This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Cemi Svili 6 wlisaa da sajaro skolis pirveli kla-sis moswavlea. mis mier moyolil ambebSi, yvelaze xSirad citirebadi sityva `mandaturia~. mandaturma, mandaturs, mandaturis... mandaturi lukas saskolo cxovrebis ga-nuyofeli nawilia. mandaturi xvdeba diliT, skolis zRurblze; mandaturi xvdeba derefanSi Sesvenebis dros; mandaturi acilebs tualetSi, Tu muceli stkiva; manda-turi `miuTiTebs~ Tu bevrs irbens an imaze met dros ga-atarebs skolis SenobaSi gakveTilebis Semdeg, vidre es `dasaSvebia~; klaselebTan urTierTobaSic mandaturia _ `sandros saTamaSo hqonda jibeSi da Cven vuTxariT, rom ar SeiZleboda, imitom rom mandaturi gaubrazdeboda~. Tu rames daaSavebs, maswavlebeli mandaturs moixmobs; saTvalTvalo kamerebi da mandaturi akvirdebian, vis ga-mohyavs luka skolidan; luka Tavis patara Zmasac manda-turiT emuqreba da Zalian ukvirs, roca lazares amaze reaqcia ara aqvs (is xom jer baRis bavSvia). mokled, man-daturi lukas cnobierebis ganuyofeli nawili gaxda. is erTdroulad mis SiSsa da pativiscemas iwvevs. misTvis Semecnebis samyaro mandaturiT daiwyo. es samyaro SiSna-revia da mkacrad struqturizebuli. mas akvirdebian, mas uTvalTvaleben da mas unda eSinodes cudad moqcevis. mas unda eSinodes!
amerikul skolebSic arian mandaturebio, gvamSvidebd-nen, vidre mandaturebis programa daiwyeboda. ki, arian,
oRond 4000 moswavlian skolebs or-ori mandaturi hya-vT, romelsac skolis SenobaSi praqtikulad ver naxavT. isini gareT arian da Tu rame xdeba, maleve Cndebian. maswavlebelsa da moswavlis urTierTobas mandaturi ar aregulirebs, amerikaSi da sxvagan direqtori marTavs skolas da ara mandaturi.
calkeuli direqtorebi acnobiereben, rom skolebi sasjelaRsrulebis ganyofilebebs emsgavsebian, magram mxolod Cumad gamoTqvamen aRSfoTebas. sajaro protes-ti an dialogis dawyeba saministrosTan _ warmoudgenlad miaCniaT. maTac eSiniaT ganaTlebis saministrosi da is formaluri avtonomiac ki, rac skolebs SemorCaT, kidev ufro formaluri xdeba.
am dReebSi aseve gairkva, rom yvela grifirebuli saskolo saxelmZRvanelos TanamesakuTre saxelmwifo, anu ganaTlebis saministro xdeba. saministrom Tavis Tavs am saxelmZRvaneloebis saavtoro uflebebis Sesyidvis ufleba mianiWa. `axali wesiT, Tavisufali bazris ganvi-Tarebas unda SevuwyoT xeli,~ ganacxada dimitri SaSkinma. saxelmwifo xdeba Suamavali saxelmZRvaneloebis avtore-bsa da gamomcemlobebs Soris da amiT Tavisufali konku-renciis pirobebi~ unda Seqmnas. WeSmaritad liberTaria-nuli Tezaa, verafers ityvi. `60 milion larian bazarzea saubario~ _ agvixsna SaSkinma Tavis motivacia erT-erT interviuSi. motivacia savsebiT gasagebia, magram:
batono ministro, radgan Tqveni Svilebi ar swavloben sajaro skola-
Si da kerZo skolis moswavleebi arian, albaT, ar iciT, rogor aisaxeba Tqveni gadawyvetilebebi sxvisi Svi-lebis cxovrebaze. vidre lukas, misi mSoblebis, misi maswavleblebis da direqtoris magivrad miiRebdeT yvela gadawyvetilebas, iqneb SegvxdeT da gvkiTxoT, ra gvinda da rogor warmogvidgenia is saswavlo garemo, sadac Tavisufali da gonieri adamianebi unda gaizar-don? Cven xom, Tqveni Tqmis ar iyos, Tavisufal qveyana-Si vcxovrobT?
mimaCnia, rom yvela kinofestivals aqvs arsebo-bis ufleba. kino universaluri enaa, romliTac SeiZleba, damyardes kontaqti ara marto kinos sferoSi, aramed aseve, gaixsnas gzebi axali ur-TierTobebisTvis. miT umetes, rom modis axali Taoba, rusi reJisorebis axali talRa. saintere-soa, ras akeTeben isini. mgonia, rom kulturuli TanamSromloba pozitiur wvlils Seitans daZabul garemoSi. Tumca, es sulac ar niSnavs, rom ruseTi saukeTeso mezobelia da rom masTan aucileblad unda vimegobroT.
mesmis im adamianebisac, romlebic amboben, rom raki ruseTi Cveni dampyrobelia, am qveynis festi-vali aq ar unda tardebodes. mec maqvs protes-ti imis mimarT, rac moxda, magram minda, rom es protesti gamovxato kinos poziciidan da kinos saSualebiT. mterTan unda iTanamSromlo, oRond ar unda daiviwyo, rom is mteria. es niSnavs, rom masTan urTierTobaSi yovelTvis unda daafiqsiro Seni pozicia _ iqneba es filmebis Cvenebis, disku-siis Tu sxva formiT.
garda amisa, Cemi piradi gamocdilebiT SemiZlia vTqva, rom rus kinematografistebs Soris arian adamianebi, romelTa damokidebulebac sruliad gansaxvavebulia da ar asaxavs politikosTa ganwyo-bebs. es gansakuTrebiT reJisorebis axal Taobas exeba. amitom, kinos da zogadad, xelovnebis saSu-alebiT SesaZloa mciredi wvlili mainc SevitanoT imaSi, rom samomavlod axal Taobebs Soris mainc ar iyos mtruli damokidebuleba.
vfiqrob, rom is Zveli `Tbili~ urTierTobebi da-mTavrda. dRes urTierToba axali furclidan unda daviwyoT. amisTvis ki axalgazrda Taobebma erTma-neTi unda gaicnon. modi, kinodan daviwyoT! iqneb kulturidan _ kinodan, literaturidan, mxatvro-bidan daiwyos axali urTierToba da ara omidan?
me dadebiTad vafaseb yvela im movlenas, rome-lic xels Seuwyobs ori axali Taobis dakavSirebas. miT umetes, kino dRes, xSir SemTxvevaSi, sxvadasxva qveynebis ko-produqciebia da ara erTi romelime qveynis nacionaluri nawarmi. Tanac, ratom unda vTqvaT uari iseT did bazarze, rogoric ruseTia? xom SegviZlia, aseTi RonisZiebebi Cvens sasarge-blod gamoviyenoT?
vfiqrob, rom is Zveli `Tbili~
urTierTobebi damTavrda. dRes
urTierToba axali furclidan unda
daviwyoT. amisTvis ki axalgazrda
Taobebma erTmaneTi unda
gaicnon. modi, kinodan daviwyoT!
iqneb kulturidan _ kinodan,
literaturidan, mxatvrobidan
daiwyos axali urTierToba da ara
omidan?
