-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education
Khangham Sabbath SchoolKhangham Sabbath SchoolKhangham Sabbath
SchoolKhangham Sabbath SchoolKhangham Sabbath SchoolLaisiangtho
SinnaLaisiangtho SinnaLaisiangtho SinnaLaisiangtho SinnaLaisiangtho
Sinna
SeSeSeSeSevvvvventententententh-dah-dah-dah-dah-day Ay Ay Ay Ay
Advdvdvdvdventisentisentisentisentist Collegt Collegt Collegt
Collegt College Pre Pre Pre Pre
Presidenttesidenttesidenttesidenttesidentteeeee
a&;om;aoma&;om;aoma&;om;aoma&;om;aoma&;om;aom
PILNPILNPILNPILNPILNAAAAA
pmtkyftm;
odu©mawmf"r®q&m OD;rdk;cdkifidkac:eefrS
wD;wdefcsif;jyefqdkonf/
October, November, December
2020
Sabbath School LessonwD;wdefcsif;bmom
yH kES dyfolyH kES dyfol
yH kES dyfolyH kES dyfolyH kES dyfol
OD;zkef;Edkif (00354)
refae*sm
uif;apmifhyHkESdyfwdkuf
206 a&Topömvrf;? &efuif;ûrdUe,f
&efukefûrdU
xkwfa0olxkwfa0ol
xkwfa0olxkwfa0olxkwfa0ol
OD;apmxDrao (00589)
OuúX
jrefrmjynfowå raeYOykoftoif;awmf
68 OD;0dpm&vrf;?
&efukefûrdU
tkyfa& - 1200
"r®'ge
yxrtBudrf
T-1
1 2
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
A Sung a Om Thute
1 Eden Huansung a Pilna
(September 26–October 2)
.......................................... 6
2 Innkuan (October 3–9)
.......................................... 16
3 Thukham in Siapa (October 10–16) ...................... 26
4 Topa’mit: Laisiangtho in leitung a muhna
(October 17–23)
....................................................... 36
5 Zeisu Eite Siapipa (October 24–30) ........................
46
6 Siapipa Kiangpan Pilna Tuamtuam
(October 31–November 6)
......................................... 57
7 Pilna Tawh Biakpiakna (November 7–13) ............. 67
8 Pilna leh Hotkhiatna (November 14–20) ............... 76
9 Pawlpi leh Pilna (November 21–27) .......................
86
10 Arts leh Sciences Lam Pilsinna
(November 28–December 4) .....................................
96
11 Christian leh Nasep (December 5–11) ................ 106
12 Sabbath: Pasian Omzia Nuntakpih
(December 12-18)
.................................................. 116
13 Vantung, Pilna, leh Kisin Tawntungna
(Deceehmber 19–25) .............................................
126
Khristian Pilna
“Topa zahtakna penpilna kipatna hi a, siangthopa theihnapen
thumuhna a hihi.” (Paunak 9:10)
Atunga laisiangtho mun ngaihsun in. Akinalmahmah thunih: “kihta”
Pasian’ vangleh minthanna zahtakmahmah; “thei” Pasian’ omzia
theitel mahmah. Pilna,theihna leh thumuhnate in Pasian sungmah ah
zungkhauhhi. Pasianin nakhempeuh’ bul hi a, nakhempeuh Ama’nbawl in
kisak hi (John 1:1-3; Col. 1:16, 17). I theihbangbanganeu mahmahte,
lungnote, vanmite, dawite “vantung a-ukvangliatnate” (Eph. 3:10)
Pasian hangbekin kip uhhi. Pilna,theihna khempeuh in zong Pasian
sungmahmah zungkhauhhi.
Laisiangtho kician mahmah hi: “Pasian itna hi” (1John 4:8), EG
White in zong: “Itna in, piansakna, hotkhiatnaleh pilna diktakte’
bulpi ahihi. Eite lam honglakpa ahithukham sungah zong kiciantakin
omhi. Alian leh amasathukham in, ‘Na Pasian, nalungsim khempeuh,
nakhakhempeuh, nathahatna khempeuh leh nangaihsutnakhempeuh tawh it
in’ (Luka 10:27) cihi. ‘Ciangtan omlo pa,atheikimpa pen lungsim
khempeuh, kha khempeuh,thahatna khempeuh leh ngaihsutna khempeuh
tawh itnain vangliatna sangpen ahihi. Pumpi, lungsim leh khaavekpi
mahin Pasian suunkik dingin puahphatna ahihi.” -Education , p.
16.
Topa in nakhempeuh’ bulpi hi a, pilna diktak,Khristian pilna
khempeuh in Zeisu leh agenkholhthutekhempeuh lamah ilungsim hong
makaih hi. Piansaksateleh akammalte, Khazih gen kholhte tungtawnin,
kisap
3 4
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
khempeuh hong kipia a, Topa tawh kizop theihna hongneisak,
lungsim khempeuh kha khempeuh tawh hongitsak hi. Piansaksate zong
kum tampisung mawhna insusia gawpkhin hi napi, Laisiangtho tungtawn
a Pasian’thu laisiangtho sung ah i simte mahbangin vanglian vevehi.
Ahihhang laisiangtho pen thuman taktak hi a, Pasianinbang hi a,
bang hong sepsak hiam cih ciaptehna lianpen ahihi. Laisiangtho
sungah piansakna leh hotkhiatnatangthute in Khristiante ading
thubulphuhpi ahi ding hi.Sawltak John in “Mi khempeuh ataan
khuavak” (John 1:9)cihi. Zeisu tungtawnin mikhempeuh in nuntakna
neitheiahih mah bangin, Zeisu tungpan mahin Pasian’ khuavakngahthei
ding uhhi.
Tuabang laitak mahin, kidona lianpi peuh i thuakzela, tua
pilnate ingah theihlohna dingin galte in hongdal theihi. Khristian
pilna sungah bangpeuh omtaleh, Pasianhongpiak vantungpan khuavak
mah sangnaupang te’ iteelsak ding hi. Zeisu in “Mi khatpeuhin
leitung khempeuhangah hangin a nuntakna bulpi suplawh leh
bangphattuamna omhiam?” (Mark 8:36) cihi. Leitung pilnalaisiamna,
sumbawl siamna leh engineer khawngsiammahmah napi nihveina sihna
meikhuksung atun lehbang phatuam ding hiam?
Tu quarter sinna thulu ahi “Khristian pilna” bangphattuamna
hongpia a, pawlpi bup ahi a, mimal i hi zongin,tua pilna koibangin
ngahthei ding i hi hiam?
Tu quarter Khangham Sabbath School laisiangthosinna pen, America
saklamgam a om Seventh-day Adventistcollege leh university te pan
Siapipate pawlkhat in hong gelhuhhi.
5 6
LESSON 1 *September 26–October 2
EDEN HUANSUNG A PILNA
Sabbath Nitaklam Sept. 26
TUKALSUNG SIMDING: Pian. 2:7–23; Pian. 3:1–6;2 Peter1:3–11; 2
Peter 2:1–17; Hebrew 13:7,17, 24.
KAMNGAH: “Pasian avanglian mahmahna phawktel in.Pasianpen sia
khempeuh lakah Sialianpen ahihi.” (Job 36:22).
Laisiangtho sinte in Piancil 1 pan 3 sung a, Pasiannasepzia
telpha mahmah: Pasian, Adam, Eve, vanmite lehgulpi tangthu te.
Amunbel “Eden” a kici gamnuam khatahahihi.A tangthu bel kizom
dimdiam mah ei. Pasianin Adamleh Eve piangsak. Adam leh Eve mawh.
Adam leh Eve penEden huanpan kihawlkhia. Piancil laibu a kipatna
lampanpilnatawh limsim leng, a tangthu paizia itelphasem ding
hi.
“Hotkhiatna pilna pen khangtawntung adinginleitung kipat panin
kihilhpah hi. Eden huansung i Nu lehPa masapen tegel’ innkuan
panin, sanghoihpen hongkihonsak pahhi. Eden huanpen amau sang
khandei hi a,piansaksate khempeuhin laisimbu, Piangsakpa in
amausiapa leh nu leh pa masapen tegel in sangnaupang masategel ahi
uhhi”—Ellen G. White, Education, p. 20.
Topa in tua sang masapen a phuancilpa Siapipa lehSiapa ahihi.
Tua kawmkalah, Adam leh Eve nupate in,thumanlo ahilhthei ding sia
dangkhat vateeltawm uhhi.
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Tua manin bangteng piang a, banghang hi a, tuni tuhun ading bang
pilna peuh i sintheih ding a omdiam?
SUNDAY September 27SANG MASAPEN
Huan khatpeuh khawng sangkhaan in kingaihsunzolo mahleh, siatna
a omvetlo Pasian bawlsa Eden huanpenhoihmahmah lel hi. Tuhun muhdan
tawh bel ngaihsuthakmah leh, apuuklo leitung dang a, leimite pen,
apiangsakpa tektek in, tua sanginn sungmahah pantahngiatngiat
hi.
Piancil 2:7–23 simin. Pasianin Adam piangsakin,a koihna munleh a
nasep piak lai in, a ngiimna bulpibang hi in na umhiam?
Pasianin tua mipa leh minu Ama’meel suunin bawla, innkhat leh
nasep kician apia hi. Sia leh Sangnaupangkikalah kizopna thupi
mahmah omhi.Pasianin Adam penama bawlsa ahih manin Adam’siamna
telpha mahmah hi.Adam hilhthei a, Adam in apilna kicing takin
zangthei cihzong thei hi.
Pasianin mite nasep guan a, lungnopna aneih dinguhzong deihsak
hi. Nasep kician a piakna zong lungnopna apiaknop hang hizaw hi.
Anasep picing takin semzo a,lungnopna a ngah zolo kua omding hiam?
Pasianin Adamlungsim telpha ahih manin, gualzawhna a ngahna
dingin,
Eden huan kemcing ding nasep pia hi. “Topa Pasianin mipala in,
Eden huan kho in akem dingin akoih hi” (Pian. 2:15).Leitungah
mawhna leh sihna bek athei eite in, Adam in,Eden huanpuah nasepna
tungtawn bekin pilna sintoto dingcihpen ngaihsut haksa tham hi.
Piancil 2:19-23 sungah, Adam kikholhpih dinginganhingte bawl a,
a zi dingin Eve zong bawlsaklai hi. Adamading kikholhpih kisam a,
ahuhding zi kisam cih thei-innumei abawl hi. Mihingin Pasian tawh
kinai mahmah dingkisam cih thei a, a kikholhkhop theihna dingin
Eden huanzong abawl hi. Hiteng khempeuhpen Pasian in mihing
aitmahmahna pulakna ahihi. Eden huan tawh kigamlamahmah ihih manin,
tua huan koibang hi cihzong ingaihsun zokei hi.
Eden huan tawh kigamla luata himah leng,piansak sate tungpan
pilna sinthei veve hihang. Bangpilna peuh hi a, laisiangtho
tungtawnin imuhna pan bangphattuamna peuh ingahthei hiam?
MONDAY September 28BULUHNA
Sangsiate ading anuampenpen in asangkhaantekaikhawm, laisuanna
bawl, a kisam-nate kaikhawm,sangkhaante zong adeih bangun puahpha
cihte a hihi.Pasianin sangkhaan dingin Eden abawllai in, Adam leh
Evepilna sin na’ng in akimkotah kicingtakin koih hi. A
kimkotzeempha mahmah hi. Pak, vasa ganhing leh
singkungtekhempeuhpan a piangsakpa Pasian’ thu asinthei uh hi.
7 8
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education9 10
Piancil 2 pan 3 sungah thute kikhel vat hi. Pasianinmihingte
ading hong bawlsaksa khempeuh itheikhin zohi.Ahihhang Paincil 3:1
sungah, Pasianin deih teeltheihnahongpia hi. Gul in “ganhingte
khempeuh sangin pilzaw”cihpen amasa kammalte ahi, “hoihmahmah,
maizumlo,nuamsa mahmah” cihbang Pasian’nasepna ahoihziapulakna
tepan lampialna ahihi. Gul tawhkisai in, “pil”cihpen “ngiansiam”
ci-in akhia zong omhi. A hoihkimmahmahna pan thukilehbulh hong
piangsak hi. Piancillaibu in Pasianpen “ngiansiam” cihtawh
kilehbulh in pulakhi. Pasianin, huan sung a nupa tegel ading
alam-etna kicianmahmah hi. Piancil 2:16, 17 sungah Pasian thupiakna
inhuanlaizang akungpan singgah nelo ding cihthu ahihi.
Hih tangthu tungpan theihding a thupi khat in:Adam leh Eve
tegelpen, lungsim asuakta, thumanna lehthumanlohna deihteelthei in
kipiang sak hi. A kipatcil lai,leitungmi apukma pekin
mihing’deihteel theihna omcih imuhtang a hihi.
Piancil 3:1–6 sungpan, gulpi kammal zatte leh,Eve dawnkiknate
encian in. Gulpi in Eve kiangah bangthupeuh pulak hiam? Eve in zong
sia leh pha khentelnasingkung koici muh naci hiam?
Piancil 2:17 sungah, Topa in Adam kiangah, tuasinggah na neekleh
“si taktak ding” cihi.Piancil 3:3 sungahEve in Pasian’ thupiak
agenkhiat ciangin “taktak” cihkammal nusia in, peeng gen hi.
Piancil 3:4 sungah, gulpi in
tua kammal suutkik napi, Pasian thupiak tawh kilehbulhsak hi.
Pasianin, huansungah Eve thuhilh mahleh,telmeello cihpen, ama’
kammal zatte mah tawh kimutheipahlel hi.
TUESDAY September 29THUPUAK MANSUAH
Zanni i muhsa ahi, Eve tungah Pasian’thupiakte,ama’kammal
mahtawh pulak kik hi. A khiakhial bel hisamloa, a telzolo hizaw hi.
