi sakit. djalaran sa­king pipa erah ing djantoeng oe­tawi sanesipoen sami sakit, ka­dosta: aderverkalking, tangsoel taos (zenuw) ingkang gandheng lan andajani lampahipoen djan­toeng. ewah oetawi kenging daja sanesipoen.

Page 6: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

. '.• ~·

Katja · 6; t ·, _ .~PANJEBAR·· SEMAN GA T'" · .. ·. ' ' . : .. :: . :.'·:.

Tjekakipoen pamanggih ing--kang roemijin kalijan pamanggih samangke poenika ngosok wang­soel. terangipoen : ing sewaoe jen ing lebet badan wonten ing­kang ewah oetawi sakit ( lang . koeng-langkoeng ing djantoeng) asring kenging.. katitik ing bloed­drukipoen. samangke ewahing bloeddruk kangge wewaton ing­kang andja~ari thockoclipoen se sakit ing salebeting badan.

Mila samangke pcenika sam­poen limrah toemrapipoen para tijang ingkang sampoen mangcr­tos (ontwikkeld). menawi ka­priksa bloeddrukipoen dening dokter. ladjeng sami oewas. api ­taken poenapa bloeddrukipoen minggah (verhoogd) . awit ma­nahipoen koewatos jen ta dados sesakit ingkang ambebajani. Pan­tjen leres tijang ingkang gadhah verhoogde bloeddruk waoe ka-

Batikhandel ,,T 0 K 0 P R A S 0 D J O" DJAGANGWBST 35 DJO~AllRTA..

lnilah adres toean jang memoeaslrau, boeat berhoeboengaa .keperloean batik­batik Ojocja dan Solo, halou sedang dan kasar. Teroetama boeat dldjoeal la-' gi arau oentoek perloe sendiri. Atoerlah pesanan.

Kam pandjang saroeng moelai f 16 - f 18 - f 20 - .f 2~ - f 28 - f 30 -l 3:5 - f iO per codi. Bati.k-bati.k baloesan moelai f 2,50 - f 3 - f 3.50 -

f i - f 5 - f 6 - f 7,50 - f 9 .per lembar. Pesanan dengau rembours atau oe.u1g lebih doeloe. Sed!kit ata(l baujak sama dipetkenankan. Boeatlah per­

tjobaan. Prijscourant dikirim pertjoema pada Jang mlnta. Menoenggoe pesanan:

135

·thah ingkang ladjeng sami adjrih cetawi oewas. mbokbilih sesakit­i~oen ambebajani saestoe.

Manoet ingkang kaseboet ing nginggil. tetijang ing djaman· sa­mangke tansah koewatos oetawi adjrih bilih bloeddrukipoen ver­hoogd dadC's sesakit ingkang mbebajani. sanadjan tetijang ing djaman roemijin oegi sampoen gadhah koewatos. nanging na­moeng sawatawis kemawon. awit ing wekdal samanten dereng wonten oekoeran (bloeddruk­meter).

lengenipoen ingkang dipoen oe­koer ing sanginggiling sikoeti­poen. njata jen tetijang ingkang sampoen oemoer 50 taoen mlang­kah. ingkang kathah-kathah bloeddrukipoen minggah ( ver ­hoogd). ladjeng samangke sam­I oen tetep dados nama sesakit.

Malah sampoen I 0 taoen poe­nika ing pranatan papriksan ti­jang ingkang badhe loemebet tanggclan diiwa ( levensverzeke-ring). Dokter ingkang mriksa kedah nerangaken : oekoeran bloeddruk-ipoen pinten. positief poenapa negatief ( verhoogd poenapa ve~aagd) .

Sareng Dr. Riva Rocci gadhah reka. dame! oekoeran kanggc nimbang oetawi ngoekoer bloed­druk ingkang mawi manset di­poen trapaken ing baoe oetawi Kaela inggih asring damel

:····························g·········· • • • • • • • ~g-f :p • • Oii_"O ~ •

• ~=-§: • • c... ~;;: • • §-"'5 •

• ~o:s- • • 5· ~ .g • • ~Y-~ .., •

• - - ?.- -5 - •

•• ~=~ ::a"'"""' •• -· 'O e ac ~

• t"l ~ > • • s-=.::- -...:I •

3E>:: l>~ • • -· ::=: • -= ... ~ • • c.. ~ ... ~ • • ~- 9 = .... t"l'1 • • rgl[ NO~ • s ~~ ~ • • "'~,!... ..... -_ •

• n~~ - •

• e:-~=· • Ill • ,....

• 0.'73 0 t'!1 • • "'""'o '-......,.. • cZ 8.. 0. 0 .-;;;;. • • :!> "'!!... • :I ';"" •

• _ao :s=::c • • ~~~ ~ > • • ~Sf J> ...., • . - ~ . . ..-::;., . • [~. :; ,.c;:, • • :,; ~g )> l:':'1 • . ~~~ ~ ~ . • ?.E~ ~ • • °' 0. :;· -w • • gfr.g :a> • . ~~ . • ~r;:.-- • . ~ ~ ~ . • ~s~ • • =-~ - -~ - :: "' ... • ~t"l • • c:s • . ~:: .

~'? • • • • ........................................

p.::ipriksan oekoeran bloeddruk waoe, nanging pinanggihipoen tijang ingkang gadhah bloed­druk verhoogd waoe awis sanget~ karanten salaminipoen wonten pranatan waoe, koela namoeng manggih tijang kalih ingkang bloeddruk-ipoen verhoogd. Na­nging sarehning tjatjahing ti­jang ingkang koela priksa waoe ( W elandi, Tiong Hwa Jan Oja­wi) pantjen inggih boten ka­toah. kirang saking 100, pa­manggih koela .poenika inggih boten kenging dipoen angge pa­thokan.

Sapoenika · Iangkoeng iperloe kita njoemerepi .kados ipoendi ~ababipoen bloeddruk waoe sa­gedipoen minggah ( verhoogd). aw'it jen sampoen pinan,ggih sa­babipoen. kita ladjeng saged ich­tiJar panjegah oetawi djampini­poen .

Ing wekdal tijang oetawi dok­ter saged netepaken W'onten hloeddrukverhooging waoe, dok­ter ladjeng damel antjer-an­tjer. tijang ingkang sampoen oe­ruoer 50 taoen mlangkah, ing-· kang kathah-kathah sami kata­man verhoogde bloeddruk. ing­gih poenika tetijang ingkang pantjen pipanipoen erah sampoen dados aderverkalking. 'ingkang kloewengipoen sakit, kaken oeta­wi atos, holonganipoen pi.pa erah dados sami tjijoet. mila djantoeng ipoen inggih kedah langkoeng kijat anggenipo~n meres oetawi njentor erah ing pipa waoe, soe­pados saged njekapi ilinipoen erah ing · poendi-poendi pangge­nan, kados dene pipa karet di­poen sambet kalijan kraan pipa toja leiding. sasampoenipoen toja loemebet ing pipa karet waoe . poetjoekipoen dipoen plenet sa­kedhik. wedalipoen toja Jadjeng langkoeng santer, moentjratipoen inggih langkoeng tebih. nanging pipanipoen ladjeng mlemboeng sawatawis. margi toja waoe we­dalipoen oetawi lampahipoen ing kalangan ingkang kangelan.

(B a d h e k a s a m b e t).

Dokter R. SOEMODIRDJO. Oengaran .

--<>--

3 Mei 1941: ·.

KBMBAR. · . G o e r o e: lsma.a Ian Djasma, kowe ikoe kanbar, ja7

M o e r f d : loggih pak goeroe.

- Jen agono laJrmoe battag. - mBoteo, geotOlllll, koela sing kaa.-

toen.

MAIDO.

I

119-agono !" PEPINDHAN.

I b o e r KowE jen golek bodjo sing ke.. prijE, dJ7

S a r d i r Ora rabi hoe. - Lo, sabab apa7 ~ Sabab akoe kroeogoe kaagmas

kaadha joe Padmi : T odi:oe auto ikoe gampaog, aanging toekoene bemine Ian 811leerolie kang koedoe dipikir. (Tj.)

ORA MERGA NGOMBl.t

- ,,Geneja ta. Kasdoen iki maoe ? .. - ,.Dbewek~ ild maoe bar oesoaig-

oesoeagao, krasa agdak, bandjoer odja• loek ngombe. Sawise dikeki ngombi ka· ro keaja bi, teroes •••• sema~t".

-o-

STEl1PEL·CUCAE FABDIEK & OOUKKm!J

~" 1u1 ~ ~111f{l©t 1llf\W/~

13

OOEKOEH NO. A6. 5 0 ER AB A I A·

9I•I•T•I•~•Mif•Ie'!eTel•l•l•X•l•l•l!Wi•l9li

. - -----·- ·- -. - -- -----------·:-·~·~·· ..-----

Page 7: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

;3Mei1941. · ~,PANJEBAR SEMANGAT" Katj.a · 7.

NONTON TONI& Lakon tonil kang bisa menebi

wewengan.

Dening : Zilvervos. -o-

ANA sawidjining pakoempoelan pe..

moedha kang oeripe sodloer, kahanane tansah madjoe, ora nganggo • • • • .ho. anan. Ing sarehne wis madeg ganep Ji .. mang taoen, saremboeg padha nganak.­

ak~ joebilioem. Lan nganggo pasamoe.­

wan toniL Papan adjanging pahargjan wis ri.­

nengga-rengga adi peni, lampoe-lampoe wis pating klentjar, goemebjar. pa­

dhange prasasat rina. Para tamoe kang ngrawoehi wis ndilir, padha milih pang.­gonan kang prajoga.

R. Widagdo, ora keri. Dbasar lagi te.­

manten anjar, moela ja mesthi wae sa.­

dmbit karo garwane kang kinjis-kinjis

ikoe. Loenggoebe illih komanan ing nga.­rep, ndadekake keprananing atini, awit mathi bakal wuoeh tjetba !an kroaigoe wila.wila • .•...

Geber aoanilak. Para pangrehing pa.­

koempoelan maoe katoii djedjer.-djeajer,

saweneb sidji kang madj0e m.bandjoer asorah, . ngandharake wigatining pa.­

hargyan ing bengi ~oe. Sarta ngandhar­aki babad-babading adege koempoelan maoe, ora lali mengdi lelaboebane pa­ra warga dalah pangreh kang tansah toememen aoggonne nindakake koewa.­djibanE. Sarana ananing joebilioem ma­oe, pamedhar sabda ngadjab : soepaja

para . moedha teroaa njrempeng le­laboeh kanggo bebrajan, ora kendho,

ora moendou, bisoa tetep aran: pemoe• da harapan bangsa! Kadjaba ikoe, isih akeh maneh, kang wossi isi pangadjak nggedhekaki semangat marang gegajoeh­an loehoer •..•

Rampoeng sesorah, ll:ineplokan ing ngakeb. Noeli . wiwit mainake tonil, kang oega saka sabagejane para

wargani. Ing lelakon kono. isi tjritane sawidjiniug intelck kang dadi amtenar, (prijaji) mitoeroeti mekaring djiwam:,

leloemban ana madyaning pergerakan sosial. Dheweke olch panjeda saka kalanganing golongane (prijaji). Na-­nging, kang mangkcno maoe, f>ra ndadekake alangan. Malab dianggep

.....................................................

~ .. ~-/JiU POA TJONG KWAN· WONOGI RI

MINTAl<LAH PRIJSCOURANT BAROE

AGENTBN t Soerabaja: Songojoedan 118 - Malang : Koedoesan 10 -

Djombang: Toegoestraat - Proboling~-;>: Gr. Weg 77 Loemadjang:

Hoofdstr. - Boodowoso: Toko Josoboesono - Semarang : Karangtoeri 150

6 Kranggan Cost 39 - Solo - Cheribon - Tegal - Tasikmalaja - Poer­

wokerto - Ojok;a - Batavia C. - Baodoeng - Koedoes - Patt - Japara­

Lasem - Joana - Toeloengagoeug - Madioea - Kediri - Ngandjoek -Paree - Tjilatjap - Ponorogo - Magelang. Poerbolinggo - Baojoemas -

Moentilan. 167

~················································ .. ··

PERLOE KAGA TEKAKE ! ! Para pamaos, manawa kusa pindhah da­

let11t kang maksocde ganti adres, moega karsoa paring kabar sarana nerangake :

No. abon ................... . .... ............... . Adres la was ..... ......... . . . ....... . ...... . ... . Aclres anjar .. . ...... . ............ . ..... . ...... .

Ikoe tjoekoep, minangka anjepetake pangiriman P. S. marang adrcs kan~ dikarsakake para maos.

Mateer noewoen ! ADMINISTRATIE: PANJEBAR SEMANGAT.

kaja dine samboek kang mbanterake tradjange. Giat, teroes giat, . srempeng 1.&;~1 !Jlempeng. Tenaganc diesokake ma• rang gegajochane kang loehoer.

DoemaJakan ketaman tjoba kang hebat banget. Garwane kang banget di­tresnani, ndjaloek .... . pegat. Adhoeh,

prasasat scwoe Iara dadi sidji! Pandja­loeke pegat sarana lelandhesan emoh dadi bodjoning wong . . . pergerakan.

Lan dibantoc dcning maratoewane, kang oega emoh doewc mantoe sing ,,kaja ngono". Arr.arga saka kcpeksa, dhewcke kl'lakon pcgatan. Ing sakawit, djiv1ane

kang lagi mekar maoe, arep aloem; djalaran kapedhotan katresnan. Nanging, sawise digagas da\va, ditintingi kanthi premati, socsahc . . . . ilang! Dhcweke neroesake tra<ljange, nggajoeh tjita-tjita­n<! kang moerni. Madjoe, madjoe teroes k.:nthi ora njimpang saka ing bebener. Pangcsthinc moeng moedji rahajoe.

Mangkono gambarane kang dilakok­akc ins tonil. Nganti sarampoenge, kotjape intellek maoe dadi slamet ra­hajoe, sepi ing panjeda, kagawa saka klaboehanc kang oetama • . .

Saben-saben bagejan ( bedrijf) tansah ditanggapi keplok kang hebat &a .. noet. Saja maneb ing penoetoepe, swa.­raning keplok saja ora karoewan; pa. otirsa ngalembana betjiking wajang ( speler) Ian roemangsa kegoegah sema­ngatc dening lakoning tjrita.

* R. Widagdo lagi ngisis ing plataran,

sinambi mCJ.tia koran, ndadak . . • • • • njandhing garwanc pisan. Nanging sa.­nadjan mangkonowa, polatane soentroet, soerem. Atine kongah-kangehan. £wa­dene disamoedana, soepaja adja kewe.­

roehan garwane, api-api matja koran. Kredjoting atine, diampet. Prentoeling gagasane, disoempet. Nanging . . . • •

ach, ora mendha malah odadra. Ora

ilang malah saja ngranoehi. Dheweke ..... gandroeng.

Gandroeng marang tonil kang nembe ditonton jkoe. Semangate rada kegoe. gab. Nanging ••.•. ; saoepama dheweke meloe mleboe ing pergerakan sosial koewatir. Ora kok koewatir jen kena apa-apa; moeng koewatir jen nasihi ka­ja kang dipitontonake ing tonil.

lja bener dheweke moeng dadi kepala . goeroe ing pamoelangan Part. H.l.S., naoging ..... garwane 1 ! Garwani ikoe poetra prijaji B. B.

Apa ija kelakon pepisahan kaja lefa .. kon ing tonil? Jen nganti mangkonowa, dheweke roemangsa • . . ora koewat. Abot banget. Gagasane roewet.

,,Geneja sampejan sloentroet, mas?" Pitakonni garwane mangkono ikoe, pra.­

sasat nggoegah - ngilingake saka nggonne ngalamoen. Djengglrat! Na­nging doeroeng bisa toemodi mangsoeli.

,,Apa selirani krasa sajahT' ,,Ora, djengl" wangsoelane kanthi tje­

kak. ,,Ginija1" R. Widagdo ora mangsoeli.

,,Apa sing dipeoggalib, masT' ,,Anoe, djeng: akoe isih nggagas tonil

wingi kae. Atikoe rada kegoegah. Akoe kok kepengin • • • • "

,,Pingin apa?"

Kanthi abot R. Widagdo nglairake pepcnginane anggonni arep mleboe par.­

tij sosial. Lan sarana lelandhesan apa

kang ditonton ing madyaning sandiwa. ra. Akeh-akeb olebe ngandhani gill'WB-'

nc, kang soepaja diolehana noeroeti

pepenginane ikoe. Oega didongengi Iela­konnc R. A. Kartini kang misoewoec ikoe.

,,Tjoba djeog, gagasen; R. A. Kartini ikoe poetra boepati Ian ija garwa boe.­pati! Ewasamono, ora ganggam anggoo.­nc nglairakc idham:!ane. Lan semono po­pcnginane olehe arep noe:ntoen kaoem

wanita marang djaman kemadjoewan • Moela wis sabenere jen asmane dipepe.­tri kongsi saprine, ora lija ija saka ge.­dhiniog lelaboehani. Ora ngiman dra.­djat kalenggahane dhewe.''

lsih akeh maneh pangandikane R. Wt~ dagda marang garwane, nganti bisa mi.­

loet ndajani nggoegah semangate R. A. Widagdo. Malah kongsJ noewoehake pepinginan arep meloe ndjegoer ing ka.­langane pakoempoelan wanita.

Ora aneh, jen loemeboene R. Wi. dagdo ing pergerakan sosial Jan gar.­

wane ing kalangan kawanitan maoe tinampa seneng. Awit sanadjao doe­roeng sepiroa soewine, tansah katon srempengi. Srempeng, srempeng kang

tanpa ana mendhani. Malah bisa kon.­dhang dadi djoeroe sabda kang ngihat­ebati. Moela ing pahargyan dina Kartini nembe iki, R. A. Widagdo kapatah nd!lentrehake ajahan kang patoet ditan.. dangi kaoem wanita ing dina iki.

(T j o e t h e I).

-o--

lS:•rB:m',j .. m£ .. &H•llll&191B .. lml&l .. lll&f

2 •••••••••••••••••••

Page 8: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

Katja 8.

MAI.ING MBOELBT. PL i Kowe njolong sapi1 Ml.a Ora. - Lha koewi boektini kok toentoen.

- Ora, iki tampar. - Jen ngono kowe njolong tampar. - Ora, akoe nemoe ing pathokan.

Sis. Bt.

\ '

\~

~~~~~~ - .,Anjar iki, Dokter, akoe 1en

mboengkoek setbithik wai, gegerkoe kok moeni krctek-kretek".

D o k t e r a ,.0, adja ndadekakC

25

•. PANJEBAR SEMANGAT"

KA BAR KOELAWARGA KITA Kang kena matjak kabar kodawarga ing kenC. moeng mligi para abonai'• kita

wae. Pamatjak tanpa bajar, koedoe nerangake nomering i.honne kang kapa­sang Ing adresband.

TINGGAI. DONJA i 1. R. A. S a s t r o 1 o e p r ob o. maratoewane sdr. Sakidjan, adhi­

ne kw. no. 18809 dhek tanggal 30 Maart 19i- ing Ngemplak, KaJasan Djokja­

karta. 2. S a n f o 1 a H a r j o n o, poetrane wara Ian wira Marian Noto­

adiwidjojo, keponakani kw. no. 2i90i, dhek tanggal 1 April 19il wajah djam

-l awan, ing Kotaboemi (Lampoeng). 3. W a r a S o e k o n o, boeliki sdr. A. Sachldam pembantoe kita

dh~k dina Kanis Wage tg. 3 April 19il djam 7 &oek ing Babad. i. K a n g · i b o c n E mej. . Ojoeminah Poerwokerto kw. no. 240SS,

nalika Djocmoewah Kliwon tg. i-i-'il djam 1 awan, ana ing Karanggedang

Sroeweng. 5. R a d e n S o c m 'o d i d j o j o, marasepoche mcv. Tjiptorahardjo

vroedvrouw Wonogiri abn. P.S. no. 2948 aoa Koetosari S. C. S. Weleri,

nalika 8 April dj. 5 &oek. . 6. M. S a a t r o d i w i 1· j o, ramane Risman, cmbahne abonne no.

3:?220 nalika Kanis Legi 10 April '41, djaJll i .20 esock ing Plelen (Weleri).

7. E m b. K c r t o d i w i r j o, iboe marasepoehe sdr. Katim kw. no.

21923, nalika malem Djoemoewah Paing 11 April djam 9.30 bcngi ing Dooan

Tjilatjap. 8. Ra r a So et in i, mbakjoene H. P. Soekardi kw. no. 2i286, tinggal

donja nalika Senen Kliwon H April. dja!ll 3 awan ing Gang Ojingaiang Ponoro-

go. 9. H. Kah it a D T j 0 k r oatmodjo ramane w. Soewandi kw.

no. 23367 ing Gaboea Pati na1ika Selaaa Lcgi lS April 'ii djam S.iS &oek.

10. M. B a a i r o e n, bapalme tjilik Srie Roehadie kw. no. 27S60 nalika

6 April djam 3 awan ing Koetoardjo. Ngatoerake bila soengkawa.

tjilike atimoe t gespumoe sing nai i;ki

wae lengaoana; sebab iki sing ndjalara"".

NENOELIS.

Oeripmoe ikoe saka apa ta 7 Sa.. djake kok kitok ajem 1

- Saka nenoclis.

- Akoe kok ora taoe mraaggoeli toe-

lisanmoe. ing lajang kabar apa ngarang

boekoe-boekoe 7

- Ora kok ngoao. Noelis menjang

bapak. ndjaloek • • • • dhoewit.

-0-

3. Mel 19il •

PENGANGGO. ~pek, saka M. Hadiatmodjo, Kaoeman, Gcrdjen, Solo.

£pek kang kita tampa ild docdoe aa­

ka bloedroe kaja saloemrahe, nanging aaka sctramCn. gawijane M. Hadiatmo­djo dhewe. Kleur-i frisch, mathoek di· enggo nom:..noman. Kcdjaba dicnggo epek, ija prajoga kanggo buikband toc­mrap para poetri kang ngagcm jurk. Regani f l,05. Sapa kang ngersakake rooendhoet, tepoenga remboeg karo adrea ing ndboewoer.

BOEKOE-BOEKOE. ,.Astana Emas" aaka adm. ,,Islam Raja" Solo.

Kalaw.:m ,.Islam Raja" Tjojoedaa. weg '?8, Solo, wis ngeto.lcake nomer es.­tra awoedjoed boekoe tjilik nganggo aran ,.Astana ~", Boekoc iki ngaag­go baaa Indonesia dikarang dining ta. As. Hadisiswaja. kang nerangake b­prije aocpaja roemah tangga bisa btata kalawan tentrem Ian alamet. Ing antara lija ditcrangake bab milih djodho Jaa toedjocwane wong djedjodhowan, Jaa ocga rinengga ing gambar. Regane f 0,20 kena moendhoet marang adrea kaaboct ing ndhoewoer. Tocmrap pcngirimma

maoe kita matocr noewoen.

--<>--

PIL SEMARA " B" I (OBAT BOEAT MEMBERSllIKAN DA.RAH KOTOR)

lni ob.it jang paling kesohor namanja di seloeroeh NIPPON, selainnja

membik.in bersih darah kotor, djoega berfaedah sekali boeat sakit kepala

berasa poesing, berat, panas. mata djadi merah. boereng Iantaran darah

banjak naik di kepala: memboeka dada jang tertoetoep soepaja gilingan

0 .-:..4' SAK TI i--=~==·

I I

Haodcls Mnk

PIL SEMARA _e_ I boiert mie111busihkan darab !rotor I

Tierbik in olcn T~rdiPCw•J e!d1 p .... .., ... 1 ....

••pon Mij

Apot~eek C. ltoh Yokohama Sbokai Osaka Japan

CkiMctcltc 8uircawc9 No. J

Socr•b:.1a I•••

makanan dapat bekerdja betoel, hingga BOEANG AER sama KEN­TJING moedah berdjalan dan ba­njak senang. Lain dari itoe. ini obat ada moestadjab sekali goena me­njemboehkan penjakit SYPHILIS, LOEKA KEMALOEAN. PING­GANG SAKIT. TOELANG BE­RASA LINOE, GOEDIG, EC ZEEM. dalam koeping seperti ada berboenji dan segala PENJAKIT KOELIT. jang kebanjakan timboel oleh karena darahnja KOERANG BERSIH. Atoeran pakainja ada sama obatnja.

Harga per doos, isi Ii boengkoes

1 minggoe f 1.75.

· 'Kalau toean-toeao dan njonjah-cjonjah hendak pesan. kJ,aja ltirim

oeang dengan po.stwissel lebih dahoeloe. kita kirim zonder ongkos (vrij).

Akan tetapi terlebih baik dikirim Aangeteekend pakje, jang barganja obat

ditambah ongkos lagi f 0,20. Lebih djaoeh kita djoeal djoega aegala matjam obat-obat keloearao

negeri JAPAN.

L Datanglah, clan saksikanlah sendiri :

PHAMACEUTISCHE IMPORT M1J CHINEESCHE BWTENWEG No. 7 (HOEK BONGKARAN)

SOERABAJA. TELP. NOORD 2919.

Page 9: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

- . . .

3 Mei t94L

- INSTITUUT - DE BEAUTB ,,PINA" ICedocngsari 66-Teldooo 369 Z.

SOBRABAIA. Spedaal Pengrawatan Koelit dan Bol.c;i oentoek dinegeri jg. hawa­oja panas. Cursus Modenu Schoonheid dan Pengrawatao ba­clan seodiri. Cursus Pantangan -Makan.-daD-Makanan Jang - mo­dern. Peladjaran oeotoek mmdjadl Scboonheiclsspec:laliste. Pub ten behandeling dengan basil jg. me­moeaskan. Pina Schoonheidspre­parateo. Ojoega pesanan dengan rembours klta terima. Piliaal2 : Batavia C, Kram.at 108-Buiten­:z:org, Hospitaalweg 31, - Malang,

I Kasin Kldoel G •. S - Lawang. j! Chem. handel Fortuna. ~ .. 170 ~ . . .. - . . .

......................... KENAPA BELOEM BIKIN ROEMAH

SENDIRI? Selainnja kajoe djati, roemah

bisa dihikin separo lebih moerah ..serta koeat, dengan Prima- kajoe­Borneo .jan-g speciaal.

l<irim _ staat oekoeran kajoe jang bakal di,pakai, toean akan lihat ·harga jang mengagetkan dan kwaliteit jang mengheran­kan.

,,H 0 ES IN" KAMPEMENSTRAAT 49, TEL. 3024 N. SOERABAJA. 171/1 ••••••••••••••••••••••••••

DJ A M\A L 0 ED IN BATIKHANDEL KAOEMAN

DJOKJAKARTA

Satoe adres ditanggoeng tidak akan meogetj!ewakan toean2 clan njonjah2 pcmesan. Teroetama boeat diperda­~angkan atau boeat keperloean sendiri. Pesanlah moelai sekarang batik2 keloea­rar: Ojokja dan Solo pada adres kita ini. Kasar, sedang dan haloes seteroesnja disediakan.

Kain pandjang Solo moelai harga k.L f 18,-," f 21.-, f 23,-. f 26.-, f 30.-. f 35,-. f 40.-. f 45.-, f 50,- per kodi.

Kain .pandjang Ojokja moelai harga k.1. f 21.-. f 23.-. f 26,-. f 28,-. f 30.-. f 32,-. f 35.-. f 38.­f '42,- dan f 50,- per kodJ.

Kain .pandj~ hal&san babaran Solo atau Ojokja d:arl toells atau tjap haloes 111oelai harga f 3,-, f -4,-, f -4,50, f 5.-, f 6,50, f 8.- sampal f 10.- per lembar.

Lekaslah atoer pesanan bao}ak da::i sedikit diterima. Jang tldak setoedjoe bo­leh toekar atau oeang kembali. Pesanan dengan remhours atau oeang dikirlm le­bih doeloe. Prijscourant dikirim per­tjoema. 136

,.PANJEBAR SEMANGAT" Katja 9.

KOEWADJIBANING WANITA.

Loewih-loewih kanggo kenja. -o-

KANG diarani kenja jaikoe • botjah wa­. ,,., _---~- - ~ :;-.,· ::- ' ':<'--·"" ' don kang

oemoere .14 th. moeng gah. Ja ing

wektoeikoe (maagdpe­riode) wek toe -kang

njoemelangi rekasa Ian

kapg abot ,dhewe ·sanggane -toe­mrap botjah wadon. Moela se­tindak rong tindak, saketjap rong ketjap . koedoe sing prajitna Ian koedoe dioedi soepaja adja ngan­ti ana bentjana apa-apa kang toemiba marang awake: Sebab kanggone hotjah wadon, jen wis tjatjad sepisan bakal selawase n<lndhang kewirangan, rekasa oeripe, nganti kena dioepamak­ake adji godhong djati aking. __

Kanggo ndjaga keslametane a­wak. koedoe noeroet menjang djaman Ian kahanan ing sakiwa tengene .. Ing djaman saiki jen di­timbang karo djaman koena, kanggo ndjaga keslametan maoe loewih abot, serbab gandheng ka­ro anane sekolahan-sekolahan

