RADYOLOJİK TEHDİTLERcdn2.beun.edu.tr › imid › egitim › kbrn-radyolojik-sunum-son.pdf · Radyolojik tehditler, iyonlaştırıcı radyasyonun ya da radyoaktif maddelerin; kasten

RADYOLOJİK TEHDİTLER

GİRİŞRADYOLOJİK OLAYLARIN TARİHÇESİ

RADYASYON ÇEŞİTLERİRADYASYONUN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ VE KORUNMA

RADYOLOJİK SALDIRILARDAN KORUNMA

İyonlaştırıcı Radyasyon

İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon

GİRİŞTANIMLAR

Alfa, beta,gama, nötron, X-Işınları

Görünür ışık, radyo dalgaları, mikro dalgalar

Radyasyon, bir kaynaktan yayımlanan parçacık ya da dalga formundaki enerji olaraktanımlanabilir.

RADYASYON

Radyolojik tehditler, iyonlaştırıcı radyasyonun ya da radyoaktifmaddelerin; kasten veya kazaen yayılmasıyla oluşan, insan ve çevre için zararlı ve tehlikeli durumları ifade eder.

Nükleer Santral Kazaları

Radyolojik Serpinti Silahları

Radyoaktif Kaynak Kazaları radyolojik tehditler olarak

değerlendirilir.

GİRİŞTANIMLAR

Nükleer Santral Kazaları, santral çevresinde yaşayan halkın sağlığını ve güvenliğini tehdit edebilecek boyutlarda radyasyon yayılımına sebep olabilirler.

GİRİŞTANIMLAR

Radyolojik Serpinti Silahları (RSS), (Kirli Bomba)

Klasik patlayıcılar (TNT vb.) +radyoaktif maddeler

Radyoaktif madde miktarı < öldürücü düzey

Geniş alanlara yayılan radyoaktif madde

GİRİŞTANIMLAR

Radyolojik Silahların Etkileri:

Toplumda büyük ölçekli bir korku ve paniğe neden olurlar.

Gündelik hayatı etkileyip ekonomiyi sekteye uğratabilirler.

Yüksek dekontaminasyon maliyeti nedeniyle ekonomik zarar oluştururlar.

Yaralanmalara ve ölümlere neden olurlar.

GİRİŞTANIMLAR

Radyoaktif Kaynak Kazaları

Endüstride ve tıpta yaygın olarak kullanılan radyoaktif kaynakların;

uygunsuz şekilde taşınması,

uygulamada özensiz kullanılması,

kaybolması veya çalınması

gibi nedenlerle gerçekleşir.

GİRİŞTANIMLAR

RADYOLOJİK OLAYLARIN TARİHÇESİ

Kyshtym Kazası (29 Eylül 1957)

Sovyetler Birliği, Mayak Nükleer Silah ve Yakıt Üretim Tesisi

70-80 ton radyoaktif madde


Three Mile Island Kazası (28 Mart 1979)

ABD, Three Mile adasında bulunan nükleer santral

Tasarım ve operatör hataları

Düşük radyasyon seviyesi


Çernobil Nükleer Santral Kazası (26 Nisan 1986)

En büyük nükleer kazalardan biri

28 çalışan, radyasyon yanıkları

50 çalışan, akut radyasyon sendromları

Ukrayna, Beyaz Rusya, Rusya, İskandinavya ve Avrupa


Goiania Radyoterapi Kazası (13 Eylül 1987)

Brezilya, radyoaktif kaynak

4 ölü, 28 kişide radyasyon yanıkları

Etkilenen 249 kişi

İkitelli Radyasyon Kazası (Aralık 1998-Ocak 1999)

1998-1999 İstanbul, radyoaktif kaynak

18 kişi, akut radyasyon sendromları


Fukushima Daiichi Nükleer SantralKazası (11 Mart2011)

Japonya, 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tsunami

Hidrojen patlamaları

Havaya ve suya radyoaktif madde yayılımları


RADYASYON ÇEŞİTLERİ

α AlfaRadyasyonu

Çok yavaş hareket eder ve havada sadece 2-5 cm ilerleyebilir.

Kâğıt, elbise ve deri tarafından kolayca tutulur.

Vücuda girmesi halinde oldukça tehlikeli olabilir.


