Bé GI¸O DôC Vμ §μO T¹O TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN NGUYỄN VIỆT CƢỜNG Qu¶n trÞ theo môc tiªu cña nhμ qu¶n trÞ cÊp cao trong c«ng ty cæ phÇn kinh doanh ®a ngμnh trªn ®Þa bμn hμ néi Chuyªn ngμnh : qu¶n trÞ kinh doanh M· sè : 62 34 01 02 Người hướng dẫn khoa học: Gs.ts. nguyÔn kÕ tuÊn Hμ Néi - 2016
27
Embed
Qu¶n trÞ theo môc tiªu cña nhµ qu¶n trÞ cÊp cao trong c«ng ...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
NGUYỄN VIỆT CƢỜNG
Qu¶n trÞ theo môc tiªu cña nhµ qu¶n trÞ
cÊp cao trong c«ng ty cæ phÇn kinh doanh
®a ngµnh trªn ®Þa bµn hµ néi
Chuyªn ngµnh : qu¶n trÞ kinh doanh
M· sè : 62 34 01 02
Người hướng dẫn khoa học:
Gs.ts. nguyÔn kÕ tuÊn
Hµ Néi - 2016
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Người hướng dẫn khoa học: Gs.ts. nguyÔn kÕ tuÊn
Phản biện 1: PGS.TS. VŨ THÀNH HƯNG Phản biện 2: TS. TRẦN QUỐC VIỆT Phản biện 3: TS. NHÂM PHONG TUÂN
Luận án sẽ được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án cấp Nhà nước họp Tại: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Vào hồi 16 giờ 00 ngày 26 tháng 07 năm 2016
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thƣ viện Quốc gia
- Thƣ viện Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của nghiên cứu
Kinh doanh đa ngành là một hình thức kinh doanh nhằm tận
dụng cơ hội kinh doanh và phân tán rủi ro. Nhưng quản trị công ty
kinh doanh đa ngành rất phức tạp, vì mỗi lĩnh vực kinh doanh, mỗi
đơn vị kinh doanh trong công ty có một đặc thù riêng, có mục tiêu và
chiến lược khác nhau.
Để điều hành hoạt động công ty kinh doanh đa ngành đi đúng
hướng, đạt hiệu quả trong quản lý và kinh doanh, nhà quản trị cấp
cao giữ vai trò rất quan trọng. Họ phải xác định được phương pháp
quản trị công ty đang vận dụng, nếu không sẽ dẫn đến những hậu quả
xấu trong quá trình điều hành và ảnh hưởng đến lợi ích của công ty.
Để quản trị công ty phức tạp này, quản trị cấp cao có thể vận
dụng phương pháp quản trị theo mục tiêu, được Peter Drucker đưa ra
năm 1954. Quản trị theo mục tiêu là một phương pháp quản trị phù
hợp cho việc vận dụng vào quản trị điều hành các công ty cổ phần
kinh doanh đa ngành. Tom Peters, một nhà lý thuyết quản trị nổi
tiếng, nói: “Drucker là nhà sáng tạo, là nhà phát minh quản trị hiện
đại. Trong đầu thập niên 1950, không ai có công cụ gì để quản trị các
tổ chức rất phức tạp một cách khoa học. Drucker là người đầu tiên
trao cho chúng ta cẩm nang để làm điều đó”.
Quản trị theo mục tiêu cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, một
phương pháp quản trị được nghiên cứu nhiều ở trên thế giới, nhưng
chủ yếu ở những nước có môi trường thể chế phát triển cũng như lịch
sử kinh doanh lâu dài. Để phương pháp này phù hợp với tình hình
thực tế, phát huy hiệu quả và được nhiều công ty cổ phần kinh doanh
đa ngành ở Việt Nam nói chung và trên địa bàn Hà Nội nói riêng
biết, vận dụng thì phương pháp này cần tiếp tục được nghiên cứu.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, đề tài “Quản trị theo mục
tiêu của nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh doanh đa
ngành trên địa bàn Hà Nội” có ý nghĩ lý luận và thực tiễn thiết thực.