~~~~~~~~~~~~~~

fffi] E

Ian koempoel-koempoelan, kang ing keno sesrawoengane pemoe­dha Ian pemoedhi loewih rapet tinimbang karo djaman koena. Moelane koedoe sing teteg ati­ne Ian kandel fundament-e.

Akeh botjah wadon kang mogol sekolahe, djalaran wong toewane kena alangan kang ing kono ora bisa ngragadi ma­neh sekolahe anake. Djala­ran saka !ikoe. moelane akeh botjah kang ora bisa neroes­ake sekolahe, kepeksa ana ngo­mah wae. Hla, saiki w.is ana ngomah, botjah wadon koedoe nggladhi bah tata-tjarane wong omah-omah, kang kabeh iki kena diperdi saka ka~anan saben di­nane.

Ora moeng botjah wadon kang w.is ora sekolah wae kang nin­dakake iki, nanging oega kang isih sekolah, ija ora kena keri. Sebah botjah wadon ikoe ora bakal salawas-lawase ndherek bapak iboe, nanging oega bakal dadi iboe kang sedjati, kang ing kono ora gampang sanggane. Moela ija -koedoe digladhi sing temenan, kajata saiki jen pinoe­djoe iboene gerah oetawa pinoe­djoe tindakan koedoe bisa nggenteni pagawejane iboe ing sadina-dinane, kajata : momong adhi-adhine, resik-resik. olah­olah. ngladeni bapak Ian lija­lijane. Tjekake koedoe ora sepi

.. ··;. ,·: ' •· .

ing pagaweian. Awit scpi ing pagawejan ikoe bisa noewoeh­ake gagasan-gagasan kang ala.

Kadjaba kang ·wis dakterang­ake ing ndhoewo•'.r ikoe kabeh, oega isih akch kang koedoe di­tindakake dening botjah wadon, jaikoe kanggo n.etepi oenen-oe­nen. jen botjah wadon ikoe dadi kembanging roemah tangga, ka­jata:

1. Polatan koedoe sing soe­meh, nanging adja rongeh. Oepa­mane ing sadina-dina, .polatan tansah koedoe soemeh marang sak hatih, sebab jaikoe kang aga­we hingaring Ian sajoeking roe­mah tangga.

2. Solah tingkah koedoe di­tata manoet keprije adat-adate botjah wadon. Nanging oega adja kantengen, sebab botjah wa­don ikoe oega mboetoehake ma­rang raga kang noewoehake koewarasan ( gezondheid) .

3. Manawa goeneman koe­doe ditata manoet marang sapa lang diadjak goeneman, dadi adja angger moeni wae, sebab jen wis kewetoe. ora kena di­djabel.

4. Adja seneng anoet g-roe­bjoeg. oebjang-oebjoeng. rana­rene kang ora ana perloene, se-

... , ..... .

';

":.· . ."._:

·. :

. ·;.·

. .. . : . .. •.. · · -----~..'...:-....:.._. __ .:._.;. _ ~: . ..... : . · .. : ........ :. .; . ... , . ;:... ~.~- ~~~--~;., ... ....... ~ .. ..: ... · · ·: -~: ... .

Para warga Ian pengoeroese pakoC'mpoelan Roekoen Wanita ing Bandoeng: kang loenggoeh saka kiwa manengen no. 6 wara Slamet ketoea, no. 7 pembantoe wara Soekardjo, no. 8 wr. Trisno pembantoe, no. 9 war a Soemarno kashoudster, no. 10 wara Sontoat modjo pembantoe, no. 11 wara

Soediro secretaresse.

Page 10: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

( .· .. ·

t /•

Katja · 10. . .. -~;. ... ~· : .

.· . .. PANJEBAR SEMANGAT'· J Mei 1941.

f .· ( . .

l I 1

L r !

. .,, . ,. I

·.,

. . . . . .

· bab ikoe oega ndjalari · koerang . adjine awak.

5. Jen njandhang koedoe sing prasadja, adja ngloewrhi marang kaloemrahan, elinga marang be­basan W alanda : ,,Eenvoud is het kenmerk van bet ware".

Tjoekoep samene wae dhisik. Jen perloe kena disamboeng ma.. neh.

R. IL CHRISTINL

s 0 1 0.

-o-

PAMOELASARANE BAJI LAN BOTJAH TJILIK.

Karesikan, pa11Jgan Ian san.­dhang penganggone.

~-

IVIE NA WA kabeh para poe­tri mesthi ngoeningani sapira rahmate ngopeni baji kanthi ta­beri ngati-ati. Ewadene meksa arang kang bisa nglakoni kanthi trep. Pantjen moeiasara baji ikoe kaleboe koewadjiban kang loe­wih dening gawat sarta angel.

Ing padesan, loemrahe baji sing isih soeson awake ketara seger njenengake. Bareng wis sa­pihan bandjoer dadi roesak, koe­roe Ian poetjet. Manganne ora di­tc.ta , mengkono oega · karesikane ora pati diperdi. Jen botjahe brangkangan moeng dioedja sa­karepe dhewe. Boetoehe anggere meneng ora nangis. Mangka bo­tjah tjilik seneng njekel apa-apa. Apa sing ditjandhak bandjoer di­empiok. Bisa oega lemah kang diemplok ana endhoge tja­tjing oetawa widji lelara roepa­roepa. Moela ora goemoen jen ing padesan akeh botjah bng padha paling blendhing merga tjatjingen.

Pakoelinan ing .p.;'desan kang kleroe Ian isih . toemindak sapre­ne, jaikoe ndoelang haji sarana didoeblagake. Moelane .padha nindakake mengkono, djalaran doewe pangira menawa sakwise baji d·idoeblag wareg bandjoer bisa aring ora pidjer nangis ndja­loek noesoe, temahan sing toewa bisa njambi njamboetgawe lijane.

Panemoe kang mengkono ikoe keliroe, djalaran baji doeroeng wajahe mangan. Pirantine isih lemboet Ian doeroeng koewawa ngedjoer .pangan sin.g agal-agal. Kadjaba saka ikoe menawa koe­r<?ng enggon:ne ngomb~ banjoe soesoe, baji maoe awake koerang koewat, temahan roesak, gam­pang kesrambah ing lelara roepa­roepa. Adhakane baji kang maoe­ne didoebleg. gedhene kerep ke­srambah Iara weteng, ratjeken Ian lija-lijane.

Toer baji kang didoeblag ikoe bisa oega njoemelangi, djalaran doeroeng ngerti mamah Ian ija ora bisa ngoeloe. Jen dipeksa bi­sa oega handjoer kesasar, ndja­lari tjiekiken ora bisa ambegan.

Ing Deianggoe akoe taoe ditekakake sadoeloer soepaja mi­toeloengi anake kang lagi Iara. Bareng akoe teka Ian njoemoe­roepi botjahe sing Iara maoe, ati­koe bingoeng kadoek mesak­ake. Woedjoede wis ora roepa botjah maneh. Goewaja .poetjet, pipine poetih kijal. Mripat mlolo tjangkem tansah mangap ora ge­lem mingkem. Weteng nglengket. beboewang tanpa ana kendhate. Awake koeroe nglemir, ambegane seseg menggeh-menggeh. Keteg djantoenge tak grajang-grajangi ora ketara. Wong toewane pa­dha ndakkloempoekake Ian ndak .prajogakake soepaja botjahe eng­gal digawa menjang dokteran.

........ ~·······················

lnilah Batik Ojokja Jang boleh dibanggakan, ·paling disoeka oleh kaoem modem,

lantarillll: muslim haloes, potODgan pandjaing, tjorak modem soga genes (koeat tidak loentoer). Harga Reclame sepertl tjorak dlatas f 4,50 dapat 2 potong, f 8,50 dapat i po­tong f 12,50 dapat 6 potoag. Tjorak seperti dibawah; f 3.25 dapat 2 potong, f 6.25 dapat 4 potong, f 9,25 dapat 6 potaog. Ditanggoeng tentoe poeas, • kareoa. tepat segala-galanja menoeroet kehendak· zaman, mendatangkan oentoeng boeat djoeal lag!.

BATIKKERIJ & HANDEL ,,MOH. BADJOERln

KAOEMAN 264 - DJOKJAKARTA N.B. Oeang doeloe oogkos vrlj. 157-11

................................ -----.. ~~- ---- ---:-------- ,.. :· ··- · ··-··----- -- --- -· .... ... . .

': ·'

----~---~------------ _.;.._~~-----------~------~

.. Midpost" tjabang Semarang nalika mengeti pindhahe sdr. Soe· karnoen ( menjang Ponorogo) kang gedhe banget lelaboehane marang koempoelan. kanthi dianakake toneel, pethilan wajalflg-

oewong, hawaiian, Ian klenengan. Gambar sa..ka kiwa : I . sdr. Hoedojo (Seer. Midpost) wakil voorz. kang mimpin pertemoean; 2 [an 3 sdr. Soekarnoen sekalijan ; 4 wara Moh. Idris (voorzitster Dameskring P.T.T.); 5 (kang katon

separo) sdr. Kasimin. voorzitter Midpost afd. Fina:ncien.

Akoe w is ora bisa mitoeloengi ap.1-apa.

Dene anane kedadejan kang mengkono maoe, mitoeroet kate­rangane sanak sadoeloer ing ko­no, sekawit botjahe moeng di­dhot nganggo pohan bieg-blegan Ian oega didoelang djenang mai­zena bae. Penggawene .pohan maoe ora ngerti keprije .patra.pe Ian moeng dipretjajakake -ma­rzng baboe ing .padesan kang oe­ga koerang mangertl marang karesikane.

Sawise digawa menjang roe­mah sakit, let teloeng dinanan akoe tampa kabar menawa bo­tjahe wis kebatjoet ora gelem di­emong. Kahanan - kahanan kang mengkono maoe ing padesan ke­rep banget tinemoe, djalaran ra­tjake isih padha doeroeng ma­ngerti.

Awit saka ikoe prajogane ka­w:roeh koewarasan, kaprije reka­dajane mitoeloengi wong Iara Ian patrap ngo.peni baji, soepaja di­toelar-toelarake marang sadoe­loer padesan, sokoer bage padha diwoelang-woeroek matja noeli,s, ditoentoen ngoepaboga. kan·g soepaja oedp Ian pangoedpane bisa betjik sampoema. Bab ka­beh ilci .moeng dak-pasrahake marang sing .padha roemasa ka­wogan.

Sokoer dene saiki ing pradja dalem Soerakarta wis akeh tine­moe bebadan ,,Panti-Joga", kang paring sesoeloeh marang sadoe­loer padesan bah pandjagane sakdjrone ngandheg, pamoelasa­rane baji Ian oega paring pitoe­loengan kanthi lelahanan ma­rang wong kang bakal mbaji. Lan ing ngendi:endi kita oega kroen~oe menawa ana adegan m o e d e r c u r s u s kang toeng­HaI azas karo Pa::'l.ti-Jo,.,a maoe. Ing .pamoedji moega Pangeran kepareng paring barkah panges-

toe wiloedjeng marang bebadan kabeh maoe kang dhedhasar nggajoeh Ioehoer Ian kamoeljan­ing bangsa sarta pradja.

lsih ana maneh pakoelinan kang keliroe toemindake, jaikoe ngeboen-eboenake botjah ing wa .. jab esoek oemoen-oemoen. Me­nawa enggonne ngeboen-eboen­ake maoe kesoeken, hawa isih adhem Ian kekes, bisa ndjala,d botjahe gampang kena lelara pi· leg kang temahan angel pamoe­lasarane.

Botjah brangkangan kang tan­pa diawer-aweri ikoe oega ora .prajoga, djalaran bisa oega kalebon rereged ing djoeboere oetawa perangar:e · hadan lija­ne kang ndjalari Iara roepa­roepa.

Dene .pamoelasarane baji kang Ioewih wigati, jaikoe soepaja didjaga karesikane, sandhang penganggone adja kandel-kan­del, pilihen sing tipis Ian long­gar, sadjrone ngomah soe~aja re­sik goemrining, jen ngeboen­eboenake adja kesoeken, we­teng didjaga adja nganti kem­boeng masoek angin Ian mangan ngombene prajoga ditata sing be­ner betjik.

Botjah kang rada gedhe, adja diparingi panganan kang atos. ipanas, oepamane kopi; teh ken­thel, anggoer Ian sapanoenggal­ane. Botjah maoe sabisa-bisa adja diparingi koewadjiban kang aibot-abot, mengkono oega toe­roene soepaja eitata sing adjeg. Sandhang penganggone pilihna sing anget Ian longgar. Perdi­nen soepaja dolanan ana ing sa­djabane ngomah kareben plaioo nambahi kekoewatane awak. Ka- · kehan pegawe:an nHomah oeta­wa garapan saka sekolahan ija koerang pra ioga, d jalaran bisa oega nqroesak pikirane bot!ah Ian sabisa-bisa adja dikoelinak­ake matja ana ing peterigan .

. ' ..; -

Page 11: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

3 -Mert94t. -

nioendhak ngroesakake mripat, ing temahan bisa lamoer.

. .. : .' - . · .. PANTF.BAR SEMANGAT"

· MANISAN SAWATARA.

· Katja 1 l.

Semene dhisik. ·

S. SOEMOSOEKARTO.

D 1 an g 9 o e. -o-

KAGOENAN lVIBOERI. -o­

Pcnggawine ml cndhog.

Loewih dhisik kita njepakake endhog awetara Jan tepoeog trigoe. Jen wis, cndhog bandjoer kakopjok sapoetihi. Saka sethithik tcpoeng ditjemplomgake Ian dioedhak nganti warata. Djladren adja kongsi kakasen oetawa kelemesen, dadi dildra-kira kang sedheugan wae (soepel). Anggonne ngeler ana ing te­leoan oetawa deegplank kang diwoer­woeri tepoeng. Diler kang nganti tipis banget, band;oer wiwit di.irisi. Moeng• goeh amba Ian dawane socmangga sa­kersa. Kang prajoga jakoewi i di·irisi wangoen pesagi oetawa pesagi dawa dhisik, dawane sepira ~ggonne nger .. s:>.kake mi-ne ing mengko. -Mocndhoeta tampah, iris-irisan ditata ing kono, noe­li di·ngin-nginake sawetara kareben gam. pang pangirise.

Jen wis rada kanginan, bandjoer wi­wit di·irisi maneh, jakoewi irisan kang Ji:aping pindhone. Sabisa-bisa digawe tjilik, klra-kira 2 mm. Lan adja nganti Uisan sidji kanthil Jan sidjini. Semono oega kita koedoe njawisake anglo karo banjoe . kang woe& oemob. Ing saban· djoere iris-irisan mac>e kita tjemploeng. .ake, kang ing kono padha k8ton kelem. Jen wis koemam~, pratandha. jen 111ateng, moela bandjoer koedoe ldta entasi sarana sendhok. Kita deteh ana

- ing kalo soepaja atoes, Ian ing 5aild wis -dadi mi. woes kena kita masak, kaja _j.?n kita masak mi loemrah.

\

-o­' ..

Manisan ged·b-ang.

Gedhang • ambon, rad!a oetawa lija-- lijan watara U> oeler. Dikethold mOe-'

djoer (in de lmgtc) dadi papat. Gawija stroop .: sab banjoe djeroek nJpia 4 idjl, banjoe . 30 liter Ian goela f ons. Digo­dhog ' nganti kenthel. Jen wis adhem, gedhang .n.oell ditjemploengake. Let sa­dhela dientasi saka sidji. diseleh ing piring. Menawa woes rada garing, dJ.. tjelocpake m's.nu mg Stroop ma~ Mengkono ngand amba1 kaping 3, soe­prihe 9oe1ane karehen ma.odjing. Jen mipe ana ing panggouan kang adhem wae.

Manisan nangka.

Nangka kang woes matmg, atine dL boewa:igi, aoepaja bisa woetoeh-woe­toeh (sabeton-beton). Anggon kita ngi­langi betonne, jakoewi sarana diwenehi dalan, nangka disigar dadi 4 ( 4 sneetjes overlangs). Ananging didjaga soepaja daginge isih kanthil dadi sidji. Sarana mengkono dadi katonne (wangoene) kajadene kcmbang kenanga. Jen kabeh woes digawe mengkono, noeli kaekoema ing banjoe diparingi oejah sathithik. Di· koembah mawa banjoe kang resik, ban.­djoer dietoes ing kalo.

Goela 3 kati Ian banjoe 3 gelas digawe stroop kang kenthel. Nangka ditjemploengake, dioemobake bandjoer dientas. Stroop kang bandjoer dadi tjoewer, dikenthelake maneh. Nang­kane oega ditjemploengake maneh kong­si oemob. Dibolan-baleni engga stroope entek. Poengkasane diwoer-woeri goela pasir, nodi ditata ing tampah, kang woes diparingl merang loewih dhisik, bandjoer dipepi.

S. SOEPARLJEN.

Pathl.

-o-

Kalau toean habls main sport. merasa badan letlh dao pegel semoea disekoedjoer toeboeh. baiklah lantas mlnoem satoe slokle enggoer obat tjap "SEMBILAN BELAS". Toean akan lantas merasa seger dan · napas tidak sengal-11engal poela. Anggoer ohat tjap .. 1 9 .. rasanja tlnggal tetap ledzat dan ha­roem. la herikan tenaga baroe hingga kefaedahann:a I sickle anggoer ohat tjap .. 19 .. ada ioama sl'pertl 3 boetlr telor mentah. TERDTOEAL LOEAS DIMANA - MANA TEMPAT. BOEAT MEREKA JANG JAKINKAN SPORT!

I

I CHEMICALIENHANDEL IE KIM TIE T~NSTRAAT - TELF. 1316 NOORD - SOERABAJJ\.

llt;

NTJVERHEIDS EN HANDELSSCHOOL (N.H.S;) (Sekolab Keradjinan dan Dagang), Ketabangkali 21 ~ Soerabaia.

Moelai diboeka pada I September 1939.

Mendidik anak-anak mendjadi saudagar teroetama jang dapat mem­boeat baran11-barang keperloean hidoep sehari-harl dan dapat men­djoeal sendiri barang-barang boeatannja itoe.

IL Pengadjarannla i I. Ilmoe . dagang (theorle/praktijk), 2. Boekhouding-economie berhi­toeng, 3. Correspondentie-bahasa : Indonesia, Belanda, lnggeris, 1. Typen, llmoe Boemi, Geschiedenis, sport/spel, 5. Nljverheld (Kera· djinan) : Memboeat obat-obat, minoeman, makanan, d.1.1. organisatie bedrljfleiding), redame-teekenen, hygiene dan lain-lain j'ang berhoe­boengan dengan pengetahoean dagang.

IIL Lamanja pmgadjaran : Doea tahoen. IV. Jang dapat diterima masoek mendjadi moerfd 1

Anak-anak laki-lakl dan perempoean Jang: Tamat darl Vervolgschool. Schakel, H.I.S. teroetama anak-anak dari sekolah partikelir dan de· radjatnja pengadjaran sepadan.

V. Wang selrolah i Entree f 2,50, wang sekolah seboelan f 2,50 (vooruitbetaling).

VL Djoega meogadakan Cursus malam dan Cursus schriftelijk.

Pengoeroes N. H. S. Adres i Ketabangkali No. 21 - Soerabaia.

Waktoe !tot berharga, soepaja tldak menjesal masoeklah di N .H .S. sckarang!! 104-II

i.it1111111111 ......... ..,~an111D18Mil&lllilllBS94Alllll~·m+++elllllill5!.llm .. nm11m!l!!ll11m1!!!l!!!l!!lllll!lllllmllE!,...11111h!l!Jl!!l!9'

NGmIMAKE BARANG DAGANGAN.

Menjan.g ndjero Ian sadjabaning negara.

IL -o-

DALANING pangirime barang kang koedoe kakirimake menjang panggonan sadjabane Indonesia ikoe loemrahe ana

. loro. l. sarana posti 2. sarana kapal apl. Metoe post. Barang tjilik, pakketen, kang dikirlm

meajang sadjabane Indonesia, kad;aba wragade kang mesthl ija isih koedoe­mbajar beja donane ( uitvoer- Ian sta­stistiekrecht).

Mctoe kapal apl. Jen padoenoengani wong adob aaka

palaboehan, mangka koedoc agirimalr:e barange metoc kapal apiy woog maoc eaggonne ngfrimake barange metoe se­

poer oetawa vrachtauto, ltaldrimake marang sawidjinlsg wong kang pagawe­jane pantjen sok m.itoeloengi agidmalte baranging lijan.

Wong fJd kang masrahake barang maoe marang kantor kapal, kantor doaa­ne Ian kantor assurantie.

Wis mesthl bae toemrap kang~e

maoe dheweke koedoc tampa pitoewas. Wong meagkene iki diaranJ e :a: p e d f. tear.

Expediteur ikoe loemrahe i>ok ngrang· kep njcwakake goedhaag. Kantor kang gawene njewakake. goedhang ikoe d;e­nenge veem.

