Parlement 20150702 peter vermeulen ringland

1

oplossing voor de mobiliteit in en om Antwerpen … en nog veel meer

2

Beelden uit een ver verleden: de Brialmontomwalling 1910-‐1960 De Vesten: ademruimte nabij de dichtbebouwde stad: groen, water, spontane natuur noden van toen: volkstuintjes WO II, het ‘werk van den akker’, spelruimte voor jeugdbewegingen

2

3

Beelden uit een ver verleden: de Brialmontomwalling 1910-‐1960 De Vesten: ademruimte nabij de dichtbebouwde stad: openluchtzwembad Wezenberg

3

4

Het vooruitgangsgeloof van de jaren ‘50 en ‘60 1968 nieuwe noden: de groene vesten ruimen plaats voor automobiliteit: de Kleine Ring sinds dan opnieuw een groot groentekort in de hele binnenstad (cfr recente groeninventaris)

4

5

Een complex probleem: verkeersinfarct rond Antwerpen vandaag: kort opeenvolgende weeJewegingen, files, onveiligheid, ongevallen … nog méér files … Antwerpen: top 3 file-‐steden in wereld, groot economisch verlies (vooral Kempen en Linkeroever)

5

6

Een complex probleem: onleeJaarheid rond de Ring vandaag: ergste slechte-‐lucht-‐concentraHe heel Europa, geluidsoverlast onderschat probleem normen volksgezondheid nergens zo zwaar overschreden, impact aQankelijk van ‘afstand’

6

7

Een complex probleem: rem op stadsontwikkeling vandaag: projecten vallen sRl, omwille van slechte omgevingskwaliteit: fijn stof, geluidsoverlast een kinderkribbe in de jeugdherberg, Nieuw Zurenborg (woonwijk gas-‐site) … + 100.000 inwoners?

7

8

Een geïntegreerde oplossing? … de Ring moet rond! 1995: extra capaciteit + alternaRef bij calamiteiten … de Oosterweelverbinding als oplossing? … géén oplossing voor: de Ring zelf, leeJaarheid, volksgezondheid en stadsontwikkeling er rond

8

9

Een geïntegreerde oplossing? … de overkapping? 2005: geen nostalgische terugkeer naar het verleden, wel innovaHeve oplossing voor de toekomst … een geïntegreerde aanpak: mobiliteit + leeJaarheid en volksgezondheid + stadsontwikkeling

9

10

Vragen rond overkapping 2012: overkappingsonderzoek stad Antwerpen: overkappen erg posiRef voor omgeving, twee vragen: herziening Masterplan 2020? herstructurering Ring ifv méér overkapping!

10

11

12

2012: een helder concept, op een bierkaartje: 2 aparte tunnels per richRng, de Nieuwe Singel er midden bovenop, doorgaand verkeer (DRW) buitenzijde, stedelijk verkeer (SRW) binnenzijde

12

Ringland als antwoord: een helder concept

13

2012: een helder concept, op een bierkaartje: 2 aparte tunnels per richHng, de Nieuwe Singel er midden bovenop, doorgaand verkeer (DRW) buitenzijde, stedelijk verkeer (SRW) binnenzijde

13


14


14


15


15


16

Ringland als antwoord herstructurering en overkapping van de Ring, passend in duurzaam mulRmodaal mobiliteits-‐systeem, ruimte voor veel groen en stadsontwikkeling … Scheldekruising als sluitstuk verhaal

16

Ringland: een samenhangend verhaal

17 17

Ringland als antwoord: vloaere mobiliteit

18 18


19 19


20 20


21 21


22

Ringland: helder concept en wervend verhaal

22

•  KriRsche bevraging en inhoudelijke verdieping

•  Open poliReke dialoog en inschakeling lopende MER-‐procedure A102/R11bis

•  Duidelijke informaRe en opbouw maatschappelijk draagvlak

24

Ringland als antwoord: verdiepen en versterken meer dan mooie plaatjes? uit top 3 file-‐steden ter wereld, in top 10 meest leeYare steden 2014: 1e toets: colloquium deSingel, 4 professoren houden Ringland grondig tegen het licht

