Pediatrik Fizyoloji ve Anatomi Dr. Evren Büyük9rat
Sunum Planı
Terminoloji
Fetal Dolaşım
Solunum ve Havayolu
Kardiyovasküler Sistem
Karaciğer Ve metabolizma
Renal Sistem
Sinir Sistemi
Termoregülasyon
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 2
Terminoloji
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 3
Yenidoğan (0-‐28gün)
Bebek (28 gün-‐ 12 ay)
Çocuk (1-‐12 yaş)
Adelösan (12-‐16 yaş)
Prematür ˂ 37 GH
Matür 37-‐42 GH
Postmatür ˃42 GH
Gestasyon Yaşına Göre Ağırlık
˂ 2500 gr Küçük
2500-‐4000gr Uygun
˃4000 gr Büyük
Fetal Gelişim
1.Trimester (8 haZa)
Organogenezis
2. Trimester Fonksiyon
3. Trimester Ağırlık ar4şı
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 4
Vücut yüzeyi / Ağırlık Oranı
Erişkin 0,03
Yenidoğan 0,06
Vücut Yüzeyi
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 5
Vücut Ölçüleri
Baş çevresi torakstan daha geniş
Abdomen torakstan geniş, kasları zayıf
Boyun Kısa
Ekstremiteler kısa
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 7
Fetal Dolaşım
Duktus venozus
Foramen ovale
Duktus arteriozus
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 8
Fetal dolaşım
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 10
Kardiyak Output %65 Sağ Vent %35 Sol Vent
O2 ↑↑
Koroner
Beyin
Üst ektremite
O2↓↓
Alt ekstremite
Baen
Fetal Dolaşım Doğumda;
Vajen kanalından geçerken 60-‐100 cm H2O basınç
Trakea içindeki 5-‐10 ml sıvı aelır
Diafragma ve karın kaslarının kasılması
İntraplevral basınç ↓ (-‐80 cm H2O)
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 11
C/S >> Y.D. GEÇİCİ TAKİPNESİ
Fetal Dolaşım Hipotermi, pH, pCO2 değişikliği
Santral solunum uyarılması
pO2 ↑ (İ.U. 25 mmHg) pCO2 ↓
Pulmoner vasküler direnç↓ Pulmoner Kan akımı↑
Umblikal damarların klemplenmesi
Sistemik vasküler direnç ↑
AZerload Sol vent. ↑ Sağ vent↓
Atrium basıncı Sol >>>>>Sağ
Foramen Ovale de Fonksiyonel kapanma
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 12
Solunum sistemi
Pulmoner arter basıncı doğumda sistemik basınca eşit
2-‐3 ay içinde pulmoner vasküler direnç azalır
Sağdan sola şant azalır
Duktus kapanır
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 13
Pulmoner arter basıncı mmHg
Pulmoner kan akımı ml/kg/dk
Pulmoner vasküler rezistans mmHg/ml/dk/kg
Fetal Dolaşım
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 14
pO2 ↑ pH ↑ PgE2↓ Ductus Art
6. saat Fonksiyonel 6. HaZa Anatomik
kapanma
F.Ovale 24.saat Fonksiyonel 3-‐12 ay Anatomik
kapanma
Geçiş (Transisyonel) Dolaşım Dönemi
Hipoksi, Asidoz, Hipotermi
Metabolik ihnyaç ↑↑↑
Pulmoner arter manipülasyonu Pulmoner volüm areşı
Yüzeyel anestezi Endotrakeal Entübasyon sonucu
ıkınma
Pulm. Vask. Direnç↑
Atriumlar arası basınç değişikliği
Persistan Fetal sirkülasyon
Persistan Pulmoner Hipertansiyon
Persistan Fetal Sirkülasyon
Diafragma hernisi
Mekonyum Aspirasyonu
Enfeksiyon
Polisitemi
Kardiyak output↓
Siyanoz
Takipne
Bradikardi
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 15
Solunum Sistemi 16. GH bronşial ağaç oluşumu
tamamlanır
Bronşlarda sayısal çoğalma 8 yaş
Yapısal büyüme 18 yaşına
24-‐26 GH oksijen transportu yapabilir
