“Het is teveel en te weinig tegelijk” RAPPORTAGE VAN DE RESULTATEN VAN DE VGN- VELDRAADPLEGING OVER DE CENTRALE EXAMINERING GESCHIEDENIS HAVO EN VWO
“Het is teveel en te weinig tegelijk” RAPPORTAGE VAN DE RESULTATEN VAN DE VGN-VELDRAADPLEGING OVER DE CENTRALE EXAMINERING GESCHIEDENIS HAVO EN VWO
��������������� �������������
������������������������
2
��������
������������ ������������!������"����������#�����������������������
$��������!��������������%�����&����������������'����(��!���������������������&����������)�������������������������*�#���+����%��������!���������,�����)�����������*����$&���#�����������������-�����+����%�������+������&�������$&���#��'.��+����������/�������0�$���'�����!!�����1���#�����������������������&���#��������(�����&�����#����������������!�0�
%%%0�������������!�"���0������%%%0��&�0���
�!��!��2� ��������������� �������������
3
������� ����
,�%��� � � � � � � � � � � 3�
��+�4�������(��������������5!6��� � � � � � � � 7�
����������������� ����� � � � � � � � 7�
�������� �� �� � � � � � � � � 7�
����������������� � � � � � � � � 7�
�� ������&�������#����������&������ � � � � � � 8�
������������������������������� � � � � � � 8�
�������������������������������� � � � � � � 8�
���� �������������������������� � � � � � � 8�
��!�"��������� �������� �������� ����#� � � � � � 9�
��$�%���&'�������������'�����(�� � � � � � � :�
;������&������������!%���������� ����� � � � � � � :�
����")� ������������������������� ����������������������&'����� � � :�
����*��&���&���������� �����������&���� � � � � � ���
������(�+���������&���&���������� �����������&��������(��� � � ���
��!�,��(������������� �����������&�����������(����������'�� � � � ���
3�,���!�������������#���� � � � � � � � � �;�
!���-����������."�'���������������<� � � � � � � �;�
!���/�������������'������������+�����(���(�����������'�� 0��� � � �3�
!���1�&'������(������ � � � � � � � � �3�
7�����!����� � � � � � � � � � � �8�
�
�����&����,������������(���������������������������� � � � � � �=�
�����&����>����#���&��#�������#��!��%�����&������������������������������������� � ���
�����&��;�-����5!6��� � � � � � � � � � ���
4
���������
-��,1?�#��(��������������#������������� ������������!������"����������#������������@� ��A������#��&�&�������������5!6����������������#�������%������%�������0�'�������5!6���%�����&���#���������������&���������&���������&�%��������������������������������&����#����������&������&���#��������������>%�����B���0��
-�4�������������&��&�#��(��������&���#�������0�+�����!&!��!�����9�������>%�����B����������!%���������&�#�������&���#������������&�#�������!%��������&������������������#��������������������������$�������#�����������#����������,����&�@����A�!������#�0�'�����8�%������=���#����#��������������������#����(&�����0�-������������#������������������������#�������&�C���!�����������!���������������%�������&����������#������������������+� D����#����������������������$�,"������&���#��������#������-�������&������������!�������#������������������������������� �������������������������������&���������������������������������%��������������%���0�E����������������&������������������������&������������#����%0�-�4�����&�������������9����3��%������4��(�����#����%���������#��"�����#��(���������&������0�+�����#��"�(�����&���������4����#����&�����������#�����#���������9"���=�#������!%���������&������4��������������������(%�����&0���-������ ,+���&���������F����!�����������%���������=�����������!��������#���������������������������������&����������������#���&���������������������������(�!���������(��������#����������������������������������&��������������!����&���������4����������0�'��#����������&������%����������������������������������������&'���������&'���������������������!�����#�������������������������#��������4��(�&��4��������������������3:��������������������������������������������������������0�D�����������F����!������������4�����������������������������4!���(���C����4!�4�����4����������!4������������������(%����������#����������&�����0��-����&���������������������������#��(��&��4��������������������#�������&���������#���&����������&�%�����&����������#����������������������������!��������������������������4�������������������������������������������4�&&��0�-���F����!��������������������4������������&���&����!����������������!�������������#�������#�����������������������&�����G��C������������H0���'�����:��!����������#���I�+��@�������������������A����!�����&�����������5!6���&�#!���������>%�����B�����������0;� �����������������#�������������������&�(�����������������4����������������4��������#������!%����&�����0�D���%��������&���������������������#��������������������&���������������&����������!��0�>�&������������&��(����#�������&���������������&�����������&���������������4��������������&����������C���������������������%�������#�����������������0�,��������4�������&��������������&��&���#��������0��'�������%����#��������������������&���#���������%��(&�����0�'�����������������#��������������#���������������$�,"������&���#��������#�������%�!����%������������!���������������%������%�����&�C���!����0��+��#������������������!������������������������������#������������������&���#��������#��(��#���,1?"����!!�����������������&��&�!��&�����0�-������#���������������������@�������������� ��A����������������@�������������&���#��������� ��A�������&��������5!6�����%����������������!�������������4����5!6������%����0�'����4���������&������#�������4���������!�������������4����5!6��0���
1 Rapport pilotproject CHMV-examen geschiedenis havo: ‘Geschiedenis examineren’ (2006). Te
downloaden op www.ivgd.nl (zie publicaties). 2 Het rapport van de syllabuscommissie: http://www.cve.nl/document/toelichting_pilot_geschiedenis/f=/syl_concept_toelichting_pilot_geschied
enis_havo_vwo_20080101.pdf 3 SLO enquête van Albert van der Kaap http://www.slo.nl/voortgezet/tweedefase/vakken/geschiedenis/
5
��������������������������������-���������������&����������5!6�����2����������� ������������������ ��� � �!�"#����������$�����$ %��������� ����� ������ ���� ��� ���������&�����'���(��������������������������-����5!6�����������!�������������2�
- .����������&�&������- ������&�������#������!%���������&������- -�������&������������!%�� �- �(�����&�
�'��#���������������%����������������&�&������&�����&���4�������(��������������������&����#����������������!����&���#�������0�'��#����%����������%����&�����&��������������&�������#������!%���������&�����0� ��%����������������&�����&����������%��4���������&��������������&�������C�����������������������������&�����#����������&�����������������!���������!��������������������0��'��#��������������%����������������������������������������&���&�0�'����������������&��&�%������,1?��������%�����������&��������������������������&������������0�-�������������������(������� �������������@����������������������������������������A�4�����!�&�(��!���������#����������&���������&������������������#���0�$���&����������4�����������������#������&��������������������������4�����������������(�������(������#���&0�-���%�����������������G���������&H��������������������������%����������������!�����#����!�����#�������%�%�������&�����#�0�,�&�������������������&������������������������������������������!���������&��������������������������������������#���&�����������������������������#���� ��������0�����4�����&�����#������������G���������&H���������������������������������������������%����&�%�4����������������&����������������������������������������&��03�,��������������G���������&H�������������������%�����!��&�&�������������!�����#����!�����#�������%��4�������������!�����#�����#���� ��������������4�������#����������0�'�������&����%����������������&�&����������������&�������!��%�����&0�-�����������������%������&���&�����������&���������������!��������&����������#�������#��!��%�����&������������������������������������0�-�������%����� ��������%������������%������%�����������������&�%�4������J���������&J/�������������������&������������F����!��@����������������������������#����������!�#���A0�-��������������!�������������!%����!&�%�����&�%����0�E�����&�����������!!������������������������&������������������������������������@��K�A�����%��������������%������4���������������������������!%���F����!��%����&������0������&������������������������#������&�������4������0���������(�����&�%����&�����&����������!��!�������������������������������������%�����������&�����&�%����������#���&����������&�&������&������0���-�����&������������5!6���4�����&��������������&��;0 ���)�*���� ��'���!����������������,1?�%����������������&�������������������&��������5!6��0�+�����%�������%�����&���#���������������!��&����&���������5!6����������!����0�-����������������������&�!��&�&���������7:9�&���#���������������@,1?"�����A�������7:����#����@&����#����������������&���#�������A���������3;����������&���#�������0� ��������������������&�(���&��&���������5!6��0�-����5!6���%������7�������������&��������0������+�,����������� ��4����;=�������������������5!6�����&����0�E���#��������#��������������������������&��������%��0�+�&����������������������#������(����#���������������������������������&�&�����0��87�������������#�����������5!6���������&���&��!��0�$�������&�������������������������������������������&��������������5!6�����������������������#����������5!6����������������(������������������������5!6�����#��&����4����&�#����#��(����&��!��0�-�����&�����������������&�����#����������&���������������&�������#���&�%���������������������4������&��������4K���=���������������%��0�,�������&���&���������������#���(������%0�'������&����������#����#����������@�A������������0�����������#��(��@37LA���������������������������&�#������5!6���#��������&��!������7����������!���0�-����������4������������������(����&���%���4��������&���#������������0� ��#�������������(�%����&�
4 te downloaden: http://www.hbo-raad.nl/index.php?option=com_docman&task=cat_view&gid=115&Itemid=5.
