KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ (AFADEM) KBRN GRUBU
Jul 09, 2020
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
3
Etkileme özellikleri göz önüne alınarak, toplu ölüm veyaralanmalara yol açmak amacı ile kullanılan,
Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) silah veyamaddelerdir.
AFADEM KBRN Grubu
Kitle İmha Silahları (KİS)
4
Terör Saldırılarında;
AFADEM KBRN Grubu
KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir
5
Endüstriyel Kazalarda;
AFADEM KBRN Grubu
KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir
6
Nükleer Reaktörlerden Kaynaklanan Kazalarda;Ermenistan’da bulunan “Metsamor Nükleer Santrali” Türkiyesınırına 16 km uzaklıkta,
Bulgaristan’da bulunan “Kozloduy Nükleer Santrali” Türkiyesınırına 200 km uzaklıkta,Romanya’da bulunan
“Cernovoda Nükleer Santrali”Türkiye sınırına 370 km uzaklıktabulunmaktadır.
AFADEM KBRN Grubu
KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir
7
Afetlerde;
AFADEM KBRN Grubu
KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir
8
Teknolojinin Taşınması Sırasında Yaşanan Kazalarda
Yer kalmadı, serumlar ağaçlara asıldı.(20 Aralık 2011)
Mersin'in Silifke İlçesi Küçük SanayiSitesi'nde klor tankından sızan gazdanetkilenen yaklaşık 100 kişi hastanede tedavi altına alındı.Hastanede boş yatak kalmayınca gazdan etkilenen bazıvatandaşlara takılan serumlar, bahçedeki ağaçlara asıldı.
AFADEM KBRN Grubu
KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir
KİMYASAL SAVAŞ
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
10
Kimyasal özelliklerinden dolayı; öldürücü, yaralayıcı, tahrişedici ve aynı zamanda yangın çıkartıcı, insanlara, bitki vemetallere etkisi olan katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerleyapılan savaştır.
Kimyasal Savaş
AFADEM KBRN Grubu
11
Vücuda Giriş YollarıGöz Yoluyla
Deri Yoluyla
Solunum Yoluyla
Sindirim Yoluyla
Kimyasal Silahların Vücuda Giriş Yolları
AFADEM KBRN Grubu
12
Kimyasal Silahların Sınıflandırılması
AFADEM KBRN Grubu
Fizyolojik Etkilerine Göre;Zehirleyici
Kimyasal Savaş MaddeleriSaf Dışı Edici
Kimyasal Savaş Maddeleri
Sinir Gazları
Yakıcı Gazlar
Boğucu Gazlar
Kan Zehirleyici Gazlar
Uyuşturucu - Kapasite BozucuMaddeler
Kargaşa Kontrol Maddeleri
Kusturucu Gazlar
Göz Yaşartıcı Gazlar
13
Sinir Gazları
AFADEM KBRN Grubu
Fizyolojik Etkileri
Sebepsiz burun akması ve aşırı terleme
Görüşün zayıflaması ve gözbebeklerinin küçülmesi
Adalelerin kasılması
Göğüs sıkışması ve nefes almada güçlük
Koma ve ölümün meydana gelmesi (1-10 dk.)
tabun
sarin
14
Sinir Gazları
AFADEM KBRN Grubu
Korunma Gazın olduğu ortamdan uzaklaş
Hızlı hareket et
Maskeni tak
Göze gaz bulaşmış ise bol su ile yıka
Cilde bulaşan sıvıyı su ile yıka
Gaz bulaşmış elbiselerini çıkar ve poşetle
Atropin iğnesini sağlık personeline yaptır.
15
Yakıcı Gazlar
AFADEM KBRN Grubu
Fizyolojik Etkileri Gözlerde sulanma ve yanma
Göz kapaklarının şişmesi
Öksürük ve boğulma hali
Gözlerde, boğaz ve nefes borularında iltihaplanma
Ciltte kızarıklıklar ve kabarcıklar
Bulantı ve kusma
16
Yakıcı Gazlar
AFADEM KBRN Grubu
Korunma Gazın olduğu ortamdan uzaklaş
Hızlı hareket et
Maskeni tak
Göze gaz bulaşmış ise bol su ile yıka
Cilde bulaşan sıvıyı sürtmeden temizle ve su ile yıka
Gaz bulaşmış elbiselerini çıkar ve poşetle
Derhal bir sağlık kuruluşuna başvur
17
Boğucu Gazlar (Akciğer İritanları)
AFADEM KBRN Grubu
Fizyolojik Etkileri Göğüste darlık ve solunum güçlüğü
Öksürük ve gözlerde yaşarma
Ağızdan köpük ve kan gelmesi
Burun ve boğazlarda tahriş ve akıntı
Dudaklarda morarma
Yüksek dozlarda ölüm
18
AFADEM KBRN Grubu
Korunma
Maskeni tak
Gazın bulunduğu ortamdan uzaklaş
En yakın sağlık kuruluşuna başvur
Boğucu Gazlar (Akciğer İritanları)
19
Kan Zehirleyici Gazlar
AFADEM KBRN Grubu
Baş dönmesi
Baş ağrısı
Sersemleme
Bulantı ve kusma
Boğazda ve nefes borusunda şiddetli acı
Dudaklarda, kulaklarda, tırnak altlarında ve ciltte parlak kırmızıveya pembe renk görülür.
