อุทกธรณีวิทยาประเทศไทย นําเสนอโดย รศ.ดร.เกรียงศักดิ ์ ศรีสุข ศูนย์วิจัยนํ้าบาดาล คณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยขอนแก่น อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40002 โทร./แฟกซ์ : +66-43-348198 E-mail : [email protected] Website: http://gwrc.kku.ac.th HYDROGEOLOGY OF THAILAND
อทกธรณวทยาประเทศไทย
นาเสนอโดย
รศ.ดร.เกรยงศกด ศรสข
ศนยวจยนาบาดาล คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยขอนแกน
อ.เมอง จ.ขอนแกน 40002 โทร./แฟกซ : +66-43-348198 E-mail : [email protected] Website: http://gwrc.kku.ac.th
HYDROGEOLOGY OF THAILAND
หวขอการนาเสนอ
• หนวยหนทางอทกธรณวทยา
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
• แหลงน าบาดาลของประเทศไทย
• ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย
แผนทอทกธรณวทยาประเทศไทย
(ดดแปลงจาก กรมทรพยากรธรณ, 2526)
หนวยหนทางอทกธรณวทยา
แบงไดเปน 2 กลม คอ
กลมหนอมน าประเภทหนรวน
(unconsolidated aquifers)
กลมหนอมน าประเภทหนแขง (consolidated aquifers)
• หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา
แผนทอทกธรณวทยาประเทศไทย (ดดแปลงจาก กรมทรพยากรธรณ, 2526)
น าบาดาลในตะกอนหนรวนนบเปนแหลงนาบาดาลทสาคญหรอ
ประมาณรอยละ 90 ของแหลงน าบาดาลทพฒนาขนมาใชได เชน
บรเวณทราบลมเจาพระยา และแองเชยงใหม-ลาพน เปนตน
ตะกอนหนรวนของประเทศไทยมอายตงแตยคควอเทอรนาร
จนถงยคเทอรเชยร (66 ลานป) คณสมบตการกกเกบและการให
น าบาดาลแตกตางกนออกไป
กลมหนอมน าประเภทหนรวน
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
คณสมบตการกกเกบน าบาดาลในหนแขงขนอยกบความพรนทตยภม เชน
โพรงของหนปนใตดน รอยแตกในชนหนอนเกดจากแนวรอยเลอนของหน
(fault zones) ระบบรอยแตกอนเกดจากการปรในชนหน (jointing systems) รอยแตกทเกดจากการโคงงอของชนหน (folding) หรอรอย
แตกทเกดจากการหดตว (shrinkage cracks)
กลมหนอมน าประเภทหนแขงทพบในประเทศไทยมอายตงแตปลายยค
เทอรเชยรไปจนถงยคพรแคมเบรยน (66-570 ลานป) บอน าบาดาลในพ นท
ภาคตะวนออก-เฉยงเหนอ รอยละ 80 ทเจาะและพฒนาน าบาดาลจากชน
หนแขง
กลมหนอมน าประเภทหนแขง
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
หนวยหนทางอทกธรณวทยา กลมหนอมน าประเภทหนรวน กลมหนอมน าประเภทหนแขง • ชนนาเจาพระยา (Qcp) • ชนนาระยอง (Qry) • ชนนาพนสนคม (Qpn) • ชนนาสนทรายลมพดพา
(Sand Dune Aquifers) • ชนนาเชยงราย (Qcr) • ชนนาเชยงใหม (Qcm) • ชนนาแมสอด (Tms)
• ชนนาภทอก (KTpt) • ชนนามหาสารคาม (Kms) • ชนนาโคราชตอนบน (Kuk) • ชนนาโคราชตอนกลาง (Kmk) • ชนนาโคราชตอนลาง (Klk) • ชนนาลาปาง (Trl) • ชนนาคารบอเนต (PCc) • ชนน าหนชนกงหนแปร (PCms) • ชนน าในหนแปร • ชนน าในหนแกรนต • ชนน าในหนบะซอลท • ชนน าในหนภเขาไฟ
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
ทมา : ดดแปลงจากเจรญ เพยรเจรญ (2525) กรมทรพยากรธรณ (2526)
วจ รามณรงค และสมชย วงศ สวสด (2541) และวฑต ศรโภคากจ (2543)
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Recent (0-0.01 m.y.)