6
��&������������&����&����*������9L�������������(���������������;������0�+�������������&����/��!%�������&�4������#��(2�8=L��������;�L���!%0�D��#���������!���#���,1?���������������������&�&�������������(����0�,���7:�����������������(�����������0�,�����4�����������83L���������3����������L��!��������3�����7�����������7L�!��������7�0�����#���������������������������!������������!���������&�%�����&�#!��������#���&�&������������&����������������%��������(�����(������������&����������#���������������������(�������#�����������������������,1?0�-����5!6�������������(���������!���������������&��!��0�� ����������#�����������������������@8�LA�&��(���������#�������%0�-�����������������#���(������������%0�-���������������������4���������������,1?�@9�LA0��;�@3LA�������������&���������������������#�����#������!%��������&���#�������0�M!������#��(���������������������#��(���7�����;������!����������������%�����������������������3����7�#��0�-����������4������������������������������0�'���%�#��(���!������#��(��3������7������!�������3��7����8��%0�-����������#��������������������������������3������!�����������0����������#��(��@37LA��������������������#��(������&��������������#���&�������#��������#������!%���������&�����0���
0% 10% 20% 30% 40% 50%
> 50 jaar40 - 50 jaar30 - 40 jaar20 - 30 jaar
�B�&!!���0����(�������������������������������&�#������5!6���#��������&��!���@��N��87A0�
��
)�"���� � ���� ���������������� �������)���-������������� .���� ����� �� ��%�������������5!6��������#��������������&�����0������������%�������������!�����������#���������&�����&������0�-������������#���#&���������4����O+��%���������#���&���#�����(K*�O����&���������4��#����������&������#�������#�������#��������������%�������&��K����O$���#��������������&���������4��#��������� !�����/?�����������&���#�������K0�+�����������������#�����������%�����#��#��������������!�����������������&�������C�������������"������������&�������������������������������������������������&���!����������!%����(����������#��������������������������P��������(�#���������������������&�0�?&�������������#����97L�#�����������#������������������������0��-������������������������4��(�������&���4���2�O#����������������&�������&����!����������#��������������%�������&������ !�������������#������������&���!����������������������������%�����K*�O������C���������������������������������#�������#�������K����O���#�������&���&���!����������������#��������������%�������&������#�������#��%������#��������K0��)�)�/�� ������������ .���� ����� ��'��#���&���!����������������@:�LA�������������&���&�������������������#���&���#�������0�-��#��(���������������������&���!����&���&������������4��(��%����������������0����������#��(��������������&�����������������������4������0��'���%�&���!������������������@:�LA�������������&���&�������������������#���&���#�������0�M!������#��(��&���!����&���&������������4��(��%����������������0�-��#��(���������������������������������&�������%���������������������4������0��)�+�&���� � ������� .���� ����� ��'��#���%����������������&�����������������&���&������������&���!���0�-����������������#���������&���!����%�����4���2�O#�����&&������������������!�������������������������������������
7
�������K*�O����&�����������������������������������������#����������������#������K����O&���!����������!����������������������P�������������%��4�����������������������������"�������&������&����������4�����K0�$���������&���!�������#���4����O����������������(���������#�������#����������������������������(��������K����O#����������������&�������&����!���������������K0�'���%�%����������������������������&���&������������&���!���0�-������������%������#���&������#�����&&����������������������%���#&�����������#��0�-����������������#���#&�������������%�4���2�O#�����������������������������&����������������������������������������������K*�O#�����&&���������!���������������!�����������������������������������#������������������K����O#������&������&����������4����������&���!����������!��������#������������������������������������%��4����������������������������K0�'���%�&���!�����&�����������������������������������&���&������������������������#�������#���������������������������(�����������������&��������������������������������0�-�������!���������������#��0��)�0�"���� � ���� ������� ��� ������� � ��1�'��#������������#��(��@7�LA��������������������#�����&���������������������#��(���������@�&A�&�����������&�����������&���&�������@4���B�&!!���A0� ����%����@�8LA���������#�����&�������������������������#��(���������������&���&������0�I���#���=L�������#�����&���������#�������������#������������!���������0��7L��������������������������#�����&���������#�������&�����������!���������0����������#��(��������������������������������������&������#�������������4��#�����#�������#�������������������0�E��4����#�����#�������������������������%����&�������4��������������&��&��!��������������@8�L�����������"#�����������������A��������4����������������#���!��������������������������&���#��������@38L����������"#�����������������A0�+����#�����������������������������!����#�������#���������������������4������������&�����������0�� �������������&��(��������������#�������������!%������������������&���4�����������#�����&������������������������������������%����&�����#�������������������0� ���������������������#�������������&��������4����������������4%��������������!%����������������!%�����(������#��4��(���������0� ����������������������&��(����������#�����������������#�������������������#��(����#��4��(�����(���������������������������������������������������������������!%��������%0��
�B�&!!���0� ������&������������&����������������#���@��N��88A0�
2�3���������������������(����������+�'�����#�+�������
8
�'���%�4��������������&���������0�-�����������������&�������������#��������������%�4�&0�,�������������������������!�������������@;=LA�#�����&����������%�����&�����������!�����������������������������@;�LA�����������#������������!���������0�����������������������#�����&����������������%���������#��(�������������&�����������&�#��(��&��������������������#��(��@�&A�����0�'���%�����������������������������������������&�������������4��#�����#�������#�������������������0�+���������!������#��(�������������&����������������!�������������#�������#��������������������0��������������(��������������������������#�����%�����&���#�����������#����������������������������&��&0� �������������&��(����������#�������&�����#���K����������������������#���%����&�����������������C�����������������������0�+�������������4�����������&�����������������&�����4�&����������������!%0����������#�����&���������������������������#��(��������&�������������������������������������#��������������#�������������!��������&�������&����������������������&����������&������!�����������!%�������#�����#������(����������������#��0� ������������������&�������������#��������������#��(�������������������������������������������!���4���0�Q���!����&�#�����������������0� ����������������&�������������������&�����#�������������������������������������������%�����#�������#��������������������%���������!���#������0� ��������������������&������%������������������#�����������#���K�0��-��������&�������������������4��(�#��������������������#����4�������������#����������������&�������������#!���������&���!��������#�����������((���C�������(�������&����������#!����������#���K�����#���#�������#����4��#�0���
B�&!!��;0�D������4��#�#��������#����!�����#��/�%�4!�������!�����@��N��9�A0�2�3���������������������(����������+�'�����#�+�������
�
9
��)�2������� ��������������������$��������#����!�����#�������%�4!�4��#���&������������������������������!��������#���������������#&��������������#��������!�����#�������#�������������������������%�����������!����#�������#�������������������������%*������������#�����#�����&��(���#�����������%���������������#��������&������%�������&������������%�@4���B�&!!��;A0�M!������#��(������������������������#��������(�#����������������������������#����������������������#�������#�����������&���!���������������%�������&������#���#����0� �������������������������#������������#����������#�������������������!��&�������������������������������&�����#��������������#��"�������&����&���#������0�,��#���������������������������&�������������������!���#���#��������������&0���
+�3�� � ����������� ������������"�������>%��������@88LA��������������������#��(��������&����������#��������������%�����0����+���"��� ����� ��������������� ��� �� ���� �������� ��� �����������
�B�&!!��30������&�����������&���������������#���4�����!����#���������#����������&������
@��N��=�A0��-�������&��������������&�����#����������&������#���4����&������������������#���������!������@4���B�&!!��3A�����������������&����(�����������(0�'����������������#��(�����#����������������������@77LA0� ����%���������!��������������������%�������#������%�����������0�,�������;�������������������4������&������%�����4���������������#�������������������&�@�������!�����A0���
10
�B�&!!��70������&�������������&����������������%�4�����!����#���������#����������&������
@���N��=�A0��
,���%�������������&�����������������#���#��������������������&�����#����������&������4�����!�&������������������#��������������7=L�@4���B�&!!��7A0������������%���������!����������:L����#�������������������&0�,�������;�������������������4������&������%������4���������������#�������������������&����%0�-����������������4����#������������������������&����%0�-��4�&���������������#����������#������������������������#������������������4�����������������#������������%����&�����&��&�4���#����������%������#�������%����%����&���4��#��4���������������������������(��������&��������������#����������&0��E�&��������������&������%�����������������������4��(�4���2�#���%�����������������&���������!���*�#���4�����������4����������!���������������������������*�������������!��������������&#�������&���!�������&���#�������������&#����*�#�������������������&����#����?������������ !���*�����������!��&�����������4��#����������������#(����������������&��*����������!��������������������������������������������������������������������#�������&���#�������*����������%����&�������#�����#�������#�����������������#����������������(�%�������#����������������������������0��+�)�4��� � ��� ���������� ���������������� ��������(�������������������������������������������!�����������#����@7:LA��������������������%���������(�4����%���������@4���B�&!!��8A0��9L����������������%��������0�-������&��������������#������&���������&�(������������������!��������#���������&������������(���������!���4���4���0�,�������;��������������������9��������������(�������%��������/4����%��������0������������������������(������������%������������3����������!��������#����������(���������!���4���4���0��� ��������(�������4�&�������&�������������������������������#�������������&����!�����������%���&�����������%����������#������������������#��4�����������%����������&���&�������#�������������#����������&�������������������!������������0� ����������������������&��(������������!�������#������������(�������������������������(�����������&��������0���������&�&��(���&�&��������&��&�������������������������������%���������������������������&������#�������#�����&����������������������0� �������������������������#�������&���#����������#����������4�����&������������������������������4���������������������(���������������&������&������0��
11
�B�&!!��80������&������������(��������������������������������@��N��9:A0�
��+�+�*�� %��������� � ��� ���������� ��������������������������
�B�&!!��90������&������������(%�������������(�����������%�@��N��8:A0�
12
�����������%����@9�LA�������������������������������(%�������������(�����������%�%���������(�4����%���������@4���B�&!!��9A0���L����������������%�������������������&��������������#������&���������&�(������������������!��������#���������&������������(���������!���&����4���0�-���;�������������4����������������#!�������&2�8�������������(%�������������(�����������%�%��������/4����%����������7��������#��������%����������������������&���!��������#����������(���������!���4���4���0��+�0�5 ����� � ��������� ���������������� ������� ����������� ��M!������#��(��@78LA�����������������������������!��%�����&���������������������������������������������%������������%����������#�����������#������������������%����&�������������������������������������������������%���������(�4����%���������@4���B�&!!��=A0������������%����@��LA�������#��������%��������0� ��������������@9LA�������#����������%�������������%����������#��0�������4������&�����4��#�������&���������&���������������&���������#����������!����������������������#�����������(������0����������������������&�������;�������������;�L�!��%�����&��������%����������#�����%�������������%���������������������������!��������7��������������L���0����������������������&�������;���������������L�!��%�����&��������%����������#����%�������������%���������������������������!��������7�������7:L���0�M������(��������&����������������@;9LA������������������!��������#���������&������������(���������!���&����4���0�-��!�����������������4�����!����������������!��%�����&���������������������������������%����������#�������������&�0���������������������������������#����@=���������;A�#�������������!��%�����&���������������������������������%����������#�����$�����������������#���������������������������������������������#����!��&�%��������������������������������������������������������&��������������������������!���������&������������������������������������&��&����#��������������#������������������#����������%����������&���&�������#������������������#�������!�����#�������%0��
��
B�&!!��=0������&�������!��%�����&���������������������������������������������%������������%����������#����@��N��97A0�
��
13
0������������������ ����������"��0���������������"����������������(����������%�&����&�����������!�������!������#��(��@7=LA�����������������������#��������!�������������#�������#��!��%�����&��������������������������������������������������&����������������@4���B�&!!��:A0����������������������������������!��%�����&������������������������������;L�%������3:����������������������4�����!��%�����&�#���#����0���������������������������������������2�9�����#���4��������������&�������������4�����!�&�������������������#�����3�4����������������(�������������������������������������4�����������&��&����������#�������#��!��%�����&������������������������������������0�
�B�&!!��:0���!4���������������&���&����&�����#�������������� �&���#��������#���@��N��38A0�
�,���%����������&�������&�����#�������&������&�������������������!��%�����&���������������������������������������������#����@88LA�@4���B�&!!����A0���L������������������!��%�����&����������������������������������(%�����������������#��0�I���#���=L�����������!��%�����&�������������4��������&���&�����#�����������������������&�����0��,����������������������3����������!��������������&�������������&�����������������!��%�����&���������������������������������������������#��������������������������������������3������0�������������������������������������!4������%��������!������������������#��0�>��%�������#����������������������������4�������������&�������������4�������������������#���������#����������&����������4�������%�����#���;�������������������0�7�������������4����������������(�����������������������������������3���������#�������#��!��%�����&�������������������������0�����#����4����������������������4��������������0��>������0���!4������ ��%�����,1?"������@�=9A���������,1?"������@7=A0�
���67�� �
�6�����67�
� �,��������&������
"-�������4��������&���&�����#�����������������������&������@3:����������������������4�����!��%�����&A�
3�;L�@=A�
�:��L�@��A�
9�=L�@�:A�
"-����������������������!��%�����&�����������������������������@��4��(����������#��A�
3�=L�@:A�
7��L�@;A�
3�:L�@��A�
"-����������������������!��%�����&�����������������������������@��������������#��A�
�=��L�@;3A�
;���L�@�=A�
����L�@7�A�
"-����������������#�������#��!��%�����&��������������������������������������������������&����������������
9��9L�@�;8A�
33�=L�@�8A�
88��L�@�8�A�
14
