RDS Respiratory distress syndrome

RDSRDSRespiratory distress syndromeRespiratory distress syndrome

Þórey SteinarsdóttirÞórey Steinarsdóttir

Leiðbeinandi: Hörður BergsteinssonLeiðbeinandi: Hörður Bergsteinsson

TilfelliTilfelli

................................................

MeðgangaMeðganga ............................ Gengin Gengin 27v+1d27v+1d ........................... ........................... .................... .................... ....................................................

SkilgreiningSkilgreining

Respiratory distress syndrome (RDS) er Respiratory distress syndrome (RDS) er heilkenni í fyrirburum/nýburum vegna heilkenni í fyrirburum/nýburum vegna ónógrar framleiðslu surfactant og ónógrar framleiðslu surfactant og vanþroska lungnavanþroska lungna

FaraldsfræðiFaraldsfræði

Um 1% nýbura fá RDSUm 1% nýbura fá RDS

Aðaldánarorsök fyrirburaAðaldánarorsök fyrirbura

Algengi minnkar með lengri Algengi minnkar með lengri meðgöngulengdmeðgöngulengd

Algengara meðal barna sykursjúkra Algengara meðal barna sykursjúkra mæðramæðra

Algengara hjá tvíbura BAlgengara hjá tvíbura B

EinkenniEinkenni

ÖndunarerfiðleikarÖndunarerfiðleikar TachypneaTachypnea StunurStunur InndrættirInndrættir NasavængjablaktNasavængjablakt

BlámiBlámi

Minnkuð öndunarhljóðMinnkuð öndunarhljóð

Minnkaðir periferir Minnkaðir periferir púlsarpúlsar

Periferal bjúgurPeriferal bjúgur

SurfactantSurfactant

Surfactant byrjar að myndast í lungum á Surfactant byrjar að myndast í lungum á þriðja trimesteriþriðja trimesteri

Surfactant er flókin blanda lípíða og Surfactant er flókin blanda lípíða og próteina (fosfólípíð) sem lækkar alveolar próteina (fosfólípíð) sem lækkar alveolar yfirborðsspennuyfirborðsspennu

LaPlace lawLaPlace lawP = 2T/RP = 2T/R

MeingerðMeingerð

Lungun eru ekki nægilega þroskuð til að Lungun eru ekki nægilega þroskuð til að framleiða surfactantframleiða surfactant

Skortur á surfactant veldur hárri yfirborðsspennu Skortur á surfactant veldur hárri yfirborðsspennu í alveoli, sem stuðlar að því að alveoli falla í alveoli, sem stuðlar að því að alveoli falla saman, sérstaklega við lítið rúmmál þ.e. við saman, sérstaklega við lítið rúmmál þ.e. við útöndunútöndun

Útbreyddir atelectasar valda minna Útbreyddir atelectasar valda minna lungnarúmmáli, minni compliance og minna lungnarúmmáli, minni compliance og minna functional residual capasityfunctional residual capasity

Meingerð - frhMeingerð - frh

Skortur á surfactant veldur einnigSkortur á surfactant veldur einnig Bólgu í lunganuBólgu í lunganu Epiþelial skaða í lunganuEpiþelial skaða í lunganu

Leiðir af sér bjúg og aukið viðnám í Leiðir af sér bjúg og aukið viðnám í lunganulunganu

GreiningGreining

Saga og klínísk skoðun Saga og klínísk skoðun

Rtg pulmRtg pulm Lítið lungnavolumeLítið lungnavolume Diffuse reticulogranular ground glass Diffuse reticulogranular ground glass

breytingarbreytingar loft bronchogramloft bronchogram Bjöllulaga brjóstkassiBjöllulaga brjóstkassi (pneumothorax)(pneumothorax)

MeðferðMeðferð

Gefa stera við hótandi fyrirburafæðingu 24-34 v.Gefa stera við hótandi fyrirburafæðingu 24-34 v. Hraðar þroska lungnannaHraðar þroska lungnanna

Gefa súrefni vegna hypoxemiu og Gefa súrefni vegna hypoxemiu og öndunaraðstoð ef nauðsynlegtöndunaraðstoð ef nauðsynlegt MaskiMaski CPAPCPAP ÖndunarvélÖndunarvél HátíðniöndunarvélHátíðniöndunarvél

Leggja inn á vökudeildLeggja inn á vökudeild

MeðferðMeðferð

SurfactantSurfactant Profylactiskt:Profylactiskt: <30v eða <1000g, viðbót ef <30v eða <1000g, viðbót ef

súrefnisþörf >30%súrefnisþörf >30% Björgunar: Björgunar: RDS greining liggur fyrir, viðbót ef RDS greining liggur fyrir, viðbót ef

súrefnisþörf >30%súrefnisþörf >30%

Inh NOInh NO Ef lungnaháþrýstingurEf lungnaháþrýstingur

MeðferðMeðferð

Postnatal sterarPostnatal sterar Ef gefnir á 1. sólarhring bætir lungna og æða starfsemi og Ef gefnir á 1. sólarhring bætir lungna og æða starfsemi og

minnkar líkur á broncopulmonary dysplasiuminnkar líkur á broncopulmonary dysplasiu Miklar aukaverkanirMiklar aukaverkanir

Perforation á görnPerforation á görnMetaboliskar truflanirMetaboliskar truflanirMTKMTK

Ekki gefið nema ef barn er í slæmu ástandi á hámarks meðferðEkki gefið nema ef barn er í slæmu ástandi á hámarks meðferð

Vökvarestriction Vökvarestriction

Fylgjast með electrolytum og metabolismaFylgjast með electrolytum og metabolisma

MeðferðMeðferð

HitastjórnunHitastjórnun Halda við 37°CHalda við 37°C

Fylgjast vel með hjarta og æðakerfiFylgjast vel með hjarta og æðakerfi Patent ductus arteriosus er algengurPatent ductus arteriosus er algengur Háþrýstingur algengur í RDS, veldur Háþrýstingur algengur í RDS, veldur

complicationum ss NEC og BPDcomplicationum ss NEC og BPD

HorfurHorfur

ComplicationirComplicationir Krónískur lungnasjúkdómur – BPDKrónískur lungnasjúkdómur – BPD LoftbrjóstLoftbrjóst AugnbotnaskemmdirAugnbotnaskemmdir NECNEC Heila og lungnablæðingarHeila og lungnablæðingar

Ástandið versnar oft fyrstu 2-4 dagana en fer svo Ástandið versnar oft fyrstu 2-4 dagana en fer svo smámsaman að skánasmámsaman að skánaMortality minnkað um 40% eftir komu surfactantMortality minnkað um 40% eftir komu surfactant

The endThe end