Pormalistikong Pagdulog Sa Pelikulang Way Back Home

Pormalistikong Pagdulog sa Pelikulang

Way back Home

FELY N. VICENTE MAED-FILIPINO

BB. ERNA SALASGURO SA FIL 505

PAMANTASAN NG XAVIER- ATENEO DE CAGAYANKOLEHIYO NG SINING AT

AGHAMDEPARTAMENTO NG FILIPINO

Balangkas ng PagsusuriI. Introduksyon

II. Paglalahad ng SuliraninIII. BuodIV. Sangkap ng Dula

V. Mga Bisa ng Akda

VI. Kongklusyon

I. Introduksyon

Ang pormalistikong pagsusuri ay isang pagdulog na nagsusuri, nagbibigay-interpretasyon o paglalapat sa mga napapaloob sa isang akda. Ito ay nakatuon sa paraan ng pagkakabuo ng akda, pagpili ng mga salita at wika o dayalogong ginamit at ang iba’t ibang kabuluhan nito. Ang pagdulog na ito ay hindi nakabatay sa sino, ano, kailan, saan o bakit kundi sa paano. Ito ay tinatawag na ngayon makabagong panunuri o new criticism.

Sa pagsusuring ito sa pelikulang pinamagatang “Way Back Home”, ang manunuri ay nakatuon sa anyo ng pagkakagawa nito. Sa kung paano ang mga pangyayari ay nagkawil-kawil, kung paano ang mga pag-uugali ng mga pangunahing tauhan ay nagbago o magbabago sa pagsulpot ng isang suliranin, kung paano ang suliranin ay nagbunga pa ng iba pang suliranin at kung paano binigyang solusyon ang suliranin sa pelikula.

II. Paglalahad ng Suliranin

Nilalayon ng pagsusuring ito na matugunan ang mga sumusunod na suliranin:1. Ano ano ang iba’t ibang suliraning pampamilya ang inilahad sa pelikula?2. Paano nakaaapekto sa bawat tauhan ang pagkakaiba-iba ng kanilang karakter?3. Paano nabigyang-solusyon ang naging tunggalian sa pelikula?4. Anong mga aral ang nailahad sa pelikula?

III. BuodIto ay kwento ng dalawang magkapatid, si

Joanna (Kathyrn Bernardo) at Jessie (Julia Montes). Nagkahiwalay ang dalawa noong sila ay mga bata pa lamang. Di sinasadyang nabitawan ni Jessie si Joanna nung siya’y nagkukumahog na matingnan ang mga maliliit na pagong. Naiwanan sa may dalampasigan si Joanna na nagtungo naman sa ibang direksyon na inaakalang doon pumunta ang kanyang kapatid.

Lumipas ang labing-dalawang taon, nahanap ni Amy (Agot Isidro) si Joanna sa pamamagitan ng “Lukso ng Dugo”. Hindi matanggap ni Jessie ang pagbabalik ng kanyang nakababatang kapatid na siya namang inaasahan sana ng kanyang mga magulang. Nabuhay siyang may dinaramdam na insekyuridad at mga kabiguan. Ginagawa niya lahat magalak lamang ang kanyang ina. Nagsimula ang hidwaan nilang magkapatid, nanatiling mapagkumbaba at mapagpatawad si Joanna, samantalang, mainitin at malupit si Jessie.

Ang kanyang kalupitan ay nagwakas nang sila’y nagkasubukan ng paunahang makarating sa paglangoy sa ibayong bundok. Kung matatalo siya ni Joanna ay patatahimikin na niya ito. Sa kasamaang palad, hindi nakasanayan ni Jessie ang paglangoy sa dagat. Nalunod si Jessie sa kalagitnaan ng kanilang paglangoy. Nananalo na sana si Joanna, ngunit pinili niyang lumangoy pabalik upang matulungan ang kanyang kapatid. Na ospital si Jessie, at napagpasyahan ni Joanna na bumalik sa pamilyang kumupkop sa kanya sa Zambales. Sa huli, napagtanto ni Jessie ang kanyang pagkakamali at humingi ng kapatawaran sa kanyang kapatid. Nabuo ulit ang kanilang pamilya.

IV. Pagsusuri

Tagpuan

Ang naging tagpuan sa pelikulang ito ay sa dalampasigang may mga maliliit na pagong kung saan aksidenteng nabitawan ni Jessie ang nakababatang kapatid na si Joanna. Malaki ang naging kinalaman ng lugar na ito sapagkat dito nagsimulang magkalamat ang samahan ng pamilya Santiago.