Pa!Danggpnnc upediteur lan veem ikoe dadi a~ ing papan palaboehan. Jen ing B::taTl-'i: N. V. Batavia Veem, s~marang I N.V. Semarang V~em. Soe-

rabaja: N. V. Soerabaja Veem, Tjila­tjap: lndische V eem.

K_aotor-kantor dagang kang doeroeng padha doewe goedhang dhewe sok nje· wa. Sarta man eh, bank kang oampaoi barang gadhen, kang doe­roeng doewe goedhang dhewe sok ndja .. loek marang kaog nggadhekake soepaja barange disimpena ana ing veem. Wong kang padha nitipake barange ana iny veem padha didjaloeld sewan Ian diwe­nehi lajang pratandha panoempoeking barange, kang diarani c e e J.

Samboenge e:a:pediteur la• kantor kapal.

Expediteur nampakake barange ana mg goedhange kantor kapal ( oepaman6 K. P. M.), nganti barang maoe dimot ana ing kapal Ian nampanJ inladingscon­nossement. (goenane saemper vracht­brief sepoer nanging beda).

Conn o s s em co t ikoc lajang pm.o tandha panampane barang kang kaki· rimake metoe kapal. Lajang iki bisa di· elih wewenange marang wong lija, jea ana katrangane ,,of order" (keua dielih wewmange kaja binnenlandsche post. wissel ing Indonesia keni, nek vracht­brief ora kena dielih),

Connossement lld digawe dening kan· tor kapal nganti 4, ditoelis mawa baaa lnggris ana taigerane genderai 1 kang-90 kapten kapal, I kantor kapal, 2 kanggo expediteur .maoe. E~editeur

neroesake marang wong kang agirim­ake barang. Kang ngirimake barang sa.­wisi tampa connossement, kang salem­bar dildrimake marang kang dildrimi be. rang, deue sidjinc dieadheg.

Kadjaba &aka ikoe connossemeat ma­

oe oega dianggep kaja dagangan, kena didol Jan digadhekake.

Sambocnge cxpeditear laD kantor doaane.

Doaaoe fkoe kantoring negara kang njatheti leboc wetoening barang saka mantja ·negara Ian -moepoe padjeg toe­mrap mieboe Ian metoene ba.-ang.

Expedlteur nggawekake aangifte for­mulier (lajang palapaerao) kanggo mba­jar statistiekrecht, sara~ nemplckake ' statistiekzegels, kang ditoekoe ana Ing kantor Ontvw:Jer In.- en Uitvoerrechte:n

,.·.

. ..

Page 12: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

F< K~tia ·· 12. .. PANJEBAR 'sEMANGAr' ~ ' , '

, ·.''. ':;; eca Accijnzen, ana ing . form.iller maoe. , .• . . . Sarta maiieb ambajarake aitvocrrecht

(oetawa invoerrecht = bejane barang . • mleboe) iaarang Ontvanger ID- ca Wt• : . . voerrechtm m Accijaun.

,

Samboenge c:speditear laa kaator assaraatle.

Jen baraag , kakirim mctoe kapal. mangka ketjcgoe:r ing scgara, bug agt.. rimake barang ora oleb ganti rcganiag

. barangE. Moelaae eocpaja hisa oW. ganti barang maoc, mbaadjoe:r ditaag­gocagake ana ing kantor assurantie.

SaoqNIDJa ditanggocagna pisaa, kang agirimake barang ija meba isih ajang­sa pitoma. W oedjoede pitoma 1 sakeb· iag wragad.

Nek wragade katoct ditanggoeagaki, lja lsih bisa toena, awoedjoed. ilauging premic·ne assurantie.

Jen premieni mCloc ditanggoengaki, lja lsih bisa toena.

W ocdjocding pitoena r bathi kang koedoe tinampa. Samono maoe jm ba· rang kang kakirim maoc barang · c on • e I g n a t i e ( barang kang kakempit. ake), jaikoe barang kang kakirimake marang sawidjining wong kang didja­loeki toeloeng dikon agedolake.

Moelani moenh sampoe:rnaniag tang­gocagaa, expcditcur maoc koedoc aang· goengakir regaae barang, pangira• lraning bebathea, vracht Ian premieae

assurantie. mBesoa samaagsa aaa rocsaki oeta­

wa ilanging baraag, pitoe:naaC clildjoll deniag kantor assarantic maoe.

Pimoct toemrap wong aanggocagaki 1

J(oedoc bares ora kma gorob, eabab ing ecmbC mbocri aek patoeraae katitik ora

ajata, assarantie blsa bataL Iaator.kantor assurantic maoe oepa.-

& Brandassurantie Mij., Semarang, ~ 6 2e. Semg. Zee-- f:J Brandassurantic Mij., Soerabaja, Soerab. UCI 6 Br~ assurantic Mij. Kautor.Jamtor maoc pa.­

dha docwi agen ana ing koetha lija.

(Tamm a t). A. WIGNJOSOBHARDJO.

-0--

PANGGOELAVVENTHAH SOCIAAL

Toemraping botjah.

an

MINTA LAH PRO$P6,TU$ DAN ICETERANGAN lAINZ , 17 ••••m••• • ••111••11•21111 :sac r;: i1:: :s , .. - ~ ~ c; = ;i; ~ .w ~:: ~ i:: ::'!~

.. koe" disal•ini djenenge dhewe. Manawa djenenge Aminah oepa­mane, ija dadi : klambine Min, iboene Min, pitike Min U.l.

Samangsa botjah wiwit ma­ngerti temboeng .. akoe", ikoe a­teges wiwit soemoeroep marang dhirine, · ngerti :marang hak­hake, wiwit kawidjen ing rasa .,ndarbeni, mribadeni". Moela adhakane botjah kang lagi ngam­hah .ing · periode .samono maoe, seneng 'banget ngakoe-akoe ba­rang kang ana sakiwa-tengene. Ana 'omah, djare omahkoe. ba­pak, ija ba,pakkoe, sateroese. . Wong Djawa ngara.n:i wajah mangkono ikoe ,,kemratoe-ra­toe". Lire kaja ratoe, kang koe­doe digoegoe barang prentahe. Sanadjan lagejan mangkono ma­oe djeneng wis oemoem toemrap­ing hotjah, kang oeripe lagi an­djog ing tataran kono, ewadene jen djoeroe pamardi ora moelat, bisa salah kadaden. fog. tembe hakal dadi wong kang awatak egoistisch, kang mbebajani toe­mrap bebrajan oemoem, mana­wa ora katoetoetan ing pang­goelawenthah kang prajoga. Ka­prijt tjarane ?

Ora lija sarana diiseni ing ra­sa ,,sociaal", ditoedoehake jen salijane awake dhewe isih akeh kantjane oerip. Ditetangija rasa­nc welas asih, tresna marang sa.. padha-padha. Oepama kabener ana .karitjane dolan teka; diata­ga njilihake dolanane, jen ipinoe­djoe njekel panganan, kantjane dolanan ·maoe diwen~hana. Sa. mono oega. weweh marang ba­toer, betjik manawa botjah maoe dikona menehake. Ana wong priman l.s.p .• mangkono oega.

Sarana patrap kaseboet, bo­tjah bakal krasa, jen aw~ke ora ndheweki, nanging akeh banget kantjane, kang oega doewe ka­boetoehan kaja awake dhewe. Moela bener rehning doeroeng ngoemoer (doeroeng bisa mikir dhewe), samoebarang kang d£. tindakake ikoe adhakan· moeng niroe apa sing diweroehi. Lan ija awit mangkono maoe, toe­ladha dadi preloe banget, kang­go menehi toentoenan marang si botjah. Sanadjan botjah ikoe oepamane wis darbe sipat dhe­we sing ora betjik, ewadene da­janing panggoelawenthah mek­sa :bisa ngowahi dhasar-dh~sar kang ala maoe. Jert djoeroe pa­mardi tlaten atoel menehi ilen­ilen kang betjik wiwit hotjah ngambah ing periode maoe, tem­toe bakal gedhe paedahe :kang-90 ing temhe mboeri.

Jen bot jab wis moendhak ge-. dhe sathithik, oepamane k.L oe­

ruoer 5 taoen, dilarasake karo se­mangat djaman anjar apa dene idham-idhaman kahangsan, bisa dile.bokake ing kepandhoewan oetawa dadi Jeugdstorm S.W. Para maos mesthine wis sering priksa, jen saiki wis akeb botjah padha dadi pandhoe kajadene K. B. I., H. W. oetawa mleboe ing Jeugdstorm-e Surya Wira­wan. Mangkono ikoe prajoga ba­nget, marga si botjah bakal moendhak djadjah, akeh srawoe­ngane. Maoene moeng karo ha-

3 Mei 194L- ..

pa hijoeng sarta sadoeloer-sadoe.: loere, nanging saiki karo tjah akeh, botjah saka kana-kana. Apa maneh toemrapinig anak on­tang-anting (sidji ora ana toeng­gale), dilebokake ing pakoem­poelan mangkono ikoe loewih betjik ihanget. Marga botjah on­t::in..anting tkoe kagawa olehe

· ndheweki ana ngomah, toer a­d'hakaD1 dioegoeng banget de­ning wong toewane, toewoehing watak egoistisch loewih . kandel tinimbang lijane sing darbe sa­doeloer. Balik mengko dilebok­ake ing ·kepandhoewan oetawa pakoempoelan pemoedha, bakal srawoengan Ian kantja akeh, kapeksa mikir ngelingi boetoeh­ing lijan.

Pantjen satemene, kepandhoe­wan sarta pakoempoelan .pemoe­dha ikoe oega salah sidjining pa­[pan panggoelawenthah sociaal. Botjah sinaoe oedp ing hehra­;an tjilik, kang ditoentoen de­nin,g panoentoene dhewe-dhewe. Sinaoe ora kena nganggo karepe dhewe, mindeng boetoehe dhe­we. Sinaoe toeloeng-tinoeloeng. toemandang bebarengan. Kadja­ba ikoe kabeh, ija sinaoe ing dis-­cipline, pangatoeran - pangatoe­ran sing tetep, l.s.-p. Tjekake, ora sathithik goenane nglebokake J:.otjah ana ing kepandhoewan oe­tawa pakoempoelan pemoedha. Awit kaja saben para maos ngoe­ningani, pakoempoelan-.pakoem ... poelan ·likoe. padha mengkoe ge­gajoehan loehoer, ndhidhik oe­wong awatak roemeksa.

Sarana panggoelawenthah mangkono · maoe, botjah saja moendhak oemoere saja djembar pangertine marang oerip sociaal. Darline wong toewa, ija wong toewa kang .bisa nandjakake oe­ripe. Ora ngemoengake mikir boetoehe dhewe, nanging ija boe­toehe wong akeb, boetoehin9 he­brajan.

. SOEPRAPTI. Mataram.

SAKA ADMINISTRA TIE. Ab. 32-tts Palembang, bUes. Ab. 32099 Pangkalan Braadan. P-..

wisad here&. P. S. dildrim mcnjaag adrCs lawaa.

Ab. 361 H Baoe:rcno. Pcmbajaran Ira. tampa heres, kanggo easi April Ian AW 1941.

Ab. 'i550 Telokbet~g. Pembajar• here& '

Ab. 3466-t Rengat ladragiri. Poetw»­eel wfe btampa Ian heres.

Ab. 35687. Ora doewi tocnggak.aa. Ab. 22995 Bengkalis. Pembajaron W­

rea. Ab. 34643 Mevr. H. Randoeblatoeng.

Teraag Boelaa ora gandheag bro P.S. Ab. 35562 Ser.mg. P. 5. tanggal I

fiBsi Pebruari wis entek.

-0--

Page 13: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

3 Mei i94i.

••••••••••••••••••• • • • ,,AMONG - SISWA,. • :PERGOEROEAN: : TAMBANGBOJOSTRAAT Hi : • SOBRABAJA -• • Peil peladjarao sebagai H. L S. •

: dari V oorklas sehingga klas Vll. = • Alat mengadjar lengkap dan Goe- • • roe-goeroeoja bevoegd. Semoea : : anak-anak moerid diberi plndjam • • boekoe - boekoe peladjaran. Bagi • • ambtenaar atau pegawai Gouver- • • • • nement ,ang men}ekolahkan wiak- • • nja di • .Among-Siswa" bisa men- • • dapat kindertoelage. • • 32. • • •••••••••••••••••••

M.B. HADIATMODJO

Toko Boekoe & Obat.

Patjarkembangweg 141 Soerabaja.

Tell. Z. 3-tSS. --0--

Boekoe.-boekoe bajlasa Ojawa hoeroef Latyn.

-: . ; : ~· : . . .. i Piwoelang olah-olah 185 .~~ :~.· : .~. 0~65 Retna Djiwa . . . .. . . . . .. . . . . . . . • .. 0,60 Sedjatini~ Roekoen Islam . .. . . . . 0,35 Si ti Djenar . . . ... .. . . .. •.. •.. . .. 0,40 Srikandhi megoeroe manah .. . . . . 0,25 . Sampoema Ojati . . . . . . . . . . . . . . . 0,85 .Soenan Giri .. . . . . .. . . .. . . . . .. . . . 0,75 Tri Loko Toenggal 2 ............ 0,55 ·w edha Soepa.tya . . . . . . . . . '.. . .. 0,25 Wiwara Djati ... . .. ... ... . .. ... 0,40 Wewarah Djati ................. . 0,50 Wirit para Wali ............... 0,40 ·Wanita Islam .................. 0,15 '"Viwaha . . . . . . • . . .. . . . . . . . . . . .. . 0,30 Wita Sastra ........•..••..•..... 1,00 Wedadara widadari ...•........ 1.00

W edha tama Winardhi . . . .. . . . . 0,80 Wajang Poerwa ....... .. ......... 0,15

·Kalau minta diltirim ha·roes tambah 15% nja goena ongkos. Pesenlah de­ogan Postwissel.

~••••••••n••••••••• Iii s : Gesabs. H.I.S. dari :

• . Neutrale Schoolveree:a.lglng •

• HBT JAVAANSCHB IOND, • • • • Terletak di ICrembangan Wes- • ·• terkade 79, Soerabaja debt • • • • s-Landskas, Jang soedab dapat • ·• hak persaµiaan (gelijkgesteld) de- •

·• ngan Gouveroement H.LS. • : Sekolahan ini memberi peladja- :

·• ran boeat: Teclmische School. • • voorklas dan le. H. Malo, G. B. • • A.S dan lndustrie School boeat • ,. . ·• anak - anak perempoean, djoeqa • :: memberi peladjaran ,Jlandwer.. :

• ken". 'l •

• Orang-orang Jang berkepentlng• • • an boleh mengadjoekan pendnt&c •

'• an akan memasoeldam enak-anak.. • • • • nja boeat antero k1as pada tfa~ • • tiap ban kerdja antara poekoel 7 • : pagi 12 tengah bar~ kepada kep;J.o- :

·• la sekolab diroemah sekolahaD. _ •

: Penoelis : : ""' 38. Mr. SOEDARNO. a •••••••••••••••••••

·. ' · .. PANJEBAR •. SEMANGAT .. . Katja ·. 13.

--..... --------------------------~--------------~----~

OWAH-OWAHAN

KAPRADJAN.

Nembe iki, nalika ing Betawi dianakake persconferentie anta­rane minister Welter lan .para

· hoofdredacteuren lajang ~ lajang ,kabar, minister Welter antarane paring katrangan manawa ing sa­djroning ipaprangan iki ora moenggoeh j.en ing kene dianani owah-owahan kapradjan kang ge­dhe. Sarta maneh ora lajak toe­mrap nagara kang demokratis nganakake owah:!an, ing sa­djrone pendhoedhoek Nederland ora bisa ngetokake remboeg apa­apa ing bah ikoe .

Toemrap katrangan ing ndhoe­woer ikoe, saw.atara lajang kabar k:ta nglairake koetjiwane. Kaja­ta lajang kabar " Soeara Oemoem" (21 April) . . sawise nelakake koetjiwane. mbandjoer ngandhakake mangkene:

Perasaan ketjewa itoe tidak sadja disoearakan oleh pers Irita sendiri, akan tetapi bahkan tentang ketera­ngan Minister, bahwa selama pepe­rangan ini berdjalan tidak akan di­adakan perobahan-perobaban staat­kundig, dan bahwa hal itoe djoega tidak akan bersifat democratisch, oleh karena rakjat di Nederland sen­diri tidak mempoenjai kesempatan

... : i 'i.: ...... ~

:: '/ i . ~ . : .:~~ ...

. '-f,

menjatakan pendiriannja, seboeah s. k. Belanda seperti A. I. D. teroes terang menjatakan tidak setoedjoe de.. ngan keterangan Minister Welter. Menoeroet s.k. ini Zijne Excellentie loepa, babwa ,,sd>agai akibat dari pada kedjadian - kedjadian dalam boelan Mei taboen jl. s e b e­t o el n j a soedab kedja­d i a n perobaban-perobahan staat­kundig jaog dalam sekali. Sebeloem 14 Mei maka Minister van Kolonien bertanggoeng djawab kepada Par­lemeot. Okb karena Parlement tidak bisa mendjalankan kewadjibannja, maka telah timboel soeatoe keadaan baroe, jaog dilihat dari soedoet staatkundig bagilndonesia berarti soeatoe k e m o e n d o e.. r a n. Pengasingan Parlement me­njebabkan segala pertanggoengan djawab sepenoehnja diletakkan di­atas poendakn.ja Minister, bahkan di­dalam keadaan-keadaan jang tidak begitoe menggirangkan".

Nitik kang .kasboet ing ndhoe­woer. lajang kabar Walanda da­di ija ana kang nglairake koe­tjiwane.

Bandjoer lajang kabar ,,Sedya Tama" ( 19 April) kandha meng­kene:

Prakawis ewahing tatanao, ndadak ngentosi bendjing manawi Jebar pe­rang, poenika sadjatosipoen oegi

., ... . ' ....

.·. · · ... ~

Koempoelan aris<m ,, Wanito Mardi R.oekoen" ing Kotta - Blater. Toedjoewane 1. ngraketake angJ]onne padha pasedoeloeran, 2. Toeloeng - tinoeloeng 3, Sinaoe gemi. Gambar ing ndhoewoer ikoe nalika padha patemon ngremboeg anggonne arisan wis oleh 1 taoen. Lan nedya diteroesake kanggo piroekoenan ing salawase. Kang katon lenggah ing tengah ikoe pengoeroese. dene kang nqadeg ing sisih tengen prija loro ikoe pembantoene. ( Kiriman koelawar-

ga no. 26499). · ~·~ .:

boten damel maremipoen bangsa Jd.. ta, amargi dereng saged soemerep

beodjing poenapa lebaripoen perang. ingkang saja dangoe saja katingal ngambra-ambra. Bab tetijang bangsa W alandi ing Nederland boten saged tjawe-tjawe, ing bah ewah-ewa&a.... ipoen, poenika oegi sanes sabab in9' kang maton, amargi mitoeroet pa­

manggihipoen bangsa W alandi go­longao kolot, mestbi mboten poeroca

njoekaoi indhaking wewenangipoaa bangsa Irita, sabab kaboetoehanl.­poen ladjeng roemaos kadheseJr. Danging sarebning panggalihipoeo pa ..

rentah poenika sam­poen tinarboeka, pra.­mila mestbi mboten preloe anggega soewanten kados makaten waoe.

Oetawi malih, njamboet dame) K­

sarengan, manawi wewenaog kita mboten kasami kalijan wewenang­ipoen bangsa Walandi, kados poen­

di sagedipoen toemiodak sampoer­na?

Dadi panemoe ing ndhoewoer ikoe awewaton: kewadjiban Ian wewenang. Manawa toemandang bebarengan, ija koedoe diwe­nehi wewenang kang padha.

Dene I. k. ,.Pemandan9an'' ( 19 April) nganti kewetoe meng­kene : . . . . . . . . . ..moengkin mele­mahkan perdjoangan kita boeat menang dalam perang ini". Loe­wih tjethane , ,,Pemandangan''" moeni mengkene:

Babwa djawabao terseboet tidal!: bisa memoeaskan pihak pergerakaa cboesoesnja clan bangsa kita oe.­moemnja, tidak perloe dikatakan Ja­gi. Alasao bahwa sebagai negeri jang demokratis tidak lajak menga­dakan perobahan pada saat sebagiaa

rakjatnja tidak dapat berkata apa­

apa, hoe.kao keliroe. Akan tetapi pa. ham jang tersimpoel didalamnja moengkin meJemahkan perdjoangaa kita boeat menang dalam perang ioi.

Sawise njoemoeroepi swarane lajang-lajang kabar kita sawata­ra ing ndhoewoer ikoe - swara­ne lajang-lajan-g kabar lijane na­Hka noelis iki doeroeng kita soe­moeroepi - kena katemboengake manawa katrangane minister Welter maoe doeroeng noew:oeh­ake .pamarem, sanadjan ta 'kita ngadjeni marang kamoerahane minister Welter maoe enggonne nampani para pemimpin lajang kabar ing negara kene.

Nanging sanadjan mangkono1

Page 14: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

Kat;a H. ..PANJEHAR :SEMANvAT ..

~---~------------------------------------------Id ta ndoeweni kejakinan mana-wa dalanne marang ·gegajoehan owah .. owahan isih doeroeng boentoe. Moeng Wq.~, rehne -ta# nah kita iki dianggep dadi pe­ranganing kradjan Walanda. pantjena wis moenggoeh mana­wa ing .kene diwenehi owah­owahan ing bab kapradjan. Apa maneh manawa nge­lingi jen ing sadjroning ana pe­perangan ~ki kita koedoe ma­was marang kapentingan heba­rengan.

-0--

RAMA JANA. Tjekakan lelakonne Praboe Rama

wiwit lair tekan patine praboe Dasamoeka.

m. -o-

KOTJAP A sang praboe Barata nggonne aggoleki lolose R. Rama, bareng kroe· agoe warta jen kang raka lerem ana Ing pratapaa Koetbaroenggoe, ban­d;oer enggal n~t. sawise ketemoe sang Barata baadjoer ngatoerake bab Kdane kang rama, sarta matoer jC.O R. Rama soepaja kondoera marang ke· dhaton, djoemcneng nata wemilih kang rama.

R. Rama Ian kang garwa dewi Sinta sarta R. Leksmana dahat keranta,raa-tailing ati midhanget atoere kang praboe Barata, nanging bandjoe:r

raji pi-

uoepoes narima ing papesthening Dcwa, moeng bae R. Rama ora kersa kondoer, dine keprabonne kang rama tetep kapasrahalre bali marang kaog raji, soe­paja lestarija djoemeneng nata. Praboe Barata adjrih mopo ing rehe kang raka, bandjoer pamit arsa kondoer mring ke, dhatoa Ngajodya.

Saoc:ngkoere kang raji praboe Barata, R. Rama bandjoer arsa tindalc menjang prdapaa ing hardi Dhandhaga, awit R. Rama ngroengoe warta jen Ing prata­paa koao oega katekaa danawa kang tanaah gawi roesoeh Ian roesake prata­paa, adadekake soaahe kang padha manggoa ing koao kabeh. R. Rama baa­.t'JOU bocdhal .kadherekake ingkang

. KA BAR KO ELAWAR GA KITA:

Kang kena matjak kabar koelawarga Ing kioi, moeng mligl para abonne'a ldta wai. Pamatjake tanpa bajar, kocdoe nerangake aomerfng aboaaC kang kapa-

1889 lag adresband.

I.AHIR KAN'THI SLAMET 1

l. R a d ~ a r a r a S i t I A m b a r f, poctra poetrlni adr, wara 1aa wira Soentoro, kepoaalrane adr. Soerja Soeparaa aha. no. 17525 aalika tg. 26 Maart 1941 fag Boejaran (Danak).

2. R o e s b a a d i, poetranC wara laa wira Ashary aak sanake edr. A. Sakidam panbantoe kita dhil: dina malem Djoemoewah Poa tg. 28 Maart

1941 djam 12 tmgah wengi ing Babad. 3. S o e p a r b i k a poetrane Sosroprawiro sdtalijaa sedodoere kw.

no. 28330 nalika Kania Paing tg. 28 Maart 1941 dj. 5 esoek ing Ngajogja­

karta. f, R r. S r i R a d i a a h, poetraae wara laa wira R. Prawoto­

widigdo, sedoeloere R. Sastrowidarso kw. no. 30875 nalika Kanis Wage &oek

3 April ing Mangkoejocdan Djokja. s. S o e b a g j o, poetraae wara laa wira M. Prawirosoedirdjo koela­

warga· 24618, aalika diaa Djoemoewab Kliwoa tanggal 4 April 1941 djam lt.30 awan ing daleme R. Witjosoepono, Baron, Solo.

6. S i t i S o e a d a r i, poetrane R. A. Soeratin M. Hidajat kw. no. 36343 nalika 5 April Sabtoe Legi ing Maleischestr. Probolinggo.