Fizyolojik Etkileri
20
Kan Zehirleyici Gazlar
AFADEM KBRN Grubu
Maskeni tak
Gazın olduğu ortamdan uzaklaş
En yakın sağlık kuruluşuna başvur
Korunma
21
Tehlikenin olup olmadığı nasıl anlaşılır?
AFADEM KBRN Grubu
Havada anormal sis, yoğun ve fark edilir bir buhar bulunması durumunda
Uçaktan yayılan bir sis veya duman görülmesi durumunda
Atılan mermi veya bombalardan çok az bir patlama sesi duyulduğunda
22
AFADEM KBRN Grubu
Bulunduğumuz ortamda (caddelerde, çimenlerde, ağaçlarda vb.) kuşkulu yağ veya su damlacıklarının görülmesi
Sarımsak, hardal, badem veya çimen kokuları gibi değişik, alışkın olunmayan kokuların çevreye yayılması
Tehlikenin olup olmadığı nasıl anlaşılır?
23
AFADEM KBRN Grubu
Sebebi bilinmeyen bir nedenden dolayı hasta ve ölühayvanların (kuş, fare gibi) görülmesi,
İnsanlarda göz yaşarması, burun akıntısı, boğaz yanması,ciltte kızarıklık, kusma, halsizlik gibi rahatsızlık belirtilerininortaya çıkması
Tehlikenin olup olmadığı nasıl anlaşılır?
24
AFADEM KBRN Grubu
Sirenlerle
Televizyon, radyo haberleri ve anonslarla halka yapılacak duyurulardan kimyasal saldırı tehlikesinin olup olmadığını anlarız.
Tehlikenin olup olmadığı nasıl anlaşılır?
25
Kimyasal Silahlara Karşı
AFADEM KBRN Grubu
Evlerde kırık cam, kapı ve pervaz gibi yerler onarılmış olmalıdır.
Evlerde veya İşyerlerinde Alınacak Tedbirler
26
AFADEM KBRN Grubu
Cam kırıklarının önlenebilmesi için camların iç yüzeylerine kalın bantlar yapıştırılmalıdır.
Cam ve kapı aralıklarını sızdırmayı önleyecek şekilde mümkün olduğunca sıkı kapatılmalıdır.
Evlerde veya İşyerlerinde Alınacak Tedbirler
Kimyasal Silahlara Karşı
27
AFADEM KBRN Grubu
Evlerde bol miktarda arındırma (dekontaminasyon) için çamaşır suyu, deterjan ve sabun bulundurulmalıdır.
Evlerde veya İşyerlerinde Alınacak Tedbirler
Kimyasal Silahlara Karşı
28
AFADEM KBRN Grubu
Su ve yiyecekler kapalı ve sızdırmazkaplara konulmalıdır. Bunun için cam kaplarda bulunan ve konserve yiyecekler tercih edilmelidir.
Giyecekler kapalı yerlerde ve üzerleri birkaç kat naylonla sarılı bulundurulmalıdır.
Evlerde veya İşyerlerinde Alınacak Tedbirler
Kimyasal Silahlara Karşı
29
AFADEM KBRN Grubu
İkaz ve alarm işaretleri verildiğindeveya olağan dışı koku hissedildiğindeönceden hazırlanmış olan sığınmaodasına girilmelidir.
Kimyasal saldırılarda, evin iç tarafındave genellikle dışarıya açılan penceresiolmadığı için banyoları veya tuvaletlerisığınma odası olarak kullanabilirsiniz.
Kimyasal Saldırı Sırasında
30
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Banyoda küveti ve büyükkapları su ile doldurun
Muslukları açın
31
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Kimyasal saldırı sırasında koruyucuteçhizat (elbise, maske, eldiven)kullanılmalıdır.
Koruyucu kıyafetimiz yoksa neyapmalıyız?
32
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı SırasındaAçıkta kalan cilde bolca yağlı krem sürün.
Pudra, un gibi maddeler serpin.
Üstünüzde yağmurluğunuz varsa giyin yoksa geçirgenliği az olanmuşamba, naylon örtü veya büyük çöp poşeti örterekkendinize basit korunma kıyafeti yapabilirsiniz.