8 liberali . noemberi 2010 . № 51
rusuli kinos festivali - daveswroT Tu ara?
ori azri
mowinaaRmdegeTeo xatiaSvilixelovnebaTmcodne
bolo erTi kviris ganmavlobaSi, intensiuri ganxilvis sagani
gaxda rusuli kinos festivali, romelsac xelovnebisa da kultu-
am Canaweridan irkveva, rom aq-bar alamim, rogorc parlamentis deputatma da sagangebo rwmune-bulma 2010 wlis 10 agvistos sa-gangebo oTxsaaTiani misiiT moi-naxula Tavrizis centraluri cixe da maT Soris, am cixis qalTa
bi. miuxedavad imisa, rom sa-qarTvelos iranTan uSualo sazRvari ar gaaCnia da arc iranis strategiuli isla-muri interesebis sferoSi jdeba, TeiranSi am samxreT kavkasiul saxelmwifos mainc didi mniSvneloba eniWeba (ga-cilebiT didi datvirTva aqvs somxeTsa da azerbaijans). iranis Teokratiuli reJimi
saqmis kursSia, Tu riT arian maTi Ta-namemamule turistebi erevanSi daka-vebulni, Tumca Tvalebs xuWavs _ am yvelafris iranSi keTeba gacilebiT didi danaSauli iqneboda.
vaSingtonSi es movlenebi saqarTve-los amerikuli orbitidan gasvlad ar unda aRiqmebodes. pirvel rigSi imi-tom, rom aswlovani saerTo istoriis miuxedavad, iranisa da saqarTvelos kulturuli da politikuri miznebi Zalian gansxvavdeba. meorec, bolo wlebSi amerikas saqarTvelos misamar-TiT sakmaod umniSvnelo nabijebi aqvs gadadgmuli imisTvis, rom mas iranis absoluturi ignorireba mosTxovos. gacilebiT saxifaTo iqneboda Tbili-sis orientaciis moskovis mimarTule-biT gadatana, rac realuri situaciis gaTvaliswinebiT, principSi, SeuZle-belia. ase rom, rogorc ityodnen, baRdadSi simSvidea.
irani da saqarTvelo
Teiranisken - sruli svliT
moxdeba Tu ara iranTan urTierTobis daTmoba saqarTvelo-amerikis partniorobis xarjze?
mdeg, man cixeSi myof xodorkovskis simpaTiis da TanagrZnobis niSnad werili gaugzavna. cnobili tusaRi pasuxad werda, rom Turme Salamovi yofila marTali, da ara solJenici-ni, romelic Tvlida, rom patimro-ba adamians aZlierebs. Salamovi ki
mixeil xodorkovskis saqme
ZalmomreobasTan brZolis simbolo xodorkovskis sasamarTlos imedi ar aqvs. RmerTo, daifare moqalaqe andrei
mixeil xodorkovskis sasamarTlo procesi, 6 aprili 2010
20 liberali . noemberi 2010 . № 51
msoflio
navTobkompania `iukosis~ damfu-Znebelsa da Tanamflobels, xo-dorkovskis da amave kompaniis mmar-Tvels, platon lebedevs 2005 wels, orwliani patimrobis Semdeg brali `iukosis~ Svilobili kompaniebis aqciebis miTvisebaSi, Semdeg maT ga-TeTrebaSi, 350 mln. tona navTobis safasuris datacebaSi (`amdeni na-vTobiT rom matareblis Semadgen-loba datvirTo, ekvators samjer Semoertymeba,~ _ ambobs xodorko-vski) daedoT brali. saxelmwifo aparatis mcdelobebis miuxedavad, bralis damtkiceba SeuZlebeli aR-moCnda. 2011 wels maT patimrobis vada gasdiodaT, magram SarSan, 2009 wlis dasawyisSi xodorkovskisa da lebedevis winaaRmdeg meore proce-si daiwyo.
is, rom `iukosis~ yofil Sefebs brali kvlav wina procesis epizo-
1981-86 _ swavlobs moskovis
qimiur-teqnologiur institutSi, aris
komkavSiris aqtivisti.
1989 _ aarsebs pirvel komerciul
banks, romelic Semdgom ,,menatepis~ saxe-
liTaa cnobili.
1996 _ msxvili mewarmeebis, maT So-
ris, xodorkovskis mxardaWeriT, qveynis
prezidenti elcini xdeba.
2003 _ opoziciur ,,iablokos" par-
tiis finansuri mxardaWeris Sesaxeb Riad
acxadebs.
_ mosdis konfliqti v. putinTan
`CrdiloeTis navTobis~ gayidvisa
da CineTis dasavleT nawilSi na-
vTobsadenis gayvanaze uaris miRe-
bis gamo.
_ `iukosis~ da ,,sibneftis~ aqtivebi
erTiandeba, rac iukoss msoflioSi
sididiT meoTxe navTobmompovebel
kompaniad aqcevs, maragebis mxriv _ me-
ore kompaniad.
_ mixail xodorkovskis da platon
lebedevis dapatimreba gadasaxadebis
gadauxdelobisa da datacebis bral-
debiT.
2005 _ ,,meSCanski~ sasamarTlo maT-
Tvis Tavisuflebis cxra wliT aRkveTis
da Sroma-gasworebiT banakSi gamwesebis
gadawyvetilebas iRebs.
2005 _ xodorkovskis pirveli, mSra-
li SimSiloba karcerSi gamwesebuli le-
bedevis mxardasaWerad.
2008 _ mesame, orkviriani SimSiloba
daavadebuli patimris, aleqsanianis kli-
nikaSi gadayvanis moTxovniT. xodorko-
vskis moTxovna daakmayofiles.
2009 _ moskovis xamovnikis sasamar-
TloSi damatebiTi braldebebis safu-
Zvelze axali procesi iwyeba.
mixeil xodorkovski 1963 - ?
debSi edebaT, amerikis prezidentma barak obamamac ki aRniSna da medve-devs presis meSveobiT politikurad motivirebul braldebaze miuTiTa. `xodorkovskim gasaTavisufleblad sami ram unda gaakeTos~, presiTve upasuxa medvedevma _ `prezidents mimarTos, danaSauli aRiaros da Sewyaleba iTxovos~.
es swored isaa, rasac braldebu-lebi ar Tanxmdebian, bunebrivicaa, maT xom braleuloba ar udastur-debaT. procesi aSkarad kafkaseul asociaciebs iwvevs. absurduli marTlac bevria: putinisTvis xo-dorkovskis meore procesze xan araferia cnobili, xan, sadacaa, mis gaTavisuflebas moelis (rogorc manqaniT seirnobisas erT kores-pondents miugo, xodorkovskim ga-dasaxadebTan dakavSirebiT raRac `imamaZaRla~, vadas moixdis da ga-
Tavisufldeba), xanac acxadebs, rom yofil magnats xelebi `sisxlSi aqvs amoTxvrili~.
meore procesi daaxloebiT oci Tvea grZeldeba da dekemberSi unda dasruldes. amjerad braldeba xo-dorkovskisa da lebedevisTvis 14-wlian patimrobas iTxovs, am va-das ki winaswar patimrobaSi ukve ga-tarebuli 8 weli gamoakldeba.
xodorkovski mxneobas inarCunebs, magram darwmunebulia, rom sicocx-leSi gaTavisufleba ar eRirseba. 2 noembers xomovnikis sasamarTloSi man ganaCenis gamotanamde ukanaskne-li sityva warmoTqva. esec pirquSad JRers. Tumca, am adamianma patimro-bis wlebSi iseTi simboluri kapita-li moipova, romelic mas msoflios bevri gamoCenili disidentis gver-diT ayenebs. Tavis droze, maTi ga-Tavisuflebac uimedo saqmed Canda,
aravisTvisaa saidumlo, rom xo-dorkovski putinis piradi patima-ria. ase ratom eSinia mas xodorko-vskis gaTavisuflebis? kiTxulobs rusi mimomxilveli. nuTu konku-rentad aRiqvams? vin airCevs aseTi warsulis adamians ruseTSi prezi-dentad? xodorkovskis, misive da-mcvelebis garda, umetesad patio-sani da uCinari inteligencia uWers mxars. aravis daviwyebia, rom ruse-Tis erT-erT umdidres adamians da mis ojaxs cxovrebis niri mis sauke-Teso wlebSic ar SeucvliaT da `axa-li rusis~ seni ar SeyriaT. es didi iSviaTobaa am qveyanaSi. xodorkovski am mxrivac inteligenti da evrope-lia. xodorkovski ebraelicaa. mis `warsuls~ es sami Strixic amZimebs.
`amis erT-erTi mizezi isaa, rom iuridiuli procedurebi sakmaod rTuli, droSi gawelili da Zviria,~ _ ambobs saqarTvelos strategiu-
li kvlevebisa da ganviTarebis centris warmomadgeneli, iuristi lika Todua.
