ဇူလုိင္ ၂၀၁၂ - ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၃ ရခိုင္ျပည္နယ္တုံ႔ျပန္ေရးစီမံကိန္း ရခိုင္ျပည္နယ္တုံ႔ျပန္ေရးစီမံကိန္း ရခိုင္ျပည္နယ္တုံ႔ျပန္ေရးစီမံကိန္း ရခိုင္ျပည္နယ္တုံ႔ျပန္ေရးစီမံကိန္း ျမန္မာႏုိင္ငံ 1
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
1
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
3
မာတကာ
မာတကာ ......................................................................................................................................................... ၃
လသားခငးစာနာမႈလပတပကAခကAလကမား ...................................................................................................... ၄
AကUးခပ ...................................................................................................................................................... ၆
နဒါနး .............................................................................................................................................................. ၉
ေနာကခAခကမား .......................................................................................................................................... ၁၀
တ႔ျပနမႈ ျခငသးသပခက ႏငထငရားေသာ လAပခကမား .......................................................................................... ၁၃
ခန႔မနးျဖစႏငေခမား ......................................................................................................................................... ၁၈
စမကနးဆငရာ ယဆခကမား ............................................................................................................................. ၁၉
Aသေပးလႈ႕ေဆာေရး သတငးစကားမား ................................................................................................................ ၂၁
ဘ႑ာေရး လAပခကမား ................................................................................................................................. ၂၃
AစAဖြ႕ႏင က႑Aလက တ႔ျပနမႈ စမကနးမား ...................................................................................................... ၂၄
Aေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရး ............................................................................................................ ၂၄
ပညာေရး .................................................................................................................................................... ၂၇
AစားAစာ ................................................................................................................................................. ၃၂
ကနးမာေရး ................................................................................................................................................ ၃၄
Aာဟာရ .................................................................................................................................................... ၃၇
ကာကြယေစာငေရာကေရး .............................................................................................................................. ၄၀
မခရာေနရာ ................................................................................................................................................. ၄၆
ယာယစခနးေပါငးစပညႏႈငးျခငးႏင စမခန႔ခြျခငး (CCCM) ........................................................................................ ၄၉
Aစားမစာမဟတေသာ ပစၥညးမား ..................................................................................................................... ၅၂
ေရႏင ပတ၀နးကင သန႔ရငးေရး (WASH) .......................................................................................................... ၅၃
ေပါငးစပညႏႈငးေရး A စA စUမား ......................................................................................................................... ၅၆
ေနာကဆကတြ ၁ - A တေကာကစာလးမား ............................................................................................................ ၅၉
လသားခငးစာနာမႈလပတပကA ခကA လကမား
လသားခငးစာနာမႈလပတပကA ခကA လကမားလသားခငးစာနာမႈလပတပကA ခကA လကမား
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလငဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
A ကUးခပ ႏငငလးဆငရာလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕၏ A ဓကရညမနးခက မာ ၂၀၁၂ ခႏစက ရခငျပညနယA ႏ႔ရ လထA သငးA ၀ငး ၾကား ျဖစပြားခေသာ A ၾကမးဖကမႈ၏ ေဘးဒဏသငခရသမားထ လသားခငးစာနာမႈA ကA ညမားေပးရာတြင A စးရ၏ ႀကးပမးမႈ မားက ေထာကပေပးရနျဖစသည။ လသားခငးစာနာမႈဆငရာ A သကကယ A ကA ညမား ေပးA ပမႈသည A ကA ညေပးေရး A တြက A ဓကUးစားေပးလပငနးျဖစသလ မတသမးေၾကာင A ခကA ခမား ၾကေတြ႕ႏငေခက ထညသြငးစUးစား၍ ဤျပန လညေရးဆြထားေသာ စမကနးတြင IDP မားA ျပင ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငရျခငးမရေသာ ရပရြာမားကလညး ျခငမေစရန တးခ႕ ထားသည။ ျပနလညေရးဆြထားေသာ စမကနးသည A ကA ည လA ပေနသA ားလး A ေျခခ၀နေဆာငမႈမားA ား ပမ လက လမးမေစေရးက ဆကလက Uးတညေဆာငရြကသြားမည။ ထ႔ ျပင ၀နေဆာငမႈမားပမေကာငးမြနးေစေရး ေဆာငရြကရနႏင လ သားခငးစာနာမႈA ကA ညလA ပမႈက ပမထေရာကစြာ ေျဖရငး ရနA တြက A လရငA သငးA ၀ငးA တြငး၊ A စးရႏင ေနရပ စြန႔ခြာတမးေရာငသမားထမ A ေထာကA ပမားရေစေရးA တြက လညး Uးတညသြားမည။ ရခငျပညနယရ လသားခငးစာနာမႈ တ႔ ျပနေရးမာ တစႏစေကာၾကာလာၿပျဖစ၍ A ေျခခA ေဆာကA U ျပငဆငေရးႏင A ေျခခ၀နေဆာငမႈလပငနးမား ပမA ားေကာငး ေစေရးတ႔က ထညသြငးၿပး တ႔ျပနမႈက တးခ႕ရန လA ပ ေနၿပျဖစသည။ ထ႔ျပင ဤစမကနးသည A ေစာပငးကာလ ျပန လည ထေထာငေရးလပငနးမားက A ားေကာငးေစၿပး ေရရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးလပငနးမားႏငလညး ခတဆကလပကငသြား ရန ရညရြယထားသည။ မဟာဗဟာပငးတြင ေဘးဒဏ သငလထၾကား ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈႏင ျပနလည ရငၾကားေစေရးလပငနးမားပါ၀ငမည။
ရခငျပညနယတြင လထA သငးA ၀ငးၾကားA ၾကမးဖကမႈမား ဇြန ၂၀၁၂ တြင စတငျဖစပြားခၿပး ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ တြင ေနာကတစႀကမထပမေပၚေပါကခသည။ ရခငျပညနယရ လထ A သငးA ၀ငးမားသည ဇြနႏင ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ တ႔၌ ၾကခရေသာ A ၾကမးဖကမႈမး ဆကလကမၾကေတြ႕ရေတာ ေသာလညး A ေသးစားA ျဖစA ပကမားႏင တငးမာမႈမား ဆကလကေတြ႕ေနရသည။ A ၾကမးဖကမႈႏစႀကမျဖစပြားရာတြင လ ၁၆၇ Uးေသဆးခၿပး ၂၂၃ Uးဒဏရာရကာ ပဂၢလကပင၊ A စးရပငႏင သာသနကA ေဆာကA A ၁၀,၁၀၀ ေကာ မးေလာငပကစးခသညဟ A စးရက ထတျပနခသည။
၂၀၁၃ ဇလငလလယတြင ရခငျပညနယA ႏ႔ ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငရသ A ေရA တြက ၁၄၀,၀၀၀ ေကာထ ရလာၿပဟ လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားက ခန႔မနးသည။ သးျခားျဖစေန ေသာ ေဒသခလထႏင ပတသကသည သတငးA ခကA လက မားက သးသပမႈA ရ မငးျပား၊ ေျမပ၊ ေပါကေတာ၊ ေျမာကUး၊ ေကာကေတာႏင စစေတြတ႔တြင လ ၃၆,၀၀၀ မ လမႈေရး သ႔ မဟတ စးပြားေရးတ႔တြင A ကးသကေရာကမႈဒဏခရၿပး A ေျခ ခ၀နေဆာာငမႈမားက လကလမးမမသေလာက ျဖစေနသည။
A စးရ၏ UးေဆာငမႈေA ာကတြင လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးA ဖြ႕မားသည တငးမာမႈမားေလာခေရးႏင ကာလ ၾကာ စးရမပပနမႈမားက ေျဖရငးေရးA တြက ျပနလညရငၾကား ေစေရးႏင ယၾကညမႈတညေဆာကေရးလပငနးမားA ပါA ၀င ေဘးကငးသကၡာရစြာ ေနရပျပနႏငမည လတတေလာ၊ A လယ A လတကာလ၊ ေရရညလပငနးမားက ေဖာထတရန A ေထာက A ပေပးရန လA ပသည။ A ဖြ႕A စညးမားသည A စးရ၏ လပငနးမားက ပပးရန A ကA ညမား ေပးA ပသြား မညျဖစၿပး လသားခငးစာနာမႈA ေျခခမမားျဖစေသာ လသား ခငးစာနာမႈ၊ ဘကမလကမႈ၊ ၾကားေနမႈႏင “A ႏရာယမျဖစေစေရး” တ႔က A ျပညA ၀ေလးစားလကနာ၍ လပငနးေဆာင ရြကမည။
ျပညတြငး၊ ႏငငတကာ လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕A စညးမားႏင A စးရသည IDP မားA ား A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ A စား A စာမဟတေသာ ပစၥညးမား၊ ေရႏငပတ၀နးကငသန႔ရငးေရး၊ ေဆး၀ါးႏငပညာေရး၀နေဆာငမႈစသည A သကကယA ကA ည မား ဆကလကေပးA ပေနသည။ လA ပခကမားက ေဖာထတ ရန၊ ရႏငေသာရငးျမစမားျဖင တ႔ျပနရနႏင ပမ ျပညစေသာ တ႔ျပနမႈစမကနးေရးဆြႏငရန ၂၀၁၂ ဇြနႏင ေA ာကတဘာ A ၾကမးဖကမႈမားA ၿပးတြင A ဖြ႕A စညးမား ပးေပါငးပါ၀ငေသာ က႑ေပါငးစ A လငA ျမန A ကျဖတ ေလလာမႈမားကလညး သြားလာပ႔ေဆာငေရးA ခကA ခမားၾကားမ ေဆာငရြကခသည။
ပထမA ႀကမ ၿမ႕နယေလးခရ IDP ၁၀၇,၈၈၆ တ႔A ား A ကျဖတေလလာမႈက ဇြနလ ၂၀ ရကႏင ႏင ဇလငလ ၁၀ ၾကား ေဆာငရြကခသည။ ယငးA ကျဖတေလလာမႈA ရ A ဓက
လထA သငးAလထA သငးAလထA သငးAလထA သငးA ၀၀၀၀ငးၾကားငးၾကားငးၾကားငးၾကား A ၾကမးဖကမႈA ၾကမးဖကမႈA ၾကမးဖကမႈA ၾကမးဖကမႈ
ေသဆးေသဆးေသဆးေသဆး ဒဏရာရဒဏရာရဒဏရာရဒဏရာရ A ေဆာကA A A ေဆာကA A A ေဆာကA A A ေဆာကA A ပကစးပကစးပကစးပကစး
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
7
လA ပခကမားမာ A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ A စားA စာ မဟတေသာ ပစၥညးမား၊ ေရႏငပတ၀နးကငသန႔ရငးေရးႏင ကနးမာေရးတ႔ျဖစၿပး လA မားစမာ A စားA စာA ကA ညေပၚ မခေနရကာ လေနသပသညးေသာေနရာမားတြင ေနထငေနရ သညက ေတြ႕ရရသည။ ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ လထA သငး A ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈၿပးလငၿပးခငး ေA ဂငစမား ပးေပါငး ပါ၀ငေသာ လA ပခကA ကျဖတေလလာမႈ A ျခားတစခက ၿမ႕ နယ ခနစခရ IDP စခနး ၁၈ ခမ IDP ၃၆,၃၇၄ (A မေထာငစ ၁,၇၆၂ စ) တ႔A ား ျပလပခသည။ ေတြ႕ရခကမားA ရ A စား A စာ၊ မခရာေနရာ၊ ေရႏငပတ၀နးကငသန႔ရငးေရး၊ ကနးမာေရး ႏင A ာဟာရတ႔သည UးစားေပးလA ပခကမားျဖစသည။
၂၀၁၃ ဇြနတြင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားႏင ရခငျပညနယ A စးရတ႔သည ၂၀၁၂ A ၾကမးဖကမႈေနာကပငး ၀နေဆာငမႈ မား၊ A သကေမြး၀မးေကာငးလပငနးမားႏင ေစးကြကတ႔က လကလမးမမေသာ သးျခားျဖစေနသည လထA သငးA ၀ငးမား ႏငပတသက၍ ရႏငသည A ေျခခသတငးA ခကA လကမား က စစညးခသည။ ယငးလပငနးစUတြင ၿမ႕နယ ရစခရ ရြာ ၄၆၆ ရြာမ ေပးပ႔ေသာ သတငးA ခကA လကမားက စစညးခသည။ ၎တ႔A နက ၁၆၄ ရြာ (ရခငရြာ ၂၃ ရြာ၊ မြတစလငမရြာ ၁၃၇ ရြာ ႏင A ျခားလမးမား ၄ ရြာ) မာ ရခငျပညနယ A လယပငးႏင ေတာငပငးတြင ျဖစခသည A ၾကမးဖကမႈဒဏက တကရကခ ရၿပး လUးေရ ၃၆,၀၀၀ ေကာရသညဟ သရရသည။ ထ႔ျပင A စးရ၏ ေတာငးဆမႈA ရ A ဖြ႕A စညးမားသည စစေတြရ သးျခားျဖစေနေသာ လထA သငးA ၀ငးA ား ကလသမဂၢ/ NGO မား/ A စးရ ပးေပါငးေရ႕ေျပးA ကခတေလလာမႈက ေဆာငရြက ေနသည။ ယငးA ကျဖတေလလာမႈမ လA ပခကမား ေတြ႕ရလာမညျဖစၿပး လတတေလာ၊ A လယA လတ ကာလ၊ ေရရညA ကA ညေပးေရးA တြက လမးေၾကာငးခမတႏငမည။
A ၾကမးဖကမႈ ၁၂ လၾကာၿပးေနာက လသားခငးစာနာမႈ A က A ညမားေပးပ႔ရာတြင A စးရႏင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မား ၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမာ ကယျပန႔ေသာ ရလာဒေကာငး မား ထြကေပၚလာၿပးျဖစသည။ A ကA ညလA ပေနသမားထ A စားA စာမား လစUျဖန႔ျဖးေပးေနၿပး ဇြနလတြင လ ၁၂၇,၀၀၀ Uးတ႔A တြက မကထရစတန ၂,၂၀၀ ေကာ ေပးA ပခသည။ Eၿပလတြင ဒတယA ဆင ပလယ ကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈ A စA စUတြင A သကငါးႏစေA ာက ကေလးသငယ ၃၃၀,၀၀၀ Uး သ႔မဟတ ရခငျပညနယA ႏ႔ Uးတည ကေလးသငယ ၉၇ ရာခငႏႈနးA ား ကာကြယေဆး တကေကၽြးခသည။ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရမစ၍ ျပငးထနစြာA ာဟာရခ႕တသည ကေလးသငယ ၁,၅၀၀ Uးႏင ပမနA ာဟာရခ႕တေသာ ကေလးသငယ ၂,၉၀၀ Uးတ႔A ား A စာႏငေဆးတကေကၽြးမႈႏင ျဖညစြကA စာ ေကၽြး ေမြးမႈA စA စUမား ေဆာငရြကေပးခသည။ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရမစ၍ A မသာ ၃,၇၀၀ လးေကာေဆာကလပေပးထားၿပးျဖစကာ
တစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညးA စ ၂၀,၅၅၈ ေကာက ျဖန႔ေ၀ ေပးထားသည။ A ေရးA ခငးစတငသညA ခနမစ၍ လ ၉၀,၀၀၀ ေကာ A တြက ယာယမခရာေနရာမား ေဆာကလပေပးထားၿပး ေနာကထပ IDP ၄၅,၀၀၀ Uးက ေနစရာေပးႏငမည မခရာ ေနရာမား ဆကလကေဆာကလပေနရာ ၾသဂတလကနတြင ၿပးစးမညျဖစသည။ A ေရးေပၚကနးမာေရး၊ စတလမႈႏင ပညာေရး၀နေဆာငမႈမားကလညး ျပညနယA ႏ႔ နယလည ေဆးေပးခနးမား၊ ကေလးေပာေနရာႏင A မးသမးမားA တြက ေနရာမားႏင ယာယစာသငေကာငးမားေဆာကလပ၍ A က A ညေပးထားသည။
လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားသည ၂၀၁၂ ဇြနကတညးက A ကး ခစားခြငရသ A ပစA ခ႕ထက A ျခားသမားA ား ဘကလက A ကA ညေပးA ပသညဟ လထA ထငA ျမငလြမားမႈမား၏ ရလာဒA ျဖစ စနေခၚမႈA မးမး ၾကေတြ႕ေနရသည။ ယငးစန ေခၚမႈမားတြင ဆႏၵျပမႈမားႏင လသားခငးစာနာမႈလပငနးမားက ဟန႔တားမႈမားA ပါA ၀င လထA သငးA ၀ငးမ ၀နထမးမားက ဖA ားေပးမႈမား၊ ယငးဖA ားေၾကာင A ခ႕ IDP မားA တြက လပငနးေဆာငရြကရန ေၾကာကရြ႕၊ တ႔ဆငးမႈမား ပါ၀ငသည။
ဤA ေျခA ေနA ေပၚ ကလသမဂၢႏင INGO မား၏ တ႔ျပနမႈက ေပါငးစပညႏႈငးရနA တြက လထA သငးA ၀ငးမား သတငး A ခကA လက လကခရယပနညးလမးမားက နားလညရန လ A ပေၾကာငး ေဖာျပေပးသည သတငးႏငျပနၾကားေရး မဟာ ဗဟာတစရပက ၂၀၁၃ ေဖေဖာ၀ါရတြင ေရးဆြခသည။ ထ႔ ေနာက ႏငငလးဆငရာလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕၏ ကယစား သးျခားလြတလပေသာ ေလလာမႈတစရပေဆာငရြကခၿပး ယငး ေလလာမႈက A ေရးပါေသာ A ၾကျပခကA မားA ျပား ေပးA ပ ခသည။ ယငးA ၾကျပခကမားက A ေကာငA ထညေဖာမႈ ေႏး ေကြးေနေသာလညး A နးပတ၀နးကင ရခငA သငးA ၀ငးမ A ဓကပဂၢလမားႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈႏင IDP စခနးမား (မြတစလငမႏင ရခင) တ႔တြင သတငးႏင ျပနၾကားေရး လပငနးမားစသည လပငနးA ခ႕ ေဆာငရြကထားၿပးျဖစသည။
၂၀၁၂ ဇလငတြင ေA ဂငစမားပးေပါငးေဆာငရြကခေသာ A လငA ျမနA ကျဖတေလလာမႈမ ရလာဒမားက A ေျချပ၍ ၂၀၁၂ ဇလငမ ဒဇငဘာA ထ လ ၈၅,၀၀၀ ေကာA ား A က A ညေပးရန A ေမရကနေဒၚလာ ၂၃.၅ သနးA ဆျပထားသည ၆ လတာ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနးက ေရးဆြခသည။ A ေျခA ေနပမဆး၀ါးလာသညA ေလာက ယငးစမကနးက ျပင ဆငေရးဆြကာ ၁၂ လ ကာလ (ဇလင ၂၀၁၂ မ ဇြန ၂၀၁၃) A ထ လ ၁၁၅,၀၀၀ ေကာA ား A သကကယ A ကA ညေပးရန A ေမရကနေဒၚလာ ၆၇.၆ သနးေတာငးဆခသည။ ဇြန ၂၀၁၃ တြင ရခငျပညနယ ေA ဂငစမားၾကား ႀကတငျပငဆငထားရ ေရး/ A ေရးေပၚစမကနးမ ခန႔မနးထားသည ေဒၚလာ ၁၈.၂ သနးA နကမ ၁၂.၅ သနးက ထညသြငးခၿပး ရခငတ႔ျပနေရး
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
8
A တြက ရနပေငြလA ပမႈခန႔မနးခက တးျမငလာခသည။ ထ႔ ေၾကာင စမကနး၏ စစေပါငး ရနပေငြလA ပခကမာ ေဒၚလာ ၈၀.၁ သနးျဖစလာသည။
၂၀၁၃ ခႏစA ကနထ လA ပခကမားက ျဖညဆညးရန A စA ဖြ႕၊ က႑မား၏ ျပငဆငထားေသား စမကနးမားA ရ ဇြန ၂၀၁၂ မ ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ထ လA ပခကစစေပါငးမာ ေဒၚလာ ၁၀၉,၃၂၉,၁၇၃ ျဖစသည။ ယခA ခနထ ရရထားေသာ ပပးမႈမားက ဖယလကပါက A ေရးေပၚရနပေငြလA ပခကက ေျဖရငးရန ေဒၚလာ ၃၈,၇၅၈,၆၂၉ လA ပေနေသးသည။
IDP A မားစမာ A သကေမြး၀မးေကာငးရငးျမစမားႏင လမႈေရး ၀နေဆာငမႈမားက ဆးရႈးထားကာ A မားစA တြက ျပနလည ေနရာခထားေရးႏင A ေျခခေနထငေရးA တြက A လားA လာ မား လာမညA ခနတA တြငး ျဖစႏငေခမရသညA ေလာက လာမညလမားတြငသာမက ၂၀၁၄ ခႏစထ လသားခငးစာနာမႈ A ကA ညမား လA ပေနUးမညဟ A ဖြ႕A စညးမားက ခန႔မနး သည။ A စးရႏင A ဖြ႕A စညးမားA ေနျဖင A ေျခခမခရာေနရာ၊ A ေျခခA ေဆာကA Uႏင A ေရးပါေသာ ၀နေဆာငမႈမား ထေထာငရန ေA ာငျမငစြာ ကယကယျပန႔ျပန႔ ေဆာငရြကထား ေသာလညး လA ပသည A သကကယ A ကA ညမား ဆက လကေပးႏငရနA တြက ေနာကထပ ပပးမႈမား လA ပေနသည။
A ေျခခA ညႊနးကနးမားA ေျခခA ညႊနးကနးမားA ေျခခA ညႊနးကနးမားA ေျခခA ညႊနးကနးမား ျမနမာျမနမာျမနမာျမနမာ ရခငျပညနယရခငျပညနယရခငျပညနယရခငျပညနယ
လUးေရ ၂၉.၄ သနး (ကား)၊ ၂၉.၇ သနး (မ)၊ ၅၉.၁၃သနး (စစေပါငး)
၁.၆၃ သနး (ကား) ၁.၆၄ သနး (မ) ၃.၂၇သနး (စစေပါငး)
ပမေကာငးမြနေသာေသာကသးေရA ရငးA ျမစကလကလမးမသည လUးေရ
၈၂.၃၀% ၅၇.၇၀%
၀ကသကကာကြယေဆးထးႏႈနး ၈၂.၃% ၆၈.၂% ငါးႏစေA ာကျပငးထနေသာA ာဟာရခ႕တမႈ ၉.၁% ၁၆.၃% ကနးမာေရးလပသားA ငA ား (ဆရာ၀န၊ သနာျပ၊ သားဖြား ဆရာမ) ၂၄,၀၄၈ ၁,၀၃၆
ေမြးဖြားႏႈနးစစေပါငး (A မးသမးတစUးလင) ၂.၀၃ ၂.၈၇ မခငေသဆးမႈA ခး (ေမြးဖြားမႈ ၁၀၀၀ တြင ေသဆးမႈ) ၁.၂ ၁.၄ ငါးႏစေA ာကေသဆးမႈႏႈန (ေမြးဖြားမႈ ၁၀၀၀ တြင ေသဆးမႈ) ၂၃.၆ ၂၆.၉ ကယ၀နေဆာငေစာငေရာကမႈ ၇၀ % ၆၆.၆% ကၽြမးကငလပသားမားျဖင ကေလးေမြးဖြားႏႈနး ၅၀.၂% ၄၂.၅% မးဖြားၿပး ေစာငေရာကမႈ (A ႀကမ) ၆ ၄ ခခA ားကဆငးမႈကးစကေရာဂါကမနကနျပည၀စြာသရနားလညမႈ ၉၂.၁% ၈၀.၂% ခခA ားကဆငးမႈကးစကေရာဂါကမနကနျပည၀စြာသရနားလညမႈ (A သက ၁၅-၂၄ A ပစA တြငး)
၉၂.၁% ၉၀.၆%
ကးကားကးကားကးကားကးကား:::: A မးသားစမခန႕ခြမႈႏငစးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၀နႀကးဌာနစာရငးA ငးစာA ပ ၂၀၁၀; ကနးမာေရး စမခန႕ခြမႈနညးပညာစနစ (၂၀၁၁); Myanmar Multiple Indicator Cluster Survey (၂၀၀၉-၂၀၁၀); Integrated Household Living Conditions Survey (၂၀၀၉-၂၀၁၀); Fertility and Reproductive Health Survey (၂၀၀၉), Reproductive Needs assessment (၁၉၉၉).
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
9
နဒါနး ရညမနးခကရညမနးခကရညမနးခကရညမနးခက
ႏငငလးဆငရာလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕၏ A ဓကUးတညခကမာ ၂၀၁၂ ခႏစက ရခငျပညနယA ႏ႔ရ လထA သငးA ၀ငးၾကား ျဖစပြားခေသာ A ၾကမးဖကမႈ၏ ေဘးဒဏသကေရာကခရသမား ထ လသားခငးစာနာမႈA ကA ညမားေပးရာတြင A စးရ၏ ႀကးပမးမႈမားက ေထာကပေပးရနျဖစသည။
UးတညခကမားUးတညခကမားUးတညခကမားUးတညခကမား
ျပညနယA တြငး လသားခငးစာနာမႈ၊ ျပနလညထေထာင ေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးမဟာဗဟာမားႏင လပငနးမား က ခတဆကခUးကပမႈတစရပ A သးျပျခငး။
လပငနးA ားလးသည ‘A ႏရာယမျဖစေစေရး’ ႏင ပဋပကၡ ဂရျပခUးကပမႈမားက ႏလးသြငး၍ ေရရည တညၿမမည ေျဖရငးနညးမား ရရေA ာင ေဆာငရြကျခငး။
လပငနးA ားလးသည A စးရUးေဆာငေသာ လပငနးမား က ပပးေပးၿပး ႏငငတကာ စႏႈနးမား၊ A ေျခခမမားႏင ကကညျခငး။
စမကနး၏စမကနး၏စမကနး၏စမကနး၏ သကေရာကမႈA တငးA တာသကေရာကမႈA တငးA တာသကေရာကမႈA တငးA တာသကေရာကမႈA တငးA တာ
ရခငတ႔ျပနေရးစမကနး ၂၀၁၃ A သစသည လြနခသညႏစက ပဋပကၡေၾကာင ရခငျပညနယရ လထA သငးA ၀ငးမားစြာတ႔ လသားခငးစာနာမႈလA ပခကမားႏင ရငဆငေနရသညက A သA မတျပၿပး ရခငျပညနယေျမာကပငးA ပါA ၀င သကဆင ရာၿမ႕နယမားတြင A ကA ညလA ပေနသမားA ား ေထာကပ ေပးသြားမည။
စမကနးသည ရခငျပညနယရ သကဆငသA ားလးက A က A ညေပးရန ေဒသတြငးႏင ျပညေထာငစ A ာဏာပင မားတြင A ဓကတာ၀နရသညဟ A သA မတျပ၍ A စးရ မဟာဗဟာ မား၊ လပငနးမားႏင ဆကဆေရး၊ ေပါငးစးေရးတ႔က ပမ A ား ေကာငးေစရန ေဆာငရြကသြားမည။ မတမႈမရေသာ မ၀ါဒမား က ေျဖရငးရန၊ ရခငျပညနယရ လA ားလးA တြက လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြငႏင လ႔A ခြငA ေရးက ျမငတငရန၊ ပဋပကၡ ဒဏသငေသာ လထA သငးA ၀ငးA တြက ၀နေဆာငမႈႏင ေစး ကြကမားသ႔ လကလမးမမႈ ပမ ေကာငးမြနေစရန A ာဏာပင မားA ား A သေပးလႈ႕ေဆာမႈက ဆကလက ေဆာငရြကသြား မည။ ၀နေဆာငမႈေပးရာတြင ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ A ခကA လကမားA ား ထညသြငးစUးစားေရးကလညး Uးစား ေပးသြားမည။
ရခငျပညနယA ႏ႔ ရလာဒA ေျချပ လသားခငးစာနာမႈA က A ညမားက လသားခငးစာနာမႈလA ပခကႏင A ႏရာယက ေရာကလြယမႈ၏ A ေၾကာငးရငးမားက ဖနတးေပး သ႔မဟတ လႊမးမးေနသည A ဖြ႕A စညး၊ မ၀ါဒ၊ Uပေဒ၊ ရနပေငြႏင A ျခား ကစၥမားက ေျဖရငးရန ရညရြယသည ခငမာၿပး ထေရာကေသာ လသားခငးစာနာမႈ A သေပးလႈ႕ေဆာေရး လA ပသည။ ယငး တ႔တြင ေန႔စU A ကA ညေပးပ႔သည လပငနးမားတြင လသား ခငးစာနာမႈလပသားမား ရငဆငေနရသည A ခကA ခမားက ဖယရားရန ရညရြယေသာ A သေပးလႈ႕ေဆာမႈ ပါ၀ငသည။ စေပါငးသေဘာတညထားသည ဆကစပႏင က႑A လက A သေပးလႈ႕ေဆာငေရး သတငးစကားမားလညး ဤစမကနး တြင ပါ၀ငသည။ ဤခUးကပမႈက ေA ဂငစတစခခငးစ၏ လလားခကက ေဖာျပမႈမားA ျပင စေပါငးသတငးစကားပါးျခငး က ပမေကာငးမြနေသာ A သေပးလႈ႕ေဆာမႈ ရလာဒမားဆသ႔ Uးတညသညဟသည A ခကက A သA မတျပထားသည။
ထလထA သငးA ၀ငးA ေပၚ မတသနမး၏ သကေရာကမႈမား ရလာႏငေခA ပါA ၀င A သကကယ လသားခငးစာနာမႈ A က A ညေပးA ပမႈမာ A ကA ညေပးေရးလပငနးA တြက A ဓက Uးစားေပးျဖစသလ စမကနးA သစတြင A ထးသျဖင A ဆက A သြယျပတေနေသာ ရြာမားတြင ေနထငၾကသည ေနရပ စြန႔ခြာ တမးေရာငျခငးမရသမားက ထညသြငးရနA တြက IDP မားက ေကာလြန၍ A ာရစကရန A ေရးႀကးသည။ ထ႔ျပင ဤစမကနး တြင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမားA တြက ေရရညေျဖရငးနညး မားႏင ေဘးဒဏသင လထA ားလးA တြက ခငမာေသာ ေျဖ ရငးနညးမား ထြကေပၚလာေစေရးက Uးတညေဆာငရြကမည နညးလမးမားက ေဖာထတထားသည။
စမကနးA သစသည လA ားလးA တြက A ေျခခ၀နေဆာငမႈ မား၊ A ထးသျဖင ကနးမာေရးႏင ပညာေရး၊ တ႔A ား လကလမး မမႈ ျမငတငေရးက ဆကလက Uးတညေဆာငရြကသြားမည။ ထ႔ျပင ၀နေဆာငမႈမားပမေကာငးမြနေစေရး၊ A မးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင သးျခားလA ပခကမားက ပမေကာငးမြနစြာ ထည သြငးေရးႏင လသားခငးစာနာမႈA ကA ညလA ပမႈက ပမထ ေရာကစြာ ေျဖရငးေရးA တြက ယာယစခနး ေပါငးစပညႏႈငးေရး ႏင စမခန႔ခြေရးဖြ႕စညးပမားႏင ပမထေတြ႕ႏငရန A လရင A သငးA ၀ငးA တြငး၊ A စးရႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ မားထမ A ေထာကA ပမားရေစေရးA တြကလညး Uးတညသြား မည။ ရခငျပညနယတြင လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရး တစႏစ ေကာၾကာၿပျဖစသညA တြက ယခA ခါ ယာယမခရာေနရာမား ျပျပငေရး၊ ကနခနးသြားသည A စားA စာမဟတေသာ ပစၥညး မား (NFI) ျပနလညျဖညတငးေရးႏင A ျခား၀နေဆာငမႈမားက ထညသြငးရနA တြက တ႔ျပနမႈက ခ႕ထြငရန လA ပေနသည။
၁
၂
၃
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
10
ဤတ႔ျပနေရးစမကနးသည A ေစာပငးကာလျပနလညထေထာင ေရး ခြျခမးစတျဖာေလလာမႈႏင A ကA ညေပးေရးက ပမ A ား ေကာငးေစရန ရညရြယၿပး ေရရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးလပငနး မားႏင ခတဆကရန ႀကးစားထားသည။ မဟာဗဟာပငးတြင ေဘးဒဏသင လထA ၾကား ၿငမးခမးမႈတညေဆာကေရးႏင ျပနလညေပါငးစညးေရးလပငနးမားက A ရနျမငတငေရး ပါ၀င သည။ ဤစမကနးသည ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငျခငးမရေသာ ေဘးဒဏသင လထမား ေဖာထတ A ကျဖတေရးႏင ယငးတ႔၏ လသားခငးစာနာမႈလA ပခကမားက ေျဖရငးမည သငေလာ ေသာ A ကA ညမား ေဖာထတေရးတ႔ ပါ၀ငသည။ A ထးသျဖင ေဒသခရပရြာမားတြင ေစးကြကမားႏင A သကေမြး၀မးေကာငး A ခြငA လမးမားA ား လကလမးမမႈက ပမေကာငးမြနေစရန ေဆာကရြကသြားမည။
ေနာကခA ခကမား AေျခAေနAေျခAေနAေျခAေနAေျခAေန
ရခငျပညနယသည ျမနမာႏငငရ ဖြ႕ၿဖးမႈAနညးဆးေဒသမား Aနကတစချဖစၿပး လUးေရသပသညးမႈ၊ Aာဟာရမျပည၀မႈ၊ ၀ငေငြနမပါးမႈႏင AေျခခAေဆာကAA Aားနညးမႈတ႔ ေတြ႕ ရသညAျပင ေဒသတြငး မၾကာခဏျဖစပြားေသာ မနတငးမား ႏင ေရႀကးမႈမားက AေျခAေနက ပမဆး၀ါးေစသည။ ရခငျပည နယ၏ လUးေရတြင လမးေပါငးစႏင ဘာသာေပါငးစ ေရာေထြး ပါ၀ငသည။ ၂၀၀၉-၁၀ ခႏစ မသားစလေနမႈAေျခAေန စစတမးတြင ရခငျပညနယသည ဆငးရမြေတြမႈAေျခAေနရ ဒတယAဆး၀ါးဆးျဖစၿပး တစႏငငလးပမးမ ဆငးရမြေတမႈႏႈနး ၂၅.၆% ရရာတြင ရခငျပညနယ၌ ၄၃.၅% ရသည။ AစားAစာရားပါးမႈတြငလညး တစႏငငလးပမးမ ၄.၈% ရရာ တြင ရခငျပညနယ၌ ၁၀% ရသည။
ရခငျပညနယသည မၾကာမႏစမားAတြငး ႀကးမားေသာ သဘာ၀ေဘးAႏရာယႏစခႏင ၾကေတြ႕ခရသည။ ၂၀၁၀ ခႏစ၊ ဇြနလတြင ရခငျပညနယ ေျမာကပငး၌ ျဖစပြားခေသာ ေရႀကးမႈ ႏင ေျမၿပမႈမားႏင ၂၀၁၀ ခႏစ ေAာကတဘာလတြင ျဖစပြားခ ေသာ ဂရမနတငးတ႔ျဖစၿပး လ ၂၉,၀၀၀ Uးႏင ၂၆၀,၀၀၀ Uး Aသးသး ထခကခခရကာ လ႔Aသကမားစြာႏင Aသကေမြး ၀မးေကာငးလပငနးမား ဆးရႈးခသည။ ထ႔Aျပင Aေျခခ ၀နေဆာငမႈမားႏင Aသကေမြး၀မးေကာငးAခြငAလမးမား က လကလမးမမျခငး၊ UပေဒေၾကာငးAရ ရငးလငးမႈမရျခငးႏင သြားလာလႈပရားမႈ ကန႔သတခန႔ရျခငးတ႔ေၾကာင လ ၈၀၀,၀၀၀ ေကာ ေရရညလသားခငးစာနာမႈဆငရာ AခကAခမားႏင ရငဆငေနရသညဟ Aဖြ႕Aစညးမားက Aစရငခတငျပသည။ ဤAပစAနကမ လ ၂၀၀,၀၀၀ ခန႔ (၂၅ ရာခငႏႈနး) Aား AသကကယAကAညမားျဖင ေထာကပလကရသည။
ရခငျပညနယAႏ႔ လထAသငးA၀ငးၾကား Aၾကမးဖကမႈသည ဇြန ၂၀၁၂ တြင စတငျဖစပြားခၿပး ေAာကတဘာ ၂၀၁၂ တြင ေနာကတစႀကမထပမျဖစပြားခသည။ ရခငျပညနယရ လထ AသငးA၀ငးမားသည ဇြနႏင ေAာကတဘာ ၂၀၁၂ တ႔၌ ၾကခရေသာ Aၾကမးဖကမႈမး ဆကလကမၾကေတြ႕ရေတာ ေသာလညး AေသးစားAျဖစAပကမားႏင တငးမာမႈမား ဆကလကေတြ႕ေနရသည။ AၾကမးဖကမႈႏစခAတြငး ၁၆၇ Uး (ဇြနလတြင ၇၈ Uးႏင ေAာကတဘာလတြင ၈၉ Uး) ေသဆး ကာ ၂၂၃ Uး (ဇြနလတြင ၈၇ Uးႏင ေAာကတဘာလတြင ၁၃၆ Uး) ဒဏရာရၿပး၊ ပဂၢလကပင၊ ျပညသပငႏင ဘာသာေရး AေဆာကAU Aလးေရ ၁၀,၁၀၀ (ဇြနလတြင ၄,၈၀၀ လးႏင ေAာကတဘာတြင ၅,၃၀၀ လး) မးေလာင ပကစးခသညဟ ႏငငေတာAစးရမ ထတျပနေၾကျငာခသည။ Aၾကမးဖကမႈက တ႔ျပနရန ရခငျပညနယသ႔ တပမေတာသား ၂၅,၀၀၀ Uး တာ၀န ခထားေပးခၿပး ယခAထ ရေနေသးသည။ ေနာကထပ Aၾကမး ဖကမႈက တားဆးရန ပဋပကၡႏင ဆကႏြယေနေသာ လမားႏင Aဖြ႕AစညးမားAား ဆကလကAေရးယသြားမညဟ Aစးရက ထတျပနထားသည။
AကAညလAပေနသမားAကAညလAပေနသမားAကAညလAပေနသမားAကAညလAပေနသမား
လသားခငးစာနာမႈAကAညကစၥမားAတြက မတပတငျခငး မေဆာငရြကရေသးေသာလညး ၂၀၁၃ ဇလငလလယတြင ရခင ျပညနယAႏ႔ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ AေရAတြက ၁၄၀,၀၀၀ ခန႔Aထ တးလာသညဟ Aဖြ႕မားက ခန႔မနးထား သည။ ထ႔ျပင သးျခားျဖစေနေသာ1ႏင ေဒသခ2လထႏင ပတသကသည သတငးAခကAလကမားက သးသပမႈAရ မငးျပား၊ ေျမပ၊ ေပါကေတာ၊ ေျမာကUး၊ ေကာကေတာႏင စစေတြတ႔တြင လ ၃၆,၀၀၀ မ တကရက၊ လမႈေရး သ႔မဟတ စးပြားေရးဆငရာ Aကးသကေရာကမႈဒဏခရၿပး Aေျခခ ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈ မရသေလာကျဖစေနသည။
လကရ ယာယစခနးမားတြင ေနထငေသာ လ ၁၄၀,၀၀၀ က တြကခကရာတြင ခန႔မနးမႈAခ႕ ျပလပခသညက သရထားရန Aေရးႀကးသည။ တရား၀ငမတပတငျခငးလပငနး မေဆာငရြက သေရြ႕ ယာယစခနးမားရ IDP AေရAတြက AတAကက Aတညျပရန မျဖစႏငေပ။ သ႔ရာတြင ယာယစခနး ေပါငးစပ ညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရး (CCCM) AစAဖြ႕မ ယာယစခနးမား
1 သးျခားျဖစေနေသာ ရြာ - ေစးမားႏင ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈ နညးပါးေစသည ႏစဖကၾကား တငးမာမႈျမငမားၿပး လႈပရားသြားလာရန ေၾကာကရြ႕ေနရသည Aျခားလမးစမ လထAသငးA၀ငးမား ၀နးရထားေသာ ရြာ။ ယငးတ႔မာ တစနညးAားျဖင Aလြနေ၀းကြာေသာ ေဒသမား လညး ျဖစႏငသည။
2 ရပရြာခ လထ - ရပရြာAသငးA၀ငးAတြငး IDP မား ေနထငၿပး Aေျခခ AေထာကAပမားႏင ရငးျမစမားက ခြေ၀သးစြရသည လထAသငးA၀ငး။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
11
သ႔ ပမနသြားေရာကျခငးႏင စာရငးေကာကယမႈမားက ထ AေရAတြကသည ဤစမကနးထတေ၀သညAခနတြင Aတ ကဆးျဖစေၾကာငး ညႊနျပေနသည။ Aလားတ ယာယစခနးမား တြင မေနထငသည ေဘးဒဏသငသ ၃၆,၀၀၀ Uးကလညး Aထကေဖာျပပါ ၿမ႕နယမားတြင ေAဂငစမားၾကား ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈျဖင ျပလပခေသာ ပးတြလAပခက Aကျဖတေလ လာမႈမားျဖင Aတညျပထားသည။ ဤAကျဖတေလလာမႈမား မာ လကရ ဆကလကေဆာငရြကဆျဖစၿပး စမကနးကနးဂဏနး မားက ေနာကဆးAေျခAေနႏင Aညမြမးမသြားမည။
စနစပငးဆငရာစနစပငးဆငရာစနစပငးဆငရာစနစပငးဆငရာ AေၾကာငးရငးမားႏငAေၾကာငးရငးမားႏငAေၾကာငးရငးမားႏငAေၾကာငးရငးမားႏင ပဋပကၡမတငပဋပကၡမတငပဋပကၡမတငပဋပကၡမတငမမမမ လAပခကမားလAပခကမားလAပခကမားလAပခကမား
လထAသငးA၀ငးၾကား ပဋပကၡ၏ စနစပငးဆငရာ Aေၾကာငး ရငးတစခမာ ရခငျပညနယရ လ ၈၀၀,၀၀၀ ေကာ (UNHCR ခန႔မနးခက၊ ၂၀၁၁) တ႔၏ ႏငငသားျဖစခြငမရျခငးဆငရာ ေရရညျပနာႏင ဆယႏြယေနသည။ ဤAေၾကာငးရငးမား က ေျဖရငးရန AဓကAခကမာ ႏငငေရးAာမခခက၊ လျခေရး၊ တရားUပေဒစးမးၿပး လ႔Aခြင Aေရးမားေလးစားျခငးတ႔ ျဖစသည။ ဤစမကနးတြင ပါ၀ငေသာ လပငနးမားမာ ၂၀၁၂ ခႏစက လထAသငးA၀ငးၾကား Aၾကမးဖကမႈ ရလာဒAျဖစ ေဘးဒဏခခရသမား၏ လသားခငးစာနာမႈလAပခကမားက AဓကUးတညေသာလညး Aထးသျဖင ေျမာကပငးၿမ႕နယမား တြင လသားခငးစာနာမႈAဖြ႕မား ေရရညတ႔ျပနေနသည ပဋပကၡ မတငမ AေရးတႀကးလAပခကမား ရခသလ ယခလညးရ ေသးသည။ လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAသငး A၀ငးAေနျဖင ျပညနယ၏ AေထြေထြလAပခကမ လတ တေလာလAပခကမားက AမႈမAမတမျဖင ခြထတမပစမေစ ရန Aေရးႀကးသည။
ရခငျပညနယ၏ နဂရရငးစြ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈနမပါးေသာ Aေျခ Aေနႏင Aာဏာပငမားက ဆကလကျပဌာနးထားျခငးႏင ပ႕ႏ႔ေနေသာ ေၾကာကရြ႕မႈ၊ တငးမာမႈမားေၾကာင လႈပရားသြား လာမႈ တးျမငတငးၾကပျခငးစသည AေျခAေနမားAရ ရခင ျပညနယAႏ႔ ရပရြာAသးသးတြင ကယျပန႔ေသာ လသားခငး စာနာမႈ၊ ျပနလညထေထာငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAကAည မား ၂၀၁၃ ခႏစေနာကပငးထ လAပေပလမမည။ Aစးရ Aေနျဖင လထAသငးA၀ငးၾကား Aၾကမးဖကမႈ၏ ထငရား ေသာ Aေၾကာငးရငးမားက ေျဖရငးရန ေရရညနညးလမးမား ေဖာထတAေကာငAထညေဖာေရးAတြက ရခငျပညနယရ ေဒသAားလးႏင လAားလးAတြက ကယျပန႔ေသာ ေရရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးစမကနးတစခ ေရးဆြရန လAပသည။
၁၂ ဇလင ၂၀၁၃ တြင သမၼတ Uးသနးစနက ဘဂၤလားေဒရ နယစပတစေလာကရ နယစပလျခေရးတပဖြ႕ နစကက ဖကသမးသည ေၾကျငာခက Aမတ ၅၉/၂၀၁၃ က ထတျပနခ
သည။ နစကသည ဌာနေပါငးစပါ၀ငၿပး ၁၉၉၂ ခႏစတြင စတင ထေထာငခကာ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရး၊ ရတပဖြ႕၊ Aထးစစမးစစ ေဆးေရးႏင AေကာကခြနAမႈထမးမား ပါ၀ငသည။ ရခငျပည နယေျမာကပငး ၿမ႕နယမားတြင ၎မာ Aထငရားဆးျပညနယ AာဏာပငAဖြ႕ျဖစၿပး နယစပလျခေရး၊ ခရးသြားလာခြင ကန႔သတျခငးမား၊ လကထပခြငကန႔သတျခငးမားႏင မၾကာမ က ျပနလညAသကသြငးခသည ဖႏပမႈဟ ေဒသခ လထ AသငးA၀ငးက ယဆေသာ “ကေလးႏစေယာက” ကန႔ သတမႈ တ႔Aတြက တာ၀နရသည။ ယငးAဖြ႕သည လ႔AခြငAေရး ခးေဖာကမႈမား၊ AတငးAၾကပခငးေစမႈမားႏင ေငြညစမႈမား ဆငရာ စြပစြခကမားႏင ရငဆငခရသည။ ျမနမာႏငင လ႔AခြငAေရးဆငရာ Aထးကယစားလယက ထAဖြ႕ ဖကသမးျခငးက ႀကဆၿပး လ႔AခြငAေရးခးေဖာကမႈမား Aတြက တာ၀နရသည Aမႈထမးမားက စစမးစစေဆးရနႏင တာ၀နခေစရန AစးရAား တကတြနးထားသည။
ယၾကညမႈတညေဆာကေရးႏငယၾကညမႈတညေဆာကေရးႏငယၾကညမႈတညေဆာကေရးႏငယၾကညမႈတညေဆာကေရးႏင ျပနလညေပါငးစညးေရးျပနလညေပါငးစညးေရးျပနလညေပါငးစညးေရးျပနလညေပါငးစညးေရး