33
Vücudun açık yerleri kapatılmalı
Bulaşık eldiveni giyilmelidir.
Islak bir havlu ile burun ve ağız kapatılarak; soluk alınıpverilmelidir.
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
34
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Kitle iletişim araçları (radyo, tv vb.) takip edilmeli veaçıklamalara uyulmalıdır.
Radyodan veya benzer iletişim araçlarından talimat gelmedikçedışarıya çıkılmamalıdır.
35
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Dışarıdaİkaz ve alarm işaretleriverildiğinde veya olağan dışıkoku hissedildiğinde;
dışarıda kalınmamalı,
bu zehirli maddelerin ciltten,giysilerden ve eşyalarınçoğundan (deri, yün vb.) hızlageçtiği unutulmamalıdır.
36
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Gaza karşı korunması sağlanmışsığınaklara, sığınma yerlerineveya kapalı yerlere girilmelidir.
Rüzgarı arkana al!
Sığınaklara girmeden önce gazbulaşmış olma ihtimaline karşı;derhal elbiseler çıkartılıp birpoşet içine konulmalıdır.
37
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal Saldırı Sırasında
Taşıtlarda;Pencere, kalorifer ve havalandırma sistemleri kesinlikle kapatın
Hızlı şekilde sığınma yerinegirilmelidir.
38
Kimyasal tehlike geçtikten sonra ne yapmalıyız?
AFADEM KBRN Grubu
Kirli Elbiselere Yapılacak İşlem;Kirli (gaz bulaşmış) olan tüm elbiseler çıkarılmalı ve naylonpoşetlere konarak izole edilmelidir.
Elbiseler çıkarılırken çıplak elle dokunulma!
Varsa eldiven kullanılmalıdır.
Elbiseler çıkarılırken kirlilik içte kalacak biçimde çıkarılmalıdır.
Elbiseler iç içe iki tane naylon poşete konularak ağızlarıkapatılmalıdır.
39
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal tehlike geçtikten sonra ne yapmalıyız?
Gözler ve cilt bol su ile yıkanmalı,
Yetkililerin ikazlarına göre hareketedilmelidir.
40
Kimyasal maddelere maruz kalan
AFADEM KBRN Grubu
Kişilere ne yapmalıyız?Konuşturulmamalı,
Rahat ve sıcak tutulmalı,
Yürütülmemeli ve giysiler gevşetilmelidir.
Kalp ile ilgili ilk yardım derhal yapılmalı fakat suni teneffüs yapılmamalıdır.
41
AFADEM KBRN Grubu
Kişilere ne yapmalıyız?Maruz kalan kişinin üstündeki elbisenin derhal çıkartılmasıgereklidir. Böylece daha fazla kimyasal gaza maruz kalmasıönlenmiş olur.
Gözlere kimyasal madde bulaşmış ise gözler bol su ileyıkanmalıdır.
Kimyasal maddelere maruz kalan
42
AFADEM KBRN Grubu
Kimyasal maddelere maruz kalan
Kişilere ne yapmalıyız?Kimyasal maddelere maruz kalankişilerin sağlık durumları iyi olsa bilekalp atışları ve solunum durumlarıkontrol altında tutulmalıdır.
Süratle hastaneyegötürülmelidir.
BİYOLOJİK SİLAHLAR
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
Biyolojik Ajan/Savaş Maddesi
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik savaş amacıyla kullanılanmaddelere genel olarak biyolojiksavaş maddesi veya biyolojikajan adı verilir.
Biyolojik Silah
AFADEM KBRN Grubu
İnsanlarda, evcil hayvanlarda, tarım bitkilerinde; ölüm,hastalık meydana getiren, malzemelere zarar verebilenbiyolojik ajanları, kasıtlı olarak kullanmak suretiyleyapılan savaş ya da terörist saldırılara “biyolojik savaş/biyoterörizm” denilmektedir.
Biyolojik Ajanların Vücuda Giriş Yolları
AFADEM KBRN Grubu
İnsanlardaSolunum Yoluyla
Sindirim Yoluyla
Deri Yoluyla
Enjeksiyon Yoluyla
Göz Yoluyla (Konjonktiva)
Üreme Organları Yoluyla
Biyolojik Saldırı Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
HASTALIK
ÖLÜM
ZAMAN
VEKTÖR
VAKA SAYISI
ETKİLENEN GRUP
ŞÜPHELİ DURUM
İSTİHBARAT
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıya Yönelik Korunma Önlemleri
AFADEM KBRN Grubu
49
Kamu personelinin ve halkın, biyolojiksaldırı hakkında bilgilendirilmesi,
Bütün yurtta zamanında aşı olunması,serum, ilaç, hastane, doktor ve sağlıkpersoneli yeterliliği sağlanması,
Gerekli sıhhi tedbirlerin alınması,
Biyolojik saldırı maddelerine karşıkoruyuculuk sağlayan malzemelerin(maske, koruyucu elbise, kitler) teminedilmesi ve kullanımının öğretilmesi,
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Öncesinde Alınması Gereken Genel Tedbirler
50
Hijyen kural ve esaslarının öğrenilmesi,
Şahsi ve çevresel temizliğe dikkat edilmesi,
Su ve besin maddelerinin temiz olarak kapalıkaplarda bulundurulması ve gerektiğindekaynatılması,
Hastalıkların, ilgili yerlere derhal haberverilmesi,
Yetkililerin emir ve talimatlarına uyulmasıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Öncesinde Alınması Gereken Genel Tedbirler
51
1. Kişisel Korunma
Biyolojik silahlarla yapılan saldırılara karşıkişisel korunmada en etkin yol koruyucumaske ve vücudu örtecek şekilde giysikullanmaktır.