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 16
Havayolu
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 17
Oksiput çıkınelı ve büyük
Boyun kısa Mandibula küçük
Burun Küçük
Nazal pasaj rölanf dar
Havayolu
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 18
Nazal solunum hakim
Dil ağız kavitesine göre büyük
Hipoksi
Obstriknf uyku apnesi
Oral solunum,
Hipertrofik adenoid ve tonsiller
Epiglot
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 19
Büyük
Sert
Vokal kordla oblik açılı
U veya V şeklinde
Larinks yukarı ve önde Glork aralık Erişkin (C5)
Yenidoğan (C3-‐C4) Krikoid Kıkırdak Subglork
En dar yer
Huni Şeklinde
Havayolu
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 20
Enflamasyon, sekresyon, ödemde ciddi direnç areşı
Yarıçapın 4. kuvven ile ters oranelı
Havayolu direnci havayolu uzunluğu, çap ve gazın viskozitesine bağlı
Havayolu
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 21
Havayolu
Vokal kordlar Erişkinde trakeayla dik açı Çocukta trakeaya doğru
eğimli
Trakea Y.D. 4cm
Ana bronşların trakeadan ayrılma açısı
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 22
Sürfaktan
İ.U. 23-‐24 ha]ada sentez, 30-‐34 ha]ada ar^ş
Tip II pnömosit
Fosfolipid, protein yapıda
Alveolar yüzey gerilimi ↓
Havayolu açıklığı, kollaps önlenmesi
Yüksek O2 tedavisi, bronş lavajı, YDSSS Sürfaktan ↓
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 24
Solunum Fizyolojisi
Y.D. İmmatür solunum merkezi
Periferik kimyasal ve mekanik reseptör refleks akdvitesi
Fizyolojik apne REM uykuda 5sn
Hiperkapni yanıt hipervendlasyon
Hipoksi →→ Takipne→→ Solunum Depresyonu →→ Bradikardi
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 25
Solunum Fizyolojisi
Kompliyans; birim basınca karşılık değişen hacim miktarıdır
Akciğer ve göğüs duvarının elasnkiyen Total Kompliyansı oluşturur
1/CT= 1/CAC +1/CGD
CAC →→ Elasnk doku miktarı
İlk 1 haZada 1,5 →→ 6 ml/cmH2O 18 yaşına kadar gelişir
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 26
Solunum Fizyolojisi
Çabuk yorulma
Artmış solunum yükü
Tip 1 kas lifleri az
İnterkostal ve diafram kasları zayıf
Horizontal yapıda
Kostalar kemikleşmemiş,
İntraabdominal basınç ↑
Mediasnnal yapılar daha büyük yer kaplar
Göğüs kafesi erişkin gibi elipnk değil, kutu şeklinde; kostaların
hareken sınırlı
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 27
Solunum Fizyolojisi
Fonksiyonel rezidüel kapasite ↓
Kompliyans ↓
Erişkine göre Göğüs duvarı daha esnek;
Ac esnekliği ↓
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 28
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 29
Solunum hızının artmasıyla sağlanır
Dakika vennlasyon volümü
Tidal volüm azalırsa
FRK
Apne (15-‐20 sn)→ Bradikardi→ Siyanoz
Pretermlerde postoperanf apne riski %60-‐70
Bebeklerde %60-‐70↓
Çocuklarda %30-‐40 ↓
Anestezi indüksiyonu FRK↓
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 30
Oksijen taşınması
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 31
Bradikardi Hipoksi
Kardiyak Output Kalp Hızı Solunum sayısı
Fetal Hemoglobin
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 32