Recent
Alluviums
Flood-Plain
Deposits
1) ชนน าเจาพระยา
(Choa Phraya
Aquifers, Qcp)
แหลงน าบาดาลระดบตนตามลมน าหลากของลาน าสายตางๆ
ในทกพ นทของประเทศ มตะกอนทรายรปพด ทางตะวนตกของ
จ. กาแพงเพชร พ นทภาคกลางตอนบน
Quaternary (0 – 1.6 m.y.)
Recent and
Old Beach
Sand
2) ชนน าระยอง
(Rayong Aquifers,
Qry)
1) พ นทภาคใต ตะกอนทรายชายหาด สวนใหญความหนาไม
เกน 10 ม. นาบาดาลจดมกลอยตวอยเหนอชนน าเคม บางพ นท
อาจพบแนวสนทรายยคเกา บางแหงเปนชนทรายหนากวา 50 ม.
ใหน าบาดาลจดทมปรมาณสง เชน บรเวณ ต.บางเบด อ.บาง
สะพาน บรเวณสนามบน จ.ภเกต และหลายพ นทใน จ.นราธวาส
2) พ นทภาคตะวนออก เปนแหลงน าบาดาลระดบตนในพ นท
ชายฝง เชน บรเวณตงแตอางศลาจนถงบรเวณหาดผาแดง บรเวณ
หาดพทยา-นาจอมเทยน บรเวณชายหาดของสตหบ บรเวณแอง
บานคาย และหาดบานเพ-แมพมพของ จ.ระยอง อาวคง-กระเบน
อ.ทาใหม บรเวณชายฝงทะเลตงแต จ.ตราด ถง อ.หาดเลก เปน
ตน
(กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนรวน
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Quaternary (0 – 1.6 m.y.)
Colluvail
Deposits
3) ชนน าพนสนคม
(Panatnikom Aquifer,
Qpn)
เปนน าบาดาลทกกเกบในหนรวนทหนา เกดตามพ นทลาดเอยงเชง
เขาในทกพ นทของประเทศ น าบาดาลเจาะพบนาในระดบลก แตได
ปรมาณนาคอนขางจากด เนองจากมดนเหนยวจากการผพงของ
หนแขงเปนสวนประกอบ
Quaternary (0 – 1.6 m.y.)
Eolian
Deposits
ชนน าสนทรายลมพดพา
(Sand Dune Aquifers)
เปนน าบาดาลระดบตนตามเนนทรายลมพดพา พบเฉพาะในพ นท
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในบรเวณพ นทตรงกลางของแองโคราช
บอน าบาดาลสวนใหญเจาะในหนวยหนทมความลกนอยกวา 40 ม.
Miocene to
Pleistocene (23.7-0.01 m.y.)
Younger
Terrace
Deposits
ชนน าเชยงราย
(Chiangrai Aquifers,
Qcr)
แหลงน าบาดาลระดบตน พบตามแองตางๆ ในพ นทภาคเหนอ
เชน แองแมจน แองเชยงราย แองแมสรวย แองพะเยา แอง
เชยงใหม แองลาปาง แองแพร เปนตน บางแหงของพ นทภาค
กลางตอนบน เชน บรเวณเขต จ.สโขทย บางสวนของ จ.พษณโลก
และพ นทดานทศตะวนตกของ จ.กาแพงเพชร สวนพ นทภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอ หมวดหนน ามล เปนแหลงน าพตามขอบแอง
ดานทศใตของขอบแองโคราช ตงแต อ.ชมพวง จ.นครราชสมา
จนถง จ.อบลราชธาน บางแหงทรองรบดวยหนทรายและทรายแปง
ของหมวดหนมหาสารคาม น าบาดาลในชนกรวดทรายมกพบ
นาเคม
(กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนรวน (ตอ)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Pleistocene (0.01-1.6 m.y.)