`saqarTvelos axalgazrda iu-ristTa asociaciis~ (saia) iurist-konsultanti qeTi krawaSvili am-bobs, rom saia-s xSirad akiTxaven dabneuli momxmareblebi, romlebic sasamarTloSi CivilisTvisac arian mzad, Tumca arc qviTari aqvT Sena-xuli da arc sxva dokumentebi.
qarTveli iuristebi Tanxmde-bian _ problema is aris, rom zog SemTxvevaSi, gamyidvelebisa da mwarmoeblebis arakeTilsindisie-rebasTan erTad, qarTveli momxma-reblebis samomxmareblo kultu-rac sakmaod dabalia.
`maT ar ician sakuTari ufle-bebi. xSirad elementarul rameze mirekaven da veubnebi: miitaneT qviTari da amirani axseneT, dafr-Txebian, rogorc ki gaigeben, rom saqmeSi momxmarebelTa asociaciaa CarTuli-meTqi. me bevri micnobs~ _ ambobs amiran Sengelia, saqar-Tvelos momxmarebelTa uflebebis
romlis mixedviTac, Tu Tbiliseli momxmareblebi ar dafaraven da-sufTavebisa da wylis komunalur gadasaxadebs, maT eleqtroenergia gaeTiSebaT im SemTxvevaSic ki, Tu denis gadasaxads srulad da drou-lad dafaraven.
termini `momxmarebelTa ufle-bebi~ 40 wlis win swored amerikaSi
gaCnda. 1962 wlis 15 marts aSS-s pre-
zidentma jon kenedim kongresSi gamosvlisas ganacxada: `momxmare-blebi _ es Cven varT yvelani. es umsxvilesi ekonomikuri klasia, romelic nebismier kerZo Tu sa-xelmwifo ekonomikur gadawyveti-lebaze zemoqmedebs da am klasis xma dRes arsad ismis~.
15 marti momxmarebelTa ufle-bebis dacvis saerTaSoriso dRed iqca. kenedis mier Camoyalibebuli momxmarebelTa ZiriTadi uflebe-bis safuZvelze ki 1985 wels ga-erTianebuli erebis organizaciam am sferoSi pirveli oficialuri
dokumenti miiRo. gaeros Tanaxmad, momxmareblebs 8
ZiriTadi ufleba aqvT: usafrTxo saqonlis moxmare-
bis ufleba informaciis miRebis ufleba arCevanis ufleba sakuTari interesebis gamoxa-
`nebismierma biznesmenma icis, Tu klienti ukmayofilo darCa, igi amis Sesaxeb sul mcire eqvs mego-bars mouyveba, xolo Tu es klienti im wuTas internetSia, amis Sesaxeb erTdroulad misi 6000 `frendi~ Seityobs.~
ganviTarebul qveynebSi momxma-rebelTa uflebebisTvis brZola ukve guSindeli dRea. dRes aq cno-bili Tu axali brendebi erTmaneTs klientebisTvis saukeTeso servisis miwodebaSi ejibrebian.
giZlia SeZenidan 60 dRis ganmavlo-baSi gaxsnili sunamoc ki daabruno. am momsaxurebaze uars ar getyvian mxolod imitom, rom am maRaziis klienti gerqvaT. maRaziis meneje-ri darwmunebulia, rom Tu momsa-xurebiT kmayofili darCi, sunamos sayidlad isev `seforaSi~ mixval.
da amitom nivTs veRar gagicvliT,~ _ gvipasuxa molarem.
qarTuli servisis gansakuTrebiT Tavbrudamxvevi magaliTebi res-tornebsa da kafeebSia.
`megobris dabadebis dRe iyo da piceriaSi wasvla gadavwyviteT,~_ ixsenebs erT-erTi forumeli, _ `bevrni viyaviT, standartul ma-gidasTan ver daveteodiT. mimtans gverdze, mrgval magidasTan da-jdomis nebarTva vTxoveT. civi uari gvtkica, ufrosobis magidaa da rom movidnen, mere sad davsva es xalxio~.
`SeiZleba ar mqondes adgili, ma-gram Cemi klientisTvis mas gamov-
naxav; SeiZleba, ar vicode kiTxvaze pasuxi, magram Cemi momxmareblis-Tvis mas mainc movZebni; SeiZleba, ar mqondes dro, magram Cemi klien-tisTvis is aucileblad meqneba,~ _ es fraza erT-erTi im asobiT internetgverdidanaa amowerili, romlebzec warmatebuli menejere-bis gamonaTqvamebia Tavmoyrili.
`biznesi samomxmareblo servisis gareSe gaxvretil jibeSi fulis dagrovebas hgavs~, `kompaniis miza-nia, misi servisi iyos ara saukeTe-so, aramed legendaruli~, klients ise unda moemsaxuroT, rogorc adamians, romelic garCenT da xel-fass gixdiT.~
am sxarti gamonaTqvamebiT Ta-namedrove servisis guruebi Ta-vianT kompaniebSi dasaqmebuli Ta-
namSromlebis motivirebas cdiloben. am samyaroSi ician, rom nebismieri no-vacia potenciuri momxma-reblis molodins erTi na-bijiT win unda uswrebdes.
cxadia, amerikuli, evro-puli da qarTuli biznesis ekonomikuri SesaZleblo-bebis Sedareba gulubryvi-lobaa. Tumca, nebismier did qarTul kompanias, patara kafes Tu kuTxis maRazias aqvs imis resur-
si, rom Tavis momxmarebelze ufro metad izrunos. pirvel rigSi, usa-frTxo, xarisxiani produqciis miwodebiT da keTilsindisieri mom-saxurebiT. amisTvis xSirad odnav meti kreatiulobac sakmarisi iqne-boda _ sul mcire, Tavaziani Rimi-li, romelic ekonomikuri maCvene-blebiT ar izomeba.
wesebi, romlebic dRes Taname-drove msoflios samomxmareblo bazarze moqmedebs da momxmare-belTa uflebebs icavs, swored ri-giTi momxmareblebis mier sakuTa-ri uflebebis aqtiuri dacvis da patar-patara gamarjvebebis Sede-gia.
„arsebobs bevri vebgverdi, rome-lic Zalian dabal fasebs sTavazobs. xSirad aris fasdakleba da mTavaria, saWiro momenti gamoiWiro“, _ ambobs axvlediani. „ubralod, yidulob am saqonels da Camotanis xarjebiana-dac ki ufro naklebi gijdebaT, vi-dre am produqciis aq yidva“.
USA2Georgia produqciis Camotani-
raSic weliwadSi 900-dan 1800 lara-mde xarjavs.
„aq rac unda viyido, gansakuTre-biT _ bazrobaze, erTi-ori gare-cxvis mere gadasagdebi xdeba. sru-liad usargebloa, radgan xarisxi dabalia“, _ ambobs qeTi.
TveloSi Semovida 2006 wels, rodesac kompaniam biznes-SesaZleblobebi dainaxa adgilobriv bu-tikebSi arsebuli maRali fasebis fonze. „rodesac Cven pirvelad Seviswav-leT qarTuli bazari, ga-gvakvirva im fasebma, rom-lebic Cven aq dagxvda,“ _ ambobs marseniCi. „maT SemoaqvT tansacmeli, fe-xsacmeli da aqsesuarebi evropidan da aranorma-lur fasebs adeben. me Ca-momaqvs 80-evroiani kos-
tumi da vyidi 100-110 evrod. maT ki produqcia erT dolarad SemoaqvT da 50 dolarad yidian. erTi-orjer adamiani mihqaravs da iyidis aseT produqcias, magram mesamejer aRar dauSvebs imave Secdomas.“
qeTi sidamoniZe ambobs, rom mas urCevnia sayidlebze Tbilisis maRa-ziebSi iaros, sadac onlainmaRazie-bisgan gansxvavebiT, tansacmlis Ca-zomebasac SeZlebs. „saqme is ki araa, rom me aq ar minda raimes yidva. didi siamovnebiT SeviZendi yvelafers aq,“ _ ambobs sidamoniZe, magram aqve dasZens, rom amisTvis adgilobrivma maRaziebma fasi xarisxs unda gauTa-nabron. „me ar vapireb uzarmazari Tanxebi vixado tansacmelSi, romlis bevrad ufro iafad yidva SemiZlia internetiT. me vici am produqciis realuri faseuloba da es amad ar Rirs.“
dRemde msoflioSi am daavadebis geni gavrcelebulia mxolod 50-mde ojaxSi.
