Raport z realizacji projektu - forumatomowe.org · Wiktor Szymiec, £ukasz Koszuk, Krzysztof Chudobiñski, Adrian Bujas, Wojciech Ratajczak, Piotr Jasiukiewicz ... Wojciech Ratajczak

Raport z realizacji projektu

Sprawozdanie z realizacji projektu „Atomowy Autobus - Mobilne Laboratorium”

Opracowanie:Zespó³ Fundacji FORUM ATOMOWE

Grudzieñ 2010

Internet:www.atomowyautobus.plwww.forumatomowe.org

Wydawca:Fundacja FORUM ATOMOWEul. D³uga 23/25 lok. 2100-238 Warszawa

Kontakt:[email protected]

© Copyright by Fundacja FORUM ATOMOWE 2010Wszystkie prawa zastrzeýone

ideaF

„Atomowy Autobus - Mobilne Laboratorium”

undacja FORUM ATOMOWE to organizacja zrzeszaj¹ca m³odych specjalistów i studentów nauk

œcis³ych po³¹czonych pasj¹ do energetyki j¹drowej. Powsta³a w 2008 roku z myœl¹ o szeroko pojêtej dzia³alnoœci informacyjnej i edukacyjnej w dziedzinie pokojowego wykorzystania energii atomowej oraz promocji idei budowy pierwszej polskiej elektrowni j¹drowej. W 2010 roku najwa¿niejszym projektem realizowanym przez organizacjê by³

.

G³ównym celem projektu by³o dotarcie do studentów w najwiêkszych oœrodkach akademickich oraz przekazanie im rzetelnych informacji na temat pokojowego wykorzystania energii j¹drowej w kontekœcie rz¹dowego programu budowy elektrowni atomowej w Polsce. Niniejszy projekt o charakterze edukacyjnym przeprowadzony zosta³ w okresie od 25 listopada do 11 grudnia 2010 roku w ramach wspó³pracyz wiod¹cymi uczelniami w wytypowanych miastach.

W bezpoœrednich rozmowach ze studentami wokó³ stoiska informacyjno-edukacyjnego oraz podczas seminariówi otwartej dyskusji pracownicy Fundacji oferowali nieodp³atn¹, obiektywn¹ i jak najbardziej aktualn¹ wiedzê w zakresie ochrony radiologicznej, istoty promieniotwórczoœci, stosowanych technologii budowy reaktorów i systemów

zabezpieczeñ oraz kosztów budowy przysz³ej elektrowni j¹drowej przy uwzglêdnieniu aspektów œrodowiskowych.

Zadaniem, jakie stawia³ sobie zespó³ Pracowników Fundacji, by³o równie¿ dotarcie z przekazem za poœrednictwem mediów studenckich. W trakcie kampanii wykorzystane zosta³y narzêdzia internetowego marketingu spo³ecznoœciowego (facebook), aktualizowany by³ na bie¿¹co dedykowany blog projektu zawieraj¹cy relacje z kolejnych miejscowoœci.

Patronem honorowym projektu by³ oraz

. Patronat merytoryczny objêli:

oraz .

Partnerem akcji by³o ,

, firma oraz , a tak¿e

. Akcjê informacyjn¹ wspiera³a

Projekt realizowany by³ tak¿e w partnerstwie z

, której studenci zgromadzili materia³ audiowizualny. Zgodnie z za³o¿eniami powstanie film dokumentalny, poruszaj¹cy kwestie postaw wobec tematyki energetyki j¹drowej.

Minister Gospodarki Minister Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego

Instytut Energii Atomowej POLATOM Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej

Stowarzyszenie Forum M³odych DyplomatówStudencka Telewizja Internetowa TVPW Mikrolab POLON-EKOLAB Stowarzyszenie Elektryków Polskich

PGE Energia J¹drowa S.A.

Wroc³awsk¹ Szko³¹ Filmow¹ Mastershot

zespó³

Od lewej, góra: Mariusz £uszcz, Maciej Moszczyñski, Pawe³ Goœcicki, Wiktor Szymiec, £ukasz Koszuk, Krzysztof Chudobiñski, Adrian Bujas, Wojciech Ratajczak, Piotr Jasiukiewiczdó³: Jakub Danecki, Monika Szymañska, Mira Grudziñska, Krzysztof Ciupek, Maciej Zarzycki, Kamil Patynowski, Micha³ Chmielewski

Kierownik projektu:

Zespóù merytoryczny:

£ukasz Koszuk Prezes Fundacji, jej wspó³twórca i pomys³odawca, student V roku na Wydziale Fizyki UW, specjalnoœæ: fizyka j¹drowa, pracownik Zak³adu Energetyki J¹drowej Instytutu Energii Atomowej POLATOM