Old Terrace
Deposits
ชนน าเชยงใหม
(Chiangmai Aquifers,
Qcm)
เปนชนน าบาดาลในชนกรวดทราย ทาใหเกดเปนชนน าบาดาล
หลายชน (multi-aquifers)
1) พ นทภาคเหนอ พบตามแองตางๆ พ นทใจกลางแองมกปด
ทบดวยหนตะกอนทมอายออนกวา
2) พ นทภาคกลางตอนบนและตอนลาง มกเจาะพบชนน าน แผ
กระจายเปนพ นทบรเวณกวาง ในบรเวณพ นทราบของแอง
3) พ นทภาคใต เจาะพบในบรเวณพ นทราบชายฝงทะเล
4) พ นทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก หมวดหนคเมอง และ
หมวดหนภเขาทอง
Tertiary (1.6-66.4 m.y.)
Mae Sot
Formation
ชนน าแมสอด
(Mae Sot Aquifer,
Tms)
เปนชนน าบาดาลในแหลงหนรวนกงแขงตว (semi-consolidated
rocks) เจาะพบตามแองตางๆ ในพ นทภาคเหนอ ภาคกลาง และ
ภาคใต ในแองภาคกลางตอนลาง หนชดน อยลกมากกวา 500 ม.
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนรวน (ตอ) (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Tertiary to
Cretaceous (1.6-140 m.y.)
หมวด
ภทอก
ชนน าภทอก
(Phutok Aquifer,
KTpt)
เปนหนอมน าภทอกตอนบนและตอนกลาง เกดจากตะกอนหน
ทรายลมพดพาทมการประสานตวนอย สแดงอฐ พบแนวรอยแตก
ทวไป ชนหนอมน าภทอกตอนลาง สวนใหญเปนหนโคลน (mud-
stone) หรอหนดนเหนยว (claystone) มกจะพบนาเคมในระดบลก
ยกเวนบางพ นททพบบนผวดนจะใหน าจด แตปรมาณคอนขางนอย
Cretaceous (66.4-140 m.y.)
หมวดหน
มหาสารคาม
ชนน ามหาสารคาม
(Maha Sarakham Aquifer, Kms)
ชนหนตะกอน (Clastic Units) ตอนกลางและตอนลาง สวนใหญ
เปนหนโคลน (mudstone) หรอหนดนเหนยว (claystone) ให
น าเคม ยกเวนพบในระดบตนหรอบรเวณเนนเตย ๆ ใหน านอยถง
ปานกลาง
Cretaceous (66.4-140 m.y.)
หมวดหน
โคกกรวด
ชนน าโคราชตอนบน
(Upper Khorat
Aquifer, Kuk)
นาบาดาลทกกเกบในหนตะกอนโคราชตอนบนมคณภาพด กกเกบ
ในแนวรอยแตกของชนหน ใหน าระหวาง 5-10 ลบ.ม./ชม.
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนแขง (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Jurussic (140-210 m.y.)
หมวดหน
ภพาน
เสาขรวและ
พระวหาร
ชนน าโคราชตอนกลาง
(Middle Khorat
Aquifer, Kmk)
เปนหนทรายแปง หนทราย และหนกรวด (หมวดหนภพาน-พระ
วหาร) เน อแนน แขง คงทนตอการสกกรอน คงรปเปนหนาผาหรอ
ภเขายอดราบ และเปนชนหนหนา มแนวรอยแตกนอย บอน า
บาดาลทเจาะในหมวดหนเหลาน มกใหน านอย แตบางพ นทถา
เจาะพบแนวรอยแตกระดบลก อาจไดบอน าพ หากเปนหนดนดาน
(หมวดหนเสาขว) ทเกดจากการแขงตวของตะกอนทะเลสาบ อาจ
ไดน าจากรอยแตกของหนดนดานแขง
Triassic (210-245 m.y.)