လထAသငးA၀ငးၾကား ရေနဆ တငးမာမႈမားႏင ျပနာမား က ယၾကညမႈက ပကစးေစၿပး ယၾကညမႈတညေဆာကေရး လပငနးမားAတြက AခြငAလမးမားႏင လြနခသည လမားက တးတကမႈမားက ထခကေစသည။ AစးရAေနျဖင လထ AသငးA၀ငးAတြငးႏင ၾကား၊ Aစးရႏင ခငမာေသာ ယၾကည မႈ တညေဆာကေရးႏင ျပနလညေပါငးစညးေရးလပငနးမားက စတငရန AေရးတႀကးလAပေၾကာငး မးေမာငးထးျပေနသည။ ရခင (ဗဒၶဘာသာ၀ငမား) AပါA၀င မြတစလငမAသငးA၀ငး ႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမားသည ျပနလညေပါငးစညးေရး လပငနးစUတြင Aေျခခကေသာ Aခနးက႑မ ပါ၀ငရန လAပ သည။ လထAသငးA၀ငးေခါငးေဆာငမားသည လထAသငး A၀ငးႏင ၎တ႔၏ Aကးစးပြားမားက ကယစားမျပေၾကာငး မၾကာခငက AျဖစAပကမားက ညႊနျပေနသည။ Aခ႕ လထ AသငးA၀ငးႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမားက ျပနလည ရငၾကားေစေရး သ႔မဟတ ျပနလညေပါငးစညးေရး Aလား Aလာမားက ထခကေစသည သေဘာထားကြေစေသာ Aသး Aႏႈနးမား ပမAသးျပလာၾကသည။ လသားခငးစာနာမႈ၀နထမး မားAေနျဖင AတငးAတာAမးမးျဖင ၿခမးေျခာကမႈမား၊ ေႏာငယကမႈမား ဆကလကခေနရၿပး AကးဆကAေနျဖင လထAသငးA၀ငးႏစခလးAတြက Aသကကယ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈAပါA၀င Aခရာကေသာ ၀နေဆာငမႈမား ေပး ေနသည Aဓက၀နထမးမား ႏႈတထြကသြားၾကသည။
ႏစေနရာတြင ကေလးသငယမားႏင AမးသမးမားAပါA၀င ဒဏရာရမႈမားႏင ေသေၾကမႈမား ရခေသာ မၾကာမက တညေဆာကထားသည ယာယမခရာေနရာမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ ေရးဆငရာ ကစၥမားႏငပတသက၍ IDP မားႏင Aစးရတ႔ၾကား ျဖစပြားခေသာ ျပနာမားကလညး AေထာကAကမျဖစေပ။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
ယာယမခရာ ေနရာမားသည IDP မားAား တသးတျခား ခြထားရန၊ မြတစလငမ IDP မားAား “ဘငဂါလမား” သ႔မဟတ “တရားမ၀င ၀ငေရာကလာသမား” ဟ Aမညတပရနႏင ၎တ႔ Aား မမတ႔ရပရြာသ႔ မျပနႏငေAာင တားဆးရန၊ ထနညးAား ျဖင ယခငက Aတတကြ ေနထငခေသာ လထAသငးA၀ငး Aား သးျခားခြထားရနAတြက ျဖစသညဟေသာ မားယြငးသည ေကာလဟလမားက လထAသငးA၀ငးAတြငးႏင လထ AသငးA၀ငးႏင Aစးရတ႔ၾကား မေကာငးမြနေသာ ဆကဆေရး က ပမဆး၀ါးလာေစသည။ ေျမာကUးႏင ေပါကေတာတ႔တြင ျပနာျဖစပြားၿပးေနာက လမားစြာ ဖမးဆးခရေၾကာငး Aစရင ခစာမားက ေဖာျပၿပး လျခေရး တပဖြ႕မား၏ မမတေသာ တ႔ျပနမႈႏငပတသက၍ စစမးစစေဆးမႈ ျပလပျခငး ရ၊ မရ မရငးလငးမႈက ရခငျပညနယရ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမား ၾကား စြေနေသာ ဘကလကမႈဆငရာ AထငAျမငမား ပတးလာ ေစသည။
လထAသငးA၀ငးမား ျပငဆငထားျခငးမရဘ ၎တ႔Aား တရားမ၀င ၀ငေရာကလာသမားAျဖစ မတပတငရန ႀကးပမးမႈ တစခဟ မတယျခငးခရေသာ ယခႏစ Eၿပလေႏာငးပငးက စစစ Aတညျပျခငးလပငနး မေAာငျမငမႈက IDP မားႏင လျခေရး တပဖြ႕မားၾကား ျပနာျဖစပြားေစခၿပး လထAသငးA၀ငး ေခါငးေဆာငမားႏင Aျခားသမား ဖမးဆးခခရသည။ ထ႔ျပင ျပညေထာငစAဆင မ၀ါဒမားႏင ကကညျခငးမရေသာ ကေလး ႏစေယာက AတငးAၾကပမ၀ါဒႏင သြားလာခြငႏငလကထပခြင
ပတပငျခငးမားAပါA၀င မြတစလငမလထAတြက သးျခား ေဒ သတြငးAမန႔မား ျပနလညထတျပနျခငးေၾကာင Aမနးတရား မား ျဖစလာၿပး ေဒသတြငး တငးမာမႈ တးျမငလာသည။ ၂၀၁၃ Aစကတညးက ဤAႏတသေဘာ ေဆာငေသာAခကမားက လထAသငးA၀ငးႏင Aစးရၾကား မယၾကညမႈ စးရမဖြယရာ Aဆငသ႔ ေရာကလာေစသည။ လထAသငးA၀ငးေခါငး ေဆာငမားႏင လထAသငးA၀ငးAေနျဖငလညး တငးမာမႈမား ေျဖေလာရနႏင သဟဇာတျဖစေသာ Aနာဂတတစခ တည ေဆာကရန Aဓက Aခနးမ ပါ၀ငရမည။
ယာယေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈယာယေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈယာယေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈယာယေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ
ေမလ ၁၂ ရကႏင ၁၇ ရကၾကားတြင AႏၵယသမဒၵရာAတြငး မဟာစငဆငကလနး Aစျပၿပး ရခငကမးရးတမးတေလာကရ ေဒသမားက ၿခမးေျခာကကာ ရြာမားႏင IDP စခနးမားက ကယဆယေရးစခနးမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ရန လAပလာေစခ သည။ ဆငကလနးသည AပပငးမနတငးAသြငသ႔ Aားေပာ သြားၿပး ေမလ ၁၇ ရကေန႔တြင ပကျပယသြားသည။ သ႔ရာတြင ေမလ ၁၆ ရကေန႔က ပမနရာသUတဆနေသာ ေလျပငးမား၊ ေပာကၾကားမးမားေၾကာင ေဒသAခ႕တြင ေရႀကးမႈမား ျဖစပြားခသည။ ဆငကလနးမတငမ Aႏရာယရေသာ ၿမ႕နယ ၁၄ ခရ လ ၁၂၀,၀၀၀ က ေဘးကငးေသာ ေနရာမားသ႔ ေျပာငး ေရႊ႕ေပးခသည။ ခန႔မနးေခ လ ၁၄,၀၀၀ Uးခန႔က Aေျပာငး Aေရႊ႕က ဆန႔ကငခၾကေသာလညး မနတငးAၿပးတြင ယာယ စခနးမားသ႔ ျပနႏငသညဟ Aာဏာပငမား၏ AာမခခကAရ ေနာကပငးတြင ေဘးကငးေသာေနရာမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ရန လကခခၾကသည။ ေမလ ၂၀ ရကေန႔ထ လAမားစ ရြာမားႏင စခနးမားသ႔ ျပနလာၾကေသာလညး စစေတြႏင ေပါကေတာရ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသAနညးငယမာ ျပနမလာၾကေသးေပ။ Aေၾကာငးမာ ၎တ႔၏ မလ ယာယစခနးမား၏ AေျခAေန သသာစြာ ဆး၀ါးလာျခငးေၾကာင ျဖစသည။ AစးရAေနျဖင AတငးAၾကပမျပနခငးရန ကတျပထားသည။ ကလသမဂၢႏင မတဖကAဖြ႕မားက ေဘးကငး၍ မမတ႔ သေဘာဆႏၵ Aေလာက ေနရပျပနေရးက Aားေပးရန Aာဏာပငမားႏင ဆကလကေဆာငရြကလကရသည။
ေဆြးေႏြးေစစပရနေဆြးေႏြးေစစပရနေဆြးေႏြးေစစပရနေဆြးေႏြးေစစပရန လAပမႈလAပမႈလAပမႈလAပမႈ
ရခငပဋပကၡ၏ သေဘာသဘာ၀မားမာ ျပညနယAေျခAေနႏင သးသန႔သကဆငေသာလညး ရခငျပညနယတြင ကယျပန႔ေသာ ေရရညေျဖရငးနညးမား ရာေဖြေဖာထတမႈ ၾကန႔ၾကာေႏးေကြး ျခငးက တငးျပညAႏ႔ႏင ေဒသတြငးႏင Aျခားႏငငမားရ တး လာေသာ တငးမာမႈမားက ပပးေပးေနသည။ Aစးရ၏ Uး ေဆာငမႈေAာကတြင လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး Aဖြ႕မားသည တငးမာမႈမားေလာခေရးႏင ကာလၾကာ စးရမ ပပနမႈမားက ေျဖရငးေရးAတြက ျပနလညေပါငးစညးေရးႏင
၁၃ ေမ ၂၀၁၃ ၀၀:၀၀ UTC ကာရနေညတငဆာဟမးလကငဆ
ငခရ
ာမနမျ
ယၵႏA
ရဒေးာလၤဂဘ
ႈမ႕ႊရေးငာပျေမစငစာဟမးနလကငဆ ၁၄ ေမ ၂၀၁၃
၂၅၀ ာတမလက
ရေးUလညမးပေ႕ႊရေးငာပျေ၁,၀၀၀၁၀,၀၀၀
၁၀၀,၀၀၀
ကးစား- MIMU၊ GDACS၊ UNCS၊ FAO
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
13
ယၾကညမႈတညေဆာကေရးလပငနးမားA ပါA ၀င ေဘးကငး သကၡာရစြာ ေနရပျပနႏငေစမည လတတေလာ၊ A လယ A လတႏင ေရရညကာလလပငနးမားက ေဖာထတရာ၌ A ေထာကA ပေပးရန လA ပသည။ A ဖြ႕A စညးမားသည A စးရ၏ လပငနးမားက ပပးရန A ကA ညမား ေပးA ပသြား မညျဖစၿပး လသားခငးစာနာမႈ A ေျခခမမားျဖစေသာ လသား ခငးစာနာမႈ၊ ဘကမလကမႈ၊ ၾကားေနမႈႏင “A ႏရာယ မျဖစေစေရး” တ႔က A ျပညA ၀ေလးစားလကနာကာ A မး သမး၊ A မးသား၊ ေယာကားေလး၊ မနးကေလးမား၏ သးျခား လA ပခကမားက ျဖညဆညးရန ကားမသတျပ ခUးကပမႈျဖင လပငနးေဆာငရြကသြားမည။
ေဘးဒဏသငသမားႏင တငပငၿပး လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မား၊ A လရငA ဖြ႕မားႏငA တ ေရရညေျဖရငးနညးမားA တြက မဟာဗဟာတစရပ ေဖာထတရန ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ စတငရန လA ပေနသည။ မမတ႔ေနရပ ျပနသြားသမား သ႔မဟတ ထေနရာမားတြင ရေနသမားA တြက ၎တ႔ ရေနသည ေနရာ တြင A ကA ညေပးရန A ေရးႀကးသည။ မမတ႔ A းA မျပနလသ မား ျပနႏငရန ကညေပးသငၿပး A းA မဆးရႈးထားသမားႏင မလေနရာတြင ဆကလကေနထငသမားA ေနျဖင မမတ႔ A း A မမား ျပနလညတညေဆာကရန A စးရ A ေထာကA ပရသင သည။ ႏငငတကာA သငးA ၀ငးA ေနျဖင မမတ႔ သေဘာဆႏၵ A ေလာက A မျပနသမားကသာ A ကA ညေပးႏငသည။ လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားA ပါA ၀င သကဆငသA ားလး သည ပဋပကၡ ထခကလြယမႈ၊ ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈ ေလ လာျခငးမားႏင ခUးကပမႈမားက သကဆငရာ က႑A လက လပငနးမားတြင ထညသြငးစUးစားရန လA ပသည။
တ႔ျပနမႈ ျခငသးသပခက ႏငထငရားေသာ လA ပခကမား ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မား A ပါ A ၀င A စးရသည IDP မားA ား A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ A စားA စာမဟတေသာ ပစၥညးမား (NFI)၊ ေရႏင ပတ၀နးကင သန႔ရငးေရး၊ ေဆး၀ါး၊ ပညာေရးႏင ကာကြယေစာငေရာကေရး ဆငရာ ၀နေဆာငမႈမားစသည A သကကယA ကA ညမားက ဆကလကေပးA ပထားသည။ လA ပခကမားက ေဖာထတရန၊ ရႏငေသာ ရငးျမစမားျဖင တ႔ျပနရနႏင ပမျပညစေသာ တ႔ျပနမႈစမကနးေရးဆြႏငရန ၂၀၁၂ ဇြနႏင ေA ာကတဘာ A ၾကမးဖကမႈမားA ၿပးတြင A ဖြ႕A စညးမား ပးေပါငးပါ၀ငေသာ က႑ေပါငးစ A လငA ျမန A ကျဖတေလလာမႈမားကလညး သြားလာပ႔ေဆာငေရး A ခကA ခမားၾကားမ ေဆာငရြကခသည။
ယာယစခနးမားတြင ခလႈေနသည ခန႔မနးေခ လ ၁၄၀,၀၀၀ A ျပင ျပညနယA လယပငးႏင ေတာငပငးရ သးျခားျဖစေန ေသာ ေဒသခရပရြာ မားတြင လ ၃၆,၀၀၀ ေကာ တကရက၊ လမႈေရး သ႔မဟတ စးပြားေရးဆငရာ A ကးသကေရာကမႈဒဏ ခထားရၿပး ေစးမား၊ ပညာေရးႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ A ပါA ၀င A ေျခခ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈ မရ သေလာကျဖစေနသည။ ယာယစခနးမားႏင သးျခားျဖစေနေသာ ေဒသခရပရြာမားရ ေဘးဒဏသငသမား၏ လတတေလာ လသားခငးစာနာမႈလA ပခကမားက ျဖညဆညးရငးျဖင ေရရည ေျဖရငးနညးမား ေဖာထတရနမာ A စးရေပၚ မတညေသာလညး လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားသည သငေလာေသာ ေျဖရငးနညး မား ရာေဖြရန၊ ကၽြမးကငမႈမား ေပးA ပရနႏင ထလပငနးမားက ေထာကပေပးရန A ဆငသငရသည။
လြနခသည ၁၂ လA တြငးႏင လကရA ခနတြင တရားUပေဒ ထနးသမးရနႏင ေနာကထပ ေသေၾကပကစးမႈမားက တားဆး ရန A စးရက ျပညနယA ႏ႔ ေဘးဒဏသငေဒသမားတြင လျခ ေရးA ဆငက ဆကလက တးျမငထားသည။ သ႔ရာတြင လထ A သငးA ၀ငးၾကားႏင A တြငး၊ A စးရႏင တငးမာမႈ၊ မယၾကည မႈတ႔ ဆကလကတညရေနၿပး ယငးA ခကက လသားခငး စာနာမႈလပငနးမားေA ာငျမငမႈA ေပၚ A ပကသေဘာ သက ေရာကမႈရကာ ေရရညစမကနး ေရးဆြရန ေဆာငရြကရာတြင A ဖြ႕မားA ား စနေခၚလကရသည။
A ေသးစားA ျပနA လနဆကဆမႈA ခ႕ ရလာေသာလညး လထ A သငးA ၀ငးA ား ခြျခားထားမႈသည A ခနA တငးA တာတစခ ထ ဆကရေနမညဟ ခန႔မနးရသည။ ပထမA ဆငA ေနျဖင
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
14
လထA သငးA ၀ငးမားA တြငးႏင ၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈႏင ကးသနးေရာငး၀ယမႈတ႔က တကတြနး A ားေပးလကရသည။
(ေဘးဒဏသငသမားႏင လသားခငးစာနာမႈလပသားမား၏) လႈပရားသြားလာခြငႏင လကလမးမမႈA ခကA ခမား ဆကလက ရေနၿပး ထA ခကက လသားခငးစာနာမႈA ကA ညေပးျခငးA ပါ A ၀င A သကေမြး၀မးေကာငးလပငနးမားႏင တညၿငမေသာ ၀ငေငြA ေပၚ လထ၏ လကလမးမမႈက ကန႔သတထားသည။ ထ႔ A တြက ကနUးက A ၾကမးဖကမႈဒဏမခခရေသာလညး လ A မားA ျပား မမတ႔ A းA မမားက စြန႔ခြာလာၾကသည။
A ဓပၸာယဖြငဆခကA ရ လသားခငးစာနာမႈလကလမးမျခငး တြင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕A စညးမားA ေနျဖင လသားခငး စာနာမႈA ကA ညႏင ကာကြယေစာငေရာကမႈလA ပေနသမား ထ ေရာကရႏငျခငးႏင လA ပေနသမားA ေနျဖင ၎တ႔ A သကရငေရးA တြက A ေျခခကေသာ ကယဆယေရး ပစၥညးမားႏင ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈတ႔ ပါ၀ငသည။ လသားခငးစာနာမႈလပငနးက A ဆငေျပေစျခငးျဖင ထေရာက ေသာ လသားခငး စာနာမႈလကလမးမျခငးသည ျပညသမား3 A ား ကာကြယေစာငေရာကျခငးက ပမခငမာေစသည လသား ခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားႏင A ျခားA ဖြ႕မား၏ တ႔ျပနေရးလပငနးက ပမေကာငးမြနေစသည။
A ကျဖတေလလာမႈမားA ကျဖတေလလာမႈမားA ကျဖတေလလာမႈမားA ကျဖတေလလာမႈမား
ပထမA ႀကမ ၿမ႕နယေလးခရ စခနး ၁၂၁ ခ (စစေတြတြင ၁၀၉ ခ၊ ရေသေတာငတြင ေလးခ၊ ေမာငးေတာတြင ခနစခ၊ ေပါက ေတာတြင တစခ) မ IDP ၁၀၇,၈၈၆ Uး (မသားစ ၁၈,၆၉၇ စ)တ႔ A ား A ကျဖတ ေလလာမႈက ဇြနလ ၂၀ ရကႏင ဇလင ၁၀ ၾကား ေဆာငရြကခသည။ ယငးA ကျဖတေလလာမႈA ရ A ဓက လ A ပခကမားမာ A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ A စားA စာ မဟတ ေသာ ပစၥညးမား၊ ေရႏငပတ၀နးကငသန႔ရငးေရးႏင ကနးမာ ေရးတ႔ျဖစၿပး လA မားစမာ A စားA စာ A ကA ညေပၚ မခေန ရကာ လေနသပသညးေသာေနရာမားတြင ေနထငေနရသညက ေတြ႕ရရသည။ သန႔ရငးေရးA ေဆာကA A မားႏင ေသာကသး ေရတ႔A ား လကလမးမမႈမာလညး စနေခၚမႈတစခ ျဖစေနသည။
လထA သငးA ၀ငးၾကား ဒတယA ႀကမ A ၾကမးဖကမႈ ေနာက ပငး လတတေလာ လသားခငး စာနာမႈလA ပခကမားက ေဖာ ထတရန ေနာကတစႀကမ ေA ဂငစမားပးေပါငးပါ၀ငေသာ ပးတြ လA ပခက A ကျဖတေလလာမႈက ၂၉ ေA ာကတဘာႏင ၉ ႏ ၀ငဘာ ၂၀၁၂ ၾကား ေဆာငရြကခသည။ A ဖြ႕မားသည ၿမ႕နယ
3 လကနကကငပဋပကၡA တြငး လသားခငးစာနာမႈသြားလာခြင လပငနးခြင လကစြ၊ A တြ ၁.၀၊ ၂၀၁၁၊ ပဋပကၡသေဘာသဘာ၀ႏငငတကာA ဖြ႕ (CDI)၊ ဆြစဇာလန FDFA ႏင ကလသမဂၢ လသားခငးစာနာမႈဆငရာ A ေရးကစၥမား ေပါငးစပညႏႈငးေရးရး။
ခနစခရ IDP စခနး ၁၈ ခမ IDP ၃၆,၃၇၄ (A မေထာငစ ၁,၇၆၂ စ) တ႔ထ သြားေရာက၍ ျဖစႏငသည ေနရာမားတြင တစဆက တညး A ကA ညေ၀ငမႈမား ျပလပခသည။ ေတြ႕ရခကမားရ A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ ေရႏငပတ၀နးကငသန႔ရငးေရး၊ ကနး မာေရးႏင A ာဟာရတ႔သည UးစားေပးလA ပခကမား ျဖစသည ဟ သရသည။ IDP ၈၅ ရာခငႏႈနးနးပါး A စားA စာA ကA ည ေပၚမခေနၿပး နယခေစးမားသ႔ လကလမးမမသေလာက ျဖစေန သည။ A ကျဖတေလလာခေသာ IDP ၂၃,၅၀၀ ခန႔မာ ေနရပ စြန႔ခြာတမးေရာငသည ေနရာမားတြင ကနးမာေရးေစာငေရာက မႈမားက လကလမးမမသညA ေလာက ကနးမာေရးA ကA ည ႏင A ာဟာရတ႔မာ A ဓကစးရမဖြယရာမားျဖစသည။ သန႔ရငး ေရးမေကာငးမြနမႈ၊ ေရရရႏငမႈႏင မခရာေနရမားကလညး ကနးမာေရးကစၥမားက ပမဆး၀ါးေစသည။ ခန႔မနးေခ A က ျဖတေလလာထားသ ၆၀ ရာခငႏႈနး သ႔မဟတ ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငသ IDP A သစ ၂၀,၀၀၀ Uးေကာမာ လေလာက ေသာ ေသာကသးေရက လကလမးမျခငးမရဘ ၇၀ ရာခငႏႈနး သ႔မဟတ IDP ၂၄,၀၀၀ ေကာမာ ပမနA မသာမားက လကလမးမမၾကေပ။
၂၀၁၃ ဇြနတြင လသားခငး စာနာမႈA ဖြ႕မားႏင ရခငျပညနယ A စးရတ႔က ၂၀၁၂ A ၾကမး ဖကမႈေနာကပငး ၀နေဆာငမႈမား၊ A သကေမြး၀မးေကာငး လပငနးမားႏင ေစးမားA ား လက လမးမမႈက ထခကခရေသာ သးျခားျဖစေနသည လထA သငး A ၀ငးႏငပတသကသည ရရႏငေသာ A ေျခခA ခကA လက မားက စစညးခသည။ လပငနးစUA တြငး ၿမ႕နယ ၈ ခရ ရြာ ၄၆၆ ရြာမ A ခကA လကမားက စစညးခသည။ ၎တ႔A နက ၁၆၄ ရြာ (ရခငရြာ ၂၃ ရြာ၊ မြတစ လငမရြာ ၁၃၇ ရြာႏင A ျခားလမးမား ၄ ရြာ) မာ ရခငျပညနယA လယပငးႏင ေတာင ပငးတြင ျဖစခသည A ၾကမးဖကမႈဒဏက တကရကခရၿပး လUးေရ ၃၆,၀၀၀ ေကာ ရသညဟ သရရသည။ ထ႔ျပင A စးရ၏ ေတာငးဆမႈA ရ A ဖြ႕A စညးမားသည စစေတြရ သးျခားျဖစေနေသာ လထA သငးA ၀ငးA ား ကလသမဂၢ/NGO မား/A စးရ ပးေပါငး ေရ႕ေျပးA ကခတေလလာမႈက ေဆာငရြက ေနသည။ ယငးA ကျဖတေလလာမႈမ လA ပခကမား ေတြ႕ရ လာမညျဖစၿပး ပဋပကၡဒဏသငသမား ေဘးကငးသကၡာရစြာ ေနရပျပနေရး စစUေပးရနႏင ေရရညတငးမာမႈမားႏင ခြျခားမႈ မားက ေျဖရငးရန ရညရြယသည ျပနလညရငၾကားေစေရးႏင ယၾကညမႈ တညေဆာကေရးလပငနးမား A စျပရန လတ တေလာ၊ A လယA လတကာလာ၊ ေရရည A ကA ညေပးေရး A တြက လမးေၾကာငးခမတႏငမည။
A စA ဖြ႕မားသည A ခကA လကမားက ရငးျမစA သးသးမ ရရထားၿပး ကေလးသငယမားႏင A ျခားA သကA ပစ၊ ကားမ ခြျခားထားေသာ ကနးဂဏနးမားA တြက ၎တ႔၏ တြကခကမႈ မားမာ ကြျပားႏငေၾကာငး သထားသငသည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
15
A ကA ညေပးပ႔ျခငးA ကA ညေပးပ႔ျခငးA ကA ညေပးပ႔ျခငးA ကA ညေပးပ႔ျခငး ---- တးတကမႈႏငတးတကမႈႏငတးတကမႈႏငတးတကမႈႏင စနေခၚမႈမားစနေခၚမႈမားစနေခၚမႈမားစနေခၚမႈမား
A ၾကမးဖကမႈျဖစပြားၿပး ဆယႏစလA ၾကာတြင A စးရႏင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး ေၾကာင A ကA ညေပးရာတြင ကယျပန႔ေသာ တးတကမႈမား ရလာသည။ လA ပေနသမားA ား A စားA စာမား လစU ျဖန႔ျဖးေပးေနၿပး ဇြနလတစလတညးတြင လ ၁၂၇,၀၀၀ A ား A စားA စာ မကထရစတန ၂,၂၀၀ ေပးA ပထားသည။ EၿပလA တြငး ပလယကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈ ဒတယ A ေကာတြင A သက ၅ ႏစေA ာက ကေလးသငယ ၃၃၀,၀၀၀ Uး သ႔မဟတ ရခငျပညနယA ႏ႔ရ Uးတညကေလးသငယ ၉၇ ရာခငႏႈနးA ား ကာကြယေဆးတကေကၽြးခသည။ ၂၀၁၃ ဇနန ၀ါရမစ၍ ျပငးထနစြာ A ာဟာရခ႕တေသာ ကေလးသငယ ၁,၅၀၀ Uးေကာႏင သာမနA ာဟာရခ႕တေသာ ကေလးသငယ ၂,၉၀၀ Uးခန႔က A စာႏငေဆးတကေကၽြးမႈ၊ A ားျဖညA စာ တကေကၽြးမႈA စA စUမား စစUေပးခသည။ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရမ စ၍ A မသာA လး ၃,၇၀၀ ေကာ ေဆာကလပေပးထားၿပး တစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညး A စ ၂၀,၅၅၈ ျဖန႔ျဖးေပးထား သည။ A ေရးA ခငးျဖစပြားစUမစ၍ လ ၉၀,၀၀၀ ေကာA တြက ယာယမခရာေနရာမား တညေဆာကေပးထားၿပး ေနာကထပ IDP ၄၅,၀၀၀ ေကာက ေနရာခထားေပးမည ယာယမခရာေနရာ ေဆာကလပမႈမား ၾသဂတလ A ကနတြင ၿပးစးမည။ ျပညနယ A ႏ႔ ေရႊ႕ေျပာငးေဆးေပးခနးမား၊ ကေလးေပာဌာနႏင A မး သမးမားA တြက ေနရာမားႏင ယာယစာသငၾကားရာ ေနရာမား တညေထာငျခငးျဖင A ေရးေပၚကနးမာေရးႏင ပညာေရး၀န ေဆာငမႈမားေပးA ပရာတြငလညး တးတကမႈမား ရလာသည။
သ႔ရာတြင A ေျခA ေန တညၿငမေစေရးA တြက A ျခား ေဆာင ရြကဖြယရာမား ရေနေသးသည။ လသားခငးစာနာမႈA ကA ည သည ယာယေဆာငရြကခကတစခသာျဖစၿပး လသားခငး စာနာမႈA ေရးA ခငးျဖစေစရန ပပးေပးေနေသာ ေနာကခA ခက မားက ေျဖရငးေရးA တြက ေနာကထပလပငနးမား ေဆာငရြက ရန လA ပသည။ ဤA ခကမားတြင ရခငျပညနယ ဆငးရ မြေတမႈက ပပးေနေသာ A မးသမးမားA ား ယUေကးမႈA ရ ခြျခားျခငး၊ လထA သငးA ၀ငးA တြငးႏင ၾကား A ပါA ၀င (ျပညေထာငစႏင ျပညနယA ဆင) A စးရA ေပၚ ျပငးထနစြာ မယၾကညမႈႏင Uပေဒသကေရာကမႈ မညမျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။ ရခငျပညနယA ႏ႔ A ထးသျဖင လျခေရးတပဖြ႕မားA ား A ေရး ယမႈမရျခငးႏင လ႔A ခြငA ေရးေလးစားလကနာမႈဆငရာ ကစၥ မားက ႏငငသားျဖစျခငးမျဖစျခငးA ေပၚမမတညဘ ေျဖရငးရန ႏင လထA သငးA ၀ငးမားA ား ခြျခားထားျခငးA ပါA ၀င လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြငႏင ျပညနယဖြ႕ၿဖးတးတကေရး တြင ရငးႏးျမပႏမႈဆငရာ A သမားက ျမငတငရန A ေျခခက သည။
လတတေလာကစၥမားA ေပၚ A စးရ၏ တကျပတသားရငးလငး ေသာ A ေရးယေဆာငရြကမႈက လထA သငးA ၀ငးA တြငးႏင ၾကား လကရတငးမာမႈမားက ေျဖေလာေပးႏငသည။ လႈပရား သြားလာခြင ကန႔သတျခငး၊ ေၾကာကရြမႈႏင ေကာလာဟလမား၊ တတႏငသမ တေတာငးေသာ A ခနA တြငး လမား မမတ႔ ေနရပျပနေရးက A ားေပးသည မဟာဗဟာႏင A စျပလပငနး မား မရျခငးတ႔ေၾကာင A လပA ကင၊ ေစးမားႏင A ေျခခ ၀န ေဆာငမႈမားA ား လကလကမမႈ A ကန႔A သတရေနေသးသည။ A ကA ညေပၚမခမႈက ေလာခရန၊ ေဘးကငးလျခမႈႏင ကာကြယေစာငေရာကမႈက ျမငတငရနႏင ေနာကထပ ေနရပ စြန႔ခြာတမးေရာငရမႈက တားဆးရန ေျဖရငးနညးတစခ A ပ တျပငး ရာေဖြရန လA ပသည။ A ထးသျဖင စကပးေရးက ေထာကပမႈ A လငA ျမနလA ပသည။ စကပးေျမA သးျပမႈ ခယUးျခငး၊ A ေၾကြးမားႏင တနဖးျမငေစးကြကပကစးသြားျခငး တ႔က ေယဘယA ားျဖင ရခငျပညနယတြင A စားA စာ လေလာကမႈက ဆး၀ါးစြာ ထခကထားသည။ A စားA စာ လေလာကမႈ တးတကလာေစရန၊ A ာဟာရခ႕တမႈက ေရာင ကUရနႏင A ကA ညရရေရးA တြက ရြာမားမ ယာယစခနးမား သ႔ ေနရပစြန႔ခြာလာမႈမားA ား တားဆးရန လြတလပေသာ လႈပရားသြားလာခြင၊ လထA သငးA ၀ငးၾကား A ျပနA လန ဆကဆမႈမားႏင A ငယစားလယသမားမားႏင ငါးဖမးသမားမား A ား ေထာကပမႈတ႔က စတငေပးမည လတတေလာလပငနးမား လA ပသည။
ထ႔ျပင စာသငေကာငးမား၊ ဆရာဆရာမမား၊ သငၾကားေရး ပစၥညးမားမရျခငးႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈေၾကာင ယာယ စခနးမားတြင ေနထငသမား A ပါA ၀င ေျမာကUးႏင မငးျပားရ A ခ႕ရြာမားမ ကေလးသငယ ၂၃,၀၀၀ ေကာ စာသငႏစတစႏစ လး ဆးရႈးထားသည။ မလတနးA ဆင IDP ေကာငးသား ၈,၈၀၀ UးA တြက ယာယစာသနခနးမား ေဆာကလပလကရၿပး ေစတနာ၀နထမးဆရာမား ေလကငေပးထားကာ ေနာကထပ မလတနးA ရြယ ကေလးသငယ ၁၁,၂၀၀ UးA တြက ရနပေငြ ရာေဖြထားၿပး ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ၎တ႔မာ မလတနးပညာေရး လA ပခကမားကပင ျပညမျခငးမရဘ ခန႔မနးေခ A သက ၁၀ ႏင ၁၇ ႏစၾကား ဆယေကာသက ကေလးသငယ ၃၂,၀၀၀ Uး A တြက ပညာေရးA ခြငA လမးမား မရသေလာက ျဖစေန သည။ ဤA ခကမာ ယာယစခနးမားA တြငး မတညၿငမမႈႏင မလျခမႈ A ပါA ၀င A ဆငA သးသးတြင A ထးစးရမဖြယရာ ျဖစသည။ ဤစးရမဖြယA ခကမာ A သက ၆ ႏင ၁၇ ႏစၾကား ကေလးသငယ ၁၆,၀၀၀ Uးတ႔ ပညာေရးA ခြငA လမးမရသည သးျခားျဖစေနေသာ လထA သငးA ၀ငးတြငလညး ေတြ႕ရသည။ A ေရးေပၚပညာေရး၀နေဆာငမႈမား ေပးA ပထား သ႔မဟတ ေပးA ပမည ကေလးသငယမားA တြကပင A နမဆးစႏႈနးမား ကသာ ျပညမေၾကာငး သထားရန လA ပသည။ A စးရA ေနျဖင သးျခားခြထားမႈA ေပၚ A ေျခမျပေသာ ခငမာသည ေျဖရငးနညး
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
16
မား ရာေဖြေဆာငရြကရမညျဖစၿပး ႏငငတကာA သငးA ၀ငးမ ေထာကပေပးရန လသည။
ပဋပကၡမတငမ ျပညနယA တြငး ပ႕ႏ႔ေနေသာ A ာဟာရခ႕တမႈ ကလညး သတထားစရာျဖစသည။ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရတြင ျပလပခ ေသာ ေနာကဆးA ာဟာရစစတမးက စစေတြ ၿမ႕တြငးႏင ၿမ႕ျပင စခနးမားတြင A ျပငးA ထနA ာဟာရ ခ႕တသ ၄.၅ ရာခငႏႈနးႏင ပမနA ာဟာရခ႕တသ ၁၄.၄ ရာခငႏႈနးရသညဟ ညႊနျပေနသည။ လေနသပသညးမႈ၊ A သကေမြး၀မးေကာငး လပငနးမား စတငရန A ခကA ခမားႏင မးရာသတ႔ေၾကာင ၿမ႕ျပငစခနးမားတြင ထပမ ဆး၀ါးလာဖြယ ရသည။
ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနမ Uးေဆာငသည ကနးမာေရးေစာင ေရာကမႈစနစ ျပနလညA သကသြငးရန A ပတျပငးလA ပေန သည။ ထ႔ျပင စစေတြစခနးမားတြင A မသာA သစမား ေဆာကလပရနA တြက ေျမေနရာ ျပတလပေနၿပး A မသာကငး မား လငျမနစြာ ျပညလာေန သ႔မဟတ ျပညေနၿပး ရငးလငးရန လA ပေနသညA ေလာက သန႔ရငးေရးျခငမမႈမာလညး နမပါး ေနသည။ A မသာမားမထြကလာေသာ A ညစA ေကးမား A တြက သငေလာေသာ ေနရာတစခ ေဖာထတရနလညး လA ပေနသည။ စခနးA မားစမာ မးရာသတြင (သန႔စင မထားေသာ) ေရကနမားမ ေရက လကလမးမေသာလညး ၎ တ႔မာ ေႏြရာသတြင ခနးေျခာကသြားမညျဖစၿပး IDP ၄၀ ရာခင ႏႈနးမ သန႔စငေသာ ေရက လကလမးမမညမဟတဘ ေရာဂါျဖစ ပြားမႈA ႏရာယတးလာႏငသည။
ျပညနယA ႏ႔ ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးေရး ၀နေဆာငမႈ မား ျပနလညစတငရနမာ A လြနA ေရးႀကးၿပး မးဆကပြားႏင မခငကနးမာေရး၀နေဆာငမႈမားမာလညး နညးပါးေနသည။ IDP မားA ား ေဆးရသ႔လႊေျပာငးေပးမႈA တြက A သကA ႏရာယ စးရမရေသာ လနားမားA ား စစေတြ ေဆးရသ႔သာ ပ႔ေဆာင ႏငၿပး စစေတြမ မဟတသမားA ား ၿမ႕နယေဆးရမားတြင လကခေပးရနႏင ကနးမာေရး၀နထမးမား မြတစလငမရြာမားသ႔ လကလမးမရန စနစတစခ စစUထားရရန လA ပသည။ ခြျခား ဆကဆမႈမရျခငး A ေျခခမက ေနရာတငးတြင ေလးစားရန လA ပၿပး မြတစလငမမားA ား ကနးမာေရး၀နထမးမား A က A ညေပးျခငးက လထA သငးA ၀ငးမ လကခလာေရးA တြက ျပညနယA ႏ႔ A သျမငတငေရးလႈႈ႕ေဆာမႈျဖင စညးရးရန လ သည။ မခငႏင ကေလးကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးရန A တြက ကၽြမးကငကနးမာေရး၀နထမးမား၊ A ထးသျဖင ဆရာ၀နမားႏင ၀မးဆြဆရာမမား၊ ျပတလပမႈက ေျဖရငးရန A ေရးတႀကး လA ပသည။ IDP မား၏ ကနးမာေရး A ေျခ A ေနA တြက လကရ ေရာဂါေစာငၾကညေရးႏင ကနးမာေရး သတငးA ခကA လကစမခန႔ခြမႈစနစမားက A ားေကာငးေA ာင ေဆာငရြကရန လA ပသည။
တ႔ျပနေရးတြင A မးသမးUးေဆာငေသာ A မေထာငစမား A ပါA ၀င မဆးမမား၊ A သကA ရြယႀကးရငသမားႏင မသန စြမးသမားစသည A ႏရာယA ကေရာကႏငဆးသမားႏင A ႏင ကငခရျခငး၊ ေခါငးပျဖတခရျခငး A ႏရာယျမငမားေသာသမား ၏ လA ပခကမားက ေျဖရငးေပးမည ကာကြယေစာငေရာက ေရးႏင ေဘးကငးလျခေရးလပငနးမား A ေရးႀကးသည။ စတ လမႈ၀နေဆာငမႈမားႏင A မးသမးမားႏင ကေလးသငယမား A တြက ေဘးကငးေသာ ေနရာမားက ထေထာငေပးထားၿပး ျဖစကာ ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ ကစၥမားA တြက လႊေျပာငးေဆာငရြကေရးလမးေၾကာငးမားက စမးသပေဖာထတ လက ရသည။ ဤလပငနးမား ေဆာငရြကထားေသာလညး ေ၀းလေသာ ေဒသမားတြင ၀နေဆာငမႈမား ရႏငေခႏင A ႏင ကငခရသႏင A ၾကမးဖကခရသတ႔၏ က႑ေပါငးစ လA ပခက က ျဖညဆညးရန A စးရႏင A ျခားA ဖြ႕မား၏ စြမးေဆာငရည A ပငးမားတြင လစဟာခကမား ရေနေသးသည။
A ထကေဖာျပပါ တးတကမႈမားႏင လပငနးမားရေနေသာလညး A ကA ညေပးပ႔မႈက ၀နႀကးဌာနA ခ႕A တြက ၃ ပတမ ၄ ပတ ထ ၾကာႏငသည ခရးသြားမန႔ ရယရန လA ပျခငးႏင ေျမာက ပငး ျပညနယသးခတြင ေဒသခA ာဏာပငမားက ျပဌာနးသည A ပခပေရးဆငရာ လA ပခကမားA ပါA ၀င A ပခပေရးဆင ရာ လပငနးစUမားက ေႏာငေႏးေစလကရသည။ ကနပစၥညး တငသြငးမႈကန႔သတခကမား A စA စUမား A ေကာငA ထည ေဖာရန A ဖြ႕မား၏ စြမးေဆာငရညက ေႏာငေႏးေစသည။ ဆငကလနးနာဂစတ႔ျပနမႈကာလA တြငး A စးရက စစUေပးခ သကသ႔ လငျမနေသာ လပထးလပနညးမားထားရရန စUးစား သငသည။
ေဘးဒဏသငေဘးဒဏသငေဘးဒဏသငေဘးဒဏသင လထA သငးAလထA သငးAလထA သငးAလထA သငးA ၀၀၀၀ငးမားႏငငးမားႏငငးမားႏငငးမားႏင ဆကသြယေရးဆကသြယေရးဆကသြယေရးဆကသြယေရး
လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားသည ၂၀၁၂ ဇြနကတညးက A ကး ခစားခြငရသ A ပစA ခ႕ထက A ျခားသမားA ားဘကလက A ကA ညေပးA ပသညဟ လထA ထငA ျမငလြမားမႈမား၏ ရလာဒA ျဖစ စနေခၚမႈ A မးမးၾကေတြ႕ေနရသည။ ယငး စနေခၚမႈမားတြင ဆႏၵျပမႈမားႏင လသားခငးစာနာမႈလပငနး မားက ဟန႔တားမႈမားA ပါA ၀င လထA သငးA ၀ငးA တြငးမ ၀နထနးမားက ဖA ားေပးမႈမား၊ ယငးဖA ားေၾကာင A ခ႕ IDP မားA တြက လပငနးေဆာငရြကရန ေၾကာကရြ႕၊ တ႔ဆငးမႈမား ပါ၀ငသည။
လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားက A စးရA ေနျဖင တ႔ျပနမႈက Uး ေဆာငၿပး A ကA ညေပးA ပႏငစြမးက ထခကေစသည A ထင A ျမငလြမားမႈမားက စမခန႔ခြေရးA တြက ေျခလမးစတငရန ေမာလငထားသည။ တစခနတညးတြင A စးရႏင လသားခငး စာနာမႈA ဖြ႕မားA ေနျဖင (သတငးထတျပနေရးဆငးဘတမား၊ မဒယာ၊ လထA သငးA ၀ငးႏင ေဆြးေႏြးျခငးမားျဖင) လထ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
17
A သငးA ၀ငးA ားလးက A ကA ညေပးေနသညA ေၾကာငး ထငသာျမငသာရေစရန လA ပသည။ ဤA ထငA ျမငလြမားမႈ မားက ေျဖရငးရန ကယျပန႔ေသာ လထA သငးA ၀ငးႏင ဆကသြယျပနၾကားေရးမဟာဗဟာတစရပက ေဖာထတရန A တြက A စးရႏင A ဖြ႕မား၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမာ A ေရး ႀကးသည A ခကတစချဖစသည။
ဤA ေျခA ေနက ကလသမဂၢ/NGO တ႔ျပနမႈမားA ား ေပါငးစပ ညႏႈငးသညA ေနျဖင လထA သငးA ၀ငးမား သတငးA ခက A လက လကခရယပA ား နညးလညရန လA ပခကက ေဖာ ထတေပးသည ဆကသြယျပနၾကားေရးမဟာဗဟာတစရပက ၂၀၁၃ ေဖေဖာ၀ါရတြင ေရးဆြခသည။ A ေကာငA ထညေဖာမႈ ေႏးေကြးေနေသာလညး ပတ၀နးကငရ တငးရငးသားရခင A သငးA ၀ငးမ A ဓကေဆြးေႏြးသမားေဖာထတျခငးႏင ကနUး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ၊ IDP စခနးမား (ရခငႏင မြတစ လငမ) တ႔ ႏင ဆကသြယေရးစသညတ႔တြင တးတကမႈA ခ႕ရထားသည။
ေဆာငရြကထားၿပးျဖစေသာ လပငနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• လသားခငးစာနာမႈA သငးA ၀ငးႏင ရခငျပညသမားA တြက တ႔ျပနမႈA တငးA တာပငးတြင ၎၏ ရပတညမႈတ႔ႏင ပတ သက၍ A ဂၤလပ၊ ျမနမာ၊ ရခငဘာသာစကားမားျဖင ေရးသား ထားေသာ တစမကႏာA ဓကသတငးစကားမား။
• လထA သငးA ၀ငးႏင ၿမ႕နယေခါငးေဆာငမားA တြက သတငးA ခကA လက လြယကေစရနႏင လမးညႊနရန ျမနမာ၊ ရခငဘာသာမားျဖင သတငးA ခကA လက လက ကမးစာေစာငမား ထတေ၀ျခငး။ ထလကကမးစာေစာငမား တြင လသားခငးစာနာမႈသတငးလႊာႏင ရခငျပညနယA ေျခ A ေန လစUA စရငခစာတ႔ ပါ၀ငသည။
• A စA ဖြ႕မားA ေပၚA ေျခခ၍ စခနးA ေျခစက A ကးခစားခြင ရသမားA တြက ယာယစခနးေပါငးစပညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြ ေရးA ဖြ႕မားက A ားေကာငးေစရနႏင A ဖြ႕တငးတြင A မး သမး၊ လငယႏင သကႀကးရြယA မားA ား ကယျပန႔စြာ ကယ စားျပမႈရေစရနလပငနးမား ေဆာငရြကထားသည။ ယငးတ႔က ေA ဂငစမားႏင လပငနးမားA ေၾကာငး A သျမငတငရနႏင သတငးA ခကA လက ေ၀ငရနA တြက A သးျပသြားမည။
• A သငးA ဖြ႕မားႏင A ရပဘကလမႈA ဖြ႕A စညးမား (CSOs) - ကလသမဂၢA ဖြ႕မားႏင မတဖကA ဖြ႕A စညးမားသည တစဖြ႕ခငးA စညးA ေ၀းမားျဖင A ဓက CSO ေဆြးေႏြးသမား ႏင A တ လပငနးေဆာငရြကေနသည။
• INGO မားႏင ကလသမဂၢA ဖြ႕မားၾကား A ျပနA လန ေဆာငရြကႏငမႈ - စစေတြA ေျခစက A စA ဖြ႕A ားလးႏင
A စA ဖြ႕မားၾကား A စညးA ေ၀းမားသည ရခငျပညနယတြင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မား တစစတစစညးတညး လပငနး ေဆာငရြကၿပး A နာဂတမဟာဗဟာမားႏင ၎တ႔၏ စြမး ေဆာငမႈဆငရာ စမကနးမားက ဖလယရန လထA သငး A ၀ငးႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈA ေပၚ A ထးA ာရစကထား သည။
ရခငျပညနယ၊ တငးျပညA ႏ႔ႏင A ျခားေနရာမားတြင တက ေသာ သတငးA ခကA လကမားႏင A သေပးလႈ႔ေဆာျခငး သတငးစကားမား ျဖန႔ျဖးမႈႏင ရယမႈ၌ A စးရႏင လသားခငး စာနာမႈA ဖြ႕မားA ား ကညရာတြင မဒယာ၏ A ခနးက႑ A ဓကကသည။ ၎သည လထA ား ေျမျပငA ေျခA ေနက A သေပးျခငး၊ တငးမာမႈမားႏင A ၾကမးဖကမႈမားဆUးတည သြားႏငေသာ ေကာလာဟလမား ေခဖကျခငးႏင လထA သငး A ၀ငးမား A တြငးႏင ၾကား၊ A စးရႏင A ျပနA လနနားလညမႈ၊ ယၾကညမႈတညေဆာကျခငးတ႔က ျမငတငရာတြငလညး ထ ေရာကေသာ နညးလမးတစချဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ရခင ျပညနယတြင လပငနးေဆာငရြကေနေသာ စာနယဇငးသမား မားA ား သတျပျခငးနညးလမးျဖင ပဋပကၡ A စရငချခငး၏ A ေျခခမမားႏင နညးစနစမားက သငတနးေပးၿပး မတ၊ မနကန၊ ျပညစ၊ တာ၀နယေသာ A စရငခမႈျဖင ရခငျပညနယ တြင ျပညစခငမာေသာ ေျဖရငးနညးမား ထြကေပၚလာေရးက A ေထာကA ကျဖစႏငသည။
OCHA A ေနျဖင ျမနမာစာနယဇငးသမား ၁၀ UးA တြက သင တနးတစခက ကၽြမးကငသ မဒယာ သငတနးဆရာမားျဖင စစU ေပးၿပး ရခငျပညနယA ေရးကစၥမား A စရငခရာတြင ထဗဟ သတမားA ေပၚ A ေျခခ၍ ၎တ႔၏ A စရငခမႈ တးတကေA ာင မညသ႔ ေဆာငရြကႏငမညက သရေစရန ရညရြယထားသည။
ထ႔ျပင ထသငတနးသည စာနယဇငးသမားမားA ား ၎တ႔တြင လထပဋပကၡက ပမဆး၀ါးလာေA ာင ေဆာငရြကႏငသလ ယ ၾကညမႈႏင ၿငမးခမးမႈတညေဆာကေရးဆသ႔လညး ပပးေပးႏင စြမးရသညက သရလာေစရန A ေထာကA ကျဖစေပမည။ ထ႔ ျပင သငတနးက ၎တ႔A ား ကယျပန႔၍ A ျပသေဘာေဆာင ေသာ နညးလမးျဖင သတငးရယေရးသားရန A သးျပႏငသည သးျခားA စရငခမႈႏင ခြျခမးစတျဖာႏငေသာ A ရညA ေသြးမား A တြက ျပငဆငေပးမည။
A လားတ စမကနးကာလA တြငး UNDP သည ရခငျပညနယရ မဒယာသမားမားA တတြၿပး ၎တ႔၏ ပဋပကၡဂရထားA စရငခမႈ ႏင လမႈဘ၀ဟနခကညမႈ ျမငတငရန လထA သငးA ၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈA တြက စာနယဇငးက ထေရာကေသာ A ရာ တစခA ျဖစ မညသ႔A သးျပမညဆသညA ပငးမားတြင စြမး ရည တညေဆာကေပးသြားမညျဖစသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
18
ခန႔မနးျဖစႏငေခမား ျပညတြငးႏငႏငငတကာA ဖြ႕မားႏင A စညးA ေ၀းမား၊ တငပင ေဆြးေႏြးမႈမားႏင A လပရေဆြးေႏြးပြမားက ရနကန၊ စစေတြႏင ေမာငးေတာတ႔တြင ၂၀၁၃ ဇြနႏင ဇလင A ေစာပငး၌ ကငးပခ သည။ ပါ၀ငသမားက လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရးသည A ေျခ A ေနက လေလာကစြာ တ႔ျပနႏငရန လပငနးဆငရာ ခန႔မနးျဖစ ႏငေခမားက ေဖာထတခၾကၿပး လကရA ေျခA ေနတြင A လယ A လတႏင ေရရညကာလ ထြကေပၚရလာဒမားက ခန႔မနးရန ခကခေနေသးသည။
လသားခငးစာနာမလသားခငးစာနာမလသားခငးစာနာမလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားကႈA ဖြ႕မားကႈA ဖြ႕မားကႈA ဖြ႕မားက ေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါ လသားခငးလသားခငးလသားခငးလသားခငး စာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖင ျဖစႏငေခA ရဆးျဖစႏငေခA ရဆးျဖစႏငေခA ရဆးျဖစႏငေခA ရဆး A ေကာငးဆးA ေကာငးဆးA ေကာငးဆးA ေကာငးဆး A ေျခA ေနA ေျခA ေနA ေျခA ေနA ေျခA ေန သ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတ ရရငးစြA ေျခA ေန၏ရရငးစြA ေျခA ေန၏ရရငးစြA ေျခA ေန၏ရရငးစြA ေျခA ေန၏ ေA ာကပါေA ာကပါေA ာကပါေA ာကပါ UးတညUးတညUးတညUးတည ရာမားကရာမားကရာမားကရာမားက သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။
လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားကလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားကလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားကလသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားက ေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါေA ာကေဖာျပပါ လသားခငးလသားခငးလသားခငးလသားခငး စာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖငစာနာမႈA ကးဆကမားျဖင ျဖစႏငေခရသညျဖစႏငေခရသညျဖစႏငေခရသညျဖစႏငေခရသည A ဆးဆးA ေျခA ဆးဆးA ေျခA ဆးဆးA ေျခA ဆးဆးA ေျခ A ေနA ေနA ေနA ေန4444၏၏၏၏ ေA ာကပါေA ာကပါေA ာကပါေA ာကပါ UးတညရာမားကUးတညရာမားကUးတညရာမားကUးတညရာမားက သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။သေဘာတညခၾကသည။
4 ဤျဖစလာႏငေသာ A ေျခA ေနမားက မတ ၂၀၁၃ က ထတေ၀ခေသာ ရခင ျပညနယ ႀကတငျပငဆငထားရေရးႏင A ေရးေပၚစမကနးတြင ေရးဆြသေဘာတညထားသည။