�������4������&�����������������#����!�����,1?"��������������,1?"��������@4���>������A0��������,1?"��������������������%����@9;LA���������������������������#�������#��!��%�����&�����������������������������������������%�������������������������������&��������4�����������,1?��&���������#��(��@37LA���0������������"������4�����������(����������������������������%���&�������������(�������������������������������0��
�B�&!!����0���!4���������������&���&����&�����#�������������� �&���#���������%�@��N��33A0�
�0�)�3�� � ��������� ������� %������������ ������������ �8��M!������#��(��@8�LA�������������������������������!����&��������#!���&����������������%����#���K��!����������0�����������������@;�LA������&�����4����������0��+���������������������������%�����������������������������������!����&��������#!���&�������������������#�����������������������������#�������#��!��%�����&������������������������������������0������%�������4��(��=�L��������������������������������!����&��������#!���&�������������������4������0���0�+�7������ � ����������������#�������������#�(�����������#���&�����#�����������������#�������#��������������������������������������#����������&���������C�������������@4���B�&!!����A0��,������#���&�%�������&�����������#�(�������#!�����������������������������������&����O�����(K���������������!��������#���%�&�����0��
15
�B�&!!����0���#�(�����������#���&�@��N��78A0�
2�3���������������������(����������+�'�����#�+��������
��
16
2������� ����������#!������������5!6���%�����#�������!!���������,1?������4��#������&���������������&�������&���#���������������������>%�����B��������#������!%���������&���������#!�������&��������&�%��������������#������������ �����&���#�����������#�������%0���'�������5!6������������&�����&�����������������&�������#������!%���������&�����0�������������#��������������#��(���������������������#�����&����������������������#��(����������&�&����������&�&������0�'���%�&��(������#�����������������������������������������#�����&������������������������������������&�&����������&����#������&������0�-����������#����#��(����&�������������������������������������#�������������������������!��������&�������&����������������������&����������&������!�����������!%�������#�����#������(����������������#��0�����#������4�����������&���#������������#������������ �����&���#�����������#��������!���������&�%�����&�#!��������#���&�&����������������������#����������&���������#�����������������������0� ��������&����������&����#����4���������&�������������#�������!&&�����#������%����0�D�������&��4���%�������!��%�����&��������������������������(������#�������#��!��%�����&�������������������������������������%���������#��������������������������#�������&���%���0�$��������#����!�����#�������%�4!�4��#���&������������������������������!��������#���������������#&��������������#��������!�����#�������#���������������������!����#�������#�������������������������%�������������#�����#�����&��(���#�����������%���������������#��������&������%�������&������������%0��� ��%��������������5!6����������������&���&�����������&���������������#������������ ����2���������4�����!�P4����������(�������P�����&���&�����#�����������������������&�����*������������������(�����������������������������������������������������������������������!��%�����&��������������������������������������������%����������#���0���,��#�������������#�����L��������������������������������4�����!����#���������#����������&��������#���� �&�����������%����0�,���%���������������&��������������2��:L0�'����������������#��(��������������������������������(����������������������������������0�-���4!������&����������������������4�&�������#�������������&����!�������������%���&�����������%������������������#������%����������&���&�������#���������������#�����&�����������������!���������0������������%���������������(%�������������(�����������%�%���������(�4����%��������0�D������������&������������%������&���&����������!��%�����&���������������������������������������������%������������%����������#�����������#������������������%����&����������������������������������������������������������������������#��(��������������������������4������0�+����������������������������������������������&�����������������#�����#�������������������������!��&���������������������� �����%���������������4��������&���&�����#������������������&������!��&��&��!����������%��������%����(�������������������������(��������������������������������4�������������������������������!��&��������������������������#�������#��!��%�����&�������������������������0���-���������������&����������5!6���%���%�������������������������������&��������!��#��(������&���#��������������0�����#������������������5!6���%�������������������&�����&�������(%�&��&���������������������!��!�����������������������������������&���&��������0��)���������!�����������&�����!������%������������&���#������������������������5!6���#��������&��!���&����� �%������������������4��������&���&�����#������������������&�����0�E%������#���@�;LA���������%�@=LA�����������#�������&����&���������&��������������������������4������0�-���������#�����������������������&��(���������!���������������(��������������������������������(������#�������#��!��%�����&�������������������������������������������������&����������������������������������������0�D���������������5!6��������������������#�������#��!��%�����&����������������������������������&�����������&���&��������������������������#��(������������������������!��%�����&�������������������������0�D��������������&�����&��%������������!4���!������������������������������������!������#��(��@7=L�����#������88L������%A���������������������#�������#��!��%�����&������������������������������������0�,��#�������������������������������������(���������������������������������������%�&��(���&�����������%������������������������������!�����������(������0��-����!4����������#�������#��!��%�����&�����������������������������������&������������������%���������#!���&����������������%���%�����������#���K����������!����0�M!������#��(��������������������������������!����&��������#!���&����������0��D����������4��#��&�4��������#���&�����������������������!�����������������&���#��������������0�-��&�������������������������5!6���#��(����&��!������������������������(�5!�����(��������%�����#���������������#��������5!�������0�M������(������@����������A�������������7����������!����#�����������5!6�����&��!��0� ������&�������&��!�������������&���������&�������!������������������4����������&������������������������������4�����������������������#�������#��!��%�����&���������
17
��������������������������������������(�������������!����������������4�����������������������������!��%�����&�������������������������0�-�����������������%����������������������������������,1?0�M���������������&���������������,1?�4�������4���������&�������&�����,1?"�������������(�%����������������������!��%�����&��������������������������������������������#�������#��!��%�����&������������������������������������0���D���!����������������!���������������5!6���������������!������������!��������������0�,��������������������#����������&���������#���������������0�,���%�������4�&��������������������������������&�������������@4����������(������A����%����&�����&��&�4���#�����0�$�������!��G�������������%����&���&�����H��4������������������������������4!�#���0�-�����!���������������������!��������4�����������������������&����������������������&�%������������������4�����!�P4����������(�������P�����&���&�����#�����������������������&�����0�M!������#��(�����#�����������������(��������%������������(4���������������(�����������%�&�%�����%����&������0�+���!������#��(�����#������������������&����������#�������#��!��%�����&�������������������������������������������������&����������������������������������������0�-������!����������������������������&����!������������#�������#��!��%�����&������������������������������������0� ��������������������������O�����(������K����O�#�������#��!��%�����&K�����������������5!6�����&���&�0��-��!����&��&�������������������������!�������������4�������������&��&������&���&������#��������������������������������������������&�@�����(����������������������������������/(��#�������#��!��%�����&A����������������#������(������������������������C��������������������������&��&������������%������&������#�����������������������#�������#�������������0�
18
1�9/*6"��� 7����� ����� � ��������� ���������������� ����� ��1�$������ ������������#�����#�����&����������#����%�������������#���#��0���
:��� ������������� -���� ����
� -��������������!���������������&�����������/(�����������#������������2�
�
-��������������!���������������&�����������/(�����������#������������2�
�
-����������������
����&����"����
���!�������������
����������������
������&��������0�
�
• ������&��������������!����&�����
���������������������
��������#������������������&�
����������������&��������
����������&0�
• ����������!����������������
����&���&��������#��&���#��
��%�������&���
• ���(!��������������&��������
�����������������&����
• ������&��������������!����&�����
�������������������
��������#������������������&�
����������������&��������
����������&0�
• ����������!����������������
����&���&��������#��&���#��
��%�������&���
• ���(!��������������&��������
�����������������&���
• -������$���������
���� �� ��� �;��� ����� ��� � �
�������� ������� ���� �.�� ��
���� ��� �������������
��� ������ ����$��� � ��� ��
����������������������� �� ����
�����
$���������������
����&����������
�����������
����&��C��
���!���������
(��������/�
�����������������0�
�
• �������������������������
����&��C��
• ���������������#������!������
• ��������������#���(�����������
��������"����������
• #������!�������#����&����������
I����!�����
• #�����������"�����������#����&����
���-!���������
�
• �������������������������
����&��C��
• ���������������#������!������
• ��������������#���(�����������
��������"����������
• #������!�������#����&����������
I����!�����
• #�����������"�����������#����&����
���-!���������
• ������ ���������������
����� �� ��� �������������
�$���� �� ��������������� �����
���������� ��
• �� ���� ���������������� ��
���������������� �������
����� �� ����������$������������
�� �� �����
-�������������#���
%����������������0�
�
• �4�����������������������#���
%������������������������������
�!��������%�������&���
• �����������������#��&���&���
��������������#���������
• �4�����������������������#���
%������������������������������
�!��������%�������&���
• �����������������#��&���&���
��������������#���������
• ������ ������� � ����������
$���� %��������� ���� �������
�������� ������� � ��
$��������������%���
%�������&��0�
�
• �4������������ ������
D�������&��
• #���������������� ������
D�������&��
• �4������������>%�����
D�������&��
• #����������������>%�����
• �4������������ ������
D�������&��
• #���������������� ������
D�������&��
• �4������������>%�����
D�������&��
• #����������������>%�����
19
D�������&�� D�������&�
• �� ���� ���������
������ %�� %��� �������
&��������������� ����� ���� �
������ ���� ���������"������
���������� �
M����������
������������������
�����������&��������
���#������4�������
�������0�
�
• �������&������������#���������
��������������������������������
&���&�����������
• ��%�������&���������
���������&��&����#���
��������"�����������!���������
������J ���R�!�&J0�
• �������&������������#���������
��������������������������������
&���&�����������
• ��%�������&���������
���������&��&����#���
��������"�����������!���������
������J ���R�!�&J0�
-��-!�������4�����&�
����?��������0�
�
• ���������������4������
������������������?�����������
�������&0�
• �����&��&������������&��&��������
�����
• ���������������4������
������������������?�����������
�������&0�
• �����&��&������������&��&��������
�����
,��%�����&�����
������������
����������#����
���
�������������&��&�%
������������
��������#��������
����!�&���������&�
������&�����&0�
• #�����&������������&�
• #�����#��������!��������
��������&��&�������&�������&�����
����������&���@0�0�
�!�#��������������A0�
• #���&���!�����������%��������
#���������������>%�����
D�������&�
�
• #�����&������������&�
• #�����#��������!��������
��������&��&�������&�������&�����
����������&���@0�0�
�!�#��������������A0�
• #���&���!�����������%��������
#���������������>%�����
D�������&�
�
,������������4���
��&���#���D���"
!������
������������0�
• (�������%������#����������������#�����4���&�����!������%���0�
• ������������������������#�����
��#����������������#�����4��0�
• (�������%������#����������������#�����4���&�����!������%���0�
• ������ ���������� ���������� ���� �� ������������
• -������$�������������<��� ����<������ ������� � ��������������� ������������������ ���� ��������
• ������������������������#�����
��#����������������#�����4�������
�����
20
1�9/*6"�)��=�� � ��1�>�?��� �� � @���������������� ���������������� �������������
-�������%����� ��������%������������%������%�����������������&�%�4������J���������&J/�������������������&������������F����!��@����������������������������#����������!�#���A0�-�������%������%�����!�������������!%����!&0�E�����&�����������!!������������������������&������������������������������������@��K�A�����%��������������%������4���������������������������!%���F����!��%����&������0���&��������������������������������4�!��4���2�����3"���7� ���33"3:2��������������4�'�5������������%����� 67�8�����������7����(�������
"����7�+����09:;0<:7��������� ����&����������� �������6����7"���8� ���;8"3;2�;��� ��7�-��5;557�&�������=�=7�'���&���7��>������?�����������1�����9"���=� ����:";82���� ����������7�5�7�5� �������� �7�;��� ���6����:"����� ����;"�:2�?�������� �7�(�����&'���7�%����&'����7�"����)�����@������+@��� � ?���������� ������"����� ����="�=2������������������7��������&�7�'��������7�����������;"���3� ���:"�92�����������������������(����
" ����������A��� �� � ��8B�-���J���������&��J�����������%���������������������������2�• ���������!�������!������#������• 4��������&���������������%��/����/���(��#���K��• ���&�4�����#�������#�������#��&�(�J�#�������������J0��• �����������������������#!��• -���������!��������������(����!�����������������������<�• ?�����������#��(�����������&�%��#��������!����������������������&����������������!���������������&��
#����������&���!�����������������������������%����#�����������4��������!��&��&��!���������������!����"�����#���������#��(�� �@�!���&������;7";=��!����A�
21
�
1�9/*6"�+�=��������������
Page 1
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examenDe VGN organiseert in samenwerking met het Landelijk Expertisecentrum voor Mens- en Maatschappijvakken (LEMM) een veldraadpleging onder docenten werkzaam in de Tweede Fase van het VO. De centrale vraag bij deze enquête is: Welke vorm van centrale examinering (CE) past het beste bij het examenprogramma geschiedenis voor de Tweede Fase? Omdat wij er vanuit gaan dat uw mening per schooltype kan variëren worden regelmatig vragen dubbel gesteld. Het is denkbaar dat de gekozen CE vorm voor Havo anders uitpakt dan voor VWO. Als gesproken wordt over lesstof en examenprogramma wordt steeds gedoeld op het geschiedenisprogramma voor de Tweede Fase. In sommige gevallen wordt expliciet gevraagd naar het programma voor Havo resp. VWO. In de email met de uitnodiging voor deelname aan deze veldraadpleging vindt u enige achtergrondinformatie (zie ook www.vgnkleio.nl). Ook kunt u gebruik maken van artikelen die zijn verschenen in het Kleio nummer van juni (Kleio nr. 4) over het onderwerp “Oriëntatiekennis” (Domein B). Verder hopen wij dat u kennis neemt van het pilotexamen (CE nieuwe stijl) zoals dat onlangs is afgenomen op een aantal VWO afdelingen (zie: www.cito.nl) Ter voorkoming van begripsverwarring: Met “ examenprogramma” wordt bedoeld de volledige, verplichte lesstof voor de Tweede Fase. Het examenprogramma omvat een deel “ schoolexamen” en een deel “ centraal examen” (CE). Een aantal vragen heeft betrekking op Domein B van het examenprogramma. De begrippen “historisch overzicht”, “oriëntatiekennis” en de “10 tijdvakken met kenmerkende aspecten” verwijzen naar datzelfde Domein B. Formeel is het zo dat de “10 tijdvakken” als chronologisch referentiekader vermeld worden onder Domein A (Historisch besef) en de 49 kenmerkende aspecten tot Domein B behoren. Omdat domein A altijd wordt meegenomen in het Centaal Examen is dit onderscheid voor onze vragen niet zo relevant.