หมวดหน
ภกระดง
นาพอง และ
หวยหนลาด
ชนน าโคราชตอนลาง
(Lower Khorat
Aquifer, Klk)
ชนน าทพบในหนทรายแปงและหนดนดาน เปนน าบาดาลระดบตน
พบในรอยแตกทเกดจากการหดตวของหน ใหน าระหวาง 5-25
ลบ.ม./ชม. ถาเปนน าบาดาลระดบลก จะพบตามแนวรอยตอของ
ชนหน
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนแขง (ตอ) (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Triassic
(210-245 m.y.)
หมวดหน
ผาแดง
ฮองหอย และพระธาต
ชนน าลาปาง
(Lanpang Aquifer,
Trl)
เปนหนทรายและหนดนดานทมรอยแตกวงร หรอรอยแตกรปกน
หอย (ellipsoidal and concoidal fractures) บอน าบาดาลทเจาะใน
หมวดหนน จะไดน าบาดาลเฉพาะระดบตนๆ เทานน แตไดน า
คณภาพด ปรมาณนาไมเกน 10 ลบ.ม./ชม.
Triassic
Permo-
Carb.
(210-360 m.y.)
หนปนของ
กลมหน
ราชบร
และหมวดหน
ดอยชาง ผา
กาน
ชนน าคารบอเนต
(Carbonate Aquifer,
PCc)
เปนแหลงน าบาดาลทสาคญทรองจากแหลงน าบาดาลในชนกรวด
ทราย ประกอบดวย ชนน าในหนปนของกลมหนราชบร (Permo-
carboniferous Limestone) และหนปนของกลมหนลาปาง (Triassic
Limestone) ไดแกหมวดหนดอยชาง และหมวดหนผากาน รวมไปถง
แหลงหนมารล นาบาดาลมความกระดางสง และบอน าบาดาลสวน
ใหญไดน าจากโพรงหนใตดน ประมาณ 25 ลบ.ม./ชม. หากเจาะ
พบโพรงขนาดใหญมกไดน าเกนกวา 100 ลบ.ม./ชม.
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนแขง (ตอ) (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
อาย หนวยหนทาง
ธรณวทยา
หนวยหนทาง
อทกธรณวทยา ลกษณะของหนอมน าในพ นทตางๆ
Permo-
Carb.
Carb (245-360 m.y.)
Clastic units
ของกลมหน
ราชบร
ชนน าหนชนกงหนแปร
(Metasediments
Aquifers, PCms)
เปนชนน าทเกดขนในยคตางๆ ของกลมหนทมการแปรสภาพเปน
หนแปรในอณหภมตา (low-grade metamorphic rocks) มรอย
แตกในชนหนนอย ใหน าบาดาลตามแนวรอยเลอน หรอในชนหนผ
-- High-grade
Metamor-
phic rocks
ของกลมหน
ตางๆ
ชนน าในหนแปร
(Metamorphic
Aquifers)
เปนชนน าทพบในรอยแตกของหนแปรในยคตางๆ ของกลมหน
high-grade metamorphic rocks เชน หนไนส มกจะพบน ากกเกบ
ในรอยแตก รอยเลอน และหนผ
-- หนแกรนต ชนน าในหนแกรนต
(Granite Aquifers)
น าบาดาลกกเกบในหนแกรนตผในระดบตน และบางแหงพบ
แกรนตทถกน าพดมา ซงจะใหน าบาดาลมาก
-- หนบะซอลท ชนน าในหนบะซอลท
(Basaltic Aquifers)
นาบาดาลกกเกบในรอยแตกในแนวดงของหนบะซอลท
(Columna joint)
-- หนภเขาไฟ ชนน าในหนภเขาไฟ
(Volcanic Aquifers)
พบนาบาดาลในรอยแตกในระดบลก และโพรงในหน หรอโพรงท
เกดจากการหดตวของหนหนด
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
หนวยหนทางอทกธรณวทยาของกลมหนอมน าประเภทหนแขง (ตอ) (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2549)
