Prey Species and Habitat Use of Dhole (Cuon alpinus) in Salakpra Wildlife Sanctuary

1

ชนดเหยอ และการใชพนทอาศยของหมาใน (Cuon alpinus) ในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ

Prey Species and Habitat Use of Dhole (Cuon alpinus) in Salakpra Wildlife Sanctuary

ขวญฤทย จรสเพชร1* รองลาภ สขมาสรวง1 และ ประทป ดวงแค1

Khwanrutai Charaspet1*, Ronglarp Sukmasuang1, and Prateep Duengkae1

บทคดยอ

การศกษาชนดเหยอ และการใชพนทอาศยของหมาใน (Cuon alpinus) ในเขตรกษาพนธสตวปาสลก

พระ ดาเนนการระหวางเดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2556 ถงเดอนเมษายน พ .ศ. 2557 ดวยการเกบมลมาวเคราะห

จาแนกชนดเหยอจากเสนขน คานวณคาเปอรเซนตการปรากฏ ศกษาความมากนอยของเหยอในพนทดวยกลอง

ดกถายภาพ คานวณการเลอกใชเหยอ ขนาดพนทอาศยทเหมาะสม ผลการศกษาจากมลหมาใน 175 กอง พบ

เหยอ 7 ชนด ประกอบดวย กวางปา เนอทราย เกง กระจงหน หมปา ชะมดแผงหางปลอง สตวฟนแทะ และหญา

จากภาพทดกถายได พบหมาในมคารอยละความมากมาย 2.06 ชนดเหยอททมคารอยละความมากมายสงสด

ไดแก กวางปา มคา 80.68 ดชนการเลอกกนพบหมาในเลอกกนชะมดแผงหางปลองมากทสด ปจจยแวดลอมทม

ความสาคญตอการเลอกใชพนทอาศยของหมาในมากทสด คอ ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไม พนทอาศยท

เหมาะสมของหมาใน อยบรเวณตอนกลางของพนท และมขนาดเลกเมอเปรยบเทยบกบ พนทอนรกษแหงอน ทม

หมาในอาศยอย โดยขอเสนอแนะเพอการอนรกษและหมาในและเหยอไดถกเสนอไวในการศกษานแลว

ABSTRACT

The study of prey species and habitat use of Dhole (Cuon alpinus) in Salakpra Wildlife

Sanctuary was conducted regularly during May 2013 to April 2014. The scats were collected and

fecal analysis to identify prey species were used. Percent frequency occurrence of prey were

calculated. Relative abundance (RA) of dhole and their prey species was studied by camera trap

techniques. Analyzing suitable habitat of the species was also studied. The results based on the 175

scats found that 7 prey species were identified. There were sambar deer, hog deer, red muntjac,

lesser mouse deer, wild pig, large Indian civet, rodent species and some grass species. The result

from camera trap showed 2.06% RA of dhole whereas RA of prey species found that sambar deer

was the highest (80.68%). Selectivity index indicated that large Indian civet were preferred by dhole.

The percentage contribution showing an effect on the habitat selection for dhole which was related to

the forest road. The suitable habitat for dhole were the area around the central part of the sanctuary.

The suitable habitat area for dhole in this sanctuary somewhat small when compared with those of the

other distribution area in Thailand. Recommendations for the species conservation and management

were proposed in this study. Key Words: Dhole, prey species, habitat use

*Corresponding author; e-mail address: [email protected] 1ภาควชาชววทยาปาไม คณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ 10900 1Department of Forest Biology, Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkok 10900

2

คานา

หมาในเปนสตวปากนเนอทอาศยอยรวมกนเปนฝง เพอเพมประสทธภาพในการลาเหยอขนาดใหญ

ขณะเดยวกนหมาในกสามารถจบสตวปาขนาดเลก หมาในจงมบทบาทสาคญในการถายทอดพลงงานในระบบ

นเวศในระดบตางๆ จงถกจดวาเปนชนดพนธทมความสาคญในระบบนเวศ (keystone species) เชนเดยวกบเสอ