SeiZleba Tu ara Zili iyos genetikuri faqtori?
ar miyvars, drois kargvis fobia ma-qvs da...~
`roca viRlebi, erTi suli maqvs, loginamde rodis mival, mere ki aRar meZineba... RamiT TavTan marto vrCebi da es mexmareba ukeTesad SevigrZno realoba...~
`dilis 11 saaTamde avtopilotiT davdivar. 12-isken viwyeb gaRviZebas. magram mainc iseTi usicocxlo var, saRamos 8 saaTamde lamis vxoxav... ma-gram, ase 9-sken nel-nela momdis ua-zro energia da fxizeli vyuryuteb Ramis 2-3 saaTamde... adre ar vuCio-di, magram axla ukve nervebic veRar miZlebs~.
`mZinavs 2-3 saaTs _ dilis 6-idan 9-mde. mere vmuSaob mTeli dRis man-Zilze, Tan sakmaod didi gonebrivi datvirTva maqvs. asea, ukve wlebia, anu wlebia, sul minda Zili. magram ra vqna _ saRamos 6-dan Zili aRar mekareba da Sansi araa, dameZinos di-lamde~.
`daaxloebiT saRamos 10 saaTis-Tvis vfxizldebi. mewyeba muzebis mozRvaveba. arasrulfasovnebis kom-pleqsi ukvalod qreba da mzad var, mTebi gadavdga...~
`arc erTi wamali ar maZinebs, arc aranairi aqtivoba. eqsperimentic ki Cavatare, diazepami vxie didi doza, magram imanac ar miSvela... rac unda daRlili viyo, dilis 5-mde ver viZi-neb mainc~.
`SeiZleba adamians ise eZinos ram-denime saaTis ganmavlobaSi, rom Zi-lis erTi ciklidan meoreSi verc ga-davides. amitomacaa, rom zogs oTxi saaTis Zilic hyofnis, zogs ki saval-debulo Svidi saaTis Semdeg mainc gamouZineblobis SegrZneba rCeba~, _ ganmartavs sofio kasraZe.
yofili uZilo, romelmac sakuTar mavne Cvevebs didi nebisyofiT ajo-ba, dRes ambobs: `Tavidan verafriT davijere, rom uZiloba janmrTelo-bis TiTqmis yvela problemasTanaa kavSirSi. vicodi, rom garkveuli daavadebebis Tavidan acileba swori kvebiTa da fizikuri varjiSiT SeiZ-leboda, magram dilaobiT ZunZuli da dietis dacva bevrs ar SeuZlia, Zili ki _ es xom iolia~.
gamodis, erTaderTi gamosava-li swori reJimiT cxovrebaa. es ki stresul yoveldRiurobaSi mar-Tlac rTuli misaRwevia, Tanac ise, rom ZilisTvis mzadeba mtanjvel TviTdisciplinad ki ara, sasiamovno procesad iqces. Tu moindomebT da dawolis win swor ganwyobas SeiqmniT, 8-saaTiani jansaRi Zili SeiZleba ko-modis siRrmeSi SeCurTulma vardis-ferma abreSumis piJamom an Wiqa Ta-flianma wyalmac moggvaroT.
tkbil Zils gisurvebT!
36 liberali . noemberi 2010 . № 51
Tvalsazrisi
giorgi cxadaia
amerikeli axalgazrdebis sayvareli "politikosi"
is, rom 30 oqtombers didi mitingi igegmeboda, jon stiuartis mayurebel-ma TiTqmis ori TviT adre gaigo _ mas Semdeg, rac mxardamWerebis grandio-zuli Sekreba linkolnis memorialTan cnobilma konservatorma telewamyvanma _ glen bekma gamarTa.
SeiZleba iTqvas, rom glen beki da jon stiuarti erTi medlis ori mxa-rea _ ori radikaluri politikuri platformis figura. jon stiuarti Tvlis, rom imas, rasac glen beki Tavis politikur SouSi ambobs, mxolod iu-moristuli ritorikiT SeiZleba vu-pasuxoT.
radikaluri dapirispireba libera-lebsa da konservatorebs Soris ekono-mikuri krizisis, buSis administraciis uxeSi Secdomebis, obamas arCevis, msxvi-li industriebis gadarCenis aqtisa da
30 oqtombers vaSingtonSi ucnauri mitingi gaimarTa. „aqcias saRi
azris aRdgenisaTvis“ ori cnobili liberali _ iumoristi jon
stiuarti da stiven kolberi _ uZRvebodnen.
radikaluri memarjvene moZraobis _ `Cais msmelebis~ gamoCenis fonze kidev ufro gamwvavda. yvela es movlena gan-sakuTrebul gavlenas axdens amerikis mediazec da mas ufro da ufro pola-rizebuls xdis.
amomrCevlebis garkveuli nawili po-litikosTa kinklaobiT da radikaliz-miT daiRala da surs, rom iraciona-lur dapirispirebas wertili dausvas.
kinklaobis magaliTi iumoristebma _ stiuartma da kolberma _ `saRi azris aRdgenis~ mitingze gamarTul per-formansSi gaaTamaSes. stiven kolberi konservator aqtivists TamaSobs, ro-melic amerikis nacionaluri ideebisa da memarjvene Rirebulebebis gadar-CenisTvis ibrZvis. Tavdapirveli Ca-nafiqriT, mas stiuartis sapirispiro mitingi unda gaemarTa saxelwodebiT „gavavrceloT SiSi“, Tumca bolos ga-dawyda, rom erTi mitingi gaimarTe-
boda da `dapirispirebuli~ mxareebi iq aCvenebdnen sazogadoebas, Tu rogor absurdulad iqcevian xolme poli-tikuri oponentebi. `liberali~ jon stiuartis mier mowveul momRerlebs `konservatori~ kolberi simReras awyvetinebda da piriqiT. am yvelafer-ma imdenad spontanuri da moulodne-li ieri SeiZina, rom rigiT mayurebels namdvili areulobis da qaosis STa-beWdileba Seuqmna.
qaosuri da agresiuli muxtis matare-beli iyo stiuartis Sous koresponden-tebis CarTvac. vaiat senakma da jeison jonsma, romlebic mitingze Sekrebili xalxis rigebidan CaerTvnen, Sekrebis ori radikaluri suraTi daxates. pir-velma ganacxada, rom mitingi civilu-robis, samoqalaqo aqtivizmis, maRali idealebis warmatebuli demonstracia iyo, xolo meorem ki `foqs niusis~ is korespondentebi gaaSarJa, romelic,
fo
to
jei
son
rid
i /
Reut
ers
iumoristebi jon stiuarti da stiven kolberi, 30 oqtomberi 2010
37liberali . noemberi 2010 . № 51
mark maleni
evropuli armia
Tavdapirvelad vTqvaT, Tu ra unda saqarTvelos evropisgan. saqarTve-los, upirveles yovlisa, unda usa-frTxoeba. amis miRwevas saqarTvelo ramdenime gziT Seecada. Sevardna-Zis dros, oficialuri politika gulisxmobda yvelafris gakeTebas imisTvis, rom ruseTis gaRizianeba Tavidan aecilebina. saqarTvelos usafrTxoebis mdgomareoba im pe-riodSi ar gauaresebula, magram es mxolod imitom, rom araferi xdebo-da; yvelaferi, ubralod, lpeboda.
stiuartis TqmiT, mitingis Ziri-Tadi samizne media iyo, romelic misi azriT, „adidebs“ problemebs da amaxin-jebs realobas. panika da politikuri dayofebi sazogadoebaSi problemebis gadaWris gza ki ara, maTi gamZafrebis saSualebebia. sinamdvileSi ki, amerikis moqalaqeebi yoveldRe muSaoben er-Tad imisTvis, rom warmatebas miaRwion. stiuartis azriT, erTaderTi adgili, sadac es erTianoba ar igrZnoba _ te-leviziaa.
miuxedavad imisa, rom mitings apo-litikuri xasiaTi hqonda, ukve daiwyo saubari, iqceva Tu ara cnobili iu-moristi seriozul sajaro figurad. erT-erTma misma gulSematkivarma, mo-gvianebiT, isic ki Tqva, siamovnebiT vixilavdi jon stiuarts politikosis ampluaSio.
mitingi, romelic zomierebis mxar-daWeras eZRvneboda, ZiriTadad erTi mxaris: axalgazrda demokratebis da liberalebis Sekrebis adgili iyo. yve-laferi ise Canda, rom glen bekis te-leauditorias stiuartis teleaudi-toriam Rirseuli revanSi auRo.