24

25

Ringland als antwoord: een geïntegreerde aanpak prof Jef VDB: XXe eeuw: geïntegreerde planning 1910 vs eenzijdig infrastructuur-‐denken 1940 XXIe eeuw dringend nood aan geïntegreerd beleid: koppeling ruimtelijke planning en mobiliteit …

25

26

Ringland als antwoord: mulRmodaliteit Antwerpen prof Bruno De Borger: dosering capaciteit-‐mulRmodaliteit, rekeningrijden als sturende factor dé prioriteit? extra infrastructuur of ... herstructurering van de Ring = grotere structurele impact

26

27

Ringland als antwoord: leeJaarheid rond de Ring prof Hans Bruyninckx: structurele aanpak klimaatproblemaRek vergt structurele ingrepen algemeen beleid op lange termijn volstaat niet … overkapping noodzaak op korte termijn?

27

28

Ringland als antwoord: stadsontwikkeling Antwerpen prof. André Loeckx: van probleemplekken tot toplocaRes, noorden nog belangrijker dan zuiden verwachte demografische groei: + 100.000 inwoners, nood aan extra woningen, voorzieningen

28

29

Ringland als antwoord: informaRe en draagvlak opbouw groot draagvlak naar 25 mei toe: dagelijkse vlagplantacRe, stappen om te overkappen, 1500 mensen in de ROMA, affiches, kranten, Ringland-‐wave … 1e Ringland-‐fesRval … wat nu?

29

30

Ringland als antwoord: informaRe en draagvlak maatschappelijk draagvlak op zoek naar poliHek draagvlak: een memorandum … veel steun, ook uit academische wereld, maar erg voorspelbare ‘poliHeke’ antwoorden alle parRjen … wat nu?

30

31

Ringland als antwoord: procedures en overleg 2014: Vlaams regeerakkoord: MER procedure A102/R11bis … beperkt binnen beslist beleid een overkappingsstudie in het vooruitzicht … Ringland besluit resultaat niet af te wachten

31

32

Ringland als antwoord: informaRe en draagvlak doorstart najaar 2014: Ringland on tour (langs 9 districten) … informaRe over het 10e district

32

33

Ringland als antwoord: informaRe en draagvlak doorstart najaar 2014: Ringland on tour (langs 9 districten) … crowdfunding 100.000 euro

33

34

Ringland als antwoord: verdieping vragen basisconcept

34

(VECTRIS+OMGEVING) (OMGEVING+STRAMIEN)

(IDEA CONSULT) (VITO + Universiteiten)

Mobiliteit Stadsontwikkeling

Haalbaarheid LeeYaarheid

-‐  Capaciteit? -‐  EU tunnelrichtlijnen -‐  Veiligheid

-‐  Ontwikkelbare gronden -‐  AJouw wijken en stadsprojecten -‐  Natuur, parken, stadslandschap

-‐  Betaalbaarheid -‐  Vastgoedontwikkeling -‐  Financieringsmethodes

-‐  Luchtkwaliteitsstudie -‐  Gezondheidsimpact -‐  Filtering

2015: 2e toets: 4 studies diepen Ringland verder uit … Ringland nieuwsgierig / bureaus scepHsch alle resultaten op erg korte termijn, voor beperkt budget … ver boven verwachRngen (met dank)

Studie1: een oplossing voor de mobiliteit

36

Mobiliteit: analyse verkeersstromen en -‐problemen congesRe vooral geconcentreerd centraal op de Ring (E19 -‐ E34/E313) en aan Kennedytunnel Oosterweelverbinding stabiliseert situaRe min of meer maar biedt géén structurele oplossing

36

2020 zonder Scheldekruising 2020 met Scheldekruising

37

Mobiliteit: analyse verkeersstromen en -‐problemen pak problemen aan waar ze zich stellen: centraal op de Ring (E34/E19) en aan Kennedytunnel de herstructurering van de Ring is een veel grotere prioriteit dan de extra 3e Scheldekruising