5 ဤလUးေရက ရခငျပညနယက ထခကေသာ ၿပးခသည ဆငကလနးႏင ေရႀကးမႈမားမ သမငးA ခကA လကမားက A သးျပတြကခကထားသည။ ဆငကလနး - လUးေရ ၆ - ၈ ရာခငႏႈနး သ႔မဟတ +/- ၂၃၀,၀၀၀ Uး ထခက၊ ေရႀကးမႈ - ၁ - ၃ ရာခငႏႈနး သ႔မဟတ +/- ၁၀၀,၀၀၀ Uး ထခက။
A ထးသျဖင ကနးမာေရးႏင ပညာေရးတြင A ေျခခ ၀နေဆာငမႈ မားက လကလမးမမျခငး။
�
ဆငပြား ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ ျဖစႏငေခႏင လသားခငးစာနာမႈ လAပခကမား တးလာျခငး။
Aေသးစားေရႀကးမႈမားသည မးရာသတြင ၿခမးေျခာကမႈတစခ ဆကျဖစေနမည။
�
သဘာ၀ေဘးAႏရာယ၊ Aထးသ ျဖင ဆငကလနးေၾကာင ေနရပ စြန႔ ခြာတမးေရာငမႈႏင လသားခငး စာ နာမႈ လAပခကမားတးလာျခငး။
(တငးျပညျပငပမAပါA၀င ျပငပ Aခကမား လႊမးမးလာႏငေခက လျခေရးျပနာမား တးလာေစ ႏငသည။
�
တးျမငလာေသာ လထၾကား တငး မာမႈမားႏင ျပနလညရငၾကားေစ ေရးႏင ျပနလညထေထာငေရးလပ ငနးစUမား ေႏာငေႏးႏငသည AလားAလာ
ရခငျပညနယမ ေရႊ႕ေျပာငးျခငး မားေၾကာင ေဒသတငး တငးမာမႈ မား ပဆးလာႏငသည။
�
ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမား Aတြက ေရရညေျဖရငးမား ရာေဖြ ရန ပမ ၾကန႔ၾကာႏငေခ။
Aစးရသည ႏငငတကာAဖြ႕ မား၏ AကAညျဖင လထ ျပနလညရငၾကားေစေရးလပငနး မားက Uးေဆာငသြားမည။
�
Aသကေမြး၀မးေကာငးမႈမားက လကလမးမမျခငးေၾကာင သးျခား ျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ကန႔သတခ ထားရေသာ ရပရြာမားမ လထ၏ သြားလာလႈပရားမႈရလာဒAျဖစ IDP AေရAတြက တးလာႏငသည။
Aႀကးသား ခကရန ျဖစပြားမႈမား မျဖစႏငေသာလညး ရပရြာခလထ ႏင IDP မားၾကား တငးမာမႈမားက Aေသးစား ျပနာမားဆသ႔ Uးတညသြားႏငသည။
�
ျပညနယေျမာကပငးၿမ႕နယမားတြင ပါမစကစၥမား ဆကလကရေနျခငး AပါA၀င ရခငျပညနယAႏ႔ သြားလာခြင ကန႔သတခရျခငးႏင ဆကလကရငဆငႏငသည။ လကရ ၾကာျမငေနေသာ လသားခငးစာနာ မႈႏင ကာကြယေစာငေရာကေရး ပဋပကၡ ပမ ဆး၀ါးလာႏငသည။
Aပနးေျဖေရးႏင ပညာေရး လပငနးမားက လကလမးမမျခငး ေၾကာင မြတစလငမAသငးA၀ငး သ႔မဟတ စခနးမားရ Aပစမား ၾကား မခရာေနရာႏင ပတသက၍ တငးမာမႈမား ဆကလက ျဖစလာ ႏငသည။ စခနးမားတြင Aဖြ႕မား မရျခငးေၾကာငလညး လထတငး မာမႈမား ပမဆး၀ါးလာႏငသည။
�
ၿမ႕ျပင IDP မား ၎တ႔ မလေနရပ သ႔ ျပနရန AခြငAလမးမားမာ ၿမ႕တြငး IDP မားထက သာသည။ သ႔ေသာ ေနရပျပနသAမားAျပား Aတြက AလားAလာမာ နမပါး ဆျဖစသည။
Aဓပၸာယျပည၀ေသာ လႈပရားမႈ မားမရျခငးႏင ကန႔သတမႈကန႔ သတခရျခငးေၾကာင Aၾကမး ဖကမႈ သ႔မဟတ မႈခငးမား၊ လငမႈ ဆငရာ Aၾကမးဖကမႈမားႏင AျခားAႏရာယမားေသာ Aမ Aကငမားတြင လငယမား ပါ၀င မႈ ပမ မားလာႏငသည။
�
ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ ၾကာလာ ၿပး ရငးျမစရားပါးလာသညႏငAမ စတပကမႈမားက လကနကးမႈ၊ လင မႈဆငရာ Aျမတထတမႈႏင Aခ ေၾကးေငြျဖင လငဆကဆမႈမားဆ သ႔ Uးတညသြားႏငေသာ ကေလး လပသားႏင AတငးAၾကပ ခငးေစ မႈAပါA၀င ေဘးဒဏသငသမား၏ Aႏရာယမား၍ မလျခေသာ AမAကငမား ျဖစလာႏငသည။
Aပပငး ဆငကလနး ျဖစပြားမႈ �
(ယာယမခရာေနရာမားႏင Aေျခခ AေဆာကAAမား လး၀ ပကစး ႏငသည IDP ၈၀,၀၀၀) AပါA၀င Aနညးဆး ၿမ႕နယ သးခရ လ ၂၀၀,၀၀၀5 တ႔ ဆး၀ါးေသာ လသား ခငးစာနာမႈလAပခကမား ရလာ ႏငသည ေရႀကးျခငး၊ လမား ေနရပ စြန႔ခြာ တမးေရာငျခငးႏင AးAမ မား ဆးရႈးျခငး။
လထAသငးA၀ငးၾကား မတည ၿငမမႈမား ထပျဖစလာႏငမႈ �
ရခငျပညနယAႏ႔ (လတတေလာ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ ၁၄၀,၀၀၀ AပါA၀င)လ ၂၀၀,၀၀၀ Aထ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ၊ A သကေမြး၀မးေကာငးႏင AးAမဆး ရႈးမႈ၊ သြားလာခြငကန႔သတခရျခငး။ ၀နေဆာငမႈမားႏင Aသကေမြး၀မး ေကာငးမႈမားAား လကလမးမမႈ ကန႔သတခရသည သးျခားျဖစေန ေသာ ရြားမားတြင ေနထငသမား Aတြက Aႏရာယပမားလာႏင သည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
19
စမကနးဆငရာ ယဆခကမား ေAာကပါ စမကနးဆငရာ ယဆခကမားက လာမညလမား Aတြငး Aျပသေဘာေဆာငေသာ AေျခAေန ထြကေပၚေျပာငး လမႈတစရပက လကခထားသည။ သ႔ရာတြင AေျခAေနက ခန႔ မနးရခကမႈႏင ရခငျပညနယတြင ပ႕ႏ႔ေနေသာ လကရ တငးမာ မႈမားAရ Aၾကမးဖကမႈျပနလညျဖစပြားပါက Aဖြ႕မားAေနျဖင AေရးေပၚAေျခAေနမားAတြက စမထားရရန လAပသည။
• ေယဘယAားျဖင Aထကတြငေဖာျပထားသည လကရလကရလကရလကရ AေျခAေနAေျခAေနAေျခAေနAေျခAေန ဆကလကျဖစတညေနမညဆကလကျဖစတညေနမညဆကလကျဖစတညေနမညဆကလကျဖစတညေနမညဟ ယဆသည။ တငး မာမႈမားႏင မတညေသာ လထAသငးA၀ငးAတြငး AကြAကြAကြAကြ AျပားမားAျပားမားAျပားမားAျပားမား တးလာႏငေခတးလာႏငေခတးလာႏငေခတးလာႏငေခရသည။
• ရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြင ထငရားေသာထငရားေသာထငရားေသာထငရားေသာ လသားခငးစာနာမႈAေျခလသားခငးစာနာမႈAေျခလသားခငးစာနာမႈAေျခလသားခငးစာနာမႈAေျခ AေနAေနAေနAေန ႏစရပႏစရပႏစရပႏစရပရသညက သရထားရမည - ၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂ ဇြနဇြနဇြနဇြန မတငမမတငမမတငမမတငမ ရခေသာရခေသာရခေသာရခေသာ AေျခAေနႏငAေျခAေနႏငAေျခAေနႏငAေျခAေနႏင လကရပဋပကၡကလကရပဋပကၡကလကရပဋပကၡကလကရပဋပကၡက ဖနတးထားေသာဖနတးထားေသာဖနတးထားေသာဖနတးထားေသာ AေျခAေနAေျခAေနAေျခAေနAေျခAေနတ႔ျဖစသည။ လကရပဋပကၡက ႏငငေရးAရ ေျဖ ရငးနညးမာ ယခငလသားခငးစာနာမႈAေျခAေနႏင လAပ ခကမားက စUးစားရန လသည။ ရခငျပညနယ ေဒသAသး သးသည ၂၀၁၂ ဇြနမတငမ ရေနခေသာ လAပခကမားႏင Aၾကမးဖကမႈေၾကာင ျဖစလာေသာ လြတလပစြာ သြားလာခြင စသည ကန႔သတခကမားေၾကာင လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊ ျပနျပနျပနျပန လညထေထာငေရးႏငလညထေထာငေရးႏငလညထေထာငေရးႏငလညထေထာငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAကAညမားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAကAညမားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAကAညမားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAကAညမား ပစပစပစပစ AမးမးAမးမးAမးမးAမးမး လAပေနသညလAပေနသညလAပေနသညလAပေနသည။ လသားခငးစာနာမႈ AသငးA၀ငး သည ယၾကညမႈ တညေဆာကျခငး၊ ျပနလညရငၾကားေစေရး AပါA၀င ေဘးကငးသကၡာရစြာ ေနရပျပနေရးAတြက လတ တေလာ၊ AလယAလတမ ေရရညကာလလပငနးမား ေဖာ ထတျခငးAား ေထာကပရန လသားခငးစာနာမႈ Aသငး A၀ငးသည Aစးရႏင ဆကလက ေစစပေဆာငရြက သြား မည။
• AစးရတြငAစးရတြငAစးရတြငAစးရတြင တ႔ျပနမႈေပါငးစပညႏႈငးေရးAတြကတ႔ျပနမႈေပါငးစပညႏႈငးေရးAတြကတ႔ျပနမႈေပါငးစပညႏႈငးေရးAတြကတ႔ျပနမႈေပါငးစပညႏႈငးေရးAတြက AဓကAဓကAဓကAဓက တာတာတာတာ ၀၀၀၀နရၿပးနရၿပးနရၿပးနရၿပး ေဘးဒဏသငေဒသAားလးေဘးဒဏသငေဒသAားလးေဘးဒဏသငေဒသAားလးေဘးဒဏသငေဒသAားလးတြငတြငတြငတြင AကAညေပးမႈကAကAညေပးမႈကAကAညေပးမႈကAကAညေပးမႈက UးေဆာငUးေဆာငUးေဆာငUးေဆာင AေကာငAထညေဖာရမည။AေကာငAထညေဖာရမည။AေကာငAထညေဖာရမည။AေကာငAထညေဖာရမည။ စစေတြၿမ႕ရ Aေရး ေပၚစမခန႔ခြေရးဌာန (ECC) သည ဤခန႔မနးျဖစႏငေခကာလ Aတြငး AျပညA၀လညပတလာမည ျဖစသည။ ပမထ ေရာကေသာ တ႔ျပနမႈတစရပျဖစလာေစေရးAတြက လသား ခငးစာနာမႈလပငနးမား Aဆငေျပေစရန လျခေရးAစAမ မားႏင စနစတက ဆကစပထားေသာ Aရပဘက-စစဘက ေပါငးစပညႏႈငးေရးစနစတစခက ထေထာငထားရသြားမည။
• IDP IDP IDP IDP ၁၄၀၁၄၀၁၄၀၁၄၀,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ Uးခန႔မာUးခန႔မာUးခန႔မာUးခန႔မာ ႏငငတကာလသားခငးစာနာမႈႏငငတကာလသားခငးစာနာမႈႏငငတကာလသားခငးစာနာမႈႏငငတကာလသားခငးစာနာမႈ AကAကAကAက AညမားAညမားAညမားAညမား ဆကလကဆကလကဆကလကဆကလက လAပUးမည။လAပUးမည။လAပUးမည။လAပUးမည။ Aသကေမြး၀မးေကာငး မႈမားႏင Aေျခခ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈ ပမ ေကာငးမြနမလာပါက သးျခားျဖစေနေသာ လထAသငးA၀ငး မ IDP မား ၀ငေရာကလာႏငေသာလညး ဤAေရAတြကမာ သသသာသာ ေျပာငးလမညမဟတေပ။ စစေတြၿမ႕နယရ IDP Aမားစမာ တနးလားရညမားတြင ဆကရေနမည။ Aသစတညေဆာကထားေသာ ယာယမခရာ ေနရာမားတြင ေနထငသမားAတြက AေျခAေနေကာငးမြန လာႏငေခရၿပး မခရာေနရာAေဟာငးမားႏင AေထာကAက ျပ AေျခခAေဆာကAAမားမာ Aႀကးစားျပငဆငမႈ လAပ ေပလမမည။ မၾကာမလမားက ေတြ႕ရခရေသာ ေျပာငးေရႊ႕ ေနရာခထားျခငးေၾကာင ေနာကတစႀကမ ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငမႈ Aႏရာယရေနသည။ ယာယစခနးမားႏင Aမ မားတြင လေနသပသညးမႈAေျခAေနမား ဆကလကျဖစေန Uးမညျဖစၿပး ယငးေၾကာင တငးမားမႈမားႏင Aထးသျဖင Aမးသမးမားႏင ကေလးသငယမားAား လငမႈဆငရာ ေႏာငယကျခငးႏင Aၾကမးဖကမႈ Aႏရာယမား တးလာႏင သည။ ထ႔Aတြက ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ စးရမ ဖြယ ကစၥမား သသသာသာ တးလာႏငသည။
• ေဘးဒဏသငျခငးခရေသာလညးေဘးဒဏသငျခငးခရေသာလညးေဘးဒဏသငျခငးခရေသာလညးေဘးဒဏသငျခငးခရေသာလညး ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငရေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငရေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငရေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငရ ျခငးမရေသာျခငးမရေသာျခငးမရေသာျခငးမရေသာ သးျသးျသးျသးျခားျခားျခားျခားျဖစေနေသာဖစေနေသာဖစေနေသာဖစေနေသာ ေဒသခရပရြာမားမေဒသခရပရြာမားမေဒသခရပရြာမားမေဒသခရပရြာမားမ AျခားAျခားAျခားAျခား လလလလ ၃၆၃၆၃၆၃၆,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ UးUးUးUးတ႔မာလညးတ႔မာလညးတ႔မာလညးတ႔မာလညး ၀၀၀၀နေဆာငမႈမားႏငနေဆာငမႈမားႏငနေဆာငမႈမားႏငနေဆာငမႈမားႏင AသကေမြးAသကေမြးAသကေမြးAသကေမြး ၀၀၀၀မးေကာငးမႈမားမးေကာငးမႈမားမးေကာငးမႈမားမးေကာငးမႈမား ဆးရႈးထားသည။ဆးရႈးထားသည။ဆးရႈးထားသည။ဆးရႈးထားသည။ ျပနလညထေထာာငေရး ႏင AးAပျပနလညတညေဆာကေရး AပါA၀င Aသကေမြး ၀မးေကာငးလပငနးမား ျပနလညစတငေရးဆငရာ ေဆြးေႏြးမႈ မားက စUးစားရမည။ ေဖာေဆာငေနေသာ မညသည လပငနး မဆ လထAသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈႏင ဆကဆ ေရး ပမေကာငးမြနေစရန ရညရြယခကျဖင ရြာမားႏင လထ AသငးA၀ငးက ထညသြငးစUးစားရန လAပသည။
• သးျခားျဖစေနေသာသးျခားျဖစေနေသာသးျခားျဖစေနေသာသးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားတြငရြာမားတြငရြာမားတြငရြာမားတြင စတ႔ျပနမႈမဟတဘစတ႔ျပနမႈမဟတဘစတ႔ျပနမႈမဟတဘစတ႔ျပနမႈမဟတဘ တစရြာတစရြာတစရြာတစရြာ ခငးAလကခငးAလကခငးAလကခငးAလက ခUးကပမႈမးလသညခUးကပမႈမးလသညခUးကပမႈမးလသညခUးကပမႈမးလသည သးသန႔လAပခကမားသးသန႔လAပခကမားသးသန႔လAပခကမားသးသန႔လAပခကမား ရရရရ သည။သည။သည။သည။ လAပေသာ တ႔ျပနမႈမာ လသားခငးစာနာမႈသာမကဘ ႏငငေရး (Uပမာ - လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြင၊ Aသကေမြး၀မးေကာငးမႈလပငနးမားက လကလမးမမႈ၊ Aေျခခ ၀နေဆာငမႈမားစသျဖင) ႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးပါ ျဖစပါကလညး ထလAပခကမားက AသAမတျပရမညျဖစ သည။ လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးသဘာ၀ ရေသာ တ႔ျပနမႈသည ပဋပကၡႏင ကားမ ဂရျပ ခUးကပမႈက ဆကလက Aသးျပရန လAပၿပး ရပရြာသေဘာသဘာ၀ မားက နားလညမႈလညး ပါ၀ငရမည။
• AေျခခလပငနးမားႏငAေျခခလပငနးမားႏငAေျခခလပငနးမားႏငAေျခခလပငနးမားႏင ၀၀၀၀နေဆာငမႈမားနေဆာငမႈမားနေဆာငမႈမားနေဆာငမႈမား ((((ပညာေရး၊ပညာေရး၊ပညာေရး၊ပညာေရး၊ ကနးမာကနးမာကနးမာကနးမာ ေရးေရးေရးေရး ေစာငေရာကမႈႏငေစာငေရာကမႈႏငေစာငေရာကမႈႏငေစာငေရာကမႈႏင AသကေမြးAသကေမြးAသကေမြးAသကေမြး၀၀၀၀မးေကာငးလပငနးမားမးေကာငးလပငနးမားမးေကာငးလပငနးမားမးေကာငးလပငနးမား) ) ) )
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
20
မာမာမာမာ AၾကမးဖကမႈေၾကာငAၾကမးဖကမႈေၾကာငAၾကမးဖကမႈေၾကာငAၾကမးဖကမႈေၾကာင ရပတန႔ေနသည။ရပတန႔ေနသည။ရပတန႔ေနသည။ရပတန႔ေနသည။ AကAညေပၚAကAညေပၚAကAညေပၚAကAညေပၚ မခမႈကမခမႈကမခမႈကမခမႈက ေလာခရနႏငေလာခရနႏငေလာခရနႏငေလာခရနႏင ပဋပကၡပဋပကၡပဋပကၡပဋပကၡ ေရရညေျဖရငးနညးကေရရညေျဖရငးနညးကေရရညေျဖရငးနညးကေရရညေျဖရငးနညးက ေထာကကေပးရနAတြကေထာကကေပးရနAတြကေထာကကေပးရနAတြကေထာကကေပးရနAတြက ယငးတ႔Aားယငးတ႔Aားယငးတ႔Aားယငးတ႔Aား လကလမးမမႈလကလမးမမႈလကလမးမမႈလကလမးမမႈကကကက လထAတြကလထAတြကလထAတြကလထAတြက AာမခေပးရနလAပသည။AာမခေပးရနလAပသည။AာမခေပးရနလAပသည။AာမခေပးရနလAပသည။ IDP မားႏင သးျခားျဖစေနေသာ ရပရြာမားမ လမား၏ လႈပရားသြားလာခြင Aား ကန႔သတထားျခငးႏင ၀နေဆာငမႈမားႏင Aသကေမြး ၀မးေကာငးလပငနးမားAား ၎တ႔၏ လကလမးမမႈႏင ပဋ ပကၡမတငမ AတယUတြေနထငခေသာ ပတ၀နးကင ရပရြာ မား၏ Aသကေမြး၀မးေကာငးလပငနးမားAေပၚ သက ေရာကမႈက စUးစားေပးရန လAပသည။ လကရေနရာမားမ မခရာေနရာAသစမားသ႔ IDP မား ေရႊ႕ေျပာငးမႈမာ စခနးမား ႏင ေစးမားၾကား ေ၀းကြာမႈေၾကာင Aသကေမြး၀မးေကာငး AခြငAလမးမားက လကလမးမမႈAား ထပမ ေလာခႏင သည။ ထ႔ျပင ေကာငးဆရာမား၊ေကာငးဆရာမား၊ေကာငးဆရာမား၊ေကာငးဆရာမား၊ ရပရြာAေျချပကနးမာေရးရပရြာAေျချပကနးမာေရးရပရြာAေျချပကနးမာေရးရပရြာAေျချပကနးမာေရး ၀၀၀၀နထမးမားႏငနထမးမားႏငနထမးမားႏငနထမးမားႏင AျခားကၽြမးကငAျခားကၽြမးကငAျခားကၽြမးကငAျခားကၽြမးကင၀၀၀၀နထမးမားရားပါးမႈေၾကာငနထမးမားရားပါးမႈေၾကာငနထမးမားရားပါးမႈေၾကာငနထမးမားရားပါးမႈေၾကာင ၀၀၀၀နေဆာငမႈေပးAပျခငးမားနေဆာငမႈေပးAပျခငးမားနေဆာငမႈေပးAပျခငးမားနေဆာငမႈေပးAပျခငးမား ေႏာငေႏးဖြယရသည။ေႏာငေႏးဖြယရသည။ေႏာငေႏးဖြယရသည။ေႏာငေႏးဖြယရသည။
• ေနရပျပနေရးလပငနးမားAတြကေနရပျပနေရးလပငနးမားAတြကေနရပျပနေရးလပငနးမားAတြကေနရပျပနေရးလပငနးမားAတြက ကးစားမႈႏငကးစားမႈႏငကးစားမႈႏငကးစားမႈႏင ယၾကညမႈယၾကညမႈယၾကညမႈယၾကညမႈ တညေဆာကျခငးလပငနးမားမာတညေဆာကျခငးလပငနးမားမာတညေဆာကျခငးလပငနးမားမာတညေဆာကျခငးလပငနးမားမာ AေျခခAေျခခAေျခခAေျခခ ေရ႕ေျပးလAပခကေရ႕ေျပးလAပခကေရ႕ေျပးလAပခကေရ႕ေျပးလAပခက ျဖစသည။ျဖစသည။ျဖစသည။ျဖစသည။ သ႔ရာတြင တာ၀နခမႈမရျခငး၊ တရားUပေဒစးမးမႈ မရျခငးႏင စနစAရ ခြျခားဆကဆျခငးတ႔က ေျဖရငးရန ရငးလငးေသာ ႀကးပမးမႈမား မရပါက ယၾကညမႈႏငယၾကညမႈႏငယၾကညမႈႏငယၾကညမႈႏင ကးစားမႈကးစားမႈကးစားမႈကးစားမႈ တ႔မာတ႔မာတ႔မာတ႔မာ ဆကလက၍ဆကလက၍ဆကလက၍ဆကလက၍ တစစတစစတစစတစစတစစတစစတစစတစစ ေလာပါးလာေလာပါးလာေလာပါးလာေလာပါးလာသသသသညညညည။ ယငး Aခကက ေနရပျပနႏငေခကလညး ေလာပါးေစသည။ တစ ဆကတညးတြင ခန႔မနးျဖစႏငေခကာလလြနမသာ ျပနလည ရငၾကားေစေရးလပငနးမားက ေနရပျပနေရး AခြငAလမး မားဆသ႔ Uးတညသြားႏငေခရသည။ သ႔ရာတြင AေျခAေန မား ျပညစသညႏင လAခ႕မာ မမတ႔ ေနရပေဒသAခ႕သ႔ ျပနႏငေပလမမည။ မၾကာခငကာလAတြငး ေနရပျပနေရး AခြငAလမးမာ ၿမ႕တြငးေဒသမားထက ၿမ႕ျပငေဒသမားရ IDP မားတြင ပရသည။
• ေဘးဒဏသငသAားလးကေဘးဒဏသငသAားလးကေဘးဒဏသငသAားလးကေဘးဒဏသငသAားလးက ရညရြယသညရညရြယသညရညရြယသညရညရြယသည သာတညမေသာသာတညမေသာသာတညမေသာသာတညမေသာ AလယAလတမAလယAလတမAလယAလတမAလယAလတမ ေရရညကာလေရရညကာလေရရညကာလေရရညကာလ ေျဖရငးနညးမားAတြကေျဖရငးနညးမားAတြကေျဖရငးနညးမားAတြကေျဖရငးနညးမားAတြက Aစးရ၏Aစးရ၏Aစးရ၏Aစးရ၏ စမကနးမားစမကနးမားစမကနးမားစမကနးမား ေဖာထတမႈကေဖာထတမႈကေဖာထတမႈကေဖာထတမႈက ႏငငတကာႏငငတကာႏငငတကာႏငငတကာ လသားလသားလသားလသား ခငးခငးခငးခငးစာနာမႈႏငစာနာမႈႏငစာနာမႈႏငစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAသငးAဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAသငးAဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAသငးAဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAသငးA၀၀၀၀ငးငးငးငးကကကက စတAားစတAားစတAားစတAား ထကသနစြာထကသနစြာထကသနစြာထကသနစြာ ေစာငေမာေနသည။ေစာငေမာေနသည။ေစာငေမာေနသည။ေစာငေမာေနသည။ ယငးက Aဖြ႕မားAား ၎ တ႔၏ စမကနးသည Aစးရစမကနးမားႏင ကကညၿပး သက ဆငရာ Aာဏာပငမားႏင ေ၀ငရန AေထာကAကျဖစေစ မည။
• လတတေလာလတတေလာလတတေလာလတတေလာ လသားခငးစာနာမႈဆငရာလသားခငးစာနာမႈဆငရာလသားခငးစာနာမႈဆငရာလသားခငးစာနာမႈဆငရာ စနေခၚမႈမားေၾကာငစနေခၚမႈမားေၾကာငစနေခၚမႈမားေၾကာငစနေခၚမႈမားေၾကာင ပမပမပမပမ ဆးဆးဆးဆး၀၀၀၀ါးလာေသာါးလာေသာါးလာေသာါးလာေသာ ယယြငးေနသညယယြငးေနသညယယြငးေနသညယယြငးေနသည လ႔AခြငAေရးAေျခလ႔AခြငAေရးAေျခလ႔AခြငAေရးAေျခလ႔AခြငAေရးAေျခ AေနမားကAေနမားကAေနမားကAေနမားက မြတစလငမမားAားမြတစလငမမားAားမြတစလငမမားAားမြတစလငမမားAား ရခငျပညနယမရခငျပညနယမရခငျပညနယမရခငျပညနယမ ျပငပသ႔ျပငပသ႔ျပငပသ႔ျပငပသ႔ ထြကခြာရနထြကခြာရနထြကခြာရနထြကခြာရန တကတြနးလာသည။တကတြနးလာသည။တကတြနးလာသည။တကတြနးလာသည။ ၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂ ဇြနမဇြနမဇြနမဇြနမ ၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃ ေမေမေမေမ AတြငးAတြငးAတြငးAတြငး လလလလ ၂၇၂၇၂၇၂၇,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ UးေကာUးေကာUးေကာUးေကာ ဘဂၤလားဘဂၤလားဘဂၤလားဘဂၤလား ပငလယေAာမပငလယေAာမပငလယေAာမပငလယေAာမ
ေမာေမာေမာေမာငခေငခေငခေငခေလမားျဖငလမားျဖငလမားျဖငလမားျဖင ထြကခြာသြားခသည။ထြကခြာသြားခသည။ထြကခြာသြားခသည။ထြကခြာသြားခသည။ ၎တ႔Aနကမားစ မာ ရခငျပညနယမ မြတစလငမမားျဖစၿပး ဘဂၤလားေဒရႏငင တြင Aခနၾကာျမငစြာ ေနထငေနသည ဒကၡသညမားႏင ဘဂၤလားေဒရႏငငသားမားလညး ပါ၀ငသည။ Aမားစမာ တစကယတညးခရးသြားေသာ Aမးသားမား ျဖစပရေသာ လညး ေမာငခခရးသညမားၾကားတြင Aမးသမးမားႏင က ေလးသငယမားAေရAတြက တးလာေနၿပး စတပကမႈႀကး ထြားလာျခငးႏင AလားAလာမရျခငးတ႔က ညႊနျပေနသည။ ဤAခကက လကနကးျခငးႏင လငမႈဆငရာ Aျမတထတ ျခငးမားဆသ႔ Uးတညသြားႏငသည။ ခရးစUAတြငး လ ရာႏင ခ၍ ေသဆးမႈမား ရခသညဟ ယဆရသည။ ဤပမန မဟတ ေသာ ေရႊ႕ေျပာငးမႈမား၏ လ႕၀ကေသာ သဘာ၀ေၾကာင AေရAတြက AတAကက Aတညျပရန မျဖစႏငေပ။
• ျပနလညရငၾကားေစေရးကျပနလညရငၾကားေစေရးကျပနလညရငၾကားေစေရးကျပနလညရငၾကားေစေရးက UးတညေသာUးတညေသာUးတညေသာUးတညေသာ AစးရAစးရAစးရAစးရ UးေဆာငUးေဆာငUးေဆာငUးေဆာင လပငနးမားကလပငနးမားကလပငနးမားကလပငနးမားက ႏငငႏငငႏငငႏငငတကာAဖြ႕မား၏တကာAဖြ႕မား၏တကာAဖြ႕မား၏တကာAဖြ႕မား၏ AကAညျဖငAကAညျဖငAကAညျဖငAကAညျဖင AရနAရနAရနAရန ျမငရမည။ျမငရမည။ျမငရမည။ျမငရမည။ AတငးAတာတစခAထ Aစးရႏင Aဖြ႕Aစညး မားက လထAသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမား စတင ေပးထားေသာလညး ယငးတ႔မာ လာမည ေျခာကလAတြငး ထငရားေသာ ရလာဒမား ထြကေပၚလာႏငေခ မရေပ။ လထ AသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမား Aထးသျဖင ရြာ Aဆငတြင Aရနျမငရန လသည။ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈႏင ပဋ ပကၡတားဆးေရးက ျမငတငရန ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမား၊ လငယႏင Aမးသမးမား ပါ၀ငေသာ သကဆငသစလင သည ဖြ႕စညးပမားႏင စနစမားက ပးေထာငးေပးရန လAပ သည။ ဘAကးစးပြားႏင စးရမဖြယရာကစၥရပမားႏငပတ သက၍ လထAသငးA၀ငးမားAၾကား လမႈေရးႏင စးပြားေရး ဆငရာ AျပနAလနေဆြးေႏြးျခငးျဖင Aခ႕ေနရာမားတြင တငးမာမႈမား ေလာကလာႏငသည။ ေစစပေဆြးေႏြးေရး Aတြက AခြငAလမးမားက ေဖာထတရန ၎တ႔Aား ေစာင ၾကညေလလာရန လAပသည။ ထကသ႔ Aစျပလပငနးမား တြင ပါ၀ငမႈႏင ေထာကပမႈရေစရန ရြာမားႏင ျပညနယျပငပမ လထAသငးA၀ငးႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမားႏင ေတြ႕ ဆေဆြးေႏြးမႈမားက Aရနျမငရန လသည။
• AစးရAေနျဖငAစးရAေနျဖငAစးရAေနျဖငAစးရAေနျဖင လထထတျပနခကမားလထထတျပနခကမားလထထတျပနခကမားလထထတျပနခကမား ထတျပနျထတျပနျထတျပနျထတျပနျခငးခငးခငးခငး AပါAပါAပါAပါ AAAA၀၀၀၀ငငငင AထငAျမငလြမားမႈမားကAထငAျမငလြမားမႈမားကAထငAျမငလြမားမႈမားကAထငAျမငလြမားမႈမားက ေလာခေရးAတြကေလာခေရးAတြကေလာခေရးAတြကေလာခေရးAတြက ေဆာငရြကရနေဆာငရြကရနေဆာငရြကရနေဆာငရြကရန လAပသည။လAပသည။လAပသည။လAပသည။ လထAသငးA၀ငးၾကားႏင Aတြငး တငးမာမႈမားႏင မယၾကညမႈမား တညၿမေနၿပး လသားခငးစာနာမႈလပငနးမား၏ စြမးေဆာငရညAေပၚ Aႏတသေဘာသကေရာကမႈမားရေနကာ ေရရညစမကနး မား ေရးဆြေရးAတြက ခကခေစသည။ Aဖြ႕Aစညးမား AကAညေပးပ႔ေရးAတြက သငေလာေသာ ပတ၀နးကင တစခဖနတးရာတြင လထAသငးA၀ငး၏ ေလးစားမႈႏင သညးခမႈတ႔ Aဓက ကသည။ Aဖြ႕Aစညးမားသည
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
21
လသားခငးစာနာမႈAေျခခမမားျဖစေသာ လသားခငးစာနာမႈ၊ ဘကမလကမႈ၊ ၾကားေနမႈႏင “Aႏရာယမျဖစေစေရး” တ႔ႏင Aည လပငနးေဆာငရြကသြားမည။ AစးရႏငAစးရႏငAစးရႏငAစးရႏင Aဖြ႕AစညးAဖြ႕AစညးAဖြ႕AစညးAဖြ႕Aစညး မားAေနျဖငမားAေနျဖငမားAေနျဖငမားAေနျဖင ဤAထငAျမငလြမႈမားကဤAထငAျမငလြမႈမားကဤAထငAျမငလြမႈမားကဤAထငAျမငလြမႈမားက ေျဖေလာရနေျဖေလာရနေျဖေလာရနေျဖေလာရန ေဘးေဘးေဘးေဘး ဒဏသငဒဏသငဒဏသငဒဏသင ရပရြာလထမားႏငရပရြာလထမားႏငရပရြာလထမားႏငရပရြာလထမားႏင ထေရာကစြာထေရာကစြာထေရာကစြာထေရာကစြာ ဆကဆေရးဆကဆေရးဆကဆေရးဆကဆေရး AတြကAတြကAတြကAတြက ကယျပန႔ေသာကယျပန႔ေသာကယျပန႔ေသာကယျပန႔ေသာ မဟာဗဟာတစရပမဟာဗဟာတစရပမဟာဗဟာတစရပမဟာဗဟာတစရပ ေရးဆြရနေရးဆြရနေရးဆြရနေရးဆြရန လAပသည။လAပသည။လAပသည။လAပသည။
• လသားလသားလသားလသားခငးစာနာမႈခငးစာနာမႈခငးစာနာမႈခငးစာနာမႈ သြားလာခြငAပငးတြငသြားလာခြငAပငးတြငသြားလာခြငAပငးတြငသြားလာခြငAပငးတြင လသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈ Aဖြ႕မားAတြကAဖြ႕မားAတြကAဖြ႕မားAတြကAဖြ႕မားAတြက လပငနးေဆာငရြကႏငမညလပငနးေဆာငရြကႏငမညလပငနးေဆာငရြကႏငမညလပငနးေဆာငရြကႏငမည AေထာကAကAေထာကAကAေထာကAကAေထာကAက ျပျပျပျပ ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငတစခဖနတးေပးရနနးကငတစခဖနတးေပးရနနးကငတစခဖနတးေပးရနနးကငတစခဖနတးေပးရန လAပၿပးလAပၿပးလAပၿပးလAပၿပး ေဘးဒဏသငေဘးဒဏသငေဘးဒဏသငေဘးဒဏသင သသသသ AားလးထAားလးထAားလးထAားလးထ ေရာကရႏငရနေရာကရႏငရနေရာကရႏငရနေရာကရႏငရန လAပသည။လAပသည။လAပသည။လAပသည။ AစးရAေနျဖင Aပခပေရးလပထးလပနညးမားက ေျဖေလာေပးရန လၿပး သ႔မသာ လႈပရားသြားလာခြငAခကAခမားေလာပါးၿပး Aက AညလAပေနသမားထ Aဖြ႕မား၏ ေရာကရႏငမႈ Aဆင ေျပလာမည။ ရခငျပညနယေျမာကပငးရ သြားလာခြင ကန႔ သတမႈမား ဆကရေနႏငၿပး ၀နေဆာငမႈေပးAပျခငးAေပၚ သကေရာကမႈ ရႏငသည။
• ((((လမးမားႏငလမးမားႏငလမးမားႏငလမးမားႏင AေျခခAေဆာကAAမားမရျခငး၊AေျခခAေဆာကAAမားမရျခငး၊AေျခခAေဆာကAAမားမရျခငး၊AေျခခAေဆာကAAမားမရျခငး၊ ေရလမးျဖငေရလမးျဖငေရလမးျဖငေရလမးျဖင သာသာသာသာ AမားဆးAမားဆးAမားဆးAမားဆး လပငနးေဆာငရြကရျခငးစသျဖငလပငနးေဆာငရြကရျခငးစသျဖငလပငနးေဆာငရြကရျခငးစသျဖငလပငနးေဆာငရြကရျခငးစသျဖင) ) ) ) ရပပငးဆငရပပငးဆငရပပငးဆငရပပငးဆင ရာရာရာရာ AခကAခမားAခကAခမားAခကAခမားAခကAခမားကလညးကလညးကလညးကလညး Aထးသျဖင မးရာသတြင ေရာက ရရန ခကခေသာေနရာမားသ႔ လကလမးမမႈကလကလမးမမႈကလကလမးမမႈကလကလမးမမႈက ဆကလကဆကလကဆကလကဆကလက ဟန႔တားေနUးမညဟန႔တားေနUးမညဟန႔တားေနUးမညဟန႔တားေနUးမည။
• သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားAပါA၀င ေနာကထပ Aႏရာယ ကေရာကလြယေသာ Aပစမား၏ လAပခကမားက ေျဖရငး ရန ဘ႑ာေရးရငးျမစမား လAပသသည။ သ႔ရာတြင ေရရညေရရညေရရညေရရည ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ ဆကျဖစလာသညAခါဆကျဖစလာသညAခါဆကျဖစလာသညAခါဆကျဖစလာသညAခါ လAပေသာလAပေသာလAပေသာလAပေသာ AသကကယAကAညမားကAသကကယAကAညမားကAသကကယAကAညမားကAသကကယAကAညမားက ကာမေစရနကာမေစရနကာမေစရနကာမေစရန သ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတ ျဖစျဖစျဖစျဖစ လာႏငေခရလာႏငေခရလာႏငေခရလာႏငေခရသညသညသညသည Aေရးေပၚတ႔ျပနမႈလAပခကမားAတြကAေရးေပၚတ႔ျပနမႈလAပခကမားAတြကAေရးေပၚတ႔ျပနမႈလAပခကမားAတြကAေရးေပၚတ႔ျပနမႈလAပခကမားAတြက သေလာငပစၥညးမားသေလာငပစၥညးမားသေလာငပစၥညးမားသေလာငပစၥညးမား ျပနလညျပနလညျပနလညျပနလည ျဖညဆညးရနျဖညဆညးရနျဖညဆညးရနျဖညဆညးရန သ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတသ႔မဟတ AေစာပငးကာလAေစာပငးကာလAေစာပငးကာလAေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားAတြကျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားAတြကျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားAတြကျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားAတြက ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ လေလာကႏငေခလေလာကႏငေခလေလာကႏငေခလေလာကႏငေခ မရေပ။မရေပ။မရေပ။မရေပ။
• လသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈ၀၀၀၀နထမးမားနထမးမားနထမးမားနထမးမား AေျပာငးAလကAေျပာငးAလကAေျပာငးAလကAေျပာငးAလက ေလာခေလာခေလာခေလာခ ျခငးကျခငးကျခငးကျခငးက စမကစမကစမကစမကနးAေကာငAထညေဖာမႈနးAေကာငAထညေဖာမႈနးAေကာငAထညေဖာမႈနးAေကာငAထညေဖာမႈ တညၿငမလာေစေသာတညၿငမလာေစေသာတညၿငမလာေစေသာတညၿငမလာေစေသာ သကေရာကမႈရသကေရာကမႈရသကေရာကမႈရသကေရာကမႈရလာေစမညလာေစမညလာေစမညလာေစမည။။။။ ၂၀၁၂ ေAာကတဘာ Aၾကမး ဖကမႈ ဒဏသငေသာ ေနရာAမားစ (ေကာကျဖ၊ ေကာက ေတာ၊ မငးျပား၊ ေျမာကUးႏင ရမးၿဗ) တြင Aဖြ႕မား လပငနး ေဆာငရြကမႈ နညးပါးသည။ Aဖြ႕မားAဖြ႕မားAဖြ႕မားAဖြ႕မား AေရAတြကAေရAတြကAေရAတြကAေရAတြကႏင ၀န ထမးAငAား တးလာရနတးလာရနတးလာရနတးလာရန လAပသည။ ျမနမာႏငင ၾကက ေျခနAသငးAပါA၀င ျပညတြငးAဖြ႕မားႏင ပးေပါငးေဆာင ရြကမႈ ပမAားေကာငးရန လသည။
Aသေပးလႈ႕ေဆာေရး သတငးစကားမား • လထAသငးAလထAသငးAလထAသငးAလထAသငးA၀၀၀၀ငးၾကားငးၾကားငးၾကားငးၾကား AၾကမးဖကမႈAၾကမးဖကမႈAၾကမးဖကမႈAၾကမးဖကမႈ ျဖစပြားၿပးျဖစပြားၿပးျဖစပြားၿပးျဖစပြားၿပး တစႏစတစႏစတစႏစတစႏစ ေကာAၾကာတြငေကာAၾကာတြငေကာAၾကာတြငေကာAၾကာတြင ရခငျပညနယAႏ႔ရခငျပညနယAႏ႔ရခငျပညနယAႏ႔ရခငျပညနယAႏ႔ ကေလးကေလးကေလးကေလးသငယသငယသငယသငယ ၁၀၅၁၀၅၁၀၅၁၀၅,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ UးUးUးUး AပါAAပါAAပါAAပါA၀၀၀၀ငငငင လလလလ ၁၇၆၁၇၆၁၇၆၁၇၆,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ UးေUးေUးေUးေကာကာကာကာ6 လသားခငးလသားခငးလသားခငးလသားခငး စာနာမႈAကAညစာနာမႈAကAညစာနာမႈAကAညစာနာမႈAကAညမားမားမားမား လAပဆျဖစသည။လAပဆျဖစသည။လAပဆျဖစသည။လAပဆျဖစသည။ ရခငျပညနယAႏ႔ လသားခငးစာနာမႈေAဂငစ ၂၅ ေကာရၿပး လသားခငးစာနာ မႈ AကAည ေဒၚလာ သနး ၇၀ ခန႔7 ရရAသးျပထား ေသာလညး AေျခAေနမာ ဆး၀ါးဆ ျဖစသည။ လကရ လသားခငးစာနာမႈလAပခကမားက ၂၀၁၃ ဒဇငဘာထ ျပည မရနAတြကပင ေနာကထပ ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ ၃၈၃၈၃၈၃၈....၇၇၇၇ သနးသနးသနးသနး ထပမ လ Aပမညဟ ေAဂငစမားက ခန႔မနးထားသည။
• လသားခငးစာနာမႈAေျခခမမားျဖစေသာလသားခငးစာနာမႈAေျခခမမားျဖစေသာလသားခငးစာနာမႈAေျခခမမားျဖစေသာလသားခငးစာနာမႈAေျခခမမားျဖစေသာ လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊လသားခငးစာနာမႈ၊ ဘကမလကမႈႏငဘကမလကမႈႏငဘကမလကမႈႏငဘကမလကမႈႏင ၾကားေနမႈၾကားေနမႈၾကားေနမႈၾကားေနမႈမားႏငAညမားႏငAညမားႏငAညမားႏငAည လသားခငးစာလသားခငးစာလသားခငးစာလသားခငးစာနာမႈနာမႈနာမႈနာမႈ လပသားမားသညလပသားမားသညလပသားမားသညလပသားမားသည AခနတငးAခနတငးAခနတငးAခနတငး လAပခကႏငလAပခကႏငလAပခကႏငလAပခကႏင AႏရာယကAႏရာယကAႏရာယကAႏရာယက ေရာကလြယမႈသကသကAေပၚေရာကလြယမႈသကသကAေပၚေရာကလြယမႈသကသကAေပၚေရာကလြယမႈသကသကAေပၚ Aေျခခ၍Aေျခခ၍Aေျခခ၍Aေျခခ၍ AကAညAကAညAကAညAကAည ေပးရေပးရေပးရေပးရ မည။မည။မည။မည။ လသားခငးစာနာမႈလပသားမားသည AကAညလAပ ေနေသာ AႏရာယကေရာကလြယသမားAား တငးရငးသား၊ လမး၊ ဘာသာ၊ ကားမ သ႔မဟတ AဆငAတနးမခြျခားဘ ေတြ႕ရသညေနရာတြင AကAညေပးရန AျပညA၀ ခငမာ စြာ ဆးျဖတထားသည။
• ရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြင AကAညေပးေနေသာAကAညေပးေနေသာAကAညေပးေနေသာAကAညေပးေနေသာ လသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈ လပသားမားလပသားမားလပသားမားလပသားမား AေရးေပၚAေရးေပၚAေရးေပၚAေရးေပၚ AသကကယကယဆယေရးAသကကယကယဆယေရးAသကကယကယဆယေရးAသကကယကယဆယေရး ေဆာငေဆာငေဆာငေဆာင ရြကႏငရနရြကႏငရနရြကႏငရနရြကႏငရန AျပညAAျပညAAျပညAAျပညA၀၀၀၀ Aဟန႔AတားမAဟန႔AတားမAဟန႔AတားမAဟန႔Aတားမ လသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈလသားခငးစာနာမႈ သြားလာခြငသြားလာခြငသြားလာခြငသြားလာခြင လAပသည။လAပသည။လAပသည။လAပသည။ Aခနတငး လသားခငးစာနာမႈ သြားလာခြငရရနAတြက Aစးရ၀တရားမားတြင ခရးသြားဗဇာ ႏင လျခေရးခြငျပမန႔မား ထငသာျမငသာ Aခနႏငတေျပးည ထတေပးျခငးႏင Aေကာကခြနႏင Aျခားသကဆငရာ Aစးရ Aာဏာပငမားမ Aေျခခကနပစၥညးတငသြငးမႈမား Aခနမ Aဆငေျပေစေရးတ႔ ပါ၀ငသည။
• ၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂ ဇြနဇြနဇြနဇြန////ဇလငကတညးကဇလငကတညးကဇလငကတညးကဇလငကတညးက ထနးသမးခထားရေသာထနးသမးခထားရေသာထနးသမးခထားရေသာထနးသမးခထားရေသာ ရခငရခငရခငရခင ျပညနယရျပညနယရျပညနယရျပညနယရ ႏငငတကာႏငငတကာႏငငတကာႏငငတကာ NGO NGO NGO NGO မားတြငမားတြငမားတြငမားတြင တာတာတာတာ၀၀၀၀နထမးေဆာငေနနထမးေဆာငေနနထမးေဆာငေနနထမးေဆာငေန ေသာေသာေသာေသာ ျပညတြငးျပညတြငးျပညတြငးျပညတြငး၀၀၀၀နထမးနထမးနထမးနထမး ေလးUးAားေလးUးAားေလးUးAားေလးUးAား ခကခငးလႊတေပးရနခကခငးလႊတေပးရနခကခငးလႊတေပးရနခကခငးလႊတေပးရန AတြကAတြကAတြကAတြက လသားခငးစာနာမႈAသငးAလသားခငးစာနာမႈAသငးAလသားခငးစာနာမႈAသငးAလသားခငးစာနာမႈAသငးA၀၀၀၀ငးမငးမငးမငးမ ဆကလကဆကလကဆကလကဆကလက ေတာငးဆထားသည။ေတာငးဆထားသည။ေတာငးဆထားသည။ေတာငးဆထားသည။
6IDP ၁၄၀,၀၀၀ Uး ႏင ရပရြာခ မသားစမားႏင သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားမ ခန႔မနးေခ ၃၆,၀၀၀ Uး။
7ယခငရခငျပညနယ တ႔ျပနေရးစမကနးႏင ႀကတငျပငဆငထားရေရး/ Aေရးေပၚစမကနး ၏ စစေပါငးလAပခက ၈၈ ရာခငႏႈနး။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
• ေဘးဒေဘးဒေဘးဒေဘးဒဏသငဏသငဏသငဏသင လထAသငးAလထAသငးAလထAသငးAလထAသငးA၀၀၀၀ငးAားလးငးAားလးငးAားလးငးAားလး လြတလပစြာလြတလပစြာလြတလပစြာလြတလပစြာ လႈပလႈပလႈပလႈပ ရားသြားလာခြငႏငရားသြားလာခြငႏငရားသြားလာခြငႏငရားသြားလာခြငႏင AေျခခAေျခခAေျခခAေျခခ၀၀၀၀နေဆာငမႈမားကနေဆာငမႈမားကနေဆာငမႈမားကနေဆာငမႈမားက AေႏာငAဖြ႕မAေႏာငAဖြ႕မAေႏာငAဖြ႕မAေႏာငAဖြ႕မ လကလမးမမႈတ႔လကလမးမမႈတ႔လကလမးမမႈတ႔လကလမးမမႈတ႔ ခစားခြငရရမည။ခစားခြငရရမည။ခစားခြငရရမည။ခစားခြငရရမည။ လသားခငးစာနာမႈ လပ သားမားႏင ေဘးဒဏသင လထAသငးA၀ငးAတြက လြတ လပစြာ လႈပရားသြားလာခြငက ကန႔သတျခငးေၾကာင ကာ ကြယေစာငေရာကေရး ေစာငၾကညေလလာမႈႏင ကနးမာေရး၊ ပညာေရးႏင Aသကေမြး၀မးေကာငးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ Aေျခခ AခြငAေရးမားက ဆး၀ါးစြာ ထခကသည။
• ရခငျပညနယAႏ႔ရရခငျပညနယAႏ႔ရရခငျပညနယAႏ႔ရရခငျပညနယAႏ႔ရ IDP IDP IDP IDP ၁၄၆၁၄၆၁၄၆၁၄၆,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ UးႏငUးႏငUးႏငUးႏင ရပရြာခလထရပရြာခလထရပရြာခလထရပရြာခလထ AသငးAAသငးAAသငးAAသငးA၀၀၀၀ငးႏငငးႏငငးႏငငးႏင သးျခားျဖသးျခားျဖသးျခားျဖသးျခားျဖစေနေသာစေနေသာစေနေသာစေနေသာ ရြာမားမရြာမားမရြာမားမရြာမားမ AႏရာယAႏရာယAႏရာယAႏရာယ ကေရာကလြယသညကေရာကလြယသညကေရာကလြယသညကေရာကလြယသည ပဋပကၡဒဏသငသပဋပကၡဒဏသငသပဋပကၡဒဏသငသပဋပကၡဒဏသငသ ၃၆၃၆၃၆၃၆,,,,၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀၀ Uးတ႔Uးတ႔Uးတ႔Uးတ႔ AတြကAတြကAတြကAတြက ေရရညေရရညေရရညေရရည ေျဖရငးနညးမားေျဖရငးနညးမားေျဖရငးနညးမားေျဖရငးနညးမား ရာေဖြရမည။ရာေဖြရမည။ရာေဖြရမည။ရာေဖြရမည။ ေရရည ေျဖရငးနညးAားလးသည မမတ႔ သေဘာဆႏၵAေလာက သရ ေရြးခယမႈAေပၚ Aေျခခၿပး Aခနတငးတြင Aတငး Aၾကပ Aမျပနလႊတမႈက ေရာငကUရမည။
• ၿငမးခမးေရးႏငၿငမးခမးေရးႏငၿငမးခမးေရးႏငၿငမးခမးေရးႏင ျပနလညရငၾကားေစေရးသညျပနလညရငၾကားေစေရးသညျပနလညရငၾကားေစေရးသညျပနလညရငၾကားေစေရးသည ရခငျပညနယရခငျပညနယရခငျပညနယရခငျပညနယ တလႊားAပါAတလႊားAပါAတလႊားAပါAတလႊားAပါA၀၀၀၀ငငငင ျမနမာႏငင၏ျမနမာႏငင၏ျမနမာႏငင၏ျမနမာႏငင၏ AနာဂတAတြကAနာဂတAတြကAနာဂတAတြကAနာဂတAတြက AလြနAလြနAလြနAလြန Aေရးပါသည။Aေရးပါသည။Aေရးပါသည။Aေရးပါသည။ ယခAခနမာယခAခနမာယခAခနမာယခAခနမာ လထAသငးAလထAသငးAလထAသငးAလထAသငးA၀၀၀၀ငးငးငးငး သဟဇာတသဟဇာတသဟဇာတသဟဇာတ ျဖစေရး၊ျဖစေရး၊ျဖစေရး၊ျဖစေရး၊ AျပသေဘာAျပသေဘာAျပသေဘာAျပသေဘာ ျပျပငေျပာငးလေရးတ႔ကျပျပငေျပာငးလေရးတ႔ကျပျပငေျပာငးလေရးတ႔ကျပျပငေျပာငးလေရးတ႔က UးတညေသာUးတညေသာUးတညေသာUးတညေသာ ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈ ေပါငးစညးလပေပါငးစညးလပေပါငးစညးလပေပါငးစညးလပငနးမားငနးမားငနးမားငနးမား ေဆာငေဆာငေဆာငေဆာင ရြကရမညရြကရမညရြကရမညရြကရမည Aခနျဖစသည။Aခနျဖစသည။Aခနျဖစသည။Aခနျဖစသည။ ရခငျပညနယရ လကရ လထ AသငးA၀ငးၾကား Aၾကမးဖကမႈ Aလြနစးရမဖြယရာျဖစ သည။ ေသေၾကမႈ၊ မတရားမႈ၊ ပကစးဆးရႈးမႈႏင ေနရပစြန႔ ခြာတမးေရာငမႈတ႔ျဖစေစေသာ ဆကႏြယေနသည ရာဇ၀တမႈ မားက ကေလးသငယမား၊ မသားစမားႏင လထAသငး A၀ငးတ႔၏ Aသကမားက ဖကဆးေနသည။
• ရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြငရခငျပညနယတြင တညၿငမေAးခမးမႈႏငတညၿငမေAးခမးမႈႏငတညၿငမေAးခမးမႈႏငတညၿငမေAးခမးမႈႏင ေရရညတညၿမေရရညတညၿမေရရညတညၿမေရရညတညၿမ ေသာေသာေသာေသာ ၿငမးခမးေရးတ႔ၿငမးခမးေရးတ႔ၿငမးခမးေရးတ႔ၿငမးခမးေရးတ႔ ျဖစလာရနျဖစလာရနျဖစလာရနျဖစလာရန လသားခငးစာနာမႈႏငလသားခငးစာနာမႈႏငလသားခငးစာနာမႈႏငလသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးဖြ႕ၿဖးဖြ႕ၿဖးဖြ႕ၿဖး တးတကေရးAကAညႏစမးလးတးတကေရးAကAညႏစမးလးတးတကေရးAကAညႏစမးလးတးတကေရးAကAညႏစမးလး လAပေနသည။လAပေနသည။လAပေနသည။လAပေနသည။ လသား ခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးAဖြ႕မားAေနျဖင ရခငျပည နယရ လထAသငးA၀ငးၾကား ပဋပကၡ၏ ရႈပေထြးေသာ Aေၾကာငးရငးမားျဖစေသာ ဆငးရမြေတမႈ၊ Aေျခခ၀နေဆာင မႈမားႏင AလပAကငတ႔က လကလမးမမႈမရျခငး၊ ညမမႈ မရျခငးႏင ခြျခားဆကဆျခငးတ႔က ေျဖရငးမည Aစးရ၏ ႀကး ပမးမႈမားက AေထာကAကေပးရန Aသငရသည။
AစAဖြ႕AစAဖြ႕AစAဖြ႕AစAဖြ႕////က႑က႑က႑က႑ UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား က႑AလကAကAညမားAတြက Uးစားေပးလပငနး Aခ႕မာ ေAာကပါAတငးျဖစသည။
AေစာပငးကာလAေစာပငးကာလAေစာပငးကာလAေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရး AလပAတြကAခေၾကးေငြAစAစUမား၊ Aေသးစား စးပြားေရးေထာကပေငြမား၊ စကပးေရးသငတနးႏင စက ပးနညးသစ၀နေဆာငမႈမား AပါA၀င လထAသငး A၀ငးAား စစညး၍ လမႈဘ၀ဟနခကညမႈက ျမငတင ေပးမည AျခားျပနလညထေထာငေရးAစAစUမား။
ပညာေရးပညာေရးပညာေရးပညာေရး ယာယစာသငေကာငးေဆာကလပျခငး၊ သငၾကားေရးႏင သငယေရးပစၥညးမားေပးAပျခငး၊ ေစတနာ၀နထမး ဆရာမားခန႔Aပျခငး၊ ေလကငျခငးႏငေထာကပျခငး။
AစားAစာAစားAစာAစားAစာAစားAစာ AစားAစာျဖန႔ျဖးျခငးႏင AလပAတြက Aခေၾကးေငြ AစAစUမား။
ကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရး ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈမား၊ မခငႏင ကေလး ကနးမာေရး၊ လႊေျပာငးေရးစနစမား၊ ေရာဂါျဖစပြားမႈ ေစာငၾကညျခငး၊ စတကနးမာေရးႏင စတလမႈAေထာက Aပ၊ GBV ကစၥမား စမခန႔ခြမႈဆငရာသငတနး၊ ကနးမာ ေရးပညာေပးမႈႏင ကနးမာေရးလပသားမားေလကငေပး ျခငးAပါA၀င ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား။
AာဟာရAာဟာရAာဟာရAာဟာရ စစတမးမားႏင Aကျဖတေလလာမႈမား၊ ကာကြယတား ဆးေရးလပငနးမား၊ ေဆြးေႏြးAၾကေပးျခငးႏင Aာဟာရ ခ႕တမႈ၀နေဆာငမႈမား။
ကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရး လႊေျပာငးေရးလမးေၾကာငးမားႏင ျပနာစမခန႔ခြမႈ ၀န ေဆာငမႈမား၊ လကရ စခနးတြငး ကာကြယေစာငေရာက ေရးလပငနးမား တးခ႕ျခငး၊ AထးAႏရာယ ကေရာက လြယသမား သတမတေဖာထတျခငး၊ Aမးသမး ေနရာ မား တးျမငျခငး၊ Aႏရာယကေရာကလြယေသာ ကေလး သငယမားAား စတလမႈAေထာကAပ တးျမငေပးျခငး ႏင GBV ျပနာမား Aသႏင စြမးရည တးျမငျခငး။
မခရာေနရာ၊မခရာေနရာ၊မခရာေနရာ၊မခရာေနရာ၊ CCCCCCCCCCCCM M M M ႏငႏငႏငႏင NFINFINFINFI စခနးAေျခခAေဆာကAU၊ AေထာကAပမားထနးသမး ျခငး၊ Aစးရ၀နထမးမား၊ စခနးမနေနဂာမား စြမးရညျမင တငျခငး၊ NFI ျဖန႔ျဖးျခငး၊ မခရာေနရာေဆာကလပျခငး။
WASHWASHWASHWASH SPHERE စႏႈနးမားႏငA ည သန႔စငေသာ ေရ လေလာက စြာ ေပးျခငး၊ A ေျခခ တစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညးမား ျဖန႔ျဖးျခငး၊ A မသာႏင ေရခးခနးမား ေပးA ပထနးသမး ျခငး၊ ေဘးကငးေသာA မႈကစြန႔ပစေရးႏငေရႏတေျမာငး စနစမား လညပတေရး၊ A မသာကငးမား ရငးလငးေရး။
လပငနးမားႏင UးစားေပးေဆာငရြကခကမားA ေၾကာငးပမA ေသး စတ သရရန က႑A လက Uးစားေပးလပငနးမားတြင ၾကညပါ။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
23
ဘ႑ာေရး လA ပခကမား ၂၀၁၂ ဇလငတြင ေA ဂငစမားစေပါငး A လငA ျမန A ကျဖတ ေလလာမႈမ ရလာဒမားက A ေျချပ၍ ၂၀၁၂ ဇလငမ ဒဇငဘာ A ထ လ ၈၀,၀၀၀ ေကာA ား A ကA ညေပးရန A ေမရကန ေဒၚ လာ ၂၃.၅ သနးA ဆျပသည ၆ လတာ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရး စမ ကနးကေရးဆြခသည။ A ေျခA ေနပမဆး၀ါးလာသညA ေလာက ယငးစမကနးက A ေမရကနေဒၚလာ ၆၇.၆ သနးျဖင ၁၂ လတာ (ဇ လင ၂၀၁၂ မ ဇြန ၂၀၁၃) A ထ လ ၁၁၅,၀၀၀ ထ A သကကယ A ကA ညေပးရန ျပငဆငေရးဆြခသည။ ဇြန ၂၀၁၃ A ကန မးရာ သမတငမ ေရးဆြခေသာ ရခငျပညနယ ေA ဂငစမားၾကား ႀကတင ျပငဆငထားရေရး/ A ေရးေပၚစမကနးမ ခန႔မနးထားသည ေဒၚလာ ၁၈.၂ သနးက ထညသြငးခသညA တြက ရခငတ႔ျပနေရး ရနပေငြ လA ပမႈခန႔မနးခက တးျမငလာခသည။ ဤထပတးလA ပခကမား A နက A စားA စာႏင A ာဟာရက႑တ႔မာ ဇလင ၂၀၁၂ မ ဇြန ၂၀၁၃ တ႔ျပနေရးစမကနးတြင ပါ၀ငၿပးျဖစ၍ စစေပါငးလA ပခက တြင ထပမမထညသြငးေတာေပ။ ထ႔A တြက ေA ာကပါ ဘ႑ာေရး ဇယားပါ ဤA ေရးေပၚစမကနးမ ပမာဏA သစမာ ေဒၚလာ ၁၂.၅ သနး ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ဤစမကနးမျပငဆငမ စစေပါငး ရနပ
ေငြ လA ပခကမာ ေဒၚလာ ၈၀.၁ သနးျဖစ ၿပး ၎A နက ေဒၚလာ ၇၀.၆ သနး (၈၈.၁ ရာခငႏႈနး) ရရထားသည။
၂၀၁၃ ခႏစA ကနထ လA ပခကမားက ျဖညဆညးရန A စA ဖြ႕၊ က႑မား၏ ေနာကဆးစမကနးမားA ရ ဇြန ၂၀၁၂ မ ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ထ လA ပခကစစေပါငးမာ ေဒၚလာ ၁၀၉,၃၂၉,၁၇၃ ျဖစသည။ ယခA ခနထ ရရထားေသာ ပပးမႈမားက ဖယလကပါက A ေရးေပၚရနပေငြလA ပခကက ေျဖရငးရန ေဒၚလာ ၃၈,၇၅၈,၆၂၉ လA ပေနေသးသည။
IDP A မားစမာ A သကေမြး၀မးေကာငးရငးျမစမားႏင လမႈေရး ၀နေဆာငမႈမား ဆးရႈးထားကာ A မားစA တြက လာမည A ခနတ A တြငး ျပနလညေနရာခထားေရးႏင A ေျခခေနထငေရးA တြက A လားA လာမရသညA ေလာက လာမညလမားA တြငး လသား ခငးစာနာမႈA ကA ညမား လA ပေနUးမညဟ A ဖြ႕A စညးမားက ခန႔မနးသည။ A ဖြ႕A စညးမားA ေနျဖင A ေျခခ မခရာေနရာ၊ A ေျခခA ေဆာကA A ႏင A ေရးပါေသာ ၀နေဆာငမႈမား ထေ ထာငရန ေA ာငျမငစြာ ကယကယျပန႔ျပန႔ ေဆာငရြကထား ေသာလညး လA ပသည A သကကယ A ကA ညမား ဆကလက ေပးႏငရန A တြက ေနာကထပ ပပးမႈမား လA ပေနသည။
ဇလငဇလငဇလငဇလင ၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂၂၀၁၂ ---- ဒဇငဘာဒဇငဘာဒဇငဘာဒဇငဘာ ၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃ ကာလကာလကာလကာလ ဘ႑ာေရးလA ပခကဘ႑ာေရးလA ပခကဘ႑ာေရးလA ပခကဘ႑ာေရးလA ပခက A ႏစခပA ႏစခပA ႏစခပA ႏစခပ
က႑က႑က႑က႑ ယခငလA ပခက ယခငလA ပခက ယခငလA ပခက ယခငလA ပခက ဇလင ဇလင ဇလင ဇလင ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ---- ဇြန ဇြန ဇြန ဇြန ၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)
ယခလA ပခက ယခလA ပခက ယခလA ပခက ယခလA ပခက ဇလင ဇလင ဇလင ဇလင ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ၂၀၁၂ ---- ဒဇငဘာ ဒဇငဘာ ဒဇငဘာ ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)၂၀၁၃ ($)
ယခA ခနထ ရရယခA ခနထ ရရယခA ခနထ ရရယခA ခနထ ရရ ၿပးၿပးၿပးၿပး++++A ဆျပထားA ဆျပထားA ဆျပထားA ဆျပထား ေသာ ပမာဏ ေသာ ပမာဏ ေသာ ပမာဏ ေသာ ပမာဏ ($)($)($)($)
ျခငမေသာ ျခငမေသာ ျခငမေသာ ျခငမေသာ ရာခငႏႈနးရာခငႏႈနးရာခငႏႈနးရာခငႏႈနး
ရနပေငြ ရနပေငြ ရနပေငြ ရနပေငြ ကြာဟမႈ ကြာဟမႈ ကြာဟမႈ ကြာဟမႈ ($)($)($)($)
A ေစာပငးကာလ A ေစာပငးကာလ A ေစာပငးကာလ A ေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရးျပနလညထေထာငေရး
၅,၅၃၀,၂၅၃ ၆,၆၀၀,၀၀၀ ၂,၈၀၀,၀၀၀ ၄၂% ၃,၈၀၀,၀၀၀
ပညာေရးပညာေရးပညာေရးပညာေရး ၈၀၀,၀၀၀ ၄,၃၈၆,၉၅၃8 ၂,၀၁၀,၆၀၀ ၄၆% ၂,၃၇၆,၃၅၃ A စားA စာA စားA စာA စားA စာA စားA စာ ၁၉,၃၀၀,၀၀၀ ၃၄,၀၀၀,၀၀၀9 ၁၃,၇၀၂,၇၃၉ ၄၀% ၂၀,၂၉၇,၂၆၁ ကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရး ၅,၈၀၀,၀၀၀ ၉,၆၀၀,၀၀၀ ၈,၀၀၀,၀၀၀ ၈၃% ၁,၆၀၀,၀၀၀ A ာဟာရA ာဟာရA ာဟာရA ာဟာရ ၁,၂၈၀,၀၀၀ ၂,၆၂၀,၀၀၀ ၂,၄၇၀,၀၀၀ ၉၄% ၁၅၀,၀၀၀ ကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရးကာကြယေစာငေရာကေရး ၄,၁၄၅,၃၂၄ ၆,၇၅၉,၉၀၅ ၃,၃၀၄,၇၂၀ ၄၉% ၃,၄၅၅,၁၈၅ မခရာေနရာမခရာေနရာမခရာေနရာမခရာေနရာ ၁၅,၅၀၅,၉၈၆ ၁၇,၉၀၀,၀၀၀ ၁၅,၄၀၀,၀၀၀ ၈၆% ၂,၅၀၀,၀၀၀ ယာယစခနး ေပါငးစပ ယာယစခနး ေပါငးစပ ယာယစခနး ေပါငးစပ ယာယစခနး ေပါငးစပ ညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရးညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရးညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရးညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရး
၅၆၄,၇၀၇ ၁,၀၅၀,၀၀၀ ၁၈၀,၀၀၀ ၁၇% ၈၇၀,၀၀၀
A စားA စာမဟတေသာ A စားA စာမဟတေသာ A စားA စာမဟတေသာ A စားA စာမဟတေသာ ပစၥညးမားပစၥညးမားပစၥညးမားပစၥညးမား
၅,၁၁၆,၄၆၅ ၇,၀၀၀,၀၀၀ ၅,၁၀၀,၀၀၀ ၇၃% ၁,၉၀၀,၀၀၀
ေရႏငပတေရႏငပတေရႏငပတေရႏငပတ၀၀၀၀နးကငနးကငနးကငနးကငသန႔ရငးေရးသန႔ရငးေရးသန႔ရငးေရးသန႔ရငးေရး ၉,၆၀၀,၀၀၀ ၁၉,၃၉၂,၃၁၅ ၁၇,၆၀၂,၄၈၅ ၉၁% ၁,၇၈၉,၈၃၀
A ျခားA ျခားA ျခားA ျခား ၁,၂၅၀,၀၀၀10 ၂၀,၀၀၀ 11 ၀% ၂၀,၀၀၀ စစေပါငးစစေပါငးစစေပါငးစစေပါငး ၈၀,၁၄၂၈၀,၁၄၂၈၀,၁၄၂၈၀,၁၄၂,,,,၇၃၅၇၃၅၇၃၅၇၃၅ ၁၀၉,၃၂၉၁၀၉,၃၂၉၁၀၉,၃၂၉၁၀၉,၃၂၉,,,,၁၇၃၁၇၃၁၇၃၁၇၃ ၇၀,၅၇၀၇၀,၅၇၀၇၀,၅၇၀၇၀,၅၇၀,,,,၅၄၄၅၄၄၅၄၄၅၄၄ ၃၈,၇၅၈,၆၂၉၃၈,၇၅၈,၆၂၉၃၈,၇၅၈,၆၂၉၃၈,၇၅၈,၆၂၉
8 ပညာေရး - ဤရနပေငြခန႔မနးခကမာ စာသငႏစA ကန (မတ ၂၀၁၄) မတငမထ ကေလးသငယA ားလးက A ေရးေပၚပညာေရးA ခြငA လမးေပးရနA တြကျဖစသည။
9 ဇြန ၂၀၁၂ မစ၍ မၾကာခဏ ရနပေငြလစဟာခကက ျဖညဆညးရန WFP သည ႏငငA တြငး A ျခား လပငနးေဒသမားက A ထခကခ၍ ရငးျမစမား ခြေ၀မႈက ရခငတ႔ျပနေရးသ႔ Uးစားေပးေဆာငရြကခသည။ ရခငA ေရးေပၚA ေျခA ေနက WFP တ႔ျပနမႈA ား ကေနဒါ၊ ဒနးမတ၊ ဂပန၊ လဇငဘတႏင ဆြစဇာလနစသည A လရငမားထမ ရခငျပညနယA တြက ႀကတငလာထားမႈမဟတသည ရကေရာၿပး ေျပာငးလြယျပငလြယရေသာ လဒါနးမႈမားက ေထာကပေပးထားသည။ 10
ေနာကထပသတငးA ခကA လကမားA တြက စာမကႏာ XX ပါ ႀကတငျပငဆငထားရေရးက ၾကညပါ။ ႀကတငျပငဆငထားရေရးလA ပခက စစေပါငး ေဒၚလာ ၁၈,၂၀၀,၀၀၀ A ႏတ ယခငတ႔ျပနေရးစမကနးဘတဂကတြင ပါၿပးျဖစေသာ A စားA စာႏင A ာဟာရက႑လA ပခက ေဒၚလာ ၅,၇၀၀,၀၀၀ = ေဒၚလာ ၁၂,၅၀၀,၀၀။ 11
OCHA မ A ဆျပထားေသာ စာနယဇငးသငတနးပါ၀ငသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
24
A စA ဖြ႕ႏင က႑A လက တ႔ျပနမႈ စမကနးမား
A ေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရး
လကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေန
ရခငျပညနယတြင လမားAလးAရငးႏင ေနရပစြန႔ခြာတမး ေရာငမႈေၾကာင ဆး၀ါးေသာ လႈပရားသြားလာခြင ကန႔သတျခငး၊ တနဖးျမငလပငနးစUေစးကြက ၿပကျခငး၊ လပငနးသးပစၥညး မား ပကစးဆးရႈးျခငးတ႔ ျဖစပြားခသည။ လကရ ရခငတ႔ျပနေရး စမကနးသည ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ IDP AေရAတြက ၁၄၀,၀၀၀ ႏငAတ ‘သးျခားျဖစေနေသာ’ သ႔မဟတ ေဒသခ ရပ ရြာမားတြင ရေနၿပး လႈပရားသြားလာခြင ကန႔သတခရျခငးမား၏ ရလာဒ သ႔မဟတ ေၾကာကရြ႕မႈမားေၾကာင ေစးကြကမား၊ Aေျခ ခ၀နေဆာငမႈမား၊ Aသကေမြး၀မးေကာငးမႈ ေရြးခယဖြယရာ မားႏင AလပAကင ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈနညး ပါးေသာ လ ၃၆၀,၀၀၀ ေကာရသညဟ သတမတသည။
ဤေနာကခAရ ယၾကညမႈတညေဆာကျခငး၊ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြး ျခငးႏင ျပနလညရငၾကားေစေရးတ႔သည Uးတည AကAည ေပးျခငးျဖင ေျဖရငးရမည Aေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာင
ေရး၏ Aေရးပါေသာ AစတAပငးမားျဖစသည။ ေတြ႕ဆေဆြး ေႏြးျခငးႏင ပမေကာငးမြနၿပး Aလးစပါ၀ငေသာ ၀နေဆာငမႈေပး ျခငးမားျဖင ႏငငသားမားႏင ႏငငေတာၾကား လမႈေရးထေတြ႕မႈ တာ၀နမား (social contract) က နဂAေျခAေနျပနျဖစေစ ေရးႏင ပမAားေကာငးေစေရးတ႔မာ Aေစာပငးကာလ ျပနလည ထေထာငေရး၏ Aေရးပါေသာ Uးတညခကျဖစသည။ Aေျခ Aေန၏ ထခကလြယမႈAရ ကားမႏင ပဋပကၡ ဂရျပမႈAပါA၀င ေကာငးမြနေသာ လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး AေလAထတစခAျဖစ ‘Aႏရာယမျဖစေစေရး’ ခUးကပမႈ မားတ႔က ထညသြငးျခငးAေရးပါမႈလညး Aေရးႀကးသည။
UNDP ၏ ရခငျပညနယ ပဋပကၡAလြန Aသကေမြး၀မးေကာငး မႈႏင Aေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးက႑ Aကျဖတ ေလလာမႈ12မာ Aကျဖတေလလာမႈႏစခက ေပါငးစညးထားျခငး ျဖစသည။ ပထမAႀကမ ေလလာမႈက ၂၀၁၂ ဇြနက စစေတြႏင ရေသေတာငရ စခနး ၁၁ ခႏင ေမာငးေတာၿမ႕နယရ ရြာ ၈ ရြာ တ႔တြင ျပလပခသည။ ဒတယAႀကမ ေလလာမႈက ၂၀၁၃ ေဖေဖာ၀ါရတြင ေကာကျဖ၊ ေကာကေတာ၊ မငးျပား၊ ေျမာကUး၊ ေျမပ၊ ေပါကေတာ၊ ရေသေတာငစသည ၿမ႕နယ ခနစခႏင ရမး ၿဗ၊ ေကာကျဖႏင ေပါကေတာၿမ႕နယတ႔ရ စခနး ၅ ခမ ရြာ သ႔ မဟတ ရပကြက ၃၈ ခတြင ေဆာငရြကခသည။ ကယျပန႔ေသာ Aကျဖတေလလာမႈ၏ ေတြ႕ရခကမားAရ သစေတာမား၊ ေရ ကနမား၊ ကနးမာေရးဌာနမားႏင Aျခားေကးရြာ Aေျခခ AေဆာကAAမားစသည ဘရငးျမစမားေ၀မ Aသးျပျခငးႏင AတတကြAလပလပျခငးတ႔မာ သမငးတေလာက မြတစလငမ ႏင ရခငAသငးA၀ငးၾကား ဘAေလAထတစချဖစသည။
Aကျဖတေလလာမႈမားက လထAသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြးမႈ Aစျပရန သကဆငသမားပါ၀ငေသာ လပငနးစU မားက တညေထာကေရးAတြက AလားAလာမားက Aား ေကာငးေစသည။ AသငးA၀ငးႏစခလး ၎တ႔၏ လပAားမား က စစညး၍ Aတတကြ လပကငႏငမည ေနနရာမားတြင တည ေဆာကေရး သ႔မဟတ ျပငဆငေရးAတြက AေျခခAေဆာက AA စမကနး ၃၆ ခက ေဖာထတထားသည။ ေဖာထတထား ေသာ AေျခခAေဆာကAAစမကနးAမားစသည ရြာတစရြာ သ႔မဟတ AမားAျပားမ ရပရြာလထမားက Aကးရေစမည။
Aထးသျဖင မြတစလငမ IDP မားAတြက ကန႔သတထားေသာ လႈပရားသြားလာခြငႏင ပတ၀နးကင ေစးကြကႏင သဘာ၀ရငး ျမစမား (စကပးရန ေျမ သ႔မဟတ ငါးဖမးရန ကမးရးတနးေဒသ မား) က လကလမးမမႈနညးပါးျခငးက ၎တ႔၏ Aသကေမြး၀မး ေကာငးAခြငAလမးမားက ကန႔သတထားသည။ IDP မားက
12
ရခငျပညနယ ပဋပကၡAလြန Aသကေမြး၀မးေၾကာငးႏင Aေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးက႑ Aကျဖတေလလာေရး၊ UNDP၊ ၂၀၁၃။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၃၃၃၃....၈၈၈၈ သနးသနးသနးသနးလAပဆလAပဆလAပဆလAပဆ
က႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား AလပAတြကAခေၾကးေငြAစAစUမား၊ A ေသးစား စးပြားေရးေထာကပမႈ၊ စကပးေရးသင တနးႏင စကပးနညးသစ၀နေဆာငမႈမား AပါA၀င လထAား စစညး၍ လမႈဘ၀ ဟနခကညမႈက ျမငတငေပးမည Aျခား ျပနလညထေထာငေရးAစAစUမား။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
AစးရဆငရာမတဖကAဖြ႕ စကပးေရး၀နႀကးဌာန
AျခားAဖြ႕မား CDN၊ DRC၊ FAO၊ Solidarites၊ WFP
ဆကသြယရန Monica Rijal,[email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNDP
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
25
ကၽြမးကငမႈA ေျချပ၊ ၀နေဆာငမႈA ေျချပႏင ရငးျမစA ေျချပ A သကေမြး၀မးေကာငးလပငနး ၂၂ မးကေဖာထတထားသည။
၂၀၁၃ ဇနန၀ါရတြင WFP မ ေဆာငရြကခေသာ စစေတြ ၿမ႕နယရ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငျခငးမရေသာသမားA ား A လငA ျမန A ကျဖတေလလာမႈ13A ရ မြတစလငမႏင ရခင A သငးA ၀ငး၏ သမငးတေလာက လမႈစးပြားေရး ဆကဆမႈ ပစမားမာ ႏစဘကA သငးA ၀ငးA တြက A ျပနA လနA ကး ျပမႈမားA ေပၚ A ေျခခထားသညက ေတြ႕ရသည။ ဤဆကဆမႈ မားသည လပA ား ၀ယလA ားႏင ေရာငးလA ားA ေပၚ မခမႈ မားက A ေျချပၿပး ကနစညႏင လပA ား လြတလပစြာ လည ပတမႈက ေသခာေစသည။ ၂၀၁၂ ဇြနႏင ေA ာကတဘာ A ၾကမးဖကမႈမားျဖစပြားျခငးက ဤဆကဆမႈမားက သသာစြာ ပကယြငးေစသည။ ပဋပကၡႏငဆကစပ၍ လA မားေရႊ႕ေျပာငးမႈ မားႏင ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာမႈက ကန႔သတျခငးမားေၾကာင ျဖစ လာေသာ လပA ားျပတလပမႈက ကနထတစြမးA ားႏင ၀ငေငြ A ခြငA လမးမားက ကန႔သတထားသည။
၂၀၁၃ ဇနန၀ါရတြင စစေတြ၊ ေျမာကUးႏင ေပါကေတာၿမ႕နယ မားရ ရြာ ၁၇ ရြာတြင FAO A ကျဖတေလလာမႈ14က ေဆာငရြကခၿပး ၎တ႔A နက ၈ ရြာမာ ဗဒၶဘာသာရြာမား ျဖစ ကာ ၉ ရြာမာ မြတစလငမရြာမား (တစရြာမာ ကမနရြာျဖစသည) ျဖစသည။ ယငးA ကျဖတေလလာမႈA ရ A ၾကမးဖကမႈ၊ ၿခမး ေျခာကမႈ၊ ေႏာငယကမႈ သ႔မဟတ ခစားရသည A ႏရာယမား ျဖင တစရြာမ A ျခားတစရြာ၏ ေျမ သ႔မဟတ ငါးဖမးစား ကကမားA ား လကလမးမမႈက တားဆးသည A ျပနA လန ျငငးပယမႈမားသည လထA ေနျဖင ၎တ႔၏ လယကြငးမား သ႔ မဟတ ငါးဖမးစားကကမားA ား လကလမးမမႈက ဆး၀ါးစြာ ကန႔ သတ သ႔မဟတ တားဆးရန လေလာကသညဟ ေတြ႕ရသည။ ထ႔ျပင ေငြေၾကးစးဆငးမႈမရျခငး၊ A ေၾကြးထေျပာျခငးႏင ေစးမားက လကလမးမႈ ကန႔သတခရျခငးတ႔က ထတလပမႈ ေလာကျခငးႏင A သကေမြး၀မးေကာငးထတလပမႈပစမား က ေျပာငးကျပနျဖစျခငးတ႔ ျဖစလာေစသည။ ဤA ခကA ားလးက ေဒသA ႏ႔ A စားA စာဖလမႈ သသာစြာ ေလာကျခငး၊ IDP စခနး မားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕မႈ တးလာႏငေခႏင A ေထြေထြ ဒဏခႏင ရည ဆး၀ါးစြာ ေလာကမႈတ႔က Uးတညေစသည။
ရခငျပညနယရ A ေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးလပ ငနးမားသည လသားခငးစာနာမႈလပငနးမားႏင ဖြ႕ၿဖးတးတက ေရးတ႔ၾကား A ေရးပါေသာ ကြာဟခကမားက ျဖညဆညးေပး ကာ ေရရညျပနလညထေထာငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးတ႔
13
စစေတြၿမ႕နယတြင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငျခငးမရသမားA ား A လငA ျမန A ကျဖတေလလာမႈ၊ WFP၊ ၂၀၁၃။ 14
ရခငA သငးA ၀ငး ပဋပကၡ လA ပခကေလလာမႈ ခရးစU၊ FAO၊ ၂၀၁၃။
A တြက A တျမစခေပးသည မဟာဗဟာေျမာက၊ ေပါငးစညး၍ A လးစျခငမေသာ ခUးကပမႈတစရပ လA ပသည။ တ႔ျပနမႈ ကာလA တြငး မဟာဗဟာ၏ A ဓကA ပငးသည ေရရည ျပန လညထေထာငေရးႏင A လးစပါ၀ငေသာ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးႀကး ထြားေရး ရညရြယခကျဖင A သကေမြး၀မးေကာငး A ေထာက A ပ၊ ေဘးဒဏသငသမားA တြက စကပးေရး၊ ေရလပငနးႏင လပငနးသးပစၥညးA စားထးျဖညတငးေရးတ႔ ေဆာငရြကေပးျခငး ျဖင စးပြားေရးျပနလညထေထာငေရးက A ာရစကသြားမည။
လမႈဘ၀ဟနခကညမႈႏငပတသက၍ ဤမဟာဗဟာသည ေရ ရည ၿငမးခမးမႈတညေဆာကေရးႏင ပဋပကၡတားဆးေရးတ႔ A တြက A တျမစခေပးရငးျဖင ေရတA ာရစကမႈA ေနျဖင မၾကာခငက ျဖစပြားခေသာ A ေရးA ခငးက ေျဖရငးရန လထ A သငးA ၀ငးၾကား ယၾကညမႈတညေဆာကေရးA ေပၚ A ာရ စကရန ရညရြယထားသည။ ဤA ေျခA ေနတြင စးပြားေရး ျပန လညထေထာငေရးသည ျပနလညရငၾကားေစေရးႏင ၿငမးခမးမႈ တညေဆာကေရးA ပါA ၀င ေရရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက ေပါငးကးေပးမႈတ႔A တြက A ေရးႀကးသည။ ျပနလညထေထာင ေရးႏင လမႈဘ၀ဟနခကညမႈတ႔က ျမငတငရာတြင A ရပဘက လမႈA ဖြ႕A စညးမားသည A ေရးပါေသာ A ခနးက႑မ ပါ၀င သည။ ဤA ခကက A သA မတျပ၍ A ရပဘကလမႈA ဖြ႕ A စညးမား၏ ျပညနယA ဆင A ဖြ႕၀ငမားႏင စညးရးဆကဆ ႏငမႈႏင A လးစပါ၀ငေသာ ၀နေဆာငမႈေပးA ပျခငးက ျမငတင မႈ စြမးရညA ားေကာငးေစျခငးတ႔ကလညး တ႔ျပနေရးကာလ A တြငး Uးစားေပးေဆာငရြကရမည။
UNDP ႏင A ျခားA ဖြ႕မားသည ရခငျပညနယတြင ပမေလးနက ေသာA ေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးA ကA ညေပးရန ရညရြယထားၿပး သငေတာေသာ ပတ၀နးကငတညေဆာကရာ တြင A စးရပါ၀ငမႈႏင Uးေဆာငမႈတ႔သည ျပနလည ထေထာင ေရးA တြက A လြနA ေရးပါေသာ A စတA ပငးျဖစသညဟ A သA မတျပထားသည။ စပါးစကခငးမား၊ ေရလပငနး A ခြင A လမးမားႏင ေစးမားက လကလမးမမႈႏင လႈပရားသြားလာ ခြင A ကန႔A သတမားက ဖယရားေပးျခငးတ႔သည ရခငျပည နယျပနလညထေထာငေရးA တြက သငေတာေသာ ပတ၀နး ကင တညေဆာကရာတြင A ဓကကသည။ ေရရည ဖြ႕ၿဖးတး တကေရးA တြက ရခငျပညနယရ လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရး က ပပးရန A စးရA ပါA ၀င A ျခားA ဖြ႕မားႏင တငပင၍ ကလ သမဂၢႏငငလးဆငရာA ဖြ႕A ေနျဖင ျပနလညထေထာငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးမဟာဗဟာတစရပက ေရးဆြသြားမည။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
UNDP သည ရခငျပညနယေျမာကပငးတြင ေလာငစာသကသာ ေသာ မးဖမား A သျမငတငျခငးႏင ေ၀ငျခငး၊ စစေတြရ IDP
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
26
စခနးမားတြင A လပA တြက A ခေၾကးေငြ စမကနးမားႏင စကခပသငတနးစသည ယခငဖြ႕ၿဖးတးတကေရးစမကနးမား၏ ေA ာငျမငမႈက A ေျခခသြားမည။ ထ႔ျပင ေကးရြာA ေျချပ A သကေမြး၀မးေကာငးA ကA ညမားႏင A လပA တြက A ခ ေၾကးေငြစမကနးမားက ဆပကမးမား၊ တမမားႏင တတားမား၊ လမးမားႏင ေရကနမား ျပငဆငျခငးစသည A ဓကေကးလက A ေျခခA ေဆာကA A မား ျပငဆငေဆာကလပရန ကဘမး လပသားမားA တြက ေငြေၾကးA ေျမာကA မား ထည၀ငေပး ထားသည။
UNDP၊ ICRC၊ WFP ႏင MRCS တ႔က ေနာကထပ A လပ A တြက A ခေၾကးေငြစမကနးမားႏင A ေျခခ A ေဆာကA A ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးတ႔ စစUလကရသည။ DRC၊ CDN ႏင UNDP တ႔ကလညး A မတြငးစးပြားေရးလပငနးေထာကပေၾကးမားေပး ရန စစUထားသည။ UNDP သည A သငးA ၀ငးႏစခၾကား ပးတြ A သကေမြး၀မးေၾကာငးလပငနးမားက ပပးေပးသြားမည။ UNDP သည လကရလညပတေနသည ေနရာမားတြင စကပး ေရးႏင ေမြးျမေရးလပသားသငတနးမားေပးရန စစUထားသည။ FAO မ ေျမA သးျပမႈတးျမငရန၊ ထတလပမႈစြမးA ား တးျမငရန ႏင ၀မးစာA တြက စကပးသးႏထတလပမႈျဖင ေဒသခ ဒဏခ ႏငရညက A ားေကာငးေစရန စမကနးမားေဆာငရြကသြားမည။
လမႈဘ၀သဟဇာတျဖစေရးက ျမငတငျခငးA ပငးတြင UNDP သည သတမတေရြးခယထားေသာ ရြာ ၁၂ ရြာတြင လပငနးမား ပမA ားေကာငးေစျခငးျဖင လပငနးမားက တးျမငသြားမည။ ဤ စမကနးမားတြင A သငးA ၀ငးႏစခ ေတြ႕ဆေစမည ပးတြ လပ ငနးမား၊ ရပရြာလထမားႏင A ဆငေျပေစရး၊ ေဆြးေႏြးမႈ စစUေရးႏင ပဋပကၡတားဆးေရးA တြက ဖြ႕စညးလကရေသာ သကဆငသA ားလးပါ၀ငသည ေကာမတA ဖြ႕၀ငမား၏ စြမး ေဆာငရညတးျမငျခငးမား ေဖာထတ A ေကာငA ထညေဖာျခငး တ႔ ပါ၀ငသည။ သေဘာထားေျပာငးလမႈမားက ေစာငၾကည ေလလာရန သေဘာထားA ျမငစစတမးတစရပ ျပလပသြား မည။ ထ႔ျပင UNDP သည ျပညနယA ဆငတြင A ရပဘက လမႈ A ဖြ႕A စညးမား၏ လမႈဘ၀ဟနခကညမႈက ေထာကပျခငးႏင ဘကစ ၀နေဆာငမႈေပးA ပျခငးစြမးရညမားက ျမငတငေပးရန ေဆာငရြကသြားမည။
FAO သည A သကေမြး၀မးေကာငးမႈမား နဂA ေျခA ေနျပန ျဖစလာေစရန၊ ဒဏခမႈက ျမငတငရနႏင ျပနလညရငၾကားေစ ေရး လပငနးစUက ပပးေပးရန ေရရည စမကနးမား A ေကာင A ထညေဖာသြားမည။ ၎သည ထပနးတငသ႔ ေရာကရန A တြက ေျမယာႏင ေရလပငနးမား လကလမးမမႈႏင စမခန႔ခြမႈ တ႔က ျမငတငရန A ားလးပါ၀ငေသာ ခUးကပမႈပစမားက မးေစ ထတလပေရးA တြက ထတလပသ A ဖြ႕မားႏင လယသမား သငတနးေကာငးစသည A ားလးပါ၀ငေသာ ခ႕ထြငလပငနးမား
ျမငတငျခငးႏင ေပါငးစပေဆာငရြကသြားမည။ ေစးမားသ႔ လက လမးမမႈ ပမေကာငးမြနေစျခငးက လပငနးသးပစၥညးမား တက ရကျပနလည ျဖညတငးေပးျခငးႏင စြမးရညျမငတငျခငးမားျဖင ေထာကပေပးသြားမည။
A ၾကမးဖငးသေဘာတညထားသညA တငး စခနးျပငပရ လမား ၏ လA ပခကမားက ေျဖရငးေပးရန A ေရးႀကးသည။ ထ႔ ေၾကာင ဤလထA ား Uးတညသည A သကေမြး၀မးေကာငး လပငနးA စA စUမား A ေရA တြက တးျမငရနႏင A ေစာပငး ကာလ ျပနလညထေထာငေရးမဟာဗဟာက ဤစမကနး၏ ေျခာကလကာလA လြနထ တးခ႕ရန A ၾကျပသည။ ထ႔A တြက A ေစာပငး ကာလျပနလညထေထာငေရးက႑၏ လကရႏင A နာဂတ သကဆငသA ဖြ႕၀ငမားပါ၀ငေသာ A လယA လတ ကာလ ပးတြမဟာဗဟာတစရပက A ေရးေပၚA ေနျဖင ေဖာ ထတသငသည။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• A စးရသည လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြငႏင ေစးမား၊ လယကြငးမား၊ ေရလပငနးမားA ား လကလမးမမႈပါA ၀င A သကေမြး၀မးေကာငးA ခြငA လမးမား လကလမးမမႈႏင A ေထာကA ပတ႔က တးျမငေပးရမည။
• A စးရသည လမႈဘ၀ဟနခကညမႈႏင ၿငမးခမးေရး သတငး စကားမားက ဆကလက ျမငတငရန လA ပသည။
• A လရငမားသည ရနပေငြ တးျမငျခငးျဖင A ဖြ႕A စညးမား ရခငျပညနယတြင A ေစာပငးကာလျပနလညထေထာငေရး လပငနးမားတြင ပါ၀ငလာေရးA တြက မဆြယရနလသည။
• ေရရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဆသ႔ ထေရာကေသာ ေျပာငးလမႈ တစရပျဖစလာေစရန A စA ဖြ႕ႏင က႑A ားလး ၎တ႔၏ A စA ဖြ႕ႏငက႑စမကနးမားႏင မဟာဗဟာမားတြငA ေစာ ပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးက ထညသြငးသငသည။
• A ဖြ႕A စညးA ားလး ‘A ႏရာယမျဖစေစေရး’ ႏင ကားမဂရျပ ခUးကပမႈပစမားက သငေတာေသာ လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးA ေလA ထ၏ A နမဆးA ေျခခA ျဖစ လကနာရန လA ပသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
IDP မားႏင ရြာမားရ ေဘးဒဏသငသမား၏ လA ပခကမားက ေျဖရငးေရးA တြက ကယျပန႔ေသာ A ေစာပငးကာလျပနလည ထေထာငေရး A ကA ည ေဖာထတA ေကာငA ထညေဖာရန ရနပေငြ လA ပခကမာ ေဒၚလာ ၆,၆၀၀,၀၀၀ ဟ ခန႔မနးသည။ ယခA ထ ရရထားေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၂,၈၀၀,၀၀၀ ျဖစ သည။ ရနပေငြ ကြာဟခကမာ ေဒၚလာ ၃,၈၀၀,၀၀၀ ျဖစသည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
27
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား ယာယစာသငေကာငးေဆာကလပျခငး၊
သင ၾကားေရးႏင သငယေရးပစၥညး မားေပးA ပျခငး၊ ေစတနာ၀နထမး ဆရာ မားခန႔A ပျခငး၊ ေလကငျခငးႏင ေထာကပျခငး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
ဆကသြယရန Arlo Kitchingman, arlo.kitchingman @savethechildren.org
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ ပညာေရး၀နႀကးဌာန
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNICEF၊ Save the Children
ပညာေရး
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
၂၀၁၂ ဇြနႏင ေA ာကတဘာ ပဋပကၡမား မတငမ ရခငျပညနယ သည ျမနမာႏငငတြင ပညာေရးညႊနကနးA နမဆး ျဖစသည။15 ျပညနယတြင မလတနးA ရြယ (၆-၁၀ ႏစ) ေကာငးတကမႈႏႈနး မာ ၇၅.၈ ရာခငႏႈနးရၿပး A ထကတနးႏႈနးမာ ၃၀.၉ ရာခငႏႈနး ရ၍ တစႏငငလးတြင ၉၀.၂ ရာခငႏႈနးႏင ၅၈.၃ ရာခငႏႈနးရ သည။16 ရခငျပညနယ ေကးလကေဒသA ခ႕တြင ၅၉ ရာခင ႏႈနးထ နမပါးသညဟ သရသည။17 ဤေကာငးတက (ႏင ေကာငးA ပ) ႏႈနးနမျခငးမာ ေကာငးမားႏင ဆရာမား ရားပါး ျခငး၊ မလေလာက မေကာငးမြနေသာ A ေျခခA ေဆာကA A မားႏင ပစၥညးမားမရျခငးတ႔A ပါA ၀င ဆကႏြယေနေသာ A ခကမားႏင ရခငျပညနယA ႏ႔ ပညာေရးရငးျမစျဖန႔ေ၀မႈ ဆး၀ါးစြာ မညမျခငးမားေၾကာင ျဖစသည။
လထA သငးA ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈသည ရခငျပညနယရ ကေလးသငယ ေထာငေပါငးမားစြာ၏ ပညာေရး လကလမးမမႈ ႏင A ရညA ေသြးတ႔A ေပၚ ႀကးမားၿပး ဆး၀ါးသည သက
15
ျမနမာ CSO A ဖြ႕မား၊ ၂၀၀၉-၀၄-၁၀ တြင www.etrademyanmar.com/STATS/s1701.htm မ ရရသည။ 16
MICS ပညာေရး A ခကA လကမား၊ ေA ာကတဘာ ၂၀၁၁၊ စာ ၄၄-၄၆၊ ၁၀၆-၁၁၁။ 17
Save the Children ရခငျပညနယလA ပခက A ကျဖတေလလာမႈ၊ ဒဇငဘာ ၂၀၁၂။
ေရာကမႈမားရခ၊ ရေနဆျဖစသည။ ၿမ႕ျပင မြတစလငမစခနးမား တြင စခနးျပငပရ ပမနပညာေရးက ေဘးကငးေသာ လကလမး မမႈမရဘ စခနးA မားစ (၉၁ ရာခငႏႈနး) တြင ပညာေရး A ေျခခ A ေဆာကA A မားႏင A ေထာကA ပပစၥညးမား မလေလာက သ႔မဟတ မရေပ။ A ၾကမးဖကမႈမတငမက ပတ၀နးကင ေကာငးမားသ႔ သြားေရာကႏငေသာ ကေလးသငယမား၏ မ သားစမားသည ယခA ခါ သြားေရာကႏငျခငးမရေပ။ A ခ႕ ရပရြာမားသည ၿမ႕ျပငစခနးမားတြင A ေျခခ၊ စာသငေကာငး ျပငပပညာေရးမား ထေထာငထားေသာလညး A ေဆာကA A ၊ ဆရာမားႏင သငၾကားေရး၊ သငယေရးပစၥညးမား မရျခငး ေၾကာင ရနးကနေနရသည။18 ျပညနယတြငး သငၾကားေရးပငး၏ ၉၅ ရာခငႏႈနးေကာရသညဟ ခန႔မနးရေသာ ရခငဆရာမား သည ယခA ခါ မြတစလငမေကာငးမား သ႔မဟတ ေနရာမား တြင(ရဖနရခါ ၎တ႔ A သငးA ၀ငး၏ ဖA ားမားေၾကာင) စာ ဆကလကမသငၾကားလ သ႔မဟတ မသငၾကားႏငၾကေပ။ ရခင ျပညနယရ ၿမ႕ျပင မြတစလငမစခနးမားတြင ေနထငၿပး ယခႏစ ၁၀ တနး စာေမးပြေျဖဆႏငခၾကေသာ ကေလးသငယမားA နက ၂၁ ရာခငႏႈနးသာ ေA ာငျမငၾကသည။19
ၿမ႕ေပၚ ရခငစခနးမားမ ကေလးသငယမားမာ A စးရႏင (ပမနပညာေရးစနစမ A သA မတျပေသာ) ဘနးေတာႀကးသင ပညာေရးတ႔က လကလမးမၾကသည။ သ႔ရာတြင ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငမႈက A နး၀နးကငမ ေကာငးမား၏ လကခႏငစြမးက ဖA ားေပးၿပး ၂၉ ရာခငႏႈနးမာ ဤေကာငးသားမားက ေနရာခ ထားေပးရန လေလာကေသာ ေနရာမရေပ။20 A စးရမ ဤလထ A သငးA ၀ငးA တြက ပညာေရး ျပနလညစတငမႈက ေထာကပ ေပးေနေသာလညး ေထာကပမႈမားမာ လေလာကျခငးမရဘ ထပမလA ပေနသည။
IDP စခနးမားရ လ ၁၄၀,၀၀၀21 A နက ၆၀ ရာခငႏႈနး (၈၄,၀၀၀) မာ ကေလးသငယမားျဖစသည22ဟ ခန႔မနးရသည။ ဤကေလးA မားစမာ စာသငႏစတစႏစဆးရႈးထားၿပး ေဆာင ရြကဖြယရာမား ခကခငးမေဆာငရြကပါက ေနာကထပ စာသင
18
ဤUပမာတစခမာ လထမ ဗလေကာငးတြင A ေျခခစာသငတနးမား ပ႔ခေနသည ေဘာဒဗစခနးျဖစသည။ ထကသ႔ လထA စျပလပငနးမားက ေဖာထတ ပပးေပးရမည။ 19 www.narinjara.com/main/index.php/after-affects-of-violence-matriculation-exams-result-disappointing-in-arakan 20
Save the Children လA ပခက A ကျဖတေလလာမႈ၊ ဒဇငဘာ ၂၀၁၂။ 21
ဂဏနးက A နးဆယထားသည - A မနမာ ၁၃၉,၄၁၆ ျဖစသည (UNHCR၊ ၂၂ ေမ ၂၀၁၃)။ 22
ဤေနရာတြင ‘ကေလးသငယ’ ဆသညမာ A သက ၁၈ ႏစေA ာက A ားလးဟ သတမတသည။ ယငးမာ ပမးမ မသားစA ရြယA စား ၅.၅ က A ေျခခ၍ သမားရးကခန႔မနးမႈျဖစၿပး Save the Children က မသားစတစခတြင လ ၆.၅ Uး ပမျဖစႏငသညဟ ခန႔မနးသည။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၂၂၂၂....၃၈၃၈၃၈၃၈ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
28
ႏစ တစႏစဆးရႈးႏငေသာ A ႏရာယရသည။ ဤA ေျခA ေန သည ၎တ႔A ား ပညာေရးA ခြငA ေရးက ဆးရႈးေစရသာမက A ေရးေပၚ ပညာေရးက ေပးႏငေသာ ရပပငး၊ စတပငးႏင A သ A ျမငပငးမ ကာကြယေစာငေရာကၿပး နဂA ေျခA ေနျပနျဖစ ေစသည ပတ၀နးကငကပါ ဆးရႈးေစသည။ A စးရႏင ႏငင တကာA သငးA ၀ငး (ကလသမဂၢႏင NGO မား) သည IDP မားA တြက A စားA စာ၊ မခရာေနရာ၊ NFI ႏင ေဆး၀ါး A ေထာကA ပမား တစႏစၾကာ ေပးA ပလကရေသာလညး သးျခားခြျခားထားမႈ ခငမာေစမညက ေၾကာကရြ႕၍ ပညာေရးက ေထာကပရန ေတြေ၀မႈေၾကာင ဤA ေရးပါသည လမႈ၀နေဆာင မႈပငးတြင ရနပေငြႏင A လရငမား၊ လပငနးေဆာငရြကေသာ A ဖြ႕A စညးမား၏ A ေထာကA ပရရရန ေႏာငေႏးခသည။ ကေလးသငယမား၏ ၎တ႔၏ ပညာေရးA ခြငA ေရးက ေနာက ထပ ျငငးပယရန မျဖစႏငေတာသျဖင ပညာေရးA ေထာကA ပ က ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရတြင စတငခေသာလညး A ဖြ႕A စညးA နညး ငယသာ ပါ၀ငလကရသည။ UNICEF က စစေတြ၊ မငးျပားႏင ေပါကေတာၿမ႕နယမားတြင A စးရ၏ ပပးမႈျဖင လပငနးစတင ထားသည။ Save the Children (SC) ႏင Lutheran World Federation (LWF) စသည A ျခားA ဖြ႕မားကလညး လပငနး မား မၾကာမ စတငရန ရနပေငြ ရရထားသည။
ယခA ခနထ ေဆာကရြကေနေသာ လပငနးမားတြင UNICEF သည ေစတနာ၀နထမး ဆရာ/မ ၉၃ Uးက သငတနးေပးျခငး၊ ယာယစာသငေကာငး ၂၆ ေကာငးတညေဆာကျခငး၊ သငၾကား ေရးပစၥညးမား ပပးျခငးတ႔ျဖင မလတနးA ရြယ ကေလးသငယ ၈,၈၀၀ Uးက Uးတညထားသည။ A စးရမ ယာယစာသငေကာငး ရစေကာငးတညေဆာကျခငးႏင ျပဌာနး စာA ပမားA ပါA ၀င သငၾကားေရးပစၥညးမား ျဖန႔ျဖးျခငးတ႔ျဖင ပပးေပးထားသည။
UNICEF A ေနျဖင ၂၀၁၃ ဇလငတြင A သက ၁၁-၁၄ ႏစ A ရြယ ကေလးသငယ ၇,၅၀၀ UးA တြက စာသငခနးျပငပ မလ တနးပညာေရး (NFPE) A စA စU စတငႏငရန ရနပေငြ ရရထားသည။ SC မ ကေလးသငယ ၈,၁၀၀ Uး (A သက ၆-၁၀ ႏစ ၆,၃၀၀ Uးႏင A သက ၁၁-၁၄ ႏစ ၁,၈၀၀ Uး) တ႔က ေထာကပရန ယာယစာသငေကာငး ၅၁ ေကာငး တညေဆာက ေနၿပး ေစတနာ၀နထမး ဆရာ/မ ၁၂၃ Uးက ခန႔A ပ သငတနး ေပးလကရသည။ LWF မလတနးA ရြယ ကေလးသငယ ၂,၄၀၀ Uးက Uးတည၍ ယာယစာသငေကာငး ၁၂ ေကာငး တည ေဆာကေနၿပး ေစတနာ ၀နထမး ဆရာဆရာမ ၃၆ Uးက ခန႔A ပ သငတနးေပးလကရသည။ A ျခားA ဖြ႕မားကလညး ေနာကထပ A သက ၆-၁၀ ႏစA ရြယ ကေလးသငယ ၂,၄၅၀ Uးက ေထာကပေပးရန ရနပေငြရရထားၿပး ဤA တြက A ေသးစတ A ခကA လကမားႏင A တညျပခက မရရေသးေပ။
