Penawar Bagi Hati โอสถแห่งดวงใจ

1

2

ปนาวาร บาฆฮาต

โอสถแหงดวงใจ

วชาตะเซาวฟ เบองตน

ھاتي باكي فناور

เขยนโดย ทานชยค อบดลกอเดร บนอบดลมตตอลบ อลมนดลย

ชาวอนโดนเซย

แปลโดย อาจารย อบดลมาลก เรงสมทร

แหลมสก กระบ

3

ปนาวาร บาฆฮาต โอสถแหงดวงใจ วชาตะเซาวฟ เบองตน

ھاتي باكي فناور ผจดพมพ มลนธประทปธรรมเพอการศกษา อ.อาวลก จ.กระบ 81110 โทรศพท. 0-75-685-050 โทรสาร. 0-75-685-050 E-mail: [email protected] Website: prateeptham.wordpress.com Facebook: facebook.com/prateeptham

ผเขยน ทานชยค อบดลกอเดร บนอบดลมตตอลบ อลมนดลย ผแปล อ.อบดลมาลก เรงสมทร บรรณาธการ ซาก เรงสมทร บรรณาธการผชวย วทยา เรงสมทร รปเลมและปก ดรร ยะกบ ปทพมพ มนาคม 2556 ราคา 150 บาท

4

حمن هللا بسم حيم الر الر

ة والحول نستعين وبه العالمين رب الحمد والقو العلي االبا الة العظيم نساء أشرف على والسالم والص وعلى والمرسلين اال

اجمعين وصحبه آله การสรรเสรญทงหมดเปนสทธแหงพระองคอลลอฮ ซบ. องคเดยว พระองคผสรางยนและมนษย เพอพวกเขาจะไดปฏบตอบาดาฮ ตอพระองค ผแสนรความลบตางๆ ทอยในใจ และตาทรษยา และพระองคจะสอบถามถงแกวหแกวตา และหวใจ และอนๆ จากอวยวะตางๆ ในวนกยามะฮ

และการสดด ความสนตสข ทงสองประการน ขอโปรดเอกองคอลลอฮ ซบ. ไดประทานแกทานนบ ผซงไดถกแตงตงใหประกาศศาสนาแกชาวโลก เพอใหความเมตตาแกเขา ซงทานไดตรสไววา “แทจรงพระองคอลเลาะฮจะไมพจารณาถงรปรางของสเจา แตพระองคจะพจารณาถงหวใจของสเจา”

และขอพระองคอลลอฮ ซบ. ไดโปรดประทานความสดดและความสนตสขแกวงศวาน ญาตพนองของทานนบ ศล. และบรรดาสาวกของทาน พวกเขาผซงทาความบรสทธแกจตใจของพวกเขา จากมารยาทอนเลวราย และพวกเขาไดประดบดวงใจของพวกเขาใหไดอยในมารยาทอนด งดงาม และไดรบการสรรเสรญอยตลอดเวลา

หนงสอเลมนเปนหนงสอเลมเลกๆ ในการเรมตนถงวชา ตะเซาวฟ ขาพเจาไดเรยบเรยงเพอเปนการเตอนใจขาพเจาเอง และเพอเตอนพนองทงหลายทเพงจะศกษา ขาพเจาไดตงชอมนวา “ปนาวาร บาฆฮาต” ความวา “โอสถแหงดวงใจ” ในการทจะอธบายถงสงทวายบตองทาความสะอาดจากดวงใจ และสงทจะเอามาประดบดวงใจใหสวยงาม ขาพเจาไดกลาวไวในหนงสอเลมน มหนงบทนา มสามบทใหญ ตอพระองคอลลอฮ ซบ. เทานนขาพเจาขอความชวยเหลอ ขอใหไดรบผลประโยชนกบหนงสอเลมน ตอตวขาพเจาเอง และตอผอานทกคน และขอพระองคไดใหหนงสอเลมน เปนการบรสทธใจ เพอการแสวงความโปรดปรานตอพระองคเทานน พระองคเปนผสามารถบนเหนอทกสงทกอยาง เรยบเรยงโดย ทานชยค อบดลกอเดร บนอบดลมตตอลบ อนโดนเซย มนดลย เปนอาจารยรบใชในการสอนหนงสอ แกนกศกษาวชาความรในมสยดฮารอม มกกะฮ ตลมการรอมาฮ

5

คานาจากผแปล

การศกษาเปนหนาทจาเปนตอมสลมและมสลมาฮ วชาตะเซาวฟคอวชาหนงทวายบจะตองศกษา เชนเดยวกบวชาอซลดดน และวชาฟกฮ แตสาหรบวชาตะเซาวฟนน นอยเสยเหลอเกนทนกวชาการไดเรยบเรยงขนเปนภาษาไทย หรอแปลออกมาจากตาราภาษายาว หรอภาษาอาหรบ

ขาพเจาเหนวา หนงสอ ปานาวาร บาฆฮาต ซงเรยบเรยงโดยทานชยค อบดลกอเดร อลมนดลย ชาวอนโดนเซย เปนหนงสอทมสาระเกยวดวยวชาตะเซาวฟเบองตนดมาก เปนหนงสอทนยมอานกนมากในประเทศไทย มาเลเซย และอนโดนเซย จงไดพยายามแปลออกมาเปนภาษาไทย เ พอเปนผลประโยชนแกตวเองเอาไวดในยามวาง และเพอผลประโยชนแกพนองมสลมและมสลมาฮ ทอยากจะศกษาวชาตะเซาวฟเบองตน และจะไดปองกนจตใจจากกเลสตณหาตางๆ และจะไดประดบหวใจดวยคณลกษณะมารยาทอนดงาม หวงวาพระองคอลลอฮ (ซบ) ทรงประทานความสาเรจใหทกทาน

อามน

อ. อบดลมาลก เรงสมทร

มลนธประทปธรรมเพอการศกษา

ปอเนาะแหลมสก อ.อาวลก

จ.กระบ

6

สารบญ

คานา

คานาผแปล 5

บทนาผเรยบเรยง 8

บทใหญทหนง อธบายถงอวยวะเจดประการ 9 บททหนง กลาวถงดวงตา 10 บททสอง กลาวถงห 13 บททสาม กลาวถงลน 15 บททส กลาวถงทอง 20 บททหา กลาวถงอวยวะเพศ 24 บททหก กลาวถงสองมอ 27 บททเจด กลาวถงสองเทา 27

บทใหญทสอง อธบายถงกอลบน (หวใจ) 29 บทยอยทหนง กลาวถงซารฮดตออาม (การละโมบตออาหารการกน) 33 บทยอยทสอง กลาวถงการละโมบตอการพด 36 บทยอยทสาม กลาวถงเรองการโกรธ 47 บทยอยทส กลาวถงการอจฉารษยา 52 บทยอยทหา กลาวถงการขเหนยวและรกในทรพยสน 55 บทยอยทหก กลาวถงการรกเกยรตยศชอเสยง 63 บทยอยทเจด กลาวถงความรกกบโลกดนยา 66

บทยอยทแปด กลาวถงการใหญลาพองตว 69 บทยอยทเกา พดถงการประหลาดตวเอง 73

บทยอยทสบ กลาวถงรยะฮ (การโออวด) 77

7

บทใหญทสาม กลาวถงมารยาทอนดงามในหลกการศาสนา 83

ประการทหนง การเตาบตจากความชว 84 บทยอยทสอง การกลวตอองคอลลอฮ 93 บทยอยทสาม การซาฮด(การสนโดษ คอการเกลยดดนยา และหลกเลยงจากดนยา)97 บทยอยทส ซอบาร (อดทน) 101 บทยอยทหา ชกร (การขอบคณเนยะมตของอลลอฮ) 108 บทยอยทหก อกลาส (การบรสทธใจตออลลอฮ) 112 บทยอยทเจด ตะวกกล (การมอบทกอยางใหแกอลลอฮ) 115 บทยอยทแปด มะฮบบาห (การรกตออลลอฮ) 120 บทยอยทเกา รฎอ (การยนดตอลขตของอลลอฮ) 124 บทยอยทสบ การระลกถงความตาย 128

8

บทนาผเรยบเรยง

1. โปรดทราบวา แทจรงวชาตะเซาวฟ คอวชาททาใหไดรถงสภาพของจตใจ สภาพทไดรบการสรรเสรญ เชน การตาตว และการอดทน หรอสภาพแหงการเลวทราม เชนการอจฉารษยา การลาพองตว เหลานเปนตน

2. ผลประโยชนของวชาน คอจะไดทาใหจตใจวางเปลาจากสงอน นอกเหนอจาพระองคอลลอฮ และประดบหวใจโดยการมองไปสพระองคอลเลาะฮผอภบาลแหงสากลโลก

3. ทพานกของวชาน คอ หวใจ จากสภาวะตางๆทถงมายงจตใจ 4. กฎเกณฑของวชาน คอ ฟารฎอยน (เปนความจาเปนตอทกคน) ผมสตปญญา และ

บรรลนตภาวะ 5. ทมาของวชาน จากอลกรอาน และฮาดษของทานรอซล ศล. 6. ชอของวชาน คอ วชา ตะเซาวฟ

ทานทงหลายโปรดทราบ จดประสงคของวชาตะเซาวฟ กคอ เพอทาความบรสทธแกอวยวะภายนอก จากการปฏบตทเลวทราม เพอจะไดนาไปสการบรสทธใจ จากมารยาทอนเลวทรามทงหลายทเกาะกนอยในหวใจ

จดประสงค คาวา อวยวะภายนอกกคอ เจดประการ คอ ตา ห ลน ทอง อวยวะเพศ มอสองขาง ตนสองขาง จาเปนทานจะตองทราบวา พระองคอลลอฮ ซบ. ไดทรงประทาน เนยะมต ทใหญยงใหแกทานทงหลาย ไดแก อวยวะตางๆ ของทาน ซงจาเปนทานจะตองรกษาและขอบคณตอพระองค หากเราไมไดรกษาเนยะมตของพระองคแลว แนนอนในวนปรโลก อวยวะตางๆ จะมาเปนพยานบนเหนอเรา ดวยสงตางทเราไดปฏบตในโลกน ดงทพระองคไดกลาววา

يكسبون بماكانوا ارحلھم شھد وت ايديھم وتكلمنا افواھھم على نختم اليوم

65 أية يسى سورة ความวา ในวนปรโลก อลเลาะฮจะปดประทบตราบนปากของพวกเขา คอหาม

ไมใหพด จะสนทนากบอลลอฮ โดยมอของพวกเขา และตนเขาไดเปนพยานบนเหนอเขา ดวยสงทเขาปฏบตเอาไวในโลกน

9

ทกๆ อวยวะจงไดพดบอกถงความชวทไดปฏบตเอาไวในโลกน และอลเลาะฮไดกลาวไวอก

جلودكم وال ابصالكم وال سمعكم عليكم يشھد ان ون تستتر وماكنتم

22 أية فطت سورة และสเจาไมสามารถปดบงตวของสเจาได (ในขณะททาความชว) จากการทห

ของสเจา ตาของสเจา หนงของสเจา จะเปนพยานบนเหนอสเจาเอง ดงนนจงไมสามารถปดบงจากอวยวะดงกลาวได เวนแตตองละทงจากความชวตางๆ

เสยเลย จงจะปลอดภย เพราะอวยวะเหลาน ไมไดแยกออกจากตวของมนษยเลยในทกๆเวลา ทกๆสถานท ตอไปนขาพเจาจะกลาวถง เจดบท ของอวยวะทงเจดประการ ดงกลาว

บทใหญทหนง อธบายถงอวยวะเจดประการ

อวยวะเจดประการซงเปนสะพานนาความดและความชวมาสตวของมนษย ในบทนมบทเลกอยเจดบท ดงตอไปน

บททหนง กลาวถงดวงตา บททสอง กลาวถงห บททสาม กลาวถงลน บททส กลาวถงทอง บททหา กลาวถงห บททหก กลาวถงสองมอ บททเจด กลาวถงสองเทา

10

บททหนง วาดวยเรองดวงตา

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงตานน อลเลาะฮไดสรางขนมาใหแกเรา เพอ

ผลประโยชนอยางหลากหลายทงโลกน และโลกอาครอฮ สวนหนงจากประโยชนเพอวนโลกหนากคอ การไดมองดวงอาทตย มองฟา มองดวง

จนทร มองดวงดาว และอนๆ อก เพอเปนหลกฐานนาไปสการมของพระองคอลลอฮ และการเอกภาพของพระองค และความสามารถของพระองค อกผลประโยชนของตา กคอ การดอลกรอาน ดทางเดนไปมสยด ทางเดนไปสถานทศกษาหาความรในทางศาสนา

และสวนหนงจากประโยชนของตา ในทางโลกดนยานนกคอ การดงานธรกจของเรา และมความสามารถในการหลกเลยงใหพนจากสงททาความระรานแกเรา เชน หลกใหพนจากการตกหลม การปะทะทเปนภยตอรางกาย

ดงนน การทเราจะขอบคณตอเนยะมตดวงตา ทอลเลาะฮทรงใหมานน กตองรกษาตาจากการดขอฮารอม เชนการมองผหญงอนจากภรรยาของตวเอง และอนจากทาส และอนจากมะหรอม (คอผหญงทไมอนญาตสมรสกบเรา) เชนเดยวกน เปนการถกหามในการมองดชายหนมทมอารมณในการมอง อกหามไมใหมองตอเอาเราะฮผชายดวยกน จาเปนทเดยวในการรกษาตาของเราใหพนจากสงถกหามตางๆ เพราะมคาโองการของอลลอฮ (ซบ.) กลาวไววา

وا للمؤمنين قل لھم ازكى لك ذ فروجھم يحفظواو ابصارھم من يغض 30 أية سورةالنور جبيربمايسنعون هللا ان

โอทานรซลจงกลาวแกบรรดาผศรทธาทงหลาย ใหพวกเขาจงปดตาของเขาเสยจากบรรดาสงถกหามไมใหด แนนอนพวกเขากจะไดปดตาของเขาเสยจากสงเหลานน และจงกลาวแกผศรทธาทงหลาย และจงใชพวกเขาใหรกษาอวยวะเพศของพวกเขา แนนอนพวกเขากจะรกษาอวยวะเพศของเขาจากสงถกหามตางๆ การรกษาดงกลาวนนเปนการดเลศสาหรบพวกเขา แทจรงพระองคอลเลาะฮนน แสนรสงในใจ เสมอนกบพระองคทรงรตอสงภายนอก ของเขา จงพระองคจะไดตอบแทนใหแกพวกเขาในวนปรโลก

ในอายตดงกลาว มการสอนถงมารยาทอนดงาม และบอกใหทราบถงเหตการณขางหนา และบอกใหมนษยมความยาเกรงตออลลอฮ จงมการสอนมารยาทในอายตดงกลาวกคอ ทพระองคกลาววา “จงกลาวเถด โอ รอซลลเลาะฮ ตอผศรทธาใหเขาปดตาเสยจากความชว แลวพวกเขากจะไดปดตาไมดของฮารอมทพระองคทรงหามไมใหด” ในตอนนอล

11

เลาะฮทรงสอนมารยาทอนดงามใหแกคน มฮมน โดยการใชใหพวกเขารกษาตาของพวกเขาจากการดของฮารอม และใหรกษาอวยวะเพศจากสงทไมอนญาตใหกระทา จงวายบเหนอบาวของพระองคจะตองทนคาสงของพระองค มเชนนนแลว จะกลายเปนผทมมารยาทชวชา จงสมควรทจะไดรบความกรวโกรธ และโทษขอพระองคอลเลาะฮ

การทพระองคอลเลาะฮบอกใหทราบในอายตดงกลาวกคอ ประโยคทพระองคกลาววา “การปดตาจากความชว การรกษาอวยวะเพศนนเปนสงสะอาดและดเลศสาหรบพวกเขา”

พระองคบอกใหทราบดวยประโยคดงกลาววา แทจรงการปดตาจากความชว และรกษาอวยวะเพศทงสอง

ประการเปนเหตทาใหจตใจบรสทธจากความบาป และเปนเหตในการเพมพนความดใหมากยงขน

การบอกใหมนษยยาเกรงตอพระองค ในอายาหดงกลาวกคอ ในประโยคทวา แทจรงพระองคยอมรทกอยางในสงทเขาปฏบต พระองคยอมรภายในจตใจของเขา เสมอนกบพระองคยอมรภายนอกของเขา จงพระองคกจะตอบแทนไปตามการกระทาของพวกเขาหากเขาทาด กจะสนองตอบแทนดวยความด หากทาชว กจะสนองตอบแทนดวยความชว

และพระองคอลเลาะฮไดกลาวไววา

دور وماتخفى األعي ئنة خا يعلم 19 أية افرغسورة الص

ความวา อลเลาะฮทรงร การรษยาทเกดจากตา (ไดแกตาทชอบขโมยดของฮารอม) และพระองคยอมรสงทซอนเรนอยในจตใจ จากการนกอยากจะทาความชวตางๆ หรอจตใจทนกอยากจะทาความด

อกทานนบไดกลาวไววา

تركھا فمن ابليس سھام من مسموم سھم رأة الم محاسن الى النظر ان تسر ة عباد طعم تعالى هللا اذاقھا

ความวา แทจรง การมองตอความสวยงามของผหญงนนคอ ดอกศรทอาบยาพษ

จากดอกศรของไชฏอน ผใดทงมนได พระองคอลเลาะฮจะใหเขาไดชมรสแหงความเอรดอรอยของการทาอบาดะฮทเขาพงพอใจกบมน หะดษนรายงานโดยทานฮากมจากฮซยฟะฮ (รฎ) และทานไดตดสนวาสายสบนซอเฮยะฮ

อกฮาดษทานนบ (ศล) ไดกลาวไววา

12

ناال من حظه ادم ابن لكل تزنيان واليدان ر النظ وزناھما تزنيان فالعينان ز

جالن البطش وزناھما التقبيل وزناه يزني والفم المشي وزناھما تزنيان والر

به اويكذ الفرج لك ذ ق ويصد يھم والقلب

ความวา แกทกคน ลกอาดมนน มสวนของเขาจากการทาซนา ตาสองขางกไดทาซนา การซนาของมนทงสองดวยการมองด และมอสองขางกทาซนา การซนาของมนทงสองดวยการแตะตองของถกหาม และเทาทงสองขางกทาซนา การซนาของมนทงสองดวยการเดนไปสถานทถกหาม และปากกทาซนา การซนาของมนดวยการจบสงไมอนญาตใหจบ และหวใจมความตองการนกๆจะทาชว แลวอวยวะเพศกใหความจรงตอความตองการของหวใจ ดวยการกระทาการซนา หรอใหความโกหกตอความตองการของหวใจ ดวยการละเวนจากการทาซนา

หะดษนไดรายงานโดย มสลม และบยฮาก จากอาบฮรยรอฮ (รฎ) และฮาดษนชใหเหนวา รากฐานของการทาซนาอวยวะเพศ

นน กมาจากตาสองขาง เปนการจาเปนทเดยวทเราจะตองพจารณาถงอวยวะของเราทอลเลาะฮไดสรางมา

วาดวยงานอะไรทเหมาะสมในการปฏบตกบมน และการงานอะไร? ทไดรอคอยปฏบตกบมนในวนปรโลก จงเราจะไดรกษาอวยวะของเรา ใหสาสมกบงานทรอคอยปฏบตในวนขางหนา

ดงนน หากวางานทรอคอยจะปฏบตดวยอวยวะนนๆ เปนการงานทยงใหญกจาเปนอยางยงทจะตองพยายามรกษาอวยวะเหลานนใหเหมาะสมกบการรอคอย

เทา ไดรอคอยกบการทจะไดไปเดนในสวนสวรรค ในปราสาทราชวง มอ ไดรอคอย ทจะไดไปหยบจบ ผลไม และเครองดมตางๆ ในสวนสวรรค และ

เชนเดยวกนอวยวะอนๆ กกาลงรอคอยกบหนาทปฏบตของมนทงสน สาหรบตานน กรอคอยทจะไดดตอซาตของพระองคอลเลาะฮในสวนสวรรค โดย

ไมไดมแบบการดการเหนในโลกนเลย และไมมเนยะมดอะไรแลวในโลกน และวนโลกหนา ทจะใหใหญยงกวาการไดเหนซาตของพระองคอลลอฮ (ซบ.)

ดงนน จงสมควรอยางยงใหกบตาทรอคอยปฏบตงานแสนใหญยงเหลอเกน ซงเปนเนยะมดทอลเลาะฮทรงประทานใหแกมนษย จะตองรกษาตาของเราใหสดความสามารถ และทนถนอมใหพนจากสงถกหามตางๆ พยายามอยาไดเปรอะเปอนดวยการมองของฮารอม วลลอฮอะลม

13

บททสอง กลาวถงห

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงห เปนอวยวะทพระองคอลลอฮ ทรงสรางใหแก

พวกเรา เพราะมผลประโยชนมากมายทเกยวดวยทางดนยา และอกหลายๆอยาง ทยงประโยชนในวนปรโลก จงสวนหนงจากผลประโยชนในทางดนยานน กคอ การเพลดเพลนจากสงทไดฟง และนาไปสการเขาใจตอสงทไดยนไดฟงดวยหของเรา

สวนหนงจากผลประโยชนในวนอาคเราะหกคอการไดยนไดฟงอลกรอาน อลหาดษ

นบ (ศล.) และวชาตางๆ ทมผลประโยชน และเนองดวยแกวหนนมผลประโยชนมากมายมหาศาล ดงนนแกวหคงจะดกวาแกวตา ดวยเหตทวาผลประโยชนของแกวตาสวนใหญแลวเปนเรองของดนยาเสยมากกวา และสวนใหญผลประโยชนของแกวหมกจะเปนเรองอาครอฮ ดวยเหตน เราจงพบวา คนตาบอดนนยอมสมบรณกวาคนหหนวก

วธขอบคณตออลลอฮ ในเรองแกวหกคอ จะตองรกษาแกวห อยาไดฟงสงถกหาม

ตางๆ เชน ฟงการนนทา การยยงใหมการทะเลาะกน ฟงคาพดทไมด เชนคาพดบดอะฮ (คาพดทประดษฐขนเรองศาสนา) คาพดทมการทะเลาะกน หรอฟงเสยงของสตรและเสยงของเดกหนม ซงกลวจะเกดการฟตนะฮในการฟง หรอฟงเสยงดนตรทถกหาม เชน เสยงป เสยงกลอง และทานอยาไดถกหลอกลวงดวยมบางคนกลาววา อนญาตใหฟงเสยงปได คาพดดงกลาว คงจะขดกบอลกรอาน และฮาดษนบ (ศล)

ดงนน เปนการจาเปนทจะตองรกษาแกวหจากคาพดทเลวทราม และคาพดทไร

สาระ เพราะผฟงคาพดผอนนน กเปนผหนสวนในการทาบาป เชนเดยวกบผพดเหมอนกน และการฟงคาพดทไรสาระ คาพดเลวทราม มนจะนาการวซวซ (การกระซบกระซาบ) มาสหวใจ

โปรดทราบ แทจรงคาพดทไดยนไดฟง กเสมอนกบอาหารทกนเขาไป สวนหนงคงจะ

ไดประโยชน แตอกสวนหนงคงจะไดรบโทษ สวนหนงเปนยา สวนหนงเปนพษ แตทวา คาพดทไดยนไดฟงมนจะตดตรงอยในใจนานแสนนาน กวาอาหารทกนเขาไปในทอง เพราะอาหารทกนเขาไปมนจะหายไปจากทอง และจากกระเพาะอาหารดวยการนอน และบางทอาจจะยนยาวหลายวนอยในทอง แตกจะหายสาบสญไปดวยการกนยาถาย

14

สาหรบคาพดคงจะตกอยในหวใจของผฟง บางทถงชวชวต ดงนนหากเปนคาพดทเลวทราม กคงสรางความวนวายอยตลอดเวลา และจะนาการวซวซ มาสรางกาย แตทวาบางทอาจนาความเสยหายทยงใหญมาสรางกายอกดวย จงจาเปนอยางยง ตอผทมสตปญญาทงหลาย ทจะพยายามรกษาแกวหของเขา และอวยวะอนๆ กอนทจะถกสบสวนในวนปรโลก

พระองคอลลอฮ กลาววา

36 أية االسراء سورة ال مسئو عنه كان اولئك كل والفؤاد والبصر السمع ان ความวา แทจรง แกวห และแกวตา และหวใจ ทงหมดจะตองถกถามในวน

ปรโลก

15

บททสาม กลาวถงลน

โปรดทราบ แทจรงพระองคอลลอฮ (ซบ) ไดสรางลนใหแกเราทงหลายนน เพอผลประโยชนในการอานอลกรอาน อลฮาดษนบ (ศล) และการกลาวซกรลลอฮ (ราลกถงอลลอฮ) อานวชาความรทมประโยชน เพอสงสอนตอวชาทมประโยชน และเพอใชใหทาความด หามจากการปฏบตความชว ใหการตกเตอนตอคนมสลมดวยกน ใหการชวยเหลอในสงทพวกเขามความตองการ และการเรารวนพวกเขาอยาใหมการทะเลาะกน และอนๆอก จากผลประโยชนตางๆ ทเกยวดวยวนปรโลกทไดมการปฏบตตามลน

เชนเดยวกน อลลอฮ กไดสรางลนใหแกเราซงมผลประโยชนในทางโลกดนยา เชน การหาทรพยสนเงนทองดวยการพดเพอทาสญญา เชน การทาสญญาซอสญญาขาย สญญาการเชา เปนตน จาเปนอยางยงททานจะตองขอบคณเนยะมตลนดวยการรกษาลนจากสงทอลลอฮไมไดทรงสรางลนเพอสงเหลานน เชนการพดในสงทถกหาม อาทเชน การพดโกหกททาใหผอนไดรบความเสยหาย การพดโกหกเปนสงทถกหาม และเปนบาปใหญ หากเปนการเสยหายแกผอน ตางกบการโกหกทไมไดทาความเสยหายแกผอนยอมเปนเพยงบาปเลกเทานน การโกหกยอมเปนความบาป เวนแตการโกหกซงมความจาเปนเทานน เชน การโกหกเพอการราวรวนใหผคนดกน ทานนบ (ศล) ไดกลาวไววา

الشيخان رواه الناس بين يصلح ن م باالكذاب ليس ความวา การราวรวนระหวางมนษยใหมความดกนนนไมเขาอยเครอขายของ

การโกหก แตทวา บางครง วายบตองโกหกเสยดวยซาไป เชน การทเราเหนคนดทกาลงซอน

ตวจากผรายซงกาลงหาคนคนนนอยเพอจะทารายรางกายดวยการฆาเสย จงวายบเราจะตองโกหกวาเราไมไดเหนคนคนนนเพอตองการใหเขาไดรบการปลอดภยจากการถกฆาของผรายคนนน

และสวนหนงจากความชวทเกดจากปากกคอ การนนทา ความหมายของคาวานนทา กคอ การทเรากลาวถงพนองมสลมดวยคาพดทพนองไมอยากใหพด หากเขาไดฟงเขาโกรธ ถงแมวาเปนความจรงกตาม

16

การนนทา เปนสงทฮารอม โดยลงมตทงหมดอลามาอ แตทวา อลามาอสวนใหญมทศนะวา การนนทาคอบาปใหญ เพราะมหลกฐานบอกถงการสญญาลงโทษอยางแสนสาหสของผนนทา

ดงเชน อลลอฮไดทรงกลาววา

بواوال اثم الظن بعض ان الظن كثيرامن اجتنبوا آمنوا يايھاالذين بعضكم واليفتب تجس

رجيم اب تو هللا ان هللا واتقو فكرھتموه اخيه لخم كل يأ ان دكم اح ايحب بعضا โอบรรดาผศรทธาทงหลาย สเจาจงหางไกลจากจานวนมากของการสงสย

แทจรงสวนหนงจากการสงสยมความบาป และสเจาอยาไดแสวงหาความบกพรองของผอน สเจาอยาไดนนทาสวนหนงกบอกสวนหนง สเจาชอบหรอ? จะกนเนอพนองของสเจาในขณะทเขาตาย ในขณะทสเจาเกลยดกบมน และสเจาจงกลวพระองคอลลอฮ แทจรงพระองคอลลอฮ แสนรบเตาบตของบาว และแสนเมตตาปราณ

และไดมรายงานโดยทานบยฮาก และทานฎอบารอนยและทานอบชยค และทานอบ

นอาบดดนยา จากทานยาเบร และทานอาบซาอร (รด) ทานทงสองไดกลาววา ทานรซลไดกลาวไววา

نا من اشد الفيبة فان والفيبة اياكم جل ان قال كيف؟ له قيل الز يتوب و قديزني الر

الفيبة صاحب وان عليه هللا فيتوب ه صاحب له ر يفغ◌ حتى فغ◌رله الي ความวา ทานทงหลายจงหางไกลตวของทานจากการนนทา เพราะการนนทา

ยอมแรงกวาการทาซนา ไดมคนซกถามทานนบวาทาไมเปนเชนนน ทานจงกลาววา แทจรงผชายคนหนงเขาทาซนา และเขาไดเตาบตจากการกระทาของเขา พระองคอลลอฮกคงจะรบการเตาบตของเขา และแทจรงผนนทา อลลอฮคงจะไมใหอภยแกเขา จนกวาเขาจะไดรบการอภยมาจากผถกนนทา

17

อกหนงประการ ความชวทเกดจากปากกคอ การผดสญญา ซงการผดสญญากคอ หนงอยางจากเครองหมายคนมนาฟก ทานนบกลาวไววา

خان ؤتمناواذا اخلف وعد واذا كذب اذاحدث ثالث المنافق اية

عنه هللا رضي ھريرة ابي عن الشيخان رواه ความวา เครองหมายคนมนาฟก มอย 3 ประการ เมอพดเขาจะโกหก และเมอ

สญญาเขาจะผดสญญา และเมอไดรบความไววางใจเขาจะทาลาย (คอจะไมปฏบตตามสงทเขาไดรบความไววางใจ) อกประการหนงคอ การทะเลาะววาท และการพดจาในสงทไมมประโยชน

ทานนบไดกลาวไววา

يعنيه ال ما تركه المرء اسالم حسن من عنه هللا رضي ھريرة ابى عن ماجه وابن الترمذى رواه

ความวา สวนหนงจากความสวยงามในการเปนอสลามของบคคล กคอ การ

ทอดทงในสงทไมมประโยชนในโลกดนยา และโลกอาคเราะห และเชนการยยงใหชาวบานไดโกรธเคองกน กเปนความบาปทเกดจากปาก

เชนเดยวกน ทานนบ ไดกลาวไววา

نمام الجنة يدخل ال

ความวา ผทยยงนน จะไมไดเขาสวรรค ฮาดษนไดรายงานโดยทานบคอร และทานมสลม จากทานฮไซฟาห (รฎ)

และทานอลามาไดลงมตกนวา การยแหยเปนบาปใหญ ไดแก การเลอนคาพดของ

มนษยไปเลาใหแกอกคนหนง เพอทาความเสยหายระหวางพวกเขา และเพอใหพวกเขาไดมการทะเลาะววาทเกดขน แตการทเลอนคาพดผหนงไปบอกอกผหนง จดประสงคเพอการตกเตอนแกผรบฟง การกระทาเชนนนเปนสงจาเปนตองกระทา ไมไดเขาในเครอขายของการยแหยทถกหาม

โปรดทราบ ลนนนคออวยวะทมากทสด และใหญทสดในการสรางความชวให

เกดขนแกรางกาย ดงนน จาเปนอยางยงทจะตองรกษาอยางจรงจงจากความชวตางๆ และไม

18

มอะไรทจะชวยเหลอใหพนจากความชวของลนได เวนแตดวยการปลกตวออกจากสงคมมนษย และมนคงในการนงเฉย นอกจากเวลาจาเปนตองพด กจะพดตามความจาเปนเทานน เชนในเวลาสอนหนงสอ ใหคาตกเตอนแกผอน

ทานมอาซ บน ยะบล ไดกลาวแกทานรซลลเลาะฮ (ศล) วา โอทานรซลลเลาะฮจงสงเสยใหกบขาพเจาเถด ทานรซลลเลาะฮจงไดชกลนทแสนประเสรฐของทานออกมาแลวกลาววา เจาจงหามสงนบนตวเจา คอหามลนของเจา ซงเสมอนลนขาพเจานใหพนจากคาพดทเลวรายตางๆทถกหาม

และทานไซยดนา อาบบกอศศดดก รฎ ทานไดกมลนของทาน แลวทานกพดวา สงนแหละทไดนาตวขาพเจาไปสสถานทแหงความเสยหายตางๆ

มนกกวคนหนงไดพดไววา แผลบาดทเหตจากคมหอก งายในการพยาบาล แตแผลบาดทเกดจากลนนนไซร ยากทจะหาย จาเปนทกคนจะตองรเสยวา คาพดทดๆคงจะนาการชแนะมาสอวยวะทกสวนของ

รางกายเชนเดยวกน ไดมรายงานจากทานอบซอดลคดร รฎ. วา แทจรงมนษยเมอตนนอนในตอนเชานน

อวยวะทกสงรบกลาวแกลนวา เราไดมความตองการจากทาน ดวยพระนามแหงอลลอฮใหทานชนาดวยความซอตรง เพราะหากทานตรง พวกเราทงหมดกจะตรง แตหากทานคดเคยว เราทงหลายกจะคดเคยวกนไปหมด

ทานมาลก บนดนารไดกลาวไววา เมอทานทงหลายเหนความแขงกระดางเกดขนในใจของทานแลว และรางกายของทานกกาลงออนแอ และรซกยกถกกกกนจากทาน ดงนนทานทงหลายโปรดทราบเถดวา ทานไดพดในสงทไรสาระทไมมผลประโยชนแกทานมากไปแลว

โปรดทราบเถดวา คาพดนน บางครงเปนคาพดทด หรอไมกเปนคาพดทชว หรอวาเปนคาพดทอนญาตแตไรสาระ ดงนนหากเปนคาพดทดเชนการใชใหปฏบตความด หามปรามจากความชวตางๆ จงในคาพดอยางนนกมบญกศลมหาศาล แตถาเปนคาพดทไมด คาพดทเปนบาป กจะไดรบโทษทณฑ ซงเราไมสามารถทจะแบกโทษทณฑอนนนได

19

ทานนบไดกลาวไววา

السنتھم حصائد اال اومناخرھم وجوھھم على الناس يكب وھل

عنه هللا رضي معاذ عن الترمذى رواه ความวา ไมมสงใดททาใหมนษยตองควาลงบนใบหนาของเขา หรอบนจมกของ

เขา เวนแตสงทมนษยไดพดเอาไวในโลกน และหากคาพดทออกจากปากนนเปนคาพดทอนญาต แตไมมประโยชนอะไรเลย ก

เทากบวา ไดสรางภาระใหแกมลาอกาฮกรอมนกาตบน ทจะตองบนทก สงทไมมประโยชน และเทากบวาไดฝากหนงสอถงพระองคอลลอฮ ซงในหนงสอนนไดเขยนสงทไมมประโยชนเลย และไดนาไปอานตอหนาพระพกตรแหงพระองคอลลอฮ ซบ. ในวนปรโลก ในขณะทมความวนวายอยางแรง และในขณะทกาลงอดอยาก กาลงหว มนษยอยในเปลอยกายกนอย วลลอฮอะลม

20

บททส กลาวถงทอง

โปรดทราบ แทจรงพระองคอลลอฮไดสรางทองใหเรากเพอผลประโยชนใหแกเรา

หลายๆอยาง ทเกยวดวยหลกการศาสนา และกหลายๆประโยชนทเกยวดวยทางโลกน สวนหนงจากประโยชนของทองในทางศาสนากคอ การใหการชวยเหลอแกรางกาย ในการเปลยนแปลงอาหารทรางกายบรโภคเขาไปใหกลายเปนเลอด และกลายเปนนาอสจ ซงจะมบตรดวยมน และมนษยจะไดมนคงยนยาวอยในโลกน ดวยการปลอดภย อวยวะตางๆ ทอยในทอง เชน หวใจ ตบ ถงนาด กระเพาะอาหาร จงไดทาใหอวยวะสวนตางๆ ของรางกายไดรบความปลอดภยไปดวยหมด จากเชอโรคตางๆ ทขดขวางไมไดปฏบตศาสนกจโดยสมบรณ

และผลประโยชนของทองสาหรบในโลกน กคอการไดมความสมบรณในการเอรดอรอยดวยอาหารและเครองดมตางๆ ทกนเขาไป ตลอดถงมความสนกสนานอยางสมบรณดวยการรวมประเวณ เพราะการกน การดม การรวมประเวณ สามประเภทน จะปฏบตในขณะททองมความสบายจงจะสมบรณ

การขอบคณเนยะมตทองกคอ การรกษาทอง อยาไดกนหรอดมอาหารทฮารอม

และอาหารชบฮต คออาหารทไมแนนอนวาฮารอมหรอฮาลาล และใหรกษาทองจากการกนอาหารทอมจนเกนไป จงเปนการจาเปนทจะตองรกษาทองจากการกนอาหารฮารอม และอาหารชบฮตนนเพราะมเหตผลอย 3 ประการ

ประการทหนง เพราะกลวจากการถกลงโทษดวยไฟนรก อลลอฮไดกลาววา

سعيرا وسيصلون نارا ھمبطون فى يأكلون انما ظلما اليتامى اموال يأكلون الذين ان

أية النساء سورة

ความวา แทจรงผทกนทรพยของลกกาพราดวยไมถกตอง แทจรงเขาไดกนไฟนรกเขาในทองของพวกเขา และตอไปเขากจะไดเขาไปอยในไฟนรกอนโชตชวง

21

และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

حرام من نبت لحم الجنة اليدخل

ความวา ไมไดเขาสวรรค เนอทงอกมาจากของฮารอม และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

به اولى فالنار سحت من نبت لحم كل ความวา ทงหมด เนอทงอกมาจากอาหารทฮารอม จงไฟนรกเหมาะสมกบมน และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

وعرضه لدينه استبرأ فقد الشبھات اتقى فمن

عنه هللا رضي بشير بن النعمان عنه لشيخانا رواه ความวา จงผใดรกษาตวใหพนจากสงทไมแนนอนวาเปนของอนญาต แกศาสนา

ของเขา และแกตวของเขาซงจะทาใหเสยนาหนา ประการทสอง การกนอาหารทฮารอมและอาหารชบฮต จะไมไดรบการชแนะไปส

การทาอบาดะฮ เวนแตผซงมความสะอาดจากสงสกปรก การสกปรกทเหนดวยตา เชน นายสตางๆ หรอสงสกปรกทมองไมเหนดวยตา เชน ฮาดสเลก หรอฮาดสใหญ และการกนของฮารอม และของชบฮต

ประการทสาม การกนอาหารทฮารอมหรออาหารชบฮตนน ถกหามจากการปฏบตความด และถาเขาไปทาความดกตาม แนนอนจะไมไดรบการตอบสนองจากพระองคอลลอฮ และเขาจะไมไดอะไรเวนแตไดรบความเหนดเหนอยเทานนเอง