Ama’ thuakding mawhna sulzuite kigentel theilo hi. Gulpi tawh a
kitalsik ciangin, Eve in suutkikhimahleh, Pasian’kammal banglian
hinawnlo pah hi (Piancil3:2, 3). Tua thupuak zong gulpi ading
thuthak hikhol tuanlohi. Tua thupiak gulpi in thei khinlua zaw ahih
manin,mawhna aba’ang nailo Eve akhemzawh nadingin kigingphamahmah
hi.
Piancil 3:4–6 entel in. Pasian’thupiak thalnialhetlo in, gulpi
in bangtengpeuh gen a, Eve tungah bangciin gualzo hiam? Bang
thukhun zangsiam naci hiam?
Gulpi in thupiakna hoihlo acihpeuhteh, Eve in zong,Pasian
dongnuam leh dongthei lel hi. Eden ahoihna hizawhi: sangnaupang
peuhmah in, tehpih omlo Siapi Lianpenpatuate khempeuh khengval
atheipa ahihi. Zia-etna nusiain Pasian huhna ngetding sangsik in,
Eve in gulpi’thupiaksang zawsop hi. Gulpi thupiak asaan manin,
Pasian’thupiakte tungah lunghiang cih honglak hi.
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
11 12
Tua laitak in Adam zong mundangah tuamvak sesehi. “Pasian in
acihtak na’ngun athupiak khatbek a omsunpenmah palsat-uh a hihlam,
Adam in telpha mahmah hi. Alungsim buai mahmah hi. Eve, amahguak
avaksak bangkisik mahmah hi. Himahleh mawhkhin zo uh: a
lungnopmahmah na uh tawh kikhenkhia ding hita hi. Hizopeuhmah ding
hiam”— Ellen G. White, Patriarchs andProphets, p. 56. Thuman leh
thukhial telsitset pipimah,thukhial teelta mai hi.
A kikhemdaan ngaihsun in: Gulpi in tua singgahaneekvua leh
“Pasian tawh kibang ding” cihi (Pian.3:5).(Pian. 1:7) sungah Pasian
suunkhin cizaw hi lomaw?Hihthu in, Adam leh Eve tegel bangin, pilna
sangmahmahneikhin i hihhang, eite zong khemnop mahmahlel a, upnaleh
thumanna bekin eite hong humzo cihthu hong koicihilh naci hiam?
WEDNESDAY September 30MANSUAHSA NGAHKIK
Adam leh Eve te nupa in gulpi’ thu manding ateelmanun, mawhna
sulzui tampitak leh, Pasian sanginnsungpan hawlkhiat in om uhhi.
Mawhna hangin Adam lehEve te’ na mansuahte ngaihsun in. Amau’
puukna i telphatmanin, tulai pilna hongpiak adeihna bulpi itelpha
zaw hi.Amau kihawlkhia in, a cingtaklo leitungah thuthak a
dingpilna a sinuh kulpah hi. Mihingte a puk ma in, Pasianin,vantung
pilna, hoihna, itna tawh akizoppih mahbangin;amau pukkhit ciangin,
Ama’ meel suunkik thei dingin tuavantung pilna hoihna, itna mahtawh
kizoppih kik hi. Amimal in Pasian tawh ikigamlat hang, ama’ hoihna
itna
theihna tawh amah i naihthei veve hi. Thungetna tawhama’
nasemin, athu simin, Adam leh Eve te’n, Pasian anaihmah bangun;
e’nzong i naihthei veve hi.
Lungdamthu in, Zeisu leh hotkhiatna hangin imangthang nawnkei
hi. Hotkhiatna leh thak suahna’ng lam-etna i neihlawh hi. Khristian
pilna in, sangnaupangte maiah Zeisu leh ama hong sepsak thaksuahna
kawk tentanding hi.
2 Peter 1:3–11 simin. Mi in huan a nutsiatlai in amansuahsa
khempeuh pen, hih laisiangthomun inngahkik ding tha hongpia hi.
Pasian meel isutkik theihnadingin, Peter in bang hihding hongci
hiam?
Zeisu tungtawnin, “Pasian’ deihbangin biaknamantak inuntak
theihna” hongpia hi. Peter in gualsukdiudeu hi: Upna, gamtat
hoihna, thutheihna, pumpi kiukzawhna, thuakzawhna cihte leh azom
omsuk diudeu hi.Thutheihna pen Peter in thupi gen phadeuh hi. Pilna
acihnopna ahihi. Pilna diktakin thutheihna dik ahi Khazihtheihna
hongtun a, Amah tawh kibang bekhilo in, Amah itheihna midangte
ahawmsawn theite hong suaksak hi.
Thukham singkung ahi “sia leh pha theihna”thute ngaihsun in.
Thutheihna khempeuh hoihkimloahihna bang hong gen hiam? Thutheihna
hoih leh hoihlokoici khentel thei ding ihi hiam?
THURSDAY October 1THUNIAL MITE
Sangnaupang pawlkhatpen “hilhnop” hi. Mathoihngah na’ngin
laizong nak et selo lel uhhi. Telbaih mahmahlel uhhi. Apilna uh
muibun lel hi. 2Peter 1 leh 2 sungah,
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education13 14
Khazih sungah ingah pilna pen, Ama’ sungah a ki-aapmahmahte tawh
ki zakim hi. 2Peter alian 1 sung a hanthotnain 2 Peter alian 2 sung
a hilhkholna tawh kibang hetlo hi.
2 Peter 2:1–17 simin. Bang vanglian leh taainakammal pau hiam?
Tua hilhna taaina kammalte kawmkalah bang lametna hong neisak
hiam?
Ukna aana asimmawh mite tawh kisai in Peter intaang 10 na ah
agen simin. Eite tulai mite ading nangawnnakpi takin taaina hipah
hi. Pawlpi in zong (Heb. 13:7, 17,24) sungah hong uk kumpite’thu
mang ding acihna bangin,Pasian’deihna tawh a kituak laiteng i
manlel ding a hihi.
Bawlsiatna anasiat mahmah laitakin, Peter inthudangkhat tawh
hong kuppih hi. Pasianin tua khemnatea paaikhia zo dingin vanglian
mahmah hi tase leh, “a mitezia-etna pan a suahtak theihna ding
lampi, Pasian in theiluahi” ci hi. Khristian pilna icih teh,
zia-etna pel ding cihciangbek hilo a, suahtak theih na’ng Pasian’
lampi tampitaktezongkhia ding, ei leh ei mah kikem ding, “siatna
apiangsakthei thuhilhna manlo hong lutpihsim” (2 Pet.2:1,)hi
cihi.Ukna aana simmawh napen kimawhsakmahmah ahih ciangin, ei
Khristian’ siamsinte in, hong uktetelsiamna, ki aapna leh thumanna
i kisin a kul diam (Heb.13:7)?
Adam leh Eve in ukna aana simmawh i cihliantheihloh hang,
atawpna ah, thumanloh ding mah teelzawuhhi. A thupalsatna uh
asuukzaw saksem dingin, Pasianinamau’phattuamna ding mahin
athupiakte, tangnial uhhi.
Hih dotna nakpi takin ngaihsun in, pawlpi sungbekhilo, innkuan
sung leh nisim nuntakna sungah zong e.
Ukna aana neite ahi zongin, ukthuak mipite ahi uhzongin, thuman
takin omding, banghangin thupi nacihiam? Na ngaihsutna Sabbathni
ciangin biakinn ah honghawmkhia in.
FRIDAY October 2
SIMBEH DING: “Nupa siangtho tegelpen Pa Pasian inkemkhoi bekhi
lo in, siamkim Piangsakpa in pantah ngiathi. Vantung mite hong
hawhsuk zel uh a, piangsakpa tawhzong akhak ahal omlo in
kikhawlthei uh hi. Nuntaknasinggah panin thahatna a dimin ngah uh
a, apilna uh zongvanmite’ nuai deuh bekmah ahi uhhi. Muhphak
vanpi’thuthukte, a siamkimpa’ banzal sepnate (Job 37:16) in
abeitheilo nopsakna leh siamsin lamhilhna a hihi. Piansaksate omzia
thukhun tepen kum 6000 sungbang isinsinsahi a, apiangsakpa akoihpa
in eite lungsim sungah hongguanhi. Singkungte in tehte, paakte nei
uh a, gannungta alianmah mah tuigan leviathan pan kipan nitaangsung
agamtang lungnote khempeuhte Adamin theigai hi. Tuateminvawh a,
amaute gamtatziate telsitset hi. VantungahPasian’ vangliatna, sim
zawhloh leitungte, meeiteakaaisakna, khuavakleh awgingte, sun leh
zantekhempeuh i Nu leh Pa masate’n tellua uh hi. Singtehkhempeuh
leh mualtung asuangte khempeuh, aksitangtekhempeuh, leitung vantung
leh huihte tungah Pasian’min kigelh hi. Piansak sate thuman na leh
ki pumkhatnain, tehpih omlo pilna leh vangliatna hong lak hi.
Lungsimhong lazo mahmah, itna hong neisak, lungdam hongkosaksak zo
thute a hihi.” Ellen G. White, Patriarchs andProphets, pp. 50,
51.
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
15 16
KIKUPDING DOTNATE:
1. Pasian in sang leh nasep peuhmah amah langdonadingin a
piansak hizen leh, eite’n Pasian deihbanginnasemsem lai ihi diam? I
nasepna tungtawninPasian tawh a hoihzaw kizopna bangci neihtheih
dingi hi hiam? (Khasum, siamsinna, kipumpiakna, Pasiannasepna,
etc.)?
2. Eden huansungah Satan’ khempilna ngaihsutciangin, leimi’
thanemna tawh hileh lauhuaimahmah lel hi. Adam leh Eve in amau
kiangnaimahah Pasian omcih thei gige sa in, gulpi’thulangmaan hong
sang uhhi. Tua bang kinaihnapangamlapi a kilawn khiasa eite in, tua
zia-etna tetungi gualzawh theihna’ngin, Pasian’huhna koici
ngahtheih ding hiam?
3. Ukna aana-thu ngaihsun inla, tua aana mandingbanghangin thupi
naci hiam? Ukna aana a kiciatkholloh ciangin bangpeuh piang thei
hiam? Uknaaana koibangin kizangkhial thei a, ei’n i koici dawnding
hiam?
LESSON 2 *October 3–9
INNKUAN
SABBATH NITAKLAM Oct 3
TUKALSUNG SIMDING: Pian. 3:1–15, 2 Cor. 4:6, Luka 1:26–38, Mate
1:18–24, Eph. 4:15, 1 John3:18, Thuhilhkikna 6.
KAMNGAH: “Ka ta aw, na Pa hong thuhilhna ngai in, naNu thukhamte
nusia ke’n.” (Paunak 1:8).
Mihing in nisimin pilna isinbehbeh hi. Nuntak icih sangkah i
hilel hi.
“Israelte hunlai pekpanin thu-ummite in khangnotepilna sinsak
ngiatngiat uhhi. Naupang suaktungpankipanin, Pasian’ hoihna
liatnate a thupiaksung a ombangin hilhding cih Pasian in lamlak hi
cih amau tangthusungah omhi. Laisiangtho sung a om late leh
thungetnatetawh amau’ lungsim honsak ding ci hi. Thukhampen
Pasianomzia hi a, lungsim sungah a sangte in Pasian lim leh
meelsuun-uh cihthu, Nu leh Pate in, naupangte hilh uhhi.Kihilhna
pen atamzaw kamtawh hi a; khangnote in Hebialaigelhte; laizial
tunga kigelh laisiangtho lui kisin uhhi.”—Ellen G. White, the
Desire of Ages, p. 69.
Mihing’ tangthu sungah, hun masalai phadiakinpilna peuhmah
innkuan sungpan kipan hi. Laisiangtho ininnkuansung pilnathu bangci
gen a, i innkuan koibangdinmun hi taleng, bang ngaihsutna thak
hongpia nasahiam?
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education
T-2
17 18
SUNDAY October 4INNKUAN MASAPEN
Hun masalai mihing’ tangthu sungah innkuanpilsinna tawh kisai,
Laisiangtho in a kician kicing in bangmahhongpiak ommello mahleh,
pilna sin-uh cihthu bel kicianmahmah lelhi.
“Pilsinna pen Eden huanpan innkuan sungah kipanhi. Adam in
‘Pasian’tapa (Luka 3:38) hi a, Pa kiang paninasangpen kihilhna
tate’n ngahsuk uhhi. Amantakin cilenginnkuansang a hihi.”—Ellen G.
White, Education, p. 33.
Bangteng hilh-uh cih i theih seloh hang, piansakna,mawhna omkhit
teh hotkhiat na’ng ngiimna cihte kihilhding cih kician lel hi.
Anuai a laisiangtho munte’n bangpeuh honghilha, Adam leh Eve in,
a tate uh a thuhilhna hi teitei dingcihkoibangin i umthei diam?
Piancil 1–2, Piancil 3:1–15, 2 Cor. 4:6, Luka 10:27,Galati 3:11,
Mangmuhna. 22:12.
“Lei piancil lai a, kihilh pilna mahpen khangtawntungin etteh
ding lim hipah hi. Eite ading lim ahidingin, i Nu/Pa masate innkuan
ading Eden’ sang hongphut hi.”—EGWhite, Education, p. 20.
Khristian pilna cihpen upna, biakpiakna, kihilhna,kipawlkhopna
Pasian’na sepna leh huh piakna cihteinnkuanpihte kihilhna a hihi.
Innkuan cihpen innkuanpihte
Pasian’ itna leh kamciamte kihilhna mun ahihi. Zeisu
in,naupangte’ lawm, Topa leh Gumpa a hihna thu leh,laisiangtho in
Pasian’ kammal ahihna naupangte tungahhilhna mun a hihi.Vantung i
Pa’ omzia musak a, kizopnahoih kihilhna mun a hihi.
Piancil 4:1-4 sungah, Cain leh Abel te unau in Topakiangah
biakpiakna hongpuak uhhi. Hotkhiatna ngiimnasungah biakpiakna
thupitzia, innkuan sungpan kihilh hingelngel ding uhhi. Pilna hoih
in, ei lam-etna zah apiangdingin hong makaih tawntung zolo cih, tua
tangthutungtawnin i telthei hi.