Adrian Bujas student V roku energetyki, specjalnoœæ: energetyka j¹drowa na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

mgr Micha³ Chmielewski urzêdnik s³u¿by cywilnej, w trakcie przygotowania pracy doktorskiej „Uwarunkowania budowy energetyki j¹drowej w Polsce, z uwzglêdnieniem zrównowa¿onego rozwoju”

mgr in¿. Krzysztof Ciupek fizyk œrodowiska, pracownik Zak³adu Kontroli Dawek i Wzorcowania Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej

mgr in¿. Pawe³ Goœcicki absolwent Wydzia³u Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdañskiej, specjalizacja: elektroenergetyka, praca magisterska z energetyki j¹drowej

Mira Grudziñska studentka ostatniego roku fizyki i astronomii na Uniwersytecie Warszawskim

mgr in¿. Mariusz £uszcz pracownik Zak³adu Energetyki J¹drowej Instytutu Energii Atomowej POLATOM

mgr Monika Szymañska biolog, pracownik Zak³adu Kontroli Dawek i Wzorcowania Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Cz³onek Zarz¹du Fundacji

in¿. Maciej Zarzycki student Politechniki Gdañskiej, Wydzia³u Elektrotechniki i Automatyki, kierunek Energetyka, Specjalizacja: Rynki Energii i Systemy Energetyczne, praca in¿ynierska z energetyki j¹drowej

PR, Obsùuga techniczna:mgr in¿. Jakub Danecki informatyk, t³umacz dokumentacji technicznej

mgr in¿. Leon Kananowicz fizyk komputerowy, absolwent Politechniki Warszawskiej

Ewa Micek studentka V roku Ochrony Œrodowiska UW

mgr Maciej Moszczyñski absolwent Instytutu Nauk Politycznych UW i student V roku Instytutu Dziennikarstwa UW

Kamil Patynowski student V roku Nauk Politycznych UW oraz III roku

Finansów i Rachunkowoœci w Akademii Leona

KoŸmiñskiego

mgr Aneta Serjantabsolwentka Wydzia³u Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW

mgr Wiktor Szymiec matematyk, absolwent Uniwersytetu Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego, G³ówny Ksiêgowy

Artur Zasadnistudent fizyki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza

Piotr Jasiukiewicz, Wojciech Ratajczak studenci Wroc³awskiej Szko³y Filmowej Mastershot

Krzysztof Chudobiñski kierowca autobusu

Dzia³alnoœæ w Fundacji daje mi mo¿liwoœæ

doskonalenia siê w zagadnieniach zwi¹zanych

z pozyskiwaniem energii z atomu oraz

praktyczne wykorzystanie tej wiedzy, poprzez

mo¿liwoœæ szerszego podzielenia siê ni¹.

Pawe³ Goœcicki

trasaAkcja Atomowy Autobus objê³a 13

uczelni wy¿szych w najwiêkszych oœrodkach akademickich w Polsce:

w Warszawie, Toruniu, Koszalinie, Szczecinie, Poznaniu, Wroc³awiu, £odzi, Katowicach, Krakowie, Rzeszowie, Kielcach, Lublinie i Gdañsku.

11 XII GDAÑSKPolitechnika Gdañska

Inauguracja projektu na Uniwersytecie Warszawskim 25 listopada

relacja

Wielotygodniowe przygotowania ekipy Fundacji FORUM ATOMOWE wreszcie

doczeka³y siê fina³u w postaci inauguracji w starym budynku Biblioteki Uniwersystetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieœciu. Pierwszych goœci, o godzinie 11.00 przywita³ krótkim przemówieniem prezes Fundacji FORUM ATOMOWE, £ukasz Koszuk. Oprócz podsumowania ostatniego gor¹cego okresu, prezes podziêkowa³ wszystkim, którzy pomogli w urzeczywistnieniu pomys³u krzewienia wiedzy o energii j¹drowej w 13 oœrodkach akademickich w Polsce.

Zainteresowanie studenckiej braci UW naszymi stoiskami by³o naprawdê du¿e. Wolontariusze Fundacji z zaanga¿owaniem i niestrudzenie t³umaczyli wszystkim zainteresowanym ró¿norodne zagadnienia i prezentowali doœwiadczenia z dziedzin: ochrony radiologicznej, promieniotwórczoœci i energetyki j¹drowej. Oczywiœcie najwiêcej zainteresowania wzbudzi³ model elektrowni j¹drowej, przygotowany specjalnie dla naszej Fundacji. Mêska czêœæ odwiedzaj¹cych by³a szczególnie zaaferowana makiet¹ z kolejk¹ elektryczn¹ w roli g³ównej. Có¿, ka¿dy w dzieciñstwie uwielbia³ tego typu zabawki. Sama makieta obrazowa³a, jak du¿e iloœci wêgla s¹ potrzebne do obs³ugi elektrowni wêglowych i jak ekonomicznie i ekologicznie zarazem na tym tle wypada energetyka j¹drowa.

W niedzielê 28 listopada póŸnym wieczorem wyruszyliœmy w trasê. Pierwszym odwiedzonym miastem by³ Toruñ, a nastêpnie Koszalin. Tu zaskoczy³a nas po raz pierwszy liczba osób, które przyby³y na seminaria. Rektor Politechniki zarz¹dzi³ zmianê sali na najwiêksz¹ aulê, która zape³ni³a siê ca³kowicie - przyby³o ok. 300 osób!

