Pháp luật đại cương

PHP LUT I CNG

Ti liu, gio trnh, hnh thc thi Gio trnh: Php lut i cng (i hc Kinh t quc dn, ti bn nm 2012). Hnh thc thi: Gia k: trc nghim (30% im mn hc): GV t ra .Cui k: trc nghim (70% im mn hc): Khoa Lut - i hc Kinh t Lut ra .

Ni dung mn hcBi 1: Nhng vn l lun c bn v nh ncBi 2: B my nh nc Vit NamBi 3: Nhng vn c bn v php lutBi 4: Quy phm php lut Quan h php lutBi 5: Thc hin php lut Vi phm php lut Trch nhim php lBi 6: Lut Hin php Hnh chnh Php lut phng chng tham nhngBi 7: Lut dn s - Lut T tng dn sBi 8: Lut Hnh s - T tng hnh s

BI 1: NHNG VN C BN V NH NC

I. Ngun gc Nh ncQUAN IM

Phi Mcxt Mc - Lnin

1. Nhng quan im phi Mcxt v ngun gc Nh nc1.1. Theo thuyt thn quyn (thn hc). Thng

Nh nc (siu nhin)

Quyn lc NN vnh cu - bt bin

1.2. Theo thuyt gia trngGia nh Gia trng

Gia tc

H tc

Th tc

Chng tc

Quc gia Nh nc

Tri sinh dn, nui dn, thng dn, t ra vua lm li cho dn, chn nui dn, cai tr dn; do c vua ti. C vua ti l c trn di, tn ti. Mun gi ci trt t c li cho dn phi t ra l ngha cho dn theo, theo ng th thng, khng theo ng th pht, do c php lut. Tm li, quc gia nh mt i gia nh m gia nh nh mt tiu quc gia.

1.3. Theo thuyt kh cKh c (Hp ng)

Nh nc

Bo lc gia Th tc A v Th tc B

Th tc A chin thng

Nh nc

1.4. Theo thuyt bo lc

2. Quan im Mc Lnin v ngun gc Nh nc2.1 X hi nguyn thu v t chc th tc, b lc

Th tc Tc trng

Bo tc

B lc Th lnhHi ng th tc

C s kinh t: ch s hu chung v t liu sn xut v sn phm lao ng. Mi ngi u bnh ng trong lao ng v hng th, khng ai c ti sn ring, khng c ngi giu k ngho, khng c s chim ot ti sn ca ngi khc.C s x hi: trn c s th tc, th tc l mt t chc lao ng v sn xut, mt n v kinh t - x hi. Th tc c t chc theo huyt thng. X hi cha phn chia giai cp v khng c u tranh giai cp.Quyn lc x hi: quyn lc cha tch ra khi x hi m vn gn lin vi x hi, ha nhp vi x hi. Quyn lc do ton x hi t chc ra v phc v li ch ca c cng ng.

T chc qun l: Hi ng th tc l t chc quyn lc cao nht ca th tc, bao gm tt c nhng ngi ln tui khng phn bit nam hay n trong th tc. Quyt nh ca Hi ng th tc l s th hin ch chung ca c th tc v c tnh bt buc i vi mi thnh vin. Hi ng th tc bu ra ngi ng u nh t trng, th lnh qun s, thc hin quyn lc v qun l cc cng vic chung ca th tc. Trong x hi hnh thnh cc quy tc x s chung (tp qun; phong tc, o c; tn iu tn gio,) = Quy phm x hi (c mi ngi thc hin mt cch t gic v tr thnh thi quen, np sng ca cc thnh vin trong x hi.

2.2. S phn ho giai cp trong x hi v Nh nc xut hinLn phn cng lao ng th nht: ngnh chn nui ra i.Ln phn cng lao ng th hai: ngnh tiu th cng nghip ra i.Ln phn cng lao ng th ba: ngnh thng nghip ra i.

Sau ba ln phn cng lao ng, trong lng th tc xut hin nhng li ch mi, nhng li ch ca nhng tng lp ngi khc nhau khng nhng xa l vi ch th tc m cn i lp vi ch v mi phng din. X hi th tc, b lc b phn ho thnh cc tp on ngi c a v kinh t- x hi khc hn nhau.