Na innkuan bang dinmun tungtaleh, nakimkotadingin thuman kihilh
in ki nuntakpihnamun ahihtheihna dingin, bang teelsiamna kisam
nakisa hiam?
MONDAY October 5ZEISU’ NAUPANG HUN
Laisiangtho sungah Zeisu’ naupanghun kitawmgelhmahmah hi. Tua
hunte thuthukpi ahihi. A leitung Nu lehPa, Mary leh Joseph tawh a
nuntakzia tungpan a naupanlaipilna sinzia, ei muh khopkhat khawng
bel omlel hi.
A nuai a laisiangtho munte pan, Mary leh Josephin naupang Zeisu,
koi cibangin pilna pia cih hong theisakhiam?
Luka1:26–38___________________________________________
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
19 20
Luka 1:46–55_____________________________________
Mat 1:18–24____________________________________________
Hihmunte in Mary leh Joseph pen mi thumante ahihna, Pasian’
thukham bangin nuntak ding a ut miteahihna hong musak hi. Topa
hongpai a, thupiang ding tenga gen ciangin, thuman takin sawlmang
uhhi.
“Naupang Zeisu in Synagogue sangte ah pilnasinkhalo hi. Anu in a
siama masapen ahihi. Anu’ muk lehkamsangte kiangpan vantungthute
kisin hi. Amah ngiatinMoses kiangah agenkhiat thute mah, anu’khut
tungpankisinkik hi. Naupangpan khangno asuahtoh kawmin, rabbisangah
vakah lohi. Pasianin ama pilna bulpi ahih manin,tua sangte ah vakah
kul selo hi. “—EG. White, the Desire ofAges, p. 70.
Tua siate in thuman cihtaktuak lel uh himah leh,Luka 2:41-50
sungah, Pasian bekin a piak pilnate, mite’ntelsak zolo uhhi.
Atung a EGWhite kammalte lungngai kik in. Ama’paukhiatsa
kammalte mah anu’ khut tungpan aki sinkikthuna bangci ngaihsut
hiam? A lamdang Pasian hong itna koicipulaak naci hiam? A puuksa
mawhnei eite in Pasian’itna ikoici dawnkik tuak hiam?
TUESDAY October 6KIZOPNA
Amantakin cileng pilna pen kizopna namkhat ahihi. A Siapa pen
pilna, theihna, thukip leh a dangdangte a
neipa ahihi. Theihna tampi aneikhat in mitawh kizomtheia; tua
ama theihte hilh ding bek ahihleh ahoihna banghituan hiam?
“Thu dangkhat leuleu ah, hilhsiamna in kizopsiamna zong hipahlo
hi. Tuate khempeuh tungah kizopnalamh kul hi. Sia hoihpa in, a
sangnaupangte pen lawmhoihin nei a thumanpha guan hi. Nute Pate in,
khangno lehnaupang bangzah tungah itna leh telsiamna tawh kizom a;a
muibun penpen ding lampi zongh theih kul hi.”Ellen G.White,
Education, p. 212.
Thukhatah, hilhsiamna in mimal noptuamna piazobilbel hi.
Innkuankhat icih zong saang khatmah hi a, thupiveve hi. Sangnaupang
leh Siate kikal kizopna hoih lamhsakkul hi. Kimeeltheihna zong
kizopna tungtawnin khangtohi. Khristiante in laisiangtho sim,
thunget cih khawng tawhPasian tawh kizopna aneihloh ciangin, a
kimeeltheihnanungtalo hi. Innkuante in Khazih’ hehpihna leh
theihnasungah a khantoh na’ngun Pasian’makaihna kisam uhhi.
Anuai a munte simin. Innkuankhat in Pasian tawhkimeeltheihna
hoih neihtheih na’ngin bang kisam hongcihiam? Late. 37:7–9; Paunak
10:31, 32; Paunak 27:17; Ephet4:15; 1 John 3:18; Titu 3:1, 2; James
4:11.
Kizopna khaici-hoih tuhna in innkuante Khazihtawh kimeeltheihna
khangsak bekthamlo in, innkuanpihkhatleh khat kimeeltheihna zong
khangtosak hi. Natateneulai in navaihawmsakthupha in, hong khankhin
cianginkizopna hoihkhat hongnei in lungnopna hongguan ding hi.
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education21 22
Ta naneikei phial zongin, hih thukhunte in mun tuam-tuamah
nasemthei hi.
I thugen khatpen thupipah a hihloh hang, igendaan thupi ahihna
ngaihsun dih in. Na genkhiatthukhat dik napi in; nagenthu in a
suulzuite a kisiatsaktheihna koibang hiam?
WEDNESDAY October 7NU LEH PA DINMUN
“Pate aw natate uh a hehtheihna dingun bawlkeiunla: Khristian’
ngeina tawh kituakin taii in hilhinpantah un.”Ephet 6:4. “Zihoih
pen suangmanpha hoih sangmanpha zawpek a, zihoih ngah ding haksa
mahmah hi.”Paunak 31:10.
Nu leh Pa in a lipkhaphuai mahmah vaipuak neiuhhi. Pa in innkuan
lutang hi a, innkuan pen pawlpi, sangpileh kipawlnate ading
naupangsang ahihi. Pa in thanem in,vaipuak nei selo, hanciam selo
lelleh; innkuan, pawlpi, sangleh kipawlna in thuaklawh ngeingei
ding hi. Khasiang tho’gahte ahi itna, lungnopna, kilemna,
thuakzawkna, dikna,hoihna, upna, lungnemna leh kideek
zawhnateneihtheihna dingin Pate in hilhden ding hi Gal. 5:22,
23.
Nute’n zong kipawlna khempeuhah vaipuak thupimahmah nei uhhi.
Tate gamtatna ilamh laitak lehinnkuansung omzia tungah huzaap
lianpi nei uhhi. Tatehilhpilna ah Nute tawh kibangin Pate’n zong
maa panpihding hi.
Anuai a munte sungpan Nu leh Pa in bang pilnapeuh i ngah thei
diam? Ephet 5:22, 23, 25, 26; 1 Kor. 11:3;2 Kor. 6:14; Rome 13:13,
14; 2 Peter 1:5–7; Phil. 4:8.
Khristian Nu leh Pa in, amau gamtatzia tawh Khazihleh pawlpi
kizopna limhoih lak ding uhhi. Kitenna in Khazihleh pawlpi kizopna
limhoih ahihi. Pa leh Nu in makaihkeileh, ahih keileh ngongtat tawh
makaih leh, atate mite’muhna ah Khazih limkhial alak ahi uhhi.
Pasianin tatepenlimtak a makaih ding hongsawl hi (Thuhilhkikna
6:7). Tate’na lungsim khempeuhuh tawh Topa a it theihna dingun
Nuleh Pa in hilhding hi. Pasian kihta, it in ki pumaapnaneithei
dingin hilh ding hi.
Thuhilhkikna 6:7 sungah, Pasian in a mite adingina bawlsak
nalian khempeuh, Israelte in naupangte tungahtuam hilhpha mahmah
dingin vaikhak hi. Tangthulianmahmah gending nei uh himah leh,
eite, singlamtehkhit anungtate in, tuasang hoihzaw tangthu inei hi.
Tuamahbangin cina bawlna thukisinna cihte peuhmah,Pasian’thuman
tangkona leh Khazih tawh kimeeltheihnadingin naupangte lampi
sialsakna ahihi. A tawpna ahphaltakin i piakkhiatna ahihi. Amau
hong khankhinuhciangin, amau mahun Pasian’maiah dawngkik ding
uhhi.
THURSDAY October 8MANGNGILH LOH NA’NG
Israelte kamciam gam a lutma un, Moses in kam avaikhakna ah,
alamdang mahmah Topa’ makaihnate,
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
amau a dingin Topa’n a sepsak nate mangngilh lohding invaikhak
phapha hi. Thuhilh kikna limlimpen Moses in anunungpen teci panna
vive a hihi. Kumtul tampi lai akigelhhi a, nuntakzia leh ngeinate
tulai huntawh kibanglomahleh, i zattheih veve ding vive a hihi.
Thuhilhkikna 6 simin. Khristian pilna bangciangbangpeuh hong
musak hiam? I tatebek hilo a, Pasian lehalian hong gupna atheilo
tetungah thuhilh ciangin bangbulphuh theih ding namu hiam? Kidop
ding e bangthuomhiam?
Amau lakah abulphuh mahmah dingun alamdangPasian’ nasepsakte
naupangte tungah hilh ding uhhi. Akidop dingun, Pasian’ sepsaksa
khempeuh mangngilh lohding cihthu ahihi. Nu leh Pa in naupangte
tungahlaisiangtho hilh ding mawhpuak nei masa pen a; amaumahmah
zong tua thute nuntakpih pah ding leh, naupangtetawh zong hun
zangkhawm ding uhhi.
“Naupang’ Sia masapen a Nu a hihi. A moilai leh akhantoh manlang
laitakin a Nu’ khut sungah mawhpuaklianpi omhi.”—Ellen G. White,
Education, p. 275. Tua hunlaitakin Pasian’ itna leh kamciamte hilh
ding hun hoihpena hihi. Naupangte tungah Pasian theihna leh
akamciamtehilh na’nghun tuamseh lecin, namailam innkuan
bangkuaomzia ding avaihawm nahihi.
Hih simin: “Na tate tungah limtakin nahilh dinguha, innsunguh ah
natut ciang, lampi ah napai uh ciang,
23 24
nalup uh ciangleh nathawhuh ciangun tua thutenagengen ding
uhhi.” (Deut. 6:7). A thubulpi bang hi a,Topa omtakpi ahihna
naupangte bek hi lo, cimahmah inphawk ding bangzah thupi ci
hiam?
FRIDAY October 9
NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White laigelh, Educationlaimai 275-
282, “Kiginkholhna”; “Sepkhopna,” laimai.283–286leh “Kikhalna,”
laimai 287–297 cihte simin.“Naupangte a neulaipan a goldong hoihtak
hilhpil sitsetdingin Nu leh Pa kiging sitset ding hi. Nu le
Pamawhpuakte puakma in, pumpi ci leh sa khantohnathukhunte atheih
mahbangun, lungsimlam khantohtheihna thukhamte zong theihphot kul
hi.”—Ellen G.White, Education, p. 276.
“Pankhop sepkhopnapen innkuan sungpan Nu leh Pamahin panpah ding
hi. Naupangte hilhkhawm inhanciam khawm tawntung ding uhhi. Pasian
kiangahki aap uh henla, Ama’ huhna tawh kipkhawm tawntungta uh hen.
Hih thusinna apia ding Nu leh Pa in, Siapaa mawhsak theite hi lo
ding hi. A naupangte lunglutnate leh sang ki ukna thukhamte telsa
in, amaumawhpuak a huh Siate nangawn zahtakna a piatheitehi ding
uhhi.”—Ellen G. White, Education, p. 283.
KIKUP DING DOTNATE:
1. Ta i nei a neikei zongin, munkhatah hunbit in teengin,mite
tawh i kizom hi. Nang teenna munpeuhah,
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education25 26
mitawh kizopzia ding, teci panzia ding cihte tukaalsinna sungpan
bangpeuh namu hiam?
2. Pilna bel hoihsa tek lel hang. (Pilna kua’n langdozo ding?)
Tuabang ahi tawntung diam? Pilna inthusia a suakna bang limciing
omhiam? A lehpailimciingte tungtawnin pilna ahoihna gentheih
dingbang omhiam?
3. Wednesday sinnapan phaltakin piakna isin hi.Khangnote hong
khangtak ciang leh khangham satemahmah in, a khangnolai vua ihilh
tawntungPasian’thu phawkding a khentatuh kul ta hi. Nu tePa te leh
a dang khatpeuh in, midang tungah teci apanding uh ciangin
phaltakin piakkhiatna aneihtheih dinguh bangzahin thupi hiam?
LESSON 3 *October 10–16
THUKHAM IN SIAPA
SABBATH NITAKLAM Oct. 16
TUKALSUNG SIMDING: Thuhilhkikna 6:5; Thuhilhkikna31:9–27; Rome
3:19–23; Mang 12:17;14:12; Maku 6:25–27; Hebrew 5:8.
KAMNGAH: “Topa note Pasian, nalungsim khempeuhuh,leh nathahatna
khempeuhuh tawh na itdinguh hi.” Deuteronomy 6:5.
Paul in ukna thukham vai in Galati mite kiangah:“Mihingte tungah
hong kipia thukham in nuntakna taktakhong piathei hileh, tua
thukham zuihna hanginmikhempeuhin Pasian tawh kipawlna ngah ding
uhhi”(Gal.3:21). Thukham in nuntakna hongpia theileh,
Pasian’thukham mah hi veve ding hi. Paul cihnopna ah, eimawhneite,
Pasian’ thukham nangawnin nuntaknahongpia thei tuanlo hi. Banghang?
“Ahi zongin Zeisu Khaziha ummite tungah a upna hangun, Pasian’
thuciam akipiaktheihna dingin, Laisiangtho in mawhna khutnuai
ahleitungmi khempeuh a omhi naci hi” Gal. 3:22).
Thukhamin nuntakna hong piatheihlo mahleh, angiimna bulpi in,
hehpihna i kisapzia hong theisak hi.Thukham in eite langkhatpan i
mawhna honglakkhia hilelhilo hiam?
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
27 28
Hi lo hi. Thukham in, Zeisu’ sungbekah a omnuntakna lampi
honglak hi. Pilna mantaktak icihcihzongpen hihmah hi a, hehpihna,
upna leh Khazih’ thumanna ding hong theisak ahihi. Tua ahih manin
tukalsungtengin, Khristian’ Pilna tawh kisai Pasian’ thukhamkoibang
kihel cihthu isin ding uhhi. Thukhamin honggumtheilo mah taleh,
upna, hehpihna leh apuuksa eileimite Pasian in hong itnathu hong
hilh thei veve lai hi.