İ.U. Fetal karaciğerden
Yenidoğanda %70-‐80
Yüksek oksijen affinitesi
2,3-‐DPG ile bağlanmaz
P50 değeri düşük
Düşük basınçta bile satürasyonu koruyabilir
3 ayda yerinİ Erişkin Hb (HbA2)
Kardiyovasküler Sistem
Kalp kası immatür
Bağ dokusu, miyofibriller ↓
Aknn-‐miyozin bağı gelişmemiş
Sağ – sol vent aynı kütlede
Sıvıya yanıt ↓
Sol vent iş yükü ↑↑
Sol vent duvarı
kalınlaşır
Sayı (kardiyosit) ↑
Hipertrofi (miyokard)
↑
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 34
Kardiyak Output
Yenidoğan >> Erişkin
Vent. Kompliyans ↓↓↓
Kalp hızı ile sürdürülür (120-‐180 aem/dk)
Periferik Vask.Rezist. ↓↓↓
Kan basıncı ↓↓↓
Stroke volüm yaşla artar
Kardiyak İndeks Erişkinle aynı 3,5 l/dk/m2
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 35
Kardiyovasküler Sistem Sistolik Kan Basıncı Doğumdan idbaren
Yükselir
Adelösanda erişkin düzeyine ulaşır
Diastolik Kan Basıncı 1 yaşına kadar artar Sonra sabit kalır
Yaş Kan Basıncı (mmHg) Kalp hızı
Sistolik Diastolik
Prematür 50±3 30±2 150±20
Miad 67±3 42±4 133±18
6 Ay 89±29 60±10 120±20
1 Yaş 96±30 66±25 120±20
2 Yaş 99±25 64±25 105±25
5 Yaş 94±14 55±9 90±10
12 Yaş 109±16 58±9 70±17
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 36
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 37
Kalp Hızı: En yüksek 3 aylık (160/
dk)
12-‐16 yaşında erişkin hızında
Doğumda Sempank sist. İmmatür Parasempank hakimiyet
Laringoskopi
Entübasyon
Göz cerrahisi
Havayolu cerrahisi
Abdominal traksiyon
Fıek onarımı
Bradikardi Vagal Tonus ↑↑
Karaciğer ve Metabolizma
Glikojen rezervi Glukoneogenez K.H. deposu
Metabolizma Oksijen Tükedmi
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 38
Enerji gereksinimi Kahverengi yağ dokusu
Hipoglisemiye yatkınlık
İntraoperanf Glukoz kontrolü Sıvı yönenmi
Karaciğer ve Metabolizma
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 39
Serum albumini; plazmaproteinleri↓
Bağlanma kapasitesi↓ İlaç Afinitesi↓
Proteine Bağlanma↓
İlaçların metabolize olması↓
İlaçları ntre et
Erişkinin %20’si kadar hepatosit
Enzim sistemleri gelişmemiş
Sit p450 (FazI) Glukokuronidasyon Konjugasyon (Faz II)
Safra yapımı ↓↓
Renal Sistem
Fetal nefrogenezis İ.U. 36.ha]ada tamamlanır
Renal tübüller gelişmeye devam eder
Plasenta hemodiyaliz Ünitesi (CO %50)
Fetal Böbrek idrar üredmi (CO %5)
İdrar Amniyos sıvısına a^lır
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 40
Yenidoğan Erişkinle aynı sayıda fakat küçük immatür nefron
İlk günlerde annenin kreadnin seviyesi
Kas Kütlesi/Vücut ağırlığı oranı ↓ Metabolik Hız↑
1 ha]ada kreadnin düşer (0,4 mg/dl)
GFR
Y.D. Erişkinin %30’u
Perfüzyon Basıncı ↑
Böbreğin Kanlanması (CO %25-‐30) Boyut ↑↑ Tübüler Fonks. ↑
GFR ↑↑ (1Yaşında erişkin değerine ulaşır)
Osmolarite ↑↑
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 41
Renal Sistem Tübüler immatür Reabsorbsiyon ↓
Sodyum, Glikoz, Bikarbonat
Reabsorbsiyonu ↓
Aldesteron Cevabı ↓
İdrarı Konsantre ve dilüe etme ↓
Sıvı kısıtlaması
Sodyum Yüklenmesi
Dehidrastasyon
Post-‐op Renal Yetmezlik
Dengeli Sıvı Replasmanı
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 42
