Okul Öncesinde Kaynaştırma Uygulamalarına Katılan Özel Gereksinimli Olan ve Olmayan Çocukların Öğretmenleriyle İlişkileri Bir Öğretim Yılında Değişiyor Mu? Dr. Şeyda Demir Ankara Üniversitesi Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu Hacettepe Üniversitesi Tübitak SOBAG Projesi Proje No=114K649
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Okul Öncesinde Kaynaştırma Uygulamalarına Katılan Özel Gereksinimli Olan ve Olmayan Çocukların Öğretmenleriyle
İlişkileri Bir Öğretim Yılında Değişiyor Mu?
Dr. Şeyda DemirAnkara Üniversitesi
Doç. Dr. Hatice BakkaloğluAnkara Üniversitesi
Prof. Dr. Bülbin SucuoğluHacettepe Üniversitesi
Tübitak SOBAG ProjesiProje No=114K649
Öğrenci-Öğretmen İlişkisi
Öğrenci ile öğretmenin etkileşimleri, birbirlerini algılayış biçimleri ile kişisel özelliklerinin dinamik ve karşılıklı olarak etkileşiminden oluşan bir sistemdir.
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
2
(Pianta, Hamre & Shulman, 2003)
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
3
Bireylerin özellikleri- Gelişim- Biyolojik faktörler
Karşılıklı Model
Bilgi Alış Veriş Süreçleri- Etkileşim davranışları
Dışsal Etkiler
Öğrenci-Öğretmen İlişkisine İlişkin Kavramsal Model
Ç Ö
Ç Ö
(Pianta, Hamre & Shulman, 2003)
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
4
Öğrenci-Öğretmen İlişkisine İlişkin Kavramsal Model
Öğretmenin belli bir öğrenciyle kurduğu ilişkiyi, öğrencinin davranışlarını ve öğrencinin kendisi hakkındaki düşüncelerini nasıl algıladığını belirlemek amacıyla oluşturulmuş ölçme araçlarıyla değerlendiriliyor (Pianta, 2001).
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
5
Okul Öncesinde Ö-Ö İlişkisi
Çatışma Yakınlık Ö-Ö İlişkisi
(Blacher vd., 2009; Brown & McIntosh, 2012; Eisenhower vd., 2009; Robertson, Chamberlain, & Kasari, 2003)
Bağımlılık
?
Yakınlık: öğretmenin öğrenci ile gerektiği kadar ilgilenme ve cevaplayıcı olması ile olumlu duygusal etkileşimler içinde bulunmasına yönelik algısıÇatışma: öğretmenin, öğrencinin olumsuz davranışlarını, olumsuz duygusal etkileşimlerini ve davranışlarını idare edememesine yönelik algısıBağımlılık: öğretmenin öğrenciyi kendisine ne kadar bağımlı gördüğü
Olumlu Öğrenci-Öğretmen İlişkisinin Önemi
• Sosyal, davranışsal ve bilişsel gelişim
• Okula uyum
• Akranların sosyal kabulü
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
6
(Curby et al., 2009; Hamre & Pianta, 2005; O’Connor & McCartney, 2007).
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
7
Öğrenme ↑Motivasyon ve performans ↑
Problem davranışlar↓
Olumlu Öğrenci-Öğretmen İlişkisi
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
8okula uyum ↓
okula yönelik
tutum (-)bağımsız
davranış ↓
Olumsuz Öğrenci-Öğretmen İlişkisi
akademik başarı↓
akran iş birliği↓
Öğrenci-Öğretmen İlişkisini Etkileyen EtmenlerÖğretmenlere ilişkin faktörler
etnik köken (çelişkili sonuçlar)
deneyim süresi ↑ olumlu ÖÖ ilişkisi ↑
yüksek özyeterlik ve düşük depresyon olumlu ÖÖ ilişkisi
hayata karşı olumlu tutum olumlu ÖÖ ilişkisi
cinsiyet ÖÖ ilişkisini etkilemiyor
bazı branşlardan öğretmenlerin ÖÖ ilişkisi daha olumlu
Sınıfa ilişkin faktörler
sınıf yönetimi, akran ilişkileri, oyun materyalleri ve sınıf mevcudu ÖÖ ilişkisini etkilemiyor
Ebeveynlere ilişkin faktörler
anne-babanın eğitim düzeyi ve gelir düzeyi ÖÖ ilişkisini etkilemiyor
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
9
(Blacher, Baker ve Eisenhower, 2009; Curby et al., 2009; Edwards ve Kern, 1995; Eisenhower, Baker & Blacher, 2007; Fowler-Sanchezi Banks, Anhalt, Hinricks & Kalis, 2008; Hamre & Pianta, 2005; Howes et al., 2011; Kıldan, 2011; O’Connor & McCartney, 2007; Hamre, Pianta, Downer ve Mashburn, 2007; İpek ve Terzi, 2010; Pianta et al., 1997; Saft & Pianta, 2001).