SUNDAY October 11PASIAN ITDING KIHTADING
Thuhilhkikna laibu in, Israelte kamciamgam alutding khangthakte
a pianma, Moses in akam vaikhaktevive a hihi. Kammal ahi a,
thuhilhna ahi zong in kicianmahmah in vaikhak hi.
Thuhilhkikna 31:9–13 simin. Topa kihta cihinbang a cihna
hiam.
Pasianin Israelte tungah athukham piaklai indeihsakna lianpi
tawh piahi. Thukham aki mangngilhlohna’ngin lampi honsak hi.
Pasianpen a lungduai Siapa ahihi.Ama’n ahilhban ah, a kamsangte
hongsawl a, a sawltaktein zong athupuak puaksak hi. Tuabangin
zomtoto hi.Laisiangtho lui sungah, amite’n nuntakna lampi a
zuihnadingun a hatthotna vive hi lo a hiam?
Anuai amunte en lecin, Moses in thukhamthu, akhang akhangin
kisin ding a thupitna vive a hihi. Moses in
cialnih in khen hi. Amasa in Naupang te’n thukhamna zaphot
limlim ding, tua khitteh “Pasian kihtak kisin ding”(Deut. 31:13)ci
hi.
Za masa dinguh a, tuakhit teh, kihta dinguhhi.Thukham theih
khitteh kihtakna piangpan cihbanga hihloh na’ngin, thukham kisin
photphot ding hi. Pasiankihtak zong kisin zek kul hi. Moses in
theihtelna lehkihtakna limlim, kizopnapan a piangpan hi lo hi
cihi.
“Pasian kihta” cihpen “Na Pasian, nalungsimkhempeuh, nakha
khempeuh leh nathahatna khempeuhtawh it in”(Deut. 6:5) cih kawmkal
a bang acihnopna ahia?Pa hoihkhat pen a tano in it leh kihtak a
thuah dan, Pa khatin itna leh deihsakna lak a, a genbangin sepsak
hi. TuabangPa khat in hihkhial peuhmahleh tua ahihkhialh mawhnain
akhaptawn thuakngeingei ding hi. Pasian itthei kihtatheilel hihang.
Thu kitukalh hi-hetlo hi. Pasian’ thusinsemsem leng ama’ hoihna
hangin it sem-sem ding;tuahun mahin, amah theisemsem in kihta thei
veve dinghihang. Ama’ sianthona mu a, eite’ kihhuaina tawhtehkaak
ciang, hong hehpihna hangbek tawh hong susialohibek hi.
Pasian tungah it leh kihtak i thuahkhop theihdannakoici theihtel
hiam?
MONDAY October 12NOTE LANGKHATAH TECIPANG
Moses in asihding atheih ciangin, amah kinusiading a, Israel
mipite kamciamsa Canaan gamah lut dinguhcih thei hi. Tualai ah kum
a sawt ciangin langdo minamehong suak dinguh cihzong thei khinkhian
hi.
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education29 30
Thuhilhkikna 31:14–27 simin. Moses in a sihmain bangpeuh
kigingkhol hiam? A ngaihsutna bulpi banghi a, koibang in minvawh
hiam?
Hih santakah Moses’ aw in, Sia khatin a ma zaalaihding midang
ateel bang hi. A sangnau-pangte in ama’ mitmuhmahin gamtatsia malam
ahih manin; ama’omloh cianginlangdo loding ci peuhmah ngamlo hi.
Levi mi thukhamsingkuang puate kiangah, “teci” dingin, thukhamna
laibupen, thukham singkuang gei-ah koih dingin sawl hi. Ama’zaalaih
ding khat teelziau hetlo in, teci khat koihngiat hi.Thukham laibu
pen, mihingte lungsim ahilhpil thei dingvangliatna neikhat bangin
gen hi.
Tua thukham in amau “langkhatah teci” acihngaihsun in.
Laisiangtho thak sungah tuatawh kisaikoibang omhiam? Rome 3:19–23
simin. Hehpihna ikisapzia, thukhamin koibang in hong phawksak
hiam?
Thuhilhkikna 31 sungah, Pasian in a lahilhpengelhsuk dingin sawl
hi. Tua la mah Moses in Israeltekiangah hilhkik ding a, aneu 19 ah,
“Hih la kei adinginIsraelte langkhatah teci asuah theihna dingin”
naci hi.Pasianin mi bangin zang hi. La a kisak ciangin kizeel
baihmahmah hi. La in teci ahih ciangin, mite amau leh amauki entel
tek in a cihnopna telzaw tek uhhi.
Pasian hongpiak thatang neihzah tawh a thukhammangding icih
ciangin, tua thukhamin “eite langkhat ahteci” koibangin pang hiam?
Tua teci in eite nuntakna ahlungdamthu i kisapna bang hong hilh
hiam?
TUESDAY October 13NA LAMZAN THEIHNA DINGIN
Laisiangtho sungah, Pasian thukham thumannahangin hongpiang
thutampi omhi.
Joshua 1:7, 8 simin. Topa in Joshua tungahbangthu pia a, tua
thukhun mahin tuhun eite zong banghong hilh lailai naci hiam?
Topa in, Canaan alutkawmun Joshua kiangah:“Thahatin hanginla, ka
nasem Moses in nang hongpiakthukhamte khempeuhtawh kizui in
nagamtat ding limtakinngaihsunin. Na paina peuhah hoihtakin
nalamzan nadingin tuate khatzong pelhkei in”Joshua 1:7 cihi.
Thumanna hangin lamzang ding cihpen tuhunleitung paizia tawh
kilehbulh zawsop hi. Tulai mite inlamzanna pen puahphatna, vanthak
bawlna, ei leh eikimuanna peuh cizaw uhhi. Vanthak bawlna phualpite
ahmidang sangin nakpil zawk ding peuh kisam sakzaw uhhi.Bangpeuh hi
taleh Pasian’ maiah a kisampen thutuamhizaw hi.
Mangmuhna 12:17; 14:12, Rome 1:5, Rome 16:26,James 2:10–12 cihte
simin. Hih munte in Pasian’
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
31 32
thukham zuihna tawh kisai bangpeuh hong gen hiam?Thukham zuihna
tawh gupkhiat i hihloh teihang, i kepcinding banghangin thupi
hiam?
Laisiangtholui, laisiangthothak, thuciamlui,thuciamthak cihte
phamawhlo: Laisiangtho um KhristiantePasianin thukham zui dingin
hongsam hi. Thukham palsatleh mawhna hi a, natna thuakna leh
tawntung sihna hongtunthei hi. Mawhna leh thukham palsatna daan
athuakngeilo peuh i omkha hiam? Israelte in Pasian thukhamzuihna
tawh akhantoh mahbangun (hehpihna kisamveve)tuhunin zong tuamah
bang hiveve lai hi. Khristiante pilnaah,
Pasian’ thukham zuihna in, upna sungah Pasian’hehpihna muanna
tawh nuntakna i thulaigilpi a hihi.
Mawhna in akhaptawn tawh kisai bangciangnaphukha ngei hiam?
Midangte in tuabang mawhnakhatpeuh a bawlkhakloh na’ngin bang
khawng hawmsawnthei ding nahi hiam?
WEDNESDAY October 14THUKHAM KEMCINGTE SEPNA LEH HAHKATNATE
Pasian’ thukham zuite Pasian mahin thupha pia ahamphatna lianpi
aneihlawh om uhhi. Joshua in Pasian’thupiak zui a, Israelte
hoihtakin makaih thei hi. Israeltemahmah zong thukhamna a man
vualeh lamzang ding cihkamciam pia hi.
2 Khangtangthu 31:20, 21 simin. Hezekiahlamzanna khantohna
banghang ci hiam?
Bang pilna peuh isin zongin, thumanna i thupitsakmahmah kul hi.
I sangnaupangte hai hetlo hi. Mi pawlkhatthuman, itna nei leh
thumang cih hong theikhia veve uhhi.Hi napi tuahsiatna a omteh bang
cihsak ding? Cihtheihna’ng omtuanlo hi. Mawhna leitungah ki omlai,
kidonalianpi sungah ki omlai, kisuakta nailo hi.
Hihmunte in dotna haksa hong koici dawnsakhiam?Maku 6:25–27; Job
1, 2; 2 Kor. 11:23–29.
Mihoih thumante, thukham zuite lamzang khin khollocih leitung in
theihkhitsa a hihi. Hih dotna pen haksa a, alangphial bang hong
dawnsak thei khamah ding a, thukhamthupi ahihna mah i bulphuh
tentan kulding hi. “Lamzang”cihteh bang a cihna? Laphuakpa
in”gitlohna innsungah kateensangin, ka Pasian’kongcingpa kahi
nuamzaw hi” Late84:10.Leitung mite ciaptehna ah bel Pasian’thukham
zuitelamzang khangto ngeilo cih hi limlim hi.
Hebrew 11:13–16 simin. Thu um, thumangtethuaksiatna banghang ci
hiam?
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education
T-3
33 34
THURSDAY October 15ZEISU, ETTEH DING LIM
Pasian’ Tapa Zeisu Khazih in mihing dinmunmahtawh Pa’ thukhamte
apicing in hongzui in thumanghi. Eite aiawh bek hi lo in, etteh
ding lim in hong omhi.
Anuai a teng simsuk in:Luka 2:51, 52; Phil. 2:8; Heb.5:8; John
8:28, 29. Khazih’ thumanna bangteng hongphawksak hiam?
John cihna mah hoihpen hi; “Pasian tawh kakipawlhi a ci
mikhempeuh, Zeisu Khazih a gamtat bangin agamtatding a hihi” (1
John 2:6) cihi. Khazih’ nuntakzia leh nasepziaa ente in, a thumanna
tawh Pa a lungdamsakna mulel dinguhhi. Genkholhnate tangtut in,
anuntak tawntung Pa’thukham pahtawi den hi. Israelte langah teci
dinginthukhamna, Pasian in Moses gelhding asawl mahbangin,Khazih
pumpi in nungzuite, mawhneite leh misiangthote ading teci ahihi. Tu
in zuihding thukham kigual detdattesangin, Zeisu enpeuh lecin, ci
leh samah tawh hong nungtaa, i zuihding limte honglak hi.
Siate aw, Zeisu in Pa’ thu a manzia sangin a hoihzawlimdang
sangnaupangte tungah hilh ding bang omtuanhiam?
“Pasian’thu manding panin suahtakna hongpiaKhazih sungah upna
cihpen, upna hi lozaw a, upmawhthuhibek hi.”
‘Upna hangin hehpihna tawh hotkhiat’ cihi (Ephet2:8). ‘Gamtatna
in a zuilo upna in a si hi’(James 2:17). Zeisu
in leitungah hong paisukma thute a genna ah, ‘Nangmadeihbang
hihna ah nuam kasa hi, ka Pasian aw. Nangmathukham ka lungsungah
omhi’ (Late 40:8). Vantung akahtoh kik madeuh in zong, ‘Ka Pa’ hong
thupiakte zui inAma’ itna sungah ka ommah bangin(John 15:10). John
inzong, ‘Eite in, Ama’ thupiaknate izuihleh . . . Pasian
tawhkakipawl hi aci mi khem peuh, Zeisu Khazih a gamtat bangina
gamtat dinguh ahihi’ (1John 2:3, 6).”—Ellen G. White, Stepsto
Christ, p. 61.
Na nuntakzia tawh, Khazih’ lim ahoihzaw innazuihtheih na’ng leh,
midangte hoihtakin nahilhkiktheihna dingin, bangpeuh nahih thei
diam? Khangluikamciapteh hiphiallel mahtaleh ikampau sangin
igamtatna in banghangin awngaihzaw thei hiam?
FRIDAY October 16
Ngaihsutbeh Ding: “Piansakna leh hotkhiatna ithubulpiin itna hi
a, pilna mantak ibulpi a hihi. Pasian’thukham sungah nuntakna hong
makaih dinginhonghilhsa ahihi. Amasa leh alian thukham in ‘Na
TopaPasian nalungsim khempeuh, nakha khempeuh,nathahatna khempeuh
tawh it in’(Luka 10:27). Tehpihbeipa, pilna kimpa thahatna
khempeuh, lungsim khempeuh tawh it cihteh, ei hihtheihzah tawp
cihna ahihi.Avekpi cihciangin – pumpi, lungsim leh kha
cihtenginPasian’ limleh meel suunkik ding hi.”
“Amasa mahbangin anihna hi a, ‘Nangmah naki itmah bangin
navengte it in (Mate 22:39). Itna thukham inpumpi, lungsim leh kha
cihte Pasian aading leh midangte
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
35 36
adingin ki aap ding cihi.Tua bangin midang ta ding thuphahihna
in eima tungah thupha lianpen sanna ahihi. Angsungkhuallohna in
khantohna maan taktak ahihi. Tuabangangsung khuallohna panin a
sangpen ngeinate ingahtheihi. Vantung ngeinate i ngah semsem hi. I
lungsim sungahvantung ngah i hihmanin, vantungtawh i kiphuta
hi.”—Ellen G. White, Education, p. 16.
KIKUPDING DOTNATE:
1. Tanglai Israelte mahbangin, Pasian it leh kihtak ithuahkhawm
ding uhhi (Mate 22:37, Mang. 14:7).Khansungah, thuahkhop theihna’ng
kikumun. Hihdotna zong dawngun: Hih thukhamte banghanginkitukalh lo
uh hiam?
2. Dinmun khat ciangtanhna leh thukham khat bawlnakoici
kilamdang hiam? Nangma muhna ah, Adventistte omzia pen milakah
dinmun sang maw aihke’hamau pawlsung teng ading thukham
khauhbawlmaw? Dinhmunsang bawlna tawh kisai inlaisiangtho in koici
gen hiam? Mimal ading, innkuanading, pawlpi ading?
3. Pasian’thukham zuihding a thupitnakoiciang ilakkhia theizo a,
ahih hang, tua thumanna inhotkhiatna bulpi hi lo cih zong i lakkhia
thei hiam?