Normal elbiseler iliklenip, vücudun açıkolan yerleri (özellikle açıkta kalan yaralar)mümkün olduğunca kapatıldığı takdirdegerekli korunma sağlanmış olur.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Sırasında Alınması Gereken Tedbirler
52
1. Kişisel Korunma
Genel olarak hijyen kurallarına ve sağlıktedbirlerine riayet etmek önemlidir (örn.besin maddeleri ve malzeme bulaşığına karşıdikkatli olunmalı, dekontaminasyonuyapılmadan kullanılmamalı).
Biyolojik ajanların olay yerinde çalışacakgörevliler ve laboratuvar çalışanları içinseçilecek kişisel korunma teçhizatları çalışmakoşullarına uygun olmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Sırasında Alınması Gereken Tedbirler
53
2. Toplu Korunma
Uygun, güvenli ve yeterli havalandırma ve filtresistemlerinin kurulu olduğu sığınaklar, toplu korunmaalanlarıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Sırasında Alınması Gereken Tedbirler
54
Biyolojik saldırıdan sonra kişilerin, eşyaların,yiyeceklerin, suların, bina ve arazilerintemizlenmesinin sağlanmalıdır. Yiyecekler veiçecekler tıbbi kontrole tabi tutulmalıdır.
Salgın hastalıkların görüldüğü binalar vebölgeler karantinaya alınmalıdır.
Biyolojik saldırıda kullanılan maddetanımlandıktan sonra tedavi planıhazırlanmalıdır. Bağışıklık devam ettirilmelive bilinen sağlık tedbirleri uygulanmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Tedbirler
55
Biyolojik saldırı durumunda, besin ve su kaynakları zincirinin debiyolojik ajan açısından izlenmesi gereklidir.
Hastalık taşıyıcı olarak kullanılan haşereler ve hayvanlar kontrolaltına alınmalıdır.
Biyolojik saldırı sonrasında gelişen salgında enfeksiyon zincirininkırılması ve duyarlı popülasyonun sayısının azaltılması amacıylakoruyucu önlemlere başvurulmalıdır. Ek olarak, hastanın enfekteçıkartılarının kontamine eşyalarının dekontaminasyonu,dezenfeksiyonu, ölü defin işlemleri ile enfekte hayvanlarınimhası sağlanmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Tedbirler
56
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırı Maddesi ile Kirlenen
Bütün teknolojik gelişmelere rağmen, sabunlu su ile vücudun ve ellerin yıkanması, halen oldukça geçerli olan
ve kolayca ulaşılabilen bir korunma yöntemidir.
Kişi ve Eşyaların Arındırılması
57
Kişilerin arındırılması
Biyolojik maddelere maruz kalan kişiler, sıcak sabunlu su ileyıkanarak temizlenir, varsa mikrop öldürücü sabunlarkullanılmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Koruyucu Tedbirler
58
Biyolojik madde ile kirlenen yiyecek ve içecekler temizlemeişlemleri yapıldıktan sonra yenilebilir ve içilebilir.
Taze sebze ve meyvelerin kirli kısımları kesilerek atılır ve bol suile yıkanarak temizlenir. Gerekirse 15-30 dk. klorlu suda bekletilir.
Et ve benzeri maddelerde koku ve renk atımı varsa, kesinliklekullanılmamalıdır. Kuru yiyecek maddelerini kaynatarak pişirmeen iyi temizleme yoludur.
Ambalajlı yiyecek maddeleri: Sağlam ve dayanıklı ambalajların dışkısımları sıcak su ve deterjanla yıkanmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Koruyucu Tedbirler
59
Kural olarak açıktaki bütün sular dökülmelidir. Ancak bu gibisuları kullanmak mecburiyetinde kalınırsa, su iyice kaynatılmalı(en az 30 dakika) ve içine su arıtma tabletleri atılmalıdır.