7. S r i M o e I j o n o, poetrane wara Ian wira Soehadi kw. or/. 2310 ing dienstwoning S. J. S. Goendih nalika dina Kemis Legi tangg. 10 April '41

djam 3.45 sore. 8. S i t i A m i n i n g s i h, poetrani wara Ian wira S. Wirjosoe-­

marto kw. no. 35176, nalika malem Kemis Legi djam 2.40 bengie tg. 10

April 1941, ing koetha Patjitan. 9. K o e s t i j a m i, poetrane Koesdie Nitireksosepoetro sakalijan, da­

di kapernah wajahe S. Ardjosepoetro kw. no. 28736 nalika Slasa Legi 19 Moeloed 1872 oetawa IS April dj. lt.18 awan ing Wonoredjo gg. 2 Soerabaja.

10. Bond ban W i raw an, poetrani wara laa wira Chau Siswo­soedarsono kw. no. 17080 ing Reg. Hosp. Ngandjoek, dhek tg. 17 April '41

djil.ID 12.30. 11 . S i t i S o e m a r i I a h, poetrane sdr. Soewarjo sakalijaa kw. no.

36214 nalika 14 April oetawa 17 Moelocd ing Kroja. Ngatoerake pamoedji rahardja.

NAMBOET SILANING AKRAMA: l. R. r. S a r i e S o e p r a pt i e dhaoep laa R. S o e d j i w o

Jav. Sold 31596 ing Det Lho Seumawe (Sumatra) adhine R. Djojodisastro klerk N. I. S., Smg. kw. no. 11711, ing dina Reho Leg:i 30 April 1941.

2. R. r. R o e m i s i b dhaoep Ian M. S o e r a d j a h H a d i­s o e m a r t o kw. no. 17283 tanggal 28 MoeJoed 2S April 1941 ing Modjo,

sari. 3. N g a r d o p o R e k s o Ito e s o e m o sedoeloere kw. no. 36379

dhaoep Ian m e j. S o e m y a r n i a t i S o e m o w i d j o j o ing Ge­dek Modjakasri Modjokerto mbesoek 3 Mei 1941.

4. R. a. S i t i w a h j o e N i t i a d i r o a o, mbakjoene kw. no. 14106 dhaoep laa R. Han j o to Sb. mbesoek Saptoc malm1 Miaggoe tg. 3-4 Mei 1941 ing Sidoardjo.

5. M. r. K o e s n i j a h dhaoep laa M. H e r r i e P o e r n o m o D a r m o s i s w o j o, poetrane sdr~ Salimin Partomihardjo, Kalibenerweg 942 P<»erWokerto, kw. no. 28300.

Ngatoerake kasoegengan. I

garwa klawaa R. Leksmana. Ana ing dalan R. Rama kepethoek boeta aran kala Wireddha, pinangkane saka pra-

di•~ Ngalengka, kaoetoes kinen andjaga tlatah ing Dhandhaga; woesana ing kono marga saka soelajane goenm1, temahan dadi prang rame, Danging kala Wirad, dha kasoran, mati djinemparing, R. Ra-

ma noeli neroesake lakoeni, ora soewi lakoene pinethoekake klawan. sawi .. djining pandhita kang wis groeph, arane bagawaa Joga.

............... -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-·-·~·-·~•~«

Bagawan Joga matoer mangajoe­bagja ing tindak kaoetamane sang sina­trija sakloroa, sarta meling mawanti­wanti soepaja sang sinatrija nuoesna nggonne arsa memajoc..ajoening djagad, sarana njirnakaki sakChing boeta ang­kara moerka bog dadi leletheking boe­mi. PSTROElt NGATOERI PAMRAJOGA. i.

Pletlk:iDg gml bng tJtllk banget blsa ng~ • ageutek.aki gedh009 sapirang-plrang bng gedh6. i gedhe. Samano oega penjalcit gate! Ian tatoe tjilik·

tjililt bisa mboebrah dadi ambalan mbebajani, sa-. mono maoe jm ora mggal diichtijari. Moela saka • dcoe Joer I adja 6nan dboewit sathithik. enggala. njang RECLAMB BUREAU CUNAR, moendhoeta •

TRIGOLDZALP • : • • • • 101 C U N A R - S 0 B R A B A J A. •

••••••••••••••••••••••••••••••••

Saeotil:e atocre, iang bagawaa Joga noeli moeksa, mandjing ing alam kealoesaa; R. Rama baaget ing pa­ngoengoene soemoeroep kadibyane sang bagawan, tjiptane nedya ngleksananJ marang apa kang dadi piwelinge sang Joga kahm. noeli bandjocrake lakoeni. Ing sadalan..dalan sang sinatrya sakloron tansah mompar>-mampir ing sakehing pratapan, ngiras ngoedi oeadhaking ngClmoe sarana poerodta pandldta kang woes pinoendjoel mg kawasldthaai, ndadCkake saja locwihing kawignjani sang satrya saldoroa. Ora socwf lakoene

3 Mei l~'iJ. -wia tekaa ing pratapan Dhandhaga, aar­ta bandjoer "padb.\l lerem ing kono, nda­dekake boengahe para pandhita ape elf,

nf para kantja pad&an kang padha · adhedhoekoeh ing pakiwa tengmf pra..­tapan mg Dbandhaga ka~h.

Sigeg ganti tjinarita ing pradja Nga ... lengkadiradja, sang Rahwanaradja ilija · sang praboe Dasamoeka aocdjoe leng­gah siniwaka ingadhep para wady ... baJa pepak, gedhe tjilik andher mg pa ... glaran: kang lenggah tjaket Ing saDIJ

praboe, raji nata anama dJtya ka1a · Koembakaraa, R. Wibisaaa. sang clijoe Sarpakenaka miwah rekjana patih ka ... la Prahastha kelawan para agoel·agoeJ.. ing pradja kabeh.

Sang praboe dabat angarsa-arsa ing; lakoene boepati boeta kaag ka0etoes · mriksa ing tlatahing goenoeng Dhandha­ga, dine teka nganti soewi ora ana ka ... boel kawoesanane, ora soewe katoengka­praptane ditya oetoesaa kang aran kaJa Maritja, . ngatoeraki tiwasiog lakoe nggonne kaoetoes ngendhangi djadjab­aning pradja Ngalengka, sarta iog bab­patine para kantja-kantjane marga prang tandhfag karo sinatrya saJdoroa araa R. Rama laa R. Leksmana Sana.­lib sang praboe doeka jajah ainipi mi­dhanget atocre ka1a Maritja, noeli ngan.; dika santak, dhawoeh mring kang rap sang dijoe Sarpakenaka, kinen soemoe ... sod anjekel mring R. Rama Ian R. LektY mana, jen woes ketjekel soepaja mggal pinatenana.

Sang dijoe Sarpakenaka matoer saa­

dika, baadjoe:r mangkat ngantlU rewang boepati boeta loro araa kala Trimoerda Jan kala Karadoesana.

Bareng wis tekan ing goenoeng Dhan .. dhaga, sang Sarpakenaka sakaotjane soemoeroep jen R. Rama Ian R. Leksma­na padha lerep ing pratapaa kono.

Kotjapa sang dijoe Sarpakenaka biv reng w~ waspada marang bagoesiag warnane R. Rama laa R. Leksmana,. ing kono temahan kandhoehan toerida,. kasmaran marang sang sinatrija, ban-­djoer njipta malih dadi poetri kang IOe'

listya ing warna, sarta anggegodha mocrib binidhanga mring sang sinatrija. R. Lelrsmana ora kegoeh dining pang~ godhane sang poetri, baadjoer ngandika ;a. sang poctri kinea eowan mg ngar­sane kang raka R. Rama, mbokmanawa bisa Jrasembadan ing sedyani. Naaging bareng sang poetri woes sowan, oega· bandjoer tinampik, awit ngendikane R. Rama ora bi.sa minangkam, djalaran . woea kagoengan garwa, moela san9 poetri lr.adhawoeban bali kinea angram ... pCk lrang raji R. U:ksmana kang iailr Jegan.

Sang poetri bandjoer ball anggoelet mring R. Leksmaaa mrih kapadhaa mg. karsa, nanging maJah ora ndadekakiE aardjoeaing paaggalihe aaag radi:nJ ing..­kono R. lcbmaaa ngrasa grisincn ba­nget. bandjoer doeka, sang poetri pl- · aoentir iroeagi, nganti potheJ, tanahaa roepani mbabar malih dadi raaeksi clijoe bja maoeni, ndadekake baaget ing nep- · soeni, bandjoer ng~ eesoanbar mring­

sang sinatrija sakloron, tanahan dadi prang rami, nanging dijoe Sarpakenaka kasoran. noell ndjaloek bijaatoe marang•

· kantjane baJa Trimoerda Ian kala Ka­radoesana, naaging boeta loro pisan oe--­ga kasoran, matl djinemparing •

(A n a t j a a d h a k e) •

BIMAN..

Page 15: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

. ···: · .·· . . . : : :~ . . : . ' \ .

· .. ';,PANJEBAR . 'sEMANGAT'.; . ~~~...;_~~~~~~~-

Katja · 15. · .

KAGOENAN BEKSA DJAWA Djarwan sesorahe B.P .A. Soerjo­

diningrat ing pahargyan Kri­dha Beksa Wirama

Malang. I.

-0--SEDJARAH Ian ngrembakane

'kagoenan djoged oetawa hewe­·gingskunst; Kapan anane ka-

goenan

djoged? A­nane . ka:

k ago en an djoged. Dadi ngremba- · kane gamelan ateges ngrembaka­nf kagoenan djoged, ·kasam.poer­naning gamelan oega ateges ka­sampoernaning kagoenan djo­ged. · Boektine sesamboengan kang ora kena dipisahake antarane djoged Ian tetaboehan, wis tjoe­koep ditoedoehake sarana kaha­naning botjah ... botjah tjilik ·kang tansah seneng djedjogedan, ma­nawa iboene ngoenekake lagoe­Iagoe sarana tjangkeme.

Keprije woedjoede kagoenan djoged Djawa ing djaman bijen? Ing Iajang .. Hindoe-Javaansche kunst" an~gitane prof. Dr. Krom perangan I katja 67 njritakake manawa ing taoen 991 - 1043 nalika Praboe Eriangga ngratoni kradjan Kahoeripan, wong-wong ing Kahoeripan wis .padha bisa ndjoged. dene gamelane moeng werna teloe, jaikoe soeling. ken­dhang Ian gambang.

goenan Sepira dhoewoer Ian endheke djoged ke- tataraning kagoenan djoged Oja­na dikira- wa ing nalika semana, bisa dioe­kira baba- koer sarana anane prabot-prabot rengan ka- gameian kang moeng werna te­ro anane loe ikoe. Dadi doedoe tandhinge manoeng- oetawa boemi Iangit manawa di-sa ing a- tandhing karo kagoenan djoged

Jam donja. awit watake ma- ing wektoe saiki . . noengsa ikoe seneng banget soe- Sapoengkoere Praboe Erlang­ka-soeka sarana obahing awak ga. jaikoe nalika kradjan l<ahoe­·kang awoedjoed djoged, bina- npan dibage dadi Iara, Ojengga­roeng ing Ieiagon oetawa taboe- la Ian Daha ( Kediri), sedjarah han. Moela saka ikoe kang- ora ana kang njritakake bah ka­gc. ngavv-<roehi sampoerna oetawa goenan djoged maoe. koetjiwane sawidjining kagoe- Ing antarane taoen 1222 -nan djoged bisa dioekoer sarana 1333 kahanane negara kosek. :prabot-prabot kang dipigoenak- Para nata Ian satrija-satrija pa­ake kanggoJelagon kajadene ga- dha peperangan. nganti ora bisR .melan. awit iJa gamelan ikoe mikir babar pisan marang ka­kang tansah sesamboengan karo goenan.

~·••••••••••••m••••••••••••••••••••••••• • • : . BOEKOE-BOEKOE BASA DJA WI AKSARA LATYN. :

·: KAGOENAN WANITA BAB OLAH;.QLAH, mratelakaken bah pandamel- • .• ipoen lelawoehan sarta dhedhaharan warni-warni, mitoeroct seserepanipoen • :• R. Taroenadirasa, abdi Dalem koki ing karaton Soerakarta. ingkang sampoen • : dipoen alami watawis seketan taoen. Menggah isinipoen boekoe poenika : .• bcda sanget kalijan olah-olahan limrah. djalaran pandamelipoen mawi waton 8 • seserej,an, sarta mawi oekoeran ingkang ndjalari miraos, oegi mawi boemboe • •9 wami-warni. 1 boekoe rcgi f 0.35 + porto·: f 0,06. Perloe kagem para poetri. : • POESAKA-WEDHA mratelakaken dedamel-dedamel agcmipoen para Dewa, • • • • para Nata. Satrya, Adipati, ingkang kangge roemeksa karahardjaning djagad. • WI sarta dedamel-dedamel ingkang kangge risaking karahajon: poenlka scserepan • : perloe kawoeningan, amargl nedahaken tjara kadospoendi sagedipoen ndan- • w dosi, sarta nedahaken kawroeh kamoeksan oetami. I ·boekoe samak tipis regi : • f 0,60 + porto f 0,06. ·. • : WEDHA PATAN)A, oegi nama OEDJOEM RAMAL, ngev..Tat 51 patd- • • ngan dalah wangsoelanipoen, saben 1 patanjan isi 10 wangsoelan. mawl : B kertoe Djawl. Boekoe poenika boten kenging karemehakcn. koengkoelan. • : kangge dolan;an, poenika boten kengin. Manawi dipoen-pepetri ageng sa- • • wabipoen, isioipoen: hab Dhajoh, NjJondhoh (njanak). Wong anjar. Kia- • • koewan estri, Estri dhemenan, nDjodhokaken, Tijang. estri .poerik, . Loenga : : tan ~aroewan, Wong minggat, Katjilakan. Ngangkah estri, W arising wong, • • Wong kinoendjara. Sandhang pangan •. Loemakoe ing dina iki, Tresna apa : • ora ? Beg<lja tjilaka sadjroning oemoer, Kesah, Kabar. Kantoen grija, Ngimpl. • : Di-irr.pekake, Kelangan, Pangarep-arep, Kedoet, Estri meteng (mbobot). Ne~ • • noewoen, Tijang Jajar, Den oendang oewong. Sobatan, Dadining botjah. Se- : • sakit, Nagih, Kadjating estri, Nijating woog, Main, Satindak saketjap, Akir- • : ring botjah; Kaprijajen, Ambeging dhajoh. Sangkaning lelara. Pinangglhing • B kesah. Tindaking dhajoh, Kckantjan. Tetoekoe barang, Pangira-ira kandha. • B Pangira-lr~ loenga. Pangira-ira kalakoewane wong ·prija. Patraping wong :

. : toewa marang anak, Patraping loerah marang batoer. Patraping batoer ma- • • rang loerah. Sadaja waoe .mawl katrangan djangkcp, gampil katindakaken. : R 1 boekoe dalah kertoenipoen regi f 0,80 + porto f 0.08. m • : Boekhandel ,.,SADOE-BOEDI" Poerwopoeranweg 58 SOLO; = -~ ' : • ··································••&•••

Gambar perajaan S.Q.P.P.I . kan9 katapoekake ana ing pendhapa_ G.N.l. nembe iki. Sisih ndhoewoer: nalika pimpinan_ . mboekan~ perajaan; sisih ngisor: salah sawidjining tooneel kang dzpltontonake

jaikoe djoged bondhan.

mBandjoer ing taoen 1334 - -1389 nalika djamane Praboe Ha. jcm-woeroek Ian Patih Gadjah Mada, jaikoe nalika tanah Oja­wa gemah ripah, kagoenan djo­aed.' kasoesastran Ian kidoeng digatekake han3et. Ing sedjarah ditjritakake manawa samarigsa ana kramejan. Praboe Hajam­woeroek kadhangkaia kersa mbi­jantoe kramejan ikoe, malah sok meioe mbeksa, kang rama kang milih Jagoe oetawa gendhinge Ian meloe naboeh gamelan, dene ingkang iboe kang nganggit ki­doengane Ian ija meloe njin­dheni.

Rehne toentoenaning kagoe. nan ana ing astane sang praboe dhewe, moela kena dikira- ~ kira kaja ngapa kemadjoew:ane ka­goenan djoged Djawa nalika ikoe, katandhing karo djamane Praboe Erlangga. Ananging eman. dene ing babad ora dise­boetake keprije woedjoeding pra­hot~prabot gamelan ing djamane Praboe Hajamwoeroek ikoe. da­di ora bisa dioekoer. sepira re. baning ngrembakane kagoenan djoged ing nalika ikoe.

Sapoengkoere Praboe Hajam­woeroek ( 1389). ana maneh me­moengsoehan antarane sedoeioer oadha sedoeioer. kang ndjalari ~mane onar ing sadjroning pra~ dja. nganti para empoe kagoe­nan .ora kober nindakake paga-wejane.

Ing saploke taoen 1389 iki ( sa-

soeroede Praboe Hajamwoeroek) tanah Djawa kepaten Iadjer pa­keming kagoenan djoged. Na­nging kahanan mengkono ikoe pantji wis dadi hoekoem aiam, onar Ian kosek kang mataoen­taoen ikoe bisa ngowahi saliring kahanan oetawa malik woedjoe­ding kagoenan.

Pengalaman ing tanah Djawa iki ija kedadej•m ing lija-Iija ne­gara. oepaman0. wae ing negara Mesir 'ing kiwa tengene taoen 2000 oetawa 3000 sadoeroenge taoen Masehi, kagoenan djoged ikoe dianggep kajadene kagoe­nan adiloehoeng. Ioewih-loewih ing Griekenland. negara kang soegih empoe-empoe kagoenan, djoged ikoe dienggo nggoeia­w-enthah bangsa ing babagan ke­batinan kang soetji. Ing kalang­ane bangsa Jahoedi 500 taoen sa­doeroenge taoen Masehi, kagoe­nan djoged ikoe dipigoenakake kanggo kaperloewaning agama, kramejan oemoem Ian oega ana kang kanggo kaperloewan ing segara wedhi, jaikoe kang diara­ni .. woestijndans".

Mengkono oega ing bawana W etanan, ora beda karo ing ba­wana Koeionan, kagoenan djo­ged ikoe ija ora awoedjoed pang­gah ing salawas-lawase. Kajata ing taoen 375 - 600, awit toe­woehe gendra ing sadjroning pradja, kang diarani djaman alih - alihan ,bangsa oetawa . voiksverhuizin·g. kagoenan djo- .·

Page 16: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

·"·.· ... '•. .. ... . <, Katja . 16. .. PANJEBAR SEMANGAT" 3 Mei 1941. .

ged Koelonan kang soetji ikoe ija soerem. Nanging ing taoen 1533, poetri Catharina de Medici, kang pemboerine dadi prames-

. · warme Radja Hendrik II ing Prantjis. kaleksanan bisa ngang­git kagoenan djoged Ballet, kang moerni Ian kesoewoer banget toemekane ing djaman saiki.

(A n a t j a n d h a k e). -o--

E\VAHIPOEN BASA DJA WI ANOET KOEMARA­

NING DJAMAN. Pandjoeroengipoen Grom­

bolan Kasoesas­tran M. N.

-0--NALIKA malem Senen 27-28 April

Tam.an _ Siswa tlatah Djawi Tengah ngawootenaken komprensi, ngrembag bah . basa Djawi. Ing ngaodhap poenika bebaloenganipoe:n prae - advies pan­djoeroengipoe:n Grombolan Kasoesastran

· Mangkoe:negarao :

1. Basa poenika saraoa wedhari.og raos toewin pikiranipoen manoesa. ing­kang gesaogipoen abebrajan (sesare­ngan) manoet kodratipoe:n. (De sodale functie van de taal).

2. Kawootenan gesanging bebrajan­ipoe:n manoesa toemrap sadaja bangsa,

poenika boten nate langgeng. tansah cwah ing sadjaman.-djamanipoe:n. Awit sakiog poenika : basa ingkang dados tdaogsoeling gesang bebrajan, oegi tan­sa h Ewah-ewah.

3. Pathining raos kasoesilan toewin kaboedajanipoe:n bangsa. poenika saged katitik saking kasoesastran (literatuur) ing sadjaman-djamanipoeo, ingkang an­dhap inggiling oekoeran (daradjatipoe:n) katjihna saking isi Ian basanipoeo.

4. Bangsa Djawi · tetila saged aam­peni kawroeh toewin kaboedajan warm• warm saking bangsa sanes. kaolah saha kalarasaken kalijan dhedhasariog ge­saogipoen pijambak, ngantos saged moedjoedaken kaboedajan eoggal, dados kaboedajan Djawi, ingkang kawedhar~

ipoeo pinanggih ing boekoe-boekoe ka­snesastran, mawi tataoan basa ingkaog soesila.

S. Dhatengipoen kaboedajan kileoan (Europa) ing tanab Djawi njarengi ka­babaripoen kawroeh-kawroeh eoggal ingkang kapigoenakaken toemrap sa­ketjaniog gesangipoen bebrajanipoen manoesa ( toegepaste wetenschappen) • wiwit abad ingkang kaping XX poe­nika rikat saoget, saeogga bangsa Djawi kewowogen. boten saged ( dereog saged) mengkoe oetawi ngolah dados kaboeda­jan enggal ingkang laras kalijan dhedha­saring' gesangipoe:n (dados geestelijk bezit).

6. Dhateogipoen kaboedajan toewin kawroeh Europa mawi alelantaran basa Kilman (basa Walandi) ingkang beda sanget tatananipoeo kalijan basa Djawi, toewin gadhah paogoewaos. Makaten poenika ageng saoget dajaDipoeo toe­mrap iwahing raos toewin lampahing pikiranipoeo Jare-lare D;awi. Manawi wija, badhe kathab moetawatosipoeo.

7. Dhatengipoen kaboedajan toewin

................................................... ~ RECLAME BESAR ! TINGGAL SEDIKIT !

SENGADJA DIBIKIN HABIS ! ! ! ,,Kitab ,,POESTAKA RADJA" (Mantra;p.ga bh. Mel.) 1 bkoe f 3.- cpl : Beli diini boelan dapat f 2,10 + f 0,15. lsinja: hal Djapa-djapa, Doa-doa, Mantra.mantra. Adji-adji, Toemhal-toembal, Sabda-sabda, Kesaktian, Kese­lamatan. Keoentoengan. Tapaj<>ga. Ilmoe tjipta, Soal gaib (obat). enz. enz. hingga 101 hal, bermatjam-matjam ilmoe jg. pen:ting-'Penting. Tak oesah di­perpandjanglcan lagi, tjoekoep lihatlah di P. S. bin. NOV. - DECE!VffiER '40 ( soedah popoe !er) . Kitab ,,BERTAPA BOEAT ILMOE GAIB" (Mel.) 1 bkoe f 1.60. Beli diini boelao dapat f 0,89 + f 0,06. lsinja : Kekoeatan gaib dalam djagad, ResiJ daja ( Magnetisme). Memboeang pikiran takoet. bentji f.1 sangsi. Berbagai­bagai ptangan ilmoe sihir. Penarik jg. gaib. TjJC!.fa bg:mana orang perolehkan pengaroe-h. Tjara dapatkan magnetisme. l\ekoeatan dari djaoeh. Pertapaan karmajoga. Psychometrie atau ILMOE BA11A PIKIRAN. Pertapaan bhakta-joga. Oesaha SEMADHI. Tjara bersila. Koentjin}a hidoep, dll. lagi, semoea diterangkan djelas beroentoen-roentoen. ,,STENOGRAFIE bah. MELAJOE", peladjaran (menoelis tjepat) systeem T. Tjoe Hong Bok, gee. f 1.-. Beli diini boelan dapat f 0,69 + 6 ct. Kitab ,.NASIBNJA MANOESIA" (Mel.) .petangan nasib jg. djitoe, menoeroet ilmoe Astrologre aseli, hal kelahirao, toedjoean manoesia, perkawinan, obat­nja pe:njakit..pen)akit men.oeroet ilmoe itoe, hal perangai badan, enz. enz. ber­gambar. tebal 150 pg. gee. cpl. f 2.75. Beli dlini boelan dapat banja f 2,10 dan 15 frco.

1, ,,SOAL MENJINTA. DITJINTA dau PERTJINTAAN" a f 1.75 ~tto.

Dalam ini boelan dapat f 1,30 + 8ct. Speciaal bat seloek-beloeknja soal t;mta. Bergambar 19 fotos pertjintaaJ:a jg. memoeaskan. ,,WOORDEN BOEK" Belanda - Melajoe, jg. lenqkap dan terang. a f 2.-. Beli diini boelan dapat f 1.10 + 10 ct. hampir 200 pag.

I Boekoe ..BELADJAR bahasa BELANDA ZONDER GOEROE dengao I RECORD-SYSTEEM" keterangan bah. Melajoe grunpang, praktisch. be­rikoet tjonto soerat-soerat dan daftar amang-ornoogan, a f l.60. Beli diini bin. f 1,18.

N. B. Tak 6esah tanja. belilah selekasnja . Kalau laat. sampa i kehabis<m

kiita tidak tan99oeng lagi. I Boekhandel ,,CENTRUM BIOSCOOPE" Malang. •

N. B. Bagi sekaliau Abo's ,.Romau Puma.ma" jg. setia, dapat porto VRIJ. I H4

•••••••••••••••••••••••••••••••••• .. •••••••••c••••oeoa

IBLIS PENGGANGGOE WANITA. · ltoelah Jang membikin diwaktoe dapat-boelan

peroet djadi sakit dan moeles keras .