Tumca es moCvenebiTi revanSi iyo. problema isaa, rom stiuartisa da bekis auditoriebs erTmaneTisgan asakobrivi gansxvavebac yofs. axalgazrda amerike-lebis didi nawili, isini, vinc 2008 wlis saprezidento arCevnebze obamas uWerdnen mxars, jon stiuartis Sous aqtiur mayureblad iTvleba. (27 oqtom-bers, mitingamde 3 dRiT adre, stiuar-tis „deili SouSi“ Tavad barak obamam miiRo monawileoba). Sualedur arCevne-bSi ki gadamwyveti ara axalgazrdebis, aramed xanSi Sesuli amomrCevlis xma aRmoCnda. mTliani amomrCevlebis daa-xloebiT 23% swored 65 wels gadaci-lebuli adamianebi iyvnen. axalgazrda Taoba ki, rogorc Cans, iumorist ker-pebs ufro endoba, vidre profesional politikosebs.
ayena. natos proeqti Caflavda, rad-gan saqarTvelom da buSis adminis-traciam ruseTis dasabalanseblad evropelebis mxardaWeris mopoveba ver moaxerxes. agvistos omis win, sa-qarTveloSi fiqrobdnen, rom euTo da gaeros monitoringis misia bevrs arafers akeTebdnen. maT ver SeZles omis SeCereba, veraferi gaakeTes omis dros da qveyanac male datoves. saqarTvelos mTavrobam ki evrokav-Sirs mimarTa, nawilobriv, imis ga-moc, rom sxva partniorebi ubralod ar hyavda.
pirveli mniSvnelovani movlena, rac moxda, evros zonas Seexeba. sa-erTaSoriso finansurma krizisma da misma Sedegebma saberZneTSi, irlan-diaSi, espaneTSi, latviasa Tu sxva-
Tvalsazrisi
devid kameroni da nikola sarkozi, safrangeTi, 2 noemberi 2010
38 liberali . noemberi 2010 . № 51
evropuli armia gan evrozonis wevrebi uprecedento makroekonomikur TanamSromlobamde miiyvana. warmoiSva problema da mis gasaWrelad isini erTad Seikribnen. marTalia, imas ver vityviT, rom evropelebma swrafi reagireba mo-axdines an idealuri gadawyvetile-ba miiRes, magram rac gaakeTes, ori wlis win esec ki warmoudgeneli iyo. evrokavSirs axla erovnul biujete-bze garkveuli kontroli gaaCnia, es ki iseTi cvlilebaa, rogoric evro-paSi karga xania, rac ar momxdara.
zogadad, evropa yovelTvis war-matebiT axerxebda saerTo wesebsa da standartebze SeTanxmebas, aseve adamianebis, kapitalisa da saqonlis Tavisufali mimosvlis uzrunvelyo-fas, magram suverenuli saxelmwifoe-bisTvis gansakuTrebiT mniSvnelovani erovnuli sakiTxebis daTmoba aqamde ar momxdara. saxelmwifoebi ki yvela-ze metad biujetebze zrunaven. mso-
flioSi araferia ufro metad poli-tikuri da mgrZnobiare Tema, vidre biujeti. evrokavSiris sabiujeto kontroli didi cvlilebaa.
Tu saqarTvelos evrokavSirTan daaxloeba namdvilad unda, isini momavalSi amisTvis moiTxoven sa-qarTvelos biujetis wardgenas da mogviwevs dalodeba, Tu ras ityvian masze.
meore siaxle EUMM-ia. evropuli monitoringis misia saqarTvelos-Tvis Zalze mniSvnelovania. imisa-Tvis, rom misi mniSvneloba adekvatu-rad gaviazroT, Tavi unda davaneboT imaze fiqrs, Tu ras niSnavs aRniSnu-li misia saqarTvelosTvis da imaze vifiqroT, Tu instituciurad ras niSnavs is evrokavSirisTvis. gaero-
sa da euTosgan gansxvavebiT, ruseTs EUMM-is pirdapiri gakontroleba ar SeuZlia. euTosa da gaeros Se-mTxvevebSi mTavari problema misie-bis mouqneloba iyo. yvelaze mniSvne-lovani saqme, rasac isini akeTebdnen, wevri saxelmwifoebisTvis afxazeTsa da samxreT oseTSi arsebuli situa-ciis Sesaxeb informireba iyo. isini mogvianebiT sxva saqmianobebSi Caer-Tvnen da mTavari movlenebidan yu-radReba gadaitanes. faqtobrivad, isini yvelaze mniSvnelovan misiaSi Caflavdnen.
rodesac ruseTi SemoiWra, in-formaciis gavrceleba ferxdeboda. evrokavSiris monitoringis misia ki specialurad imisTvis aris Seqmnili, rom evrokavSiris wevrebs situaciis Sesaxeb swrafad da gasagebad moax-senos. es ki saqarTvelosTvis Zalian mniSvnelovania. gasuli wlidan misia grZelvadiani gaxda. „mudmivi“ SeiZ-
leba, cota gadaWarbebuli naTqva-mia, magram am etapze, misia sakmaod grZelvadian perspeqtivaSi ganixile-ba da evrokavSiri amisTvis marTlac zedgamoWrili gundia.
da bolo movlena: wina kviras sa-frangeTsa da gaerTianebul same-fos Soris uprecedento Tavdacvis SeTanxmeba gaformda. am or qveya-nas evropaSi saukeTeso Tavdacvis struqtura aqvs, Tumca maT gada-wyvites, rom sasurvel Sedegs cal-calke ver miaRweven. gaiTvaliswi-neT, rom frangebs da ingliselebs erTmaneTi ar uyvarT, gansakuTre-biT im xalxs, vinc jarSi msaxurobs. maT erTmaneTisgan 30 kilometriani srute hyofT, magram saukuneebis ganmavlobaSi erTmaneTs ipyrobd-
nen da erTmaneTi kulturuladac aRizianebT. axla ki, msoflios orma udidesma samxedro sistemam armiebis gaerTianebisTvis mniSvnelovani na-biji gadadga.
es yvelaferi aT weliwadSi, an oc weliwadSi saerTo evropul armiamde migviyvans. bolo 65 wlis manZilze amerika evropis usafrTxoebaze pa-suxismgebeli gaxldaT. atlantikis orive mxare amgvari mowyobiT, sxva-dasxva mizezidan gamomdinare, ukve daiRala. swrafi TanamSromlobis praqtika, rac evropam evros kri-zisis dros SeiZina, saqarTvelo-Si evropuli monitoringis misiis warmateba da ori didi evropuli armiis SeerTeba, sabolood evro-puli armiis Seqmnisken migviyvans. isini albaT TavianT jars pirdapir „evropul armias“ ar daarqmeven, radgan evropelebs, amerikelebis-gan gansxvavebiT, uwyinari saxelebi uyvarT. erTiani valutiTa da Sro-miT bazriT, lisabonis xelSekru-lebis farglebSi meti politikuri TanamSromlobiTa da saerTo jariT, ise Cans, rom daCqarebul tempSi, evropis gaerTianebuli Statebis konturebi ikveTeba. unda gaviTva-liswinoT, rom rodesac daCqarebul tempebze vsaubrobT, aTwleulebs vgulisxmobT da ara saukuneebs.