หวขอการนาเสนอ
• หนวยหนทางอทกธรณวทยา
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
• แหลงน าบาดาลของประเทศไทย
• ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและ แองนาบาดาลของประเทศไทย
(กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
แหลงน าบาดาลของประเทศไทย
แบงออกเปน 2 ประเภท คอ
แหลงน าบาดาลในหนรวน ซงเรยกวา
แองน าบาดาล (groundwater basin)
แหลงน าบาดาลในหนแขง (groundwater in rock source area)
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
unconsolidated aquifers or
groundwater basin
consolidated aquifers or
groundwater in rock source area
• แหลงน าบาดาลของ
ประเทศไทย
แองเจาพระยา
ตอนบน
แองเจาพระยา
ตอนลาง
แองน าบาดาลทสาคญ ไดแก แองเจาพระยา
ตอนลาง แองเจาพระยาตอนบน และแอง
เชยงใหม-ลาพน เปนตน
แหลงน าบาดาลในหนแขง พบกระจายตวอย
ในทกพนทของประเทศไทย พบไดในหน
หลายประเภท เชน หนปน หนแกรนตทมรอย
แตก และหนทราย
• แหลงน าบาดาลของ
ประเทศไทย
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
แองเชยงใหม-
ลาพน
การจดกลมแองน าบาดาล
การจดกลมแองน าน าบาดาล เปนการ
กาหนดพนทในการบรหารจดการ
ทรพยากรน าบาดาลใหสอดคลองกบ
หลกการบรหารจดการทรพยากรน าผว
ดนและน าบาดาลแบบบรณาการ
(Integrated Water Resource Management, IWRM) โดยคานงถง
ศกยภาพของทรพยากรน าทงน าบาดาล
และน าผวดนโดยรวมทงระบบในกลมลม
น าเดยวกน
การจดกลมแองน าบาดาลภายใตเขต
อทกวทยาของประเทศไทย
มจานวน 9 กลมหรอ 9 เขตอทกวทยา
(groundwater zoning)
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
1 โขง
2 สาละวน
3 เจาพระยา-ทาจน
5 บางปะกง 4 แมกลอง
8 ภาคใตฝงตะวนออกดานอาวไทย
9 ภาคใตฝงตะวนตกดานทะเลอนดามน
ชายฝงทะเลอาวไทยตะวนตก 7 ชายฝงทะเลอาวไทยตะวนออก
6
1 โขง
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning) 1 โขง
แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 1
(กลมลมน าสาขาแมน าโขง)
• เชยงราย-พะเยา (1-1)
• เชยงของ-เทง-เชยงคา-จน (1-2)
• ฝาง (1-3)
• แมสรวย (1-4)
• เวยงปาเปา (1-5)
• ตะกอนแมนาช-แมนามล (1-6)
• กาฬสนธ (1-7)
• ชยภม (1-8)
• สระแกว (1-9)
• มหาสารคาม (1-10)
1 โขง
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning) 2 สาละวน
แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 2
(กลมลมน าสาขาแมน าสาละวน)
• แมสะเรยง (2-1)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
3 เจาพระยา-ทาจน แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 3