β BetaRadyasyonu

Alfa radyasyonuna göre nüfuz etme gücü daha fazladır.

İnsan derisine nüfuz ederek deride acı ve yanıklara neden olur.

Yutulduğunda ya da solunduğunda tehlikelidir.

İnce bir alüminyum plaka ile durdurulabilir.


η NötronRadyasyonu

Nötron radyasyonunun nüfuz etme gücü çok yüksektir.

En tehlikeli radyasyon türlerinden biridir.

Her ortamda nüfuz edebilir.

Sadece kalın beton, su veya parafin kütleleriyle durdurulabilir.


ϒ Gama Radyasyonu veX-Işınları

Havada çok uzun mesafe yol alabilir.

İç organları etkileyecek şekilde vücuda nüfuz edebilir.

Ancak kalın kurşun bloklarla durdurulabilirler.


RADYASYONUN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ VE KORUNMA

Kısa sürelerde çok yüksek dozda radyasyona maruz kalmak vücutta çok sayıda hücre kaybına neden olur.

Ankara’da alınan doğal radyasyon dozu : 0,44 mSv

Akut radyasyon sendromları:

Bulantı

Kusma

İshal,baş ağrısı, ateş

Saç dökülmesi

Kan hücresi (alyuvar) sayısında azalma

Deri ve doku yanıkları

Bağışıklık sisteminin zayıflaması


Radyasyonun GecikmeliEtkileri

Lösemi

Kemik kanseri

Tiroit kanseri

Akciğer kanseri

Genetik bozukluklar


Radyasyondan korunmada üç temel kavram vardır:1.MESAFEKaynaktan ne kadar uzak durulursa maruz kalınan doz o kadar az olur.2.ENGEL (ZIRHLAMA)Zırhlama, alınan dozu en aza indirmeye yardımcı olur.3.ZAMANRadyasyon bulunan ortamda ne kadar az zaman geçirilirse o kadar az doza maruz kalınır.


İkaz ve Alarm İşaretlerini öğrenin.

İlkyardım esaslarını öğrenin.

Afet ve Acil Durum Çantanızı hazırlayın.

Aile Afet ve Acil Durum Planınızıyapın.


RADYASYONUN BEŞDUYU ORGANIYLA ALGILANAMADIĞI UNUTMAYIN!

Radyolojik Bir Tehdit Oluştuğunda:

Bulunduğunuz yerin boşaltılması istendiyse

Olay/kaza yerinden olabildiğince uzağa gidin.

Tahliye rotaları ve geçici barınma bölgeleri ile ilgili yetkililerin talimatlarını takip edin.

Bebek, çocuk, yaşlı ve engellilere mümkünse yardım edin.

Arabanın pencerelerini, havalandırma sistemlerini, klima ve ısıtıcılarını kapatın.



Dışarıda yakalandıysanız

En yakın kapalı alana girin.

Eğer uygun bir yer bulamazsanız rüzgar yönünün ters istikametinde hızla oradan uzaklaşın.

Radyoaktif maddelerin bulaşmış olabileceği her türlü şeyden uzaklaşın.



Araçtaysanız

Arabayı durdurun ve barınabilecek bir bina arayın.

Duyuruları takip edip talimatlara uyun.



İçeride kalmanız istendiyse

Tüm kapı ve pencereleri kapatıp kilitleyin. Klima ve havalandırmayı kapatın.

Afet ve Acil Durum Çantası ile birlikte sığınma odasına gidin.

Odanın duvarlarına odada bulunan eşyaları dizin.

Kapı ve pencerelerdeki boşlukları izole bant ile kapatın.


Radyolojik Bir Tehdit Sonrasında:

Güvenli bir sığınma yeri bulun ve kirlilikten arının.

Bütün giysilerinizi, ayakkabılarınızı, gözlüklerinizi ve lenslerinizi derhal çıkarın.

Bol sabun ve su kullanarak tüm vücudunuzu iyice yıkayın.

Sığındığınız yeri terk etmenin güvenli olduğu talimatından sonra tıbbi yardım alın.


TEŞEKKÜRLER

RADYOLOJİK TEHDİTLERcdn2.beun.edu.tr › imid › egitim › kbrn-radyolojik-sunum-son.pdf · Radyolojik tehditler, iyonlaştırıcı radyasyonun ya da radyoaktif maddelerin; kasten

Documents