4. Late 119 simsuksuk lecin, thumanhna, suahtaknathukham,
thukhunh leh thupiak bangzahvei bangnamu hiam? Late 119 lai atpa in
bangthu thupisaknuam hiding hiam?
LESSON 4 *October 17–23
TOPA’ MIT: LAISIANGTHO IN LEITUNG A MUHNA
SABBATH NITAKLAM Oct. 17
TUKALSUNGTENG SIMDING: Paunak 15:3; Job 12:7–10;Ephet 6:12;
Mang. 20:5, 6; John1:1–14; Maku 12:29–31.
KAMNGAH: “Topa’mit in munkhempeuh mu a, misiamipha hong encik
kim hi.” (Paunak 15:3).
Polish laphuakpa Czeslaw Milosz in lakhat gelh a,a kipatna ah
ganhingte pausak hi. Bilpi, zulei cihte pausakhi. Leitungah ei
upmawh thute leh ataktak thute akibanga ommah bangin, ganhing
taktakte in kibatna tampi neiuhhi cihi. A lakhupna ah “Hihthu
ngaihsun inla, patau in”cihi.
“Patau” cihpen khauhliang himah leh, leitungmite’n leitung’ thu
a upmawhte uh khialgawp thei hi.Gentehna in, kum 2000 sungbang
leitung mipil pente in,leitung pen vannuai laizang ah tanglo in tu
hi ci in umuhhi. Tuhun mipilpen te’n zong, nathemno khat
kikhelkhelin mihing hong piangkhia hi ci in um uhhi.
Mihing ihih manin, leitungpen i laai-et ngeikei hi.I kikal hong
dal “kaaldal” khat i omsak den a, tua dalna inei khiatdan leh ei
teldan hong huzaapgawp hi. Tua kikal
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education37 38
daalna pen leitung muhzia i ci a, tua leitung muhziapenkhangnote
pan kipan khanghamte nangawn tungahlaisiangtho in leitung aemuhzia
hilhcian ding kisamphamahmah hi.
SUNDAY October 18
TOPA’ MIT
Oxford university mipilpa khatin, leitung leh asungomte khempeuh
thutak omvet kei cihi. Eite mahmahpenleitung dangdangte in a thahat
mahmah computer tetawhhong bawltawm uh ihihi cihi. A lungluthuai
mahmahthukhat hipah a, dotna khat hongpiangsak pah hi: A taktakpen
koibang dan hiding hiam cihthu ahihi.
A zai a dawntheihna’ng thunih omthei a, khatbekmah thukip
hilailai hi. Amasapen bel i vankumpi leh asunga omkhempeuh, eite
nangawn e. Bangmahin piangsaklo,bawllo. Hici a omlel. Tuabel haivai
phadeuh. Pasian omlo,pasian neute zong omlo, vanglian siangtho
omlo. Na khempeuh in ama’ thu in omlel. Mikhatin abeisa kum 2,500
laiin “atom kici malneucik leh guak-hawm” bek omhi cihi.
A nihna pen bel vanglianpa (te) in vankumpipiangsak cih a hihi.
Vankumpi in ama ’thuthu in omlel cihliangsangin, a nihnabel thukip
zawdeuh, ngaihsuthuaizawdeuh hi. Ommawklel cihbel gentel na’ng zong
omkei.Hih muhdan in “atom kici malneucik leh guak-hawm”cihpen huam
thei zawdeuh mahleh ciangtanh bel omtheikeimawk. A taktaktepen a
zaizawdeuh, a thukzawdeuh leh
pasian umlote muhdan sangin kicing zawtham pekin hongmusak
hi.
Anuai a munte in, tuni sinna panin hongpiangngaihsutnate’ vai
bang genuh hiam? Late 53:1, Paunak15:3, John 3:16, Isaiah 45:21,
Luka 1:26–35.
Khristian pilna ah Pasian omtakpi cihbek hi lo a,koibang Pasian
hi a, hong itna hong donna bangciang cihhilai hi. A lamdang Pasian
hi a, ngeina thukhamte zanghinapi tua ngeinate in amah ukhetlo
bekthamlo a deihbanginlumlet theilai hi (Zeisu nungaksiang sungpan
hongsuah dan).Hihpen a pilmahmah tuhun leitung mite’n science
lampilna tawh kituak ci mawkmawkuh a, Pasian umlote lehleitungnate
amauthu a omlel cih amuhdan bangtawh hongkizawitawn kik bilbel
hi.
Pasian umlote’ muhdan toizia deihtak ngaishsut-sak lecin,
laisiangtho muhdanah lei-tung ngeinatezangthei napi tuate’n ukcip
sakvetlo hi. A tawpna ah,Pasian umlote muhdan sangin, laisiangtho
muhdanmah,banghangin thukip hizaw veve thei ding hiam?
MONDAY October 19LEIBNIZ’ DOTNA
Kum tampipek lai in German thungaihsun siampaGottfried Wilhelm
Leibniz in, akibulpat mahmah dotna khatdong hi: “Banghangin
bangmahlo munah bangkhat omtheihiam?
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Anuai a munte’n Leibniz’dotna koici dawnuh hiam?Piancil 1:1;
John 1:1–4; Paikhiatna 20:8–11; Mangmuhna 14:6,7;Job 12:7–10.
Laisiangtho in Pasian omna a pulakna lunglut huaimahmah hi.
Piancil 1:1 ah nialna tampi taktawh panpahmiaimuai lohi. Om ahihna
pulaksuk ziau (etbeh ding Paikhiat3:13, 14) a, tuapan Pasianin
Piangsakpa ahihna laimaitampi takah pulak suksuk hi. Piansakna
tangthu inKhristiante a ding pilna bulpi mah hipah hi.
Khristiante’upthute khempeuh piansakhun niguk sungtengin
piangahihi.
Laisiangtho in mawhphelna peuh, thukhampeuh,singlamtehpeuh,
thawhkikna peuh leh nih veina hongkumkikna peuhtawh pan themthum
hetlo hi.
Pasianin Piangsakpa cihtawh kipan a, den athudangdangte in,
Pasianpen Piangsakpa ahih nathu akicianin pulakkhia lo hi.
Tua hi a, laisiangtho muhdan inbel, piansakna mahhong pibawl pen
hi. Hih pulakna in tulai science pilna talsikin dopah hi. Evolution
– kum-awn tampi sung hunla innuntakna damdamin kikhel in
upmawhlohpi in piangkhiaci uh a, ahihhangin laisiangtho in kum
awntampi’ thu genlohi. Laisiangtho leh Khristian’ upna a tangdo pen
hihevolution lo adang zong omtuak khollo lel hi. Evolution upnapen
laisiangtho bangin piansakna upna tawh kituaksakding cih peuhmah
thubaih hi hetlo hi. Laisiangtho lehKhristian’upna thukhunte
zahpihna suakding ahih maninhithei vetlo hi.
39 40
Pasianin i hunneih lakpan khen sagih khenkhenkhat, kaalkhat
khatveita, thudang hang hilo,niguksung piansakna phawkna’ngin
hongngen hi. Hihupna in Khristiante muhdan i thubulpi leh a
thupipen ahihna koibangin pulak hiam?
TUESDAY October 20LAISIANGTHO IN LEITUNG AMUHNA
Thupatna sungah ombangin leitung peuhmah i lai-et ngei hetkei
hi. Gentehna in, Pasian umlopa in sakhituihupa etciangin, a
pianngei ciang lobuang muhbeh tuanlo hi.Mihingte muhna tungsiah
bangmah khiatna neisak tuanlouhhi. Alangkhat laisiangtho lampan
etciangin, apianngeibangin tui leh khuavak hang hibeklo in,
Pasianintuiciin tawh leitung susia nawnlo ding cih hong
kamciam(Pian. 9:13–16) zongmulai uhhi.
“Amawh akhial amite adingin Pasian hongkiniamkhiatna leh hong
lainatna in lianmahmah a,kamciamna sakhituihup hongpia hi.
Tuiciinkhit khangthaktate in, tua vanlai a kikhung diadua
sakhituihup pen banghimawk hiam ci in adot uhciangin, Nu/Pate in,
tuiciintangthu suutding a, Sangpenpa in, cikmah ciangin tuiciintawh
leitung susia nawnlo ding cih kamciam bawlin, tua akamciam kipsakna
in, sakhituihup kuaikawi inmeiisungah hong koihsak hi ci in gending
hi”—Ellen G.White, Patriarchs and Prophets, p. 106.
Seventh-day Adventists te ading, upmuan dinginlaisiangtho
dingkip hi. Leitung muhdan hong hilh a, alauhuai leh a buaimahmah
leitung iteltheih semsemnadingin a “kaaldalna” zong hong musak hi.
Khatveivei
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education41 42
ciang i lungkham mahmah ahi, eima’dinmun leh kihelnamun i
telphat theihna dingin, laisiangtho in hong hilhcianhi.
Anuai a munte ah eite omna muntaktak i telphattheihna dingin
bang thuman hong lak hiam? Ephet 6:12;Maku 13:7; Rome 5:8; Rome
8:28; Thuhilhsia 9:5; Mang. 20:5, 6.
Seventh-day Adventist i hih manin, Pasian in amitetungah thuman
thutak leh eite telzawh loh leitung’ thutampitak hong lahkhiatna
ahi, laisiangtho kiptakin i zuiding hi. Khristiante pilna
khempeuhin Pasian kammalsungah zungkip kha uh ahih manin, akitukalh
khatpeuhmah nialpah sensan ding hihang.
Laisiangtho upna, mi pawlkhatte’let upna tawhaki tukalh bangpeuh
omhiam? Tua kilamdangnate in,Pasian’kammal thumantakin zuih ding a
phatmawhnahong bangci hilh naci hiam?
WEDNESDAY October 21TANKHIAPA BIA
Piansakna upna in eite’ upna ah thupi mahmah a,tua upna in
amahbek hi lo in, a diakin, laisiangthothaksungah tatkhiatna tawh
kizui ngiatngiat hi. Apuk leh sihnaleitungah piansakna bek kicing
zolo hi. Nuntaksung kisaan,thuaksia; tuakhit ciang si, lampigei
khawng a gan siluangkisial phengphangte khawngtawh kilamdan luatna
i neituankei hi.
Eite’n tatkhiatna upna i nei a, Zeisu in singlamtehtungah kikhai
in thokik cihpen i upna thulaigilpi ahihi.
John 1:1–14 simin. Hihmunin Zeisu pen kua hi abang hong sepsak
hi ci hiam?
Vantungmi khatna thupuak enin: “Tuacianginleitungah ateng
minamkim, pau namkim azang mitetungah atawntungin lungdamna dingthu
gending aneivantungmi khat vankimlai ah leng kamu hi.
Amahnakpitakin kiko a, Amah in mihingte-thu akhending hunhong
tungta ahih manin, Pasian kihta unla Amah phatun.Van leh lei,
tuinak leh tuipite abawlpa hongbia ta un, a cihi(Mang. 14:6, 7).
Tawntung lungdamthu cihpen lungngailecin, Piangsak Pa Pasian tawh
kizom sakpah hi. Eimahhong piangsak tektekpa Pasian mah in, mihing
ci leh sapuasa in, eite thuak ding mawhna daanteng hongthuaksakpa
Pasian mah hi a, Amah biadingin hongsap penthulam-danglua zong
hituanlo lel hi. Tuabang Pasian ineih manin bangdang hihtheih
neituan i hi hiam?
Tua ahih manin, singlamteh thuak Khazih mahamasapen leh a
laigilpen in i kihilh ding a, hongpaimasakna in hongpaikik na’ng
thu omsak a hihmanintuathute mah i kihilhpah ding ahihi. Mi
khatpeuhin,hongpai masak leh hongpaikik pen tatkhiatna adingkhennih
kikhen ahihi ci uhhi.
John 1 sungah “na khempeuh a bawlpa”(John1:3) a cihpen,
singlamteh tungah ah eite a ding a sipamah ahihi. Biakpiakna
cihlimlim pen pianzia ngeinain huzaap ding hi.
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
43 44
THURSDAY October 22PASIAN’ THUKHAM
Khatveilai in France gamah, sihdaan piakvaikinialna hongpiang a:
phiatsiang ding hiam cih ahihi.Phiatsiang theihna’ng Palai lianpa
in thungaihsunsiamMichel Foucault thudong in, lai endikpu
laikungpan cihthulu tawh laikhat ngen hi. Tua pa’n, palai ahihna
dungzuiin, sihdaan bek hi lo in, thonglimlim phiatsiang ding
lehthongkia khempeuh suahtak ding dong gelhkhia hi. Banghang hiam?
Michel Foucault in tuate khempeuh mihingte’bawltawm hilel a, mipite
kepcin leh ukzawh nadingin uknaaanna neite in akaihkhoptawm uh
hilel hi cihi. Tuaahihmanin hih thukhun tengin bulkip neilo uhhi
cihi.
Ama’ dinmun lianpen khengval deuh mahleh, thusiapiang ngeisa
tungtawn in lepdingdan a musuksuk a nahihi.Moses in zong kumtul
tampilaipek in Israelte tawh kisukhakhinzo hi. “Tua hun ciangin mi
khempeuh in ama hoihsakbangin agamtat ngeiciat bangin nagamta nawn
kei dinguhhi”(Thuhilh kikna 12:8; Thukhente 17:6, Paunak
12:15).
Eima hoihsak bangbeekin i gamtat keibuang leh,eipen thumanlo,
siangtholo, a hoihzong a theizo mello i hiding a, gamtat danding i
koici theih ding hiam? A dawnnaah, hong piangsakpa Topa in i
lungsim sungah thukhamhong guansak khinzo hi. Mit tawh i
muhtheihloh hang,Topa’n hongpia tawntung hi.
Anuai a munte in lungsim thugeelzia koici genhiam? Thuhilhkikna
6:5, Maku 12:29–31, Mang. 14:12.