Tapi PANDANSARI. obat jang gemblengan.

bisa mmjemboehkan dalam tempo 2 djam.

Harga 6S cent.

Pesanan boeat loear kota bisa dengan

rembours, tetapi paling ba.ik kirim post­

wissel sadja tjoema 65 cent tamhah to

Pan<lansari ertinja satoe berkah bagi kaoem kita.

Nj. Damiani, Solo. cent boeat ongkos kirim.

Depot .,DJAMOE WISNOE" Doekoeh­

straat (Gt1i) No. 87 Soerabaja.

Penjakit itoe c.gak hebat, tapi Pandansari ada ter­lebih hebat puela.

154 Filiaal Pasar .Maspati No. 32

kawroeh Europa ing salebetipoen sa­prasakawan djaman kimawon sampoen saged ngawontenaken tatanao gesang eoggal (anjar). ingkang boten sakedhik dajanipoen toemrap ewahipoeo basa Djawi.; nanging dereng katingal woh­ipoeo saged ambabaraken kasoesastran

en99at. 8. Ewahipoe:n tatanao gesaog eng­

gal anoet koemaraning djaman, ingkang ~ katingalipoen tjengkah kalijan gegebeng­anipoen bangsa Djawi. nitik galagat­ipoen boten badhe saged kadoewa ma• lih, nanging saged kalarasaken kalijao dhedhasaring gesang • kaboedajanipoen (kados ingkang sampoen kalampaban). Ian inggih badhe saged moedjoedaken kaboedajan Djawi &ggal (synthese tus­sen Oost en West).

9. Ing salebetipoe.n Djaman Antara poenika,. kathab ingkang mastani : basa Djawi risak, oetawi sakit. Kawontenan ing~g kados makaten poeoika ,.li­mrah" sami dipoe.n-alami wonten ing lelampahanipoeo sadaja bangsa ( oegi bangsa Djawi) wiwit kina makina, sa­ben wonten ewah-ewahan Djaman eog­gal.

10. Salebetipoen ngalami kawoote• nan ingkang katingalipoen •• risak" (pa­ting tjalooeh) kados makaten poenika, koela sadaja boten keoging namoeng tansah noleh dhateng wingking. angge­toeni dhateng wontenipoen • .hardjaning djaman" (bloeiperiode) ingkang sam­poen kapeogker, poenapa dine nga­djeng-adjeng sagedipoen wangsoel. Le· resipoe:n kedah kanthi kawaspadan ,,meleng dhateng djaman eoggal ingkang badhe dhateng", saha ngesthi dhateng hardjaning djaman eoggal (nieuwe bloei­periode), awewaton galagatipoen sa• poenika.

11. Nata kawontenanipoe.n basa Dja­v.i ing wekdal samangki, poenika per• Ioe.

Dine antjagipoen ingkang bakoe 1

a. Ngangkah sagedipoeo kapigoenak.. aken kangge kaperloewaning ge• sang bebrajan ing wekdal poenika.

b. Sanadjan kapeksa mawi temboeng· te:mboeng mantja, lebetipoeo waoe kedah katata, saha sasaged-saged kaangkaha 9aDlpoe:n ngantos ki­tjalan delegiog tatanan (parama• basa, parama-sastra) • ingkang sa­temah saged mahanani dados basa ingkang roetjah.

c. Soekoer manawi saking sakedhik saged dados sarana wedhariog raos kapoedjanggan. eoggal toemrap para Moedha djaman sapoenika, ingkang paotes dipoeu tetangi dining para mar~ ( soetremeug) basa.

Nj. Soemarso, Bahdt.

12. Menggah saranaoipoen 1 Sadaja bebadan (papan) ingkang dados taman soemebaring basa Djawi ingkang bakoe (clgemeen beschaafd), kedah sami njam­boet damel sesarengan, ngoedi dhateng antjas waoe, oepaminipoeo 1 pamoela• ngan. serat-serat kabar toewin kala­warti (pers), radio, Bale-Poestaka, sa• pitoeroetipoen.

13. Ing pamoelangan _ pamoelaogan, laogkoeng-langkoeng ing pamoelangan tengahan (Taman-Dewasa) kedah ka­wontenaken tatanan ,.woelang-basa" ingkang laras kalijan kaperloewaoing ge­saogipoen bebrajan :

a. Basa Priboemi (Moedertaal) ing-· kaog dados telenging gesaogipoeo sa­toenggaLtoenggaling tijang,

b. Basa Indonesia, ingkang galagat-· ipoen badhe dados sarana pasrawoeng­anipoen bebt'ajan ing Noesa.ntara.

c. Basa W alandi, ingkang dados sa­rans pangoedining kawroeh Kileoan •. kedah katata sagedipoeo angsal papan toewio wantji ingkang salaras kalijaa kabetahanipoeo ngagesang.

SOETOPO-ADISAPOETRO •.

-o-

LOTERIJ OEANG

I lot f I 1.-. Vi lot f 5,50, X lot. f 2,75. 1/10 lot f 1,10. Aangeteekend f 0,35. Rembours tidak kirim. Trekking­lijst gratis.

WENALIN PILLEN. Paling baik boeat. lelaki jg. zwa.k (tjongyang), koerang soemsoem dan tenaga. Obat jg. soedah. terpoedji se-kali dimana2 tempat, 1 fl. f 3,-, Wenalin extra koeat f 6.-. HANARYN PILLEN. Obat boeat da­pat boelan tidak i>eres. Tan~goeng bl!r­hasil f 1.75 dan f 5,75.

BLOEDPWSJES. Koekoel of brontok .. ma.kan ioi obat, tanggoeng bisa baik 1 stel f 2,30 besar f 4.30. ,.VIT ANOL-PILLEN" Obat koeat boe­at lelaki (tjongjang) kasih tenaga moe­da enz. f 1.75 en f 3.25. ,.SWRINE-PILLEN". Paling baik boeat kentji.ng goela 3 fl. tanggoeng baik. f 1,75 en f 3.25. •

,.HONORION-PILLEN". Boeat lela.ki jang selaloe mengloearkan manik 3 fL bisa baik f 1,25 en f 2,40.

•. PONTARIN-PILLEN". Boeat sakit rhcumatiek, todang linoe, pegel, oerat kakoe en::. f 1.50 en f 2.80.

Kirim oeang ongkos vrij. Firma DE INDISCHE KRUIDEN

Gang-Tengab 22 - Semarang. Yi

Page 17: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

3 Mei 1941. .. PANJEBAR SEMANGAT" Katja l "/i . ·~~~~~~~~~~~

P ,Ap, RAN GAN ING BOEWANA EROPAH SARTA SOEMOEKE ING SAINDENGE

BOEWANA . . ·

(Tjandha ki katj". 4)

(Aneta-Reuter). Opisil: Barisan im· perial lnggris kang koewat wis tekan ing Basra, kanggo mhoekak garis-garis perhoeboengan liwat ing lrak. Pamrin. tab lrak kang anjar menehi kdlongga· rnn-kalonggaran akeh.

20 April. (Aneta-Reuter). Garis sekoethoe ing

Griekenland panggah ora owah. Bul­letin saka ministerie oeroesan pers Griek kang disijarake dining radio Ath~ ne ngaharaki manawa pihak Djermaa ing saindenging midhan perang lnggris­Gr.i'i?k teroes wae ngangsahake sera­ngan.serangan · kang . hebat banget, ua.­

. nging kabeh rckadaja-rekadaja kekoe-watan kanggo ndjijat marang ananing poetoesan kang pasthi Ian toemoeli, tja.­har.

(Aneta-Reuter). Ing Griekenla:id tc.­rocs ana tjampoehau saka segara me­njang segara. Barisan sekoethoe kf!da, dejan enggonne u:.oendoer i:nenjang ga­ris perang kang loewih tjendhak. log sector tengah harisan Djennan di~itik

moendoer. Nanging pangesoeke Djer· ma& teroes wae Ian duikbombers, mri· jem-mrijem sarta barisane Joewih akeb apadine isih teroes ngoesoengi barisan­bartsan saka ncgara·negara Balkan. Manawa barisan Djerman nedya me­oi?k ing ereng-erenging goenoeng, atoe. san kang padha diremoek. Medhan p~ pe.-cugan kebak dening djisime serdha· dhoe·serdhadhoe !l;erman.

21 April. (Aneta-Reuter). Manoct kabar saka

Jerw:alem, Radja Peter ing Joegosiavia wis tekan ing Jeruzalem saka Athene, karo Simovitsj Ian najaka oeroesan ndjaban rangkah. katerangake maneb manawa Matchek Ian vice-premier Joe-­goslavia tetep ana ing Kroatia.

Ing proclamatie.ne pepisahan marang rakjat · nalika kengser saka Joegoslavi..i, Radja peter ngendik~ : i ,,Akoe ora ne­dya nglercni peperangan".

(Ane~·R<?uter). Manoet radio Zwit· scrland, kapal terbang kang dititihi Ra­dja Peter sapanc:lliereke saka Athene men;ang Jerw:alem diserang ing san· dhoewoere Samodra Tengah. Sawidji· Ding warga paprintahan Joegoslavia ka-tiwasan. .

(Aneta.Reuter). · Manoet kabar-kabar saka Vichy kang diwenchake marang ~ ing New York, Hitler meling Pe­tain, karepe soepaja menehi lilah mban­djoerake samenwerking maneh karo pa­mrentah Vichy.

(Aneta-Reuter). Saka Rome: Dite­rangakc manawa Hertog Aosta, radja moedha ltaU ing Elb.iopi, nampik pan· djaloeke Cunning~tam S\;epaja asrah.

22 April. (Aneta.Reuter). Saka soember kang

kena dipertjaja banget katampa kabar manawa barisan Djerman kang diemot aganggo praoe-praoe motor kang lakoe· ni. tjepet wis ngedjegi poelo Samotrace, Jag laoetan koekoeban Griek ing sisih wetan. Barisan Djerman maoe njerang poi:lo Lemnos, kang ngoewasanani da­lan · mleboe menjang Dardanellm.

(Aneta-Reuter). Gerakan moendoer menjang garis perang kang loewih tjen· dhak ing Grikenland kang katindakake dining batisan sekoethoe, wis ram­poeng. Garis isih tetep ora temboes. Barisan Oestrali Ian Nieuw Zeeland oe· mangsah kajadine barisan toekang mmgkis ing sisih mboeri. Radio Djer. man ngakoni manawa barisan Australia Ian Nieuw Zeeland wis nahan harisan Djerman ing sadjroning 3 Yz dina kang mbebadji hanget. Kahanan ing Grieken· land isih teroes ngoewatirake, nanging lakoening peperangan menehi alasan nc!oeweni pangarep-arep.

(Aneta-Reuter). Ing sadjrone von Ribbentrop kar~ Ciano remhoegan bah pambagene Joegoslavia, Hongarija Ian Roemenia wis reboetan prekara bage· jane dhewe-dhewe. Barisan Roemenia kche 75.000 dikirimaki menjang tapd

, wat'l Hongarija. ltali ndjaloek Dalmatia Ian ,Montenegro.

(Aneta-Reuter). Communique saka admiraliteit lnggris ngabarake manawa nalika 21 Apr!! ing wajah srengmge mlethek koetha Tripoli (bawah Itali) di. bomi hebat dening barisan marine Ing· gris. Bagejan barisan samodra kang nje· r2ng ikoe madeg saka kapal-kapal ge­dh~ Ian tjilik. Pangebome barisan sa­modra iki dibarengi karo pangeboman dining R. A. P. Ian barisan gegana sa­ka marine.

(Aneta-Reuter). Naub barisan samo. dra lnggris ngehomi Tripoli, ana kapal terbang Djerman piranti momot barisan tjatjahe -t kena kades, ndjoengkel Ian kobong. '

(Aneta-United Press). Ora kanthi opisil dikabarake manawa Franco sa­wise sarasehan paprentahan doeroeng soewi iki teroes panggah ore. gclem me­echi dalan marang harisan Djerman ngliwati Spanjol men;ang Gibraltar, Ian teroes kentjeng manawa kang ndjal?ri Spanjol teroes aetral jaikoe djalaran krisis barang pangan.

23 April. (Aneta-Reuter). Saka Rome: Wadya·

bala Griek ing Epirus Ian Macedonia wi:i njelebake gegamani. Mengkono nn· toeroet c.:ommunique loewar bijasa kang kawetokake aining hoofdkwartier Itali.

(Aneta-Reuter). Radio ZwitserJand ngabarake manawa Radja Griek ken11ser saka Griekenland. Sadoeroenge ikoe

.Jl'ormalifali <{/a.sanj'a, ingallfa~pPr<f/o-1angann;a pem1mpm1 llt!a Jndonesia ;cjenqan mMJa/ia1 1n.5i[!ne jang 5an9a1 1naali, lerGilitn dar1 p<frall · al'pacca. i/Jengan lkryamGar 1

· R.A.KarHni. Dr.Soe~omo, lr.Soekarno. M.H. Thamrin ~ H.0.5. T jokroamino~o~ ·

· w.R.5oe~ra~man. Panqr.Dipon~goro·. .S.D.l.5.5oesoehoenan X dan XI.

I

:DJOEGA TRIMA DAN BIKIN SEGALA MODEL INSIGNE MENOEROET PESANAN. TIAP-TIAP PEIHANJAAN HAROES DJ SERTAI FRANCO, OENTOEK M.ENDJAWAB.

ngadjokake proclamati~ marang rakjat, kang oeninc mangkene: Nasib kang ndhesek saka ananing peperangan iki ndjijat kita soemingkir saka Athene ka· 1:0 paprentahan negara kang sjah Ian koetha kradjane saiki kaelib ing Kre. ta.

(Aneta-Reuter). Manoet corres;>0ndent .,Neuwe Ziiricher Zeitung" ing Vichy, Prantjis kang ora diedjegi Djerman ka­antjam ing nasih saemper karo kang di­alami Joegoslavia, kadjaba manawa Pe­tain ngoendang Laval maneb ing kala· ngan paprentahan. Correspondent maoe nerangake mani?li manawa Jag Vichy dikabarake jen minister ndjaban rang· kah Spanjol, Suner, mbijantoe pandja· loeke Djerman soepaja barisane kena ngliwati Spanjo!, sanadjan ta Franco isih semang..semang.

-o--

JeN KIRIM KARAr.:GAN. Para sedodoer pamaos kabeb, jen

kersa maringi karangan (artikel oetaw.i tjrita tjekak) apadene pakabaran, moega kersoa noelis kang apik Ian tjetha ( ora kesoesoe) Ian nganggo edjahan kita, oe­pamane ,,apa" ora ditoelis ,,opo" en:.

enz;. Kang mengkono ikoe kanggo ang­gampangakc pegawcjan kita kang ora scthithik.

POETRA TAMA MODJOKERTO. Pertemoew30 peringatan Kartinidag

kzng dianakakc dfoing Pcctra Tama Modjokerto wis kaleksanan kala tanggal 20 April, manggon ing gedhong Ta-1=.:::i Siswa. Sawisc pertemoewan ka· boekak dening sdr. P. S. Sudharmo, ban· djoer nja:idhak program.program•e, la· koewi: 1. Riwajat R. A. Kartini, dening iboe krabat, 2. Njanjian R. A. Kartini, 3. Pitoewah-pitoewah saka bapak kra· bat.

BOTJAH LA.NANG MIROEDA. Botjah lanang kang aran Soehard!.

oemoer ts taoen. Nanging jen ndeleng woedjoede pantes jen botjah ikoe lagl oei:noer 12 taoen. Dedeg tjendhek, pa· koelitan mbambang awak, ramboet po­tongan nanging ora dikerik. Tjiri: bo­longan iroeng sing kiwa ana koelite tjl­

lik ngoetjis ndlaler mctoe. Kathoke tje­kak dirangkep, wamane poetih, hem oe• ga dirangkep, sidji poetih, sidji lorek bi­roe, gawane plinthengan; dhek tanggal 19·4-'41 loenga tanpa pamit. Moela jen ;iara maos mirsa oetawa kampiran, moe· ga adja dililani neroesake lakoe. ~­soa paring kabar marang sedoeloer E. Prijosedono, Ketjeme, Karangsono N.I.S.

NJOEWOEN TOELOENG. Njoewoen toeloeng marang pandjene·

ngane para ahonne menawa mranggoell oetawa katekan hotjah wadon ngakoe djenenge Kasijamah oemoer-oemoerane koerang loewih 12 taoen, pawakane lent;ir andheug·andheng ana pipi, nga• koe · asal saka Soemberporong Lawang, kersoa nahan Ian paring kabar marang w:>ng toew:ine aran Soer:oatmo Soemher­porong Lawang, oetawa marang R. Soe­jono Wirjokoesoemo Pasoeroean. Boe­dhale saka ngomso.h nalika tanggal 19 April :941 djam papat esoek tanpa pa• mit. Sadoeroenge matoer noewoen. (kw. no. 27575).

LEBOEN'a WONG MANTJA. R. P. D. ; Sarana oendhang.oendhang

Pamrentah wis katetepake, jen ing taoen iki wong mantja kabeh tjatjahe 6000 ke­na mleboe ing Indonesia. A.NGIN GEDH~ ING SOEKARATOE.

Saka Tasikmalaja dikabarake mana,. wa ing Soekaratoe kaboepaten T asik­ma~ja nembe iki katerak angin praba­ra. lJci?b omah kang karoesakan. Ora ana katjilakan manoengsa. (Aneta). SEKOLAH GOER~E GOEPERMEN •.

• Woedjoede boekoe album kang arep diwetokakl dening Fonds Prins Bernhard ian Spitfire, kaja kang wis kita andharake ing P.S. minggoe kepoengkoer. Mrihanana oega ing rubriek peka­

baran iki.

m.Besoek 22, 23 Ian 24 Mei Sekolah Goeroe Go~ememe~ ing Bandoeng a. rep mahargya oemoeri wis ganep 75 taoen. . Comite pahar~·an ikoe dipimpm dining t. Rangga Rd. Sastraatraadja. . · ·• ' ·. ·

Page 18: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

'. ~ . .

··. Katja 18

GOEPERNOER DJENDRAL KANG SAIKI.

Sedhela maneb . T . a: Goepunoer Djendral Jhr. Mr. Starkenborgh Stachou· wer wis ganep 5 taoen enggonne ngasta paprcntahan, kang ing wektoe kang ioemrah pantjen wis wantjine Jereb. Na­ngi~g Pamrentah Agoeng moendhoet soepaja Toewan Besar maoe teroes ngasta paprentahan. Lan pamoendhoete Pamrentah Agoeng iki dipinangkani, da· dine goepunoer djendral kang saild kanggo saoentara teroes ngasta papren• tahan. Kabar iki ing garis..garise gedhe dibenerake dining R. P. D.

DHOEWIT KERTAS ANJAR. Volksraad wis njaroedjoeki ordonnan·

si bah nganakake dhol'wit kertas anjar, jaikoe ringgitan Ian roepijahan. Awit saka ikoe dilarang wong nggawe oeta· wo njijarake ,.drukwerk" kang ngem· peri dhoewit kertas ikoe. Sapa kang nglanggar didhendha keh-kehe f 300.-. (R.P.D.)

LAJANG VERBINTENIS L. B. D. Sagedhagan iki para kang njamhoet­

gawe kanggo L. B. D. ing Soera• baja diwenehi lijst soepaja dite· ken (lajang verbintenis). log ko­no diseboetake pengakoewane kang ncken, manawa dheweke ~lem njam· boetgawe kang:JO L.8.D. Sawise neken lijst maoe, koedoe mitoeroet apa kang diprentahake kanggo kapentingane L. B. D. Manawa ora mitoeroet tanpa alasan, diantjam pidana soewe-soewene 2 taoeo oetawa dhendha akeh-akehe f 1000.-. (S.0.)

I. I. WELERI. Dhek dina Minggoe 20-4-'41 comite

persiapan I. I. (lstri Indonesia) Weleri wis ldakon nganakake patemon. Saka Se· marang sing rawoeh wr. Soeoarjo Ma­ngoenpoespito, wr. Moestadjab Jan wr. Dr. Moenandar. Poetoesane ing Weleri sida madeg tjb. L I. lide koerang loewih 23. Pengoeroesi: ketoea wr. Soedono, wakil ketoea wr. Andjar S., peon. I. n. Sri Jati, penn. Il wr. Soedarsono, harta; ·ka I n. Siti Aminah, hartaka U wr. Soe· biat, pembantoe wr. Soedarjo, Moeb. Noe'h Ian Ali Soedono.

KANGGO KAOEM MOEKIMIN. IAgkang Boepati Tjirebon meotas pa•

ring sokongan kehe f 500, kanggo noe­loeng kaoem moekimin Indonesia kang asale saka Tjirebon Jan koekoebane.

ALBUM NEDERLAND TIMBOEL MAN EH.

Fonds Prins Bernhard kang iligolong· ake ::ladi sidji karo fonds Spitfire ndoe· we ada arep ngetokake boekoe album ,,Nederland zal herrijzen" (Nederland timboel maneh), kang isi gambar-gambar Ian katrangane kang gandheng karo pa• nglawanne Nederland enggonne nang· goelangi pangrabasaning Djerman, an· dharan moenggoeh kakendelane para pahlawan Nederland kang ora gigrig padha ngoekoehi kamardikaning pra• djane lsp. OlCh-olChane saka enggoone adol boekoe maoe bakal kapigoenak· ake kanggo kaperloewan fonds perang. Dadi toekoe boekoe - kang langganane sabea sasi f 5, - kedjaba ndoewe al­bum kang pCni, oega ateges mbijantoe fonds peperangan. W etoening boekoe maoe tjoempen banget. Moela kang ngersai<ake moendhoet, soepaja toemoe­li. Adresse : Rijswijk 18 Betawi.

DERMA SAKA SOELTAN LANGKAT.

Soeltan Langkat kabare wis paring derma f 500 kanggo kaoem moekimin Indonesia kang ·wis padha dioelihakc

ikoe. (Tj. T.).

.. PANJEBAR SEMANGAT'' .

TOONEELGEZE~SCHAP

,.PARAGON''. Dewi Mada Jan Pery Kock saiki ba­

ll ana ing toontel maneb, sarana nga• nc.kake toonedguelschap ,.Paragon". Maine wis wiwit nalika 25 April sarana lakon Kris Bali.

OBOR PEMOEDA. Poesat Besar Obor Pemoeda ing !\e­

tawi njaroedjoeki seroewane kaoem stu­dent Indonesia kang wosse ndoewa ke· jakinane An~las Jeugdorganisatie, kang bisa metjah rasa persatoewan ing anta­rane bangsa Indonesia.

B--------------------··--a

ZOO ••.•• INI DIA ! BATIK TJAP TERANG.BOELAN

Mori pandja°ng, dan haloes. Sogan Genes. Harga: 2 pot. (2 matjam tjorak)

f 4,725, 6 potong f 13,125 Franco.

GRATIS i PRIJSCOURANT No. 6

LEKASLAH PESAN PADA :

I BATIKH. - ,,DJ 0 E z IE" - DJOKJA

142/Il-IV

R a MADJALLAH ,,INDONESIA".

Madjallah ,,Indonesia" ing Betawi di· larang kawetokake ing sadjrooing wek· toe kang ora katemtokake.

VERZEKERINGSKAMER.

T. B. Goepernoer Djendral wis ne· tcpake ordonnansi kanggo ngoelat-oelati peroesahaan ~ peroesahaan levensverze· kering. Antarane ordonnansi ikoe nga• nakake sawidjining bebadan V erzeke­ringskamer, kang wiwit toemapak tg. 1 Mei iki. Bebadan iki arep ngoelat-oe­lati kabeh maskape W alanda Ian mas­kapi lija negara, maskape levensver­zekering kang ana negara kine, spaar• kas, fonds kematian Ian fonds kang di· arani omslagfoods, kang menehi uit• keering f 500 oetawa loewih. Ordon• nansi maoe sedyane kanggo ngajomi ka· heh wong kang ndoeweni kapentingan ing peroesahaan levensverzekering. (R. P. D.).

P. N. I. SOERABAJA. Sarana referendum, P. N. L Soeraba­

ja wis ndha)K'Ck pengoeroes anjar, kang kedadijani: t. Soekadi ketoea, A. Adi· margono penoelis-beodahara, Jan t. A. Sarioetomo pembantoe. (Antara).

I. M. SOERABAJA. Nalika Minggoe esoek 20 April nga­

nakake koersoes warga oemoem, ndjoe­poek soal sedjarah Ian idham-idhamane P.. A. Kartini, katindakake dening t. H. D. Warsito.

GERAKAN AHMADIJAH INDONE­SIA.

Gcrakan Ahmadijah Indonesia kang poesere ana ing Lahore kabare mbe­sock sasi Juli iki an:p nganakake kom· pr~nsi ana in11 Solo.

RAPAT PLENO P. B. PARINDRA. Malem Minggoe 3-4 Mei iki P. B.