(กลมลมน าเจาพระยา-ทาจน) • เชยงใหม-ลาพน (3-1)
• ลาปาง (3-2)
• ลอง (3-3)
• ปว (3-4)
• ปง (3-5)
• เชยงมวน (3-6)
• นาน (3-7)
• แพร (3-8)
• เจาพระยาตอนบน (3-9)
• เจาพระยาตอนลาง (3-10)
• ล (3-11)
• ชาตตระการ-นครไท (3-12)
• ตาก (3-13)
• เถน-บานตาก (3-14)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
4 แมกลอง แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 4
(กลมลมน าแมกลอง)
• กาญจนบร (4-1)
• แมกลอง (4-2)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
5 บางปะกง แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 5
(กลมลมน าบางปะกง)
• บางปะกง (5-1)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
ชายฝงทะเลอาวไทยตะวนออก 6
แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 6
(กลมลมน าชายฝงทะเลอาวไทยตะวนออก)
• ชายฝงทะเลตะวนออก (6-1)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
ชายฝงทะเลอาวไทยตะวนตก 7 แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 7
(กลมลมน าชายฝงทะเลอาวไทยตะวนตก)
• เพชรบร-ประจวบครขนธ (7-1)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
8 ภาคใตฝงตะวนออกดานอาวไทย
แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 8
(กลมลมน าภาคใตฝงตะวนออก
ดานอาวไทย)
• ชมพร-สราษฎรธาน (8-1)
• นครศรธรรมราช-พทลง-สงขลา (8-2)
• ปตตาน (8-3)
• นราธวาส (8-4)
การจดกลมแองน าบาดาล
แผนทแสดงเขตอทกวทยาและแองนาบาดาลของประเทศไทย (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
(groundwater zoning)
แองนาบาดาลในเขตอทกวทยา 9
(กลมลมน าภาคใตฝงตะวนตก
ดานทะเลอนดามน)
• ระนอง (9-1)
• พงงาเหนอ (9-2)
• พงงาใต (9-3)
• พงงาตะวนออก (9-4)
• ตรง (9-5)
• สตล (9-6) 9 ภาคใตฝงตะวนตกดานทะเลอนดามน
เขต
อทกวทยา กลมลมน าหลก * ลมน าหลก *
พ นท
(ตร.กม. ) แองน าบาดาล (หมายเลขแอง)
1 กลมลมน าสาขาแมน าโขง โขง กก ช มล
โตนเลสาบ
188,645 เชยงราย-พะเยา (1-1) เชยงของ-เทง-เชยงคา-จน
(1-2) ฝาง (1-3) แมสรวย (1-4) เวยงปาเปา (1-5)
ตะกอนแมน าช-แมน ามล (1-6) กาฬสนธ (1-7) ชยภม
(1-8) สระแกว (1-9) มหาสารคาม (1-10)
2 กลมลมน าสาขาแมน าสาละวน สาละวน 17,918 แมสะเรยง (2-1)
3 กลมลมน าเจาพระยา-ทาจน ปง วง ยม นาน สะแกกรง
ปาสก เจาพระยา ทาจน
157,925 เชยงใหม-ลาพน (3-1) ลาปาง (3-2) ลอง (3-3)
ปว (3-4) ปง (3-5) เชยงมวน (3-6) นาน (3-7)
แพร (3-8) เจาพระยาตอนบน (3-9) เจาพระยาตอนลาง
(3-10) ล (3-11) ชาตตระการ-นครไท (3-12)
ตาก (3-13) เถน-บานตาก (3-14)
4 กลมลมน าแมกลอง แมกลอง 30,836 กาญจนบร (4-1) แมกลอง (4-2)