Öğrenciye ilişkin faktörler
cinsiyet, etnik köken, mizaç, problem davranışlar, sosyal beceriler ve özel gereksinimi olma
Kız öğrenciler ile daha yakın ilişki daha az çatışma
Aynı etnik kökenden gelen öğrenciler ile daha yakın ilişki, daha az çatışma, bağımlı ilişki
Zor mizaçlı çocuklarla öğretmenlerin ilişkisi daha çatışmalı
Problem davranışı olan çocukların öğretmenleriyle ilişkisi daha çatışmalı
Sosyal becerileri daha iyi olan öğrencilerin öğretmenleriyle ilişkisi daha yakın, sosyal beceri yetersizliği çatışmalı ve bağımlı ÖÖ ilişkisi ile ilişkili
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
10
(Baker, 2006; Birch ve Ladd, 1998; Blacher ve diğ., 2009; Doumen ve diğ., 2008; Doumen, Verschueren ve Buyse, 2009; Fowler ve diğ., 2008; Griggs, Gagnon, Huelsman, Ashley ve Ballard, 2009; Hamre ve Pianta, 2001; Hughes, Cavell ve Jackson, 1999; Hughes, Cavell ve Willson, 2001; Ladd ve Burgess, 1999; Rudasill ve diğ., 2010; Saft ve Pianta, 2001; Silver, Measelle, Armstrong ve Essex, 2005; Stipek ve Miles, 2008)
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
11
ÖG olan çocukların Ö-Ö İlişkisi
Alanyazında
Robertson, Chamberlain ve Kasari (2003): ÖÖ ilişkileri olumlu, öğrencilerin problem
davranışları ilişki üzerinde etkili
Brown ve McIntosh (2012): Problem davranışlar ÖÖ ilişkisini yorduyor; problem davranışarttıkça daha çatışmalı bir ilişki
Blacher, Baker ve Eisenhower (2009): ÖG öğrencilerin ÖG olmayan akranlarına göre daha az
yakın, daha çatışmalı ve daha bağımlı ilişkileri var
Eisenhower vd. (2007): ÖG olan ve olmayan öğrencilerin davranışsal ve sosyal özellikleri ÖÖ
ilişkisini yorduyor
Demirkaya ve Bakkaloğlu (2015): ÖG öğrencilerin ÖG olmayan akranlarına göre daha az
yakın, daha çatışmalı ilişkileri var. Bağımlılık açısından farklılık yok.
Yakın ÖÖ ilişkisini, öğrencilerin sosyal becerileri yorduyor
Çatışmalı ÖÖ ilişkisini öğrencilerin problem davranışları yorduyor.
Bağımlı ÖÖ ilişkisini öğretmelerin deneyim süresi ve sınıf mevcudu yorduyor
AmaçBir yıl boyunca okul öncesine devam eden özel gereksinimli olan ve olmayan çocukların öğretmenleri ile ilişkileri eğitim-öğretim yılı başında ve sonunda incelemek:
1. ÖG olan çocuklar ile ÖG olmayan çocukların öğrenci-öğretmen ilişkileri öğretim yılının başında birbirinden anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?
2. ÖG olan çocuklar ile ÖG olmayan öğrenci-öğretmen ilişkileri öğretim yılının sonunda birbirinden anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?
3. ÖG olan çocukların öğretim yılı başındaki öğrenci-öğretmen ilişkileri ile öğretim yılı sonundaki öğrenci-öğretmen ilişkileri farklılaşmakta mıdır?
4. ÖG olmayan çocukların öğretim yılı başındaki öğrenci-öğretmen ilişkileri ile öğretim yılı sonundaki öğrenci-öğretmen ilişkileri farklılaşmakta mıdır?