37

38

Plan: ontwerp ondergrond -‐ tunnelrichtlijnen doorsnede: juiste hoogtes en breedtes, vlucht-‐ en veiligheidsstroken, juiste bochtstralen en hellingsgraden, 10 seconden-‐regel overal gerespecteerd, doorsnede past overal in de zate

38

39

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring zwaar verkeer: meer dan 50% doorgaand, vooral oost-‐west + 25% stadsregio + 25% haven

39

40

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring zwaar verkeer: meer dan 50% doorgaand, vooral oost-‐west + 25% stadsregio + 25% haven concept DRW klopt: 3 aansluiRngen op hoofdstructuur stedelijk netwerk (Leien / PL&M)

40

41

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring regionaal personenverkeer: concentraRe in de stadsregio: ‘diamant’ met zwaartepunt op de Ring

41

42

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring regionaal personenverkeer: concentraRe in de stadsregio: ‘diamant’ met zwaartepunt op de Ring concept SRW klopt: 8 aansluiRngen op het stedelijk netwerk halen verkeer van de Nieuwe Singel

42

43

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring Ringland = antwoord verkeerspatronen: SRW/DRW + max 70/90 km/u, veel veiliger, minder files

43

44

Plan: ontwerp ondergrond -‐ tunnelrichtlijnen

44

robuust: 2x3 Kennedytunnel (+10%), 2x5 (inrit SRW/DRW), 2x6 (marge), 2x7 (extra centraal stuk)

45

Huidige capaciteit Ring

Mobiliteit: concrete oplossingen Ring knelpunten huidige situaRe Antwerpse Ring: laagste capaciteit net voor de Kennedytunnel boalenecks korte weeJewegingen: Berchem (E19) en Ring oost (net voor E313/E34)

45

46


Mobiliteit: concrete oplossingen Ring Ringland: capaciteitswinst door gescheiden tunnel-‐systeem, robuust ontwerp overeenkomsRg Europese tunnelrichtlijnen: ‘toevoegen en uitsplitsen’ rijvakken, ‘in-‐ en uitvoegen’ mag niet

46

Capaciteit Ringland

47


Mobiliteit: concrete oplossingen Ring

47

+140%

+11%

+88%

+190%

capaciteit: +10% (DRW/SRW) +20% (max 3,5t SRW) +50% aantal rijstroken, weeJewegingen ok

48

Vragen bij de Kennedytunnel filelengte op Linkeroever veel groter dan op Rechteroever: gevolg van 3x links invoegen + helling ontwerp snelweg op Linkeroever is hét hoofdprobleem, niet de capaciteit van de Kennedytunnel

48

49

Mobiliteit: concrete oplossingen Linkeroever E34: rechts in-‐ en uitvoegen + knoop Linkeroever Blancefloerlaan / E17: tot voorbij Zwijndrecht op -‐1: minder hellingen voor vrachtverkeer, meer leeYaarheid kern / 3e Scheldekruising: noord

49

+11% capaciteit

50

51

Ringland in een ruimer kader: stadsregio MER A102/R11bis: Ringland als alternaHef voor R11bis, maar complementair met A102 uitbreiding concept: Linkeroever, sloop viaduct A12, doortrekking Rivierenhof en Merksem

51

52

Ringland in een ruimer kader: prioriteiten Ringland afzonderlijk doorrekenen, kan noodzaak bijkomende oeververbinding onderlijnen bijkomende Scheldekruising als sluitstuk in hele verhaal (cfr prioriteiten mobiliteitsstudie)

Arup/SUM

52

53 53

Ringland in een ruimer kader: mulRmodaliteit capaciteit … van het goede teveel? ontlasRng onderliggend wegennet ok, extra aantrekking? Modal Split 50/50: Masterplan 2020 haalt doelstellingen niet … dringend herzien (vraag 2012)

Ochtendspits Oosterweel

Avondspits Oosterweel

Masterplan Antwerpen: projecten zonder samenhang Masterplan 2020: toevoeging R11bis, geen voorstudie 2012: Vraag stad Antwerpen: herziening, niet gebeurd