In dit eerste deel van de enquête vragen wij u om een aantal persoonlijke gegevens.
1. Wat is uw leeftijd?
2. Wat is uw sekse?
3. Hoe lang bent u werkzaam als geschiedenisdocent?
*
*
*
20 tot 30 jaar
nmlkj
30 tot 40 jaar
nmlkj
40 tot 50 jaar
nmlkj
50 jaar en ouder
nmlkj
man
nmlkj
vrouw
nmlkj
0-5 jaar
nmlkj
5-10 jaar
nmlkj
10 tot 20 jaar
nmlkj
20 jaar of langer
nmlkj
Page 2
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen4. In welke afdeling(en) geeft u les?
5. Bent u lid van de VGN?
6. Bent u werkzaam op een pilotschool voor het nieuwe examen geschiedenis?
7. Hoeveel minuten lestijd geschiedenis per week hebben uw examenklassen?
8. Heeft u aan nascholing gedaan ten behoeve van het nieuwe examenprogramma
Geschiedenis (de tien tijdvakken)?
De volgende vragen gaan over het nieuwe examenprogramma. Bij een aantal vragen wordt u gevraagd de vraag te beantwoorden voor vwo of havo. Wanneer u in slechts een van de twee schooltypen lesgeeft, beantwoordt u alleen de vraag voor dat schooltype.
*
*
*
Havo
gfedc
Vwo
gfedc
Havo en Vwo
gfedc
HBO/WO
gfedc
Ja
nmlkj
Nee
nmlkj
Ja
nmlkj
Nee
nmlkj
minder dan 250 minuten in 4 en 5 havo
gfedc
250 tot 300 minuten in 4 en 5 havo
gfedc
meer dan 300 minuten in 4 en 5 havo
gfedc
minder dan 400 minuten in 4, 5 en 6 vwo
gfedc
400 tot 450 minuten in 4, 5 en 6 vwo
gfedc
meer dan 450 minuten in 4, 5 en 6 vwo
gfedc
Ja
nmlkj
Nee
nmlkj
Page 3
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen9. Wat is uw doel bij het aanleren van oriëntatiekennis?
Leerlingen
10. Hoe geeft u in havo les over domein B (oriëntatiekennis)?
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
hebben parate kennis van
belangrijke ontwikkelingen
en gebeurtenissen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
hebben een globaal
overzicht van de
Europese/Nederlandse
geschiedenis
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
kunnen kennis van
kenmerkende aspecten en
tijdvakken gebruiken om
nieuwe informatie te
herkennen en
interpreteren
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
krijgen inzicht in
belangrijke historische
verschijnselen en
ontwikkelingen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
ontwikkelen chronologisch
besefnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
nooit incidenteel geregeld vaak
Ik gebruik een methode
geschiedenis voor de
Tweede Fase
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Ik gebruik zelfontwikkeld
materiaalnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Ik laat leerlingen
(begeleid) zelfstandig
onderzoek doen
(dossiervorming)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Anders, namelijk
55
66
Page 4
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen11. Hoe geeft u in vwo les over domein B (oriëntatiekennis)?
nooit incidenteel geregeld vaak
Ik gebruik een methode
geschiedenis voor de
Tweede Fase
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Ik gebruik zelfontwikkeld
materiaalnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Ik laat leerlingen
(begeleid) zelfstandig
onderzoek doen
(dossiervorming)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Page 5
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen12. Hoe toetst u in havo oriëntatiekennis in uw schoolexamens? Geef aan in hoeverre
u gebruik maakt van de volgende toetsvormen. nooit incidenteel geregeld vaak
vragen om een voorbeeld
van een kenmerkend
aspect
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
gebeurtenissen uit
verschillende tijdvakken -
expliciet verwijzend naar
kenmerkende aspecten - in
de goede volgorde laten
zetten
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
gebeurtenissen uit
verschillende tijdvakken -
die impliciet verwijzen
naar kenmerkende
aspecten - in de goede
volgorde laten zetten
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een geleerd voorbeeld
van een kenmerkend
aspect herkennen en
beschrijven
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een nieuw voorbeeld van
een kenmerkend aspect
herkennen en beschrijven
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
kenmerkende aspecten
binnen een tijdvak met
elkaar in verband brengen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
causale relaties leggen
tussen kenmerkende
aspecten uit verschillende
tijdvakken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
vergelijkingen maken
tussen verschillende
tijdvakken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een praktische opdracht
over een of meer
kenmerkende aspecten of
tijdvak(ken)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een presentatie over een
of meer kenmerkende
aspecten of tijdvak(ken)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Page 6
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen13. Hoe toetst u in vwo oriëntatiekennis in uw schoolexamens? Geef aan in hoeverre
u gebruik maakt van de volgende toetsvormen.
14. Hoe ervaart u in havo de omvang van domein B (het kader van tien tijdvakken met
kenmerkende aspecten) in het examenprogramma?
Het programma is
nooit incidenteel geregeld vaak
vragen om een voorbeeld
van een kenmerkend
aspect
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
gebeurtenissen uit
verschillende tijdvakken -
expliciet verwijzend naar
kenmerkende aspecten - in
de goede volgorde laten
zetten
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
gebeurtenissen uit
verschillende tijdvakken -
die impliciet verwijzen
naar kenmerkende
asepecten - in de goede
volgorde laten zetten
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een geleerd voorbeeld
van een kenmerkend
aspect herkennen en
beschrijven
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een nieuw voorbeeld van
een kenmerkend aspect
herkennen en beschrijven
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
kenmerkende aspecten
binnen een tijdvak met
elkaar in verband brengen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
causale relaties leggen
tussen kenmerkende
aspecten uit verschillende
tijdvakken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
vergelijkingen maken
tussen verschillende
tijdvakken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een praktische opdracht
over een of meer
kenmerkende aspecten of
tijdvak(ken)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
een presentatie over een
of meer kenmerkende
aspecten of tijdvak(ken)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
in de beschikbare tijd uitvoerbaar
nmlkj
omvangrijk, maar uitvoerbaar
nmlkj
overladen, maar ik heb daarvoor oplossingen gevonden waarover ik tevreden ben
nmlkj
overladen en ik heb daarvoor (nog) geen bevredigende oplossingen gevonden
nmlkj
Page 7
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen15. Hoe ervaart u in vwo de omvang van domein B (het kader van tien tijdvakken met
kenmerkende aspecten) in het examenprogramma?