A စးရသည IDP မား၏ ပညာေရးA တြက ေရရညစမကနးမား က ေ၀မျခငးမရေသးေသာလညး (A ထကတြငေဖာျပထားသက သ႔) A ခ႕ပညာေရးတ႔ျပနမႈလပငနးမားတြင ပါ၀ငလကရၿပး စစေတြရ ပညာေရးက႑ေပါငးစပညႏႈငးေရးA စညးA ေ၀းမား တြင ပညာေရး၀နႀကးဌာန ပမန တကေရာကျခငးက A ားျပ၍ ၎တ႔A ေနျဖင IDP A သငးA ၀ငးက ပညာေရး၀နေဆာငမႈ ေပးရာတြင ပမလငျမနထေရာကေစရန A သေပးလႈ႕ေဆာႏင မညဟ ခန႔မနးရသည။ ပညာေရးက႑သည ၎၏ လပငနးမား တြင ပဋပကၡဂရျပခUးကပမႈက A သးျပရန ေဆာငရြကေနၿပး ၎မာ ဤA ဆငတြင A သငးA ၀ငးႏစခလးA ား ညမ၊ A ခး က၍ လA ပခကA ေျချပ A ေထာကA ပမားက ဆလသည။
ဤ ေဆာငရြကေနဆႏင ျပငဆငထားေသာ A ကA ညမား စစ ေပါငးမာ A သက ၆-၁၀ ႏစ (မလတနးA ရြယ) ကေလးသငယ ၁၉,၉၅၀ က Uးတညသည။ A သကA ပစA ခးကတြကခက ျခငးက A ေျချပ၍ လUးေရစစေပါငး၏ ၁၆.၈ ရာခငႏႈနးမာ A သက ၆-၁၀ ႏစA ရြယ A သကA ပစတြငပါ၀ငၿပး ၂၃,၂၅၀ Uး ရသညဟ ခန႔မနးရသည။ ထA ခကA ရ ခန႔မနးေခ ၈၅ ရာခငႏႈနး ျခငမသည။ ဤA သကA ပစA တြက A ျခား A ဖြ႕ A စညးမားမ A ကA ညလA ပသည။ ထA ကA ညက ျပည တြငးA ဖြ႕မားႏင ပးေပါငး၍ ၾကကေျခနစသည ရခငျပညနယ တြင မလတနးပညာေရးက ေထာကပရန ျပငဆငေနေသာ A ျခားA ဖြ႕မားထမ ရရႏငေခရသည။
A သက ၆-၁၀ ႏစA ရြယကေလးသငယမား၏ A ေရးေပၚ ပညာေရးလA ပခကမားက ျဖညဆညးရန ရနပေငြ ရရမႈA ေျခ A ေန တးတကမႈမာ ထထက A သကA ရြယႀကးေသာ ကေလး သငယမားA တြက A ခြငA လမးမား ေပာကဆးသေလာက ျဖစ ေနသညဆသည A ခကက မဖးကြယသငေပ။ ရပရြာလထႏင စခနးမား မတညၿငမမႈ၊ မလျခမႈA ပါA ၀င ဤA ခကမာ A ေၾကာငးေၾကာငးေၾကာင က႑A တြက A လြနစးရမဖြယရာ ျဖစသည။ စာမတတေျမာကမႈႏႈနးျမငျခငးႏင A ထကတနး ေကာငးတကမႈႏႈနးနမခငး (၃၀.၉ ရာခငႏႈနး) တ႔က A ၾကမးဖက မႈမတငမ ဆယေကာသကမား ပညာေရးA ား လစလရႈမႈက ေထာကျပေနၿပး ယငးA ခကမာ A ၾကမးဖကမႈက A ားေပးသည A ခကတစခ ျဖစႏငသည။ သ႔ရာတြင လကရေသြးပေနေသာ A ေျခA ေနတြင ဤA ခကက ဆကမျဖစေစသငေပ။
သ႔ေသာ ဆယေကာသကA ရြယ ၁၁ ႏစႏင ၁၇ ႏစ ၾကား လ ၃၂,၇၆၀ Uး23A တြက စာတတေျမာကေရး၊ ဘ၀တြကတာ 23
A သကA ပစA ခးတြကခကမႈမားက A သက ၁၁-၁၄ A ရြယ ကေလး သငယ (A လယတနးေကာငးေနA ရြယ A ပစ) သည စစေပါငးလUးေရ၏ ၁၃.၂% ႏင A သက ၁၅-၁၇ A ရြယ ကေလးသငယ (A ထကတနးေကာငးေန A ရြယA ပစ) သည စစေပါငး လUးေရ၏ ၁၀.၂% ရသညဟ ခန႔မနးသည။ ယငးတ႔A ား A တတကြ ‘ဆယေကာသက’ A သကA ပစဟေခၚသည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
29
ကၽြမးကငစရာႏင A သကေမြး၀မးေကာငးသငတနးမားစသည ပညာေရး A ခြငA လမးမားေပးရနA တြက သသာေသာ ရနပေငြ ႏင A ေကာငေဖာေရးစြမးရည လစဟာခကမား ရေနသည။ UNICEF မ NFPE A စA စUစတငရန ျပငဆငေနၿပး SC က ထA သကA ပစ (၁၁-၁၄ ႏစ) A တြက EXCEL စာသငခနး ျပငပပညာေရး (NFE) A စA စUA စျပရန ျပငဆငေနသည။24 ႏစ ခေပါငးလငပင ဤA စA စUမားသည ခန႔မနးေခ ေကာငး သား ၉,၃၀၀ (UNICEF - ၇,၅၀၀၊ SC - ၁၈၀၀) တ႔ကသာ ၀နေဆာငမႈေပးၿပး ေနာကထပ A သက ၁၁-၁၄ A ရြယ ကေလးသငယ ၉,၁၈၀ တ႔A ား ပညာေရးA ခြငA လမး ေပးA ပ ႏငျခငးမရဘ A သကA ရြယ ပမႀကးေသာ ကေလးသငယ A မားA ျပား (A သက ၁၅-၁၇) တ႔၏ လA ပခကမား လး၀ မေျဖရငးႏငေသးေပ (A ေရA တြက ၁၄,၂၈၀ ထ ရႏင)။ ဤ A သကA ရြယပမႀကးေသာ ကေလးသငယမားA ား A သက ေမြး၀မး ေကာငးလပငနးမားႏင ခတဆကထားသည ပညာေရး A ခြင A လမးမေပးႏငျခငးက စခနးမားႏင သးျခားျဖစေနေသာ ရပရြာမားတြင ေနာကထပ မတညၿငမမႈႏင မလျခမႈမား (ႏင A စြနးေရာကမႈမား) က A ားေပးလာႏငေသာ ၿခမးေျခာကမႈရ သည။ ဤကစၥမာ ပညာေရး၊ ကာကြယေစာငေရာကေရးႏင A ေစာပငး ကာလျပနလည ထေထာငေရးက႑မားA ေနျဖင တစစ တစစညးတညး ေျဖရငးရမည ကစၥတစချဖစသည။
A ေစာပငးကာလ ကေလးသငယ ေစာငေရာကေရးႏင ဖြ႕ၿဖး တးတကေရး (ECCD)25 ၏ ထငရားေသာ ဖြ႕ၿဖးေရးႏင A သက ေမြး၀မးေကာငးဆငရာ A ကးA ျမတမားရေသာလညး ပဋပကၡ မတငမ ေပးခေသာ ၀နေဆာငမႈတစခမဟတျခငးေၾကာင ၎က A ေရးေပၚပညာေရးလစဟာမႈတစခA ျဖစမစUးစားေပ (ႏငငA ႏ႔ လပငနးေဆာငရြကမႈ ၂၆ ရာခငႏႈနးသာ ရသည)။ ECCD ၏ ေရရည လမႈA ဖြ႕A စညးတညၿငမမႈႏင လ႔A သငးA ၀ငး ဟန ခကညမႈတ႔A ေပၚ ပပးမႈA ရ ၎သည ျပညနယA တြက ေရရည ျပနလညထေထာငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး မဟာဗ ဟာတြင ပါ၀ငသငသည။
ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈျဖင ပဋပကၡဒဏ တကရကခစားရသ မားA ျပင A ျခား ရပရြာလထမာလညး လႈပရားသြားလာခြင၊ ေစးမားက လကလမးမမႈ ကန႔သတခရျခငးႏင IDP မား စျပ ၀ငေရာကလာမႈစသညတ႔ျဖင တစဆငခ ထခကခထားရသည။
24
ALP မာ မလတနးေကာငးမတကဖးေသာ A သက ၁၀ ႏစေကာ ကေလး သငယမားA တြက ျဖစသည။ ဤသငရးသည ငါးႏစစာ မလတနးသငရးညႊနး တမးက ႏစပငးခြ၍ ခ႕ထားသည။ Excel စသည NFE သငရးသည A သက ၁၀ ႏစA ထက မလတနးပညာေရးၿပးဆးထားသမားA တြက ျဖစသည။ 25
ေပါငစပတနဖး! မသားစ၀ငေငြႏင A သကေမြး၀မးေကာငးA ခြငA လမးမား A ေပၚ ECCD ၏ သကေရာကခက ေလလာမႈ၊ Save the Children Myanmar/ ျမနမာ ေစးကြကသေတသနႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ကမၸဏ လမတက၊ ၂၀၁၁။
ဤA ပစမား၏ ေဘးဒကၡမားေျဖေလာေပးေရး၊ ၎တ႔၏ A ာဃာတမား ပဋပကၡဆ မေရာကစရန တားဆးေပးေရးႏင ေနာကထပ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈက ကန႔သတေရးတ႔ A တြက လသားခငးစာနာမႈA ကA ညမား လA ပသည။ ဤ ထပတးလUးေရမာ ၃၆,၀၀၀ ခန႔ရသညဟ ခန႔မနးရၿပး ေနာက ထပ ကေလးသငယ ၁၇,၀၉၄ Uး၏ ပညာေရးလA ပခကရသည ဟ ယဆရသည။ လကရ IDP စခနးမား၏ လA ပခကက လာမည ေျခာကလA တြက ေျဖရငးရန A ခကA ခမားရေနရာ တြင ဤထပတးA ပစက ေျဖရငးရန လပငနးမားမာ လကေတြ႕ ကက Uးတညရမည။ ျဖစႏငေခ ခUးကပမႈတစခမာ (ပးတြ A ကျဖတေလလာမႈမားျဖင) ဤရပရြာမားA နက A ႏရာယ A ကေရာကႏငဆးသမားက ေဖာထတၿပး ၎တ႔A ား ကညရန ရငးျမစ A ခးက ခြေ၀ျခငး ျဖစသည။
ၿမ႕ျပငႏင ၿမ႕တြငး IDP စခနးမားရ ကေလးသငယမား၏ လA ပခကက ေျဖရငးေပးေနေသာ A ဖြ႕မားA ေနျဖင စခနး တြငး သ႔မဟတ နးစပရာရ ရပရြာခ လထA သငးA ၀ငး၏ လA ပခကမားကလညး စUးစားရမည။ ပညာေရးက႑သည ရငးျမစမား ၈၀/၂၀ ရာခငႏႈနး ခြျခားမႈက ေထာကခၿပး ထ႔ A တြက ရနပေငြA ားလး၏ ၂၀ ရာခငႏႈနးက လA ပခကေပၚ A ေျခခ၍ ဤရပရြာခ လထA သငးA ၀ငးA တြက A လားတ ပညာေရးA ေထာကA ပေပးရန ခြေ၀ေပးႏငသည။ A ေျခA ေန တငးတြင ဘကစပညာေရးမာ Uးတညခကျဖစၿပး ယငးတြင ပညာေရးA ခြငA လမးမားႏင မသားစတာ၀နမားႏင ယUေကး မႈ A ေလA ထမားေၾကာင A ခးမညစြာ ခြျခားဆကဆခရေသာ မနးကေလးမား၏ လကလမးမမႈတ႔က ျမငတငေပးရန A ာရ စကျခငး ပါ၀ငသည။
ဤ တစဆငခ ဒဏခရေသာ သးျခားျဖစေနသည ရပရြာလထ၏ လA ပခကက A သA မတျပျခငးက ယငးလUးေရA ား ရခင ျပညနယေျမာကပငး A ပါA ၀င ရခငျပညနယတြင လကရ လသားခငးစာနာမႈA ေျခA ေန၏ တစစတတစပငးA ျဖစ စတင ထညသြငးစUးစားရန လA ပေၾကာငး ေထာကျပေနသည။ ေနရာ ေဒသႏင လA လက လတတေလာလA ပခကမား ကြျပားႏင ေသာလညး ပညာေရးA ပါA ၀င က႑A ားလး ပမA လးစ ျခင မၿပး ေရရညတ႔ျပနေရးတစရပA တြက ယခA ခနတြင စတင စမကနးေရးဆြရမည။ ရခငျပညနယတြင မညမေသာ ပညာေရး ၀နေဆာငမႈမား ျဖန႔ေ၀မႈမာ ေနရာA မားA ျပားတြင ပညာေရး လကလမးမမႈနညးပါးျခငး၏ A ဓက A ေၾကာငးရငးတစချဖစၿပး A ၾကမးဖကမႈ ပပးေသာ A ေၾကာငးတရားႏင ေမာငးႏငA ား တစချဖစႏငသည။ A ေရးေပၚပညာေရး ပပးေပးျခငးသည ဤ ျပနာက ေျဖရငးေပးမညမဟတဘ ပမနပညာေရးစနစက မထခက သ႔မဟတ A စားမထးသည A ခြငA ေရးA ေျချပ ယာ ယ လပငနးတစခသာျဖစသည။ ဤ လကရႏင ရရငးစြ A ေျခ
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
30
A ေနက ေရရညေျဖရငးနညးမား ရာေဖြရန A စးရႏင A တ ေဆာငရြကေနေသာ က႑လပငနးမား၏ တစစတတစေဒသ A ျဖစ ယဆရမည။
A စးရ၏ ရခငစစမးစစေဆးေရးေကာမရင A စရငခစာပါ A ၾက ျပခကA ခ႕26က က႑၏ ေရတႏင A လယA လတကာလ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားက လမးညႊနမႈေပးသငၿပး A စးရႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရးA တြက A စျပလပငနးတစခ ျဖစေစႏငသည။ ဤA ခကသည (ၿမ႕ျပင မြတစလငမEရယာ မားတြင ပကစးေနေသာ A စးရေကာငးမား ျပနလညျပျပငရန လA ပခကႏင ဆကစပ၍) ေကာငးမား ျပနလညဖြငေရး၊ မြတစ လငမ ဆရာမား ေလကငေပးေရးႏင ေသြးထးလႈ႔ေဆာငေသာ A ေၾကာငးA ရာမားက ဖယရား၍ ၿငမးခမးမႈ ပညာေရးက ထညသြငးရန သငရးညႊနးတနးက ျပနလညသးသပေရးကစၥမား တြင A ထးသျဖင A ေရးပါသည။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
က႑၏ ျခငရညမနးခကမာ ေနရပစြန႔ခြာ၊ ရပရြာခႏင သးျခားျဖစေနေသာ ရပရြာမားရ ကေလးသငယမားႏင လငယ မားA တြက ဘကစပညာေရးက ျမငတငရနႏင ကာကြယေစာင ေရာကၿပး သငေလာေသာ ပညာေရးA ား ပမ လကလမးမမႈက ပပးေပးရန ျဖစသည။
ယငးက A ေကာငA ထညေဖာရနA တြက သးျခားရညမနးခက မားမာ ေA ာကပါတ႔ျဖစသည။
• လကရေကာငးမား ျပငဆငျခငး သ႔မဟတ တးခ႕ျခငး၊ ယာယ စာသငေကာငးမား တညေထာငျခငး၊ ဆရာဆရာမမား ခန႔A ပေလကငေပးျခငးႏင သငၾကားေရးႏငသငယေရး ပစၥညးမား ေပးA ပျခငးျဖင (ကားမညမမႈက ရညမနးေသာ) သငေတာသည ဘကစပညာေရးA ား လကလမးမမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
• ဆရာဆရာမသငတနး၊ မဘဆရာA သငးမားႏင ၎တ႔ လပငနးမားက ထေထာငA ားေပး၍ ေစာငၾကညေလလာျခငး ႏင ေကာငးစမခန႔ခြေရးႏင တာ၀နခမႈက ပမေကာငးမြနေစ ျခငးတ႔ျဖင ေပးA ပေသာ ပညာေရးA ရညA ေသြး ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
• ပညာေရး၀နႀကးဌာနA ား ညမေသာ ပညာေရးေပးA ပရာတြင တာ၀နယUးေဆာငရန A ေထာကA ပေပးေရးက A ာရစက၍ ျပညေထာငစႏင ျပညနယA ဆငမားတြင ေပါငးစပညႏႈငးမႈ
26
ရခငျပညနယ လထA သငးA ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈ စစမးစစေဆးေရး ေကာမရင A ၾကျပခကမား၊ ေမ ၂၀၁၃။
ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈက ပမေကာငးမြနေစရနႏင ထသ႔ ေဆာငရြကရာတြင လထA သငးA ၀ငးႏင ၎တ႔ ေခါငး ေဆာငမားက ပါ၀ငေစျခငး။
ေစာငၾကညေလလာေရးႏင လစUA စရငချခငးA တြက A ဓက ညႊနကနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• ယာယစာသငေကာငးမား ေဆာကလပထားရမႈ A ေရA တြက
• ေစတနာ၀နထမးဆရာ ခန႔A ပ၊ A ေျခခတက ေလကင၊ ပမနေငြေၾကးပပးေပးထားမႈ A ေရA တြက
• သငၾကားေရးႏင သငယေရးပစၥညးမား လကခရရသည ကေလးသငယ A ေရA တြက
• ပညာေရးက ပမနလကလမးမေသာ ကေလးသငယ A ေရ A တြက
• ပညာေရးက ပမနလကလမးမေသာ ကေလးသငယ ရာခငႏႈနး (ေကာငးေနA ရြယ A သကA ပစA လက ခြျခားျခငး)
ပညာေရးက႑လပငနးေဆာငရြကမႈသည လကရ A ဖြ႕A စညး မား၏ လပငနးႏင လာထားခကမားA ရ ၅၁ ရာခငႏႈနးရေသာ လညး ၎တြင ဆယေကာသကမားA တြက A ခြငA လမးမား သသာစြာ ကငးမေနသည။ လာမည ၆ လA တြငး A သက A ပစA ားလး၏ လA ပခကမားက ျပညမရန လေလာကေသာ ရနပေငြ ရာေဖြျခငးႏင လေလာကေသာ လပငနးေဆာငရြက သည A ဖြ႔မား ပါ၀ငလာျခငးတ႔က A ဓက စနေခၚမႈျဖစေနၿပး ေA ာကပါလပငနးမား လA ပလမမည။
• ယာယစာသငေကာငးမား - A ေရးေပၚပညာေရး သ႔မဟတ သငတနးမားA တြက လေလာကေသာ ေနရာေပးႏငရန INEE A နမဆးစႏႈနးမားႏငA ည လေလာကသငေလာေသာ WASH ၀နေဆာငမႈမားႏငA တ ေနာကထပ ယာယစာသင ေကာငး ၁၄၃ ေကာငး ေဆာကလပျခငး။27
• ဆရာဆရာမမား - A ေရးေပၚပညာေရးသငၾကားမႈ၊ A ရနျမင သငၾကားေရး A စA စU (ALP) စာသငတနးမား၊ NFE စာသင တနးမား သ႔မဟတ A ျခားသငတနးမားေပးရန ေနာကထပ ေစတနာ၀နထမး ဆရာဆရာမ/သငတနးဆရာ ၅၀၃ Uး ခန႔ A ပေလကငေပးျခငး။
• သငၾကားေရးႏင သငယေရးပစၥညးမား - ေနာကထပ ေကာငး သား ၂၇,၃၅၈ Uးတ႔A ား ကယတငေလလာသငယျခငးက
27
A ေရးေပၚကာလတြငး ပညာေရးA တြက ႏငငတကာ ကြနယက၊ www.ineesite.org။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
31
A ားေပးျမငတငရန ျပဌာနးစာA ပမားႏင ပစၥညးမား A ပါ A ၀င သငၾကားေရးႏင သငယေရးပစၥညးမားေပးA ပျခငး။
A ရနျမငရနႏင ေနာကထပA ေထာကA ပလA ပေနေသာ လကရ လပငနးမားမာ ေA ာကပါတ႔ ျဖစသည။
• လကရႏင A နာဂတ က႑A ကA ညေပးမႈမားက ပမ ေကာငးမြနစြာ လမးျပႏငရန ေဘးဒဏသငရပရြာမားတြင A ကျဖတလပငနးမားႏင သေတသနမား။
• A ထးသျဖင ရခငျပညနယတြင A စးရႏင ပမေကာငးမြနေသာ ေပါငးစပညႏႈငးမႈႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ။
• ေပးA ပေသာ ပညာေရး၏ A ရညA ေသြးႏင သငေလာမႈက တးျမငေရးA တြကက လကရ ဆရာဆရာမသငတနးႏင A ေထာကA ပမား။
• မဘဆရာA သငးမား ထေထာငေလကငေထာကပေပးျခငး ျဖင လထA သငးA ပငး ပမ ပါ၀ငလာမႈ။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• A ဓက တာ၀နရသျဖစေသာ ျမနမာႏငငA စးရသည မညမ ေ၀းကြာသညျဖစေစ ေဒသA ားလးတြင ဘကစညမေသာ ပညာေရး ေပးA ပမႈA တြက တာ၀နယ Uးေဆာငၿပး ဆရာ ဆရာမခန႔A ပျခငး၊ ရခငျပညနယစစမးစစေဆးေရးေကာမရင A ၾကျပခကမားႏငA ည IDP ႏင A ျခားေဘးထတခထားရ ေသာ ရပရြာA သငးA ၀ငးမားတြင သငတနးမားႏင လစာ၀င ေငြ စသညတ႔ျဖင စတငရမည။
• ျမနမာႏငငA စးရႏင A ျခား ပညာေရးႏငသကဆငသမား သည သးျခားမခြျခားေရး၊ ျပနလညရငၾကားေစေရးႏင ၿငမး ခမးမႈတညေဆာကေရးတ႔A ေပၚ A ေျခခ၍ ကေလးသငယ A ားလးA ား A ရညA ေသြးျမငပညာေရးေပးေရးA တြက ေရရည ေျဖရငးနညးမား ရာေဖြရန A တတကြ လကတြ ေဆာငရြကရမည။
• A လရငမားသည ရခငျပညနယတြင A ေရးေပၚပညာေရးႏင ျပနလညထေထာငေရးပညာေရးA စA စUမား၊ A ထးသျဖင ဆယေကာသကA ရြယမား၏ A ခြငA လမးမားA တြက ရနပ ေငြ ပမေပးA ပၿပး ၎တ႔က ပဋပကၡဂရျပေသာ နညးလမးျဖင လကခA ေကာငA ထညေဖာေစရန လA ပသည။
• ေဘးဒဏသငေဒသမားတြင ဖြ႕ၿဖးေရးA စA စUမားေဆာင ရြကေနေသာ A ဖြ႕မားA ပါA ၀င ေနာကထပ ပညာေရးA ဖြ႕ မား ရခငျပညနယရ A ေရးေပၚပညာေရးလA ပခကက တ႔ ျပနသငသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
IDP ကေလးသငယA ားလး၊ ခန႔မနးေခ ကေလးသငယ ၅၇,၂၁၃ UးA ား သငေတာေသာ ပညာေရးA ခြငA လမးမား ေပးရန စစေပါငးလA ပခကမာ ေဒၚလာ ၄,၃၈၆,၉၅၃ ရသညဟ ခန႔မနးသည။ ဤပမာဏမာ လကရA ခနထ စမကနးကနကမႈ စရတမားA ေပၚA ေျခခထားျခငးျဖစၿပး စစေပါငး ခန႔မနးတာ၀န ယထားသည A ေရA တြက A တြကျဖစသည။
ကေလးသငယ ၂၉,၂၅၀ UးA ား ကညရန A ဖြ႕A စညးA သးသး A ေနျဖင ၂၀၁၃ A စပငးကတညးက ပညာေရးA တြက စစေပါငး ရနပေငြ ေဒၚလာ ၂,၀၁၀,၆၀၀ ရရထားသည။ ယငးမာ က႑A ေနျဖင (လတတေလာတြင စစေပါငး ခန႔မနးလUးေရ၏ ၅၁ ရာခငႏႈနးက ျခငမရန) ၄၆ ရာခငႏႈနးရနပေငြ ရရထား သညႏင ညမသည။
ပညာေရးက႑A တြက ၂၀၁၃ A ကနထ ခန႔မနး ရနပေငြ လစ ဟာခကမာ ေဒၚလာ ၂,၃၇၆,၃၅၃ ျဖစသည။ ဤရနပေငြ ခန႔မနး ခကမာ လကရA ခနမ စာသငႏစA ကန (မတ ၂၀၁၄) ထ ကေလးသငယA ားလးက ၀နေဆာငမႈမား ေပးA ပျခငးA ေပၚ A ေျခခထားျခငးျဖစသည။ ဤရနပေငြမား A သးျပျခငးမာ ခက ခငးရရႏငမႈႏင ေရ႕ပငးတြင ေဖာျပခသည သကဆငရာ လစဟာခကမားက Uးတညရန ေနာကထပ ပညာေရးA ဖြ႔မား ၎တ႔၏ စြမးရညက A သးျပမႈတ႔ A ေပၚမတညသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
32
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား A စားA စာျဖန႔ျဖးျခငးႏင A လပA တြက A ခေၾကးေငြ A စA စUမား။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ စမကနးႏင စးပြားေရး ၀နႀကးဌာန
A ျခားA ဖြ႕မား Save the Children၊ CDN
ဆကသြယရန Masae Shimomura, [email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ WFP
A စားA စာ
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
A စားA စာက႑ကUးေဆာငသည A ဖြ႕A စညးA ေနျဖင WFP သည မတဖကA ဖြ႕A စညးမားႏင သတငးA ခကA လကမား မေ၀ရနႏင ေနာကဆးA ေျခA ေနမားဖလယရန A စားA စာ က႑A စညးA ေ၀းမားA ပါA ၀င ေဆြးေႏြးပြမားက ပမန ေပါငးစပညႏႈငးေဆာငရြကလကရသည။ A စားA စာက႑ မတ ဖကA ဖြ႕A စညးမားမလညးရခငျပညနယရ ေနရပစြန႕ခြာတမး ေရာငသမားက စစေတြၿမ႕နယA တြငးႏင ပတ၀နးကင ၈ ၿမ႕ နယတြင ကယဆယေရးစခနး ၅၉ ချဖင တကရကA စA စU မား ေဆာငရြကသကသ႕ Save the Children ႏင Consortium of Dutch NGOs (CDN) A စရသည မတဖကA ဖြ႕မားမ တစဆင ကယဆယေရးA ေထာကA ပမား ဇြန ၂၀၁၂ ကတညး က ေပးA ပလကရသည။ ရခငျပညနယေျမာကပငးတြငမ WFP တစဖြ႕တညးကသာ A စားA စာမား ေထာကပေပးA ပလကရ သည။ ဆန၊ ပ၊ ဆ ႏင ဆားတ႕ပါ၀ငေသာ A စားA စာမားက ေနရပစြန႕ခြာတမးေရာငသမားက ေပးA ပသည။ A ာဟာရ ကဆငးျခငးက ကာကြယတားဆးရန ကယ၀နေဆာငႏင ႏ႕တကမခငမားA ျပင A သက ၅ ႏစေA ာက ကေလးမားက A ာဟာရမႈန႔မား ေပးေ၀လကရသည။ ဇနန၀ါရ မ ဇြန ၂၀၁၃ A ထ A စားA စာက႑A ဖြ႕၀ငမားသည IDP စခနးမားရ လ ၁၂၇,၀၀၀ A ား မကထရစတန ၁၀,၀၀၀ ရ A စားA စာမား ေ၀ငေပးA ပခသည။ MRCS မလညး Turkish Red Crescent မ
လဒါနးသည ခန႔မနးေျခ ဆန မကထရစ တနခန ၁,၀၀၀ က ၂၀၁၃ A ေစာပငးတြင ေ၀ငခသညA ျပင A ျခားေပါငးစပညႏႈငး ျခငးမရေသာ A ေသးစားႀကၾကားျဖန႕ေ၀မႈမားလညး ေဆာင ရြကလကရသည။
ဇလင ၂၀၁၃ A ထ ေနရပစြန႕ခြာတမးေရာငသမားမာ လႈပရား သြားလာမႈ ကန႕သတခကမားႏင ၎တ႔၏ ေဘးကငးလျခေရး A တြက ဆကလက၍ စးရမပပနရမႈမားေၾကာင မမတ႔ ေနရပ ေကးရြာမားသ႔ မျပနႏငေသးသလ ပမနA သကေမြး၀မးေကာငး A ခြငA ေရးမားကလညး ျပနလညမစတငႏငေသးေပ။
ကယဆယေရးA ကA ည၏ ေယဘယရညရြယခကမာ ေနရပ စြန႕ခြာတမးေရာငသမားA တြက A စားA စာလေလာကမႈရေစ ရနျဖစသည။ ထ႕A ျပင ရပရြာခႏင သးျခားျဖစေနေသာ လထA ခ႕ကလညး A ကA ညေပးသြားမည။ လႈပရားသြားလာ ခြငကန႕သတခရေသာ ရြာသားမားသည ၀ငေငြရရႏငေသာ နညးလမးမရဘ IDP စခနးမားတြင ေနထငရမႈ ၾကာရညလာ သညႏငA မ A စားA စာလေလာကမႈမာ ပမဆးရြားလာမညျဖစ သည။ A ဓကA စားA စာရငးျမစA တြက ျပငပA ကA ညေပၚ မခရမႈမာ A ခနၾကာလာသညႏငA မ ေဘးဒဏသငသ A မားစA တြက ပေသလA ပခကျဖစလာမည။ ဤရညလား ၾကန႕ၾကာေနသညA ေျခA ေနက A စားA စာလေလာကမႈႏင A သကေမြး၀မးေကာငးမႈA ပါA ၀င ျပနလညထေထာငမႈA ေပၚ ကယကယျပန႕ျပန႕ A ကးသကေရာကမညျဖစသည။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
၂၀၁၃ ဇလငႏင ဒဇငဘာA တြငး Uးစားေပးလပငနးမားမာ
စစေတြႏင A နးတစ၀ကရ ကယဆယေရးစခနးမားႏင ရခင
ျပညနယေျမာကပငးရ ေနရပစြန႕ခြာတမးေရာငသ ၁၄၀,၀၀၀ က
ဆန ၁၃.၅ ကလဂရမ၊ ပ ၁.၈ ကလဂရမ၊ ဆ ၀.၉ ကလဂရမႏင
ဆား ၁၅၀ ဂရမႏငA တ ကယ၀နေဆာငႏင ႏ႕တကမခင၊
ငါးႏစေA ာကကေလးမားA တြက ျဖညစြကစာ ၃.၈ ကလဂရမပါ
ရကၡာထတမားျဖင A ေထြေထြA စားA စာျဖန႔ျဖးမႈ (GFD) မား
ဆကလက ေဆာကရြကသြားရန ျဖစသည။28
ထ႕A ျပင A စားA စာက႑A ဖြ႕၀ငမားA ေနျဖင စစေတြၿမ႕ႏင
A နးတစ၀ကရ ရပရြာခႏငသးျခားျဖစေနေသာလထမားA တြက
A လပA တြက A ခေၾကးေငြ လပငနးမား A ေကာငA ထည
ေဖာႏငေခက ေလလာလကရၿပး A သကေမြး၀မးေကာငးA ခြင
28
Sphere လကစြ - လသားခငးစာနာမႈ တ႔ျပနေရးတြင လသားခငးစာနာမႈ ရပငခြငႏင A နမဆး စႏႈနးမား တြင ေဖာျပထားသညA တငး လတစUးလင တစေန႔ ၂,၁၀၀ ကလကယလရ စႏႈနးက A ေျခခထားသည။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၂၀၂၀၂၀၂၀....၃၀၃၀၃၀၃၀ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
33
A ေရးမားကလညး ဖနတးေပးသြားမညျဖစသည။ WFP သည
ဒဇငဘာ ၂၀၁၂ တြင စစေတြရ ေနရပစြန႕ခြာတမးေရာငျခငးမရ
သမား၏ A ေျခA ေနက A လငA ျမနA ကျဖတေလလာခက
တစရပျပလပခသည။ ရလာဒမားA ရ ေကာငးေဆာကလပျခငး၊
လမးျပငျခငးႏင ငါးဖမးပကယကလပျခငးကသ႔ေသာ လပငနး
မားသည ရပရြာ လပငနးသးပစၥညးမား ျပျပငျဖညဆညးေပး
ရငးျဖင ရပရြာခႏင သးျခားျဖစေနေသာ လထမားA တြက
A လပA ကငA ခြငA လမးမား ဖနတးေပးမညျဖစသည။ WFP
ႏင မတဖကA ဖြ႕မားသည လာမညလမားA တြငး စစေတြရ
ေနရာA ခ႕တြင လ ၁,၁၀၀ ခန႔က Uးတည၍ A လပA တြက
A ခေၾကးေငြ လပငနးမား A ေကာငA ထညေဖာသြားမည။ ပါ၀င
သမားA ေနျဖင တစရကလင လပA ားခ ခန႕မနးေျခ ၂.၆၀
ေဒၚလာ ရရမည။ WFP A ေနျဖင လကရA ခနတြင မတဖက
A ဖြ႕A စညးမား ပမပါ၀ငလာရန ႀကးပမးလကရသည။ သ႕မ
သာ ၎ေဆာငရြကခကမားမတစဆင လထA တြငးသ႕ ေငြမား
ပမ ၀ငေရာကသြားေစရနျဖစသည။ လA ပခက ပးတြA ကျဖတ
ေလလာမႈရလာဒမားA ေပၚ A ေျခခ၍ A စားA စာလေလာကမႈ
ႏင A သကေမြး၀မးေကာငးလပငနးမားက ထေရာကစြာ
ေပါငးစညးရငး ေပါငးစပညႏႈငးတ႔ျပနမႈတစရပ ေဆာငရြကရန
ဤလပငနးမားက A ေစာပငးကာလျပနလညထေထာငေရး
က႑ႏင ေဆြးေႏြးတငပင၍ A ေကာငA ထညေဖာသြားမည။
A စားA စာက႑ A ဖြ႕၀ငမားA ေနျဖင ေA ာကပါ A ခက
A လကမားက A သးျပ၍ လပငနးA ေကာငA ထညေဖာမႈက
ေစာငၾကညေလလာသြားမညျဖစသည။
• ကယဆယေရးစခနးတစခစတြင ကား၊ မ၊ ကယ၀နေဆာငႏင ႏ႕တကမခင၊ A သက ၅ ႏစေA ာကကေလးA စရသျဖင ခြျခားထားေသာ A ကA ညရရေနသည A ကးခစားရသ A ေရA တြက။
• ေကးရြာတစရြာစတြင A လပA တြက A ခေၾကးေငြ လပငနး မားA တြက ကား၊ မ A လက ျပစကာ A ကA ညရရေနသည ပါ၀ငသႏင A ကးခစားရသA ေရA တြက။
• A ကးခစားရသမားက ေပးA ပသည A စားA စာမား၏ A မးA စားA လက A ေရA တြက။
WFP A ေနျဖင စစေတြၿမ႕တြင ျပညတြငး၊ ျပညပ ၀နထမးမား
ထပမခန႔A ပကာ လပငနးေဆာငရြကမႈက A ငA ားျဖညတငး
ထားသည။ ထ႕A ျပင A စားA စာႏင ေထာကပပ႔ေဆာငေရး
က႑ ေခါငးေဆာငA ေနျဖင ထပမေပၚေပါကလာမည လပငနး
ဆငရာ လA ပခကမားက ျဖညဆညးႏငရနႏင A ျခားA ဖြ႕
A စညးမားက A ကA ညေပးႏငရန ေထာကပပ႔ေဆာငေရး
စြမးရညကလညး ပမေတာငတငးေA ာင ျပလပထားသည။
ရပရြာခႏင သးျခားျဖစေနေသာရပရြာမားရ IDP ၁၄၀,၀၀၀
A တြက တစလလင ခန႕မနးေျခ မကထရစတနခန ၂,၅၀၀ ခန႕
ႏင လပငနးသးပစၥညးမားA တြက A ခေၾကးေငြ (cash for
assests) A စA စUA တြက ေဒၚလာ ၂၀,၀၀၀ လA ပမည။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• သးျခားျဖစေသာ ရြာမားရ A စားA စာလA ပခကက ျဖည ဆညးေရးမာ ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ သကဆငသA ားလး ေျဖရငးရမည ျပနာတစခ ျဖစလာေနသည။ A ေျခA ေန ပမၾကာရညလာသညႏငA မ သးျခားျဖစေနေသာ ရပရြာမား တြင ေနထငသမားသည A ာဟာရစႏႈနးမား ေလာကမႈက ခစားေနရသည။ ဤေဘးဒဏသငလထA ား လစလမရႈသင ဘ လကရA ေျခA ေန ပမေကာငးမြနမလာပါက ၎တ႔A ေန ျဖင A ကA ညမား လA ပလာေပမည။
• A စားA စာလေလာကမႈ မျပည၀ျခငးသည လႈပရားသြားလာ ခြင ကန႔သတခရမႈႏင မားစြာ ဆကႏြယေနသည။ IDP မားႏင ပတ၀နးကင လထA ေပၚ ဤကန႔သတခကမား ဆကရေန ျခငးက ၎တ႔A ား စစေတြၿမ႕ႏင A ျခားေစးမားရ A သက ေမြး၀မးေၾကာငးလပငနးမား စတငျခငးမ တားျမစထားသည။ ဤA ခကသည ၎တ႔၏ A စားA စာလေလာကမႈ A ေျခ A ေနA ေပၚ တကရက ဆးကးသကေရာကၿပး မေျဖရငးပါက ဆကလက ဆး၀ါးလာေပမည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
ဇလင ၂၀၁၂ မ ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ထ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရး စမကနးA တြက A စားA စာက႑လA ပခက စစေပါငးမာ ေဒၚလာ ၃၄ သနး ရသညဟ ခန႔မနးသည။ လကရလပငနး ေဆာငရြကမႈA တငးဆပါက WFP သည ႏ၀ငဘာ ၂၀၁၃ တြင A စားA စာျဖန႔ေ၀မႈ ရပတန႔ျခငးႏင ၾကရမညျဖစသညA တြက ၾသဂတ ၂၀၁၃ တြင ပပးမႈA သစမား လA ပသည။
ဇလင ၂၀၁၃ ထ ကတျပမႈႏင လဒါနးမႈ ေဒၚလာ ၁၃,၇၀၂,၇၃၉ ရရၿပး ျဖစသည။ သရာတြင ရခငျပညနယ၌ လကရ A ကA ည A ရနက ထနးထားရန WFP သည စစေတြရ သေလာင A စားA စာမား A ပါA ၀င ျမနမာႏငငတြငးရ A ျခားလပငနး ေဒသမားမ A စားA စာမားက ေျပာငးေရႊ႕A သးျပထားသည။
ထ႔ေၾကာင A စားA စာက႑A တြက ခန႔မနးဘ႑ာေငြ လစဟာ ခကမာ ေဒၚလာ ၂၀,၂၉၇,၂၆၁ ျဖစသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
34
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈမား၊ မခင ႏင ကေလးကနးမာေရး၊ လႊေျပာငးေရး စနစမား၊ ေရာဂါျဖစပြားမႈ ေစာငၾကည ျခငး၊ စတကနးမာေရးႏင စတလမႈ A ေထာကA ပ၊ GBV ကစၥမား စမခန႔ခြ မႈဆငရာသငတနး၊ ကနးမာေရးပညာ ေပးမႈႏင ကနးမာေရးလပသားမား ေလကငေပး ျခငးA ပါA ၀င ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNDP
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ လမႈေရးရာ၀နႀကးဌာန/ ျပညနယကနး မာေရးUးစးမး
A ျခားA ဖြ႕မား MSF-H၊ Malteser၊ MRCS၊ MHAA၊TDH၊ Mercy၊ MRF၊ TDH-Lausanne၊ MMA
ဆကသြယရန Dr.Liviu Vedrasco, [email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
ကနးမာေရး
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
ဇြန ၂၀၁၂ လထA သငးA ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈစတငျဖစပြား ကတညးက A စးရA ာဏာပငမားႏင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕ မားသည ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငေသာ လထA သငးA ၀ငး A တြက ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား A စA လငလငျမနစြာ ထေထာငေပးခသည။ မးဆကပြားကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ A ပါA ၀င A ေျခခကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား ေပးA ပထား ေသာလညး လစဟာခကမား ရေနေသးသည။ လသားခငးစာ နာမႈA ဖြ႕မားသည ေဘးဒဏသငလထA ား ၀နေဆာငမႈေပးရန ကနးမာေရးလပငနးမားျပတလပမႈကလညး တစစတတစပငး ေျဖရငးထားၿပ ျဖစသည။ ေဘးဒဏသငလထA ား ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးရာတြင စနေခၚမႈမားမာ ရႈပေထြးၿပး စလင လကရေနေသးသည။ ကနးမာေရးA ဖြ႕မားႏင လကတြ၍ ရခင ျပညနယကနးမာေရးA ာဏာပငမားသည ေဘးဒဏသငလထ၏ လA ပခကမားက ျဖညဆညးရန ၀နေဆာငမႈမးစ ေပးA ပေရး A တြက ကးပမးေနသည။ ဤ၀နေဆာငမႈမားA ား နညးလမး A မးမးႏင ပေဖာေနၿပး ယခA ခနထ ေနရာတစခခငးစတြင ေပးA ပေသာ ၀နေဆာငမႈမား၏ A ေရA တြကႏင A ရည A ေသြးက ယခA ခနထ A ျပညA ၀ မနားလည မသျမငႏင ေသးေပ။
ဆငပြားကနးမာေရးေစာငေရာကမႈႏင A ေရးေပၚ၀နေဆာငမႈ မားA ပငးတြင စခနးမားႏင A နးတြင တကနယေဆးရမားႏင ၿမ႕နယေဆးရမား လညပတေနေသာလညး A သငးA ၀ငးႏစခ ၾကား ရေနဆ ပဋပကၡေၾကာင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ A မား စA တြက လကလမးမမႈမရေပ။ လထA သငးA ၀ငး ရနလမႈ မားမာ ေစာငေရာကမႈလA ပေသာ မြတစလငမလနာမားႏင ဤေဆးရမားမ ေစာငေရာကမႈေပးလေသာ ၀နထမးမားဆသ႔ Uးတညေနသည။ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသႏင လနာ မားA ား ၿခမးေျခာကမႈႏင ေႏာငယကမႈမားရေနရာ ဤA ေျခ A ေနသည ေစစပ၍ ရမညပမေပၚေသာ A ကပA တညး တစခက ေထာကျပေနသည။ ဤA ကပA တညးက ကနးမာ ေရး ေစာငေရာကမႈေပးA ပျခငးႏင A ထသျဖင လကေတြ႕ A သးလေသာ လႊေျပာငးေရး စနစA ေကာငA ထညေဖာရာတြင ဆး၀ါးသည A ခကA ခမားက ဖနတးေပးေနသည။
ဤA ေျခA ေနေၾကာင မြတစလငမမားရသည IDP စခနးမားမ လနာမား လႊေျပာငးေပးမႈက လကခေသာ ေဆးရမာ စစေတြရ ေဆးရတစခတညးသာ ရသည။ ထ႔A တြက A သကကယေစာင ေရာကမႈမားA ား လကလမးမမႈမာ ဆး၀ါးစြာ ထခကလကရ သည။ ကနးမာေရးA ာဏာပငမားႏင ေတြ႕ဆေဆာငရြကမႈ A ပငးတြင Uးစားေပးလပငနးမာ လA ပေသာ ကနးမာေရး ၀န ေဆာငမႈမားA ား A ဟန႔A တားမရ လကလမးမေရးက တာ၀န ခေပးရန နညးလမးမား ေဖာထတေပးမည ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ စတငေရးျဖစသည။ ရပရြာခလထA ခ႕A ပါA ၀င သးျခားျဖစ ေနေသာ ရြာမားတြင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ၀နေဆာငမႈမား က လကလမးမမႈ နညးပါး၊ မရျဖစေနသညက ကယျပန႔စြာ သရ ထားၾကသည။ ယခငက ရေနေသာ ၀နေဆာငမႈမား ျဖတ ေတာကခထားရသညA ေလာက ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမား ႏငA တ ဤရပရြာမားက ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ၀နေဆာင မႈမားေပးရန Uးတညရမည ျဖစသည။
ျပညနယကနးမာေရးUးစးဌာနႏင ပးေပါငး၍ ကနးမာေရးA ဖြ႕ မားသည ရခငျပညနယရ ေဘးဒဏသငသမားA ား A ဓက A ေျခခေစာငေရာကေရး ၀နေဆာငမႈမား ေပးလကရသည။
• စခနးA မားစတြင ပမနမဟတေသာလညး မးဆကပြား ကနးမာေရးA ပါA ၀င A ေျခခကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ ေပးေနေသာ နယလည ေဆးေပးခနးမား။
• နယလည ေဆးေပးခနးမားမ ေပးA ပေသာ A ေျခခေဆး၀ါး မားႏင A ေထာကA ပမား။
• A သညးA သနဖားနာေသာ လနာမား၊ A သကA ႏရာယရ ေသာ ကယ၀နေဆာငမခငမားႏင A ထးကသမႈမားA တြက လႊေျပာငးေပးေရး ၀နေဆာငမႈမား။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၁၁၁၁....၆၀၆၀၆၀၆၀ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
35
• သားဆကျခားမႈႏင မးဆကပြားကနးမာေရးပစၥညးမား A ပါA ၀င A ေရးေပၚ သြားဖြားေစာငေရာကမႈႏင မခငကနးမာ ေရး ေစာငေရာကမႈေပးျခငး။
• စတကနးမာေရးႏင စတလမႈA ေထာကA ပ။
• TB ႏင AIDS လနာမား ကသမႈ။
ကးဆကႏငေသာ ေရာဂါမား ကာကြယတားဆး၊ ထနးသမး၊ ေစာငၾကညေရးတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• ကနUးသတေပးေရးႏင တ႔ျပနေရးစနစ (EWARS)။
• လပငနးမားA ား A ေထာကA ကျပရန ေစာငၾကည A ခက A လကမား ေကာကခ၊ စစညး၊ ပငးျခားေလလာျခငး၊ ေရာဂါ Uးတညလမးေၾကာငးမား ေစာငၾကညေလလာျခငး၊ ေျမပမား ထတလပျခငး၊ A ဖြ႕A ားလးA ား A စရငချခငးႏင ဆကသြယ A ေၾကာငးၾကားျခငး။
• ေရာဂါျဖစပြားပါက နမနာမား ေကာကခ၍ ရနကနရ A မးသား ကနးမာေရး ဓာတခြခနးသ႔ ေပးပ႔ျခငး။
• သာမနဖားနာမႈမားႏင မနကနေသာ ကသမႈခယေရးA မ A ကငမား ကာကြယတားဆးေရးဆငရာ ကနးမာေရး ပညာ ေရး ျဖန႔ျဖးျခငး။
• ငကဖားစသည ျခငေၾကာငျဖစေသာ ေရာဂါမား ထနးခပျခငး။
ေဘးဒဏသငလထA မားစ A ေျခခကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ က လကလမးမၿပး A ျခားကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားက A နညးငယ လကလမးမေသာလညး မသြားေရာကႏငေသာ ေဒသမားမ ေဘးဒဏသငသ ၇,၀၀၀ ေကာA တြက ၀နေဆာငမႈ မား A ျပညA ၀လကလမးမမမႈA ပါA ၀င A ဓက လစဟာခက မား ရေနေသးသည။ လကငငးဂရျပရနလေသာ A ဓက လစဟာခကတစခမာ ေဘးဒဏသငလထ ၈၀ ရာခငႏႈနးေကာ A တြက ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈမား တစႏစေကာၾကာ ရပနားထားရျခငးျဖစသည။ ဤA ေျခA ေနက မေျဖရငးပါက ေဘးဒဏသငလထၾကားတြငသာမကဘ ပတ၀နးကငလထထ တြငပါ ႀကးမားေသာ ေရာဂါျဖစပြားႏငသည A ႏရာယရသည။
A ျခားဟာကြကတစခမာ စႏႈနးသတမတခကမားႏင မညသည လနာလႊေျပာငးမႈမားက ခြငမျပေသာ တငးကပသည စႏႈနးမား ရေနသည လနာလႊေျပာငးေရးစနစမား ျဖစသည။ ထ႔ျပင ေရလမးျဖငသာ သြားလာႏငသည ေ၀းလေသာေဒသမားမ စတ ခရေသာ သြားလာပ႔ေဆာငေရးလမးေၾကာငးမရျခငးေၾကာင စခနးA မားA ျပားမ လႊေျပာငးမႈမားမာ သြားလာေရးA ခကA ခ မားႏင ရငဆငေနရသည။ လႊေျပာငေရးA တြက သြားလာပ႔
ေဆာငေရးစြမးရညက ျမငတငရန ျဖညစြကရငးျမစမား A ေရး တႀကး လA ပသည။
ႏစကနထ A ဓကစးရမဖြယရာမားတြင ပမနကာကြယေဆးတက ေကၽြးမႈမား ျပနလညစတငရနႏင စခနးမားမ ေဆးရမားသ႔ လႊ ေျပာငးေရးစနစပမေကာငးမြနေစရန တ႔ပါ၀ငသည။ ထ႔ျပင ကနး မာေရးA ဖြ႕မားမ တငျပေသာ A ျခားစးရမဖြယရာမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည
• ကာကြယေဆးတကေကၽြးေရးႏင မခငႏင ကေလးကနးမာေရး (MCH) ၀နေဆာငမႈမားက A သားေပး၍ A ေျခခႏင ဆငပြား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈA တြက ေဘးဒဏသငလထA ား လးက ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးရာတြင တးျမငမတဖက ဖြ႕ျခငး။
• A လယA လတကာလ စUဆကမျပတ ကနးမာေရး၀နေဆာင မႈေပးရန IDP စခနးမားမ ကနးမာေရး၀နထမးမား ေရြးခယ ေလကငျခငး။
• စတလမႈA ေထာကA ပႏင ၀နေဆာငမႈမား တးခ႕A ား ေကာငးေစျခငး။
• ေဒသခA ာဏာပငမားႏငပးေပါငး၍ ကားမA ေျချပ A ၾကမး ဖကမႈ (GBV) ျပနာမား စမခန႔ခြမႈႏငပတသကေသာ လပ ထးလပနညးႏင သငတနးမား ေဖာေဆာငျခငး။
• စလပထးလပနညးမားသတမတျခငးႏင လပထးလပနညးမား က A ာဏာပငမားႏင သေဘာတညျခငးျဖင လနာပ႔ေဆာငမႈ မားA တြငး ကာကြယေစာငေရာကေရး၀နေဆာငမႈမားက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
• ေန႔စUလပငနးတြင ကနးမာေရးလပသားမား၏ လျခမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
ကနးမာေရးA စA ဖြ႕၏ ျခငရညမနးခကမာ ကာကြယတားဆး ေရးႏင ကသေရး ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားA ား ညမေသာ လကလမးမမႈက ပမေကာငးမြနေစျခငးျဖင ေဘးဒဏသငသမား ၾကား ေရာငကUႏငေသာ ေသဆးမႈ၊ နာမကနးမႈႏင မသနစြမးမႈ မားက ေလာခေရးျဖစသည။
ယငးက ေA ာကပါ မဟာဗဟာမားျဖင A ေကာငA ထညေဖာ သြားမည။
• ကာကြယတားဆးေရး၊ ကနးမာေရးျမငတငေရး၊ A ေျခခႏင ဆငပြားကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား ေပးျခငး။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
36
• ေရာဂါေစာငၾကညမႈႏင ျဖစပြားမႈက A လငA ျမနတ႔ျပနေရးတ႔ ပမ A ားေကာငးေစျခငး။
• ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈႏင MCH ၀နေဆာငမႈမား ေပးျခငး။
• ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနႏင မတဖကA ဖြ႕မားၾကား ေပါငးစပ ညႏႈငးမႈႏင စေပါငးလပကငမႈက ပမA ားေကာငးေစျခငး။
တးတကမႈက တငးတာရန ေA ာကပါ ညႊနကနးမားက A သး ျပသြားမည။
• စခနးတစခခငးA လက တစUးလင တစလ ၾကညရႈသည ျပငပလနာ A ေရA တြက။