5 กลมลมน าบางปะกง ปราจนบร บางปะกง 18,458 บางปะกง (5-1)
6 กลมลมน าชายฝงทะเลอาวไทย
ตะวนออก
ชายฝงทะเลตะวนออก 13,829 ชายฝงทะเลตะวนออก (6-1)
7 กลมลมน าชายฝงทะเลอาวไทย
ตะวนตก
เพชรบร ชายฝงทะเล
ตะวนตก
12,347 เพชรบร-ประจวบครขนธ (7-1)
8 กลมลมน าภาคใตฝงตะวนออก
ดานอาวไทย
ภาคใตฝงตะวนออก ตาป
ทะเลสาบสงขลา ปตตาน
50,930 ชมพร-สราษฎรธาน (8-1) นครศรธรรมราช-พทลง-
สงขลา (8-2) ปตตาน (8-3) นราธวาส (8-4)
9 กลมลมน าภาคใตฝงตะวนตก
ดานทะเลอนดามน
ภาคใตฝงตะวนตก
20,473 ระนอง (9-1) พงงาเหนอ (9-2) พงงาใต (9-3) พงงา
ตะวนออก (9-4) ตรง (9-5) สตล (9-6)
ตารางแสดงการจดกลมแองน าบาดาลภายใตเขตอทกวทยาของประเทศไทย
* อางองจาก สานกงานสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2547)
แองน าบาดาลในเขตอทกวทยา 3
(กลมลมน าเจาพระยา-ทาจน) เชยงใหม-ลาพน (3-1) ลาปาง (3-2)
ลอง (3-3) ปว (3-4) ปง (3-5)
เชยงมวน (3-6) นาน (3-7)
แพร (3-8) เจาพระยาตอนบน (3-9)
เจาพระยาตอนลาง (3-10) ล (3-11)
ชาตตระการ-นครไท (3-12) ตาก (3-13)
เถน-บานตาก (3-14)
แองเจาพระยาตอนบน
ครอบคลมพ นท18,000 ตร.กม. กวาง 90 กม. และยาว 200 กม.
คลมพ นท จ.อตรดตถ พษณโลก สโขทย พจตร กาแพงเพชร และ
นครสวรรค
เปนพ นทราบลมแมน าปง วง ยม และนาน
ตะกอนหนรวน หนา 300-500 ม. บรเวณกลางแองหนา 700 ม.
แหลงน าบาดาลทสาคญ คอ
1) ชนน าบาดาลตะกอนนาพายคปจจบน ของแมน าปง วง ยม และ
นาน หนา 10-50 ม. (นาบาดาลระดบตน) ใหน า 10-50 ลบ.ม./ชม.
2) ชนน าบาดาลตะกอนนาพายคเกา
2.1) ตะกอนแบบทราบขนบนไดระดบตา เปนชนตะกอนดน
เหนยวและทรายละเอยด หนา 50-100 ม. ใหน า 5-10 ลบ.ม./ชม.
2.2) ตะกอนแบบทราบขนบนไดระดบสง เปนตะกอนกรวดทราย
ขนาดใหญ ทรายและดนเหนยว ใหน า 3-10 ลบ.ม./ชม. ในบรเวณขอบ
แอง สวนบรเวณกลางแองเปนตะกอนกรวดทรายและดนเหนยว
การจดกลมแองน า
บาดาล
หวขอการนาเสนอ
• หนวยหนทางอทกธรณวทยา
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
• แหลงน าบาดาลของประเทศไทย
• ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย
แผนทอทกธรณวทยาประเทศไทย
(ดดแปลงจาก กรมทรพยากรธรณ, 2526)
ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย • การศกษาศกยภาพนาบาดาลในประเทศไทยเรมตนในป พ.ศ. 2507 จนถง
ปจจบน โดยนาเสนอในรปแบบของแผนทอทกธรณวทยา
• ปจจบนแผนทศกยภาพแหลงน าบาดาลทใชเปนฐานขอมลในการพฒนาแหลงน า
บาดาล คอ แผนทน าบาดาลรายจงหวด มาตราสวน 1 : 100,000 จดทาโดยกอง
น าบาดาล กรมทรพยากรธรณ ตงแต พ.ศ. 2542
• ศกยภาพนาบาดาลในเชงปรมาณ แบงเปน 4 ระดบตามความสามารถในการใหน า
ของบอน าบาดาล ไดแก นอยกวา 2, 2-10, 10-20, มากกวา 20 ลบ.ม./ชม.