Khristian te in leitung imuhdan a thulaigilpi,tatkhiatna hisak
leng, Pasian thukham sawm tengpen athulaigil ding ahihi. Thukham
palsatna mawhnapan hongtankhiakik hilo hiam(Rome 3:20)? Lungdamthu
in Pasian’thukham tawh kizopna neilo a, thukham in eite hong
lenhonghen hibekin hong gumtheilo hi. (Tua hangmah inlungdamthu i
kisam hi.)
Tua a hihmanin, Seventh-day Adventists pilna inEGWhite kammal
“akip thukham” (Kidona Lianpi laimai 63),Sabbath a kihelpen bulphuh
dending cihi. Pilna in mihing’nuntakna ah Pasian’ limleh meel
kilanghsak ding a hihleh;a niampenpen Pasian’ thukham a bulpanin
lamsang dinga, Khazih honglaksa limhoihte pen Pasian’ maiah
thumaanhonglak lungsim thukham hisak ding hihang.
FRIDAY October 23NGAIHSUTBEH DING: “Pilna in angiimna
taktakpen
khasungah Pasian’ meel kilangsak ding cih ahihi.”—Ellen G.
White, Patriarchs and Prophets, p. 595. Hihlungsim a puasa
Adventist pilna in, Khristian kipkhatin leitung a muhna kisampha
mahmah hi. I sin nasaah pilna peuhmah a munmun ah hoihna neizo
tuanlohi. Mihingte kihilhpil theilel a, pilna sang pipilaisiangtho
tawh kitukalh gawp khawngzong omtheihi. Tua ahih manin, ei SDA te
pil sinna ah Khristiante in leitung amuhna bulphuh kul hi. Pilsinna
azaiin science, tangthu, lungsim, ngeina leh adangte akitukalh leh
a awlmawhlohte dongtakin huamgai hi.Gensasa suutkik taakmahmah
thukhat: Laai-et cihpeuhmah omtheilo; nuntakna, a
omtaktaktekhempeuh pen, limtak leh hoihtak a kingaihsun a
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education45 46
himello, mikhatpeuh in leitung a muhna peuh tawhkikaal dalna
peuh hisak zel hihang. Tua ahihmaninlaisiangtho in leitung a muhdan
pen, Seventh-dayAdventist pilna pianna hipahlel hi.
KIKUPDING DOTNATE:
1. Tangthu sungpan namuhkhiat, pilnate lakpan siatnahong tunthei
bangkhawng peuh ahi diam? Koimunkhawngpeuh hi a, kua sangnaupangte
kah a, amautungpan bang pilna peuh i ngahthei tammaw? Eimapilsinna
ngeinate, tuate galpanin koibang in kemcingtheih ding i hihiam?
2. Tukal sinnapan Khristian te’n leitung amuhna tawmi sin a:
Pasian omna, Piansakna, laisiangtho, tatkhiatding ngiimna,
Pasian’thukham cihte ahihi.Christiante’n leitung amuhna a picinna
ding bangthupeuh nabehlap nuam hiam?
3. Kum zalom 18 thungaihsun siamkhat in: “Olungpilna! Lungpilna!
Asangpen pilna, mimawlte amakaih a puahpha, pilna leh suahtakna a
neipa—sialeh pha khialhetlo in khenteltheipa, mihing Pasiana
bangsakpa,” Bangin dik a, Bang in diklo hiam?
4. Ellen G. White kammal enni: “Pilna diktak iingiimnapen
khasungah Pasian meel kilangsak ding”cihi.Bang a cihnopna aitam?
Hihthu in Adventistpilna leh leitung in pilna a muhdan
koibanginkilamdang cih hong lak hiam?
LESSON 5 *October 24–30
ZEISU EITE’ SIAPIPA
SABBATH NITAKLAM Oct. 24
TUKALSUNG SIMDING: Heb. 1:1–4; 2 Cor. 4:1–6; John
1:14,18;14:1–14; Phil. 2:1–11; 2 Cor. 5:16–21.
KAMNGAH: “Khuamial sungpan khuavak tanghen aciPasian mahin
Zeisu’ maitang atangsak Pasianvangliatnathu theihnading khuavak
kangahtheihna dingun kote lungsim sungah khuavakhong tangsak hi.” 2
Korinth 4:6.
Billy Graham in galkap zato khatah avahawhnatangthu agenna ah:
Khangno galkap khat liampha melhemgawpin, siklupna tungah puanzaapi
leh a setvantuamtuamte tawh omin, khuplup in kikoih a mu hi.
Doctorkhat in Graham huausim in “hihpa lam apaikik zolaimawktam ci
ing” cihi. Galkap nopa in a Mangpa kiangah:“Nang adingin gal kana
simkhinzo a, aihhang nang kongmungeikei hi. Namaitang hong musak
in” a cihi. Mangpazong kuunsuk in galkapnopa hopih hi. Graham in
zong engige in galkapmangpa biangah khitui luangsuk a mu hi.
Zeisu’ suahhunlai in mihingte in Pasian thei melloin sisan
naisan kisuahin omuh hi. Tualai in mihingte in,“Topa aw, Namaitang
hong musakin” ci-in taau uhhi. Hihleitungah Atapa hong sawl manin,
Pa neite’ isuaka, Siapipa
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
47 48
hongpuak nahi gige hi. Amaitang honglak nahi gige hi.“Zeisu
maitang ataangsak Pasian’ vangliatna thu theihnading khuavak ka
ngahtheih nadingun kote lungsim sungahkhuavak hongtaang”(2 Kor.
4:6) acihpen eite’n a ngah i hihi.
Siapipa hongpaisuk imuh ciangin bang pilnangahtuam nakisa
hiam?
SUNDAY October 25PA HONG PULAAK
Sawltakpa in Hebrewte a laikhak kipatna ah, Zeisu’tungtang
bangteng thupi sakpen hiam? Heb. 1:1–4.
Laisiangthothak lai kungpute in a suutkikphaphathupen: Zeisu in
Pa pulaak dingin leitung hong paisuk cihahihi. Abeisa hunlai in
Pasianin kamsangte tungtawnin akhenhkhenh in hong ki pulaak zel a;
Zeisu hongpai ciangina kicingtaakin hong kipulaak a hihi. Zeisu in
ama’pumpimah tawh “Pasian’minthanna vang hong taangkhiasak”(Heb.
1:3) hi. Mawhneimi in Pasian’ vanglian i thuakzo keiding hi.
Sunglutin mihing hongsuak Zeisu in tua vangliantaangkhiasak
hi.Khazihin mihing a hihna sungahgamdaitakin omkhinkhian ahihmanin
eite’n Pasian’omziai telsiang thei hi.
Zeisu in “Pasian’ limtaktak mah hongpua”(Heb. 1:3)hi. Hihmunah
Greeklai character cih pen, gip tawh kibawlseal ahihkeileh
dangkatang tungah lim cihna peuh hizelhi. Tua hi a, Zeisu in
“Pasian’ limtaktak mah hongpua”
(Heb. 1:3) ahihi. Pa i theihnopleh, Siapipa hong genthuhoih
takin ngaiding hihang. Tua Siapipa engige ciatni. Papen Ta sungah
kimu hi.
Hebrews 1:1–4 napen 2 Korinthians 4:1–6 tawhsimkaak in. 2
Korinthians 4:1–6 sung a, Zeisu kua hi a,Ama’ tungpan bang
sinnathak i neithei diam?
Midangte Pasian’thu ahilhna vuah, Paul leh anaseppihte in, Zeisu
in a Pa’ nasem ahihna pulaaksak uhhi.Zeisu in a Pa
“Pasian’limtaktak” (2 Kor. 4:4) hong puasukhi. Paul in mite
khembawl hetlo in, Pasian’ thuamaanbangin pulaakkhia hi (2 Cor.
4:2).
Pasianin, piansaklai in khuavak tawh khuamial aniilkhiat
mahbangin, eite’n thumaanlote i nilkhiat theihnadingin A Tapa Zeisu
hongpia hi. Pasian’ thu kiciantakinimuhtheihna pen “Zeisu’maitang”
mah hipah hi (2 Kor.4:6).
Zeisu in a Pa’ lim linlian pua a, eite zong Pasianina it atate
hiding leh “Amahtawh akibang”i hihciatnadingin hongsam hi (Eph.
5:1). “Amahtawh a kibang”cihpen bang cinuam hi a, bang thuthak omhi
naci hiam?
MONDAY October 26PA HONG PULAAK (azom)
John in a lungdamnathu apatna (John 1:1–18) ah,Zeisu pen
tawntung “Thu” naci hi. Zeisu’ thu a genna munteah neugen hetlo hi;
hangsantakin vannuaibup huamsak
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education49 50
T-4
hi. Leitung a piankhiatma in Zeisu omkhinzo a, omtawntunghi.
Amah piangsakpa hipah hi (John 1:2, 3). Amah in“mikhempeuh ading
khuavak” (John 1:4)leh leitungahhongpaisuk Thu hi a, akhuavakin
“mikhempeuh ataanhi”(John 1:9) cihi.
John muhna ah, Khazih mihingsuak ahong-pailiang pen bang
phattuamna omhiam? Thu in bangkhuavak hongpuak hiam? Tuate a
hihzawh na’ng banghihzawhna nei hiam?John 1:14, 18.
“Leitung khuamial a thukpen laitakin Khuavakhong piang a . . .
mihing tading lam-etna khat in, leitungahPasian’ thu theihna
thaksuaksak ding hi.”
“Tua pilna thaksuaksak dingin Khazih hongpai hi.Pasian thei a
kineite’ hilhkhialhna teng niilkhiat sakdinginhongpai hi. Ama’
thukham omzia pulak ding leh ama’ omziaa sianthonate pulak dingin
hongpai hi.”—Ellen G. White,Education, pp. 74-76.
“Zeisu in leitungah a sepkhempeuh, adeihnakipumkhat gai hi:
mihing laptohna dingin Pasian hongpulaak ahihi.”—Education, p.
82.
Zeisu in, “kei hong mukhinte in Pa mukhinzouhhi” cihi.(John
14:9). Bang a cihnopna hiam? Banghanginci hiam? John 14:1–14.
Philip pau buatbuat kammalte mawhsak nophuailuahi (John 14:8).
Kum hihtanvei kinaikholh khitbangteh – Zeisuin Pa’ omzia pulak ding
ahongpai a, mihing ahongpiangahihthu bang mansuah laizen hi. Himah
taleh tulaiSiahoih te’n, Siapipa sangnaupangte lakpan khatbekmahin
siamzolo cihtawh kikhamuan zawsop ding uhhi. Philip’kammalte, amah
mawhsak na’ng hizawlo, eileh ei i kisitteltheih na’ngin, kinak
ciapteh mahmah hi. Zeisu tawhbangtanvei natonkhawm khinzo hiam?
Philip sanginnatelzaw khintham hiam? “Kei hong mukhinte in
Pamukhinzo uh hi.”
TUESDAY October 27SIAPIPA’ LUNGSIM THEIHNA
Philippi pawlpite tungah laikhat agelhkawminPaul lungsim sungah,
bang lunggulh sakna nei hiam? Phil.2:1–4; Phil. 4:2, 3.
Philippians 2:1-11 sungtengpen laisiangtho buppilakah a
thuthukpen pawl ahihi. Khazih in, omkhinzo ahihna,a vangliatna, a
sunglutna, mihing ahihna, singlamteh aha sihna cihte kigelh hi.
Zeisu in vantungpan Calvary donghongpaisukna lamsau, haksatna cihte
kiciansak hi(Phil.2:5–8).Pa in Zeisu a pahtawizia leh Zeisu in
vannuai buppibiaktakcing ahihna cihte ahihi(Phil. 2:9–11). Thu
manphamahmah tampi kigualsuk hi.
Paul in a kamhonna koibang hiam? Philippians2:5–11.Zeisu’nuntak
sung thupiang lakpan, thu-ummite
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
in, koipentawh limciing kikding cih Zeisu in lam-en dinginna um
hiam? Phil. 2:6–11.
Thunial ahatmahmah Philippi mite’n Zeisu’sunglutnathu theihding
adeihsakna ahihi. Zeisu in mihinghongsuak ciang “nasemlim hongpua
in, mihing bangin hongkibawl” (Phil. 2:7) a, singlamteh tungdongah
kigingsa inhongpai bangin, amaute ki itna tawh bangciang
kipiakhiazo ding uhhiam?
Siapipa Zeisu kiangpan ikisinphat mahmah dingtampi omlai hi.
Leitung a naseplai a thupuakte panin i kisinhi. A nalamdang bawlte
leh mi a dondaante panin i kisinuhhi. Amah hong kiniamkhiat tawmin
vantungvangliatnate pen bawng ankuang tawh khekin, eite lakahhong
teen mahbangin, eite zong mite tawh i kizopnadeihtakin kipuahphat
kul hi.
Leitung inbel eimah kilamsangto ding, i hihzawhnapeuhmah
kipahtawi dingin hong zolden hi. Bethlehem bawngankuang leh i
Siapipa kiangpan sinna tuamtuam ikisinkha uhhi. Alian mah mah
Pasian’ hong hotkhiatnaleh pilna in eimah kipawhtawi tawmna hang
hilo a, Pasian’maiah ki niamkhiat in, mi sawltak hihna hang hizaw
hi.
Na maiah bangpeuh naphuut hang, nangmahkiniamkhiat tawmna in
mite tungah Khazih’ lim laktheidingin hunhoih hong ngahsak thei
diam?
51 52
WEDNESDAY October 28SIAPIPA LEH PALAINA
Mihingte i kizopna kitat theizelzel hi. Khatleh khatakgulmu
kibang gualgual thei hi. I ki ngaihpihpen lawmkhatzong muanlahpen
khat suakthei hi. Tua a kitatsa kizopnazong phopkik theih hilai hi.
Tuabang hunciangin kipalaisakna in nuammahmah hi. Tuabang a tuakkha
mi tawmmahmah hi.
Tua kipalai sakna in Zeisu’ sunglutna leh Siapipa ahihna hangthu
laigil koibangin hithei hiam? 2 Kor. 5:16–21.