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 43
Sıvı Elektrolit dengesi
Vücut su içeriği
ve dağılımı
Kardiyovask. Gelişim
Renal fonks. Gelişimi
Yağ dokusu gelişimi
Vücut yüzey alanı
Sıvı Elektrolit dengesi
Vücut su oranı↓ Ekstraselüler sıvı ↓
İntraselüler sıvı ↑ Yağ ve kas ↑
Yaş Vücut Su oranı (%)
Ekstraselüler (%)
İntraselüler(%)
Fetüs 90 50 25
Preterm 80 55 30
Miad Yenidoğan
70 50 35
6-‐12 ay 60 30 40
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 44
Kan ve Pıhelaşma
• Kan volümü Eritropoenk Aknvite Fetal – Y.D. dönemde Karaciğer
K vit. Bağılım pıhelaşma faktörleri ↓↓↓
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 45
Yaş Kan Hacmi/Vücut ağırlığı (ml/kg)
Prematür 90-‐100 Full-‐Term 80-‐90 <1yaş 75-‐80 1-‐6 yaş 70-‐75 >6yaş, Erişkin 65-‐70
Gastrointesnnal Sistem Yutma refleksi İ.U. 23. HaZa
Yutma-‐solunum koordinasyonu Postnatal 5.ay
Mide pH Doğumda Alkali 2.gün Erişkin
değeri
Mide boşalma zamanı 2-‐3 Saat
Özefagus alt sfinkter basıncı ↓
İlk 6 ay reflü ↑
Fetal distres Amniyon sıvıda Mekonyum
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 46
Sinir Sistemi Beyin Vücuda göre büyük
Yenidoğan 1/10 Erişkin 1/50
Serebral kan akımı ↑
Korteks, beyin sapı gelişimi 1yaş
Ağırlık 1 yaşında 3x
Konvülziyon Eğilimi↑ Priminf refleksler
Moro, Yakalama, Babinski
Miyelinizasyon, dentrink gelişme, sinapnk gelişim
3.Trimester -‐ 3 yaş
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 47
Sinir Sistemi Spinal Kord
Yenidoğan L3 1 yaş L2
12-‐16 yaş Erişkin L1
Dura
Yenidoğan S3 1 yaş S2
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 48
Otonom Sinir Sistemi
Doğumda Parasempank Hakimiyet
Sempank Sistem 4-‐6.ay
Termoregülasyon
Vücut Yüzey alanı Büyük Cilt ince
Cilt ale yağ dokusu zayıf
Termoregülasyon kapasitesi düşük
Hipotermi riski ↑↑↑ Term
oregülasyon
Kas Kontraksiyonu
Titreme
Vazokonstrüksiyon
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 49
Termoregülasyon 2yaş ale kas zayıflığı nedeniyle ntreme mekanizması zayıf
Titremesiz termoregülasyonda Kaynak Kahverengi yağ dokusu
Çevre ısısı ↓23 oC Vazokons.
Uygun Çevre Isısı Prematür 32 oC Matür Y.D. 29 oC Süt Çocuğu 24-‐27 oC
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 50
Termoregülasyon
• Çevresel Sıcaklık ↓
• Amnion Sıvı Buharlaşması
• Soğuk O2 verilmesi
Doğum
• Çevresel Sıcaklık ↓ • Soğuk sıvı infüzyonu • Cerrahi Cilt hazırlığı • Anestezik Gazlar • Anesteziye bağlı V.D.
• Cerrahi alan
Cerrahi
Ortamı Isıt
Sıvıları Isıt
Gazları nemlendir
Koruyucu örtü kullan
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 51
Hipo termi
O2 Tükenmi
↑
Met. Asidoz
Koagülo pan
Pulm. Kan Akımı ↓
Pulm. hemoraji
Şant ↑
Serebral Depresyon
Miyokardial Depresyon
Keton Cisimcikleri
Mortalite ↑↑
Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 52
Termoregülasyon
Anestezi Alenda Titreme olmaz
Hipotermide Anestezik gereksinimi ↓↓↓
Anestezik madde erirliği↑↑
Aşırı dozaj, derin anestezi
Uyanma ve derlenme gecikir
Yenidoğan < 35 oC
Letarji
Hipoglisemi
Hiperkalemi
Hipokalsemi
Sklerema Pediyatrik Fizyoloji ve Anatomi ANAG'15 53