We Wroc³awiu mobilne laboratorium stanê³o nieopodal Odry w budynku Zintegrowanego Centrum Studenckiego. W tym samym budynku „rozgoœcili siê” przeciwnicy energetyki j¹drowej reprezentowani przez fundacjê EKO - UNIA. Mieliœmy okazjê porozmawiaæ z naszymi oponentami, szczególnie interesuj¹ca by³a polemika z Rados³awem Gawlikiem, wiceministrem w rz¹dzie Jerzego Buzka i prezesem fundacji EKO - UNIA. Rozmowa mimo zasadniczych przeciwieñstw dziel¹cych nasze stanowiska przebiega³a w kulturalny i spokojny sposób.

Kraków okaza³ siê nieformalnym zwyciêzc¹ wœród miast, w kategorii: „najwiêksza liczba odwiedzaj¹cych”. Wprawdzie nie narzekaliœmy na frekwencjê na naszych stoiskach, jednak to, co spotka³o nas w Grodzie Kraka, przesz³o nasze najœmielsze oczekiwania. Pracownicy Fundacji nie mieli chwili wytchnienia i nieustannie wyjaœniali wszelkie zawi³oœci zwi¹zane z energetyk¹ j¹drow¹. Na nasze stoisko przysz³a ogromna grupa m³odych ludzi, ¿¹dnych

„energetycznej” wiedzy. Wizyta na UJ, to tak¿e najwiêksza jak do tej pory liczba seminariów wyg³aszanych przez naszych wolontariuszy (6 wyk³adów).

Ostatnim przystankiem na trasie autobusu by³a Politechnika Gdañska. Na sam koniec naszej podró¿y mieliœmy okazjê spotkaæ przeciwników energetyki j¹drowej z Inicjatywy Antynuklearnej. Wizyta w Gdañsku okaza³a siê trafionym pomys³em. Ze wzglêdu na fakt, ¿e Pomorze jest wysoce prawdopodobn¹ lokalizacj¹ elektrowni j¹drowej, odwiedzi³o nas wielu goœci goúci z Politechniki jak i spoza uczelni: mieszkañcy Gdañska z rodzinami, dziennikarze i inne osoby zainteresowanych planami powstania elektrowni j¹drowej na Pomorzu.

Przy okazji naszej ekspozycji na Politechnice Gdañskiej odby³ siê tak¿e panel dyskusyjny: „Elektrownia j¹drowa – co oznacza dla mieszkañców Pomorza?" Panel zosta³ zorganizowany przez

Pomorsk¹ Specjaln¹ Strefê Ekonomiczn¹ Sp. z o. o i Gdañski Park Naukowo-Technologiczny. Fundacjê podczas panelu reprezentowa³ £ukasz Koszuk, prezes Fundacji. Panel by³ dla nas okazj¹ do podsumowania projektu „Atomowy Autobus - Mobilne laboratorium”.

Codziennie na stronie internetowej projektu www.atomowyautobus.pl prowadzony by³ blog – relacja z trasy „Atomowego Autobusu”.

Uniwersytet Jagielloñski

Uniwersytet Œl¹ski

Politechnika Gdañska

prezentowane zagadnienia

To, czego nie mo¿na dostrzec i poczuæ zmys³ami wywo³uje w nas najwiêksze obawy. Skutki dzia³ania

promieniowania jonizuj¹cego np. na organizmy ¿ywe mo¿na zaobserwowaæ dopiero po przekroczeniu pewnych wartoœci charakterystycznych dla danego efektu. Dziêki badaniom nad w³aœciwoœciami tego, co nie jest widzialne go³ym okiem, opracowano metody bezpiecznego stosowania Ÿróde³ promieniotwórczych i urz¹dzeñ, które wytwarzaj¹ promieniowanie jonizuj¹ce. Celem przygotowanych pokazów i doœwiadczeñ by³o uœwiadomienie odwiedzaj¹cym, ¿e promieniowanie jonizuj¹ce wystêpuje w naturze, a cz³owiek jest ca³y czas poddany jego dzia³aniu – co wiêcej – ka¿dy z nas jest chodz¹cym Ÿród³em. Przedmioty codziennego u¿ytku, materia³y budowlane i grunt, po którym st¹pamy ka¿dego dnia, zawieraj¹ w sobie izotopy emituj¹ce promieniowanie jonizuj¹ce.

Stoisko „Atomowego Autobusu” sk³ada³o siê z dwóch czêœci tematycznych i rozstawiane by³o w specjalnie wyznaczonych przez uczelniê miejscach. Pierwsza czêœæ stoiska to „Promieniotwórczoœæ i ochrona radiologiczna”.

Tu prezentowane by³y odwiedzaj¹cym podstawowe zagadnienia fizyki j¹drowej: istota promieniotwórczoœci, w³asnoœci promieniowania niejonizuj¹cegoi jonizuj¹cego (elektromagnetycznego i korpuskularnego) oraz zasady ochrony radiologicznej.