54

Ringland in een ruimer kader: mulRmodaliteit modal split stadsbewoners ok … conclusie: wonen in de stad = beste mobiliteitsmaatregel hoe verder weg, hoe minder goed … minder openbaar vervoer geev (nog) slechtere score

54

55

Ringland in een ruimer kader: mulRmodaliteit

55

Auto Fiets

OV

Liewenshoek-‐spoortunnel, Reuzenpijp Borgerhout, tram Mortsel-‐Boechout … termijnen 30 jaar prioriteit openbaar-‐vervoer-‐netwerk: radialen én tangenten: Agen, Singeltram én districtenlijn

Studie2: Een beter plan

57

Ontwerp ondergrond: opRmalisaRe systeem 3 extra in/uit SRW, 2 delen Singel -‐1, + 3 verkeersknopen -‐2, + verlenging noord, oost, zuid, west méér stedelijk verkeer ondergronds = minder barrièrewerking Nieuwe Singel bovengronds

57

58

Ontwerp ondergrond: opRmalisaRe systeem 3 extra in/uit SRW, 2 delen Singel -‐1, + 3 verkeersknopen -‐2, + verlenging noord, oost, zuid, west méér stedelijk verkeer ondergronds = minder barrièrewerking Nieuwe Singel bovengronds

58

59

Ontwerp bovengrond: 80% stedelijk groen waterhuishouding, ecosysteem, Singeltram, relicten Brialmontomwalling: liniariteit = conHnuïteit

59

60

Ontwerp bovengrond: 80% stedelijk groen waterhuishouding, ecosysteem, Singeltram, relicten Brialmontomwalling: liniariteit = conHnuïteit dwars-‐denken op wijkniveau: natuur, parken, sport en recreaRe, volkstuinen en stadslandbouw

60

61

Ontwerp bovengrond: 20% stadsontwikkeling stedelijke acupunctuur op wijkniveau, afwerking nieuwe randen, herstart lopende projecten

61

stedelijke acupunctuur op wijkniveau, afwerking nieuwe randen, herstart lopende projecten verdichHng rond staHons: 50% demografische groei, kantoren, werk, voorzieningen, stadion

62 62

63 63

Studie3: een betaalbaar plan

65

Idea: Betaalbaarheid? Wat kost het, wat brengt het op? vastgoed betaalt 20% investeringen terug (voorzichRge aannames) ruimte voor stadsontwikkeling marktverstoring vermijden, ontwikkelen innovaHeve aanpak (grondbeleid, volkslening)

65

66

Idea: Betaalbaarheid? Wat kost het, wat brengt het op? rekeningrijden: congesRon charge Londen: sturing ifv minder vervuiling en minder filevorming Stockholm: proefperiode ‘stadstol’ + referendum: 20% minder verkeer … draagvlak nog gegroeid

66

67

Stadsbonus

400.000 è 2 €

25.000 è 4 €

75.000 è 10 €

Idea: Betaalbaarheid? Wat kost het, wat brengt het op? suggesHe stadsbonus: voordeliger dan economisch verlies files, vervuiler betaalt voor leeJaarheid verkeerssturing cruciaal … op 30 jaar terugbetaalbaar (incl onderhoud) / E3-‐lening als voorbeeld

67

68

Idea: Betaalbaarheid? Wat kost het, wat brengt het op?

68

BAM: overkapping zal tol opdrijven … tol essenReel sturend beleidsinstrument

Studie4: leeJaarheid en volksgezondheid

70

Vito/dokters: Volksgezondheid! Wat brengt het op? aJuigen uitriaen kan uitstoot vervuilde lucht aan tunnelmonden op Ringland nog verminderen extra ruimte bruikbaar voor innovaHeve filtersystemen, werkend op natuurlijke luchtstromen?