Kapalı kap ve su şişelerindeki su, dış yüzeyleri temizlenmeksuretiyle içilecek hale getirilir.
Çeşme ve akarsular tıbbi kontrolden geçirilmeden içilmemeli vekullanılmamalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Koruyucu Tedbirler
ŞÜPHELİ POSTA
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
Şarbon Şüpheli Posta Saldırıları
ABD’de 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi vePentagon’a yapılan terörist saldırılardan bir hafta sonra birmedya kuruluşu yöneticisine içinde şarbon tozu bulunan birmektup gönderilmiştir.
AFADEM KBRN Grubu
Neden Şarbon (Antraks)?
Çok küçük, kolayca dağılan ve aşırıısıya dayanıklı sporlar
Hemen ortaya çıkmayan belirtiler
Yüksek ölüm oranı
Enfeksiyon oluşturabilme
AFADEM KBRN Grubu
Bulaşma şekline göre şarbon
DERİ ŞARBONU
BAĞIRSAK ŞARBONU
AKCİĞER ŞARBONU
AFADEM KBRN Grubu
Posta Hizmetlerindeki Etkisi
Posta hizmetlerinde çalışanları, postahizmetlerinden yararlananları, acilhallere müdahale eden personeli!hasta eder, öldürürLokal posta kutularından, bölgeselposta ayırım tesislerine kadar tümposta hizmeti veren yerlerinkapatılmasına sebep olur.
AFADEM KBRN Grubu
Posta Hizmetlerindeki Etkisi
Posta akışına sekte vurur.
Kamunun posta hizmetlerine olangüvenini sarsarak iş hayatındazarara yol açar.
Korku nedeniyle lüzumsuz tedbirleralınmasına sebep olur.
Kasıtlı hilelere ve kasıtsız sahteuyarı ve alarmlara sebep olur.
AFADEM KBRN Grubu
Şüpheli Postanın Özellikleri
Dışında tozlu bir madde, yağ lekeleri,uçuk renkler ve/veya kokusu olanzarf/paketÇıkıntı yapmış alüminyum folyo, tel gibicisimlerin olduğu zarf/paketBoyutlarına uymayan ya da bir tarafadoğru dengesiz ağırlıkta olanzarf/paketGarip şekilli, aşırı şişkin veya orantısızzarf/paket
AFADEM KBRN Grubu
Şüpheli Postanın Özellikleri
Aşırı miktarda bantlanmış ya da açılıpkapatılmış zarf/paketElle ve kötü yazılmış tarzda yazılarınolduğu zarf/paket“Kişiye Özel” veya “Gizli” gibi sınırlıifadelerin bulunduğu zarf/paketHatalı unvanların (ya da unvan var-isimyok) olduğu zarf/paketİade adresinin bulunmadığı zarf/paket
AFADEM KBRN Grubu
Şüpheli Postanın Özellikleri
Üzerinde “Kırılacak Eşya–Dikkat”,“İvedi-Geciktirmeyin”, “Kişiye Özel” yada “Gizli” yazılı zarf ya da paketTanımadığınız ya da beklenmeyenbirinden gelen zarf/paketArtık sizinle ilgisi kalmamış, dahaönceden birlikte çalıştığınız birinegönderilmiş zarf/paket
AFADEM KBRN Grubu
Şüpheli Postanın Özellikleri
Gönderici adı ve/veya adresi olmayanya da mantıklı görünmeyen (örneğin;genel ifadelerin hatalı yazıldığı) veyaüzerinde tehditkâr yazıların bulunduğuzarf/paket
Gönderenin adresi ile pul ya dadamgasındaki adresin farklı olduğuzarf/paket
AFADEM KBRN Grubu
Saldırı Durumunda Yapılacaklar
Varsa, ağız ve burunu kapatan tozmaskesi ve plastik eldiven kullanın
Şüpheli zarf veya paketi sallamayın yada boşaltmayın
Mümkünse (koruyucu önlemleralındıysa) postayı, akma veya sızıntıyıengelleyecek bir poşet veya kabın içinekoyun, aksi halde dokunmayın.
AFADEM KBRN Grubu
Saldırı Durumunda Yapılacaklar
Zarf veya paketi dengeli bir yüzeye koyun, koklamayın, tadınabakmayın ve yakından incelemeyin
Toz yüzeye dökülmüşse temizlemeye çalışmayın. Üzerinikapatın ve bunu açmayın (elbise, gazete kağıdı veya çöpbidonu vb. ile)
Diğer kişileri uyarın ve mümkünse oda ile ilgili güvenlikönlemlerini aldıktan sonra odayı terk edin(Vantilatörleri/havalandırmayı, kapı/pencereyi kapatın)
AFADEM KBRN Grubu
Saldırı Durumunda Yapılacaklar
Bulaşmayı engellemek için kişiselarındırmayı gerçekleştirin (kıyafetleri veeldivenleri ters/yüz ederek çıkarın,özellikle el/yüz, ağız ve burun içini,kulaklarınızı yıkayın vb.),
Teşkilatınızın böyle durumlar için kabuledilen kurallarını izleyin. Binanızıngüvenlik birimine ve ilk amirinize bildirin,
AFADEM KBRN Grubu
Uzmanla ekiplere haber verin,
Eğer mümkünse; odada/bölgedebulunanların listesini çıkarın,hatırlayabildiğiniz her şeyi not edinve listeyi uzman ekiplere iletin.