22

ทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

مه صا من له ليس صائم من وكم السھر اال قيامه من له ليس قائم من كم

والظمأ االالجوع ความวา มมากมายจากผทาละหมาดในตอนกลางคน ไมไดอะไรจากการทา

ละหมาดของเขา เวนแตการอดนอนเทานน และมมากมายจากผถอศลอดไมไดอะไรจากการถอศลอดของเขาเวนแตการอดอาหารและการหวโหยเทานน

ไดมรายงานจากอบนอบบาส (รฎ.) ทานนบไดกลาวไววา

حرام جوفه فى امرئ صالة هللا اليقبل ความวา พระองคอลลอฮ จะไมรบการละหมาดของบคคลซงในทองของเขาม

ของฮารอม แนนอนการกนอมจนเกนไป กตองการใหหางไกลเสยจากการนน เพราะจะเกดการ

เสยหายอยหลายประการ เชน ประการทหนง การกนมากเปนเหตใหจตใจแขงกระดาง ประการทสอง การกนมาก มนเปนเหตใหกระตนอวยวะทกสวนไปในทางไรสาระ

และในทางทเลวทราม ประการทสาม การกนมากนน ไดทาลายปญญาและความเฉลยวฉลาด และเปนเหต

ใหการเขาใจหลกวชาและการเรยนรไดนอย ประการทส การกนมาก เปนเหตใหทาอบาดาฮไดนอย เพราะมนษยเราเมอกนมาก

แลวจะทาใหรางกายหนก และทาใหตางวงนอน ประการทหา การกนมาก เปนเหตใหไมมความเอรดอรอยในการทาอบาดาฮ ประการทหก การกนมาเปนเหตนาไปสการวตกวาจะเกดการกนอาหารฮารอมหรอ

อาหารชบฮต ประการทเจด ในการกนมากจะนาไปสความลาบากใจ และรางกายเหนดเหนอยใน

การหาอาหาร เตรยมอาหาร กนอาหาร และปองกนจากอนตรายตางๆ ทจะเกดขนในกระเพาะอาหาร

ประการทแปด การกนอาหารมาก เปนเหตใหมการเจบปวดมากในตอนชวตจะออกจากราง เพราะความเจบปวดและความลาบากของความตายนน ขนอยกบความมากนอยของความสขตางๆ ทเราไดรบในโลกน

ประการทเกา การกนมาก จะทาใหผลบญนอยในวนปรโลก

23

ประการทสบ การกนมาก จะถกสบสวนหนกในวนกยามาห สบประการทกลาวมาน ทานอหมามคอซาล ไดกลาวไวในหนงสอ มนฮายลอาบดน ไดมบอกไวหลายฮาดษ เกยวดวยการประณาม การอมมาก ซงฮาดษหนง ทานนบ

กลาวไววา

آدم ابن حسب امعاء سبعة في يأكل والكافر واحد معي في يأكل المؤمن

للنفس وثلث للشراب وثلث للطعام ثلث فحقه بد وال كان ان صلبه يقمن لقيمات

عنھا هللا رضي عمر ابن عن الشيخان رواه ความวา บคคลทสมบรณในการอหมาน เขากนอาหารเพยงหนงกระเพาะเทานน

และคนกาเฟร เขากนอาหารถงเจดกระเพาะ พอเพยงแลวแกลกหลานอาดม ทกนอาหารเขาไปหลายๆคา ซงทาใหกระดกสนหลงเขาตรงเทานน และถาหากเขาตองการจะกนเพมเตมอก กสมควรใหกนหนงในสามของอาหาร หนงในสามของเครองดม หนงในสามของการถายเทอารมณ วลลอฮอะลม

24

บททหา กลาวถงอวยวะเพศ

โปรดทราบ แทจรงอลลอฮ (ซบ.) ไดสรางอวยวะเพศใหแกเรานน มผลประโยชน

มหาศาลในทางอาครอฮคอการทเราไดมลกมหลาน มเชอสายสบตระกล ทานนบกลาวไววา

القيامة يوم مماال بكم مباه فاني سلوا تنا كحوا تنا ความวา สเจาจงสมรสแลวสเจาจะไดลก แทจรง เราไดมเกยรตดวยสเจา ตอ

หนาประชาชาตตางๆ ในวนกยามต และทานนบไดกลาวไววา

وولد به ينتفع وعھم جارية صدقة ثالث من اال عمله انقطع آدم ابن اذامات

يدعوله صالح

مسلم رواه ความวา เมอมนษยไดสนชวต อามาลของเขากจะขาดตอนจากเขาไป เวนแต

จากสามประการ คอ ทรพยทไดบรจาคใหเปนสาธารณะ และวชาทมประโยชน และลกทซอและหไดขอพรใหเขา

ทานอบนฮายาร ไดกลาวไววา อลลอฮ จะบนทกผลบญใหแกบดามารดา เสมอนกบอามาลทดทลกไดปฏบต แตไมไดบนทกอามาลชวทลกไดปฏบต

เชนเดยวกน อลลอฮ (ซบ.) ไดสรางอวยวะเพศใหแกมนษย เพอผลในโลกดนยา คอไดมความสขดวยการรวมประเวณ และมความสาราญดวยการมบตรทไดมาดวยการรวมประเวณ ซงเขาเหลานนเปนสงประดบโลกนอยางยงใหญมหาศาล

25

เพราะอลลอฮ ไดกลาวไววา

نيا الد الحياة زينة والبنون المال

46 آية الكھف سورة

ความวา ทรพยสมบต และลกๆ เปนเครองประดบของการดารงชวตในโลกน และอลลอฮ กลาววา

والبنين النساء من الشھوات حب للناس زين

14 آية عمران ال سورة

ความวา ไดประดบความรกใหแกมนษยในการรก อารมณ จากผหญง และลกๆของเขา

ดงนน การทจะขอบคณตอพระองคอลลอฮในการทพระองคไดใหมอวยวะเพศแกมนษย กคอจะตองพยายามปองกนรกษาใหพนจากสงทฮารอมทงหลาย เชนการทาซนา การลวาต และการใหหลงนาอสจโดยไมใชดวยมอของภรรยาหรอทางหญง และตองพยายามรกษาใหพนจารกการชบฮต เชน การรวมประเวณในการสมรสทไมถกตอง เราไดปฏบตตามผอาวโสบางทานบอกวา การนกาหนนใชได แตถาหากไมมนกอาวโสคนใด ยอมรบในการนกาหกถอวาการรวมประเวณเปนการฮารอม ไมไดเปนการชบฮต

พระองคอลลอฮไดกลาวสรรเสรญตอผทมจตศรทธา ซงไดรบความสาราญ พระองคกลาววา

فظون حا لغروجھم ھم والذين

5 آية المؤمنون سورة

ความวา และทงหมดพวกเขาทรกษาอวยวะเพศของพวกเขา เวนแตสาหรบ

ภรรยาและทาสหญงเทานน จงพวกเขาเหลานนไมไดรบการประณาม โปรดทราบ แทจรงจะไมสมบรณในการรกษาอวยวะเพศ เวนแตจะตองรกษาตาให

พนจากการดของฮารอม และรกษาจตใจจากการครวญคดรปภาพเรอนรางทสวยๆ และรกษาทอง จากบรโภคอาหารทฮารอมและชบฮต และจากการกนอาหารทอมจนเกนไป

26

เพราะสงดงกลาวมนจะเรยกรองไปสการทาซนา ซงมนเปนบาปใหญเหลอเกนทนอยลงมาจากการกฟร และการฆาชวตทบรสทธ

อลลอฮไดกลาววา

االبالحق هللا حرم التي النفس واليقتلون آخر الھا هللا مع اليدعون والذين

فيه ويخلد القيامة يوم العذاب له اثامايضاعف يلق ذلك يفعل ومن واليزنون

وآمن تاب من اال مھانا

67 آية الفرقان سورة

ความวา และพวกเขาไมอบาดะฮตอพระเจาอน มาเปนภาคพรอมกบพระองค

อลลอฮ และพวกเขาไมไดเขนฆาตอชวตทอลลอฮหามไมใหเขนฆา เวนแตดวยการถกตอง และเขาไมปฏบตการทาซนา และผใดไดปฏบตสงดงกลาว แนนอนเขาจะพบกบการลงโทษ (หรอเหวในขมนรกยะฮนนา) จะไดรบการเพมเตมตอโทษทณฑในวนกยามาห และจะไดยนยาวอยในความเลวทรามตลอดไป เวนแตผทไดทาการตอบตเสยจากสงนน

และอลลอฮไดกลาวไววา

بيالس وسآء فاحشة كان انه والتقربوالزنا

32 آية االسراء سورة

ความวา และสเจาอยาไดเขาใกลการซนา แทจรงมนเปนสงทแสนชวชา และ

แนวทางทเลวทราม (คอเปนการกระทาทเลวทราม) ไดมรายงานจากทานบคอร และทานมสลม จากทานอบนมสอด (รฎ) ทานไดกลาว

วา ขาพเจาไดถามทานรซลลลอฮ (ศล) วา อะไรคอเปนบาปใหญในทศนะของอลลอฮ ทาน นบจงตอบวา คอการททานใหเกดการภาคตอองคอลลอฮตาอาลา และพระองคเทานนทไดสรางทานใหเกดขนมา ขาพเจาจงกลาววา แทจรงสงนนเปนบาปใหญ และหลงจากนนคออะไรอก? ทานจงกลาววา ทานฆาลกของทานเอง เพราะกลวจะมากนอาหารรวมกบทาน ขาพเจาถามตอไป หลงจากนนคออะไร? ทานจงกลาววา ทานทาซนากบผหญงทอยใกลบานทาน

27

บททหกและบททเจด กลาวถงสองมอและสองเทา

โปรดทราบ แทจรงพระองคอลลอฮไดสรางมอสองขาง และตนสองขางใหแกเรา

เพราะมผลประโยชนหลายอยางในทางอาคเราะห และผลประโยชนหลายอยางในทางดนยา จงผลประโยชนของมนในทางอาครอฮคอเราไดปฏบตความดตางๆ ดวยอวยวะทงสน เชนการเดนไปมสยด เดนไปสถานทศกษาวชาทใหผลประโยชน และการเดนทางไปสถานททาศกสงคราม ซาบลลลาห และไปสถานททาฮจยและอมเราะห และการเดนทางเพอเยยมเยอนสมพนธญาตพนองและอนๆอกจากการปฏบตอบาดะฮ ทไดกระทาดวยเทาทงสอง และผลประโยชนของมอเชน ขจดสงเลวรายดวยมอ และการเขยนหนงสอดวยวชาตางๆ ทมประโยชน และการไดจบมอดวยคนซอและฮ และอนๆอกจากอบาดะหตางๆ ทไดปฏบตดวยมอ

สาหรบผลประโยชนของอวยวะดงกลาวทเกยวดวยทางดนยา ไดแก อตสาหะดวย

มอและตนในการประกอบอาชพ หาทรพยสนเงนทอง และจดประสงคตางๆ ทเราตองการจะทา และไดปองกนรกษาตวของเราใหพนจากอนตรายตางๆ เชน สามารถวงหนดวยตนเมอเจอะสตวราย และการปองกนตวดวยมอของเราตอผทบกรกเขามาทารายรางกาย

ดงนน วธการทจะขอบคณเนยะมต ตนและมอของเรานน จาเปนทเราจะตองใชมอ

และตนไปในทางทตออดภกดตอองคอลลอฮ และรกษามอทงสองจากทกๆอยาง สงนเปนมะซยาห จงอยาไดระรานตอสงถกหามในแนวทางฉาเราะดวยมอของเรา และอยาไดทาความเสยหายกบมนทงสองตอสงทไดรบความไววางใจ เราอยาไดจบฉวยจากสงตางๆ ททาอนตรายแกพนองมสลมน อยาไดเขยนวชาทถกหาม เชน วชาวทยากล โหราศาสตร อยาไดเดนดวยตนไปยงสถานทถกหาม และสถานทของผมอทธพลททาความชวตางๆ เวนแตดวยความจาเปน

สรปแลว การเคลอนไหว การนง การนอน ของเรานนเปนเนยะมตทใหญยงท

พระองคประทานใหแกเรา ดงนนเราจาเปนทจะตองผนแปรการเคลอนไหว อรยาบถตางๆ ของเราไปสการตออตตอพระองคอลลอฮ เพอเราคนหนงซงเปนบคคลทรจกตอเนยะมตของอลลอฮ และไดขอบคณตอเนยะมตของพระองค จงมความหวงอยางยงทเนยะมตตางๆ

28

จะมนคงอยทตวของเรา การชโกร (ขอบคณ) ตอเนยะมตนน เปนการผกพนเยะมตไวกบตวของเราใหมนคง และเปนการเพมเตมตอเนยะมต อยาไดผนแปรการเคลอนไหว การนงนอนของเราไปสแนวทาง มะเสยยะต เพอวาเราจะไมเปนผเนรคณตอเนยะมต (คอผไมขอบคณตอเนยะมต) จงเปนเหตทอลลอฮจะปลดเปลองเนยะมตออกจากตวของเรา และเปนเหตทเราจะไดรบโทษทแสนสาหสในวนปรโลก ในวนทไดเปนพยานบนเหนอมนษยโดยลนของเขา มอของเขา ตนของเขา ดวยสงทเขาไดปฏบตเอาไวบนโลกนจากสงเลวรายตางๆ

โปรดทราบ แทจรงการรกษาอวยวะทงเจดประการใหพนจากความเลวรายตางๆ

และการทจะไดปฏบตความดดวยอวยวะทงเจดนน คงจะไมสมบรณหากไมทาความสะอาดแกองคราชาของอวยวะตางๆ ใหพนจากความเลวรายเสยกอน เชนใหพนจากการโออวด การลาพองตน การอจฉารษยา การขเหนยว และอนๆอก องคราชาของอวยวะทงสนนนกคอ หวใจ วลลอฮอะลม

29

บทใหญทสอง กลาวถง กอลบน (หวใจ)

และในบทน มบทยอยอยสบบท ซงเกยวดวยมารยาทอนเลวรายสบประการ โปรดทราบ แทจรงคาวา กอลบ (หวใจ) มสองความหมาย ความหมายทหนงคอ

กอลบยสมาน (ไดแก หวใจแหงเรอนราง) คอ มกอนเนออยหนงกอนทอลลอฮบรรจไวททรวงอกมนษยอยฝายซาย รปเหมอนกบปลกลวย เปนกอนเนอทประกอบดวยรโพลง และขางในกมเลอดสดา

ความหมายทสอง กอลบโรหาน (ดวงใจแหงวญญาณ) คอเปนสงละเอยดออนทมองดวยตาไมเหน เปนสงทมนษยไดรสงตางๆ ไดสมผสสงตางๆกบมน และกคอมนเปนแกนสารและเนอแทแหงมนษย และกบดวงใจแหงวญญาณนเองทอลลอฮเรยกรองสนทนา คาโองการตางๆ ของพระองคกบมนนเองมคาสงใช และมคาสงหาม และกมการสมพนธกนกบกอลบยสมาน (หวใจแหงเรอนราง) และมการฉงนสตปญญาแหงมนษยในการทจะรถงแกนแทแหงการสมพนธระหวางดวงใจแหงเรอนรางกบดวงใจแหงวญญาณ เพราะความสมพนธระหวางทงสองน กคลายกบการสมพนธของ อารอฎ กบ ยเซม คอระหวางสสารกบสงพงพา หรอคลายกบการสมพนธของผใสเครองแตงกายกบเครองแตงกาย และเมอมการกลาวถงคาวา หวใจ ในหนงสอเลมน กจดประสงคดวยหวใจ ความหมายทสองนเอง และมนคอ ความตองการจากโองการของอลลอฮ ทพระองคไดกลาวไววา

امرربي من الروح قل 85 آية سورةاالسراء

ความวา จงกลาว โอมฮามด อนวารวฮ (วญญาณ) นน มนเปนกจการแหงพระผ

อภบาลของฉน สรปแลวคาวา กอลบ คาวา โรห คาวา นฟซ ทงสามคากมความหมายเดยวกน ใน

แตละความหมายทงสามอยางน ทานอหมามฮอราหลไดพดไวเชนนนในหนงสอเอยะยาอลมดดน

หลงจากนนกจาเปนจะตองรกษาดวงใจของเราใหพนจากมารยาทอนเลวราย เชนการลาพองตว การโออวด และจาเปนจะตองประดบตบแตงดวงใจของเราดวยมารยาทอนดงามทไดรบการสรรเสรญ เชน การอดทน การตาตว เหตผลทจะตองปฏบตแบบนนกมหลายอยาง

30

ประการทหนง อลลอฮกลาววา

قلوبكم في ما يعلم وهللا

51 آية االحزان سورة

ความวา อลลอฮทรงรอบรสงทอยในใจของสเจา ดงนน จาเปนทจะตองกลวใหมากทเดยว ทพระองคอลลอฮจะทรงรถงความเลว

ทรามทอยในใจของเรา ประการทสอง เพราะทานนบ ศล. ไดกลาววา

قلوبكم الى وانماينظر وابشاركم صوركم الى الينظر هللا ان

عنه هللا رضي ھريرة ابي عن جهما وابن مسلم رواه

ความวา แทจรงพระองคอลลอฮไมไดมองพจารณาถงรปทรงและเรอนรางของสเจา แตทวา พระองคทรงมองพจารณาตอจตใจของสเจาเอง

ดงนน จงดวงใจเปนทพจารณาแหงพระองคอลลอฮ จงไมเหมาะสมเลยทเราพยายามกนหนกกนหนาในการตบแตงใบหนา ซงเปนทมองของมนษย แตเราไดละเลยดวงใจปลอยใหเปอนไปดวยกเลส เปอนไปดวยคณลกษณะอนเลวราย สกปรก ซงเปนทมองและพจารณาแหงพระองคอลลอฮ

แตทวาเหมาะสม และสมควรอยางยงแกผทมสตปญญา จะตองทาความสะอาดดวงใจ ตบแตงดวงใจดวยมารยาทอนดงาม ใหเกนกวาการตบแตงหนาตาและเรอนรางของเขา

ประการทสาม ดวงใจนน คอ องคราชาแหงอวยวะทงหลาย ทงหมดอวยวะตางๆจะตองปฏบตตามคาสงของหวใจ ดงนนเมอหวใจด อวยวะทกสวนกจะดไปหมด แตถาหวใจชว อวยวะทกสวนกจะชวไปหมดเชนเดยวกน

ทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

كله الجسد فسد واذافسدت كله الجسد صلح اذاصلحت مضفة الجسد في ان

القلب االوھي

عنھما هللا رضي بشير بن نعمانال عن الشيخان رواه

31

ความวา แทจรงในเรอนรางของมนษยนน มกอนเนออยหนงกอน เมอใดกอนเนอนด แนนอนทงหมดเรอนรางกดไปหมด และเมอมนชว ทงหมดเรอนรางกจะเสยไปหมด ระวงๆ มนคอหวใจ

ดงนน เมอหวใจของเราด จะทาใหสวนอนของรางกายดไปหมด จงจาเปนแกเราทกคนจะตองพยายามใหจรงจงในการตบแตงหวใจใหอยในสภาพทดอยเสมอ และรกษาใหพนจากสงทจะเกดการเสยหายแกหวใจ

ประการทส หวใจปนสถานทบรรจสงดๆ ทไดรบการสรรเสรญตางๆ เชนการอหมานตออลลอฮและรซล การยากน (การแนนอนในใจ) การมะรฟต (การรจกอลลอฮ) การตะวกกล (การมอบหมายกจการตางๆ ตออลลอฮ) การรฎอ (การพอใจตออลลอฮ) และวชาความร จงสมควรอยางยง แกสถานททบรรจของดๆ อยางน ทจะตองรกษาใหพนจากสภาพอนเลวรายตางๆ และจะตองรกษาใหพนจากศตรตวสาคญ คอไชฏอนทมนพยายามจะปกครองหวใจอยตลอดเวลา

ประการทหา หวใจนน คอสถานทชนาจากมลาอกาห และเปนสถานทกระซบและวาซวาซของไชฏอน อกหวใจนนเปนสนามรบของอากาล (สตปญญา) และฮาวานฟซ (กามารมณ) สาหรบอากาลนน ไดเรยกรองไปสความด แตกามารมณไดพยายามเรยกรองไปสการชวราย จงสมควรอยางยงทเราทกคนจาเปนจะตองระมดระวงอยาไดเผลอลมในการตบแตงหวใจ

เพมกวานนอก ความเลวรายทเกดจากหวใจนน เปนความเลวรายทยงใหญ อยางนอยทสดกคอจตใจแขงกระดาง ไมยอมรบการตกเตอนและการสงสอนของผอน สดทายแลวกคอการกฟร (คอการปฏเสธตออลลอฮ) พวกเราทงหลายไมเคยไดยนคาโองการของอลลอฮทกลาวไวในอลกรอานหรอ ทพระองคไดกลาวไววา

الكافرين من وكان واستكبر ابى

4 آية القرة سورة

ความวา เขาปฏเสธจากการกมซยดตออาดา และเขาลาพองตว และเขากเปนผ

หนงจากผทรยศ ผปฏเสธอลลอฮ จงมการลาพองตวอยในหวใจของอบลส เปนเหตใหเกดการไมยอมซยดตออาดา

และสดทายเปนเหตใหเกดการกาเฟรตออลลอฮ ขอจากอลลอฮใหพนจากสงเหลานเถด

32

โปรดทราบ มารยาททเลวทรามทเกดจากหวใจนนมมากมาย แตขาพเจาจะเอามากลาวในหนงสอเลมนเพยงสบประการ ในสบบทยอย เพราะความเลวรายสบประการน เปนตนตอของความชวทงหมด และความชวตางๆ กเกดจากรากฐานแหงความชวสบประการนเอง

ขอทหนง การละโมบตออาหารการกน ขอทสอง การละโมบตอการพดจาปราศรย ขอทสาม การเปนคนขโกรธ ขอทส การอจฉารษยา ขอทหา การขเหนยวและรกทรพย ขอทหก การรกเกยรตยศ ขอทเจด การรกดนยา ขอทแปด การลาพองตว ขอทเกา การประหลาดตวเอง ขอทสบ การโออวดตว ทกคนจะตองพยายามใหจรงจงในการทาความสะอาดจตใจใหพนจากมารยาทอน

เลวรายดงกลาว แนนอนถาทาไดจะไดประสบกบความสขสาราญทงโลกนและโลกหนา เพราะอลลอฮไดกลาววา

زكاھا من افلح دق

9 آية الشمس سورة

ความวา แทจรงไดรบความสขสาราญ บคคลททาความสะอาดหวใจใหพนจากสภาพอนเลวรายตางๆ

และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

االيمان شطر الطھور

عنه هللا رضي االشعري مالك ابي عن والترمذي ومسلم احمد االمام رواه ความวา ความสะอาดนน ซกหนงของการศรทธา ไดมการเขาใจจากฮาดษบทน คอ การอหมานจะสมบรณนน ดวยการทาความ

สะอาดหวใจจากสงตางๆทอลลอฮไมรกใคร ไดแก มารยาทอนเลวรายตางๆ และจะตองประดบตบแตงหวใจดวยคณลกษณะอนดงาม ทมความรกใครจากองคอลลอฮ (ซบ.) จงสรปวา การทาความสะอาดหวใจจากสงเลวรายคอซกหนงของการศรทธา และเชนเดยวกน การประดบประดาตบแตงหวใจดวยคณลกษณะอนดงามกซกหนงของการศรทธา จงเมอรวมกนทงสองอยาง กจะไดอหมานทสมบรณ วลลอฮอะลม

33

บทยอยทหนง กลาวถงซารฮดตออาม (การละโมบตออาหารการกน) การละโมบตออาหารการกนนน คอสวนหนงจากรากฐานของทงหมดความชว

เพราะทองนนเปนสถานทออกของอารมณทงสน จากทองนนเอง อารมณทางเพศกจะขน และเมอหลงจากอารมณการกนอาหาร และอารมณแหงการรวมประเวณ ไดบบบงคบตวเราแลว แนนอน จะเกดขนแกตวเรา เพราะละโมบตอทรพยสมบต กจะตามมา เพราะไมมความสามารถทจะสนองความตองการของอารมณทงสองประการนไดเวนแตจะตองมทรพยสมบตมากๆ และจะเกดจากการมอารมณตอทรพยสมบต กจะมอารมณในการอยากไดเกยรตยศตอไป เพราะยากในการจะหาทรพยสนเงนทองใหไดมากๆ เวนแตจะตองเปนคนทมฐานะ มเกยรตยศ มชอเสยง

หลงจากนน เมอใครคนใด มความสามารถในการหาทรพยไดมากๆ และมเกยรตยศ เปนทเกรงขามของผอน และเขาไดสองประการดงกลาวดวยความภาคภมใจ แนนอนจะรวมอยทเขาคนนน หลายๆอยาง ความเสยหายเชนจะกลายเปนคนรยะฮ (โออวด) เปนคนตากบโบร (การลาพองตว) การอจฉารษยาผอน การเปนศตรตอผอนกจะเกดขน และอนๆ อก มความชวหลายประการจะเกดขนแกเขา และทออกความเลวรายตางๆน กสาเหตมาจากทองนนเอง เพราะเหตนทานนบ (ศล.) ไดใหความสาคญมากตอการอดอยาก ทานไดกลาวไววา

والعطش الجوع من تعالى هللا الى احب عمل من ما ความวา ไมมการอามาล (การปฏบตตว) อยางไร ทแสนรกตอพระองคอลลอฮ ท

จะใหเหลอไปจากการอดอาหาร และการหวโหย และทานนบไดกลาวไววา

الجوع االعمال سيد ความวา นายแหงการงานกคอ การอดอยาก

34

และทานนบ ไดกลาวไววา

ة العباد ھي الطعام وقلة العبادة نصف الفكر ความวา การพเคราะหนน คอสวนหนง หรอซกหนงของอบาดาฮ และการ

รบประทานอาหารนอยนนกคออบาดะฮ อกทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

نؤوم شروب اكول كل عالىت هللا الى ความวา ผทประเสรฐสดในทศนะแหงอลลอฮ คอผทยนยาวในการอดอาหาร

และการพเคราะห และผทอลลอฮเกลยดทสดในจานวนสเจา ไดแกผกนมาก ดมมาก นอนมาก

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา صلبه يعمن لقيمات دمآ ابن حسب بطنه وعاءشرامن آدم ابن مامأل

ความวา มนษยไมไดใสใหเตมภาชนะตางๆทแสนเลวไปกวาการใสอาหารในทอง

ใหเตม พอแลวแกมนษย โดยการกนอาหารเพยงหลายๆ คา ทพอจะทาใหกระดกสนหลงของเขาตรงเทานน

ทงหมดหะดษทกลาวมาน ทานอหมามคอซาล ไดเกบมาบนทกเอาไวใน กตาบลอารบาอน ฝอซลดดน

โปรดทราบ แทจรงการอด มผลประโยชนมากมายมหาศาล สวนหนงจากผลประโยชนของมน ไดแกทาใหจตใจบางไมหนาทบ ซงงายในการรบการตกเตอนของผอน และจะไดรบความสนกสนานในการปฏบตอบาดะฮ

อกสวนหนงจากประโยชนของการอดอยาก จะทาจตใจมความปญญาเฉลยวฉลาด เพราะการอมมากนน เปนเหตทาใหเกดความโงเขลา

และสวนหนงจากผลประโยชนของการอดอยากกคอการทาลายอารมณในการอยากทาการมะเสยยต และการอดอยากจะทาการบงคบตออารมณราย ทใชใหมนษยทาความชวตลอดเวลา

และสวนหนงจากประโยชนของมน ทาใหรางกายเบาบาง ไมเบอหนายในการทาอบาดะฮ และลกขนกลางคนทาละหมาดตาฮดยด และขจดการงวงนอนซงเปนสงกดกนจากการทาอบาดะฮ

สวนหนงจากประโยชนของมน พอเพยงดวยเลกๆนอยๆจากทรพยในโลกน และการอมกมความเสยหายอยหลายประการดวยกน

ประการทหนง ไมมความสบายและเอรดอรอยในการปฏบตอามาลอบาดะฮ

35

ประการทสอง จะทาใหอารมณเพมเตมขน ประการทสาม ไมมการรกหวงตอคนจนคนอนาถา เพราะเมอมการอมตลอดเวลา

จะทาใหเขาใจวา มนษยทกคนเขาอมหนาสาราญเหมอนกนทงหมด ตางกบการอดอยาก จงการอดอยากไดเปนเหตแกความรกใครหวงใยตอคนยากจนและคนขดสน นคอสวนหนงจากเหตผลทอลลอฮไดบญชาใหมนษยตองถอศลอด

ประการทส ไมสามารถทจะจาวชาความรทใหประโยชน ประการทหา บคคลทเขามจตใจอหมานโดยสมบรณ เขาจะไปๆมาๆกบมสยด แตผ

ทกนอมมาก เขาจะไปๆมาๆกบหองสวม ดงนน หากเรากลาววา การกนอมนนเปนการธรรมดาแกตวฉนเสยแลว จะทา

อยางไร? จงฉนจะทอดทงมนได กมคาตอบวา แทจรง การละความอมนนเปนการงายนดเดยวสาหรบผตองการจะลดความอมดวยการลดทละเลกละนอย คอดวยการลดอาหารทกๆวนจากอาหารทกนประจาโดยลดวนละเพยงคาเดยว จนสามารถลดอาหารไดในเดอนหนงถงหนงจาน จะไมรสกวามรอยการลดอาหารในตวของเราเลย และหลงจากนน การกนอาหารนอย กจะเปนธรรมดาแกเรา

โปรดทราบ แทจรง การกนนอย มอย 3 ชน ชนทหนง ชนของซดดกน (ผทจรงจงตออลลอฮ) คอเขากนอาหาร เพยงพอไดรกษารางกายใหพนจากความเสยหายเทานนเอง คอขนาดทวา ถาหากกนนอยไปกวานนจะทาใหเสยสต หรอเปนเหตใหประสบกบความตาย

ชนทสอง พอเพยงดวยครงลตรในแตละวน กคอ เศษหนงสวนสามของการบรรจใหเตมทอง และดวยวธน ทานไซยดนาอมารบนคอดฏอบ และกลมหนงจากสาวกนบ ศล. ไดปฏบตกน เพราะอาหารของพวกเขาหนงกนตง เทากบสลตร จากขาวบารเลย ในทกๆสปดาห

ชนทสาม พอเพยงดวยหนงลตรแตละวน ดงนนผใดกนอาหารเกนกวานกเขาไดเขาอยในจานวนบคคลสวนมาก และเขาอยในกลมบคคลกนอาหารมากแลว

สาหรบการกนอาหารนอย กดวยการพจารณาตอกาลเวลากมอยสามชนเชนเดยวกน ชนทหนง เปนชนทสงสด คอผทอดอาหารถงสามวนหรอเกนกวานน ไดแกเมอครบ

สามวนหรอเกนกวาจงจะกนอาหารสกหนงครง ทานอบบกรซดดก รฎ. ไดเคยอดอาหารถงหกวน

ชนทสอง เปนชนกลาง ไดแกผทกนอาหารภายในสองวนตอหนงครง ชนทสามชนตาสด ไดแก ผกนอาหารวนละหนงครง ดงนน ผทกนอาหารวนละสองครง กจะไมมสภาพความอดอยากแกเขาเลย และเขา

ไดละทงผลบญอนยงใหญของคาวาอดอยากไปแลว วลลอฮอะลม

36

บทยอยทสอง กลาวถงการละโมบตอการพด

โปรดทราบ แทจรงการละโมบตอการพดนน คอมารอนเลวราย ซงวายบบนพวกเรา

จะตองหางไกลจากมนเสย เพราะเมอบคคลใดละโมบตอการพดมาก แนนอนจะออกคาพดทไรสาระมาจากเขา และคาพดทไรสาระนน เปนเหตใหไดรบความมดมวในดวงใจ แตทวาการพดมากนนเปนเหตททาใหหวใจตายดาน เหตดงกลาวนเองททานรซลลลอฮ ไดใหความสาคญถงเรองลน จงทานไดกลาววา

السنتھم االھصائد اومناخرھم وجوھھم على الناس يكب وھل

عنه هللا رضي معاذ عن الترمذي واهر

ความวา และไมมสงใดททาใหมนษยตองควาบนใบหนาของเขาหรอบนจมกของเขา เวนแตสงทไดเกบเกยวโดยลนของเขานนเอง

อกทานนบไดกลาวไววา

اوليصمت خيرا اآلخرفليقل واليوم باهللا يؤمن كان من

عنه هللا رضي يرةھر ابي عن الشيخان رواه ความวา ใครกตามทเขามการศรทธาตออลลอฮ (ซบ.) และศรทธาตอวนสดทาย

กจาเปนทเขาจะตองพดในเรองความด หรอจาเปนทเขาจะตองนงเสย อกทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

بالجنة له اتوكل ورجليه لجبيه بمابين لي يتوكل من

عنه هللا رضي اساعدي سھل عن البخاري رواه ความวา ผใดไดรบรองแกฉนดวยสงระหวางสองกระดกคางของเขา และสง

ระหวางสองตนเขา แนนอนเราจะรบรองสวรรคใหแกเขา ความหมายของคาทวา สงระหวางสองกระดกคางกคอลน และสงระหวางสองตนก

คออวยวะเพศนนเอง

37

และมสาวกคนหนงไดถามทานรซลลลอฮ ศล. จากสงอะไรทมากทสดททาใหมนษยตองเขานรก? ทานรซลจงตอบวา มสองประการทเปนร สงทหนงคอปาก สงทสองคออวยวะเพศ

และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

نوبه ذ كثرت سقطه كثر ومن كثرسقطه كالمه كثر من

ความวา ผใดพดมากกจะผดมาก และผใดผดมากกจะมบาปมาก และผใดบาปมากจงไฟนรกเปนสถานทเหมาะกบเขา

โปรดทราบ แทจรงลนมความเสยหายเกดจากมนหลายประการ แตพอเพยงดวยการปองกนใหพนจากความเสยหายตางๆ ทเกดจากลน เพยงใหเราปฏบตดวยหนงอายตทอลลอฮ ซบ. ไดกลาวไวในอลกรอานอนประเสรฐ คอ

اومعروف امربصدقة االمن نجواھم كثيرمن الخيرفي

114 آية الساء سورة

ความวา ไมไดความดเลยในการพดกระซบของพวกเขา เวนการพดของผใชใหม

การทาทาน หรอกาชบใหทาความด หรอการเรารวนใหดกนระหวางมนษย ความหมายของอายตนคอไมควรพดในสงทไมมประโยชน และเราจากดในการพด

ดวยสงทมประโยชนเทานน จงเมอาไดแบบนนเราจะไดรบความปลอดภยทงโลกน และโลกหนาคอ อาคเราะห

จดประสงคดวยสงทไมมประโยชน กไดแกคาพดตางๆ หากเราละเวนจากมนเสย กไมทาใหขาดผลบญในวนอาครอฮและไมขาดผลประโยชนทจาเปนบนโลกดนยา และผใดหากจากดคาพดในสงทมประโยชน กแนนอนเขาจะเปนคนทนอยในการพด ดงนนจาเปนอยางยงทเราจะตองพนจพจารณาในคาพดทไมมประโยชน หากเรากลาวคาซกรลลอฮ แทนคาพดทไมมประโยชน กเราจะไดรบวาสนามหาศาล เพราะการซกรลลอฮเปรยบเสมอนกอนทอง แตคาพดทไมมประโยชนกเปรยบเสมอนกอนดนแหง จงทาไมผทมสตปญญายอมทงกอนทอง แลวเกบกอนดนแหงมาแทนท การกระทาแบบนนคงไมใชผฉลาดแนนอน คาพดทไมมประโยชนเปรยบเสมอนกอนดนแหงนนหากไมใชคาพดทมความบาป แตถาเปนคาพดทมความบาป กแนนอนไดขาดทนมหาศาลทเดยว ดวยเหตทวาเขาไดทงกอนทอง แลวเอากอนไฟมาแทนท

38

สวนหนงจากคาพดทไมมประโยชน กกรบอกเลาถงเรองการทองเทยว และบอกเลากนถงเรองอาหารการกนของแตละประเทศ และเรองประเพณของมนษยแหงเมองตางๆ และกรยามารยาทของมนษยในแตละแหง และพดถงสภาพการคาขาย และงานการตางๆ ดงกลาวเหลานแหละทคนเราสวนมากมกจะไดพดคยกน

อกสวนหนงจากความเสยหายทเกดจากลนมากทสดกคอ การพดโกหก การนนทา และทะเลาะทมเถยงกน การเยนยอ การหยอกลอ เหลานเปนตน

ความหมายของการโกหก คอ การพดไมตรงดวยความจรง จะพดไปดวยการรองโกหก หรอพดโดยไมรวาโกหก และไดเจตนาในการโกหกกตาม แตถาพดโกหกดวยรและเจตนาจะโกหก นนคอเงอนไขของการโกหกทมความบาป ไมใชเงอนไขทเรยกวาการโกหก

พระองคอลลอฮ ซบ. ไดกลาวไววา

الكاذبين على هللا لعنة فنجعل

61 آية عمران سورةال

ความวา แทจรงเราขอใหการสาปแชงของอลลอฮนน จงประสบแกผทโกหก และทานนบ ซล. ไดกลาวไววา

الحل انالوم الجنة الى يھدي والبر البر الى يھدي الصدق فان بااصدق عليكم

الكذب فان والكذب واياكم صديقا هللا عند يكتب حتى الصدق ويتحي دصرق

حتى الكذب يتحري العبد وماذال النار الى الفجوروالفجوريھدي الى يھدي

كذابا هللا عند يكتب

الشيخان رواه

ความวา จาเปนททานทงหลายจะตองพดความจรง เพราะความจรงจะนาไปสบญกศล และบญกศลจะนาไปสสวนสวรรค และตลอดเวลาผชายทเขาพดแตความจรง และพยายามอยางจรงจงตอความจรง จนเขาจะไดรบการบนทกทองคอลลอฮวาเขาเปนผจรงมาก และทานทงหลายจงหางไกลจากการพดโกหก เพราะการโกหกจะนาไปสความเลวราย และการเลวรายจะนาไปสไฟนรก ตลอดเวลาบาวของอลลอฮทเขาพยายามอยางจรงจงตอการโกหก จนเขาจะไดรบการบนทกทองคอลลอฮวาผโกหกมาก

39

จดประสงคของคาวา บนทก ในทน คอการทอลลอฮไดตดสนคนทหนงวา เขาเปนคนพดจรงมากๆ และเขาจะไดรบคณลกษณะของความจรง และผลบญกศลมหาศาล และอลลอฮจะตดสนใหคนทสองวาเปนผโกหกมาก และเขาจะไดรบคณลกษณะการโกหก และความบาปของการโกหกมากมายของเขา

อกทานนบไดกลาวไววา

لاليمان مجانب الكذب فان والكذب اياكم

الشيخ وابو احمد االمام رواه ความวา ทานทงหลายจงหางไกลตวของทาน และจงกลวกบการโกหก เพราะ

