Omuz Anatomisi ve Biyomekaniği Fizik Muayene Görüntüleme Dr. Alper DEVECİ Ankara Şehir Hastanesi
Omuz Anatomisi ve Biyomekaniği Fizik Muayene Görüntüleme
Dr. Alper DEVECİ
Ankara Şehir Hastanesi
Sunum Akışı ve Öğrenim Hedefleri
• Omuz anatomisi ve biyomekaniği
• Fizik muayene
• Görüntüleme
Öğrenim hedefleri
1. Glenohumeral eklem stabilizatörlerini ve temel omuz biyomekaniğini
2. Patolojiye göre omuz muayenesi yapmayı,
3. Patolojinin değerlendirilmesinde görüntüleme yöntemlerini seçme ve değerlendirmeyi bilmek
Anatomi ve Biyomekanik
• Sternoklaviküler
• Akromiyoklaviküler
• Skapulotorasik
• Glenohumeral
• Vücutta en yüksek hareket açıklığı
Skapular plan koronal planın 30 derece anteriorunda
Tam abduksiyon için ER gerekli
2:1 GH:ST
• Ball&Soket ?
• Geniş Hareket Açıklığı
• İnstabil
• Pasif (Statik) Stabilize Edici Faktörler – Artiküler Yüzey – Labrum – Eklem Kapsülü – Glenohumeral Ligamanlar – Negatif Eklem içi Basınç
• Aktif (Dinamik) Stabilize Edici Faktörler – Rotator Cuff – Deltoid – Biceps brachii – Skapular kaslar
Ball&Socket Geniş Hareket Açıklığı İnstabil
• Pasif Stabilize Edici Faktörler – Artiküler Yüzey – Labrum – Eklem Kapsülü – Glenohumeral Ligamanlar – Negatif Eklem içi Basınç – Glenoid versiyon
• Aktif Stabilize Edici Faktörler – Rotator Cuff – Deltoid – Biceps brachii – Skapular kaslar
Glenoid derinliğini %50 artırır. Humeral eklem yüzey temas alanını V:%75’e, H:57%’ye çıkarır. ‘Chock block (takoz)’ etkisi ile aşırı humeral roll back’ i önler.
• Pasif Stabilize Edici Faktörler – Artiküler Yüzey – Labrum – Kapsüloligamentöz yapılar
• SGHL • MGHL • İGHL
– Negatif Eklem içi Basınç • Aktif Stabilize Edici Faktörler
– Rotator Cuff – Deltoid – Biceps brachii – Skapular kaslar
Kapsül, üç kapsüler kalınlaşma ile desteklenir.
• SGHL, 0 derece abduksiyonda, inferior humeral subluksasyonda primer sınırlayıcıdır.
• MGHL, düşük abduksiyon derecelerinde eksternal rotasyonu sınırlarken, 90 derece abduksiyonda katkısı zayıftır.
• IGHL, anterior bandı 45 derece ve üzeri abduksiyonda anterior ve posterior streslere karşı ana stabilizatördür.
• Pasif Stabilize Edici Faktörler
– Artiküler Yüzey – Labrum
– Eklem Kapsülü – Glenohumeral Ligamanlar
– Negatif Eklem içi Basınç
• Aktif Stabilize Edici Faktörler
– Rotator Cuff ‘konkavite kompresyon etkisi’ – Deltoid
– Biceps brachii – Pectoralis major
– Teres major – Latissimus dorsi
– Skapular kaslar: trapezius, rhomboid, levator skapula, serratus anterior
• Rotator interval • CHL
• Biceps
• SGHL
• Korakoakromial ark
• Korakohumeral ligaman
Fizik muayene
• Tüm patolojiler ;
• Ağrı
• Kuvvet kaybı
• Hareket kısıtlılığı
• Ağrı
• Baş üstü aktivitelerle fazla
• Aktif > pasif
• Uykudan uyandırır tarzdadır.
• Ağrının lokalizasyonu ile anatomik yapıyı ilişkilendirmek güçtür.
• Bir çok ağrılı lezyon aynı provokatif manevra ile pozitif olabilir.
• Servikal, toraks, kardiyak, abdomen, akiller nedenler ayırt edilmelidir.
Testler genelde sensitif fakat spesifik değildir.
• Fizik muayene
• Inspeksiyon
• Atrofi, şişlik, deformite, ekimoz
• Palpasyon
• AC,SC, akromion, klavikula
• Nörovasküler muayene
• ROM (aktif-pasif)
• Ağrılı ark sign
• Neer sıkışma testi
• Neer sign
• 10 mL 1% lidocaine (Xylocaine)
• Ayırdediciliği düşük
• Hawkins-Kennedy testi • Sıkışma testi • GT - CA ligaman • Sensitif • Ayırdediciliği düşük
• Jobe testi (supraspinatus testi)
• Güç kaybı - SS yırtığı
• Ağrı - impingement
• İnternal rotasyon direnç testi
• Eksternal - internal impingement ayrımı
• Gerber subkorakoid impingement testi
•Jobe Apprehension-Relocation Testi •(Surprise testi) • Gizli anterior instabilite •Ext-int impingement ayrımı
• Speed testi
• Bisipital olukta ağrı
• SLAP, Bicesp
• Yüksek duyarlılık, düşük ayırdedicilik
• Yergason sign (supinasyon sign)
• Bisipital oluk-biceps
• Lift-off (Gerber)
• İzole subskapularis yırtığı
• Belly press testi
• Subskapularis yırtığı
• Eksternal rotasyon stres testi
• İnfraspinatus ve teres minör
• Ağrı ve zayıflık
• Enflamasyon ya da yırtık
• Eksternal rotasyon lag sign
• Supraspinatus ve infraspinatus
• Drop sign
• İnfraspinatus
• İnternal rotasyon lag sign
• Subskapularis
Görüntüleme
• Direk grafi
• AP
• Lateral aksiller
• Supraspinatus çıkım grafiği
• AP
• Nötral
• Gerçek- Grashey (Glenohumeral)
• IR (Hill-Sachs)
• ER (GT, PH fizis)
• Lateral aksiller grafi
• Glenoid rim
• Korakoid
• Akromion
• Humerus başı
• Supraspinatus outlet grafi
• Akromion tiplendirmesi (flat, curve, hooke)
• İmpingement
• Stryker notch (Hill-Sachs)
• West Point • Kemik Bankart
• Artrogram
• MRI kontrendike olanlarda seçenek
• MRI ile kombine - değerli
• Cuff re-tear
• SLAP
• Labral lezyonlar
• MRI
• Gadolinium
• En sık
• Detaylı anatomik değerlendirme
• RC durumu ve yırtık büyüklüğü
• Tendinopati, parsiyel yırtıklar
• Koronal oblik, saggital oblik ve aksiyel
• USG
• Cuff değerlendirmede MRI eşdeğer ?
• Hızlı , ucuz, noninvazif
• Kişiye bağlı, ekipman kalitesi
• CT – Çift kontrast CT artrografi:
– RC ve labral defekt
– 3D: Kemik defekt tespit ve ölçümünde en sensitif test
,