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
12
Yöntem
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
13
Araştırma Deseni
Betimsel çalışma
Korelasyonel
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
14
Çalışma Grubu
OKGEP 114K649
Ankara 13 bağımsız anaokulu
54 sınıf
60 ÖG Olan – 60 ÖG Olmayan çocuk ve öğretmenleri
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
15
Çocuklar
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
16
ÖG Olan Çocuk ÖG Olmayan Çocuk
Değişkenler n % n %
Çocuğun Cinsiyeti
KızErkekToplam
204060
33.366.7
100.0
204060
33.366.7
100.0
Çocuğun Yaşı
3 yaş4 yaş5 yaşToplam
12435
60
20.071.7
8.3100.0
1342
560
21.770.0
8.3100.0
Dil-Konuşma Bozukluğu n=15 (%25.0)Fiziksel-Sağlık n=12 (%20.0)
İşitme Engeli n=5 (%8.3)Otizm n=13 (%21.7)
Zihin Engeli n=15 (%25.0)
Öğretmenler
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
17
ÖG olan çocuk
ÖG olmayan çocuk
Değişkenler n % n %
Öğretmen yaşı
23-30 yaş30 yaş üstü
Toplam
293160
48.351.7
100.0
293160
48.351.7
100.0
Öğretmen deneyim yılı
1-5 yıl5-10 yıl
10 yıl üstüToplam
16331160
26.755.018.3
100.0
17321160
28.453.318.3
100.0
Öğretmen mezuniyet durumu
LisansYüksek okul
LiseToplam
60--
60
100.0--
100.0
60--
100.0
100.0--
100.0
Veri Toplama Araçları
1. Demografik Özellikler Bilgi Formu
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
18
Veri Toplama Araçları
2. Öğrenci Öğretmen İlişki Ölçeği-Kısa Formu (ÖÖİÖ-KF, Student-Teacher Relationship Scale-Short Form, Penderi, 2012)
Öğretmen Formu• ÖÖİÖ (Pianta, 2001), 15 maddelik kısa formu• Yakınlık (7 madde), çatışma (8 madde)• 1- Kesinlikle uymuyor 5 – Tamamen uyuyor• Test tekrar test güvenirliği yakınlık için .99, çatışma için .92, toplam
puan için .89.• Türkçe Formun geçerlik güvenirlik çalışması Şahin ve Ocak-Karabay
(2015) tarafından gerçekleştirilmiştir. • Ölçek 2 faktörlü, varyansın %45.97’sini açıklıyor• Cronbach Alfa yakınlık için .76, çatışma için .84 ve toplam puan için
.82• Test tekrar test güvenirliği yakınlık için .83, çatışma için .87, toplam
puan için .83
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
19
Bulgular ve Tartışma
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
20
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
21
1. ÖLÇÜM
ÖG Olan Çocuklar ÖG Olmayan Çocuklar
SS n SS n t df
Öğrenci-Öğretmenİlişkisi
Yakınlık 24.56 6.34 60 30.46 4.24 60 6.00** 118
Çatışma 33.88 5.66 60 36.90 3.37 60 3.53** 118
Toplam Puan
58.45 9.53 60 67.37 5.50 60 6.27** 118
*p<.05; **p<.01
2. ÖLÇÜM
ÖG Olan Çocuklar ÖG Olmayan Çocuklar
SS n SS n t df
Öğrenci-Öğretmenİlişkisi
Yakınlık 25.81 5.70 60 30.90 4.62 60 5.36** 118
Çatışma 32.60 7.30 60 35.95 6.00 60 2.74** 118
Toplam Puan
58.41 10.35 60 66.85 8.94 60 4.77** 118
*p<.05; **p<.01
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
22
58,45
67,37
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
ÖG Olan ÖG Olmayan
Toplam
1. ÖLÇÜM
2. ÖLÇÜM
58,45
67,37
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
ÖG Olan ÖG Olmayan
Toplam
25,81
30,9
22
24
26
28
30
32
ÖG Olan ÖG Olmayan
Yakınlık
24,5630,46
0
10
20
30
40
ÖG Olan ÖG Olmayan
Yakınlık
33,88
36,9
32333435363738
ÖG Olan ÖG Olmayan
Çatışma
32,6
35,95
30
31
32
33
34
35
36
37
ÖG Olan ÖG Olmayan
Çatışma
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
23
ÖG Olmayan Çocuklar
1. Ölçüm 2. Ölçüm
SS n SS n t df
Öğrenci-Öğretmenİlişkisi
Yakınlık 30.47 4.24 60 30.90 4.62 60 .74 59
Çatışma 36.90 3.37 60 35.95 6.00 60 1.26 59
Toplam Puan
67.37 5.50 60 66.85 8.94 60 .47 59
*p<.05; **p<.01
ÖG Olan Çocuklar
1. Ölçüm 2. Ölçüm
SS n SS n t df
Öğrenci-Öğretmenİlişkisi
Yakınlık 24.56 6.34 60 25.81 5.70 60 2.25* 59
Çatışma 33.88 5.66 60 32.60 7.30 60 1.62 59
Toplam Puan
58.45 9.53 60 58.41 10.35 60 .03 59
*p<.05; **p<.01
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
24
30,4730,9
26
28
30
32
34
Öntest Sonstest
Yakınlık
ÖG Olmayan Çocuk
36,9
35,95
33
34
35
36
37
38
39
Öntest Sonstest
Çatışma67,37
66,85
64
65
66
67
68
69
Öntest Sonstest
Toplam
24,56
25,81
22
23
24
25
26
27
28
Öntest Sonstest
Yakınlık
ÖG Olan Çocuk
33,88
32,6
30
31
32
33
34
35
36
Öntest Sonstest
Çatışma58,45 58,41
56
57
58
59
Öntest Sonstest
Toplam
SONUÇ
• Müdahale olmamasına karşın ÖG olan çocukların öğretmenleriyle ilişkileri daha az çatışmalı
• ÖG olan çocukların bir yılın sonunda öğretmenleriyle yakınlıkları artıyor, ÖG olmayan çocukların aynı kalıyor
• Müdahale ediliyor olsa çok daha iyi sonuçlar elde edilebilir!