การโกหกมนทาใหหางไกลจากการศรทธา และทานนบ ศล. ไดกลาวไววา

ماجاءبه نتن من ميال الملك عنه تماعد كذبة العبد اذاكذب

وابونعيم الترمذي رواه

ความวา เมอบาวของอลลอฮคนใดไดพดโกหกไปหนงครง มะลาอกาหกจะหางไกลออกจากเขาไปหนงไมล เพราะเหมนปากทเขาไดพดออกมา

โปรดทราบ แทจรงการโกหกเปนสงฮารอม (ถกหาม) ตามหลกการศาสนา เวนแตเมอความจาเปนอยางแรง เชน การโกหกในการทาสงคราม และการโกหกเพอเรารวนใหดกนระหวางผทเคยทะเลาะกนและเปนศตรซงกนและกน และการโกหกของสามตอภรรยาทเขาไดปฏเสธตอหนาภรรยาวาเขาจะไมไดรกมาด (คนอยคหลวง) เกนภรรยาทเขากาลงพดดวย

และเมอใดอนญาตใหโกหกไดในบางกรณดงกลาว แตทดเลศใหใชคาเตารยาฮ ดกวาโกหกโดยชดเจน ความหมายของคาเตารยาฮ คอ การกลาวคาพดทมสองความหมาย หนงความหมายเปนความหมายใกลชดและปกต อกความหมายทสองเปนความหมายทหางไกล แตผพดปรารถนา ความหมายทหางไกล เชนในประวต เมอตอนทพวกนบอบรอเฮม ชกชวนนบอบรอเฮมไปสนกสนานทสนามเฉลมฉลอง ทชาวเมองออกไปเทยวสนกสนานกน

นบอบรอเฮมกลาววา اناسقيم ความวา ฉนไมสบาย จงคนสวนมากเขาใจวานบอบรอเฮมปวยไขจงไมสามารถออกไปเฉลมฉลองกบเขาได แตความตองการของนบอบรอเฮมบอกวา ฉนไมสบาย คอไมสบายใจทพรรคพวกกราบไหวสงอนจากองคอลลอฮ ไมไดศรทธาตอพระองคอลลอฮนนเอง

40

สาหรบการนนทา คอการทเราไดกลาวถงพนองของเราโดยลบหลง ดวยคาพดทเขาไมพอใจกบคาพดทกลาวถงเขา ถาเขาไดยน เขาคงจะเกลยดตอคาพดทเรากลาวถงเขาอยางมากทเดยว แมคาพดนนเปนความจรงกตาม เชน การกลาวถงความบกพรองบางอยางในตวของเขา หรอในสตปญญาของเขา หรอในการปฏบตการงานของเขา หรอในคาพดของเขา หรอเสอผาเครองแตงกายของเขา และอนๆ อก

อลลอฮไดกลาวไววา

ميتافكرھتموه اخيه لحم يأكل ان احدكم أيحب بعضا بعضكم واليغتب

12 آية الحجرات سورة

ความวา และอยาไดนนทาสวนหนงจากสเจากบอกสวนหนง สเจารกหรอ? ทจะ

กนเนอพนองของสเจาซงตายแลว จงสเจาเกลยดชงกบมน และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

نا من اشد الفيبة فان والفيبة اياكم جل ان قال كيف؟ له قيل الز ويتوب قديزني الر

صاحبه له يفغ◌ر حتى اليفغ◌رله الفيبة صاحب وان ه علي هللا فيتوب

ความวา ทานทงหลายจงหางไกลตวของทาน และจงกลวจากการตฉนนนทา แทจรงการนนทายอมแรงกวาการทาซนา มสาวกคนหนงไดถามทานนบวา ทาไมเชนนน? ทานจงตอบวา แทจรงผชายคนหนงทเขาทาซนา บางทเขาไดเตาบตตออลลอฮอยางจรงจง อลลอฮคงจะรบเตาบตของเขา แตสาหรบผทนนทานน อลลอฮคงไมรบเตาบตของเขาจนกวาเพอนทเขานนทาไดอภยใหเขาเสยกอน

ทานนบไดเหนในคนเมยะรอซ ในขมนรก มผชายมากมายซงกนซากสตว ทานนบจงถามยบเรลวาเขาคอใคร? ยบเรลตอบวา เขาเหลานนเปนผนนทามนษยดวยกน

โปรดทราบ การนนทาเปนสงทฮารอมถกหาม ดวยการลงมตบรรดาอลามาผอาวโสทงหลาย เวนแตมอยหากสถานททอนญาตใหนนทาได

ประการทหนง มคนไปฟองรองตอเจาหนาท บอกวา คนนนหรอนาย ก ไดฉอโกงขาพเจา และเขาไดกลาวถงความชวตางๆ ทนาย ก ไดกระทากบเขา

ประการทสอง คนทมาขอความชวยเหลอจากเพอนบานใหชวยกนขจดการอบายมข และความเลวรายทเกดขนจากชายคนหนง จงอนญาตใหกลาวถงความชวของผชายคนนนได

41

เชนกลาววา นาย ก ไดตงวงการพนนเกดขนในหมบาน ดงนนทานจะตองชวยเหลอขาพเจาในการขจดความเลวรายอนนใหหายไปจากหมบาน

ประการทสาม มคนมาขอถามเกยวดวยปญหาศาสนา เมอมความจาเปนทจะตองกลาวถงคาถามนนๆ เชน มภรรยาของชายคนหนง ไดถามตอผมวชาความรทางศาสนาวา สามของขาพเจา เปนผชายทขเหนยว ใหเงนแกขาพเจาไมพอเพยงในการใชจาย ดงนน อนญาตหรอเปลา? ทขาพเจาจะเอาทรพยของเขาโดยไมใหเขาร สกสวนหนงใหพอในการใชจาย

ประการทส บอกคนมสลมดวยกนใหกลวจากความชวรายของใครคนหนง เชนบอกวา ผหญงคนนนมารยาทไมด จงไมควรททานจะไปสขอเขาเอามาทาคครอง และกลาวถงความชวรายตางๆ ทมในตวหญงคนนน

ประการทหา มคนๆหนง ทมการเลองลอดวยฉายานามอนเลวทราม เชน นายขาเป หรอนายเปด จงอนญาตใหเรยกหรอออกชอกลาวดวยฉายานามนนๆได

ประการทหก มคนๆหนง เขาชอบแสดงออกดวยความชวทเขากระทา จงอนญาตใหกลาวถงเขาและความชวทเขาแสดงออกนนๆได

โปรดทราบ แทจรงยาซงขดขวางจากการนนทากคอ เราจะตองคดถงการสญญาลงโทษตอผชอบนนทา ซงไดมรายงานจากทานนบ (ศล.) เชน เมอถงวนกยามต อลลอฮจะเลอนผลบญและความดตางๆ ทผนนทาเคยทาเอาไวในโลกน เอาไปใสไวในบญชอามาลของผถกนนทา ดงนน โปรดพจารณาถงการนอยนดในการทาความดของเราในโลกน และมากมายในการนนทาตอผอน หลงจากนนกใหพจารณาอกถงความเลวทรามของตวเองใหมากๆ จงเราควรสนใจกบเรองของตวเองดกวาไปสนใจกบเรองของผอน

และเราควรคานงถงความชวตางๆ ทเราไดกระทา หากวามบาปเลกๆทตวเรากควรทราบเสยวา บาปเลกทอยบนตวเรามอนตรายกวาบาปใหญของผอน และหากวาทานมองตวเองไมมความเลวทรามอะไรเลย กโปรดทราบเสยวาการทมองไมเหนความชวของตวเองนนแหละคอความเลวทรามทยงใหญทสด เพราะมใครบางมนษยในโลกนทจะปราศจากความชว แตถาเราปราศจากความชวจรงๆ กควรทจะขอบคณตออลลอฮใหมากๆ ดวยการกลาวคาสรรเสรญ หรอคาตซแบะห เพอแทนจากการนนทาผอน เพราะการนนทาเปนความชวทเลวทรามมากทสด

การทะเลาะววาท คอการประณามคาพดผอนดวยการแสดงออกวาคาพดผอนมสงบกพรองอย จะบกพรองในคาพด หรอบกพรองในความหมายกเชนเดยวกน

สงทจะชกนาไปสการทะเลาะววาทนนมอยสองประการ คอ บางครงเกดจากสาเหต เพราะมองตวเองสงกวาผอนดวยการแสดงความยงใหญใหแกตวเอง และบางครงเกดจากธรรมชาตของความชวทชอบเหยยดหยามผอน จงทาใหเกดการทะเลาะววาทกนขน เพอเพมพลงใหกบความชวสองประการทกลาวมาแลว

42

แตทวาทางทด เราจะตองเชอฟงคาพดทไดยนจากผอน ถาเปนคาพดทถกตอง และใหนงเสยจากสงทไดยนไดฟงจากคาพดทผดพลาดไมตรงความจรง เวนแตเปนเรองศาสนา กจาเปนจะตองบอกถงความผดพลาด ดวยความออนโยนละมนละไม หลกเลยงจากการทะเลาะววาท เพราะเมอบอกถงความจรงมนจะไดรบผลประโยชนในทางศาสนา ปลอยใหคนสวนมากเขาใจผดอยไมได จาเปนตองบอกความจรง

ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

له بني وھومبطل ترله ومن الجنة اعلى في بيت له بني وھومحق المراء ترك من

الجنة ربض في بيت

مسلم رواه

ความวา ผใดไดหลกเลยงการทะเลาะววาทในขณะทเขาเปนฝายถก อลลอฮจะ

สรางบานใหเขาบนชนสงของสวรรค และผใดไดหลกเลยงจากการทะเลาะววาทในขณะทเขาเปนฝายผด อลลอฮจะสรางบานใหเขาในบรเวณขางๆ สวรรค

และการดงกลาว เพราะการหลกเลยงจากการทะเลาะววาทในขณะทเราเปนฝายถกนน ยากเสยเหลอเกน จงสมควรทจะไดรบการตอบแทนมากกวา

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

وھومحق المراء يدع حتى االيمان حقيقة العبد اليستكمل

عنه هللا رضي ھريرة ابي عن الدنيا ابي ابن رواه

ความวา บาวของอลลอฮจะไมสมบรณในความจรงแหงการศรทธา จนกวาเขาจะตองละเวนเสยจากการทะเลาะววาทในขณะทเขาเปนฝายถก

สาหรบการลอเลนหรอการหยอกลอกน จงเปนสงทเกนขอบเขตในการททาใหเกดการหวเราะอยางมากมาย และเปนสงททาใหจตใจตายดาน อกยงเปนเหตใหเกดการหมางใจกน และทาใหหมดความยาเกรงของผอน

43

ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

والتمارحه التماراخاك

عنه هللا رضي ھريرة ابي حديث من الدنيا ابي ابن رواه ความวา ทานอยาไดทะเลาะววาทตอพนองของทาน และอยาไดหยอกลอกนกบ

เขา และทานนบ (ศล.) ไดกลาววา

الثريا من بھاابعد فيھوي بھاجلسائه يضحق كلمةبال ليتكلم الرجل ان ความวา แทจรงผชายคนหนง เขาไดพดดวยคาพดหนงซงดวยคาพดนนทาใหผ

นงรวมวงกบเขาไดหวเราะ ชายผนนไดถกตกจากเกยรตไปไกลกวาดาวลกไก โปรดทราบ แทจรงการหยอกลอ หรอการลอเลนกนเพยงเลกนอยเทานน ไมวาจะ

เปนคาพดหรอการกระทาบางอยางในบางเวลานน ไมไดถกหาม แตมนเปนการอนญาต ยงเปนการหยอกลอตอเดกๆ และตอผหญงบางคน เพอทาใหจตใจเขาเหลานน ดขนหรอสนกสนาน เบกบาน ไดมรายงานการกระทาดงกลาวจากทานรซลลลอฮ (ศล.) แตทานรซล ไดกลาววา

االحقا والاقول حألمز اني

عنھما هللا رضي عمر ابن عن الطبراني رواه ความวา แทจรงขาพเจากมการหยอกลอ และขาพเจาจะไมพดเวนแตพดของ

จรงเทานน และทานนบ (ศล.) ไดเคยพดหยอกลอกบทานหญงแกคนหนงวา

عجوز الجنة اليدخل

الترمدي رواه

ความวา ผหญงแกจะไมไดเขาสวรรค

44

ความหมายของทานกคอ ผทไดเขาสวรรคนนรางกายจะไมอยในสภาพแหงความแกชรา แตอลลอฮจะกลายรปรางใหเปนคนหนมแนนในขณะทเขาไปอยในสวรรค

ไดมรายงานจากฮาดษบอกวา ทานรซลลลอฮไดเคยวงแขงขนกบภรรยาของทาน ทานหญงอาอฉะห และทานนบ ไดเคยพดกบเดกคนหนงวา

النفير مافعل يااباعمير

الشيخان رواه ความวา โอบดาอเมร ลกนกกระจอกไดทาอะไร? โดยเดกคนนกาลงเลนอยดวยนกกระจอก และทานนบ ศล. ไดพดกบชายคนหนง ซงชอ ซอฮบ รฎ. ซงเขากาลงกนลกอนท

ผาลม ในขณะทเขาเจบตา นบกลาววา

رمر وانت التمر اتأكل

والحاكم جه ما ابن رواه ความวา ทานกนอนทผาลารอในขณะททานเจบตา? จงทานซอฮบ กลาวตอบแกทานนบในเชงหยอกลอเชนเดยวกนวา ฉนไดกนดวยตา

อกขางหนง ทานนบจงยมแยมตอทานซอฮบดวยการหยอกลอซงกนและกน การหยอกลอในสภาพดงกลาวคงไมเปนอนตรายและไมถกหาม ดวยเงอนไขตองพด

ความจรงและไมเปนการหยอกลอเรอยไปตลอดเวลา และสาหรบการสรรเสรญเยนยอซงกนและกนนน จงจะเกดความเสยหายในการ

เยนยอกนถงหกประการ ประการทหนง ผทสรรเสรญนน บางครงเขาสรรเสรญทเกนความจรง จงจะทาให

เกดการโกหกตดตามมา ประการทสอง บางครงเขาแสดงออกถงความรกใครตอผทเขาสรรเสรญ ในขณะท

ความจรงเขาไมไดรกใครเลยในจตใจของเขา จงจะทาใหเขาตกอยในการโออวดอก ประการทสาม บางทผพดในการสรรเสรญนนไมไดมความแนนอนใจในการพดเลย

เชนเขากลาววา เขาคนนนเปนคนยตธรรม หรอเปนคนวาเราะ (คอผละเวนจากความชว) และเชนเหลานเปนตน จากสงตางๆ ทตวเขาเองกไมไดแนนอนใจ จงเทากบเขาพดไปในสงทไมมความชดเจน ไมมระเบยบ

มชายคนหนงไดสรรเสรญเยนยอตอเพอนของเขาตอหนาทานรซลลลอฮ (ศล.) ทานนบจงไดกลาวแกผชายคนนนวา

45

صاحبك عنق قطعت ويحك สงสารและเปนหวงกบทานมาก ทานไดตดคอเพอนของทานไปแลว ขอทส ผทสรรเสรญนน เขาไดทาใหผทรบการสรรเสรญ มความสบายใจ และบางท

ผทไดรบการสรรเสรญ เขาเปนผทชอบคอรบชน ชอบฉอโกงแกผอน จงทาใหมความบาป ดวยการททาใหเกดความสบายใจแกบคคลดงกลาว ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الفاسق اذامدح يفضب هللا ان عنه هللا رضي حديث من الشعب في والبھقي الصمت في الدنيا ابي ابن رواه

ความวา พระองคอลลอฮมความกรวโกรธมาก เมอไดมการสรรเสรญแกคนฟาเซก (ผทาความชว)

ทานอลฮาซน (รฎ.) ไดกลาววา ผใดขอพรใหคนฟาเซกใหมอายยนยาวอยในโลกน กเทากบวาเขารกในการทจะทาความชวตอลลอฮ (ซบ.) ดงนน คนซอเลมซงเปนคนฟาเซก สมควรอยางยงทจะตองประณามกบมน เพอขจดความชอบในการซอเลม และการฟาเซกของมน

และสาหรบผไดรบการสรรเสรญ กจะเกดการเสยหายแกเขาสองประการ ประการทหนง จะเกดการตากบโบร (ลาพองตว) แกเขา และจะเกดใหม การอยบ (การประหลาดตวเอง) ซงทงสองประการนเปนเหตใหเกดการเสยหายมากมาย เพราะเหตนทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

صاحبك عنق قطعت ความวา ทานไดตดคอเพอนของทานเสยแลว ประการทสอง เขาจะไดรบความดอกดใจมากมาย ดวยการไดรบการสรรเสรญ จง

ทาใหเขาออนแอในการทจะทาอามาลอบาดาฮตอไป และเขาพงพอใจกบสภาพของตวเอง แตสาหรบการสรรเสรญทปราศจากความเสยหายตางๆ จากขางฝายผสรรเสรญ

และผไดรบการสรรเสรญ กไมมการถกหามในการสรรเสรญซงกนและกน แตทวาบางครงเปนการซนตใหสรรเสรญเสยดวยซา

เชนทานนบ ไดสรรเสรญทานอบบกรในการกลาวของทานวา

لرجح العالمين نبايما بكر أبي ايمان وزن لو عنه هللا رضي عمر على موقوفا البھفي رواه

ความวา หากไดมการชงนาหนกการศรทธาของทานอบบกร ดวยทงหมดการ

ศรทธาของชาวโลก กการศรทธาของอบบกรจะหนกกวา และทานนบ (ศล.) ไดกลาววา

46

ياعمر ليعثت ابعث لم لو

مندالفردوس في الديلمي ابومنصور رواه ความวา หากอลลอฮไมไดตงขาพเจาใหเปนรซลกพระอคคงจะแตงตงทานให

เปนรซลแทนขาพเจา และมมากมายททานนบ (ศล.) ไดสรรเสรญตอสาวกของพระองค เพราะพระองครด

วาการสรรเสรญของพระองคนน ไมเกดการเสยหายแกบรรดาสาวก แตจะเพมพนในการขยนทาความดของพวกเขา และจะไมเกดการลาพองตวหรอการประหลาดตวเองของพวกเขา

และสมควรอยางยงแกผทไดรบการสรรเสรญทจะตองพยายามอยางจรงจงในสดๆแหงความกลว เพราะมนษยเราบางคนเปนคนด แตบนปลายชวตกเกดเปนคนเหลวไหล

และพยายามใหจรงจงในการทจะเสยหายการอามาลทด ทเขาไดปฏบตเอาไว และใหคดถงความเลวทรามของตวเองใหมากทสด อกใหแสดงออกถงความไมพอใจและเกลยดชงตอการสรรเสรญในหวใจอยางจรงจง และดวยการเชนนททานนบ (ศล.) ไดกลาวแกสาวกของทานวา

مداحينال وجوه في احثوالتراب

عنه هللا رضي المقراد حديث من مسلم رواه ความวา ทานจงกมดน และปาไปทหนาของผสรรเสรญตอทาน ทานอาล การรอมลลอฮวชฮาฮ ทานไดพดในขณะทมคนสรรเสรญแกทาน ทาน

กลาววา

ممايظنون خيرا واجعلني بمايقولون والتؤاحذني مااليعلمون اغفرلي اللھم ความวา โออลลอฮ กรณาอภยใหขาพเจาดวยเถด ในสงทพวกเขาทงหลายไมร

และทานอยาไดเอาผดขาพเจาดวยเหตทพวกเขาพด และพระองคจงบนดาลใหตวขาพเจานใหดกวาสงทเขาไดสงสย วลลอฮอะลม

47

บทยอยทสาม กลาวถงเรองการโกรธ

โปรดทราบ การโกรธนนคอลกษณะและมารยาทอนเลวราย ซงความเสยหายจะเกดตามมาหลายอยาง เพราะมนจะทาใหอวยวะภายนอกตางๆ เกดการตบตกนขน เกดการดาทอกนขน และสาหรบในใจของผโกรธจะมหมางใจตลอดเวลา และมการอจฉารษยา การดอกดใจตอคนทเราโกรธไดรบการบาลา และภยนตรายตางๆ และมการเศราโศกเสยใจกบการไดรบความสขของผทเราโกรธ และมความนกอยตลอดเวลาทจะเปดความลบและความละอายของผทเราโกรธ จงทกๆประการทกลาวมานเปนเหตแหงความเสยหายทงนน

ดงนน การทจะทาใหความโกรธแตกสลายเปนสวนหนงจากสงสาคญในเรองศาสนา ทานรซลลลลอฮ (ศล.) ไดกลาววา

لفصبغفعندا نفببه يملك بالصرعةانماالسديدالزي الشديد ليس

ن لشينھاا روه ความวา คนทมกาลงแขงแรงนน ไมใชบคคลทผชายหลายคนไมสามารถทาให

เขาลมได แตทวาผทมกาลงแขงแรงไดแกผทมความสามารถควบคมตวเองเอาไวไดในยามเมอเขาโกรธ

เชนการทเขายบยงและควบคมตวเองเอาไวไมไดโตตอบดวยการตบตหรอการดาทอในขณะทโกรธตอบคคลทออนแอกวาเขา

มสาวกคนหนงไดกลาวตอทานนบ (ศล.) ขอจากทานนบใหๆใชเขาใหทาอะไรสกอยางซงเปนของเลกนอย แตมประโยชนมากๆ จงทานนบ (ศล.) ไดกลาวแกเขาวา

الشينھان روه التفضب

ความวา ทานอยาโกรธ ผชายคนนนจงพดซาเปนครงทสองในการขอจากทานนบ ใหใชเขาใหทาอะไรทเปน

สงองเลกนอยแตมประโยชน ทานนบกพดซาคานนอกคอ

الشينھان روه التفضب

ความวา ทานอยาโกรธ และจาเปนแกเราทกคน เมอมสภาพความโกรธเกดขนใหปฏบตสองประการ ประการทหนง ทาใหการโกรธแตกและกระจายสลายออกจากหวใจ และไมได

หมายความวา การททาใหความโกรธแตกสลายดวยการขจดความโกรธใหหมดสนออกจาก

48

หวใจเสยหมดเลย เพราะไมสามารถทจะทาใหมนหายหมดออกจากหวใจไดหรอก และกเปนการไมดเลยทจะใหความโกรธหมดสนไปเสยเลยจากหวใจของเรา แตทวามนไมมเสยเลยจากหวใจ กจาเปนจะตองพยายามทาใหความโกรธเกดขนใหไดในบางกรณ และบางเวลาทจาเปน เพราะมนเปนเครองมอและเปนสวนหนงจากอาวธในการทาสงครามกบคนกาเฟร และยงเปนเครองมอและอาวธในการยบยงจากความชว และการใชและสงเสรมใหทาความด และความโกรธคอเปรยบเสมอนหมาลาเนอ

จดประสงคดวยการททาใหความโกรธแตกสลายจากจตใจ กคอ ดวยการฝกหดใหมนปฏบตตาม อากาล (สตปญญา) และใหปฏบตตามฮโกมซาเราะ จงมนจะมการเคลอนไหวในทนท เมอมการชแนะและมคาสงใชใหเคลอนไหวจากอากาลและซาเราะ และมนจะหยดนงไมมการเคลอนไหว หากมการชแนะและมคาสงหามจากผนาทงสอง และมนจะไมมการฝาฝนกบเจานายทงสองของมน เสมอนกบหมาลาเนอทมนปฏบตตามเจานายของมน และสงดงกลาวมความสามารถทาไดดวยการฝกหดอยางจรงๆจงๆ คอดวยการฝกหดใหเปนคนสขม อยารบโกรธ และพยายามฝกหดใหเคยชนในการอภย ในขณะทเกดเหตแหงความโกรธหลายๆอยางแกตวเรา

ประการทสอง รกษาความโกรธเคองเอาไวในใจขณะทความโกรธมการเคลอนไหว ดวยการระงบความในใจเอาไว และสงทจะมาชวยเหลอในการระงบความโกรธเอาไวในใจนน กมสองอยางคอ วชาความร และการปฏบต

สาหรบความรนนคอใหเรารเสยวา ความโกรธจะไมเกดขนเวนแตมาจากการทเราไมยอมรบวา ทกสงทเกดขนในโลกนมาจากความประสงคและลขตของอลลอฮทงสน มนไมไดเกดจากความตองการของตวเอง เมอเกดการไมยอมรบดงกลาวเกดขนในหวใจ กเทากบวาเราเปนผทแสนยาเฮล ตอกฎเกณฑของอลลอฮ และอกเราควรจะรเสยวา ความกรวโกรธของอลลอฮแสนยงใหญกวาความกรวโกรธของเราเสยอก และควรคดเสยวา การพระราชทานเนยะมตของอลลอฮบนเหนอเรานน เปนสงทใหญยงเหลอเกน ตงกครงมาแลวทเราไดทรยศตอพระองค แตพระองคไมไดแสดงถงความโกรธตอเราเลย ดงนนจาเปนเราตองนกวา เราจะตองปฏบตตามคาสงของอลลอฮ ดกวาเรามความโกรธในใจ ซงมนเปนการปฏบตตามอารมณของตวเอง

49

และสาหรบการปฏบตในยามโกรธกคอ ใหอาน

الرجيم اشيطان من اعوذبا

مام نياري اوله مروايتكن اديث เพราะความโกรธนนมาจากการยยงของชยฏอน และถาหากความโกรธยงไมหยดก

ใหนงลง ถาเขากาลงยนอย และตอไปกใหนอนตะแคง และตอไปกใหเอานาละหมาด ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

فليتوضا فاذاغضباحركم تطضاالنارباماء النالروانما من خلق الشيطلن ان

رواھابوداور

ความวา แทจรงชยฏอนนน ไดถกสรางขนมาจากไฟ และไดดบไฟดวยนา ดงนนเมอใครจากทานไดมความโกรธกใหเอานาละหมาดเสย

และทานนบ (ศล.) ไดกลาววา ادواجه خوانفتا عينيه حمرة ادماالترويالي ابن قلب في جمرة الفضب الانا

مزي التر رواه باالرصن خده فليضرب سيءا زلك ممنوجرمن

ความวา ระวงๆ แทจรงความโกรธนน เสมอนถานไฟทอยในใจของมนษย ทาน

ทงหลายไมดหรอ? ทตาของเขาทงสองขางแดง และเอนคอเขาพอง ดงนนผใดไดประสบกบสงดงกลาว กจาเปนจะตองใหเอาแกมของเขาตดน

ททานนบ (ศล.) ใชใหปฏบตแบบน กเพอชแนะใหเอาอวยวะทแสนประเสรฐคอหนา ไปตกบพนซงเปนสถานทตาตอย เพอตองการใหการลาพองตวของผมความโกรธ แตกฉานออกไปจากจตใจ ซงการลาพองตวคอสาเหตทสาคญในการททาใหความโกรธเกดขน และเพอใหรตวเสยวา แทจรงตวเราคอบาวของอลลอฮซงเลวทราม ไมสมควรทจะแสดงถงการลาพองตว

โปรดทราบ แทจรงการขจดความโกรธใหออกไปจากจตใจไดในบางกรณนน เปนสภาพทดเลศ

50

พระองคอลลอฮไดสรรเสรญคนแบบนในอลกรอานวา

الفيظ والكاظمين ความวา และพวกเขา (ผศรทธา) นน คอพวกเขาผยบยงความโกรธเอาไวในใจ และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

نا امناوايما القيامة م يو قلبه مالهللا ضيهيم ءان ولوشا غيظا كظم نم

ابودود رواه ความวา ผใดยบยงความโกรธ และถาหากเขาตองการจะใหสาเรจลลวงตาม

ความโกรธ แนนอนเขามารถทาไดในการทจะใหลลวง อลลอฮกจะบรรจในใจของเขาตอวนกยามตใหเตมเปยมไปดวยการปลอดภยและการอหมาน และในบางรายงานบอกวา เตมไปดวยการโปรดปราน วลลอฮอะลา

51

บทยอยทส กลาวถงการอจฉารษยา

การอจฉารษยา คอ การนกจะใหมการสญหายเนยะมตจากผอน จะเปนเนยะมตในโลกดนยาหรอเนยะมตในทางศาสนา หรอนกในการทจะใหไดรบภยพบตตอผอน การอจฉารษยาปนสงถกหาม และยงเปนบาปใหญเสยดวยซา แตทวาเปนเชอโรคหรอกเลสทสาคญอยางหนง จากเชอโรคหรอกเลสทอยในใจ ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

النارالحطب كاتـأكل الحسنات ياكل سدالح

عنه هللا وض ھريرة الي ابوراووعن اه روه

ความวา การอจฉารษยา ไดกดกนผลบญ เสมอนไฟทกนไมฟนแหง จดประสงคดวยคาวากนผลบญกคอ การทาลายผลบญ และทานนบ (ศล.) ไดกลาว

ไววา

اخوانا وكونواعبرهللاو اغضواوالترابربوالت عوولتب اعواطتقالوسر تحا ل

عنه رض انس عن ومسلم النحاري رواه ความวา ทานทงหลายอยาอจฉาซงกนและกน และอยไดตดญาตขาดมตรซงกน

และกน และอยาไดโกรธเคองซงกนและกน และทานทงหลายจงเปนพนองกน โอบาวของอลลอฮ

และทานไดกลาวไววา

يث الحسدوالبفضاءالحم قبلكم داءاألمم إليكم دب

عنه هللا رض العوام نيربالزب احمرعن واالمام الترمزي رواه

ความวา ไดเดนเขามาหาทานทงหลายโดยเชอโรคของบรรดาประชาชาตสมยกอนจากพวกทาน ไดแกการอจฉา และการเกลยดชงซงกนและกน

ความหมายของคาวาไดเดนทางมาสพวกทานคอ การตดตอกนเสมอนเชอโรคทลามและตดตอจากพวกหนงไปสพวกหนง

52

และเหตททาใหเกดการอจฉาซงกนและกน บางทมาจากการลาพองตว และบางทกเกดจากการเปนศตรกน และบางทกเกดจากอารมณชวของเรานนเอง เพราะเหตเราไปขเหนยวเนยะมตของอลลอฮทพระองคประทานใหแกบาวขงพระองค ดวยการเสยดายทไมมเหตลอนดงาม

สาหรบการ ฆบตอฮ ตามหลกการศาสนาไมถกหาม คอ การทเราตองการอยากใหไดเนยะมต ความสขความสาราญ เสมอนผอน โดยไมตองการใหเนยะมตความสขความสาราญของผอนสญหายไปจากเขา

และอนญาตใหมความชอบในใจทจะใหสญหายเนยะมตของบคคลทไดสงเสรมใหเขากระทาความชว ดวยเนยะมตตางๆทเขามอย ซงความจรงแลว ไมใชเราตองกรใหสญหายเนยะมตจากผอน แตเพอตองการขจดความชวรายจากเขาตางหาก ซงมเครองหมายยนยนวาหากเขาทอดทงความชวทเขากาลงปฏบตอย กเราไมอยากจะใหเนยะมตและความสขตางๆ ออกจากเขาไปเลย

โปรดทราบ แทจรง เชอโรคทเปนกเลสอยในใจของเรานน เชนการอจฉารษยา ไมมยาอะไรทจะทาใหหายได เวนแตจะตองผสมกนสองอยางคอ วชาความร และการปฏบต เชนยานามนมะหยนตองผสมสมนไพรหลายอยางจงจะปนตวยารกษาได

สาหรบวชาความรนน คอตองรวา การอจฉานนเปนสงใหโทษแกตวเราเอง มไดใหโทษแกผทเราอจฉาอะไรหรอก แตทวายงจะใหผลประโยชนแกเขาเสยดวยซาไป การทความอจฉาไดใหโทษแกผอจฉาเองกเพราะมนจะทาใหเสยหายผลบญทเขาไดปฏบต เชน ไดกลาวไวในฮาดษทหนงทกลาวมาแลว เพมอก การอจฉานนเปนเหตทาใหอลลอฮทรงกรวโกรธแกบคคลเหลานน เพราะเขาไมยอมชอบตอลขตของอลลอฮ และไปขเหนยวตอเนยะมตของอลลอฮทพระองคใหอยางกวางขวางจากคลงของพระองค ตอบรรดาบาวไพรของพระองค ทกลาวมานคอโทษในทางศาสนา

สาหรบโทษของการรษยาในโลกนกคอ ผทมจตใจอจฉารษยาผอนนนยอมอยในความทกข เศราเสยใจอยางยาวนาน เพราะผทเปนศตรของเขา ยอมไดรบเนยะมตตลอดไป

และแทจรงการอจฉานนยอมไดรบประโยชนแกผถกอจฉา ซงเปนศตรของผอจฉา และไมไดใหโทษอะไรแกเขาเลยกเนอยดวยเพราะ เนยะมตทอลลอฮประทานใหแกเขาไมไดสญหายไปไหนดวยการอจฉาของผอน แตอลลอฮยงเพมผลบญใหแกเขาอก ดวยการเลอนผลบญของผอจฉาไปใหกบผไดรบการอจฉา สรปแลวผทอจฉาผอนนนเปรยบเสมอนผทปาศตรดวยกอนหน และกอนหนไมไดถกศตร แตกลบมาถกตาเขาเอง จงทาใหตาเขาบอดไป

และอก การปฏบตซงเปนยาชวยบาบดการอจฉารษยาอยาใหเกดขนได กคอ ตองรกฎของการอจฉา และตองรถงคาพด การปฏบตทเปนเหตชกนาไปสการอจฉา จงเมอรวาคาพดแบบน หรอการปฏบตแบบน มนจะนาตวเราไปสการอจฉารษยาผอน กพยายามขดขวางหรอหลกเลยงเสย และใหฝนปฏบตคาพด หรอการปฏบตทตรงกนขามเสย ซงเปน

53

คาพดหรอการปฏบตททาใหเปนมตรตอคนทเราอจฉาเขาดวยการพดในเชงสรรเสรญตอเขา และแสดงถงความรกความปตยนดดวยเนยะมตทเขาไดรบ และแสดงความตาตวตอเขา จงดวยการกระทาดงกลาวจะทาใหผทเราอจฉารษยามาเปนเพอนรก และการอจฉากจะสญหายไปโดยปรยาย แลวเราจะพนจกความบาปของการอจฉาและโทษทณฑของมน พระองคอลลอฮไดกลาวไววา

حميم يول كانه عداوه وبينه بينك فاذاالذي احسن ھي بالتي إدفع

34 اية فصلت سورة

ความวา จงตอบโตดวยคาพดทด ทนใดนนผทเปนศตรระหวางทานกบเขามา

กอน กจะกลายเปนเพอนรกทใกลชดกน โปรดทราบ แทจรงธรรมชาตของมนษยคอรกและชอบในการทจะใหเพอนๆสนท

ไดรบเนยะมตและความสข และไมชอบทจะใหศตรไดรบเนยะมตและความสข และเกลยดไมชอบทจะใหเพอนรกสนทสนมไดรบความทกขความลาบากใจ และชอบใจอยากใหคนทเปนศตรไดรบความทกขทรมาน ดงนนหากเราไมมความสามารถในการทจะใหความเทาเทยมกนระหวางเพอนรกกบศตร ในการรกหวงและการเกลยดชง กจาเปนอยางยงทจะตองหลกเลยงตวของเราจากความบาปของการอจฉาดวยการปฏบตสองประการ

ประการทหนง อยาไดแสดงออกถงการอจฉาดวยลน และดวยอวยวะตางๆ และดวยทงหมดการงานทเกดมาจากความสมครใจ แตทวาใหแสดงออกถงกรยาทตรงกนขาม ไมวาจะเปนคาพดทออกจากปากหรออวยวะตางๆ กด เสมอนทกลาวมาแลว นแหละคอความหมายททานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

باملنحرج االانبءكموالطيوة االمةالحسدوالظن مناھعذه تسلم لم ثالث

فامضي رتوازاتطي فالتبغ حسرتوارا تحقق فال منھاءاذاظننت ความวา มสามประการ ประชาชาตของฉนจะไมไดรบความปลอดภยจากมน คอ

หนง การอจฉากน สอง การสงสยในทางชว สาม การถอลาง เอาไหมทขาพเจาจะบอกใหแกทานทงหลายถงทางออกจากมน? เมอทานสงสยในทางทชว กทานอยาไดมนใจกบมน และเมอทานอจฉากอยาใหเกนขอบเขต (คอเมอเกดมขนในใจทานจากการททานจะอจฉาผอนกใหละเวนเสย) และเมอใดมลางขวางหนา เมอทานจะเดนไปไหนกใหผานไปเลย ไปยงททานตองการจะไป อยาไดกลบหลง เชนพวกสมยญาฮลยะฮเขาไดกระทากน

54

เชนนน ฮาดษน ไดรายานโดย อลฮาฟซ อบดรเราะหมาน บนอลอซฟฮาน จากทานอลฮาซนบาซอร ซงเปนฮาดษมรซล (คอฮาดษทไดวางสาวกออกไปไมไดเอามากลาว เปนคาพดของตาบอน เสนอวานบเปนผพดโดยขามสาวกไมไดเอามากลาว)

ประการทสอง ใหเราเกลยดชงตวเราเอง และใหประณามตวเองในการชอบอยากให

สญหายเนยะมตอลลอฮทพระองคไดประทานใหแกบาวของพระองค ดงนนเมอมาอยพรอมกน ความเกลยดตอตวเราเองในการชอบอจฉาผอน และชอบใหเนยะมตผอนสญหายไป ซงมนเปนเรองศาสนาใหปฏบตเชนนน กบการชอบใจของเราทอยากใหเนยะมตผอนหายไป ซงเปนเรองทเกดมาจากอารมณและธรรมชาตของมนษย เมอสองประการมารวมกนในใจของเราเชนน จงมนจะขจดความบาปของการชอบอจฉาจากจตใจของเราออกไปไดโดยปรยาย

และไมเปนการจาเปนทเราจะตองเปลยนแปลงอารมณและธรรมชาตของตวเองจนใหหมดความอจฉารษยาจากจตใจไปเสยเลย เพราะการกระทาเชนนน เปนเรองยาก และเราไมสามารถทาไดในสวนมากแหงกรยาบทของมนษย เพราะธรรมชาตในตวมนษยนนไมสามารถจะบงคบมนได เวนแตบคคลทเขาตดขาดจากการมองตอมนษย

แตทวา เราตองรดวยการแนนอนใจวา เจาของเนยะมตทเรากาลงอจฉาเขาอยนนไมปราศจากสองประการ ซงบางทเขาคงเปนชาวนรก หรอบางทเขาคงเปนชาวสวรรค ดงนนหากเขาเปนชาวนรกกคงไมมประโยชนอะไรหรอก ทเขาไดรบเนยะมตมหาศาลในโลกน และถาหากเขาเปนชาวสวรรคจงไมสามารถเทยบกนไดเลย เนยะมตทเขาไดรบในโลกนกบเนยะมตมหาศาลทเขาจะไดรบอกในวนปรโลก จงทางทดใหเรามองวาทงหมดมกลกนเปนบาวของอลลอฮทงสน และอลลอฮยอมเปนผทเรารกทสด จงจาเปนเราจะตองรกทกคนมกลกของอลลอฮ เพราะทงหมดพวกเขาเปนบาวของอลลอฮผทแสนรกของเรา และใหเราแสดงความรกถงการทอลลอฮผทเรารกทสดไดใหเกดรอยแหงพระราชทานเนยะมตของพระองคตอบรรดาบาวไพรของพระองค วลลอฮอะลา