โครงและเสอดาว ในอดตหมาในมถนการกระจายอยางกวางขวางเกอบตลอดทงทวปเอเชยแตปจจบน พนทการ

กระจายลดนอยลง มจานวนประชากรนอย มสาเหตจากการการสญเสยถนทอาศย การลดลงของประชากรเหยอ

การรบกวนจากกจกรรมของมนษย และการลาโดยตรง เนองจากทศนคตทางลบของประชาชน บางกลมทมตอ

หมาใน ในประเทศไทยมรายงานพบหมาในในพนทปาอนรกษ 7 แหง (Jenks et al., 2012) หมาในไดรบการจด

สถานภาพทางการอนรกษใหเปนสตวปาใกลสญพนธ (endangered) (IUCN, 2014) เขตรกษาพนธสตวปาสลก

พระ จงหวดกาญจนบร เปนพนทอาศยทสาคญของหมาใน แตไมปรากฏในรายงานของ บษบง และคณะ (2553)

ทงยงไมเคยมการศกษา ชนดเหยอของ หมาในในพนทนและพนทอนรกษขางเคยงในปาตะวนตก มากอน ทาให

ขาดความรความเขาใจบทบาทของหมาใน ซงถกจดเปนสตวกนเนอขนาดกลาง ทพบในระบบนเวศ ทมความ

หนาแนนของเหยอนอย (Steinmetz et al., 2013) การจดการพนทซงรวมถงการปองกนรกษา ฟนฟถนอาศยและ

ประชากรเหยอตลอดจนการประชาสมพนธเพอสรางทศนคตทดเพอการอนรกษหมาในและระบบนเวศ โดยอาศย

ขอมลจากการศกษา จงมนอย ไมชดเจน การศกษาเกยวกบหมาในครงนมงทการศกษาชนดเหยอ การเลอกกน

ชนดเหยอ การเลอกใชพนทอาศย เปรยบเทยบกบพนททเคยมการศกษามากอน เพอใหเกดความเขาใจคณคา

ของระบบนเวศมากขน สามารถใชในการจดการทงประชากรของหมาใน เหยอ และถนทอาศย ยงสามารถใชเปน

ขอมลประชาสมพนธเพอสรางทศนคตทดสาหรบการอนรกษทงหมาในและเหยอทงในพนทแหงนตลอดจนแหลง

การกระจายอนทยงคงหลงเหลออยของประเทศตามความ เหมาะสมเพอการคมคร องระบบนเวศธรรมชาตให

เอออานวยประโยชนตอสงคมตอไป

อปกรณและวธการ

ชนดและการเลอกใชเหยอ

ศกษาเหยอของหมาในโดยการเกบมลตามเสนทางตรวจการณปาไม และดานสตว จาแนกชนดเหยอ

จากลายเปลอกขน ลายแกนขนจากเสนขนทพบในกองมลตามวธการของอจฉรา (2543) คานวณคาความถของ

เหยอทพบ

รอยละของความถเหยอทปรากฏ =จานวนกองมลทมเหยอชนดนน

จานวนกองมลทงหมด

ศกษาความมากมายของหมาในและเหยอหลกโดยใชกลองดกถายภาพ (camera trap) ตดตงระหวาง

หนวยพทกษปาสลกพระ และหนวยพทกษปาหวยลอ ครอบคลมพนท 36 กม2 คานวณคารอยละความมากมาย

(relative abundance: RA) ของหมาใน และเหยอ

รอยละความมากมาย = Trap success สตวชนดนน × 100

Trap day ทงหมด

3 เมอ

Trap success = จานวนภาพทสามารถดกถายสตวได

Trap day = จานวนกลองทตดตง × จานวนวนตดตงกลองทงไว

ดชนการเลอกกน =(r − p)(r + p)

เมอ

r = สดสวนของชนดเหยอทพบในมล

p = สดสวนของชนดเหยอทสารวจพบ

ดชนการเลอกกนเหยอ (E) มคาระหวาง -1 ถง 1 เมอ E เขาใกล 1 แสดงถงการเลอกทจะกนเหยอ โดยไม

ขนกบปรมาณเหยอทมอยในธรรมชาต (เสาะหาเหยอ) และ E มคาเขาใกล -1 แสดงวา การไมเลอกกนเหยอโดย