Parindra nganakake rapat pleno ana ing Soerabaja, perloe ngremboeg soal-soal kang gandheng karo arep anane kom .. prensi katoetoep mbisoek sasi Juli nga. rep. Esoeki, rapat maoc diteroesake kanthi ngoelemi warga-warga Parindra golongan kasepoehan, kajata: B. P. H. Soetjodiningrat, R. M. A. A. Koesoe .. mo Oetoyo, Dr. K. R. T. Wedyodi· ningrat, R. A. A. Moh Achmad, Mr. R. P. Singgih, Mr. Soemardi, Dr. Moer· djani, Dr. R. Soeratmo. Rapat iki per• Joe mligi matengake bah memorandum Ga pi.

PERSATOEAN PEGAWAI ON. DERNEMING INDONESIA.

Ing Bandjar wis madeg pakoempoel­ane para poenggawa onderneming Indo­nesia, kang djenenge kaja kasboet ing ndhoewoer. Pengoeroese: t. A. Sastra· dipradja ketoea, t. M. Harsooetomo wa­kil •etou, t. Coerdian penoelis I, t. Kar· · nahardja pen. ll, t. M. L Hardja hen .. dahara I, t. Parta bendahara II Ian pem­bantoe sawatara.

PERKINDO PALEMBANG.

Persatoean Kleermaker Indonesia kang nembi iki madeg ing Djakarta. saiki wis ndO'ewem tjabang ing Palembang, kang pengoeroese : R. A. Aziz ketoea, A. Ro­nic wakil ketoea, Hasan penoelis, M. Noerdin Thais bendahara Ian pemban· toe sawatara.

SURYA WIRA WAN MODJOKERTO

. Kala tanggal 23-24 April Surya Wi.. rawan tjabang Modjokerto kaleksanan oganakake pertemoewan manggon ing gedhong Oubhuis Indonesia. Kang di· remboeg jaikoe : 1. Oesoel-oesoel kang bakal diadjokake marang besloten con­ferentie kang bakal dianakake ing Sae.. rabaja, 2. Milib oetoesan kanggo nekani komprimsi, jakoewi : sdr. Sjamsoeri, P. S. Sudhamo Ian Allibary.

I. M. PALEMBANG. Nalika tangg,;l 21 April 1941, I. M.

Palembang nganakake pengetan laire R. A . Kartini, kapimpin dining kepoetrian I. M., manggon ing T aman Siswa. Djam

3 Mei· 1941~

8 beogi rapat diwiwiti, dine kang ne­kani akeb banget, nganti kekoeran~an

panagonan. Sawise oepatjarane diwiwiti, pa. Saviah Ian pi. Sisah pidhato, ban­djoer pauze sinambi mriksani leloetjon Ian soegoehan. Woesanane pengetan di· toetoep djam 11, kanthi hebat banget. PERAJAAN R. A. KARTINI ING PA-

SOEROEAN. Kaja lija panggonan, Pasoeroean ora

kari mahargya dina wijosane penoen­toen kita R. A . Kartini, nalika tanggal 21-22 April '41 manggon ing gedhong Permoefakatan. Senadjan pahargyan kaothi prasadja, kang ngrawoehi ora ngoetjiwani. Comite : ketoea nj. S. Mob. Mahfoed (I. I.) , penoelis oi Pasirah (J. 1.8.D.A.), bendahari nj. Atmosoekarto (W .A.G.) pembantoe nj. Saptoatmodjo (Eka Santosa), Jan toean Soetomo (Par­indra).

J. I. B. D. A. PASOEROEAN. Sawatara sasi kang kepoengkoer koe ..

the: Pasoeroean oega ora kari ngremboeg bab agama Islam, jaikoe Jong lslamie­ten Bond Dames Afdeeling. PenG'leroes: ketoea ni Pasirab, penoelis Ian bendahari n. Soeatminingsih, pembantoe n. Siti Koesoemasini Ian sawatara saka Natipij­W atgane loemajan. Moeya-moega teroes sempoeloer, kalis ing bosenan.

S. W. SOERABAJA. Nalika 21 April ngaoakake rapat

warga kwartalan. Kadjaba ingeser-ing­seran pengoeroes, oega ngremboeg oe· soel-oesoel kang arep diadjokake me­njang komprensi besloten mbesoek Djoeli. Kang katoeding dadi oetoesaa jaikoe sdr. Ismoetiar Ian Tjokrohando­ko.

PARINDRA DMRAH MALANG. Nalika 19 April Parindra daerah Ma­

lang-Pasoeroean wis kaleksanan nga­na.icake komprensi ana ing PasoeroeaL Gandheng Ian diangkate sdr. Soedomo dadi daerah commissaris Djawa W etan, kang dipilih dadi ressort commissaris ressort . Malang jaikoe sdr. Soetomo, ke­toea Parindra Pasoeroean.

KOMPRENSI ROEKOEN TANI. Komprensi Roekoen Tani ing Ken·

tjong wis kaleksanan nalika tanggal :6 April, didjenengi dining sdr. Soedomo,. daerah commisaris Parindra Djawa We­tan.

P.P.P.I. LAN DRS. A. K. GANI. Gandheng Ian loemeboene t. Drs. A-.

K. Gani"ing kalangan film, pakoempoel­ane para student bangsa lndoneSia (P •. P. P. I.) wis nibakake poetoesan: nje· kores t. Drs. A. K. Gani engga sasi Sep­tember.

GABOENGAN KOMITE M. I. A. I. Ing Djakarta mentas dianakake rapat

gaboengan antarane Komite M. I. A. L Jar, Komite Penerimaan, kang sateroese digamblokake dadi sidji, didjenengake Gaboengan Komite M. I. A. I. Keseng­saraan dan Penerimaan Moekimiu. Dha­poekaning pengoerocs jaikoe ! be~­heer R. A. A. Hasan Soemadipradja • adviseur Abikoesno Tjokrosoejoso laa H. Dahlan Abdullah, voorz. Drs. Soe­broto, vice-voorz. Abdoel Samad, pen­ningm. I H. A. Ta'iin Said, penningm II R. H. 0 . Djoenaedi, penningm. Djoedi Danaatmadja, alg. seer. Anwar Tjokro­aminoto Ian isih akib mane&.

PIMPINAN OEMOEM P. N. L Pemimpin Oemoem P. N . L doeroeng

11oewe ilri ndhapoek pmgoeroes anjar

sarana referendum, kang kedadejani: ke .. toea t. Soebagio, penoelis-beodahari L

Ac. Sarbini, pembantoe oemoem t. Ac. Soemadhi (Antara) .

--<>--

Page 19: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

. 3 Mei 1941.

ALMANAK NASIONAL. . Goloqgan nasional ing Soerabaja

.ndoewe ada-ada arep nganakake alma· nak nasional kanggo taoen 1942 ngarep iki. Ing almanak maoe, ke:djaba isi pe• na!lggalan kaja saloemrahe almanak, oc~a ngemot andharan•andharan ka_ng paCdah toemrap rasa pangrasa naSJO­nal, sarta direnggani gambar-gambar peni kang gegajoetan karo kanasionL'· Ian. Kandele watara 300 kebet. Saiki isih lagi dirantjang lan diwiwiti ngloem· poekake bakal isine. Oega bakal nge­mot advertentie saka peroesahaan • pe:· roesahaan bangsa Indonesia, kajata : fabriek rokok kretek, O. L. mij., bouw• spaarbank, toko-toko roe:pa-roe:pa; be• tjik banget jen kaoe:m soedagar kita .-.i:ile:bokake advertentie: ing kono maoe:.

Jen almanak iki sida bisa dibabar, tege:se ora nemahi alangan sawidji apa, bakal dadi almanak nasional kang wi· witan kang diwetokake dening oesaha bangsa kita dhewe, awit sadoeroenge ikoe, isih doeroeng nate ana almanak na­

sional.

KANOEGRAHAN KANGGO P.S.S.L

Saka kapare:ng dalem, I. S. K. S. Pa• k~ Boewono XI mate:dhani kanoegrab· an be:ker giliran ( wissclbeke:r) kanggo

· P. S. S. I., kang bakal dienggo sajem­bara ing saben tandhingan kampioen• scbap wiwit taoe:n 1942 ngare:p.

(S. 0.).

NJOEWOEN TOELOENG. Botjah wadon aran Sritoempi Koen·

kamariati, asal saka Bagor (Ngandjoek) oe:moer koerang loe:wih 15 taoe:n, wis watara 3 sasi ilang, djare nggoleki em­bokne ana Soe:rabaja, nganti saiki dadi golekan. Pawakane sedbe:ng, koe:lit koe• aing, praoe:pane boe:nde:r. Sapa sing pirsa oe:tawa kanggonan botjah kase:­boe:t ndhoewoer karsoa paring kabar marang: P.D. Setoe c/o Soe:hardi Pasar· we:g-West Ke:rtosono. (abn. no. 35855).

O. W. LAN PRADJA MANDHIRI. R. P. D. : Kanthi kekantjingane Goe:­

pe:rmen wis katete:pake manawa ordon­nansi padjeg kaoe:ntoe:ngan ing sadjro-11ing pe:rang ( oorlogswintbe:lasting) toe:mindak toe:mrap Zelfbe:stuur-onde:r­hoorighe:den ing &¥idenge Indonesia.

CONGRES DECE~TRALISATIE. mBt?soe:k tg. 22, 23 Ian 24 Me:i nga•

rep iki ing Malang arep dianakake kon· gres de:ce:ntralisatie kang kaping 31. Ing antarane para adviseur tinemoe oega t. · Ir. R. M. P. Soel'achman Tjokroadi-

soe:rjo. • ,,ROEKOEN-HARDJO" WIRA·

DESA. Sanadjan ing koetha tjilik, ing Wira­

disa (Pekalongan) wis madeg pakoe:m­poelan Spaar & Crediet-Coope:ratje ;,Roekoen-Hardjo" saka ada-adane pen­dboedboe:k ing koetba kono. Pengoeroe­si: ke:toe:a ·sdr. Ami-Slamet, penoe:lis sdr. Soejoed, be:ndabara sdr •. Ronosoeparto, Ian pembantoe sawatara. (abn. no. 28754).

.. PANJEBAR . SEMANGAT" .

NED. INDISCHE BIOSCOOP BOND.

Tanggal 29 April kepoengkoer Ne:d. , lndische Bioscoopbond nganakake rapat · taoe:nan ana ing Malang, perloe mbe· ber verslag taoe:nan. . KAOEM MOEKIMIN KANG WIS

PADHA TEKA. Nalika 24 April sagrombolan kaoe:m

moekimin Indonesia ing Md<ab tjatjahi HS djiwa wis tekan ing Tandjoeng Prioek, dipapag dining Gaboengan K~ mite M. I. A. I. Ian Pe:nerimaan MoeJ kimin .

KABAR KERTOSONO. Ing dhoe:koe:h Mergojoso bawab disa

Kalianjar sakidoele Kertosono, 8lla !Jo.. tjah wadlln loro isih remadja poetri, sing sidji oe:moe:r 12 taoen sing sidji oe:moer 9 taoe:n, padha ngarit, ngeritake radja­kajane. Sarehai krasa soemoe:k, sing siJ dj1, adbine, njemploeug soe:moe:r ing te· ngah sawah, arep adoes; sarebne soe• moer djero banget toer ora bisa nglangi, ndjaloek toeloe:ng mbakjoe:ni. mBakjoe· ne noeloe:ngi ketje:mploe:ng pisan, dadi botjah loco padba tiwas kabeb. (abn. no. 35855).

PERDJOERAIS SOERABAJA. Gandheng karo manggonne P. B. PerJ

himpoe:nan Djoe:roe: Rawat Islam ing Soerabaja, Pe:rdjoerais tjabang Soera­baja wis ndbapoe:k pengoe:roes, kang k~ dade1ane: adviseur t. Dr. Djamaan Bi­ran, ketoea Mb. Soe:kry, ketoea moe:dba Djoe:kin, pe:noe:lis I Sademan, penoelis ll Soe:radi, be:ndahara Moh. Said, pe:mban­toe sawatara.

. T AMAN SISWA BANJO E­WAN GI.

Nalika dina Rebo Wage tg. 23 April moerid-moe:rid Id. 3 - kl. 7 T aman· Siswa Banloe:wangi darmawisata me­njang padesan•padesan ing bawab Ro­godjampi, prdoe kanggo namhahi wa­wasan, kapimpin de_ning pamonge, sdr. Akief Ian sdr. Ojadji. Lakoene saka Ba­njoe:wangi noe:mpak sepoe:r, sateroe:sc bandjoer bebarengan karo moe:rid-m~· rid T. S. Ragadjampi kang dipimpin de­ning sdr. Rame:lan. (abn. no. 33063).

DARMA WISATA MENJANG TEMPOERAN .

Moe:rid-moerid V. S. ing Koebang (Karangkobar) mentas ndjembarake se­soeroepane menjang T empoe:ran sarana nekani padoesan banjoe anget. Gan­dbeng ananc woelangan globaal, sa­mangsa botjah-botjab ora disenengakc atine, koerang njoekoepi kanggo nam· pani woe:langane. (abn. no. 35907).

P. P. M. SOLO. Perkoempoelan Para Moedba bage­

pan kepoetrian nalika dina Senen wis kasil nggawe perajaan, perloe mengeti wijosane R. A. Kartini, manggon ing Balai Pertemoean P. P. M. (Danoekoe­soeman), l>impinan katindakakc dcning mej. Soejati. (Harry Asmara) .

POETRA TAMA KLATHEN. mBesoek dina Abad tg. 25 Me:i Kr.

Poetra Tama Klathen are:p gawe perte­moe:wan kang kapisan. Gandbeng karo ikoe P. T. Solo bakal excursie me­njang Klathen, perloe arep meloe ngra­mekake kring anjar ing Klathen. Pim·

................................

Djib toean tennang oleb penjakit di 1oeloeran kcntjin1 Jana bcrbahaJa clan bcibat. obatilah sckarang djocga dengcn

.I 8 0 E• C A P S D L £ S Obat jang aoeda tcrpoedji olch beriboc-riboe orang iaill soe­da perm mcmaka~ja ocntoek meojcmboch­l:cn pcnjakit kentjing rasa panas. ltentjing tdoear nanah atawa darah. Kalo mcngirim­un kembali ini advcncntic dengcn discnain fran(91ebarga ( 1.20. tocan akco trima sam­pc diroema I rube isi 36 stults. Pengiriman tioema di lakockcn olcb DJAMOE .. IBOE" .td: Reel. di Ngaglik 3. - Socrabaja. Adrea minta ditocli1 jang rerang.

DJAMOE INOUSTRIE .. IBOE 0

' ~ ' - • ,_ • "•J • '. • :• ' •I I I 1 <:_ • • • 'o - • •'

125

- . ' : " ... ,~. . ' .. - . . . ';~'... : .

1 ................................ .

Katja 19.· .

pinan baka1 katindakake. denmg sdr. s . A. Balja al Oemarey Ian Harjono Sis­wohartono. (Harry Asmara).

Kandi, keeper Persiba.ja (Soe:rabaja) kang nalika ing tandhingan P. S. S. I. nadjan tanpa ngaso toe:r sajab banget, bisa ngoekoe:hi benteng Soerabaja. oganti Pe:rsibaja orf bisa dikalabake.

MARDI KENJA SOESILA BAT ANG.

Nalika tg. 20-i-'41 pakoe:mpoelan .,Mardi Kenja Soesila" ing Batang nga­nakake perajaan mengeti R. A. Kartini manggon ing gedhong soos M. W. B. Bdtang. Babadc R. A. Kartini dite:rang· ake kantbi gamblang dening sdr. Roe:· lijah. Ing antarane kang rawoeh katon wakil S.W., K.P.T., Pemoe:da P. S. I. I., V. O. J, Tismoe, Aisijah, I.I.

K. W. T. S. BANJOEWANGI Nalika male:m tg. 23 April nganak­

akake peringatan lboe: Kartini manggon ana ing Perg. Taman Siswa, kapimpin dCning sdr. ni Harini. Kang ngrawoe:bi akeh banget, pakoempoclan oeg.,_ akeh kang ngirimaki oetoesanc. (abn. no. 33063).

S. R. P. PLOSSO. S. R. P. (Setia Roekoe:n Plosso) na­

lika tg. 19-20 April '41 wis kelakon nga­nakake propaganda vergade:ring mang­gon ing P. H. S. Moenggoe:b azas toe-

••••••••••••••••••• - . : TITEL RADEN LAN : • RADEN MAS. • : Sinten ingkang kapengin gadhah : • titel. mawi kakantjingan (be- • • sluit) Goepermen oetawi Kara- • : djan Ojawi. ..Kantor asal-oesod : • Soerokarto", sagah arnitoeloengi. • • Roewet oetawi kirang djangkep- • : ing asa!-oesoe! badhe kaleres.- :

II aken. • e Pangageng kantor : •

: Raden Mas POERBOSA- : • POETRO, • • Kratonan Solo. • • Boten sakedhik ingkang sampoen • • • • sami kapitoeloengan dening kan- • • tor poenika. • • Manav.; preloe wragad kenging : : katjitjil. L-24 •

• •••••••••••••••••••

Page 20: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

Katja · 20.

djoewane S. R. · P. preloe mhijantoe ka­boetoehane wargane, sarana nganakake Spaar en Crediet-coopuatie sarta Ke­matian fonds, malah ocga wis olm Rechtspersoon. Pengoeroesi saiki 1 ke­t<Ka sdr. Soemadi Somoprawiro, pe­noelis sdr. Iskak, bendahara sdr. Kart~ wijono, pembantoene sdr. Soekirotomo Jan sdr. Kadarmo. (Abd. Skr.).

PERHIMPOENAN KEBOE­DAJAAN INDONESIA.

Nalika tanggal 20 April ild pakoem­poelan kasboet ndhoewoer nganakake rapat warga. manggon mg gedhong per­goeroean In. V. L. 0. Sidonipah weg No. 2 Soerabaja. Kang diremboeg: kapi­san ngesabake Statuten Ian H. R. KapiJI .. dbo ngcsahake pemimpiil Ian ngremboeg kang perloe-puloe, kang kcdadijane 1

pemimpin djoged jaikoe t. Moeljo Ian ka­bantoe dening Hadiprajitno Ian Kam­soem. Pemimpiil pradanggan t. Soepar­cljo Ian kabantoe dining Soewadji Jan Soewito.

PERAJAAN KARTINI ING NGADIREDJO.

Nalika malem Minggoe tanggal ping 19-~-'41 kepoengkoer iki ing gedhoog Tamao Siswa Ngadiredjo Reg. Temang­goeng dianakake pahargyan kaoggo me­ngerti iboe kita R. A. Kartini. Kang ngra­woehi akeh baoget, malah diaoakake teotooostelling haudwerken gawe­jane para moerid.mouid T. S. dhiwe, oega para rawoeh akeh baoget sing moeodhoet harang-barang maoe.

P. F. T. PEKAWNGAN. Ing Pekalongan .. madeg ,,Persatoc ..

an Fonds Taboengan" kang diadaDi clf .. Ding poenggawa drukkerij baogsa Indo­nesia. Antja.si: I. ngraketake pasedoe. loeran, n. mitoeloengi wargane kang mati oetawa kasripahan Ian diwetokake saka pegawijan. Persatoewan iki diJce .. moedbem dening sdr. Moaari pangarsa, i.dr. Wachjoedia penodis, sdr. Achmad hartaka. (abn. no. 31564).

ROEKOEN WANITO RANDO& BLATOENG.

Roekoen W anito Randoeblatoeng sa­ja soewi saja katon madjoe. Miilggoe kepoengkoer nganakake perajaaD me­ngeti mijosi iboe kita R. A. Kartini. (anb. no. 28755). PERAJAAN MAULOED NABI ING

PATI. Nalika malem Minggoe 19.20 April

'-ti boeroe iki, comite kaseboet mastas gawi peringatan openbaar manggon iDg Irene Theater. Sprekeri saka Semaraag, Koedoes Ian Pati, dini kang diandjoer .. ake bah perdjoangall Nabi kita Moe .. hammad a.a.w. nalika ana iDg Mekkah Ian Medinah. (S. W. S.).

DITJARI.

Ko.stjongens Scholieren {meloeloe

anak-anak sekolah) Di Kosthuis Nj. R. S. U M A N Kedoodong G. 2 no. 2 Tel.

No. 3939 Z. Soerabaja.

Perawatan tanggoeng mi:'moeas­kan. roemah tjoekoep besamja, halaman loeas. tarief bolch be­re:nboek. Tjobalah mengadaka1 perhoeboengan. toean akan meril­sa poeas dan senantiasa tinggal gt:mbira. Dao soenggoeh tjotjok dan aman goena kepentingan be­lad_iar. tidak akan terganggoe.

174

..PANJEBAR SEMANGAT" 3 Mei 1941.

~------------------------------------------------·······································~ :NJAI f;BLORONG: Disini tempat memasang advertentie ketjil. Satoe kali pasang tidak boleh lebih dari 6 baris, ongkos f 0,75, haroes dibajar LEBIH DOELOE. Ojika Jebih dari oekoeran mestinja, terpaksa perkataan-perkataan atau kalimatnja kita ringkaskan. Kalau 10 ka­li ongkosnja f 6.-. Ticlak ada matjam korting Jainoja, dan tidak ada bewijsoummer. Bewijsnummer boleh beli seharga losse nummer a f 0,15 satoe exemplaar. Adverten­tie jang tidak diberikoeti oeang ongkosnja, TIDAK alum dimoeat. Tekst advertentie haroes dikirim paling laat 10 bad seb~oem soerat kabar jang memoatnja itoe terbit.

NJ. Bl. 46.

DATJIN-KOENINGAN: Orang selaloe minta merk K. S. 15 tahoen kita poenja fobriek berdiri, ada satoe tanggoengan boeat toean poenja oeang.

Fabriek Datjin Kong Siang Semarang .. Java.

Nj. 46a.

't NEUTR.-TECHN. INST. POERWO­REDJO. 3-4 j. Cursus. bouw- & water­bouwk .. electrotech. & werktuigk. Cand: minstens H.I.S.. Mulo voorkl. t. 2de kl., dari 3de kl. Mulo di kl. 2. Schoolg. min. f 5-, internaat f 6,50. sedia pro.spectus. Masoeklah sebeloem Jun!. Nj. Bl. 48.

POEST AKA WARTI. dagbiad basa Djawi kaserat AKSARA Djawi, saben dinten amot kaharan warni-warni, dja­gad Oja'lll.;, kaboedajan Djawi. kagoe­nan Djawi, sarta koemandhang sandja­

DIDJOEAL 2 boeah roemah gedong, di tanah pekarangan Gouvernemcnt, di Kendjeranstraat No. 321 dan No. 323. Boleh minta keterangan pada N. V. Bank Nasional Indonesia, Bocboetan Soeraba;a. Nj. Bl. 47

SAUDARA:!KQE di Batavia. Djika perloe .pakai djdmoe tjap Poctri dan Namy's Schoonhcids micidclen. tidak <X­

sah pesen di Solo. di B. C. lebih gar:i­pang socroehan sadja ke tcko A. o C. Oesaha kita' gang Orpa 32. D:ang1111 loepa. Hormat kami, Namy. Nj. Bl. 22.

OENTOEK MEMBOEKTIKAN benar­kah madjall. Penghiboer .. Terang Boe­lan" di Boeboetanstr. HO. S 'baja, dapat menggembirakan keloearga toean, kirim­lah oeang f 1.- oentoek langganan 3 boelan. Nj. Bl. 26.

Fadum NIGHT in SHANGHAI, adaJah minjak wangi jg . amat haroem baoenja, ·

tahan lama. fahr. U.S.A. banjak Jisoekai

oieh Filmsterren Hollywood. p. botol

f ? .50 incl. porto. Beli banj:ak of di­

djoeal lagi rahat bagoes. Adm. Goedang,

~ining Pradja. I woelan namoeng f 0.90. Barang - Postbox 95 - Soeraba;a.

~···········~··························· CONSUL TA TIE-BUREAU SARI. Rapat Sarekat Artist Indonesia ana

ing Djakarta nembi iki moetoes nganak­ake consultatie - buruu kanggo lelan­tacane warga.-warga Sari bro produ. centen film. Coasultatie-bureau iki di­oeroes t. lnoe Perbatasari, Djojoprano­to, Adam Malik Ian Moehammad Sm.

-0-

PARINDRA DJAKARTA. Manoet poetoesaniog pilihan pengoe~

roes nembe ik.i, dhapoekaning pengoe­roes saild dadi: ketoea sdr. · R. M. Darjono, wakil ketoea sdr. J. T. Assa, penoelis I sdr. MogDi Thaib,. pen. II sdr. E. I. Lapian, bendahara sdr. Noer Soetan lskandar, pembantoe sdr. Sj. St. Makmoer, Kesoema St. Pamoentjak, Mr­Hadi, R. Soerjodipoetro, I. R. Lobo, Ian nj. M. H. Tbamrin.

BLANDJANE POENGGA WA NEGARA.