55

บทยอยทหา กลาวถงการขเหนยวและรกในทรพยสน

โปรดทราบ แทจรงการขเหนยวคอสวนหนงจากความเสยหายทยงใหญขอหนง

อลลอฮไดกลาวไววา

16 اية بن سورھالتفا امفلحون ھم فاولئك نغسه شح ق يو ومن ความวา ผใดทพระองคอลลอฮรกษาใหพนจากการขเหนยวในตวของเขา จง

พวกเขาเหลานนคอผทไดรบความสาราญ และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

ليةا فضله من هللا بمااتاھم سنحلون الذين واليھسبن

18 اية العمران سورت

ความวา และอยาไดสงสยพวกเขาทมจตใจขเหนยวตอสงทองคอลลอฮได

พระราชทานใหแกเขา ซงจากอภนนทนาการแหงเนยะมตตางๆ วาการขเหนยวเปนความดใหแกเขา แตความจรงมนคอความชวใหแกพวกเขา ซงตอไปอลลอฮจะใหทรพยทเขาขเหนยวนนเปนสรอยคอจากไฟนรก แขวนไวทคอของเขาในวนปรโลก

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

بالشح قبلكم ن كا من ھلك فانما والشح اياكم

عنه هللا عمررضي ابن عن ابوداودوالحاكم رواه ความวา ทานทงหลายจงหางไกลตวของทานจากการขเหนยว และการขเหนยว

กใหหางไกลไปจากตวทาน เพราะแทจรงประชาชาตสมยกอนไดเกดการหายนะดวยเหตการณขเหนยวนเอง

56

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

واعجابالمرءلفسه متبع وھوي مطاع شح ثالثمھلكات

عمر عي الطبري رواه ความวา มสามประการเปนเหตแหงความเสยหาย หนง การขเหนยวทภกดกบ

มน สอง อารมณทปฏบตตามมน สาม การประหลาดใจของบคคลตอตวเขาเอง และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอก

هللا من بعيد والبخيل النار من بعيد الجنة من قريب الناس من هللا من قريب السخي

عابد من هللا الى أحب السخي والجاھل النار من تويب الجنة من بعيد الناس من بعيد

عنھما هللا رضي عائشة عن والطبراني جابر عن والبيھقي ھريرة ابي عن الترمذي رواه بخيل

ความวา ผไมขเหนยว เปนผใกลชดตออลลอฮ ใกลชดตอมนษย ใกลชดอสวรรค

หางไกลจากนรก และผขเหนยว เปนผหางไกลจากอลลอฮ หางไกลจากมนษย หางไกลจากสวรรค ใกลชดตอนรก และคนยาเฮลทเมตตา (ไมขเหนยว) อลลอฮรกมากกวา คนอาบด (ผทาอามาลอบาดะฮ) ทขเหนยว

และจดประสงคดวยคาทวาใกลชดตออลลอฮ คอใกลชดตอการทจะไดรบความเมตตาของพระองค และไดรบผลบญ และจดประสงคดวยคาวาใกลชดตอมนษยกคอ มนษยจะรกหวงตอเขาและจดประสงคดวยคาวาใกลชดตอสวรรค กคอ อลลอฮจะยกกาแพงกนระหวางเขากบสวรรคออก

และจดประสงคทวา หางไกลจากอลลอฮกคอ หางไกลจากความเมตตาของพระองคและผลบญของพระองค และจดประสงคทวาหางไกลจากมนษยกคอ มนษยจะเกลยดชงกบเขา และจดประสงคทวาหางไกลจากสวรรคกคอ มกาแพงขวางกนมากมายระหวางเขากบสวรรค

โปรดทราบ แทจรงรากฐานของการขเหนยวกคอ การรกทรพยสมบต และนนคอสภาพทไดรบการประณามทางศาสนา และผทไมมทรพยจะไมปรากฏการแสดงถงความขเหนยวของเขาดวยการทเขาละเวนจากการบรจาคทรพย แตจะปรากฏการแสดงถงการขเหนยวของเขาไดดวยการรกหวงตอทรพย มมากมายเหลอเกนจากผทเรามองวาเขาเปนผเมตตาชอบบรจาคทรพย แตในสวนลกของหวใจเขาเปนคนรกทรพยทสด แตททาเปนคนมจตใจเมตตาชอบบรจาคใหทรพยแกผอน กเพอตองการความสรรเสรญจากผอนเทานน และ

57

สภาพเชนนกไดรบการประณามในทางหลกการศาสนาเชนเดยวกน เพราะการรกทรพยนนเปนตวททาใหเราตองเผลอลมและกงวลจากการระลกถงพระองคอลลอฮ และเปนตวแปรจตใจของมนษยไปสความลมหลงอยกบดนยา และเปนตวทาใหมนคงแขงแกรงตอความผกพนกบโลกดนยา กระทงทาใหจตใจหนกไปขางดนยา เบาขางฝายอาครอฮซงจตใจนแหละเปนอวยวะสาคญทจะทาหนาทในการตองรบ เนยะมตอนยงใหญคอการไดมองอลลอฮในวนปรโลก พระองคอลลอฮไดกลาวไววา

ذكرهللا عن اوالدكم وال اموالكم آمنواالتلھكم يأيھااذين

9 آية المنافقين سورة

ความวา โอบรรดาผทมจตศรทธาทงหลาย อยาไดทาความหลงลม (ตออลลอฮ)

โดยทรพยสมบตของพวกทาน และบรรดาลกๆของพวกทานจากการระลกถงอลลอฮ และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

فتنة واوالدكم انمااموالكم

15 آية التفابن سورة

ความวา แทจรงทรพยสนของพวกทาน และลกหลานของพวกทาน เปนการ

ทดสอบบนเหนอพวกทานจากพระองคอลลอฮ และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الدنيا في فترغبوا التتخذواالضيعة

عنه هللا رضي مسعود ابن عن اكموالح والترمذي احمد االمام رواه ความวา ทานทงหลายอยาไดสรางบานซงหารายไดดวยการใหเชา จงจะเปนเหต

ใหเกดความชอบของทานทงหลายตอโลกดนยา

58

แตสาหรบผทสรางบานมรายไดดวยการใหเชา แตเขาไมไดหลงใหลกบมน ในการปฏบตอบาดตตออลลอฮ จงเปนการอนญาตใหแกเขาในการสรางบานเพอหารายไดกบมนได จงสาหรบฮาดษนไมไดเปฯการยกเลกดวยการททานรซลลลอฮ และกลมหนงจากสาวกของทานไดมการสรางสวนทาการเกษตร สรางบาน อลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

هللا ذك عن بيع وال بحارة التلبھيھم رجال ความวา มจานวนมากจากผชายทด ซงไมทาใหเขาหลงใหลจากการระลกถง

พระองคอลลอฮ โดยธรกจการคาขายของเขา โปรดทราบ แทจรง ทรพยสมบตไมเปนสงทถกตาหนหรอถกประณามตลอดไป แต

ทวาทถกประณามกไดแกทรพยสนททาใหเจาของหลงใหลจากการปฏบตอบาดตตอพระองคอลลอฮเทานน แตสาหรบทรพยสนเงนทองทชวยเหลอใหเจาของไดปฏบตอบาดตตอพระองคอลลอฮกคงเขาในเครอขายของทรพยทด และไดรบการยกยองชมเชยจากทานรซลลลอฮ ดงททานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الصالح للمرء الصالح نعماالمال

صحيح بسنر العاص وابن عمر عن والطبراني مداح االمام رواه ความวา แสนดเหลอเกน ไดแกทรพยทด ซงอยในการปกครองของผชายทด แตถงอยางไรเสยกไมสมควรทจะเสาะแสวงหาหรอสะสมใหมากจนเกนไป ทดทสด

คอการมทรพยสมบตเอาไวเพยงขอบเขตทพอเพยงในการใชจาย และทาบญกศลบรจาคในทางศาสนาเทานน เพราะทานนบ (ศล.) ไดขอดอาจากอลลอฮ (ซบ.) วา

الدنياكفافا في محمد آل رزق اجعل اللھم

عنه هللا رضي ھريرة ابي عنه ومسلم البخاري رواه

ความวา โออลลอฮ กรณาบนดาลประทานซรก ญาตพนองวงศวานของมฮมมดในโลกดนยาน ใหอยในเขตทพอเพยงในการใชจายเทานน

59

ทานนบ (ศล.) จงไดชแนะดวยดอาของทานดงกลาว ตอการไมสมควรเลยในการทจะตองเหนดเหนอยดวยการเสาะแสวงหาทรพยสมบตใหมากมายเหลอจากเขตความตองการสาหรบผทมสตปญญา ไมควรทาแบบนนเลย เพราะไมมความดอะไรแลวทเหลอจากความตองการ

แตขอบเขตความตองการของมนษยนนคงจะไมเสมอนกน ดวยเหตทวา สภาพความเปนอย และการใชจายไมเสมอเหมอนกน แตททางหลกการศาสนายกยองทสดกคอขอบเขตททาใหมกนมใช บรโภคโดยสมบรณททาใหมกาลงแขงแกรงในการอบาดตตอพระองคอลลอฮโดยไมขดสน ดงนนเมอมทรพยมากเกนกวาความตองการจงจะเกดความเสยหายขนสามประการ

ประการทหนง มนจะเรยกรองเราในการสนบสนนใหกระทาความชวตางๆ เพราะแทจรงคนรารวยนนยอมมความสามารถในการปฏบตความชวเหลอกวาคนยากจน และสวนหนงจากการรกษาตวเราใหหางไกลความชวนนกคอ การทไมมความสามารถในการปฏบตดวยการไมมทรพยจะเอาไปปฏบต และการซอบารจากความชวในขณะทมความสามารถจะทานนยอมยากกวาการซอบารในขณะทไมสามารถจะทา

ประการทสอง ทรพยทมากมายเหลอเฟอนนมนจะเรยกรองเราไปสความสขความสาราญ ความเอรดอรอยดวยสงทฮารส (คอสงทอนมตใหปฏบต) หรอดวยสงทฮาลาล และเมอรางกายของเราเคยชนกบความสขสาราญ แนนอนเราจะไมสามารถทอดทงความสขสาราญเหลานนได และจะเกดการรกหวงตอทรพยสมบต ดงนน เมอเกดความรกหวงกบทรพยสมบตมากเกนไปจะทาใหเกดความชวรายขนหลายๆประการ ทานนบอซา อาลยหสสลามไดกลาวไววา

كما السالم عليه عيس كالم من ھو خطيئة كل رأس الدنيا حب

وابونعيم البيھقي رواه ความวา การรกดนยาคอศรษะของความชวทกอยาง เพราะเรมตนของผรกหวง

ตอทรพยสมบต คอจะทาใหปฏบตของชบฮต (คอของไมชดเจนวาฮาหรอมหรอฮาลาล) หลงจากนนกจะชกนาไปสการปฏบตของมกโระฮ และจะตดตามดวยการปฏบตของฮาหรอมในขนตอไป

ประการทสาม มนจะทาใหเราเผลอลมตอการระลกถงพระองคอลลอฮ เพราะคนทมทรพยมากๆ จะรวมอยในใจ การทะเลาะววาทดวยลกนองหรอคนงาน และการคดสวนแบงดวยคหนสวน และการคดงานธรกจตอไปทจะใหมรายไดเพมเตม และไดมทรพยสนเพมเตม

60

มากยงขน ในตอนแรกมนจะคดวาทาอยางไรจงจะไดทรพย และเมอมขนแลวกจะคดในเรองการรกษาทรพย จะรกษาอยางไรจงจะปลอดภย และจะจายอยางไรใหมรายไดเพมเตมอยตลอดเวลา ดงนน สงทกลาวมานมนเปนเรองททาใหมความดามดมวอยในหวใจ และมนจะขจดความใสสะอาดของหวใจออกไปอยางหมดสน และมนจะทาใหมการเผลอลมตอการซกรลลาห เชนอลลอฮไดกลาวไววา

المقابر زرتم حتى التكاثر الھاكم 1 آية التكاثر سورة

ความวา การมากมายในทรพยสมบต มนไดทาใหทานทงหลายหลงใหล เผลอลม

ตอการปฏบตอบาดตตออลลอฮ จนถงเวลาททานไปเยอนกโบร (คอถงเวลาตาย) โปรดทราบ คาวา คนขเหนยว คอผทกดกน และขดขวางไมปฏบตสงทจาเปนตอง

ปฏบตดวยทรพยของเขา หรอสงทถาไมยอมจายทรพยมนจะทาใหเกดมความละอายหรอเสยนาหนา ขอทหนง เชนทรพยทตองจายซะกาต และทรพยสนในการใชจายเลยงดลกเมย และขอทสอง เชนทรพยทจายไปเพอไมใหเกดความละอาย หรอเสยนาหนา ในเมอมนกกว หรอนกวาเพลงบอก ทมนมากลาวคากลอนขอเงนจากเรา เงนทงสองอยางนจะเปนเรองจาเปนตองจาย ถาไมจายจะเขาอยในเครอขายของผขเหนยวทไดรบการประณามในทางศาสนา

ดงนนผทไมเคยใหภรรยาเขาเลยในสวนเกนจากขอบเขตทวาหยบตองจายในการเลยงด ภรรยาของเขา เพยงสกคาเดยวจากอาหารสวนนน กจะไมนบวาเขาเขาในเครอขายของชอคาวาผขเหนยว เพราะสงทจาเปนเขาไดจายเรยบรอยแลว

และเขตตาแหนงของคาวาผมความเมตตาปราณ (ผไมขเหนยว) นนกไดแก บคคลท

เขาบรจาคเงนหรอจายเงนในทางทดทเกนจากขอบเขตของการวาหยบ หรอสวนทเกนจากสงททาใหเสยเกยรตเสยนาหนา (เสยมรอะห)

และสาหรบการปฐมพยาบาล การเยยวยาใหกบผทมเชอโรคขเหนยวอยในรางกาย

และหวใจของเรา กจะตองใชยาผสมสองอยาง คอการผสมวชาความรกบการปฏบตใหคกนไปพรอมๆกน สาหรบวชาความรจะตองรวา เราจะไดรบโทษตอวนปรโลกในเมอขเหนยวไมยอมใชจายของวาหยบบนเรา และจะไดรบการประณามจากมนษยในโลกน และอกจะตองรวาทรพยไมไดไปกบเรายงหลมฝงศพ แตทไปพรอมกบเรากคอการปฏบตความดหรอความชว

61

ททาเอาไวในโลกนตางหาก เชน การบรจาคทากศลในสาธารณะตางๆ บรจาคทามสยด ทาทสอนเรยนศาสนา ทาสะพาน ขดบอนา ทาทางทาถนน หรอบรจาคเงนใหครชวยเหลอในการสอนศาสนา หรอผททางานศาสนา ทขาดแคลนคาครองชพ หรอชวยเหลอคนยากจน คนขดสน คนอนาถา เดกกาพรา นกเรยนทยากจน คนชราทไมมผอปถมภ และบาปกรรมตางๆ ทจะตองหลกเลยง อยาไดจายเงนของเราในเรองเหลาน เชน เลนการพนนทกชนด การเสยงทายทกอยาง เชน การซอหวย ซอหน การจายเงนในการซอของขลงเครองราง การจายเงนในเรองการเรยนวชาไสยศาสตร วทยากลหลอกลวงมนษย การไสยศาสตรตางๆ จายเงนในการจางใหคนดเลขหวย ดดวงโหราศาสตร จายเงนในการซอนาดองของเมาเหลาเบยร ยามายาบา ซอมากนเองหรอใหผอนกนกมความบาป การจายเงนในการเขาไปฟงเพลง ดนตร คยจบผหญงในหองอาหาร หรอสถานทสนกสนาน คอนเสรต การตไก เลนมา พนนมวย พนนบอล ผชายทซอแหวน สายมอ สรอยคอทอง เอามาใส

และตองรเสยดวยวาทรพยทงสนน เปนของอลลอฮ และพระองคไดประทานใหเรา

เพอใหเราดแลและใชจายในสงทดทมประโยชน และเราจะตองรวาเมอเราจะจายเงนไปในเรองเพอความสนกสนานของอารมณแลว กใหนกวาผลกศลตอวนปรโลกนนยอมดกวาความสขบนโลกนอยางมากมายเหลอเกน และการปฏบตใชจายทรพยสนเพอความสขสาราญของอารมณนนคอนสยของสตวเดรจฉาน แตการทจายเงนเพอแนวทางแหงศาสนา และเพอการภกดตออลลอฮนน เปนแนวทางของผมปญญาเฉลยวฉลาด

และหากเราไมยอมจายเงนในเรองบญกศลเพอประหยดและเกบออมไวใหลกให

หลาน เพอตองการใหลกหลานมความสขในการใชจายเงน กเทากบวาเราตองการจะใหลกเราไดรบความสขสาราญในการใชจายเงน แตตวเราเองตองทนความทกขในการทจะตองไปตอบคาถามของอลลอฮในการรบผดชอบของการใชจายทรพยทอลลอฮมอบหมายใหเราเปนผดแลในโลกน การกระทาแบบนแสดงออกถงความโงเขลาอยางใหญหลวงทตองการใหผอนสบาย สาหรบตวเองมความทกขกยอม

และสาหรบการปฏบตทเปนยาบาบดการขเหนยวไดนนกคอ จะตองทาใหจตใจของ

ตวเองเปนผกลาหาญ ในการยอมเสยสละ และบงคบตวเองใหเปนคนมจตใจโอบออมอาร มเมตตาธรรมตอผอน เปนตน ชอบใหชอบบรจาค และจะตองทาจตใจใหอยในสภาพแบบนตลอดไป จนความเมตตา ความรกบรจาคเปนนสยประจาตวของเรา และใหเราหลอกตวเองวาเราจะไดรบเกยรต ชอเสยง ผคนนบถอ หากเราเปนคนใจกวางชอบบรจาคทรพยในทางกศล และจะไดรบการตอบแทนทงโลกนและโลกหนา แตเมอเราเปนคนนสยและจตใจโอบออมอาร ชอบเสยสละชอบบรจาคดแลว กคอยๆทาจตใจใหหายจากจดนนเสย คอจดท

62

หลอกตวเองในการทจะไดรบเกยรตไดรบการชมเชย ไดรบผลบญมากๆ ไดรบชอเสยงจากมนษย เพราะการทาบญเพอหวงผลตอบแทนจากมนษย หรอหวงมหนามตา มเกยรต เขาเรยกวาการทาเพอตองการคาจาง หรอการทาบญเพอหวงผลบญ มนจะอยในเครอขายของ ชรกคอฟย (การภาคทเรนลบ) ซงมนเปนตวกเลสในการทาลายลางอามาลอบาดตใหเสยหายตวสาคญตวหนงทมนเปนโจรอยในบานของเราเอง มนจะขโมยทรพยในบานของเราไปหมดโดยไมรตว การนกทถกตองในการทาบญทกอยางจะตองนกวาทาเพออลลอฮ เพราะเราเปนบาวของพระองค ไมไดหวงคาตอบแทนอะไรทงสน เปรยบเสมอนเรารกผหญงอยคนหนงเปนคนรวย รปรางสวย มทรพยสมบตมาก เราเสยสละไดทงนนไมวาจะเปนกาลงกาย กาลงทรพยของเราและถงแมชวตของเรา การเสยสละเพอความรกตอหลอน อยากใหไดหลอน ไมใชเพอทรพยของหลอน เพอความงามของหลอน เพอคาแรงงานประจาวนทหลอนจายใหคาอาหาร เหลานเปนตน เพราะเมอไดนางมาเปนของเราและทกสงของนางเราจะไดประโยชนหมด เชนเดยวกนเมออลลอฮรกเรา จะมความสมพนธทางจตกบพระองคอยตลอดเวลา แลวพระองคจะใหทกอยางโดยเราไมตองการกลาวขอและอยากไดเลย วลลอฮอะลม

63

บทยอยทหก กลาวถงการรกเกยรตยศชอเสยง

โปรดทราบ แทจรงเกยรตยศคอการปกครองหวใจของผอนซงหวงจะใหผอนปฏบตตามความตองการของเรา เชนเดยวกบความรารวยคอการปกครองทรพยสนมากมาย เพอไดใชประโยชนกบทรพยสนเหลานน และทงสองประการเปนเหตใหการไดปฏบตสงตางๆ ทอารมณชอบ และจะทาใหเราบรรลถงจดประสงค และแทจรงการรกเกยรตยศเปนสภาพของจตใจอยางหนงทไดรบการประณามทางศาสนา ซงเปนเหตนาไปสความเสยหาย พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

ساداوالف االرض علوافي اليريدون نجعلھاللذين الداراآلخرة تلك

83 آية لقصص سورة

ความวา เมองอาคเราะหเรา (อลลอฮ) ไดสรางไวใหแกบคคลทเขาไมมความ

ตองการความสงสงบนหนาพนแผนดน และไมตองการทาความเสยหาย พระองคอลลอฮไดรวมไวในโองการดงกลาววาเมองอาคเราะหทแสนสขสาราญ

อลลอฮไดสรางเตรยมไวใหแกบคคลทหวใจของเขาสะอาดบรสทธจากสองประการ คอ ไมตองการความสงสง และไมตองการทาความเสยหายบนหนาแผนดน และเขาในคาวาความสงสง ไดแก การรกเกยรตยศ และชอเสยง

และอลลอฮ ไดกลาวไววา

أولئك اليبخسون فيھا وھم فيھا اعمالھم اليھم نوف وزينتھا يريدالحياةالدنيا كان من

يعملون ماكانوا ماصنعوافيھاوباطل وحبط االالنار اآلخرة في لھم ليس الذينن

15 آية ھود سورة

ความวา ผใดทมความประสงคดวยการทาอบาดตของเขา เพอหวงความสขใน

การดารงชวตบนโลกดนยา และความสวยงามทนน เรากจะใหเขาไดรบการตอบแทนบนดนยานอยางสมบรณ และพวกเขาจะไมไดรบการบกพรองเลยสกนดเดยวในนน พวกเขาเหลานนจะไมไดรบเลยในวนอาคเราะหเวนแตไฟนรกเทานน และเสยหายสงทเขาไดปฏบตไวในโลกดนยาจากผลบญ (เขาจะไมไดรบตอวนปรโลก)

64

โองการดงกลาวขางบนน พดถงผหวงความสขในการดารงชวตและตองการความสวยงามดวยการตบแตงดวยสสนของดนยา สวนหนงจากความสขสาราญของดนยาคอการรกเกยรตยศและชอเสยง เพราะการมเกยรต มยศมตาแหนงหนาท เปนความสขทสดยอดของมนษย จากความสขสาราญตางๆ ในโลกน และการมเกยรตยศเปนสงทใหญยงทสดในการประดบบารมของมนษย

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงเกยรตยศและชอเสยงนนไมใชเปนสงทเลวทราม

เสยตลอดไป เชนเดยวกบทรพยสมบต ไมไดเปนสงทถกประณามในทางศาสนาตลอดไป แตกมเหมอนกนเกยรตยศทไดรบการยกยองชมเชย และมความจาเปนจะตองมในบางครงสาหรบมนษย เชนเดยวกบทรพยสมบตกเปนสงทจาเปนตองมเลกนอยใหพอในความตองการจะใชจายในความจาเปน ดงนนเกยรตยศทไดนาตวบคคลไปสการไดรบการยกยองสรรเสรญ กคอเกยรตยศทดทไดรบการยกยองเชนเดยวกน เชนบคคลคลหนงทเขามเกยรตยศเปนทยาเกรงของราชามหากษตรย ซงเปนองคมนตรชวยปรกษาหารอแกราชาได เพอปองกนการคอรปชน และความไมยตธรรมของราชาไมใหเกดขนในการปกครองประเทศชาต และเขามความสามารถในการทจะใหคาตกเตอน แนะนาแกองคราชาไปในทางทถกตองตามกฎหมายของพระองคอลลอฮ เชนนกถอวาปนเกยรตยศอนดงาม

โปรดทราบ แทจรงการพยาบาลเยยวยาเพอบาบดโรครกเกยรตยศรกอานาจทมอย

ในใจของเรากตองใชยาผสมสองอยางคอ วชาความร และการปฏบตเชนเดยวกบยาบาบดโรครกทรพย และโรคขเหนยวทกลาวมาแลว

สาหรบวชาความร ผทอยากเกยรตยศ อยากอานาจจะตองรวา ความหายนะจะเกด

แกตวของเรา เรวเหลอเกนในโลกดนยานเอง เชนจะไมปลอดภยจากการอจฉารษยาของผอน และมนษยจะระรานทาความเจบใจบางอยางอยเสมอ และตองเจอะกบความจาเปนทจะตองรกษาตาแหนงเกยรตยศ และอานาจทไดมาโดยไมใหสญหายไป เพราะทกคนเมอไดรบเกยรตและตาแหนงหรออานาจตางๆ กตลอดเวลาทอยในความวตก และความกลวจะสญหาย เกยรตยศและอานาจทไดรบอยนนโดยการเปลยนแปลงหวใจมนษยจากความรกหวงตอเขา และเมอมนษยไมเคารพไมรกหวงตอเขา เกยรตยศและอานาจหนาทการงานกจะหลดจากเขาไป และพระองคอลลอฮนนเปนผ มกอลลบลกลบ คอผเปลยนใจของมนษย

และโปรดทราบ หากอานาจเกยรตยศความยงใหญของเราถงขนขนาดมนษยนบถอ

ใหเกยรตจนมนษยไดกราบซยดตอเรากตาม แนนอนมนเปนสงไมมนคง ไมยงยน อยาไดปตยนดกบสงเหลาน เพราะวนหนงเรากตองประสบกบความตาย กพอๆเสมอนกบผทกราบซยด

65

ตอเรานนเอง ตางคนตางตองประสบกบความตายเชนเดยวกน จงทาไมทเราจะมวชอบหลงใหลปตยนดอยกบเกยรตยศ ชอเสยง อานาจ บารม ในโลกดนยาทเสยหาย ทเปนเหตใหเราตองพลาดโอกาสทจะไดรบเกยรตยศอนยงใหญในวนปรโลกทยงยน

และสาหรบการปฏบตทจะตองปฏบตเพอเปนยาบาบดโรคการรกเกยรตยศกคอ ให

เราทาวธใดกได ทาอะไรกไดทเปนสงอนญาตใหกระทา ททาใหเกยรตยศของเราลดหยอนชนลงในสายตาของมนษย เชน มประวตเลากนวามราชาองคหนงไดเยยมเยอนคนนกซาเฮด (ผสนโดษ) ทเปนวาลยคนหนง นกซาเฮดทเปนวาลยคนนเปนผมเกยรต และเปนผนยมชมชอบของมนษย เปนผสนโดษ เปนนกสละโลกย ดงนนนกซาเฮดทานนเมอไดขาววาองคราชาจะมาเยอนเขาถงบานกเลยใชภรรยาจดอาหารดๆ และจดใหมากๆ จงตอนกนอาหารพรอมดวยองคราชา ดวยทาทางกรยาทแสนละโมบตออาหารการกนดวยการเปบคาใหญๆเขาปาก เพอตองการใหราชาเขาใจวาเขาไมใชคนมเกยรตอะไร และไมใชนกซาเฮดหรอวาลยอะไรดงทเขาเลาลอกนหรอก เมอราชาเหนพฤตกรรมดงนนเกดขนแกเขา ราชาเลยรบๆกลบบาน เพราะเขาใจวาเขาเปนคนไมเหมาะสมตามความเลาลอของมนษย เมอราชากลบบาน เขาจงกลาววา

عني صرفك الذي الحمد ความวา ทงหมดการสรรเสรญ เปนสทธแหงอลลอฮ พระองคไดเปลยนแปลง

ทานใหออกไปจากขาพเจา

66

บทยอยทเจด กลาวถงความรกกบโลกดนยา

ทานทงหลายโปรดทราบ จดประสงคดวยคานยามของดนยา คอทกสงบนหนาผน

แผนดน จากสงตางๆ ทงสนทอารมณชอบ หรอสงทมความสขสาราญ และขาวของเงนทอง สรปวาสงทนอกเหนอจากอลลอฮ ทไมเกยวของกบความดงามทจะไดรบประโยชนตอวนอาครอฮและทรพยสมบตกบเกยรตยศ ทงสองประการน เปนสงสาคญมาก จากสวนตางๆ ของคาวา ดนยา

ผอาวโสบางคนไดใหความหมายสนๆ ของคาวาดนยา คอสงทไมใหผลประโยชนแกเราหลงจากสนชวตไป และคานยามของอาคเราะหไดแกสงทใหประโยชนแกเราหลงจากสนชวต ถงแมสงเหลานน ปจจบนยงอยบนดนยา เชน วชาความรทางศาสนา และการปฏบตอบาดต และอาหารทฮาลาลทบรโภคเขาไป เปนสวนชวยเหลอในการทาความภกดตอพระองคอลลอฮ

ดงนน การรกดนยาคอ สภาพของจตใจทไดรบการประณามในทางหลกการศาสนา และคอศรษะและรากฐานแหงความชว และความบาปทจะเกดขนแกรางกายของเรา ดงพระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

المأوي ھي الجحيم وآثرالحياةالدنيافان طفى فأمامن 37 آية النازعات سورة

ความวา ผทลาเขตอนมตไปสเขตถกหาม และเขาเลอกการดารงชวตในโลกดน

ยา ดวยการปฏบตของถกหามตามอารมณชอบ ดงนน แทจรงไฟนรกคอสถานทอาศยของเขา

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

شربةماء منھا كافر سقى ما بعوضة جناح هللا عند تعدل الدنيا كانت لو

عنه هللا رضي سعد بق سھل عنه الترمذي رواه ความวา หากคาของดนยา มคาเทาปกยงในทศนะแหงพระองคอลลอฮ ก

พระองคคงจะไมใหคนกาเฟรดมนาในดนยานสกเพยงครงเดยว

67

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

وجنةالكافر المؤمن سجن الدنيا ความวา โลกดนยานน คอ คกสาหรบคนผศรทธา และสรวงสวรรค สาหรบคน

กาเฟร (ผปฏเสธ) และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

وعالماومتعلما وماوااله ذكرهللا اال مافيھا وملعون الدنياملعونة

عنه هللا رضي ھريرة أبي عن ماجه ابن رواه ความวา โลกดนยาเปนสงถกทอดทง และถกทอดทงสงตางๆในนน เวนแตการ

ระลกถงอลลอฮ และสงทอลลอฮทรงรกในนน จากการภกดตอพระองค และผมวชา (ผสอนศาสนา) และผศกษาเลาเรยนศาสนา

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงดนยานน เปนสงทไดรบการประณามในทางศาสนา

ในเมอการหลงใหลกบมน กมองอกมมหนง ดนยานนเชนกน เปนทปลกฝงความดตางๆ ทจะไปเกบเกยวตอวนอาครอฮตอความดตางๆ ทเราไดปลกฝงเอาไวบนโลกดนยาน และดนยาคอ สถานทหาเสบยงในการเดนทางอนยาวนาน ไดแกการเดนทางไปสเมองอาคเราะหทมนคงและถาวร

เพราะพระองคอลลอฮไดตรสไววา

خنرالزادالتقوى وتزودوافان

197 آية البقرة سورة

ความวา และทานทงหลายจงหาเสบยงไปวนปรโลกกนเถด ดงนนแทจรงเสบยง

ทดเลศกคอ การตกวา (คอการยาเกรงตอพระองคอลลอฮ ไดแกการปฏบตความดละเวนความชว และความหายนะจะไมเกดเวนแตผทเผลอลมตออาคเราะหดวยความหลงใหลตอดนยา

และการทาใหเขาลมตออาคเราะหโดยการทเขาไดรบความสขสาราญในขณะทกาลงเดนทางไปอาครอฮเปรยบเสมอนคนหนง ทกาลงเดนทางอยในปากบเพอนทรวมเดนทางดวยกนหลายคน จงเมอเขาเหนลกไมในปา เขากหยดพกกนลกไมดวยความเอรดอรอยสข

68

สาราญอยคนเดยว จนตกหลงเพอนไปในการเดนทางจงทาใหเขาหลงทาง และไดตะครบกดเขาโดยสตวรายตางๆ จนเขาไดรบอนตราย เพราะความหลงใหลดวยความสขชวคราวทเกดแกตวเขา

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงผใดทเขาเขาใจวาตวเขาไดคลกคลอยกบโลกดนยา แตสาหรบจตใจของเขาวางเปลาไมไดกงวลกบโลกดนยาเลย และสะอาดบรสทธจากความของเกยวกบโลกดนยา แนนอนการนกคดแบบนเปนการถกหลอกลวงจากไชฏอนเสยแลว โดยเราหาไดรตวไม เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

تبتل ان الماء في يمشي الذي يستطيع ھل الماء في كالماشي الدنيا صاحب انمامثل

قدماه

عنه هللا رضي انس البصري الحسن درقد قيالبيھ رواه

ความวา อนแทจรง การเปรยบเทยบเจาแหงดนยา กเสมอนผเดนทางในนา เขา

มความสามารถหรอผเดนทางในนาจะทาใหตนทงสองขางเขาไมเปยกนาไปได และมรายงานเลาจากทานไซยดนาอาล การรอมลลอฮวชฮาฮ

رامھاالناروح حساب حاللھا ความวา สาหรบของฮาลาลจากดนยา กถกสบสวน และสงฮารอมจากมน คอ

ถกไฟนรก (คอเปนเหตทจะตองถกลงโทษดวยไฟนรก) และมรายงานบอกวา ทานนบอซาไดเหนภาพของดนยาในรปรางของผหญงแกท

รปรางแสนชว มเครองประดบบนรางกายพรอมเครองประดบทกอยาง จงทานนบอซาถามวา ทานไดสมรสกบสามมากคนแลว หญงแกดนยาคนนนตอบวา ฉนไมสามารถจะนบไดถวน ทานนบอซาจงถามอกตอไป สามของทานทงหลายไดหยารางกบทานไมหรอ? หรอเขาตายจากทานไม? หญงแกนนตอบวา แตทวาฉนไดทาลายเขาทงหมด ทานนบอซาจงกลาวขนวา เราประหลาดใจเหลอเกนกบสามของทานทยงมมากมายอกตอไป ทาไมทเขาไมนามาเปนบทเรยน และไมยอมเอาเปนตวอยางกบสามของทานคนกอนๆ วลลอฮอะลา

69

บทยอยทแปด กลาวถงการใหญลาพองตว

โปรดทราบ แทจรงการลาพองตว คอการมองตวเหนอกวาผอน ในลกษณะตางๆ ท

สมบรณกวาผ อน และมองผ อนแสนตาและเลวทรามกวาตวเรา สงนเปนสวนหนงจากลกษณะของมารยาทอนเลวทรามซงเปนเชอโรคทอยในหวใจ และเปนความบาปอนยงใหญทซอนเรนอยในหวใจ อลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

تكبرينالم مثوى فبئس 72 آية الزمر سورة

ความวา จงแสนเลวทราม สถานทอยอาศยของผลาพองตว และผหยงยโส คอ

นรกยะฮนนม และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา เปนฮาดษกดซย ซงเปนคาพดททานนบไดนามา

จากพระองคอลลอฮ นามาบอกแต ซงตางกบคากรอาน ทงๆททงสองอยางเปนคาทมาจากอลลอฮ ตอนทกรอานเปนคาเอยะยาซ (ความวามนษยไมสามารถประพนธใหเหมอนได ถงแมเปนซเราะหทสนนดเดยวกตาม) แตสาหรบฮาดษกดซย เปนเพยงคาธรรมดาเทานนเอง

باليوالا جھنم في القيته منھما واحدا نازعني فمن ازاري والعظمة ردائي ألكبرياء

له واللفظ ماجه وابن داود وابو سلم رواه

ความวา ความสงสง คอผาหมของเราและความยงใหญเปนผานงของเรา จงผใด

ไดมาแยงหนงจากสองประการนจากเราไป เราจะจบเขาโยนไปในขมนรกยะฮนนม และเราไมสนกบเขา

คาวา กบรยา คอ การลาพอง การยโสโอหง การมองตวเองมความประเสรฐ เลอเลศกวาผอน และคาวา อาซอบาฮ สภาพตวของสงของไดรบความนบถอไดรบเกยรต ไดรบความสมบรณ ไดรบความรารวย

จงประการแรก เหนอกวาประการทสอง เพราะประการแรก เปนสงสดทายหรอสดยอดของประการทสอง เหตนทอลลอฮไดเปรยบเทยบประการแรกดวยผาหม (ซงผาหมเปน

70

สงหมหอรางกาย เพอความสวยงาม เพอเกยรตยศ) และเปรยบเทยบประการทสองดวยผานงทเอว (ซงเปนสงจาเปนตองนงทกคนถงแมไมตองการความสวยงามหรอเพอเกยรตยศ)

ความหมายของฮาดษดงกลาวคอ สองประการดงกลาวเปนคณลกษณะทจากดตออลลอฮผเปนพระเจาปกครองโลกเทานน จงผใดลาพองตว ยโสโอหง รกความยงใหญใหกบตวเอง เทากบเขาไดแยงชงคณลกษณะของอลลอฮมาไวกบเขา จงสมควรอยางยงทจะถกโยนลงไปในขมไฟนรก

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

كبر من خردل من حبة مثقال قلبه في أحد جنةال يدخل ال

داود وابو مسلم رواه ความวา จะไมไดเขาสวรรค บคคลใดทมในใจของเขา นาหนกเพยงเทาเมลดงา

จากความยโสตว และการยโสโอหงเปนลกษณะอนเลวทรามกเชนเดยวกนการตาตวเปนมารยาทและ

คณลกษณะอนดงามทไดยกยองโดยทางศาสนา เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

هللا رفعه اال أحد عزاوماتواضع اال بعفو عبدا ماذادهللا

عنه هللا رضي ھريرة أبي عن مسلم رواه ความวา อลลอฮไมไดเพมเตมใหแกบาวของพระองคดวยเหตนเขาไดอภย

ความผดแกผอน เวนแตจะเพมพนความมเกยตใหแกเขาและไมมบาวคนทเขาใดตาตวเพออลลอฮ เวนแตอลลอฮจะไดยกความสงสงใหแกเขา

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

رؤوس على القيامة يوم هللا دعاه عليه يقدر وھو تعالى تواضعا اللباس ترك من

يلبسھا شآء االيمان حلل اي من يخيره حتى الخاليقا

عنه هللا رضي أفس بن معاذ عن والحاكم رمذيالت رواه

ความวา ผใดไดทอดทงการสวมใสเสอผาสวยๆ เนองดวยการตาตวของเขา เพออลลอฮ ในขณะทสามารถจะสวมใสมนได แนนอนอลลอฮจะประกาศเรยกเขา ตอวนก

71

ยามตบนเหนอศรษะทงหมด มกลก จนพระองคใหเขาเลอกเครองแตงกาย ฮลลาฮอมาน จะเอาแบบไหนและชดไหนแลว แตเขาจะชอบสวมใส

จดหมายดวยคาวา ประกาศเขาบนเหนอศรษะ มกลก คอตองการใหเลองลอตอมกลกในวนนน และอลลอฮไดมเกยรตกบเขา

และจดหมายดวยคาวา ฮลลาฮอมาน คอ ผาสองผนทใหมๆ เปนผาหมหนงผน และผานงทเอวหนงผน

และแทจรงการลาพองตว การยโสโอหงเปนความบาปใหญ เขาทงจะไมไดเขาสวรรค ผทมในจตใจของเขาเพยงเทาเมลดงาเดยวจากการลาพองตว เพราะจะเกดภายใตการลาพองตว สามประการจากความชวราย

ประการทหนง เขาไดแยงชงคณลกษณะความยงใหญ ซงเปนคณลกษณะทจากดแกพระองคอลลอฮเทานน

ประการทสอง ปฏเสธความจรง และใหความเลวทรามตาตอยแกมนษย ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الناس وغمط بطرالحق من الكبر

عنه هللا رضي ھريرة ابي عن والحاكم داود وابو سلمم رواه ความวา การลาพองตว เปนการกระทาของผปฏเสธความจรง และเหยยดหยาม

ใหความตาตอยตอมนษย ประการทสาม การลาพองตว เปนเหตใหเกดการทอดทง มารยาทอนดงาม เพราะผ

ลาพองตว ไมสามารถทจะรกในตวมนษยผอนใหเสมอนความรกแกตวของเขาเองจากสงตางๆ และไมสามารถในการตาตวใหผอนได อกไมสามารถทจะทอดทงความโกรธ การอจฉาผอน และไมสามารถใหการออนโยนในการใหคาตกเตอนตอบผอน และไมสามารถทอดทงการโออวดได

สรปแลว ไมมลกษณะอนเลวรายอนใด เวนแตผลาพองตวจะตองปฏบตทกอยาง

และไมมคณลกษณะอนดงามทไดรบการยกยอง เวนแตเขาจะตองละทงทกอยาง

72

โปรดทราบ ยากทจะเอามาปฐมพยาบาลผทมกเลส ลาพองตวอยในใจของเขา คอ เขาจะตองรถงเนอแทแหงความจรงของตวเอง คออะไร? มาอยางไร? สดทายคออะไร?