ไมขนอยกบปรมาณทมในธรรมชาต แตถา E เขาใกล 0 แสดงวา การเลอกกนเหยอขนกบปรมาณเหยอทมอยใน

ธรรมชาต เหยอมมากกนมาก เหยอมนอยกนนอย

พนทอาศยทเหมาะสมของหมาใน

วเคราะหลกษณะการใชพนทอาศยและการกระจายของหมาในและเหยอ ดวยการใชตาแหนงพกดทพบ

เหนมล รองรอย และจากการตงกลองดกถายภาพ รวมกบปจจยแวดลอม ไดแก ชนดปา โปง แหลงนาถาวร

ความสงจากระดบนาทะเลปานกลาง ถนน เสนทางตรวจการณปาไม หนวยพทกษปา หมบาน และการปรากฏ

ของเหยอหลก ดวยโปรแกรม MaxEnt ตาม Phillips (2006)

ผลและวจารณ

ชนดเหยอและการเลอกใชเหยอ

ผลจากการเกบตวอยางมลหมาใน รวมระยะทางทงหมด 193.20 กโลเมตร พบมลหมาในจานวน 175

กอง เปนการพบชวงฤดฝน 118 กอง ฤดแลง 57 กอง พบชนดเหยอจากการวเคราะหกองมลรวม 7 ชนด ไดแก

หมปามคารอยละความถของการปรากฏมากทสด (53.71) รองลงมาเปนชะมดแผงหางปลอง (23.43) เนอทราย

(16.57) กวาง (10.29) เกง (8.57) กระจงหน (1.71) สตวฟนแทะ (1.71) และหญา (1.14) ชวงฤดฝนพบชนด

เหยอรวม 7 ชนด โดยไมพบหญาในกองมล ขณะทชวงฤดแลงพบชนดเหยอรวม 4 ชนด

จากกองมลชวงฤดฝน ซากสวนหมปามคารอยละความถของการปรากฏมากทสด (63.56) ดง Table 1

เนองจากลกหมปาเกดมากในฤดฝนและออกหากนรากไม หนอไม สตวในดน (Lekagul and McNeely, 1977)

จงตกเปนเหยอของหมาในขณะทชวงฤดแลงซากสวนชะมดแผงหางปลองมคามากทสด (42.11) ศกดสทธ และ

คณะ (2542) กลาววา พฤตกรรมของชะมดแผงหางปลองทสวนใหญหากนบนพนดน และนอนใกลหรอบนรอง

หวยแหงขนาดเลกทมหญาปกคลมหนาแนน นอนในชวงเวลากลางวนซงเปนเวลาทหมาในออกหากน ในฤดแลง

4 ชะมดแผงหางปลองมขนาดพนทอาศยเพมมากขน ทาใหมโอกาสทถกหมาในลาสงมากขน และจากการจาแนก

ชนดเหยอในกองมล พบกองมลทประกอบดวยเหยอเพยงชนดเดยว 150 กอง (85.71%) ประกอบดวยเหยอสอง

ชนด 22 กอง (12.57%) และประกอบดวยเหยอสามชนด 3 กอง (1.71%) การศกษาครงนพบวาหมาในจบกระจง

หนกนเปนอาหารดวย แมวาผลการศกษาดวยการวางกลองดกถายภาพไมพบกระจงหน และไมเคยมรายงานการ

พบกระจงหนในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระมากอน ผลการศกษานแสดงใหเหนวามกระจงหนอาศยในพนทน

ดวยและเปนขอมลทไดครงแรก

Table 1 % frequency of occurrence of the prey species analyzed from the dhole’s scat in Salakpra

Wildlife Sanctuary, Kanchanaburi Province

No. Prey species

All year

(n=175)

Wet season

(n=118)

Dry season

(n=57)

n % FO n % FO n % FO

1 Wild pig (Sus scrofa) 94 53.71 75 63.56 19 33.33

2 Large Indian civet (Viverra zibetha) 41 23.43 17 14.41 24 42.11

3 Hog deer (Cervus porcinus) 29 16.57 19 16.10 10 17.54

4 Sambar deer (Cervus unicolor) 18 10.29 9 7.63 9 15.79

5 muntjac (Muntiacus munjak) 15 8.57 8 6.78 7 12.28

6 Lesser mouse deer (Tragulus javanicus) 3 1.71 3 2.54 0 0

7 rodent 3 1.71 3 2.54 0 0

8 grass 2 1.14 0 0 2 3.51

total 205

134

71

ผลการศกษาความมากมาย (relative abundance) ของหมาใน และเหยอจากการตงกลองดก

ถายภาพเปนระยะเวลา 1 ป รวมจดตงกลองทสามารถบนทกภาพได 114 จด รวม 2,955 กบดกวน (trap day)