Julia Montes bilang Jessica Lorraine S.

Santiago

Tauhan

Nakatatandang kapatid ni Joanna na may malaking inggit rito. Hinahanap-hanap niya ang pagmamahal at atensyon ng kanyang mga magulang lalong lalo na ang kanyang ina na si Amy. Sa kalaunan, nagbago ang kanyang pag-uugali at mas naging mainitin pa ang kanyang ulo nang bumalik ang kanyang kapatid.

Kathryn Bernardo bilangAnna Bartolome /

Joanna Liezl S. Santiago

Nakababatang anak nina Amy at Ariel at kapatid ni Jessie na nawala sa dalampasigan. Nahirapan siyang makibagay sa mga taong kailan lang niya nakilala. Mas naging mahirap sa kanya ang pakitunguhan ang kanyang nakatatandang kapatid na si Jessie.

Agot Isidro bilangAmelia "Amy" Santiago

Ina ng magkakapatid na sina Jessie at Joanna. Hindi nawalan ng pag-asa na balang araw makikita niya ang kanyang bunsong anak na nawala sa dalampasigan. Sa kagustuhan niyang makita ang anak, ginugol niya ang kanyang atensyon rito at hindi inalintana na may mga anak pa siyang nangangailangan ng kalinga at pagmamahal niya.

Tonton Gutierrez bilangAriel Santiago

Asawa ni Amy na siyang walang sawang umintindi rito. Hindi niya pinapakita na siya’y nahihirapa’t napapagod rin. Mas pinili niyang ituloy ang kanilang buhay kahit pa nawala ang kanilang bunsong anak. Mapagmahal na ama at pantay ang turing sa kanyang mga anak.

Sam Concepcion bilangAJ

Nanligaw kay Jessie na nung una’y pinagtawanan lamang nito. Itinago niya ang kanyang nararamdaman ng sa ganun hindi na siya mapahiya pang muli. Sa kalaunan ay hindi pa rin niya ito maikubli kahit pa napahiya na siya. Nagpatuloy pa rin ang kanilang ugnayan.

Enrique Gil bilangMichael

Matalik na kaibigan ni Joanna na sa pamamagitan ng kanyang mga fish jokes

napagagaan niya ang pakiramdam nito. Matagal ng may lihim na pagtingin kay Joanna ngunit hindi lang niya ito masabi sabi sa dalaga.

Lotlot De Leon bilangLerma

Kinilalang ina ni Joanna na siyang kumupkop rito’t itinuring na parang tunay na anak. Inang hindi alintana kung sa kanyang sinapupunan nanggaling o hindi man si Joanna. Ang mahalaga sa kanya ay maipakita rito ang kanyang wagas na pagmamahal.

Sulyap sa Suliranin

Sa pamamagitan ng pagbabalik-tanaw o flashback nailahad ang

naging sanhi ng pagkawalay ng bunsong

anak nina Amy at Ariel na kung saan ay

aksidenteng nabitawan ni Jessie ang kamay ni Joanna dahilan upang

magkaiba ang daan na tinungo ng dalawa.

Banghay

Saglit na Kasiglahan

Nagkrus ang landas ni Amy at Joanna nang kapwa lumahok sa kompetisyon sa paglangoy ang kanyang anak na si Jessie at ang nooy hindi pa niya nakikilalang anak na si Joanna. Nagkataon na narinig ni Amy ang pagkanta ni Joanna na siyang nagpalukso ng kanyang dugo dahil sa iyon ang kantang kanyang inaawit sa tuwing inihehele niya ang kanyang bunsong anak. Agad niyang nabatid na ito na ang matagal niyang hinahanap na nawawalang anak. Hindi naman lubos maisip ni Ana (Joanna) na magkakaroon ng kapalit ang kanyang pagkapanalo sa kompetisyon.

Nasambit pa nga niya:“ Kung ang kapalit ng pagkapanalo

ko, ang pagkawala ng pagkatao at

pamilya ko, sana hindi na lang ako

nanalo”. Sa kabilang dako naman, nagkaroon ng pagtatalo sina Amy at

Ariel dahil sa paggiit ng una na si Ana ang kanilang nawawalang anak. Narito ang bahagi ng kanilang pagtatalo:“At kung hindi siya ‘yon? Then what? Hindi pa ba sapat na minsan ng nawala sayo ang anak mo? Paulit-ulit na lang ba tayong aasa’t masasaktan? Why wouldn’t you allow yourself to be happy? Why wouldn’t you allow this family to be happy?” pahayag ni Ariel.