Mi khatleh khat kilemkik ciangin anopmahmahmahbangin, Pasian
tawh kilemkik zong nuammahmah hi lohiam? 2 Korinthians 5:16–21 ah,
Paulin hong kilemsakkuacih gen a, Pa Pasian tekin Amah tawh kizopna
hongpuahphatsak kik hi. Hih kilemsakna zong Khazih tungtawnin hong
sepsak hi(2 Kor. 5:18). “Pasian in leitung leh Amahkileptuahna ah
Khazih sungah hong omhi”(2 Kor. 5:19).
Eite pen kilemsakna ngahte ciangbek ihikei dinga, Siapipa
kiangpan in pilna ikisinthuah lai ding hi. Zeisuin a sunglutna tawh
kilemna hong neisak hi. Eite zongtuatakah kihel dingin hongdeih hi.
Khazih tungtawnin eitehong kilemsakzo hi. Tu in Paul tawh akibangin
eite“kilemna nasep hongpia hi”(2 Cor. 5:18).
Kolose 1:15–20 zongpen Khazih sunglutthulaisiangthothak in
agencianna mun ahihi. La tawhkinaihmahmah napi, Khazih in piansakna
sungah a
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education53 54
kihelna mun masapen hi a(Kol. 1:15–17), a laizangpan atawpna
dongteng Khazih’tatkhiatnathu ahihi (Kol. 1:18–20).Khazih in
Piangsak-tankhiapa hi in, Pasianin Amahtungtawnin hong kilemsak hi.
Khazih hangin kilemna inleitungbup huam a, “A Tapa sihna hangin
Amah tawhkilemkik theih nading hongomsak a hihman in”(Kol.
1:20).
Leitungbup a huam Siapipa’palai nasepna ahsepzawh i neihloh hang
in eima sepzawhzah tawh mapangdingin hong zawn hi(2 Kor. 5:18).
Zeisu in, “leitungah keinahong sawl mahbangin kei zong leitung
mahah amautekasawl hi”(John 17:18) acihpen a hithei diam?
Pasianin kilemna Pu ahihna koibangin ama aiawhi hi thei diam?
Tulaitak bangbang hi talecin mite a kilemna’ng nahuhthei ding
hiam?
THURSDAY October 29SIAPIPA’ SANGNAUPANG MASATE
Hunkhatlai in tuate in khuanokhat khuapualamahtuucing maimaite
ahi uhhi. Tua khitciang in alamdangmahmah, leitung a linglawng
sakzo vanmite mu uhhi. Tuavanmite hatthotna hangin amau hong
pulakkhiat tuanaupangno vazong uhhi.
Tuucingte tawh dingkhawm in bawng ankuang-sung ensuk dingin
kingaihsun in. Bang namu hiam? Luka2:8–20.
Siapipa’ sangnaupangte ahi Joseph, Mary lehtuucingte pahtakhuai
mahmah uhhi. Zeisu kiniamkhiattakin hong suahna hangin hong
sunglutna, Pasian lehmihing pumkhat hong suaksak in naungekno zong
lamdangkisa mello hi. Mangmuhnate, mangte, vantungmite leh dena
sangnau-pang masate in asuahlai omzia tawh theipahuhhi. Tuucingte
in tua naupangno pen “Gumpa MessiahTopa” (Luka 2:11 leh Luka 2:17
simkakin)naci uhhi.
Mipilte in Zeisu suahna koibangin hih uh a, Herodin zong
koibangin hih hiam? Matt. 2:1–12.
Siapipa in agentehna masa leh nalamdang masacihte abawlmapek in,
Ama’ dinmun mah tawhbiaktakcingpa hikhinzo hi. Zeisu thuhilhna
nunungte ipahtaktheih nadingin asangnaupang masate’
biakpiakziatheihkul hi. Amah i pahtak napipenin sia mawkmawk
ahihloh man ahihi. Mite tawh tengkhawm dingin hongtuaksuk Pasian
ahihi. Khristiante pilna in Khazihbiakpiakna sungah zungkha hi.
Mipilte, tuucingte lehvanmite tawh a kibangin hongsuak Kumpipa
Khazih,naungek a hongpiang Pasian mahmah biadingin hongkisam
hi.
Zeisu sunglutna in Pasian’ nasepna ahihlamphawkin. Vannuai
piangsakpa, mihing batzawhloh in liannapi, Amah kiniamkhiat tawmin,
mihingin hongpai, Zeisuin hongom, singlamteh tungah hong si, eite
mawhnathaman teng hong thuak dikdek. Tuateng banghang inlungdamthu
hithei hiam?
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
55 56
FRIDAY October 30NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White,
Educationlaibu laimai73-83"Pasian Hongsawl Siapa” cih simin.
“Pasian hongsawl Siapa tungah pilna taktak tenginzungkha uhhi.
Tanglai kum tul leh zagiatlai pekin apatsamahbangin tuni dongin
kiplai a, Gumpa in “Keimah inamasa pen leh anunungpen a nungtadenpa
ka hihi. Alphaleh Omega kahi a, a kipatna leh atawpna ka
hihi”(Mang.1:17, 18; 21:6) cihi.
“Tuabang Siapa om gige napi, tuabang pilnangahtheihna om gige
napi, Ama’ kihel lohna pilna dangzongding cihkhawng; thuman thutak
nialnapi thumanthutak zong ding, Khuavak pelh in khuavakdang
zong,nuntaknatui nusia in tuikuang kitamh sungah tuikholcihkhawng
haivailua mahmah lel hi.”
“Ama’n hongsam gige hi: A dangtak mite Kei kiangahhongpai in
tuidawn hen. Kei hong ummite sungpaninnuntaknatui luangkhia ding
hi.’ Tua kapiaktui adawntesung nuntakna tuinak piang ding hi” (John
7:37, 38; 4:14).—Ellen G. White, Education, p. 83.
“Siate aw, kiginna sangpen naneihtheih na’ngun,siate’ Siapipa
kammal, nuntakzia leh sepdante konglakkhinzo hi. Amah ngaihsunun.
Etteh taakcing hi. En unla,zui unla, Khasiangtho Siapipa in
nanuntakna lehnalungtang luahsak un.” Limlang bangin Topa
vangtaanglengkik inla, Amah tawh kibang dingin kipuahpha un.”
2Korinthians 3:18. “Hihin nasangnaupangte tungah akimutheilo
vangliatna ahihi. Lengkiksak in.” EGWhite,Education, p. 282.
KIKUPDING DOTNATE:
1. Khristian Siate leh sangnaupangte, hong sunglutSiapipa’ thu
akisinte adingin bang thumanpha lehgamtatzia na ngah thei ding
hiam?
2. Pasian omzia leh Zeisu sunglutna thu lengkikdingin, Khristian
Nu/Pate leh Siate’ dinmunsangmahmah hi. Hih dinmunsang i pelhkhak
ciangbang icih diam?
3. Khansungah, Thursday sinna pan dotna nunungpenkikum kikun.
Zeisu suahna nuntakzia, sihnate inPasian omzia hong koici hilh naci
hiam? Hihthu inhamsat hunphadiak in hong koici huhthei
dinghiam?
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education57 58
LESSON 6 *October 31–November 6
SIAPIPA KIANGPAN PILNA TUAMTUAM
SABBATH NITAKLAM Oct 31
TUKALSUNG SIMDING: Pian. 3:1–11, Rome 5:11–19, Pian.28:10–17,
John 1:1–14, Mate 15:21–28, Maku 10:46–52.
KAMNGAH: “Tua ciangin Zeisu in,‘Na ciahthei tading hi;Na upna in
nang hong damsakzo hi’ a cihkhitphetin amahin khua muthei pah a,
tua apainalampi ah Zeisu’nung azui hi.” (Maku 10:52).
Eite lakah amah leh amah akizumpih ngeilo aomhiam? Ei leh ei
kinatsakna’ng a bawlngei lo, mitheih dinglau a omkhuankhuan ngeilo
kua omhiam? I vekpi mahintua cingei veni aw.
Adam leh Eve a kikham singgah anekkhit laitak aomdan ding
ngaihsutsak in. Jacob in a Pa khemin asanggampa azawhthawh
bawlkhit, asanggampa kihta in atailaitak ngaihsutsak in. Zanin
koici ihmut hiam? Numeizualzangnu “amawh laitak” (John 8:4) in
kiman ngaihsutsakin. David zong tuabang dinmun tungngei a, Late 32
napena lungsimnat leh a kisikkikna pulakna la a hihi.
Lungdamthu in vannuaibuppi huam a, Khazih’ sihnain zong
mikhempeuh huamgai hi. Kibat lohna tampitaktekawmkal ah: mawhneihna
in hong kipumkhat sak hi. Tua ahihmanin, Khristian pilna maantaktak
in, a lungkiathuai
mahmah eite’ dinmun adingin noptuamna’ng lampi hongmusak hi.
Tukal sungteng eite noptuamna ahi i Siapipa iending hi.
SUNDAY November 1BUK SANGIN
Piancil 3:1–11 simin. Banghangin Pasianin Adamkiangah “koiah om
nahiam”ci in dong hiam?
Tangthu in pukna singgahpen apple bangin ciamtehhi. Laisiangtho
in cilo hi. “Singkung’ gah” (Pian. 3:3) cizawhi. A singgah namin
bangmah sailo hi. Tua singkung indinmunkhat nei a, tua gah neekding
kikham hibek hi.“Keima’ nuntakna kemzo ing. Keimah Pasian hilel
ing.Pasian’thu tungsiah ah thuneilel ing” ci a,
Pasian’thunawlkhinte akizia-etna ahihi.
“Gulpi” in Adam leh Eve singgah aneeksakkhitphetin anuntakzia
paisia pahlian uhhi. Pasianhongpaina ging azakuh ciangin “huansung
singte lakah”(Pian. 3:8)abu uhhi. Pasianin Adam kiangah “Koiah
omnahiam?” ci in a dotliang pen lamdanglua hi. Theikhialuading hi.
Amau gamtatnasa dungzui in hibangin bukkulahihna phawksaknuam
hihtuak hi. Amau’ gamtatna in adahhuaithu tungsak ahihna
theisaknuam hi.
Rome 5:11–19 sim lecin, Paul in, Eden huansungAdam hihdan leh,
singlamteh tungah Zeisu’ hihdan a
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
59 60
saikakna tamveipi omhi. Adam hihbang in hihlo dinginZeisu
hongpai ahihna hihmunin bang hong gen hiam?
Hotkhiatna ngiimna pen Adam leh Eve in Pasian’kam adawnna pan
hong piang aci omhi. Amau’ mawhnahangun maizumin Pasian taisan in
abukna uh panPasianin honkhia uhhi. Eite zong tuabang vivemah i hi
a,Zeisu hongpai in hong honkhia hi. “Koiah om nahiam?”cih dotna
zong ei hong dong hipahlel hi. I mawhnakhialhnate tawh koikoi ah i
omzongin Zeisu hongpai inhong honkhia hi.
Eite’ pianzia pen Pasian kiangpan bu i hihmanin,hong honkhia
dingin Zeisu kiang hong tunh dingKhristian pilna in bang kisam a,
banghang kisam hiam?
MONDAY November 2TAAI
Piancil 28:10–17 simin. Hih tangthu in bangtawhkizom a,
amau’mawhna hangin a taaite tungahPasian’hehpihna a omzia koibangin
hong lak hiam?
Innkuansung vaikhat ah Jacob in a Nu’ panpihnatawh, khemna
lianpi khat bawlkha in, tua hanginthuakngiat kul hi. A sanggampa
ama tungah hehmahmahahih manin a taaikul a, Haran gam a Pu kiang
zuanin hong
taai hi. Na khempeuh buai in lauhuai mahmah hi.Nitumkuan khat
lungsim gikpipi in khuamial sungah hongkalsuankhia hi. Manawh ding
bangmah omlo, vandumpinuai ah pum paikhiat hiau hi. Suangtum khat
lukham inhong ihmu hi. A ihmut nuammahmah pen a khanglosakkhat hong
omhi. A minthang mang, kahlei khatin lei ahkiphut in, vantung
baanto hi. Vantung mite kahto tuaksukuhhi. Aw khat za a, “Keimah in
Topa, Abraham’ Pasian Kahihi” cihi. Tuabangin ama’ innkuan min tawh
kamciampiasuksuk hi. Na suan nakhakte tam ding hi. Lei mitetungah
thupha ahi ding uhhi. “Keimahin nang hong ompihin, napaina peuhah
kongkem ding a … konggensa thutekahihkhit matengin nang kongnusia
kei ding hi” (Pian.28:15) a cihi.
EGWhite in Paul cihna a genna ah “Jacob’ mangsung a kahlei in,
Zeisu limcing hi a, vantung leh leitung,athanem mihing leh apicing
Pasian hong kizomsak hi. Tuatangpupate leh kamsangte in panpihna a
ngah uhcianginthangah in anuntakna apiakngamnapa hangin a
upnathakhauh hi.”—The Acts of the Apostles, p. 512.
Jacob a khanlawh ciangin: “Hihlai munah Topaomtaktak hi;
keimahin tuathu katheikei hi” (Pian. 28:16)a cihi. Tua thupiang
lipkhaphuai lua hi. Mangngilhngeihetlo ahihmanin min khat pialiang
hi. Pasian tungahkhantawn thuman dingin kamciampia hi.
Hih tangthu panin, Pasian in Khazihtungtawnin i mawhnate enhetlo
in hong zon manin bangpilna peuh i ngahthei diam? Khristian pilna
in zong hihthukhunte banghangin masothuai naci hiam?
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education61 62
TUESDAY November 3RABBI ZEISU
Laisiangtho thak sungah akhawkpi khempeuhlakpanin: “A kipatcil
in Thu om a, tua Thu Pasian tawhomkhawm a, tua Thu Pasian ahihi”
(John 1:1) cihsangin aminthangzaw adang omlo hi. John 1 na in
mangngilhhuailothu: “Tuathu mihing hongsuakin kote lakah hong oma,
itna nei in citakmahmah ahihmanin, Pasian pianziaaneihna kamucian
uhhi. Hih pianzia pen Pasian’ tapakhatbek hihna tawh aneih pianzia
ahihi” (John 1:14) cihthuhonglak hi.