พบวา หมาในม คารอยละความมากมายในรอบป 2.06 ของกบดกวน มคารอยละความมากมายในฤดฝน 2.96

มากกวาในฤดแลงซงมคา 1.16 ผลการศกษาครงนพบวาความมากมายของหมาในในเขตรกษาพนธสตวปาสลก

พระมมากกวาทไดจากการศกษาของ อมพรพมล และคณะ (2555) ทศกษาในอทยานแหงชาตทบลานทพบคา

รองละความมากมายของหมาในในรอบปมคา 0.8 ในฤดฝน (0.7) นอยกวาในฤดแลง (1.0) ความแตกตาง

ดงกลาวมสาเหตจากการศกษาครงนคานวณความมากมายจากผลการใชกลองดกถายภาพ โดยตาแหนงการ

ตดตงกลองดกถายภาพอาจอยในพนททหมาในใชประโยชนอยางเขมขน ขณะทผลการศกษาความมากมายของ

หมาในและเหยอทไดจากการศกษาของ อมพรพมล และคณะ (2555) เปนผลจากการเดนศกษาตามเสนสารวจ

(line transect) วธการเดนสารวจตามเสนทางดงกลาวอาจมผลตอความคงทสมาเสมอของการพบเหนรองรอย

ตามพน อาจพบเหนและจาแนกรองรอยไดนอยในชวงฤดแลงเนองจากพนดนทแขงทาใหไมปรากฏรองรอยบนพน

5

เมอเปรยบเทยบความมากมายของหมาในและชนดสตวทหมาในใชเปนเหยอ ทงหมดทไดจากกลองดก

ถายภาพ พบวา หมาในมคารอยละความมากมายนอยกวาชนดเหยอทเปนสตวกบมาก ซงเปนไปตามหลก

พระมดอาหารทผลาจะมจานวนนอยกวาเหยอ ชนดเหยอของหมาในในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระเมอ

คานวณโดยรวมในรอบปพบกวางปามคารอยละความมากมายมากทสด (80.68) รองลงมาคอ กระทง (30.05)

เกง (23.93) หมปา (8.76) ลงแสม (8.02) เนอทราย (3.99) ลงกง (2.0) เลยงผา (1.73) ละมง (0.61) ชะมดแผง

สนหางดา (0.41) ชะมดแผงหางปลอง (0.41) พงพอนกนป (0.3) อเหนขางลาย (0.27) ชะมดเชด (0.07)

ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบความ มากมายของชนดสตวปาทเปนเหยอของหมาใน ในพนทศกษาทพบจากกลอง

ดกถายภาพรวม 14 ชนดในชวงฤดแลงและฤดฝน ดง Figure 1

Figure 1 % relative abundance of dhole and the prey species in Salakphra Wildlife Sanctuary,

Kanchanaburi Province analyzed all year round and classified by season

พจารณาเฉพาะเหยอหลกของหมาในทเปนสตวกบขนาดใหญ ไดแก กวางปา หมปา และเกง ตามอมพร

พมล (2557) พบคารอยละความมากมายของกวางปามคาสงสดมคา 80.68 หมปามคา 8.76 และเกงมคา

23.93 ขณะทผลการศกษาของ อมพรพมล (2557) ในอทยานแหงชาตทบลานพบหมปาม คารอยละ ความ

0 20 40 60 80 100 120

dhole

sambar deer

gaur

muntjac

wild pid

Crab-eating macaque

hog deer

pig-tailed macaque

serow

Eld's deer

Large-spotted civet

Large indian civet

Crab-eating mongoose

Asian palm civet

Small Indian Civet

dry season

wet season

all year

% RA

Prey species

Dry season

Wet season

All year

6 มากมายมากทสดมคา 8.0 รองลงมาเปน กวางปา (4.2) และเกง (2.2) นอกจากน อมพรพมล (2557) ไดศกษา