Het programma is
16. Hoe ervaart u het lesgeven in het nieuwe examenprogramma in havo?
Ik kan voldoende
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
inzicht in historische
processen (diachrone
lijnen) bereiken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
diepgang bereiken nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkjaandacht besteden aan
recente geschiedenisnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
aandacht besteden aan
wereldgeschiedenisnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
niveau in historisch
denken en redeneren
bereiken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
in de beschikbare tijd uitvoerbaar
nmlkj
omvangrijk, maar uitvoerbaar
nmlkj
overladen, maar ik heb daarvoor oplossingen gevonden waarover ik tevreden ben
nmlkj
overladen en ik heb daarvoor (nog) geen bevredigende oplossingen gevonden
nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Page 8
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen17. Hoe ervaart u het lesgeven in het nieuwe examenprogramma in vwo?
Ik kan voldoende
18. Indien u het programma als overladen ervaart, waar heeft dit dan mee te maken?
Geef bij elke mogelijke factor aan hoe zwaar die voor u meespeelt in de
overladenheid.
helemaal mee
oneensoneens neutraal eens helemaal mee eens
inzicht in historische
processen (diachrone
lijnen) bereiken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
diepgang bereiken nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkjaandacht besteden aan
recente geschiedenisnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
aandacht besteden aan
wereldgeschiedenisnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
niveau in historisch
denken en redeneren
bereiken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
speelt geen rol speelt nauwelijks een rol speelt zeker een rol speelt een grote rol
de hoeveelheid informatie
in de methodenmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de gebrekkige voorkennis
die leerlingen
meebrengen vanuit de
onderbouw
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het aantal kenmerkende
aspectennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het aantal contacturen dat
beschikbaar isnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
mijn manier van lesgeven nmlkj nmlkj nmlkj nmlkjmijn (gebrek aan) selectie
en planning van de stofnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Anders, namelijk
55
66
Page 9
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen19. Wanneer u het programma als overladen ervaart, maar u heeft een bevredigende
oplossing gevonden, in welke richting ligt dan uw oplossing? Geef aan in hoeverre
de volgende oplossingen voor uw situatie van toepassing zijn
niet van toepassing nauwelijks van toepassing van toepassingin sterke mate van
toepassing
De nadruk leggen op een
deel van het historisch
overzicht, bijvoorbeeld de
recente tijdvakken
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Selectiever/zuiniger
omgaan met de inhoud
van de gebruikte methode
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
meer eigen materiaal
gebruikennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
meer (contact)uren nmlkj nmlkj nmlkj nmlkjefficiëntere afstemming
van de inhoud van de
thema’s (domein C en D)
en het historisch overzicht
(domein B)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
leerlingen in de
onderbouw beter
voorbereiden op het
examenprogramma
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
leerlingen meer
zelfstandig een deel van
het tijdvakkenkader laten
verwerven
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de nadruk leggen op
toepassen van het kader
van tien tijdvakken en
minder op het uitgebreid
behandelen van elk
tijdvak
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Page 10
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen20. Het examenprogramma is (met uitzondering van de thema's in domein C) voor
havo en vwo hetzelfde. Waarin zou zich volgens u het verschil tussen havo/vwo
moeten uiten? Geef aan in hoeverre u het eens bent met de volgende beweringen.
Er is nog geen besluit genomen over de invoering van oriëntatiekennis (domein B) op het centraal examen. Onderstaande vragen gaan over mogelijke vormen van een centraal examen en mogelijke aanpassingen in het examenprogramma. In 2010 is voor het eerst voor vwo een centraal examen waarin domein B getoetst wordt afgenomen op de pilotscholen.
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
In vwo meer stof aanbieden nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkjIn vwo meer aandacht voor
historiografisch debat
(verschillende
interpretaties/perspectieven)
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In vwo naast Nederlandse
en Europese geschiedenis
meer wereldgeschiedenis
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In vwo meer aandacht voor
langere ontwikkelingslijnennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In vwo meer thematisch
werkennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In vwo meer nadruk op de
ontwikkeling van historisch
denken en redeneren
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In vwo hogere eisen stellen
aan het niveau van
historisch denken en
redeneren
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In havo meer nadruk op de
recente tijdvakkennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In havo meer aandacht voor
Nederlandse geschiedenisnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In havo meer nadruk op
interpreteren van historische
situaties en gebeurtenissen
a.h.v. oriëntatiekennis
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
In havo meer aandacht voor
de betekenis van historische
personen, gebeurtenissen
en ontwikkelingen voor het
heden
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Het verschil zou zich op een andere manier moeten uiten, namelijk
55
66
Page 11
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen21. Heeft u kennisgenomen van het pilotexamen vwo 2010?
22. Domein B kan zoals nu omschreven in het examenprogramma (en getoetst op de
pilotscholen) getoetst worden op het centraal examen havo.
23. Domein B kan zoals nu omschreven in het examenprogramma (en getoetst op de
pilotscholen) getoetst worden op het centraal examen vwo.
*
*
*
Ja
nmlkj
Nee
nmlkj
Helemaal mee oneens
nmlkj
Mee oneens
nmlkj
Neutraal
nmlkj
Mee eens
nmlkj
Helemaal mee eens
nmlkj
Helemaal mee oneens
nmlkj
Mee oneens
nmlkj
Neutraal
nmlkj
Mee eens
nmlkj
Helemaal mee eens
nmlkj
Page 12
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen24. Er worden verschillende zorgen geuit over het toetsen van domein B op het
centraal examen.
Welke zorgen deelt u?
De kenmerkende aspecten zouden nader gespecificeerd kunnen worden.
Bijvoorbeeld:
Het voeren van twee wereldoorlogen
Ø oorzaken van WOI
Ø het verloop en de afloop van WOI
Ø oorzaken van WOII
Ø het verloop en de afloop van WOII
25. Hoe wenselijk vindt u een dergelijke specificatie?
*
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
Het examen zal te weinig
diepgang hebben voor
havo
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Het examen zal te weinig
diepgang hebben voor
vwo
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Het is voor leerlingen (en
leraren) onvoldoende
duidelijk wat ze moeten
kennen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
De examenstof is te
omvangrijk voor de havo
leerling
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
De examenstof is te
omvangrijk voor de vwo
leerling
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Het examen voor vwo zal
te weinig inzicht toetsennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Het examen voor havo zal
te weinig inzicht toetsennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Ik heb geen zorgen over
deze toetsingnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
*
Ik heb andere zorgen, namelijk
55
66
Niet wenselijk
nmlkj
Wenselijk
nmlkj
Zeer wenselijk
nmlkj
Geen mening
nmlkj
Ik vind onvoldoende duidelijk hoe een dergelijke specificatie eruit zal zien
nmlkj
Page 13
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen26. Wat is volgens u het resultaat van een dergelijke specificatie?
Ik denk dat met een dergelijke specificatie:
Bij de specificatie van de kenmerkende aspecten kan gedifferentieerd worden tussen havo en vwo. In vwo kan bij de specificatie meer
nadruk gelegd worden op relaties en vergelijkingen tussen kenmerkende aspecten en tijdvakken en op het kennisnemen van verschillende
interpretaties.