evropaSi cotas Tu unda balkaneTis qveynebis TavianT klubSi miReba, ufro cotas _ TurqeTis. saqarTve-los TurqeTamde evrokavSirSi gawe-vrianebis aranairi Sansi ar aqvs. briu-selSi bevri fiqrobs, rom rumineTisa da bulgareTis miRebac Secdoma iyo. Tu Cemi msjeloba marTebulia da evropis gaerTianebul Statebs ua-xloes aT an oc weliwadSi saerTo ar-mia eyoleba, saqarTvelos winaSe mniS-vnelovani sakiTxi dadgeba. SeeZleba Tu ara am droisaTvis saqarTvelos evrokavSirTan mimarTebaSi Tanaswor an TiTqmis Tanaswor partniorad Ta-vis warmoCena?
edvard miuros saerTaSoriso pro-grama JurnalistebisaTvis _ ase hqvia Cems vizits amerikis SeerTebul Sta-tebSi. aq myofi xuTi an eqvsi jgufi regionebis mixedviTaa dayofili _ azia, afrika, evropa da a.S.
jgufebs sxvadasxva programa aqvs, amitom sxvebis asaval-dasavali ar vici. mxolod erTxel SevxvdiT da Tvali movkari postsabWoTa sivr-cidan wamosul Cems kolegebs. ma-galiTad, ruseTidan ori Jurnalis-tia, erTi ORT-s warmoadgens, meore gazeT `izvestias~. arian Jurnalis-tebi moldovadan, ukrainidan, yaza-xeTidan da a.S. am programaSi maTi monawileobis Sesaxeb manamde ar vi-codi, magram rogorc ki aRmovaCine, erTi-orad amayi gavxdi. me evropis jgufSi var, maSasadame, CavTvale _ mec evropeli var!
programis farglebSi uamrav Se-xvedraze movxvdi, sxvadasxva Stat-Si, televiziebis, presisa Tu radios warmomadgenlebTan. ZiriTadi pro-blema, razec amerikuli mediis war-momadgenlebi saubroben, ekonomiku-ri krizisia da am krizisis Sedegad samsaxuridan daTxovnili adamianebi.
blogerebTan Sexvedraze ki gavi-geT, rom amerikaSic aris movlenebi, romelsac media ar uTmobs saTanado yuradRebas. aseT ambebs isini, Ziri-Tadad, blogebidan uziareben erTma-neTs _ magaliTad, xanZari kolora-doSi. `am dRes Cven 15 aTasi mnaxveli gvyavda~ _ ambobs erT-erTi blogeri _ `radgan Cven yvelaze detalurad gavaSuqeT xanZari da informacias wu-Tobrivad vaaxlebdiT~.
konteqstidan amovardnilis werili amerikidan.
erTi sityviT, amerikuli mediis sawuxari odnav sasacilod gamoiyu-reba. (Tumca, problemebi mainc aris _ es xom is qveyanaa, sadac FOX NEWS mauwyeblobs _ erT-erTi yvela-ze reitinguli telearxi, romelic `respublikuli partiis~ gacxadebu-li mxardamWeria da myvirala, iste-riuli wamyvanebiTaa cnobili).
presis warmomadgenlebi, visac Cven vxvdebiT, ganuwyvetliv saubroben beWduri mediis momavalze. maTi Tq-miT, `printi~ mTlianad gadainacvle-bs internetis virtualur sivrceSi. pirvel rigSi ki _ is gazeTebi, rome-lic e.w. niusze muSaoben.
didebs, ra Tqma unda, gvaxsovs... pirvel rigSi, eldar riazanovi! mudmivi satelevizio axali wliT, abanoTi, aryiT, pugaCovas pirveli simRerebiT da barbara brilskas fi-lologiuri imijiT. gvaxsovs sabWoTa vagzalic (ara marto orisaTvis)! mex-sierebaSi TiTqmis gafermkrTalebuli tatiana drubiCi _ reJisor sergei so-loviovis muza, romelic filmSi `asi dRe bavSvobis Semdeg~ pionerisaTvis Seuferebeli melanqoliiT kiTxu-lobda ninas monologs lermontovis `maskaradidan~. gvaxsovs gleb panfi-lovis `dasawyisic~, misi `kerZo~ muza da SesaniSnavi msaxiobic _ ina Curiko-va, romelic Tanabari gulwrfelobiT TamaSobda `baba iagas~ da Jana darks...
yvelaferi kargad gvaxsovs _ isi-ni, romlebic ori wlis winandel oms Tavis saxeli uwoda da isinic, visac rusuli okupacia da rusuli fil-mebis pirveli festivali TbilisSi mxolod paraleluri sivrceebis mov-lena hgoniaT. gasul kviras, Tbilis-Si dawyebuli Tanamedrove rusuli filmebis festivali ucnauria ara marto imitom, rom Cveni uaxloesi warsulis proecirebas axdens, aramed imitomac, rom nebiT Tu uneblieT, Cveni TviTrefleqsiis mizezic xdeba.
TbilisSi Camosuli stumrebi aR-frTovanebiT saubroben saukunovan megobrobaze `wrfeli zraxvebiTa da sufTa guliT~ (eldar riazanovis ga-mosvlidan festivalis gaxsnaze) da meore mxriv, ver warmoudgeniaT, rom rusuli tankebi da blindaJebi aqve, ormoc kilometrSi, axalgorTan, raime diskomforts uqmnis aTasobiT qarTvel ltolvils.
eldar riazanovi rusuli kinos festivalis gaxsnaze, Tbilisi, noemberi 2010
fo
to
gia
goga
tiS
vil
i
42 liberali . noemberi 2010 . № 51
kultura
TiTqos uxmod SevTanxmdiT, rom festivalis dros yvelaferze ar vilaparakebT, radgan CamoxrCobi-li jer kidev aqve hkidia da Tokze saubari cota uxerxulia. amitom or-mxrivi, Tan frTxili, zrdilobiani da Tanac gulwrfeli teqstebi fsi-qoTerapiis seanss da diplomatiur leqsikons emsgavseba. isini: `Zvele-burad gviyvarxarT, magram axali re-alobis gaTvaliswinebiT!~ Cven: `Zve-leburad gviTxariT, rom giyvarvarT da ar gvatyuebT!~
es ucnauri, drois mier dadgenili wesebiT TamaSia _ arc omi, arc mSvi-doba. TiTqos eldar riazanovi, ser-gei soloviovi, valeri todorovski, aleqsei fedorCenko da ruseTis sxva cnobili reJisorebi, msaxiobebi Tu Jurnalistebi TbilisSi SemovliTi, anu partizanuli~ gzebiT ki ar Camo-vidnen, aramed pirdapir moskovidan, rogorc adre, TviTmfrinavis bileTi 37 maneTi rom Rirda!
xelovnebisa da kulturaTSorisi dialogis saerTaSoriso fondis mier organizebuli rusuli kinos pirveli festivali (4-8 noemberi) TbilisSi yvelaze didi aqciaa ori qveynis ur-TierTobaSi 2008 wlis omis Semdeg. cnobili rusi reJisorebis filmebis Cveneba kinoTeatr `rusTavelis~ ram-denime darbazSi, TavisTavad sainte-reso precedentia. zedmetad opti-mistebs miaCniaT, rom sadRac zemoT yinuli gadna da urTierToba Cvens qveynebs Soris amgvari kulturuli aqciis Semdeg cotaTi gaumjobesdeba. pesimistebi ki riazanovis, solovio-vis, zviagincevisa da todorovskis filmebis Cvenebas ruseTis kultu-ruli elitis mier sakuTari qveynis imijis aRdgenas ukavSireben. imis gaTvaliswinebiT, rom ruseTma yve-laferi miiRo, rac surda da uamra-vi saSinelebisa Tu Secdomis Semdeg `axla sulierebis da kulturis dro dadga~. diax, es sityva-sityviT gai-meora sergei soloviovma film `nazi asakis~ Cvenebis win.
es filmi reJisorma ori saukunis
gasayarze gadaiRo. premiera 2001 wels gaimarTa da scenari SvilTan, dimitri soloviovTan erTad dawe-ra. sabediswero Secdomebi, TaobaTa Soris urTierTobis krizisi da CeCne-Tis sisxliani omis gamoZaxili `nazi asakis~ mTavari Temebia. soloviovi amjeradac, silamazis daRupvis Tu sulierebis dacemis Temebs utria-lebs. is TiTqos rusi dekadenti po-etiviT ireklavs realobas _ Sorsaa prozauli simdablisgan, magram mis gareSe ar SeuZlia. `Tqven Tavad da-RupeT sakuTari momavali da axla valebis gastumrebas mamebs TxovT~ _ eubneba maswavlebeli bavSvebs, ro-melTa cxovrebis gza CeCneTze pros-tituciaze da narkomaniaze gadis.