S xut hin cc giai cp mi a n hai h qu: 1) Xo b nguyn tc bnh ng gia ngi vi ngi trong x hi th tc - b lc c; 2) To nn mu thun mang tnh cht i khng, khng th iu ho c gia cc giai cp x hi vi nhau. Trc tnh hnh , th tc tr nn bt lc iu hnh v qun l x hi mi, i hi phi c mt t chc mi. chnh l nh nc.

S ra i ca nh nc l tt yu bi n da trn nhng tin v kinh t v x hi. Tin v kinh t: ch t hu v ti sn (t liu sn xut v t liu sinh hot quan trng). Tin x hi: s phn chia x hi thnh cc giai cp i khng v c s u tranh gia cc giai cp vi nhau. Nh nc khng phi l mt quyn lc t bn ngoi p t vo x hi m l mt lc lng ny sinh t x hi c nhim v lm du bt s xung t v gi cho s xung t nm trong mt trt t.

Ch ngha Mc-Lnin cho rng:Nh nc xut hin mt cch khch quan, nhng khng phi l hin tng x hi vnh cu v bt bin. Nh nc lun vn ng, pht trin v tiu vong khi nhng iu kin khch quan cho s tn ti v pht trin ca chng khng cn na.Nh nc ch xut hin khi x hi loi ngi pht trin n mt giai on nht nh. Nh nc ch xut hin ni no v thi gian no khi xut hin s t hu ti sn v phn chia x hi thnh cc giai cp i khng.

II. Khi nim, bn cht ca Nh ncKhi nim Nh ncNh nc l mt b my quyn lc c bit, do giai cp thng tr lp ra nhm bo v li ch ca giai cp thng tr v thc hin chc nng qun l x hi theo ch ca giai cp thng tr x hi.

2. Bn cht Nh nc

2.1. Bn cht giai cp ca Nh nc (Tnh giai cp)

2.2. Bn cht x hi ca Nh nc (Tnh x hi)

2. Bn cht Nh nc2.1. Bn cht giai cp ca Nh nc (Tnh giai cp)Nh nc va l sn phm va l biu hin ca x hi c giai cp.Nh nc l b my cng ch c bit nm trong tay giai cp cm quyn.Giai cp cm quyn s dng Nh nc duy tr s thng tr ca mnh i vi ton x hi, trn c 3 mt: chnh tr, kinh t v t tng. Nh nc l b my trn p c bit ca giai cp ny i vi giai cp khc.

2.2. Bn cht x hi ca Nh nc (Tnh x hi)Nh nc s khng th tn ti nu n ch phc v cho li ch ca giai cp thng tr m khng tnh n li ch ca cc giai cp khc trong x hi.Bt k Nh nc no cng phi m bo an ton x hi, gii quyt nhng cng vic chung ca x hi nh: xy dng bnh vin, trng hc, ng s, lm thy li, Ty theo mi Nh nc m bn cht x hi c th hin mc khc nhau. Nh nc cng dn ch th tnh x hi cng c th hin r nt.

III. c trng ca Nh ncNN thit lp quyn lc cng cng c bit = quyn lc nh nc2. NN phn chia dn c thnh cc n v hnh chnh lnh th3. NN c ch quyn quc gia4. NN ban hnh php lut5. NN thu thu v pht hnh tin

IV. Chc nng ca NNKhi nimChc nng ca nh nc l nhng mt hot ng ch yu ca NN nhm thc hin nhng nhim v t ra ca NN. Chc nng nh nc th hin vai tr v bn cht ca NN.

2. Phn loi chc nng2.1. Chc nng i ni2.2. Chc nng i ngoi

3. Hnh thc thc hin chc nng

Hnh thc C quanXy dng php lut Lp phpT chc thc hin php lut Hnh phpBo v php lut T php

4. Phng php thc hin chc nngPhng php thuyt phcPhng php cng ch

V. Kiu v hnh thc NNKiu Nh ncKiu Nh nc l tng th cc du hiu c bn c th ca NN, th hin bn cht giai cp v nhng iu kin tn ti, pht trin ca NN trong mt hnh thi kinh t - x hi nht nh.Lu : S thay th kiu nh nc ny bng mt kiu nh nc khc l qu trnh lch s t nhin, mang tnh tt yu khch quan thng qua mt cuc cch mng x hi.Kiu nh nc sau bao gi cng tin b hn kiu nh nc trc nhng vn c s k tha nht nh.