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
25
ÖNERİLER
• ÖG olan ve olmayan çocukların öğrenci-öğretmen ilişkisini etkileyen faktörler belirlenebilir.
• Müdahalelerin öğrenci-öğretmen ilişkisine etkisi incelenebilir.
• Uygulamada öğrenci-öğretmen ilişkisinin önemine öğretmenlerin dikkati çekilebilir.
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
26
Teşekkür ederiz…Dr. Şeyda Demir
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü[email protected]
Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü[email protected]
Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Okul Öncesi Eğitimi ABD
Tübitak SOBAG ProjesiProje No=114K649
?? ?
30
.03
.20
18
Dem
ir, B
akka
loğl
u, S
ucu
oğl
u IC
ECI_
20
18
28
Temel Kaynaklar
Curby, T. W., LoCasale-Crouch, J., Konold, T. R., Pianta, R., Howes, C., Burchinal, M., … Barbarin, O. (2009). The relations ofobserved pre-k classrooms quality profiles to children’s academic achievement and social competence. EarlyEducation and Development, 20, 346–372. doi:10.1080/10409280802581284
Blacher, J., Baker, B. L., & Eisenhower, S. A. (2009). Student-teacher relationship stability across early school years forchildren with intellectual disability or typical development. Journal of Intellectual Devolepmental Disabilities, 114(5),322-339.
Brown, J. A., & McIntosh, K. (2012). Training, inclusion, and behaviour: Effect on student–teacher and student–SEArelationships for students with autism spectrum disorders. Exceptionality Education International, 22, 77–88.
Curby, T. W., Rimm-Kaufman, S. E., & Ponitz, C. C. (2009). Teacher–child interactions and children’s achievementtrajectories across kindergarten and first grade. Journal of Educational Psychology, 101(4), 912–925.
Demirkaya, P. N., & Bakkaloglu, H. (2015). Examining the Student-Teacher Relationships of Children Both with and withoutSpecial Needs in Preschool Classrooms. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(1), 159-175.
Eisenhower, A. S., Baker, B. L., & Blacher, J. (2007). Early student–teacher relationships of children with and withoutintellectual disability: Contributions of behavioral, social, and self-regulatory competence. Journal of SchoolPsychology, 45, 363–383.
Hamre, B. K., & Pianta, R. C. (2005). Can instructional and emotional support in the first grade classroom make a differencefor children at risk of school failure? Child Development, 76, 949–967. doi:10.1111/j.1467-8624.2005.00889.x
O’Connor, E., & McCartney, K. (2007). Examining teacher–child relationships and achievement as part of an ecologicalmodel of development. American Educational Research Journal, 44, 340. doi:10.3102/0002831207302172
Penderi, E. (2012). Family-school connection in the kindergarten: A study of parental involvement and the factorsthat influence its development. (Unpublished doctoraldissertation). Department of Education Studies in the Preschool Age, Democritus University of Thrace,Alexandroupolis, Greece. [in Greek]
Pianta, R. (2001). Student–teacher relationship scale–short form. Lutz, FL: Psycho-logical Assessment Resources.Pianta, R. C., Hamre, B., & Stuhlman, M. (2003). Relationships between teachers and children. In W. M. Reynolds, G. E.
Miller, & I. B. Weiner (Eds.), Handbook of psychology, Vol. 7: Educational psychology (pp. 199–234). Hoboken, NJ:Wiley.
Robertson, K., Chamberlain, B., & Kasari, C. (2003). General education teachers’ relationships with included students withautism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 33(2), 123–130.
Related Documents