ความมากมายในรอบปของเหยอหลกจาแนกตามชนดปาพบวา ในปาเบญจพรรณมคารอยละความมากมายของ

กวางปามากทสด สวน หมปามคารอยละความมากมายมากทสดในปาไผ ซงสอดคลองกบการศกษาในครงน ท

ศกษาในพนทปาเบญจพรรณ พบกวางปามคารอยละความมากมายสงทสด

ผลการศกษาดชนการเลอกกน (selectivity index) เหยอของหมาในในรอบป พบวา หมาในเลอกทจะ

เสาะแสวงหากน ชะมดแผงหางปลอง หมปา และเนอทราย โดยไมขนกบปรมาณทมอยในธรร มชาต แมวา

ปรมาณในธรรมชาตจะพบนอย หากพบเจอกวางกจะเลอกกนในปรมาณทนอย ไมขนกบปรมาณทมในธรรมชาต

แมวาปรมาณกวางในธรรมชาตจะมากกตาม เลอกกนเกงตามปรมาณทมอยในธรรมชาต มมากกนมากมนอยกน

นอย (Figure 2) เมอจาแนกตามฤดกาล ในฤดฝนและฤดแลงพบวามแนวโนม ในการเลอกกน คลาย กนในรอบป

หากพจารณา ขนาด เหยอทลาได ความ คมทน ในลา เหยอ แตละครงตองไดเหยอทมขนาดใหญ แตจากผล

การศกษาคาดชนการเลอกกน ครงน พบวา หมาในเลอกกนเหยอทมขนาดเลก มากกวา เหยอขนาดใหญ เชน

กวางปา อาจเปนเพราะขนาดฝงของหมาในในพนทศกษามขนาดเลก จงไมสามารถลาเหยอขนาดใหญทไดสาเรจ

(Creel and Creel, 1995)

Figure 2 selectivity index for prey species of dhole in Salakpra Wildlife Sanctuary

พนทอาศยทเหมาะสมของหมาใน

ผลการศกษาพนทอาศยทเหมาะสมของหมาในโดยใชปจจยแวดลอมทางกายภาพ และชวภาพ พบวา

ปจจยแวดลอมทง 13 ปจจย มอทธพลตอการปรากฏของหมาในทงสน (Table 2)

-0.7

5

0.62

-0.3

8

0.61

0.97

-0.7

3

0.61

-0.5

0

0.74

0.97

-0.7

7

0.61

-0.4

7

0.72

0.97

-1.00

-0.50

0.00

0.50

1.00

1.50

dry season wet season all year

Selectivity index

7 เมอพจารณาคาประสทธภาพของแบบจาลอง receiver operating characteristic (ROC) พนทอาศยท

เหมาะสมทไดจากพนทใตกราฟ area under curve (AUC) นนพบวา ในรอบป มคา ROC 0.989 มคาสดสวน

ความสมพนธปจจยแวดลอมตอการปรากฏของหมาในสงทสด ไดแก ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไม

(39.5%) พนทอาศยของเกง (13.6%) และความสงจากระดบนาทะเลปานกลาง (12.3%) ตามลาดบ (Table 2)

ในฤดฝน มคา ROC เทากบ 0.99 มคาสดสวนความสมพนธปจจยแวดลอมตอการปรากฏของหมาในสงทสด

ไดแก ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไม (33.3%) พนทอาศยทเหมาะสมของหมปา (26.6%) ความสงจาก

ระดบนาทะเลปานกลาง (17.0%) ตามลาดบ และในฤดแลง มคา ROC เทากบ 0.993 มคาสดสวนความสมพนธ

ปจจยแวดลอมตอการปรากฏของหมาในสงทสด ไดแก ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไม (40.4%) พนทอาศย

ทเหมาะสมของหมปา (25.1%) พนทอาศยทเหมาะสมของเกง (10.6%) ตามลาดบ

Table 2 Percent contribution that show the effect of environmental factors to the present of Dhole in

Salakpra Wildlife Sanctuary, Kanchanaburi Province

No. Environmental Factor Percent contribution

All year Wet season Dry season

1 Distance from forest road 39.5 33.3 40.4

2 Suitable habitat of barking deer 13.6 3.3 10.6

3 Height above mean sea level 12.3 17 3.4

4 Suitable habitat of wild pig 11.7 26.6 25.1

5 Suitable habitat of sambar deer 5.7 8.6 1.4

6 Distance from permanent water sources 4 2.6 1.8

7 Distance from main road 3.5 1.6 5.5

8 Suitable habitat of large Indian civet 3.1 1.8 1.9

9 Suitable habitat of hog deer 2.7 0.5 1.5

10 Distance from ranger stations 1.8 0 0.8

11 Forest types 1.6 0.6 4.8

12 Distance from villages 0.3 3.6 2.7

13 Distance from saltlick sites 0.2 0.5 0.1

total 100 100 100

หากพจารณาจากกราฟ Jackknife ซงแสดงความสมพนธระหวางการปรากฏของหมาใน และปจจย

แวดลอมแตละปจจย พบวา ปจจยแวดลอมทมความสาคญตอการปรากฏของหมาในมากทสดในรอบป คอ

ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไม พนทอาศยทเหมาะสมของหมปา และพนทอาศยทเหมาะสมของเกง