Promieniowanie jonizuj¹ce jest wszêdzie!

Zasady ochrony radiologicznej

Dozymetria biologiczna

Z kolei druga czêœæ stoiska bezpoœrednio dotyczy³a zagadnieñ „Energetyki j¹drowej”. Pracownicy Fundacji przybli¿ali wszystkim zwiedzaj¹cym zasady dzia³ania rektorów j¹drowych, rozpoczynaj¹c od pojedynczego rozszczepienia j¹dra uranu do generowania pr¹du przez turbiny. Odpowiadaliœmy na podstawowe pytania: czy elektrownia j¹drowa jest bezpiecznai dlaczego istnieje koniecznoœæ rozpoczêcia programu energetyki j¹drowej w Polsce.

Jak dzia³a typowa elektrownia j¹drowa?

Ile paliwa potrzebujemy do elektrowni wêglowej, a ile do j¹drowej o mocy 1000 MW?

Jak powstaje elektrownia j¹drowa w 50 miesiêcy? Prezentacja nowoczesnych

technologii reaktorów j¹drowych

Zastosowanie reaktorów badawczych do produkcji radioizotopów do celów medycznych

seminariaPodczas realizacji projektu

wyg³oszone zosta³y seminaria o tematyce zwi¹zanej z ochron¹

radiologiczn¹ oraz energetyk¹ j¹drow¹. Do ka¿dego seminarium przygotowane zosta³y referaty oraz prezentacje, które udostêpnione s¹ wszystkim na stronie internetowej projektu: atomowyautobus.pl w zak³adce Materia³y.

Czêœæ oœrodków akademickich nie zdecydowa³a siê jednak na przeprowadzenie seminariów tematycznych. Wybór paneli dyskusyjnych, które mo¿na by³o zaprezentowaæ równolegle do prowadzonej ekspozycji, uwarunkowany by³ od potrzeb danej uczelni.

W wiêkszoœci przypadków, na wydzia³ach o humanistycznym profilu, wybierane by³y seminaria dotycz¹ce zagadnieñ zwi¹zanych z ochron¹ radiologiczn¹ oraz aspektami technologicznymi. Natomiast w przewidzianym czasie dla dyskusji (w trakcie trwania poszczególnych seminariów) poruszane by³y tak¿e nastêpuj¹ce kwestie: problemy przy wdra¿aniu polskiego programu j¹drowego (koszt inwestycji, ochrona œrodowiska, lokalizacja, problemy z systemem przesy³owym itp.), uwarunkowania prawne, uwarunkowania ekonomiczne (kwestie porównania dostêpnych Ÿróde³ energii), aspekty spo³eczne.

Streszczenia przygotowanych referatów

Maciej Zarzycki - J¹drowe reaktory energetyczne – budowa, zasada dzia³ania, eksploatacjaPocz¹tki energetyki j¹drowej siêgaj¹ jeszcze czasów przedwojennych. Odkrycie rozszczepienia atomu uranu umo¿liwi³o szybkie zakoñczenie wojny przez Stany Zjednoczone dziêki efektom Projektu Manhattan. Po II wojnie œwiatowej zaczêto panowaæ nad energi¹ uzyskiwan¹ z rozbicia j¹der atomowych, prowadz¹c do budowy pierwszych j¹drowych reaktorów energetycznych. Na œwiecie dominuj¹ przede wszystkim reaktory wodne ciœnieniowe (PWR), wodne z wod¹ wrz¹c¹ (BWR) i kanadyjskie reaktory ciê¿kowodne (CANDU). Reaktory, które funkcjonuj¹ w œwiatowej energetyce to konstrukcje II generacji, reaktory III i III+ generacji, czyli te, których budowê planuje siê w Polsce, posiadaj¹ szereg nowatorskich

rozwi¹zañ, maksymalizuj¹cych bezpieczeñstwo eksploatacji i minimalizuj¹cych mo¿liwoœæ wyst¹pienia powa¿nej awarii. Energetyka j¹drowa to nowa ga³¹Ÿ przemys³u, która wci¹¿ ewoluuje, uczy siê na b³êdach przesz³oœci i dostarcza ok. 14% czystej energii elektrycznej wyprodukowanej w skali ca³ego œwiata.

Krzysztof Ciupek - Promieniowanie jonizuj¹ce - ochrona radiologiczna, zastosowanie, odpady promieniotwórczeCz³owiek i œrodowisko naturalne od samego pocz¹tku istnienia poddawane jest dzia³aniu naturalnych Ÿróde³ promieniowania jonizuj¹cego. Mo¿liwoœæ wytwarzania sztucznych Ÿróde³ i kontrolowania reakcji j¹drowych niesie ze sob¹ koniecznoœæ minimalizowania i likwidowania zagro¿eñ, jakie mog¹ one powodowaæ na organizmy ¿ywe. Odpowiedni¹ ochronê stosuje siê w trakcie eksploatacji jak i po jej zakoñczeniu podczas przechowywania np. wypalonego paliwa j¹drowego w sk³adowiskach odpadów promieniotwórczych. Aby móc siê przed czymœ chroniæ, nale¿y poznaæ poziomy, od których mo¿na mówiæ o zagro¿eniu, w³aœciwoœci czynnika, przed którym chcemy siê broniæ i mo¿liwoœci minimalizowania jego wielkoœci.W seminarium zaprezentowane zostan¹ zatem miêdzy innymi takie zagadnienia jak promieniotwórczoœæ naturalna, wykorzystanie promieniowania jonizuj¹cego w medycynie i przemyœle, cykl paliwowy w energetyce konwencjonalnej i atomowej czy te¿ sk³adowiska odpadów promieniotwórczych. Tematy te podjête zostan¹ w odniesieniu do ochrony œrodowiska i planów budowy pierwszej elektrowni j¹drowej w Polsce.