• စခနးတစခခငးA လက ဆရာ၀နတစUးလင တစေန႔ၾကညရႈ ေသာ ပမးမလနာA ေရA တြက။
• ကယ၀နေဆာငေစာငေရာကမႈက လကလမးမေသာ ကယ၀န ေဆာငမခင ရာခငႏႈနး။
• စခနးတစခခငးA လက ၀ကသကကာကြယေဆးျခငမမႈ။
• EWARS A ခကA လကမား တစပတA တြငး A စရငခေသာ A ဖြ႕ ရာခငႏႈနး။
ကနးမာေရးA ဖြ႕မားA ေနျဖင လာမည ေျခာကလA တြက ေA ာကပါ Uးစားေပးလပငနးမားက သတမတေဖာထတထား သည။
• ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈ၀နေဆာငမႈမား ျပနလည စတငျခငး။
• MCH ၀နေဆာငမႈမား ပမA ားေကာငးျခငး။
• A ေရးေပၚသားဖြားမႈA ပါA ၀င စခနးမားမ ေဆးရမားသ႔ လႊေျပာငးေပးေရးစနစမား ပမေကာငးမြနေစျခငး။
• စခနးA ားလးA တြက MCH A ပါA ၀င A ေျခခကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈက ပမေကာငးမြနေသာ လကလမးမမႈ။
• ေရာဂါေစာငၾကညမႈႏင ထနးသမးမႈက ပမ A ားေကာငး ေစျခငး။
• စတကနးမာေရးႏင စတလမႈA ေထာကA ပ၀နေဆာငမႈမား ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
• GBV ျပနာမား စမခန႔ခြမႈႏငပတသကေသာ လပထးလပ နညးႏင သငတနးမား ေဖာေဆာငျခငး။
• စခနးA ားလးတြင ကနးမာေရးပညာေပးႏင ျမငတငေရးလပ ငနးမား ပမA ားေကာငးေစျခငး။
• ကၽြမးကငကနးမာေရးလပသားမား ဆး၀ါးစြာ ျပတလပမႈက ေျဖရငးရန ေလကငေရး A ခြငA လမးမား တးျမငျခငး။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• လသားခငးစာနာမႈ ကနးမာေရးA ဖြ႕မားA ေနျဖင A ထး သျဖင ဆငပြားကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ A ေထာကA ပမား A တြက ေဆးရမားႏင စေပါငးလပကငရန လA ပသည။
• ကေလးသငယမားႏင ကယ၀နေဆာငA ရြယ A မးသမးမား A ား A ထးA ေလးေပး၍ ျပညနယတြငးရ လA ားလးA တြက ပမန ကာကြယေဆးတကေကၽြးမႈ၀နေဆာငမႈမား A လင A ျမန ျပနလညစတငရန လA ပသည။
• လႊေျပာငးေပးေသာ လနာA ားလးA ား ၿမ႕နယေဆးရမားတြင လကခၿပး ကနးမာေရး၀နထမးမား မြတစလငမရြာမားက ေဘးကငးစြာ လကလမးမရန A စးရA ေနျဖင A ာမခခကေပး ရန လသည။
• စစေတြေဆးရႀကးသ႔ လနာလႊေျပာငးေပးမႈမားက A သက ကယလႊေျပာငးမႈထက ေကာလြနေဆာငရြကရန A စးရA ေန ျဖင A ာမခခကေပးရန လသည။
• A စးရႏင လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားသည လထ ၀ကသက ကာကြယေဆးလႈ႔ေဆာမႈA တြက ပးတြစမကနးတစရပ ေဖာ ထတရန လA ပသည။
• လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးA ဖြ႕မားA ေနျဖင လကရ ေစာငၾကညေရးစနစမားက ပမA ားေကာငးေA ာင ေဆာငရြကရန လA ပသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
A ထကေဖာျပပါ လပငနးမားေဆာငရြကရန ရနပေငြ လA ပ ခကမာ ေဒၚလာ ၉,၆၀၀,၀၀၀ ဟ ခန႔မနးသည။ ယခ A ခနထ ရရထားေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၈ သနးျဖစသည။ ကနးမာ ေရးA စA ဖြ႕A တြက ၂၀၁၃ ႏစကနထ ရနပေငြ ကြာဟခကမာ ေဒၚလာ ၁,၆၀၀,၀၀၀ ျဖစသည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
37
ဆကသြယရန Kyaw Win Sein, [email protected]
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား စစတမးမားႏင A ကျဖတေလလာမႈမား၊ ကာကြယတား ဆးေရးလပငနးမား၊ ေဆြးေႏြးA ၾကေပးျခငးႏင A ာဟာရ ခ႕တမႈ၀နေဆာငမႈမား။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
A ျခားA ဖြ႕မား MSF-H၊ SC၊ MHAA၊ ACF
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ လမႈေရးရာ၀နႀကးဌာန/ ျပညနယကနး မာေရးUးစးမး
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNICEF
A ာဟာရ
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
A ာဟာရက႑မ ေနာကဆးေဆာငရြကခေသာ A ကျဖတမႈမား က ရခငျပညနယ၏ A ာဟာရခ႕တမႈ A ေရးေပၚA ေျခA ေနက ညႊနျပေနသည။ စစေတြ IDP စခနးမားတြင ဒဇငဘာ ၂၀၁၂ ႏင ဇနန၀ါရ ၂၀၁၃ တ႔တြင SC ႏင ACF တ႔ေဆာငရြကခေသာ A ာဟာရစစတမးမားက ၿမ႕ျပငစခနးမားတြင စးရမဖြယ ပမန A ာဟာခ႕တမႈ (GAM) ႏႈနးမား (၁၄.၄ ရာခငႏႈနး) ႏင ထတ လန႔ဖြယ ဆး၀ါးစြာ A ာဟာရခ႕တမႈ (SAM) ႏႈနးမား (၄.၅ ရာခငႏႈနး) ရသညဟ ညႊနျပေနသည။ စစေတြ ၿမ႕ေပၚစခနးမား တြင GAM ႏႈႈနး နမပါးသည (၃.၁ ရာခငႏႈနး)။ A ၾကျပထားေသာ ေမြးကငးစကေလးငယႏင ငယရြယေသာ ကေလးသငယမား ႏ႔တကေကၽြးမႈA ေလA ထမားက ကငသးျခငးမရဘ ေျခာကလ A တြငး မခငႏ႔သာတကေကၽြးျခငးႏႈနးမာ ၿမ႕တြငး (၁၃.၃ ရာခင ႏႈနး) ႏင ၿမ႕ျပင (၆.၂ ရာခငႏႈနး) တ႔ျဖင နမပါးသည။ ျဖညစြက A စာေကၽြးေမြးမႈ လေလာကေသာ ကာလA ပငးA ျခားႏႈနးမား မာလညး ၿမ႕ေပၚ (၂၁.၂ ရာခငႏႈနး) ႏင ၿမ႕ျပငေဒသမား (၁၂.၈ ရာခငႏႈနး) တြင နမပါးသည။ ၀မးပက၀မးေလာေရာဂါႏင ဆက ႏြယေနေသာ A ာဟာရA ေျခA ေနပမဆး၀ါးလာႏငဖြယရၿပး ၿမ႕ ျပငေဒသမားတြင (၃၆.၂ ရာခငႏႈနးျဖင ျမငမားစြာ ပ႕ႏ႔ေနသည။ ဗတာမင ေA ျဖညစြကေကၽြးေမြးျခငးသည A ထးသျဖင ၿမ႕ျပင ေဒသမား (၅.၆ ရာခငႏႈနး) တြင ကေလးသငယ ရငသနေရး A တြက A ထးစးရမဖြယရာတစချဖစသည။
A လားတ ေျမပႏင ေပါကေတာၿမ႕နယတ႔ရ A လငA ျမတ A ာဟာရ A ကျဖတမႈမားက GAM ႏႈနးမာ ၈ ရာခငႏႈနးေA ာက ရေသာလညး ဆး၀ါးစြာA ာဟာရခ႕တမႈႏႈနး (၂ ရာခငႏႈနး ေကာ) ျမငမားသညဟ ညႊနျပေနသည။ ရခငျပညနယေျမာက ပငး A ာဟာရA ေျခA ေနမာ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရက ACF မ ျပလပ ခေသာ လကေမာငးA ရြယA စားတငးတာျခငး A ကျဖတေလ လာမႈရလာဒမားA ရ စးရမဖြယရာျဖစသည။ ရလာဒမားက GAM ႏႈနးသည ဘးသးေတာငႏင ေမာငးေတာၿမ႕နယမားတြင (၂၆.၅ ရာခငႏႈနးႏင ၂၄.၉ ရာခငႏႈနး) ျမငမားၿပး SAM ႏႈနး ၁.၇ ရာခင ႏႈနးႏင ၄.၇ ရာခငႏႈနးA သးသးရသညဟ ညႊနျပေနသည။
A ာဟာရခ႕တမႈပ႕ႏ႔ျခငးသည A ေရးေပၚA ကA ညလA ပ သည A ဆငေရာကေနၿပျဖစေၾကာငး ဤရလာဒမားက ညႊနျပ ေနသလ ကေလးမားႏင A မးသမးမား၏ A ာဟာရခ႕တမႈ A ႏရာယတးျမငေစသည A ခကမားကလညး စးရမဖြယရာျဖစ သည။ ျဖညစြကA ာဟာရေကၽြးေမြးျခငး(Uပမာ ဗတာမငေA )ႏင ပးသတျခငးျခငမမႈနညးပါးျခငး၊ ႏ႔တကေကၽြးျခငးႏင ျဖညစြက A စားA စာေကၽြးေမြးျခငး A ေလA ထမားနညးပါးမႈတ႔ေၾကာင ျပငးထနေသာ A ာဟာရခ႕တသည လနာမားက A သကကယ ကသမႈေပးရန မားစြာႀကးပမးေနေသာလညး A ာဟာရခ႕တမႈ A ႏရာယ ျမငမားဆျဖစသည။ ထ႔ျပင A သကေမြး၀မးေကာငး ဆးရႈးမႈႏင သးပငစားပငစကပးရန မျဖစႏငမႈတ႔ေၾကာင A စား A စာမလေလာကမႈျမငလာႏငသည။ ဤA ခကက A ာဟာရ ခ႕တမႈကသေရးက လကလမးမမႈရေစရငးျဖင ကာကြယေရး လပငနးမား A ရနျမငရန လA ပခကက ညႊနျပေနသည။
ထြကေပၚလာေသာ Uးတညလမးေၾကာငးမားႏင A စA စUသက ေရာကမႈက ပမေကာငးမြနစြာ A ကျဖတေလလာရန ႏစဆနးပငး က ေဆာငရြကခေသာ စစတမးမားႏင A ကျဖတေလလာမႈမား က ေနာကဆကတြေဆာငရြကရန လA ပသည။ ထ႔ျပငA ျခား ေဘးဒဏသငရပရြာမားရ ေျဖရငးရန လA ပေသာ A ာဟာရ A ေျခA ေနဆငရာ သတငးA ခကA လကမားလညး လစဟာ ေနသည။ ဤသးျခားျဖစေနေသာ ရြာမား၊ ပတ၀နးကငရြာမားႏင ေဒသခရြာမားစသည ေဘးဒဏသငရပရြာ A ျခားA မးA စား မားက နားလညႏငရန “လစဟာေနေသာ ေနရာမား” A ပါA ၀င လကရ ၿမ႕နယမားရ A ာဟာရA ေျခ A ေနႏင A ႏရာယ A ခကA လကမားက စနစတက ေလလာေစာငၾကညရန လ သည။ ပမေကာငးမြနေသာ လA ပခက ေလလာမႈမားသည ကနးမာေရး၊ WASH၊ A စားA စာဖလမႈ၊ စတကနးမာေရးႏင စတလမႈပငးႏင A ျခားက႑မားသည A ာဟာရA ေျခA ေနက A ဆးA ျဖတေပးသည A ခကမားက ပပးေပးသညA ေလာက ပမ စနစကေသာ က႑မားၾကား ေပါငးစပညႏႈငးမႈလA ပသည။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၀၀၀၀....၁၅၁၅၁၅၁၅ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
38
၀နေဆာငမႈမားႏင A ဓက A ကA ညေပးေရး လပငနးမား A ေၾကာငး သတငးA ခကA လကမားႏင A သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမား ေပးရနA တြက လထA သငးA ၀ငးႏင ဆက သြယေရး A ေရးႀကးသည။ ယငးသည ႏငငတြငးႏင ႏငငတကာ စႏႈနးမားႏငကကည၍ ရပရြာလထA တြငး A သ၊ A ျမင၊ A ေလ A ထတ႔ႏင ယUေကးမႈA ရ လကဖကညတ႔ျပနရန လသည။
ဤA ခကA ေပၚ A ေျခခ၍ A ာဟာရက႑သည ရခငျပညနယ တ႔ျပနေရးစမကနးA တြက ေA ာကပါ UးစားေပးလA ပခကမား က ေဖာထတထားသည။
A ာဟာရA ေျခA ေနႏင ေနာကခA ခကA လကမားက စစစျခငး
• Uးတညလမးေၾကာငးမားက စစစရန လကရ Uးစား ေပးေနရာမားႏင လစဟာေသာေနရာမားရ A သ၊ A ျမင၊ A ေလA ထA ပါA ၀င A ာဟာရA ေျခA ေန က A ကျဖတေလလာျခငး။
• ေျပာငးလထြကေပၚလာေသာ လA ပခကမားက A ခန ႏငတေျပးည ေဖာထတေတြ႕ရေရးA တြက A ဓက က႑မားၾကား သတငးA ခကA လကက ထညသြငး၍ သငေတာေသာ ေစာငၾကညေလလာေရးႏင သတငး A ခကA လကစမခန႔ခြမႈစနစတစခ ေဖာထတျခငး။
• မဟာဗဟာ၀နေဆာငမႈA ပငးမား (Uပမာ - A ေျခခ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ၀နေဆာငမႈမား၊ ေဆးရ၊ A စားA စာေ၀ငသညေနရာမား) တြင စနစတက ေစာငၾကညစစေဆးမႈ (တကရကႏင တစဆငခ) က ထညသြငးျခငး။
• A ာဟာရA ေျခA ေန ေတြ႕ရA ကျဖတျခငး စြမးရညက ျမငတငရန ျပညနယ၊ ၿမ႕နယ၊ ေကးရြာ A ာဟာရ တာ၀နခမားႏင စနစတက ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး။
ကေလးသငယမားႏင A မးသမးမား၏ A ာဟာရခ႕တမႈ က တားဆးကာကြယျခငး
• ကယ၀နေဆာငႏင ႏ႔တကမခငမားA တြက Uးတည A ကA ညေပးမႈမားႏင ဂရစကမႈA ေလA ထေကာငး မြနေစေရးA တြက A ေထာကA ပမား A ရနျမငျခငး။
• (ကနးမာေရး၀နႀကးဌာန၊ ျပညနယကနးမာေရးUးစး ဌာန၊ ကနးမာေရးA စA ဖြ႕တ႔ႏင ေပါငးစပညႏႈငး၍) ဗတာမင ေA ႏင ပးသတေဆးတကေကၽြးျခငးလပငနး မား၊ ၀ကသကကာကြယေဆးတကေကၽြးျခငးမား စနစ တကေဆာငရြကျခငး။
• ႏငငတကာလမးညႊနခကမားႏငA ည ပမနA ာဟာရ ခ႕တျခငးက ကာကြယကသမႈမား သငတငစြာ ျခငမ ျခငး။
• ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင A ာဟာရ၀နေဆာငမႈမား က မတစြာလကလမးမမႈ စနစတကေသခာေစျခငး။
• လထA သငးA ၀ငးA ား ယUေကးမႈႏင လကဖက သည A ာဟာရဆငရာ သတငးA ခကA လကမား ေပးA ပသရေစျခငး။
• ကာကြယတားဆးေရး၀နေဆာငမႈ လပငနးမားA တြက ျပညနယ၊ ၿမ႕နယႏင ေကးရြာ A ာဟာရတာ၀နရသ မား၏ စြမးရညတညေဆာကျခငး။
A ာဟာရA ေျခA ေနႏင ေနာကခA ခကA လကမားက စစစျခငး
• ႏငငတကာ လမးညႊနမႈမား၊ A သငစားသးႏငေသာ ေဆးႏငA စာ (RUTF) ႏင A သငစားသးႏငေသာျဖည စြကA စာ (RUSF) စသညစားေသာကကနမားႏငA ည ရၿပးသား လပထးလပနညးမားကသး၍ ဆး၀ါးေသာ ႏငပမနA ာဟာရခ႕တမႈမား A သကကယကသမႈA ား ညမစြာ ဆကလက လကလမးမမႈက ေသခာေစျခငး။
• SAM ႏင ပမန A ာဟာရခ႕တမႈ (MAM) ကသမႈ A တြက ေဆးရသ႔ ပ႔ေဆာငေရးလမးေၾကာငးမား ေဖာ ထတ သတမတျခငး။
• စစေတြေဆးရႏင ေမာငးေတာႏငဘးသးေတာငေဆးရ စသည A ျခား လနာပ႔ေဆာငမည ေဆးရမားA ား နညးပညာA ေထာကA ကႏင A ေျခခပစၥညးကရယာ၊ ေဆး၀ါးမား ပပးေပးျခငးျဖင A ေထာကA ပေပးျခငး။
• ျပညနယႏင ၿမ႕နယ ကနးမာေရး၀နႀကးဌာန ၀နထမး မားႏင ေကးရြာA ာဟာရတာ၀နရသမားA ား စးရမရ ေသာ ဆး၀ါးစြာ A ာဟာရခ႕တသည A တြငးလနာမား စမခန႔ခြျခငးA ပါA ၀င စကသေရးလပထးလပနညးမား ႏငပတသက၍ စြမးရညတညေဆာကေပးျခငး။
A စးရ၊ A ျခားက႑မားႏင ပမေကာငးမြနစြာ ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး
• ျပညနယA ာဟာရA ဖြ႕ႏင ေပါငးစပညႏႈငးမႈက ပမ A ားျဖညေပးျခငး။
• လA ပခကေလလာမႈမားႏင တ႔ျပနမႈတ႔တြင A စ A ဖြ႕/က႑မားၾကား ေပါငးစပညႏႈငးေရးႏင စစညးေရး
၁
၂
၃
၄
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
39
တ႔က A ားေကာငးေစျခငး (A စားA စာဖလမႈ၊ WASH၊ ကနးမာေရး၊ CCCM ႏင ကာကြယေစာငေရာကေရး)။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
A ာဟာရက႑၏ ျခငရညမနးခကမာ ေဘးဒဏသငရပရြာမား မ မနးကေလး၊ ေယာကားေလးႏင A မးသမးမား၏ A ာဟာရ A ေျခA ေနက ျမငတငရနျဖစသည။
လစU ေစာငၾကညေလလာေရးႏင ပမနA စရငခေရးA တြက A ာဟာရက႑မ A သးျပမည A ဓက ညႊနကနးမားမာ ေA ာက ပါတ႔ျဖစသည။
• ေမြးကငးစႏင ကေလးသငယႏ႔တကေကၽြးျခငး (IYCF) ႏင ဂရစကမႈ A ေလA ထမားရရသည Uးတည ကယ၀နေဆာင ႏင ႏ႔တကမခငမား ရာခငႏႈနး။
• A ာဟာရျဖညစြကေကၽြးေမြးမႈ ရရသည Uးတည မနးကေလး၊ ေယာကားေလးႏင A မးသမးမား ရာခငႏႈနး။
• သငေလာေသာ ကသေရး ၀နေဆာငမႈမားရရသည A ာဟာရ ခ႕တေသာ A သက ၅ ႏစေA ာက မနးကေလးမားႏင ေယာကားေလး ရာခငႏႈနး။
• A ာဟာရခ႕တမႈA တြက ေစာငၾကညစစေဆးထားသည ကေလးသငယ ရာခငႏႈနး။
• A ာဟာရစစတမးမား သ႔မဟတ A ကျဖတေလလာမႈမား ျခင မေသာ Uးတညေဒသမား A ေရA တြက။
• A ာဟာရခ႕တမႈစမခန႔ခြျခငးA တြက စညႊနကနးမား (ကသမႈ ႏႈနး၊ ေသဆးႏႈနး၊ ပကကြကသႏႈနး၊ မတ႔ျပနသႏႈနး)
• လညပတေနေသာ A ာဟာရA စA စUA ေရA တြက (ျပငပ လနာ A စာႏငေဆးတကေကၽြးမႈ A စA စU / ျဖညစြကA စာ တကေကၽြးမႈ A စA စU / ေစာငၾကညကသေရးဌာန)။
Uးစားေပးလပငနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• A ထးသျဖင ၀နေဆာငမႈမေပးထားေသာ ရပရြာမားႏင ၿမ႕ နယမားတြင A ာဟာရ စစတမးမား သ႔မဟတ A ာဟာရ A ကျဖတေလလာမႈမား။
• A ထးသျဖင IYCF (Uပမာ - ႏ႔တကေကၽြးျခငးႏင ျဖညစြက A စာ ေကၽြးေမြးျခငး) A ၾကျပေဆြးေႏြးျခငးႏင ဂရျပမႈ A ေလ A ထမားစသည ကာကြယတားဆးေရးလပငနးမား တးတက ျခငမႈ။
• A ာဟာရခ႕တမႈ၀နေဆာငမႈမား စမခန႔ခြေရး ျခငမမႈက ခ႕ ထြငျခငး။
• ေဆးရကနးမာေရး၀နထမးမားA တြက A ရညA ေသြးတည ေဆာကျခငး။
A ာဟာရက႑လပငနးမားA တြက ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ထ ခန႔ မနးေခ တာ၀နယရမည A ေရA တြက29မာ ေA ာကပါA တငး ျဖစသည။
၅၅၅၅ ႏစေA ာကႏစေA ာကႏစေA ာကႏစေA ာက မနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလး
၂၂,၄၂၇
၆၆၆၆----၅၉၅၉၅၉၅၉ လA ရြယလA ရြယလA ရြယလA ရြယ မနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလးမနးကေလးႏငေယာကားေလး
၁၅,၀၅၇
SAM SAM SAM SAM လနာမားလနာမားလနာမားလနာမား
၁,၀၂၆
MAM MAM MAM MAM လနာမားလနာမားလနာမားလနာမား
၂,၂၉၆
ကယကယကယကယ၀၀၀၀နေဆာငမခငမားနေဆာငမခငမားနေဆာငမခငမားနေဆာငမခငမား
၄,၈၄၄
ႏ႔တကမခငမားႏ႔တကမခငမားႏ႔တကမခငမားႏ႔တကမခငမား
၃,၅၈၈
ဤခန႔မနးခကမားမာ ေနာကဆးA ာဟာရစစတမးမားမ IDP စခနးလUးေရA ခကA လကမားႏင GAM ပ႕ႏ႔မႈခန႔မနးခကမား မ တြကခကထားျခငးျဖစသည။ သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားမ လ Uးေရ ၃,၆၀၀ Uးကလညး A လားတ တြကခကမႈတြင ထည သြငးထားသည။
ဤA ေရA တြကမား၏ A ကန႔A သတမာ ၎တ႔သည ရပရြာခ လထA သငးA ၀ငးမားမား၊ ပတ၀နးကင ရပရြာမားႏင IDP စခနးမား တြင A ာဟာရလပငနးမားေရာကရထားသည A ျခား ေဘးဒဏသင လထA သငးA ၀ငးမားမ ေနာကထပA ေရ A တြကမားက ခန႔မနးထားျခငးမရေပ။ လတတေလာA ေတြ႕ A ၾကA ရ IDP စခနးမားရ A ာဟာရခ႕တမႈမားစမခန႔ခြေရး A တြက လကရ A စာႏငေဆး ႏင ျဖညစြကA စာတကေကၽြး ေရးဌာနမားႏင A ာဟာရ A ၾကျပေဆြးေႏြးေရးတ႔သည ရပရြာခ လထA သငးA ၀ငးႏင A ခ႕ သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားမ A ကးခစားခြငရသမားကလညး A တငးA တာတစခA ထ ၀နေဆာငမႈေပးေနၿပး A ကးခစားခြငရသA ေရA တြကမာ IDP စခနးလUးေရA ခကA လကေပၚသာ A ေျခခေသာ ခန႔မနးမႈ ထကမားစြာ ပေနသည။ က႑A ေနျဖင ဤတ႔ျပနေရးစမကနး A သစA ရ ၀နေဆာငမႈေပးေသာ A ပစA သးသးA ား
29
လUးေရခန႔မနးမႈ A ေျခခ ယဆခက - A သက ၅ ႏစေA ာကကေလးသငယ (စစေပါငးလUးေရ၏ ၁၂.၅ ရာခငႏႈနး)၊ A သက ၆-၅၉ လ (၁၀.၈ ရာခငႏႈနး)၊ ကယ၀နေဆာငမခင (၂.၇ ရာခငႏႈနး)၊ ႏ႔တကမခင (၂.၀ ရာခငႏႈနး)။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
40
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား
လႊေျပာငးေရးလမးေၾကာငးမားႏင ျပ နာစမခန႔ခြမႈ ၀နေဆာငမႈမား၊ လကရ စခနးတြငး ကာကြယေစာငေရာက ေရး လပငနးမား တးခ႕ျခငး၊ A ထးA ႏရာယ ကေရာကလြယသမား သတမတေဖာ ထတျခငး၊ A မးသမး ေနရာမား တးျမင ျခငး၊ A ႏရာယကေရာကလြယေသာ ကေလး သငယမားA ား စတလမႈ A ေထာကA ပ တးျမငေပးျခငး ႏင GBV ျပ နာမား A သႏင စြမးရည တးျမငျခငး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
A ျခားA ဖြ႕မား SC၊ DRC၊ UNICEF၊ UNFPA
ဆကသြယရန Maja Lazic, [email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ A စးရပငးမ ပးေပါငးေဆာငရြကမည
မတဖကရာေဖြရန ႀကးပမးလကရ
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNHCR
A ခကက ျခငမမႈ ရငးလငးစြာ သရထားရနA တြက ထA ခက က ေစာငၾကညေလလာသြားမည။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• ၀နေဆာငမႈမားက IDP စခနးမားက ေကာလြန၍ ရပရြာခ လထA သငးA ၀ငး၊ သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ေနရပ စြန႔ခြာျခငး မရေသာ A ႏရာယကေရာကလြယသည လထ A သငးA ၀ငးမားၾကား ခ႕ထြငေပးရန လA ပသည။
• A သကေမြး၀မးေကာငးဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက လကလမးမမႈ နညးပါးသည။ သးႏမားႏင ေျမယာပကစးျခငးက စကတင ဘာမ ေA ာကတဘာ ၂၀၁၃ ထ A စားA စာျပတလပမႈ A ႏရာယက တးလာေစၿပး ၂၀၁၃ A ကနထ ေဘးဒဏသင လထA သငးA ၀ငး၏ A ာဟာရA ေျခA ေနပမ ဆး၀ါးမႈဆသ႔ Uးတညသြားႏငသည။
• IDP ကေလးမားၾကား ၀မးပက၀မးေလာေရာဂါႏင A သကရႈ လမးေၾကာငးေရာဂါမား မၾကာခဏ ျဖစပြားသညA ေလာက ငါးႏစေA ာကကေလးသငယမားႏင ႏ႔တကမခငမားA တြက ဗတာမငေA ျဖည စြကေကၽြးေမြးျခငးႏင A သက ၂-၉ A ရြယ ကေလးသငယမားA တြက ပးသတေဆးတကေကၽြးျခငးA ပါ A ၀င IDP စခနးမားတြင တစႏစႏစႀကမ A ာဟာရ လပငနး မား ျပနလညစတငရန A လြနA ေရးႀကးသည။
• ေရာဂါျဖစပြားမႈမားေၾကာင A ာဟာရခ႕တမႈ သသာစြာ တးလာႏငသညA ေလာက ပမနကာကြယေဆးတကေကၽြး ျခငးႏင ေနာကဆကတြ A စA စUမား A လငA ျမန ျပန လည စတငရန လA ပသည။
• ျပငးထနေသာ SAM ကသမႈမားတြင ႏငငတကာစြမးေဆာငမႈ စႏႈနးမားႏငညေသာ ပမလကလမးမမႈ ရေစရနA တြက စစေတြေဆးရ၊ A ျခားေဆးရမားႏင ပမေကာငးမြနေသာ ပး ေပါငးေဆာငရြကမႈA တြက စနစတစခ A ျမနလA ပသည။
• သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ရပရြာခ လထထ A ာဟာရ ၀န ေဆာငမႈမား တးခ႕ေပးရန A လြနလA ပသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
A ထကေဖာျပပါ လပငနးမား ေဆာငရြကရနA တြက စစေပါငး လA ပခကမာ ေဒၚလာ ၂,၆၂၀,၀၀၀ ဟ ခန႔မနးသည။ ယခ A ခနထ ရရထားေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၂,၄၇၀,၀၀၀ ျဖစ သည။ ၂၀၁၃ A ကနထ A ာဟာရA စA ဖြ႕A တြက ရနပေငြ ကြာဟခကမာ ေဒၚလာ ၃,၈၀၀,၀၀၀ ျဖစသည။
ကာကြယေစာငေရာကေရး
ကာကြယေစာငေရာကေရးက႑တြင ကေလးသငယ ကာကြယ ေစာငေရာကေရးႏင ကားမAေျချပAၾကမးဖကမႈ (GBV) ကာ ကြယေရးႏင တ႔ျပနေရး က႑ခြမား ပါ၀ငသည။
လကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေန
ရခငျပညနယတြင ကာကြယေစာငေရာကေရး ျပနာမားမာ ႏစပငး ရသည။ ပထမAပငးမာ Aထးသျဖင ရခငျပညနယ ေျမာကပငးရ ႏငငသားျဖစခြငမရေသာ လထAား စြၿမေနေသာ Aတြငးႀကတ ခြျခားဆကဆမႈ AေလAထမားျဖစသည။ ၈၀၀,၀၀၀ ခန႔ရမညဟ ခန႔မနးရေသာ ဤလထသည လြတလပ စြာ လႈပရားသြားလာခြငစသည ၎တ႔၏ AခြငAေရးမားက ပတပငေသာ သးျခားေဒသတြငး Aမန႔မားႏင AတငးAၾကပ ခငးေစမႈ၊ ထငသလ ဖမးဆးမႈ၊ ဆး၀ါးစြာ ဆကဆမႈႏင ၿခမးေျခာကေငြညစမႈစသည လ႔AခြငAေရးခးေဖာကမႈမားႏင ရငဆငထားရသည။ ဆယစႏစတစခေကာရထားၿပးျဖစေသာ ရခငျပညနယ ေျမာကပငးမ မြတစလငမမားAတြက ကေလး ႏစေယာကသာယခြင Uပေဒကလညး မၾကာမက ျပနလည ထတျပနခသည။
၂၀၁၂ လထAသငးA၀ငးၾကား Aၾကမးဖကမႈျဖစပြားျခငးက လတတေလာကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ ျပနာ Aျခား တစပငးက တးလာေစသည။ ေျမာကပငးၿမ႕နယမားတြငသာ
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၃၃၃၃....၄၆၄၆၄၆၄၆ သနးသနးသနးသနးလAပဆလAပဆလAပဆလAပဆ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
41
မကဘ စစေတြ၊ ေပါကေတာႏင ေျမပၿမ႕နယမားစသည Aျခား ေနရာမားတြင ပစAမးမးေသာ ကားမAေျချပAၾကမးဖကမႈ Aႏရာယ၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားက လကလမးမမျခငး၊ Aသကေမြး၀မးေကာငးႏင လမႈ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမ ျခငးAား ထခကေစသည လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြင မရ ျခငးတ႔ ျဖစလာေစသည။ ယငးမာ ကာကြယေစာငေရာကေရး ျပနာ ပထမAပငး၏ သကေရာကမားကပါ ပဆးလာ ေစသည။ Uပမာ ထငသလ ဖမးဆးမႈ၊ ထနးသမးမႈ၊ ရပပငးဆင ရာ ညငးပမးမႈႏင ၿခမေျခာကေငြညစမႈမားစသည ေတြ႕ရရေသာ ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ ကစၥမား ျဖစပြားမႈ Aေရ Aတြကမာ လထAသငးA၀ငးၾကားAၾကမးဖကမႈမျဖစပြားမ ဇနန၀ါရ-ေမ ၂၀၁၂ ႏင ထကာလ ၂၀၁၃ တ႔ၾကားတြင သးဆမ တကလာသညဟ Aစရငခစာတစခက ေဖာျပသည။
ထ႔ျပင လတတေလာလသားခငးစာနာမႈျပနာမားေၾကာင ပမ ဆး၀ါးလာေသာ ယယြငးေနသည လ႔AခြငAေရးAေျခAေန မားက မြတစလငမမားAား ရခငျပညနယမ ျပငပသ႔ ထြကခြာ ရန တကတြနးလာသည။ ၂၀၁၂ ဇြနမ ၂၀၁၃ ေမ Aတြငး လ ၂၇,၀၀၀ Uးေကာ ဘဂၤလား ပငလယေAာမ ေမာငခေလမားျဖင ထြကခြာသြားခသည။ ၎တ႔Aနကမားစမာ ရခငျပညနယမ မြတစလငမမားျဖစၿပး ဘဂၤလားေဒရႏငငတြင Aခနၾကာျမငစြာ ေနထငေနသည ဒကၡသညမားႏင ဘဂၤလားေဒရႏငငသားမား လညး ပါ၀ငသည။ Aမားစမာ တစကယတညးခရးသြားေသာ Aမးသားမား ျဖစပရေသာလညး ေမာငခခရးသညမားၾကားတြင Aမးသမးမားႏင ကေလးသငယမားAေရAတြက တးလာေ နၿပး စတပကမႈႀကး ထြားလာျခငးႏင AလားAလာမရျခငးတ႔က ညႊနျပေနသည။ ဤAခကက လကနကးျခငးႏင လငမႈဆငရာ Aျမတထတျခငးမားဆသ႔ Uးတညသြားႏငသည။ ခရးစU Aတြငး လရာႏင ခ၍ ေသဆးမႈမား ရခသညဟ ယဆရသည။ ဤပမနမဟတေသာ ေရႊ႕ေျပာငးမႈမား၏ လ႕၀ကေသာ သဘာ၀ေၾကာင AေရAတြက AတAကက Aတညျပရန မျဖစႏငေပ။
ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၁၃ တြင Aမးသမးမားႏင မနးကေလးမား၏ ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ AေျခAေန AလငAျမန Aကျဖတေလလာမႈ30က လငမႈဆငရာ ကးလြနမႈႏင ေခါငးပ ျဖတခရမႈက ထတလန႔ျခငး၊ AမတြငးAၾကမးဖကခရမႈႏင Aရြယမတငမ/AတငးAၾကပလကထပေစမႈတ႔AပါA၀င ကား မ AေျချပAၾကမးဖကမႈဆငရာ Aႏရာယကေရာကလြယမႈ တး လာသညက မးေမာငးထးျပထားသည။
30
Aမးသမးမားႏင မနးကေလးမား၏ ကာကြယေစာငေရာကေရးAေျခAေန AလငAျမနAကျဖတေလလာမႈ၊ GBV AoR RRT၊ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၁၃။
A ဓက ျပနာမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• A ထးသျဖင A မးသမးUးေဆာငေသာ မသားစမားA တြက လငမႈဆငရာ ေႏာငယကမႈႏင မတရားျပခရမႈA ႏရာယမား ဆသ႔ Uးတညသြားႏငေသာ စခနးမားရ လထထပသည A ေျခA ေနမား။
• ေ၀းလေသာေဒသမားတြင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငရသည A မးသမးမားႏင မနးကေလးမားA တြက ျမငမားေသာ A ႏရာယ။
• A ခ႕ေနရာမားတြင မးA လငးေရာငလA ပမႈA ပါA ၀င WASH A ေဆာကA A မားA ား လျခစြာလကလမးမမႈ နညးပါးျခငး။
• လကရ နညးလမးမားသည ေဘးA ႏရာယမ လြတေျမာက လာသA တြက ေနာကထပA ႏရာယျဖစေစႏငေသာေၾကာင GBV ျပနာမားက ေျဖရငးရန စခနးေခါငးေဆာငမားA ား ပမေကာငးမြနေသာ သမားရးကနညးလမးမားေလကငေပးရန လA ပမႈ။
• ရနျပတကခကမႈ A ႏရာယတးျမငလာႏငေသာ ရပရြာခမား ႏင IDP A သငးA ၀ငးမားၾကား တးလာသည တငးမာမႈ။
ဤကစၥမားက တ႔ျပနရန စြမးA ား နညးပါးသညA ေလာက က႑မားတြင ကာကြယေစာငေရာကေရးျပနာမားက ထည သြငးစUးစားမႈA ား ျမငတငရနႏင ရႏငေသာ ၀နေဆာငမႈမား ျဖင စခနးA ခ႕တြင က႑ေပါငးစ GBV တ႔ျပနမႈA စျပရန လပ ငနးမား ေဆာငရြကထားၿပး ျဖစသည။
ပမေကာငးမြနေသာ လသားခငးစာနာမႈ သြားလာခြငႏင လသား ခငးစာနာမႈA သငးA ၀ငး၏ ေထာကပမႈႏငA တ A စးရ၏ ေစစပေဆာငရြကခကမားက ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငလာသ လ ထ၀နးကင A ေျခA ေန စတငတညၿငမလာမႈက A ေထာက A က ျဖစေစသည။ သ႔ရာတြင မယၾကညမႈ၊ ခြျခားဆကဆမႈႏင မတရားျပမႈစသည ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ၏ A ေျခခ A ေၾကာငးတရားမား မေပာကကြယေသးသညA ေလာက ကာကြယေစာငေရာကေရးျပနာမား ရေနေသးသည။ လကရ စမကနးက ကာကြယေစာငေရာကေရးက႑၏ ပပးမႈသည ေရရညေျဖရငးနညးမားက ပးေထာငရငးျဖင လတတေလာ လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရးက ပမA ားေကာငးေစရန ရညရြယ သည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
42
လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
ဤA ေျခA ေနတြင လကရ A ဓက လA ပခကမားက ေA ာက ပါA တငး ေဖာထတထားသည။
• ဆႏၵA ေလာက ေနရပျပနေရးက A ထးA ာရစကကာ ၿငမး ခမးစြာA တယUတြေနထငေရးက ေရးရႈ၍ လထA သငး A ၀ငးA ားလးႏင A စးရၾကား ယၾကညမႈတညေဆာကေရးႏင ေရရညေျဖရငးနညးမား ရာေဖြေရး။
• လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြင၊ လတငး လြတလပခြငႏင လျခခြငႏင ထငသလ ဖမးဆးျခငး သ႔မဟတ ထနးသမးျခငး မားမ ကငးလြတျခငးA ပါA ၀င ခြျခားဆကဆမႈမရဘ ရခင ျပညနယတြင ေနထငသA ားလး၏ A ေျခခA ခြငA ေရးမား ကာကြယေစာငေရာကျခငးႏင ယငးA တြက A သေပးလႈ႕ ေဆာျခငး။
• A ထးသျဖင ၿမ႕ျပစမကနးေရးဆြမႈႏင ယာယမခရာေနရာ စမကနးမားႏငဆကစပ၍ ကးေၾကာငးကငးမေသာ ေနရပစြန႔ ခြာတမးေရာငမႈမ ကာကြယေစာငေရာကျခငး။
• ကေလးသငယမားA ား ကားမႏင လငA ေျချပ A ၾကမးဖက မႈမား၊ လကနကကငA ၾကမးဖကမႈမားတြင A သးခခရျခငး၊ A မတြငးႏင ရပပငးဆငဆငA ၾကမးဖကမႈတ႔မ ကာကြယ ေစာငေရာကျခငး။
• A ထးသျဖင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမားႏင ေ၀းလေသာ ေဒသမားတြင ေနထငသမား၊ ရခငျပညနယရ လUးေရ A စတA ပငးA ားလး ခြျခားဆကဆျခငးမရဘ လမႈ၀နေဆာင မႈမားႏင A လားA လာရေသာ A သကေမြး၀မးေကာငးမႈမား က ညမစြာ လကလမးမျခငး။
• ေမြးစာရငး၊ စာရြကစာတမးႏင ႏငငသားျဖစျခငးတ႔က လက လမးမျခငး။
• က႑ေပါငးစပါ၀ငေသာ GBV တ႔ျပနမႈေပးႏငရန ျပညနယ၊ A ရပဖကလမႈA ဖြ႕A စညးႏင NGO မားစသည ၀နေဆာငမႈ ေပးသ A မားA ျပား ရျခငး။
• ကေလးသငယမား ဒဏခႏငရညႏင ၿငမးခမးေရးတည ေဆာကမႈက ျမငတငရန Uးတညသည လပငနးမားA ပါA ၀င စတလမႈA ေထာကA ပမားေပးျခငး။
• စခနးမားႏင A ျခားေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငေသာ ေနရာမားရ A မးသမးမားA တြက ေဘးကငးလျခေသာ ေနရာမား။
• ကေလးသငယကာကြယေစာငေရာကေရးႏင မသနစြမးသမား စသည သးျခား ကာကြယေစာငေရာကေရးကစၥမား A ပါA ၀င A ေထြေထြကာကြယေစာငေရာကေရး Uးတညလမးေၾကာငး မားက ျခငေလလာရန ပမေကာငးမြနေသာ ေစာငၾကည ေလလာျခငးႏင ကာကြယေစာငေရာကေရးA ဖြ႕မား သက ဆငရာA ာဏာပငမားႏင ပးေပါငး၍ ေရရညစတခရေသာ တးျမင လပငနးေဆာငရြကမႈ။
ယခA ခနထ တ႔ျပနမႈမာ ကာကြယေရးျပနာ ဒတယပငးက ေျဖရငးရန မေဘာငတညေဆာကျခငးႏင ပစၥညးမား ေထာကပ ျခငးတ႔A ေပၚ A ာရစကထားသည။
တ႔ျပနမႈတ႔ျပနမႈတ႔ျပနမႈတ႔ျပနမႈ
A ဓက တ႔ျပနမႈ လပငနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• A ေျခA ေနေစာငၾကညေလလာျခငးႏင ‘မကျမင ကာကြယ ေစာငေရာကျခငး’ တ႔က A ေထာကA ကျဖစေစသည ကာ ကြယေစာငေရာကေရး၀နထမးမား တးျမငထားရျခငး။
• ျပညနယတြငး လကရလပငနးေဆာငရြကေနေသာ A ဖြ႕ ငါးဖြ႕ တ႔၏ လပငနးေဆာငရြကမႈႏင ပါ၀ငမႈတ႔က ခ႕ထြငရန ရညရြယခကျဖင ဘကာကြယေစာငေရာကေရးကစၥရပမား ေစာငၾကညေလလာမႈစနစတစခက A ေကာငA ေထညေဖာ ျခငး။
• GBV မဟာဗဟာ ေရးဆြျခငး၊ ပးတြကာကြယေစာငေရာက ေရး မတဖကဖြ႕ျခငးမား၊ ပးတြ သငတနးေပးျခငးမားႏင သက ဆငရာသ႔ ပ႔ေဆာငေပးျခငးမားက Uးေဆာငသည ကာကြယ ေစာငေရာကေရးလပငနးA ဖြ႕ (PWG) စစေတြတြင တည ေထာငျခငး။ PWG A ား ရနကနရ လသားခငးစာနာမႈ ကာကြယေစာငေရာကေရးA ဖြ႕ (HPWG) က ကညသည။ HPWG သည ဗဟA စးရႏင A လရငမား၊ စႏႈနးခမတျခငး၊ ေA ဂငစမားၾကား၊ A စA ဖြ႕မားၾကား၊ က႑ ေပါငးစပညႏႈငး ျခငးႏင က႑A ဖြ႕၀ငမားA တြက ရနပေငြရာေဖြျခငးမားႏင ပတသက၍ A ဓကA ာရစကထားသည။
• A စးရA ာဏာပငမား၊ ကလသမဂၢ၊ NGO မား၊ မတဖကA ဖြ႕ မား၊ IDP ေခါငးေဆာငမားႏင စခနးေကာမတမားA တြက ကာကြယေစာငေရာကေရးA ေျခခမမး၊ GBV A သႏးၾကားေရး ႏင ကာကြယတားဆးေရးႏင ကေလးသငယကာကြယကြယ ေစာငေရာကေရးမားႏငပတသက၍ စြမးရညတညေဆာက ျခငးႏင A သျမငတငျခငး။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
43
• ရပရြာA ားေပးလႈ႔ေဆာသ ၁၆၀ Uးျဖင ကေလးသငယ ၁၆,၀၀၀ UးA ား စတလမႈA ေထာကA ပေပးသည ကေလး ေပာဌာန ၄၅ ခ ထေထာငျခငး။
• ရခငတ႔ျပနေရးA တြက GBV မဟာဗဟာႏင လပငနးစမကနး ႏင A မးသမးမားA တြက ေနရာ ၆ ခ၊ A မးသမးေကာမတ ၂ ခႏင A မးသမးA ဖြ႕ ၁၂ ဖြ႕။
• က႑A လက GBV လပငနးစာရြကမားေဖာေဆာငျခငးA ပါ A ၀င ကာကြယေစာငေရာကေရးႏင GBV ကစၥမားက A ျခား က႑မားတြင ထညသြငးျခငး။
• A မးသမးမားႏင ကေလးသငယမား၏ သးျခား ကာကြယ ေစာငေရာကေရးကစၥမားက ေလာခႏငရနA ပါA ၀င A ေျခခ လA ပခကမား ျပညမေရးA တြက ကာကြယေစာငေရာကေရး ပစၥညးမား၊ ကေလးသငယကာကြယေစာငေရာကေရးပစၥညး မားႏင A မးသမးမားA တြက သန႔ရငးေရးပစၥညးမားစသည Uးတည NFI ပစၥညးမား ေ၀ငျခငး။
• လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြင၊ A ေျခခ လမႈ၀နေဆာငမႈ မားA ား လကလမးမမႈႏင ယၾကညမႈတညေဆာကေရး လပငနးမားႏင စပလUး၍ ေျဖရငးရန ျပညနယႏင ျပည ေထာငစA ဆငမားတြင ဆကလက A သေပးလႈ႔ေဆာျခငး။
လစဟာမႈမားလစဟာမႈမားလစဟာမႈမားလစဟာမႈမား
A ဓက လစဟာမႈမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• ႏငငတကာA သငးA ၀ငးမ ကညေထာကပၿပး A စးရA ေန ျဖင A မန႔၊ လမးညႊနခကႏင ၿခမးေျခာကမႈမားA စား ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြးျခငးျဖင ေဒသတြငး၀နထမးမား၊ လျခေရးတပဖြ႕မား ႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသည လထA ၾကား ယၾကညမႈ တညေဆာကျခငး။
• စခနးပတ၀နးကင၏ ယာယသေဘာသဘာ၀၊ ေျပာငးေရႊ႕ ေနရာခထားေရးသည သဘာ၀A ရ မမတ႔ဆႏၵA ေလာက ျဖစျခငး၊ ေနရပျပနခြငက ေလးစားျခငးႏင A ေစာပငးကာလ ေရရညနညးလမးမားရာေဖြရန သဓဌာနတ႔ႏင ပတသက၍ A စးရမ သကဆငရာ A သငးA ၀ငးမားA ား ပမန သတငး စကားပါးျခငး။
• ခြျခားဆကဆမႈမရဘ လA ားလး၏ A ေျခခA ခြငA ေရးမား က ထနးသမးရနႏင လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြင၊ လြတ လပခြငႏင လျခခြင၊ ေဘးကငးခြငA ပါA ၀င ထငသလ ဖမးဆးမႈ သ႔မဟတ ထနးသမးမႈမားမ ကငးလြတခြငတ႔ျဖင
A ေျခA ေနက ပမ ေကာငးမြနေစရန A စးရထမ တရား၀င ခငမာေသာ ဆးျဖတခက။
• ျပညနယလျခေရး၀နထမးမားA ပါA ၀င ကးလြနထားေသာ လ႔A ခြငA ေရးေဖာကဖကမႈမားA ား မနမနကနကန စစမး စစေဆးရနႏင တာ၀နခရန A စးရေဆာငရြကမႈမားတြင ထင သာျမငသာရမႈ။
• ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမားႏင ေ၀းလေသာ ေဒသမားတြင ေနထငသမားA တြက ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ A သကေမြး ၀မးေကာငးA ေထာကA ပ။
• ေဘးဒဏသငသမား GBV ၀နေဆာငမႈမား ရရႏငမႈႏင လက လမးမမႈႏင ျပစမႈကးလြနသမားA ား တာ၀နခA ေရးယမႈ။
• ကေလးသငယႏင A ျခားA ႏရာယကေရာကလြယေသာ A ပ စမားA ပါA ၀င ရငးလငးေသာ လUးေရ သတငးA ခက A လကမားက Uးတည၍ IDP A သငးA ၀ငးႏင A ျပညA ၀ တငပငေဆြးေႏြးမႈက A ေျချပေသာ GBV ႏင IDP မတပ တငျခငးစသည ကာကြယေရးA ႏရာယမးက ေလာခရန စခနးစမခန႔ခြမႈ။
• ေမြးစာရငး၊ စာရြကစာတမးႏင ႏငငသားျဖစျခငးဆငရာ ရငး လငးေသာ လမးျပေျမပ။
• လပငနးခြငA တြငး A ထးသျဖင ေ၀းလေသာ ေဒသမားႏင သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားA တြက လေလာကေသာ သြား လာပ႔ေဆာငေရးစြမးရညျဖင A စးရလပငနးမားက ေထာကပ ရန၊ A ေျခA ေနက ေစာငၾကညရနႏင ကာကြယေစာငေရာက ေရးလပငနးက ေထာကပရန ကာကြယေစာငေရာကေရး A ဖြ႕မား၏ လပငနးေဆာငရြကမႈ။
• ကာကြယေစာငေရာကေရးကစၥမား ေဖာထတ၊ တ႔ျပန၊ လႊ ေျပာငးေပးရနA တြက လကရ ေပါငးစပညႏႈငးေရးစနစမားက ပမေကာငးမြနေစျခငး။
• ကာကြယေစာငေရာကေရးျပနာမားက တ႔ျပနရန ရငးလငး ေသာ လႊေျပာငးေပးေရး လမးေၾကာငးမားႏင စလပငနးလည ပတမႈ လပထးလပနညးမား။
• ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈကာလA တြငးႏင ျပငးထနေသာ စးပြားေရးA ကပA တညးA ေျခA ေနမားတြင ကေလးသငယ မား မဘႏင ကြကြာျခငးက တားဆးကာကြယျခငးႏင မဘႏင ကြကြာေနေသာ ကေလးသငယမားA တြက မသားစA ေျချပ ေစာငေရာကျခငး။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
44
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
ကာကြယေစာငေရာကေရးက႑၏ ျခငရညမနးခကမာ ယၾကည မႈ တညေဆာကေရးႏင A တယUတြေနထငမႈ ပးေထာငေပးေရး တ႔က A ဓကထား၍ လကရ လသားခငးစာနာမႈA ေျခA ေန၏ ရလာဒျဖစေသာ A မးသား၊ A မးသမး၊ ေယာကားေလးႏင မနးကေလးမား၏ လတတေလာ ကာကြယေစာငေရာကေရး လA ပခကမားက ျပညမရန ျဖစသည။