Toemrap blandjanc para pocnggawa negara, kongres P. P. P. B. aembi iki wis ngetokake rcsolocsi, kaog 1>0crasa·

ne mbijantoe lajange Verbond van Vak­v~gingen van Overheic:lsdia1areo marang Commissie van Georganisee:rd Overlcg, kang soerasanc mrajogabke perloeni para poenggawa negara dibe~

tjikake blaodjane, loewih-loewih poeag~

gawa golongan ngisor .. ngisoran.

S. W. DJAWA KOELON. Kompraw Surya Wirawan tlatah

Djawa koelon ana iilg Tasikmalaja doe­roeng soewe iki iog antarane wis moe­toesaki: sdr. Dr. Moen:ljani da&ah commissaris digentem dining &dr. Dr. Slamet Soedibjo.

P. K. V. I. KLATEN. P. K. V. I. Klaten mbisoek tg. -t Mei

iki nganakake rapat warga maaggoa iDg dalemi sdr. R. M. Koesocmowitjitro, ngremboeg bab oleh-olehe Coagra b.­vm iilg Soerabaja Ian lija-lijani.

S. K. L PATI. Boeroe iki Serikat Koesir lndoaaia

Pati rapat warga, manggno iilg oma­hc sdr. Jamiil pangarsa, kang didjellengi dining adviseur R. Soebono Ian oetoe­san Dep. Serikat Sekerdja, R. Kbaa Tji­trosomo. Dene kang karemboegi bab si­nomane para warga. (S.W.S.)

PERAJAAN MOEDHA WANDA WA. Dhek dina Saptoe tanggal 19 April,

pakoempoelan Moedha W andawa Solo, wis kasil nggawe perajaan taoenan, manggon iog Soos Habiprojo.

-o-

M.P~AMOE SPE£144l 6~AF. WEl<KEN. l>ARI t'IARMER EN 6RANIETO ll.l.L

Bisa terima pesanan dari loear kota. oil.

PERSIBAJA. P. P. P. - Reo -t-0, Sioar Kota - Andalas 0-2. Oliveo - Andalas: 4-3. Tj. Moeda - P. P. P.: 0-0.

S. V. B. Tiongboa - Ajax s....:.1, Thor - Excelsior 2-3, Mena Moeria - H. B. S. 1-i.

S. P. L MALANG. Wis antara soewe madeg sawi­

djiniog pakoempoelan bal-balan iog Te­menggoengan wetan spoor Malang kang didjenengake ,,S. P. I." (Sepak Ra­ga poetra Indonesia). Boeroe iki di­anakake pertandhingan bal-balan k"'ja iDg ngisor iJd 1

S. P. J. - V. L O. S. 2-1: K. A. M. - V. L 0 S. 1-0. S. P. L - L K. M. S-0. S. P. I. - P. P. S. B. -t-0. S. P. I. - R. D. P. B. 1-0. (abn. no.

.3583-t). VOETBAI. ING _,,NGA WI.

Nalika tg. 19..f.'-tl iug Ngawi ana tandhiogaa bat antarani ,,Sportcluh Pandbaia" Ngawi - ,,Veteranen", kang woesanaDf stand 2-2. (abn. ao. 31878).

ING POERWOKERTO. H. W. (Taaik) - Comb. Banjoemas

2-0, H. W. (Tasik) - H. C. T. N. H.

2-J.

WANDELMARS ING SOW. mBaoek tg. 3-10..17 Jan M Mei nga­

HP ild, iug Solo bakal dianani vier­daagae wandelman. DiDf bug nga­aakaki wandelman maoe, jajkoe 1 N. L A. u Dohi lS - 20 - 20 Ian 30 km.

KASTIE ING PAKEL. Dbek Minggoe ping 20 April 1941.

wia blakoa clluakaki tandhingan kas.. tie antarani moerid-moerid V. V. S. Bandoeag (Tj. darat) karo moerid­moerid V. V. S. D;atoa. manggon iog Pakel. Woesanane }J-29 kanggo kame­aaagani V. V. S. Ojatoes. (abn. no. 22496).

SCHAAK ING MADIOEN. Anjar iki para pemaiJl ,.schaak" Kwa­

dt,~ (Ngawi) padha teka iDg

Oeteran (Madioen) tandhingan karo &ebaak B. O. P. (), Djagane 8 Dloeng. soeh 8, woE.sanane 5-3 kanggo 8. O. P. O. (abn. no. 28650).

-o--

Page 21: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

f,AMPIRAN nPANJEBAR SE MANGAT" No. 35. TAOEN KA-VIII. 3 MEI 1941.

WISANiNG OERIP.

WISA ikoe sawidjining barang kang bisa gawe Iara oetawa tiwasing awak. Kc.;ata wisaning : oela. asoe edan, kla­bang. rena lsp., ikoe bisa gawe Iara oe­tawa manawa ora kabeneran dadi Ian patine toemrap sapa bae kang ketaman.

Nanging sarnono m_aoe sing dak-arani mbebajani dhewe, jaikoe wisaning wong oerip. Manawa wong moeng ketaman wisaning kewan oeta.wa lijane isih gam­pang ilan'.';-ilangane, jen ditimbang karo

. ketradjang wisaning wong oerip, koe­rang begdjane bisa gawe mloroting adji­ne dhiri. Moela sakabehane maoe koe­doe kita ilangi bias. Wisaning oerip ke­na kaperang dadi rong nggolongan, ja­jkoe:

a. Toemrap ing raga (awak).

b. T~mrap irig djiwa.

Wisaning oerip 'toemrap raga:

1. Ke b I o e k. tegese kesed, soeru.i­kanan. Wis tetela manawa iki wisa kang ora betjik, manoet oedjare wong toewa, bisa ngedohake redjeki.

2. K e t h o e h, tegese tjrobo, kem­proh. W atak kang kaja mangkene iki . wohe gampang ketjandhak ing lelara.

3. D ha h g a (wadhah sega) tegese tanpa nd<>'!we ngelih. Wis mesthi watak kang kaja mangkene iki mhorosake dhoewit, djalaran djadjanan.

4. An d aY tegese dhemen minoem. Toemrap m"U'ang kasarasan, minoem ikoe wis genah jen ora betjik.

5. Ba I o e b o e h, tegese karem toe­roe tanpa ngeling.i wajah.

6. Le b o e h, tegese karem ing ka­aenengan tanpa ndoeweni doega-doe­ga.

Nem bab kaja kaseboet ing ndhoewoer ikoe kabeh dadi · wisan1ng raga. Mana­wa ditoeroeti ora woeroeng ngadjak boe­brah. Ora betjike wong kang kesed kemproh. sedoeloer wis bisa ngira-ira dhewe. Wong kang kemproh dadi pang­gonane Iara. Metia saka ikoe karesik­ane awak k~oe didjaga. Wong· kang dhemen miooem, ·wis tjetha agawe roe­llaking awak, bandha, 11glirwakake ke­wadjlbane wong oerip. Wong minoem manawa wis mendem bandjoer 1ali ing aocbasita, saroe ing sasolah tingkahe.

Dene wisaning djlwa ikoe · oega · ana

I .

KABAK REDACTIE.

-<>--G:indheng karo kehing verslag-ver-

slag kang kita tampa nembe iki. akeh verslag sing ora bisa kapatjak toemoeli, awit ngenteni papan.

Lan rehne lajang-lajang kang kita tampa moeng sethithik kang perloe di­wangsoeli, moela ing nomer iki kores­pondensi ora dianakake dhisik. Ing lija panggonan "\\.'is kita patjak katrangan­katrangan minangka wangsoelan oe­moem.

-o--

dharake moenggoeh kaprije maksoec!e warna-warnane bendera kita, jaikoe Abang-Poetih, ing tengahe ana boeoder­ane (Cirkele) vol Hidjau.

Barisan Persibaja (Soerabaja) kang ana ing tandhingan P. S S. I. · ana ing Bandoeng nembe iki dadi kampioen no. 2.

Sawise rampoeng noeli nganakak~ pe­milihan Pengoeroes anjar. Sawise ka.. oendi, kang loenggoeh ing Pengoeroes. jaikoe: Ketoea sdr. Soetadji, Ketoea moedha sdr. Soepijah, Penoelis I sdr. Soeminatoen. Penoelis II sdr. Soejoto. Bendahari I sdr. Aksiati, Bendahari II sdr. S. Asijah) . Sdr. Rarnelan Hs., ka­pilih dadi Pembantoe Oemoem, nanging kagawa saka ora ana tempo. sdr. maoe ora sagoeh. Saiki kaganti dening sdr. Ismono. Pembantoe lijane hakal kapilih ing pertemoewan kang ka VII.

nem prakara , jaikoe :

1. Ni s t h a. tegese pakarti asor. ka­jata : dhemen ndjedjaloek, saen Ill.

2. Dor a, tegese goroh .. Watak iki wi~ tjetha ora betjike. jaikoe dhemen njidrani djandji.

3. D r e n g k i. tegese opea Ian dah­wen.

4. D o est ha. tegese tjlimet:c, jaikoe k:>rem marang tjolong djoepock.

5. T j and ha I a, tegese ora ndoc­wi>r.i kawelasan.

6. p a "n a .s t e n. tegese merekake kabegdjaning lijan.

Nem prakara kaseboet ndhoewoer. iki kang dadi ·wisaning djiwa. kang aga­"'e regede angen-angen, kang dadi wi­saning kaoetaman. Moela adja nganggo gantalan dina manawa weroeh oetawa krasa jen ketaman enggal dibrantas sak­ojode. Ngelingi manawa kita ndoeweni gegajoehan kang loehoer. kita koedoe wani njingkiri sekabehane ikoe. Sing sapa nglakoni panggawe betjik v.;s mes­thi bakal nemoe karahajon. Sinaoe njirnakake panggawe ala ikoe prasasat ngoengkoeli sekabehane pakarti.

ANGGRAHINI. -o-•

WARTA KRABAT.

PERTEMOEWAN KR. POETRA TAMA SEMARANG.

Kang ka~v1.

Pertemoewan Kr. Poetra Tama Sema­rang kang kaping VI. wis kaanakake ing nalika dina Minggoe. tanggal 16 Februari 1941, manggon ing Pergoeroe­an Part. H. I. S. ing Pindr:.kan Lor Semarang. Kang nekani koerang Joewih ana warga 50, poetra Jan poetri. Eman banget dene lboe Kr. Ian lboe Try oega, ora bisa ngrawoehi, moeng maringi la­jang bat, djalaran ana kaperloewan lija.

Noeli sdr. Penoelis kapsrahi matja notulen saka .pertemoewan kang wis ka­poengkoer Jan nampa warga anjar. Sa­wise sdr. Soetojo kasoewoen soepaja madjoe mangarep. perloe matja lajang saka Thoe Krabat. Sarampoenge iki,

· sdr. Ketoea matja lajange lboe Try.

Noeli nganakake lezing-lezing. Dhisik

Wassalam .. Tegoeh ! !" Penoelis I.

S. Asijah.

* POETRA TAMA TOELOENG­

AGOENG. Dhek tanggal 6-4."H K.P.T. Toeloeng·.

Agoeog woes kaleksanan bisa nganak­ake pertemoewan, manggon ing gedhong Ardjoeno School Ian wis madeg.. Dene pmgoeroese: ketoea wara Aano, wakil ketoea sdr. Adiwardojo (S. W.), benda­hari S. Pinie (BP. S.W.), pen. I A. Moersat4(S: W.). pen. II Moedjiran (K. B. I.). pemb. Soer~di. Sadiman, Mat. ladji. Djais.

Dene adres Secretariaat K. P. T. Toe!. Agoeng: A. Moersat, Pasar-Pa!ng­straat Toeloengagoeng.

db.ewe lezing saka sdr. Soepijah bah PERAJAAN R. A. KARTINI ,.Kwadjibane warga Perkoempoel~". ING POERWOKERTOi Sdr. Soeminatoen medharake bah .. Pe- Dhek dina Minggoe tg, 20 April •41· moedha harapan Bangsa", sdra Moe. Krabat Poeti-a Tama Poerwokerto men­harto sesorah bah Agarna Ian sdr. Ke:.. tas nganakake perajaan mengeti mljose· toea Moedha ngandharake.. bah .. Per- · swargi R. A. Kartini iuanggon Ing 0. I(._

gaoelan Merdeka". Sdr. lsmono ngan.- S. B. - school.. Peraj.aan dirawoehi Ra-·

Page 22: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

::> ..

Katja ·· 2 .·.·

ma Ian lboeoe anggota Krabat. W akil­wakil' koempodan oega akeh kang mer­lokake rawoeh. Perajaao maoe dipimpi:i

dentng sdr. ketoea krabat.

1. Pemboekaan den.Ing ketoea. Para hadlirin diatoeri ngadeg sawatara soe­we perloe angeningake · tjipta.

2. Zang Jagoe R. A. Kartini. dipim.

pin denlng Sdri. K. 3. Riwajat R. A. Kartini sethithiJc,

dening salah sid'jine Sdri. anggota K. P. T. Bandjoer disamboeng dening Pak

Joedi. 4. Pauze 14 menit. Lan disoegoeh

Jcanthi saanane. 5. Bapak Krahat ngedoem prijs, bah

karang-mengarang. Kang oleh botjah

teloe. 6. Soemhangan ,pidhato. Kang njoem­

bang oega akeh. 7. Penoetoep.

• • POERA TAMA MODJOKERTO. Ing Modjokerto kala tanggal 6 Apr!!

comite Poetra Tama Madjapait wis bisa ndhapoek pertemoean manggoo ing ge­dhong Taman Siswa. Pertemoean ka­pimpin sdr. P .S. Sudharma. Wargane

· kang woes katjatet ana 80. (poetri 20.~· poetra 60.). Kang loenggoeh ing bai:ian pengoeroes jaikoe :

I. Ketoewa sdr. P.S. Sudharma, 2. Ketoewa rnoeda sdr. D . Soewarto, 3. Peooelis I sdr. Soedjono, 4. Penoelis II Soedomo, 5. Bendahari sdr. Soemarmi. 6. Pembantoe sdr. 1. A. M. Solichin, 2. Soeleman, 3. Oentoeng, 4. Soepardi, 5. Soemarsono, 6. Soetadi, bapak Ian iboe krabat ki Soemali Ian ·nji Soemali. badan pengajoman sdr. Soehoed.

Dene bebadan kang arep dianakake jaikoe : 1. korfbal. 2. badminton, 3. kas­tiz Ian sapanoenggalane.

POETRA TAMA POERBAJA. Pertemoewao kapiog 9.

Dhek tg. 2 Maart 1941 K. P. T. Poer­baja wis ng'.\lla:kake patemon kang ka­ping 9, manggon ing Neutrale H. L S. Antara lija moetoes :

a. Gawe bendera tjotjog karo K. P. T. Solo.

b. Bab salam ora dianaka.ke. oemoeme Jcena nganggo salam ,.Hidoe:p !"

c. Nganakake koersoes .,alg. ontwik­

keling." sesasi kaping pindho manggon in~ P.R.

d. Sadjronl! sasi Maart ngaoakakE wandelmars, wandeling Jan korfbat-~ strijd.

e. Perigoeroes tambah 4, dadi saiki · kabeh ana 15.

f. Excursie menjang Solo (wis kalek­sanan dhek tg. 8 April noenggang bus).

Nga:nti saild wargane ana 200, antara­ni 85 war!Ja .poetri. Adres Secretariaat : Semarstraat 8. Adres ketoea : Merbaboe--straat 6A. 1i

KR. POETRA TAMA SOEKO­WONO.

Wiwit sasi Januari '41 , ing Soekowono wi~ madeg kr . .,Poetra Tama".

Pengoeroese: ketoea sdr. Soedhomo. penoelis sdr.-Moh. Anzar, bendahari sdr. Niek-Soediatie, pembantoe sdr. S. Moes.­ta.'." lan sdr. Djaetoen.

Aaies pengoeroes : Moh. Amar St:1~

tionsweg Soekowone.

: ! .

.:SWARA POETRA TAMA .. .

Moerid ~ moerid koersoes pagawcjan tangan ing Soemoroto ka_ng dipimpin dening Ni Hermini Lan Ni N. Soeparminingsih. kang saja

.soe1vi saja madjoe.

POETRA TAMA DHAHA. Nalika tanggal 23 Maart kepoengkoer,

ilti wis nganakake patemon ka-IV, manggon ing Taman Siswa. Kang nekani ora koerang saka 90, ing antarane 40 warga poetri.

Poetoes-poetoesane : Kadjaba netep­ake dina bakal anane wandelmars kang ka-III, oega netepake panggonan-pang­gonan, kang kanggo sport. Jaikoe: korf­bal Ian athletiek: ing plataran Neutrale Mulo. Oipimpin dening sdr. Hermani. Zwemmen: ing badplaats Soember-Boe­loes. Oega dipimpin dening sdr. Herma­ni. Voetballen: ing Politie-veld. Oipim­pin dening sdr. Goenawan. Kanggo war­ga poetri jaikoe : Srimpi-dans : ing Ta­man Siswa._ Dipimpin dening iboe Kra­bat. Gamelan: oega ing Taman Siswa. D ipimpin dening ihoe Ian bapak Krahat. Oesoel kang isih disema}ani dening pe­ngoeroes : kookles Ian handwerken. Oe. ga wis ndhapoek comite Pahargyan lboe Kartini, kang dhek tanggal 19 ma­lem 20 April wis kaleksanan nganak­

ake bebarengan karo V .O .J .. J.I.B.D .A. Ian J.1.B.

·• POE:fRA TAMA KLAKAH.

Dhek nalika tanggal 9 Maart 1941 ing Klakah ija woes kaleksanao dia­nakake patemon S. P. T. kang I, toer ija betjik banget asile, sakala anggotane ana 40, malah wa 'katekan oetoesan-oetoesan sawatara kajata saka: Probolinggo, Djember, Tanggoel, Loemadjang kang nam.bahi berkobare semangat persatoe­wan. Dene poetoesane. pengoeroes kaja ing ngisor ilci:

Ketoea I sdr. Soekarto (~ . M. T. S .), ketoea II sdr. Slamet. .peiweli5 I sdr.

Soenardi (B. M. T. S.) , peooelis II sdr. Astoeti. bendahari sdr. Gemijati (B. M. T . S.). pembantoe: sdr.-sdr. Soepeno (P. P.T.S.), Soemijati !P.M.). Manan (V. 0), Radjingoen (PGB). iboe krahat nj. Sontodidjojo, bapa krabat ki Poerwo­soedirdjo.

* OESOEL.

Dhaodhanggoela. Koela noewoen amba sowan ngriki,

atoer sembah bekti mring Romo O.K.. kersaa Romo anggepe, kawoela badhe matoer, ing ngarsaning Romo ing ngriki,

awit koela saJcantja, nggadhahi panjoe­woen. moega Romo angahoelna. warga S.P.T. Pak~dji, il'tggih koela sakantja.

* Panjoewoening warga S. P. T sami,

wonten ing f19arsanipoen Romo 0.K .. namoeng matoer bah medale, S.P.T. poenikoe. kaedalna benpitoeng ari, ing­

gih namoeng menika. i·ngkang koela soe­woen, toewin pra mitra sadaja. moegi Romo kersaa noeroeti. panjoewoening pra warga.

* Sadereng Ian sesampoenireki. atas na­

ma warga S . P . Tama, ngatoerakeri sa­roedjoeke, Ian matoer sembah noewoen. Ian njoewoen paring; poedjastoeti. soe­p3dos widadoa. amanggih rahajoe, lde­bet oegi S. P. Tama. tansah rahajoe mi­wah basoeki. sambekala mja si:rna.

Soesiatoaa.

POETRA TAMA PATHL Dhek dina Minggoe tg. 30 Maart '41.

wis kasil nganakake rapat openbaar manggon ing daleme Bapak R. Pra­wirodirdjo ing kampoeng Mer.tokesoe­man.

3 Mei 1941~ -MAR.ANG PARA KRABAT.

"· ~ Ing iiqisor iki kl.ta patjalc katrangan

s~watara, gandheng Jan anane pitalro­nan-pitakonan bah kang gegajoetan ka­ro Krahat Poetra Tama. kmoa bang­gep wangsoelan toemrap- kang padha mboetoehake.

a. Bab g e n d e ra : '..para krabat kang nijat gawe gendCra. kena lliroe gendera kaja kang dirantjang demng Poetra Tama Solo. Bab woedjoede ke­n~ miterang marang Pengoeroes Poe­tra Tama Solo. adresse : p/a. R.M. Har­jono Siswohartono Keprabon 184 Solo.

b. Bab P o e t j o e k P i m p i ~

n a n: sabenere Poetra Tama ora ndoewi Poetjoek Pimpinan. awit Poe­tra Tama doedoe pakoempoelan pemoe­dha kaja kang wis ana. nanging 1!9<!• moengake gahoengane para maos S. P . T. (teroese mriksanana bab c.). Moeng wae toemrap remboeg apa - apa. Peogoeroes K. P. T. Soerahaja kena di.. djaloeki remboeg.

c.Bab si .pate Poe tr a Ta­m a ; Poetra Ta.ma doedoe pakoem­poelan pemoedha kaja kang wis ana engga sailti. Nanging nqemoengake ke­roekoenane para maos S. P. T. Pa­koerr.poelan pemoeda, kita anggep wis

tjoekoep kehe. Ing wektoe saiki persa­toewan loewih perloe tinimbang c:liffe. rentiatie ( pepisahan). Botjah kang arep ngleboni oergerakan pemoedha. kena ngleboni i;crgerakan .pemoedha. betjik lija-lijane. Dadi anane Poetra Tama ora ateges oambahi kehing pergerakan pe. rnoedha.

Gegajoetar. karo ikoe, perloe die~ ake : Kang kena ditampa dadi warga

Poetra Tama ikoe ngem.oengake botj,~

botjah kang padha matja S. P. T. (em­boeh abonne dhewe oetawa saka wong toewane oetawa sedoeloere kang cL~di

abonne P. S.) . Botj.ah kang doedoe pe­maos S. P. T. nanging kepengin mle­boe ing kalangan pergerakan .pemoedha. loewih betjik mleboe ing I. M.. H. W .. S. W. oetawa lija-li;:me.

d. Bah k o m .p r e n s i : Rehse Poetra Tama ikoe orao mawa Poetjoek Pimpinan, wis mesthi wae ora ana te­temboengan tjabang. A wit saka ikoe. .,dengan sendirinja" ija ora ana t.etem..

boeogan conferentie oetawa congres. Dene manawa Poetra Tama ing sawa­tara panggonan padha nganakake per­temoewan babarengan. sabenere ora kena ditemboengake conferentie, na­nging pertemoewau ge­d h e n oetawa g r 0 0 t e b i J­et n lc oms t. ~Bab scbuilnaam: Kaog­

go ndjc4Ja kaslametaning krabat Ing bab perhoeboengane poetra Ian poetri. loeWih betjik ana ing sadjroni.ng k.rabat !an korespondensi schuilnaam ora di­enggo. betjik nganggo djenerig sedjati. Kena nganggo schuilnaam nangiog ~oeng toemrap j.en gawe karangan ing S.P.T.

f. Bab k e p o e t r i a n: Jen ana sawenehisg kraibat kang wargane poetri sethithrke 20, · betjik dianani b~ kepoetrian.

Semene wae dhisik bah _ bah perloe kita .el.ingake ing nomer iki.

Pak 0.0.

A t j a r a I: sdr. Soekirman ta­kon ma.rang sdr.-sdr. lcaheh, apa padha saroedjoek jen ing Pat:hii ~ kring. Bab iki padha diwangsoeli ac:­coord kanthi gembira. Sateroese ban­djoer njatheti djenenge para sdr. kang

Page 23: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

:3 Mei 1941.

. -.kersa dadi warga, digoenggoeng ana 47. A t _ j a r a Il : pauze Ian sadjero­

. ne p?.rlha lerm, disoegoeb wedang Ian - panganan sakadare, .soembangan · saka . .sdr. Wahjoeni.

A t j a r a III : pilihan peogoeroes Mitoeroet stembiljet, sdr. Soetojo tetep

.-dadi Ketoea, sabandjoer~ : Ketoea moe­dha sdr. Kasman. Penoelis sdr. Soedar­

-djan. Ian sdr. Soekamto, Bendahara sdr. Moerlh Ian sdr. Soekarwi sarta para Pembantoe sdr. Soetedjo (bagejan ~IS),

.. sdr. Kasmad (bagejan R. K. Schakel) .Jan sdr. Soekirman (bar,ejao lijane). Dene bapak Krabat jaikoe Pak Darjat Astrotanojo Ian .Pak Soekardjo, seka­rone pengoeroes Ian goeroe T aman

.Siswa. A t j a r a I V : sesorah dening

..sdr. · Soekamto, kang nerangake bah wa­

..djtb Jan sjarate wong arep mleboe dadi warganing pakoempoeian, kanthi di­wenehi tjonto roepa-roepa kang ndadek-2.ke gembirane kang padha ngroengok­ake.

*

KRABAT POETRA-TAMA DHAHA.

K. P. T. Dhaha dhek dina Saptoe . nialem Minggoe tg. 19 April 1941 ke­

:Poengkoer iki wis kdakon nganakake pengetan w!josane iboe kita Kartini, .manggon ing gedhong .. Balai Moeham1 madijah" B.P.M.-straat.