และแทจรง ตวของเขาเรมตนกมาจากนาอสจทสาปคาว สดทายกคอซากศพทเนา

เปอย อาหารของตวหนอน และตวเขาระหวางนนกพาอจจาระปสสาวะและของสกปรกอยในทอง และเดมๆ ตวของเขาไมมอะไรเลย อลลอฮไดสรางคนเดมของมนษย คออาดา จากกอนดนเหนยว แลวเปาวญญาณใสให หลงจากนนอลลอฮสรางตวเขา มนษยลกหลานอาดาทงหมด มาจากนาอสจ แลวเลอนจากนาอสจใหเปนกอนเลอด หลงจากนนกเปนกอนเนอ และไมมแกวห ไมมความรสก ไมมแกวตา ไมมชวต ไมมกาลง ไมมแรง กอลลอฮสรางใหแกเขาทงหมด และความเจบปวย เปนผบงคบเขาดวยอานาจแหงพระผเปนเจา จงบางครงเขาตองไขตองปวยในขณะทไมตองการใหเกด กปวยดวยการถกบงคบ และอยากอาหารดวยการถกบงคบ และหวอาหารดวยการถกบงคบ และบางครงอยากจะทราบบางสงบางอยางแตไมสามารถรได และบางทอยากใหลมบางอยาง แตไมสามารถลมได และอยากใหจาบาสงบางอยาง แตกตองลมไมสามารถจาได และบางทเราเกลยดบางสงบางอยางแตสงนนเปนประโยชนใหแกเรา และเราอาจจะรกบางสงบางอยาง แตสงนนใหโทษแกเรา หลงสดกตองตายและถกสบสวน จงถาเขาเปนชาวนรก ถงแมวาจะรวยเปนเศรษฐกตาม หมาหรอหมยอมดกวาเขาเสยดวยซา จงทาไมหนอ? ทเขาลาพองตวกน และเขากเปนบาวทแสนเลว ออนแอ จงทาไมจะเหมาะสมในการลาพองตวแกบคคลทลางอจจาระดวยมอของเขาทกๆวน และเปนผทแบกอจจาระอยในทองตลอดเวลา

73

บทยอยทเกา พดถงการประหลาดตวเอง

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการอยบ คอการประหลาดตวเอง หมายถง การนบ

ความดตางๆใหกบตวเขาเอง หรอการนบวามารยาทหนงมารยาทใดของตวเองเปนมารยาททดและเลอเลศ เชนวชาความรของเขา และการอบาดตของเขา และไมไดมความกลวในใจวาความดตางๆ เหลานอาจจะหายสาบสญไปจากตวเขา และเขาลมเสยวาทงหมดนนเปนสงพระราชทานมาจากพระองคอลลอฮใหแกเขา

และหากเขาเหนวาวชาความร การไดทาอบาดต และอนๆอก มนเปนเนยะมต ทมาจากอลลอฮใหแกเขา และเขามความกลวเสยเหลอเกนวา เนยะมตเหลานจะสญหายไปจากเขาดวยการทพระองคอลลอฮชกกลบไปเสยจากเขา และเขามความปตยนดกบเนยะมตทพระองคอลลอฮไดประทานใหกบเขา ถาจตใจของเขาอยในสภาพเชนนนกไมไดเรยกวา อยบ (การประหลาดตวเอง)

และการอยบ (การประหลาดตวเอง) คอเปนเหตใหเกดการ ตะกบโบร (คอการลาพองโอหง) การแบงแยกระหวางสองประการน คอการตะกบโบร (การลาพองตว) เปนสงทจาเปนจะตองมผทเราลาพองตวเหนอเขา แตสาหรบอยบ (การประหลาดตวเอง) เปนสงเกดขนเฉพาะตว ไมเกยวกบผอน

แทจรงการอยบ (การประหลาดตวเอง) เปนสภาพจตใจทไดรบการเหยยดหยามและการประณามทางหลกการศาสนาเปนอยางยง ยงเพมเปนสงทาลายลางผลบญของอบาดตเสยอก พระองคอลลอฮไดกลาวไวเกยวกบเรองนวา

شيئا عنكم تفن فلم كشرتكم أعجبتكم اذ حنين ويوم

26 آية ةالتوب سورة

ความวา และจงกลาว โอรซลลลอฮ ถงวนทพวกทานทงหลายไดทาศกกบเผาฮา

วาซน ในทราบลมแหงหนงทเรยกวา หนยนน (สถานทระหวางมกกะ กบฏอเอฟ) ในขณะพวกทานประหลาดใจ ดวยความมากมายของพวกทาน ดงนนความมากของพวกทานไมไดทาใหทานรารวยอะไรสกนดเดยว

คอความมากมายในทหารของพวกทาน ไมมความสามารถในการปองกนศตรจากพวกทานไดเลยสกนดเดยว และพวกทานมความรสกวา แผนดนนนแคบไปหมด ในขณะทแผนดนนนกวางขวาง สดทายพวกทานกตองวงหนจากศตร ดวยการเอาตวรอด

74

อกทานนบ (ศล.) ไดตรสไววา

المئربنفسه واعجاب متبع وھوي مطاع شح مھلكات ثالث الطبراني رواه

ความวา มสามประการเปนสงทาความเสยหายแกผปฏบต หนงการขเหนยวท

ภกดกบมน สองอารมณชวทตามมน สามบคคลทมการประหลาดตวเอง (วามความดตางๆ)

และทานอบนมซอดไดพดวา

والعجب القنوط ثتينا في الھالك ความวา ความหายนะจะเกดขนในสองประการ ประการทหนง หมดหวงตอ

ความเมตตาของอลลอฮ ประการทสอง ประหลาดตวเองวามความดตางๆแลว ทานอบนมซอดไดรวมความเสยหายในหลกการสองประการน เพราะขอทหนง ผท

หมดหวงจากความเมตตาของอลลอฮ เขาจะไมแสวงหาในการปฏบตความดแลว เพราะนกวาถงจะทาความดสกเทาไรกเขายอมไมมความหวงวาอลลอฮจะใหความเมตตาตอเขา และขอทสองผประหลาดตวเองวามความดมากแลว เขาจะไมแสวงหาความดงามแลวเชนเดยวกน เพราะเขาสงสยวาความดในตวเขาเพยงพอแลว เขาไดความดไวครบแลว

และไดมคนหนงถามทานหญงซตอาอฉาห (รฎ.) วาเมอไรมนษยไดทาความชว? ทานหญงอาอฉาหตอบวา เมอเขาสงสยวาตวเขาไดทาความดแลว

และมผชายคนหนงไดมองดทานบชเรนบนมงโซด (รฎ.) ในขณะททานบชเรน ทาละหมาดดวยความยาวนาน และทาดวยวธทสวยงามตออบาดตของเขา ดงนนเมอทานบชเรนเสรจจากการทาละหมาด จงพดกบผชายคนนนวา อยาไดหลอกลวงแกทานเลย สงททานเหนความสวยงามในการทาอบาดตจากฉน เพราะแทจรง อบลสมนไดทาอบาดตตออลลอฮ และมนทาละหมาดตออลลอฮเปนพนๆป หลงจากนนมนกเปนดงสงทมนเปนอยบดน คอ เขาตกเปนกาเฟร (ผปฏเสธคาสงของอลลอฮ) วลอยาซบลลาฮตะอาลา

โปรดทราบ แทจรง การประหลาดตวเอง เกดจากเหตวาเรายาเฮล (ไมรตอสงตางๆ) และยาในการปฐมพยาบาลใหหายจากโรคประหลาดตวเองกคอ ตองมวชาความร ดงนนหากเราประหลาดตวเองดวยมความดในตวเรา ซงความดอนนนไมสามารถจะหามาไดดวยความเพยร และความพยายามของตวเอง เชน ความสวยงามของรางกาย ความไพเราะของนาเสยง สงเหลานไมควรทเราจะประหลาดใหกบตวของเรา เพราะสงเหลานไมใชไดมาดวย

75

ทรพยสนของเรา แตทวาสมควรทเราจะตองประหลาดดวยพระองคอลลอฮ ผอภบาลซงไดประทานสงเหลานแกเราดวยความลนเหลออภนนทนาการจากพระองค และสมควรทเราจะตองพจารณาถงอานาจแหงพระองคอลลอฮทพระองคมความสามารถจะใหสญหายความสวยงามจากเราไปดวยการปวยไข โดยเฉพาะอยางยงโรคตวซด หรอไขมาเลเรย ซงทาใหรางกายซบซดเหลองผอม

และถาหากการประหลาดใจของเราดวยเหตมความดในตวของเราแตเปนความดทไดมาจากความพยายามหรอความอตสาหะของเรา เชน วชาความร หรออบาดต จงในเรองนสมควรอยางยงทจะพนจพจารณาในงานแบบน วาเพราะเหตใดทอลลอฮ (ซบ.) ไดใหเราไดมขนในตวเราโดยงายดาย และมนจะไมเปนเรองงายสาหรบเราทจะไดมนมา เวนแตจะตองประกอบมอวยวะและสตปญญาในตวของเรา และใหคดเสยวา แทจรง อวยวะและสตปญญา และอนๆอกในตวของเรามนลวนเปนมกลก (สงถกสราง) มาจากพระองคอลลอฮทงสน พระองคอลลอฮไดสรางสงเหลานไวในตวของเรา ดวยความลนเหลอจากการพระราชทานจากพระองค (ซบ.) เชนเดยวกน วชาความรและอบาดต และทงหมดการงานตางๆ ทเกดจากตวของเรา ใหถอวาทงหมดนนมาจากการบนดาลใหเกดขนจากพระองคอลลอฮทงหมด เชนพระองคอลลอฮไดกลาววา

تعملون وما خلقكم وهللا

96 آية الصآفات سورة

ความวา และพระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดสรางทานทงหลาย และสงททาน

ทงหลายไดปฏบตมน และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

يشآءهللا االأن ءونوماتشا 30 آية الده سورة

ความวา ทานทงหลายไมไดมความประสงคสงหนงสงใดเวนแตอลลอฮกไดม

ความประสงคกบสงนน

76

จงเปนการสมควรอยางยงแกผทมสตปญญาใหเขามความประหลาดใจดวยการพระราชทานจากอลลอฮอยางลนเหลอแกเราทงหลาย และตอความเมตตาปราณของพระองค ดวยเหตพระองคอลลอฮไดพระราชทานวชาความรแกเรา และใหสตปญญาแกเรา และเปนผใหการชแนะแกเรา ในการดลบนดาลใหทาอบาดต โดยไมไดมเหตอะไรมากอน และไมไดมอตสาหะมากอน และไมไดมความเลอกสรรจากจตใจมากอน และการทพระองคอลลอฮไดกดกนวชาความร สตปญญา และการชนาจากพระองค ไมใหไดรบแกคนบางกลม กดวยความยตธรรมจากพระองค และใหเรากลวตลอดเวลาจากการทพระองคอลลอฮจะถอดถอนเนยะมตดงกลาวจากตวเราไป และกเปนสงเปนไปไดอกดวยทพระองคอลลอฮไดใหสงเหลานแกเราเพยงเปนการอสตดรอจเทานน คอการใหเนยะมตความสขความดงามตางๆ เพอการประชดเทานน แลวจะลงโทษทหลง

เชนพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

بغتة اخذناھم اوتوا بما فرحوا اذا حتى شيء كل ابواب فتحناعليھم

44 آية االنعام سورة

ความวา เราพระองคอลลอฮไดเปดใหแกพวกเขาหลายอยางจากชนดของ

เนยะมตในทางประชดจนเมอเขามความราเรงกบเนยะมตตางๆทพวกเขาไดรบ เรากจะเกบพวกเขาโดยทนใดอยางไมทนรตว

และพระองคอลลอฮยงไดกลาวไวอก

اليعلمون حيث من سنستدرجھم

44 آية والقلم ن سورة

ความวา ตอไปเราจะเกบพวกเขาทละเลกละนอย จากฝายทพวกเขาไมไดรตว และความหมายของคาวา อสตดรอจ นน กคอ การททาใหเขาเขาใกลโทษทณฑของ

พระองคอลลอฮดวยการผอนผน เขาไปหาการลงโทษคราวละนอย และคราวละนอยจนถกลงโทษโดยไมทนรตว เหมอนคนทหวานขาวสารใหไก เพอตองการจะจบไกมาฆา วลลอฮอะลม

77

บทยอยทสบ กลาวถงรยะฮ (การโออวด)

โปรดทราบ คาวารยะฮ (การโออวด) คอการแสวงหาชนฐานะจากจตใจมนษย ดวย

การอวดใหมนษยเหนในการทาอบาดาฮของเขา และปฏบตความดตางๆ หรอมความปรารถนาดวยการปฏบตความดตางๆ เพยงเพอผลประโยชนทางดนยาเทานน เชนเพอตองการไดทรพย หรอหวงความชมเชย สรรเสรญเยนยอจากผอน

และแทจรง การรยะฮ (การโออวด) เปนสงถกหาม เปนมารยาทอนเลวทราม ซงเปนสงฮารอมดวยการลงมต บรรดาทานผรทงหลาย ซงไดเรยกวา ชรกคอฟย ความวา การภาคอนเรนลบ พระองคไดกลาวเกยวดวยเรองนเอาไววา

ساھون تھم صال غن ھم الذين للمصلين فويل

4 آية الماعون سورة

ความวา จงเหวใหญในขมนรกยาฮนนมนนใหแกผทาละหมาดทงหลาย ซงเขา

หลงลมในการละหมาดของเขา คอทาการละหมาดนอกเวลาทจากดใหกระทา และเขาเหลานนไดโออวดในการทา

ละหมาด และอนๆอก และมคาวจนะของทานนบ (ศล.) กลาวไววา

للمرائين القيامة يوم هللا يقول الرياء وھو األصفر الشرك عليكم مااخاف اخوف ان

جدونانظرواھلت الدنيا في تراءون كنتم الذين لىا اذھبوا باعمالھم الناس هللا اذاجزى

جزآء ھم عند

احمد االمام رواه ความวา แทจรง แสนนากลวจากสงทขาพเจากลวบนเหนอทานทงหลายกคอ

การภาคเลก ไดแก การโออวดในการปฏบตอบาดาฮ พระองคอลลอฮจะกลาวขนตอวนกยามาห ตอผโออวดทงหลาย เมอพระองคไดทาการตอบแทนผลบญใหมนษย ตอการ

78

ปฏบตความดของพวกเขา พวกทานทงหลายจงเดนทางไปหาผททานทงหลายทาอบาดะฮเพอเขาในโลกดนยา แลวใหมองดซวาเขาจะไดรบผลบญจากพวกเขาหรอเปลา?

คอพวกเขาเหลานนไมสามารถจะตอบแทนผลบญใหทานทงหลายได จงไมมประโยชนอะไรเลยทพวกทานจะทาความดเพอการโออวดเขาเหลานน แตถาทาเชนนนทานจะขาดทน ดวยการเหนดเหนอยเสยเปลาๆ ไมไดรบผลบญคาตอบแทนเลย

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

مراء كل على الجنة حرم هللا ان

عنه هللا رضي سعيد ابى عن والديلمى ابونعيم رواه ความวา พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดหามการเขาสวรรคแกบรรดาผโออวด

ทงหลาย และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

اآلخرة بعمل الدنيا طلب واليجدھامن خمسمائةعام مسيرة من يوجد الجنة ريح

عنھما هللا رضي عباس ابن عن الديلمي رواه ความวา กลนหอมหวนของสวรรคนน จะไดรบกลนของมนตงแตหนทานไกลถง

หารอยป และจะไมไดรบกลนหอมของสวรรคสาหรบบคคลผแสวงดนยาดวยการปฏบตอามาลอาคเราะห

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการรยะฮ การโออวด มหกอยาง ประการทหนง เปนการโออวดดวยรางกาย เชนการแสดงใหผอนเหนถงการผอม

และซบซดของรางกาย เพอใหเขาไดเขาใจวา เปนผขยนทาอบาดะฮในตอนกลางคน และถอศลอดในตอนกลางวน

ประการทสอง การโออวดดวยสภาพการกรยาบางอยาง เชน การนงกมศรษะ และปดตา เปนการแสดงใหผอนไดเขาใจวา เขากาลงคดถงสภาวะของวนกยามาฮ วนปรโลก

ประการทสาม การโออวดดวยเครองเสอผาเครองแตงกาย เชน ชอบสวมใสเสอผาเนอหนาๆหยาบๆ เสอผาทปปะ เพอตองการใหผอนเขาใจวา เขาเปนนกปฏบตตามหลกวชาการของชาวตะเซาวฟ

ประการทส การโออวดดวยคาพด เชนชอบโออวดในการเปนนกปราศรย นกพด นกตกเตอน ทชอบใชอางดวยคาในอลกรอาน และอลฮาดษ หรอคาพดของนกอาวโสชาวซาลฟ (คนรนกอน) เพอตองการความชนชมจากผอน ในขณะทจตใจไมไดมความอคลาส บรสทธ

79

และไมไดมความจรงใจเสยเลย และเชนบคคลทชอบทาการกระดกลนและเปลอกปากดวยการกลาวซกรลลอฮ ตอหนาผอน เพอตองการความชนชมจากผอน

ประการทหา การโออวดดวยการปฏบต เชน ทาละหมาด ยนนานๆ รกวะ และซยดนานตอหนาผอน เพอตองการใหผอนชนชมวาเปนนกบญมสมาธสง

ประการทหก โออวดดวยการมลกศษยมาก และโออวดในการชอบพบปะกบทานครทานผร เพอตองการความชนชมเยนยอสรรเสรญจากผอน

ดงนน ทงหมดหกประการของการโออวด หากปฏบตเพอตองการความชนชมสรรเสรญจากผอน มนจะกลายเปนการถกหาม และจะเกดเปนบาปใหญ แตถาปฏบตดวยความบรสทธใจ เพออลลอฮเทานน ไมไดมการโออวดในใจ และไมตองการความชมเชยสรรเสรญจากผอน กเปนการดในการปฏบต ไมไดมความผดอะไรเลย

สาหรบการแสวงหาตาแหนงจากในใจของมนษย ดวยกจการ กจกรรม หรอการปฏบตสงตางๆ ใหผอนชนชม ซงไมไดเปนกจกรรมทางศาสนา หรอไมไดเปนอามาลอบาดะฮอะไรเลย เชนบคคลตองการเกยรตยศดวยการนงผาดๆ ราคาแพงๆ หรอโออวดผอนดวยการเกงวชาคณตศาสตร หรอวชาการเกษตร การแพทย การพยาบาล หรอการกฬา คาราเต หรองานการประมง ศลปะ ชางฝมอ หรอเครองมอในทางอาชพ และยานพาหนะ เชน อวดวาเรอสวย รถสวย ขบรถขบเรอเกง เหลานเปนตน ซงไมใชเกยวดวยการโออวดในเรองอบาดะฮ กจะไมอยในเครอขายของคาวา รยะฮ (การโออวดทถกหาม) เพราะฉะนน อนญาตใหโออวดไดเพราะไมใชเรองอบาดะฮ และเรองกจกรรมทางศาสนา แตอยาเปนการกระทาเพอหลอกลวงผอน หรอเปนการตากบโบร (คอลาพองตวตอผอน) หยงยโสโอหงเหนอผอน สงเหลานเปนการถกหามทางดานจตใจ ตามหลกการศาสนาอสลาม

และแทจรง การรยะฮ (การโออวด) ทใหญทสด ไดแก การโออวดของคนมนาเฟก (คนตสองหนา หรอเรยกวาคนหนาไหวหลงหลอก) ดวยการแสดงใหคนสวนมากเหนวาเขาเปนคนศรทธา ในขณะทหวใจของเขาเตมไปดวยการเปนคนกาเฟร (คอผปฏเสธ) เขาเหลานเปนสงทเลวมากกวาการภาคใหญ หรอภาคชดเจนเสยอก

ชนดทสอง รองจากการโออวดชนดดงกลาว ไดแกการโออวดดวยการปฏบตอบาดะฮทวายบ เชน แกบคคลชอบทาละหมาดซฮรตอหนาผอน และถาอยคนเดยวปลอดจากผอนกจะไมทาเลย

และชนดทสาม เปนการโออวดทแสนนอย คอ เขาไมไดโออวดดวยอามาลสงวาหยบ แตเขาชอบโออวดดวยอบาดะฮทซนตเทานน และเมออยทปลอดคนแลวเขาจะไมปฏบตของซนตหรอก แสดงวาททาไปกเพอโออวดผอนเทานน

80

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรง ยาทจะเอามาขจดการโออวดใหออกไปจากตวเราได กจะตองปองกนสาเหตของมนเสยใหได คอตองปองกนอยาใหมสามประการแกตวเราดงตอไปน

ประการทหนง ชอบการสรรเสรญเยนยอ ประการทสอง กลวการถกประณามเหยยดหยาม ประการทสาม การละโมบตอทรพย สาหรบประการทหนง คอ รกการชนชม และการสรรเสรญเยนยอ ตวอยางเชน

บคคลทบกรกเขาหาศตรทมจานวนมากกวาในการทาสงคราม เพอใหผอนชนชมตวเขาวาเปนผกลาหาญ ดงนนยาทจะเอามาปฐมพยาบาลแกผทรกการสรรเสรญเยนยอแบบน กคอยาทกลาวมาแลวในการบอถงยาของโรครกเกยรตยศทกลาวมาแลว คอเราตองใหรวา การสรรเสรญเยนยอนนเปนเพยงความสมบรณทพวกเราสงสยหรอเพยงการเขาใจวาดตามทผอนชมเชยเทานน มนไมใชความสมบรณทแทจรงหรอก จงไมมประโยชนอะไรในการชนชมของผอน แตทวามนเปนการขาดทนเสยเปลา และอกยาขนานทสอง เขาจะตองรเสยวา การทอลลอฮ (ซบ.) ประณาม ณ วนปรโลก และโทษทจะไดรบจากพระองคเปนสงทไมสามารถรบได

มรายงานจากฮาดษนบ (ศล.) บอกวา ผโออวดจะถกเรยกในวนกยามาฮดวยสชอตางๆกน

عندنا اجرلك فال له عملت ممن فخذاجرك اذھب ياخاسر يافاجر ياغاوي مرائي يا

ความวา โอผโออวด โอผหลงใหล โอผเลวราย โอผขาดทน เจาจงไปและจงเอา

บญของเจาจากบคคลทเจาทาอามาลเพอเขา จงไมมผลบญใหเจาสาหรบเรา ดงนนเมอเราทงหลายรวา พระองคอลลอฮจะลงโทษเรา และพระองคจะประณาม

เราดวยเหตทเราเปนผโออวดในการทาอบาดะฮ แนนอนมนจะเปนการงายมากในการทอดทงการโออวด ดวยการทาอบาดะฮเพอหวงการสรรเสรญเยนยอจากผอน เปรยบเสมอนบคคลทเขารวามยาพษอยในนาผงรวง จงเปนการงายมากสาหรบเขาในการทจะทงนาผงรวงนนเสย ตางกบผทไมรวามยาพษอยในนาผงรวง จงเขาถกหลอกใหรบประทานงาย สดทายกตองไดรบการหายนะดวยการรบประทานนาผงรวงทมยาพษอยใน

เพมเตมอก เปนการแนนอนทเดยว เราจะตองมนใจวาเปนการขาดทนมหาศาล ดวยการทเราอตสาหซอการสรรเสรญของมนษยดวยการประณามและโทษทณฑจากพระองคอลลอฮ และแทจรงการชอบอกชอบใจของมนษยนน เปนจดประสงคทไมควรจะ

81

อยากได ผใดทเขาไดแสวงหาความพอกพอใจของมนษยดวยการแลกกบความกรวโกรธของพระองคอลลอฮ แนนอนอลลอฮคงจะบนดาลใหมนษยเกลยดชงกบเขาในวนขางหนา

และสาหรบเหตของการรยะฮ ขอทสอง คอการกลวมนษยจะประณาม จงยาทจะแกความรสกแบบนกคอ จะตองมความมนใจวา การทมนษยประณาม มนจะไมไดทาใหเกดอนตรายอะไรแกตวเราเลย ถาหากวาเราเปนคนทอลลอฮรกใครและสรรเสรญ และจะตองมนใจอยางแนวแนวาเราจะไมปฏบตการรยะฮ (การโออวด) เปนอนขาด ซงเปนเหตใหไดรบความกรวโกรธจากพระองคอลลอฮ เพราะเหตกลวกบการถกประณามของมนษย ซงเปนสงทไมไดรบอนตรายอะไรแกเราเลย และพอกบตวของเรา จะตองคดวา แทจรงเมอมนษยเขารวาความหวงในใจของเราดวยการทาอามาลอบาดะฮ กเพอการโออวดเทานน ไมไดมความบรสทธใจตอพระองคอลลอฮ แนนอนมนษยทงหลายคงจะเกลยดชงกบเราอยางหนไมพน และการโออวดในใจของเรานนหลกไมพนวนหนงคงจะประจกษขนใหมนษยไดรอยางแนนอน จะเปนเวลาเรวหรอนานกตาม จงเขาจะมความกรวโกรธ สดทายเขาจะประณามเราเอง แตถาหากเราทาอบาดะฮดวยความบรสทธใจตอพระองคอลลอฮ ไมไดหวงการโออวด ไมไดหวงคารางวล ไมไดหวงคาจางจากพระองค และทาไมใชเพราะกลวโทษ กลวนรกของพระองค คอเราไดทาเพราะพระองคใชใหเราทา ในฐานะทเราเปนบาวกจะตองทาสงทนายสง นคอการบรสทธใจ ถาเรามความบรสทธใจแบบน พระองคอลลอฮกจะเปดใหมนษยรวาเราทาดวยความบรสทธใจ แลวมนษยจะรกใครเราเอง และอลลอฮกจะรกใครเราเชนเดยวกน จงเราจะไดโดยปรยายสองการสรรเสรญ คอการสรรเสรญของอลลอฮและการสรรเสรญของมนษย โดยทเราไมตองการอยากจะได

และสาหรบเหตของการรยะฮ (การโออวด) ขอทสาม ไดแก การละโมบตอทรพยสน ดงนนยาทจะพยาบาลใหพนจากโรคความละโมบตอทรพยสนเงนทองขอน คอ เราจะตองรเสยวา แทจรงสงทเราละโมบอยากไดจากทรพยสนนน เปนการสงสยวาจะไดเทานน ไมใชเปนสงทแนนอนในการทจะไดมาหรอก ถงแมเราจะใชวธการดวยการโออวดในเรองอบาดะฮ เพอยวใจผอนใหเขาเหลานนบรจาคทรพยแกเรา หรอใหของขวญทมคาแกเรากตาม และการทเราจะตองเสยความโปรดปรานของอลลอฮจากเราไปนน เปนการทแนนอน หลกเลยงไมไดเลย และบคคลผใดเมอเขามความละโมบอยากไดทรพยจากมนษย จะหลกไมพนจากการทเขาจะตองประสบกบการตาตอย และผใดทเขาหลกเลยง และมความสามารถในการทอดทงความละโมบ และความอยากไดตอทรพยสนของมนษย แนนอนพระองคอลลอฮจะประทานใหเขาเองจากพระองค ดงนน เมอเขานามาสานกไวในใจของเขา ตอเนยะมตสรวงสวรรค และเมอเขารดวาเนยะมตสรวงสวรรคมนจะหายไปจากเขา ดวยสาเหตทเขามรยะฮในใจ แนนอนถาเขานกไดอยางนกคงจะผนแปรจตใจของเขาออกจากการพงพาอาศยตอมนษย และกจะลนเขามาในใจของเขาเองโดยรศมแหงการอคลาส (การบรสทธใจในการทาอบาดะฮ) และพระองคอลลอฮกจะชวยเหลอเขาดวยการเตาเฟกมาจากพระองคเอง

82

โปรดทราบ แทจรง มยาชนดหนงซงขดขวางมใหเกดการรยะฮ กคอการทพวกเราปดบงในการปฏบตอบาดะฮตอพระองคอลลอฮ เชนเดยวกบการทเราปดบงในการทาความชวตางๆ และเปนการอนญาตใหแสดงในการทาอบาดะฮใหผอนไดเหน ดวยจดประสงคเพอตองการใหผอนปฏบตตาม และใหพวกเขาชอบในการปฏบตอบาดะฮ แตตองมเงอนไขอยวาการกระทาของเขาดวยการบรสทธใจ ไมใชรยะฮ (ไมไดโออวดผอน)

เชนเดยวกน กเปนการอนญาตในการปดบงการปฏบตมะซยาห ปฏบตความชว เพอเหตผลอยาใหเขาใสรายเขาใจวาเราเปนคนฟาเซก (ผปฏบตความชวเปนเนองนตย) แตหากชอบปดบงจากการปฏบตความชว จดประสงคใหมนษยหลงใหล แลวเรยกเขาวาเปนคนซอและห เชนนนเปนการไมอนญาตใหกระทาเลย

สาหรบการทอดทงอามาลอบาดะฮ และการภกดตางๆ ดวยสาเหตกลววาจะเกดการรยะฮ การโออวดในใจ แบบนนเปนการไมอนญาตเชนกน แตทวาเขาใจเครอขายของผทมจตใจโออวดเหมอนกน สรปแลวผทปฏบตอบาดะฮเพอจดประสงคตองการโออวดผอน กเรยกวารยะฮเชนเดยวกน ผททอดทงอบาดะฮกลวจะเกดการโออวดในการปฏบตใหผอนไดเหฯกเรยกวารยะฮเชนกน ทานอลฟดย (รฎ.) ไดกลาววา

الرياء من خوفا العمل ترك الرياء ความวา การรยะฮ คอการทอดทงอามาลอบาดะฮ เพราะกลวจะเกดการรยะฮใน

ใจ แตทวา จาเปนทเดยวททกคนจะตองปฏบตอบาดะฮ และทาดวยความจรงจงในการ

ผลกจากจตใจอยาใหเกดการรยะฮโออวด แตถามนเกดมาโดยไมตงใจ กจงพยายามในการเตาบตตอพระองคอลลอฮอยางรบเรง วลลอฮอะลม

83

บทใหญทสาม กลาวถงมารยาทอนดงามทไดรบการชมเชย

ในหลกการศาสนา โปรดทราบ แทจรงมารยาทอนดงามนนมมากมาย แตขาพเจาจะกลาวในทนเพยง

สบประการ เพราะปฏบตตามการกลาวของทานอมามอลฆอซาลย (รฎ.) ทานไดกลาวไวในกตาบลอารบาอน

ประการทหนง การเตาบตจากความชว ประการทสอง การกลวตอองคอลลอฮ ประการทสาม การซาฮด (การสนโดษ คอการเกลยดดนยา และหลกเลยงจากดนยา) ประการทส ซอบาร (อดทน) ประการทหา ชกร (การขอบคณเนยะมตของอลลอฮ) ประการทหก อกลาส (การบรสทธใจตออลลอฮ) ประการทเจด ตะวกกล (การมอบทกอยางใหแกอลลอฮ) ประการทแปด มะฮบบาห (การรกตออลลอฮ) ประการทเกา รฎอ (การยนดตอลขตของอลลอฮ) ประการทสบ การระลกถงความตาย และตอไปนขาพเจาจะกลาวแบบทละบทดวยสบบทยอย

84

บทยอยทหนง กลาวถงการเตาบต

โปรดทราบ แทจรงการเตาบต คอ การเรมในการเดนทางสาหรบผทจะเดนทางใน

แนวทางอาครอฮและเปนดอกกญแจไขวาสนา สาหรบผทจตใจประสงคตอพระองคอลลอฮ และการเตาบตเปนสงวายบโดยเรวเมอหวงจากปฏบตความบาป ถงแมวาจะเปนบาปเลกๆ กตาม และการทลาชาตอการเตาบตนน การกลายเปนบาปอนอก นอกเหนอจากบาปททาความชว ถงแมลาชาจากการเตาบตถงสบๆปกตาม ซงในเรองนตางกบชาวมวะตาซลาห ซงพวกเขาไดพดกนวา หากลาชาในการเตาบตไปนานหลายๆป ความบาปกจะเพมจานวนขนตามกาลเวลาทลาชาไป แตมนจะมการขาดเหลอสาหรบความใหญความนอยของความบาป ดวยการขาดเหลอไมเทากนในการยนยาวของการลาชาในการเตาบต และกมความตองการในการเตาบต จากความบาปทเราไดลาหลงในการเตาบต เชนเดยวกบการวายบใหเตาบตจากความบาปอนแรกทไดกระทาเอาไว

หลงจากเมอไดทราบสงดงกลาว เมอเรานกไดถงความบาปอะไรบางทเราไดทาเอาไว โดยเปนขอๆไป กแนนอนใหเตาบตจากความบาปตางๆ เปนขอๆ ไปดวย โดยใชไมไดหากเตาบตทเดยวจากความบาปหลายๆอยาง แตหากนกไมออกเปนขอๆ ความบาปตางๆทเราไดปฏบตเอาไว กจาเปนทเดยวใหกลาวในการเตาบตวา โออลลอฮ หากมแกตวขาพเจาความบาปทขาพเจาไมรนกไมออก กขาพเจาเตาบตตออลลอฮจากความบาปเหลานน โปรดพระองคไดอภยใหขาพเจาดวยเถด และแทจรงการเตาบตนนคอหนงประการจากอบาดะฮทพระองคอลลอฮไดสญญาจะใหผลบญแกผปฏบตการเตาบต

แตสาหรบความบาปมนจะหายไปหรอเปลาหลงการเตาบตนน จงในเรองนจะตองมอบใหพระองคอลลอฮเทานนในการทพระองคจะตดสนอยางไร เราไมสามารถรได พระองคอลลอฮไดกลาวไววา

التوابين يحب هللا ان

222 آية البقرة سورة

ความวา แทจรงอลลอฮ ทรงรกใครผมากเตาบตจากความชว

85

และอลลอฮไดตรสไววา

ايھالمؤمنون جمنعا هللا الى وتوبوا

31 آية النور سورة

ความวา และทานทงหลายจงทาการเตาบตตอพระองคอลลอฮเสยโดยหมดสน

โอบรรดาผศรทธาทงหลาย และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

له ذنب ال كمن نبالذ من أالتائب

مسعود ابن عن ماجه ابن رواه ความวา ผทเตาบตจากความบาป เสมอนกบคนทเขาไมไดทาความบาปมากอน และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

مرة مائة يوم في النه اتوب فاني هللا الى توبوا يأيھاالناس

مسلم رواه ความวา โอมนษยทงหลาย ทานจงเตาบตตอพระองคอลลอฮเสยเถด แทจรง

ขาพเจาไดเตาบตตอพระองควนหนงถงหนงรอยครง และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

يفرغر مالم العبد توبة ليقب عزوجل هللا ان الترمذي رواه

ความวา แทจรงพระองคอลลอฮ ผทรงประเสรฐ ผทรงยงใหญ จะรบเตาบตของ

บาว ในเมอวญญาณยงไมถงคอหอย

86

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

عليه هللا تاب مغربھا من الشمس تطلع ان قبل تاب من مسلم رواه

ความวา ผใดเตาบตในขณะทดวงอาทตยยงไมหนขนทางฝงทศตะวนตก ก

พระองคอลลอฮคงจะรบเตาบตของเขา โปรดทราบ แทจรงคาวา เตาบต ความหมายของมนตามหลกภาษาอาหรบกคอ การ

กลบ และความหมายตามหลกวชาการของชาเราะกคอ จะตองรวมอยในหลกการสามประการ

ประการทหนง ตองโศกเศราเสยใจบนการกระทาความชวทผานมา การโศกเศราเสยใจดวยเหตฝาฝนคาสงของพระองคอลลอฮ ไมใชการโศกเศราเสยใจเพราะหมดเงนหมดทรพยสน ดวยเหตเกดจากการทาความชวอนนน หรอโศกเศราเสยใจเพราะเหตตารวจจบเขาคก หรอโศกเศราเสยใจดวยการไปขโมยทรพยผอนแลวโดนเจาของทรพยทารายรางกายไดรบความเจบปวด เหลานเปนตน ดงนนจงไมเซาะหในการเตาบตผทไมโศกเศราเสยใจเพออลลอฮ เชน การโศกเศราเสยใจสองสามตวอยางทกลาวมาแลว

ประการทสอง ตองทอดทงความชว การมวซยะห ซงเรากาลงเตาบตจากมนนนเสย ถงแมอยมาวนหลงไดกระทาอกกตาม ดงนนไมเซาะห เตาบตบคคลทเขาไมไดทอดทงความชวทเขากาลงทาการเตาบตอยนน

ประการทสาม จะตองนกในใจวา ตอไปจะไมกลบไปปฏบตเสมอนกบความชวทเขาไดเตาบตอยนน จงไมเซาะหเตาบตบคคลทเขาไมไดนกวาจะไมกลบไปกระทาตอความชวเสมอนกบความชวทเขาไดเตาบตจากมนไปแลว