Monika Szymañska - Biologiczne skutki promieniowania jonizuj¹cegoPromieniowanie jest nieod³¹cznym elementem naszego ¿ycia. Œwiat³o i ciep³o pochodz¹ce z reakcji j¹drowych zachodz¹cych na S³oñcu jest niezbêdne dla funkcjonowania ka¿dej formy ¿ycia. Niektóre materia³y radioaktywne naturalnie wystêpuj¹ œrodowisku, a nasze organizmy zbudowane s¹ m.in.z radionuklidów takich jak: wêgiel- 14, potas-40 i polon-210.

Od momentu odkrycia promieniotwórczoœci i promieni X minê³o ponad 100 lat. W tym czasie cz³owiek odkrywa³ nowe sposoby wykorzystania sztucznych Ÿróde³ promieniotwórczych. Bardzo szybko dostrze¿ono korzyœci jakie p³yn¹ z zastosowania promieniowania w ¿yciu codziennym. Jednak promieniowanie niesie za sob¹ równie¿ skutki negatywne, o czym przekonali siê, po raz pierwszy na pocz¹tku XX wieku, lekarze obs³uguj¹cy aparaty rentgenowskie. Od tego momentu zapocz¹tkowano badania nad istot¹ promieniowania, jego wszelkimi zastosowaniami i skutkami jakie niesie na œrodowisko i organizmy ¿ywe. Seminarium poœwiêcone bêdzie zagadnieniom zwi¹zanym z dzia³aniem promieniowania jonizuj¹cego na organizmy ¿ywe i jego skutkach, metodom stosowanym w ochronie radiologicznej

s³u¿¹cym retrospektywnej ocenie dawki poch³oniêtej, a tak¿e zastosowaniu promieniowania jonizuj¹cego w badaniach naukowych.

Krzysztof Ciupek - Cz³owiek a promieniowanie jonizuj¹ce – percepcja spo³eczna energetyki j¹drowejPromieniowanie jonizuj¹ce, ju¿ od samego pocz¹tku jego stosowania przez cz³owieka, budzi³o wiele emocji wœród spo³eczeñstwa. Zafascynowanie ludzi promieniotwórczoœci¹ naturaln¹ i lampami rentgenowskimi na prze³omie XIX i XX wieku podsycane by³o w mediach nie zawsze sprawdzonymi „nowinkami”. Taki obraz panowa³ do koñca II Wojny Œwiatowej, kiedy to zastosowanie bomb atomowych i pogarszaj¹ce siê stosunki USA i ZSRR przyczyni³y siê do straszenia ludzi skutkami chorób popromiennych i mo¿liwoœci¹ zag³ady ca³ej ludzkoœci. W tym samym okresie rozwijaæ zacz¹³ siê sektor energetyczny oparty na pokojowym wykorzystaniu energii j¹drowej. Powrót strachu nast¹pi³ po wybuchu reaktora w Czarnobylu i do dzisiaj tytu³y zwi¹zane z t¹ katastrof¹ przyci¹gaj¹ wielu czytelników.Jaki obecnie obraz energetyki j¹drowej i stosowania promieniowania jonizuj¹cego w przemyœle i medycynie kreowany jest w mediach? Jaki jest odbiór tych zagadnieñ przez spo³eczeñstwo w Polsce i na œwiecie? Seminarium prowadzone przez m³odego fizyka bêdzie okazj¹ na humanistyczne spojrzenie na œwiat fizyki atomowej.

£ukasz Koszuk - Kadry dla energetyki j¹drowejW obliczu wzrastaj¹cego zapotrzebowania na energiê, Polska musi podj¹æ strategiczne decyzje odnoœnie jej pozyskiwania. Po wejœciu do Unii Europejskiej i przyjêciu protoko³u z Kioto, nale¿y znacznie zredukowaæ emisjê dwutlenku wêgla do atmosfery, co stawia pod znakiem zapytania op³acalnoœæ budowy