2. Mục tiêu nghiên cứu của luận án
Hệ thống hoá và phát triển lý thuyết về MBO để tạo lập khuân
khổ cho nghiên cứu chủ đề đề tài. Phân tích thực trạng vận dụng
2
MBO trong công ty cổ phần kinh doanh đa ngành trên địa bàn Hà
Nội. Luận án phân tích đánh giá nhận thức và thực tiễn vận hành của
nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh doanh đa ngành trên
địa bàn Hà Nội về MBO. Luận án cũng so sánh những nhận thức và
thực tiễn vận hành MBO giữa các doanh nghiệp vận dụng thành công
và doanh nghiệp vận dụng chưa thành công, nhằm khám phá về một
số yếu tố có thể tác động tới kết quả vận dụng MBO. Xác định những
thuận lợi, khó khăn, nguyên nhân những khó khăn và những bài học
thành công của nhà quản trị cấp cao vận dụng phương pháp MBO.
Trên cơ sở đó, luận án đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm vận dụng
thành công phương pháp MBO của nhà quản trị cấp cao trong công
ty cổ phần kinh doanh đa ngành trên địa bàn Hà Nội.
Để thực hiện những mục tiêu trên, luận án trả lời các câu hỏi
nghiên cứu sau:
- Các doanh nghiệp đánh giá về sự phù hợp của MBO đối với
nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh doanh đa ngành như
thế nào?
-Mức độ vận dụng MBO trong các công ty cổ phần kinh doanh
đa ngành như thế nào?
- Phương pháp triển khai vận dụng MBO trong các công ty cổ
phần kinh doanh đa ngành như thế nào?
- Mức độ thành công trong điều hành và trong kinh doanh của
công ty cổ phần kinh doanh đa ngành khi nhà quản trị cấp cao vận
dụng MBO như thế nào?
- Điều kiện để mở rộng ứng dụng MBO thành công trong công
ty cổ phần kinh doanh đa ngành là gì?
- Các công ty cổ phần kinh doanh đa ngành ở Việt Nam cần làm
gì để có thể triển khai vận dụng MBO thành công hơn?
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là phương pháp MBO của nhà
quản trị cấp cao.
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài là: Các nhà quản trị cấp cao
(bao gồm Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc/Giám đốc, Phó Tổng
Giám đốc/Phó Giám đốc) trong các công ty cổ phần (không bao gồm
3
các tập đoàn, các tổng công ty của nhà nước, không giới hạn quy mô
doanh nghiệp), nghiên cứu trong các công ty cổ phần kinh doanh đa
ngành (kinh doanh từ hai ngành trở lên, không giới hạn ở các loại
ngành nghề kinh doanh nhất định), là công ty cổ phần kinh doanh đa
ngành có trụ sở chính trên địa bàn thành phố Hà Nội.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu và yêu cầu của luận án, tác giả đi từ việc
tìm hiểu và hệ thống hóa các vấn đề lý luận về MBO, đặc biệt là điều
kiện vận dụng MBO vào công ty cổ phần kinh doanh đa ngành, tới
việc phân tích thực trạng vận dụng MBO trong các công ty cổ phần
kinh doanh đa ngành trên địa bàn Hà Nội, xác định kết quả đạt được,
những khó khăn hạn chế và bài học trong việc vận dụng MBO. Trên
cơ sở đó, luận án đề xuất một số giải pháp nhằm vận dụng thành công
MBO cho các công ty cổ phần kinh doanh đa ngành ở Hà Nội nói
riêng và Việt Nam nói chung.
Luận án sử dụng một số phương pháp:
Phỏng vấn sâu lãnh đạo và cán bộ nhân viên trong các công ty
cổ phần kinh doanh đa ngành trên địa bàn Hà Nội có vận dụng MBO,
phỏng vấn các chuyên gia, các nhà quản trị, nhà kinh tế và phỏng vấn
nhóm bán cấu trúc cùng với các nhóm đại diện.