สามประการดงกลาวซงเปนเงอนไขในการทจะใหเซาะหหรอถกตองในการเตาบตนน หากความผดทตนไดกระทามนไมไดเกยวถงการทงสงฟารฎ เชน การทงละหมาดหาเวลาหรอทงการถอศลอด และความบาปอนนนไมไดของเกยวดวยสทธของมนษย แตถาความบาปเปนการทงของฟารฎ จะใหถกตองในการเตาบตกตองชดใชสงทฟารฎทเขาขาดเสยดวย และถาหากความผดหรอความบาปทเขาเตาบตเปนเรองเกยวของกบสทธของมนษย เชน การขโมยทรพยผอน การโกงกนทรพยสนของผอน กจะตองสงกลบทรพยของผอนใหกลบแกเจาของมนเสย หรอมเชนนนกจะตองหาของอนมาทดแทนใหเขาเสย หรอขออภยขอฮาลาลจากเจาของเสย ดวยบอกใหชดเจนวาเราทาอะไรผดตอเขาขโมยอะไรเขา ตามแนวทางมซฮบอหมามชาฟอย ตองบอกใหชดเจน ตางกบแนวทางมซฮบอหมามมาลกย ทานบอกวา

87

ใชไดดวยการขออภยขอฮาลาลจากเจาของดวยการขออภยแบบรวมๆ ไมตองบอกใหชดเจนกได

ดงนน หากไมสามารถในการทจะสงคนทรพยสนใหกบเจาของ เชน ของทเราขโมยนนหมดไปแลว และไมสามารถหาของมาทดแทนใหเขาได และเจาของกไมฮาลาลใหเรา จะขออยางไรเขากไมยอม หรอเจาของไดสนชวตไปเสยแลว กจงพยายามในการเตาบตดวยความบรสทธใจ และขอดอาจากอลลอฮใหมากๆ ขอใหอลลอฮชวยอภยโทษใหกบเจาของทรพย และขอใหพระองคชวยดลบนดาลจตใจของเจาของทรพยใหไดมาอฟและฮาลาลใหกบเราดวย ถาเราปฏบตดวยความบรสทธใจจรงๆ หวงวาอลลอฮคงดลบนดาลเจาของทรพยใหมการรฎอ และอภยใหแกเราในวนปรโลก

และอกขอหนง ชารต (เงอนไข) ของการเตาบต คอ การเตาบตกอนวญญาณจะถงลกกระเดอก และใหเตาบตเสยจากความบาปตางๆ กอนจากดวงอาทตยจะขนขางฝายทศตะวนตก เชนไดกลาวมาแลวในสองฮาดษทผานมา และเมอเราไดปฏบตถกตองสมบรณทกอยางจากชารตของการเตาบต และหลกการตางๆ ทกลาวมาขางตน แนนอน การเตาบตกถกตอง และหวงวาคงจะไดรบเตาบตจากพระองคอลลอฮ (ซบ.) เพราพระองคไดกลาววา

عباده عن التوبة يقبل الذي وھو

25 آية الشورى سورة

ความวา พระองคอลลอฮเทานนซงเปนผรบเตาบตจากบาวของพระองค สาหรบดอา การขอพร ทจะใหพระองคอลลอฮรบเตาบตจากบาวของพระองคกคอ

เชน

توبتي تقبل اللھم ความวา โออลลอฮ โปรดพระองครบการเตาบตของขาพระองคดวยเถด การขอดอา ในการขอใหอลลอฮรบการเตาบตของเรานนกเปนสงทควรอาน เพราะ

เราไมแนใจวา การเตาบตของเรา มนครบสมบรณตามชารต และองคประกอบของการเตาบตหรอเปลา คาพดทกลาวมานเปนคาพดของทานอะบหาซนอลอชอารย สาหรบทานอหมามอลหารอมย และทานอลกอฎ ทงสองไดกลาววไววา การรบเตาบตจากพระองคอลลอฮตอบาวของพระองคททาการเตาบตตวจากความผด มนเปนการ ซอน คอเปนการสงสยเทานน ไมใชเปนการแนนอนรอยเปอรเซนต

88

ดงนน การขดแยงดงกลาว เปนการเตาบตของคนมสลมททาความผด แลวกเตาบตตวจากความผดของเขา แตสาหรบการเตาบตของคนกาเฟร ดวยการทเขารบนบถอศาสนาอสลาม และไดปฏญาณตนดวยสองประโยคคาชาฮาดาหแลว อลลอฮคงจะรบการเตาบตของเขาอยางเดดขาดโดยไมมการสงสย ดวยการมหลกฐานอยางแนนอน และลงมตบรรดาทานอาลมอลามา เพราะอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

قدسلف ما لھم يغفر ينتھوا ان كفروا للذين قل

25 آية الشوري سورة

ความวา โอมฮามด จงกลาวแกบรรดาคนกาเฟรวา หากเขาหยดจากการปฏเสธ

ของเขา ดวยการเขารบอสลาม แนนอนเขาจะไดรบการอภยโทษจากความผดทพนมา ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงสงทมากดกนไมใหผทาความผดไดทาการเตาบตตอ

พระองคอลลอฮ กไดแก การอซรอร คอจตใจมนคงยนยาวในการทาความชว และเปนเหตใหเกดการอซรอร ในการทาความชวกมอยหาประการ

ประการทหนง โทษทพระองคอลลอฮไดสญญาวาจะลงโทษแกผททาความบาปนนเปนการผอนผนไมไดลงโทษเรวๆในโลกน จงนสยของมนษยมนทางายๆ เสยตอการลงโทษทผอนผนและการลงโทษไมไดชาระโดยดวน ดงนน ยาของมนกใหเราคดเสยวา ทกสงซงอยขางหนาเรา ซงเรยกวาสงจะเกดขนในอนาคตนน เปนของใกลทงสน และสงทใกลคอสงไมเกดหรอสงผานไปแลว และความตายเปนสงใกลเหลอเกนกบมนษย เสมอนสายเกอก มนษยคงจะไมรวา วนนคอวนสดทายแหงการดารงชวตของเขา หลงจากนนทกคนจะตองคดวาทาไมทมนษยเราทนความเหนดเหนอยในการทางาน เชน การทาไรทานากไมใชเพราะอะไร เพราะเรากลวตอความอดอยาก หรอไมมอาหารจะกนในปขางหนา ดงนนเชนเดยวกบการทเรายอมทนความเหนดเหนอย เพราะตองการใหพนจากความอดอยากในปตอไป กเชนนนแหละใหเรารบเรงในการเตาบต เพอตองการใหพนจากโทษทณฑของการปฏบตความชวในวนปรโลก เพราะความอดอยากทเรากลวจะเกดขนในปขางหนา กเปนสงผอนผนยงไมถงเวลาของมน เชนเดยวกบโทษของไฟนรกกเปนสงยงไมเกด แตโทษของไฟนรกนนเปนสงแสนสาหสกวาการอดอยากทเรากลวจะเกดแกตวของเรา จงจาเปนจะตองเตรยมการปองกนใหมากกวาการเตรยมการปองกนของความอดอยาก

ประการทสอง ยากลาบากในการทอทงของเอรดอรอยและของอารมณชอบ และยาในเรองนคอใหเราคดเสยหากวามนายแพทยคนตางศาสนามาบอกแกเราวา “คณจะตองหยดดมนาเยนทไมไดตมใหสกเสยกอน เพราะมนจะเปนอนตรายแกโรคประจาตวของคณ” แนนอนเราคงจะหยดจากการดมนาเยน ถงแมนวาอยากจะกนนาเยนสกปานในกตาม ดงนน

89

โปรดทราบเสยวา พระองคอลลอฮ (ซบ.) และทานรซลของพระองคคงจะบอกความจรงแกเราทกอยางในคาบอกเลาของทานทงสอง วาจะมโทษตอวนปรโลกหากเราทาความบาปเอาไวในโลกน คงจะบอกความจรงแกเราเหลอกวาคาทนายแพทยคนกาเฟรบอกเราเสยอก และโปรดทราบเสยวา โทษของไฟนรกนน มนคงแสนสาหสกวาอนตรายจากการดมนาเยนทนายแพทยบอกเสยอก และใหมความมนใจเสยวา เมอมความยากลาบากเหลอเกนแกเราในการทจะทอดทงความเอรดอรอยและสงทอารมณชอบ ทมนขดกบหลกการศาสนาในโลกนซงเปนเวลาอนนอยนด จงทาไมทไมมความยากลาบากแกเราทจะตองไปแบกโทษทณฑของไฟนรก และยงเสยผลประโยชนในการทจะไดรบเนยะมตสรวงสวรรคทพระองคอลลอฮไดเตรยมไวใหแกผททาความด และเตาบตตวจากความผดตางๆเสยในโลกน

ประการทสาม ผอนผนในการเตาบตวนแลววนเลา และเขาจะกลาววา ไมเปนไรขาพเจาคงจะเตาบตในอนาคตขางหนา เดยวนทาบาปตามอารมณไปกอน เพราะยงหนมแนนอย รอไปกอน เมอแกแลวคอยๆเตาบตกได และการเตาบตอยในความสามารถของขาพเจา ดงนนยาทจะมาพยาบาลจตใจของเราในเรองการคดแบบนกคอ ใหเราใชความคดวจารณญาณ และใหทราบเสยวา สาหรบอายสงขารมนไมไดอยในความสามารถและความตองการของเราหรอก เปนไปไดทเราจะตองประสบดวยความตายโดยกะทนหน โดยอบตเหตเกดขนทเราไมทนเตาบตตวตอความผดตางๆ ททาไวเพมเตมอก หากยากลาบากแกเราทจะทอดทงสงอารมณชอบในปจจบน แนนอนในอนาคตกยงลาบากเขาไปใหญ และถาหากเรารอวนทงายในการทอดทงความชว และการแสวงหาวนทงายดายในการตอสอารมณ กแนนอนวนนนอลลอฮยงไมไดสรางใหเราท เพราะทกวนเวลาเหมอนกนหมด การเปรยบเทยบกเหมอนกน มคนๆหนงตองการจะถอนตนไม แตกเขามจตใจออนแอ เพราะความแขงแรงของรากไม จงเขาขเกยจจะถอน และผอนเอาไวคอยถอนในปตอไป ทงๆทเขารวาตนไมมนคอยๆทวความใหญขนมา มนเพมความมนคงและความแขงแกรงของราก และตวเองกคอยๆเพมความแกชราภาพ และสงขารกคอยๆแยลง เพราะฉะนนการใชสมองแบบนนเปนหวคดของคนสดแสนยาเฮลทเดยว

ประการทส เขาไดสญญากบตวเองวาอลลอฮคงเปนผมความเมตตาปราณ และอลลอฮคงจะใหอภยแกเขาเสมอ และการคดแบบนนเปนการคดของคนโงเขลา เพราะเขาหวงความปลอดภยแตไมไดเดนตามทางของความปลอดภย เปนการกระทาทไมเคยไดรบผลสาเรจ แชนเดยวกบเรอสาเภาทไมเคยเดนบนถนน

90

ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

على ھواھاوتمنى نفسه اتبع من والعاجز الموت بعد لما وعمل نفسه دان من الكيس

االماني هللا

عنه هللا رضي أوس ابن شداد عن والحاكم ماجه وابن احمدوالترمذي االمام رواه ความวา ผมสตปญญา ไดแกผทคดในเรองราวของตวเอง และใหความตาตว

และบงคบตวเองใหปฏบตตอคาสงของพระองคอลลอฮ และปฏบตสงทมประโยชนหลงตาย และสาหรบผออนแอไดแกผททาใหตวของเขาปฏบตตามอารมณจงเขาไมกดกนตวเขาจากการปฏบตของฮารอม และเขาหวงตออลลอฮทจะไดของทเขาชอบ ทงๆทเขาละเลยตอการปฏบตความด พรอมกบปฏบตตามสงทอารมณชอบ เขาไมไดเปรยบตวอะไรเลยในการปฏบตความด และการเตาบตจากความชวทเขาไดกระทาเอาไว แตทวาเขาเพยงแตหวงการอภยโทษจากอลลอฮ และหวงการเขาสวรรค พรอมดวยตวเขามนคงยนยาวอยในเหวแหงความชวราย ละทงการเตาบต

ทานซาอด บนยเบร (รฎ.) ไดกลาววา การหลงใหลจากแนวทางของอลลอฮ ไดแกบคคลทยนยาวในการประกอบกรรมทา

ชว และหวงความอภยตออลลอฮเปนเนองนจ โดยไมคดทาความด ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงบาปเลกจะกลายเปนบาปใหญดวยสาเหตหลาย

ประการ ประการทหนง ดวยเหตทเรานบวามนเปนเพยงบาปเลก และมองเปนเรองตา เรอง

เลก จงไมไดสนใจกบมนและไมไดรสกโศกเศราเสยใจ ดวยเหตเกดมบาปเลกๆแกเรา ประการทสอง ทาดวยความดอกดใจกบมน และรสกมหนามตามเกยรตกบมน ประการทสาม ทางายๆดวยการทอลลอฮไดปดบงให บนเหนอเขา และเขาสงสยวา

แทจรงเขาเปนผทประเสรฐในทศนะแหงอลลอฮ เขาไมไดรตวเสยเลยวา ตวของเขาเปนผไดรบความกรวโกรธจากพระองคอลลอฮ

ประการทส ไดกระทาดวยการเปดเผย ดวยการแสดงใหผอนไดเหนโดยชดเจน และหยบเอามากลาวหลงจากปฏบตเสรจไปแลว

91

ทานบ (ศล.) ไดกลาวไววา

يصبح ثم عمال بالليل الرجل يعمل ان الجھار من وان المجاھرين اال معافى متيا كل

يكشف ويصبح ربه يستره كذاوكذاوقدبات البارحة عملت فيقول تعالى هللا ستره وقد

عنه سترهللا عنه هللا رضي ھريرة ابي عن ومسلم البخاري رواه

ความวา ทกคน ประชาชาตของฉน จะไดรบการอภย เวนแตผทเปดเผยดวยการ

ทาบาป จะไมไดรบการอภย และสวนหนงจากผเปดเผยดวยการทาบาป ไดแกผชายคนหนงทเขาไดกระทาความชวในตอนกลางคน หลงจากเมอเขาลกขนตอนเชาขณะทพระองคอลลอฮไดปดบงความผดใหเขาแลว แตเขาไดหยบยกเอามากลาววา เมอคนนขาพเจาไดทาความชวอนนน ความชวอนน และแทจรงไดผานกลางคนไปแลวดวยการปดบงอลลอฮใหแกเขา แตพอตนขนรงเชา เขากเปดเผยการปดบงของอลลอฮใหแกเขา ดวยการกระจายใหผอนไดทราบ

ประการทา บาปเลกนอยทออกมาจากการกระทาของทานผร ทประชาชนไดปฏบต

ตามเขา ถาเชนนนกกลายเปนบาปใหญเชนเดยวกน เพราะมนจะยนยาวหลงจากเขาสนชวตไปแลว ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

من بعده من بھا عمل ووزرمن وزرھا عليه كان سيئة سنة االسالم في سن من

شيئ اوزارھم من ينقص غيران

عنه هللا رضي هللا دعي بن جرير عن مسلم رواه ความวา ผใดไดสรางแนวทางเอาไวในศาสนาอสลามดวยแนวทางแหงความชว

แนนอนจะไดรบบาปทเขาทาเองและบาปทผอนไดกระทาหลงจากเขาไดสนชวตไปแลว โดยไมไดขาดจากความบาปของพวกเขาไปเลยสกนดเดยว

จดประสงคดวยคาวา ไดสรางแนวทางเอาไว กคอการเรยกรองใหผอนกระทาดวยการกรยา หรอดวยวาจา หรอชวยสนบสนน หรอหาวธการใหเขาปฏบตตาม

92

และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

وآثارھم قدموا ما ونكتب

12 آية يسى سورة

ความวา เราไดบนทกสงทเขาไดปฏบตไวกอน จากทงหมดการกระทาความด

และการกระทาความชว และรองรอยของพวกเขา จดประสงคดวยคาวารองรอยของพวกเขาไดแก สงสมพนธมาจากการกระทาของ

พวกเขา หลงจากเสรจภารกจการงานของพวกเขา หรอหลงจากเขาไดสนชวตไปแลว ในขณะทมสงปลกกระตนใหเราไดทาการเตาบตกคอการกลวตอพระองคอลลอฮ ซง

ไดออกมาจากการรจกตอพระองคอลลอฮ (ซบ.) จงแนนอนทเดยวทขาพเจาจะกลาวตอไปนกคอ การกลวตอพระองคอลลอฮ (ซบ.)

93

บทยอยทสอง กลาวถงการเคาฟ (คอการกลวตออลลอฮ)

โปรดทราบ แทจรงการกลว คอ การเจบปวดในใจดวยเหตนกถงสงทเราเกลยดชงในเวลาอนาคต บางทการกลวเกดขนจากเพราะมความบาป และบางทเพราะเหตรถงลกษณะของพระองคอลลอฮ และการกลวอลลอฮ ดวยเหตประการทสองนสมบรณกวาการกลวตอพระองคดวยเหตประการทหนง เพราะผทรจกอลลอฮ แนนอนเขาจะกลวตอพระองค เพราะเหตนทอลลอฮไดกลาววา

العلماء عباده من هللا انمايخشى

28 آية فاطر سورة

ความวา แทจรงไดกลวตอพระองคอลลอฮจากบรรดาบาวของพระองค กคอ

ไดแกทานผรทงหลาย และการกลวตอพระองคอลลอฮนน จะมากหรอจะนอยมนอยตามขอบเขตของ

ความรจกตอพระองค ผใดทรจกพระองคมาก กจะกลวมาก แตหากรจกนอย กจะกลวนอย และถาไมรจกเสยเลย กจะไมกลวเลย เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

تعالى اخوفكم انا

عنه هللا رضي انس عن البخاري رواه ความวา ขาพเจาเปนผทกลวมากทสดจากพวกทานทงหลาย ตอพระองคอลลอฮ

ตาอาลา ดวยเหตททานนบ (ศล.) เปนผรจกมากทสด และมความรมากทสดในเรองพระองค

อลลอฮ และการกลวตอพระองคอลลอฮนนเปนมารยาททไดรบการยกยองสรรเสรญจากองคอลลอฮเปนอยางยง พระองคไดรวบรวมความดเอาไวสประการ เพอเปนการรางวลใหแกผทกลวตอพระองค

ประการทหนง ไดรบการชนาไปสความด ประการทสอง ไดรบความเมตตาจากอลลอฮ ประการทสาม ไดรบวชาความรจากอลลอฮ ประการทส ไดรบความชอบพอโปรดปรานจากอลลอฮ

94

เพราะพระองคไดกลาวไววา

يرھبون لربھم ھم للذين ورحمة ھدى

153 آية االعراف سورة

ความวา การชนาไปสความด และความเมตตากจะไดรบแกผมความยาเกรงตอ

พระผอภบาลของเขา และพระองคไดกลาวไววา

العلماء عباده من هللا انمايخشى

28 آية فاطر سورة

ซงไดกลาวมาแลว มความหมายวา แทจรงไดกลวอลลอฮจากบรรดาบาวของพระองค ไดแกทานผรทงหลาย และพระองคไดกลาววา

ربه خشي لمن ذلك ورضواعنه عنھم هللا رضي

8 آية البينة سورة

ความวา พระองคอลลอฮไดมความโปรดปรานแกพวกเขา และพวกเขากมความ

โปรดปรานตอพระองค ประการเชนนนสาหรบผทมความกลวเกรงตอพระผอภบาลของเขาเทานน

ทานทงหลายโปรดทราบ การทจะใหไดความกลวตออลลอฮมาไวในใจของเรานน ดวยการปฏบตสองประการ

ประการทหนง ดวยมวชาความร และมความรจกตอพระองคอลลอฮ ดงนนผทเขาไมรถงความยงใหญเกรยงไกร ความรารวยของพระองคอลลอฮจากมคโละทงสน และรวาอลลอฮผสรางสวรรค ผสรางนรก และผสรางชาวสวรรค ชาวนรก จงจาเปนอยางยงทจะตองมความกลว ตอพระองคอลลอฮ

ประการทสอง ดวยการมองดตอผทเขามความกลวเกรงตออลลอฮ และดสภาพการดารงชวตของพวกเขา และฟงถงประวตของเขา การเปรยบเทยบกเสมอนเดกๆ ทไมไดกลวงเลย เพราะเขาไมรวางเปนสงใหโทษ และงเปนสงทนาเขาไปสการหายนะ ตางกนกบพอของเดกซงเขากลวมากกบง เพราะเขารถงอนตรายของงเมอถกงกด แตเมอเดกไดเหนวาพอของ

95

เขากลวง และวงหนจากง และรางกายของพอสะทานตกใจเมอเจอะง แนนอนเดกคนนนกจะรสกกลวง เสมอนกบพอของเขากลวง ทงๆทเดกคนนนยงไมรเลยถงลกษณะของง และความนากลวของมนวามอะไรบาง

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงความกลวนนเปรยบเสมอนไมบองซงไดไลลาบาวของอลลอฮไปสความวาสนาในวนปรโลก แตถงอยางไรกตามไมสมควรทจะกลวจนเกนไป จนกระทงทาใหหมดหวงจากความเมตตาของอลลอฮ เพราะถาเกดแบบนนมนจะทาใหไดรบการประณามในหลกการศาสนา การหวงความเมตตาของอลลอฮเปนสงหนงทจะตองมในใจของมนษย ซงเปนสงคกนไปกบความกลวตอพระองค และสมควรอยางยงเมอมความกลวมากจนเกนไปกจะตองผสมกบความกลวนน ใหมความหวงตอการเมตตาของอลลอฮดวย และกสมควรจะตองใหมความกลวมากกวาความหวง ตราบใดทเราเปนคนปฏบตความชว แตสาหรบบคคลทเขาทาความดอยแลว ซงนอยในการกระทาความชว สมควรแกเขาจะตองใหมนาหนกเทาๆกนระหวางความกลวกบความหวง เชน ทานไซยดนาอมาร (รฎ.) ทานไดกลาวไววา “หากมเสยงประกาศมาทางฝายอลลอฮในวนปรโลกวา ใหเขาสวรรคทงหมดมนษย เวนแตมผชายคนเดยวเทานน กแนนอนขาพเจากลวเหลอเกนวา ผชายคนนนคงจะเปนขาพเจา และหากมเสยงประกาศวา จงเขานรกทงหมดเวนแตมผชายคนเดยวเทานน กแนนอนขาพเจามความหวงวา ผชายคนนนคงจะเปนขาพเจาเชนเดยวกน” แตสาหรบคนทใกลจะตาย กใหมความหวงตอความเมตตาของอลลอฮ และใหสงสยในทางทดตอพระองค มนเปนสงทดเลศสาหรบเขา เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

تعالى با الظن يحسن وھو اال منكم احد يموتن ال

عنه هللا رضي جابر عن ماجه وابن داود وابو ومسلم احمد االمام رواه ความวา อยาเพงประสบกบความตาย คนหนงคนใดจากทานทงหลายในใน

สภาพหนงสภาพใดจากสภาพตางๆ เวนแตจะตองอยในสภาพทสงสยไปในทางทดตอพระองคอลลอฮ

ดวยการใหหวงความเมตตาและการอภยโทษจากพระองค เพราะเมอเวลาใกลจะตายนนไมมประโยชนอะไรแลวทจะกลวตอพระองค ใหมความหวงตอความเมตตาของพระองคใหมาก และคาวา หวง ความเมตตาจากพระองคอลลอฮ ตางกบการนกอยากไดความเมตตาจากพระองคอลลอฮ เพราะคาวา หวงความเมตตา จะตองมหวใจเกยวของผกพนกบสงทเรารกหรอสงทเราชอบในการทจะใหไดสงนนมาในอนาคต พรอมดวยจะตองมความพยายามอตสาหะในสาเหตทจะใหไดสงนนมา เสมอนกบบคคลทเขาพยายามขดดนไถนา และไดปลกฝงตนพช ตนขาว จงเขากมความหวงทจะใหไดเมลดพช หรอขาวสาร เมอถงฤดเกบเกยว

96

แตสาหรบคาวา นกๆอยากได กไดแก การผกพนเกยวของหวใจดวยสงดงกลาว โดยไมไดมความพยายามในการอตสาหะทจะใหไดมนมาเลย เชนบคคลทเขานกอยากจะไดขาวสารโดยมไดปลกฝงตนขาวเลย หรอบคคลทเขานกๆอยากจะไดลกโดยทเขามไดทาการแตงงาน จงดวยเหตทมการแบงแยกและแตกตางกนระหวางสองประการดงกลาว พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดมโองการกลาววา

وهللا هللا رحمة جون ير أولئك هللا سبيل وجاھدوافي ھاجروا والذين آمنوا الذين ان

غفوررحيم

218 آية البقرة سورة

ความวา แทจรงบคคลทมจตศรทธา และบคคลซงอพยพจากเมองชาวปฏเสธ

ไปสเมองชาวอหมาน และเขาไดพยายามโดยจรงจงทจะใหศาสนาแหงอลลอฮไดสงเดน พวกเขาเหลานนแหละคอผทมความหวงทจะไดรบความเมตตาจากพระองคอลลอฮ และอลลอฮคอผแสนอภยโทษ และปราณเสมอ

และแทจรงประโยชนของความหวง คอการชอบในการแสวงหาเพอจะใหไดของทเรารก และประโยชนของความกลวคอชอบในการทจะวงหนใหพนจากสงทเรากลวทจะนาอนตรายมาสตวเรา ดงนนผใดทมความหวงตอสงใดกยอมพยายามแสวงหากบสงนน และผใดทเขากลวตอสงใดกยอมจะวงหนใหพนจากสงนน

และอยางนอยชนแหงความกลว กคอ สงทไดเปนปญหาในการจะทงความบาป และการผนแปรจตใจออกจากความวนวายแหงโลกน ดงนนผใดทอางตววากลวอลลอฮ แตความกลวมไดเปนเหตใหกบการละทงความบาป และมไดผนแปรจตใจออกจากความวนวายของโลกน กเทากบเปนการเลาใหผอนรเทานน ไมไดมแกนสารแหงความกลว แตทวาความกลวอลลอฮ เมอมการสมบรณแกผใดแลว มนจะเปนสาเหตใหคนๆนน เกดมการซาฮด (สนโดษ) ขนทนท คอเปนความสมถะ ไมมความละโมบตอโลกดนยา จงในทนขาพเจาจะกลาวถงการ ซาฮด (สนโดษหรอสมถะ) ตอไป

97

บทยอยทสาม กลาวถงซาฮด (การสนโดษหรอสมถะ)

โปรดทราบ แทจรง ซาฮด คอการเกลยดกบดนยา และผนหลงใหดนยา มทานอลา

มาสวนหนงไดพดไววา คอการทอดทงความสาราญแหงโลกดนยา เพอการแสวงหาความสขสาราญในวนปรโลก อกสวนหนงจากอลามาไดพดไววา คอการจากดเพยงสงทจาเปนจากสงทมความแนใจวา เปนสงทฮาลาล กอกสวนหนงไดกลาววา คอการทอดทง ไมแสวงหาสงทไมม จนกวาจะตองหมดของทมเสยกอน

และการซาฮด (การสมถะ) คอหนงอยางจากสภาพจตใจทไดรบการยกยองทางศาสนา ซงเปนเหตใหไดนาไปสความรกของพระองคอลลอฮ และความรกของมนษย ตอผทมลกษณะกบการเชนนน เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الناس يحبك الناس ايدي فيمافي وازھر هللا يحبك الدنيا في ازھر

وصحيحه والحاكم وحينه الترمذي رواه ความวา จงมความสมถะตอโลกน แนนอนพระองคอลลอฮกจะรกทาน และจง

สมถะตอสงทอยในมอของมนษย แนนอนมนษยกจะมความรกตอทาน เชนเดยวกน การซาฮด จะเกดขนเพราะมวชา อลลอฮไดทรงพระราชทานโองการเอาไววา

صالحا وعمل آمن لمن خير هللا ثواب ويلكم اوتواالعلم الذين وقال

80 آية القصص سورة

ความวา และผมวชาความรไดพดวา เปนความชวแกพวกทานทงหลาย อนวา

บญกศลแหงพระองคอลลอฮนนคงจะเปนสงทดเลศสาหรบผทอหมาน และปฏบตอามลทซอแหละฮ ดกวาสงทอลลอฮไดประทานใหแกกอโรนในโลกน

พระองคอลลอฮไดแจงใหทราบดวยอายตน วาการซาฮด คอ การสมถะนนคอ สวนหนงจากประโยชนของวชาความร

โปรดทราบ แทจรงการซาฮดมหลายชนอนดบ อนดบทหนง เขามความสมถะในขณะทหวใจของเขามความเอนเอยงไปสดนยา แต

เขาพยายามใหความจรงจงในการตอสกบหวใจของเขา เพราะฉะนนอนดบแรกนยงไมถงขนซาฮด แตมนเปนจดเรมตนของซาฮด (การสมถะ)

98

อนดบทสอง จตใจของเขาหนายกบโลกดนยา และไมไดเอนเอยงหวใจไปสดนยาเลย เพราะเขารดวา ไมเคยรวมกนไดระหวางดนยากบอาคเราะห จงหวใจของเขามความเมตตาในการทจะเสยสละดนยาไดทกเวลา เพราะเขารดวา อาคเราะหยอมดกวาดนยา เสมอนจตใจมความเมตตาไมมความเสยดาย บคคลทเขาจะซออญมณทสวยๆ ดวยราคาหนงเหรยญรงเงด เพราะเขารดวา คาของอญมณยอมแพงกวาเงนหนงเหรยญรงเงดหลายเทาทเดยว จงเขาไมเสยดายกบเงนเหรยญของเขาถงแมเขายอมรกกบเงนทองของเขากตาม และนนคอขนตอนของการซาฮดเบองตน และซาฮดชนตา

อนดบทสาม บคคลทมไดเอนเอยงจตใจของเขาไปสดนยา และกมไดหนายจากดนยา จงสาหรบเขาการมทรพยสนดนยา หรอไมมเสมอกนทงสองอยาง และทรพยสนในโลกดนยานกเสมอนกนกบนาเทานน และเขาถอวาคลงของอลลอฮเสมอนทะเล จงหวใจของเขาไมไดเอยงไปสโลกดนยา เพราะความชอบหรอความหนายนเรยกวา การซาฮด สมถะทสมบรณ ซงอนดบสงกวา สมถะประเภททสองทกลาวมาแลว เพราะการทหวใจหนายกบสงใด หรอไมชอบสงใด เรากจะกงวลกบสงนน เสมอนกบเรารกสงใด เรากจะกงวลและเปนทกขกบสงนนเชนเดยวกน เพราะเหตน ขณะทมหลายคนผชายไดประณามโลกดนยาตอหนาทานหญงรอบอาฮ อลอดดาวยาห ทานจงกลาวขนแกพวกเขา เขาเหลานนวา หากใจของพวกทานไมสกปรก พวกทานกคงไมประณามกบโลกดนยา

และมคนไดนาเงนบรจาคไหแกทานหญงซตอาอชะอ ดวยเงนหนงรอยพนดรฮม จงทานไมไดมจตใจหนายตอเงนจานวนนน แตทานไดแบงบรจาคตอไปแกผอนจนเงน หนงรอยพน (หนงแสน) ดรฮมนนหมดเพยงวนเดยวไมไดเหลอไวแกทานสกดรฮมเดยว มคนใชในบานพดกบทานวา หากทานคงไวสกหนงดรฮมพอไดซอเนอ เพอทานจะไดละศลอดกบมนนาคงจะดทานหญงจงตอบวา หากแกเตอนใจฉนเมอตอนฉนแบงฉนคงจะปฏบตตามแก จงอนดบแบบนเรยกวาอนดบรวยใจ และเปนอนดนทเหนอชนกวา และสมบรณกวา ชนสมถะเสยอก

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงเหตทจะทาใหเกดการ ซาอดมอยสามประการ ประการทหนง กลวไฟนรก แบบนเรยกวา ซาฮดของผกลว ประการทสอง ชอบอยากไดเนยะมตอาคเราะห แบบนเปนชนสงกวาประเภททหนง

และการซาฮดทเกดมาจากประเภทน เรยกวาซาฮดของผมความหวง การทาอบาดะฮดวยการมความหวงมนจะสมบรณกวาการทาอบาดาหดวยความกลว เพราะความหวง แนนอนจะประกอบกบความรก ดงนนเมอหวงเนยะมดจากอลลอฮกตองรกเจาของเนยะมต

ประการทสาม เหตของการซาฮดทสงกวาสองประการทกลาวมาแลวคอเหตของการ ซาฮดขอทสามน การหยงตวเองจากการทจะผนจตใจไปสสงตางๆทนอกเหนอจากพระองคอลลอฮ เพราะตองกระทาความบรสทธใหแกหวใจจากสงเหลานน และเขามองวาสงตางๆ ท

99

นอกเหนอจากพระองคอลลอฮนนลวนแลวเปนสงเลวทรามทงนนและแบบนเรยกวาซาฮดของพวกชนอารฟน (พวกรจกอลลอฮ)

การซาฮด (การสมถะ) ทสมบรณทสด คอการซาฮดตอทกสงทอนจากพระองค

อลลอฮ (ซบ.) ทงในโลกนและโลกอาคเราะฮ และชนทดอยกวา กไดแกการซาฮดในโลกดนยาเทานน ไมวาจะเปนทรพยสมบต หรอเกยรตยศ หรอสงทมความเอรดอรอย หรออนๆอก และชนทดอยกวานกคอการซาฮดเฉพาะทรพยสมบตเทานน ไมมการซาฮดในเรองเกยรตยศ และสงอนๆ หรอการซาฮดในบางอยางแตไมซาฮดในบางอยาง และการซาฮดแบบหลงสดน คอการซาฮดทออนทสดจากประเภทของการซาฮด เพราะเกยรตยศเปนสงเอรดอรอยและเปนสงทมความอยากไดทสดสาหรบมนษย เหนอกวาทรพยเสยอก จงการซาฮดในเกยรตยศเปนสงทเหมาะสมอยางยงทควรจะปฏบตใหเกดขนในจตใจ

การแบงแยกระหวางการซาฮด (การสมถะ การสนโดษ) กบคาวา ฟากร (การยากจน) การซาฮดคอการปลกออกจากโลกดนยา เพอความภกดตอพระองคอลลอฮ ในขณะทเขามความสามารถทจะตกตวงดนยาใหแกตวเขาหากเขาตองการกบมน

สาหรบ ฟากร คอผทปลกตวออกจากดนยาในขณะทหวใจของเขาชอบอยากไดกบดนยาแตไมมความสามารถจะหามาใหได จงแบบนเรยกวา ฟากร ไมใชเรยกวา ซาฮด แตสาหรบทางหลกการศาสนาอสลามแลวถอวา ผยากจนขดสนทมความอดทนปฏบตศาสนกจอยางสมบรณนนยอมดกวาผทรารวยทปฏบตอบาดาฮ และศาสนกจอยางสมบรณเชนเดยวกน เพราะทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

عام بخمسمائة اغنيائھم قبل الجنة امتي فقراء يدخل

صحيح حسن وقال ھريرة ابي عن الترمذي رواه ความวา คนยากจนจากประชาชาตของฉนยอมไดเขาสวรรคกอนคนรวยของ

พวกเขา ดวยเวลาหารอยป และในบางรายงานบอกวา ดวยเวลาสสบป จงไดทนสนองคาพดทบอกวาหารอยป

บนการทคนยากจนทมความสมถะไดเขาสวรรคกอนคนรวยทจตใจชอบกบโลกดนยา และในรายงานหนงทบอกวาเขากอนสสบปกไดแกคนยากจนทมความละโมบตอดนยา เขากอนคนรวยทละโมบตอดนยาเชนเดยวกน คาพดนทานอหมามฆอซาลย ไดพดไวในหนงสอเอยะยาอลมดดน

100

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวในการขอพรใหแกตวพระองคเอง และประชาชาตของพระองควา

مسكينا وامتني مسكينا احيني اللھم

وحسنه انس عن الترمذي رواه ความวา โออลลอฮ ใหขาพเจาไดมชวตอยอยางผขดสน และใหขาพเจาได

สนชวตไปในสภาพขดสน ทานนบไดสวรรคตในขณะทเสอเกราะของทานไดเอาไปจานาไวกบชาวยว เพราะไป

เปนหนชาวยวเอาเงนมาจายในการเลยงครอบครว โปรดทราบ แทจรง ผทยากจนหากเขาพอเพยงกบสงทพระองคอลลอฮประทานโดย

ไมไดมการละโมบในการแสวงหาทรพยสมบต ถาเชนนตาแหนงของเขาใกลเคยงกบตาแหนงของผสมถะ ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

كفافا عيشه وكان اسلم لمن طوبى ความวา สรวงสวรรคจะไดแกผทรบอสลาม และการดารงชวตของเขาตามเขต

พอมพอใช แตคนยากจนจะไดรบผลบญมหาศาล หากเขาเปนผมจตใจอดทน และปตกบลขต

ของอลลอฮ และพอใจกบสงทม การอดทนบนความลาบากแหงการยากจนนนคอจดเรมตนของการสมถะ และการสมถะจะไมสมบรณ เวนแตจะตองมความอดทน จงเปนเรองจาเปนทขาพเจาจะกลาวถงบทของการอดทนตอหลงจากบทของการสมถะ วลลอฮอะลม

101

บทยอยทส กลาวถงการซอบร (การอดทน)

โปรดทราบ แทจรงการอดทนคอการกกกนตวเองจากความโกรธบนเหนอสงทตวเองไมชอบ และการกกกนลนไมใหฟองรองราพนตอสงท อนจากพระองคอลลอฮ ทานอหมามฆอซาลย ไดกลาวไวในหนงสอของทานวา เนอแทของการอดทนกคอ การมนคง ไมสนคลอนในการชหรอยกยองศาสนา ในการทจะตอสกบสงตางๆ ทมากระตนปลกอารมณไปในทางทชว เพราะมอยนตวมนษย สองกลมทหารซงมการตอสซงกนและกนอยตลอดเวลา เพอตองการแยงรางกายเอามาเปนสทธของตวเองในการปกครอง กลมทหนงไดแก อากลป (สตปญญา) และผสนบสนนมนกคอมลาอกาฮ กลมทสอง อารมณ และผเรยกรองมนกคอ ไชฏอน ดงนนหากมชยชนะขางฝายเรยกรองไปสศาสนา คอขางฝายสตปญญามชยชนะตอขางฝายอารมณ แนนอนเขาผนนกจะไดรบชนความดแหงการอดทนแกเขาแลว และการอดทนเปนภารกจทวาหยบจาเปนบนเหนอทกคนมกลลฟ จะเปนการอดทนบนการปฏบตสงวาหยบจากการภกดตออลลอฮ หรอการอดทนในเรองการทอดทงความชวตางๆ หรอการอดทนบนการไดรบภยพบตตางๆ แตสาหรบการอดทนบนการปฏบตอบาดตทซนต และการอดทนบนการทอดทงของมกโระฮ และของฮารส เหลานมนกตกอยภายใตการซนต มใชวาหยบ เชนเดยวกน การอดทนในการไมโตตอบผททาความระรานแกเรา หรอผททาความฉอโกงแกเรา จงไดจดอยในเครอขายของซนตเชนกน แตจะไดรบผลบญมหาศาลล พระองคอลลอฮ (ซล.) ไดกลาวไววา