ထ႔ျပင က႑A ေနျဖင ႏငငသားျဖစခြငမရျခငး၊ ဘာသာေရးႏင လမးေရး လနညးစမားA ား ခြျခားဆကဆျခငးႏင A ေျခခ A ခြငA ေရးမားက ေလးစားမႈစသညတ႔A ေပၚ A ာရစက၍ တငးမာမႈႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈ၏ ေရရည A ေၾကာငးမား က ေျဖရငးရာတြင ပပးေပးရန ရညရြယသည။
ဤယကႏြယေနေသာ ရညမနးခကႏစခက ျပညမရနမဟာဗ ဟာက ေစာငၾကညေလလာျခငး၊ A သေပးလႈ႕ေဆာျခငးႏင စမခကလပငနးမားမားျဖင ရရႏငသည။ ပထ၀တညေနရာA ရ ျခငမက ခ႕ထြငရနႏင ေဆာငရြကေနေသာ ကာကြယေစာငေရာကေရးလပငနးမားက ကယျပန႔ေစရန က႑ သည ၎၏ ေစာငၾကညေလလာေရးႏင ခြျခမးစတျဖာေရး စြမး ရညမားက ပမ ေကာငးမြနေA ာင ေဆာငရြကသြားမည။ ယငးက A စးရႏင က႑A ဖြ႕၀ငမား ပစၥညးA ကA ည၊ စြမးရညတည ေဆာကမႈႏင လကရ၀နေဆာငမႈေပးသမားထ လႊေျပာငးေပးမႈ စသည လပငနးမားစမသတမတရန A ေထာကA ကျဖစေစ မည။ A သေပးလႈ႕ေဆာမႈက ဤလပငနးမား၏ ထေရာကမႈက A ားျဖညေပးသည။ ယငးသည လသားခငးစာနာမႈႏင ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးA ဖြ႕မား၊ A လရင၊ A ရပဖကလမႈA ဖြ႕A စညး မား၊ မဒယာႏင ႏငငတကာA ဖြ႕A စညးမား၏ A ကA ညျဖင A ဆငA သးသးရ A စးရ A ာဏာပငမားႏင လထA သငး A ၀ငးက A ဓကမတဖကမားA ေနျဖငပါ၀ငေသာ သကဆငသ A ားလးပါ၀ငသည လပငနးစUတစခ ျဖစမည။
လပငနးမား၏ A ေကာငA ထညေဖာပ ေA ာငျမငမႈက တငးတာ ရန A ဓက ညႊနကနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• မမတ႔ ဆႏၵA ေလာက ေနရပA ၿပးျပနသည IDP A ေရ A တြက။
• ကာကြယေစာငေရာကမႈေစာငၾကညေလလာေရးစနစျဖင A စ ရငခေသာ ကာကြယေစာငေရာကေရးျပနာ A ေရA တြက။
• GBV ႏင ကေလးသငယကာကြယေစာငေရာကေရးကစၥမား A ပါA ၀င က႑ေပါငးစပါ၀ငေသာ ကာကြယေစာငေရာက ေရးကစၥမား တ႔ျပနေရးA တြက လညပတေနေသာ လႊေျပာငး ေပးမႈ လမးေၾကာငးမား A ေရA တြက။
လတတေလာ လသားခငးစာနာမႈ တ႔ျပနေရးလပငနးမားတြင ေA ာကပါတ႔ ပါ၀ငသည။
• လUးေရA ခကA လကေကာကချခငးA ပါA ၀င IDP ႏင A ျခားေဘးဒဏသင လထA တြက ေစာငၾကညေလလာေရး မား ဆကလကေဆာငရြကျခငး။
• GBV ႏင ကေလးသငယကာကြယေစာငေရာကေရးကစၥမား A ပါA ၀င က႑ေပါငးစပါ၀ငေသာ ကာကြယေစာငေရာက ေရးကစၥမား တ႔ျပနေရးA တြက လညပတေနေသာ လႊေျပာငး ေပးမႈ လမးေၾကာငးမား ပမ ေကာငးမြနေစျခငး။
• ကေလးေပာဌာနမားႏင A မးသမးေနရာမားA ပါA ၀င လက ရ ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ စခနးတြငး လပငနးမား က ခ႕ထြငျခငး။
• မသားစေျခရာချခငးႏင ျပနလညေပါငးစညးျခငးA ပါA ၀င A ေရးကစၥ စမခန႔ခြျခငးမားက ခ႕ထြင၍ လစဟာေနေသာ ေနရာမားတြင ရႏငေသာ ၀နေဆာငမႈမား တးျမငျခငး။
• A ျခားက႑၊ A စA ဖြ႕မားတြင ကာကြယေစာငေရာကေရးက ထညသြငးျခငး
• CCCM A စA ဖြ႕ႏင ေပါငးစပညႏႈငး၍ ကာကြယေစာင ေရာကေရးကစၥမားက တ႔ျပနသည လထA သငးA ၀ငး Uး ေဆာငမႈႏင ပါ၀ငမႈ ဖြ႕စညးပမားက ဆကလကပေဖာ ေထာကပျခငး။
• မတညမေသာ IDP မတပတငျခငးလပငနးက ေဆာငရြကရန A တြက CCCM A စA ဖြ႕ႏင A တလပငနးေဆာငရြကျခငး။
• A မးသမးေနရာမားႏင ဆကစပရာ A မးသမးေကာမတမား တးျမငျခငးႏင A မးသားမားႏင ေယာကားေလးမားကပါ Uး တည၍ GBV ကစၥမားႏငပတသက၍ A သႏင စြမးရည တးျမငျခငး။
• ေဘးဒဏသင လထA ပါA ၀င A စးရ၊ မတဖကA ဖြ႕မားႏင တငပင၍ ကေလးသငယ ကာကြယေစာငေရာကေရးA တြက ေပါငးစပညႏႈငးေရးစနစမား ထေထာငေထာကပျခငး။
A လယA လတကာလမ ေရရည လပငနးမားတြင ေA ာကပါ တ႔ ပါ၀ငသည။
• IDP မားA ပါA ၀င ေဘးဒဏသင လထႏင ယၾကညမႈတည ေဆာကရန A စးရA ား A ကA ညေပးျခငး။
• ယၾကညမႈတညေဆာကေရးလပငနးမား၊ ၿငမးခမးစြာ A တ ယUတြေနထငေရးႏင ေရရညေျဖရငးနညးမား ေဖာထတေရး
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
45
A တြက လထA သငးA ၀ငးA ား စစညးရာတြင A စးရA ား A ကA ညေပးျခငး။
• IDP စခနးမားသည ယာယေျဖရငးနညးျဖစၿပး A ာဏာပငမား သည သကဆငရာလထႏင တငပင၍ မမတ႔ဆႏၵA ေလာက ေနရပျပနရန သ႔မဟတ ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားရန ခငမာစြာ ဆးျဖတထားေၾကာငး A စးရA ေနျဖင စေပါငး၍ တသမတ တညးျဖစေသာ သတငးစကားမား ေဖာေဆာငေရး။
• A သကေမြး၀မးေကာငးမႈ၊ လမႈႈေရးA ေျခခA ေဆာကA A မား သ႔မဟတ မခရာေနရာစသည သးျခားလပငနးမား ေဆာငရြက၍ IDP ေနရပျပနျခငးမားက ေရ႕ေျပးေဆာငရြက ရန A ခြငA လမးမား၊ တညေနရာမားႏင Uးတညလထက ရာေဖြေဖာထတရန။
• A ပခပေရးစာရြကစာတမးမား၊ A ေျခခ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈႏင A ေျခခA ခြငA ေရးမားA ား ေလးစားမႈမား ႏင ပတသက၍ သကဆငသA ားလးပါ၀ငေသာ A သေပး လႈ႔ ေဆာမႈမား ေပါငးစပညႏႈငးျခငး။
• ႏငငသားA ခြငA ေရးႏငပတသကေသာ ႏငငတကာစႏႈနးမား ႏငA ည A ပခပေရးစာရြကစာတမးမားႏင ႏငငသားျဖစျခငး တ႔ႏင စပလUးသည ကစၥမားA ား ေျဖရငးရန A စးရA ား A ကA ညေပးျခငး။
• ျပညနယ၀နေဆာငမႈမား၊ စနစမားျဖင ေဘးကငးေသာ ပတ၀နးကင ျမငတငရနႏင ကာကြယေစာငေရာကေရးဆင ရာ ကစၥမားက တ႔ျပနရန A စးရA ား A ကA ညေပးျခငး။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• A စးရႏင လထA သငးA ၀ငးသည လကရတငးမာမႈမားႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈမား၏ A ေၾကာငးရငးမားက ေျဖရငး ရန လA ပသည။ A မးသမးမားႏင ကေလးသငယမား A ပါ A ၀င လA ားလး၏ A ေျခခA ခြငA ေရးမား ကာကြယေစာင ေရာကမႈက A စးရက Uးစားေပးေဆာငရြကရမည။
• တရားUပေဒစးမးေရးက A ျပညA ၀ေလးစားရန A စးရA ား တကတြနးသည။ ခးေဖာကမႈမားက ခကခငး ထေရာကစြာ စစမးစစေဆးၿပး ျပစမႈကးလြနသမားA ား တရားခြငသ႔ ပ႔ ေဆာငရမည။
• A စးရႏင ေဘးဒဏသင လထA သငးA ၀ငးသည လထ A သငးA ၀ငးမားၾကား ယၾကညမႈ ျပနလညတညေဆာကရန လသည။ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈႏင ယၾကညမႈတညေဆာကေရး
A တြက A စးရ၏ ဘကမလကေသာ ေခါငးေဆာငမႈ A ေရး ႀကးသည။
• လေလာကေသာ A သကေမြး၀မးေကာငးမႈမားႏင လမႈ ၀န ေဆာငမႈမားA ား လထ၏ လကလမးမမႈ ေသခာေစရန A စးရ A ေနျဖင လြတလပစြာ လႈပရားသြားလာခြငက ျပနလည စစU ေပးရန လA ပသည။
• ရခငျပညနယရ လထA ားလး ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ၊ ပညာေရးႏင A ျခားA ေျခခ၀နေဆာငမႈမားA ား ညမစြာ လကလမးမမႈက A စးရA ေနျဖင Uးစားေပးလပငနးတစခ A ျဖစ စစUေပးရန လA ပသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
A ထကေဖာျပပါ လပငနးမား ေဆာငရြကရနA တြက စစေပါငး လA ပခကမာ ေဒၚလာ ၆,၇၅၉,၉၀၅ ဟ ခန႔မနးသည။ ယခ A ခနထ ရရထားေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၃,၃၀၄,၇၂၀ ျဖစ သည။ ၂၀၁၃ A ကနထ ကာကြယေစာငေရာကေရးက႑ A တြက ရနပေငြကြာဟခကမာ ေဒၚလာ ၃,၄၅၅,၁၈၅ ျဖစသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
46
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား စခနးA ေျခခA ေဆာကA U၊ A ေထာကA ပမားထနးသမး ျခငး၊ A စးရ၀နထမးမား၊ စခနးမနေနဂာမား စြမးရညျမင တငျခငး၊ NFI ျဖန႔ျဖးျခငး၊ မခရာေနရာေဆာကလပျခငး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး၀နႀကးဌာန၊ ရခင
ျပညနယA စးရ
A ျခားA ဖြ႕မား MRF၊ ACT၊ DRC၊ CARE၊ MRCS၊ WFP၊
IRW၊ Service City၊ MA UK၊ ICRC
ဆကသြယရန Edward Benson, [email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNHCR
မခရာေနရာ
လကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေန
(ဇလင မ ဒဇငဘာ ၂၀၁၂) တ႔ျပနမႈ ပထမေျခာကလAတြငး ယာယမခရာေနရာ စစUေပးျခငးသည လAမားAျပားတညရ ေသာ စစေတြၿမ႕နယကသာ Aာရစကထားခသည။ မခရာ ေနရာAဖြ႕မား AေရAတြက နညးပါးၿပး ေဆာကလပေရး Aတြက သငေတာေသာ ေျမေနရာAတညျပခထားေပးရန Aစးရ၏ မလလားမႈေၾကာင တးတကမႈ ေႏးေကြးခသည။ ၂၀၁၂ Aကနတြင ယာယမခရာေနရာျခငမမႈမာ ယာယမခရာေနရာ ၅၂၅ လးရ ခန႔မနးေခ IDP ၂၉,၀၀၀ Uးျဖစသည။
၂၀၁၃ ပထမႏစ၀ကတြင မခရာေနရာAစAဖြ႕AပါA၀င ႏငငတကာ Aလရငမားႏင သတမနAသငးA၀ ငးမ ခငမာ ေသာ သတငးစကားမားေၾကာင ယာယမခရာေနရာ တည ေဆာကႏႈနး သသာစြာ တကလာသည။ Uးေဆာင မခရာေနရာ Aဖြ႕ႏစချဖစေသာ UNHCR ႏင Danish Refugee Council (DRC) တ႔သည စစေတြမ ေAာကတဘာ ၂၀၁၂ ဒတယေျမာက Aၾကမးဖကမႈဒဏ ဆး၀ါးစြာ ခခရေသာ ေပါကေတာႏင ေျမပသ႔ ေျပာငး၍ Aာရစကခသည။ ဤၿမ႕နယမားတြင IDP မားသည မးရာသAတြက မသငေလာေသာ လယကြငးမား၌ စခနးခေနရ သည။ Aျခားေရြးခယစရာေျမေနရာ မျဖစလာသညAတြက Aဖြ႕မားသည ဤေနရာမားတြင ေလာကလမးမားႏင ယာယမ ခရာေနရာ Aျမငမား ဆကလကတညေဆာကေနသည။ ဤစမ ကနးထတေ၀ခနတြင ေပါကေတာႏင ေျမပရ IDP Aားလး
၂၄,၀၀၀ Uးတ႔ ယာယမခရာေနရာမားတြင ေနႏငၿပဟ ခန႔မနးရ သည။ ထ႔ျပင ရခငျပညနယေျမာကပငးတြင ရခငမားAတြက စစေပါငးUးတညခက Aမ ၅၂၉ လးAနက ၃၆၃ လး တည ေဆာကေပးထားသည။ လကကန ၁၆၆ လးေဆာကလပရန ရနပေငြမား ကတျပထားၿပးျဖစသည။ Aလားတ ရေသေတာင မ မြတစလငမ IDP ၁,၅၀၀ Aတြက ယာယမခရာေနရာ လAပ ခကမားက ျဖညဆညးေပးရန Aစးရက ကတျပထားသည။
ရခငျပညနယAႏ မခရာေနရာAဖြ႕မားနညးပါးမႈႏင မခရာေနရာ လAပခကျမငမားမႈမားရေနရာ မခရာေနရာAစAဖြ႕AပါA၀င ႏငငတကာ Aလရငမားႏင သတမနAသငးA၀ ငးမ Aျပငး Aထန Aသေပးလႈ႔ေဆာမႈေၾကာင Aစးရမ ၈ လးတြ ယာယ တနးလား ၉၉၂ လး AကနAကခ တညေဆာကေပးမည။ ရခငျပညနယ Aစးရ၏ IDP စာရငးမားAရ ဤေဆာကလပမႈ သည ရခငျပညနယရ ေဘးဒဏသငၿမ႕နယAားလးတြင ယာယ မခရာေနရာျခငမမႈ ၁၀၀ ရာခငႏႈနးရရန ရညရြယထားသည။
၁ ဇလင ၂၀၁၃ တြင စစေတြရ IDP ၇၀,၀၀၀ (၇၈ ရာခငႏႈနး) AပါA၀င CCCM စခနးစာရငးတြင ပါေသာ IDP Aားလး ခန႔မနးေခ ၉၀,၀၀၀ (၆၂ ရာခငႏႈနး) မာ ယာယမခရာေနရာမား တြင ေနထငလကရသည။ ေနာကထပ IDP ၄၅,၀၀၀ UးAတြက ယာယမခရာေနရာမား ဆကလကေဆာကလပ သ႔မဟတ တငဒါေခၚယလကရသည။ ယငးက IDP ၁၃၅,၀၀၀ Uး (CCCM စခနးစာရငးရ IDP Aားလး၏ ၉၅ ရာခငႏႈနး) Aတြက ယာယ မခရာေနရာ လေလာကေစမည။ ဤေဆာကလပမႈမာ ၾသဂတ ၂၀၁၃ Aကနတြင ၿပးစးမညဟ ေမာလငရသည။ ေAာကပါ Aဓက လAပခကမားက ေဖာထတထားသည။
• CCCM စာရငးရ IDP ၉၅ ရာခငႏႈနး၏ ယာယမခရာေနရာလ Aပခကမားက ျခငမရန လAပေနေသာ မခရာေနရာ ကတ ျပထားမႈမားက ျဖညဆညးျခငး။
• စခနးAားလးတြင CCCM လပငနးမားက ေထာကပသည သငေတာေသာ AေျခခAေဆာကAAမား စစUေပးျခငး။
• ေရရညေျဖရငးနညးမားAား က႑ေပါငးစ Aလးစ ေပါငးစညး ခUးကပမႈပစတစရပ AေကာငAထညေဖာျခငး။
• လာမညလပငနးမားAတြက AလားAလာရေသာ မခရာ ေနရာAဖြ႕မား ေဖာထတျခငး။
• ထေရာကေသာ ေစာငေရာကမႈႏင ထနးသမးမႈAစAစUတစ ရပ ေဖာထတ AေကာငAထညေဖာျခငး။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
မခရာေနရာAစAဖြ႕၏ ျခငရညမနးခကမာ AနာဂတAတြက ေရရညေျဖရငးနညးမား ရာေဖြရငး Aၾကမးဖကမႈႏင ပဋပကၡ
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၂၂၂၂....၅၀၅၀၅၀၅၀သနးသနးသနးသနးလAပဆလAပဆလAပဆလAပဆ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
47
ဒဏခရသမားAား လျခ၊ သကၡာရ၍ သငေတာေသာ ေနထငမႈ AေျခAေနမားAပါA၀င Aေျခခ၀နေဆာငမႈမားAား လက လမးမမႈ စစUေပးရန ျဖစသည။ တးတကမႈက တငးတာရန ေAာကပါ ညႊနကနးမားက Aသးျပမည။
• ႏငငတကာမ AသAမတျပထားေသာ မခရာေနရာစႏႈနးမား ႏင ကကညသည ယာယမခရာေနရာမားတြင ေနထငသည IDP ရာခငႏႈနး။
• ထေရာကေသာ စခနးစမခန႔ခြမႈက ေထာကပသည သငေလာ ေသာ AေျခခAေဆာကAUမားရသည IDP စခနးရာခငႏႈနး။
• သငေတာေသာ Aနာဂတ မခရာေနရာ မဟာဗဟာႏင လပငနးစမကနး ေဖာထတျခငး ၿပးစးမႈ ရာခငႏႈနး။
ယာယမခရာေနရာရေသာ IDP မား
ယာယမခရာေနရာမားယာယမခရာေနရာမားယာယမခရာေနရာမားယာယမခရာေနရာမား
• ႀကးမားေသာ IDP မသားစမားAတြက Aပမခရာေနရာ မားAပါA၀င IDP မသားစတငးAတြက ယာယမခရာ ေနရာ ၁၀၀ ရာခငႏႈနး ျခငမျခငး။
• ယာယမခရာေနရာမား ထနးသမးရနႏင ထေရာကစြာ ျပငဆငရန လထAသငးA၀ငးAား စြမးရညျမငေရး Aတြက CCCM AစAဖြ႕မား နညးပညာ AကAည ေပးရန။ Uပမာ - သငတနး၊ မခရာေနရာျပငဆငေရး ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးပစၥညးမား လAပသလ လကခ ရရေရးAတြက စနစမား စစUေပးAပျခငး။
• ယာယမခရာေနရာႏင IDP စခနးAေျခAေနမား Aဆင ျမငရန ကာကြယေစာငေရာကေရးလပငနးAဖြ႕ (PWG)၊ CCCM တ႔ႏင Aတေဆာငရြကျခငး။ Uပမာ - Aထးသျဖင AထးAႏရာယကေရာကလြယသမားႏင ကားမကစၥမားက ေျဖရငးရန လမးမးမားႏင ပမေကာငး မြနေသာ ေလ၀ငေလထြကစနစ။
• IDP Aားလး မးဖေခာင၊ A၀တေလာခနး၊ A၀တလမး သညေနရာမား သ႔မဟတ Aျခားသငေလာရာ လAပ ခကမား စသည AမမႈကစၥမားAတြက ဘ ေနရာမားက လကလမးမေစရန IDP Aမးသမးမား ပါ၀ငဒဇငး ဆြျခငးျဖင ဘမးဖေခာငမားက ျပနလညပစထတျခငး။
ထပတးထပတးထပတးထပတး စခနးစခနးစခနးစခနး AေျခခAေဆာကAAAေျခခAေဆာကAAAေျခခAေဆာကAAAေျခခAေဆာကAA
• စစေတြ IDP စခနးAားလးႏင Aျခား ေဘးဒဏသင ၿမ႕နယမားရ Uးစားေပး IDP စခနးမားတြင စခနး စမခန႔ခြေရးရးမား၊ ကနေလာငရမား၊ ဘကစသး ဘ AေဆာကAAမားစသည ထေရာကေသာ စခနးစမ
ခန႔ခြေရးက ပပးသည စခနးAေျခခAေဆာကAA မား ထပမေဆာကလပျခငး။
• PWG၊ CCCM AစAဖြ႕တ႔ႏင တငပင၍ IDP စခနး Aားလးတြင ထေရာကလျခေသာ မးAလငးေရာင ေပး ျခငးက Uးစားေပးေဆာငရြကျခငး။
ထညသြငးျခငးထညသြငးျခငးထညသြငးျခငးထညသြငးျခငး
• စခနးမနေနဂာမား၊ Aဖြ႕Aစညး၀နထမးမားႏင Aစးရ ၀နထမးမားAား ‘ကားမ Aသ’ ႏင ‘ေကာငးမြနေသာ Aပခပမႈ’ သငတနးမားေပးရန CCCM AစAဖြ႕Aား ထေရာကစြာ ပပးျခငး။
ရပရြာခလထႏင ပတ၀နးကင ရခငရြာမားရ Aႏရာယ ကေရာကလြယေသာ မသားစမား
• ရပရြာခလထႏင ပတ၀နးကင ရခငရြာမားရ Aႏရာယ ကေရာကလြယဆးေသာ မသားစမားAတြက Aနမ ဆး မခရာေနရာ လမးညႊနခကမားႏငကကညေသာ မခ ရာေနရာAဆငျမငျခငးAစAစUျဖင ၿငမးခမးစြာ Aတ ယUတြေနထငေရးက ပပးျခငး။
• ၿငမးခမးစြာ AတယUတြေနထငေရးက ပပးရနAတြက AလပAတြက Aခေၾကးေငြ ျဖင Aေသးစား Aေျခခ AေဆာကAAစမကနးမားစသည လငျမနစြာ ထ ေရာကေသာ စမကနးမား (QIPs) ေရးဆြႏငရန Aေစာပငးကာလ ျပနလညထေထာငေရးက႑ႏင ထ ေရာကစြာ ေပါငးစပညႏႈငးျခငး။
စစေတြ ၿမ႕ျပငတြင ေနထငေသာ စးပြားေရး IDP မား
• မလရပရြာမားတြင က႑ေပါငးစတ႔ျပနမႈ AစတAပငး Aျဖစ ေAဂငစမားၾကား မခရာေနရာ Aကျဖတေလ လာမႈ ေဆာငရြကျခငး။
• မမဆႏၵAေလာက ေဘးကငးစြာ ေနရပျပနေရးက ပပး ေပးရန မလေနရပ ရြာမားႏင ပတ၀နးကငရြာမားတြင AကAညမား ေဖာေဆာငျခငး။
• QIP မားAတြက နညးပညာAကAညေပးျခငးျဖင PWG ႏင ေပါငးစပညႏႈငးျခငး။
စစေတြၿမ႕ျပငတြင ေနထငေသာ စစေတြၿမ႕ခမဟတသည IDP မား
စစေတြၿမ႕ျပငတြငစစေတြၿမ႕ျပငတြငစစေတြၿမ႕ျပငတြငစစေတြၿမ႕ျပငတြင ေနထငေသာေနထငေသာေနထငေသာေနထငေသာ ေပါကေတာေပါကေတာေပါကေတာေပါကေတာ IDP IDP IDP IDP မားမားမားမား
• ေပါကေတာမ IDP မား ၎တ႔ ေနရပသ႔ဆႏၵAေလာက ေဘးကငးစြာ ျပနေရးAတြက Aသေပးလႈ႔ေဆာျခငး။
၁ ၂
၃
၄
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
48
• ေပါကေတာရ Aစးရ၊ မြတစလငမ IDP မားႏင ပတ ၀နးကင ရခငAသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ လပငနးစUက ထေရာကစြာ ပပးျခငး။
• မလေနရာမားတြင သငေတာေသာ Aခနကက မခရာ ေနရာ AကAညမားAတြက Aသေပးလႈ႕ေဆာျခငး (Uးစားေပး - ႀကမနျပငႏင ငကေခာငးေဒသမားမ ရြာသားမား)။
စစေတြၿမ႕ျပငႏငစစေတြၿမ႕ျပငႏငစစေတြၿမ႕ျပငႏငစစေတြၿမ႕ျပငႏင ေပါကေတာတြငေပါကေတာတြငေပါကေတာတြငေပါကေတာတြင ေနထငေသာေနထငေသာေနထငေသာေနထငေသာ ေကာကျဖေကာကျဖေကာကျဖေကာကျဖ IDP IDP IDP IDP မားမားမားမား
• ေကာကျဖၿမ႕နယမ IDP မားAား AကးAေျပာငး သ႔ မဟတ AခငAမာ မခရာေနရာမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ ေန ရာခထားေရးAတြက လကခႏငေသာ ေျမေနရာ ရာေဖြ ေရြးခယျခငးႏင စခနးစမကနးေရးဆြျခငးက ပပးျခငး။
• ၎တ႔ ဆႏၵAေလာက လျခေဘးကငးစြာ ေနရပျပန ေရးAတြက ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစUAား နညးပညာ AကAညေပးျခငးျဖင PWG ႏင CCCM တ႔ Aား ပပးျခငး။
AကးAေျပာငး/AခငAမာ Aမယာမား ရရသည IDP မား
• ေမာငးေတာရ ရခင IDP မားAတြက ကနရေနေသာ ကတက၀တမားက ျဖညဆညးျခငး။
• ေဘးဒဏသင လထၾကား ပြငလငးထေရာကေသာ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈလပငနးစU Aဆငေျပရန Aစးရမ AျပညA၀ပါ၀ငမႈAတြက Aသေပး လႈ႕ေဆာျခငး။
• AကးAေျပာငး/ AခငAမာ AမယာမားAတြက ႏငင Aဆင Aနမဆး စႏႈနးမား Aသေပးလႈ႕ေဆာျခငး။
• ျပညနယ Aစးရႏင မခရာေနရာAစAဖြ႕တ႔က Aတည ျပေသာ AကးAေျပာငး/ AခငAမာ မခရာေနရာ လပ ငနးမား ေဖာေဆာငျခငး။
• ေဒသခလကမႈလပသားမား (IDP ႏင IDP မဟတသ မား) Aတြက ၁၅ ရကသငတနးမား Aတညျပေဖာ ေဆာင ျခငး။
• မလေနရပမားတြင AကးAေျပာငး/ AခငAမာ Aမ ယာမား ေရ႕ေျပးေဆာငရြကျခငး။
ေမာငးေတာရ မြတစလငမ IDP မား
• ေမာငးေတာတြင ေနထငသည မြတစလငမ IDP မား ႏငငတကာAသAမတျပ စႏႈနးမားႏငAည မခရာ ေနရာမား ရရေစျခငး။
ေဘးAႏရာယေလာခေရး
• Aေရးေပၚ စြမးရည AေသးစတပေဖာျခငးAပါA၀င မဟာစငမနတငးမ သငခနးစာမားက Aေျခခ၍ ေAဂငစမားၾကား Aသငျပငဆငထားရေရး Aေရးေပၚ စမကနးက ျပနလည သးသပျပငဆငျခငး။
ရခငျပညနယရ ဆကသြယျပနၾကားေရးလပငနးမား / မခရာေနရာAစAဖြ႕တးတကမႈမား
• AစAဖြ႕၀ငမားၾကားႏင ျပညသလထထ သတငး AခကAလကေ၀ငမႈက တးျမငျခငး။
• မခရာေနရာAစAဖြ႕၀ကဘဆကေပၚသ႔ AစညးAေ၀း မတတမးမားႏင သကဆငရာ သတငးAခကAလက မား ဆကလက လႊငတငျခငး။
Aသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• Aစးရသည IDP မား ေဘးကငးလျခစြာ မမတ႔ ေနရပျပနေရး Aတြက လထAသငးA၀ငးၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားႏင ျပနလညရငၾကားေစေရးတ႔က AဆငေျပေAာင ေဆာငရြက ေပးရမည။
• ျမနမာႏငငတြင Aႀကးမားဆး မခရာေနရာ ပပးသျဖစေသာ Aစးရသည မခရာေနရာAဖြ႕မား၏ AကAညျဖင ေနရပ စြန႔ခြာတမးေရာငသမားAတြက ယာယမခရာေနရာမား လင ျမနစြာ ေဆာကလပေပးလက ရသည။ ဇလငလAကနတြင IDP ၁၄၀,၀၀၀ UးAနက ၁၃၃,၀၀၀ Uးတ႔ ယာယမခရာေနရာ မား ရရလမမညဟ ခန႔မနးရသည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လAပခကမားလAပခကမားလAပခကမားလAပခကမား
Aစးရမ လAပခက ၄၀ ရာခငႏႈနးေကာက ျပညမရန ကယပင ရနပေငြAသးျပျခငးAပါA၀င ယာယမခရာေနရာမားAတြက ရနပေငြမာ Aားရဖြယျဖစေသာလညး ေရ႕တြင ေဖာျပခသည လပငနးမားAတြက လစဟာခကမား ရေနေသးသည။ ယာယ မခရာေနရာAတြက ခန႔မနးေခ ေဒၚလာ ၁၅.၄ သနး သးစြထား ၿပးျဖစသည။
သ႔ေသာ ေရ႕တြင ေဖာျပခေသာ လပငနးမား AေကာငAထည ေဖာရန လAပခကမာ ေဒၚလာ ၂.၅ သနးရသည။ Aျပည A၀ရရပါက ယာယမခရာေနရာလAပခကက ၁၀၀ ရာခငႏႈနး ျခငမျခငး၊ မခရာေနရာမား ေစာငေရာကထနးသမးျခငး၊ ကာ ကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ ျမငတငမႈမားႏင Aဓကကေသာ စခနးAေျခခAေဆာကAမား ေနာကထပ ပပးျခငးတ႔ ျဖစလာ ေပမည။
၅
၆
၇
၈
၇
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
49
AျခားAဖြ႕မား DRC၊ Solidarites၊ CDN၊ LWF၊ MSF
ဆကသြယရန Edward Benson, [email protected]
က႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား စခနးAေျခခAေဆာကAU၊ AေထာကAပမားထနးသမး ျခငး၊ Aစးရ၀နထမးမား၊ စခနးမနေနဂာမား စြမးရညျမင တငျခငး၊ NFI ျဖန႔ျဖးျခငး၊ မခရာေနရာေဆာကလပျခငး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
AစးရဆငရာမတဖကAဖြ႕ Aစးရပငးမ ပးေပါငးေဆာငရြကမည
မတဖကရာေဖြရန ႀကးပမးလကရ
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
က႑UးေဆာငAဖြ႕ UNHCR
ယာယစခနးေပါငးစပညႏႈငး ျခငးႏင စမခန႔ခြျခငး (CCCM)
လကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေနလကရAေျခAေန
လေလာကေသာ ယာယမခရာေနရာစသည လAပခကမားက လသားခငးစာနာမႈAသငးA၀ငးႏင Aစးရက ျဖညဆညးေပး ေနေသာလညး CCCM က႑တြင လAပခကမား ရေနသည။ စစေတြတြင IDP ၈၄,၀၀၀၊ ေပါကေတာတြင ၂၀,၀၀၀ ႏင ေျမပ တြင ၄,၀၀၀ ရသညဟ ခန႔မနးရသည။ ထစခနးမားတြင လ Aမားဆးျဖစမညဟ ယဆခကAေပၚ AဓကAေျခခ၍ CCCM AစAဖြ႕သည ဤၿမ႕နယ သးခရ စခနး ၂၀၊ စစေတြၿမ႕နယ တြင ၁၄ ခ၊ ေပါကေတာတြင ငါးခႏင ေျမပတြင တစခတ႔Aား UးစားေပးAျဖစသတမတခသည။ လြနခသည လမားAတြငး ယာယမခရာေနရာေဆာကလပမႈ သသာစြာ တးျမငလာသလ ဤ CCCM လAပခကမားက ျဖညဆညးရန Aလငလ လာသည။
၂၀၁၃ ပထမႏစ၀ကတြင CCCM Aရနရရန ေႏးေကြးေနသည က AသAမတျပရမညျဖစသည။ သ႔ေသာ CCCM AစAဖြ႕က ႏစစတြင Aသကသြငးခသညက လကခရမညျဖစသလ ရခင ျပညနယAႏ႔ စခနးAသးသး၏ တညေနရာႏင သဘာ၀တ႔မာ
ယာယမခရာေနရာ ေဆာကလပမႈAရနစရလာသည လြနခသည ႏစလသးလကမ ထငရားပျပငလာသည။31
ယခAထ IDP စခနးမားတြင CCCM တာ၀နခမားAျဖစ ေဆာင ရြကမည လပငနးဆငရာ မတဖကAဖြ႕မား ရာေဖြျခငးက တ႔ျပန ေရးတြင ထညသြငးထားသည။ INGO ေလးခ ေတြ႕ရထားၿပး Uး စားေပးႏင Aႀကးဆးစခနး ၂၀ ခAနက ၁၂ ခတြင စခနးမနေန ဂာမားAျဖစ ေဆာငရြကရန သေဘာတထားၾကသည။ စခနး စမခန႔ခြေရးလပငနးဆငရာ သငတနးမားက ထစခနးမားမ IDP ေခါငးေဆာငမားႏင Aစးရခန႔Aပေသာ စခနးေကာမတမား Aား ေသးငယေသာ ပစၥညးAေထာကAပမားႏငAတ ေပးAပ ထားသည။
လြနခသည သတငးပတမားAတြငး INGO Aခ႕က စခနး မနေနဂာမားAျဖစ ေဆာငရြကရနႏင စခနးစမခန႔ခြမႈလပငနး မား တာ၀နယရန သေဘာတထားေသာလညး IDP စခနးမား တြင စခနးAပခပေရးႏင စခနးစမခန႔ခြေရးဖြ႕စညးပမား Aား ေကာငးေစရန ျပညနယAစးရ AပါA၀င ေနာကထပAဖြ႕မား လAပေနသည။ ဤထပတးလAပေသာ AကAညAရ CCCM လပငနးမားAတြက ရနပေငြမာ ယခရသညထက မားစြာ ပမ လAပသည။
ရနပေငြမားက စခနးစမခန႔ခြေရးAဖြ႕မားႏင ၀နထမးမားAား စခနးAဆင ေပါငးစပညႏႈငးမႈ ေဆာငရြကျခငး၊ လသားခငး စာနာမႈ AကAညမားေပးျခငးႏင ကာကြယေစာငေရာကေရး AစAစUမား ေဆာငရြကျခငးတ႔တြင ေထာကပေပးရန Aသး ျပသြားမည။ ဤေနရာမားတြင လထေရႊ႕ေျပာငးျခငး၊ စခနးAေျခ Aေန၊ Aမးသမး သ႔မဟတ ကေလးUးေဆာငေသာ မသားစ စသည AထးလAပခကရေသာ မသားစမားႏင လမား၊ မသနစြမးသမားႏင သးျခားလAပခကမားဆငရာ Aခက Aလကမားက ေကာကခသြားမည။ CCCM AစAဖြ႕သည ဤ လပငနးမားႏင IDP ေကာမတမားAတြက လမးညႊနခကေပး ျခငး၊ စခနးစမခန႔ခြေရးႏင Aစးရ၀နထမးမားAား သငတနးေပး ျခငးႏင စခနးမားတြင Uးတညထေရာကေသာ လAပခက Aကျဖတေလလာမႈမား ေဆာငရြကျခငးစသည Aျခားလပငနး မားေဆာငရြကရန AေနAထားေကာငးသည။ CCCM လပငနး မားသည IDP မားAား ၎တ႔ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသည ေနရာတြင AကAညေပးေရးAတြက Aေရးပါသည။
စခနးစမခန႔ခြေရး AေထာကAပမားႏင ၀နေဆာငမႈမားေပး ျခငးသည လမား သ႔မဟတ စခနးေနသမားAေပၚ Aျပသေဘာ သကေရာကမႈက AလAေလာကေပးမည မဟတေပ။ ကားမ
31
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး မခရာေနရာက႑၊ စာ XX ကၾကညပါ။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၀၀၀၀....၈၇၈၇၈၇၈၇ သနးသနးသနးသနးလAပဆလAပဆလAပဆလAပဆ
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
50
ႏင Aသကဂရျပ ပးေပါငးပါ၀ငေသာ ခUးကပမႈကသာ လ ေလာကထေရာကေသာ တ႔ျပနမႈေပးျခငးက ေသခာေစႏငသည။ ထ႔ေၾကာင CCCM သည IDP Aမးသမး၊ Aမးသား၊ ေယာကား ေလးႏင မနးကေလးမား စခနးတြင ၎တ႔ ေန႔စUဘ၀ႏင လပ ငနးမား၌ ညမစြာပါ၀ငႏငမႈက Aသေပးလႈ႕ေဆာ ေထာကပ သြားမည။
ယခAထ IDP လUးေရမတပတငျခငး မျဖစႏငေသးေသာလညး ဆကလက ေဆြးေႏြးလကရသည။ ျဖစလာပါက ၎သည IDP စခနးမားသ႔ လသားခငးစာနာမႈAကAညေပးျခငးက Aဆငေျပ ထေရာကေစမည။ AထးAေရးႀကးသညမာ လပငနးစUတြင ထငသာျမငသာရမႈ၊ တာ၀နခမႈႏင ယၾကညမႈတ႔ရေစရန မတပ တငျခငး လပငနး ျပငဆငရာတြင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငေသာ လထက တငပငေဆြးေႏြးရမည။ မတပတငျခငးက စစစျခငး Aျဖစ မယဆသငေၾကာငး Aသားေပးေဖာျပရန Aေရးႀကး သည။ စစစျခငးမာ သးျခားUးတညခကတစချဖစသည။
မတပတငျခငး၏ တနဖးမာ CCCM ၀နေဆာငမႈမား ေပးျခငးႏင ပတသက၍ ကာကြယေစာငေရာကေရးက ထညသြငးရန ပမ ကယျပန႔စြာ လAပမႈက တးလားေစသည။ Aထးသျဖင ေရ႕ တြင ေဖာျပခေသာ Uးစားေပးစခနးမားတြင ယငးမာ Aေရးပါ ေသာ လပငနးတစချဖစသည။ ကာကြယေစာငေရာကေရး လAပခကမားမာ ကယျပန႔ေသာလညး Aခ႕စခနးမား၏ သေဘာသဘာ၀ႏင တညေနရာAရ ႀကးမားေသာ စခနးမား တြင ကားမAေျချပ Aၾကမးဖကမႈက AထးစးရမဖြယရာAျဖစ ျမငၾကသည။ မခရာေနရာAစAဖြ႕၊ ကာကြယေစာငေရာကေရး AစAဖြ႕တ႔ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ AပါA၀င ကာကြယတား ဆးေရးႏင တ႔ျပနမႈလပငနးမားမာ Aေရးႀကးေပမည။ ေAာကပါ Aဓက လAပခကမားက ေဖာထတထားသည။
• စခနးAေျခခAေဆာကAAမားႏင AေထာကAပမားAား ထနးသမးျခငး။
• ေပါငးစပညႏႈငးျခငးႏင ကယတင စမAပခပမႈက ျမငတငရန စခနးတာ၀နခမား ေဖာထတျခငးႏင ေထာကပျခငး။
• Aစးရ၀နထမးမား၊ စခနးမနေနဂာမားႏင က႑တာ၀နခမား Aား စြမးရညတညေဆာကေပးျခငး။
• စခနးမားရ စခနးစမခန႔ခြေရးရးမားAတြက ကရယာမားႏင ပရေဘာဂမား ေပးAပျခငး။
• AထးAႏရာယကေရာကလြယသမားႏင သးျခားလAပခက ရသမားAား UးတညAကAညမား စမေပးေရးAတြက Aပစခြျခားထားေသာ သတငးAခကAလကမား ေကာကခ ျခငးႏင Aားေကာငးေစျခငး။
• လထျပနၾကားေရးႏင Aသျမငေရးလႈ႕ေဆာမႈမားက ေထာက ပရန ေၾကျငာဘတမား စကထျခငး။
• ပတ၀နးကငႏငလကဖကေသာ စခနးစမခန႔ခြေရးခUးကပမႈ မားက ျမငတငျခငး။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
CCCM AစAဖြ႕၏ ျခငရညမနးခကမာ စခနးမားႏင စခနး ကသ႔ ေနရာမားတြင ေနထငေသာ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ မားAတြက ၀နေဆာငမႈမားႏင ကာကြယေစာငေရာကေရးက ညမစြာ လကလမးမေစရန၊ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငကာလ Aတြငး ၎တ႔၏ ဘ၀AဆငAတနးႏင ဂဏသကၡာျမငမားရန၊ ပတ၀နးကငAေပၚ စခနးမား၏ ဆးကးသကေရာကမႈမား ေလာခရနႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈAၿပး ဘ၀ေနထငမႈ Aတြက ျပငဆငေပးရငးျဖင ေျဖရငးနညးမားAတြက Aသေပး လႈ႔ေဆာရနတ႔ ျဖစသည။
IDP လထAားေပးေသာ လသားခငးစာနာမႈ AကAည မားသည လAပခကက တ႔ျပနကာ ႏငငတကာစႏႈနးမား က လကနာၿပး ေကာငးမြနစြာ စမခန႔ခြ၍ ေပါငးစပညႏႈငး ထားသည။
တးတကမႈက တငးတာရန ေAာကေဖာျပပါ ညႊနကနးမား က Aသးျပမည။
• စခနးလUးေရ ၈၀ ရာခငႏႈနး Aေျခခ၀နေဆာငမႈမားက လကလမးမျခငး။
• တငျပထားေသာ လစဟာခကမားႏင လပေဆာငခက ထပေနျခငးမားက Aျပသေဘာတ႔ျပနမႈ ၅၀ ရာခငႏႈနး
• ႏစပတတစႀကမ ပမန CCCM AစညးAေ၀းမား
• စခနးေပါငးစပညႏႈငးမႈႏင စမခန႔ခြေရးစနစမားတြင သကဆငသ ၆၀ ရာခငႏႈနး ပါ၀ငျခငး။
• စခနးေကာမတ ၅၀ ရာခငႏႈနးမာ Aမးသမးမား ျဖစ ျခငး။
ေAာကေဖာျပပါ လပငနးမားက ေဆာငရြကမည။
• စခနးစမခန႔ခြေရးေAဂငစမားႏငပးေပါငး၍ ပတ၀နး ကငဆငရာ Aခကမားက ထညသြငးစUးစားေသာ ယာယစခနး ေပါငးစပညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရးစနစ မား ထေထာငထနးသမးျခငး။
• ႏစပတတစႀကမ CCCM AစညးAေ၀းမား ကငးပ ႀကးၾကပျခငး။
၁
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
51
• စခနးေကာမတမားႏင ပမနAစညးAေ၀းကငးပျခငး။
• AစညးAေ၀းမတတမးမားႏင Aျခား CCCM စာရြက စာတမးမားက Aးေမးလႏင မခရာေနရာ/ NFI/ CCCM AစAဖြ႕ ၀ကဘဆကတ႔မ ျပငဆငျဖန႔ေ၀ျခငး။
ကယစားျပ Aသး၀ငေသာ ေခါငးေဆာငမႈဖြ႕စညးပမား ထေထာငၿပး IDP မား ပါ၀ငမႈႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တးျမငလာသည။
တးတကမႈက တငးတာရန ေAာကေဖာျပပါ ညႊနကနးမား က Aသးျပမည။
• ေကာမတAစညးAေ၀းမားတြင ၆၀ ရာခငႏႈနး တက ေရာကျခငး။
• လစU စခနးAစညးAေ၀းမားႏင Aသျမငေရးလႈ႕ေဆာ မႈမား ကငးပျခငး။
• Uးစားေပးစခနး ၂၀ တြင က႑ေပါငးစ AခကAလက မား လစU မြမးမျဖန႔ျဖးျခငး။
• Aဓကစခနး ၂၀ တြင လပငနးဆငရာ မတဖကAဖြ႕မား ေနာကဆးAေျခAေန လစU ျခငသးသပခက။
• စခနးမားရ လသားခငးစာနာမႈလစဟာခကမား ႏစပတ တစႀကမ ထတေဖာAစရငချခငး။
ေAာကေဖာျပပါ လပငနးမားက ေဆာငရြကမည။
• စခနး၀နေဆာငမႈေပးသမားႏငAတ သကဆငရာက႑ Aလက ေကာမတမား ထေထာငျခငး။
• စခနးေကာမတမားႏင စခနးAပခပသမားAတြက သတမတတာ၀နႏင လပပငခြငမား ေဖာထတျခငး။
• စခနးေကာမတ၏ ကယစားျပမႈက ပမန ေလလာ သးသပျခငး။
• စခနးေကာမတမားAား ပစၥညးAေထာကAပမား ေပး Aပျခငး။
• စခနးစမခန႔ခြမႈ၊ စခနးAပခပမႈႏင စခနးေကာမတမား ၏ Aခနးက႑ႏင တာ၀နမားဆငရာ CCCM သငတနး ေပးျခငး။
Aသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရးAသေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• Aစးရ၊ လသားခငးစာနာမႈAဖြ႕မားႏင IDP AသငးA၀ငး သည CCCM တြင ပမ ပါ၀ငရမည။
• Aလရငမားသည က႑၏ Aေရးပါေသာ ရနပေငြ လစဟာ ခက ေဒၚလာ ၈၇၀,၀၀၀ က ေျဖရငးေပးရန လAပသည။ လာမည ရကသတပတAနညးငယAတြငး လေလာကေသာ ရနပေငြမရပါက မးရာသတြင စခနးမား ပမဆး၀ါးလာၿပး AေျခAေနမား နမကသညးမခႏငဖြယျဖစလာလမမည။ ရနပ ေငြသည မခရာေနရာAကAညေပးရာတြင ရရထားသည သသာေသာ တးတကမႈမားက တာရညေစၿပး Aသးျပထား သည ေဒၚလာသနးေပါငးမားစြာ Aလဟမျဖစေစရန ေသခာေစမည။
• ယာယမခရာေနရာမားသည တာရညခေသာ Aေျဖတစခ မဟတေပ။ Aစးရႏင လသားခငးစာနာမႈAဖြ႕မားAေနျဖင ေနရပျပနေရး၊ AတယUတြေနထငေရးႏင Aသကေမြး၀မး ေကာငးလပငနးမားက Aာရစကသည ေရရညေျဖရငးနညး မား ေဖာေဆာငရန ပမပးေပါငးေဆာငရြကရန လAပၿပး သ႔ မသာ မးရာသAကနတြင ပထမဆး ခငမာေသာ ရလာဒမား က ေမာလငႏငေပမည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လAပခကမားလAပခကမားလAပခကမားလAပခကမား
ဇလင ၂၀၁၂ မ ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ထ CCCM AစAဖြ႕Aတြက စစေပါငး လAပခကမာ ေဒၚလာ ၁,၀၅၀,၀၀၀ ျဖစသည။
လကရ က႑Aတြက Aတညျပထားေသာ ရနပေငြမာ ေဒၚလာ ၁၈၀,၀၀၀ ျဖစၿပး စခနး ၂၀ ရ စစေပါငး IDP လUးေရ ၉၅,၀၀၀ ၏ Aေရးတႀကး လAပခကက ျခငမရန လAပသည၏ ၂၀ ရာခငႏႈနးပငမရေခ။ ဤAခကက မေျဖရငးပါက Aထကေဖာျပ ပါ လAပခကမားႏင လပငနးမားက ေျဖရငးရန လာမည ၆ လ Aတြငး ပမးမ IDP တစUးAတြက ၂ ေဒၚလာ ထကေလာနညး ၍သာ သစြႏငမညျဖစၿပး ခန႔မနးေခ IDP တစUးAတြက တစ ရကလင ေဒၚလာ တစဆငသာ ရသည။ Aလေငြမား သသာစြာ မတးလာပါက ေထာငေပါငးမားစြာ၊ Aခ႕AေျခAေနမားတြင ေသာငးေပါငးမားစြာေသာ IDP မားရသည စခနးမား ပမ ဆး၀ါး လာမညျဖစသည။ ကာကြယေစာငေရာကေရးျပနာမား Aဆ မတနမားလာၿပး ေဒသခမား မမတ႔ ေျခေထာကေပၚ မမတ႔ ရပ တညႏငခြင ေလာနညးသြားေပမည။ ယာယမခရာေနရာ ပပးမႈ တြင ႀကးမားေသာ ေAာငျမငမႈမားရကာ ရနပေငြမားသးစြထား ေသာလညး ထAခကမား ျဖစလာUးမည ျဖစသည။
ဤႏစ၏ လကကနAခနပငးAတြက Aေရးပါေသာ CCCM လAပခကမားက ေျဖရငးရန လAပေနေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၈၇၀,၀၀၀ ထက Aနညးငယမသာ ေကာလြနသည။
၂
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
52
က႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမားက႑လပတျပကAခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား စခနးAေျခခAေဆာကAU၊ AေထာကAပမားထနးသမးျခငး၊ Aစးရ၀နထမးမား၊ စခနးမနေနဂာမား စြမးရညျမင တငျခငး၊ NFI ျဖန႔ျဖးျခငး၊ မခရာေနရာေဆာကလပျခငး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
AစးရဆငရာမတဖကAဖြ႕ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး၀နႀကးဌာန၊ ရခင
ျပညနယAစးရ
AျခားAဖြ႕မား DRC၊ KOICAT၊ MA UK၊ UNICEF၊
UNFPA၊ ABCD၊ Solidarites၊ CDN
ဆကသြယရန Edward Benson, [email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNHCR
A စားမစာမဟတေသာ ပစၥညးမား
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
စစေတြတြင ဇြန ၂၀၁၂ က ပထမA ႀကမ A ၾကမးဖကမႈႏင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈမားျဖစပြားခၿပး NFI တ႔ျပနမႈသည ဤ လမားA ေပၚ A ာရစကထားခသည။ ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ တြင ဒတယA ႀကမ A ၾကမးဖကမႈျဖစပြားၿပးေနာက စစေတြၿမ႕နယ A ျပငသ႔ ပ႕ႏ႕ကာ A ျခားၿမ႕နယ ရစခ ပါ၀ငလာၿပး A ေရ A တြကမာ ႏစဆနးပါးတးလာခသည။ ဤA ခနတြင စစေတြ ၿမ႕နယတြငလညး ဤရစၿမ႕နယA နကမ ႏစချဖစေသာ ေကာကျဖႏင ေပါကေတာမ IDP မား ေရာကရလာသည။ ၁၀၀ ရာခငႏႈနး ျခငမရန မျဖစႏငေသာလညး A စA ဖြ႕၏ ရညရြယ ခကမာ မသားစ ၂၄,၀၀၀ ေကာေသာ IDP A ားလး A ဓက၊ သန႔ရငးေရးႏင တစကယရညသန႔ရငးေရး ပစၥညးမား လကခရရ ေရး ျဖစသည။ A ဖြ႕A စညး ဆယခခန႔က မသားစ သးပစၥညး A စA ေနျဖင A ဓက ပစၥညးA စ၊ သန႔ရငးေရးပစၥညးA စႏင တစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညးA စတ႔A တြက တစခခငး ျဖစေစ၊ A ားလးေပါငး၍ျဖစေစ ေပးA ပျခငးျဖင ဤလA ပခက မား ျပညမရန ပပးထားသည။ ေရ႕ေလာက A နမဆး IDP မသားစ A ားလးA တြက A ဓကႏင တစကယရညသန႔ရငးေရး
ပစၥညးမား ျဖန႔ျဖးမႈလA ပၿပး ႏစကနထ သန႔ရငးေရးပစၥညးမား မၾကာခဏ ျပနလညျဖညတငးေပးရန လA ပမည။ ဤလA ပ ခကသည ပစၥညးမား A သးျပၿပး သ႔မဟတ သကတမးကနဆး ၿပးဟေသာ ယဆခကA ေပၚ A ေျခခသည။