Bijvoorbeeld
Het voeren van twee wereldoorlogen
Ø oorzaken van WOI
Ø het verloop en de afloop van WOI
Ø oorzaken van WOII
Ø de discussie over de onvermijdelijkheid van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog als uitkomst van de Eerste Wereldoorlog (vwo)
Ø het verloop en de afloop van WOII
Ø een vergelijking van de Eerste en Tweede Wereldoorlog met oorlogen in de periodes daarvoor (vwo)
Ø de relatie tussen de opkomst van nationalisme, modern imperialisme en de Eerste Wereldoorlog (vwo)
Ø de relatie tussen de Tweede Wereldoorlog, dekolonisatie, Koude Oorlog en Europese integratie (vwo)
*
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
het voor leerlingen
duidelijk is wat geleerd
moet worden
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de hoeveelheid stof die
gekend moet worden voor
het centraal examen
haalbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examenprogramma
voor de leraar goed
uitvoerbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leraar voldoende
ruimte heeft om een
eigen concrete invulling
te kiezen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leerling op een hoger
eindniveau komtnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen beter recht
zal doen aan wat
leerlingen geleerd
hebben
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen meer
diepgang zal krijgennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Page 14
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen27. Hoe wenselijk vindt u een dergelijke afwijkende specificatie voor vwo?
28. Wat is volgens u het resultaat van een dergelijke specificatie voor vwo?
Ik denk dat met een dergelijke specificatie:
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
het voor leerlingen
duidelijk is wat geleerd
moet worden
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de hoeveelheid stof die
gekend moet worden voor
het centraal examen
haalbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examenprogramma
voor de leraar goed
uitvoerbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leraar voldoende
ruimte heeft om een
eigen concrete invulling
te kiezen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leerling op een hoger
eindniveau komtnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen beter recht
zal doen aan wat
leerlingen geleerd
hebben
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen meer
diepgang zal krijgennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
in het examen beter recht
kan worden gedaan aan
verschillen tussen havo en
vwo
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Niet wenselijk
nmlkj
Wenselijk
nmlkj
Zeer wenselijk
nmlkj
Geen mening
nmlkj
Ik vind onvoldoende duidelijk hoe een dergelijke specificatie eruit gaat zien
nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Page 15
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examenHet centraal examen kan in twee delen worden gesplitst. De ene helft van het centraal examen zou gericht kunnen zijn op een “verdikking”
van een aantal kenmerkende aspecten. Een aantal kenmerkende aspecten wordt nader uitgewerkt in een aantal leerdoelen waarbij de
begrippen, gebeurtenissen en personen die gekend moeten worden benoemd worden. De uitwerking kan verschillen voor havo en vwo. Er
kan gekozen worden voor een samenhang van kenmerkende aspecten binnen een tijdvak, verschillende tijdvakken, een land of
probleemstelling. Het centraal examen kan dan voortborduren op veronderstelde kennis van deze verdikking die wordt uitgewerkt in een
syllabus.
Secties kunnen ervoor kiezen om in het PTA een van de thema’s uit domein C te vervangen door deze nadere invulling, zodat naast
domein D op de havo nog slechts een thema hoeft worden gedaan en op het vwo drie of vier, afhankelijk van het profiel. (Domein A wordt
geleerd en getoetst bij alle domeinen.)
Deze nadere toelichting kan voor twee jaar meegaan en dan worden vervangen door een andere, bijvoorbeeld door de keuze van een
ander land en/of een andere periode en/of andere thematiek.
29. Hoe wenselijk vindt u de uitwerking van een aantal kenmerkende aspecten in een
tweejaarlijks wisselend thema dat in het centraal examen wordt getoetst naast de rest
van de kenmerkende aspecten?
*
Niet wenselijk
nmlkj
Wenselijk
nmlkj
Zeer wenselijk
nmlkj
Aleen wenselijk voor vwo, niet voor havo
nmlkj
Geen mening
nmlkj
Ik vind onvoldoende duidelijk hoe een uitwerking van een aantal kenmerkende aspecten in een thema eruit gaat zien
nmlkj
Page 16
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen30. Wat is volgens u het resultaat van het opsplitsen van het centraal examen in een
deel over de in een thema uitgewerkte reeks kenmerkende aspecten en een deel over
de overige kenmerkende aspecten?
Ik denk dat met een dergelijk examen
31. Alles overwegend zou mijn voorkeur voor havo uitgaan naar een Centraal
Examen waarbij het uitgangspunt is:
*
helemaal mee
oneensmee oneens neutraal mee eens helemaal mee eens
het voor leerlingen
duidelijk is wat geleerd
moet worden
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de hoeveelheid stof die
gekend moet worden voor
het centraal examen
haalbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examenprogramma
voor de leraar goed
uitvoerbaar is
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leraar voldoende
ruimte heeft om een
eigen concrete invulling
te kiezen
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
de leerling op een hoger
eindniveau komtnmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen beter recht
zal doen aan wat
leerlingen geleerd
hebben
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen meer
diepgang zal krijgennmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
het examen beter recht
kan doen aan verschillen
tussen havo en vwo
nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj nmlkj
Anders, namelijk
55
66
Domein B zoals vastgelegd in het oorspronkelijke examenprogramma (49 kenmerkende aspecten zonder uitwerking)
nmlkj
Domein B met een nadere uitwerking van de kenmerkende aspecten
nmlkj
Domein B met een thematische uitwerking van een aantal kenmerkende aspecten binnen opeenvolgende tijdvakken
nmlkj
Page 17
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen32. Alles overwegend zou mijn voorkeur voor vwo uitgaan naar een Centraal Examen
waarbij het uitgangspunt is:
33. Wat vindt u van de huidige praktijk, n.l. een CE op basis van twee thema's uit
domein C?
34. Waar zou uw eerste behoefte voor nascholing liggen, uitgaande van de (helaas)
beperkte tijd voor nascholing. Kies maximaal twee thema's.
35. Zouden wij u mogen benaderen voor een focusgroep waarin we met een aantal
geschiedenisleraren uitgebreider ingaan op bovengenoemde vragen en voorstellen?
36. Indien ja, geef dan hieronder uw emailadres.
De VGN dankt u hartelijk voor het invullen van deze enquête! De resultaten zullen in oktober bekend worden gemaakt Kijk voor meer informatie op de website van de VGN:
*
*
55
66
Domein B zoals vastgelegd in het oorspronkelijke examenprogramma (49 kenmerkende aspecten zonder uitwerking)
nmlkj
Domein B met een nadere uitwerking van de kenmerkende aspecten (dezelfde als voor havo)
nmlkj
Domein B met een nadere uitwerking van de kenmerkende aspecten (anders dan voor havo)
nmlkj
Domein B met een thematische uitwerking van een aantal kenmerkende aspecten binnen opeenvolgende tijdvakken
nmlkj
Ik ben voor continuering van deze praktijk
nmlkj
Ik ben tegen continuering van deze praktijk
nmlkj
Ik heb geen mening
nmlkj
Hoe de kennis van kenmerkende aspecten in de bovenbouw verdiept kan worden
gfedc
Hoe gerelateerd aan domein B meer aandacht kan worden besteed aan wereldgeschiedenis
gfedc
De toetsing van oriëntatiekennis in het schoolexamen
gfedc
Activerende werkvormen
gfedc
Werkwijzen om leerlingen te oefenen in de toepassing van oriëntatiekennis
gfedc
Samenhang aanbrengen tussen kenmerkende aspecten: diachrone thema’s
gfedc
Bevorderen van historisch denken en redeneren in combinatie met het aanbrengen van orientatiekennis
gfedc
Anders, namelijk
Ja
nmlkj
Nee
nmlkj
Page 18
2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examen2010 VGN Veldraadpleging nieuw examenwww.vgnkleio.nl