Cc kiu NN trong lch sKiu NN ch n

Kiu NN phong kin

Kiu NN t sn

Kiu NN x hi ch ngha

2. Hnh thc NN (M hnh NN)2.1. Khi nim hnh thc NNHnh thc Nh nc l cch t chc quyn lc NN cng vi cc phng php thc hin quyn lc . Hnh thc NN c hnh thnh t 03 yu t: hnh thc chnh th, hnh thc cu trc lnh th v ch chnh tr.

HNH THC NHA NCHNH THC CHNH THEHNH THC CAU TRUCCHE OCHNH TRLIEN BANGN NHATPHAN DAN CHUDAN CHUTUYET OIHAN CHEQU TOCDAN CHU

2.2. Cc yu t cu thnh hnh thc NNYu t 1: Hnh thc chnh thL cch thc t chc v trnh t thnh lp cc c quan ti cao ca nh nc cng vi mi quan h gia cc c quan y.C 2 dng c bn: chnh th qun ch v chnh th cng ho

Chnh th qun chQuyn lc NN tp trung ton b hay mt phn trong tay ngi ng u NN v c chuyn giao theo nguyn tc tha k.C 2 loi:Qun ch tuyt i: QLNN tp trung ton b trong tay ngi ng u nh nc. Trong NN qun ch chuyn ch khng c Hin php, ngi ng u nh nc (Vua, Hong ,) c quyn lc v hn.Qun ch hn ch (qun ch i ngh hay qun ch lp hin): QLNN tp trung trong tay ngi ng u NN v c quan quyn lc nh nc do nhn dn bu ra.

Chnh th cng hoQuyn lc ti cao ca NN thuc v mt c quan cp cao ca Nh nc do nhn dn bu ra theo nhim k.C 2 dng chnh: Cng ho qu tc: ch nhng ngi thuc tng lp qu tc mi c tham gia bu c thnh lp c quan i din ca nh nc.Cng ha dn ch: ngi dn c quyn tham gia bu c thnh lp c quan i din ca nh nc di hnh thc trc tip hoc gin tip.

Chnh th cng ho dn chC 2 dng Cng ho tng thng: Tng thng do nhn dn trc tip hoc gin tip bu ra. Tng thng va l nguyn th quc gia va ng u chnh ph. Chnh ph l c quan t vn cho Tng thng.Cng ho i ngh: C tri bu ra Ngh vin, Ngh vin bu ra Tng thng. Chnh ph do Tng thng bu ra nhng phi trn c s ng phi no chim i a s trong Quc hi.Cng ho lng tnh: l loi chnh th c s pha trn gia Cng ha tng thng v cng ha i ngh. Tng thng do nhn dn bu ra. Chnh ph c Th tng v do Tng thng lp ra nhng phi chu trch nhim trc Ngh vin.

Yu t 2: Hnh thc cu trc lnh thL s cu to ca NN thnh cc n v hnh chnh lnh th v xc lp mi quan h gia cc c quan NN trung ng vi a phng.C 2 dng c bn:NN n nht: NN c mt h thng c quan nh nc thng nht t trung ng n a phng, mt h thng php lut p dng chung trn ton lnh th, cng dn c duy nht 01 quc tch.NN lin bang: NN c hp thnh t hai hay nhiu quc gia (tiu bang) thnh vin. NN c hai h thng CQNN, hai h thng php lut, cng dn c duy nht 02 quc tch (ca lin bang v ca tng bang thnh vin),

Yu t 3: Ch chnh trL tng th cc phng php, th on m NN s dng thc hin quyn lc NN.C 2 dng c bn:Ch dn chCh phn (phi) dn ch

VI. B my NN

1. Khi nimBMNN l h thng cc c quan t Trung ng n a phng c t chc v hot ng theo nhng nguyn tc chung, thng nht nhm thc hin nhng chc nng ca NN.

2. Cc loi c quan trong b my NNC quan lp php

C quan hnh php

C quan t php

c im ca c quan NN:Mi c quan NN l b phn hp thnh b my NN.Vic thnh lp, hot ng hay gii th u phi tun theo quy nh ca php lut.Hot ng mang tnh quyn lc:Ban hnh vn bn php lut c tnh bt buc thi hnhC quyn kim tra, gim st vic thc hin nhng vn bn .

**