John 1:1–14 simin. Hihmunte in Zeisu pen kua hici a, bang
honghihsuk ci hiam? Zeisu in etteh thamcingSiapa ahihna bangkhawng
hong gen hiam?
Eden huanah Adam leh Eve a hopih Pasian,bangmahlo sungah Jacob
ahopih Pasian in mikhat banginhong kilak hi. Zeisu sungah Pasian
hong kilak hi ci inlaisiangtho thak in gen hi. Zeisu in Pasian
ahihmanin,Pasian’ deihna leh ama’ lampi Amah tungtawnin i thei
dinghi. Tuiphum John in nasia takmahin nasem ahih maninJerusalem a
biakna makaite nangawnin tuam ngaihsutmahmah uhhi. Ahihhang amah
sangin lianzawpa’ maiahlam a sialsak hilel bek hi. Milakah a tuam
pianmahmahkhat hongpiang ding a, Tuiphum John zong tuapa“khedapkhau
sutsak dingin kilawm lo”(John 1:27) cilianghi.
A zingciangin Zeisu a muhphet leh “Pasian’ Tapa”ci in tangko pah
hi. Tuakhit a zingciang in “Pasian’ Tuuno”ci in tangko kik hi.
John’ nungzuite nihin Zeisu’ nungzuihding khentatuh hi. Zeisu in
bang zong nahi uhhiam ci in adotleh “Rabbi aw” (John 1:38) (Sia a
cihna) aci uhhi. Zeisupen Rabbi, Sia khat hi a, a hihhangin, Pasian
himawk a,mihing Sia mawkmawk khatbang hithei lo hi.
Pasianinmihingin hongpiangsuk in Rabbi,Sia khat hong semsukhi.
EGWhite in “Leitung in a muhngei Sia a lianpen” nacihi—Signs of the
Times, June 10, 1886. Tua Siapa in Pasianahihi.
Zeisu in kua cih thei in, Khalam thumaanteama kiangpan sinding
banghangin hoihpen hiam? Kama genkhiat bek hi lo in, i gamtatna
mahmah thupi ahihnaZeisu kiang pani theih bangteng omhiam?
WEDNESDAY November 4NUPI KHATIN HOPIH KIK
Zeisu in Siapipa hi. Pasian’ omzia taktak kamtawhhong hilh banah
zong nuntakpih hi. Mi khatpeuh in, a kama dawncingin, amah’n zong
ngaihsak ahihna lungdamnatangthu khat sungah kician takin omhi.
Zeisu in Tyre leh Sidon huampan hongpai Gentilenumei khat
(Canaanmi) a kihona simin (Mate 15:21–28,Maku 7:24–30). Zeisu’
kholhpihte bangin tuanu ngaiphalouh a, Zeisu in zong a lungsim
sungah koihtuak khollo hi.Tuanu’ hansanna bang nacih diam? Zeisu in
midangte athuhilhzia hih tangthu in bang hong theisak hiam?
Zeisu Tyre leh Sidon nai hongpai a, minamdangtampitak teengin
kizopna kikangkeeina mun ahihi. Khuapi
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
63 64
ateeng Greek mite in gamlak lokho Jewte simmawhmahmah uh a,
Jewte’n zong amau simmawh mahmah uhhi.
Galilee gam ukpipa Herod in Tuiphum John athahlup madiak ahihi.
John pen muhna zai mahmah khathi a, ama’ sihna pen mailam ading
thuhoihlopi a hihi. Zeisuzong a lauhuai mahmah anasepna kipanding
hita hi.
Nakpitak kigingsa in Zeisu innkhatah honglut hi.Maku in, tualai
ah a omlam kuamah’n theilo hi (Mark 7:24)ciin ciamteh hi. Ahihhang
tua nupinu in theiveve hi.
Tuahunlai ngeina ombang hileh, numeikhatin mitesaan dingin amah
kipulak tawm theilo hi. Tua banah, tuanupinu in Jew mite’ ngaihloh
minamneute hilailai ahihmanin, amah Zeisu tawh kigamla mahmah
hi.
Nupinu’ tanu damlo ahihmanin huhna ngentantanhi. Zeisu in zong
awlmawh vetlo hi. “Tate’ annek ding laksakin uikhawite piakding
kilawmlo hi” (Mate 15:26)cihi. Tuakammalte in amau’ lungsim sukha
mahmah kha ding hi.
Tua leh thulamdang khat hongpiang hi. Tua nu’ndawngkik hi. Amah
Jew mite bang hilo in, uite tawhkikholhtheih tuaklel hi. Tua
ahihmanin, “Himah hi, Topaaw, a topa’ sabuai tungpanin a-kia
annengte, uikhawite inzong nebuang hi lo ahi hiam?” (Mate 15:27) a
cihi. Tua nu’dawnkikna in lamdangsak hi. Sawlngawh tawh kibang
hi.Zeisu in zong ata damsak hi.
“Nadeihna bangin hong piang ding hi” (Mate 15:28).Tua kammalte
bangcidanin tel nahiam? Ei deihna banginthupiang denlo himah taleh,
koici dawnkik ding i hi hiam?
THURSDAY November 5SANGNAUPANG KHATIN NGAH
Zeisu leh nungzuite Jerusalem lam hong zuantauhhi. Herod in zong
Tuiphum John alunglut mahbangin,ukpite leh Herod in Zeisu zong
lunglut mahmah uhhi. Anungzuite leh mizawngte in lungsim thanem
mahmah inkikhelna zong lam-en zolo uhhi.
Zeisu leuleu in leitungah lam-etna lianpen hongdeihsak hi.
Ahihhang ukpite lampanin a nasepna khempeuhsuksiat ding vive manawh
uhhi. Zeisu gualzosak nuamlo uhhi.
Zeisu’ mimuan sangnaupang 12 tengbel Zeisu lamahpantuak lel
uhhi. Ahihhang amaute lungsim buai uh inkhua mulo uhhi. Etpak
dingin, Maku 8:31-33 sungah,Siapipa in a sangnaupangte muhzawhloh
thute mudinginto hi. Aphamawh mahmah munte ah khalam mittaw peuhki
omthei hi(Maku 8:37). Khuamu a kisate Zeisu in a cihzelnapen
hibanghang ahihi.
Khutdawhngenpa mittaw Bartimaeus, Zeisu in adamsakthu simkik
in(Maku 10:46–52). Zeisu’ hehpihnalianpi phawkin. Mittawpa’
khuamuhnopna in Jerusalemdong Zeisu’ nung zuihding khentatna
piangsak hi. Makuin Bartimaeus leh nungzui dangte kibatlohna
pulakahihlam naphawkkha hiam? Siapipa deihnatedawngpahpah ding
ihihna hih tangthu in bang hongphawksak hiam?
Bartimaeus in naungek’sam kawingiungeu lehlosung mangbuh minte
mel munuam hi. Khuamuhnacihzong cilehsa bek zong hi lolai hi. Hih
tangthu sungahkhalam hiphadiak hi. Siapipa dinmun taktak theihna
lehngahna ahihi. Khalam muhna zong thukhat hi a, thupi
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education65 66
T-5
mahmah ahihna, Zeisu in zong thei hi. Mihingte’kisaptaktak pen
ahoihzaw leh nuntakna thak ahihlam zongZeisu in thei hi.
Hebrew 5:12–14 simin. Hihmunin pilna man-taktak’ thu bang hong
hilh hiam?
FRIDAY November 6NGAIHSUTBEH DING: EGWhite lai Steps to Christ
laimai
57-65 ah “The Test of Discipleship” simin.
Ellen White gen thudang tampite lakah, Siapipadeihbang zuih
lianlianna tawh kisai in “Ama’ lim ipuaknop manin, a Khasiangtho
di’ik-in, Adeihbangin gamtatna tawh amah lungdamsak leng”(Steps to
Christ, p. 58). Zeisu tawh kholhkhopna ahvaipuak peuhmah “lawpna
suak hi” cihi (Steps toChrist, p. 59). Laisiangtho in zong, Matthew
5–7sungah omhi. Siapipa in a sangnaupangte theihdinga deihsak,
vantunggam luttheihna’ng thusim tengkigualsuk demdam hi.
KIKUPDING DOTNATE:
1. Pasian in Adam, Eve Jacob a minsap mahbangin eitezong hong
minsap hi. Eite (Bartimaeus tungahahihbangin) lunggulhna, eite in
kuate hi a, koiahpaiding cihte hong phawksak hi. Hih munsanah i
tateahi a midang a hizongin laisiangtho i hilhdanngaihsunkik in.
Tavuan manna lelin laisiangthohilhna leh, deihsakna lianpi tawh
hilh koicikilamdang naci hiam?
2. Na nuntak khualzinna ah koiah omcih dotna penmimal ai hipeuh
maw, midang kikuppih ding namuanomlai maw? Pawlpi in “Khazih Pumpi”
(1 Cor.12:27)cihbang ngaihsutna in, Khazih hongtheihsaknop thute
midang tawh kikupkhopna paninkitheithei cih ahi diam?
3. Thursday ni in, Bartimaeus pen cilehsa leh khamittawtnapan a
kisuahtak phetin khuamu a,Jerusalem dong Zeisu’ nung zuipah cihthu
sinzouhhi. Hih lampi tungah Siapipa’ pilkammalte nisiminzaden hi.
Tu’n Zeisu lim puanuam, a Kha diiknuamin ana semnuamta hi. Steps to
Christ in “lawpna”acihmahbangin, mualtung thuhilhna sung a
Zeisukammal bangin a lawp ding banghangin kisam hiam?
4. Thursday dotna lungngai phakik dih in. Sia leh Phakoici
khentel thei ding i hi hiam? Tua pilna i neihlelsangin, tua pilna
tawh gamtatna in banghanginthupizaw thei hiam?
-
Title: Education Title: Education
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
LESSON 7 *November 7–13
PILNA TAWH BIAKPIAKNA
SABBATH NITAKLAM November 7TUKALSUNG SIMDING: Daniel 3, Mang.
14:6–12, Late 78:1–
17, John 4:7–26,1 Khangtangthu. 16:1–36, Maku 7:1–13.
KAMNGAH: “Amah in angahding a kilawm minthannaTopa tungah pia
un. Biakpiakna puak unla,ama’ maiah pai un! Biaknapuan silhin
Topabia un.” (Khang tangthu Masa16:29).
Biakpiakna i cihin mihing pianzia phellang hi a, apukmite
nangawn pianzia ahihi. Pasian in a suaktamahmahin hong bawl
himahleh, biaktakcingpa ahihna lehamah itna tawh ibiakding ahihi.
Leitung apukma in,mawhna in hong suksiatna bangmah omlo, a puksa
mi’lungsim in zong a ngaihsut zawhloh hoihna tawh kidimahihmanin,
mihingin Pasian tawh maitang kimu inbiakpiakna piathei in etlawm
mahmah hi.
Tuni in, eitepen biakna piakding ipianpih hilelhinapi, mawhna in
nakhempeuh hong suksiat sak a, abiadingte in biaktakcinglo peuh
kibia kha in, Topa abiatenangawnin zong Topa’ deihna tawh kizui in
biakna piatheilouhhi(Maku 7:1–13, Jer. 7:4 simbeh in).
Khristiante nuntakna in biakpiakna bulphuh a hihnungsang,
Khristian pilna zong pen, biak piakna mahtawhkizopsak ding
ahihi.
67 68
SUNDAY November 8NAKHATPEUH I BIA HI
I sungah Pasianin hong koihsak Nakhat omin, tuain biakpiak nopna
hi a, mawhna in hong sukpoisak hi. Akipatcil in bel hong piangsakpa
biaktaakcing i Topa bekmahbiakding ahihi. Ahih hang puknapan
kipanin tuathukikhelgawp hi.
Himahtaleh Nakhat peuhpeuh i biapongpong hi.Tuathu hangin
tanglai pan kipan tuni ciang dongmahbiakna kipia tangtang hi.
Tanglai Egypt mite pawlkhatin akumpi pharaoh peuh bia-uh a; mundang
khawngah ngasalim peuh, lutampi nei pasian peuh, upmawh pasian
peuhbiamawkmawk uhhi. Pawlkhat leuleu in Ni,kha leh aksitepeuhzong
bia-uhhi.
Tuni, mipil misiam tampitakin uiphuklim (Mary’milimbeek
hilo)peuh bia-uh a, tua zong nadangte bialokineih uhhi: sum, vaang,
cilehsa, amau mah, suangtum,kineihsiamte, gamthusiam mite cihkhawng
bialo uhhi. Iitpen, i lunggulhpen, i nuntakpihpen cihte i
biakpiakhipahpah hi.
Lai-atsiam David Foster Wallace in, “biaktaaklokhat nabiak
khakleh, hong hingneektum ding hi” ci hi.
Daniel 3 sung athu in biaknamaan a thupitna banggen hiam?
Jew tangval thumte in(Paikhiat. 20:4-6) sung aPasian’thukham
nihna citaktakin zui uhhi. Tua inThukhamsawm lakah kihel hi a,
thatlo ding gulo ding cihte
-
SE-4Q-2020, Education, by SDA college Presidents SE-4Q-2020,
Education, by SDA college Presidents
Title: Education Title: Education69 70
tawh kigualkhawm hi. Biakna maantaktak thupi mahmaha, hunnunung
Zeisu’ kumkik naiciang adingin thulaigilhong hiding hi. Tua a
hihmanin Khristian pilna sungahbiakpiaknapicing kihel kulding hi:
bang hi a, bangcih dinga, banghangin thupi, kuabia ding hiam?
Mang. 14:6–12 simin. Hihmunte in Khazihhongpaikikma in
biakpiakna thupi mahmah ding cihthubangteng hong hilh hiam?
MONDAY November 9TATE TUNGAH PULAK
Laisiangtho lui sung a Late in