Saldırı Durumunda Yapılacaklar
AFADEM KBRN Grubu
Hastalık şarbon sporlarına maruz kalındıktan sonra uygunbir antibiyotikle erken tedavi edilirse önlenebilir.
Tıbbi Müdahale
İnsandan insana bulaşmaz
AFADEM KBRN Grubu
75
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
AFADEM KBRN Grubu
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
RADYOLOJİK RİSKLER
77
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
AFADEM KBRN Grubu
78
Radyasyon;Elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerjiyayımı veya aktarımıdır.
İyonlaştırıcı Radyasyon,
İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon
olmak üzere ikiye ayrılır.
Radyasyon nedir?
AFADEM KBRN Grubu
RADYASYONRADYASYON
İYONLAŞTIRICI RADYASYON
İYONLAŞTIRICI RADYASYON
PARÇACIK TİPİPARÇACIK TİPİ
Alfa, Beta ve Nötron Parçacıkları
Alfa, Beta ve Nötron Parçacıkları
DALGA TİPİDALGA TİPİ
X ve Gama IşınlarıX ve Gama Işınları
İYONLAŞTIRICI OLMAYAN
RADYASYON
İYONLAŞTIRICI OLMAYAN
RADYASYON
DALGA TİPİDALGA TİPİ
Radyo ve MikrodalgalarKızıl ve Mor Ötesi Işınlar
Görünür Işık
Radyo ve MikrodalgalarKızıl ve Mor Ötesi Işınlar
Görünür Işık
Radyasyon Çeşitleri
16:31 79
AFADEM KBRN Grubu
İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları Nelerdir?
16:31 80
81
İyonlaştırıcı radyasyon;Duyu organları ile tespit edilemez.
Tespit için inceleme aletlerinin kullanılması gerekir.
AFADEM KBRN Grubu
İyonlaştırıcı radyasyon nasıl tespit edilir?
Kokusunu alamazsınız Göremezsiniz
82
Radyoaktif kirleticiler, insanlara, hayvanlara, bitkilere zararvererek çevreyi ve ekolojik dengeyi bozar.
Radyasyonun etkisi; cinsiyet, yaş ve organa göredeğişir.
Çocuklar ve büyüme çağındaki gençler en fazlaetkilenen gruptur.
Göz en fazla etkilenen organdır.
Kontrolsüz hücre çoğalması meydana getirir.
Aynı zamanda genleri olumsuz etkiler veyacanlılarda genetik değişikliklere yol açar.
AFADEM KBRN Grubu
Radyoaktif Risklerin Etkileri
83
Doğuracağı Sonuçlar;Kanser oluşması
Ömrün kısalması (erken ölümler)
Katarakt oluşması
Sakat ve ölü doğumlar
AFADEM KBRN Grubu
Radyoaktif Risklerin Doğuracağı Sonuçlar
84
MEZ Kuralı
Mesafe – Uzak durma
Engel – Zırhlama (Perdeleme)
Zaman – Az zaman geçirme
AFADEM KBRN Grubu
Radyasyon Tehlikesinden Korunmak
NÜKLEER RİSKLER
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
86
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
AFADEM KBRN Grubu
87
Nükleer Silahlar;patlama özelliğinin dışında çokkısa bir sürede büyük bir yeryüzüparçasını etkileyebilen,
ısı, radyasyon ve basınç gibiölümcül etkileri olan çok güçlü birsilah çeşididir.
AFADEM KBRN Grubu
Nükleer Silahlar
88
AFADEM KBRN Grubu
Nükleer Patlama
89
16 Temmuz 1945 tarihinde patlatıldı.
AFADEM KBRN Grubu
“GADGET” İlk Nükleer Bomba
90
AFADEM KBRN Grubu
Hiroşima’ya Atom Bombası Saldırısı
Atom bombası atıldıktan sonra Hiroşima
91
Nükleer Silahların Etkileri
AFADEM KBRN Grubu
Nükleer Silahların Etkileri
92
I. AŞAMA (1 dakika)Parlak ışık görülür görülmez;
YAT (Çukur bir yere veya duvar dibine ya da kuytu bir yere yatarpozisyon alınmalıdır. Kollar, baş üstünde kavuşturulmalı, ışıkgirmeyecek şekilde gözler kapatılmalıdır.)