dalszych elektrowni wêglowych. Z pewnoœci¹ Ÿród³a odnawialne powinny mieæ wiêkszy udzia³ w produkcji pr¹du, ale nie powinny byæ traktowane jako Ÿród³o podstawowe. Jedyny wybór, jaki Polska mo¿e dokonaæ, bêdzie pomiêdzy elektrowniami atomowymi a elektrowniami gazowymi (na importowanym gazie). Nie ulega jednak w¹tpliwoœci, ¿e produkcja pr¹du przy pomocy elektrowni j¹drowej jest zdecydowanie tañsza. 13 stycznia 2009 r. Rada Ministrów przyjê³a specjaln¹ uchwa³ê o rozpoczêciu prac nad Programem Polskiej Energetyki. Celem programu jest uruchomienie pierwszej elektrowni j¹drowej ju¿ w roku 2020. Istnieje jednak jeszcze wiele problemów, które musz¹ zostaæ jak najszybciej rozwi¹zane. Jednym z nich jest budowa bazy intelektualnej dla edukacji, szkolenia i treningu personelu instytucji nadzoruj¹cych i przysz³ych instalacji j¹drowych. Referat opisuje niektóre wymagane umiejêtnoœci oraz szacunki dotycz¹ce iloœci niezbêdnego personelu w elektrowni j¹drowej, a tak¿e mo¿liwoœci edukacyjne i szkoleniowe polskich i zagranicznych uczelni i instytucji.

£ukasz Koszuk, Stanis³aw Kilim - Mo¿liwoœæ zastosowania toru w j¹drowych reaktorach energetycznychWiêkszoœæ energetycznych reaktorów j¹drowych na œwiecie wykorzystuje paliwo j¹drowe, w którym uran wzbogacony jest do

235co najwy¿ej 10 % w izotop U (jest to jedyny

wystêpuj¹cy w przyrodzie, rozszczepialny neutronami termicznymi, izotop). W wyniku wychwytu neutronu przez izotop 238U, który stanowi 99,275 % w uranie naturalnym, powstaje pluton. Umownie nazywamy to prac¹ elektrowni j¹drowej w cyklu uranowo-plutonowym (U-Pu). Jednak w ostatnich latach wzrasta zainteresowanie cyklem torowo-uranowym (Th-U), w którym to powstaje inny materia³

233rozszczepialny, izotop U. Dlatego tor, pierwiastek, którego zawartoœæ w skorupie ziemskiej jest oko³o trzy do czterech razy wiêksza ni¿ uranu, nazywany jest materia³em paliworodnym. Zastosowanie cyklu Th-U posiada du¿o zalet. Badania nad cyklem Th-U trwaj¹ ju¿ od ponad 30 lat, ale prowadzone s¹ na zdecydowanie mniejsz¹ skalê ni¿ cyklu U-Pu. W czasie seminarium oceniliœmy mo¿liwoœæ zastosowania toru jako materia³u paliworodnego w reaktorach energetycznych i porównanie go z powszechnie stosowanym cyklem U-Pu.

£ukasz Koszuk, Mariusz £uszcz - Czy awaria taka jak w Czarnobylu mo¿e siê powtórzyæ?Wypadek w elektrowni j¹drowej w Czarnobylu z reaktorem RBMK (Reaktor Bolszoy Moszcznosti Kanalnyj - kana³owy reaktor wielkiej mocy) jest najwiêksz¹ katastrof¹ w historii energetyki j¹drowej na œwiecie. W wyniku awarii ska¿eniu promieniotwórczemu uleg³ obszar na pograniczu Bia³orusi, Ukrainy i Rosji, a wyemitowana z uszkodzonego reaktora chmura radioaktywna rozprzestrzeni³a siê po ca³ej Europie. W czasie seminarium dowiemy siê, jakie naprawdê s¹ skutki awarii w Czarnobylu oraz dlaczego podobna katastrofa nie mo¿e wyst¹piæ w elektrowniach innych typów.

Micha³ Chmielewski - Polski program energetyki j¹drowejSeminarium mi³o na celu przedstawiæ za³o¿enia Rz¹du RP odnosz¹ce siê do implementacji tego podsektora energetyki w kraju. Najwa¿niejsze kwestie dotyczy³y przyjêtego harmonogramu prac oraz zakres i problematykê poszczególnych zadañ, które s¹ przewidziane w nim do realizacji. Ponadto uczestnikom zosta³y przybli¿one aspekty legislacyjne, gospodarczo-planistyczne i œrodowiskowe ze szczególnym uwzglêdnieniem zagadnieñ zwi¹zanych z charakterystyk¹ dostêpnych Ÿróde³ energii oraz kryteriów wyboru lokalizacji pod budowê infrastruktury j¹drowej.

W czasie przejazdu „Atomowego Autobusu” przeprowadzana zosta³a

ankieta, której celem by³o poznanie postaw studentów wobec energetyki j¹drowej.

Wynik badania opublikowany zostanie w oddzielnym raporcie

odbiór w mediachKOnet.pl, Œwiat Nauki, Wiedza i ¯ycie, Serwis PAP Nauka w Polsce, Radio Kampus, Cire.pl, Inforstudent, Elektroonline.pl

ampania medialna zosta³a rozpoczêta dziêki wspó³pracy z naszym patronami medialnymi:

. Wsparcie medialne naszych patronów jak i bardzo dobra wspó³praca z uczelniami pomog³a w przyci¹gniêciu na stoiska wielu ludzi zainteresowanych tematyk¹ energetyki, nie tylko j¹drowej.

