Top Banner

of 31

Phương pháp quan trắc sinh học dưới nước

Apr 02, 2018

Download

Documents

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    1/31

    Phng php quan trc sinh hc

    cho h lu vc sng Mekong

    Dng Tr Dng

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    2/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu

    Quan trc sinh hc (QTSH) l sdngmt cch c hthng cc p ng sinh hc nh gi cc bin imi trng.

    y l cng c qun l ti nguyn nc c gi tr v

    chng khng ihi thitbt tin, chi ph khng caokhi kim tra v vn hnh Kh khn cc ncang pht trin l thiu thng tin

    nn, kha phn loi v nhn lcti cc aphng. T nm 2003 QTSH c tin hnh nh 1 phn ca

    chng trnh quan trcsckhe sinh thi. Skthpgia cc yu t ha l v cc thng tin v

    QTSH rt c ch v khu h sinh vt sng rtnhycmvis thay i cc yut ha l mi trng

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    3/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Nm 1995 MRC c thnh lp trong khun kh thathun quc t bo v mi trng, ti nguyn thinnhin, cc iukin v ssng trong nc v s cnbng sinh thi caluvc sng Mekong.

    Nm 2002 cc chuyn gia caquc gia thuc Mekong,cc thnh vin ca MRC v tvnqucttholunvkh nng pht trin chng trnh quan trc sc khemi trng cho hlu sng Mekong v nhnh chnh can.

    2003 tin hnh kho st thm d thnghimtimnngs dng cc nhm sinh vt v mt qu trnh sinh thitrong vic quan trc thng xuyn sc khe sinh thica sng Mekong v cc nhnh chnh ca n

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    4/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Cc nhm sinh vt v qu trnh sinh thi cchn quan trc c nhngc tnh sau- tc tch t sinh khicato khu v mtsloi to khc c xem l c s nh gi s

    thnh vng ca ngnh thy sn trn sngMekong. S dng cch tnh sn lng s cp(NSSH bc I) khng hiu qu v phi tn thigian (t nht l 1 gi, xem sbinng sinhlng) v mang theo nhiuthitb phn tch.- toycchn v chng l thcnca cv ngvtyc ln,phnto ln c thsdng lm thcn cho ngi,Khng th thu thpctoln v sinh khica chng thp.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    5/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    - ngvt ph du l thcnca cc loi c

    - ngvtyc ln ven b c th nhn thybngmtthng v chng cng l thcnca

    cc loi c.- c l thc n ca con ngi sng trn sngMekong. Khng th thu cc mu c trong mtli nh bt nn khng s liu tin cy nh gi.

    Do tiptcthnghim thu mu lachncc loi lm sinh vtchth

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    6/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Tnm 2004-2007 tin hnh quan trc hng nmnhmlachn cc loi sinh vtchth cho sckhe sinh thi.- Cc nhm sinh vtlachnckho st ti cc v trc nhiu nghavqun l khpluvc sng mekong.

    - chn cc v tr tham chiu to ra imchun sinhhc cho cc v tr khc so snh.- Xc nh r c tnh ca cc nhm sinh vt c khnngthhinnhng tc ngxunh sinh thi thy

    vc- S dng cc gi tr ch th sinh hc cc v tr thamchiu pht trinb tiu ch xphn v phn loi ccv tr kho st khc

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    7/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Nm 2008 chng trnh quan trc c chuyn giaon cc c quan chuyn ngnh caquc gia thnh vinqua y ban sng Mekong quc gia (NMCs). Mi qucgia chn 8 v tr trong quc gia kho st v tin hnhton b qu trnh t thu mu,nhndng, phn tch vvit bo co

    Nm 2010: xutbn ti liuphng php thu mu Cc nmtip theo:

    - xutbnbsutpvngvtycln ven b;

    - xut bn sch nh danh ng vt ph du trn sngMekong v- xut bn sch nhn dng to y h lu sngMekong.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    8/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc

    Chn nhm sinh vtchth Chu , 80% chng trnh quan trc sc

    khe sinh thi dng ng vt kxs v to khu

    lm sinh vtchth. Trn sng Mekong s dng 4 loi sinh vtcho tngloi sinh cnh Sinh vtsng bm (to khu) vng ven b

    ngvt kxs ven bcln (vng ven b) ngvt kxs cln (vng nc su)

    ngvtni (trong ctnc)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    9/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    Cch tipcn phn tch trong qua trc sinh hc giu loi (richness): s loi ca 1 nhm sv. phong ph (abundance): s c th Cc chsadng v tnh ngu: s phn

    b cc c thca cc nv phn loi. Cc chshu sinh: scchung trung bnh

    ca cc nv phn loi (ATSPT).Khi phn tch cc chs ny ta c th phn tchnbin (SPSS) hay abin (Primer) timtv trkho st

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    10/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    Chn cc thng s ha l trong quan trc sinh hc c c hn 100 nm dng sinh vtnh gi

    sc khe sinh thi nhng nhiu nc khc lisdng cc thng s ha l nh gi.

    Ngy nay kt hp c hai v ha l th hin tithi im thu mu cn sinh vt c th biu thcnhngbini mi trng trong qu khthng qua vng i.

    Cc thng s ha l bao gm trong, c,nhit, DO, pH v EC. Ch phihiuchnhv tun th nghim nht cc qui nh khi sdng cc thitbobngincc.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    11/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    nh gi timnng sinh hccamtv tr Tng tc gia cc yu t thyvn v amo to

    nn nhng sinh cnh khc nhau. Chtlngnisng v chtlngnc hnh thnh

    nn kiuqun x.Nu ch ci thin cht lng nc m khng ci thin

    sinh cnh c th khng cithinciukin sinh hcnn chtlngnisng l yutthityucachngtrnh quan trc/phiudliuthca v phiu cho imnhiungv tr/.

    Toybnhhngmnhbi cc kiunny,ktcu v mcbtrm tch. ngvtni v ngvty thch ngmnhvi dng

    chy

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    12/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm

    Nghin cunh lng to khu sng bm chobit phn ng nhanh vi cc thay i mitrng.

    Ktqu phn tch c so snh vi cc csd liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php.

    Toycngbnhhngbi xuyn thunh sng nn cngph thuc vo trong do phiu d liu thc a cng c in voy v chnh xc.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    13/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Trnh tthca Lymuni c su < 1m v nny,mi vin c

    din tch > 10 cm2, bi di hn 100 m. Nuni khng c th thu mu cy hay gi th nhn

    to Miv tr thu 10 mu,mimu cch nhau 10 m. Chn c ph lpmng mu nu hay khi s vo c

    cm gic trt.

    C nh bng dung dch Lugol (5g iod + 10 g KI trong300 mL nc) 3 git cho 100 mL mu Ghi nhn cho tng l mu, nn nh ghi chp v kiu

    nny, tn ngi thu mu vo s

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    14/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Cch thu v c nh mu to khu sng bm

    Chn

    v trlymu

    Chnmu

    Chunb lymu

    Cchlymu

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    15/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Trnh t phng th nghim Mu th c quay ly tm vitc 3500 rpm. Ht ly

    phnto(lp nu ni trn) cho vo ngnghim 18 cm Cho 2 mL acid mc vo ng nghim ri un nng

    trong nichng (70-80oC) trong 30-45 pht. Sau rabng dung dchgii ion 4-5 ln. Ly 1 git ln lame cho kh, lymu ny quan st

    hay lm tiu bn. Nhng loi cha c tn loi sct tn theo s, th

    dnhXxxx sp1,Xxxx sp2 Tn loi nycsdngsutqu trnh cho n khicxcnh.

    Xc nhs loi trong 0.2 cm2, mslng trong 0.02mL

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    16/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    17/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni

    Nghin cu ng vt ni v mt nhlng phn nh sinh hc mi trngv ha tnh cactnc trong khi nhiu

    loi ch th khc th hin mc tc ngha tnh canc v tnh chtnny Thng tin thu cphi so snh vi cc

    c s d liu v tiu chun thit lp ttrc do cnphi thchin chnh xcphng php.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    18/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

    Cc trnh tthca Ghi phiudliuthca chnh xc vv tr v cim

    a hnh Ly 3 muti 1 v tr: 1) cch b 4-5m bn tri, 2) cch

    b bn phi 4-5m v 3) gia dng Mu thu cch v tr nhim timnng (mnhv, thc

    vt) 1m hay cch b(thngng) 2 m. Nuncchy qu mnh c th khng thu gia dng

    c th mu 3 thu lchv 1 bnhng khng qu gn 1trong 2 mu kia Raschdngc thu muloib sinh vt v cc vt

    liu khc bm vo lntrc

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    19/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    20/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