KAPAN (Dizler karna doğru çekilip hacim küçültülmelidir.)
ÖRTÜN (Açık yerler örtülmelidir.)Bu durum ışık, yakıcı hava hareketi ve yıkımlar sona erene kadarkorunmalıdır (yaklaşık 1 dakika).
Panik yapmayın! Sığınağa girmek için 30-60 dakika zamanınız var!
Nükleer Silahların Etkilerinden Korunmak
AFADEM KBRN Grubu
93
II. AŞAMA (Serpinti Etkisinden Korunma)Patlamadan sonraki I. aşamayı takip eden ilk 30-60 dakika sonrabaşlar.
Bu nedenle gerekli hazırlıklar içinyeteri kadar vakit vardır.
Acele etmeden sığınağagidilmelidir.
Nükleer Silahların Etkilerinden Korunmak
AFADEM KBRN Grubu
İKAZ VE ALARM İŞARETLERİ
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
95
“İkaz ve Alarm Sistemi” aracılığıyla; olağanüstü durumlarda,
düşman hava saldırılarının varlığı
radyoaktif serpintinin veya kimyasal silah tehlikesinin varlığı
ve bu tehlikelerin geçtiği haberleri halka duyurulur.
Böylece, halkın gerekli önlemleri alması sağlanır.
Bu haberlerin bildirilmesinde kullanılan işaretlerin veçeşitlerinin bütün yurttaşlar tarafından çok iyi bilinmesigerekmektedir.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
96
SARI İKAZ!Üç dakika devamlı siren sesi ile verilir.
Hava saldırısı olasılığı var!
Alarma hazır ol!
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
ÜÇ DAKİKA DEVAMLI SİREN SESİ
97
Sarı ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Hemen bir sığınak veya sağlam bir bodrum, duvar dibi veya birçukur yere sığınılmalıdır.
Mümkünse hemen evlere veya iş yerlerine gidilmelidir.
Bina içindeki doğalgaz, hava gazı, elektrik ve su ana vanalarıkapatılmalıdır.
Yanan ocak ve soba söndürülmeli, kapı ve pencereler kapatılıp,perdeler çekilmelidir.
Sığınağa/sığınma yerine gerekli malzemeler taşınmalıdır.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
98
KIRMIZI İKAZ!Üç dakika yükselen alçalan dalgalı siren (canavar düdüğü)sesi ile verilir.
Hava saldırı tehlikesi var.
Derhal sığınağa/sığınma yerine gir!
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
ÜÇ DAKİKA DEVAM EDEN ALÇALAN YÜKSELEN SİREN SESİ
99
Kırmızı ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Sarı ikaz sırasında eksik kalanlar tamamlanmalı,
Gerekli olan malzemeler alınarak hemen sığınağa girilmelidir.
Tehlike geçti ikazı (beyaz ikaz) verilinceye kadar sakin bir şekildesığınaklarda beklenmelidir.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
ÜÇ DAKİKA DEVAM EDEN ALÇALAN YÜKSELEN SİREN SESİ
100
GRİ VEYA SİYAH İKAZ!Radyoaktif serpinti tehlikesi var! / Kimyasal silah tehlikesi var!
Üçer saniyelik kesik kesik siren sesi ile veya radyo, hoparlör yada megafonla yapılacak yayınlarla verilir.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
ÜÇER SANİYE SÜRE İLE KESİK KESİK SİREN SESİ
101
Gri veya siyah ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Bu ikazla hemen diğer ikazlarda olduğu gibi gereken malzeme veyiyecek maddeleri ile birlikte sığınak ve sığınma yerlerinegidilmelidir.
Yetkililerin yapılacağı uyarılara hazırlıklı olunmalıdır.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
102
BEYAZ İKAZ!(TEHLİKE GEÇTİ İKAZI)
Hava saldırısı, radyoaktif serpinti veya kimyasal silah tehlikesi kalmadığı anlamına gelir.
Radyo, hoparlör, megafon gibi araçlarla halka duyurulur.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
RADYO, HOPARLÖR VE MEGAFON ANONSU
103
Beyaz ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?“Tehlike geçti!” haberi duyulunca sığınaklardan çıkılarak normalyaşam alanlarına dönülmelidir.
Yardıma muhtaç olanlara yardım edilmelidir.
İkaz ve Alarm İşaretleri
AFADEM KBRN Grubu
RADYO, HOPARLÖR VE MEGAFON ANONSU
SIĞINAKLAR
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
105
“Özellikle hava bombardımanlarından korunmak içinyapılmış yer” (TDK, 2013)
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
Nükleer ve konvansiyonel silahlarla, kimyasal ve biyolojik savaş maddelerinin etkilerinden ve afetlerden korunmak amacıyla inşa edilen ve bu amaçla kullanılan güvenli yapılardır.