ตามลาดบ

8 จากผลการพจารณากราฟ Jackknife หมาในมโอกาสการปรากฏต ามถนนตรวจการณปาไม อาจ

เนองจากเหยอของหมาในโดยเฉพาะสตวกบหากนลกไม ยอดออน หญาระบดตา มสองขางทาง และมการจดการ

ทงหญาสาหรบสตวกบ เมอพจารณาตามปจจยแวดลอมเหยอทมความสาคญตอการปรากฏของหมาใน ซงไดแก

พนทอาศยทเหมาะสมของหมปา รองลงมาคอพนทอาศยทเหมาะสมของเกง มผลสอดคลองกบผลการศกษา

ความถของ ชนดเหยอทพบในกองม ลหมาในท พบวาในรอบป มความถในการพบหมปาในกองมล มากกวาเกง

แสดงถง หมาในมโอกาสการปรากฏตามพนททมเหยอปรากฏอยดวย (Figure 3)

Figure 3 Jackknife graph showing the relationship between environmental factors, with the presence

of the Dhole, analyzed by combined data all year round in Salakpra wildlife Sanctuary,

Kanchanaburi Province.

Note:

bark : Suitable habitat of barking deer dem_ascii : Height above mean sea level

forroad : Distance from forest road hog : Suitable habitat of hog deer

landu : Forest types larg : Suitable habitat of large Indian civet

ranger : Distance from ranger stations road : Distance from main road

saltl : Distance from saltlick sites samb : Suitable habitat of sambar deer

stream : Distance from permanent water sources vill : Distance from villages

wild : Suitable habitat of wild pig

9

Figure 4 Suitable habitat map of the Dhole in Salakpra Wildlife Sanctuary, analyzed by combined

data and separated by season.

จาก Figure 4 พนททมสออนแสดงถงพนทอาศยทเหมาะสมมากทสด และพนทสเขมแสดงถงพนทอาศย

ทเหมาะสมนอยทสด ซงพนทอาศยทเหมาะสมของหมาในในรอบปพบกระจายอยบรเวณตอนกลางของพนท

ตลอดถนนตรวจการณปาไม ระหวางหนวยพทกษปาหวยสะดอง หนวยพทกษปาสลกพระ และหนวยพทกษปา

หวยลอ เนองจาก ในบรเวณนมทราบความสงจากระดบนาทะเลปานกลางไมเกน 250 เมตร มถนนตรวจการณ

ปาไมทเชอมระหวางหนวยพทกษปาทงสามหนวยนนมการจดการใหเปนทงหญาอาหารสตว และทหนวยพทกษ

ปาสลกพระมโครงการปลอยววแดง กวาง เนอทราย ละมง สธรรมชาต มความปลอดภยจากการรบกวน มเหยอท

หลากหลาย และสมบรณ สวนพนทตอนบนนนเปนพนทราบทเหมาะสมของหมาในเชนกน เรยกวา ทงนามอญ

แตมความสงจากระดบนาทะเลปานกลางสงกวาทงสลกพระ (750 – 1,000 เมตร) พนทชายขอบเขตรกษาพนธ

สตวปาสลกพระ ทางตะวนตกของเขตรกษาพนธสตวปามถนนสายหลกจากอาเภอเมองไปสอาเภอศรสวสด ม

หมบานกระจายตลอดเสนทาง ทางเหนอ มพนทเกษตรกรรม การทาไมไผ ทางตะวนออกของพนทเปนหมบาน

และการทาเกษตรกรรม ทางใตของพนทเปนพนทเกษตรกรรม เหนวาพนทชายขอบของเขตรกษาพนธสตวปาสลก

พระมกไดรบการรบกวนจากกจกรรมตางๆ ของมนษย จงมบรเวณทเหมาะสมตอการอยอาศยของหมาใน

คอนขางจากด เมอเทยบกบพนทอาศยในพนทอนๆ เชน ในเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง อทยานแหงชาตทบ