mondomebuli triukebi da TamaSi isev iq, im droSi darCa. aRvniSnavT, rom filmi cnobilma qarTvelma opera-torma lomer axvledianma gadaiRo. samwuxarod. kinematografi droisa da esTetikis mimarT ulmobelia da `CamorCenas~ Rvawlmosil klasikose-bs ufro metad ar hpatiobs.
gajerebuli. imdenad, rom `opti-misturad modelirebuli~ rusuli televiziis erT did da STambeWdav klips mogagonebT.
rac Seexeba ocdameerTe saukunis rusuli kinos cnobil reJisorebs _ gleb panfilovs, andrei zviagincevsa Tu kira muratovas, maTi filmebis aRwera calke msjelobis sagania. mi-Rebuli prizebisa da premiebis miRma, survilis SemTxvevaSi mravali sain-tereso dokumenturi, moklemetra-Jiani Tu animaciuri filmis `aRmoCe-na~ SeiZleba. bolos da bolos, ganvlili omisa da daviwyebuli sa-bWoTa bavSvobis Semdeg, asi dRe ukve gavida. tragikuli droiTi distancia `naz asakze~ ufro faqizia da `ana ka-reninas~ klasikur teqstze ufro mniSvnelovani.
festivali ucnauria ara marto imitom, rom
Cveni uaxloesi warsulis proecirebas axdens,
aramed imitomac, rom nebiT Tu uneblieT, Cveni
TviTrefleqsiis mizezic xdeba.
43liberali . noemberi 2010 . № 51
riderebi _ varga? gvinda? (mgoni ki!)
arc erT teqnologiaze ar mqonia iseTi gaoreba, rogorc eleqtro-nuli wignebis mkiTxvel mowyobi-lobebze (simartivisTvis, modi, e-riderebad an, ubralod, ridere-bad movixsenioT).
erTi mxriv, Zalian mosaxerxe-beli ram Cans _ waxval zRvaze da Tan, Tu ginda, 5 wigns waiReb da Tu ginda _ ormocdaaTs. erT pata-ra xelsawyoSi eteva.
meore mxriv _ aba, sad namdvil, qaRaldis wigns rom furclav da sad plastmasebs rom aWer xels da ekrans Sehyureb.
gaoreba metwilad giqreba, ro-gorc ki riders xelSi iWer. Cems SemTxvevaSi es `amazonis~ Kindle gaxlavT. sruliad gadasarevi da lamazi nivTi. sifrifanaa, msubuqi da qurTukis jibeSi eteva. marTa-lia, Cems qurTuks didi jibe aqvs, magram, mainc... mTavari ki mainc ekrania, romelzec cota xans ki unda SevCerdeT.
riderebs (Kindle-is garda kidev ramdenime kargi arsebobs) sxva eleqtronuli xelsawyoebisgan swored ekrani ganasxvavebs. wigns monitorzec waikiTxav, aipedSic da mobilur telefonSic, magram saeWvoa, rom didi siamovneba mii-Ro. bevrs Tvalebs tkens, me _ ara, magram momkali da `is~ veraa. bolo “hari poteri~ Nokia N81-iT waviki-Txe. Tvalebi ar damRlia, magram
kultura
Cemi pirveli (eleqtronuli) wigni
niko nergaZe
44 liberali . noemberi 2010 . № 51
romanSi `CarTva~ Zalian miWirda. erTia, rom ekrania patara, magram, rac ufro mniSvnelovania, wigni ar unda anaTebdes. wigni wigns unda hgavdes.
rideri wigns hgavs. ekrani moni-torebisgan gansxvavebuli teqno-logiiTa damzadebuli, romelsac eleqtronuli melani hqvia. Sexe-dav da ggonia, rom furcels uyu-reb. arc anaTebs da arc araferi. anu, namdvili wigniviT sWirdeba gare ganaTeba _ sibneleSi asoebs
ver gaarCev. iseTi kargi ramaa, rom kiTxvas gandomebs.
aseTi ekranis mqone xelsawyos batareac met xans hyofnis. Cveu-lebrivi USB SnuriT imuxteba sam saaTSi. TiTo datenva karga erT Tvemde hyofnis.
ki, magram, ra SeiZleba waikiTxo rideriT? qarTulad mgoni, bevri veraferi, magram, Tu inglisurad kiTxulob, Tavi qudSi gaqvs.
jer, erTi, klasikuri litera-turis didi nawilis saavtoro uflebebs vada aqvs gasuli da maTi CamotvirTva ufasod SeiZleba. rac Seexeba bolo xanebSi gamosul mxatvrul literaturas _ TiTqmis yvelaferi iyideba eleqtronul formatSic.
`amazonze~ 600 aTasze meti `vir-tualuri~ wignia da maTi umeteso-ba 10 dolarze naklebi Rirs. Tu sindisi ar gawuxebs, bestsele-rebis didi nawilis mekobrulad, ufasod Camowerac SeiZleba.
rusulad eleqtronuli wigne-bi kidev ufro iafia. rodesac ar vici, ra wavikiTxo, akunins mivask-
debi xolme. gadavxede da rusul internetmaRaziebSi `erast fan-dorinis~ seriis bolo romanis (nikolai fandorinebi ar miyvars) eleqtronuli versia daaxloebiT dolarnaxevari Rirs. rusebisTvis fulis micemas ra vuTxari, Torem wignSi 3 laris gadaxda, wesiT, ar unda dagenanos.
baSi, 200 dolaris `midamoebSi~ Rirda. saqarTvelosTvis es orma-gi problema iyo. erTi, rom ubra-lod, Zviria (200 dolarad karga blomad wigni mogiva). meorea, rom 300 larze Zviriani saqonlis Semo-tanisas baJi unda gadaixado, rac nivTs kidev ufro aZvirebs da Tan xaTabalas gmatebs.
magram es vidre axali Kindle 3 gamovidoda. am rideris mesame Taoba winamorbedebze bevrad la-mazia (wina mutant `bleqberis~ hgavda), msubuqia da, rac mTava-ria, naklebi Rirs _ 140 dolaris farglebSi, anu baJs ar ixdi. Tu CemsaviT Suamaval firmas Camoata-ninebT, transportirebis 7 lari daemateba. iafi mainc ar gamodis, magram winandel viTarebas bevrad sjobs.
yvelaze kargi SegrZneba ki ai, ra iyo _ vuyureb am Kindle-s da vfi-qrob _ iqneb axla mainc davjde da rame wavikiTxo. Torem Tveebi iqne-ba, wigni ar gadamiSlia. `gadaSla~ arc axla gamomiva, magram, xom ga-migeT, ara?
maTi umetesoba 10 dolarze naklebi Rirs. Tu sindisi
ar gawuxebs, bestselerebis didi nawilis mekobrulad,
ufasod Camowerac SeiZleba.
45liberali . noemberi 2010 . № 51
Tvalsazrisi
JUST TIKUNEBI
rati amaRlobeli
Txovili qarTveli qali, kultu-rul da egzistenciur SokSi myof sakuTar Svils zevsiseul risxvas atexda Tavs imis gamo, rom saku-Tar dedas qarTulad mimarTavda. evrokavSirSi axalgaTxovili deda, rogorc danaSauls da samarcxvi-no faqts, ise malavda sakuTari Svilis mSobliur enas. bavSvi qar-Tulad ekiTxeboda, deda ki ho-
landiurad pasuxobda da meuRles uRimoda SeSine-buli TvalebiT.