106
Sığınaklar, yapılması bir zorunluluk olmakla beraber, çok pahalıyapılardır.
Maliyetini azaltmak ve barış ortamında da bakımını sağlamakiçin sığınaklar:
Metro, garaj, otopark, kapalı çarşı, pasaj, spor salonu gibibirden çok amaca hizmet eder şekilde yapılabilir.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
107
Kişi başına en az 1 m2 yer
Serpinti sığınaklarında her 100 kişi için erkek ve kadın olmaküzere ayrı ayrı birer tuvalet ve lavabo
Sığınakların iç yüksekliği net 2,40 metreden aşağı olamaz.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
108
Sığınağı Çevreleyen Bina Dış Duvar Kalınlığı:
Sığınağın bina dışına rastlayan duvar ve tavan döşemekalınlıkları en az 60 cm beton, 75 cm tuğla veya taş ya da 90 cmsıkıştırılmış topraktan olmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
109
Giriş Yeri
Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet dik açı dönüşlüolmalıdır. Net alanı tuvalet, duş ve mutfak nişi hariç 100metrekareden büyük sığınaklarda iki çıkışın sağlanmasızorunludur.
Havalandırma
Mekanik havalandırma
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
110
Sığınak biriken çöplerin ve diğer atıkların kolaycauzaklaştırılmasını sağlayıcı özellikte tasarlanmalı,
Tuvalet taşı yerine klozet kullanılmalı
Mümkünse radyoaktif sızıntıya karşı ilave tedbirler de alınarakatık su gideri kanalizasyona bağlanmalıdır
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklarda Hijyen Tedbirleri
111
Sığınaklarda Bulundurulması Gereken Malzemelerpilli bir radyo
ikili ve üçlü ranzalar
piknik tüpü
küçük bir gaz sobası
pilli bir el feneri
plastik torbalar
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
112
Sığınaklarda Bulundurulması Gereken MalzemelerEn az 14 günlük gıda maddesi ve su stoku
Günde kişi başına en az 2 litre üzerinden yapılacak içme suyustoku için gerekli malzemeler
Su, süt, konserve, hazır çorba, bisküvi, et, bakliyat, peynir,zeytin, yağ, çay, şeker, tuz, vb.
Pens, makas, enjektör, plaster, çengelli iğne, sabun, sargı bezi,hidrofil pamuk, tentürdiyot, alkol, oksijenli su, yanık merhemi
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
113
Sığınaklarda Bulundurulması Gereken MalzemelerYangın söndürme cihazı, su varili veya kovası, hortum, ikiparçalı merdiven, kum torbası, kazma, kürek.
Telefon, telsiz, battaniye, temizlik malzemeleri, kova, çöpbidonu,
Pilli radyo, pilli el feneri, yedek pil,
Gaz maskesi, saat, kitap, makas, sedye,
Hijyenik malzemeler, çatal, kaşık, bıçak, ilkyardım çantası,kibrit, mum.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınaklar
SIĞINMA YERLERİ
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
115
Sığınak bulunmayan ev veya işyerlerinin bazı bölümleri sığınmayeri olarak kullanabilir.
Kimyasal ve Biyolojik Maddelerden Korunmak İçin;Sığınma yerleri üst katlarda ve penceresi az olan yerlerdenseçilmeli (banyo vb.),
Gaz girişini önlemek amacıyla pencere ve kapı aralıkları macun,bant veya çamaşır suyuna batırılmış bezlerle kapatılmalıdır.
Kırık cam ve kapılar önceden onarılmalıdır.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınma Yerleri
116
Klasik ve Nükleer Silahlardan Korunmak İçin;Sığınma yerleri mümkünse bordum katlarında, dışarıyapenceresi az tavan ve duvarları sağlam yerlerden seçilmeli,kapı ve pencereleri kum torbaları ile takviye edilmelidir.
Sığınma yerlerinde sığınakta bulunması gereken malzemelerbulunmalıdır.
Sığınma yeri olarak seçilecek yerin, sığınak kadar koruyucuolamayacağı açıktır. Ancak seçilecek bu yerin mümkün olduğukadar sığınaktaki özellikleri taşımasına özen gösterilmelidir.
AFADEM KBRN Grubu
Sığınma Yerleri
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
ÖğretmenlerAyşenur YAŞAR [email protected]Özlem GÖKDEMİR [email protected] BOĞAZPINAR [email protected]ülay YILDIRIM BAYINDIR [email protected]. Gökay KIRMIZIGÜL [email protected]
AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)
KBRN GRUBU
KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ
Katılımınız için teşekkürler…
Ayrıntılı bilgi için: www.afad.gov.tr