“ Im sorry kung naging hadlang ako sa kaligayahan ninyo. And

im sorry kung hindi ako katulad ninyo na kayang kalimutan si

Joanna ng ganun-ganun lang. And im so sorry Ariel, kung

hanggang ngayon mahal ko pa rin ang anak ko. At gagawin ko

ang lahat para maibalik lang siya” tugon ni Amy.

“So ako? Dahil pinili kong ituloy ang buhay ko, hindi ko na

minahal si Joanna? Ganun? Dahil hindi ako umiyak sa harapan

ninyo hindi ako nasaktan nung nawala si Joanna. Ganun ba

‘yon? Ganun ba ‘yon? “ Huling pahayag ni Ariel.

Naging malaking katanungan naman para kay Jessie ang pangyayaring iyon at naihayag niya ang kanyang saloobin.

Sa kabuuan naging simula ‘yon ng pag-inog muli ng buhay ni Amy. Natagpuan niya ang kanyang anak na matagal ng nawala sa kanila. Ngunit ang naging kapalit naman nito ay ang pagkalamat ng kanilang mga relasyon.

“ Dad, kung siya nga po talaga si Joanna, kung pwede pa pong mabuo ang pamilya natin, kahit ilang beses pa po niya akong talunin, okey lang po. Dad please pagbigyan niyo na po si Mommy”.

Tunggalian

Sa pelikulang ito, makikinita natin na tatlo ang naging tunggulian. Ito ay tao laban sa sarili, tao laban sa tao at tao laban sa pagkakataon.

Tao laban sa SariliNaging mahirap para sa mga pangunahing

tauhan na tanggapin ang katotohanan. Lalong lalo na ang magkapatid na sina Jessie at Joanna.

Pinipigilan ko ‘yong nararamdaman ko. Kaya ako mismo ‘yong pumilit kay Daddy na sunduin si Joanna. I thought my feelings would change. I wanted my feelings to change. It never change. Naiinis ako AJ. Naiinis ako kasi nakikita ko ang saya-saya ng Mommy ko. She never smiled at me or look at me the way she does at Joanna. Galit na galit ako sa kanya nun. Kasi ayaw niyang sumama sa amin. Kasi nakita ko ang lungkot ulit ni Mommy ehh.. Alam mo ba ang ayokong maramdaman ulit?.. Guilt! Nagiguilty ako kasi natutuwa ako kasi pinili ni Joanna na huwag ng bumalik sa buhay namin” Madamdaming pahayag ni Jessie kay AJ.

“ Nakita na si Joanna… Yeah! Dapat… Akala ko nga ehh.. Ilang taon akong nagdarasal na sana makita na namin siya na makumpleto na kami. So that everything will be okey again. Pero bakit hindi ganun? Alam mo hindi nga ako natuwa nung makita namin siya eh. (akmang iiyak) Ang sama ko no?

“ Pasensya na po huwag ninyo po sanang mamasamain

ang sasabihin ko sa inyo pero hindi po ako makakasama sa

inyo. Nagpapasalamat po ako dahil nagkita tayo ulit.

Salamat po dahil hindi ninyo ako nakalimutan. Pero nandito

po kasi ang buhay ko eh.. nandito po ang pamilya ko” Mahinahong paliwanag ni Joanna sa harapan ng kanyang mga magulang. Sa naibigay na dayalogo sa itaas, makikita na nag-aalab ang mga damdamin nina Jessie at Joanna. Hindi nila matanggap sa kanilang sarili ang katotohanang sila’y magkapatid. Gusto nilang kumawala sa katotohanan nang sa ganun hindi na sila makaramdam pa ng kahungkagan.

Tao laban sa Tao

Malinaw na nailahad sa pelikulang ito ang hidwaan sa pagitan ng magkapatid, mag-ina, mag-asawa at maging sa magkakaibigan.

Hidwaang Mag-ina

“ Yes Mom can we please don’t talk about her. Cause they don’t want to be here” Pagsusumamo ni Jessie.