A စားA စာမဟတေသာ ပစၥညးမားသည ေဘးဒဏသငလထ၏ လတတေလာႏင A ေျခခကေသာလA ပခကမားက ျဖညဆညး ရန ပစထတထားသည။ ဤA ေထာကA ပမားေပးA ပျခငးသည IDP မားA ား A စားA စာႏင ေရ ခကျပတစားသးရန၊ A ေရး ေပၚမခရာေနရာေပးရန၊ A ၀တA ထည ေပးရနႏင တစကယ ရညသန႔ရငးေရးလA ပခကမားက ျဖညဆညးရန A ေထာက A ကျဖစေစသည။ A ဓကပစၥညးမားတြင တာေပၚလင၊ ေစာင မား၊ ျခငေထာင၊ မးဖေခာငသးပစၥညးမား၊ ေရပးမား၊ ဖာႏင A ၀တA ထညမား ပါ၀ငသည။
A စA ဖြ႕A ေနျဖင IDP ၁၄၀,၀၀၀ UးA တြက ပထမA သတ လA ပခကA မားစက ျဖညဆညးေပးၿပးျဖစသညဟ ယၾကည ထားေသာလညး သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ရပရြာခ မသားစ မားA တြက NFI A ေထာကA ပက ေျဖရငးေပးရန လA ပေန သည။ ခန႔မနးကနးဂဏနးမားA ရ ထပတး IDP ၃၆,၀၀၀ တ႔ A တြက ပစၥညးA စ ၆,၀၀၀ လA ပမညဟ ယဆရသည။ ယငး မာ ထငရားေသာ လစဟာခကျဖစသည။ သပမထငရားေသာ လညး လစလရႈ၍ မရေသာ လစဟာခကမာ ပထမA ႀကမ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈစကတညးက ျဖန႔ေ၀မႈမားမာ တစသ မတတညးမရဘ ပစၥညးမားမာ A ဖြ႕A စညးတစခမ တစခၾကား ကြျပားသည။ ဤA ခကက လကခရရသA ားလး တညေသာ ပစၥညးမား ရရထားျခငးမရဟ ဆလသည။ ထ႔ျပင သန႔ရငးေရး ပစၥညးမား ႏစလတစႀကမ ျပနလညျဖညတငးေပးရန လA ပ သညA ေလာက A ထးသျဖင A မးသမးမားႏင ကေလးသငယ မားA တြက A ၀တA ထည၊ A မးသမးလစUသးပစၥညးႏင ေA ာကခA ၀တA စားမား လစဟာခက ထြကေပၚလာေပUး မည။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
NFI A စA ဖြ႕၏ ျခငရညမနးခကမာ ေဘးဒဏသငလထA ေန ျဖင ရာသUတဒဏခႏငရနႏင ကနးမာေရး၊ ဂဏသကၡာ၊ လမႈ သခတ႔A တြက ၎တ႔၏ တစကယရညလA ပခကမားက ျဖည ဆညးေပးမည NFI က လေလာကစြာလကလမးမေရး ျဖစသည။ တးတကမႈက တငးတာရနA တြက ေA ာကပါ ညႊနကနးမားက A သးျပသြားမည။
• မသားစ ၁၀၀ ရာခငႏႈနး A ဓက၊ သန႔ရငးေရးႏင တစကယ ရညသန႔ရငးေရးပစၥညးA စတ႔ ၎တ႔သကတမးA လက လကခရရျခငး။
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၁၁၁၁....၉၀၉၀၉၀၉၀ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
53
က႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမားက႑လပတျပကA ခကမား
UးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမားUးစားေပးလပငနးမား SPHERE စႏႈနးမားႏငA ည သန႔စငေသာေရ လေလာကစြာေပးျခငး၊ A ေျခခ တစကယရည သန႔ရငးေရးပစၥညးမား ျဖန႔ျဖးျခငး၊ A မသာႏင ေရခးခနးမား ေပးA ပထနးသမးျခငး၊ ေဘး ကငးေသာA မႈကစြန႔ပစေရးႏငေရႏတေျမာငး စနစမား လညပတေရး၊ A မသာကငးမား ရငးလငးေရး။
ေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရးေပါငးစပညႏႈငးေရး
က႑UးေဆာငA ဖြ႕ UNICEF
A စးရဆငရာမတဖကA ဖြ႕ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး၀နႀကးဌာန
A ျခားA ဖြ႕မား ABCD၊ CARE၊ CDN၊ DRC၊ ICRC၊
Malteser၊ MHAA၊ MRCS၊ MSF၊
Oxfam၊ RI၊ SC၊ SI
ဆကသြယရန Monica Rijal,[email protected]
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
• NFI လA ပခကA ကျဖတေလလာမႈ ေဆာငရြကျခငး။
• NFI A စA ဖြ႕A စညးေ၀းမား ပမန ကငးပျခငး။
• A မးသား၊ A မးသမးႏင ကေလးသငယမား၏ သးျခား A ၀တA ထညလA ပခကမား ေဖာထတ၍ A လကသင ျဖည ဆညးေပးျခငး။
A မးသမး၊ A မးသမး၊ ကေလးသငယႏင A ထးလA ပခက ရသမား၏ သးျခားလA ပခကမားက ေျဖရငးမႈA ပါA ၀င ေဘးဒဏသငလထ၏ NFI လA ပခကႏင လစဟာခက A သးသးA ား တတႏငသမ A ကျဖတေလလာေျဖရငးေပး သြားမည။
ဤA ကA ညမား၏ ထြကေပၚရလာဒမာ ပစၥညမား ျဖန႔ျဖးျခငး ျဖင ေဘးဒဏသင လထ၏ NFI လA ပခက လေလာကစြာ ျပည မျခငးျဖစသည။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမားသတငးစကားမား
• A လရငမားA ေနျဖင လြနခသညလမားက ကနခမးသြား ေသာ A ေျခခမသားစသးပစၥညးမား ျပနလညျဖညတငးေပး ရန လA ပခကက ျဖညဆညးေရးA တြက ေဒၚလာ ၁၉.၉ သနး ေပးA ပရန လA ပသည။ ထပစၥညးမားတြင ဆပျပာ သ႔ မဟတ A ျခားတစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညးမား ပါ၀င သည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
လကရရနပေငြA ရ IDP ၁၄၀,၀၀၀ Uးတ႔A ား ဒတယA ႀကမ ျဖန႔ျဖးေပးေရးA တြက NFI မသားစသးပစၥညး A လ A ေလာကရသည။ သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ရပရြာခ မသားစမားA ား ပထမA ႀကမ NFI ပစၥညးမား ျဖန႔ျဖးေပးရာ တြင မသားစသးပစၥညး ၆,၀၀၀ A တြက ရနပေငြ ထပမလA ပ မညျဖစသည။ ဤ ထပတး ပစၥညးA စ ၆,၀၀၀ ႏင သးျခားျဖစ ေနေသာႏင ရပရြာခမသားစမားႏင A ဓက လထ ၁၄၀,၀၀၀ တ႔ A ား သန႔ရငးေရးပစၥညးႏစႀကမျဖန႔ျဖးမႈက ေမာလငထားရမည။ မသားစသးပစၥညးႏင သန႔ရငးေရးပစၥညးA စလက တစခခငး ကနကမႈက ရငးလငးစြာတြကခကထားမႈA ရ က႑A ေနျဖင လA ပခက ေဒၚလာ ၁.၉ သနးရသည။
ေရႏင ပတ၀နးကင သန႔ရငးေရး (WASH)
လကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေနလကရA ေျခA ေန
ရခငျပညနယ၌ ဇြန ၂၀၁၂ တြင A ၾကမးဖကမႈစတငျဖစပြားၿပး ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ တြင ေနာကဆကတြျပနာမားျဖစပြား ခသညမာ တစႏစၾကာၿပျဖစသည။ လ ၁၄၀,၀၀၀ ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငခရၿပး ၿမ႕နယA သးသးရ စခနးမားတြင ဆး၀ါးေသာ A ေျခA ေနမားျဖင ဆကလကေနထငေနရသည။ ေမ ၂၀၁၃ တြင ဆငကလနး မဟာစင ရခငျပညနယသ႔ တကခတမညဟ ခန႔မနးခၿပး A စးရA ား ကည၍ လသားခငးစာနာမႈA သငး A ၀ငးသည လA မားA ျပားA ား ပမေဘးကငးလးျခေသာ ေနရာမားသ႔ ေျပာငးေပးရန ေရႊ႕ေျပာငးေရးလပငနးစUတစရပ က စတငခသည။ ျပညနယသ႔ ဆငကလနးတကခတချခငး မရ ေသာလညး ေရႊ႕ေျပာငးေရးလပငနးစUဆကလကေဆာငရြကခ ၿပး ဇလငလဆနးA ထ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသ ၈၀ ရာခငႏႈနး A ား ေရႊ႕ေျပာငးေပးထားကာ WASH A ဖြ႕မားသည တနးလား ရညA သစမားတြင လေလာကေသာ ၀နေဆာငမႈမားေပးေရး A တြက လပငနးေဆာငရြကလကရသည။
WASH A ဖြ႕မား ေကာကခထားေသာ A ခကA လကမားA ရ စမကနး စခနးမားရ IDP ၇ ရာခငႏႈနးသည ေရက လေလာက စြာ လကလမးမမႈမရဘ ၂၈ ရာခငႏႈနးမာ ႀကခကထားေသာ ေရ
ေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာေဒၚလာ၁၁၁၁....၇၉၇၉၇၉၇၉ သနးသနးသနးသနးလA ပဆလA ပဆလA ပဆလA ပဆ
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
54
က A သးျပၿပး ၅၃ ရာခငႏႈနးမာ ပမေကာငးမြနေသာ ရငးျမစမား မ ေရက A သးျပလက ၄၀ ရာခငႏႈနးမာ ေရကနမားမ ေရက သးစြေနသညဟ ေတြ႕ရသည။32 မးရာသတြင ေရေပါမား ေသာလညး ႏ၀ငဘာတြင စတငမည ေႏြရာသတြင နညးပါးသြား မည A ေလာက ဤလကလမးမမႈမရေသာ ရာခငႏႈနးမား သသာစြာ ပတးလာႏငသည။
သငေတာေသာ A မသာမားA ား လကလမးမမႈမာလညး စန ေခၚမႈ ဆကလကရေနသည။ စခနး ေလးပတစပသာ Sphere စႏႈနးမား (လ ၂၀ လင A နညးဆးA မသာတစလး) ႏငညေသာ A မသာမားရၿပး တစ၀ကနးပါးမာ ၁း၂၀ ႏင ၁း၅၀ A ခးမားရ၍ ေလးပတစပနးပါးမာ လငါးဆယလင A မသာတစလးထက နညး၍ရကာ ၅ ရာခငႏႈနးမာ A မသာလး၀ မရၾကေပ။33 A မသာ မား ရငးလငးေရးႏင ၀ါးကပA မသာကငးမားဆငရာ ကစၥမား က ေရႀကးႏငေသာ ေဒသမားတြင မသန႔ရငးေသာ ပတ၀နးကင A ေျခA ေနမား ျဖစလာေစရန ပပးေနသည။ ဤကစၥက ႏငငတကာA ဖြ႕မား Sphere စႏႈနးမားထကနမသည ၀နေဆာင မႈမား ေပးေနသည စခနးမားတြင A ထးသျဖင ေတြ႕ရသည။ A ေရးေပၚ A ေျခA ေနA ရ စခနးA မားစတြင ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငသမားA ား လငျမနစြာ ၀နေဆာငမႈေပးရန A ေရး ေပၚ A မသာမား တညေဆာကခသည။ သ႔ေသာ A ေျခA ေနမာ ပမရညၾကာၿပး လမား တနးလားရညမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ေနၾက သညA ေလာက လပငနးမားA ေနျဖင ပမခငမာေသာ A မသာမားႏင A ျခားသန႔ရငးေရး ၀နေဆာငမႈမားေပးျခငး A ပါA ၀င ထနးသမးေရးကပါ ျပနလညA ာရစကရန လA ပ သည။ A ထးသျဖင A မးသမးမားႏင ကေလးသငယမား A တြက ေရခးခနး A ေရA တြကA ပါA ၀င ကားမႏင ကာ ကြယေစာငေရာကေရးကစၥမားက ပမA ာရစကရန A ေရးႀကး သည။ ထ႔ျပင လပငနးစUမား စမကနးေရးဆြျခငးႏင တစကယ ရညသန႔ရငးေရးျမငတငျခငးA ပါA ၀င WASH လပငနးမား A ေကာငA ထညေဖာရာတြင A မးသမးမား တးျမငပါ၀ငျခငး A ေရးႀကးသည။ A မးသမးA မားA ျပားက တညေနရာႏင တပဆငထားေသာ A မသာခကမားမရျခငးတ႔ေၾကာင ညA ခန A မသာA သးျပရန ေၾကာကရြ႕ေၾကာငး ေဖာျပၾကသည။
စစေတြျပငပတြင (A မႈကသမးစနစမား၊ A စာေဟာငး A မႈကပး သ႔မဟတ ကငးမား၊ A မႈကမးရႈ႕ေသာ မးဖႏင A မႈကစြန႔ပစရန
32
၂၅ ဇြန ၂၀၁၃ တြင ေနာကဆးA ခကA လကမားထညသြငးထားေသာ WASH 3W A ခကA လကမား။ လ ၂၀ လင A မသာ တစလး၊ လ ၂၅၀ လင ေရရယရာ ေနရာတစခစသည Sphere စႏႈနးမားမ ေဖာထတထားေသာ WASH A စA ဖြ႕စႏႈနးမားက A ေျခခထားသည။ WASH A စA ဖြ႕ A နမဆး A ကA ည မားတြင A ေသးစတေတြ႕ရႏငသည။ 33
၂၅ ဇြန ၂၀၁၃ တြင ျဖညသြငးထားသည WASH 3W A ခကA လကမား။
ေနရာမား A ပါA ၀င) A မႈကစမခန႔ခြမႈစနစမားမရဘ မးရာသ တြင သငတငေသာ ေရဆးထတစြမးရည A ကန႔A သတရသည။
ရခငျပညနယA ႏ႔ ေလဟာနယတြင A ညစA ေၾကးစြန႔ျခငး ျမင မားမႈA ပါA ၀င တစကယရညသန႔ရငးမႈA ေလA ထမားမာ ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငမႈမတငမကတညးက နမပါးသည။ A ကြာ A ေ၀း၊ ရႊ႕ထေသာ လမးမား၊ ထနးသမးမႈမရျခငးႏင ေဘးကငး ေရးႏင လျခေရးကစၥမားေၾကာင A မသာမားA ား လကလမးမ မႈ A ခကA ခရေနရာ ဤA မA ကငမားက ေျပာငးလရနမာ ဆကလကခယUးလကရသည။ တစကယရညသန႔ရငးမႈျမင တငေရးေစာငၾကညေလလာမႈA ေျဖမားA ရ စစေတြ IDP စခနး မားရ လ ၆၈ ရာခငႏႈနးသည ေဘးကငးေသာ တစကယရည သန႔ရငးမႈA ေလA ထမားA ေၾကာငး ဗဟသတရၾကၿပး တစ ကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညးမားႏင ပညာေပးA စA စUမား ပမန ေပးA ပထားေသာလညး စစေတြ ေဒသျပငပတြင ေနထင ေသာ လ ၅၀ ရာခငႏႈနးေA ာကသာ ေဘးကငးေသာ တစကယ ရညသန႔ရငးမႈA ေလA ထမားက လကနာၾကသည။ ေရာဂါ ျဖစပြားျခငးမားႏင ၀မးပက၀မးေလာျဖစမႈတ႔က ေရာငကUရန ဤလပငနးမား တးျမငေဆာငရြကရန လA ပသည။ ေကာက ေတာႏင ရေသေတာငတ႔တြင ႏငငတကာA ဖြ႕မား လပငနး ေဆာငရြကမႈမရျခငးေၾကာင တစကယေရသန႔ရငးေရးပစၥညးမား ေ၀ငထာားျခငးမရေပ။ ရလာဒA ေနျဖင ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာင ေသာ လထမာ တစကယရညသန႔ရငးေရးျမငတငျခငးလပငနး မားမ A ကးေကးဇးမခစားရေပ။ ဤစခနးမားသ႔ ၀နေဆာငမႈ ေပးႏငစြမးရသည A ဖြ႕A သစမားက A လငA ျမနရာေဖြရန လA ပသည။ ေရေဘး၊ ေရာဂါျဖစပြားမႈႏင မတညၿငမမႈစသည ကစၥမားA တြက A ေရးပါေသာ A ေထာကA ပပစၥညးမား စ ေဆာငးရန ရနပေငြ မရသညA တြက WASH A ဖြ႕မားၾကား ေရာဂါျဖစပြားမႈA တြက A သငျပငဆငထားရျခငး နညးပါးသည။
ယခA ထ လသားခငးစာနာမႈလပငနးမားသည IDP စခနးမား ကသာ A ာရစကထားသည။ ပဋပကၡဒဏခရေသာ လထမား ၎တ႔ေနရပေဒသမားတြင ဆကလကေနထငေသာ ရြာA မား A ျပားမာ ပညာေရးႏင ကနးမာေရးA ပါA ၀င A ေျခခ၀နေဆာင မႈမားA ား လကလမးမမႈ ျဖတေတာကခထားရသည။ ၎တ႔၏ လA ပခကA တA ကA တြက A ခကA လကရႏငမႈ နညးပါး ေသာလညး ဤသးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ရပရြာခ လထ A တြငး ျဖညးညငးစြာ A စျပျဖစပြားေသာ A ေရးေပၚA ေျခ A ေနက ေရာငကUေရးA တြက ထ လ ၃၆,၀၀၀ တ႔ နာမကနး ေသဆးမႈႏႈနးက ေလာခရန တစကယရညသန႔ရငးေရးႏင ေဘး ကငးေသာ ေသာကေရစသည လေလာကေသာ ၀နေဆာငမႈမား A ား လကလမးမေစေရးေဆာငရြကရာတြင A စးရA ား ေထာက ပမည စစညးေဆာငရြကမႈမား လA ပသည။ ရပရြာခႏင သး
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
55
ျခားျဖစေနေသာ လထ၏ လA ပခကမားက ပမ သရရန ၎တ႔ ၏ A ေျခA ေနက A ကျဖတေလလာမႈမား ထပမ လA ပသည။
A ႏရာယကေရာကလြယသA ားလးA ား A ေကာငးဆး A ေထာကA ပမားေပးႏငေရးA တြက က႑မားA တြငး A ထး သျဖင WASH၊ CCCM ႏင ကနးမာေရး A စA ဖြ႕တ႔ၾကား ေပါငး စပညႏႈငးမႈက ပမေကာငးမြနေစရန လA ပသည။ WASH လပငနးမား၏ သကေရာကမႈက တငးတာရနႏင A စA စU ပစက A ေထာကA ကျပရန သးျခား ကနးမာေရး သတငး A ခကA လကမား A ေရးပါသည။ ရပရြာခလထ ႏင သးျခား ျဖစေနေသာ ရြာမား၏ လA ပခကA တA ကက သရရန ေနာကထပA ကျဖတေလလာမႈမားလညး လA ပသည။
ဇြန ၂၀၁၂ တြင ပဋပကၡစတငကတညးက WASH A ဖြ႕မားႏင ေကးလကဖြ႕ၿဖးေရးဌာန (DRD) တ႔သည A ဖြ႕မားမရသည ေကာကေတာႏင ရေသေတာငတ႔မလြ၍ စခနးမားရ ေဘးဒဏ သငသမားA ား ၀နေဆာငမႈမား ေပးA ပထားသည။ ပမန ေစာင ၾကညေလလာမႈမားA ရ ေရရရရာေနရာ ၈၂၁ ခႏင A မသာ ၃,၆၅၉ လးတညေဆာကေပးထားသည။ ဇနန၀ါရ ၂၀၁၃ မစ၍ တစကယရညသန႔ရငးေရးပစၥညး ၂၀,၅၅၈ စ ျဖန႔ျဖးထားသည။ ရပရြာခ လထ၊ သးျခားျဖစေနေသာ ရြာမားႏင ေမာငးေတာႏင ရေသေတာငစသည ၀နေဆာငမႈနညးေသာ ေဒသမား၏ A ခက A လကမား ရရႏငမႈ နညးပါးသည။ စစေတြ၊ ေပါကေတာ၊ ေျမပ၊ ေကာကျဖ၊ ရမးျဗ၊ မငးျပားႏင ေျမာကUးတ႔ မ လ ၁၄၀,၀၀၀ Uး ဤA ကA ညမားမ A ကးေကးဇးခစားထားရသည။
လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား
NFI A စA ဖြ႕၏ ျခငရညမနးခကမာ A ဖြ႕မား ပးေပါငး၍ ေရႏင ပတ၀နးကငသန႔ရငးေရးA ား လျခစြာ လကလမးမမႈႏင ျမငမား ေသာ ဂဏသကၡာတ႔ ေပးA ပျခငးျဖင လမား၏ ေရႏငသန႔ရငး ေရး A ခြငA ေရးမားက A ဆငေျပေစရနႏင WASH ႏငဆင ေသာ ေရာဂါမားေၾကာင ဖားနာေစဆးျခငးက ေလာခေပးရန ျဖစသည။
A စA ဖြ႕A တြက A ေသးစတရညမနးခကမားတြင ေA ာကပါ တ႔ ပါ၀ငသည။
• ရခငျပညနယရ IDP စခနးမားႏင ရပရြာခမသားစမားရ A မး သမး၊ A မးသား၊ မနးကေလးႏင ေယာကားေလးမားA တြက သန႔စငေသာ ေသာကသးေရႏင တစကယရညသန႔ရငးေရး ပစၥညးမား၊ A ညစA ေၾကးစြန႔ပစမႈႏင တစကယရညသန႔ရငး ေရးျမငတငျခငးျဖင WASH ႏငဆကစပေသာ ေရာဂါမား A ႏရာယ ေလာခေပးရန။
• A ေျခA ေနက ဆး၀ါးလာေစႏငသည သဘာ၀ေဘးA ႏရာယ၊ ေရာဂါျဖစပြားမႈ သ႔မဟတ ေနာကဆကတြပဋပကၡစသည ေနာကထပ ျပနာမားက တ႔ျပနရန WASH A စA ဖြ႕၏ စြမးA ားက ျမငတငရန။
ဤUးတညခကမားက ေA ာကပါလပငနးမားျဖင A ထေျမာက ေစရန ေဆာငရြကသြားမည။
• WASH A ေျခA ေန ေနာကဆးရA ခကA လကမား ျပတေန သည ေနရာမားA ား စစတမးမားႏင A ကျဖတေလလာမႈမား။
• ေရရရႏငသညေနရာမား ေနရာချခငးႏင ပစေရးဆြျခငးႏင ပတသက၍ A သးျပသမား (A ထးသျဖင A မးသမး၊ မနးကေလးႏင မသန စြမးသမား) ႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး။
• ေရေထာကပေရးစနစမားက ျပနလညျပျပင၊ သန႔စင သ႔မဟတ တညေဆာကျခငး။
• စခနးA ားလးတြင ေရႏတေျမာငးA သစမား ေဆာကလပျခငး သ႔မဟတ ေရႏတေျမာငးA ေဟာငးမား A ဆငျမငျခငး။
• WASH A စA ဖြ႕ စႏႈနးမားႏငA ည (A ညစA ေၾကးလယျခငး မဟာဗဟာA ပါA ၀င) A မသာမား၊ A ၀တေလာA ခငး မားႏင လကေဆးေနရာမားတညေဆာကျခငး။
A သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရးA သေပးလႈ႔ေဆာေရး သတငးစကားသတငးစကားသတငးစကားသတငးစကားမားမားမားမား
• ေရႏတေျမာငးေဆာကလပျခငး၊ A မသာမားမ A ညစA ေၾကး မား ဖယရားျခငးႏင A မႈကစြန႔ပစရန ေနရာမားA တြက သင ေတာေသာ ေျမေနရာ ေပးA ပရမည။
• WASH A ဖြ႕မား သငေတာေသာ ေရႏင သန႔ရငးေရး A ေဆာကA A မား တညေဆာကႏငသည သငတငေသာ ေနရာမားသ႔ လမားA ား ေျပာငးေရႊ႕ေပးရန လA ပသည။
• A စးရA ေနျဖင သငတငေသာ ၿမ႕ျပေရေထာကပေရးစနစျဖင IDP မားA ား ေရေထာကပမႈက ထနးသမးရန လA ပသည။
• ျပငးထနေသာ ၀မးပက၀မးေလာေရာဂါက ပမ ထေရာကစြာ ကာကြယတားဆးရန A စးရႏင WASH A ဖြ႕မား A တ လကတြလပကငရမည။
ဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရးဘ႑ာေရး လA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမားလA ပခကမား
A ထကေဖာျပပါ လပငနးမား ေဆာငရြကရနA တြက စစေပါငး လA ပခကမာ ေဒၚလာ ၁၉,၃၉၂,၃၁၅ ဟ ခန႔မနးသည။ ယခ A ခနထ ရရထားေသာ ပမာဏမာ ေဒၚလာ ၁၇,၆၀၂,၄၈၅ ျဖစ သည။ ၂၀၁၃ A ကနထ WASH A စA ဖြ႕A တြက ရနပေငြ ကြာဟခကမာ ေဒၚလာ ၁,၇၈၉,၈၃၀ ျဖစသည။
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
56
ေပါငးစပညႏႈငးေရး A စA စUမား ရခငျပညနယရ လထA သငးA ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈ တ႔ျပန ေရးက ျမနမာႏငငA စးရက ဆကလက Uးေဆာငလကရသည။
ဇြနလတြင A ေျခA ေနမတညၿငမမႈမားျဖစပြားၿပးကတညးက A စးရမ ရခငျပညနယA ဆငတြင ေပါငးစပညႏႈငးေရးA စA မ မား စတငထားခသည။ ျပညေထာငစA ဆငတြင နယစပေရးရာ ၀နႀကးဌာန ၀နႀကးမ ေပါငးစပညႏႈငးေရးလပငနးမားက Uး ေဆာငၿပး လသားခငးစာနာမႈဆငရာA ဖြ႕A စညးမားႏင က႑ A လက A စညးA ေ၀းမားက သကဆငရာ ရခငျပညနယ ၀နႀကးမားက Uးေဆာင၍ စစေတြတြငကငးပသည။ ထ A စညးA ေ၀းမားသည လပငနးခြငA ေျချပ ေပါငးစပညႏႈငး ေရးက A ားေကာငးေစၿပး လကရA ေျခA ေနက ခြျခမးေလလာ ေပးကာ၊ သြားလာခြငႏင A ေျခခမႏင ကကညေသာ လသား ခငးစာနာမႈဆငရာ လပငနးမားA ေၾကာငး A သျမငတငျခငး စသည ကစၥမားက ေျဖရငးေပးမည မဟာဗဟာမား ေဖာထတ ေပး၍ လA ပေနသA ားလးထ A ကA ညေရာကရေရးက ေသခာေစသည။
စစေတြၿမ႕တြင A စးရမ က႑A လက A ဖြ႕A စညးမား ေပါငးစပညႏႈငးေရးA တြက A စးရ၀နႀကးမားA ား စာမကႏာ ၅၇ ပါ ဇယားA တငး တာ၀နေပးထားသည။
ျပညေထာငစA ဆငတြင A စးရမ ဒတယသမၼတ (၁) Uးေဆာင ၍ လပငနးေကာမတ ခနစချဖင ေထာကပေသာ ရခငျပညနယ တညၿငမ ေA းခမးေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ A ေကာငA ထည ေဖာေရး ဗဟေကာမတက ၂၃ Eၿပ ၂၀၁၃ က ထေထာငခသည။
ကလသမဂၢA ဖြ႕A စညးမား၊ ႏငငတကာA ဖြ႕A စညးမားႏင ေပါငးစပညႏႈငးေရးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရး လပငနးေကာ မတသည ႏငငတကာA သငးA ၀ငးႏင ဆကဆေရးA တြက တာ၀နေပးျခငးခထားရသည။ နယစပေရးရာ၀နႀကးဌာနသည ဗဟေကာမတ၏ A တြငးေရးမးA ခနးက႑က ယထားသည။ စစေတြသည လကရ ေစာငၾကညေလလာေရး သ႔မဟတ A ခက A လကစေဆာငးေရးရညရြယခကျဖငလာေရာကေသာ ၀နႀကးA ဆင၊ သတမနမားႏင A လရင ခရးစUမားက လကခရာေနရာျဖစသည။ ဇလငလA ေစာပငးတြင ဒတယ သမၼတ (၂) Uးေဆာငေသာ ၀နႀကးမားႏင သA မတမားပါ၀င သည A ဆငျမငခရးစUတစခ လပငနးခြငA တြငး တးတကမႈ မားက ၾကညရႈရန၊ လထႏင ေဆြးေႏြးတငပငမႈက A ဆငေျပေစ
ရနႏင တးတကမႈညႊနကနးမားက ေနာကဆကတြေလလာရန လာေရာကခသည။
ရခငျပညနယတြင တ႔ျပနမႈက ၀နႀကးခပက Uးေဆာငၿပး က႑ A သးသးရ သးျခားေပါငးစပညႏႈငးေရးလပငနးမားA တြက ျပည နယ၀နႀကးမားA ား တာ၀နေပးထားသည (စာမကႏာ ၅၇ ရ ဇယားတြင ၾကညပါ)။ လပငနးခြငA ေျချပ ေပါငးစပညႏႈငးေရး က A ားေကာငးေစရန၊ လကရA ေျခA ေနက ခြျခမးေလလာရန၊ သြားလာခြငႏင A ေျခခမႏင ကကညေသာ လသားခငးစာနာမႈ ဆငရာ လပငနးမားA ေၾကာငး A သျမငတငျခငးစသည ကစၥ မားက ေျဖရငးေပးမည မဟာဗဟာမား ေဖာထတေပးရနႏင လA ပေနသA ားလးထ A ကA ညေရာကရေရးကေသခာေစရန လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မား၊ ရခငျပညနယA စးရတ႔ႏင A ပတ စU ေပါငးစပညႏႈငးေရးA စညးA ေ၀းမား ကငးပလကရသည။
A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕////က႑က႑က႑က႑ ေခါငးေဆာငေခါငးေဆာငေခါငးေဆာငေခါငးေဆာင////ပးတြေခါငးေဆာငပးတြေခါငးေဆာငပးတြေခါငးေဆာငပးတြေခါငးေဆာင
ပညာေရး UNICEF ၊ Save the Children A စားA စာ WFP ကနးမာေရး* WHO
A ေစာပငးကာလျပနလည ထေထာငေရး UNDP
A ာဟာရ UNICEF ကာကြယေစာငေရာကေရး UNHCR မခရာေနရာ၊ CCCM၊ NFI* UNHCR WASH* UNICEF
*A ျခားက႑မားA ေနျဖင စြမးရညျမငတင၍ ေပါငးစပညႏႈငးမႈမား ဆကလကလပေဆာင
ေနၿပး မခရာ ေနရာ/CCCM/NFI၊ ကနးမာေရးႏင WASH တ႔က A စA ဖြ႕မားA ျဖစ ဖြ႕စညး
ထားသည။
ႏငငတကာ လသားခငးစာနာမႈA သငးA ၀ငးသည ရခင ျပည နယရ ေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငေနသာ လထမားႏင ပဋပကၡ ဒဏခရသမား၏ လA ပခကမားက စေပါငးေျဖရငးေရးA တြက လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕မားA ား စစညးရန ေA ဂငစမားၾကား A ၿမတမးေကာမတ (IASC) ႏငငတကာလမးညႊနခကမားႏင A ည A ဖြ႕တြငး ေပါငးစပညႏႈငးေရးစနစမားက ရနကန၊စစေတြ ႏင ေမာငးေတာတ႔တြင တညေထာငထားသည။ ဤA စA မမား သည ႀကတငသေဘာတညမႈႏင ဘသတငးစကားမား လA ပ ေသာ ျပညနယA ႏ႔ လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရးႏငဆငသည A ဆငျမငျပနာမား ေျဖရငးရန ပမေကာငးမြနေသာ ေပါငးစပ ညႏႈငးေရး၊ သတငးA ခကA လကေ၀ငမႈႏင ထေရာကေသာ စနစတစခA ပါA ၀င A ဓကသကဆငေသာA ဖြ႕မားႏင ေနာက ဆကတြလပငနးမား ေဆာငရြကမႈဆသ႔ Uးတညသြားသည။
ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃
57
A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕A စA ဖြ႕////က႑က႑က႑က႑ UးေဆာUးေဆာUးေဆာUးေဆာငငငင A စးရA စးရA စးရA စးရ၀၀၀၀နႀကးဌာနနႀကးဌာနနႀကးဌာနနႀကးဌာန မတဖကA ဖြ႕မားမတဖကA ဖြ႕မားမတဖကA ဖြ႕မားမတဖကA ဖြ႕မား WASH ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး၀နႀကးဌာန ABCD၊ CARE၊ CDN၊ DRC၊ ICRC၊ Malteser၊ MHAA၊
MRCS၊ MSF ၊ Oxfam၊ UNICEF ၊ RI၊ SC၊ SI ကနးမာေရး၊ A ာဟာရ လမႈေရးရာ၀နႀကးဌာန/ ျပညနယကနးမာေရး
Uးစးမး
ABCD၊ ACF ၊ CDN၊ ICRC ၊ IRW ၊ MA၊ MHAA၊ Malteser ၊ Mercy Malaysia၊ MMA၊ MRCS၊ MRF ၊ MSF*၊ UNFPA၊ UNHCR၊ UNICEF ၊ SC ၊ SI၊ WHO
မခရာေနရာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး၀နႀကးဌာန MRF, ACT, DRC, CARE, MRCS, WFP, IRW, Service City, MA UK, ICRC
ကာကြယေစာငေရာကေရ/ /CCCM/ A စားA စာ မဟတေသာ ပစၥညးမား
A စးရပငးမ ပးေပါငးေဆာငရြကမည မတဖက ရာေဖြရန ႀကးပမးလကရ
ACF ၊ ABCD၊ CARE၊ CDN၊ DRC၊ KOICAT ၊ LWF ၊ MA UK၊ Malteser ၊ Mercy Malaysia၊ MRCS၊ MSF ၊ RI၊ SC ၊ SI၊ UNHCR၊ UNICEF ၊ UNDP ၊ OHCHR၊ UNFPA
A ေစာပငးကာလ ျပနလည ထေထာငေရး
စကပးေရး၀နႀကးဌာန CDN၊ DRC ၊ SI၊ SC ၊ UNDP ၊ CARE
A စားA စာ စမကနးႏငကးသနးေရာငး၀ယေရး၀နႀကးဌာန CDN၊ SC ၊ WFP ၊ MRCS၊ IRW ၊ MRF
A ေထြေထြ ေပါငးစပညႏႈငးေရး
စမကနးႏငကးသနးေရာငး၀ယေရး၀နႀကးဌာန လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕A ားလးႏင သကဆငရာ A စးရA ဖြ႕မား
လသားခငးစာနာမႈ ေပါငးစပညႏႈငးေရးမး၏ Uးေဆာငမႈ ေA ာကတြင ႏငငလးဆငရာ လသားခငးစာနာမႈA ဖြ႕ (HCT) သည ႏငငတြငး A ျမငဆး လသားခငးစာနာမႈ ေပါငးစပညႏႈငး ေရးA ဖြ႕ ျဖစၿပး ျမနမာႏငငA ႏ႔ တ႔ျပနမႈမားက ႀကးၾကပသည။ ဒဇငဘာ ၂၀၁၂ တြင ERC သည ရခငျပညနယႏင ကခင ျပညနယရ လသားခငးစာနာမႈ တ႔ျပနေရးမားA တြက UNICEF၊ UNHCR ႏင WHO၊ Merlin တ႔ A သးသးUးေဆာငေသာ WASH၊ မခရာေနရာ/ CCCM/ NFI ႏင ကနးမာေရးစသည A စA ဖြ႕ သးခA ား A သကသြငးရန လသားခငးစာနာမႈေပါငးစပညႏႈငး ေရးမး၏ A ၾကျပေထာကခခကက A တညျပခသည။ A ျခား က႑ေပါငးစပညႏႈငးေရးA စA မမားA ား A စA ဖြ႕မားA ျဖစ A သကမသြငးခေသာလညး ေခါငးေဆာငမားႏင A ဖြ႕၀ငမားက
တာ၀နခမႈႏင စြမးေဆာငမႈA ပငးတြင A စA ဖြ႕မားကသ႔ ေဆာငရြကရန သေဘာတညထားသည။ ဤဖရမမားသည ျပညနယတြငး လသားခငးစာနာမႈလပငနးမားတြင ပါ၀ငေသာ NGO မားႏင ကလသမဂၢA ဖြ႕မားက ပမန စညးေ၀းရန ေဆာင ရြကေပးသည။ ျမနမာႏငငသ႔ ၂၀၁၃ A ေစာပငးတြင လာေရာက ခေသာ IASC A ဆငျမငA ဖြ႕၏ A ၾကျပေထာကခခကႏငA ည ေပါငးစပညႏႈငးမႈ၏ ထေရာကမႈက ေသခာေစရန လပငနးမား ေဆာငရြကေရးA တြက စြမးေဆာငမႈမေဘာငတစရပက ေရးဆြ လကရသည။
ျပညေထာငစႏင ေဒသတြငး A ာဏာပငမားA ား ကည၍ ေတြ႕ရ ထားေသာ ေပါငးစပညႏႈငးေရး ဟာကြကမားက ေပါငးကးေပးရန A တြက ျပညနယစမကနး၀နႀကး ေခါငးေဆာင၍ နတလ
(နယစပေရးရာ၀နႀကးဌာန) ၀နထမးမား စမခန႔ခြသည A စးရ Uးေဆာငေသာ A ေရးေပၚA ေျခA ေန ေပါငးစပညႏႈငးေရး ဗဟ ဌာန (ECC) က ထေထာငလကရသည။ ECC သည A ေရးေပၚA ေျခA ေနတြင လပငနးလညပတမႈ ေပါငးစပညႏႈငး ေရးႏင သတငးA ခကA လက စမခန႔ခြေရးတ႔ ေပါငးစညးေပးၿပး သြားလာပ႔ေဆာငေရးႏင လျခေရးA ခကA ခမားက ေျဖရငးရန A ဖြ႕ေပါငးစ ေတြ႕စႏငမည ေနရာတစခ ဖနတးေပးရန ရည ရြယသည။ ECC ထေထာငမႈက A ဆငမား သတမတထားၿပး ကယဆယေရးလပငနးမားA တြက စနစတက ေပါငးစပညႏႈငး ေရးႏင လပငနးလညပတေရးစြမးရညက ေပးမည ၂၄/၇ စမခန႔ခြမႈ ဗဟဌာန (OpsCen) ျဖင စတငမည။ OpsCen သည လျခေရးကစၥမားက ေျဖရငးေပးၿပး လထA သငးA ၀ငးႏင A ဖြ႕မားA တြက A လငA ျမနေျဖရငးေရးA တြက ျပနာမား တငျပရန ေနရာတစခA ျဖစ ေဆာငရြကမည။ ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငး၊ ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင A ကျဖတသးသပျခငး A ပါA ၀င သတငးA ခကA လကစမခန႔ခြမႈႏင ဆကသြယျပန ၾကားေရးစေသာ A ျခားA ပငးမားက ေနာကလာမည A ဆငမား A ေကာငA ထညေဖာရာတြင ECC ၏ A ဓက တာ၀နပငးမား A ျဖစ သတမတထားသည။ A စးရသည ဌာနA သးသးမ ၀နထမးမားA ား ECC သ႔ တာ၀နခထားေပးရန ရာေဖြလကရ သည။ သ႔ရာတြင ဤစမကနး ထေထာာငမႈA ဆငမားတြင လႏင ရငးျမစကန႔သတခကမား ရေနသည။ OCHA Uးေဆာင၍ ႏငငတကာA သငးA ၀ငးသည ဗဟဌာန၏ သတမတတာ၀နႏင လပပငခြငမား ေရးဆြမႈက ေထာကပေပးေနကာ လA ပသလ ကၽြမးကငမႈ၊ သငတနးမားႏင A ကA ညေပးရန ဆးျဖတထား
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
58
သည။ ဗဟဌာနA တြက ေနာကထပ စြမးရညမားႏင ရငးျမစမား လA ပUးမည ျဖစသည။
ျပညေထာငစႏင ျပညနယA စးရA ဆငမားတြင သဘာ၀ေဘး A ႏရာယႏင ရခငပဋပကၡ တ႔ျပနေရး ေပါငးစပညႏႈငးမႈမား A တြက ကြျပားျခားနားေသာ A စA မမား ရေနသညက သတျပ ရန A ေရးႀကးသည။ ဤစနစမားၾကား A ျပနA လနဆကသြယ မႈ၊ ျပနၾကားဆကသြယေရးလမးေၾကာငးမားႏင ကြျပားေသာ တာ၀နမားက ရငးလငးျခငးျဖင ျပညနယA ဆငတြင ပမ ဟနခကညမႈရလာၿပး ဤစြမးရညမား၏ ထေရာကမႈက ျမငမား ေစမညျဖစသည။
A သငျပငဆငထားရေရးA သငျပငဆငထားရေရးA သငျပငဆငထားရေရးA သငျပငဆငထားရေရး
ျပညနယတြင သဘာ၀ေဘးA ႏရာယမား A ထးသျဖင ဆင ကလနး A ျဖစမားသညA ေလာက ရခငျပညနယA တြက ေA ဂငစမာားၾကား A သငျပငဆငထားရေရး/ A ေရးေပၚ စမကနး က ၂၀၁၃ မးရာသမတငမ ေရးဆြခသည။ စမကနးသည ျပည နယA ႏ႔ A ဓက A ႏရာယမားႏင A ႏရာယကေရာကႏငေခ မား ပငးျခားေလလာမႈတစရပ ေဖာထတရန၊ လA ပေသာ A သငျပငဆငထားရေရးႏင ပစၥညးႀကတငစေဆာငးေရး လပ ငနးမား သတမတရနႏင ျဖစႏငေခ က႑A လက တ႔ျပနမႈမား A ဆျပရန ရညရြယသည။ က႑A ားလး A ျပညA ၀ A ေကာင A ထညေဖာေရးA တြက A ေရးေပၚစမကနး၏ ဘတဂကမာ ေဒၚလာ ၁၈,၂၀၀,၀၀၀ ျဖစသည။ A စားA စာႏင A ာဟာရ က႑ A သငျပငဆငထားရေရးစမကနး ဘ႑ာေရးလA ပခက မားမာ ဇလင ၂၀၁၂ မ ဇြန ၂၀၁၃ တ႔ျပနေရးစမကနးတြင ပါ၀ငၿပးျဖစကာ စစေပါငး လA ပခကတြင ထပမမထညသြငး ေတာေၾကာငး သတျပရန လသည။ ထ႔A တြက စာမကႏာ ၂၃ ရ ဘ႑ာေရးဇယားတြင ျပထားေသာ ဤA ေရးေပၚစမကနးမ ပမာဏA သစမာ ေဒၚလာ ၁၂.၅ သနး ျဖစသည။
ေဘးကငးေရးႏငေဘးကငးေရးႏငေဘးကငးေရးႏငေဘးကငးေရးႏင လျခေရးလျခေရးလျခေရးလျခေရး
ရခငျပညနယတြင ကလသမဂၢA ဖြ႕မားႏင INGO မားပါ၀င ေသာ ေဒသလျခေရးစမခန႔ခြမႈA ဖြ႕ (ASMT) ျဖင လျခေရး ေပါငးစပညႏႈငးမႈက ေဆာာငရြကေနသည။ ဤဖရမသည A ႏရာယကေရာကႏငမႈ၊ ၿခမးေျခာကမႈႏင လျခေရးျပနာ မားက ေ၀ငရန A ခြငA လမးတစချဖစသည။ ASMT သည ျပညနယတြငးရ A ဖြ႕မား ေဘးကငး၍ A ေျခခမႏင ကကည ေသာ လသားခငးစာနာမႈလပငနးမား ေဆာငရြကႏငရန ပမA ေထာကA ကျပေရးA တြက ၎တ႔၏ လျခမႈက ပမ ေကာငးမြနေစရန မဟာဗဟာမား၊ A သေပးလႈ႕ေဆာမႈလပငနး မားႏင A ႏရာယေလာခေရးလပငနးမားကလညး ပးတြ ေဖာ ေဆာငေပးသည။
မၾကာခငက သးသပမႈတြင A ထးသျဖင A ဓကA ဖြ႕မား၏ လျခေရးစနစျပငဆငမႈက ပမA ားေကာငးေစရန လA ပေသာ A ပငးမားက သတမတေဖာထတခသည။ ယငးတြင လပငနးခြင လျခေရးA ရာရမားတာ၀နခထားျခငး၊ လျခေရးA ခကA လက မား စစညးျခငး၊ ပငးျခားေလလာျခငးႏင ျဖန႔ျဖးျခငး၊ လကရ တားျမစထားေသာ ဆကသြယေရးပစၥညးမား (VHF ႏင HF ေရ ဒယမား၊ ၿဂဟတဆကသြယေရးပစၥညးမားႏင စနစမား) A သး ျပျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။ ပမA ားေကာငးေသာ ေဘးကငးမႈႏင ႀကတငျပငဆငထားရမႈတ႔ ေသခာေစရန လသားခငးစာနာမႈ ၀နထမးမားA ား ၎တ႔၏ A ေျခA ေနသရမႈပမ ေကာငးမြနေစ ေရး သငတနးမားကလညး A ၾကျပထားသည။
ရနပေငြရနပေငြရနပေငြရနပေငြ
ျမနမာႏငင လသားခငးစာနာမႈ သကဆငသေပါငးစ ရနပေငြ (HMSF) သည ႀကတငမသရေသာ ပဋပကၡမားႏင ဘ႑ာေရး ဟာကြကမားက တ႔ျပနရာတြင ကလသမဂၢဌာေနကယစားလယ ႏင လသားခငးစာနာမႈေပါငးစပညႏႈငးေရးမးA ား လသားခငး စာနာမႈA ကA ညေပးႏငရန A ေထာကA ကေပးသည ႏငင A ေျခစက စစညးရနပေငြတစရပျဖစသည။ ပဋပကၡဒဏသင ေသာ A စးရထနးခပမႈျပငပ ေနရာမားႏင ေရာကရရန ခကခ ေသာေနရာမားတြင လသားခငးစာနာမႈရနပေငြေပးရန ၂၀၀၇ တြင စတငထေထာငခေသာ ဤရနပေငြသည လြနခသညႏစ မားA တြငး A ရြယA စားႏင ပမာဏႀကးမားလာသည။ HMSF သည ယခA ခါ A ေရးေပၚA ေျခA ေနတ႔ျပနေရးရနပေငြ (Emergency Response Fund) A ျဖစ လညပတေနၿပး ႏငင A ႏ႔ လေၾကာငျဖစေသာႏင သဘာ၀ေဘးA ႏရာယမားA ား လသားခငးစာနာမႈတ႔ျပနေရးA တြက ရနပေငြ ေပးA ပႏငၿပ ျဖစသည။ ၂၀၀၇ မစ၍ HMSF က ဆြဒင (SIDA)၊ ယႏကတက ကငးဒမး (DFID) ႏင ၾသစေၾတးလ (AusAID) တ႔မ ပပးမႈမား ျဖင ရနပေငြေထာကပထားသည။ ၂၀၁၃ တြင HMSF က ရခင ျပညနယရ IDP ၉၅,၀၀၀ A တြက လသားခငးစာနာမႈ A က A ညမား ေပးA ပထားသည။
ဇြနႏင ေA ာကတဘာ ၂၀၁၂ တြင ျဖစပြားခေသာ လထA သငး A ၀ငးၾကား A ၾကမးဖကမႈၿပးေနာက ရခငျပညနယတြင A ေရး ေပၚ A စားA စာ၊ A ေရးေပၚ မခရာေနရာ၊ ပမေကာငးမြနေသာ ေရႏင ပတ၀နးကငသန႔ရငးေရးA ေထာကA ပမား၊ ကာကြယ ေစာငေရာကေရး၊ A ာဟာရႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ စသည A ေရးေပၚလသားခငးစာနာမႈလပငနးမားက ကည ေထာကပရန ဇြန ၂၀၁၂ မစ၍ A ေရးေပၚတ႔ျပနေရး ဗဟရနပေငြ (CERF) က ျမနမာႏငငရ ကလသမဂၢA ဖြ႕မားမတဆင ေဒၚလာ ၁၅ သနးခြေ၀ေပးထားသည။
ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၁၁၁၁ ---- A တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမား ABCD Association for Better Community Development ACF Action Contre la Faim ASMT ေဒသဆငရာ လျခေရး စမခန႔ခြမႈ A ဖြ႕ CCCM ယာယစခနးေပါငးစပညႏႈငးေရးႏင စမခန႔ခြေရး CDN ဒတခ NGO မားA ဖြ႕ CERF A ေရးေပၚတ႔ျပနေရး ဗဟ ရနပေငြ CFS ကေလးေပာဌာန CSO A ရပဘကလမႈA ဖြ႕A စညးမား DRC ဒနးမတ ဒကၡသညဆငရာ ေကာငစ DRD ေကးလကဖြ႕ၿဖးေရးUးစးဌာန DSW လမႈဖလေရး Uးစးဌာန ECC A ေရးေပၚေပါငးစပညႏႈငးေရးဌာန ECD A ေစာပငးကာလ ကေလးသငယဖြ႕ၿဖးတးတကေရး EVI A လြနA မငး A ႏရာယကေရာကႏငေသာ သမား EWARS ႀကတငသတေပးေရးႏင တ႔ျပနေရး စနစ GAM ပမန A ာဟာရ ခ႕တမႈ GBV ကားမA ေျချပ A ၾကမးဖကမႈ GFD A ေထြေထြ A စားA စာ ေ၀ငျခငးမား HIV ခခA ားကဆငးမႈ ေရာဂါပး HMSF လသားခငးစာနာမႈ A ဖြ႕ေပါငးစ ရနပေငြ HPWG လသားခငးစာနာမႈဆငရာ ကာကြယေစာငေရာကေရး လပငနးA ဖြ႕ ICRC ႏငငတကာ ၾကကေျခန ေကာမတ IDPs ေနရပစြန႔ခြာတမးေရာငသမား IEHK ေA ဂငစမားၾကား A ေရးေပၚ ကနးမာေရး ပစၥညးA စမား IHLCA မသားစလေနႈA ေျခA ေန စစတမး IRW ႏငငတကာ A စၥလာမမစ ကယဆယေရးA ဖြ႕ (Islamic Relief Worldwide) LA A သကေမြး၀မးေကာငး A ကျဖတေလလာမႈ LWF Lutheran World Federation MA Muslim Aid MCH မခငႏင ကေလးကနးမာေရး MHAA ျမနမာႏငင ကနးမာေရးမးမား A သငး MISP A နမဆး ကနUး ၀နေဆာငမႈ (A ေရးေပၚA ေျခA ေနမားတြင မးဆကပြားကနးမာေရးA တြက) MMA ျမနမာႏငင ဆရာ၀နA သငး MoH ကနးမာေရး၀နႀကးဌာန
ဇလင ၂၀၁၂ - ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ ရခငျပညနယတ႔ျပနေရးစမကနး ျမနမာႏငင
60
ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၁၁၁၁ ---- A တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမားA တေကာကစာလးမား
MRCS ျမနမာႏငင ၾကကေျခနA သငး
MSF နယစညးမျခား ဆရာ၀နမား A ဖြ႕ Médecins Sans Frontières
MT မကထရစတန
MUAC လကေမာငးA ရြယA စားတငးတာမႈ
NFI A စားA စာမဟတေသာ ပစၥညးမား
NGO A စးရမဟတေသာ A ဖြ႕A စညး
NHL A မးသားကနးမာေရး ဓာတခြခနး
NNC A မးသား A ာဟာရ ဌာ
PFA စတပငးဆငရာ ေရးUး ျပစမႈ
PLW ကယ၀နေဆာငႏင ႏ႔တကမခင
RC/HC ဌာေနကယစားလယႏင လသားခငးစာနာမႈ ညႏႈငးေရမး
RRD ကယဆယေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရး Uးစးဌာန
RUSF A သငစား ျဖညစြကA စာ
SAM ျပငးထနေသာ A ာဟာရခ႕တမႈ
SC Save the Children
SDH ျပညနယ ကနးမာေရး Uးစးဌာန
SGBV လငမႈဆငရာႏင ကားမA ေျချပ A ၾကမးဖကမႈ
SI Solidarités International
TLS ယာယစာသငေကာငး
U5 A သက ငါးႏစေA ာက
UN ကလသမဂၢ
UNDP ကလသမဂၢ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ A စA စU
UNFPA ကလသမဂၢ လUးေရဆငရာ ရနပေငြA ဖြ႕
UNHCR ကလသမဂၢ ဒကၡသညမားဆငရာ မဟာမငးႀကးရး
UNICEF ကလသမဂၢ ကေလးမား ရနပေငြ A ဖြ႕
WASH ေရ၊ ပတ၀နးကင သန႔ရငးေရးႏင တစကယရည သန႔ရငးေရး
WFP ကမၻာ စားနပရကၡာ A ဖြ႕
WHO ကမၻာ ကနးမာေရး A ဖြ႕
Related Documents