بفيرحساب اجرھم الصابرون يوفى انما

10 آية الزمر سورة

ความวา แทจรงจะไดรบการสมบรณแกทงหมด ผทอดทนนนเขาจะไดรบผลบญ

โดยมากมายมหาศาลคดไมถวน พระองคอลลอฮไดรวบรวมความดเอาไวแกผทอดทนหลายประการ ดวยการท

พระองคไมไดรวบรวมเอาไวใหแกผอนจากพวกเขา เชนจะใหการอภย จะใหความเมตตา จะใหผลบญ จะใหการเปนผนา จะใหการชวยเหลอ เพราะพระองคไดกลาวไววา

ئك ل و ليھم أ ت ع ن صلوا ھم م ب مة ر ح ر ئك و ل و أ م و ن ھ مھتدو ل ا

157 آية البقرة سورة

102

ความวา พวกเขา บรรดาผอดทนทงหลาย บนพวกเขาจะไดรบการอภยและ

ความเมตตา และพวกเขาผไดรบการชนาไปสความถกตอง และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

الصابرين مع هللا ان واصبروا

47 آية االنفال سورة

ความวา สเจาจงอดทน แทจรงพระองคอลลอฮจะอยพรอมกบบรรดาผทอดทน

ทงหลาย คอพระองคจะใหการชวยเหลอ และคมครองรกษา และพระองคไดกลาวไววา

بامرنالماصبروا يھدون أئمة منھم وجعلنا

24 آية السجدة سورة

ความวา และเราไดบนดาลสวนหนงจากพวกเขา ใหไดเปนผนา ทไดชนาแกผอน

โดยมคาสงจากเราในขณะทพวกเขาเหลานนไดมความอดทน และพระองคไดกลาวไววา

بفيرحساب اجرھم الصابرون انمايوفى

10 آية الزمر سورة

ความวา แทจรงจะไดรบผลบญอยางสมบรณ แกบรรดาผอดทนทงหลาย ดวย

ผลบญคดไมหมด

103

พระองคอลลอฮไดกลาวถงการอดทนเอาไวในคมภรอลกรอานเกนกวาเจดสบครง และทานรซลลลอฮ (ศล.) ไดกลาวไววา

خير ماتكره على الصبر في

عنھما هللا رضي عباس ابن عن الترمذي رواه ความวา ในการอดทนบนเหนอสงททานเกลยด คอ ความดงาม (จะไดรบผล

บญ) ทานนบอซาไดตรสวา ทานทงหลายจะไมไดรบสงททานปรารถนา เวนแตทาน

จะตองอดทนบนสงททานเกลยด โปรดทราบ การอดทนนนมอยสามชน ชนทหนง เปนชนสงสด และมพลงยง คอมองดวยการเหยยดหยามตอสงทเรยกรอง

ไปสอารมณ จนกระทงจะไมมพลงใหกบมนเลย และไมสามารถจะกาวไปสชนนไดเวนแตจะตองมนคงในการอดทน และนานใน

ความจรงจง ผใดไดยางเขาอยในตาแหนงนแลว เขาจะเขาไปอยในคาตรสของพระองคอลลอฮ ใหแกกลมของเขาวา

يحزنون والھم عليھم فالخوف استقاموا ثم هللا ربنا قالوا الذين ان

13 آية االحقاق سورة

ความวา แทจรงบคคลทเขาพดวา พระผอภบาลของเรา คอ อลลอฮ หลงจาก

นนเขาประจาตอการกระทาความด จงแนนอนจะไมมความกลวบนเหนอเขาเหลานน และเขาจะไมมความโศกเศราเสยใจ

และพวกเขาจะไดรบการเรยกรองดวยคาทพระองคอลลอฮกลาวไว

مرضية راضية ربك الى ارجعي المطمئنة يايتھاانفس

27 آية الفجر سورة

ความวา โอบรรดาวญญาณทสงบสขทงหลาย จนกลบไปสพระผอภบาลของเจา

ดวยความพงพอใจ ดวยผลบญ และไดรบความพงพอใจจากอลลอฮดวยการปฏบตความด

104

นเปนคาเรยกรองจากพระองคอลลอฮในขณะทเขาจะประสบกบความตาย แตสาหรบวนกยามะหจะไดรบการเรยกรองจากพระองคอลลอฮวา

جنتي وادخلي عبادي في فادخلي ความวา เจาจงเขาไปสถตอยในรางกายบาวของเรา และเจาจงเขาไปอยใน

สวรรคของเรา ชนทสอง ชนตาสด คอมพลงขางฝายเรยกรองไปสอารมณและชนะฝายเรยกรอง

ไปสศาสนา คอ ฝายเรยกรองไปสศาสนาตองไดรบความพายแพและปราชย และรางกายไมไดอยในความควบคมของหวใจในทางทด จงหวใจตองยอมมอบรางกายใหกบทหารของชยฏอน และบคคลทอยในชนนนกสวนหนงจากกลมทถกกลาววา

ألن م ھنم أل ن ج جنة م ل ناس ا ل ا معين و ج ا

13 آية السجرة سورة

ความวา ขอสาบานตอไปในวนกยามะห เราจะใหเขาไปเตมในนรกยะฮนนม

จากกลมญนและมนษยอยางมากมาย และผทอยในชนตาแหงนมอยสองเครองหมาย เครองหมายทหนง เขาชอบพดอย

เสมอวา ขาพเจาอยากจะเตาบตตวอยเสมอ แตไมสามารถ จงขาพเจายงไมละโมบในการทจะเตาบต กแสดงวาเขาผนน เปนผทหมดความหวงตอความเมตตาแหงอลลอฮ และจะไดรบการเสยหาย

เครองหมายทสอง จะไมเหลอความใครตอการเตาบตแกตวเขาเลย แตเขาจะกลาววา พระองคอลลอฮมความเมตตาปราณแสนอภยความบาป แสนรกหวง อลลอฮผรารวยจากการเตาบตของขาพเจา สวรรคกวางขวางขาพเจาจะเขาไปอยดวยสกคน คงไมคบแคบหรอก จงคนแบบน สตปญญาของเขาเปนลกเชลยของอารมณเสยแลว และเขาจะไมเอาสตปญญามาใช เวนแตเพอสนองวธการหาอบายในการทจะปฏบตตามความตองการของอารมณเทานน

ชนทสาม เปนชนอยางกลาง คอไมมการออนแอและมไดยอทอในการตอส ตลอดเวลาไดตอสสตปญญาซงเปนสงทกระตนไปในทางศาสนา กบอารมณซงเปนสงชกนาไปในทางอธรรม แตบางครงชนะขางฝายเรยกรองไปในทางศาสนา ซงไดแกสตปญญา ในขณะนน ความอดทนกมอยในตวของเขา และบางครงไดมการชนะขางฝายเรยกรองไปในทางทเลวราย ไดแกทหารของชยฏอน คออารมณ และขณะนนความอดทนกหลดไปจาก

105

เขา คนทอยในชนชนน เขาอยในกลมทสรางความจรงจงในการตอส แตมทงความดและความชวปะปนอยในตวของเขา ดงทพระองคอลลอฮไดกลาววา

عليھم يتوب ان هللا عمالصالحاوآخرسيئاعسى خلطوا

102 آية التوبة سورة

ความวา พวกเขาเหลานนไดผสมการปฏบตความดของพวกเขา กบอกสวนหนง

เปนการปฏบตความชว ซงหวงวาพระองคอลลอฮคงจะรกการเตาบตของพวกเขาเหลานน

และเครองหมายของบคคลทอยในตาแหนงนรไดดวยการทอดทงบางอยางจากสงทอารมณชอบ ไดแกสงทอารมณชอบเพยงเลกนอย แตไมสามารถทอดทงไดจากสงทอารมณชอบ ทกลว และสาคญๆ และบางครงทอดทงสงอารมณชอบทกลวๆ หรอสาคญๆ ไดเพยงบางเวลาเทานน แตบางเวลากปลอยใหจตใจลอยอยภายใตของอารมณ จงเขาเปนผมความโศกเศราตลอดเวลาตอความออนแอของเขา ตลอดเวลาทเขาพยายามตอสกบอารมณราย นคอการตอสทยงในตวเขาสาหรบเขา

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงความตองการกบการอดทนมนเปนการทวทกเวลาไป เพราะสงทประสบแกมนษยนนไมปราศจากสองประการ

ประการทหนง สงทตรงดวยอารมณชอบ ประการทสอง สงทขดกบของอารมณชอบ เพราะฉะนน สงทตรงดวยอารมณชอบ เชนการสบายเนอสบายตว ความปลอดภย

ความรารวย การมเกยรตมยศมศกด จงสงเหลานนมความตองการกบการอดทนเปนอยางยง เพราะสงเหลานหากไมมการอดทนแลว มนจะเลยเกนไป และมนจะเหลอขอบเขตในการหาความสขสาราญ และการปฏบตตามอารมณ จงจะทาใหไดรบความเสยหาย และจะตกอยในความหายนะ และการอดทนบนประเภททหนงน มนแสนจะลาบากมากเพยงเดยว เพราะเหตนทานสาวกนบ (ศล.) บางคนไดกลาวไววา พวกเราถกทดสอบดวยการไดรบความลาบากยากแคน พวกเราสามารถอดทนได แตพอถกทดสอบดวยการไดมความสข เราไมสามารถอดทนไดเลย

ความหมายของคาวา ซอบาร (อดทน) ในเรองไดรบความสขสบายกคอ การไมทาใหจตใจเอยงเอนไปสสงเหลานน และใหรเสยวาสงเหลานนเปนของฝากจากพระองคอลลอฮไวกบเราเทานนเอง อกไมนานขางหนาพระองคกจะเอากลบจากเราไปเสยอก และเราอยาไดฟมเฟอยจนเกนไปดวยการหาความสขจากสงเหลานน และอยาใหลมพระองคอลลอฮ เพราะไดรบความสขกบมน และจะตองมความขอบคณกบเนยะมตทไดรบตลอดเวลา

106

และประการทสอง คอ สงทขดกบอารมณไดมอยสจาพวก จาพวกทหนง การปฏบตภกดตออลลอฮ ในเรองนอารมณของมนษยไดหนายกบมน

ในบางสง เพราะความขเกยจ เชน การละหมาด และบางสงหนายดวยการขเหนยว เชน การออกซะกาต และบางสงหนายกบมนดวยสาเหตทงสองประการ คอ ทงเหตขเหนยวและขเกยจ เชน ทาฮจย และออกทาศกสงคราม

และการอดทนในการทาภกดตอพระองคอลลอฮเปนสงทยากมาก และผทจะปฏบตความดมความจาเปนตอการอดทนในขนตอนสามเวลา คอ หนง ในเวลาเรมตนของการทาอบาดะฮ ดวยการนจะใหไดมาดวยการบรสทธใจ อดทน เพอจะใหไดความปลอดภยจากการโออวด

และเวลาทสอง คอ ขณะกาลงปฏบตอบาดะฮดวยการอดทน เพอใหพนจากการขเกยจในการปฏบตสงฟารฎและสงซนตของมน

และเวลาทสาม คอ เวลาหลงจากการปฏบตอบาดะฮ คอ ตองอดทนไมเอามากลาวเพอบอกผอนใหรวาตวเองไดทาอบาดะฮนนๆ เพอใหพนจากการรยะฮ และซมอาห

จาพวกทสอง การทอดทงมะซยะห (การอบายมข) ตางๆ ทานรซลลลอฮ ไดกลาวไววา

نفسه جاھد من المجاھد

عنه هللا رضي عبند بن فضالة عن حبان وابن رمذيالت رواه ความวา ผทาสงคราม ไดแกผตอสกบอารมณของเขา และการอดทนจากการอบายมข เปนสงทลาบากยงกวาการอดทนบนการปฏบต

ความด ยงอบายมขทเคยทาเปนประจากยงยากขนไปอก เพราะจะสนบสนนในปฏบตอบายมขแบบนโดยทหารสองกลม กลมหนง ทหารของอารมณ กลมทสองทหารแหงธรรมดาประเพณ ยงความงายดายในการปฏบตอบายมขเหลานน ไดมารวมกบทหารสองกลมนแลว กไมสามารถจะอดทนใหพนไปได เวนแตนก ซดดกนเทานน นกซดดกน ไดแกผทอดทนอยางจรงจง สงเหลานน เชน การนนทา การโกหก สงเหลานเปนตน จงมความตองการทจะปองกนกบสงเหลานใหได กจะตองมความอดทนอยางจรงจงทเดยว

จาพวกทสาม สงซงไมไดมความเกยวของดวยความสมครใจของเรา แตเรามความสมครใจในการทจะปองกนมน เชน ผอนไดมการระราน หรอทาความเจบใจแกเราดวยลนของเขา หรอดวยมอของเขา จงใหเราอดทนในสงเหลาน ดวยการไมโตตอบตอเขา

107

ดงทพระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

نصبرن ل لى و ا ع ا م تمون ي ذ آ

12 آية ابراھيم سورة

ความวา ขอสาบานตออลลอฮ ตอไปนเราจะอดทนตอการระรานของพวกทาน

ตอเรา จาพวกทส สงนไมไดอยภายใตของการสมครใจเสยเลย เชน การตายของคนทเรารก

ใคร และทรพยสนเสยหาย และเกดภยพบตตางๆ จงการทจะตองอดทนในสงเหลาน เปนเรองสาคญมาก และเปนชนทสงสด

ทานอบนอบบาส (รฎ.) ไดกลาวไววา การซอบารทกลาวไวในคมภรอลกรอาน มสามระดบ หนง การซอบารบนการปฏบตสงฟารฎ คอ สงทอลลอฮบงคบใหปฏบต และในเรองนจะไดคาตอบแทนสามรอยชนของผลบญ สอง การซอบารบนการละเวนจากสงทฮารอม จะไดคาตอบแทนหกรอยชนผลบญ สาม การซอบารบนการประสบภยพบตในเมอมนเกดขนโดยอบตเหต จะไดคาตอบแทนถงเการอยชนผลบญ

และเมอการอหมานทจะสมบรณไดนน จะตอประกอบดวยการ ซอบาร และการ ชโกร ดงนน ขาพเจากจะกลาว ถงการชโกร (การขอบคณอลลอฮ) หลงจากการซอบารตอไป

ทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الشكر في ونصف الصبر في نصف نصفان االيمان

عنه هللا رضي انس عن والقضاعي البيھقي رواه ความวา การอหมาน มสองสวน สวนหนงเกยวดวยการอดทน และอกสวนหนง

เกยวดวยการขอบคณ เพราะการอหมานทสมบรณจะตองประกอบดวยการศรทธา เชอดวยใจ และการ

กลาวดวยลน และการปฏบตดวยอวยวะ และทงสามประการน แบงออกเปนสองสวน สวนทหนง ปฏบตตามคาสงใชของอลลอฮ นนคอเนอแทของการชโกร (การขอบคณตออลลอฮ) สวนทสอง การทอดทงตอสงทพระองคทรงหาม นนคอเนอแทของการซอบาร (การอดทน) จากความชวทงหลาย วลลอฮอะลม

108

บทยอยทหา กลาวถงการชโกร (การขอบคณ)

โปรดทราบ แทจรงการชโกร คอการผนแปรของบาวตอสงตางๆทพระองคอลลอฮ

ใหเนยะมตแกเขา จากแกวห แกวตา มอ เทา และอวยวะอนๆ อก ไปสสงทอลลอฮไดสรางอวยวะเหลานนเพอมน เชนการผนแปรแกวหไปสการฟงอลกรอาน อลฮาดษ และวชาทใหประโยชนทงหลาย และเชนการผนแปรเทาไปสการเดนทางไปมสยด และไปสการเดนทางไปสการทาฮจย และผนแปรมอไปสการทาศกสงครามกบคนกาเฟร เพอเชดชศาสนาอสลาม

แทจรง การชโกร เปนตาแหนงทสงสด เปนตาแหนงทสงกวาการซอบาร สงกวาการซาเฮร สงกวาเคาฟ และอนๆอก เพราะการชโกร (การขอบคณ) มจดประสงคในตวมนเอง ตางกบการซอบร (การอดทน) มจดประสงคกบมนเพอตองการบงคบอารมณ และตางกบการเคาฟ (การกลว) ซงมจดประสงคกบมน เพอตองการไลลาผทกลวไปสตาแหนงอนพงตองการ และตางกบการซาเฮร (สมถะ) ซงมความประสงคกบมนเพอตองการหนหางจากโลกดนยา ซงทาใหเผลอลมตอการระลกถงพระองคอลลอฮ ไปสสงทปรารถนา คอ อาคเราะห ดงนนดวยสาเหตทวาการชโกร (การขอบคณ) เปนสงพงประสงคในตวของมนเอง จงการชโกรไมไดขาดตอนในสรวงสวรรค และการเคาฟ (การกลว) การซาเฮร (สมถะ) การซอบร (อดทน) สงเหลานไมมแลวในสรวงสวรรค และเพราะการชโกรเปนสงยนยงในสรวงสวรรค พระองคอลลอฮจงไดกลาววา

مين العا رب للد ان واخردعواھم

ه اية سورةيوني ความวา สดการขอพรเรยกรองของพวกเขา ม(ชาวสวรรค) กลาววา แทจรง

ทงหมดการสรรเสรญเปนสทธแหงอลลอฮ ผอภบาลแหงสากลโลก และเพราะเหตวา การชโกร เปนตาแหนงทสงสด จงคนสวนมากไตเตาไปไมถง

อลลอฮจงไดกลาววา

الشكو عبادي من وقليل

13اية ةالبأ سور ความวา สวนนอยเหลอเกนจากบาวของเราทมมากในการชโกร และการชโกรเปนเหตใหมการเพมพนเนยะมตแกผทชโกร

109

ดงทอลลอฮไดกลาวไววา

زيرنكم ال تم شكر لئن

7 اية ابراھيم سورة ความวา ขอสาบาน หากพวกทานขอบคณตอเนยะมต แนนอนเราจะเพมเตม

ใหแกพวกทาน และการชโกรเปนการขดขวางและปองกนจากโทษทณฑแหงพระองคอลลอฮ เพราะ

พระองคไดกลาวไววา

وامنتم تم شكر إن بعذابكم هللا مايفعل

146 سورالنسءاية

ความวา อลลอฮจะไมปฏบตการลงโทษแกพวกทานทงหลาย หากพวกทานขอบคณ และอหมานตอพระองค

และมใหแกการชโกร บญกศลมหาศาล เพราะอลลอฮไดกลาวไววา

كرين الشا ووسيجزيا

144 اية سورةالعمران ความวา และตอไปอลลอฮจะตอบแทนผลบญใหแกผขอบคณเนยะมต และทานนบ (ศล.) ไดกลาววไววา

الصابر الصائم لة بمنز اشكر عم الطا

عنه هللا رضي ھريره أبي عي ؤالحاكم ماجة دؤابناحم واالمام رواةالترمزي ความวา ผรบประทานอาหารทขอบคณตออลลอฮ เสมอนกบผถอศลอดทอดทน หมายความวา เขาทงสองกลมนจะไดรบผลบญเทากน ในความมากของผลบญ และครงหนงทานนบ (ศล.) ไดรองไหในขณะทกาลงทาละหมาด ตาฮจยด จงทาน

หญงซตอาอชาฮไดทลถามทานวา เรองอะไรททานรองไห? ความจรงพระองคอลลอฮกไดอภยใหแกทานในสงทผานมาและสงทจะถงขางหนา ทานนบ (ศล.) จงตอบวา ขาพเจามใช

110

บาวทขอบคณมากๆ ตอพระองคอลลอฮดอกหรอ? ฮาดษนไดรายงานโดยอบนหบบานไวในซอเฮยะฮของทาน

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการชโกรไดผสมประสานจากสามประการ ขอทหนง วชาความร ขอทสอง กรยาบท ขอทสาม การปฏบต

สาหรบวชาความรกคอ ทานจะตองรเสยวา เนยะมตทงหมดมาจากพระองคอลลอฮ (ซบ.) ไมไดมาจากผอน ดงนนหากทานเหนวา เนยะมตทเราไดรบมนมาจากมกลก กคอเพยงแตเหตของมกลกเทานน กพระองคอลลอฮใหปรากฏวาเนยะมตนนมาจากมกลกอนหลกความจรงแลวเนยะมตมไดมาจากผอน เวนแตทงหมดนนมาจากพระองคอลลอฮ เมอทกๆครงทพบกบเนยะมต พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

هللا فمن نعمت من ومابكم

53 اية النحل سوره

ความวา และสงใดทมทสเจาจากบรรดาเนยะมต กมาจากพระองคอลลอฮทงสน หมายความวา ทงหมดเนยะมตนนเปน อภนนทนาการมาจากอลลอฮแกบรรดาส

เจาทงสน และสาหรบกรยาบททจะตองใชในการชโกร กคอ ใหทานมความดอกดใจ ม

ความสขสาราญ ดวยพระเจาผซงประทานเนยะมตแกเรา พรอมดวยทานจะตองใหความยงใหญแกพระองค และใหความตาตอยแกตวทานเอง

และสาหรบการปฏบตในการชโกร ไดแกการททานไดใชเนยะมตของอลลอฮทประทานใหแกทานไปนสงทพระองคใชใหปฏบต อยาไดเอาไปใชในสงทพระองคหาม เชนการใชตาในการดอลกรอาน และหนงสออลฮาดษ และหนงสอวชาทใหผลประโยชน ทานอยาไดใชตาของทานไปในการดของฮารอม เชน มองผหญงอจนบยะ (คอผหญงทอนญาตใหสมรสกนได) ทไมไดเปนญาตทหามสมรส ผหญงทหามสมรส ไดแก แม ยา ยาย ปา นา พสาว นองสาว หลานสาว แมนม ลกนม อนๆอก และผหญงทมองนนไมใชเปนภรรยา หรอทานหญงของทาน

และเชนการใชจายทรพยในการใหอาหารแกลกเมยของทาน หรอใชจายทรพยในการศกษาหาวชาความร หรอการปฏบตฮจย ไมไดใชจายทรพยไปในทางอบายมข เชน การเลนการพนน การซอลอตเตอร การซอหวย ซอเบอรหน กนนาดองของมนเมา ซอยามา ยาบา

ทานทงหลายโปรดทราบ จะไมสมบรณ การชโกร เวนแตการขอบคณของผทอลลอฮไดเปดหวอกของเขาใหกวาง จงเขาจะเหนในทกๆสงนนมนมเหตผล และความเรน

111

ลบ และซงความรกของอลลอฮในสงเหลานน จงเขาไดปฏบตตามนนๆไป แตสาหรบผทมองไมเหนเหตผลในสงเหลานน กจาเปนทเดยวทจะตองปฏบตตามแนวทางซนนาฮของทานนบ (ศล.) เพราะในซนนาฮของทานนบ (ศล.) มนมเหตผล และความเรนลบอยแลว ถงแมวาเราอาจจะไมรถงเหตผลเหลานนดวยการมองผวเผนภายนอก

และผทกระทาการเมาะซยาฮ (ความชว) นน เทากบเขาไดปฏเสธเนยะมตของอลลอฮไปตงหลายอยาง ถงแมนวาความชวอนนนเปนบาปเลกๆกตาม เชน บคคลทมองผหญงอจนบยาฮ เทากบเขาปฏเสธเนยะมตตาของเขา และปฏเสธเนยะมตแสงดวงอาทตย และยงปฏเสธเนยะมตตางๆ ทไมสมบรณ การด เวนแตตองประกอบดวยสงเหลานน เชน ตา และดวงอาทตย และฟง เพราะไมสมบรณ การด เวนแตตองมตา และการดของตาไมสมบรณ เวนแตตองมแสงอาทตย และไมสมบรณ ดวงอาทตย และแสงของมน เวนแตจะตองมฟา ดงนนจงเทากบเขาตองปฏเสธไปตงหลายเนยะมตดวยเหตทมอยบนผนแผนดน และเนยะมตทอยบนฟากฟา และใหเปรยบเทยบเอาเองบนเนยะมตตา ทเขาไดเอาตาไปใชในสงมะซยาฮ กเชนเดยวกนเนยะมตอวยวะอนๆ ทเขาเอาเนยะมตเหลานนไปใชในการปฏบตการมะซยะฮ เพราะเหตไมสามารถจะกระทาการมะซยาฮ อนหนงอนใด เวนแตตองเกดจากหลายสาเหต และดวยหลายๆเนยะมาฮ ซงมาการเกยวของทงหมด ดวยการสรางฟาสรางดน และการชโกรจะไมสมบรณ เวนแตจากบคคลทปฏบตกบมนดวยการบรสทธใจตอพระองคอลลอฮองคเดยว ไมไดกระทาเพอสงอนใด เพราะเหตนขาพเจากจะกลาวตอไปถงบทการอคลาศ (การบรสทธใจ) วลลอฮอะลม

112

บทยอยทหก กลาวถงความอคลาศ (การบรสทธใจ)

ทานทงหลายโปรดทราบ การบรสทธใจ คอ การใหความเอกภาพตออลลอฮใน

ทงหมดการปฏบตการตออต ตอพระองค ดวยการมงหวงตอพระองคเทานน ไมไดทาเพอสงอนใดทงนน

หมายความวา จะตองมความประสงคดวยการกระทาความดทกอยาง เพอความใกลชดตอพระองคอลลอฮเทานน มไดทาเพอสงอนใดจากพระองค เชนเพอตองการความสรรเสรญ ความชนชมจากมนษย หรอเพอตองการทรพยสนเงนทอง หรอเพอตองการใหเขานบหนาถอตา และอนๆอก จากจดประสงคตางๆ ในโลกน และการอคลาศ (การบรสทธใจ) คอ หนง สภาวะของหวใจทไดรบการชมเชยในทางศาสนา และพระองคอลลอฮจะไมรบการปฏบตอบาดาฮ เวนแตจะตองปฏบตดวยการบรสทธใจ อลลอฮไดกลาวไววา

الدني له مخلصي وهللا رواالليعبوماام 5 ايه البيه سوره

ความวา และไมไดใชแกพวกเขาเหลานน เวนแตเพอใหกราบไหวพระองคอลลอฮ ในสภาพทมความบรสทธใจของพวกเขาใหแกพระองคตอการศาสนา จากการภาคใหญ และการภาคเลก

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

ورسوله هللا إلى ھجرته كانت فمن مانوى امرئ وانمالكل بالنيات االعمال انما

الى فھجرته ينكحھا اوامرأة لدنيايصيبھا ھجرته كابت ومن ورسوله هللا إلى فھجرته

ماھاجراليهعنه هللا ضير الحظاب بن عمر عن الشيخاي رواه

ความวา แทจรงการจะเซาะฮ ปฏบตอามลอบาดาฮดวยมการเนยต (การสานกในใจ) และแทจรงใหแกทกคนจะไดรบตามสงทเขาเนยต จงผใดทอพยพจากเมองกาเฟรไปสเมองมฮมน ไปเพออลลอฮ และรซลของพระองค กการอพยพของเขาไปสอลลอฮและรซลของพระองค และผใดทมการอพยพของเขาเพอโลกดนยาทเขาอยากไดกบมน หรอเพอผหญงทเขาประสงคจะแตงงานดวยมน กการอพยพของเขาไปสสงทเขาตองการในการอพยพ

113

ความหมายวา ถาเขาเนยตด ตงใจดในการอพยพของเขา เดนทางไปเพอความรกตออลลอฮและรซลของพระองค เขากจะไดรบผลบญในการบรสทธใจของเขา แตถาเขาเดนทางไปเพอสงอน เชนเพอคาขาย หรอไปในเรองธรกจ หรอเดนทางตามผหญงทเขารกอยากจะแตงงานดวย กแสดงวาการอพยพของเขาไมบรสทธใจเพออลลอฮ รปนอกมองวาเดนทางไปเพออลลอฮและรซล แตภายในเนยตมการภาคตออลลอฮ จงการอพยพของเขาไมไดรบผลบญเพยงแตไดรบตามสงทเขาตองการ จากโลกดนยาเทานน ถงแมนวาการหาทรพยสนดนยา หรอการตดตามผหญงมาเปนภรรยา เปนสงซงอนญาตใหกระทากตาม และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

عبادي من احببته من بقل استودعته سري من سر االخالص مرسال البصرى ابوالحسن رواه

ความวา การอคลาศ คอหนงความเรนลบ จากความเรนลบของเรา เราไดบรรจไวในใจของบคคลทเรารกจากบาวของเรา

ทานทงหลายโปรดทราบ การอคลศ (บรสทธใจ) มอยสามอนดบ เชนทานไชคลอสลาม ไดกลาวไวในหนงสอ ชารฮลกไชรยาห

อนดบทหนง การปฏบตอามลอบาดะฮของบาวเพอรบใชหรอสนองทลคาสงของพระองคอลลอฮเทานน มไดหวงอะไรทงสน ความบรสทธใจแบบนเปนชนสงสด

อนดบทสอง ชนอยางกลาง คอการปฏบตอบาดะฮ เพอหวงผลบญเปนการตอบแทน และเพอวงหนใหพนจากการถกลงโทษ

อนดบทสาม เปนชนตาสด ไดแกการปฏบตอามลอบาดะฮ เพอหวงการไดรบเกยรตหรอชนชมจากพระองคอลลอฮในโลกน หรอเพอหวงความปลอดภยจากความเสยหายในโลกน ประการแรก เชนผทอานซเราะหอลวากอาฮ เพอตองการทามาหากนใหคลอง ประการทสอง เชนผทเขาอาน กลอาอซบรบบนนาส เพอไดรบการปกปองใหพนจากไชฏอน

และสงอนใด ทนอกเหนอไปจากสามชนอนดบน จะไมไดอยในตาแหนงของคาวา อคลศ แตทวามนคอการรยะฮ (การโออวด)

ทานอหมามอลฆาซาลไดกลาวไวในหนงสออลอารบาอนของทานวา โปรดทราบ แทจรงการอคลศมรากฐานของมน มเนอแทของมน มความสมบรณของมน และรากฐานของมนคอ การเนยตเพอแนวทางแหงอลลอฮ เพราะทาเพออลลอฮ นนแหละคออคลศ และเนอแทของมนคอการปฏเสธสงตางๆ ทจะมาปะปนกบอลลอฮจากการเนยต และความสมบรณของมนคอ ความจรงใจ จบคาพดของทานเพยงเทาน

และสาหรบความจรงนนมอยหกชนลาดบ ผใดทไดอยใน อนดบทงหกประการทสมบรณน สมควรทจะใหฉายานามแกคนๆนนวา ซดดก (ผมากในความจรง)

อนดบทหนง จรงในคาพด ในสภาวะทงหมด ไมวาจะพดเลนหรอพดจรง พดกบเดกหรอผเฒา พดกบคนนอกหรอคนในครอบครวเอง พยายามรกษาความจรงเอาไวใหได

114

อนดบทสอง จรงในการเนยต ไดแก การบรสทธในการเนยตโดยชกนาไปสความดความงาม ไมมความปะปนในการเนยตดวยสงทชกนาไปสความเลวทราม จงถาหากมการปะปนในการเนยตทงความดและความชว กเทากบเขาขาดความจรงในการเนยต และอนดบทสองน คอกลบไปสการอคลศ

อนดบทสาม จรงในการนกๆ เชน บคคลทเขานกๆเอาไววาจะบรจาคทรพย หากเขามทรพยวนใด จงการนกของเขานน บางทออนแอในการนกๆเอาไว และมการกงขาคลางแคลง และบางทการนกๆของเขาเดดเดยวแขงแกรง จงการนกทเดดเดยวและแขงแกรงนแหละ เรยกวา ความนกๆทจรง ทแขงแกรงเดดขาดจะไมสนคลอน เมอมทรพยวนใด บรจาคทนทดงทนกๆเอาไว

อนดบทส จรงในการใหสมบรณตามสงทนกๆไว ดวยการไมมการขดแยงหรอแตกตางไปจากสงทเขาไดมการนกๆเอาไวดวยความจรงใจและเดดเดยวของเขา พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

عليه ماعاھدواهللا صدقوا رجال 23 آية االحزاب سورة

ความวา มมากมาย ผชายทพวกเขาเหลานนจรงตอสงทพวกเขาสญญาไวกบพระองคอลลอฮบนสงนนๆ

อนดบทหา จรงในทงหมด การแสดงออก โดยตวของเขาจะมอยในสภาพใดไมวา ซงมไดชแนะบนสงใดจากในจตใจของเขา เวนแตหวใจของเขาจะตองมลกษณะเปนความจรงดงการแสดงออกนนๆ ความหมายกคอเปนผเสมอตนเสมอปลาย เสมอนอกเสมอใน ดงนนหากไมเสมอตนเสมอปลาย ไมเสมอนอกเสมอในกแนนอนเปนคนไมมความจรงในการแสดงออก แตทวาบางทอาจเปนคนรยะฮ (โออวด) เชนบคคลทแสดงออกถงการมความสมาธ อวยวะของเขาในเวลาทาละหมาด แตในใจทาเพอตองการใหคนสรรเสรญเยนยอเทานน มไดทาดวยความจรงใจ

อนดบทหก จรงในการปฏบตทางใน เชน การเคาฟ (ความกลว) การซอบร (อดทน) การชกร (การขอบคณ) การตาวกกล (การมอบหมายตอพระเจา) คอ เขาพยายามใหรความหมายของการเคาฟ การรอยะ (หวงความเมตตา) การซอบร การชกร การตาวกกล และอนอก พรอมดวยปฏบตทางในใหไดชมรสชาตของสงเหลาน ทงหมดในใจของเขา คอหมายความวา สภาพตางๆ นปฏบตใหเปนปฏกรยา และมารยาทตดตวสาหรบเขา วลลอฮอะลม

115

บทยอยทเจด จะกลาวถงการตาวกกล (การมอบหมาย)

โปรดทราบ แทจรงการตาวกกล คอ การศรทธาตอพระองคอลลอฮ และมความ

มนใจวาการลขตของอลลอฮยอมตองผานทกอยาง พรอมดวยการปฏบตตามแบบอยางของทานรซลลลอฮ (ศล.) และจะตองมความอตสาหพยายามปฏบตในสงทจาเปน จากอาหารการกน เครองดม เสอผาเครองนงหม และจะตองรกษาตวใหพนจากอนตรายของศตร เชนไดกระทากนมาเชนนน โดยบรรดานบกอนๆ ทานอลกอฎอยาดไดกลาวไววา นคอทศนะทไดเลอกโดยทานอหมามอดตาบารอน และสวนมากจากอลฟกอฮะ จบคาพดของทานกอฎอยาด

และการตาวกกลคอ สภาพของจตใจอยางหนงทไดรบการยกยอง ซงเปนสาเหตทจะทาใหพระองคอลลอฮพอพระทย กบบคคลทมสภาพลกษณะเชนน เพราะพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

المتوكلين يحب هللا ان

159 آية عمران ال سورة

ความวา แทจรงอลลอฮทรงรกใครตอทงหมดผทมอบหมายตอพระองค และอกการตาวกกล คอ สภาพและลกษณะของจตใจ ซงพระองคอลลอฮใชให

ปฏบต บางทกเปนการวายบ และบางทกเปนการซนต เพราะพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

مؤمنين كنتم فتوكلواان هللا وعلى

23 آية المائدة سورة

ความวา และบนอลลอฮเทานน จงสเจาจงมอบหมาย หากสเจาทงหลายเปนผ

ศรทธา

116

และพอเพยงตอพระองคอลลอฮเทานนสาหรบผมอบหมาย เพราะพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

حسبه فھو هللا على يتوكل ومن

7 آية الطالق سورة

ความวา ผใดมอบหมายการงานตอพระองคอลลอฮ กพระองคจะใหความ

พอเพยงแกเขา (คอพระองคจะปองกนเขาใหพนจากความลาบากทกอยาง) และพระองคอลลอฮกลาวไววา

عبده بكاف هللا يسال

36 آية الزمر سورة

ความวา พระองคอลลอฮมไดใหความพอเพยงแกบาวของพระองคดอกหรอ (แต

ทวาพระองคคอผปองกนความชวจากบาวของพระองค) และโปรดทราบ แทจรงองคประกอบของการตาวกกล มอยสามประการ ประการท

หนง เตาเฮด ประการทสอง สภาวะการในใจ ประการทสาม การกระทา สาหรบการเตาเฮด (การเอกภาพตอพระองคอลลอฮ) เชนใหทานยดถอ โดยการ

ยดถออยางเดดขาด วาแทจรงไมมผใดเปนผกระทาทกอยางเวนแตอลลอฮองคเดยวเทานน ผทรงเอกะ ไมมผภาคหนสวนตอพระองคเลย ราชการทงหมด การสรรเสรญทงหมดกลบไปสพระองค พระองคผแสนสามารถในทกๆสงทกๆอยาง และการเตาเฮด (การเอกภาพตออลลอฮ) คอ รากฐานของการตาวกกล เพราะผทจะมอบหมายใหแกพระองคอลลอฮนน ไดแก บคคลทเขาไมไดยดถอวา มการกระทาสงหนงสงใดใหกบผทอนนอกเหนอจากพระองคอลลอฮเลย

และสาหรบขอทสอง สภาวะการในใจ คอ เราจะตองเชอมนในใจดวยพระองคอลลอฮเทานน และการวางเฉยในใจดวยการมอบหมายการงานทงหมดไปสพระองค โดยมไดผนแปรหวใจไปสผอนจากพระองคเลย ในขอน ถาจะเปรยบเทยบกเสมอนกบบคคลหนงทเขาไดมอบคดความของเขาใหแกทนายความของเขาทเขารกมากกบทนายคนนน มอบใหแกทนายคนนนทจะไปตอบคาถามเกยวดวยคดความของเขาตอหนาผพพากษา ซงเขารวาทนายของเขาเปนผเกง ฉลาด รอบร ในทางกฎหมาย ซงตวของเขาเองกอยกบบานดวยความสบายใจ มไดคดอะไรแลวเกยวดวยคดความของเขา และไมมการขอรองจากผอนแลวท

117

นอกเหนอไปจากทนายของเขา เพราะเขามนใจ และรดวาทนายของเขาคงจะปองกนการถกกลาวหาของเขาได และสามารถปฏบตไดตามความตองการของเขาอยางแนนอน และไมมทนายคนใดทจะมาตอสทนายของเขาได เพราะเขาถอวาทนายเขาเกงกวา

เชนเดยวกน หากเรารจกและมนใจตอพระองคอลลอฮ (ซบ.) ของเรา และเรารดวาพระองคอลลอฮเปนผทแสนรกยงกบบาวของพระองค และเปนผแสนสามารถในทกๆอยาง อกเปนผรบประกนในการใหรสกแกบาวของพระองค จงจาเปนดเดยวทเราจะตองมอบตวของเราและภารกจการงานของเรา และเรองอาหารรสกของเรา และอนๆอก ใหเปนหนาทของพระองคทงสน โดยไมมองถงผอนจากพระองคเลยเพราะผอนนนเปนผออนแอ มความตองการเชนเดยวกบเรา ไมสามารถในการใหรสกแกเราได