70

71

Vito/dokters: Volksgezondheid! Wat brengt het op? concentraRe uitstoot aan vijf tunnelmonden, 65% zuivering realisRsch (Australië) … ambiRe? opRmalisaRe door fysische ingrepen (ligging, spreiding …) of innovaHeve zuiveringsmethoden

71

72

Vito/dokters: Volksgezondheid! Wat brengt het op? concentraRe uitstoot aan vijf tunnelmonden, 65% zuivering realisRsch (Australië) … ambiRe? opRmalisaRe door fysische ingrepen (ligging, spreiding …) of innovaHeve zuiveringsmethoden

72

73

2015: 2e Overkappingsonderzoek stad Antwerpen? AmbiRe? akkoord principe overkapping: ambiRe hoog genoeg? reorganisaHe mobiliteit op de Ring mogelijk maken, maximale oplossing luchtvervuiling en geluidsoverlast, ruimte creëren voor stadsprojecten noden

73

74

Vito/dokters: Volksgezondheid! Wat brengt het op? betere luchtkwaliteit spaart meer dan 20 levens/jaar, oplossing geluidsoverlast, nabijheid groen, awoeling stad ... cumulaHeve posiHeve effecten … prevenRef investeren in leeJare stad maximale overkapping op zo kort mogelijke termijn: absolute noodzaak inzake volksgezondheid

74

75

76

77 77

78 78

79 79

80 80

81 81

82 82

83 83

84

Ringland: 3 actuele vragen hoe uitvoeren compaRbel met Oosterweel de intendant

86

De realisaRe van Ringland? voorbereiding: geen Rjdelijke minder-‐hinder-‐maatregelen, maar blijvende structurele ingrepen versnelde uitbouw regionaal mulHmodaal netwerk openbaar vervoer / fasering mogelijk

86

87

De realisaRe van de Oosterweelverbinding? uitvoering en fasering levert pas over 8 à 10 jaar verkeerswinst op / technische problemen: tunnels boven en naast elkaar, onder kanaal door en er doorheen, conRnuïteit binnenvaart?

87

88

CompaRbiliteit Ringland -‐ Oosterweelverbinding overgang Ringland-‐concept met gescheiden tunnels gemengd BAM-‐systeem voor of na knoop E34 weeJewegingen onopgelost, Hollandse knoop + parRële overkapping BAM: totaal ander concept Ringland + Oosterweel: rijke zuiden en arme noorden of ‘duale’ stad, niet te verantwoorden

88

89

Ontwerp Oosterweelverbinding aanpassen aan Ringland Ringland-‐systeem gescheiden tunnels tot aan Sportpaleis of Groenendaallaan: bovengrond +/-‐ ok helderheid knooppunt Sportpaleis SRW-‐Groenendaal DRW vervalt, extra lus noord niet evident

89

90

Bedenkingen bij ontwerp Oosterweelverbinding Groenendaal geen volwaardig knooppunt = druk op Eilandje-‐Merksem, links invoegen noorden? ruimtegebruik Hollandse Knoop-‐Oosterweelknoop, aansluiRng zuidelijkste punt haven …

90

91

Algemene conclusie: Ringland perfect compaHbel met extra Scheldekruising ... als die naar het noorden opschuik doorrekening Ringland op zich en in combinaRe met verschillende te onderzoeken tracés

91

Intendant

93

Intendant: Rjd nemen = Rjd winnen, nood aan open proces Eric Antonis haalde frisse wind doorheen klassieke voorstellen ‘conservaReve’ cultuursector Antwerpen ’93 bracht enthousiast vernieuwend geïntegreerd verhaal én draagvlak

93

94

Intendant: Rjd nemen = Rjd winnen, nood aan open proces opdracht niet beperken tot keurslijf Oosterweel, mobiliteit deel van opgave: reorganisaHe Ring procedures GRUP-‐MER A102/R11bis op elkaar afstemmen / complex project: iedereen betrekken

94

95

Ringland, een droom van zovelen, kan werkelijkheid worden teveel/te weinig gestudeerd / teveel Rjd is verloren gegaan / hoog Rjd voor poliReke wending? geen Hjd te verliezen … Ringland snelste weg naar een geïntegreerde en gedragen oplossing

95

96

Parlement 20150702 peter vermeulen ringland

Government & Nonprofit