ลาน และเขตรกษาพนธสตวปาภเขยว พนทอาศยทเหมาะสมของหมาในนนมความคลายคลงกนทงในรอบป ฤด

ฝน และฤดแลง

สรป

พบชนดเหยอทพบในกองมลทงหมด 7 ชนด หมปามความถในการปรากฏมากทสด 53.71 % ความ

มากมายของหมาในมคา 2.06 % เหยอทเปนสตวเลยงลกดวยนมตลอดปพบ 14 ชนด กวางปา มคารอยละความ

All year round The wet season The dry season

10 มากมายสงทสด (80.68) ดชนการเลอกกนตลอดทงปหมาในเสาะแสวงทจะกนชะมดแผงหางปลองมากทสด การ

เลอกใชพนทของหมาในพบวา ระยะหางจากถนนตรวจการณปาไมมอทธพลตอการณปรากฏของหมาในมากท

สด พนทตอนกลางของเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระเหมาะสมเปนทอยของหมาในมากทสด ดงนน ควรมการ

ปองกนพนทอยางเขมงวด จากกจกรรมมนษยทงรอบนอกและภายในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระทมกา

รบกวนพนทอาศยหมาในและเหยอ โดยเฉพาะการหาของปาตามเสนทางตรวจการปาไมทสามารถเขาถงพนท

ตอนกลางของเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระทเปนทอาศยของหมาในและเหยออยางเหมาะสม และการเลยงปศ

สตวในพนทปาทอาจนาโรคระบาดเขามาในพนท

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณ อ. ดร. น.สพ. มาโนชญ ยนด ทใหความชวยเหลอในการดาเนนการเกบขอมลงานวจย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตรทสนบสนนทนในการวจย

เอกสารอางอง

บษบง กาญจนสาขา, สมหญง ทฬหกรณ, ศภกจ วนตพรสวรรค และอมพรพมล ประยร. 2553. สถานภาพของ

สตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญในประเทศไทย. กลมงานวจยสตวปา, สานกอนรกษสตวปา, กรม

อทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช, กรงเทพฯ.

อจฉรา เพชรด. 2543. อปนสยการกนอาหารของเสอโครงในเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขงจาก

การวเคราะหมล. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อมพรพมล ประยร, นรศ ภมภาคพนธ, รองลาภ สขมาสรวง และ บษบง กาญจนสาขา. 2555. ความ ชกชมและ

พนทอาศยทเหมาะสมของหมาใน (Cuon alpinus) และเหยอหลกในอทยาน แหงชาตทบลาน.

วารสารสตวปาเมองไทย 19 (1): 23-40.

อมพรพมล ประยร. 2557. ความชกชม พนทอาศยทเหมาะสม และเหยอหลกของหมาใน (Cuon

alpinus (Pallas, 1811)) ในอทยานแหงชาตทบลาน.วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

CITES. 2013. Convention on International Trade Endangered Species of Wild Fauna and Flora.

Available sources: http://www.cites.org, February 9, 2015.

Creel S, Creel NM. (1995). Communal hunting and pack size in African wild dogs, Lycaon pictus.

Animal Behavior 50: 1325-1339.

IUCN 2014. IUCN Red List of Threatened Species. Available sources: www. iucnredlist.org,

January 3, 2015.

Jenks K. E. 2012. Distributions of Large Mammal Assemblages in Thailand with a Focus on

Dhole (Cuon alpinus) Conservation. Ph. D. Dissertation. University of Massachusetts-

Amherst.

Lekagul, B. and J.A. McNeely. 1977. Mammals of Thailand. Sahakarnbhat, Bangkok Thailand.

11 Phillips S.J., R.P. Anderson, R.E. Schapire, 2006. Maximum entropy modeling of species geographic

distributions. Ecological Modelling 190: 231–259.

Steinmetz, R., N. Seuaturiena, W. Chutipongb. 2013. Tigers, leopards, and dholes in a half-empty

forest: Assessing species interactions in a guild of threatened carnivores. Biological

Conservation. 163: 68–78.