1. Sadoeroenge pemEoekakan. me-_11janji Iagoe .. Indonesia.Raja" binare-ngan muziek.

2. Boebar pemboekakan. dianakake le:z.ing ,,Riwajat iboe kita Kartini' ' de­ning sdr. Sri-Oetami. Saboebare ban­

.djoer 'rnenjanji lagoe .. R. A. Kartini". 3. Lezing dening bapak Krabat.

4. Pauze. Ing waktoe ikoe dianak­·-ake pasoegatan kang mirasa banget, si­

- nambi mirsarii intermezzo, Ian klucht­.. spel.

5. Kalonggaran kanggo .para oetoe­:san.oetoesan.

*

-.KRABAT POETRA TAMA MODJO­AGOENG.

Nalika dina Minggoe tanggaI 20-4 '41 ing Modjoagoeag w.is dianakake adeg.

.an Krabat Poetra Tama. ing daleme :-sdr. Atmosoedjono.

a. Nerangake azas lan toedjqewane Krabat Poetra Tama dening sdr. Noer·

.:ali. b. Pilihao pengoeroes. Pengoeroese kaja kaseboet iki: 1. Ke­

:toea sdr. Noerali, 2. Wakil ketoea sdr. :Soeratman, 3. Penoelis I sdr. Rochwan, 4. Penoelis II sdr. Soedjon0. Bendahari :sdri. Koentari, 6. Pembantoe~embantoe ~Roeswadi, Soedarman, Soeparman.

c. Moetoesake Rapat cursus Ian Ta. -man-Pembatjaan, kanggo sawatara dina -dianakake ing daleme sdr. Atmosoedjo-·no.

WARA-WARA KALISAT. Soek dina M~goe ddo. 4 Mei '41

-sekira djam 7.30 esoek para poetra-poe­tri K. P. T. Kalisat arep n9anakake per­temoewan manggan ing daleme Mas Mardjoeki (postklerk) Gg. Kradjan Ka­lisat. Moela saka ikoe, .para Jcang sa­roedjoek kersoa ngrawoehi. Ngarep2 ra­_woehe sdr.-'Sdr. saka: Oj~mber ian Soe­lcowono. Matoer noewoen.

- - -

·- .:swARA- -POETRA TAMA"

.· . ·. ·, ______ ... __ - --- ---- ----·------- -

Barisan Persis (Solo) kang oleh djedjoeloek kampioen ana ing tan, dhingan P.S.S.l. nembe iki.

BAB AD

PRABOE KERTONAGORO. Ratoe tanah Ojawa ing taoen

1268 - 1292. -o-Sasedane Sjri Wisjnoewardhana, kang

djoemeneng Nata Pangeran .pati, cidjoe­cljt::-<'loek Praboe Kertonagoro. Sang Pra­boe menggalih banget marang oendhak­ing djadjahan, kawroeh agama Boedha, Ian kasoesastran. nanging -kagoengan tjatjaci gedhe rong wama. jaikoe : koe. rang pangatos-atos. Ian kersa ngoen­djoek kang nganti kerep woeroe.

Ana najc.kane pradja aran Banjak Widhe oetawa Wirorodjo, tepoeng be­tjik marang Djojokatwang. adipati Do­ho.

Satrija maoe ora soengkem marang ratoene. malah wis sakoethon arep pa­dha mbalela. Bab arep rnbalelane Djo­jokatwang Ian Wirorodjo rnaoe. woes ana poenggawa kang rnatoer marang Sang Praboe. nanging Sang Praboe ora menggalih, Wirorodjo rnalah diangkat dadi adlpati ana Madoera.

Fc.patihe Sang Nata aran Rogonoto. roemeksa banget marang ratoene, ngan­ti sok wani ogatoeri pepenget marang Sang Praboe ing bah kang ora bener, nanging Sang Praboe ora rena ing ga­lih. ora nimbangi marang roemeksane palih kang setya ikoe, malah bandjo-:r dilorod :pangkate patih, winisoedha dadi najaka pradata. dadi wis ora tjam­_poer prakara pradja. Dene Sang Pra­boe handjoer milih patih anjar kang bisa n1;ladosi karsane. Patihe aRjar senenge moeng ngalembana. marang ratoene, Ian ngladosi oendj0ek, - oendjoekan.

Ing taoen 1289, ana oetoesan saka ratoe agoeng ing nagara Tiongkok fChoebilai) dhawoeh soepaja Praboe Ker tonagoro njalirani dhewe oetawa wakil sowana marang nagara Tiongkok preloe saos hekti. - Sang Praboe doeka hanget. Bathoeke oetoesan saka Tiong­kok maoe digambari pasemon kang ora apik. nelakake doekane Sang Praboe. Bareng oetoesan wis tekan nagara Tiongkok, tindake Sang Praboe ·kang kaja mengkono maoe, ndjalari doekane ratoe binathara ing Tiongkok. Ing taoen 1292 ana pradjoerit gedhe saka Tiong­kok, arep males oekoem.

Ing nalika samana ,pradjoerit Singosari diloeroegake menjang Soematra. Deni! Wirorodjo sasoewene ana Maeloera. isih ngroengok-ngroengokake apa lcang Ida-

kon ana ing Singosari, sarta bareng we. roeh jen pradjoerit Singosari diloeroeg· ake menjang Soematra. -bandjoer nga­djani Ojojokatwang soe.paja nanggoeh mhedhah Singosari, moempoeng nagara kesisan bala. Ojojokatwang 11gleksanani, Ian Singosari klakon bedhah.

Ing nalika ikoe Sang Praboe Ian pa­tihe katoengkoel anggonne oendjoek­oendjoekan nganti woeroe, moelane ora rekasa pinoerih si;'dane. Raden Widjojo, puetra mantoene Praboe Kertonagoro, wajahe Norosingo, noeli oemangsah nge­tog kaprawiran. mbelani nagara lad ra­toene. nanging wis kaslepek karoban wong Doho, moelane bandjoer kapeksa ngontjati, rnoeng kari nggawa bala 12, genti-genti nggendhong Sang Poetri gar­wane R. Widjojo. Tindake R Widjojo sasantanane noesoep angajam alas.

Ing antarane wong 12 maoe, ana sa­trijane 2, poetrane Wirorodjo, doewe atoer marang goestine soe.paja ngoengsi menjc.ng l'vladoera. Sang Pangeran (R. ¥/idjojo) maoene ora ~tersa, nanging soewe~soewe noeroeti. Ana ing Madoe­ra ditampani kalawan betjik. Wirorodjo matoer, R . V!;djojo diatoeri soewita me­njang Doho, Wirorodjo sing arep nglan­tarake. Jen wis klakon soewita, R. Wi- . djojo diatoeri njetitekake para poengga. wa mg Doho. sapa sing kendel Ian sa­pa sing djirih, toehoe oetawa lamis. Jen wis antara soewe, diatoeri njoewoen ta­nah Trik, dibabadana bandjoer dieng­gonana.

R. Widjoj~ manoet ing r.itoedoeh. Ian ija klakon soewita ing Doho. Ana ing Doho pasoewitane R. Widjojo kanggep banget, amarga saka pintere noedjoe karsa, pintere oelah gagamao, nganti wong sa-Doho ora ana sing bisa ngalah­ake. Apa sapanjoewoene R. Widjojo. S. Praboe dhangan hae. moela hareng tanah Trik wis dibahadi R. Widjojo nj0ewoen manggon ing kono, Sang Pra­boe ija pareng.

Katjarita. nalika mhabade tanah Trik, ana wong methik woh · madja sidji, di­pangan rasane pait. Moela tanah kang dibabad maoe didjenengake Modjopait.

Bareng R. Widjojo wis manggon ing Modjopati, roemangsa wis wajahe ma­les oekoem, ngroesak kraton Doho. Na­nging Wirorodjo akon sabar dhisik. awit isih ngenteni pradjoerit saka n39ara Tiongkok kang arep ngoekoem wo.og Singosari. Karepe Wirorodjo arep ngre· wangi wong Tionghoa bae dhisik, mbe­soeke arep mbaHk moengsoeh wong Tionghoa. Wirorodjo bandjoer bojong sakoelawargane Ian sapradjoerite me-

Kat;a -3. ,

••••••••••••••• - WAftA..WARA. - - . ' ---

Sedoeloer-sedoeloerkoe pema~ S.P.~ poetra Ian poetri, ing Tji~gok (Pou.-- _ wokerto) bakal dianakake persiapan : .,Poetra Tama".

Manawa ~adha saroedjoek oetawa kersa dadi wargan~. kersoa kirlm Jajant tandha saroedjoek. oetawa moendhod dadi wargane marang adres iki:

le .. Soeparno, Tjilongok, Poerw°" kerto .

2e. Mej . Chapsah p/a Kepala ddl Poenasidi, Tjilangok PoerwolrertO.

3e. Soegianti leerling P. G. I. S. Adji-­barang Poerwokerte>.

Hidoep! - Soepamo.

_ ............... : njang Modjopait. ngoempoel dadi sidjl karo R . Widjojo.

SOELASll-1. N. B. Ojeneng.djenenge negara lad

para ratoe iog ndhoewoer ikoe panoelist dilarasake karo spelling ing djaman sa­iki, jaikoe nganggo .. o", nanging m~ tliine nganggo ,,a ...

-o-

KASOESASTRAN

TEMBANG DHAGELAN.

--<>--(D h a n d h a n g g o e I a).

Gethoek lindri opak nagasari, wadfik ketjipoet ampjang rengginang, lopis koe­tjoer ondhe.ondhe, wel-iwel bongko tbi­

. woe!, boloe klemben djenang Ian roti. gedhang goreng srabi wingka. apem a­woeg-awoeg. gapit boegis ajas poedhak. randha rojal djemb.lem gandhos lawaa kripik. ikoe kabeh rasakena.

* Ojamboe gedhang nangka pelem kwe­

ni, salak dhoekoe langsep Ian srikajs. manggis poendhoeng lawan doeren, oewt ge!nbili pohoe"ng, tela katjang kates ke­tjapi. kenthang Djawa kenthang Lan~ kesemak Ian djagoeng. pelem madoe pe-­lem djiwa, pelem golek sarta gadhoeng mana lagi. ikoe kabeh rasakena.

* Petjel pitik lawan djangan menir, sam­

be'l goreng karo samhel badjag. djanfaD lodheh Ian soewike, bothok teri Ian ma­ngoet, sroendeng katjang mbel gor~ tra.si, 011rang bandeng iwak blanak, laa bakaran baloer, bregedel pandjang tje­plok tigan, empal daging sate kambing dhendheng ragi, ikoe kabeh rasakena.

Soerohamidjojo. *

PITEPOENGAN.

---0--(K in ant h i).

Kinanthi minangka atoer. dhateng ra­rna 0. 0 . ngriki, kang misoewoer ing­kang. asma, wonten saindenging nagri. dados sesepoehing poetra. kakoeng toe­win poetri sami.

* Soemrambah pra mit.~aningsoen, kra­

bat Poetra Tama sami, rehning koela sampoen lama, kepengin leloemban ngri­ki. jen saged ngisi karangan, minangka · -pangasah boedi.

* Langkoeng rijio koela matoer, Sricon­

tje namaning mami, Pakisadji doenoeng koda, kebawah Malanq nagari, kidoel kitlia ing prenahnja. kalebet ing onder­district.

Page 24: SARANANE.NGOEPAKARA PERSATOEWAN - OPAC ...

l<atJa 1.

Sedereng Jan sampoenlpoen, ~et Ing panoewoen mami, dboenwteng uig 0. 0. rama, dalah para mitra sami, lan koela ndherek memoedja, dhoemateng mu Goesti mami.

* Moegi rama saged toeloes, angemban

. P"8 kadang sami, saha tansah anenata. mring koempoelan kita neki, S. P. T. kang gadhah sedya, andjoendjoeng a­djoening nagri.

Sampoen · tjekap atoer oeloen. boten Jangkoeng atoer mami, bilih lepat saha kirang, koela namoeng amemoedji. moe­gi pra maos sedaja, kersa paring pa­agak.sami.

Sricontje.

* (Ki n a nth i).

a para kadang sadaroem. nor3 pilih 9edhe tjilik. desa tanapi ing koetha. na­Jo padha angadani, agawe groep Poetra­Tama. neng W onosobo nagari.

* Ginoelang sangkaning timoer, ajwa

koetjiwa ing wingking. rerengganing Noe santara, dimen bisa moerakabi, amrih rahajoening djagad. nandangi tinc:!ak oe· tami.

* Ing ngarsane kangdjeng iboe, sesantine

kang soewargi , wira tama Dr. Tama, andjoendjoeng dradjading dasih, raha­joening poetra wajah, Indonesier ka­koeng poetri.

Wartijah.

* (K i n a n t h i).

Ingkang sembah l:iekti ocloen. katoera Pak 0 . 0. ngriki. kang "lgembani S . P. Tama, ngemongi pra kadang sami, p ::':• moedhi lawan .pemoedha, poetra Noe­santara sami.

Soemawana amba matoer, ngarsanirig Pak O. 0. ngriki, poenika minangka taodha. ngatoeri sekar kinanthi, sra. .oanipoen pisowanba. Pak 0 . 0 . kersoa nampi.

Resida namaning oeloen. inggih larE Pakisadji, a.miba kadereng kepatya, ngre­i;eDgken barisan ngriki, sarengan .pra ka­dang samja, kadang kakoeng miwah ,poetri.

... Salam hidoep moegi katoer, pra mi­

tramba kakoeng poetri, pemaosing S. P. Tama. miwah krabat P. T. sami, mang. ga samja sadherekan, lir dherek sinara­Mdi.

Soemangga aroentoeng - roentoeng, aoglebeti S. P. Tami. Ian mangga sare­ngan samja. dhateng Krabat Poetra Ta­mi. sampoen etja-etja nendra. doeloenen pra Krabat sami.

* &ggal-enggal mangga woengoe, nga­

geogken barisan ngriki. nggih Toemapel lngkang asma. klebet ing Malang naga­ri, soemangga enggal · mlebeta, sampoen etja~ja goeling.

* mBok nggih engqal samja woengoe.

pra poetra Kepandjen aegj, BoeloeJa­wang dalah Blimbing, Toempang, Dham­J'it. Singosari, Batoe. Poedjon gek woe­qoewa, sampoen etja-itja ngimpi. ...

..SWARA POETRA TAMA" Oegl poetra sanesipoen. . woengoewa

denira goeling, gja enggal maraka sira, ngarsaning djeng Boe Pretiwi, ing,kang tansah ngantya-antya, woengoene pra poetra sami.

* Dhoeh sadherek poetri · kakoeng, ga­

tekna seroewan neki. sampoen ngantos njepelekna. atoering re Pakisadji, rama 0 .0. rak Ieres ta, atoering Resida niki.

* San\Poen smanten atoer oeloeo. mring ·

rama mjang sdherek oegi, tan lang­koeng panjoewoen amba. mring rama Ian sdherek sami, poedyastoeti Ian aksa­u:a, moeng poenika kang mba tedhi.

* Paooetoeping atoer oeloen. soemangga

sami memoedji, mringi Goesti ingkang Koewasa, .. oegi ndjen\I Iboe Pretiwi, a­maringi kasantosan, Ian kaprajitnaning galih.

* Sageda tansah lestantoen. rama Q ; 0.

angembani, S. P. Tama Jan pra poetra, kang samja leloemban ngriki. makatea ocgi Resida, njoewoen goenging pangak­sami.

Soes Resida. -o-

OERAP SARI

OLEH~OLEH SAKA GRESIK. -o-

Krabat Poetra Tama Soerabaja wis darmawisata (excursie) menjang Gresik. Kedjaba perloe ndjembarake kawroeh oega ngobar-ngobarake semangat sosiale krabat kita.

Kang meloe loemajan. Kapimpin de­ning sdr.-sdr. A. Soekoer Moekti, Soe­wati Ian Soepratikno. Djam 7.15 kita woes padha ngoempoel ing plata~ Ge­dong Nasional Indonesia ing Boeboetan.

Benere mono djam 7.35 kita wis mangkat saka station Pasar Toeri. na­nging kepeksa kita oendoer 15 m .. awit ngenteni krabat 3 kang doeroeng teka. Sawise djam kang wis katetepake mek­sa doeroeng teka. kapeksa kita tmggal. Kita koedoe netepi d i s c i .p I i n e.

Ing dalan ora ana kang perloe ka­tjritakake. Sawangan kiwa tengen 1'.'loeng tan:bak. Djam 10.35 kita tekan Gre­sik. Kang kita djoedjoeg dhisik ing daleme toewan W edono, .perloe· njaos­a ke lajange Iboe krabat kita. B o e H a n d o k o - lajang despensatie kita - Nanging ing wektoe koewi toewan W edono lagi tindakan menjang Prigen. Dadi kang nampa toewan dd. W edono. Saka kadennawane tw. dd. Wedono ki. tJ dikantheni Hulp Politie, di~toes n£awat-awati kita. Sabandjoere kit3

· rnenjang Soernoer Sanga, menjang pe­sarejane M a I i k I b r a h i m. T~­kan kene neroesake rnenjang Giri. Adobe saka Soemoer Sanga tekan Giri k.i. 5 km. Sadjrone kita wandelmars, se­mansat kita gembira. Pasedoeloeran iti­ta katon melok.

Tekan Giri kita ndjoedjoeg ing rnas­diid. Ing kene ngaso sawat:na. Ing nrlhoewoer mesdjid koito pemandengane ndoedoet ati. Segara kang biroe lembak2 ing pasisir katon tetandoeran kang idjo rojo-rojo. Poelo Madoera katon. goenoengan pating djenggeleg. Nganti ana salah sawidjining sdr. kang kewetoe moeni : .. Soenggoeh indah keadaan ke­poeloan kita. Be{iuulah kemakmoeran tanah kita".

·Bar ngaso kita nde1eng pesarejaue Kandjeng Soenan Girl. Sawise ngoebe­ngi pesarejan, Ketoea kita bandjoer njri­takake bah T } a n d r- a S a n g k a­l a n e gapoera Ian gebjoge. Sawise Ketoea, kasoesoel djoeroekoent}i ma-

. ringi dongeng riwajate. Ing sadj.rooing djoeroe koentji ndongeng tjep klakep ora ana swara tjemoewit.

Sawise difoto Ian kita ngatoerake ba­nget panoewoen kita, kita teroes menjang P r a ·P e n. . Manawa kita ndeleng pasisir, kedoedoet ati kita. Lve. wih apik saka kang kita deleng ing ndhoewoer Masdjid. Bar foto klta ne­r<'esake menjang pesarejane N j i A g e n g P i n a t i h ing Keboeng­son.

Tekan Pasar sore kita mampir ndeleng pratikelt wong nenoen. Sawise kita pa­dha ndeleng .pesarejane N j i Age o ~ P i n a t i h.

Gresik misoewoer koetha panggonane gawe koeploek (petji) satanah Djawa.

Djam 3.30 padha bali menjang sta­tion. djam 5 bali menjang SOerabaja. Ana ing ndjero sepoer botjah-botjah pa­dha godjeg. ana kang tjrita. ana kang badhoetan. ana kang tjangkriman. dene Ketoeane thengoek;-thengoek bae, sebab awake rada ora kepenak. Djam 5.30 so. re wis tekan station Pasar Toeri kan­:hi anggawa sesoeroepan akch banget, · excursisten bandjoer .padha m6edhoen noeli moelih menjang omahe dhewe­dhewe.

JEUGDSTORM. -o-

TAMAN TJATOER

SIKEP KITA ING BEBRAJAN. -<>--

Kita manoeogsa wis mesthi koedoe oerip kekoempoelan. Ora ana wong ing sakoerebe langit iki bisa oerip moeng 1a1en, ora sesrawoengan, djer ikoe pantjen diboetoehake. Nanging oerip ana ing sadjrone dja~ad pasrawoengar. ikoe angel, akeh wae kang nerangake, manawa oerip kekoempoelao ikoe gam­pai:g.

Manawa kita ndeleng moeng semo:io wae oerip sesrawoengan koewi, roepane pantjen gampang, nanging angel lakon­c>ne. Sedoeloer-sedoeloer temtoene kerep wae matja ana ing lajang-lajang kabar, manawa ing negara A ana pantjakara, ana panganiaja, ana maoeh sedoeloer toenggal bapa bijoeog batjokan l.s.p. lkoe kabeh nandhakake manawa dhe­weke ora ndoeweni sikep kang premati, emboeh koerang sesrawoengane, emboeh kaja apa.

Dene sikep kang klta koedoe nggawa ana ing bebrajan jaikoe :

le. sQJah tingkah kang njenengake ing pandeleng. Akeh wae kantja-kantja solah tingkahe (tjara kasarane) moerang sarak. oegal-oegalan, noedoeh-noedoeh~ .1ke manawa dheweke kendel l.s.p. Tin­dak kang mangkono ikoe mesthi wae ora njenengake kan.tja-kantjane kabeh. Dhe­weke mbandjoer disiriki. didohi ing pe­SI awoengane. Botjah kang mengkono ikoe mbandjoer tjoepet nalare. kothong kdwroehe, sebab ora doewe sesrawo:­ngan. Kosok baline menawa ndoeweni sclah tingkah kang njenengake pande­leng - sympathiek tjara Landane -akeh sesrawoengane toewin akeh pe­ngalamane, sebab kabeh-kabeh mban-

3 Mei 1941~ .

: . WARA-WARA SEMARANG. : Allggota Krabatkoe. boektekna ka- ·

tresnamoe, njatakna kasetijanmoe, te• kanana pertemoewan kang kaping wo- · Jcie. ing lnslituut J, L B., 'l5oeloe,

· mBesoek tanggal 11 Mei, isoek djam . woloe.

·Agenda perloe banget. Pengoeroes.

djoer seneng nenoetoeri bab prekara· k~ng betjik-betjik, lire dheweke mba.'1- · djoer akeh kapinterane.

2e. Tjatoeran kang ngtpenakake ing pengroengoe. Kerep wae oewong toe­wa-toewa, manawa ngandhani poetra~ poetrane kandhane mengkene : .. u · (ndhoek), kowe manawa reMboegan. karo sapa wae koedoe bisa ngepena·K--· ake ing pengroengoeoe kang ngroengok:.. ake, wroehananmoe : .poetjoeking Jat ikoe loewih landhep katimhang poe~ ­tjoeking pedhang".

Kang aikarepake ing kono. poetjoeke · pedhang ikoe manawa !canggo njoedoek . oewong, sepisan wae wis mesthi matine, Iha den,> manawa ana remboegan kang · ora ngepenakake ing pengroengoe, se­lav:ase oerip tansah dadi gagasane kan(J njandhang, sabab krasa wirang.

Moela koewi, sdr.-sdr. manawa rem­boegan karo sapa wae bisoa ngepenak­ake kang ogroengokake.

3e. Apoera-ingapoera. Wis dadi ko-· drating alam. rnenoengsa ikoe kedoe­roengan salah. Ora ana oewoog kang ora ndoew~ni kesalahan, <ljer ikoe pan· tjen wis dadi gegawanne wiwit tjilik. Nanging salah mono ana wema loro: salah kanthi den djarag Ian salah kang or<> den djarag (sedja). Sapa.sapa nio­dakake kesalahan. sanalika ikoe goe­maroedoeg tampa gandjarane, jaikoe oetjap-oetjap kang ora ngepenakake sok oP.ga mbandjoer digeboegi.

Keresi .wae kelakon ana ing pakoem-' puelan, manawa si A diroyeer oetaW'!.­dischors saka pakoempoelane, seb:ib nindakake kelakoewan: ala kang bisa r.groegekake pakoempoelan. Ana ma­neh kang isih oleh pangapoera saka pakoempoelane, sabab wis diwawas­eileh para bestuur, tindake kang ala ikoe ora didjarag, toer ora bisa ngroe-­gf'kake pakoempoelan; man9kono· dhe­weke mbaodjoer oleh mle-boe man~h zna ing pakoempoelane.

Manawa ana ing pakoempoelan . isih. akeh kang njelidiki .Jen ana salah sid1i­ning anggota nindakake kelakoewall< ala, balik manawa moeng ana ing ~ tanggan oetawa kekantjan, kang njeli-· diki moeng kita thok. Ikoe manawa. kita ora hisa mawas kang temen-temea d!djarag Ian orane, oewoog kang ·nindak-­ake ikoe, temtoe wae kita mbandjoer. sanalika ikoe nepsoe. Nanging oewor.g: kang dawa pamikire ora mengkono, bi-· sa mbandhiogake, didjafag Ian orane;. manawa ora didjarag diapoera, ndjoer· d1kandhani adja nganti nglakoni kaja• mengkono maneh, dadi ora hisa keban-· djcer tjetjongkrahan. bisa roekoen ma-· neh. Mangkono oega manawa kita• agawe tindak kang ala, dienggal ndja-­loek pangapoera marang kang dialani ikoe, sabandjoere adja dibal~ni maneh.

PllTRA DESA.r !<'Jakab.

-o-