• ศกยภาพนาบาดาลในเชงคณภาพ ใชดชนชวดปรมาณสารทงหมดทละลายได
(Total Dissolved Solids, TDS) แบงเปน 3 ระดบ คอ คณภาพนาอยในระดบ
ด ม TDS นอยกวา 500 มก./ล. ระดบปานกลาง มปรมาณ TDS 500-1,500 มก./ล. และระดบตา มปรมาณ TDS มากกวา 1,500 มก./ล. ตามลาดบ
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
แผนทศกยภาพแหลงน าบาดาลในเชงปรมาณและคณภาพ
ในพ นทภาคเหนอ (กรมทรพยากรธรณ, 2542)
ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย
แผนทศกยภาพแหลงน าบาดาลในเชงปรมาณและคณภาพในพ นท
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (กรมทรพยากรธรณ, 2542)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
แผนทศกยภาพแหลงน าบาดาลในเชงปรมาณและคณภาพในพ นท
ภาคกลางและภาคตะวนออก (กรมทรพยากรธรณ, 2542)
ศกยภาพน าบาดาลของประเทศไทย
แผนทศกยภาพแหลงน าบาดาลในเชงปรมาณและคณภาพ
ในพ นทภาคใต (กรมทรพยากรธรณ, 2542)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
ตวอยางการประเมนปรมาณนาบาดาล การประเมนปรมาณนาบาดาลทสามารถพฒนาขนมาใชได ซงเปนปรมาณทใชได
อยางปลอดภยของแองนาบาดาลตะกอนหนรวนจานวน 12 แอง โดยวจ รามณรงคและ
สมชย วงศสวสด (2541) โดยอาศยแนวคดการควบคมระดบนาบาดาลใหอยในระดบ
ทกาหนดไว หรอระดบวกฤตทยอมใหได ทการลดลงของระดบนาเทากบ 5 เมตร
Map of groundwater basins and hydrologic regions of Thailand (DGR, 2006)
ลาดบ แองนาบาดาล ภมภาค ปรมาณนาทกกเกบ ปรมาณนาทพฒนาได *
(ลาน ลบ.ม./ป) (ลาน ลบ.ม./ป)
1 แองเชยงใหม-ลาพน เหนอ 485 97
2 แองลาปาง 295 59
3 แองเชยงราย-พะเยา 212 42
4 แองแพร 160 32
5 แองนาน 200 40
6 แองเจาพระยาตอนบน กลาง
6,400 1,280
7 แองเจาพระยาตอนลาง 6,470 1,294
8 แองสราษฎรธาน-ทาฉาง ใต 320 64
9 แองนครศรธรรมราช 420 84
10 แองระโนด-สงขลา 400 80
11 แองหาดใหญ 175 35
12 แองปตตาน 340 68
รวม 15,877 3,175
หมายเหต * ปรมาณนาทพฒนาไดในทน หมายถง ปรมาณนาบาดาลทใชไดอยางปลอดภย (รอยละ 20 ของปรมาณนาทกกเกบ) ทมา : ดดแปลงจาก วจ รามณรงค และสมชย วงศสวสด (2541)
1 2
3
4 5
6
7
8 9 10
12 11
ประปาสมปทาน
181 ลาน ลบ.ม.
2%
ประปาหมบาน
407 ลาน ลบ.ม.
5% อปโภคบรโภค
540 ลาน ลบ.ม.
6%
การเกษตร
5,545 ลาน ลบ.ม.
64%
อตสาหกรรม
1,970 ลาน ลบ.ม.
23%
รวม 8,643 ลาน ลบ.ม.
ปรมาณการใชน าบาดาล พ.ศ. 2544 (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2549)
อทกธรณวทยาประเทศไทย HYDROGEOLOGY OF THAILAND
จบการนาเสนอ
ขอบคณ
ศนยวจยนาบาดาล คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยขอนแกน
อ.เมอง จ.ขอนแกน 40002 โทร./แฟกซ : +66-43-348198 E-mail : [email protected] Website: http://gwrc.kku.ac.th