“ Wala rito ang kapatid mo dahil…” Putol na pahayag ni Amy

“ Kasalanan ko! Common say it, it’s my fault. Kung di ko sana kayo sinuway eh di

sana nandito pa si Joanna. Ako may kasalanan di ba? Eh di sana nandito pa siya

hanggang ngayon. Ano? Kasalanan ko di ba? Kasalanan ko. No! Sige na! Sabihin

niyo na sa akin na kasalanan ko ito! Kasalanan ko kung bakit niya tayo kinalimutan.

Kasalanan ko kung bakit hindi siya sumama sa atin. Kasalanan ko kung bakit ibang

pamilya ang pinili niya. Kasalanan ko ito! Kasalanan ko ‘tong lahat! Ayan Mommy

inamin ko na. Ehhh ‘kaw? Kailan mo aaminin na ikaw ang dahilan kung bakit

nagkandaletsi-letsi ang pamilyang ito?” Naibulalas ni Jessie sa tindi ng nadarama.

Pagkatapos niya iyong maibulalas ay isang sampal ang natanggap niya mula sa ina. Mahihinuha natin sa sagutan ng mag-ina na matagal ng ikinukubli ni Jessie ang bigat sa dibdib dahil alam niyang siya ang sinisisi ng kanyang ina sa pagkawala ni Joanna. Kaya nabigyan siya ng pagkakataong mailabas ang tunay na saloobin sa ina. Sa kabilang banda naman, ayaw naman direktang sabihin ni Amy sa anak na siya ang sinisisi nito. Ngunit magkaganun pa man, naipakikita naman niya rito sa pamamagitan ng kanyang mga kilos ang matamlay na pagtrato niya rito.

Hidwaang magkaibigan

“Hassle ka sa buhay alam mo ‘yon? Everyone asking me where

you are” Saad ni AJ.

“ Pasensya ka na huh? There was a time naman na hindi ako

hassle sa buhay mo” Tugon ni Jessie.

“ Yeah! There was a time that I was foolish enough to think that

when I tell you that I love you, you just say back. Pero pinagtawanan

mo lang ako” Giit ni AJ.

“ AJ” Tawag ni Jessie.

“ Am not gonna give you a chance to do that again” Huling pahayag ni AJ.

Sa dayalogong iyon nina AJ at Jessie, malalaman natin na may dati na silang naging alitan. Ang palitan nila ng mga salita ay patama nila sa isa’t isa.

Hidwaang magkapatid.

“ Ana! I told you not to touch my things” pagalit na saad ni Jessie.“ Ate sandali. Ate sorry… gusto ko lang naman…” Putol na pahayag ni Joanna.“ Gusto mong agawin lahat sa akin!” ani Jessie.“ Hindi ate! Wala akong balak agawin…” Pagsusumamo ni Joanna.“ Sinungaling ka talaga. Alam mo bang bata pa lang tayo mang-aagaw

ka na hanggang ngayon mang-aagaw ka pa rin!” dagdag ni Jessie.“ Akala ko kasi ate matutuwa ka ehh..” nanginginig na sambit ni Joanna.

“ Mukha ba akong natutuwa? Pakialamira ka ehh.

Ginugulo mo lahat. Gusto mo kasama ka sa lahat. You want to

be friends with my friends? You can’t! Because they don’t like

you. You want to be part of the swimming team? You can’t!

Because hindi ka namin kailangan! You want to be part of

everything I am? You can’t! Dahil ayoko!” tuloy-tuloy na pahayag ni Jessie.

“ Jessie, puwede bang kumalma ka lang? Ganyan ka ba

magalit dahil sa isang laruan lang? Ang O.A mong mag-react.

Puwede bang easy ka lang okey?” Awat ng kanilang nakatatandang kapatid na lalaki.

“ Don’t tell me to take it easy. Because you don’t know

how I feel” Huling pahayag ni Jessie.

Sa batuhan ng mga pahayag ng magkakapatid, makikita natin ang tindi ng galit na nararamdaman ni Jessie sa kanyang kapatid na si Joanna dahil iniisip nitong nais agawin ng huli ang kung ano man ang mayroon siya. Mapapansin rin natin na nais lang naman sana ni Joanna na mapasaya ang kapatid ngunit iba pala ang magiging kapalit nito. Umawat naman ang kanilang kuya sa kanila ng sa ganun maibsan nang kaunti ang tensyon sa pagitan nila.