Khảo sát bằng bảng hỏi với các nhà quản trị cấp cao, tác giả đã
khảo sát 200 công ty cổ phần kinh doanh đa ngành, trong đó 35 công
ty thể hiện việc vận dụng phương pháp MBO. Tác giả xây dựng một
phiếu câu hỏi và phỏng vấn 35 nhà quản trị cấp cao tại 35 công ty
này nhằm thu thập những đánh giá và thực tiễn vận dụng MBO. Dữ
liệu khảo sát được tổng hợp và so sánh nhóm nhằm đánh giá thực
trạng vận dụng MBO trong các công ty cổ phần kinh doanh đa
ngành trên địa bàn Hà Nội. Tác giả cũng tiến hành phân tích hồi
quy về tác động của hiểu biết về MBO, mức độ vận dụng MBO và
hiệu quả quản trị từ MBO tới kết quả kinh doanh của công ty, sử
dụng phần mềm SPSS.
Nghiên cứu tình huống: đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu
tình huống, nghiên cứu sâu Công ty Cổ phần Kosy. Đây là một ví dụ
4
cụ thể nhằm làm nổi bật thực tiễn vận hành, những vấn đề công ty
gặp phải và giải pháp khi vận dụng MBO.
5. Những đóng góp mới của luận án
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
- Trên cơ sở lý thuyết về MBO và khảo sát nhà quản trị cấp cao
ở các công ty cổ phần kinh doanh đa ngành, nghiên cứu đã đưa ra
một số tiêu chí đánh giá mới: (1) Hiểu biết của quản trị cấp cao về
phương pháp MBO. (2) Sự phù hợp của phương pháp MBO với công
tác quản trị, điều hành của nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần
kinh doanh đa ngành. (3) Quan điểm và điều kiện của kinh doanh đa
ngành trong công ty cổ phần. (4) Mức độ vận dụng MBO trong công
ty cổ phần kinh doanh đa ngành. (5) Điều kiện để mở rộng ứng dụng
thành công MBO của nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh
doanh đa ngành.
- Các phát hiện trong nghiên cứu này cho thấy: Nhà quản trị có
học vấn sau đại học quan tâm hơn tới việc cấp trên cùng với cấp dưới
xây dựng mục tiêu. Vận dụng MBO thành công, quản trị cấp cao
nhấn mạnh yếu tố tự chủ của các bộ phận và cụ thể hóa mục tiêu tới
các cá nhân. Những doanh nghiệp vận dụng thành công MBO thường
lựa chọn MBO cho những ngành nghề nhất định, thận trọng khi mở
rộng MBO cho mọi cấp quản trị, và đánh giá rất cao trình độ hiểu
biết về MBO của nhà quản trị cấp cao. Hiểu biết về MBO và mức độ
vận dụng rộng rãi, thường xuyên MBO có quan hệ thuận chiều với
kết quả kinh doanh. Đây là những yếu tố then chốt để mở rộng, ứng
dụng thành công phương pháp MBO.
Những đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu
Từ kết quả nghiên cứu, luận án đã đưa ra một số đề xuất để nhà
quản trị cấp cao vận dụng thành công MBO trong công ty cổ phần
kinh doanh đa ngành, cụ thể:
- Xây dựng và hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty cổ
phần kinh doanh đa ngành là bước đầu tiên để vận dụng thành công
MBO. Chiến lược làm rõ mục tiêu tổng thể, dài hạn của công ty, làm
kim chỉ nam cho việc xác định mục tiêu các cấp và trong từng
thời kỳ.
5
- Kế hoạch kinh doanh là một công cụ để nhà quản trị vận dụng
trực tiếp MBO trong quản trị điều hành công ty cổ phần kinh doanh
đa ngành. Kế hoạch kinh doanh và kế hoạch tác nghiệp được xây
dựng trên cơ sở chiến lược, cụ thể hóa chiến lược công ty cho từng
thời kỳ.
- Quản trị cấp cao thực hiện việc phân công nhiệm vụ, phân cấp
và uỷ quyền cho quản trị cấp thấp hơn và cán bộ nhân viên có khả
năng, đồng thời tạo điều kiện hỗ trợ và tạo động lực giúp họ hoàn
thành công việc. Các bên tham gia cùng thống nhất mục tiêu, kế
hoạch triển khai công việc và cùng thống nhất các nguồn lực.
6. Kết cấu luận án
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu luận án gồm 4 chương:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản trị theo
mục tiêu.