Akcja „Atomowy Autobus – Mobilne Laboratorium” nie mia³a problemu z przebiciem w mediach ogólnopolskich oraz lokalnych. Pracownicy Fundacji goœcili w tak popularnych programach telewizyjnych jak „Kawa czy Herbata” w TVP 1 czy, „Witaj Warszawo!” w TVN Warszawa. Praktycznie w ka¿dym mieœcie by³a obecna ekipa lokalnego oddzia³u TVP. Ponadto równie¿ mniej znane telewizje jak np. Superstacja czy œl¹ska TVS wyrazi³y zainteresowanie projektem. W ka¿dym mieœcie towarzyszy³y nam

rozg³oœnie radiowe. Wolontariusze Fundacji udzielali wywiadów m.in. w Radiu Eska, Radiu Kraków, Rzeszów, Kielce, Radio Plus, Akademickim Radio Centrum z Lublina. Wiadomoœci w mediach internetowych mia³y charakter informacyjny, raczej stroni³y od ocen i komentarzy. Brak komentarzy w wiêkszoœci mediów mo¿e byæ spowodowany, „œwie¿oœci¹ tematu”, brakiem odpowiedniej wiedzy wœród dziennikarzy. Najczêœciej cytowany by³ Prezes Fundacji £ukasz Koszuk, Cz³onek Zarz¹du Monika Szymañska oraz ekspert niezwi¹zany bezpoœrednio z Fundacj¹ FORUM ATOMOWE, prof. Andrzej Strupczewski.

Obecnoœæ „Atomowego Autobusu” w takich programach jak „Kawa czy Herbata”, „Witaj Warszawo!”, czy zainteresowania radia ESKA œwiadczy o du¿ym potencjale medialnym projektu na przysz³oœæ.

Na ¿ywo w TVN Warszawa

Program “Kawa czy Herbata” w TVP 1

Notatka prasowa PAP, 26 listopada 2010 roku

Atomowy autobus rusza w podró¿ po Polsce

Atomowy Autobus zainaugurowa³ 25 listopada na Uniwersytecie Warszawskim swoj¹ podró¿ po Polsce. W ci¹gu dwóch tygodni to mobilne laboratorium odwiedzi 12 oœrodków akademickich propaguj¹c wiedzê o energetyce j¹drowej. Patronat medialny na

akcj¹ obj¹³ serwis Nauka w Polsce, gdzie bêd¹ publikowane relacje z podró¿y autobusu. Informacje o projekcie mo¿na te¿ znaleŸæ na stronie Fundacji: http://www.forumatomowe.org/index.htm.

Celem projektu „Atomowy Autobus - Mobilne Laboratorium” Fundacji FORUM ATOMOWE jest przekazywanie wiedzy na temat pokojowego wykorzystania energii j¹drowej i uœwiadamianie spo³eczeñstwu, ¿e energia j¹drowa mo¿e byæ ekologiczna i bezpieczna.

„Taka akcja w chwili, gdy rz¹d planuje budowê pierwszej elektrowni atomowej w Polsce jest konieczna” - powiedzia³ £ukasz Koszuk, prezes Fundacji FORUM ATOMOWE. Koszuk zaznaczy³, ¿e Polacy dopiero zaczynaj¹ dyskusjê na temat energii j¹drowej, a do tego potrzebna jest rzetelna wiedza i to dotycz¹ca trudnej dziedziny. Jego zdaniem, w¹tpliwoœci wielu Polaków ma rozwiaæ w³aœnie atomowy autobus.

„Stanowisko atomowego autobusu podzielone jest na dwie przestrzenie - powiedzia³ Koszuk. - Tematem pierwszej jest ochrona radiologiczna i promieniotwórczoœæ. Tutaj poka¿emy, ¿e promieniowanie jest wszêdziei ¿e jest bezpieczne, jeœli bezpiecznie siê z nim obchodzimy.” W tej czêœci uczestnicy bêd¹ mogli siê dowiedzieæ, co dzieje siê w naszym ciele wystawionym na silne promieniowanie, zbadaæ promieniowanie ziemi i trawy z Czarnobyla czy zobaczyæ, ¿e promieniuj¹ przedmioty codziennego u¿ytku.

Druga czêœæ stanowiska poœwiêcona jest œciœle energetyce j¹drowej. Mo¿na tam zobaczyæ m.in. makietê elektrowni j¹drowej czy model porównuj¹cy iloœæ paliwa zu¿ywanego przez elektrowniê j¹drow¹ i wêglow¹.

„Badania Unii Europejskiej wykaza³y, ¿e obok energii wiatrowej i wodnej w³aœnie energia j¹drowa jest najczystsza i najbezpieczniejsza dla cz³owieka oraz œrodowiska” - powiedzia³ PAP doc. Andrzej Strupczewski z Instytutu Energii Atomowej POLATOM, ekspert Miêdzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu.