Tao laban sa Pagkakataon

Makikita rin natin sa pelikula na bunga lamang ng pagkakataon ang mga naging suliranin. Nagkaroon ng pagbabago sa pag-uugali ng mga pangunahing tauhan dala na rin sa katotohanang nais nilang maikubli. Ang naging dahilan ng suliranin at ang nag-udyok pa sa iba pang suliranin ay pawang hindi naman inaasahan. Nagkataon lamang na magiging ganun kasalimuot ang kanilang mga buhay.

Ang naging kasukdulan sa pelikula ay nung magkaroon sila ng retreat sa may isla na kung saan nagpustahan ang magkapatid na lumangoy sa dagat. Kung sino ang unang makalangoy patungo sa isla ang siyang mananalo at maaari makamit ang hiling o gusto. Narito ang bahagi ng kanilang pustahan.“ Ate bakit ba hindi mo ako mapatawad? Ate? Ano ba ang naging

malaking kasalanan ko sayo?” tanong ni Joanna.“ Nabuhay ka. Nabuhay ka’t lahat ng pagmamahal ni Mommy binigay

niya sayo. Wala na siyang tinira sa akin.” Direktang sagot ni Jessie.

Kasukdulan

“ Hindi totoo yan! Mahal ka ni Mommy.” Giit ni Joanna.“ Hindi! Araw-araw pinagbabayaran ko yong pagkawala mo. Araw-araw

nakikipagkompetensya ako sa multo mo. At araw-araw natatalo ako. Sana

ako na lang ang nawala. Ang daya daya ehh.. ikaw dalawang nanay ang

nagmamahal sayo. Bakit napakadali ng lahat para sayo.” Tugon ni Jessie.“ Akala mo ganun lang kadali yun. Ang iwan ang nakasanayang kong

pamilya? Ang isantabi si Ana para maging si Joanna? At subukang

makipagsabayan sa buhay ninyo? At anong kapalit nun ate? Lahat ng

pananakit at pang-iinsulto mo sa akin ate. Hindi yon madali. Araw-araw

mong pinagbabayaran ang pagkawala ko? Ehh ako? Hanggang kailan mo

ako sisingilin sa pagbabalik ko ate? Sabihin mo? Anong kailangan kong

gawin para mapatawad mo na ako? Ano ang kailangan kong gawin para

matanggap mo na ako?” may pagpapakumbabang sabi ni Joanna.

“ Nakikita mo ‘yon? Talunin mo ako!” ani ni Jessie.“ Ate hindi ka sanay lumangoy sa dagat, delikado.” Awat ni Joanna.“ Wala akong pakialam. Kung matalo mo ako patatahimikin

na kita. Kapag nanalo ako maglalaho ka na nang tuluyan sa

buhay ko.” Hamon ni Jessie. Sa pustahang yaon ng magkapatid, muntikan ng malunod si Jessie dahil nga hindi siya sanay lumangoy sa dagat. Habang siya ay nalulunod na, paulit ulit na nasambit ni Jessie ang pangalan ni Joanna upang siya ay matulungan nito.Nangibabaw naman ang pagkaawa ng huli sa kanyang kapatid kung kaya’t iniligtas niya ito.

Kakalasan

Dahil sa muntikang pagkalunod ni Jessie, napagtanto ni Joanna na kailangan na siyang magpakalayo layo upang matahimik na ang kanyang ate. Narito ang bahagi ng kanyang pahayag.

“ Sorry po Mommy. Sorry po.” Paumanhin ni Joanna.

“ Sorry for what?” tanong ni Amy.

“ Hindi po dapat ako pumayag sa hamon ni Ate” Paliwanag ni Joanna.

“ Okey na anak. Im just glad you were there to save your sister.”

Tugon ni Amy.

“ Puwede po bang umuwi na ako sa Zambales? Dun na lang po ako.

Sana po maintindihan niyo. Gustong gusto ko po kayong makasama.

Pero ayaw ko na pong nakikitang nasasaktan si Ate” ani Joanna.

“ Labing dalawang taon po tayong

nagkahiwalay pero mas napalayo po kayo kay ate.

Hindi po ako ‘yong totoong nawala. Si Ate Jessica po.