    Cc trnh t phng th nghim Dng kpgp cc loi rc ln Cho mu vo ng ong, lng 1 gi ri ht

    nc ra cn 50 mL

    Cho mu vo da Petri v quan st cc loi ckch thcln (>50 mm) phng i 40 x. Quan st phng i 100 hay 400 xc

    nh cc loi nhhn

    nh lng n loi v m ton b s lngsinh vt c trong mu Sau khi phn tch tnh giu loi, mt v

    ATSPT

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    21/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    22/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    L nhng loi ng vt kxs c th nhn bngmtthng (>0,2 mm) xuthin khu vcgnb sng

    Nghin cunhlngqun x ngvt kxs cln ven b s phn nh c cht lng cckhu vcgn vng ven sng v phn nh cc tcngca con ngidin ra trn khu vc ny.

    Thng tin thu cphi so snh vi cc csd liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    23/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    Cc trnh tthca Lymumt bn b sng, pha bilng v pha

    ny c nny thoai thoi v c thcvtngpnc pht trin to mi trngsng thch hp

    cho ngvt kxs cln. Cgng trn tngv tr chn cc im c sinh

    cnhgnging nhau d so snh Ghi phiudliuthca Raschdngctrc khi thu mu Dng li qut 30 x 20 cm, mt li 475 mm,

    thu trong mton di 20 m

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    24/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    Cc trnh tthca Ngi thu mu ng di nc cch mp

    nckhong 1.5 m v qut v pha bgn sty sng.

    Mi ln qut 1 on khong 1 m theo hngthng gc vi b v dch chuyn dn t hngunnthngngun v khng nn qut ctrm tch.

    Mi mt mu qut 10 ln v mt v tr thu 10mu.

    S loimu v cho vo lvi ethanol 80% vcui cng khng thphn 70%

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    25/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    26/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs c ln ven b

    Trnh t trong phng th nghim Sdng knh lp ct lp c phng i

    ca vt knh l 2 4 x v th knh l 10 x

    Phn loinging Gimuvt theo kch thc trong cc l

    khc nhau vichtcnh l ethanol 70%

    Tnh phong ph loi, mt, v chsATSPT cho mimu (10 ln qut khong3 m2)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    27/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    L nhng loi ng vt kxs c th nhn bngmt thng (>0,2 mm) xut hin khu vcnc su cch xa ngb sng

    Nghin cuqun x ngvt kxs c lnsng

    y s m t c c tnh ca cc ng vtkxs c ln sng y cch xa ng ven bsng.

    Thng tin thu cphi so snh vi cc cs

    d liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php. Sdng gu Petersen c din tch 0.025 m2

    thu mu

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    28/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    Cc trnh tthca Ghi chp vdliuthca Raschdngctrc khi thu mu Thu 3 v tr ct ngang dng sng (L, R, M), mimu thu

    4 gu, miv tri thu 3-5 mu. C khi gia dng khng thumuc do ktcunn ycbit nn chnv trkhc.

    Sng nhhn 30 m khng thu gia dng

    Khi thu nhm g, lm ming gu khng khp cth thu muli. S loi v cnhmubng formol c nngcui l

    5% hay ethanol khng thphn 70%

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    29/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Chn v tr v thu mu Loi b bt bn v s la mu

    Quytrnhthumu

    ngvt

    khngxng

    sngsngy c

    ln

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    30/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    Trnh t trong phng th nghim Sdng knh hin vi hnhp c phng i ca vtknh l 40 1200 ln hay knh hin vi ct lp c phng i 15 - 56 ln.

    Phn loi n loi cc nhm Oligochaeta, Gastropoda,Bivalvia v Crustacea. Ring lp cn trng c th phnloinging.

    Gimuvt theo kch thc trong cc l khc nhau vichtcnh l ethanol 70%

    Tnh phong ph loi, mt , v ch s ATSPT chomimu (0.1 m2)http://www.mrcmekong.org/assets/Publications/report-

    management-develop/E-biomonitoring-methods.pdf

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    31/31

    D U O N G T R I D U N G D U O N G T R I D U N G D U O N G T R I D U N G