แตถาเรายงไมกลาทจะมอบตวของเรา ภารกจการงานของเรา ตลอดถงอาหาร รสกของเรา และอนๆทงสนใหเปนหนาทของพระองคอลลอฮ และยงตดไมขาดทจะมองถงความชวยเหลอจากมคโละ ดวยการทหวใจของเรายงมความตองการทจะพงพาอาศยตอมคโละทอนจากพระองคอลลอฮอยตลอดเวลา การทเปนเชนนนกเนองดวยเราเปนผทออนแอในความยากนของเรา ออนแอในความยดมนและความเชอมนตอพระองคอลลอฮ ดวยสาเหตทยงมความสงสยในใจตอพระองคอลลอฮ หรอดวยเหตความยากน ความแนใจของเรายงไมสามารถบงคบจตใจของเราได จงทาใหหวใจตองตกอยในความกลว ไมกลาทจะมอบตวของเรา หนาทการงานของเรา อาหารรสกของเรา และอนๆทงหมดในตวของเราใหเปนหนาทของพระองคอลลอฮ เพยงองคเดยวเทานน

และเมอเราไดทราบแลววา การตาวกกล คอ สภาพจตใจ ไดแกการเชอมนตอพระองคอลลอฮ และมไดผนแปรจตใจไปสสงอนนอกเหนอจากพระองค จงโปรดทราบตอไปอกวาการตาวกกลนน มอยสามสภาพ

สภาพทหนง กคอขาพเจาไดกลาวมาแลว ไดแก เสมอนกบการทเราไดเชอมนและไววางใจกบทนายของเราทเฉลยวฉลาด หลงจากการทเราไดยดถอวาทนายผนนเขากรกหวงกบเรามากทเดยว และเขากมความสามารถในการทจะชวยเหลอเราไดอยางแนนอน

สภาพทสอง เปนสภาพทกลากวา และแรงกวา สภาพทหนง คอเสมอนกบสภาพของเดกเลกๆ ในการทเชอมนกบมารดาของเขา เขาจะขอความชวยเหลอกบมารดาของเขาในทกสงทกอยาง อะไรทประสบกบตวของเขา เชนเมออยากจะกนอาหาร เมอหวนา อยากจะกนนา อยากจะทาอะไรทกอยางขอรองแตแมเขาผเดยว เพราะเขาเชอมนวา แมของเขารกหวงตอเขามาก และจะตองชวยเหลอเขาอยางแนนอน และสภาพทสองน การตาวกกล โดยขาดการอตสาหะ และการพเคราะหไปเลย ตางกบสภาพทหนง ซงยงมการอตสาหะ และการพเคราะหพจารณาอยอกทตวเขา

สภาพทสาม เปนสภาพสงสด เหลอกวาสภาพทสองเสยอก คอผทมอบหมายตาวกกล ตออลลอฮนน เสมอนกบเขาคอ มายต (คนตาย) ทนอนอยหนาผทจะอาบนาใหมายต

118

หรอเสมอนกบเดกเลกแบเบาะทอยหนามารดาของเขา เขารดวามารดาของเขาตองการกบเขาถงแมนวาเขาไมไดรองไหเลย และมารดาเขาจะอมเขาถงแมนเขาไมไดเกาะรมผาของมารดา และมารดาของเขาจะใหเขาดมนม ถงแมนเขาไมไดขอกนตอมารดากตาม

และสาหรบองคประกอบของการตาวกกลขอทสาม คอ ไดแก การกระทาการงานแทจรงไดมการเขาใจ สวนมากจากคนโงวา เงอนไขในการทจะเรยกวาตาวกกลปกคอ การละทงในการประกอบการงาน และจะตองละทงในการเยยวยาเมอเวลาปวยไข และจะตองมอบตวไปสการเสยหาย จงการเขาใจดงกลาวนนเปนการเขาใจผด เพราะการกระทาดงกลาวเปนสงตองหามตามหลกการหกมชาเราะ แตสาหรบการตาวกกลเปนสงทชาเราะ ใชใหทางานทาการ พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

وعليھامااكتسبت لھاماكسبت

286 آية البقرة سورة

ความวา จะไดแกบคคล การตอบแทนและผลบญสงทเขาไดอตสาหพยายามใน

การทาเอาไวจากความด และจะไดรบบนบคคลนน สงทเขาอตสาหพยายามไดกระทาเอาไวจากความชวตางๆ

และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

النھلكة إلى والتلقوابايديكم

195 آية البقرة سورة

ความวา และสเจาอยาไดสงตวของสเจาไปสการเสยหาย การหายนะตางๆ และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

الھرم واحد غيرداء دواء له داءاالوضع يضع لم تعالى هللا فان هللا تداوواعباد

عنه هللا رضي شريك بن اسامة عن والحاكم حبان وابن واالربعة احمد االمام رواه ความวา จงใชยา โอบาวของอลลอฮทงหลาย เพราะแทจรงพระองคอลลอฮมได

ตงใหมโรคใดขนมาเวนแตพระองคกจะตงใหแกมน ยาของมน เวนแตโรคเดยวเทานน คอโรคชรา

119

และมชายผหนงไดทลถามทานนบ (ศล.) วา ไดหรอไม? หากขาพเจาจะปลอยอฐขาพเจาแลวขาพเจากตาวกกล (มอบหมาย) ตอพระองคอลลอฮ ทานนบจงตอบแกชายคนนนวา

وتوكل ھااعقل

وجيد باسنا ولطبراني خزيمة ابن ايضا ورواه صحيح بسند الضمرى أمية بن عمر عنة حبان ابن رواه ความวา ทานจงมดหวเขาอฐเสยกอน และจงมอบหมายใหพระองคอลลอฮ และหลงจากไดสาเรจจากการอธบายเกยวดวยการตาวกกล ขาพเจากจะเรมกลาว

ตอไปกบความรกตออลลอฮ เพราะการตาวกกลปเปนเหตใหพระองคอลลอฮไดรกตอผทมลกษณะอนนนแกตวของเขา เพราะพระองคไดกลาวไววา

المتوكلين يحب هللا ان

57 آية المائدة سورة

ความวา แทจรงพระองคอลลอฮไดรกหวงตอผทมอบหมายตอพระองค

120

บทยอยทแปด กลาวถง ความรกตออลลอฮ

โปรดทราบ แทจรงความรกตออลลอฮ เปนมารยาทอนหนงซงไดรบการยกยองทางหลกการศาสนา และเปนชนสง ซงจะนาไปสการมะรฟต ตอพระองคอลลอฮ พระองคอลลอฮไดกลาวไววา

ويحبونه محبھم

57 آية المائدة سورة

ความวา อลลอฮไดรกแกพวกเขาเหลานน และพวกเขากรกตอพระองคอลลอฮ และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

اباي هللا لحب واحبوني نعمه من به لمايرفدكم هللا احبوا

عنھما هللا رضي عباس ابن عن والحاكم الترمذي رواه ความวา สเจาจงรกอลลอฮ เพราะสงทอลลอฮไดประทานเนยะมตแกสเจาดวย

มน และสเจาจงรกฉน เพราะพระองคอลลอฮรกกบฉน และการรกตอพระองคอลลอฮ มการขาดเหลอไมเทาเทยมกน ขนอยกบการศรทธา

ของเราทมการมากนอยไมเทาเทยมกน ดงทพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

اشدحبا آمنوا والذين

165 آية البقرة سورة

ความวา และบคคลซงพวกเขาเหลานนมจตใจศรทธา พวกเขาเหลานนแสนรก

ตอพระองคอลลอฮ และแทจรงทานอลามะจากประชาชาตทานนบ (ศล.) ไดลงมตเปนเอกฉนทวา เปน

หนาทวาหยบแกทกๆคนทจะตองรกตอพระองคอลลอฮและทานรซล และทานนบ (ศล.) ไดตงเงอนไขของการอหมานศรทธาของบคคลนนจะตองประกอบดวยความรกตอพระองคอลลอฮไวหลายๆฮาดษ เพราะวนหนงมสาวกของทานชออะบรอซน อลอกอล ไดทลถามทานนบ (ศล.) วา โอทานรซลลลอฮ อะไรคอการศรทธา? ทานนบจงตอบวา ไดแกการทเจา

121

จะตองรกอลลอฮและรซล เหลอกวาสงอนใดทงสน และกมชาวบดว (ไบดอน) พวกเรรอนเลยงแพะเลยงแกะในทงทะเลทราย ไดเดนทางมาหาทานรซลลลอฮ (ศล.) เขาจงไดทลถามทานรซลลลอฮ (ศล.) วา โอทานรซล เมอไรจะถงวนกยามาฮ? ทานนบจงตอบแกเขาวา แลวอะไรทเจาไดเตรยมไวสาหรบวนกยามาฮ จงเขาตอบวา ขาพเจาไมไดเตรยมละหมาดและการถอศลอดไวมากๆ สาหรบวนกยามาฮ เวนแตแทจรง ขาพเจารกอลลอฮ และรซลเทานน ทานนบจงตอบแกเขาวา

احب من مع المرء

عنه هللا رضي انس عن السيخان رواه ความวา บคคลนนจะอยรวมกบผทเขารก และโปรดทราบ แทจรงความหมายของคาวารกกคอ การเอนเอยงหวใจไปสสงท

ชอบ และทกสงทมความเอรดอรอย ทกอยางอยในเครอขาย สงทหวใจรก และเมอความรกคอยๆกลาขน และคอยๆมากยงขนจงเรยกความรกอนนนวาการคะนง และความหมายของคาวาเกลยดชงกคอ การทหวใจเมนหลกหางจากสงตางๆ เพราะจะเกดการระราน เจบปวดหวใจจากสงนนๆ และเมอความเกลยดชงคอยๆกลาขน และมากยงขน จงเรยกความเกลยดชงอนนนวา โกรธเคอง และแทจรงสาเหตของการเกดความรก มอยสองประการ

ประการทหนง การสรางความด ประการทสอง ความสวยงาม จงพวกเราไดรกพระองคอลลอฮ เพราะไมมผใดสรางความดแกเราตามหลกความ

จรงแลว เวนแตพระองคอลลอฮองคเดยวเทานน สาหรบผอนททาความดแกเรากดวยการชนาจากพระองคอลลอฮนนเอง และสาเหตทเราตองรกตอพระองคอลลอฮอกกเพราะความสวยงามซงมในโลกนกมาจากรองรอยแหงความสามารถของพระองคทงสน และกดดารอฮ (ความสามารถ) ของพระองคกคอ สวนหนงจากความสวยงาม และความยงใหญของพระองค

และเครองหมายใหแกการรกอลลอฮ มหลายอยาง สวนหนงจากเครองหมายวารกอลลอฮ กการทจะตองกระทาสงทอลลอฮทรงใชกอนจากการกระทาสงทอารมณชอบ และสวนหนงจากเครองหมายอกกคอ การคะนงทอยากจะไดเจอะอลลอฮดวยการตาย และเขาไมไดเกลยดชงตอความตายเลย เวนแตยงไมอยากตายกเพราะอยากใหเพมพนอหมานและมะรฟตแกตวเขาอกเทานน เพราะความเอรดอรอยของการเพงเลง หรอวปสสนาตออลลอฮมนขนอยกบจานวนความมากนอยของการอหมานและการมะรฟต และอกสวนหนงจากเครองหมายแหงความรกตออลลอฮ กคอ ปตยนดกบลขตของอลลอฮ และสวนหนงจากเครองหมายอกกคอการเกลยดชงกบดนยาทมใหผลประโยชนตออาคเราะฮ เพราะดนยา

122

เปนสงททาใหเราเผลอลม หลงใหล ไมไดระลกถงพระองคอลลอฮซงเปนผทเรารกหวงมากทสด

โปรดทราบ แทจรงผรจกอลลอฮ เขาจะไมรกเวนแตตอพระองคอลลอฮองคเดยว ดงนนเมอเขารกสงอนใดนอกเหนอจากพระองคอลลอฮ กเนองดวยเขารกอลลอฮเทานน เพราะบางทคนเรากรกตอลกของคนทเรารก และญาตพนองของคนทเรารก และทาสของคนทเรารก และทกสงทเกยวของกบคนทเรารก ดงนนทงหมด มคโละ เปนบาวของพระองคอลลอฮทงสน และเมอมความรกหวงกบทานรซลลลอฮ (ศล.) กแนนอนทเขาตองรกทานรซลลลอฮ กเพราะวาทานรซลเปนคนรบใชของพระองคอลลอฮ ซงเปนผท เขารกทสด และพราะทานรซล (ศล.) เปนคนรกของผทเขารก และหากเขามความรกตอบรรดาเหลาซอฮาบาฮ กเพราะวาเหลาซอฮาบาฮไดมความรกตอคนใชของพระองคอลลอฮ และเพราะพวกเขามความรกตอพระองคอลลอฮและเปนบาวของพระองคอลลอฮ ซงมความจงรกภกดตอพระองคตลอดเวลา และเมอเขารกตออาหาร กเพราะวาอาหารเปนสงททาใหรางกายของเขาแขงแรง มพลงงานในการทจะปฏบตการภกดตอพระองคอลลอฮ และคาสงของพระองค และหากเขารกตอดอกไม และตนพช แมนาลาคลอง และแสงส และรปสวยๆงามๆ กเพราะทงหมดเปนสทเกดมาจากการกระทาของพระองคอลลอฮ และเปนสงทไดชแนะถงความเอกภาพของพระองค และความยงใหญของพระองค และเปนสงทกระตนใหไดราลกถงคณลกษณะอนสวยงาม และลกษณะอนยงใหญของพระองค และหากเขารกตอผทปฏบตความดตอเขา หรอตอครอาจารย ทสอนวชาความรใหแกเขา กเนองดวยพวกเขาเปนสอกลางระหวางเขากบผทเขารก ในการสงวชาความรใหถงเขา และสงความดตางๆ มาใหแกเขา และเขารดวาแทจรงพระองคอลลอฮเปนผใหการเตาฟก (การชแนะ) แกพวกเขาในการสอนและการปฏบตความด และผทใหญยงทสดจากมคโละทปฏบตความดตอเรากคอ ทานรซลลลอฮ (ศล.) และมวลการสรรเสรญและการพระราชทานอนลนเหลอกลบไปสพระองคอลลอฮองคเดยวเทานน ดวยการทพระองคไดบนดาลใหทานนบ (ศล.) ไดเกดขนในโลกน และไดแตงตงใหทานไดเปนศาสนทตของพระองค ดงทพระองคไดกลาววา

الكتاب ويعلمھم يزكيھمو اياته يتلوعليھم منھم رسوال االميين في بعث ھوالذي

والحكمة

2 آية الجمعة سورة

ความวา พระองคอลลอฮผไดแตงตงในเผาชนชาวอาหรบซงเขยนไมเปนอานไมได ตอศาสนทตของพระองคจากพวกเขา ไดอานคมภรอลกรอานบนเหนอพวกเขา และมาใหความบรสทธแกพวกเขาใหพนจากการภาคตางๆ และไดฝกสอนคมภรแกพวกเขา และกฎหมายตางๆ ในคมภรกรอาน

123

และบรรดารซลทกองค ไมมอะไรนอกเหนอไปจากการทเขาทกคนเปนบาวของอลลอฮ ทพระองคไดใชเขาเหลานนใหนาคาสงของพระองคไปสงใหถงแกมวลมนษย เชนพระองคไดกลาวไววา

الميين البالغ اال الرسول وماعلى

54 آية النور سورة

ความวา และไมมหนาทบนเหนอศาสนทต เวนแตการนาสงคาสงจากพระองคอลลอฮโดยชดแจง

และพระองคอลลอฮไดกลาวไววา

يشآء من يھدي هللا ولكن احببت من التھدي انك

06 آية القصص سورة

ความวา แทจรงเจานน (โอมฮมมด) ไมสามารถชแนะบคคลทเจารกไดหรอก แตทวาอลลอฮเปนผชแนะผทพระองคตองการเทานน

และจงพยายามพจารณาใหจรงๆ ตอคากลาวของพระองคอลลอฮทพระองคไดกลาวไววา

توابا كان انه واستقفره بحمدربك فسبح افواجا هللا دين في يدخلون الناس ورأيتความวา และเจาไดเหนมนษย เขาไดเขามานบถอศาสนาอสลามเปนกลมๆ

(หลงจากเคยเขามทละหนงคนทละหนงคน) ดนนจงกลาวคาตสแบะฮตอพระองคอลลอฮ ดวยการสรรเสรญตอพระผอภบาลและขออภยโทษตอทาน แทจรงพระองคเปนผแสนรบการเตาบต

จงพระองคอลลอฮไดตงสถานะแกทานรซล (ศล.) ในตาแหนงชนดวงตาใหมองเฉยๆเทานน และพระองคไดกลาวตอไปวา เมอใดทเจาไดเหนบาวของพระองคอลลอฮ เขารบนบถอศาสนาของพระองคอลลอฮแลว เจาจงพดดวยการสรรเสรญพระองคอลลอฮเถด อยาไดสรรเสรญตวเจาเอง และนนคอความหมายทวาใหเจากลาวคาตสแบะฮดวยการสรรเสรญพระผอภบาลของเจา ดงนนหากเจาไดผนจตใจของเจาไปส ตวเจาเอง หรอตอความอตสาหพยายามของเจา กใหขออภยตอพระองคอลลอฮเสยเพอพระองคจะไดรบการเตาบตของเจา ไดกลาวไวเชนน โดยทานฮจยาดลอสลาม ทานอหมามฆอซาล ไดพดไวในหนงสอ วรบาอนฟอซลดดน

และเมอมสวนหนงจากเครองหมายวารกพระองคอลลอฮ กคอการทจะตองรฎอ (การปตยนด) ตอลขตของพระองค จงตอไปนขาพเจากจะกลาวถงบท ความรฎอ (ความปตยนด) ตอลขตขององคอลลอฮ ขาพเจาจงกลาว

124

บททเกา กลาวถงการรฎอ (การปตยนด)

ตอลขตของพระองคอลลอฮ (ซบ.)

โปรดทราบ ทานทงหลาย แทจรงการรฎอ ตอลขตแหงพระองคอลลอฮนน หมายความวา จตใจจะตองชอบตอทงหมดความประสงคของพระองคอลลอฮ (ซบ.) และมไดคดคานตอสงทงหมดทพระองคอลลอฮไดดาเนนใหเกดขนแกบาวของพระองค

และมใชความหมายของคาวา รฎอ (ปตยนด) กบลขตของอลลอฮกคอการทไมไดรสกเจบปวดในขณะทประสบกบภยพบต และมใชความหมายของคาวา รฎอ ดวยลขตของอลลอฮคอการทอดทง ไมขอดอาตอพระองคอลลอฮ และไมกนยาในยามเจบไขไดปวย และมใชความหมายวาจะตองปลอยใหอนตรายตางๆ มาสตวของเราโดยไมตองปองกนเสยเลย ในขณะทเรามความสามารถทจะปองกนใหพนจากอนตรายตางๆ นนได แตทวาพระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดใชแกพวกเราใหขอดอาพระองค

จงสวนหนงจากจานวนการรฎอ ตอลขตแหงพระองคอลลอฮกคอ การพยายามใหไดรบสงทเรารกดวยการปฏบตสาเหตของสงเหลานน แตหากวาเราทอดทง ไมปฏบตสาเหตของสงตางๆนน เปนสงทขดกบการพงพอพระทยของพระองคอลลอฮ จงไมไดอยในเครอขายของคาวา รฎอ ตอลขตของพระองคอลลอฮ เชน บคคลคนหนงทเขาหวนา แตเขาไมยอมทจะเออมมอไปหยบนามากน แตทวาการหยบนามากนใหพนจากการกระหายนา นนแหละคอการรฎอตอลขตของพระองคอลลอฮ

และมไดเขาในเครอขายของคาวารฎอ ตอลขตของพระองคอลลอฮ (ซบ.) อก บคคลทปฏบตตวออกจากคาสงกฎเกณฑหกมชาเราะ แตทวาความจรงของคาวารฎอดวยลขตของพระองคอลลอฮ (ซบ.) กคอความหมายดงทกลาวมาแลว ดวยการไมปฏเสธ ไมคดคานการกระทาของพระองคอลลอฮ ทงภายนอกและภายในจตใจ พรอมดวยมความจรงจงในการพยายามแสวงใหไดรบสงทพระองคอลลอฮ (ซบ.) รกใคร ดวยการปฏบตคาสงใชของพระองคอลลอฮ (ซบ.) และละเวนหางไกลจากคาสงหามของพระองค

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการรฎอ ดวยลขตของพระองคอลลอฮ คอ สภาวะจตทไดรบการยกยองจากพระองคอลลอฮ (ซบ.) ซงเปนสงวายบบนเหนอคนมกลลฟ (ผบรรลนตภาวะดวยอายครบ 15 ป) จะตองรกษาใหมประจาในจตใจของเขา

125

พระองคอลลอฮ (ซบ.) ไดกลาวไววา

ورضواعنه عنھم هللا ضير 8 آية البيتة سورة

ความวา พระองคอลลอฮไดมความปตยนดตอพวกเขา (ผทอหมานทปฏบตความด) และพวกเขาไดปตยนดตอพระองคอลลอฮ (ซบ.)

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

له هللا قض بما سخطه آدم ابن شقاوة ومن هللا قض بما رضاه آدم ابن سعادة من

عنه هللا رضي وقاص ابي ابن شعد عن والحاكم الترمذي رواه ความวา สวนหนงจากวาสนาของบคคลกคอ การพงพอใจดวยสงทพระองค

อลลอฮไดลขตใหเกดขน และสวนหนงจากความชวของบคคลกคอการไมพงพอใจตอสงทพระองคอลลอฮไดลขตใหเกดแกตวเขา

และแทจรง การรฎอ การพงพอใจตอลขตของพระองคอลลอฮ คอ เปนสงสดทายจากความตองการของชาวสวรรค ดงองคอลลอฮไดกลาวเอาไวแกพวกชาวสวรรควา

رضاك فيقولون ماذاتريدون

يعلى ابو رواه ความวา อะไรทพวกเจาทงหลายมความตองการอก? พวกเขาชาวสวรรคตอบวา

คอ ความพอพระทยจากพระองค หากมคาถามจากทานวา ทาอยางไรทจะใหขาพเจารวมกนไดระหวางความพอใจปต

ยนดตอลขตของพระองคอลลอฮ กบการใหเกลยดตอการกฟร คอการทรยศตอพระองคอลลอฮ และการมะเซยยาฮ คอความชวตางๆ และทงสองอยางนกมาจากลขตของพระองคอลลอฮนนเอง แนนอนในเรองนขาพเจาจะตอบวา แทจรงการกฟร (การทรยศตอพระองคอลลอฮ) และการมะเซยยะฮ ทงสองอยางน มสองมมมอง มมมองทหนง ทงสองอยางนกมาจากลขตของพระองคอลลอฮ และความประสงคของพระองค จงถามองทางฝายน กวายบเราทกคนจะตองรฎอ พงพอใจ และปตยนดกบการสองอยางน เพราะตามหลกความจรงแลวกคอการทเราพงพอใจกบลขตของอลลอฮนนเอง และมมมองทสอง สงทงสองอยางนจะเกดขนไดกดวยการอตสาหพยายามและความสมครใจของผปฏบตความชว จงถามองทางดานนอก กวายบทเราจะตองเกลยดกบมนทงสอง

และวายบเราจะตองหามปรามจากสองอยางน เชนเดยวกนกบการวายบทเราจะตองใชใหปฏบตความด สรปแลว ในการกฟร และการมะซยาฮ ทงสองประการน วายบ

126

ทกคนจะตองพงพอใจกบมน เพราะทงสองนมาจากลขตของพระองคอลลอฮ และวายบทกคนจะตองเกลยดกบมนท งสอง เพราะท งสองนจะเกดขนไม ได เ วนแตมาจากการอตสาหพยายาม และการสมครใจของเรา จงในตวของการกฟรและการมะซยาฮ ทงสองนวายบมทงความพงพอใจ และความเกลยดชงอยในตวของมน กไมไดขดแยงกนแตอยางใด เมอการพงพอใจ และการเกลยดชงอยในสงเดยวกนกจรง แตมนคนละฝาย คนละมมมองทตางๆกน

และเพราะสาเหตวา ผใดทไดเขาใจวา การทละทงไมยอมใชใหคนไดกระทาความด และละทงไมยอมหามจากการกระทาความชว นนมนไดเขาอยในเครอขายของการพงพอใจตอลขตของอลลอฮ ถามการเขาใจแบบนนกจะจดอยในกลมความเขาใจของคนยาเฮล (ผไมร) เพราะสวนหนงจากการลขตของพระองคอลลอฮกคอ การวายบทจะตองใชใหเขาทาความด และวายบจะตองหามจากการกระทาความชว และถาหากมคาถามวา ขาพเจาจะมความสามารถพงพอใจกบการบาลา (ภยพบต) ไดอยางไร? ในขณะทบาลาเปนสงททกคนเกลยดชง ถามคาถามเชนนขาพเจาจะตอบวา แทจรงการเกลยดชงกบบาลานน มนเปนสญชาตญาณหรอธรรมชาตของมนษย และการพงพอใจตอบาลานนมนเปนเรองสตปญญา และดวยสาเหตทรวาดวยการเกดบาลาขนมาแกตวเรา เมอเราพงพอใจกบมนกจะไดผลบญมหาศาล เชนคนไขทพงพอใจดวยการกนยาขม เพราะเขารดวายาขมนนแหละทจะทาใหเขาไดหายจากการเจบปวย จนกระทงเขาชอบทจะกนยาขม ถงแมนวาเขาตองซอยาขมดวยราคาทแพงเสยดวยซา และบางครงเขายงจางเสยเงนใหหมอฉดยาเขาไปในรางกายของเขา เขายงทนความเจบปวดได เพราะเขารวายาเหลานแหละทจะทาใหเขาหายจากการเจบไขของเขา

และสวนหนงจากสาเหตในการพงพอใจตอลขตของพระองคอลลอฮกคอ เราจะตองยดถอวา พระองคอลลอฮทานมเหตผลทงสนในกจการตางๆ ทพระองคไดประสงคใหเกดขน ถงแมวาบางทเรายงไมทราบถงเหตผลของพระองค และจะตองยดถอวาทกสงเมออลลอฮไดลขตใหเกดขนแลวจะตองเปนของดทงนน และการยดถอดงกลาวมนจะทาใหหลดพนจาจตใจของทาน จากการคดคานและการปฏเสธตอการลขตของพระองคอลลอฮ (ซบ.) เชน ทานพดวา เพราะเหตใดอลลอฮไดลขตแบบนน? และทาไมอลลอฮจงไมทาแบบน คอคาพดแบบนจะไมเกดในจตใจของเรา เชนเดยวกบทานนบมซา (อล.) ไมคดคาน และไมปฏเสธการกระทาของทานนบคยเดร (อล.) ในการเจาะเรอคนยากจนใหจมนา และการฆาเดก และการยกกาแพงบานใหยนขนใหตรง หลงจากกาแพงนนจะพงทลาย เมอทานนบมซารถงสาเหตทนบคยเดรไดกระทาสงเหลานทานกยอมรบและเหนดดวยกบการกระทาของทานนบคยเดรโดยไมมการคดคานเสยเลย

ไดมประวตเลากนวา มทานนบอยองคหนง เขาไดบาเพญอบาดาฮ อยบนตวเขา และมตานาใสสะอาดอยขางตนเขา และมผชายคนหนงไดเดนผานตานานนไปซงไดขมาเปน

127

พาหนะ จงเขาไดลงจากหลงมา แลวจงไดกนนา และกไดขนหลงมา เดนทางตอไป แตเขาไดลมถงเงนของเขาไว ซงมในถงเงนนนหนงพนเหรยญทอง หลงจากนนกมชายคนอนเดนผานมาอกจงไดเอาถงเงนนนไปเสย และไมนานหลงจากนน กมชายผยากจนแบกฟนผานมาทางนนจงไดหยดกนนา แลวนอนหลบดวยความเหนดเหนอย จงผชายทขมาทถงเงนสญกไดกลบมาอก เมอไมเหนถงเงนของเขาทลมไวกเลยจบ ผชายทแบกฟนนนแลวขอใหสงกลบถงเงนของเขาทสญไป ผชายทยากจนคนนนไมสามารถสงคนใหได เพราะเขาไมใชผทเอาถงเงน จงเขาถกลงโทษอยางหนก ทาอยางไรกไมไดถงเงนเลยถกฆาตาย ดงนนเมอทานนบเหนดงนนกเลยกลาวขนวา โออลลอฮ พระองครทงสนทาไมทเปนไปแบบน ผทเอาถงเงนไปคอผรายคนอน และทานไดบงคบใหเจาของถงเงนซงเปนผรายในการลงโทษคนยากจน ซงเขาไมไดผดอะไรเลย จนกระทงเขาไดฆาคนยากจนนนจนตาย พระองคอลลอฮจงกลาวแกทานนบองคนนวา “เจาจงสนใจกบเรองการทาอบาดะฮของเจาไปเถด มนไมใชเรองของเจาทจะตองรความลบในราชการของเรา” แทจรงคนยากจนคนนนเมอกอนเคยฆาพอของชายขมานนมากอน จงเราละใหเขาตอบสนอง และพอของชายขมานน เมอกอนเคยเอาเงนหนงพนเหรยญทองจากผชายทเอาเงนเขาไป จงเราไดสงกลบใหเขาไปจากทรพยมรดกของเขาทไดมาจากพอของเขา

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงไดมความตองการจากบาวของอลลอฮทกคนใหไดปฏบตอบาดาฮซงจะทาใหตวของเขามความใกลชดตอพระองคอลลอฮ (ซบ.) จงในขณะทการระลกถงความตายเปนสงทยงใหญ ในการใหผลประโยชนในการปฏบตอบาดาฮ จงขาพเจาจะไดเอามากลาวในทนตอไป

128

บทยอยทสบ กลาวถงการระลกถงความตาย

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการระลกถงความตายคอ กรยาทางจตทไดรบการยกยอง อกเปนสงทพงแสวงหาโดยหลกการศาสนา และยงเปนสงซงกระตนใหไดปฏบตอบาดาฮมากๆ ตอพระองคอลลอฮ (ซบ.) และยงเปนเหตใหเปนคนมกนอยตอโลกดนยา และสงอยากไดตางๆ เพราะทานนบ (ศล) ไดกลาวไววา

اجزله اال قليل في وال قلله اال كثير في اليكون فانه اللذات اكثرواذكرھاذم

قنھما هللا رضي مرع ابي عن البيھقي رواه ความวา ทานทงหลายใหมากในการระลกถงสงทมาบนทอนความอรอย (คอ

ความตาย) แทจรงไมไดนกมนในขณะทมากตอดนยา เวนแตมนจะทาใหนอยลง และมไดนกมนในขณะทนอยตออามลอบาดาฮ เวนแตมนจะทาใหมากขน

และอกทานนบ (ศล.) ไดกลาวไวอกวา

الموت اللذات زم ذكرھا اكثروامن

وغيرھم والحاكم ماجه وابن والنسائ الترمذي رواه ความวา จงใหมากในการกลาวถงสงซงมาบนทอนความอรอย กคอ ความตาย ไดมคนถามทานรซลลลอฮ (ศล.) วา

سي االكي لئكااواستعدار مابعره ذكراواحسنھم ت لمو اكثرھم قال اكيي منيه مؤا أي

عنھما رضا عمر ابن عن ماجه ابي رواه ความวา ไหนทงหมดคนศรทธาทมความฉลาด ทานจงกลาววา ไดแกผทมากใน

การระลกถงความตาย และผทแสนสวยจากพวกเขา ในการเตรยมตวใหกบสงทหลงจากตาย พวกเขาเหลานนคอผแสนฉลาด

129

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

واعظا باموت كفى

ياسر ابن عمار عن والبيھقي الطبراني رواه ความวา พอเพยงกบความตายเปนสงทใหการตกเตอนตอมนษย ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงความตายคอการวนวายทแสนใหญยง และในการ

ระลกถงมน จะไดรบผลประโยชนทใหญหลวง เพราะเปนสงททาใหหนายหนจากโลกดนยา และเปนสงททาใหมความคดถงคะนงตอวนอาคเราะฮ

และสาเหตททาใหเผลอลมจากความตายกคอ การยนยาวในความตองการกบสงทชอบอยากได และเหตทเกดการยนยาวในความตองการกบสงทชอบนนกคอ ความรกกบโลกดนยา และปลอยใหตวตกอยในอานาจของการยาฮล (การไมเอารเรองศาสนา) ทานนบ (ศล.) ไดเคยกลาวกบอบดลลอฮ บตรของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮมา

سبيل عابر او غريب كأنك الدنيا في كن

عمر ابن عن البخاري رواه ความวา เจาจงอยในโลกน ปานประหนงเจาเปนคนพลดถน หรอเสมอนกบคน

ผานทางเทานน และทานอบนอมร ไดกลาวไววา เมอทานตกอยในตอนเยนของกลางวนกทานอยาได

รอคอยตอนเชาของวนพรงน และเมอทานไดยางเขาสตอนเชา กอยาไดรอคอยตอนเยน และใหทานเกบความดไวตงแตเมอยามสขภาพสมบรณ เผอยามเจบไขไดปวย และยามเมอยงมชวตอย เผอยามทชวตออกจากราง ไดรายงานฮาดษนโดยทานอหมามอลบคอร

และแทจรงสวนหนงจากสงซงไดชวยเหลอบนการใหไดระลกถงความตายกคอ การเยยมเยอนกโบร เพราะทานนบไดกลาวไววา

تذكرالموت فانھا زوروالقبور

عنه هللا رضي ھريرة ابي عن مسلم رواه ความวา ทานทงหลายจงเยยมเยอนกโบร เพราะมนจะทาใหระลกถงความตาย

130

และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

اآلخرة وتذكر الدنيا في فزوروھافانھابزھد القبور زيارة عن نھيتكم كنت

عنه هللا رضي مسعود ابن عن والحاكم ماجه ابن رواه ความวา ขาพเจาเคยหามพวกสเจาไมใหเยยมเยอนกโบร ดงนนตอไปนอนญาต

ใหแกทานทงหลายเยยมเยอนกโบรไดแลว เพราะมนจะทาใหสละโลกดนยาและระลกถงอาคเราะฮ

ทานทงหลายโปรดทราบ แทจรงการสนตอความใครของอารมณนนคอ เปนมารยาทอนไดรบความยกยอง เพราะมนเปนเหตใหมการเตรยมตวเพอการหลงจากความตาย และมนษยนนมการแตกตางกนในความสน ตอความใครของอารมณ และความยนยาวของมน มนษยบางคนมความนกอยากใหอายยนยาวถงหนงพนป เพราะพระองคอลลอฮกลาวไววา

سنة الف لويعمر يوداحدھم

96 آية ةالبقر سورة

ความวา ไดนกๆบางคนจากพวกเขาหากพระองคอลลอฮ ไดใหอายยนยาวถง

หนงพนป และทานนบ (ศล.) ไดกลาวไววา

والمال العيش طول اثنين حب على شآب الشيخ قلب

البخاري معناه وروي ھريرة ابي عنه ماجه وابن مسلم رواه ความวา หวใจของคนชรานน หนมเสมอบนการรกสองประการคอ อยากใหนาน

ในการดารงชวต และอยากมทรพยมากๆ และจดประสงคดวยคาวา หนม ในทนกคอ สมบรณในความรกตอสงสองประการน

เสมอนกบสมบรณ ความแขงแกรงของคนหนมในขณะทเขาหนมแนน และสวนหนงจากพวกเขา มบคคลซงนกๆเพยงหนงปเทานน และบางคนกนกๆเพยงหกเดอน และบางคนกนกๆเพยงวนกบคนเทานน ไดมรายงานจากทานมอาซบนยาบล (รฎ.) ทานนบไดกลาวไววา

“ฉนไมไดกาวไปหนงกาว เวนแตฉนเขาใจวา คงจะไมไดตดตามไปดวยกาวทสอง กจะพบกบความตายเสยกอน”

131

และผลประโยชนของการสนตอความใครของอารมณกคอ เปนผรบเรงในการปฏบตอบาดาฮ มเปนคนผลดวนประกนพรง และแทจรงเครองหมายของคนทไดรบการชแนะจากพระองคอลลอฮ กคอผทไมไดเผลอลมกบความตาย จงเขาไดเตรยมเนอเตรยมตวในตอนเชาของทกๆวน เพอความตายดวยการเตาบต และปฏบตอามลอบาดาฮตอพระองคอลลอฮ จงหากเขายงมชวตยนยาวถงตอนเยนกขอบคณตออลลอฮ ทปฏบตตออตตอพระองค และดใจดวยการไมมการไรสาระวนของเขาทผานไป หลงจากนนเขากเรมเตรยมตวในการปฏบตความดในตอนเยนอก จนกระทงถงตอนเชา จงไดขอบคณดวยการตออตในตอนกลางคนของเขา และดใจดวยกลางคนของเขาทผานไปดวยไมมการวางเปลาจากการปฏบตอามลทดแกเขา เชนนนแหละ การปฏบตของเขาทงกลางคนและกลางวน ทงเชาและเยน และการปฏบตดงกลาวเปนสงไมงายดาย เวนแตใหแกบคคลทเขามจตใจวางจากการดารงชวตของเขาจนถงวนพรงน จงการตายของเขาคอวาสนามหาศาลแกเขา และการเปนของเขาคอการเพมพนความดแกเขา

วลลอฮอะลม ดวยการสรรเสรญตอพระองคอลลอฮ (ซบ.) ทานผเรยบเรยงตนฉบบเดม ไดเรยบ

เรยงจบหนงสอ ปนาวารบาฆฮาต เมอแรมเจดคาจากเดอนรอยบ ฮศ. หนงพนสามรอยเจดสบแปด 1378

وصحبه آله وعلى محمد سيدنا على هللا وصلى وباطنا وظاھرا اوالوآخرا الحمدرب والحمد المرسلين على وسالم يصفون عما العزة رب ربك سبحان وسلم

العالمين การแปลหนงสอ باكيھاتي فناور กไดจบลงดวยการสรรเสรญทงมวล เปนสทธ

แหงพระองคอลลอฮองคเดยวเทานน หากผดพลาดไปบางประการใด กกรณาทานผทรงคณวฒชวยตบแตงใหดวย คงจะเปนพระคณเปนอยางยง แทจรงมนษยทกคนคงจะไมปราศจากความผดพลาดและหลงลม

การสดดและการสนตสขโปรดพระองคอลลอฮ ไดประทานใหแกทานนบมฮมมด (ศล.) และบรรดาเครอญาตของทาน และบรรดาสาวกของทานดวยทงหมด

والمسلمين والمؤمنات المؤمنين ولجميع ولمشايخي ولوالدي ذنوبي الغفرلي اللھم

االندونسي المندلي القادر عبد شيخ لروح السيما واالموات منھم االحياء والمسلمات آمين يھاتيباك فناور كتاب المؤلف

ผแปล อ.อบดลมาลก เรงสมทร กระบ 11/1 ม.3 ต.แหลมสก อ.อาวลก จ.กระบ

132