`mogikvdes deda!~ _ Seme-coda baRana.
ra vqna, iqneb marTlac Zalian Zvelmoduri var. magram msgavsi arabune-brivi da xelovnuri inte-gracia evropasTan iseve maSfoTebs, rogorc Se-reuli qorwinebebis dros, kaTolike, an protestanti nefis an patarZlis gadmo-naTvlis, misi cecxliTa da maxviliT gamarTlmadide-blobis jiuti survili.
mravalgzis momxdara ise, rom Cveni evropeli `rZlebi~ da `siZee-bi~ momavali meuRlis siyvarulisa da erTgvari delikaturobis mize-ziT da ara aRmsareblobiTi iden-tobisa da arCevanis gamo, marTl-madideblad monaTlulan da jvari dauweriaT. am ori ukiduresobis mizezi keklucoba mgonia. ufro zustad ki, Sinagani refleqsiisa da kulturis arqona.
me-20 saukunis miwuruls, ker-Zod ki, Savbneli 90-iani wlebis bolos da 21-e saukunis gariJra-Jze (es sityva swored me-20 sauku-nis rudimentia) saqarTveloSi mravali arasamTavrobo organiza-cia gaCnda, agreTve, saerTaSori-so fondebi, firmebi, filialebi, warmomadgenlobebi, saelCoebi, Sesabamisad _ maTi ofisebi. da ai, am axal sivrceebSi saqar-TveloSi Camosul ucxoe-lebTan erTad qarTveli xalxi, misi gamorCeuli da evropulad orientirebuli nawilic dasaqmda.
am procesma uamrav axle-bur socialur da yofiT qcevebTan erTad, axali e.w. NGO da saofise slengi da-amkvidra. magaliTisTvis: `dedlaini~ da aqedan `da-vadedlainoT~, `breiki~ da `wavikofibreikoT~, an `vi-lanCaoT~, `vibreinStormin-goT~.
`treningebi~, `sqilebi~, `daskrepeba~, `dalinkva~ da `ga-fokusjgufeba~ ukve klasikaa.
amis sawinaaRmdego araferi maqvs, amgvari slengi bunebrivi procesia samomxmareblo da saofise enaSi da amave dros, Tqven warmoidgineT, bevrad ufro egzotikuri movle-naa, vidre arqauli _ `saukunis ga-riJraJi~, an `ruduneba~.
msgavsi frazebi sruliad araa-dekvaturia. magaliTad, ori qar-Tveli pirad saubarSi rom wamoi-Zaxebs _ `xu nouz~, `veri nais~, an `bai ze vei~. gaiTvaliswineT isic, rom aseT dros saubris Tema sru-liad `erovnuli~, `qarTuli~ da `mamapapuria.~
daaxloebiT amgvari: _ guSin ma-gari xinkali iyo!
- ki, `veri nais~, `diliSez~. msgavsi enobrivi keklucobani me-
20 saukuneSi rusulad warimarTe-boda, ratomRac iTvleboda, rom kargi morusule ganviTarebuli da socialurad dawinaurebuli arse-ba iyo. aseTi frazebic momismenia bavSvobaSi: `Я xom тебе гаварила~.
mokled, didi araferi. ubra-lod, amaze vfiqrobdi da gagi-ziareT, weris dros ki ramdeni-me SemTxveva gamaxsenda, rodesac ucxoeTSi, evropaSi sarfianad ga-
msgavsi enobrivi keklucobani
me-20 saukuneSi rusulad
warimarTeboda, ratomRac
iTvleboda, rom kargi morusule
ganviTarebuli da socialurad
dawinaurebuli arseba iyo. aseTi
frazebic momismenia bavSvobaSi:
`Я xom тебе гаварила~.
46 liberali . noemberi 2010 . № 51
Tvalsazrisi
sac romelime umniSvnelo ofisis ucxoeli menejeri, vinme naijeli, an Tundac jonaTani, am ofisebSi momuSave qarTveli qalbatonebis-gan iseTi xSiri citirebis obieqti xdeba, rom SeiZleba eWvic gagiCn-deT, es naijel-jonaTani sinamdvi-leSi, romelime didi britaneli an amerikeli mwerali xom araa, gvaris gareSe rom unda axseno... rogorc ilia, vaJa, galaktioni.
ai, ase _ `jonaTani ambobs _ Sei-cadeT da yvelaferi gamoswordeba; naijeli ki ver itans moRrublul
aminds, misi azriT, yvela gadade-buli saqme eSmakisaa~.
rodesac aRmoaCenT, rom jonaTa-ni ar aris svifti da arc naije-lia ser loringi, artur konanis amave saxelwodebis romanis gmiri _ sruli gakvirveba da gaugebro-ba daisadgurebs. Tqvenze metad ki, mcitireblebi SeiZleba gaocdnen, rom ar gagigiaT am xalxis Sesaxeb da jerovan pativs ar miagebT ofi-sebis RvTaebebs.
saqarTveloSi evropuli qvey-nebis sakonsuloebSi da ucxour
firmebSi momuSave zogierTi qar-Tvelisagan momdinare zizRze da agresiaze SemdegSi visaubroT, da meore mxriv, imazec, rom vizebis Semvsebi biuroebi jer kidev arse-bobs saqarTveloSi, anu rogorc Cans, jer kidev gviWirs am, erTi SexedviT, martivi proceduris Sesruleba, rasac vizis misaRebad saWiro furclebis Sevseba hqvia.
am Cems abdaubdas ki vuZRvni erT Cems `facebook~-ismier megobars, ro-melsac ai, ase _ Just-tikunebi Just-tiku-nebi hqvia. swored ase: orjer.
47liberali . noemberi 2010 . № 51
...dResac gavimarjveT. Cemi angariSi SvidiT samia. im sam-sac ar gavmazavdi, magram Zalian axalgazrdebi iyvnen da gadamaswres, swrafad darbian eg SobelZaRlebi! Rame jer gogias gadavureke, mere ki fridonas, spartakas, ramaziCs, kolias, maradonas, karoCe _ yvelas. imeebsac ukve gada-rekili qondaT sxvebTan da im sxvebsac _ danarCenebTan. CvenTan tyuili gamoricxulia, moige _ moige, waage _ waage! arafers malav, yvelafers ambob. amitomac mjera, rom Cve-ni biWebidan aravin tyuis da dRes Cveni dRea. im banZi pe-Sexodebis ganadgurebis da gacamtverebis dRe! vis unda gadaaswron im qajebma? Cven? an ki gadaswrebis ra gaegebaT ro? uswavliaT? ufiqriaT amaze imdeni, ramdenic Cven? ra Tqma unda, ara da amitomacaa, pastaiana rom asxamen. exla, zemoT im samze rom vTqvi, magaT rame ki ar icodnen, ubra-lod pavezlo ra, maladoebi arian-Tqo, xom vTqvi, Tanac SuqniSanze rom vmdgariyavi, ponti araa, verafers izamd-nen. TiTqmis cariel trasaze viyavi, Soridanve SemamCnies, motvines Sors rom viyavi da davai, dagazes. dagazviT ki dagazes, magram trakebiT mainc igrZnes Cemi manqanis mosCi. xo gamigeT? ha, ha da Cem fexebs gadamaswrebdnen. iseTi gazi miveci, asfalts cecxli moekida! su egre vakeTeb xolme, egeT utrako metrakeebs rom davinaxav. Tan ga-daswreba undaT, Tan eSiniaT, magram mainc derzkoben. hoda, garbian rac Zala da Rone aqvT, magram im SiSs ras uzamen ro? manqanaSi rom ar vijde, albaT magaT sunsac vigrZnobdi, magram eg mTavari araa. mTavari isaa, rom er-Txel ro gadagaswreben, glotkaze arian da, adre Tu gvian, kidev gabedaven. ai, mand erxevaT xolme! Cven ra, imis Cite-bi varT, orjer erTi da igive pontSi wavagoT? egeTi fra-erebis mosarjuleblad imdeni fokusebi gvaqvs, rom sir-bilSive vaSeSebT xolme, Tanac sikvdilianobis an egeTi rameebis TiTqmis arc erTi SemTxveva ar gvqonia. erTi-or-jer viRac-viRaceebma Cvenebidan patara haerSi ki aagdes eg slabebi, magram yvela gadarCa da morCa, verc verasdros gagvibedaven rames. ise ki, axalgazrdebi jandabas, magram is beberi kuanebi sad moZvrebian xolme?! Cadi ra, bebo, padzemkaSi, ras miyureb Seyvarebulis TvalebiT ro? ras