Chƣơng 2: Cơ sở lý luận về quản trị theo mục tiêu của nhà
quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh doanh đa ngành.
Chƣơng 3: Thực trạng quản trị theo mục tiêu của nhà quản trị
cấp cao trong công ty cổ phần kinh doanh đa ngành trên địa bàn
Hà Nội.
Chƣơng 4: Giải pháp vận dụng thành công phương pháp quản
trị theo mục tiêu của nhà quản trị cấp cao trong công ty cổ phần kinh
doanh đa ngành trên địa bàn Hà Nội.
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ QUẢN TRỊ
THEO MỤC TIÊU
1.1. Khái quát về quản trị theo mục tiêu
Quản trị theo mục tiêu (Management By Objective - MBO) là
một phương pháp quản trị đặt trọng tâm vào mục tiêu hay kết quả
công việc, được Peter Drucker đưa ra lần đầu tiên vào năm 1954
trong cuốn sách “The Practice of Management”. Có rất nhiều định
nghĩa khác nhau về MBO, nhưng theo Drucker (1954), MBO là quản
trị việc xác định và thực hiện mục tiêu, đồng thời căn cứ vào mục
tiêu để tiến hành quản trị. MBO là phương pháp quản trị, trong đó
6
mỗi thành viên, mỗi bộ phận luôn đề ra mục tiêu phấn đấu cho cá
nhân, bộ phận mình và cam kết thực hiện các mục tiêu đã đề ra.
1.2. Một số nghiên cứu nƣớc ngoài về quản trị theo mục tiêu
MBO là một phương pháp quản trị được rất nhiều nhà khoa học
ở trên thế giới quan tâm và nghiên cứu. Sau đây là tổng hợp, đánh giá
một số nghiên cứu tiêu biểu trong những năm gần đây:
Hugh Mosley, Holger Schütz và Nicole Breyer (2001) nghiên
cứu MBO trong các cơ quan dịch vụ việc làm công cộng (Public
Employment Services - PES) của EU. Kết quả đã chỉ ra rằng hệ
thống MBO sẽ trở nên phổ biến rộng khắp tại PES châu Âu (và các
quốc gia OECD khác) trong tương lai gần. Tuy nhiên, MBO phát huy
tác dụng, khi: sử dụng số lượng hạn chế các mục tiêu rõ ràng và dễ
hiểu; có sự tham gia của người lao động; giảm mật độ và mức độ
phức tạp của các quy tắc và chỉ thị hành chính; hệ thống thông tin
quản lý đáng tin cậy; các quy trình, thủ tục công bằng và minh bạch;
cam kết MBO ở tất cả các cấp tổ chức.
Fredrik Dahlsten, Alexander Styhre và Mats Williander (2005)
nghiên cứu về MBO trong Công ty Ô tô Volvo. Nghiên cứu về mục
tiêu và sự tác động của mục tiêu tới một số vấn đề trong tổ chức. Các
tác giả đã khảo sát và phỏng vấn các nhà quản trị. Kết quả nghiên
cứu cho thấy để quản trị điều hành các tổ chức lớn, quản trị cấp cao
có thể sử dụng các mục tiêu nhằm kiểm soát các tổ chức. Đứng từ
quan điểm hiệu quả, một công ty với những nhân viên được ủy
quyền, có tư duy kinh doanh theo định hướng, hoạt động tốt hơn một
công ty cũng với quan điểm hiệu quả nhưng bị kiểm soát chặt chẽ.
Trong nghiên cứu của các tác giả Kralev, Todor (2011) về
“Quản trị theo mục tiêu: Quản lý lý thuyết cho các dịch vụ du lịch
cao cấp”. Kết quả đưa ra là mục tiêu của tổ chức không thể đạt được
bằng cách không được phân công và giao nhiệm vụ rõ ràng. Nhà
quản trị cần phải thực hiện chức năng quản trị của mình (lập kế
hoạch, tổ chức, kiểm soát..). Việc hoạch định các mục tiêu cần phải
thiết lập trong một thời gian dài hạn, trung hạn và ngắn hạn. Đội ngũ
nhân viên và nhà quản trị xác định các mục tiêu là một trong những