Kasama niyo po siya pero nawala po siya sa paningin

niyo. Kaya baka kailangan po na mawala ulit ako

para si Ate Jessica naman po ‘yong mahanap niyo”

Diin ni Joanna. Ito ang nakitang paraan ni Joanna upang nang

sa ganun ay matahimik na ang kanyang buhay. Nais niyang maipakita naman ng kanyang ina ang pagmamahal at atensyon na ibinibigay nito sa kanya sa kanyang kapatid.

Wakas

Nagtapos ang pelikula ng masaya sapagkat napagtanto na ni Jessie ang kanyang pagkakamali at natanggap na niya si Joanna bilang kapatid. Binigyang-halaga na rin siya ng kanyang inang si Amy. Naipakita na rin nito ang pagmamahal at atensyong kanyang hinahanap simula’t sapol. Naging magkasundo na rin silang magkapatid. Nanumbalik din ang pagtitinginan nina AJ at Jessie, at mas lumalim pa ang samahan nina Joanna at Michael. Nabuong muli ang kanilang pamilya.

Ito yaong palasak na wakas sa mga pelikulang Pilipino, ang tinatawag nating “happy ending”. Ito ang kinagigiliwan nating uri ng wakas sapagkat nais natin na maging masaya ang mga pangunahing tauhan sa huli matapos nilang mabigyang-solusyon ang kanilang naging suliranin. Kung kaya’t masasabi nating naging predictable ito sa mga manonood sapagkat alam na natin ang kasunod.

V. Bisa ng AkdaBisang Damdamin

Paulit ulit ko nang pinanuod ang pelikulang ito. Nabigyang-katarungan ng mga karakter ang kanilang papel na ginagampanan. Bawat isa sa kanila ay maayos na naipakita ang pag-uugali mayroon ang karakter na kanilang ginagampanan. Nailahad rin nila ng mabisa at mahusay ang damdaming nais nilang maipakita at maramdaman ng mga manonood. Ang kanilang mga emosyon ay akma sa kanilang mga ikinikilos.

Naiparating sa akin ang walang kapalit na pagmamahal ng isang ina sa kanyang anak. Ang hindi pagkawala ng paniniwala na mahahanap at mahahanap rin niya ang kanyang anak. Para na ring ako ang isa sa mga karakter sa pelikula dahil naramdaman ko rin ang kanilang naramdaman. Ang galit, tuwa, inis at poot, ilan lamang yan sa mga damdaming nangibabaw sa pelikula. Damdaming maging ang mga manonood ay makahinuha rito.

Bisang Kaisipan

Naipakita sa pelikula ang tinatawag nating close family ties na kung saan isa ‘yan sa ating pagkakakilanlan bilang mga Pilipino. Nakagawian na natin ang pagiging malapit natin sa ating pamilya. Pinapahalagahan natin ang pananatiling buo ng ating pamilya kahit pa sa mga pagsubok na dumarating sa atin.Naging positibo rin ang pananaw na naipakita ng pelikula dahil sa kabila ng mga suliranin naranasan ng mga pangunahing tauhan ay nananatiling buo ang kanilang paniniwala na sa huli ay magiging kumpleto rin ang kanilang pamilya.

VI. KongklusyonMabisang nailahad sa pelikula ang totoong nangyayari sa ating lipunan ngayon lalong lalo na sa suliraning pampamilya. Ang mga di maiwasang palitan ng mga maaanghang na mga salita sa pagitan ng mga magkakapamilya. Ang mga inggitang nangyayari sa pagitan ng magkakapatid. At ang simpleng away-bati ng magkakaibigan. Magkagayon man, naipakita pa rin sa pelikula na kahit anong mangyari, ang pagmamahal ng isang ina ay wagas at hindi mapapantayan. At ang pananatiling buo ng isang pamilya ang pinakamahalaga sa lahat kahit pa marami ng pagsubok ang dumaan.

Ginamit naman nila ang fish jokes upang nang sa ganun mapagaan ang ilang mabibigat na eksena. Ito ang nagsilbing pampagaan ng mga naglalagablab na damdamin ng mga tauhan.

Naipakita rin sa pelikula ang pagpapatawad at pagtanggap. Na kung saan maihahalintulad natin sa kasabihang, “Kakambal ng pagpapatawad ay ang

paglimot”.Kung tayo ay nagpapatawad ay nangangahulugang ito na natanggap na natin ang katotohanan at handa tayong lumimot sa mga masasamang nangyari sa atin at maaari na tayong makapagsimulang muli.