„W Polsce bêd¹ budowane tylko reaktory trzeciej generacji albo nowsze, które s¹ bardzo bezpiecznymi reaktorami - wyjaœni³ ekspert. - Reaktor który wybuch³ w Czarnobylu by³ przystosowany do zadañ zarówno pokojowych, jak i wojskowych - móg³ produkowaæ pluton. W zwi¹zku z tym by³ niestabilny.”

Strupczewski zaznaczy³, ¿e nawet przy b³êdach jakie operatorzy pope³nili w Czarnobylu, reaktor, który powstanie w Polsce po prostu by siê wy³¹czy³. „Nasze reaktory bêd¹ inne ni¿ czarnobylskie i taka awaria jak tamta nie mo¿e siê u nas zdarzyæ” - doda³.

Przyzna³, ¿e Polska nie jest jeszcze gotowa do budowy elektrowni atomowej, ale jest gotowa do podjêcia programu przygotowañ. „Musimy przygotowaæ wszystko: przepisy, kadry, przemys³, znaleŸæ lokalizacjê. Jest przed nami mnóstwo zadañ” - powiedzia³ Strupczewski. Spodziewa siê on, ¿e program przygotowañ potrwa nie krócej ni¿ 10 lat.

Po Warszawie kolejnymi przystankami na trasie Atomowego Autobusu bêd¹ oœrodki akademickie w Toruniu, Koszalinie, Szczecinie, Poznaniu, Wroc³awiu, £odzi, Katowicach, Krakowie, Rzeszowie, Kielcach i Lublinie.

PAP - Nauka w Polsce, Ludwika Tomala

podsumowanie

Pierwsza edycja projektu „Atomowy Autobus – Mobilne Laboratorium” objê³a 13 uczelni wy¿szych

w Warszawie, Toruniu, Koszalinie, Szczecinie, Poznaniu, Wroc³awiu, £odzi, Katowicach, Krakowie, Rzeszowie, Kielcach, Lublinie i Gdañsku. Objazd trwa³ dwa tygodnie i by³ du¿ym wyzwaniem organizacyjnym; przejechaliœmy ³¹cznie

3198 km. Pracownicy Fundacji wykonali ogrom ciê¿kiej pracy nieustannie, dzieñ po dniu, prowadz¹c wyk³ady, prezentacje na stoiskach i odpowiadaj¹c na liczne pytania odwiedzaj¹cych. Oceniamy, ¿e w prezentacjach na stoiskach i w seminariach wziê³o udzia³ co najmniej

4500 osób. Formu³a przekazywania wiedzy o energetyce j¹drowej w postaci mobilnego „pikniku naukowego” okaza³a siê atrakcyjna i warta zaanga¿owania i wysi³ku w³o¿onego w realizacjê tej akcji. W 2011 roku Fundacja FORUM ATOMOWE planuje przeprowadziæ kolejn¹ edycjê „Atomowego Autobusu”, tym razem w najwiêkszych oœrodkach turystycznych i potencjalnych lokalizacjach elektrowni j¹drowej na Pomorzu.

Dziêkujê wszystkim instytucjom za wsparcie naszej akcji, patronom honorowym, merytorycznym i medialnym oraz partnerom, a tak¿e spó³ce PGE Energia J¹drowa S.A. licz¹c na dalsz¹ udan¹ wspó³pracê przy realizacji kolejnej edycji „Atomowego Autobusu” oraz innych projektów naszej Fundacji wychodz¹cych naprzeciw du¿ym zapotrzebowaniom na rzeteln¹ i profesjonaln¹ informacjê i edukacjê w chwili rozpoczêcia przez Rz¹d kampanii informacyjnej na rzecz wprowadzenia w Polsce energetyki j¹drowej.

Na koniec dziêkujê wszystkim Wolontariuszom i Pracownikom Fundacji FORUM ATOMOWE, którzy przyczynili siê do realizacji tego projektu. Jak mówi przys³owie: „doœwiadczenie m¹drym cz³owieka czyni”. Mam nadziejê, ¿e zaowocuje ono dalsz¹ udan¹ wspó³prac¹ z Fundacj¹!

£ukasz KoszukPrezes

Fundacji FORUM ATOMOWE

“Niczego w ¿yciu nie nale¿y siê baæ,nale¿y to tylko zrozumieæ” Maria Curie-Sk³odowska

• W ci¹gu 2 tygodni „Atomowy Autobus” przejecha³ 3198 km

• Odwiedziliœmy 13 uczelni wy¿szych w najwiêkszych oœrodkach akademickich w Polsce

• Spêdziliœmy 78 godzin prowadz¹c pokazy na stoiskach i odpowiadaj¹c na pytania odwiedzaj¹cych

• Wyg³osiliœmy 34 seminaria popularnonaukowe

• Nasze stoisko odwiedzi³o co najmniej 4500 osób

• Przeprowadziliœmy ankietê, której celem by³o zbadanie postaw wobec energetyki j¹drowej wœród 1100 osób

WARSZAWA 2010